Category Archives: Lodewijk Guillaume Verwer

Jacobus Franciscus bedaagt de nème Zorgvliet

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 15 juni 2015 verscheen het bericht ‘ Nazaat Michiel de Ruyter is naamgever Zorgvlied’, geschreven door Lourens Loyenga.

Nazaat Michiel de Ruyter is naamgever Zorgvlied
Zorgvlied – Michiel de Ruyter was een tijdgenoot van de Stellingwerfse beroemdheid Peter Stuyvesant uit Peperga, De Engelse vloot dwong gouverneur Peter Stuyvesant in 1664 tot capitulatie van ‘zijn’ Nieuw Amsterdam. Het gebied werd in bezit genomen voor de hertog van York. De naam werd veranderd in New York. De Ruyter had dat weer ongedaan kunnen maken. De Ruyter slaagde er wel in gebieden in West-Afrika te heroveren. Het lukte hem niet om de bezittingen in Noord-Amerika te ontzetten, waardoor ‘Nieuw Amsterdam’ voortaan ‘New York’ heette.
Bij de première van de film werd onlangs actie gevoerd. Volgens de betogers was De Ruyter geen held, maar ‘de beschermheer van de Nederlandse slavenhandel’ en daarmee een koloniale ‘zeeschurk’. Dat was Stuyvesant dan in feite ook. Toen Stuyvesant de macht had verloren, mocht hij van de Britten uiteindelijk gedurende de oorlog met de Engelsen ruim zes jaar in rust en vrede leven in New York. Hij woonde op zijn boerderij van 25 hectare even buiten de snel groeiende nederzetting, bijgestaan door niet minder dan vijftig negerslaven. Het heeft nooit een smet op zijn naam opgeleverd of het oprichten van een standbeeld in de weg gestaan. Ook niet dat hij Luthersen, Baptisten, Joden en Quakers zonder genade vervolgde.

Handel in suiker
Nederland verdiende in die tijd heel veel geld met de handel in suiker. Om suiker te maken had je heel veel arbeiders in het veld nodig. Daar werden slaven voor gebruikt. Deze dirty business past niet in het geromantiseerde en geïdealiseerde (film)beeld van De Ruyter en dus ook van Peter Stuyvesant. Overigens, toen De Ruyter in 1644 met Nederlandse slaven werd geconfronteerd, aarzelde hij niet hen vrij te kopen.
Eén van die nazaten van de beroemde admiraal, en nu ook filmheld. Michiel de Ruyter was de in Boyl begraven achter-achter-achter-achterkleinzoon Jacobus Franciscus de Ruyter de Wildt. Hij is een zoon van de gewezen priester en wijnkoper Jacobus de Wildt. De naam De Ruyter liep na drie huwelijken verder via de vrouwelijke lijn van zijn drie kleindochters, Jacobus is via Neeltje Engels, de tweede echtgenote van Michiel de Ruyter, een nazaat van hem.
Op 23 september 1817 werd bij Koninklijk Besluit van Willem I toestemming verleend om ‘De Ruyter’ toe te voegen aan de familienaam ‘De Wildt’. Ook De Ruyter’s wapen werd toegevoegd aan dat familiewapen.
Deze Amsterdammer Jacobus Franciscus de Ruyter de Wildt (1809-1870) was tientallen jaren als ambtenaar op Java werkzaam (employé bij het agentschap van de factorij te Semarang van de Nederlandse Handelsmaatschappij). Hij ontmoette daar ook Henriette Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt, met wie hij in 1837 trouwde. Hij had een broer, Johan Willem de Ruyter de Wildt (1812-1894) die -geheel in de familietraditie- schout-bij-nacht was. De broers zetten zich in 1841 samen in voor de oprichting van een standbeeld voor Michiel de Ruyter.
In 1860 kocht Jacobus Franciscus 860 bunder land in Klein Wateren van de Maatschappij van Weldadigheid, die in geldzorgen verkeerde. De Maatschappij had tussen 1823 en 1859 in Wateren het instituut voor de landbouw, één van de eerste landbouwscholen van ons land, bedoeld als een interne ‘kweekschool’. Het landbouwinstituut werd ook door De Ruyter de Wildt gekocht.
Op de nieuw aangekochte grond liet De Ruyter de Wildt een huis bouwen. Daarvoor werden 250.000 stenen van Willemsoord naar Zorgvlied gebracht, met paard en wagen over deels bijna onbegaanbare zandpaden. Niet alle paarden overleefden de krachtinspanning. De gronden rond de villa werden in 1862 door De Ruyter de Wildt in een advertentie al aangeduid met Landgoed Zorgvliet, zoals blijkt uit een advertentie in de Leeuwarder Courant van 18 september 1862.
Er kan dus geen discussie meer zijn over wie de naam Zorgvlied heeft ingevoerd. In 1862 betrok de familie ook nog een huize Zorgvliet bij Noordwolde. Dat imposante herenhuis werd slechts acht jaar door De Ruyter de Wildt bewoond. In die periode werd veel heide van zijn landgoed ontgonnen. Zelfs de Maatschappij van Weldadigheid was in het jaarverslag van 1866 diep onder de indruk over wat er in Zorgvlied ‘in weinigen jaren’ gepresteerd was en schreef over grasrijke weiden, vruchtbare akkers, aangename dreven en weelderige bossen op de plek waar eerst alleen heide was.

Ondernemingsgeest
Drenthe mocht volgens de Maatschappij trots zijn op de ondernemingsgeest van De Ruyter de Wildt, die kosten noch moeite had gespaard. Dat landgoed was volgens de Drentse en Asser Courant in 1869 nog zo’n 500 hectare: 70 hectare bos, 13 hectare bouwland, 30 hectare weidegrond en de rest heide. Volgens ditzelfde artikel waren in de villa ‘onderscheidende voorwerpen te zien die aan de admiraal hadden toebehoord’. Jacobus de Ruyter de Wildt bezat inderdaad familiepapieren, documenten, portretten, schilderijen, andere roerende goederen van de zeeheld Michiel de Ruyter, want die werden na zijn overlijden op 25 november 1870 door de notaris en erfgenamen toegewezen aan zijn broer Johan Willem. Die besloot schilderijen en portretten aan het rijk te verkopen vanwege de hoge kosten voor berging en restauratie.
De villa en de landgoederen Zorgvliet en Groot-Wateren werden door de familie voor samen zo’n 169.000 gulden op 14 september 1871 verkocht aan Gerardus Frederik Enger, geboren in 1830 in Semarang Oost-Indië, toen woonachtig in Arnhem. Deze was actief als landverhuurder. Het landgoed Zorgvlied (in de advertentie gespeld met een ‘d’) was 500 hectare groot en lag in de gemeenten Diever en Vledder. In april 1879 meldde de Javabode de terugkeer van Enger, die in 1880 op Java de suikerfabriek Tjebogan stichtte. Hij overleed in 1908 in Den Haag.

Lodewijk Guillaume Verwer
Op 1 juni 1879 kochten de rijke idealistische Leeuwarder advocaten Julius en Lodewijk Guillaume Verwer het landgoed Groot en Klein Wateren, alsmede Zorgvliet. Het is vooral Lodewijk Guillaume Verwer die het dorp van maar negen gezinnen (vijftig gezinsleden) onder de naam Zorgvlied verder ontwikkelde. Verwer haalde arme katholieken, speciaal uit Brabant en Limburg, over om  een beter bestaan op te bouwen in Zorgvlied. Een Roomse versie van het werk van de Maatschappij van Weldadigheid met vanaf 1880 kerkdiensten in een kapel in de villa. Daarom werd ook in 1884 de parochie door de aartsbisschop van Utrecht gesticht en een bijgebouw van de villa omgebouwd tot kerk. [De echte kerk komt er pas in 1923.] In 1887 volgende een Noordelijke Hypotheekbank (pand Aurora Dorpsstraat), een sigarenfabriek en stoomzuivelfabrieken in Elsloo en Steggerda.
Het liep echter allemaal anders dan de ondernemende Verwer zich had voorgesteld. Alleen wat kleine boeren toonden interesse. Friese boeren braken hun woningen in Friesland af en bouwden deze weer op in Zorgvlied en Wateren. Na een sukkelend bestaan vertrokken ze dan meestal weer na enige jaren. Met de industrie lukte het al evenmin. Hij zocht tabaksplanters met kinderrijke gezinnen. De sigaren- en klompenindustrie maakten een korte opgang en een snelle neergang mee. Er stond een veel te grote kerk en een veel te grote school. Tijd om van Zorgvlied een bloeiende parochie te maken, kreeg Verwer niet. Hij overleed op 8 november 1910. In de rouwadvertentie stond overigens weer ‘Zorgvliet’. Verwer liet een gehalveerd landgoed van 250 hectare na met drie villa’s, diverse boerderijen en huizen erop, weides en bouwlanden en wandelbossen.

Brand
In 1905 ging bij een enorme brand 40 hectare bos verloren en wisten soldaten nog net het dorp te redden. Van 1913 tot 1919 was ‘Castra Vetera’ onbewoond. Frederik Wilhelm Ackermann kocht het landgoed in 1919. In 1938 – na de dood van de echtgenote van Ackermann – werd het landgoed van nog maar 40 hectare (was dus ooit 860 hectare) onder de nieuwe naam ‘Castra Vetera’ voor ruim 17.000 gulden doorverkocht aan de familie Pasman uit Den Haag. Deze familie sloopte het vervallen herenhuis. Ackermann werd opzichter rijks werkverschaffing. De inboedel van Castra Vetera werd door Ackermann in 1942 geveild. Ackermann verkocht niettemin in 1952 nog hout uit ‘de bossen van Castra Vetera’.
De impact van Jacobus de Ruyter de Wildt als naamgever van het dorp Zorgvlied is dus relatief groot. En was de zeeheld Michiel Adriaanszoon de Ruyter nooit geboren, dan had het dorp Zorgvlied met die naam vermoedelijk nooit bestaan. Er is een laan naar Jacobus de Ruyter de Wildt vernoemd.
De vraag waarom hij in Boijl begraven ligt, is historisch gezien nog nooit beantwoord. Zorgvlied viel immers onder Diever. Misschien ging hij in Boijl naar de kerk. Zijn (jonk)vrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth is na haar overlijden in 1886 in Arnhem niet bijgezet in het imposante deels dus lege graf vlabbij de klokkenstoel. Ze lieten drie zonen na: Jacobus Nicolaas, Willem Jan en Alexander, de latere burgemeester van Smilde.
De twaalfde generatie na Michiel de Ruyter, marineofficier Frits de Ruyter de Wildt, hielp actief mee aan de speelfilm. Zo heeft hij vol trots georganiseerd, dat in de rouwstoet ruim 30 nazaten figureerden. Hij is voorzitter van de Stichting Michiel de Ruyter, die waakt over de nagedachtenis van de zeeheld. Het archief De Ruyter is via hem in 2013 in zijn geheel ondergebracht bij het Nationaal Archief, dat ook al het deel had dat eerder door de familie was verkocht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het artikel van Lourens Loyenga is sprake van een speelfilm.
De grote vraag is natuurlijk om welke speelfilm het gaat.
In de paragraaf ‘Brand’ staat de zin: Van 1913 tot 1919 was ‘Castra Vetera’ onbewoond.
De naam ‘Castra Vetera’ is niet juist, dit moet zijn ‘Huize Zorgvliet’. De nieuwe bewoner Frederik Wilhelm Ackermann gaf de villa de naam ‘Castra Vetera’.
De in het bericht getoonde afbeelding van Huize Zorgvlied/Castra Vetera is gekopieerd van een ansichtkaart die in het begin van de twintiger jaren van de vorige eeuw is uitgegeven

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds graag artikelen uut de gemiente Deever op papier leest, kan het hier opgenomen artikel ook ten zeerste lezen in hoofdstuk 4 Zorgvlied op de bladzijden 178, 179, 180 en 182 van het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven boek Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever, het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van het graf van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt op de kaarkhof van Boijl (Buil) gemaakt op 4 april 2013.

Posted in de Ruiter de Wildt, Landgoed Groot en Klein Wateren, Landgoed Zorgvliet, Lodewijk Guillaume Verwer, Maatschappij van Weldadigheid | Leave a comment

De publieke vukoop van ut laandgood Zorgvliet

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 6 januari 1912 verscheen de volgende advertentie over de publieke verkoop van het Landgoed Zorgvlied van de weduwe en kinderen van mr. Lodewijk Guillaume Verwer, die op 8 november 1910 op Zorgvliet was gestorven.

Publieke Verkoping Landgoed Zorgvlied te Diever en Vledder
Bij inzate op dinsdag 9 januari 1912 en bij palmslag op dinsdag 23 januari 1912, telkens des middags om 1 uur, zal ten verzoeke van mevrouw de weduwe en erven den weledelgestrenge heer mr. L.G. Verwer, in het Hotel Nanninga te Assen, publiek worden verkocht:
Het Landgoed Zorgvlied te Diever en Vledder gelegen, bestaande uit diverse villa’s, boeren- en burgerbehuizingen, groenlanden, bouwlanden, bosschen en heideveld, ter gezamenlijke grootte van ongeveer 250 hectare.
Het landgoed is zeer gunstig gelegen, zeer wildrijk en bijzonder geschikt voor een sanatorium.
Het geheel zal worden geveild in 42 percelen, alles uitvoerig omschreven in verkoopboekjes, die met kaarten der perceelen te verkrijgen zijn bij ondergeteekenden notaris.
De villa’s zijn alle werkdagen te bezichtigen van 2-4 uur, op vertoon van een bewijs, te bekomen bij ondergeteekende.
Aanwijs der perceelen geschiedt dagelijks door den heer B. Lippus te Zorgvlied.
D.A.M. de Fremery, notaris te Assen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is bijzonder benieuwd of de verkoopboekjes van de 42 percelen bewaard zijn gebleven. In die boekjes moet een schat aan historische gegevens zijn te vinden.

Posted in Landgoed Zorgvliet, Lodewijk Guillaume Verwer | Leave a comment

Mr. L.G. Verwer vukogte 1600 hectare an Floris Vos

In het Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s Courant van 22 oktober 1910 verscheen het volgende korte bericht over de onderhandse verkoop van het Landgoed Groot- en Klein Wateren van mr. Lodewijk Guillaume Verwer aan de landontginningsmaatschappij van Floris Vos te Bussum.  

Zorgvlied, 18 october.
Thans kunnen we mededelen dat de sinds eenigen tijd aanhangige verkoop van Klein- en Groot Wateren een feit is geworden. Dit uitgestrekte landgoed van plus minus 1600 hectare met de daarop staande 25 huizen zijn door mr. L.G. Verwer alhier onderhands verkocht, naar men zegt aan een Maatschappij onder Directie van den heer Floris Vos te Bussum. Het ligt in de bedoeling van de nieuwe eigenaren om de nog woeste gronden spoedig te ontginnen, en vóór alles een kanaaltje te laten graven langs den Leemdijk onder Appelscha, om zoo te komen tot den straatweg Wateren-Diever; voor af- en aanvoer n.l. een eerste behoefte

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Lodewijk Guillaume Verwer verkocht zijn landgoed Groot- en Klein Wateren kort voor zijn overlijden op 8 november 1910

.

Posted in Landgoed Groot en Klein Wateren, Lodewijk Guillaume Verwer | Leave a comment

Fumilie Verwer vurkoch 928 iekeboo’m

In het Nieuwsblad van het Noorden van 24 november 1926 verscheen het volgende verslag van de besluiten genomen in de op 23 november 1926 gehouden vergadering van de gemeenteraad van Deever

Diever, 23 november.
In de voltallige raadsvergadering waren van Gedeputeerde Staten goedgekeurd terug ontvangen de gemeente-begrooting 1927 en de gemeente-rekening 1925.
Het suppletoir kohier hondenbelasting voor het jaar 1926 werd vastgesteld met een totaal bedrag van f. 65.
In verband met een schrijven van de familie Verwer, werd besloten van genoemde erven onderhands aan te koopen 928 eikenboomen, staande aan weerszijden op de bermen van den straatweg Diever-Boijl, van den handwijzer te Groot-Wateren af tot aan de voormalige villa ‘Laanzicht’ en van de Drentsch-Friesche grens af tot aan den straatweg Boijl-Elsloo, alsmede het plantrecht op de bermen van het in Friesland gelegen gedeelte, een en ander voor een bedrag van f. 4362. Ten gevolge van dezen aankoop zal een tijdelijke kasgeldlening groot f. 3000 moeten worden aangegaan, waartoe wordt besloten.
De vergoeding bedoeld in artikel 101 der Lagere Onderwijswet 1920 voor de bijzondere lagere school te Diever over 1925 werd bepaald op f. 416.64.
Benoemd werd tot lid van de commissie van plaatselijk toezicht op het lager onderwijs de heer J. Bos Hzn. te Zorgvlied.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Blijkbaar was in 1926, meer dan vijftien jaar na het overlijden van mr. Lodewijk Guillaume Verwer, zijn erfenis nog steeds niet verdeeld.
Of de dicht aan de weg staande eiken aan weerskanten van de Verwersweg tussen grenspaal XLV en de voormalige melkfabriek van Elsloo nog steeds eigendom zijn van de gemiente Deever (de gemiente Deever is helaas opgegaan in de gemeente Westenveld) is niet bekend bij de redactie van ut Deevers Archief, evenals niet bekend is of alle oorspronkelijke eiken nog langs de weg staan of dat alle eiken of een groot deel daarvan inmiddels in de loop van de jaren zijn vervangen of verdwenen. Wellicht dat de dorpskrachten van het filiaal Zorgvliet-Wateren-Oude-Willem van de in Deever gevestigde heemkunduge vurening in staat zijn dit uit te zoeken.
in het verslag van de vergadering van de gemeenteraad wordt ook de ‘voormalige villa Laanzicht’ genoemd. Volgens de ontroerend goede onroerend goed deskundigen van de in Deever gevestigde heemkunduge vurening zou villa ‘Laanzicht’ afgebroken zijn op Zorgvliet en weer opgebouwd zijn an de Deeverbrogge, waar dit huis nog steeds zou staan. Wie kan de redactie meer gegevens verschaffen over villa ‘Laanzicht’ ?

