In de nogal onbekende en wellicht al vergeten brochure ‘Sporen uit het verleden. Getuigenissen en routes’ die de niet meer bestaande Stichting Toeristisch Bureau Gemeente Westenveld ter gelegenheid van het herdenken en vieren van 70 jaren bevrijding in 2015 heeft uitgegeven is op de bladzijden 3 en 4 het volgende artikel opgenomen.
Landing van Franse parachutisten bij Diever
In de nacht van zaterdag 7 op zondag 8 april 1945 landde een groep van vijftien Franse parachutisten (para’s) in de bossen bij de Hezenes bij Diever. Volgens plan hadden ze nabij ‘Us Blau Hiem’ in Oude Willem bij Appelscha moeten landen, en dus konden zij zich in eerste instantie niet oriënteren. Zondagochtend kwamen zij in contact met wandelaars en toen werd duidelijk waar zij beland waren.
Zij werden in contact gebracht met de plaatselijke leden van de, toen nog ondergrondse, Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (BS). Hun opdracht was om de Duitse bewegingen te verhinderen of te storen en om bruggen veilig te stellen om zo een vlotte opmars van het oprukkende Canadese leger te bewerkstellingen. De/ mensen van de BS gaven de para’s inlichtingen over de omgeving en de toestand op dat moment.
Ook de Duitsgezinde NSB (Nationaal Socialistische Beweging)-burgemeester was op de hoogte van de aanwezigheid van geallieerde militairen in het bos en trachtte in de vroege maandagochtend versterkingen op te roepen. De postkantoorhouder, lid van het verzet, zorgde toen nog voor het doorschakelen van de nog niet geautomatiseerde telefoonverbindingen. Hij zag kans de gesprekken af te luisteren. De para’s werden direct in kennis gesteld en besloten werd de burgemeester en zijn vazal, caféhouder en kringleider van de plaatselijke NSB-Landwacht, te arresteren om verdere escalatie te voorkomen.
Dit plan werd in de late maandagochtend uitgevoerd. De burgemeester werd gearresteerd, maar de caféhouder wist te ontsnappen. De bevolking van Diever was blij verbaasd om geallieerde militairen in hun dorp te zien en sommigen waanden zich bevrijd.
De para’s richten een kamp in aan de bosrand van de Hezenes, achter de Ossekoele (Groningerweg/Boerweg), waar de gevangenen met behulp van leden van de BS werden bewaakt. Diezelfde maandag de 8e april richtten zij een hinderlaag in langs de Rijksweg en de Drentse Hoofdvaart tussen Dieverbrug en Geeuwenbrug. In de vaart werd een schip met machines en munitie vernietigd. Een sleepboot werd aangevallen, waarbij de Duitse bemanning sneuvelde en waardevolle papieren met inlichtingen werden buitgemaakt. Op de weg werden verschillende motorvoertuigen door de para’s vernield, waarbij dodelijke slachtoffers vielen, onder wie enige stafofficieren.
De verbinding Assen-Meppel over de weg langs en via de Drentse Hoofdvaart was van groot belang voor de Duitse transporten. De geallieerde luchtmacht probeerde het Duitse transport te ontwrichten zonder de wegen of bruggen te vernielen, omdat het oprukkende leger die moest gebruiken. De actie van de para’s was veel effectiever en na deze maandag kon worden vastgesteld dat het verkeer, zowel over de weg als over het water, geheel was lamgelegd.
Op dinsdagochtend 10 april verschenen ruim 150 Duitse militairen vanuit Steenwijk in Diever. Zij splitsten zich in twee groepen. Eén groep hield zich bezig met het arresteren van inwoners van Diever (tien werden die avond standrechtelijk geëxecuteerd), de andere groep zocht de para’s om die uit te schakelen. Ee groepje para’s, onderweg naar Diever om enkele lastige NSB’ers te arresteren, zag een Duitse auto over de weg op het Kasteel en stoppen bij het bosje bij de Kwabbikkenweg. De Duitse militairen sprongen uit de auto en namen positie in het hakhoutbosje. De para’s slopen via droge greppels naderbij. Toen ze het bosje dicht genoeg waren genaderd, gooiden ze plotseling een zware handgranaat in het bosje. Door de ontploffende granaat sneuvelden enkele Duitsers. De para’s trokken zich terug in hun kampement en besloten, vanwege de Duitse overmacht, met medeneming van hun gevangenen en BS-bewakers, te verlaten. Ze trokken door het bos richting Haarsluis en de volgende dag richting Oude Willem. Zij hielden zich schuil tot donderdag 12 april, toen de Canadese troepen arriveerden,
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie moet nog een afbeelding van de voorkant van de hiervoor genoemde brochure ‘Sporen uit het verleden. Getuigenissen en routes’ opnemen. De redactie moet in dit bericht nog verwijzingen naar met dit bericht verband houdende berichten in ut Deevers Archief opnemen.
