De Franse parachutist René Gaston Giguelay nam van 4 april 1945 tot 20 april 1945 deel aan S.A.S.-operatie Amherst (regiment 3, compagnie 2, stick 8) in Drente. Hij heeft zijn herinneringen vastgelegd in het boek Van Oran tot aan de Ardennen, via Bretagne, het Midden-Oosten, Schotland, de Doubs en Nederland met als ondertitel ‘Het relaas van een S.A.S.-parachutist van het vrije Frankrijk (1941-1945)’. Lees vooral het bericht Saut en hollande: Mission Amherst.
Uit dat bericht is het volgende overgenomen.
Die middag van de volgende dag, 10 april (redactie: dit moet maandag 9 april zijn geweest), vormden Thomé en Anspach twee groepen van vijf S.A.S.’ers en vertrokken naar de verkeersweg van Meppel naar Assen, ten einde daar twee hinderlagen op te kunnen stellen. De eerste slachtoffers van de groep van Thomé zijn de bestuurder van een motor met zijspan en zijn medepassagier. Klein raakte op een afstand van honderd meter van de verkeersweg met één karabijnschot het hoofd van de bestuurder. De motor slingerde en viel in een sloot. Door de val kwam de medepassagier om het leven.
In het zijspan ontdekten wij documenten van de Gestapo, die we hebben geborgen om ze naar het opperbevel te sturen.
De groep van Anspach verraste drie burgers te voet, gevolgd door een grote zwarte auto met een vaantje, die stapvoets reed. De burgers werden uitgenodigd hun armen omhoog doen. Zij zagen ons uniform aan voor het uniform van Duitse parachutisten en riepen daarom “Reichs Polizei, Reichs Polizei”. Deze leden van de Gestapo werden direct neergeschoten.
De zwarte auto reed in op de S.A.S.’ers, die vervolgens de chauffeur en de twee passagiers neerschoten en het voertuig vernietigden met een ‘gamon bom’. Slechts één soldaat werd gespaard door Dubosc, die hem meenam naar de basis en hem drie op de vijand buit gemaakte zakken liet dragen.
In het bericht de Fraanse aksies op 9 april 1945 an de Gowe zijn gegevens uit dossier 200-6 uit het archief van de vroegere gemiente Deever verwerkt. Deze gegevens, die van kort na de Tweede Wereldoorlog dateren, demonstreren hoe de tijd de herinneringen van René Gaston Giguelay heeft vervormd.
Uit dat bericht is het volgende overgenomen.
Franse parachutisten hielden de wacht aan de rijksweg Meppel-Assen, nabij de woning van Albert Oostra [1], [2] te Geeuwenbrug, gemeente Diever. Er passeerden voor zover bekend op 9 april 1945 Duitsers en Nederlanders, die door de parachutisten werden staande gehouden. Twee Duitsers gaven zich onmiddellijk over en werden door de Fransen ingerekend. Vier der Nederlanders, te weten: Sijtse van der Bij, oud 25 jaren, rechercheur van politie, wonende te Amsterdam [3]; Cornelis Charles Dierikx, oud 34 jaren, rechercheur van politie, wonende te Amsterdam [4]; Pieter Luchtenberg, oud 37 jaren, rechercheur van politie, wonende te Groningen [5]; Geert Steenbergen, oud 28 jaren, bedrijfsleider ijzerhandel, wonende te Groningen, deze laatste ook een politiefunctie bekledende [6]; trachten aan de haal te gaan. De eerst drie genoemden werden op staande voet neergeschoten en aan de kant van de weg gelegd. Genoemde Steenbergen sprong in de Drentsche Hoofdvaart, doch werd door de parachutisten daarbij dodelijk getroffen door een schot.
De acte van overlijden van Sijtse van der Bij (afbeelding 1), Cornelis Charles Dierikx (afbeelding 2), Pieter Luchtenberg (afbeelding 3) en Geert Steenbergen (afbeelding 4) zijn een aanvulling op het bericht Saut en hollande: Mission Amherst en op het bericht Fraanse aksies op 9 april 1945 an de Gowe.
Wat wel opvalt is dat in de acte van overlijden van Geert Steenbergen niet de datum van 9 april 1945, maar 14 april 1945 staat.
De verklaring ligt in de term ‘overleden bevonden’ in de acte. Deze term wordt gebruikt in situaties waarin een persoon dood wordt aangetroffen, geen natuurlijke dood is gestorven en het moment van overlijden niet kon worden vastgesteld.
Dus Geert Steenbergen zal niet direct op 9 april 1945, maar op 14 april 1945 uit de vaart zijn gehaald.
Afbeelding 1 – Acte van overlijden van Sijtse van der Bij
Afbeelding 2 – Acte van overlijden van Cornelis Charles Dierikx.
Afbeelding 3 – Acte van overlijden van Pieter Luchtenberg
Afbeelding 4 – Acte van overlijden van Geert Steenbergen