Posted in Dorpskracht, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Laanzicht, Zorgvliet | Leave a comment

Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 17 een zwart-wit foto van mensen vóór de sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet opgenomen. Deze zwart-wit foto is in 1908 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan de activiteiten van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

17 – Zorgvlied – Sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer – 1908
In 1859 verkocht de Maatschappij van Weldadigheid de kolonie Groot- en Klein-Wateren in twee delen. Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt kocht het deel dat de naam Zorgvlied kreeg. Het tweede deel kreeg een andere eigenaar en behield de naam Groot- en Klein-Wateren. Zo’n tien jaar later kwamen Zorgvlied en Groot- en Klein-Wateren in het bezit van de heer Enger uit Arnhem. In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum beide landgoederen.
Een eerste citaat uit het boek Erf en Wereld luidt:
Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer was een man van initiatief, wiens geest zich vermeide in zakelijke bespiegelingen, en wiens hand niets liever deed dan zijn zakelijk denken in daden om te zetten.
Een tweede citaat uit hetzelfde boek luidt:
Hij ontgon het land, waarbij hij aanvankelijk van terpaarde en later van kunstmest gebruik maakte; hij bouwde boerderijen en arbeidershuizen; hij stichtte een sigarenfabriek, die een bezetting kreeg van dertig jongens en twee directeuren, voorts een cichoreifabriek, terwijl hij tegelijkertijd zijn pachters tot het verbouwen van cichorei verplichtte. Te Zorgvlied vestigde hij de Noord-Nederlandse Hypotheekbank en een levensverzekeringsmaatschappij. Hij liet uit Brabant tabaksplanters met kinderrijke gezinnen overkomen en bouwde grote schuren voor de berging van de tabaksoogst. Uit Friesland trok hij verspreid wonende katholieke boeren aan, liet hun schuren en huizen afbreken en van de materialen nieuwe boerderijen in Zorgvlied en Wateren opbouwen, kortom mr. Lodewijk Guillaume Verwer bouwde een nieuwe parochie, en hij deed dat met de allure van een groot zakenman en met een vermetelheid die inderdaad verbluffend was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het in 1959 bij uitgeverij Laverman in Drachten verschenen boek ‘Erf en wereld’ van J.P. Wiersma gaat over de agrarische toestand in Friesland na 1870, de doorbraak van de coöperatieve gedachte en de opkomst van de Friese landbouwcoöperatie en haar ontwikkeling tot in onze tijd.
Samenstellers van een eventueel populair-wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Olde Willem, Klein Wateren en Groot Wateren kunnen in het boek ‘Erf en wereld’ nuttig bronmateriaal voor hun geschiedenisboek vinden.
De afgebeelde foto laat mensen bij de coöperatieve sigarenfabriek op Zorgvliet zien. De redactie denkt niet dat alle mannen, grotere jongens en kleine jongens werkzaam waren bij deze sigarenfabriek. Op de voorgrond is een houten sigarenpers te zien.
Het pand waarin de coöperatieve sigarenfabriek was gevestigd bestaat nog steeds en staat aan de weg naar Elsloo op een paar meters van de Dreins-Fryske greinse. De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de huidige situatie ter plekke van de sigarenfabriek gemaakt op 1 december 2023.
Bijgaande afbeelding is helaas in nogal bijgeknipte vorm opgenomen op bladzijde 183 van het papieren Magnum Opus Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

 

Abracadabra-1211

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Sigarenfabriek, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

’24 Gezichten te Zorgvlied’ bee Noordwolde in 1895

Op 30 november 1895 verscheen de volgende verrassende advertentie in de Leeuwarder Courant.

24 Gezichten te Zorgvlied bij Noordwolde.
Photographien, vervaardigd door H. Kuiper, Noordwolde.
Afzonderlijk 25 cent.
10 stuks f. 2.
24 stuks f. 4.
Prachtige Mappe met inscriptie 60 cent.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie zou bijzonder graag willen weten waar een mappe met de 24 foto’s van het Zorgvliet uit 1895 of vroeger van de in het dorp Deever op 8 juli 1855 geboren schilder en fotograaf Hans Roelofs Kuiper bewaard is gebleven. Deze 24 zeer oude en ongetwijfeld eerste foto’s van het jonge dorp Zorgvliet in wording zijn van grote waarde voor het beter kunnen beschrijven van de geschiedenis van dit dorp.
Wellicht heeft Hans Kuiper deze 24 gezichten op Zorgvliet gemaakt in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer.
De redactie is al jaren bezig met het volgen van diverse sporen, maar deze hebben tot nu toe niet naar enig resultaat geleid.
Van Hans Kuiper is wel bekend dat hij enige tijd na het afronden van een opdracht de betreffende glasplaatnegatieven in een gat achter in de tuin achter zijn huis in Noordwolde gooide, maar het heeft nu uiteraard geen zin meer daar te gaan graven.
Wie kan de redactie helpen bij het zoeken naar deze 24 photographieën van Zorgvliet ? Wellicht is ergens een prachtige mappe met inscriptie met daarin de 24 photografieën bewaard gebleven.

Posted in Hans Kuiper, Lodewijk Guillaume Verwer, Topstuk, Zorgvliet | Leave a comment

De burgemeister is de boas van de hypotheekbaank

In het Algemeen Handelsblad van 10 juni 1887 verscheen de volgende advertentie van de Noordelijke Hypotheekbank, gevestigd te Zorgvliet, gemeente Diever.

Noordelijke Hypotheekbank, gevestigd te Zorgvlied, gemeente Diever.
Commissarissen:
mr. W. Terpstra, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw, President van het Gerechtshof te Leeuwarden, President-Commissaris.
L.M. de Laat de Kanter, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw, Burgemeester te Leiden, Vice-President.
Mr. D.J.R. Brants, Lid der Rechtbank te Heereveen.
J.F.H. Bekhuis, Lid der Provinciale Staten van Friesland, te Leeuwarden.
Mr. B.H.M. Driessen, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw en van de Leopoldsorde, Wethouder te Amsterdam.
Mr. H.W. de Blocq Scheltinga, Burgemeester van Schoterland, te Oranjewoud.
Dr. R. Wartena, te Noordwolde.
Mr. L.G. Verwer, Advocaat te Zorgvlied.
Directeuren:
L.W. van Os, Burgemeester van Diever.
E. Venhuizen.
De bank leent gelden uit op onroerende goederen onder verband van eerste hypotheek, hoogstens tot een bedrag van 50 procent der waarde van de gebouwde en 65 procent der waarde van de ongebouwde eigendommen.
Zij geeft 4 procents pandbrieven uit, welke, voor zooverre de voorraad strekt à part verkrijgbaar zijn ten kantore van de Twentsche Bankvereeniging te Amsterdam, en verder, door tusschenkomst van alle Kassiers en Commissionairs in effecten, ten kantore der Bank.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het pand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvliet was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van zijn Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
Leonard Willem van Os (geboren op 6 juli 1844 in Sneek, overleden op 28 mei 1900 in Deever, zoon van Pieter van Os en Johanna Nicolasina Romswinckel, gehuwd geweest met Leentje Mulder) kon blijkbaar binnen de wettelijke en ambtelijke ruimte van het burgemeesterschap zonder problemen de ongetwijfeld niet slecht betaalde bijbaan of hoofdbaan van mede-directeur van de Noordelijke Hypotheekbank aanvaarden en uitoefenen. Hij woonde in die tijd ook op Zorgvliet.
Directeur Egge Venhuizen woonde in Zorgvliet in het pand met de naam Aurora.
In de webstee van het Streekarchief van Voorne Putten en Rozenburg is een verwijzing naar een notariële actie met als datum 5 augustus 1887 te vinden, waarbij het  volgende is vermeld:
Gerrit Machiel Louter, koffiehuishouder te Geervliet, bekent aan Leonard Willem van Os, burgemeester van Diever, en Egge Venhuizen, beiden wonend te Zorgvlied gemeente Diever, vormend de directie van de Noordelijke Hypotheekbank, een schuld van f 2250. Hij verleent hypotheek op een huis annex herberg, waarin tevens de metselaarsaffaire wordt uitgeoefend, met erf en tuin te Geervliet, kad. B 861.
Bijgaand afgebelde kleurenfoto van het netjes opgeknapte, maar levensloos ogende pand met de naam Aurora is gemaakt op 11 april 2013.

Posted in Gemiente Deever, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

De paus hef Henduk Bos ok un goll’n medallie egee’m

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 1 mei 1981 verscheen een artikeltje over boer in ruste Hendrik Bos uit Zorgvliet. De tekst van het artikeltje luidt als volgt.

De 77-jarige Hendrik Bos in Zorgvlied is onderscheiden met de eremedaille in goud, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau.
De heer Bos, thans rustend landbouwer, was van 1921 tot 1976 organist van de Rooms Katholieke te Zorgvlied en van 1925 tot 1976 kerkmeester van deze kerk.
Sedert 1962 is hij ook voogd van de Stichting Sint Anthony Gasthuis te Zorgvlied en in die functie was hij tot voor kort ook belast met de dagelijkse zorg voor de provenierswoningen naast de Rooms Katholieke kerk (welke binnenkort worden gerestaureerd).
Naast zijn jarenlange activiteiten voor de Rooms Katholieke kerk in Zorgvlied was hij ook hulp en toeverlaat voor de bewoners van de proveniershuisjes en voor vele anderen in de kleine dorpsgemeenschap.
Voor zijn verdiensten ontving de heer Bos enige jaren geleden reeds de pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het was vroeger goed zo nu en dan eens een middagje bij het archief van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) langs te gaan en materiaal te verzamelen dat de moeite waard is op te nemen in ut Deevers Archief.  Tegenwoordig is het archief van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) via het internet te raadplegen. De Olde Möppeler (Möppeler Kraante), de krant van ‘de aandere kaante van de Deeverse bos’ publiceert wel degelijk over zaken van ‘de aandere kaante van de Deeverse bos’.
In ut Deevers Archief  moet zeker ook aandacht moeten worden besteed aan ‘de katholieke kerk’ op Zorgvliet en ook aan de rol van Hendrik Bos (geboren op 2 juli 1903, overleden op 9 januari 1983). Hij is onderscheiden met de eremedaille in goud verbonden aan de Orde van Oranje Nassau en de medaille in goud verbonden aan Pro Ecclesia et Pontifice 
(Latijn voor: Voor Kerk en Paus)Hendrik Bos was drager van een respectabele wereldlijke en kerkelijke onderscheiding.
Burgemeester Hermen Gerrit Overweg reikte de gouden eremedaille van de Orde van Oranje Nassau uit aan Hendrik Bos.
De zwart-wit foto is gemaakt door boer, dorpsfiguuur en dorpsfotograaf Harm Hessels uut Deever, dat ligt an de aandere kaante van de bos.

Abracadabra-1568Abracadabra-1567

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Haarm Hessels, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Zorgvliet | Leave a comment

De olde kapelle van Obadja op Zorgvliet

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeelding 15, zijnde een afbeelding van de oudste ansichtkaart van het kerkje van de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’  op Zorgvliet. Deze vereniging werd later ‘Evangelisatievereniging Obadja’ genoemd. Deze ansichtkaart is in 1908 uitgegeven.

15 – Zorgvlied – Kapel van de Evangelisatievereniging Obadja – 1908
Op 4 februari 1904 werd onder leiding van predikant dr. Arnold Izak Kan de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’ opgericht in het boerencafé van Wolter Benthem. De vereniging werd goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 10 mei 1904.
Al op 18 oktober 1904 werd begonnen met de bouw van een eenvoudige kapel.
Deze is ontworpen door architect O.M. Meek uit Donkerbroek. De prijs van de houten kapel met stenen fundamenten, met uitzondering van het schilderwerk en het meubilair, werd begroot op duizend gulden.
Het werk is uitgevoerd door aannemer B. Offringa uit Makkinga. Het grondwerk is door de leden zelf gedaan. Andere leden voerden met boerenwagens de bouwmaterialen aan.
Al op 14 december 1904 werd de kapel in gebruik genomen. In het begin werd eens in de twee weken ’s avonds een dienst gehouden, omdat de evangelisatieverenigng te weinig geld had om alleen een voorganger te kunnen betalen.
In 1908 werd het bos rond de kapel gerooid en werd bij de weg een hek geplaatst.
In 1915 werd de zondagschool opgericht.
In 1916 werd de erfpacht van het terrein voor 10 gulden afgekocht van mevrouw Johanna van Wensen, weduwe van mr. Lodewijk Guillaume Verwer.
In 1918 werd achter deze kapel een begraafplaats aangelegd. De gemeente Diever gaf daarvoor een subsidie van 250 gulden.
In 1928 kon eindelijk samen met de rechtzinnig Hervormde Kerk in Boijl een eigen evangelist worden aangetrokken.
De vereniging kocht het Amsterdamse huis van Paulus Mulder om de voorganger te kunnen huisvesten. Het huis werd in 1929 in gebruik genomen door evangelist Hendrik Betten en zijn gezin. Hij bleef de kerkgemeenschap tot aan zijn dood op zondag 2 februari 1947 dienen.
In 1932 werd het fraaie torentje door een blikseminslag vernield. Daarvoor in de plaats kwam een degelijk rechtlijnig exemplaar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Uit het Beleidsplan 2015-2015 van de Hervormde Gemeente te Diever van de Kerkenraad van de Hervormde Gemeente Diever van 8 oktober 2014 is het volgende belangwekkende citaat overgenomen:
De hervormde houten kapel te Zorgvliet is van de Nederlandse hervormde evangelisatievereniging. De kapel dateert uit 1904 en werd gebouwd door de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige Belangen der Hervormden’, later kreeg zij de naam Obadja.
De evangelisatievereniging is opgezet vanuit de hervormde gemeente Diever als afstandsevangelisatie. Later is de evangelisatie meer een richtingsevangelisatie geworden.
Tussen de evangelisatievereniging en de kerkenraad van de hervormde gemeente Deever is een plaatselijke regeling opgesteld. De kerkenraad van de hervormde gemeente Deever heeft 1 (één) boventallige ouderling en 1 (één) boventallige diaken ten behoeve van de evangelisatievereniging Obadja. Eén keer per jaar worden de ambtsdragers met een bijzondere opdracht en het bestuur van de evangelisatievereniging Obadja uitgenodigd voor een moderamenvergadering.
Het bijbelboek Obadja is het vierde boek van de kleine profeten en is volgens het opschrift van het boek geschreven door de profeet Obadja. Zijn naam betekent ‘Dienaar van God’.
Op 14 juli 1932 verscheen in de krant ‘de Telegraaf’ het volgende korte bericht over de brand in het houten torentje van de houten kapel van de hervormde evangelisatievereniging:
In Zorgvlied sloeg de bliksem in een kerktoren welke in brand geraakte, doch met vereende krachten wist men het vuur te blusschen.

Abracadabra-1636

 

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

Van de trouwstoet wödd’n oarig wat fotoos emeuk’n

In de krant ‘het Nieuwsblad van Friesland – Hepkema’s-Courant’ verscheen op 10 augustus 1904 het navolgende bericht over de festiviteiten op Zorgvlied ter gelegenheid van het kerkelijk huwelijk van Cecilia Johanna Verwer en Jacobus Livinus Joannes Meddens op 8 augustus 1904. 

