Category Archives: Woningbouw

In de Leeuwarder Courant van 9 augustus 1892 verscheen het navolgende korte bericht over de mensonterende woonomstandigheden van een Wapser familie aan het einde van de negentiende eeuw.

Uit Diever schrijft men aan de Asser Courant:
Wanneer men van Wapse naar Vledder gaat, ziet men aan den weg eenige woningen staan, welke die naam eigenlijk niet verdienen. Vooral die van zekeren Bauke Grit ziet er treurig uit. Een gat in den grond, waarboven een dak van heideplaggen; een oude blikken emmer den dienst voor schoorsteen doende; twee gaten, waarin geen spoor van glas, zijn de vensters; eene grootere opening, door een zak afgesloten, is de deur.
Ziedaar een tamelijk getrouw beeld.
Het scheen Grit daar niet langer te bevallen en de woning achterlaten ging toch niet. Daarom werd op Kalteren eene geschikte plaats uitgezocht, de woning in zijn geheel met den inboedel op een boerenwagen geladen en ’s avonds gaf een rookkolommetje uit den blikken emmer te kennen, dat men met de overbrenging kant en klaar was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het zal anders zijn gegaan dan de schrijver van dit korte bericht ons wil doen geloven.
Het bouwen van een nieuwe plaggenhut voor de familie Grit op Kalteren zal ongetwijfeld niet overdag zijn uitgevoerd, maar ’s nachts. Het feodale gewoonterecht wilde dat de nachtelijke bouwer van een hut, daarbij natuurlijk geholpen door familie en kameraden, eigenaar werd van het stukje woeste grond -veelal een stukje heidegrond, want dan waren de heideplaggen vlakbij te steken- waarop de plaggenhut was gebouwd, mits bij het opkomen van de zon, rook uit de schoorsteen kwam, ook al was de schoorsteen van blik.
De woningwet van 1901, ingesteld door het kabinet Pierson, verplichtte een gemeente wel tot het vaststellen van normen, waaraan woningen moesten voldoen bij ingebruikname of ingebruikgave van woonruimte, maar het duurde nog tot na de Tweede Wereldoorlog voordat alle bewoonde maar onbewoonbare hutten uit de gemiente Deever waren verdwenen. Bauke Grit is geboren op 18 juni 1842 in Oll’ndeever als zoon van arbeider Jan Grit en IJdechien Jans. Hij trouwde op 2 maart 1876 met Lutgardina Koerts. Bauke Grit is overleden op 10 december 1913.