Eerbetoon
Zorgvlied, 8 augustus. ’t Was feest in het dorp. De huizen met groen versierd, bijna overal de driekleur uit, eerebogen langs de wegen en ieder in feestelijke stemming. Wat was er aan de hand ? ’t Geld alles tot eerbetoon aan de hier zoo hooggeachte familie Verwer, van wie eene dochter in het huwelijk trad.
Een eerewacht geleidde den trouwstoet naar de kerk. Bij den terugkeer stond het hoofd der school met de onderwijzers en een aantal leerlingen het jonge paar op te wachten; een feestlied werd gezongen en het hoofd hield een toespraak.
Hierna werd een optocht met 17 versierde wagens gehouden, voorstellende het verleden en het heden. In volgorde stelde elke wagen voor:
1. Kweekschool voor zeevaart.
2. De goede oude tijd (een oude vrouw met spinnewiel op een ossewagen).
3. Het onderwijs.
4. Naaischool.
5. Veenderij.
6. Heidebewoners.
7. Boschcultuur.
8. Landbouw.
9. Zonder mij geen bier (hopteelt).
10. Het laatste voer.
11. Zorgvliedsche bouwtrant.
12. ’s Lands welvaren.
13. Voorheen en thans.
14. De gezonde apotheek (bakkerij).
15. Vliegende concurrent.
16. Leve de coöperatie (sigarenfabriek).
17. Zegewagen (handel en nijverheid)
Van deze prachtigen stoet werd menig kiekje genomen.
’s Avonds werd een vuurwerk afgestoken.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Dochter Cecilia Johanna van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen trouwde dan toch nog op 31-jarige leeftijd met blijkbaar een acceptabele partij.
Cecilia Johanna Verwer is op 10 september 1872 in Leeuwarden geboren, zij is op 7 juni 1923 in Soest overleden, ze was toen pas 50 jaren oud.
Cecilia Johanna Verwer en Jacobus Livinus Joannes Meddens waren al op 3 augustus 1904 voor de wet getrouwd in Deever. Het echtpaar is kerkelijk getrouwd in de door Lodewijk Guillaume Verwer tot kerk verbouwde schuur, de voorganger van de huidige kerk van de rooms-katholieke geloofsgemeente op Zorgvliet.
Het eerbetoon van de Zorgvlieders/Zorgvlieters/Zorgvliedenaren/Zorgvlietenaren was wel bedoeld voor dochter Cecilia Johanna, maar goed beschouwd toch meer voor vader Lodewijk Guillaume Verwer.
De onderwerpen van de 17 versierde wagens laten mooi zien wat de Zorgvlieters rond de eeuwwisseling bezig hield: vooruitgang, vooruitgang, vooruitgang.
Het onderwerp van versierde wagen 10 trekt de aandacht. Voor de vele ‘not-native-speakers’ die tegenwoordig Zorgvliet en Woater’n bevolken: het Deeverse woord ‘voer’ betekent ‘vracht’ of ‘lading’. Het laatste voer betekent de laatste lading, wellicht reed in de optocht een boerenwagen volgeladen met hooi mee, ‘ut laèste voer heuie’, of was ‘de heuiing’ begin augustus 1904 nog niet voorbij ?
Het onderwerp van versierde wagen 11 trekt ook de aandacht. Wat was de Zorgvliedsche bouwtrant ? Was dat de architectuur van de villa’s van de familie Verwer ? Of betrof het de wederopbouw van de van her en der aangesleepte huizen en boerderijtjes, zoals het Amsterdamsche huis ?
De redactie kan de onderwerpen van de versierde wagens 14 en 15 niet duiden. Wie kan dat wel ?
De redactie vindt het verheugend dat tijdens de optocht menig kiekje is genomen. Was de in Deever geboren fotograaf Hans Kuiper uit Noordwolde – in betaalde opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer – de maker van deze kiekjes ?
De redactie heeft de goede hoop dat vroeg of laat meer mooie afbeeldingen van Zorgvliet boven wateren zullen komen.
De hiervoor beschreven trouwerij vond op 8 augustus 1904 plaats. De hier afgebeelde zwart-wit-ansichtkaart is in 1904 verzonden, da’s ook toevallig. De pastoor had het gemakkelijk. Hij hoefde voor het inzegenen van het huwelijk niet ver te reizen, want hij woonde in het huisje direct rechts van de kerk.

Abracadabra-1599

Abracadabra-1601Abracadabra-641

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Hans Kuiper, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Woaterse skoele | Leave a comment

Bouw van Villa Nova anbesteed veur 6777 guln’s

In de Leeuwarder Courant van 3 februari 1888 verscheen het volgende bericht over de aanbesteding van de bouw van een villa op het landgoed Wateren.

Ooststellingwerf, 29 februari. Het bouwen eener villa op het landgoed Wateren (Zorgvlied) voor den heer H.G. du Crocq te Amsterdam is gegund aan den laagsten inschrijver Jan Eitz Mz. te Noordwolde, voor f. 6777.
Verdere inschrijvers waren:
O. Offringa te Donkerbroek f 6785,
J.L. Eggenga te Lippenhuizen f. 6900,
R.A. v. d. Veen te Terwispel f 6944,
Jan E. Mulder te Noordwolde f. 7580,
A.R. v. d. Wijk te Lippenhuizen f. 7587,
J. Eizinga te Kortzwaag f. 8150.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Opvallend is dat alleen Friesche aannemers en geen Drentse (Deeverse, Vledderse) aannemers inschreven op dit bouwwerk van de Friesche mr. Lodewijk Guillaume Verwer. Betrof het een aanbesteding met voorafgaande selectie van Friesche aannemers ?
Met de villa op het landgoed Wateren (Zorgvlied) wordt Villa Nova bedoeld, dit pand bestaat nog steeds. De eerste steen van de villa is gelegd op 23 juni 1888 door de op 27 augustus 1874 geboren Idse Johannes Verwer, de zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovika van Wensen.
De heer H.G. du Crocq uit Amsterdam was de architect van Villa Nova en zal als bouwmeester van het werk zijn opgetreden. Hij was ook de architect van het hoofdkantoor met conciërgewoning van de Noordelijke Hypotheekbank, dat in 1890 vlak bij Villa Nova werd gebouwd, ook dit pand bestaat ook nog steeds.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van Villa Nova gemaakt op 4 april 2013.

 

 

 

 

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Lodewiek en Johanna kiekt oe moar mooi an

De redactie van ut Deevers Archief loopt al tientallen jaren elk jaar wel een paar keer over Zorgvlied, an de aandere kaante van de Deeverse bos, maar kwam bij elk bezoek steeds weer voor een dichte voordeur van de rooms-katholieke Sint Andreaskerk te staan. Maar op woensdag 11 mei 2022 was het dan zo ver. De voordeur stond wagenwijd open. Dus gauw naar binnen gegaan. De redactie heeft die dag onder meer bijgaande twee kleurenfoto’s gemaakt van het interieur van deze kerk.
Boven het hoofdaltaar zijn drie gebrandschilderde ramen te zien.
In het linker raam is Maria, de moeder van Jezus, te zien.
In het rechter raam is Sint Andreas, de patroonheilige van deze kerk, te zien. Hij draagt een x-vormig kruis, het Andreaskruis. Volgens de overlevering is Andreas de marteldood gestorven aan een dergelijk kruis.
In het raam in het midden is Christus met het Heilig Hart te zien.
Onder in het linker raam is een medaillon met het portret van Lodewijk Guillaume Verwer aangebracht. Onder in het rechter raam is een medaillon met het portret van zijn vrouw Johanna Cornelia Ludovica van Wensen te zien. Het is de redactie helaas niet gelukt een foto van de twee medaillons van dichtbij te maken.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief graag ook naar het bericht Op de knee’jn veur Lodewiek en Johanna. Van het interieur van de rooms-katholieke kerk op Zorgvlied bestaat ook een mooie zwart-wit ansichtkaart.

Posted in Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Veul groet’n veur nichie Carla Verwer

De redactie van ut Deevers Archief kwam de hier afgebeelde ansichtkaart bij wel heel erg veel toeval tegen in een doos met Nederlandse ansichtkaarten in een winkel met tweedehands spullen in Den Hoorn bij Delft en kon deze kopen voor 7 gulden. Je kunt zo’n merkwaardig goed bewaard gebleven kaart maar beter wel in jouw verzameling hebben.
De kaart is op 6 juni 1908 verzonden door Hans en Clemens Becker aan Fraulein Carla Verwer, Witte Huis, Zorgvlied, Drente, Holland. De tekst in de Raum für Mittellungen luidt als volgt: Oom Hans en Clemens zenden hun nichtje vele groeten, en wensen hun nichtje, tevens Pa en Ma plezierig Pinksterfeest.
Caroline (Carla) Elisabeth Maria Verwer is op 5 januari 1905 geboren op Zorgvliet als dochter van Idse Johannes Verwer en Elisabeth Maria Becker. Idse Johannes Verwer is een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Idse Johannes Verwer was de directeur van Noordelijke Hypotheekbank.
Blijkbaar beschikten de zonen van koopman Clemens Anton Arnold Franz Becker en Francisca Josephina Carolina Strater voor die tijd over voldoende geld om zich zo’n Pinkstervakantiereisje langs de Rijn te kunnen permitteren. Of wellicht waren ze op familiebezoek in Remagen en bezochten ze de burcht Rolandseck en het Zevengebergte.

Abracadabra-1477

Abracadabra-1478

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is 70 ewöd’n

In de krant ‘De Tijd: godsdienstig-staatkundig dagblad’ van 27 maart 1917 verscheen het bericht van overlijden van Johanna Cornelia Ludovica van Wensen, weduwe van mr. Lodewijk Guillaume Verwer.

Heden overleed tot onze diepe droefheid na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der Stervenden, onze lieve Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
Johanna Cornelia Ludovica van Wensen,
Weduwe van den Weledel Gestrenge Heer Mr. L.G. Verwer,
in den ouderdom van ruim 70 jaren.
Leiden:
L.Y.M. Verwer.
Oegstgeest:
C.J. Meddens-Verwer.
Mr. J.L.J. Meddens.
en kind.
Zwolle:
J.Joh. Verwer.
E.M. Verwer-Becker.
en kinderen.
Oegstgeest:
I.J.M. van Sonsbeeck-Verwer.
Th. van Sonsbeeck.
Leiden, 25 maart 1917.
Geen Bloemen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Johanna Cornelia Ludovica van Wensen
Zij is geboren op 17 juli 1846 in Leiden. Zij trouwde op 11 augustus 1869 met Lodewijk Guillaume Verwer. Zij is overleden op 25 maart 1917 in Leiden. Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is niet begraven bij mr. Lodewijk Guillaume Verwer op de rooms-katholieke begraafplaats.
L.Y.M. Verwer is Louisa IJsbranda Maria Verwer.
Zij is een dochter van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 27 juni 1870 in Leeuwarden. Zij trouwde op 3 juli 1924 in Zoeterwoude met Petrus Carolus Aloysius Wap. Zij is overleden op 28 juli 1944 in Zoeterwoude. Petrus Carolus Aloysius Maria Wap is burgemeester van Nibbixwoud geweest.
C.J. Meddens-Verwer is Cecilia Johanna Verwer.
Zij is een dochter van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 10 september 1872 in Leeuwarden. Zij trouwde op 3 augustus 1904 in Deever met Jacobus Livinus Joannes Meddens. Zij is overleden op 7 juni 1923 in Soest.
J.L.J. Meddens is Jacobus Livinus Joannes Meddens.
Hij is geboren op 2 oktober 1878 in Groningen. Mr. dr. Jacobus Livinus Joannes Meddens was als kassier werkzaam in de levensverzekeringenbranche.
I.Joh. Verwer is Idse Johannes Verwer.
Hij is een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen.
Hij is geboren op 27 augustus 1874 in Leeuwarden. Hij trouwde op 22 juli 1902 in Amsterdam met Elisabeth Maria Becker. Hij is overleden op 19 januari 1926 in Nijmegen. Hij was directeur van de Noordelijke Hypotheekbank.
E.M. Verwer-Becker is Elisabeth Maria Becker.
Zij is geboren op 2 februari 1878 in Amsterdam, Damrak 91. Zij is overleden op 15 juli 1948 in Amsterdam.
J.J.M. van Sonsbeeck-Verwer is Johanna Josephina Maria Verwer.
Zij is een dochter van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 29 september 1879 in Leeuwarden. Zij trouwde op 15 juli 1908 in Deever met Theodorus van Sonsbeeck. Zij is overleden op 11 februari 1942 in Overveen.
Th. van Sonsbeeck is Theodorus van Sonsbeeck.
Hij is geboren op 30 april 1871 in Zwolle. Hij is overleden op 13 augustus 1955 in Heemstede

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Overlijdensbericht, Zorgvliet | Leave a comment

De ièste stien an de gevel van villa Villa Nova

Idse Johannes Verwer, de op 27 augustus 1874 geboren zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovika van Wensen, was op 23 juni 1888 de legger van de eerste steen van het nieuwe woonhuis met de toepasselijke latijnse naam Villa Nova op Zorgvliet. Die gevelsteen in de zijmuur van villa Villa Nova is toch ech wè een fraai fragmentje uit het verleden van de gemiente Deever. In Villa Nova is tegenwoordig hotel-restaurant Villa Nova gevestigd. Meer gegevens en enige mooie foto’s zijn te vinden in de webstee villa-nova.nl van het bedrijf.

Gegevens over Idse Johannes, Lodewijk Guillaume en Julius Verwer zijn te vinden op bladzijden 85 en verder van het boek Erf en wereld van J.P. Wiersma dat te vinden is in de webstee zuivelhistorienederland.nl.

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto op 27 juli 2012 om 10 uur en 36 minuten gemaakt.

In het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever zijn op bladzijde 4 de volgende twee holle nepfrasen over de rechten van illustraties opgenomen: De Historische Vereniging Gemeente Diever streeft ernaar de rechten van illustraties volgens wettelijke bepalingen te regelen. Iemand die zich desondanks te kort gedaan voelt, kan dit melden via het secretariaat van de vereniging.

De redactie heeft na nauwkeurige vergelijking van bijgaande kleurenfoto met de bijgesneden zwart-wit afbeelding op bladzijde 204 van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever de conclusie getrokken dat de samenstellers (wie van de samenstellers zonder zonde is legge de eerste steen) van het Magnum Opus bijgaande kleurenfoto van de webstee Ut Deevers Archief (www.dieversarchief.nl) hebben gekopieerd zonder de rechten op deze kleurenfoto te respecteren, zonder afspraken met de maker van deze kleurenfoto gemaakt te hebben.
De grote vraag is natuurlijk of de redactie zich door de verantwoordelijke samensteller te kort gedaan voelt. Integendeel ! De redactie voelt zich te lang gedaan ! Dit is ech wè heel erg veel eer ! De redactie kan nu trots aan iedereen die het maar weten wil, vertellen dat een door hem gemaakte kleurenfoto, mind you, nota bene, let op, om niet en zonder bronvermelding in het Magnum Opus is opgenomen ! Wat een eer ! Wat kan de redactie nu een sappige annekkedote over die twee holle nepfrasen vertellen ! Weer zo’n merkwaardig ervarinkje met het hoofdbestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. With just another filthy memory.


Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Toevallige waarneming, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Natuurmonement’n hef de Galama State begreu’m

Hans Salverda en Ebbing Kiestra besteden in hun prachtige boek Groot Wateren – Een oase van weldaad gelukkig ook terecht aandacht besteed aan de boerderijen op Groot Wateren. De redactie van ut Deevers Archief citeert met instemming van Hans Salverda de volgende tekst op bladzijde 27 van genoemd boek over de niet zo kleine boerderij met de naam Galama State:

De boerderij Galamastate (gebouwd rond 1900) lag net op de oude gemeentegrens van Diever en Vledder aan de Huenderweg. Deze boerderij werd in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer gebouwd met geld van de rijke familie Galama uit Koudum. Verwers moeder was Sietske IJsbrands Galama, een dochter van deze familie. Zij trouwde met Ids Johannes Verwer en werd in 1846 moeder van Lodewijk Guillaume en in 1853 van Julius Verwer.

Bij het bovenstaande citaat uit het boek van Hans Salverda en Ebbing Kiestra is een niet zo duidelijke afbeelding van een foto van de boerderij met de naam Galama State opgenomen. Deze bladzijde uit het boek op de scanner leggen en de afbeelding scannen en vervolgens tonen in ut Deevers Archief heeft daarom weinig zin. De bron van deze afbeelding is een foto die deskundig amateur-historicus-onderzoeker Hans Salverda met zijn slimme-telefoon heeft gemaakt bij de eigenaar van de originele zwart-wit foto, familie van de laatste boer van de Galama State. De originele foto is ongetwijfeld in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt door het niet meer bestaande bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.).

De redactie toont hier met instemming van Hans Salverda een afbeelding van zijn slimme-telefoon foto. Zie afbeelding 1. Op het zwart geschilderde boeibord onder het wolfsdak van de boerderij is in witte letters Galama State geschilderd. De bouw van de boerderij is een beetje merkwaardig. Is het woonhuis met het boerderij gedeelte achter het woonhuis eerst gebouwd en later dwars daarop een nog veel grotere bedrijfsruimte ? Of is het geheel in één keer gebouwd ? De initiële omvang van het bedrijf van 110 hectare doet vermoeden dat het geheel niet in fasen is gebouwd. Gelukkig stond bij deze boerderij wel een pothokke ! De bewoners van de boerderij staan rechts naast de boerderij te zwaaien naar de bemanning van het vliegtuigje van het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.).
De heer Hans Salverda heeft de foto van de L.F.N-luchtfoto ongeveer zes jaar geleden bij mevrouw Boersma in Wolvega gemaakt. De boerderij werd ten tijde dat de luchtfoto is gemaakt gepacht door de gebroeders Boersma. Eén broer woonde op de boerderij aan de Huenderweg en de andere woonde an de Dörpsstroate op Zorgvliet. De eigenaresse van de L.F.N.-foto woonde an de Dörpsstroate op Zorgvliet.

In de Tweede Wereldoorlog woonde Oosterhof op deze boerderij. Volgens de heer Hans Salverda was hij de eigenaar en later de verpachter van de boerderij en de bijbehorende gronden. De jongen die in op 8 september 1944 de executie in het Wapserveld overleefde, kroop vanuit een nabijgelegen onderduikershol naar de boerderij met de naam Galama State. Hij bleef in leven, maar werd blijvend invalide.

Op afbeelding 2 is de plaats van de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Groot Woater’n en nog net in de gemiente Deever te zien. Nergens elders in de gemiente Deever heeft een boerderij zo dicht op de gemeentegrens gestaan. De Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben de boerderij met alles wat er om heen stond rond 1970 laten afbreken. Denk nou niet dat die grote berg sloopmateriaal netjes naar een puinbreker is afgevoerd. Nee, in 1970 moesten woorden, zoals duurzaam, hergebruik, circulair, klimaatneutraal en planetproof nog worden uitgevonden. Nee, de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben in 1970 die grote berg sloopmateriaal ter plekke laten begraven in een -het kan niet anders- gigantisch gat. En dat terwijl de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland misschien wel de uitvinders waren van de spreuk: Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar de schillen en de dozen. Moet deze ondergrondse berg bouw- en sloopafval aan de Huenderweg alsnog worden gesaneerd ?

De heer Gerard Galema reageerde op 30 november 2021 als volgt.
Sietske Galema was geen familie van de familie Galama uit Koudum. Zij was een dochter van Ysbrand Klazes Galema (Bolsward, Tjerkwerd). De Galama’s uit Koudum waren van adel. In 1813 is de laatste telg uit die familie overleden.
Dan de vraag wie op deze boerderij gewoond heeft. Lodewijk Verwer is in 1910 overleden in villa Zorgvlied.

Afbeelding 1
De boerderij met de naam Galama State in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw. De boerderij is van het zeldzame kop-lange-hals-brede-romp type. Is ut pothokke wit gekalkt of is het opgetrokken met witte kalksteen ?


Afbeelding 2
Op de topografische kaart uit 1964 is de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Groot Wateren ingetekend.

Afbeelding 3
Op de topografische kaart uit 1974 is de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Groot Wateren niet meer ingetekend. De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten heeft de boerderij rond 1970 af laten breken.

Afbeelding 4
Dat de boerderij met de naam Galama State bij de stichting omstreeks 1900 bepaald geen kleine boerderij was, dat mag blijken uit het volgende bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 22 mei 1922.
Diever – Dinsdagmorgen had ten overstaan van notaris Bolk te Dwingeloo, in ’t café Slagter, de inzate plaats van de kapitale boerenhoeve, genaamd Galama-State, gelegen onder Wateren. De 22 perceelen, groot ongeveer 110 hectare, werden ingezet voor een totaal bedrag van f. 20920.

Posted in Boerdereeje, L.F.N.-logtfoto, Lodewijk Guillaume Verwer, Woater’n | Leave a comment

De sloop van de hüsies van de Sint Anthonij Stichting

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 15 juni 1981 verscheen het volgende korte bericht over het slopen van de gasthuisjes van de Sint Anthonij Stichting naast de Rooms Katholieke Kerk op Zorgvlied.

Slopershamer in gasthuisjes
Zorgvlied. De vier gasthuisjes in Zorgvlied naast de rooms katholieke kerk worden afgebroken. Op dezelfde plaats zullen door de Stichting Woningbouw Zuidwest-Drenthe nieuwe woningen worden gebouwd. De gasthuisjes hebben jaren op de monumentenlijst gestaan, maar zijn onlangs afgevoerd.
De huisjes zijn altijd eigendom geweest van de Stichting van Weldadigheid ‘Het Sint Anthony Gasthuis’. Men is jaren bezig geweest om te proberen ze te laten restaureren. Het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk had echter geen geld voor de restauratie. Door de slechte toestand van de woningen was men genoodzaakt om ze toen dicht te spijkeren.
Wanneer met de nieuwbouw wordt begonnen is nog niet bekend, want financieel is de zaak nog niet helemaal rond.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief tevens naar bijvoorbeeld het bericht Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe.
De eerste afbeelding is een afbeelding van een foto, die gemaakt is door de welbekende Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels, en die de situatie van de gasthuisjes tijdens de sloop toont.
De tweede afbeelding is een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart en toont de situatie van de gasthuisjes vóór de sloop. Nog net aan de rechterkant is te zien het huis dat op de plek staat waar vroeger een koetshuis stond. Deze ansichtkaart werd nota bene niet door een neringdoende op Zorgvliet verkocht, maar door Roelof (Roof) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Deze kaart is in juni 1966 gedrukt door JosPé in Arnhem.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 193 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Abracadabra-1409

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Villa Aurora an de Dörpsstroate op Zorgvlied

In het villapand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van zijn Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
De redactie van ut Deevers Archief heeft in het voorbijgaan bijgaande foto van het zeer netjes opgeknapte, maar nogal dood aandoende villapand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) gemaakt op 2 november 2017.
Zie ook de betreffende andere berichten over dit villapand in ut Deevers Archief.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

De villa Castra Vetera op een lochtfoto

De redactie van ut Deevers Archief is al vanaf 1 maart 1996 in het bezit van een afdruk van het negatief van een luchtfoto, waarop het dorp Zorgvlied, in het bijzonder villa Castra Vetera, is te zien. Het negatief van deze luchtfoto is geregistreerd als minuut 185, nummer 50, 193 in het archief van de Topografische Dienst in Emmen. Deze luchtfoto is gemaakt in 1932, de Topografische Dienst in Emmen heeft op de afdruk niet de opnamedatum vermeld. Het bijzondere aan deze luchtfoto is dat het negatief van de foto is samengesteld uit stroken film, die aan elkaar zijn gepast, waarna een afdruk is gemaakt, vandaar de zichtbare evenwijdige rechte strepen op afbeelding 1, die een detail is van de hiervoor genoemde luchtfoto.
De redactie heeft met een rode pijl de plaats van de villa Castra Vetera aangegeven. De oprijlaan van het landhuis lag in het verlengde van de weg naar Elsloo, deze weg heet nu niet Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildtlaan, maar helaas Verwersweg. Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildt, bouwer en bewoner van Villa Zorgvliet, en visonaire veroorzaker van het dorp Zorgvlied, wordt helaas slechts povertjes herinnerd door de aanwezigheid van zijn verkeerd geschreven naam op het naambordje van een onnozel oprijlaantje naar enige toeristisch industriële ondernemingen.

Afbeelding 1 – © Topografische Dienst, Emmen

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Lodewijk Guillaume Verwer, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Ut bidplaètie van mr. dr. Lodewijk Guillaume Verwer

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag bidprentjes van rooms katholieken die in de gemiente Deever zijn geboren en zijn overleden of in de gemiente Deever zijn geboren, maar niet zijn overleden of niet in de gemiente Diever zijn geboren, maar wel zijn overleden. Dit bericht toont het bidprentje van mr. dr. Lodewijk Guillaume Verwer. 

Tekst op het bidprentje
Gedenk in uwe gebeden de ziel van zaliger den weledelgestrengen heer mr. Lodewijk Guillaume Verwer, echtgenoot van mevrouw Johanna Cornelia Ludivica van Wensen, geboren te Makkum 4 maart 1846; gesterkt door de genademiddelen der Heilige Kerk, overleden op den Huize Zorgvlied te Zorgvlied (Dr.) 8 november 1910 en begraven op 11 november daar aan volgend in ’t familiegraf op ’t Rooms Katholieke Kerkhof aldaar.
Ontferm U mijner, o God, volgens Uwe groote barmhartigheid. Mijn lichaam en mijn geest zijn bezweken, maar Gij, o Heer, zijt de God mijns harten en zult mijn aandeel weezen in eeuwigheid. Dat Uw naam, o Heer, in mijn nageslacht gezegend zij !
Dierbare Echtgenoote en kinderen, ik sterf, maar mijne liefde tot u sterft niet; ik zal u beminnen in den hemel, zooals ik u bemind heb op aarde. Vergeet ook Gij mij niet, maar bidt voor mij.
Barmhartigheid mijn Jezus, Lieve Moeder Maria, bid voor mij.
Onze vader, wees gegroet.
Dat hij ruste in vrede.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Als plaats van overlijden wordt voor het herenhuis van de familie Verwer op Zorgvlied nota bene niet de naam Castra Vetera, maar de naam Huize Zorgvlied vermeld !
Het bidprentje is nota bene gedrukt bij drukkerij ’t Kasteel van Aemstel in het verre Amsterdam en niet bij een plaatselijke drukker !

De redactie heeft helaas niet de beschikking over een afbeelding van de achterkant van dit waardevolle bidprentje.

De heer Harmen Altena reageerde op 11 april 2022 als volgt:
Het originele bidprentje is aanwezig in het Archief- en Documentatiecentrum van Rooms Katholiek Friesland in Bolsward, zodat u daar ook de kant met het bidprentje kunt zien.

Posted in Bidplètie, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Bidplaetie van Bertha Carolina Verwer

Afbeeldingen van bidprentjes van personen uut de gemiente Deever verdienen een plaats in ut Deevers Archief, zeker als het een kleurenprentje betreft. Veelal betreft het een bidprentje van personen die in de katholieke enclave Zorgvlied zijn geboren of op Zorgvlied hebben gewoond.
Bertha Carolina Verwer is geboren op 15 december 1884 in het Witte Huis op Zorgvlied. Zij is overleden op 5 januari 1960 in Amsterdam.
Bertha Carolina Verwer is getrouwd op 11 augustus 1908 met dr. Herman Woltring.
Herman Woltring is geboren op 17 mei 1882 in Amsterdam. Hij is overleden op 13 mei 1939 in Amsterdam. Hij was doctor in de medische wetenschappen. In het dagelijks leven was hij huisarts.
Bertha Carolina Verwer is een dochter van mr. Julius Verwer en Elizabeth Louiza Maria van Wensen.
Julius Verwer is de broer van Lodewijk Guillaume Verwer.
Elizabeth Louisa van Wensen is de zuster van Johanna Cornelia Ludovica van Wensen, deze laatste was getrouwd met mr. Lodewijk Guillaume Verwer.

Abracadabra-454Abracadabra-455

Posted in Bidplètie, Julius Verwer, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Oprichting van de Noordelijke Hypotheekbank

Op 31 maart 1887 verscheen in de Leeuwarder Courant in de rubriek Financieele Mededeelingen het volgende bericht over de door mr. Lodewijk Guillaume Verwer opgerichte Noordelijke Hypotheekbank. Deze hypotheekbank was gevestigd in het pand met de naam Aurora aan de Dorpsstraat in Zorgvlied.

Tot directeuren der te Zorgvlied, gemeente Diever, opgerichte Noordelijke Hypotheekbank zijn benoemd, de heeren L.W. van Os, te Diever, en G. Venhuizen, te Zorgvlied.
Commissarissen zijn de heeren mr. D.R. Brants, te Heerenveen, mr. J.T.H. Bekhuis te Leeuwarden, mr. G.H.M. Driessen, te Amsterdam, L.M. de Laat de Kanter, te Leiden, mr. H.W. de Blocq van Scheltinga, te Heerenveen, mr. W. Terpstra, te Leeuwarden, mr. L.G. Verwer, te Zorgvlied, dr. R. Wartena, te Noordwolde.
Het maatschappelijk kapitaal is f. 1.000.000, waarvan door de oprichters f. 229.000 is genomen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bijzonder opmerkelijk is te noemen dat burgemeester Leonard Willem van Os werd benoemd tot een van de twee directeuren van een commerciële hypotheekbank. Daar zijn wel wat vragen bij te stellen.
Leonard Willem van Os nam bij oprichting vijfentwintig aandelen, dat wil zeggen dat hij voor f. 25.000,- deelnam in het gestorte beginkapitaal van f. 229.000,-. Die f. 25.000,- zouden heden ten dage heel veel eurootjes zijn ….
Waren die f. 25.000,- van hem zelf of was hij stroman voor iemand anders ?
Had hij voor deze schnabbelbaan toestemming van de Commissaris der Koningin in Drenthe ?
Hoeveel tijd was de burgemeester kwijt aan dit bijbaantje ?
Wat vond de gemeenteraad van dit directeurschapje ?
Ontving hij voor dit baantje een vergoeding ?
Zo ja, werd deze vergoeding in mindering gebracht op zijn burgemeestersloon ?
Waren de heren leden van de Raad  van Commissarissen de Leidse studievrindjes (Minerva ?) van Lodewijk Guillaume Verwer ?
Volgens het bericht woonde burgemeester Leonard Willem van Os blijkbaar in maart 1887 in Deever.
Directeur G. Venhuizen is Egge Venhuizen. Egge Venhuizen was directeur van ‘De Eerste Hollandse Levensverzekeringsbank’ te Amsterdam.


Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Zorgvliet | Leave a comment

Het landgoed Castra Vetera op Zorgvlied – 1938

In de Leeuwarder Courant van 2 april 1938 verscheen het volgende bericht naar aanleiding van de verkoop van het landgoed Castra Vetera op Zorgvlied door de heer Friedrich Wilhelm Ackermann.

Vlak bij het dorpje Zorgvlied, een plaatsje bij de Friesch-Drentsche grens, ligt het 40 ha groote landgoed Castra Vetera. daar de uitgestrekte terreinen met zijn groote villa onder de hamer zijn geweest en voor f. 17.113,50 aan den heer D.H. Pasman te ’s Gravenhage, eertijds mede-directeur van de Pasman’s fabrieken te Steenwijk is verkocht, willen we iets van de interessante geschiedenis van dit landgoed vertellen. Onderstaande bijzonderheden werden ons meegedeeld door den heer F.W. Ackermann, die Castra Vetera heeft verkocht.
Het huis is gebouwd in plusminus 1850 door den gepensioneerden schout bij nacht W.J. de Ruijter de Wildt, die tevens de omliggende heidevelden liet ontginnen. In 1861 ging het huis in eigendom over aan de familie Verwer. Vooral de heer L.G. Verwer heeft de ontginning krachtig voortgezet, waardoor aan honderd arbeiders gedurende lange tijd werk werd verschaft.
De heer Verwer heeft veel gedaan voor de ontwikkeling van de streek rondom Zorgvlied. Hij stichtte er een zeevaartschool (!) welke later weer opgeheven is, een bankgebouw en mede bevorderde hij de oprichting van de tegenwoordige stoomzuivelfabriek ‘De drie gemeenten’ in 1887.
Van 1913 tot 1919 was Castra Vetera onbewoond en werd het landgoed verwaarloosd, zelfs zoo erg, dat de villa bijna een ruïne gelijk werd.
De heer Ackermann kocht het landgoed in 1919 en besteedde honderden guldens om alles weer een goed aanzien te geven. In de daarop volgende jaren legde hij fraaie boschcomplexen aan, zoodat het landgoed er thans keurig verzorgd uitziet en een prachtig natuuroord vormt. Enkele jaren terug is midden in het bosch begonnen met de aanleg van een groot natuurbad. De grootsche plannen zijn echter door de plotselinge dood van mevrouw Ackermann niet geheel uitgevoerd.
De nieuwe eigenaar, de heer Pasman, zal op het landgoed speciaal de paardensport beoefenen. Omtrent de bestemming van de villa kon men ons nog niets positiefs mededeelen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De bouwer van het landhuis Zorgvlied is Johannes Franciscus de Ruiter de Wildt, die was geen gepensioneerd schout bij nacht, maar een gepensioneerd koloniaal. Hij was employé bij het agentschap van de factorij te Semarang van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Nederlands Indië.
In de op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. is bijgaand afgebeelde krantenfoto zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 179.

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe

Akte van Schenking en Stichting 

Heden den twee en twintigsten September achttienhonderd acht en tachtig compareerden voor mij Anthonius Bernardus Sjerp, notaris te Leeuwarden, in tegenwoordigheid der na te noemen getuigen:
De heeren Mr. Lodewijk Guillaume Verwer, advocaat, wonende te Zorgvlied, gemeente Diever, en Mr. Julius Verwer, advocaat, wonende te Leeuwarden.

Die verklaarden, omtniet en onherroepelijk af te staan aan de hiermede te Zorgvlied, gemeente Diever, provincie Drenthe, opgericht wordende Stichting van Weldadigheid, het St. Anthonij Gasthuis, bestemd tot verstrekking van huisvesting en zoover mogelijk eene wekelijksche toelage in geld, aan gehuwde of ongehuwde personen, onverschillig van welke Christelijke Geloofsbelijdenis, wier eigen inkomsten onvoldoende zijn.

Primo.
Een gebouw te Zorgvlied, gemeente
Diever, als Pastorij in gebruik bij de Roomsch Katholieke gemeente te Zorgvlied, en als zoodanig ten kadaster bekend gemeente Diever, sectie A, nummer 695, geheel groot twee roeden zestig el, wordende echter niet afgestaan het erf ten zuiden onder dit nummer begrepen, noch de turfloods op dat erf gebouwd, doch alleen het hoofdgebouw en voor de houders het recht van gebruik en bewoning van dit perceel, toekomende aan de Roomsch Katholieke gemeente te Zorgvlied tot het jaar negentien honderd zeventien, of zoveel vroeger als het door het Kerkbestuur zal worden ontruimd.

Secundo.
Het gebouw, naast het vorige, bekend ten kadaster als schuur gemeente en sectie als voren, onder nummer 696, groot vier en twintig el.

Tertio.
Het gebouw, naast het vorige, bekend ten kadaster als huis, gemeente en sectie als voren, onder nummer 697, groot vijf en dertig el.

Quarto.
Zoodanig gedeelte van het perceel ten kadaster als tuin bekend, gemeente en sectie als voren, onder nummer 693, geheel groot zeven en zeventig roeden vijftig el, als gelegen is tusschen de sub primo, secundo en tertio omschreven gebouwen en den publieken weg ten noorden, groot ongeveer tien roeden en zoals op het terrein door paaltjes is aangewezen; alles onder voorwaarde, dat de stichting zal moeten dichtmaken de deur tusschen den stal en perceel nummer 697 en al de deuren en lichtscheppingen in den zuidelijken muur, die in nummers 697 en 696 dadelijk, die in 695 bij het eindigen van het recht van gebruik en bewoning voorschreven, terwijl de comparanten zich voorbehouden het recht van deurslag in hun koetshuis en uitweg door de koetshuisdeur ten noorden, en het recht om in den zuidelijken muur balken te leggen en daartegen te timmeren, terwijl de goot aan den muur ter bede zal liggen, en de stichting gehouden zal zijn alle water op eigen erf te leiden en aftevoeren, zodra dit door de comparanten wordt gevorderd.

Welke perceelen door de comparanten, onder meer, zijn verkregen bij koopacte den twintigsten Mei achttien honderd negen en zeventig voor den notaris Johannes Gijsbertus Moll te Arnhem verleden, overgeschreven ten kantore der hypotheken te Assen den vijfden Juni daaraanvolgende, in deel 474 nummer 43.

De comparanten verklaarden de voorschreven perceelen aftestaan onder de volgende

Voorwaarden en bepalingen:
1.
De stichting zal geheel onafhankelijk en vrij zijn van Staats-, Provinciaaal of Gemeente bestuur;
2.
Haar zetel zal zijn te Zorgvlied in de gebouwen op voorschreven perceelen aanwezig of te stichten;
3.
Zij zal den naam dragen van “St Anthonij Gasthuis”;
4.
De geldelijke baten, die het gasthuis verkrijgt, zullen door het Bestuur rentegevend worden belegd, van de renten, zoodra deze minstens twee en vijftig gulden ’s jaars bedragen, zal wekelijks aan den bewoner der eerste kamer een gulden worden uitgereikt en het restant worden opgelegd, zoodra het kapitaal door giften en opgelegde inkomsten drie duizend gulden zal bedragen zal ook de bewoner van de volgende kamer in het genot der bijdrage worden gesteld; vervolgens zal behoudens het hierna bepaalde, het restant der opkomsten worden opgelegd tot dat bij het einde van voorschreven recht van gebruik en bewoning, de ruimte, thans als Pastorie gebezigd, vrijkomt en voor provenierskamers zal worden ingericht, als wanneer de inkomsten dit toelatende, de bewoners van de derde, vierde en vijfde kamers evenzeer in het genot der toelage zullen worden gesteld.
De verder overig zijnde renten kunnen naar het goedvinden van het Bestuur tot kapitaal vorming en verdere uitbreiding der stichting of tot verhooging der bijdragen van de proveniers worden aangewend, terwijl het aan het Bestuur vrij zal staan , ook op andere wijze de zedelijke of maatschappelijke belangen der omgeving daaruit te bevorderen.
5.
De kamers zullen zoo veel mogelijk worden gegeven aan personen uit den burger of boerenstand, die om de eene of andere reden aan eenige bijstand behoefte te hebben, doch niet geheel onvermogend zijn; ten blijke daarvan zullen zij voor hunne intrede aan het Bestuur moeten aantoonen, dat zij een eigen en vast inkomen hebben van minstens twee gulden vijftig cents ’s weeks, of zoo gehuwde lieden als proveniers worden aangenomen, van vier gulden ’s weeks. Bij elke kamer zal na negentien honderd zeventien eene strook tuingrond ter breedte van de kamer in gebruik worden gegeven.
6.
De keuze van proveniers geschiedt door het Bestuur in volle vergadering, na gemeen overleg in eene vorige vergadering, bij meerderheid van stemmen, met gesloten briefjes.
7.
De proveniers of bewoners van elke kamer moeten vóór hunne intrede ten behoeve van het gasthuis storten eene som van vijftig gulden, welk bedrag eigendom wordt der stichting.
8.
De proveniers, die door slecht gedrag, verregaande onzindelijkheid of andere gewichtige redenen, naar het oordeel van het Bestuur zich het beneficie onwaardig maken, zullen na verloop van eene maand na waarschuwing en kennisgeving door het Bestuur, zonder eenigen vorm van proces, via facti uit de stichting kunnen worden verwijderd, in welk geval hun, het door hen gestorte bedrag wordt teruggegeven; alle proveniers zullen vóór hunne intrede eene verklaring teekenen, ten bewijze dat zij zich naar dien, en andere door voogden te maken bepalingen van orde onderwerpen, alzoo, dat hun genot van huisvesting en toelage geheel ter bede bestaat.
9.
De voogden zullen van bovenstaande bepalingen omtrent het minimum van eigen inkomsten der proveniers, het bedrag der toelagen en storting slechts mogen afwijken wanneer in enig geval, volgens hun oordeel, daartoe bijzondere aanleiding bestaat.
Mochten zich niet dadelijk geschikte proveniers voordoen, dan zullen de Voogden, in afwachting daarvan, de kamers ten behoeve der stichting kunnen verhuren.
10.
Het bestuur der stichting zal bestaan uit drie voogden, die onderling hunne functiën zullen verdeelen en regelen, de voogd die met het geldelijke bestuur is belast, zal een nauwkeurigen staat bijhouden van de bezittingen der stichting, jaarlijks rekening doen en bij het eindigen van zijn bestuur, van zijn beheer door de gezamenlijken voogden worden gedéchargeerd.
De verdere wijze van uitvoering dezer beschikkingen, de regeling van het bestuur en van de huishoudelijke orde worden overgelaten aan het overleg en de rechtschapenheid der voogden, die uit de bovenstaande bepalingen de bedoelingen van de stichters genoegzaam zullen kunnen afleiden.
11.
Twee der voogden zullen bij voorkeur uit de bloed- of aanverwanten der stichters worden gekozen en zal in ieder geval één der drie voogden met derwoon moeten zijn gevestigd in eene der gemeenten Diever, Vledder, Oost- of Weststellingwerf.
Bij overlijden of ontstentenis door welke oorzaak dan ook, van één der voogden zullen de overgeblevenen zijn opvolger benoemen, terwijl bij tijdelijke verhindering om aan het beheer deel te nemen, iedere voogd een plaatsvervanger zal kunnen benoemen.
Als voogden van de stichting worden reeds aangesteld de stichters Mr. Lodewijk Guillaume Verwer en Mr. Julius Verwer voornoemd.
Die verklaarden hunne benoeming aantenemen en de voorschreven goederen te zullen doen stellen ten name der stichting met bestemming als boven is omschreven, en zich een derden voogd te zullen assumeeren.

Waarvan akte.

Verleden te Leeuwarden, ten huize van mij notaris, in tegenwoordigheid van Anskarius Schelte Hoffman, kleermaker, en Lieuwe George Leenhart Hoekstein, boekdrukker, beiden wonende te Leeuwarden, als getuigen, even als de comparanten mij notaris bekend.

Onmiddellijk na voorlezing hebben de comparanten met de getuigen en mij  notaris deze minuut-akte onderteekend.

Geteekend: Mr. L.G. Verwer,  Mr. J. Verwer, A.S. Hoffman, L.G.L. Hoekstein, A.B. Sjerps , notaris.

Geregistreerd te Leeuwarden, den vijf en twintigsten September 1800 acht en tachtig, deel 168, folio 54, ve……vak 4, twee bladen drie renvooien.

Ontvangen voor recht één gulden twintig cent f. 1.20.

De Ontvanger B.A. (geteekend) van Walsem.

Uitgegeven voor Afschrift. A.B. Sjerps. Notaris te Leeuwarden.    

Het Gemeente-bestuur van Diever verklaart naar aanleiding van artikel 7 der wet van 12 Augustus 1854 (Staatsblad nr. 100) mededeling te hebben ontvangen van de bepalingen betreffende de inrichting en het bestuur van de Stichting van Weldadigheid “het St. Anthonij Gasthuis” te Zorgvlied gemeente Diever, opgericht bij akte van den 22 September 1888 voor den te Leeuwarden residerenden notaris A.B. Sjerps verleden.

Diever, 12 November 1888

Het Gemeente-bestuur voornoemd

L….. H. van Os, Burgemeester

W. Mulder, Wethouder

Rectificatie

De ondergetekende Mr. Lodewijk Guillaume Verwer, advocaat, wonende te Zorgvlied, gemeente Diever en Mr. Julius Verwer, avocaat, wonende te Leeuwarden,

Partijen in eene akte van Schenking en Stichting op den 22 September 1888 voor den notaris Antonius Bernardus Sjerps te Leeuwarden verleden, overgeschreven ten kantore van bewaring der hypotheken te Assen, den 4 October 1888, in deel 603, n: 2.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Zorgvliet | Leave a comment

Op Woater’n is ut hoogste huusnummer now 34

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 6 januari 1890 het volgende bericht over de sterke groei van het dorp Wateren an de aandere kaante van de bos. 

Diever, 3 Januari.
Wist men voor eenige jaren nauwelijks, dat er een Wateren (Zorgvlied) bestond, thans trekt dit plaatsje meer en meer de aandacht. En geen wonder. Wat daar in de laatste jaren tot stand is gekomen, grenst aan ’t ongelooflijke.
’t Is nu zes jaren geleden dat daar de openbare school feestelijk werd ingewijd. Voor ruim drie jaar werd de Noordelijke Hypotheekbank opgericht en dat die zaak rendeert, blijkt hieruit, dat dezen zomer voor rekening dier bank drie gebouwen worden gesticht (twee directeurswoningen en een kantoor met conciergewoning). Voor den hoofd-agent der Eerste Hollandsche Levensverzekeringmaatschappij werd een keurig huis met kantoor gebouwd. Het gebouw daarnaast is tot een flinke bakkerij en logement met billard ingericht. En verder is een groote winkel tot stand gekomen, die binnenkort door den heer Berkemeier zal betrokken worden, waarin hij zijne manufactuur- en kruidenierszaak zal uitoefenen. Ook verdient de keurige villa van den heer Du Crocq ieders bewondering.
In ’t vorige jaar werden door den heer Verwer, mede-eigenaar van de uitgestrekte bezitting, proeven genomen met den tabaksbouw, die zoo goed schijnen geslaagd te zijn, dat thans voor den zich daar te vestigen tabaksboer een huis met tabaksschuur is gebouwd.
Verder bestaat ’t plan tot stichting eener sigarenfabriek, leerlooijerij en Brabantse schoenenfabriek. Deze laatste zal evenals in de Langstraat hoofdzakelijk huis huisindustrie zijn. Tot directeur der maatschappij tot exploitatie dezer inrichting is iemand uit Waalwijk benoemd op eene jaarwedde van tweeduizend gulden en vrije woning, voor welke betrekking hij evenwel heeft bedankt.
Was het hoogste huisnummer voor vijftien jaar 16, thans is dit 34.
Hoewel er reeds dikwijls sprake van is geweest, een straatweg van Wateren naar Diever te leggen, zal deze nog wel eenigen tijd op zich laten wachten.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het begin van 1890 was de naam van het sterk gegroeide dorp Wateren nog steeds Wateren, echter in het getoonde artikel is tussen haakjes al wel de naam Zorgvlied vermeld.
De redactie is aan het uitzoeken welke van de vermelde panden waar stond of nog staat en voor wie of voor welk doel dat pand bestemd was.
De Eerste Hollandsche Levensverzekeringsbank – in het bericht abusievelijk Eerste Hollandse Levensverzekeringmaatschappij genoemd – was ook een financiële onderneming van mr. Lodewijk Guilaume Verwer.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Waarm eet’n bee de fumilie Verwer op ut Kastiel

In de verzameling van ut Deevers Archief is aanwezig een bijzonder fraaie cultuurhistorische aanwinst, te weten een beschreven ansichtkaart uit 1906, dus uit de begintijd van Zorgvlied. De redactie van ut Deevers Archief wil zijn zeer gewaardeerde trouwe bezoekers een afbeelding van deze aanwinst natuurlijk niet onthouden.

De ansichtkaart is op 12 oktober 1906 vanuit Zorgvlied verstuurd naar Amsterdam, waar deze al op 13 oktober 1906 bij de geadresseerde aankwam. De afzender, ene juffrouw Cato, woonde of logeerde in ’t Witte Huis naast het oude Rooms Katholieke kerkje.

De tekst op de aan de voor en achterkant beschreven ansichtkaart luidt als volgt:
B, D en Chr, Een hartelijken groet van mij uit Zorgvlied. Hoe maken jullie het ? Nog steeds naar omstandigheden redelijk wel ? Hebt ge nog geen nieuws mede te delen ? Tweemaal per dag komt de post hier en dan kijk ik reikhalzend uit, doch tot heden nog geen nieuws. Ik maak het best en profiteer den geheelen dag van de buitenlucht, ’t is hier nog volop zomer. De natuur vooral de bosschen zijn hier prachtig. a.s. Zondag gaan wij dineeren bij de familie Verwer op ’t Heerenhuis. Jammer dat geen der beide villa’s hier op staan, alleen de Bank. Nu adieu, houdt je maar goed Door, misschien hoor ik nog wel wat.
Hartelijke groeten van Jan, Elsa en Agnes en een zoen van je liefhebbende Cato.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De ansichtkaart met de titel ‘Groete uit Zorgvlied bij Noordwolde (Fr.)’ laat een foto van zes objecten zien: de protestantse kerk (Obadja) (bestaat nog), de woonhuisjes bij sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer (bestaan nog), villa Villa Laanzicht (steet an de Deeverbrogge), het eerste rooms katholieke kerkje (bestaat niet meer), het pand van de noordelijke hypotheekbank (bestaat nog) en de winkel van Wollffs (bestaat niet meer in de oorspronkelijke vorm).
De zes foto’s zijn gemaakt door de in Deever geboren huisschilder, kunstschilder en fotograaf Roelof Kuiper uit Noordwolde. Roelof Kuiper was ook de maker van de plafondbeschilderingen in ’t Heerenhuis, dat in de volksmond niet ’t Heerenhuis werd genoemd maar ut Kastiel.
De schrijfster van de tekst op de ansichtkaart bedoelt met ‘beide villa’s’, de villa Het Witte Huis en de villa Castra Vetera.

Op 22 oktober 2014 ontving de redactie van ut Deevers Archief de volgende reactie:
Ik heb even op de website van ut Dievers Archief gekeken. Daar werd onder meer bericht dat men een interessante ansichtkaart had verworven. Mijn aandacht werd echter niet zozeer getrokken door de afbeeldingen op de ansichtkaart, maar wel door het bestemmingsadres in Amsterdam. Dat bleek het toenmalige adres te zijn van de grootouders van mijn echtgenote. De afzender, die op vakantie was in Diever, had op de kaart geschreven dat men zeer benieuwd was of er al iets te melden was. De kaart is verzonden op 12 oktober 1905. Uit andere bronnen weten we dat enkele dagen nadien in Amsterdam een dochter werd geboren. Dat was de tante met wie mijn echtgenote later een bijzondere band heeft gehad. Hoeveel toevalligheden komen hier tezamen ?

Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Obadja, Topstuk, Villa Aurora, Villa Laanzicht | Leave a comment

Op de knee’jn veur Lodewiek en Johanna

In de Meppeler Courant van 26 januari 2009 publiceerde Lammert Huizing (leeft niet meer) in zijn rubriek ‘Eertieds in dizze streek’ het volgende artikel ‘Op de kneien veur Lodewiek en Johanna’ in een soort van vernederlandst en net niet Hoogeveens dialect.

In de room-katholieke Andreaskarke, midden in Zörgvlied in de gemiente Westenveld giet het karkevolk zunder dat zij er arg in hebt, op de kneien veur heur weldoeners van eertieds. As zij heur kneien buugt veur het altar, dan doet zij dat ok veur de bieltenis van een man en een vrouw, waorvan de petretten in medaillons an ebracht bint in de braandschilderde ramen achter het altaar. Dit posthume eerbetoon stamt uut 1923 doe de karke ebouwd weur op de stee van een veul kleinere karke, die al dik veertig jaor eerder esticht was.
De personen in het glas-in-lood bint mr. Lodewijk Guillaume Verwer en zien vrouwe Johanna Ludovica van Wensen. Zunder heur zul de rooms katholieke gemienschap Zorgvlied nooit van de grond ekomen wezen. Het was in 1879 dat de Friese advekaot mr. Verwer het laandgoed overnaamp van de schout bij nacht De Ruijter de Wildt. Die had het zölf weer verwörven rond 1850 van de Maatschappij van Weldadigheid. Bij dat bezit heurde ok de villa Castra Vetera (het Olde Kaamp), waorvan de name deur de femilie Verwer um edeupt weur töt Zorgvlied.
Verwer was een trouwe zeune van de roomse karke en een sociaal beweugen man. Dielen van zien grootgrondbezit stelde hij beschikbaor veur arme geleufsgenoten uut Braobant, die niks aans kunden inbrengen as een hiele köppel kiender en heur warkkracht. Zundags heurden dizze kolonisten de mis in de huuskapel van de familie Verwer, die deur de huuskapelaan J.W. van den Burgt weur op edragen. Verwer wol in zien kolonie een karke stichten, maor de staot weigerde subsidie hierveur te geven.
Het echtpaor leut doe op iegen kosten een karke mit pastorie zetten opzied van de kweekschoele van het vroggere Instituut veur de Laandbouw. Die kweekschoele was in 1823 de allereerste laandbouwschoele in oens land en die weur ummebouwd töt veer wonings veur olden van dagen. Er kwaamp een stichting, de Sint Anthony Gasthuus Stichting en die leut olderen van boven de 65 hier veur niks wonen. Butendat kregen ze elke weke een gulden as ‘loon’ uutbetaald. In 1910 kwaamp mr. Verwer uut de tied. Hij was nog maor 64 jaor.
In zien dreumerijen had Verwer hum alles wat te mooi veur esteld. Hij verwachtte dat zien vestiging an de zölfkaante van Drenthe zul uutgruien töt een parochie van welvarende laandbouwers. Zien ‘kleine boeren’ hebt het op de schraole grond an de Drents/Friese scheiding niet gemakkelijk had. Kuunstmesse um de grond vruchtbaor te maken, was nog niet veurhaanden. Butendat leuten hiel wat Braobaanders het project in de steek umdat ze onvoldoende kunde hadden van de laandbouw. Ok een klompenfebriek en een sigarenindustrie die Verwer opzette, sleugen niks an.
In 1923 was Zörgvlied toe an een neie karke. Pastoor Epping had gien rieke weldoener meer en mus zölf de boer op um de bouwsom bij mekaar te bedelen. Binnen het jaor had hij het geld bij mekaar en kun de neie Andreaskarke van de grond komen. In het dreiloek van glas-in-lood achter het altaar leut de bouwpastoor twei kleine petretties anbrengen van mr. Verwer en zien vrouw. Dat was um het karkvolk te herinneren an de weldoeners die zoveule zörg an Zorgvlied hadden spendeerd.
De veer Antoniushuussies naost de karke weuren in 1983 op eredderd en wordt nog altied deur bejaorden bewoond.
Van achter het altaar kiekt Lodewijk en Johanna Verwer al zowat 85 jaar onofgebreuken de karke in. En het karkvolk eert heur onbedoeld nog altied postuum deur op de kneien te gaon veur twei mensen, zunder wele het dörp en de karke er niet ekomen waren.

Aantekeningen van de redactie ut Deevers Archief
Het gaat om de medaillons die onder in de gebrandschilderde glas-in-lood-ramen zijn aangebracht. Zie de bijgaande afbeelding uit de zestiger jaren van de vorige eeuw.
Ook in dit artikel worden twee klassieke fouten gemaakt, dat komt van al dat overgeschrijf. Johannes Franciscus de Ruijter de Wildt was geen schout-bij-nacht, maar de broer van een schout-bij-nacht.
De villa heette eerst Zorgvlied. Het dorp Zorgvliet is vernoemd naar deze villa. Lodewijk Guillaume Verwer veranderde de naam van de villa in Castra Vetera. Hij moet een liefhebber van Latijnse namen zijn geweest (gymnasiumopleiding ?), want andere villa’s op Zorgvliet heetten, heten nog steeds Villa Aurora, Villa Nova, Villa Cornelia.
Vóór de afbraak van het pand van de Stichting Sint Anthonij Gasthuis was dit pand opgedeeld in vijf bejaardenwoninkjes. Na overdracht van dit pand aan de woningstichting Actium is het pand afgebroken en zijn ter plekke vier nieuwe bejaardenwoninkjes gebouwd.
De afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van het interieur van de nieuwe rooms katholieke kerk op Zorgvliet is in juli 1966 uitgegeven en was te koop in het levensmiddelenbedrijf van A. van der Heide an de Dorpsstroate op Zorgvliet.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 194 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.


Posted in Ansichtkoate, de Ruiter de Wildt, Kattelieke Kaarke, Lammert Huizing, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Zorgvliet | Leave a comment

Obbe Verwer groet zijn zuster Euphemia Verwer

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief graag de mooiste ansichtkaarten uut de gemiente Deever zien. De hier getoonde ansichtkaart – een zo genoemd drieluik – is op 2 maart 1904 verstuurd en is daarmee een van de oudste bewaard gebleven ansichtkaarten uut de gemiente Deever.  

Bijgaande ansichtkaart is op 2 maart 1904 op Zorgvlied verstuurd naar mejuffrouw E. Verwer, woonachtig aan de Oosterdijk in Sneek. De kaart is in Noordwolde gestempeld. De afzender is Obbe Verwer. De redactie van ut Deevers Archief zal uitzoeken wie Obbe Verwer en mejuffrouw E. Verwer waren. De redactie zal ook uitzoeken wat hun familierelatie met de gebroeders Lodewijk Guillaume en Julius Verwer was.
De foto’s op de ansichtkaart zijn waarschijnlijk gemaakt door de fotograaf en schilder Hans Kuiper uit Noordwolde.
Op de foto rechtsboven op de ansichtkaart is de voorgevel van het grote landhuis Castra Vetera op Zorgvlied te zien. Dit is een van de weinige foto’s waarop Castra Vetera is te zien. De familie Lodewijk Guillaume Verwer woonde tot de dood van Lodewijk Guillaume Verwer in 1910 in dat landhuis, dat ook wel het Heerenhuis of het Kasteel werd genoemd.
Is op de foto linksonder de Dorpsstraat op Zorgvlied te zien ?
Links boven is een foto van een brug in het wandelbos van villa Castra Vetera te zien, die heeft gediend als voorbeeld voor het schilderij Brug in ’t bos op Zorgvlied van fotograaf en schilder Hans Kuiper uit Noordwolde.

De redactie hoefde het in het bericht toegezegde uitzoekwerk niet te doen, want de heer Claudio Verwer stuurde naar aanleiding van dit bericht op 19, 21 en 22 september 2016 en 9 oktober 2016 enige waardevolle reacties. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze reacties. De redactie heeft de vier reacties geredigeerd tot de volgende tekst.
De schrijver van de getoonde ansichtkaart uit 1904 was een verre oom van mij. Ik heb hem nooit gekend. Mijn vader en zijn broers en zusters zijn in Zeeland opgegroeid en voor zover ik weet hadden zij geen contact (meer) met de Friese tak.
Abondus Theodorus Franciscus (Obbe)Verwer stuurt op 2 maart 1904 een prentbriefkaart naar zijn moeder Elise Verwer-Thies. Hij is op 8 augustus 1886 in Sneek geboren. Hij is op 30 maart 1945 in Sneek overleden. Hij was koopman en had een manufacturenzaak aan de Oosterdijk 12-14 in Sneek (het adres op de ansichtkaart). Hij trouwde op 15 april 1920 met Geertruida Agatha Wajer. Zij is in 1899 in Medemblik geboren, Zij is op 28 mei 1981 in Sneek overleden.
Albertus Regnerus Obbes Verwer is de vader van Abondus Theodorus Franciscus (Obbe) Verwer. Hij is op 20 december 1851 in Sneek geboren. Hij is op 26 december 1895 in Sneek overleden. Hij was koopman en had een manufacturenzaak aan de Oosterdijk 12-14 in Sneek (het adres op de ansichtkaart). Hij trouwde op 18 april 1882 in Rethen an der Leine in Duitsland met Maria Margaretha (Elise) Thies. Zij is op 8 oktober 1856 in Brandlecht in het graafschap Bentheim in Duitsland geboren. Zij is op 14 december 1928 in Sneek overleden.
Obbe Verwer is de grootvader van Abondus Theodorus Franciscus (Obbe) Verwer. Hij is op 4 oktober 1813 in Sneek geboren. Hij is op 23 december 1863 in Sneek overleden. Hij was koopman en drankhandelaar en tot zijn dood exploitant van de Buiten-Sociëteit De Harmonie in Sneek. Hij trouwde op 6 juni 1841 in Bolsward met Johanna Sijbes Oosterbaan. Zij is op 27 september 1813 in Bolsward geboren. Zij is op 10 juli 1904 in Sneek overleden.
Lodewijk Guillaumes Verwer is de overgrootvader van Abondus Theodorus Franciscus (Obbe) Verwer. Hij is op 29 januari 1790 in Leeuwarden geboren, Hij is op 24 november 1827 in Sneek overleden. Hij was koopman. Hij trouwde op 5 augustus 1810 in met Thekele Obbes Schaap. Zij is op 14 maart 1785 in Sneek gedoopt. Zij is op 8 augustus 1850 in Sneek overleden.
Idse (Ytzen) Johannes Verwer was een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Thekele Obbes Schaap en een jongere broer van Obbe Verwer. Hij is op 5 november 1815 in Sneek geboren. Hij is op 28 juni 1877 in Bolsward overleden. Hij is op 2 juli 1877 in Blauwhuis op de Rooms Katholieke begraafplaats ter aarde besteld. Hij was notaris te Makkum tot september 1866 en daarna te Bolsward. Hij trouwde op 18 mei 1845 in Bolsward met Sytske IJsbrands Galama. Zij is op 11 juni 1823 in Tjerkwerd geboren. Zij is op 1 september 1897 in Bolsward overleden. 
Idse Johannes Verwer en Sytske IJsbrands Galama kregen vier zonen, waarvan alleen Lodewijk Guillaume en Julius volwassen werden:
Lodewijk Guillaume Verwer was een zoon van Idse Johannes Verwer en Sytske IJsbrands Galama. Hij is geboren op 4 maart 1846 in Makkum. Hij is overleden op 8 november 1910 op Zorgvlied. Hij was advocaat. Hij trouwde met Johanna Cornelia Ludovica van Wensen (zuater van Elisabeth Maria Louisa van Wensen). Zij is geboren op 17 juli 1846 in Leiden. Zij is overleden op 25 maart 1917 in Leiden. 
Julius Verwer was een zoon van Idse Johannes Verwer en Sytske IJsbrands Galama. Hij is op 11 augustus 1853 in Makkum geboren. Hij is op 6 november 1917 in Hilversum overleden. Hij was advocaat. Hij trouwde met Elisabeth Maria Louisa van Wensen (zuster van Johanna Cornelia Ludovica van Wensen). Zij is geboren op 19 januari 1850 in Leiden. Zij is overleden op 19 november 1921 in Hilversum.
De conclusie is als volgt. De opa van Abondus Theodorus Franciscus Verwer (Obbe) (de verzender van de ansichtkaart) was een broer van de vader van Lodewijk Guillaume Verwer en Julius Verwer.
Op de website wordt vermeld dat de familie Verwer tot de dood van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvlied woonde. De Leidse Courant bericht op 10 april 1912 dat Johanna Cornelia Ludovica van Wensen met haar gezin in Leiden is ingeschreven op het adres Hoogewoerd 144. Op 8 mei 1916 verscheen nog een advertentie waarin gevraagd werd naar een huishoudelijke hulp op hetzelfde adres. Vermoedelijk is zij dus in Leiden begraven.
De uit Friesland afkomstige familie Verwer was belijdend rooms-katholiek. De bemoeienis van de twee broers in Zorgvlied moet mijns inziens vooral in het licht van de emancipatiebeweging van de katholieken in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw worden beoordeeld.
Ik complimenteer u met uw website die ik met veel genoegen en interesse heb bekeken en ook verder zal volgen. De geschiedenis rond Zorgvlied heeft namelijk vele aspecten die ik interessant vind. Ruim een week geleden heb ik samen met mijn vrouw nog heerlijk op het terras van Villa Nova gezeten.

De heer Klaas van der Hoek stuurde op 18 mei 2020 de volgende reactie
Onlangs kocht ik een ansichtkaart van Workum die in 1907 is verstuurd aan een mejuffrouw E. Verwer, Oosterdijk, Sneek. Zoekend naar haar identiteit kwam ik onder meer op deze website terecht. 

De geadresseerde Mej. E. Verwer is, denk ik, niet Obbe Verwers moeder Maria Margaretha Elisabeth Verwer-Thies, maar zij moet wel Euphemia Agatha Lucia Verwer zijn., het jongere zusje van Obbe Verwer. Zij is geboren op 9 januari 1889 in Sneek en is overleden op 21 december 1973 in Amsterdam. Zij huwde in 1915 met Theodorus Anthonius Wajer (1889–1975), een broer van de latere echtgenote van Obbe.

abracadabra-1490

abracadabra-1489

Posted in Ansichtkoate, Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate, Hans Kuiper, Julius Verwer, Lodewijk Guillaume Verwer, Topstuk, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Een oud hekje op een rooms-katholiek kerkhof

Bij het wandelen op de wegen der vrijheid kwam de redactie van ut Deevers Archief het Deevers op de kerkhof van de rooms-katholieke geloofsgemeente op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) in een hoek van dit kerkhof een merkwaardig oud hekje tegen. Markeert dit hekje de oorspronkelijke ingang van deze dodenakker ? Of was het de privé-ingang van de familie Verwer ? Of stond dit hekje eerst aan de weg en is het hier neergezet, nadat het was vervangen door het huidige toegangshek ? Wie het weet, die mag het de redactie uitleggen.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Kaarkhof de Monden, Lodewijk Guillaume Verwer, Toevallige waarneming, Zorgvliet | Leave a comment

Bidprentje van Johanna Josephina Maria Verwer

Een bidprentje is een gedachtenisprentje van een overledene met aan de voorzijde een foto of een religieuze afbeelding en aan de achterkant een In Memoriam met persoonsgegevens en eventueel een kort gebed of bijbeltekst. Het bidprentje van Johanna Josephine Maria Verwer voldoet aan de omschrijving van een bidprentje.

Johanna Josephina Maria Verwer werd geboren op 29 september 1879 te Leeuwarden, zij overleed op 11 februari 1942 in Overveen. Zij was een dochter van mr. Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Johanna Josephina Maria Verwer zal langere tijd in villa Castra Vetera (ut Kastiel) op Zorgvlied hebben gewoond. Ze zal ook op Wateren naar de lagere school zijn geweest ?
Huwelijksakte nummer 15 van 15 juli 1908 in de Burgerlijke Stand van de gemiente Deever luidt als volgt:
Bruidegom: Theodorus van Sonsbeeck, geboren te Zwolle; oud: 37 jaren; beroep: burgemeester, zoon van Epimachus Jacobus Ignatius van Sonsbeeck en Sophia Susanna Caroline Helmich.
Bruid: Johanna Josephina Maria Verwer, geboren te Leeuwarden; oud: 28 jaren; beroep: zonder, dochter van Lodewijk Guillaume Verwer, beroep: advocaat, en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen, beroep: zonder.
Theodorus van Sonsbeeck was van 1901 tot 1912 burgemeester van de gemeente Weerselo.
In het dagblad De Tijd verscheen op 13 februari 1942 een advertentie van het overlijden van Johanna Josephina Maria Verwer, die op 11 februari 1942 in huize Duinrust in Overveen overleed. Huize Duinrust was gebouwd als rusthuis voor welgestelde ouden van dagen. Dat zij in 1942 in huize Duinrust overleed is enigszins merkwaardig te noemen, omdat tussen mei 1940 en mei 1945 de Duitse Kriegsmarine in huize Duinrust was gevestigd. Of was de Duitse bezetter slechts bezetter van een deel of vleugel of verdieping van huize Duinrust ?

Reactie van de heer Hans Speurwerk (pseudoniem ?) van 18 oktober 2021:
Huize Duinlust is op 27 mei 1942 door de Duitse marine gevorderd. Op 8 juni 1942 is Huize Duinlust vrijgegeven, maar op 14 augustus 1942 weer gevorderd. Toen blijvend tot mei 1945.
Het is dus niet zo vreemd dat mevrouw Verwer in februari 1942 in Huize Duinlust is overleden.
Bron voor de data: het Noord-Hollands Archief, archiefnummer 285, inventarisnummer 511. Zie de papiertjes achterin. Alles is  online te raadplegen.

Posted in Bidplètie, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Overlijdensbericht, Zorgvliet | Leave a comment

Ut rouwberigt van mr. Lodewiek Willem Verwer

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 10 november 1910 het overlijdensbericht van mr. Lodewijk Guillaume Verwer. Hij stierf in Huize Zorgvlied op Zorgvlied.


Mr. Dr. Lodewijk Guillaume Verwer
Hij is geboren op 4 maart 1846 in Makkum.
J.C.L. Verwer-van Wensen
Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is geboren op 17 juli 1847 in Leiden. Zij is overleden op 25 maart 1917 op Zorgvliet.
L.M.IJ. Verwer
Louisa IJsbranda Maria Verwer is geboren op 27 juni 1870 in Leeuwarden. Zij is overleden op 28 juli 1944 in Leiden.
C.J. Meddens-Verwer
Cecilia Johanna Verwer is geboren op 10 september 1872 in Leeuwarden. Zij is overleden op 7 juni 1923 in Soest.
Mr. Dr. J.L.J. Meddens
Jacobus Livinus Joannes Meddens is geboren op 2 oktober 1878 in Groningen. Hij is overleden op 26 januari 1960 in Sassenheim.
I.Joh. Verwer
Idse Johannes Verwer, hij is geboren  27 augustus 1874 in Leeuwarden. Hij is overleden op 19 januari 1926 in Nijmegen. Hij was directeur van de Noordelijke Hypotheekbank.
J.J.M. van Sonsbeeck-Verwer
Johanna Josephine Maria Verwer is geboren op 29 oktober 1879 in Leeuwarden. Zij is overleden op 11 februari 1942 in Bloemendaal.
Th. van Sonsbeeck
Theodorus van Sonsbeeck is geboren op 30 april 1871 in Zwolle. Hij is overleden op 13 augustus 1955 in Heemstede. Hij was burgemeester van Weerselo. 

Posted in Landgoed Zorgvliet, Lodewijk Guillaume Verwer, Overlijdensbericht, Zorgvliet | Leave a comment

Skildereeje en foto van ‘Brogge in de bos’ op Zorgvliet

De an de Heufdstroate in het centrum van Deever geboren schilder en fotograaf Hans Kuiper werkte tussen 1900 en 1910 ook in opdracht van de broers Lodewijk Guillaume en Julius Johannes Verwer op Zorgvlied, bijvoorbeeld in het geval van het hier afgebeelde schilderij Brug in ’t bos. Dit schilderij zou bij wijze van speculatie kunnen zijn gesitueerd in het parkachtig aangelegde bos achter het Kasteel van de familie Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos). Het schilderij is vermoedelijk in 1910 gemaakt. Het schilderij Brug in ’t bos is onder nummer 104 geregistreerd in de catalogus van Hermannus Deuling, een kleinzoon van Hans Kuiper.
De redactie van ut Deevers Archief is nog steeds bezig uit te zoeken wie de actuele eigenaar van dit schilderij is en waar het schilderij zich bevindt, teneinde mogelijk zelf een kleurenfoto van het schilderij te kunnen maken en deze eigengemaakte foto aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief te tonen.
Tot zolang is van het schilderij bijgaande kleurenfoto uit de fotoverzameling van mevrouw Margje Dekker-van der Meulen uit Alkmaar te zien. De waarde heer Fred Jansen -secretaris van de Historische Vereniging Gemeente Diever- stuurde deze kleurenfoto op 23 december 2017 naar de redactie. Daarvoor langs deze weg hartelijk dank.
Op de kleurenfoto is duidelijk te zien dat het schilderij hard toe is aan een grondige restauratie, met name vanwege de ernstig gecraqueleerde verf.
De redactie toont bij de afbeelding van het schilderij een zwart-wit afbeelding van de Brug in ’t bos. Deze foto is onderdeel van een zo genoemd vierluik (een ansichtkaart met vier kleine foto’s). De betreffende ansichtkaart is afgebeeld in het bericht De groeten uit Zorgvlied op 2 maart 1904. De redactie heeft het vermoeden dat Hans Kuiper deze foto spiegelbeeldig heeft nageschilderd.
Wel kunnen enige zaken met een schier aan grote zekerheid grenzende waarschijnlijkheid als bewezen worden geacht, te weten 1) de vier kleine foto’s op de ansichtkaart zijn al omstreeks 1904 gemaakt door Hans Kuiper; 2) de ansichtkaart is geproduceerd en uitgegeven door Hans Kuiper; 3) de schilder Hans Kuiper schilderde in dit geval zijn door hem zelf gemaakte zwart-wit foto ongeveer na in zijn atelier in Noordwolde; 4) de schilder moet daarbij zelf de kleuren hebben gekozen, tenzij hij zich de kleuren en de lichtval en de schaduwen in het bos uit een soort van fotografisch geheugen kon herinneren.
De redactie heeft het vermoeden dat de ansichtkaart in 1904 verkocht is geweest in de kruidenierswinkel van Wolffs an de Dorpsstroate op Zorgvlied (hedde de Dörpsstroate in 1904 al de Dörpsstroate ?). De redactie heeft daarmee wel even een uitdaging uit te zoeken wie Wolffs was.

De heer heer Paul Gols reageerde op 2 januari 2018 als volgt:
De informatie over Wolfs komt op de website niet goed over.
Adrianus Wolfs is geboren op 1 november 1861 in Steenwijkerwold. Hij kwam op 21 november 1900 in Zorgvlied aan uit Vledder. Hij was winkelier en zijn adres was toen Wateren 36. Hij vertrok in juni 1906 naar Weststellingwerf.

Posted in Alle Deeversen, De aandere kaante van de Deeverse bos, Hans Kuiper, Kuunst in de gemiente Deever, Lodewijk Guillaume Verwer, Skildereeje, Zorgvliet | Leave a comment

Hoofdkantoor Noordelijke Hypotheekbank op Zorgvlied

In het dagblad De Tijd (een godsdienstig staatkundig dagblad) van 12 april 1910 verscheen het volgende korte bericht.

Uit het verslag der Noordelijke Hypotheekbank te Zorgvlied blijkt, dat het winstsaldo f. 19.707, verleden jaar f. 17.298, bedroeg, waarvan f. 9.157 bestemd wordt voor diverse afschrijvingen en reserve en 7, verleden jaar 6, procent dividend uitgekeerd wordt.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In het pand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvlied was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van de Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
De redactie van het Deevers Archief heeft bijgaande foto van het netjes opgeknapte, maar nog steeds koud en zakelijk als een bank ogende pand met de naam Aurora gemaakt op 12 juli 2011.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

Sigaar’nfubriekie op ut laandgood Woater’n in 1898

In de Leeuwarder Courant van 11 januari 1898 verscheen het navolgende bericht over de verbouw van tabak en de fabricage van sigaren op Zorgvlied.

Ooststellingwerf, 8 januari. Op het landgoed Wateren in Drenthe, grenzende aan deze gemeente, waar men sedert eenige jaren met succes tabak verbouwt en waar reeds eenmaal de sigarenfabricage ter hand genomen was, maar die om verschillende redenen liquideerde, is nu opnieuw deze tak van nijverheid in ’t leven geroepen, waardoor ongeveer 30 personen vast werk hebben gekregen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het bericht gaat het om het sigarenfabriekje van mr. Lodewijk Guillaume Verwer, dat aan de weg van Wateren naar Boyl stond, vlak bij de Drentsch-Friesche grens.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

Grafsteen van mr. Lodewijk Guillaume Verwer

Op het door de Friese ondernemer mr. Lodewijk Guillaume Verwer mogelijk gemaakte kerkhofje voor mensen van de rooms katholieke geloofsgemeente op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) ligt mr. Lodewijk Guillaume Verwer zelf ook gegraven. Zo te zien worden de letters op de grafsteen zo nu en dan opnieuw geverfd.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Kaarkhof de Monden, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Door mobilisatie zijn werkkrachten moeilijk te krijgen

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 16 juni 1915, ten tijde van de Eerste Wereldoolog, het volgende bericht over de ontginning ‘De Drie Provinciën’ in de Oude Willem.

Diever, 15 juni. voor ”t grootste gedeelte ligt de ontginning ‘De drie Provinciën’ in onze gemeente. Uitgestrekte heidevelden, vroeger behoorende tot het landgoed Zorgvlied en het eigendom van wijlen den heer Verwer, zijn indertijd aangekocht en tot groenland gemaakt.
De bedoeling was in ruime mate hooi te winnen en te verhandelen op Engeland. Dat is niet geheel naar wensch gegaan; den vorigen zomer is veel hooi, maar ook haver, door den regen bedorven en later gedeeltelijk verbroeid of …. verbrand.
Nu heeft me een anderen weg ingeslagen. Ongeveer vierhonderd runderen, waaronder een 110-tal ossen, zijn langzamerhand aangekocht met de bedoeling ze te laten vetweiden. Bij de tegenwoordige vleeschprijzen hoopt men betere winsten te maken dan met den hooioogst.
Ook is men nu niet zoo afhankelijk van een groot aantal werklieden: door de mobilisatie gaat het moeilijk voldoende werkkrachten te krijgen.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De door ‘De drie Provinciën’ ontgonnen gronden zijn en worden nu honderd jaar later weer verontgonnen, dat wil zeggen gebracht in een nieuwe gecontroleerde cultuurtoestand, die eufemistisch natuur wordt genoemd.
Het belangrijkste aan dit bericht zit natuurlijk opgesloten in de laatste alinea van het bericht, waaruit blijkt dat in de gemiente Deever ook de effecten van het neutrale Nederland in de Eerste Wereldoorlog voelbaar waren.

Posted in de Drie Provinciën, Ièste Wereldoorlog, Landgoed Zorgvliet, Lodewijk Guillaume Verwer, Ontginning | Leave a comment

Eerste Hollandsche Levensverzekerings-Bank

Op 13 juni 1888 verscheen in de krant ‘Het nieuws van den dag – kleine courant’ de hier afgebeelde advertentie over de Eerste Hollandsche Levensverzekerings-Bank.

Meester Lodewijk Guillaume Verwer, advocaat op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos), was commissaris van de Eerste Hollandsche Levensverzekerings-Bank. De bank was gevestigd in Amsterdam, maar had ook een bijkantoor in Villa Aurora op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos).

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Johannes Franciscus was gien schout-bee-naacht

Op 20 september 1983 schreef een achterkleinzoon (!) van Johannes Franciscus De Ruiter de Wildt, de grondlegger van het dorp Zorgvliet een brief aan een kleinzoon (!) van Lodewijk Guillaume Verwer, de ontwikkelaar van het dorp Zorgvliet.

Aan de heer mr. L.G. Verwer
(straat en woonplaats hier weggelaten)

Zeer Geachte Heer Verwer,

Hiernevens zend ik U, onder dankzegging terug, de ansichtkaart van het door mijn overgrootvader gebouwde landhuis en de fotocopie van een ansichtkaart, waarop zijn afgebeeld de vier bejaardenwoningen op de plaats alwaar het landbouwinstituut van de Maatschappij van Weldadigheid heeft gestaan met daarnaast het eenvoudige kerkje.
De tekst onder deze kaart “Een bakermat van Neerlands Zeehelden” houdt waarschijnlijk verband met het feit, dat in de periode 1831 tot en met 1840 van de 145 vertrokken leerlingen van het Instituut niet minder dan 57 jongens beroepsmilitair [1] werden, terwijl wellicht de afstamming van Johannes Franciscus de Ruijter de Wildt daarbij ook een rol heeft gespeeld.
In uw toespraak op 2 september j.l. in Zorgvlied hebt u voorts gezegd, dat mijn overgrootvader een gepensioneerde schout-bij-nacht is geweest, doch dit is diens broer Johan Willem de Ruijter de Wildt geweest.
Het beroep van Johannes Franciscus de Ruijter de Wildt in Oost-Indië was employé bij het agentschap van de factorij te Semarang van de Nederlandse Handelsmaatschappij.
Uit het artikel in de “Landbouwcourant” van 21 oktober 1869 (overgenomen uit de Purmerender Courant van 25 augustus 1869) is mij gebleken dat mijn overgrootvader veel ontginningswerk heeft verricht.

Ik wens U met Uw echtgenote een mooie vakantie op Rhodos toe.

Met vriendelijke groeten, mede namens mijn vrouw,
H.O.J. de Ruijter de Wildt
(straat en woonplaats hier weggelaten)

[1] F.W. Fabius. De Maatschappij van Weldadigheid, in hare werking, strekking en geldelijken toestand. Amsterdam, 1841, bladzijden 59 en verder.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In deze brief zet de achterkleinzoon (!) van Johannes Franciscus de Ruijter de Wildt het -ook onder Zorgvlieders, Zorgvlieters, Zorgvliedenaren, Zorgvlietenaren- wijdverspreide misverstand recht dat niet zijn grootvader, maar de broer van zijn overgrootvader schout-bij-nacht was. Dus dorpskrachten, leden van het plaatselijke filiaal van de heemkundige vereniging uut Deever, let op: Johannes Franciscus de Ruiter de Wildt was geen schout-bij-nacht !!

Wie kan de redactie helpen aan een digitale kopie van het bedoelde artikel uit de ‘Landbouwkrant’ ?
Bijgaand is te zien een afbeelding van een oude ansichtkaart van het armoedig uitziende ‘kleine kerkje’, zoals genoemd in de brief. Deze ansichtkaart is op 23 maart 1917 verzonden.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 189 een nogal bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Ansichtkoate, de Ruiter de Wildt, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Zorgvliet | Leave a comment

Verkoop van het huispijporgel van Castra Vetera

In de Provincale Drentsche en Asser Courant van 21 oktober 1924 verscheen het volgende korte bericht over de verkoop van het pijporgel uit de huize ‘Castra Vetera’ op Zorgvlied an de aandere kaante van de bos.

Zorgvlied. Aankoop van een orgel.
Naar men ons bericht is het fraaie pijporgel uit de huize Castra Vetera te Zorgvlied, aangekocht door het Protestantse Kerkbestuur te Beilen, en zal dezer dagen worden overgeplaatst.
’t Is een schoon stuk en gebouwd door een bekwaam orgelbouwer in de 18e eeuw.
Wij wenschen het kerkbestuur geluk met dezen aankoop, terwijl het kerkbezoek er ongetwijfeld door zal toenemen.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Van de heer Geert Jan Potjjewijd – bespeler van het orgel in het kerkgebouw an de brink van Deever- is op 24 mei 2016 de volgende reactie ontvangen: 
Volgens een krantenbericht uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 21 oktober 1924 heeft de Protestantenbond van Beilen het huispijporgel uit de villa Castra Vetera te Zorgvlied aangekocht. Zie de gegevens over het pijporgel in de webstee Orgels in Drenthe. Graag zou ik willen weten waar meer gegevens van deze villa en het inventarisdeel huisorgel zijn te vinden.
De redactie is de heer Geert Jan Pottjewijd bijzonder erkentelijk voor zijn attente reactie.
De redactie verwijst de heer Geert Jan Pottjewijd graag naar de berichten over het landhuis Castra Vetera in het Deevers Archief (klik aan de rechterkant van het scherm op de categorieën Castra Vetera en Lodewijk Guillaume Verwer).
Bij de redactie zijn vooralsnog geen gegevens van het huispijporgel uit het landhuis Castra Vetera bekend.

Abracadabra-1262

Posted in Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Doctor in de regten Lodewijk Guillaume Verwer

In de Leeuwarder Courant van 2 oktober 1868 verscheen het volgende korte bericht over de promotie van mr. Lodewijk Guillaume Verwer van Makkum tot doctor in de regten aan de hooge school te Leijden, tegenwoordig Rijks Universiteit Leiden. Wat de titel van zijn dissertatie was, dat moet de redactie van het Deevers Archief nog uitzoeken.
Niet lang daarna kocht mr. dr. Lodewijk Guillaume Verwer het landgoed Zorgvlied in de gemiente Deever.
Ongetwijfeld heeft hij zijn over Nederland verspreide in Leiden opgebouwde netwerk gebruikt voor de voorspoedige ontwikkeling van zijn ondernemingen in Friesland en Drenthe.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Veiling van vier villa’s van Verwer

In het Nieuwsblad van Friesland verscheen op 6 augustus 1915 de navolgende advertentie over de veiling van vier huizen, twee boerenwoningen met landbouwgrond  en een perceel boschgrond op Zorgvlied.

Veiling huizen en land Zorgvlied
Notaris Bon te Dwingelo zal op woensdag 6 october bij palmslag, telkens des middags 12 uur, te Zorgvlied, gemeente Diever, in de herberg van den heer Meijerink, ten verzoeke van de Noordelijke Hypotheekbank, gevestigd te Zwolle, en van de familie Verwer, publiek verkoopen:
a. Een 4-tal huizen, bevattende 6 à 7 kamers en keuken, met tuinen, staande en gelegen te Zorgvlied, gemeente Diever, in boschrijke, rustige omgeving, alle zeer geschikt voor buitenverblijf.
Aanvaarding dadelijk na den verkoop. De huizen zijn solide gebouwd en goed onderhouden.
b. Twee boerenwoningen, elk met circa 5 hectare land.
c. Een perceel boschgrond, groot circa 12 hectare.
Op het verkochte kan ongeveer 60% der koopsom als eerste hypotheek gevestigd blijven. Inmiddels uit de hand te koop.
Een en ander gelegen op ongeveer 15 minuten afstand van de halte Boijl der stoomtram Steenwijk-Oosterwolde.
Dagelijks te zien op aanvrage bij den tuinbaas Boetje te Zorgvlied.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De vier huizen moeten Villa Nova, Villa Aurora, Villa Cornelia en Villa Laanzicht zijn geweest. De drie eerst genoemde villa’s bestaan nog steeds op Zorgvlied. Volgens de vastgoed-deskundigen van de in Diever gevestigde heemkundige vereniging zou Villa Laanzicht nog bestaan en an de Deeverbrogge staan.
De vraag is of de vier villa’s van de erven van de in 1910 gestorven mr. Lodewijk Guillaume Verwer waren. Op basis van de advertentie zou kunnen worden geconcludeerd dat de toen al niet meer op Zorgvlied gevestigde Noordelijke Hypotheekbank eigenaar of mede-eigenaar was van Villa Aurora.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Villa Aurora, Villa Cornelia, Villa Laanzicht, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Ansichtkoate van pension Villa Nova uut 1972

Van het pension Villa Nova van de familie Jan Krans an de Dorpsstroate op Zorgvlied an de aandere kaante van de bos zijn na de Tweede Wereldoorlog in de begintijd van het drukken van kleurenfoto’s op ansichtkaarten, zo in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw enige ansichtkaarten uitgegeven, waaronder de bijgaande.
De kaart is uitgegeven door Uitgeverij Van der Meulen in Sneek en was te koop bij pension Villa Nova van de familie Krans.
De redactie van ut Deevers Archief wil een afbeelding van deze ansichtkaart zeker niet aan zijn zeer gewaardeerde trouwe bezoekers onthouden.

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Toeristenindustrie, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Grote bosch- en heidebraand op Zorgvliet en Woater’n

In het Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s courant van 5 augustus 1905 verschenen de volgende drie berichten over een grote bos- en heidebrand te Zorgvlied en Wateren.

Grote Bosch en Heidebrand te Zorgvlied en Wateren
ZORGVLIED, 2 augustus.
Hedenmorgen omstreeks 10 uur zag men in westelijke richting een zware rookwolk opstijgen. Aanvankelijk dacht men aan een gewoon heidebrandje, doch weldra zag men over een groote oppervlakte een vuurgloed, die zich ernstig liet aanzien.
Door den wind meer en meer voortgedreven, bereikten de vlammen weldra de dennenbosschen, deels toebehoorende aan de Maatschappij van Weldadigheid, deels aan Mr. L.G. Verwer alhier, zoodat men vreesde dat ook huizen en op het veld staande granen door het felle vuur aangetast zouden worden. Dit zou ongetwijfeld zijn gebeurd, wanneer niet krachtige hulp was toegesneld. Een paar afdeelingen soldaten, onder leiding van officieren, kwamen uit het kamp te Diever met schoppen en bijlen te hulp en aan hen is het blusschingswerk hoofdzakelijk te danken. Op verschillende punten werden loopgraven aangebracht en op sommige plaatsen werden gangen door de bosschen gehakt. Ook werden door de Maatschappij van Weldadigheid met een met vijf ossen bespannen groote ploeg groote geulen geploegd om het vuur binnen zekeren kring te houden.
Vele boeren en arbeiders brachten hun have en goed zoo goed mogelijk in veiligheid. Een akker aardappelen verschroeide en ook een partijtje nog op ’t veld staande rogge werd aangetast. Eene woning, welke vuur vatte, wist men nog te behouden. Een militair bekwam ernstige brandwonden aan het been. Hij werd voorloopig alhier verbonden en is daarna per rijtuig naar het kamp teruggevoerd.
Het is nu 10 uur ’s avonds. Ik word weer opgeroepen. Men zegt, dat het vuur opnieuw is uitgebroken.
(Tot op zeer verren afstand is deze brand te zien geweest. Midden over dag kon men op het vrije veld bij Heerenveen en zelfs tusschen Grouw en Wartena ver in het Oosten en Zuidoosten dikke rookwolken zien opstijgen. Redactie)

Later bericht
ZORGVLIED, 3 augustus
Nog altijd is het gevaar voor ons dorp niet geheel geweken. Den geheelen nacht en ook hedenmiddag woedde het vuur nog door, hoewel men ijverig met het blusschingswerk door gaat, terwijl het terrein voortdurend bewaakt wordt door militairen en birgers.
De militairen, die gisteren zoo vlug en vaardig loopgraven maakten, waardoor Wateren voor verder vuur bevrijd bleef, waren onder bevel van Kapitein Thomson.
In sommige huizen blijft nog de inboedel etc. gepakt. Voor Zorgvlied is heden de wind gunstiger geworden. Over een uitgetrektheid bosch en heideveld van minstens een half uur lengte en breedte heeft het vuur zich brandende en smeulende nu reeds verbreid. Veel schoons gaat verloren. Men hoopt echter door waken en werken ons dorp vrij te houden.
Naar men mededeelt is de brand ontstaan door onvoorzichtigheid van twee personen, die in het waren te plaggensteken en de slechte gewoonte volgden om in het open veld hunne koffie te koken. Door den Rijksveldwachter Dijkermans moeten ze reeds in verhoor zijn genomen en, naar we vernemen, hebben ze erkend, dat op boven omschreven wijze de brand was ontstaan.
Uit Frederiksoord schrijft men ons, dat ongeveer 40 H.A. is afgebrand en dat voor de Maatschappij van Weldadigheid de schade geschat wordt op f. 4000.

Wat een soldaat ons van den boschbrand vertelde.
LEEUWARDEN, 3 Augustus.
Uit het kamp tusschen Wapse en Diever zijn heden morgen alhier gearriveerd met een extra trein van Steenwijk een 700 man soldaten, na een verblijf van 10 dagen aldaar. Opgewacht dooreen breede schare nieuwsgierigen, ging het met de muziek voorop in optocht naar de kazerne, waar een welverdiende rust werd gevonden. Vierdehalf uur toch hadden de manschappen van morgen moeten marcheeren om aan hot station Steenwijk te komen, terwijl de meesten ook gisteren een zwaren werkdag hadden gehad, ’t Was de verjaardag van H.M. de Koningin-Moeder, die met het houden van volksspelen gevierd zou worden, doch om middag kwam de tijding van een geweldigen heide- en boschbrand onder Zorgvlied en Wateren en kapitein Thomson verzocht zijn bataillon hulp te verleenen, waaraan eenparig bereidwillig gevolg werd gegeven. Een der manschappen deelde ons dienaangaande het volgende mede.
Om halftien moet onder Frederiksoord de brand zijn ontstaan tengevolge van een koffievuurtje van een paar arbeiders, werkzaam in het veld. Aangewakkerd door den stevigen wind, verbreidde zich het vuur met een verbazende snelheid. Aller gemoederen in wijden omtrek vervuld van angst en zorg. De gevolgen waren niet te overzien en het volk stond machteloos. Zo werd der soldaten hulp ingeroepen en trok het gehele bataillon van Thomson, onder diens leiding derwaarts. Gewapend met schoppen, kwamen na een geforceerden marsch van ongeveer vijf kwartier ter plaatse bij de vlammenzee, die pas een groot dennenbosch, geschat op wel 40 hectare, had aangetast, dat met zijn hooge, droge heide onder de stammen, dan ook totaal is verloren gegaan. Het was niet meer te behouden en voor den wind lagen weer andere uitgestrekte bosschen en er stonden huizen die bedreigd werden, evenals Zorgvlied met zijn omgeving, eigen aan de familie Verwer.
Al een paar uur gaans had de brand zich uitgestrekt en groote schade aangericht. Fluks begonnen we met man en macht in goede orde een geul te graven, een paar honderd meter vóór de snel naderende vlammen, die zich ook zijwaarts voortplantte. Bij ’t graven der geul, werd naar de zijde van den te bekampen vijand de heide in brand gestoken, zoodat de vlammen tegen elkander ingingen en het vuur geen voedsel meer vond, om vóór den wind verder te gaan.
Wel ging het zijwaarts af, en wat daar in de verte gedaan werd door burgers, weet ik niet, doch ons gelukte het na een inspannenden arbeid van eenige uren den voortgang van den brand te stuiten. Een uitgestrekt bosch voor ons en wat daarachter lag werd door ons behouden. Naar mijne berekening hebben we met ons bataillon van klein 400 man van ’s middags goed twee uur tot ’s avonds bijna zeven, een geul gegraven van pl.m. 20 minuten gaans.
Toen was het gevaar zoo goed als geweken en hebben manschappen van het andere bataillon nog dienst gedaan. Ook heb ik een ploeg met vier ossen aan het reddingswerk zien deelnemen.
Heden in de kazerne werd ons medegedeeld, dat een gift, van f 100 was ingekomen, waarvan ik 29 cnt als mijn rechtmatig deel heb ontvangen. Dat is betrekkelijk weinig, doch om geld was het niet begonnen alleen de attentie mag worden gewaardeerd. Een der soldaten heeft zijn voeten gebrand en zou in het kamp zijn achtergebleven.
Van het kamp zelf hoorden we dat het veel grooter is en beter drinkwater heeft, dan dat te Mildam en dat het direct weer in orde wordt gemaakt voor de ontvangst van een 1500 manschappen in September.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief

Posted in de Kaamp op de Oeren, Lodewijk Guillaume Verwer, Maatschappij van Weldadigheid, Wapse, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Bewilliging statuten Noordelijke Hypotheekbank

Op 24 mei 1887 verscheen in het Algemeen Handelsblad het bericht dat de koninklijke goedkeuring was verleend aan de statuten van de N.V. Noordelijke Hypotheekbank van mr. Lodewijk Guillaume Verwer. Deze hypotheekbank was gevestigd in het pand met de naam Aurora aan de Dorpsstraat in Zorgvlied.

De koninklijke bewilliging is verleend aan de statuten van:
Noordelijke Hypotheekbank, te Zorgvlied, gemeente Diever, met een kapitaal van 1 millioen gulden, in 1000 aandeelen van f. 1000. Aanvankelijk wordt 20 procent van dit kapitaal gestort.
Het bestuur der bank wordt gevoerd door twee te Zorgvlied gevestigde directeuren, onder toezicht van een college van vijf tot twaalf commissarissen, die drie hunner en een of twee plaatsvervangers aanwijzen tot het houden van het dagelijksch toezicht op het bestuur en het verrichten van de handelingen, welke aan die commissie van toezicht zijn opgedragen. Jaarlijks treden, naar de volgorde van een vast te stellen rooster, twee commissarissen af; zij zijn herkiesbaar.
Bij de oprichting worden benoemd tot directeuren de heeren: L.W. van Os, burgemeester te Diever; E. Venhuizen, directeur van de Eerste Hollandsche Levensverzekeringsbank te Amsterdam; tot commissarissen: mr. D.J. R. Brants, lid der rechtbank te Heerenveen;  mr. J.F.H. Bekhuis, lid der Provinciale Staten van Friesland, te Leeuwarden; mr. B.H.M. Driessen, wethouder te Amsterdam; L.M. de Laat de Kanter, burgemeester te Leiden; mr. H.W. de Blocq van Scheltinga, lid der Provinciale Staten van Friesland, burgemeester van Schoterland, te Oranjewoud;  mr. W. Terpstra, president van het gerechtshof te Leeuwarden; mr. L.G. Verwer, te Zorgvlied, en dr. R. Wartena, te Noordwolde.
Ieder der directeuren moet houder zijn van minstens 25 en iedere commissaris van minstens 10 aandeelen.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Burgemeester Leonard Willem van Os moest derhalve bij de start van de onderneming het voor die tijd bepaald niet misselijke en ook nog eens risicodragende kapitaal van f. 25.000,- in de kas van de bank storten.
Was de burgemeester een vermogend man ?
Of was hij net zoals Lodewijk Guillaume Verwer getrouwd met een vermogende vrouw ?
De redactie zal op zoek gaan naar mogelijke antwoorden.
Waren de leden van het College van commissarissen vrindjes van Lodewijk Guillaume Verwer uit zijn Leidse studententijd ?Waren ze met z’n allen lid van Minerva, de oudste studentensociëteit van Nederland ?
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het voormalige hoofdkantoor van de Noordelijke Hypotheekbank in Villa Aurora op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) op woensdag 19 september 2018 gemaakt.  

De heer Jan Lefeber stuurde op 31 december 2018 de volgende reactie; de redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
De vragen ‘Waren de leden van het College van Commissarissen vrindjes van Lodewijk Guillaume Verwer uit zijn Leidse studententijd, waren ze met z’n allen lid van Minerva, de oudste studentensociëteit van Nederland ?’ kunnen ontkennend worden beantwoord.
Er bestaat een overzicht van studenten aan de Leidse universiteit.
Lodewijk Guillaume Verwer werd ingeschreven op 29 september 1863 op 17 jarige leeftijd, afkomstig van Makkum.
Mr. D.J.J. Brants studeerde ook in Leiden, maar werd al zeven jaar eerder ingeschreven. Enkele andere commissarissen zijn niet terug te vinden in het overzicht en hebben dus niet in Leiden gestudeerd.

Verder werd elders de vraag gesteld op welk proefschrift Lodewijk Guillaume Verwer gepromoveerd zou zijn. Verwer heeft geen proefschrift geschreven. Hij promoveerde op ‘stellingen’, zoals dat toen genoemd werd. Ook de Leeuwarder Courant vermeldt dat. Een proefschrift van hem is dus niet te vinden.
In de universiteitsbibliotheek van Leiden bevindt zich wel de publicatie ‘Een woord naar aanleiding van het jongste schrijven van mr. J. P. Graaf van Zuijlen van Nijevelt’, een boekwerkje van 23 pagina’s verschenen in 1875 bij Bokma in Leeuwarden.


 

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

De villa Villa Cornelia is publiek bee insate eveild

Op 15 april 1892 verscheen in de krant het Nieuws van den dag de volgende advertentie over de publieke verkoop van Villa Cornelia op Zorgvlied.

Publieke Verkoop “Villa Cornelia”, (naaste station Peperga).
Op donderdag 20 april eerst komende des middags te 12 uur, zal ten huize van Rudolphus, te Zorgvlied, gemeente Diever, publiek bij inzate worden geveild, ten verzoeke van den weledelgeboren heer Du Crocq, te Amsterdam:
De ‘Villa Cornelia”, staande te Zorgvlied, gemeente Diever, nieuwgebouwd en zeer doelmatig ingericht woonhuis; beneden: 3 geplafonneerde kamers met gang, keuken en kelder; boven: twee logeerkamers, meidenkamer en zolder. Flinke bak voor regenwater en een pomp met welwater.
Het terrein is ongeveer 50 aren groot, met opgaand hout, vijver en vruchtbaren moestuin.
Aanvaarding dadelijk na den palmslag, begin mei eerst komende.
Inlichtingen te bekomen bij mr. L.G. Verwer, te Zorgvlied, gemeente Diever, en ten kantore van
mr. J. Beckeringh van Loenen,
notaris te Dwingelo.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Toch wel een enigszins belangwekkende advertentie. Naast villa Villa Nova en villa Villa Aurora liet mr. Lodewijk Guillaume Verwer blijkbaar ook villa Villa Cornelia bouwen.
De architect van deze villa zal de heer H.G. du Crocq uit Amsterdam zijn geweest, die was ook de architect van villa Villa Nova en villa Villa Aurora en zal als bouwmeester van het werk zijn opgetreden.
Waarom verzocht de heer du Crocq om de verkoop van de villa ? Was hij gevolmachtigde van mr. Lodewijk Guillaume Verwer en was hij ook de eigenaar of mede-eigenaar van villa Villa Cornelia ? En wanneer is villa Villa Cornelia gebouwd ? En wat was de reden van de verkoop van het pas gebouwde huis ?
Was Rudolphus in die tijd de plaatselijke kroegbaas, zo ja waar stond dan zijn kroeg ?
Het zou best een zo kunnen zijn dat villa Villa Cornelia is gekocht door de eigenaren van het sigarenfabriekje op Zorgvlied, want in 1895 werd deze villa bewoond door Langemeier en de Vries, twee van de drie eigenaren van het sigarenfabriekje.
Als dit soort vragen zouden mooi uitgezocht kunnen worden door de plaatselijke dorpskrachten, die lid zijn van de dependance Zorgvliet-Woater’n-Olde Willem van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de bijgevoegde kleurenfoto van villa Villa Cornelia gemaakt op 21 november 2014.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 206 een afbeelding van het hier afgebeelde krantenbericht.

Reactie van de heer G.J. van Opzeeland van 1 september 2017
De getoonde woning is later aan de Rooms Katholiek kerk geschonken en is bewoond geweest door de familie Theo van Opzeeland.

Posted in Dorpskracht, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Cornelia, Zorgvliet | Leave a comment

Vurbou van tabak, hop en cichorei op Woater’n

In de krant Het Nieuws van den Dag verscheen op 12 oktober 1895 het navolgende bericht over landbouwactiviteiten van de Friese ondernemer mr. Lodewijk Guillaume Verwer op Wateren en Zorgvlied.

Te Wateren, in Drenthe, heeft de tabaksbouw dit jaar gunstige uitkomsten opgeleverd, uitgezonderd op een stukje van ongeveer 1/4 hectare te Zorgvlied, dat in het voorjaar met gaskalk was bestrooid.
De pluk is geëindigd, en met den napluk zijn enige jongens bezig. De bladeren zijn van uitmuntende hoedanigheid, waarom zij aan de sigarenfabriek te Zorgvlied worden gebruikt voor dekbladeren (onderdek). Aan deze fabriek werken ruim twintig jongens die voor het maken van 100 sigaren 13 à 14 cents ontvangen.
De fabriek wordt thans gedreven door de heeren Langemeier, De Vries en Van der Zee, de twee eersten wonen op “Villa Cornelia”, te Zorgvlied, de laatste te Leeuwarden.
De hopbouw heeft te Wateren nog niet veel te beteekenen. De grond is daarvoor echter, bij voldoende bemesting, niet ongeschikt, zoodat de Heer Verwer wil trachten nog twee of drie gezinnen uit Limburg of uit Noord-Brabant te doen overkomen, uitsluitend voor den hopbouw.
De proeven met den verbouw van cichorei kunnen aldaar als mislukt beschouwd worden. De grond is licht en eischt eene te zware bemesting, om met eenig voordeel cichoreiwortels te kunnen telen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is het hier opgenomen artikel uit de krant Nieuws van den Dag in zijn geheel opgenomen op de bladzijden 182 en 183.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Tabak, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment