Category Archives: Diever, ie bint ’t wel …

De fumilie Aaldert Slot veur de bakkereeje op de foto

Posted on 20 september 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over het verleden van de bakkerij van Aaldert Slot en Wubbegien (Giene) Woppenkamp aan het Pot’s-weggie in Wittelte gepubliceerd bij afbeelding 39 van een foto, die ongeveer in 1921 is gemaakt.

39 – Wittelte – Bakkerij Aaldert Slot – ± 1921
Aaldert Slot begon in 1912 als bakker en kruidenier in Wapse. Hij was getrouwd met Wubbegien (Giene) Woppenkamp. In 1914 kochten zij de bakkerij en kruidenierswinkel van Berend Wolters in Wittelte. De familie Jan Echten uit Dwingeloo nam het bedrijf op 1 augustus 1945 over.
Voor het pas vergrote huis aan het Pot’s-weggie, later ook wel Slot’s-weggie genoemd, staan van links naar rechts: Jacoba Slot, knecht Albert Reinders uit de Peperstraat in Diever, Aaldert Slot, Etje Slot en Wubbegien Woppenkamp. Jacob Slot en Geert Slot staan achter de winkeldeur.
In de bakkerij werkten later twee knechten, die het bakkersvak beheersten. De bakoven werd toen nog aangemaakt met bakkersturf, waarna deze werd warm gestookt met takkebossen. Aaldert Slot ventte met paard en wagen. Giene deed de winkel. Ze verkochten naast enkel en dubbel gebakken brood, koek en koekjes uit de bakkerij ook kruidenierswaren, zoals soda en pruimtabak. Ook verkocht ze drogisterij en huishoudelijke artikelen. Klompen waren ook verkrijgbaar. Deze waren in een aparte schuur opgeslagen. Voor al het werk in de huishouding was er een dienstmeid voor de hele week, met de kost en het wassen toe.
Aaldert Slot was ook een kleine boer. Hij hield altijd zo’n drie of vier koeien en een paar varkens. Het boerenwerk werd een paar dagen per week door een arbeider gedaan. De meid moest de koeien melken. In de zomer ging ze met de melkbussen op de kar, die getrokken werd door een mooie grote gele hond, naar het land, dat over de Wittelterbrug langs de vaart lag. Achter het huis en naast de bakkerij stond een waterpomp. In het grondwater zat redolm, zodat het water voor gebruik eerst gefilterd moest worden. De dienstmeid moest het filter gevuld houden. Lakens mochten niet in redolmwater worden gewassen, want dan kregen ze roestvlekken.

Tekst van Geert Slot, woonachtig Hoofdstraat 72 in Deever, opgesteld 12 juni 1998
Mijn vader is als bakke-kruidenier in Wapse begonnen en wel in 1912 en in 1914 is hij verhuisd naar Wittelte. Daar heeft hij toen de bakkerij gekocht van Berend Wolters. Tot 1946 heeft hij daar zijn bedrijf uitgeoefend. In 1946 is de bakkerij overgegaan naar de familie Echten uit Dwingelo.
In de bakkerij werd in hoofdzaak gestookt met takkebossen en grote aanmaakturven. In latere jaren werd meer gasolie gebruikt.
Bij mijn vader werkte altijd een volledige knecht, die het bakkersvak ook beheerste.
Mijn moeder Gine was er voor de klanten. Zij bestuurde de kruidenierswinkel, waar praktisch alles te koop was. Niet alleen kruidenierswaren, maar ook drogisterij artikelen en huishoudelijke artikelen.
Verder was er altijd een huishoudelijke hulp aanwezig. Dat was een dienstmeisje voor dag en nacht.
Naast het uitoefenen van het bakkersbedrijf was mijn vader ook nog een beetje boer. Hij had altijd drie tot vier koeien en een aantal varkens. Voor het boerenwerk was dan enige dagen een arbeider aanwezig. Het dienstmeisje moest naast haar huishoudelijke werk ook de koeien melken en meehelpen met het verzorgen van de dieren.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het openbare weggetje langs de bakkerij werd in de Witteler volksmond Potsweggie en later Slotsweggie genoemd. Ut weggie liep langs de boerderij van Gerrit (Garriet) Pot en eindigde in 1921 nog ergens op de Oosteresch van Wittelte. Ut weggie heet tegenwoordig meester Hendrik Broerweg. Meester Hendrik Broer was de laatste hoofdmeester van de opgeheven en afgebroken Wittelter Skoele an ut Potsweggie of ut Slotsweggie.
Aaldert Slot is geboren op 30 mei 1885 in Huizen (Hoogeveen) en is overleden op 23 februari 1980 in bejaardentehuis De Boshorst in Assen.
Wubbigje (Wubbegien) (Giene) Woppenkamp is geboren op 12 september 1889 aan de Norgervaart in Norg en is overleden op 28 november 1955 in Assen.
Bakker Aaldert Slot en dienstmeid Wubbigje (Giene) Woppenkamp trouwden op 25 mei 1912 in Deever.
Albert Reinders is geboren op 22 juli 1900 in Pesse.
De redactie moet de ontbrekende gegevens van de personen op de foto nog vermelden. Dat wordt hard zoeken en navragen.
De redactie heeft de kleurenfoto van de voorgevel van het pand met de naam ‘de Johanneshoeve’ op woensdag 6 november 2019 gemaakt. In het pand is kunstgalerie De Herkenning gevestigd. De redactie heeft toestemming van de eigenaar van het pand de kleurenfoto van de voorgevel in ut Deevers Archief op te nemen, teneinde deze met de ongeveer honderd jaar geleden gemaakte zwart-foto te kunnen vergelijken.
Voor personen die ut Deevers echt willen gaan beheersen, zoals kiender van Deeversen die ut Deevers neet meer van heur Deevers proat’nde vaè en mow hept elièrt, of Drentenierders (import) die druk en ernstig bezig zijn met een indeeveringscursus Deevers voor Drentenierders, volgt hier enig huiswerk: Wat is de betekenis van het oude Deeverse woord redolm ? En noteer ook maar dat het woord weggie de Deeverse vertaling van het Nederlandse woord weggetje is.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Neringdoende, Wittelte | Leave a comment

Un heuiwaèg’n op de riekseweg bee Johan Blok

Posted on 9 september 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 74 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van hotel Blok an de Deeverbrogge. De foto voor de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is omstreeks 1937 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan hotel Blok en zijn bewoners en aan de boerderij aan de rechterkant van de ansichtkaart en zijn bewoners. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

74 – Dieverbrug – Hotel Blok met de rijksweg – 1937
Johan Blok uit Wapserveen kocht in 1929 het café-logement van Barteld Smit. Op 30 januari van dat jaar werd de sterke-drank-vergunning op naam van Johan Blok gesteld. Het bedrijf brandde op een nacht in 1932 af, volgens zeggen door het ontploffen van een cilinder met koolzuurgas.
Derk Buiter (Dörk Buter) achter uit de Bolderhoek maakte bij het zien van de grote brand zijn gezin wakker met de uitroep: de Deeverbrogge steet in de gluun!!
Op dezelfde plaats werd het voor die tijd moderne hotel Blok gebouwd. Buiten was zelfs al een terras met zitjes ingericht. Burgemeester en Wethouders verleenden Johan Blok met ingang van 25 februari 1933 vergunning voor de verkoop van sterke drank in de 103 m² grote zaal.
In de boerderij rechts achter de automobiel woonden Hendrik Warries, zijn vrouw Grietje List en hun dochter Grietje. Johan Blok was getrouwd met Hendrika Warries, een zuster van Hendrik Warries. Hun kinderen Jan en Grietje werden geboren op Wapserveen, Henk, Anne en Joop werden in het hotel geboren.
De rails van de in 1933 opgeheven stroomtramlijn van de Nederlandse Tram Maatschappij zijn al uit de rijksweg verwijderd. Het terrein links op de voorgrond werd door de maatschappij als emplacement gebruikt. Daar zijn de rails eveneens opgeruimd. Bij het rangeerspoor langs de vaart stond een bergplaats. Er was ook een perronnetje voor het verladen van dieren en goederen, zoals zuivelproducten. In de dertiger jaren begon het gemotoriseerde verkeer op de weg toe te nemen. De vraag naar benzine groeide mee en daarom opende Johan Blok in 1931 de op deze foto zichtbare benzinepomp. Het hotelbedrijf werd na het overlijden van Johan Blok voortgezet door Jan Blok en Margje Buiten.
Rijksweg 31 is nog een straatweg, maar lijkt op een zandweg, omdat het toen nog gebruikelijk was om de klinkers wat onder het zand te houden, wat bij droog weer voor de aanwonenden veel problemen met stof gaf.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in bovenstaande tekst een verbetering aangebracht: Noord Nederlandse Tram Maatschappij is gewijzigd in Nederlandse Tram Maatschappij.
De redactie heeft in een bericht aandacht besteed aan het slopen van de tramrails langs de vaart.
De benzinepomp bij hotel Blok was een handbenzinepomp, van het type dat ook stond bij Lambert Rolden (Laamut Roll’n) in de Heufdstroate in Deever en bij Berend Slagter (Berend Pik) in de Kruusstroate in Deever. Later heeft Johan Blok, door het steeds maar toenemende gemotoriseerde verkeer op de rijksweg, een benzinestation ter plekke van het rangeerterrein van de N.T.M. gebouwd. Dat benzinestation bestaat nog steeds.
Let op de hier afgebeelde ansichtkaart vooral ook op de twee betonnen paaltjes, die de plek van de straatweg naar Dwingel markeren. Let op de hier afgebeelde ansichtkaart vooral ook op de door een paard voortgetrokken wagen met hooi of rogge op de rijksweg.
In de boerderiij van Hendrik Warries en Grietje List, later de boerderij van Hendrik Warries en Hendrikje List, wordt nu de winkel met de naam Diverse Pluimage uitgebaat.
Johan Blok is geboren op 24 mei 1898 op Wapservene. De redactie moet de datum van zijn overlijden nog uitzoeken. Hij trouwde op 24 januari 1920 met Henderica Warries, dochter van Hendrik Warries en Grietje List. Zij is geboren op 27 november 1899 an de Deeverbrogge. De redactie moet de datum van haar overlijden nog zien te vinden.
De redactie moet in de openbare bonnen nog op zoek naar gegevens van caféhouder Barteld Smit.
Derk Buiter (Dörk Buter) is geboren op 20 november 1867 op Wapservene. Hij is overleden op 25 februari 1933 in de Bolderhook an de Deeverbrogge. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hendrik Warries is geboren op 25 januari 1855 in Dwingel. Hij is overleden op 22 maart 1907. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Dus deze Hendrik Warries zal tot zijn overlijden wel in de boerderij hebben gewoond.
Grietje List is geboren op 12 juni 1863. Zij is overleden op 1 maart 1930. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hun zoon Hendrik Warries woonde omstreeks 1937 in de boerderij. Hij is geboren op 6 november 1896. Hij is overleden op 30 juni 1977. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde met Hendrikje List. Zij is geboren op 10 juni 1897. Zij is overleden op 12 oktober 1936. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Grietje Warries.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Grietje Blok.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Hendrik (Henk) Blok.
Anne Blok is geboren op 27 februari 1931. Hij is overleden op 31 oktober 1982. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Jan Blok is geboren op 8 augustus 1920. Hij is overleden op 18 september 1985. Hij is begraven op de kaarkhof van Neejevene.
Margje Buiten is geboren op 11 februari 1921. Zij is overleden op 20 maart 2012. Zij is begraven op de kaarkhof van Neejevene.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heet kennis van ontbrekende gegevens en aanvullingen ? De redactie verneemt het graag.
De redactie zal te gelegener tijd enige kleurenfoto’s van de situatie ter plekke aan dit bericht toevoegen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die een verstokte liefhebber van afbeeldingen van op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 220 van het in 2014 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Voormalige Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje van iemand in kunnen zien.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Hotel Blok | Leave a comment

Saand menn’n veur paviljoen Baark en Heuvel

Posted on 25 augustus 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 69 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van paviljoen Berk en Heuvel aan de Bosweg in Deever opgenomen. De foto voor deze ansichtkaart is in 1935 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de totstandkoming van dit paviljoen. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen

69 – Berkenheuvel – Paviljoen Berk en Heuvel – 1935
In die jaren was grond aan beide zijden van de weg van Diever naar Wateren tussen de Schaapsdrift en de Haarweg bestemd als bouwterrein. De N.V. Maatschappij tot Exploitatie van het Landgoed Berkenheuvel wilde geld verdienen door de verkoop van villa-terreinen van diverse grootte.
Timmerman-architect Pieter Punter en zijn vrouw kochten in 1932 voor vijfhonderd gulden het eerste bouwterrein van 0.23.00 ha van mr. Albertus Christiaan van Daalen, bewindvoerder van N.V. Berkenheuvel.
Pieter Punter was een zoon van Jan Punter, bakker te Smilde en Maria Seinen, een dochter van koopman Pieter Seinen uit Dwingeloo en Grietje Schipper. Pieter Punter werd geboren op 8 januari 1912 te Bovensmilde.
In 1932 werd het door Pieter Punter ontworpen paviljoen of theehuis door hem gebouwd. Daartoe werd eerst het terrein opgehoogd met zand uit de Paaschberg, die aan de overkant van de Bosweg lag. Het zand werd met boerenkarren naar het bouwterrein vervoerd. Dit zo genoemde saand menn’n was aangenomen werk en werd uitgevoerd door Tieme Bakker, Hendrik Bakker, Marinus Bakker, Jan Bakker en Roelof Bennen.
Op de achterkant van de afgebeelde ansichtkaart staat het volgende: Bezoekt paviljoen Berk en Heuvel te midden van 1300 ha bosch, heide en zandverstuivingen, moderne speeltuin, te Diever.
De toegang tot de speeltuin samen met een glas ranja kostte wel tien cent. Van deze speeltuin met glijbaan en schommels is niets overgebleven. Enkelen herinneren zich nog dat het hout van de glijbaan niet al te hard was, want soms bleef een splinter in de billen achter.
Het paviljoen was voor wandelaars en fietsers een heel mooi vertrek- en aankomstpunt. Een jaarkaart voor de bossen, de heide en de zandverstuivingen van Berkenheuvel kostte tien cent. Leden van diverse verenigingen hadden echter op vertoon van hun bewijs van lidmaatschap vrij toegang, evenals kunstschilders en tekenaars.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan Punter is geboren op 4 maart 1884. Hij is overleden op 25 juli 1945. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Maria Punter is geboren op 24 november 1885. Zij is overleden op 21 september 1965. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Pieter Punter is geboren op 8 januari 1912 in Bovensmilde. Paviljoenhouder Pieter Punter trouwde op 14 september 1933 in Hoogkerk met Roelfina Jacobina Postema. Hij is overleden op 16 augustus 1994 in Hoogkerk. Hij is begraven op het kerkhof van Hoogkerk. De redactie is nog steeds op zoek naar aanvullende gegevens van Pieter Punter. Was Pieter Punter nu wel of niet timmerman-architect ?
Pieter Punter zou met zijn paviljoen-theehuis an de Bosweg in de Deeverse bos best wel eens de pionier-ondernemer van de Deeverse toeristenindustrie kunnen worden genoemd. Hij verkocht het paviljoen-theehuis in 1938 aan Kornelis Vierhoven.
Zie ook de bijgevoegde afbeelding van een advertentie in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 1 juni 1934, waarin melding wordt gemaakt van een prachtige speeltuin met rutschbaan.
De redactie twijfelt of de jonge toen 20-jarige Pieter Punter het eerste bouwterrein zelf heeft gekocht; wellicht was zijn vader Jan Punter de koper van het bouwterrein. De redactie moet nog enig aanvullend onderzoek doen.
Tijmen (Tieme) Bakker is geboren op 9 september 1902 in Deever. Hij is overleden op 3 april 1987 in Deever. Hij was getrouwd met Aaltje Bennen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Marinus Bakker is geboren op 13 februari 1891 in Deever. Hij is overleden op 12 december 1981. Hij was getrouwd met Geertje Bennen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Roelof Bennen is geboren op 13 november 1901 in Deever. Hij is overleden op 28 mei 1982 in Deever. Hij was getrouwd met Geesje Krol. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet nog op zoek naar gegevens van Hendrik Bakker en Jan Bakker.
De redactie zal te gelegener tijd enige zelfgemaakte kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
Deze afbeelding is overgenomen uit google.com/maps (© maart 2022 google)
Het oorspronkelijke paviljoen met stolpdak (afbeelding 1) stond op de plek waar nu het middelste deel met stolpdak van het gebouw met adres Bosweg 17 staat.

Afbeelding 4
Advertentie in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 1 januari 1934.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Paviljoen Berkenheuvel, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

Alle 84 plaèties in ut bookie ‘Diever, ie bint ’t wel …’

Posted on 14 augustus 2022

Het in 1999 uitgegeven fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ bevat 86 foto’s uit de periode 1880-1940.
Bij elke foto is een korte min of meer geschiedkundig bedoelde tekst vermeld.

01 – Wittelte – Wittelter schutsluis – 1880
02 – Geeuwenbug – Haarschutsluis – 1884
03 – Diever – Brink met Hervormde Kerk – 1891
04 – Diever – Hoofdstraat – 1891
05 – Kalteren – Huis op Berkenheuvel -1891
06 – Zorgvlied – Villa Castra Vetera – 1895
07 – Diever – Molen en boterfabriek – 28 juni 1903
08 – Wapse – Smederij Roelof Santing en Lagere School – 1903
09 – Diever – Kleine Brink -1904
10 – Wapse – Kantine in de Kaamp op de Oeren – 1905
11 – Dieverbrug – Dieverder schutsluis – 1906
12 – Diever – Café van Jan Barelds aan de Brink – Zomer 1906
13 – Diever- Gemeentehuis en Pastorie op de Brink – 1906
14 – Wapse – Soldatenkeuken in de Kaamp op de Oeren – 1907
15 – Zorgvlied – Kapel van de Evangelisatievereniging OBADJA – 1908
16 – Wapse – Winkel van Marinus Dijkstra – 1908
17 – Zorgvlied – Sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer – 1908
18 – Dieverbrug – Draaibrug – 1909
19 – Diever – Bij Klaas Bennen in de Achterstraat – ± 1910
20 – Veldhuizen – Korenmolen – ± 1910
21 – Dieverbrug – Café-Logement van Sjoert Benthem – 1911
22 – Diever – Hoofdstraat – Gezicht op Diever – ± 1912
23 – Diever – Familie Hendrik Pook in de Kruisstraat – 1913
24 – Diever – Gemeentehuis – 1913
25 – Diever – Gemeentehuis en Pastorie – 1913
26 – Dieverbrug – Aankomst van de stoomboot – 1914
27 – Dieverbrug – Aanlegplaats van de stoomboot – 1914
28 – Dieverbrug – Vertrek van de stoomboot – 1914
29 – Diever – Op de kerkhof – ± 1914
30 – Diever – Smederij Albert Kloeze – ± 1914
31 – Diever – Vrouw aan de was – ± 1914
32 – Dieverbrug – Dieversluis en Woning van den Opzichter – 1915
33 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Sint Anthony Gasthuis – 1916
34 – Zorgvlied – Dorpsstraat met Amsterdamse Huis – 1917
35 – Diever- Schultehuis – 1918
36 – Zorgvlied – Villa Nova – ± 1919
37 – Diever – Peperstraat – 1920
38 – Diever – Brink met Hervormde Kerk – 1920
39 – Wittelte – Bakkerij Aaldert Slot – ± 1921
40 – Diever- Bij café Slagter en café Seinen – 24 oktober 1922
41 – Diever- Kruisstraat – Onder de linden – ± 1923
42 – Dieverbrug – Café Barteld Smit – ± 1924
43 – Wapse -Openbare Lagere School – Zomer 1925
44 – Wateren – Openbare Lagere School – Zomer 1925
45 – Berkenheuvel – Onthulling van het monument – Monument – 5 september 1925
46 – Berkenheuvel – Onthulling van het monument – Rit met boerenwagens – 5 september 1925
47 – Diever – Kleine Brink – 1926
48 – Wapse- In ’t Bakkersveentie – Zomer 1926
49 – Diever – In de Achterstraat – 1927
50 – Diever – Bij de pomp van de Openbare Lagere School – 1927
51 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Witte Huis – 1928
52 – Diever- Hoofdstraat bij Garke Bakker’s jongen – 1929
53 – Dieverbrug – Bij de Dieversluis – ± 1929
54 – Wittelte – Bij de Berg – Voorjaar 1930
55 – Diever – In de Kleine Peperstraat – 1930
56 – Ten Darp – Schilderachtig dorpsgezicht – ± 1930
57 – Dieverbrug – Stoomtram bij café-logement Johan Blok – 1930
58 – Diever – Zangvereniging Crescendo – 1930
59 – Diever – Hoofdstraat – 1930
60 – Diever – Hoofdstraat – 1934
61 – Diever – Brink met baorhuusie en braandkoele – ± 1930
62 – Diever – Naaicursus bij café Berend Slagter – Winter 1930-1931
63 – Diever – Dokterswoning aan de Hoofdstraat – ± 1932
64 – Heezeresch – Hunebed op de Steenakkers – ± 1933
65 – Diever – Openbare Lagere School – 18 juni 1934
66 – Diever – Gereformeerde School – 1934
67 – Oude Willem – Rijkswerkkampen Diever A en B – Diever A – 1935
68 – Oude Willem – Rijkswerkkampen Diever A en B – Diever A – 1935
69 – Berkenheuvel – Paviljoen Berk en Heuvel – 1935
70 – Wittelte – Bij de waterpomp op het schoolplein – 1936
71 – Diever – Bij Berend Slagter in de Kruisstraat – 1936
72 – Wittelte – Openbare Lagere School – Zomer 1936
73 – Diever – Gereformeerde Kerk – 1936
74 – Dieverbrug – Hotel Blok met de rijksweg – 1937
75 – Berkenheuvel – Studentenkamp aan de Bosweg – 1937
76 – Diever – Bij de manufacturenwinkel van Flip Zaligman – 1936
77 – Diever – Christelijke School – 1938
78 – Geeuwenbrug – Draaibrug – ± 1938
79 – Diever – 40-jarig jubileum zuivelfabriek – 29 maart 1939
80 – Diever – Pastorie van de Hervormde Kerk – 1939
81 – Diever – Afscheid van burgemeester Van Os – 16 november 1939
82 – Berkenheuvel – Houten uitkijktorens – Toren op Berkenheuvel – 1939
83 – Berkenheuvel – Houten uitkijktorens – Toren bij de Geeuwenbrug – 1939
84 – Diever – Dorsen bij Gerrit Jan Wesseling in de Achterstraat – 1940

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Publicatie | Leave a comment

De skoele mit de Biebel an de Heufdstroate

Posted on 13 augustus 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 77 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van de gereformeerde lagere school aan de Hoofdstraat in Diever uit 1938. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan deze geschiedenis van deze school. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

77 – Diever – Christelijke school – 1938
Onder leiding van dominee Harmen Ages Dijkstra, predikant van de Gereformeerde kerk, werd op 26 december 1902 door een groep van 27 personen besloten tot de oprichting van een Vereniging tot stichting en instandhouding ener school met den Bijbel.
Op 1 mei 1904 kon het eerste lokaal van de school in gebruik worden genomen, zodat bovenmeester Geert de Boer kon beginnen met het geven van christelijk onderwijs aan 53 kinderen. Op 9 september 1904 werd de school officieel in gebruik genomen. De kerkeraad was toen van oordeel dat de zondagschool kon worden opgeheven.
Per 1 januari 1908 werd Geert de Boer als hoofd van de school opgevolgd door Broer Roosjen. Hij bleef hier tot zijn overlijden op 2 januari 1939. Het schoolbestuur benoemde toen per 1 april 1939 Sierd Okke Roosjen, een zoon van Broer Roosjen, als hoofdonderwijzer.
In zijn toespraak ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de school memoreerde dominee Jan Anthony van Arkel dat met het overlijden van Broer Roosjen de school een punctueel mens in de kracht van zijn leven was ontvallen en dat het schoolbestuur met de benoeming van Sierd Okke Roosjen de nagedachtenis van het overleden schoolhoofd niet beter had kunnen eren.
Sierd Okke Roosjen overleed op 5 februari 1973. Het schoolbestuur besloot toen de school te noemen naar vader en zoon Roosjen. Op 25 juni 1973 werd de naam Roosjenschool officieel onthuld.
Het rechter huis hoorde bij de school en werd toen bewoond door Jan Houwer en Jantje Boelens. Hij staat rechts bij het hek.
Links naast de school is te zien een deel van de zijgevel van het huis waar de hoofdonderwijzer met zijn gezin woonde. Achter de meesterswoning en achter de bomen staat de boerderij van de familie Jaopie Krol en Aoltie Odie. In de verte is nog net de dokterswoning te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Deze school werd in de volksmond altijd de griffemeerde skoele (gereformeerde school) of de afgescheiden school (offeskeid’n skoele) genoemd. In Deever hadden de fervente voorstanders van openbaar lager onderwijs het ook wel over de grifvurkiède skoele. Tegenwoordig staat op het betreffende terrein an de Heufdstroate de christelijke basisschool met de naam Roosjenschool (christelijke school voor primair onderwijs). Ook kinderen uit gezinnen van onder meer hervormde en katholieke gezindte kunnen vanwege de krimpende aantallen kinderen blijkbaar nu wel terecht op deze school.
De verwachting van de redactie van ut Deevers Archief is dat -nadat het sluimerende streven is gelukt de openbare basisschool in Wapse over enige jaren op te heffen – de openbare en de christelijke basisschool in Deever om voor de hand liggende redenen (krimpgebied, geldgebrek, ontkerkelijking, de steeds meer seculariserende samenleving, enzovoort) zullen worden samengeknepen en gesaneerd tot één zo genoemde ‘brede basisschool’. Want hoe christelijk moet het vak rekenen, het vaak taal of het vak aardrijkskunde zijn? Na de sanering zal met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid de naam ‘Roosjenschool’ verdwijnen. Dat zal voor de christenen in de gemiente Deever wellicht aanleiding kunnen zijn tot de wederoprichting van een christelijke zondagschool, want actie roept altijd reactie op.
Broer Roosjen is geboren op 20 januari 1884 in IJlst. Hij is op 2 januari 1939 overleden in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Jacoba Tiemersma. Zij is geboren op 30 mei 1888 in Hennaarderadeel en is op 1 mei 1955 overleden in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnigerweg bee Deever.
Domeneer Harmen Ages Dijkstra is geboren op 8 april 1854 in Oosterend. Hij is op 27 februari 1941 overleden in de stichting Dennenoord te Zuidlaren. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Aaltje Kok. Zij is op 8 april 1856 geboren in Dwingel. Zij is overleden op 23 mei 1960 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Sierd Okke Roosjen is geboren op 7 oktober 1908 in Deever. Hij is overleden op 5 februari 1973 in Amsterdam. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Grietje Fokkinga. Zij is geboren op 22 september 1907 en is overleden op 19 augustus 1998 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Broodventer Jan Houwer is geboren op 23 november 1911 op Kalteren en is op 10 april 1945 door de Duitse bezetter vermoord op het marktterrein an de Bosweg in Deever. Hij is een zoon van Nicolaas Houwer en Lammigje Westerhof. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Jantje Boelens is geboren op 9 augustus 1909 in Deever an de Brink. Zij was een dochter van schoenmaker Mans Boelens en Geesje de Leeuw. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever,
Het schoolgebouw op de afgebeelde ansichtkaart bestaat niet meer.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Griffemiède skoele, Verdwenen object | Leave a comment

Bee Bièrend Pik an de Kruusstroate in Deever

Posted on 27 juli 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 71 een afbeelding van een zwart-wit foto van Deeversen bij het café-biljart van Berend Slagter opgenomen. Deze foto is in 1936 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan de motor van Jan Slagter, het bedrijf van Berend Slagter en de personen op de afgebeelde foto. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

71 – Diever – Bij Berend Slagter in de Kruisstraat – 1936
Trots zit Jan Slagter op zijn 495 cc Super Sports Matchless Model V met het op 1 juli 1927 afgegeven kenteken D-5389. Het merk Matchless is voor mensen met scherpe ogen te lezen op het vlaggetje aan het stuur van de motor en is te herkennen aan het teken op de benzinetank. Het Engelse woord matchless betekent weergaloos, maar deze heel betaalbare en ongetwijfeld weergaloos goede motor werd hier gewoon de Mets genoemd. De mannen maken gebruik van een fiets met een handrem, die bij het aantrekken een rubberen blokje op de voorband duwde.
Rechts is het café-biljart van Berend Slagter (Berend Pik) te zien. Na een grote verbouwing verleenden Burgemeester en Wethouders op 2 april 1931 een vergunning voor de verkoop van sterke drank in de gelagkamer en de aangrenzende zaal. Aan de in palen bevestigde buizen voor het café werd tijdens marktdagen het vee vastgebonden. In het voorste deel van de uitbouw van het café bevond zich het winkeltje van de rijwielhandel van Berend Slagter. Voor de ramen lagen onder meer lampen en fietstassen. Het achterste deel van de uitbouw was de opkamer boven de kelder. In het met fraaie geëmailleerde reclameborden versierde gebouwtje op de achtergrond was de werkplaats voor het herstellen van rijwielen gevestigd. Op de foto is bovendien de met de hand te bedienen benzinepomp te zien. De benzine was van het merk Standard van de oliemaatschappij Standard Oil, afgekort SO, later Esso.
Links op de foto is Johannes Mulder Tzn. te zien. Bij Jan Slagter achter op de motor zit zijn zuster Alberdina, met klompen en alpinopet. Naast haar staat Annigje Gritter, dochter van Jannes Gritter en Immigje van den Berg. Naast Annigje staat haar oom, de pijprokende Jan van de Berg. De kinderen zijn Gerard en Lammigje van klompenmaker Harm Pook en zijn vrouw Jannetje Dul.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jannes Gritter is geboren op 23 januari 1890 in Uffelte. Hij is overleden op 20 mei 1955 in Dwingel. Hij trouwde op 15 september 1916 met Immigje van den Berg. Zij is geboren op 30 maart 1898 in Uffelte.
Annigje Gritter is het oudste van de zes kinderen van Jannes Gritter en Immigje van den Berg. Zij is geboren op 13 december 1916 in Uffelte. Zij is overleden op 6 april 2002 in Beilen.
De redactie moet nog op zoek naar gegevens van de andere personen, die te zien zijn op de hier afgebeelde foto.
De afgebeelde foto -voorwaar een echt topstuk- was aanwezig in de verzameling van mevrouw Alberdina Doorten-Slagter. Na haar overlijden is haar verzameling foto’s bij allesverzamelaar Jans Roelof Tabak in de Aachterstroate in Deever terecht gekomen. Na het overlijden van Jans Roelof Tabak is de verzameling foto’s van Alberdina Doorten-Slagter bij het leeghalen van de woning van Jans Roelof Tabak hoogstwaarschijnlijk samen met vele andere historisch waardevolle paperassen in de afvalcontainer onterecht gekomen. Een gevalletje van wel heel erg helaas. De grote vraag is natuurlijk hoe dit voorkomen had kunnen worden.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven ‘must have’ Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Diever op bladzijde 497 een afbeelding van de hier afgebeelde foto opgenomen.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
De redactie zal te gelegener tijd een aantal andere zelfgemaakte kleurenfoto van de huidige situatie ter plekke aan dit bericht toevoegen.

Posted in Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Olde moter, Topstuk | Leave a comment

De süvelfubriek bestön viètug joar in 1939

Posted on 13 juli 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 79 een afbeelding van een zwart-wit foto van de raad van commissarissen, het bestuur en het personeel van de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Graanmaalderij aan het Moleneinde opgenomen. De foto voor deze ansichtkaart is op 29 maart 1939 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de samenstelling van de raad van commissarissen, het bestuur en het personeel van deze borenonderneming. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen

79 – Diever – 40-jarig jubileum zuivelfabriek – 29 maart 1939
De Coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Graanmaalderij bestond op woensdag 29 maart 1939 veertig jaar. De raad van commissarissen en het bestuur van deze onderneming van boeren uit Diever, Oldendiever, Wittelte en Dieverbrug zijn ter gelegenheid daarvan met hun werknemers buiten bij de fabriek op de foto gezet. De jubilerende boeren hebben hun mooie zondagse pak aan. De arbeiders hebben zo te zien voor de gelegenheid schone werkkleding aangetrokken.
Achteraan staan van links naar rechts: chauffeur Frederik (Frièrik) Ofrein, Hermannus (Mans) Hessels, Roelof (Roef) Rozeboom, melkcontroleur Jan Moes, melkontvanger en melkventer Willem Bakker, machinist Roelof (Roef) Ofrein en chauffeur Wolter Smit.
In het midden staan van links naar rechts: commissaris Tjeerd Ofrein, kaasmaker Klaas Tissingh, commissaris Bertus Wemmenhove, secretaris van de raad van commissarissen Roelf (Roef) van Wester, kaasmaker Arend (Aorend) Harm Buiter, bestuurslid Jan Boerhof, kaasmaker Jan Das, mulder Hendrik Figeland, assistent Jan Driesen en kaasmaker Albert Geerts (op klompen).
Vooraan zitten van links naar rechts: bestuurslid Jan Berends van de Berg, voorzitter van de raad van commissarissen Jans Bult, bestuursvoorzitter Jan Seinen, botermaker Johannes (Hans) Nijboer (op klompen), secretaris van het bestuur Jacob (Jaap) Hessels, bestuurslid Durk (Dörk) Moes en directeur Jan Andree (de enige met hoed).
Hans Nijboer toont de gedenkplaat die door het personeel aan het bestuur en de commissarissen werd aangeboden.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Voor de foto bij de tekst mocht gebruik worden gemaakt van een foto uit de verzameling van Roelof Jannes Smit, een zoon van Wolter Smit. De redactie is hem voor de geboden mogelijkheid postuum bijzonder erkentelijk.
De redactie is al lang op zoek naar een goede scan van een foto van de stenen gedenkplaat. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie aan een dergelijke scan helpen ? De grote vraag is natuurlijk: Waar is deze gedenkplaat gebleven ?
De redactie heeft in verschillende berichten in ut Deevers Archief allerlei kanten van het reilen en zeilen van de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Diever aan de orde gesteld.
De redactie moet in de openbare bronnen nog enige gegevens van de personen op de foto uitzoeken:
voorzitter van de raad van commissarissen Jans Bult
secretaris van de raad van commissarissen Roelf (Roef) van Wester
commissaris Tjeerd Ofrein
commissaris Bertus Wemmenhove
voorzitter van het bestuur Jan Seinen
secretaris van het bestuur Jacob (Jaap) Hessels
bestuurslid Jan Boerhof
bestuurslid Jan Berends van de Berg
bestuurslid Durk (Dörk) Moes
kaasmaker Klaas Tissingh
kaasmaker Arend (Oarend) Harm Buiter
kaasmaker Jan Das
mulder Hendrik Figeland
assistent Jan Driesen
kaasmaker Albert Geerts (op klompen)
botermaker Johannes (Hans) Nijboer (op klompen)
directeur Jan Andree (de enige met hoed)
chauffeur Wolter Smit
melkcontroleur Jan Moes
Hermannus (Mans) Hessels
Roelof (Roef) Rozeboom
melkontvanger en melkventer Willem Bakker
machinist Roelof (Roef) Ofrein

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Süvelfubriek Deever | Leave a comment

Ien kièr in de weke wödde de bièr eslaagt

Posted on 4 juli 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 80 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van de pastorie van de hervormde kerkgemeente aan de brink van Deever opgenomen. De foto voor deze ansichtkaart is in 1939 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart zijn herinneringen van dominee Dirk Theodorus (Theo) Rutgers aan deze pastorie uit zijn eerste periode 1948-1951 verwerkt. De pastorie aan de brink van Deever is in de vijftiger jaren van de vorige eeuw afgebroken. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

60 – Diever – Pastorie van de Hervormde Kerk – 1939
Hier volgen mooie herinneringen aan dit huis van dominee Theo Rutgers.
In vergelijking met de pastorie van Dwingeloo was deze pastorie eenvoudig en niet zo opvallend. Het was wel een echte pastorie, want aan weerszijden van de voordeur bevonden zich twee grote en hoge voorkamers. De roodstenen gang achter de voordeur liep tot aan de tuindeur aan de achterkant. In de gang bevonden zich de deuren van de voorkamers en de twee achterkamers. In het midden van de gang bevond zich aan de ene kant een trap naar boven en aan de andere kant een dwarsgang die via een afstapje in de keuken naast het huis uitkwam. Onder de rechter achterkamer lag de kelder die bereikbaar was vanuit de keuken. Achter de rechter achterkamer bevond zich ’t huusie. De ton van ’t huusie werd één keer per week geleegd. De kamers werden verwarmd met kachels. De keuken en de bijkeuken hadden geen verwarming. In de keuken stond een geelkoperen waterpomp. Het koken gebeurde op het petroleumstel.
Het mooiste was de grote tuin. Deze was niet volgens een plan aangelegd, maar was wild en natuurlijk. De tuin stond vol met alles wat maar groeien wilde. Zo konden appels, peren, pruimen, morellen en frambozen worden geoogst. Vogels waren er in overvloed. Het was een paradijs. Zo hoorde de tuin van een pastorie te zijn. Deze tuin paste bij het ambt van predikant. Ik kon daar ronddwalen om inspiratie op te doen. De tuin riep herinneringen op aan het veelkleurige en het ingewikkelde van ons menselijk bestaan. Je kwam daar de hele wereld tegen. Vanuit de pastorie had men uitzicht op de Brink, op de wereld en de mensen. Alles was nog in vaste patronen gevat.
Kerk en pastorie waren het middelpunt van een gemeenschap. Wel wat op afstand, want de pastorie had een stoep. Daar moest een doopvader op om z’n kind aan te geven, daarop verscheen een naober om te vertellen dat een buur was overleden. Van het huis ging gezag en wijsheid uit.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan dominee Dirk Theodorus (Theo) Rutgers. De redactie verwijst voor meer gegevens van hem naar de betreffende pagina in Het geheugen van Drente.
Hij schrijft: De ton in ’t huusie (het toilet) werd één keer in de week geleegd. De tönne in ut hüsie wödde ien kièr in de weke eleegt.
De redactie herinnert zich uit zijn jeugd dat boer Klaas Fledderus op ut Kastiel voor het legen van de tönne in ut hüsie op de dele een uitdrukking in ut Deevers had: wee goat ee’m de bièr slaagt’n. In het Nederlands: we gaan even de beer slachten. Een beer is een mannelijk varken. De geur van een geslachtsrijpe niet-gecastreerde beer is erg onaangenaam. De geur van een leeglopende tönne uut ut hüsie in de strontkarre van Klaas Fledderus was ook niet te harden.
Zie de oude pastorie ook op een andere afbeelding van de oude pastorie en het oude gemeentehuis.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op maandag 3 september 2018.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Verdwenen object | Leave a comment

In de Heufdstroate bee ut postkantoor en de Kloeze

Posted on 30 mei 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 59 een afbeelding van en ansichtkaart uit 1930 en als afbeelding 60 een ansichtkaart uit 1934. De twee afgebeelde kaarten geven samen een mooi ansicht van de Heufdstroate van Deever in de jaren vóór de Tweede Wereldoorlog. In de begeleidende tekst bij de twee afgebeelde ansichtkaarten is enige aandacht besteed aan de zichtbare huizen en de bewoners van deze huizen. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

59 – Diever – Hoofdstraat – 1930
60 – Diever – Hoofdstraat – 1934
Links op de linker foto staat het boerderijtje van Hendrik Gruppen (Olde Gruppen). Dit boerderijtje is op 21 juni 1945 door blikseminslag afgebrand en niet weer opgebouwd. Bij de brand kwamen een paard en drie varkens om. In het rapport van de brandweer staat het volgende: Het beschikbare aantal slangen was net voldoende. Aangezien de zuigslang te kort is voor de nortonput kon slechts uit de open brandkuil worden gepompt, zoodat na beëindiging van de brand de watervoorraad ook geheel was uitgeput. Het dak van deze boerderij bestond uit riet en stroo, zooals zoovele daken in de kom. Indien de voorafgaande regen de omliggende daken niet voldoende nat had gemaakt was een groote ramp niet te voorkomen geweest.
Het huis daarnaast is eigendom van Jan Schoemaker. In het linker deel van het voorhuis was het postkantoor gevestigd. Het rechter deel was in gebruik als voorkamer. Tussen de twee linker ramen is de brievenbus te zien.
In het huis daarnaast woonde Jantje Kiers. Dit huis is later gekocht door Bart Schoemaker, die ook een beetje makelaar was en toen als buurman eerste koop had. Hij heeft het huis afgebroken om zo ruimte te krijgen voor een tuin.
In het huis rechts op de linker foto woonden boer en aannemer-timmerman Jan Bennen en zijn vrouw Hilligje Offerein.
Op de rechter foto is links het huis bij de smederij van Albert en Hendrik Kloeze te zien.
In het huis daarnaast woonden de ongetrouwde zusters Lammigje en Aaltje Oostenbrink (de Pluumpies). Op zondag konden gereformeerde kerkgangers die van ver kwamen tussen de morgen- en middagdienst bij hen koffie drinken.
In het rechter pand op de rechter foto bevond zich de manufacturenwinkel van Coba Vos-Hessels, de weduwe van Johannes Vos. Daarnaast woonden de gebroeders Harm, Hendrik en Jacob (Jaap) Mulder (Garke Bakker’s jongen). In het laatste huis aan de rechterkant was het schildersbedrijf van Geert Koster gevestigd. Achter de leilinden op de achtergrond bevindt zich de boerderij van Jacob Hessels.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Die twee hier afgebeelde ansichtkaarten zijn toch maar weer twee mooie fragmenten van de geschiedenis in de gemiente Deever. De redactie betreurt het toch wel een beetje dat deze twee ansichtkaarten niet zijn afgebeeld in het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
Het water voor het blussen van de brand in het keuterijtje van Hendrik Gruppen is waarschijnlijk gepompt uut de brandkoele an de Peperstroate, alhoewel de braaandkoele op de brink ook in de buurt was.
Hendrik Gruppen (Olde Gröpp’m) is geboren op 10 juli 1868 in Zuidwolde en is overleden op 15 augustus 1955 in Deever. De redactie weet niet waar de familie Gruppen na de brand van het keuterijtje op 21 juni 1945 is gaan wonen.
Jan Schoemaker is geboren op 1 oktober 1856 in Dwingel. Hij is overleden op 23 februari 1946 in Deever.
Jantje Kiers is geboren op 12 oktober 1879 in Wapse. Zij is overleden op 1 november 1962 in Assen.
Lambertus (Bart) Schoemaker is geboren op 17 oktober 1900 in Deever. Hij is overleden op 27 januari 1960 in Deever.
Jan Bennen is geboren op 15 juli 1865 in Deever. Hij is overleden op 3 februari 1940 in Deever. Hij trouwde op 12 december 1885 met Hilligje Offerein. Zij is geboren op 22 september 1862 in Deever. Zij is overleden op 24 augustus 1891 in Deever.
Grofsmid Albert Kloeze trouwde op 3 mei 1872 in Zuidwolde met Henderikje Seuper. Hun zoon Albert Kloeze is geboren op 18 maart 1873 in Veeningen (Zuidwolde). Hij is overleden op 15 mei 1944 in Deever. Hun zoon Jan Kloeze is geboren op 15 maart 1874 in Veeningen (Zuidwolde). Hij is overleden op 29 april 1951 in Deever.
Grofsmid Albert Kloeze (geboren op 18 maart 1873, overleden op 15 mei 1944) trouwde op 30 juni 1900 in Nijeveen met Lammigje Santing. Hun zoon Albert Kloeze is geboren op 24 april 1901 in Deever. Hun zoon Jan Kloeze is geboren op 24 mei 1906 in Deever. Hun zoon Hendrik Kloeze is geboren op 30 juli 1909 in Deever.
Smidsknecht Jan Kloeze (geboren op 15 maart 1874, overleden op 29 april 1951) trouwde op 30 april 1904 in Deever met Lammigje van der Kuijlen. Hun zoon Albert Jan Kloeze is geboren op 22 juni 1907 in Deever. Hij is geen smid geworden; hij is onderwijzer geworden. Hun zoon Jan Gerrit Kloeze is geboren op 11 juni 1916 in Deever. Hij is geen smid geworden; hij is rijksambtenaar in Den Haag geworden.
De smederij van Albert Kloeze (geboren op 18 maart 1873, overleden op 15 mei 1944) en Jan Kloeze (geboren op 15 maart 1874, overleden op 29 april 1951) an de Heufdstroate in Deever is voortgezet door de zonen Albert Kloeze (geboren op 24 juni 1901) en Hendrik Kloeze (geboren op 30 juli 1909) van Albert Kloeze. Zoon Jan Kloeze (geboren op 24 mei 1906) begon in Wittelte een smederij aangebouwd aan het voormalige tolhuis aan de Wittelterweg.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van de andere hier genoemde personen.
Bij de beschrijving van de panden ontbreekt de beschrijving van het laatste pand aan de linkerkant. Het betreft de winkel met woning van de familie Philippus (Flip) Zaligman.
De redactie constateert dat alle panden aan de linkerkant van de twee afgebeelde ansichtkaarten niet meer bestaan. De redactie constateert dat alle panden aan de rechterkant van de twee afgebeelde ansichtkaarten nog steeds bestaan (2022).
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en in turbodraf enige kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke van de twee hier afgebeelde ansichtkaarten toevoegen aan dit bericht.

Afbeelding 1
Ansichtkaart uit 1930
Afbeelding 2
Ansichtkaart uit 1934

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet

Posted on 2 mei 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 17 een zwart-wit foto van mensen vóór de sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet opgenomen. Deze zwart-wit foto is in 1908 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan de activiteiten van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

17 – Zorgvlied – Sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer – 1908
In 1859 verkocht de Maatschappij van Weldadigheid de kolonie Groot- en Klein-Wateren in twee delen. Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt kocht het deel dat de naam Zorgvlied kreeg. Het tweede deel kreeg een andere eigenaar en behield de naam Groot- en Klein-Wateren. Zo’n tien jaar later kwamen Zorgvlied en Groot- en Klein-Wateren in het bezit van de heer Enger uit Arnhem. In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum beide landgoederen.
Een eerste citaat uit het boek Erf en Wereld luidt:
Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer was een man van initiatief, wiens geest zich vermeide in zakelijke bespiegelingen, en wiens hand niets liever deed dan zijn zakelijk denken in daden om te zetten.
Een tweede citaat uit hetzelfde boek luidt:
Hij ontgon het land, waarbij hij aanvankelijk van terpaarde en later van kunstmest gebruik maakte; hij bouwde boerderijen en arbeidershuizen; hij stichtte een sigarenfabriek, die een bezetting kreeg van dertig jongens en twee directeuren, voorts een cichoreifabriek, terwijl hij tegelijkertijd zijn pachters tot het verbouwen van cichorei verplichtte. Te Zorgvlied vestigde hij de Noord-Nederlandse Hypotheekbank en een levensverzekeringsmaatschappij. Hij liet uit Brabant tabaksplanters met kinderrijke gezinnen overkomen en bouwde grote schuren voor de berging van de tabaksoogst. Uit Friesland trok hij verspreid wonende katholieke boeren aan, liet hun schuren en huizen afbreken en van de materialen nieuwe boerderijen in Zorgvlied en Wateren opbouwen, kortom mr. Lodewijk Guillaume Verwer bouwde een nieuwe parochie, en hij deed dat met de allure van een groot zakenman en met een vermetelheid die inderdaad verbluffend was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het in 1959 bij uitgeverij Laverman in Drachten verschenen boek ‘Erf en wereld’ van J.P. Wiersma gaat over de agrarische toestand in Friesland na 1870, de doorbraak van de coöperatieve gedachte en de opkomst van de Friese landbouwcoöperatie en haar ontwikkeling tot in onze tijd.
Samenstellers van een populair-wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Olde Willem, Klein Wateren en Groot Wateren kunnen in het boek ‘Erf en wereld’ nuttig bronmateriaal voor hun geschiedenisboek vinden.
De afgebeelde foto laat mensen bij de coöperatieve sigarenfabriek op Zorgvliet zien. De redactie denkt niet dat alle mannen, grotere jongens en kleine jongens werkzaam waren bij deze sigarenfabriek. Op de voorgrond is een houten sigarenpers te zien.
Het pand waarin de coöperatieve sigarenfabriek was gevestigd bestaat nog steeds en staat aan de weg naar Elsloo vlak bij de Drents-Friese grens.
Bijgaande afbeelding is helaas in nogal bijgeknipte vorm opgenomen op bladzijde 183 van het papieren Magnum Opus Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in De aandere kaante van de bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Sigarenfabriek, Tabak, Zorgvlied | Leave a comment

Un old skildereeje van de Heufdstroate in Deever

Posted on 11 april 2022

In het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende mini-essay (nummer 22) over de Deeverse schilderijen van de in Noordwolde geleefd hebbende, maar in Deever geboren kunstschilder Hans Kuiper met een zwart-wit afbeelding van het schilderij ‘Gezicht op Diever’ uit ± 1912 gepubliceerd. Zie de bijgaande afbeelding van de betreffende bladzijde uit het genoemde fotoboekje.

22 – Diever – Hoofdstraat – Gezicht op Diever – ± 1912
De in de Hoofdstraat (adres Diever 129) van Diever geboren fotograaf en schilder Hans Kuiper maakte van onderwerpen uit Diever ook een aantal schilderijen. In de catalogus van zijn kleinzoon Hermannus Deuling is het hier afgebeelde doek Gezicht op Diever onder nummer 518 te vinden. Links is de Hoofdstraat in de buurt van de dokterswoning te zien. Rechts achter de bomen is de toren van de Nederlands Hervormde Kerk zichtbaar. Het olieverfschilderij is omstreeks 1912 gemaakt.
Het eveneens omstreeks 1912 gemaakte schilderij Laantje in Diever is in de genoemde catalogus onder nummer 520 geregistreerd.
Hans Kuiper was op Zorgvlied bevriend met mr. Lodewijk Guillaume Verwer en dr. Julius Johannes Verwer. Hij heeft tussen 1900 en 1910 in opdracht van de gebroeders Verwer een aantal doeken geschilderd.
De genoemde catalogus vermeldt Brug in ’t Bosch te Zorgvlied (nummer 104), Lodewijk Guillaume Verwer (nummer 109), Landweg in Zorgvlied (nummer 110) en Familie Leemkoel (nummer 120).
Het schilderij Landweg in Zorgvlied heeft lange tijd in Vancouver in Canada gehangen, maar is in ruil voor twee flessen jenever terug in Nederland. Het mooie schilderij Familie Leemkoel hangt in de directiekamer van het Sint Joseph Ziekenhuis in Harlingen.
De nazaten van Hans Kuiper hebben een aantal van de genoemde schilderijen gekocht van de familie Verwer.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het schilderij ‘Gezicht op Diever’ was in 1998, toen de tekst voor het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is geschreven, in het bezit van Hermannus Deuling, een kleinzoon van Hans Kuiper.
De in het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ opgenomen afbeelding is bijgaande zwart-wit afbeelding, die de redactie in 1998 heeft gemaakt, thuis bij Hermannus Deuling.
De redactie is bezig uit te zoeken wie de actuele eigenaar van dit schilderij is en waar het schilderij zich bevindt, teneinde mogelijk zelf een kleurenfoto van het schilderij te kunnen maken en deze eigengemaakte afbeelding te tonen in ut Deevers Archief, want de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief hebben daar wel recht op.
Tot zolang is van het schilderij bijgaande kleurenfoto uit de fotoverzameling van mevrouw Margje Dekker-van der Meulen uit Alkmaar te zien. De waarde heer Fred Jansen – secretaris van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever – stuurde deze kleurenfoto op 23 december 2017 naar de redactie. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
Op de kleurenfoto is duidelijk te zien dat het schilderij met name vanwege de ernstig gecraqueleerde verf erg hard toe is aan een grondige restauratie.
In de tekst staat dat het standpunt van de schilder in de buurt van de dokterswoning lag, maar het zal bij nadere beschouwing meer in de buurt van de voormalige burgemeesterswoning hebben gelegen.
De vraag is eigenlijk niet of Hans Kuiper het schilderij ter plekke heeft geschilderd, dat deed hij niet, nee de vraag is meer of zijn eigen foto van de situatie op het schilderij en of het betreffende glasplaatnegatief door hem is bewaard en bewaard is gebleven. De redactie heeft het vermoeden dat dit niet het geval is.

Posted in Deever in de kuunst, Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Heufdstroate, Skildereeje, Toor'n an de brink, Topstuk | Leave a comment

Bee Aubut Mulder in de Kleine Peperstroate

Posted on 7 april 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 55 een afbeelding van een foto uit 1930 van de Kleine Peperstraat. In de tekst bij de afgebeelde fotot is enige aandacht besteed aan het kerkgebouw en de bewoners van de huizen aan de linkerkant van de afgebeelde foto. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

55 – Diever – In de Kleine Peperstraat – 1930
De kerk van Diever is een van de oudste kerken van Drenthe. Uit opgravingen in 1955, tijdens de restauratie, is het ontstaan van de huidige kerk afgeleid. De eerste houten zaalkerk werd in de negende eeuw gebouwd. Deze werd door brand verwoest. De tweede houten zaalkerk brandde in de tiende eeuw af. De derde houten kerk brandde waarschijnlijk in de elfde eeuw af. Als opvolger werd een stenen Romaanse kerk met een vierkant koor en een losstaande toren gebouwd.
In de twaalfde eeuw werd het recht afgesloten koor afgerond, werd de tufstenen toren afgebroken en werd een nieuwe bakstenen toren tegen de kerk aangebouwd. Het rondgesloten koor werd in de dertiende eeuw vervangen door een Gotisch veelhoekig koor. In de zestiende eeuw werd het Romaanse schip vervangen door een driebeukig schip in Gotische stijl. Door deze verbouwing werd het koor gedeeltelijk en de toren geheel ingesloten, waardoor de kerk de vorm kreeg zoals deze hier en op andere afbeeldingen is te zien.
De kerk was volgens Magnin voor de Reformatie gewijd aan Sint Pancras, het Heilig Kruis, Sint Antonius, Sint Stephanus, het Heilig Sacrament, Sint Maarten, Sint Anna en Onze Lieve Vrouw. Het altaar van Onze Lieve Vrouw bevond zich aan de oostkant van de zuidbeuk. Deze Mariakapel is na de restauratie in de vijftiger jaren ingericht als trouwkapel.
De laatste pastoor van Diever was Andries Veenraet. Na de Reformatie, die in 1598 per decreet was opgelegd, kwam als eerste dominee Johannes Abels naar Diever. Hij werd echter niet toegelaten tot de kerkdienst. De tweede predikant was Henricus Meinardi Raedt.
In het linker huis woonden Jan Mulder en Ludina (Lutie) Houwer. Op de fraaie veldkeitjes staat Lutie, met witte muts en schort, te praten met Dina Daalman, die op de hoek van de Achterstraat en de Peperstraat woonde.
Lutie woonde in de opkamer, toen Albert Mulder en Dina Benthem hier woonden. In het huis bij de kerk was in het linker gedeelte de bakkerij van Jan Jonkman gevestigd. In het rechter gedeelte woonden Lambert Wanningen en zijn vrouw Dina. De leilinden voor de huizen deden op zonnige zomerdagen mooi dienst als natuurlijke parasol.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het is de redactie helaas nog niet gelukt te achterhalen in welk tijdschrift bijgaande afbeelding is gepubliceerd.
De redactie moet in openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Jan Mulder, Ludina Houwer, Lambert Wanningen, zijn vrouw Dina.
Albert Mulder is geboren op 23 juli 1906 in Deever. Hij is overleden op 13 januari 1974 in Deever. Hij trouwde op 9 juni 1928 met Dina Bentum. Dina Bentum is geboren op 11 februari 1909 in Dwingel. Zij is overleden op 15 oktober 1953 in Möppel.
Jan Jonkman is geboren op 7 augustus 1857 in Deever. Bakker Jan Jonkman trouwde op 1 mei 1886 in Meppel met Jantje Luichies. Jan Jonkman trouwde op 19 december 1893 in Beilen met Geesje Donker. Jan Jonkman is overleden op 7 juni 1939 in Deever. De grote vraag is natuurlijk of Jan Jonkman rond 1930 nog bakker was.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate | Leave a comment

Bee Garke Bakker’s jongen in de Heufdstroate

Posted on 29 maart 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 52 een ansichtkaart uit 1929 van de Hoofdstraat in de buurt van het toen nog nieuwe boerderijtje van Garke Bakker’s jongen en de smederij van de Kloeze. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de bewoners van de panden aan de linkerkant van de ansichtkaart. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

52 – Diever – Hoofdstraat bij Garke Bakker’s jongen – 1929
De boerderij van Gerke Harms Mulder (Garke Bakker) brandde in 1914 af. Op de vrijgekomen ruimte werd het linker huis gebouwd. Later woonden Harm, Hendrik en Jakob Mulder (Garke Bakker’s jongen) hier. Harm trouwde wel, maar de op het dorp alom bekende Hendrik en Jakob (Jaap) zijn vrijgezel gebleven.
Een wandelaar, die in die jaren bij de halte aan de Dieverbrug uit de stoomtram stapte, schreef in zijn reisverslag:
Twintig minuten verder in de rimboe ligt het dorp Diever. Men bereikt het langs een landweg met een tol. Het dorp heeft electrische verlichting. Wat kinderen kijken verbaasd naar de wandelaar die door hun dorp stapt. Het vrouwtje dat prentbriefkaarten verkoopt in het winkeltje kan niet nalaten eens te informeren: Waor kooj weg en waor gaoj hen?
De wandelaar kocht zijn prentbriefkaarten in het winkeltje van Jacoba (Coba) Hessels, de weduwe van Johannes Vos. Het winkeltje staat naast de woning van Garke Bakker’s jongen. Coba Vos verkocht manufacturen.
Griet Brugging-Oost herinnert zich van haar het volgende.
Coba heeft eerst gewoond bij Koendert List in een kamer. Daar is ze een winkeltje begonnen. Later heeft ze dit huisje neergezet. Je kon er van alles kopen. Daegs spul, boezeroens, gien jurk’n, maor wel veule stof an de meter en gaor’n.
Maar zo te lezen ook prentbriefkaarten. En dat klopt, want met een aantal andere klassiekers is ook de mooie hier afgebeelde kaart door haar verkocht. Verzamelaars zijn haar zeer dankbaar.
Griet Brugging-Oost herinnert zich nog het een en ander van de boerderij naast Coba Vos:
Jan Bennen woonde daar. Hij was dunkt mij timmerman. Hij had ook een paar koetjes. De vrouw van Jan was al vroeg overleden. Die heb ik niet gekend. Och hoe hedde zéj ok aweer? De dochter van Jan Bennen was getrouwd met Marinus Bakker. Ze zijn bij hem in gaan wonen, maar ze woonden wel apart…….

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de tekst bij foto 52 was te weinig ruimte aandacht te besteden aan de panden aan de rechterkant van de ansichtkaart.
Aan de rechterkant van de ansichtkaart is de baander van het pand waarin het café van Willem Huiskes gevestigd is geweest. Daarnaast is de voorgevel van het woonhuis bij de smederij van de gebroeders Kloeze te zien. Daarnaast staat een boerderijtje dat vóór de Tweede Wereldoorlog werd gekocht door postkantoorhouder Lambertus Schoemaker, die het daarna liet afbreken. Achter dit boerderij is nog net een beetje van de voorgevel van het postkantoor te zien.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf een kleurenfoto van de huidige situatie ter plekke toevoegen.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate | Leave a comment

Bee de waèterpompe van de legere skoele

Posted on 14 maart 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 50 een foto van kinderen bij de waterpomp op het schoolplein van de openbare lagere school an de Heufdstroate in Deever. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht aan de woning van de gemeenteveldwachter en de gemeenteveldwachter. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

50 – Diever – Bij de pomp van de Openbare Lagere School – 1927
Deze foto is genomen bij de pomp voor de openbare lagere school aan de Hoofdstraat.
In die tijd waren er nog niet veel automobielen. Als de kinderen een auto uit de richting van het gemeentehuis hoorden komen, dan gingen ze allemaal bij het hek staan. En wat werd het dan jammer gevonden als de auto in de richting van Wateren ging.
In de links zichtbare gemeentewoning, Diever 143, woonden in 1927 Johannes Gerardus Ekkelboom, zijn vrouw Maike Holtrop en hun kinderen Antje en Siert. Johannes Ekkelboom werd met ingang van 1 maart 1902 in Diever aangesteld als gemeenteveldwachter, tevens onbezoldigd rijksveldwachter.
Dat er toen nog geen collectieve arbeidsovereenkomst voor gemeenteveldwachters was, blijkt wel uit de brief die Johannes Ekkelboom op 22 januari 1905 aan de gemeenteraad stuurde. Daarin verzocht hij zijn traktement een weinig te verhogen, omdat hij naar hij vermeende steeds met ijver en nauwgezetheid zijn plicht had volbracht en omdat de veldwachter van andere gemeenten overal meer traktement dan hij genoot en deze vooral de laatste tijd was verhoogd.
Dat niet iedereen overtuigd was van de plichtbetrachting van de veldwachter is op te maken uit een roddelbrief die in 1918 aan de burgemeester werd verstuurd. De schrijver van het epistel vond dat de veldwachter te veel in de kroeg van Griet Merk zat en te weinig in bos en op veld en akker kwam en dat daardoor werd gestroopt en gestolen en ook illegaal varkens werden geslacht.
De fraaie gemeentewoning is tot 1 juni 1997 bewoond geweest. Helaas zal dit pand worden gesloopt. Aan wijlen Hendrik Berends, de laatste bewoner van het pand, werd het hier zichtbare typische ronde raam toegezegd.
Bij deze foto uit het familieblad Het Noorden in Woord en Beeld, stond het volgende rijmpje:
Zoo’n dag in het dorp op het plein, is waarlijk toch wel fijn, en het water is zoo nat, zij nemen ’t bij hun pompje, in hunne hand of klompje, en drinken zich er zat, ja graag zou elk der guiten, den ander frisch bespuiten, maar ….. meester is op het pad.
In 1927 was Gerrit de Nes de hoofdmeester van deze school.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In Deever waren twee lagere scholen. Tot ver in de jaren zestig van de vorige eeuw werd de Openbare Lagere School gewoon de ‘legere skoele’ genoemd en werd de Gereformeerde Lagere School de ‘griffemièrde skoele’ genoemd.
De hier afgebeelde zwart-wit foto is gemaakt bij de openbare lagere school an de Heufdstroate in Deever. De kinderen staan ongeveer op de plek waar de openbare bibliotheek bij het Dingspilhuus an de Heufdstroate in Deever heeft gestaan. De redactie verwijst daartoe naar de twee bijgevoegde kleurenfoto’s van deze bibliotheek. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers weet wie deze foto’s heeft gemaakt en wanneer deze foto’s zijn gemaakt. De redactie wil deze gegevens uiteraard graag bij de twee kleurenfoto’s vermelden.
De tekst bij de zwart-wit foto is niet juist. Johannes Gerardus Ekkelboom is Johannes Ekkelboom. Maike Holtrop overleed op 20 januari 1926 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Johannes Ekkelboom hertrouwde op 26 februari 1927 met Anna Cornelia Vierkant. Hij scheidde van haar op 11 oktober 1927. Hij hertrouwde op 60-jarige leeftijd op 23 juni 1928 in Diever met de 18-jarige Catharina Oosterhof. Johannes Ekkelboom is geboren op 13 april 1868 in Oldemarkt en is overleden op 19 december 1939 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Sjoert Benthem nam het café-logement an de Deeverbrogge in 1906 over van zijn vader. Sjoert Benthem overleed in 1915. Zijn vrouw Griet Merk heeft het café tot 1 mei 1921 voortgezet. Toen werd haar vergunning ingetrokken wegens het niet betalen van het vergunningsrecht.
Bijgaande afbeelding is voor het eerst gepubliceerd in het geïllustreerde weekblad ‘Het Noorden in woord en beeld’, jaargang 3, 1927-1928, nummer 31, 28 oktober 1927.
Bijgaande afbeelding is in nogal bijgeknipte vorm opgenomen op bladzijde 463 van het papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Algemeen, Diever, ie bint 't wel ..., Legere skoele in Deever | Leave a comment

Bert Doorman mög ut laèk’n wegtrekk’n

Posted on 8 maart 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn opgenomen als afbeeldingen 45 en 46 twee zwart-wit foto’s, die gemaakt zijn ter gelegenheid van de onthulling van het monument op het landgoed Berkenheuvel op 5 september 1925. De twee zwart-wit foto’s zijn aanwezig in een fotoboek van de N.V. Berkenheuvel, dat aanwezig is in het landhuis van de N.V. Berkenheuvel an de Noorderesch bee Deever. In de tekst bij de twee afgebeelde zwart-wit foto’s is aandacht besteed aan de onthulling van het monument. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

45 en 46 – Berkenheuvel – Onthulling van het monument – 5 september 1925
De ontginning van de woeste gronden ten noorden van Diever is rond 1850 begonnen. In 1890 kocht mr. Albertus Christiaan van Daalen het 950 ha grote landgoed Berkenheuvel. Door aankopen breidde hij dit uit tot 1350 ha. In 1925 bestond het landgoed uit 1050 ha bosgrond, 230 ha heideveld, 20 ha zandgrond, 40 ha bouw- en weiland, alsmede 60 wegen en waterleidingen, een kwekerij en 10 woningen.
Mr. A.C. had op zaterdag 5 september 1925 ter gelegenheid van de voltooiing van de ontginning van Berkenheuvel een heel gezelschap uitgenodigd.
De gasten waren mr. J.T. Linthorst Homan, commissaris der koningin in Drenthe, E.D. van Dissel, inspecteur van het Staatsbosbeheer, J.P. van Lonkhuyzen, directeur van de Nederlandse Heidemaatschappij, mr. P. van Tienhoven, voorzitter van de Nederlandse Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, L.C. Steffelaar, secretaris-penningmeester van de Algemene Nederlandsche Wielrijders Bond, leden van Gedeputeerde Staten, het bestuur van de Gemeente Diever en een deputatie uit het bestuur van de Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond, die op Berkenheuvel zijn zomerkampen hield.
Nadat dit illustere gezelschap zich in Diever had verzameld, begaf het zich naar de plaats waar ter ere van het heuglijke feit een monument zou worden onthuld. Mr. A.C. hield daar na een woord van welkom een lange toespraak over het moeizame maar succesvolle verloop van de ontginning. Het monument werd daarna in de regen onthuld door Albertus (Bert) Christiaan Doorman, de eerste kleinzoon van mr. A.C., die naar hem werd vernoemd.
De genodigden maakten na de onthulling van het monument op boerenkarren een rondrit door het ontgonnen gebied.
In de voorste boerenkar is de derde man, van rechts af gezien, mr. A.C. van Daalen, de man waar het hedendaagse toeristisch georiënteerde Diever zoveel aan te danken heeft.
Midden op de rechter foto staat de kleine Bert bij zijn vader Paul Carel Louis Doorman.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in ut Deevers Archief in verschillende berichten aandacht besteed aan de onthulling van het monument op Berkenheuvel.
Gegevens over mr. Albertus Christiaan van Daalen zijn onder meer te vinden in het bericht Van Daalen in Bennekom en Deever.
Gegevens over mr. Jan Tijmens Linthorst Homan zijn te vinden op een Wikipedia pagina.
Gegevens over Etienne Daniël van Dissel zijn te vinden op een Wikipedia pagina.
Gegevens van mr. Pieter van Tienhoven zijn te vinden op een Wikipedia pagina.
Enige gegevens van Paul Carel Louis Doorman zijn te vinden in de webstee www.genealogieonline.nl en in de webstee www.oorlogsgravenstichting.nl.
Enige gegevens van Albertus (Bert) Christiaan Doorman zijn te vinden in de webstee www.genealogieonline.nl.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

Un foto van kiender van de Wapser skoele in 1925

Posted on 5 maart 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 43 een zwart-wit foto uit 1925 van kinderen bij de Wapser skoele opgenomen. In de tekst bij de afgebeelde schoolfoto zijn alle kinderen genoemd. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

43 – Wapse – Openbare Lagere School – Zomer 1925
Het was toch niet zo moeilijk om onder de Wapsers nog een foto te vinden, die niet is opgenomen in het boekje Reünie Openbare Basisschool Ten Darperschoele – 22-08-1992. Deze uitgave met veel mooie foto’s is gemaakt ter gelegenheid van 200 jaar openbaar lager onderwijs in Wapse. Op deze wat beschadigde foto staan de twee meesters en een deel (groep 1) van de leerlingen uit het schooljaar 1924-1925 op het plein voor de school:
Harm Veenstra Ezn. (Grote Haarm) (1), Antje Veldhuizen (2), Grietje Noorman (3), Lambertus Nijland (4), Lammigje Heiblom (5), Harm Veenstra Azn. (Kleine Haarm) (6), Egbert Veenstra Ezn. (7), Albert Koopman (8), Teunis Roelofs (9), Jan Boers (10), Bertus Boers (11), Thomina (Thomientie) Heiblom (12), hoofdmeester Sjoerd van Stralen (13), meester Hendrik Onstee (14), Zwaantje Koopman (15), Albertje Veenstra Adr. (16), Roelofje Kleene (17), Wicherdina Kleene Hdr. (18), Hendrika Boelens (19), Roelof Dijkstra Azn. (20), Remmelt Kamer (21), Meine Kamer (22), Geertje Koopman (23), Albertje Veenstra (24), Willempje Jonkers (25), Jantje Veenstra (26), Roelof Kleene (27), Hendrikje Roelofs (28), Aaltje (Aoltie) Vos (29), Margje (Ma) Brals (30), de jong gestorven Sikke Noorman (31), Thomas Heiblom (32), Roelofje Boers (33), Kaatje (Ka) Boers (34), Albert Kamer (35), Arend Jan Kamer (36), Eise Winters (37), Gelmer Winters (38), Willempje Winters (39), Wicherdina Aaltina Kleene Gdr. (40), Hendrik Kleene (41), Lambert Beugeling (42), Egbert Beugeling (43), Egbert Schoenmaker (44) en Lukas Schoenmaker (45).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hier afgebeelde zwart-wit foto was aanwezig in de verzameling van wijlen Aaltje Thijen-Vos. Zij staat zelf ook op deze foto. Zij wist zich ook de namen van alle kinderen op de foto te herinneren. De redactie heeft voor het vinden van gegevens van de kinderen op deze foto nog heel wat uiitzoekwerk te verrichten.

1. Harm Veenstra Ezn. (Grote Haarm)

2. Antje Veldhuizen

3. Grietje Noorman

4. Lambertus Nijland

5. Lammigje Heiblom
Zij is geboren op 29 augustus 1913 in Wapse. Zij is overleden op 14 december 1939. Zij is een dochter van arbeider Remmelt Heiblom en Jantien Soer. Zij is getrouwd geweest met Koop Koopman van het Westende in Dwingel.

6. Harm Veenstra Azn. (Kleine Haarm)

7. Egbert Veenstra Ezn.

8. Albert Koopman

9. Teunis Roelofs

10. Jan Boers
Hij is geboren op 7 januari 1915 in Wapse. Hij is overleden op 15 maart 1986 in Wapse. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Wiecherdina Aaltina Kleene Gdr. Zij staat ook op deze foto.

11. Bertus Boers

12. Thomina (Thomientie) Heiblom
Zij is geboren op 6 maart 1916 in Wapse. Zij is overleden op 23 oktober 1975 in Oosterwolde. Zij is een dochter van arbeider Remmelt Heiblom en Jantien Soer. Zij was getrouwd met Leffert Hofman.

13. Sjoerd van Stralen
Hij was de hoofdmeester van de Wapser skoele.

14. meester Hendrik Onstee

15. Zwaantje Koopman

16. Albertje Veenstra Adr.

17. Roelofje Kleene

18. Wiecherdina Kleene Hdr.
Zij is geboren op 2 november 1915 in Wapse. Zij is overleden op 20 augustus 1993. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zij is getrouwd geweest met Hendrik Roelofs

19. Hendrika Boelens

20. Roelof Dijkstra Azn.

21. Remmelt Kamer

22. Meine Kamer

23. Geertje Koopman

24. Albertje Veenstra

25. Willempje Jonkers

26. Jantje Veenstra

27. Roelof Kleene
Hij is geboren op 8 december 1908 in Wapse. Hij is een zoon van boer Hilbert Kleene en Maria Ekkels.

28. Hendrikje Roelofs

29. Aaltje (Aoltie) Vos

30. Margje (Ma) Brals

31. Sikke Noorman
Hij is geboren op 22 augustus 1911 in Wapse. Hij is overleden op 15 juli 1939 op 27-jarige leeftijd in Hoogeveen. Sikke Moorman was timmerman. Hij is een zoon van chauffeur Harm Noorman en Hilligje Klaster. Hij was getrouwd met Wiecherdina Kleene.

32. Thomas Heiblom
Hij is geboren op 9 april 1907 in Wapse. Hij is een zoon van arbeider Remmelt Heiblom en Jantien Soer.

33. Roelofje Boers

34. Kaatje (Ka) Boers

35. Albert Kamer

36. Arend Jan Kamer

37. Eise Winters

38. Gelmer Winters

39. Willempje Winters

40. Wiecherdina Aaltina Kleene Gdr.
Zij is geboren op 20 december 1918 in Wapse. Zij is overleden op 13 november 1953 op 34-jarige leeftijd in Wapse. Zij was getrouwd met Jan Boers. Jan Boers staat ook op deze foto. Zij is een dochter van Geert Kleene en Elisabeth van der Veen. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

41. Hendrik Kleene

42. Lambert Beugeling

43. Egbert Beugeling

44. Egbert Schoenmaker

45. Lukas Schoenmaker

Posted in Alle Wapsers, Diever, ie bint 't wel ..., Wapse, Wapser skoele | Leave a comment

Un duur rittie in un olde T-Ford over de Bosweg

Posted on 4 maart 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 40 een zwart-wit foto van drie Deeverse jongemannen op de achterbank van een T-Ford bij het marktterrein in Deever opgenomen. De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart was aanwezig in de verzameling van wijlen Johannes Nijboer. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht aan de drie jongemannen in het automobiel. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

40 – Diever – Bij café Slagter en café Seinen – 24 oktober 1922
In het begin van de jaren twintig werd in Diever nog elke maand een markt gehouden. Jaarmarkten waren er op de tweede dinsdag in april, de eerste vrijdag in mei, de eerste woensdag in juli, de eerste zaterdag in augustus en de vierde dinsdag van oktober. In de andere maanden werd op de tweede dinsdag een beestenmarkt gehouden.
In die jaren was een automobiel nog geen gewoon verschijnsel. In de gemeente Diever zijn van 1911 tot 1923 zeventien houders van nummerbewijzen van motorvoertuigen geregistreerd, waaronder vier of vijf automobielbezitters. Zo kon het gebeuren dat een eigenaar uit Assen met zijn Ford Model T naar de toen nog druk bezochte grote oktobermarkt kwam om daar zijn voertuig als kermisattractie te verhuren aan marktbezoekers. De chauffeur maakte voor een kwartje per persoon een ritje van de Kruisstraat over de Bosweg tot aan de Grensweg en weer terug.
Zittend op de achterbank laten, gezien van links naar rechts, Jan Boelen, Johannes Nijboer en Arend Mulder hun voor die tijd dure ritje vereeuwigen door een misschien wel met de chauffeur meegereisde fotograaf. Johannes Nijboer was van begin jaren twintig tot eind jaren vijftig botermaker van de Dieverse zuivelfabriek. Arend Mulder werd geboren in Diever en was boer in Westervelde en is de maker van het boekje De historie en prehistorie van Diever in woord en beeld. Jan Boelen was eerst botermaker op de Dieverse zuivelfabriek, later werd hij de chef van de coöperatieve bakkerij, kruidenierswinkel en kolenhandel tegenover de zuivelfabriek op Ruinerwold.
Links is een deel van het café van Berend Slagter (Berend Pik) te zien. Deze mocht per 1 mei 1916 sterke drank verkopen in de woonkamer en de achterkamer. Na een verbouwing gold per 11 augustus 1920 de vergunning voor de woonkamer, de kleine gelagkamer en de grote gelagkamer. Rechts achter het automobiel is het boerencafé van Pieter Seinen zichtbaar. Helemaal rechts is nog een deel van de voormalige schaapskooi bij de braandkoele te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Een deel van de tekst bij de hier afgebeelde foto is opgetekend uit de mond van botermaker Johannes Nijboer.
Johannes Nijboer is geboren op 1 juli 1903 in Deever. Hij is overleden op 10 december 1997 in Dwingel. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Harmke Grit. Hij heeft altijd in Oll’ndeever an de Kastanjelaan in zijn eigen huis naast de ijsbaan gewoond.
Arend Mulder is geboren op 25 april 1906 in een boerderij an de Heufdstroate in Deever. Hij is een zoon van boer Jan Mulder en Roelofje Tissingh. Hij was boer in Westervelde bij Norg. Hij is overleden op 16 december 1991 in Norg. Hij is gecremeerd. Zie het bijgaande bericht van overlijden van Arend Mulder, dat op 18 december 1991 in het Nieuwsblad van het Noorden is gepubliceerd..
In de tekst bij de foto staat abusievelijk Jan Boelen, dit moet Jan Boelens zijn. In het Deevers werd en wordt de s van deze achternaam niet uitgesproken. Jan Boelens is geboren op 13 november 1905 in Deever. In zijn werkzame leven was hij bedrijfsleider bij de Coöperatie Samenwerking in Ruinerwold. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft aanvullende gegevens van Jan Boelens ?
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op 3 oktober 2012. De automobiel stond ongeveer daar waar op de kleurenfoto het terras van de twee horeca-bedrijven is te zien

Posted in Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Kruusstroate, Overlijdensbericht | Leave a comment

De Peperstroate laag oarug dikke onder de snee

Posted on 1 maart 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 37 een zwart-wit ansichtkaart van de Peperstroate opgenomen. De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart is in 1925 gemaakt door Willem Egbert Mulder. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht aan de zichtbare huizen en hun bewoners. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

37 – Diever – Peperstraat – 1920
Op dit sfeervolle winterse dorpsbeeld is de Peperstraat te zien.
Een bezitter van deze zeldzaam mooie prentbriefkaart vond hem zelfs zó mooi dat hij afdrukken van deze kaart als kerst- en nieuwjaarskaart heeft gebruikt.
Het eigenaardige van deze straat is dat aan de linkerkant nooit huizen hebben gestaan die met de voorgevel naar deze straat waren gericht. Vanuit de huizen aan de rechterkant wordt uitgekeken op de achterkant van huizen aan de Hoofdstraat. Dit doet vermoeden dat de smalle strook grond tussen de Hoofdstraat en de Peperstraat pas werd bebouwd, nadat de noordkant van de Peperstraat en de zuidkant van de Hoofdstraat waren bebouwd.
Links is nog net de schuur van de smederij van de uit Zuidwolde afkomstige gebroeders Albert en Jan Kloeze te zien. In deze schuur stond later hun dorsmachine.
Op de hoek van de Peperstraat en de Kerkstraat staat een oud boerderijtje dat eigendom was van bakker Albert Kuiper. Dit pand was één van de zo genoemde reddingsboten van het dorp. Mensen konden hier vaak terecht voor tijdelijke woonruimte, omdat het voorhuis van het boerderijtje in twee gedeelten werd verhuurd. In die tijd werd het pand bewoond door Jan en Frederik Haveman (Diever 62) en Jan en Jan Roelof Drost (Diever 62a). Het pand is in 1956 afgebroken.
Het huis aan de rechterkant (Diever 63) werd bewoond door Hendrik Punt, zijn vrouw Aaltje en hun kinderen Willem, Martinus en Roelofje.
In de boerderij daarnaast (Diever 66) woonden Harm Hummelen, Anna List, hun kinderen Pieter en Reinder en Gerard en Hendrik Meijerink.
In het huis daarachter (Diever 67) woonden Koop Reinders, zijn vrouw en hun kinderen Albert en Mina. Dit pand werd in de zestiger jaren afgebroken. Albert Reinders werkte als knecht bij bakker Aaldert Slot in Wittelte.
De bakkerij (Diever 63) van Albert Kuiper is door het huis van Koop Reinders helaas niet te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Willem Egbert Mulder heeft de foto van de olde Peperstroate in Deever in de winter is gemaakt. Willem Egbert Mulder is geboren in Deever op 30 maart 1904 in de boerderij an de Heufdstroate, tegenover bejaardencentrum de Weier, waar eerder ‘de Koetsenman’ woonde, waar daarvoor de familie Roelof Fransen woonde, waar daarvoor de familie Jan Mulder woonde. Willem Egbert Mulder is boer geworden in Geetern en is daar overleden op 30 december 1965.
De zwart-wit ansichtkaart is in juli 1925 uitgegeven. De redactie weet helaas nog niet welke neringdoende in Deever deze ansichtkaart heeft verkocht. Het bij de redactie bekende oudste verzonden en gestempelde exemplaar van deze ansichtkaart dateert uit 1926.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van de döskaaste van de gebroeders Kloeze opgenomen.
In ut Deevers Archief staat Albert Reinders op een afbeelding van de bakkerij van Aaldert Slot in Wittelte. Albert Reinders is de man die aan de linkerkant tegen het hek leunt.
In ut Deevers Archief is een afbeelding van het erfgoedboerderijtje van de familie Koop Reinders aanwezig. Het is het pand naast de bakkerij van de gebroeders Krol.
De redactie heeft de kleurenfoto in de Peperstroate gemaakt op maandag 2 januari 2017.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate | Leave a comment

Bee ut huus van Roef Hüneman en Trientie van Eijk

Posted on 22 februari 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 49 een afbeelding van enige bewoners an ut Brinkie en de Aachterstroate in Deever opgenomen. De vrouwen zitten op de hoek van de Aachterstroate en de Kleine Peperstroate. In de tekst bij afbeelding 49 is in het kort beschreven wie de vrouwen op de afbeelding zijn.

49 – Diever – In de Achterstraat – 1927
Op deze foto staan nu eens geen poserende mensen, maar is een groepje vrouwen in hun gewone dagelijkse doen te zien. Wat zou het mooi zijn een boekje te kunnen vullen met alleen dit soort sfeervollle opnamen. De foto is afkomstig uit een tijdschrift. De tekst bij de foto luidde als volgt:
Kijk, zoo’n prachtig tafereeltje kan men verwachten te Diever. Wat een weldadig aandoende rust, gemoedelijkheid, gezelligheid en eenvoud: grootmoeder, moeder, de kleinsten, buurvrouwen. ’t Is of alles tot één familie behoort. Geen gemakkelijke stoel, als vóór een fijn café, is noodig: moeder aarde zelf biedt rust aan haar kinderen. Zoo gaan de uren verder; de breipennen tikken en ’t nieuws wordt stillekens bepraat.
Links op de foto zit Lutina Offerein (Olde Lutie). Zij was de zuster van smid Abel Offerein, wiens smederij aan het Kleine Brinkie (Diever 13) stond. Het meisje met de mooie strik is Hilligje Lutina Bennen. Zij is de dochter van Harman Bennen en Roelofje Seinen. Harman Bennen werd op 4 augustus 1891 geboren. Zijn moeder Hilligje Offerein overleed kort daarna op 24 augustus 1891. Harman Bennen groeide op bij Olde Lutie en Abel Offerein, broer en zuster van zijn moeder. Zijn dochter werd daarom niet alleen naar zijn moeder, maar ook naar Olde Lutie vernoemd.
De breiende vrouw met bril is Dina Daalman. Zij was de vrouw die alle meisjes in de buurt van het Kleine Brinkie breien leerde.
Rechts naast Dina Daalman zit haar moeder Hilligje Nijsingh. Zij was getrouwd met Willem Daalman. Hilligje Nijsingh draagt nog een wangmussie. Deze ondermuts van wit katoen werd met wit veterkant aangehaald en werd van achteren vastgebonden. Hilligje Nijsingh was het zo te zien wat ge makkelijker gewend.
De foto is aan een flink aantal olde Deevers’n getoond, maar jammer genoeg herkende niemand van hen de vrouw en het kind aan de rechterkant. Veelal werd gezegd dat ’t frömmes niet van hier kon zijn, omdat vrouwen op het dorp in die tijd geen kleding met korte mouwen droegen.
De vrouwen zitten op de hoek van de Achterstraat en de Peperstraat bij de zijgevel van het huis (adres Diever 66) van Roelof Hunneman en Trijntje van Eik. Dit huis werd in 1955 onbewoonbaar verklaard en in dat jaar afgebroken. Daarvoor kreeg Wijnand Hunneman nog een vergoeding van duizend gulden van de gemeente.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij het samenstellen van het fotoboekje beschikte de redactie alleen maar over een scan van de hier getoonde zwart-wit afbeelding. Die afbeelding is afkomstig uit de verzameling van Annigje Hunneman-van Nijen, die toen an de Vlasstroate woonde. Zij was getrouwd met Wijnand Hunneman. Wijnand Hunneman was de zoon van Roelof Hunneman en Trijntje van Eik. Harm van Nijen was een broer van Annigje van Nijen. Hij was getrouwd met Janna Hunneman, die een zuster was van Wijnand Hunneman.
Luitje (Lutina) Offerein is geboren op 17 januari 1861 an ut brinkie in Deever. Zij is overleden op 23 januari 1936 in Deever. Zij was een dochter van smid Fredrik Jacobs Offerein en Geertje Abels Wanningen. Zij is overleden op 23 januari 1936 op 75-jarige leeftijd in Deever.
Abel Offerein is geboren op 31 mei 1859 in Deever. Hij is overleden op 16 december 1921 in Deever.
Hilligje Lutina Bennen is een dochter van Harman Bennen en Roelofje Seinen. De redactie heeft merkwaardig genoeg in de openbare bronnen nog geen gegevens van haar kunnen vinden.
Harman Bennen is geboren op 4 augustus 1891 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 15 november 1924 met Roelofje (Roofie) Seinen.
Roelofje (Roofie) Seinen is geboren op 24 juli 1902 in Dwingel. Zij is overleden op 19 maart 1996 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Dina Daalman is geboren op 12 maart 1886 in Uffelte. Zij is overleden op 2 augustus 1980 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hilligje Nijsingh is geboren op 23 april 1873 op ut Oostende bee Rünerwold.. De redactie heeft merkwaardig genoeg in de openbare bronnen nog geen andere gegevens van haar kunnen vinden.
Roelof Hunneman is geboren op 5 juni 1898 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Trijntje van Eijk is geboren op 7 januari in Uffelte. Zij is overleden op 13 juli 1941 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Wijnand Hunneman is geboren op 10 december 1925 in Deever. Hij is overleden op 19 februari 1992 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Op afbeelding 3 is de zitplaats van de vrouwen bij de zijgevel van het huis van Roelof Hunneman en Trijntje van Eijk an de Aachterstroate in Deever te zien. De redactie heeft nog niet kunnen uitvogelen wanneer deze foto (afbeelding 3) is gemaakt.
Het Deeverse erfgoedboerderijtje van Roelof Hunneman en Trijntje van Eijk is na de Tweede Wereldoorlog ten prooi gevallen aan de megalomanistische sloopwoede van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd, maar de bijnaam ome Sloopkogel of de bijnaam ome Sloopduivel zou in die tijd zeker niet hebben misstaan).
Met die oprotpremie van 1000 gulden voor het keuterijtje als eigen geld konden Wijnand Hunneman en Annigje van Nijen vast en zeker een mooie hypotheek krijgen, wellicht bij de plaatselijke boerenleenbank an de Heufdstroate, bij kassier Lukas Muggen. En wellicht konden ze de grond an de Aachterstroate, waar het te slopen pand stond, ruilen voor het stuk bouwgrond an de Vlasstroate.
De redactie heeft de kleurenfoto van het helaas al meer dan zeventig jaren braakliggende terrein op de hoek van de Aachterstroate en de Kleine Peperstroate gemaakt op vrijdag 29 november 2019.
Afbeelding 1 en afbeelding 2 zijn ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 474 van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Aachterstroate, Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

De villa Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvliet

Posted on 11 februari 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 36 een zwart-wit ansichtkaart van de villa met de naam Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvlied opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1919 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt en de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Johannes Verwer. Een afbeelding van de bet3reffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

36 – Zorgvlied – Villa Nova – ± 1919
In de Landbouw-courant van 21 oktober 1869 verscheen het artikel Het landgoed Zorgvlied van den heer J.F. de Ruijter de Wildt. Het geeft een heel aardig beeld van de streek, nadat de Maatschappij van Weldadigheid in 1859 een deel van de kolonie Groot- en Klein Wateren had verkocht aan Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt. De ex-Indiëganger nam de ontwikkeling van zijn landgoed Zorgvlied voortvarend ter hand. Een passage uit het artikel luidt aldus:
Als men in aanmerking neemt dat daar waar men nu grasrijke weiden, heerlijke korenvelden, aangename dreven, vruchtbare akkers en weelderige bosschen aantreft, vroeger niet veel beter dan heideveld te vinden was, dan mag men wel zeggen dat de weinige jaren, die de heer de Ruijter de Wildt aan deze grootsche onderneming heeft besteed, geen onvruchtbare zijn geweest.
In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Johannes Verwer het landgoed Zorgvlied en de rest van de ex-kolonie Groot- en Klein Wateren. Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer zag mogelijkheden om het landgoed verder te ontwikkelen tot een welvarende land- en bosbouwonderneming.
Zij lieten daartoe boerderijen, schuren, arbeidershuizen, een sigarenfabriekje en een cichoreifabriekje bouwen. Ook lieten ze mooie huizen in het jonge dorp bouwen: het Witte Huis naast het oude Rooms Katholieke kerkje, het huis Aurora, waar hun Noord Nederlandsche Hypotheekbank en levensverzekeringsmaatschappij was gevestigd, Villa Laanzicht, die bewoond werd door Johannes Fredericus Houwing, de directeur van de hypotheekbank, en het statige woonhuis met de naam Villa Nova.
De eerste steen van deze hier zichtbare villa werd op 23 juni 1888 gelegd door Idse Johannes Verwer, enige zoon van mr. Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het bericht in de Landbouw-courant van 21 oktober 1869 is een kopie van het originele bericht in de Purmerender Courant van 25 augustus 1869.
De redactie heeft de kleurenfoto van villa Villa Nova gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Villa Nova, Zorgvlied | Leave a comment

Un paèr winkelties an de Dorpsstroate op Zorgvlied

Posted on 10 februari 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 34 een zwart-wit ansichtkaart van oude winkeltjes en het Amsterdamsche Huis, an de Dorpsstroate op Zorgvlied opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1917 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer aandacht besteed aan de neringdoenden en hun nering in de winkeltjes an de Dorpsstroate op Zorgvlied. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

34 – Zorgvlied – Dorpsstraat met Amsterdamse Huis – 1917
Dit is de mooiste foto die ik ken van het oude Zorgvlied. De kaart die voor deze afbeelding is gebruikt is één van de drie tot nu bekende exemplaren. In het linker pand was de kruidenierswinkel van Kees Bos en Trui Buin gevestigd. Deze winkel is omstreeks 1936 overgenomen door Hidde Visser en Trijntje Dijkstra.
Naast deze winkel bevond zich het manufacturenwinkeltje van Klaas de Boer. Daar was je aan het goede adres voor blauwe en zwarte wol, katoenen garen, band, sokken, ondergoed en lapjes stof. Zijn vrouw deed het werk in de winkel. Klaas was mit ’t pak béj ’t pad, dat wil zeggen dat hij met een grote koffer gevuld met manufacturen voor op zijn transportfiets zijn klanten bezocht in de wijde omgeving van Zorgvlied.
In die tijd woonde postbode Paulus Mulder in het typische Amsterdamse huis. De evangelisatievereniging OBADJA kocht het pand in 1928. Vanaf 1929 werd het huis bewoond door evangelist Hendrik Betten, zijn vrouw Trijntje Louwerse en hun kinderen Adriaan en Janna.
Rechts naast het Amsterdamse huis woonden vanaf 1919 poststationhouder Egbertus Huging, zijn vrouw Clara (Klaosie) Catharina Meijerink en hun zonen Bernardus Johannes, Lambertus Petrus en Ludivicus Lucia. Ook zij hadden een kruidenierswinkeltje. Het winkeltje bevond zich achter het achterste raam, links daarvan was de ingang. De ruimte stond vol met onder meer koekjes, suiker, boter, rijst, soda, Klok zeeppoeder en Sunlight zeep. Daar kocht je als kind een stengel zoethout voor één cent. Soms had je een stuiver voor een reep Kwatta chocolade. Daarom werd het soldaatje uit het wikkel geknipt, want vijf soldaatjes waren een reep waard. Het poststation was in het winkeltje gevestigd. Het station was ook op zondagmorgen geopend, zodat dan de krant kon worden gehaald. Dan kon ook nog een vergeten boodschap worden gekocht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van Kees Bos en Trui Buin gevonden.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van Hidde Visser en Trijntje Dijkstra gevonden.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van Klaas de Boer en zijn echtgenote gevonden.
Paulus Mulder is geboren op 21 juni 1875 in Boyl en is overleden op 30 juli 1975 op Zorgvlied. Hij trouwde op … met Uilkje Maat. Zij is op … geboren in Boyl. Zij is overleden op 22 oktober 1944 op Zorgvlied. Beiden zijn begraven op de kaarkhof bee Obadja op Zorgvlied.
Hendrik Betten is geboren op 4 november 1889 in Oosterwolde. Hij is overleden op 2 februari 1947 op Zorgvlied. Hij trouwde op 26 mei 1921 met Trijntje Louw. Zij is geboren op … in …. Beiden zijn begraven op de kaarkhof bee Obadja op Zorgvlied.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van de kinderen Adriaan en Janna gevonden.
Egbertus Huging is geboren op 14 februari 1891 in Wouterswoude. Hij is overleden op …. op Zorgvlied. Hij trouwde op 17 mei 1919 met Clara Catharina Meijerink. Zij is geboren op 21 juli 1889 in Blesdijke. Zij is overleden op 22 september 1935 op Zorgvlied. Beiden zijn begraven op de kaarkhof bee Obadja op Zorgvlied.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van hun kinderen Bernardus Johannes, Lambertus Petrus en Ludivicus Lucia gevonden.
De redactie heeft de kleurenfoto van het Amsterdamsche Huis en de panden waarin de winkeltjes waren gevestigd, gemaakt op 8 augustus 2015, zie afbeelding 3.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Dorpsstraat en Villa Nova gemaakt op 4 april 2013, zie afbeelding 4
De redactie zal te gelegener tijd nog enige kleurenfoto’s aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Dorpsstroate, Neringdoende, Zorgvlied | Leave a comment

De kattelieke kaarke en de huussies noast de kaarke

Posted on 26 januari 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 33 een zwart-wit ansichtkaart van de oude eerste katholieke kerk op Zorgvlied en de huisjes van het Sint Anthony Gasthuis opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1916 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de Stichting Sint Anthony Gasthuis. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

33 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Sint Anthony Gasthuis – 1916
Op 1 januari 1916 stond op de lijst van aanwezige instellingen van weldadigheid in de gemeente Diever ook de Stichting Sint Anthony Gasthuis te Zorgvlied. Deze instelling werd op 22 september 1888 opgericht door de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum, beiden advocaat te Leeuwarden.
De stichting was bestemd tot verstrekking van huisvesting en zoover mogelijk eene wekelijksche toelage in geld, aan gehuwde of ongehuwde personen, onverschillig van welke Christelijke geloofsbelijdenis, wier eigen inkomsten onvoldoende zijn.
Hoewel de stichting van katholieke huize was, werd geen onderscheid gemaakt tussen katholieke en protestantse gegadigden. Wel werd voorrang gegeven aan bejaarde inwoners van Zorgvlied en de naaste omgeving. De bewoners hadden naast het recht op vrije huisvesting en het vrije gebruik van een stukje grond voor en achter de woning voor het verbouwen van groenten en aardappelen en het houden van kippen, ook recht op een geldelijke toelage van één gulden per week. Een bekende uitdrukking op Zorgvlied was lange tijd gratis wonen en nog een gulden toe.
Het Rooms Katholieke kerkje is in 1884 ontstaan uit de verbouwing van één van de panden bij de voormalige landbouwschool van de Maatschappij van Weldadigheid. Het kerkje van de Sint Andreas parochie is in 1923 afgebroken en direct daarna op dezelfde plaats vervangen door een nieuwe en grotere kerk.
Rechts naast het kerkje staat het pand met de woningen van de stichting. Dit is de verbouwde linker vleugel van de voormalige landbouwschool van de Maatschappij van Weldadigheid.
De pastorie bevond zich in 1916 nog in het linker gedeelte van het pand naast de kerk.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de afbeelding van de oude ansichtkaart is te zien het ‘kleine kerkje’ met daarnaast het pand, dat toen nog geen huisvesting voor hulpbehoevende bejaarden was.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 196 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 4 november 2017.

Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Rooms Katholieke Kerk, Sint Anthonij Gasthuis, Topstuk, Verdwenen object, Zorgvlied | Leave a comment

De legere skoele wödde vurbaut tot gemientehuus

Posted on 24 januari 2022

In het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is de navolgende tekst over het verleden van de eerste lagere scholen an de brink van Deever en het eerste oude gemeentehuis aan de brink van Deever met bijbehorende afbeelding 24 van een ansichtkaart uit 1913 en afbeelding 25 van een ansichtkaart uit 1913 gepubliceerd.

24 – Diever – Gemeentehuis – 1913
25 – Diever – Gemeentehuis en Pastorie – 1913
Omstreeks 1837 gingen in de zomer ongeveer 160 kinderen naar school in Diever. In de winter ging een deel van deze kinderen naar een bijschool in Wittelte en in Wapse. In Diever werd toen school gehouden in een veel te kleine, vochtige en bedompte ruimte in de kerk; eerst in de noordbeuk, later in de zuidbeuk.
Gedeputeerde Staten keurden op 4 oktober 1837 de aankoop van eene behuizinge met eene gedeelte van eenen daarbij behoorenden tuin goed. Die behuizing was een boerderij aan de Brink, op de plaats waar hier het gemeentehuis is te zien.
In maart 1839 gaf het Rijk een subsidie van 1000 gulden voor de aankoop van het perceel en de verbouwing van de boerderij tot klaslokaal en woning voor de schoolmeester. De gemeente sloot voor de rest van de kosten een lening van 1650 gulden af.
Het betreffende perceel werd voor 1150 gulden gekocht van landbouwer Hendrik van Zomeren. Dit perceel, kadastraal bekend in sectie C onder nummer 147, was volgens het kadastrale register van Diever op 1 oktober 1832 nog in het bezit van de eigenerfde boer Albert Vos.
De verbouwing werd op 15 januari 1840 voor 1450 gulden gegund aan Hendrik Warries, koopman te Dieverbrug. In het najaar van dat jaar was de verbouwing gereed. Schoolopziener Dorenbos was tevreden met de nieuwe school, maar de toenmalige schoolmeester Arend Jans van Dam moest wel les geven aan meer dan 100 kinderen in één klaslokaal van iets meer dan 100 m².
In 1875 werd een nieuwe school aan de Hoofdstraat in gebruik genomen, omdat de school aan de Brink te klein was geworden!
De school werd daarna verbouwd tot gemeentehuis, dat op 2 mei 1876 in gebruik werd genomen.
Het gemeentehuis met hek is op beide foto’s te zien. Op de linker foto is rechts het boerencafé van Jan Barelds te zien. Op de rechter foto zijn te zien naast het gemeentehuis de pastorie van de Hervormde Kerk en op de achtergrond de boerderij van de familie Jan Mulder, waarin Roelf ten Buur zijn bedrijf uitoefende.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Arend Jans van Dam is geboren in 1783 in Dwingel. Hij trouwde op 28 mei 1814 in Dwingel met de boerendochter Albertien Pieters Mulder uut Leggel. Arend Jans van Dam was, zoals in Deever in die tijd gebruikelijk, naast schoolmeester ook koster en wellicht ook voorzanger in de hervormde kerk an de brink van Deever. En het was voor een slecht betaalde schoolmeester mooi meegenomen dat hij een dochter uit de bepaald niet onbemiddelde boerenfamilie Mulder uut Leggel trouwde.
Andere aantekeningen moeten nog worden toegevoegd.
De redactie zal te gelegener tijd enige kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke van het eerste oude gemeentehuis en de pastorie van de hervormde kerkgemeente toevoegen aan dit bericht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is gemaakt door fotograaf S. v.d. Zijl en was te koop bij winkelier Harm Pook an de Kruusstroate in Deever.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaande afbeelding in bijgesneden vorm en zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 58.

Posted in Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Gemientehuus, Pastorie aan de Brink | Leave a comment

De winkel en de bakkereeje van Marinus Diekstroa

Posted on 15 januari 2022

In het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is de navolgende tekst over het verleden van de bakkerij en kruidenierswinkel van Marinus Dijkstra en Geertje Wouwenaar met bijbehorende afbeelding 16 van een ansichtkaart uit 1908 gepubliceerd.

16 – Wapse – Winkel van Marinus Dijkstra – 1908
Voor de bakkerij en kruidenierszaak van Marinus Dijkstra poseren veel buurtbewoners. Alle meisjes zijn links opgesteld en alle jongens aan de rechterkant.
Marinus Dijkstra werd op 24 augustus 1854 in Doldersum geboren en overleed op 30 september 1920 in dit huis. Hij was getrouwd met Geertje Wouwenaar (Bakkers Geertie), de dochter van boschbaas Marten Wouwenaar. Zij werd op 9 maart 1859 geboren te Berkenheuvel en overleed op 3 mei 1945 in dit huis. Hier werden hun kinderen Marten, Lambert, Arnold en Trijntje geboren. Geertje is de middelste van de vijf dames midden op de foto.
De broodoven werd met bakkersturf aangemaakt en vervolgens met takkebossen warm gestookt. Het brandhout werd gesnoeid uit holtwall’n of uit boerenbos in de buurt. Marinus Dijkstra betaalde een gulden tot een daalder voor honderd takkebossen.
Bakker Dijkstra had ook een lösse karre met kleppen, waarmee hij bee’j de weg ventte. Geertje deed de winkel, ze had wel aardig verstand van zaken.
Het winkeltje was niet zo groot, maar er was van alles te krijgen, onder meer groene zeep, lösse süker, zeemleer en kachelpoets. Jannes Santing (Jans van d’Olde Smit) wist zich nog goed te herinneren dat sien mow hum seins mit de pot hen Geertie stuurde um lösse stroop te koop’m. Remmelt Kamer herinnerde zich het sütholt voor één cent en de klompen die door elkaar op de zolder lagen. Hendrikje Buiter-Roelofs wist nog dat in de winter een ton met pekelharing op de grote deele stond. Voor een stuiver kocht je een zoute haring tegen de griep. Ze herinnerde zich ook dat ze ronde boll’n en zwarte roggestoete bakten. Ook kon eigen meel naar de bakkerij worden gebracht, waar dan brood van werd gebakken.
Tegenover de school en tussen het pand van Marinus Dijkstra en het daarachter liggende huis van Abel Kamer en Aaltje Pit lag het schoelpattie hen ’t Noave.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Marinus Dijkstra is geboren op 24 augustus 1854 in Doldersum en is overleden op 30 september 1920 in Wapse.
Geertje Wouwenaar is geboren op 9 maart 1959 op Berkenheuvel en is overleden op 3 mei 1945 in Wapse.
Marinus Dijkstra trouwde op 25 december 1883 met Geertje Wouwenaar.
Marten Dijkstra is geboren op 28 maart 1893 in Wapse en is overleden op 18 augustus 1893 in Wapse.
Lambert Dijkstra is geboren op 28 augustus 1898 in Wapse en is overleden op 10 december 1975 in Wapse. Lambert Dijkstra was getrouwd met Jantina van Zomeren,
Arnold Frederik Dijkstra is geboren op 14 oktober 1900 in Wapse en is overleden op 2 april 1986 in Varsseveld. Arnold Frederik Dijkstra was getrouwd met Elisabeth Keizer.
Trijntje Dijkstra is geboren op 1 juni 1891 in Wapse en is overleden op 27 oktober 1957 in Wapse.
Trijntje Dijkstra was getrouwd met Hendrik Trompetter.
De zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief wordt vriendelijk verzocht meer gegevens van de familie Dijkstra aan de redactie te melden. Zie voor meer gegevens over de familie Dijkstra ook het artikel Foto van groep I van de Wapser skoele uut 1905.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 26 april 2018.

Posted in Ambacht, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Neringdoende, Wapse | Leave a comment

Ut olde gemientehuus en de olde pasterie an de brink

Posted on 13 januari 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 13 een zwart-wit ansichtkaart van het oude gemeentehuis en de oude pastorie an de brink van Deever opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1906 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de verhuizing van de gemeentekamer in het café-logement van Roelof Seinen naar de tot gemeentehuis verbouwde lagere school an de brink van Deever. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

13 – Diever – Gemeentehuis en Pastorie op de Brink – 1906
In de vergadering van 2 mei 1876 deelde burgemeester Leonardus Willem van Os namens het college van Burgemeester en Wethouders de raad mee dat het gebouw voor het gemeentehuis gereed was en in gebruik kon worden genomen.
Voordat de raad de kamer in het café van Roelof Seinen aan de Hoofdstraat (Diever 104) verliet, bracht de burgemeester hulde aan de familie Seinen voor de flinke wijze waarop het gemeentehuis in hun huis was gehouden. De raad besloot de familie daarvoor schriftelijk te bedanken. Vervolgens begaf de raad zich naar het nieuwe gemeentehuis aan de Brink. Daar aangekomen bedankte de voorzitter de raad voor het besluit dat de gemeente een eigen gemeentehuis en de burgemeester een betere woning had bezorgd. Op 3 mei 1876 schreven Burgemeester en Wethouders de volgende keurige bedankbrief aan de familie Roelof Seinen:
In de op gisteren gehouden vergadering van den raad dezer gemeente en bij gelegenheid van de verplaatsing van het gemeentehuis van uwe woning naar het nieuwe daarvoor bestemde locaal, heeft de voorzitter met een kort woord in herinnering gebragt op welke wijze uwe familie steeds aan het gemeentebestuur is verbonden geweest. De verstandhouding was steeds goed; de bediening en de zorg uitmuntend. Een en ander heeft dan ook aanleiding gegeven dat de raad met algemeene stemmen heeft aangenomen het voorstel om uwe familie dank te zeggen voor de billijke wijze waarop door haar het gemeentehuis steeds ten hare huize is gehouden. Door dit schrijven daaraan gevolg gevende, bevelen wij ons in uw vriendschap aan.
Op de bomenrijke brink is rechts het gemeentehuis te zien. Daarachter staat de pastorie van de Hervomde Kerk. Op de voorgrond is een deel van de glinten om de Hervormde Kerk te zien.

Aantekeningen van de redactie van Ut Deevers Archief
Deze ansichtkaart was te koop in het boerencafé van Harm Pieter Hummelen an de brink van Deever. Harm Pieter Hummelen werd in de Deeverse volksmond natuurlijk gewoon Haarm Hummel genoemd. De hier getoonde zwart-wit ansichtkaart is een topstuk, ondanks het feit dat de originele glasplaat onder- en overbelicht is.
Jij kunt als verwoede verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever een exemplaar van deze kaart maar beter wel in jouw verzameling hebben, want anders hoor jij niet bij de club.
De brink en de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) bij de brink van Deever was in 1906 volop en niet te weinig begroeid met bomen, zoals dat op een karakteristieke en karaktervolle Deeverse brink hoort te zijn. Daar moeten bomen staan, veel bomen, vooral veel eiken. En over de brink moeten geen nepslijtpaden lopen, maar echte in het zand gesleten paden. En de brink heeft een braandkoele. En de brink heeft geen diepe struikelkanalen voor de afvoer van hemelwater. En op de brink staan geen design-zitbankjes. En in een straat op de brink liggen geen nazi-klinkers. En de kaarkhof hoort niet bij de brink.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Gemientehuus, Topstuk | Leave a comment

De ièste kantine in de soldoat’nkaamp op de Oeren

Posted on 10 januari 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 10 een zwart-wit ansichtkaart van de eerste min of meer provisorische kantine in de Kaamp op de Oeren opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1905 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de totstandkoming van het soldatenkamp. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

10 – Wapse – Kantine in de Kaamp op de Oeren – 1905
Op 23 maart 1905 maakte burgemeester Hendrik Gerard van Os bekend dat het negende Regiment Infanterie veldoefeningen zou houden op de heidevelden in het Watersche, het Dieversche, het Oldendieversche en het Wapser Veld. De burgemeester vertrouwde erop dat deze mededeling door de ingezetenen met genoegen zou worden vernomen, omdat de aanwezigheid van zo’n aanzienlijke troepenmacht aan neringdoenden en anderen belangrijke voordelen zou verschaffen. De eigenaren die bezwaren hadden tegen het kosteloos betreden van hun heidevelden door het leger, konden die kenbaar maken. Alle eigenaren hadden bezwaren en wilden uiteraard een vergoeding voor het gebruik van hun heidevelden, zodat de landmacht met hen een huurprijs per jaar overeenkwam.
Het negende Regiment Infanterie hield zijn veldoefeningen in 1905 van 25 juli tot 3 augustus en van 11 tot 28 september, in 1906 van 15 juli tot 15 oktober, in 1907 van 7 tot 16 augustus en voor het laatst in 1908 van 12 tot 21 september.
Het soldatenkamp stond op de Oeren op de heidevelden van Jan van der Veen, Johannes Haveman Fzn, Hendrik Mulder, Meine Kiers, Hendrik Zagt, Jan Jans Veenhuis, Johannes Hilberts en Johannes Hilberts Hzn.
In totaal werd voor de percelen 929, 933, 1228, 1229, 1230, 1400 en 1401 in sectie E een huur van 146,25 gulden per jaar betaald.
Koop Boer van de Dieverbrug was zo’n ondernemer die nering zag in de aanwezigheid van het soldatenkamp. Op deze foto is zijn ogenschijnlijk snel in elkaar gezette kantine te zien. Het jaar daarop werd deze vervangen door een veel grotere. Op een bord bij de kantine stond ‘koffy en bier’. Ook konden de soldaten er pap, worst en pannekoeken kopen. Voor de kantine poseren de eigenaar, zijn familie, personeel, soldaten en inwoners van Wapse.

Aantekeningen van de redactie van Ut Deevers Archief
De redactie heeft al in veel berichten aandacht besteed aan het soldatenkamp op de Oeren tussen Kalter’n en Soerte.
Het moet vermeld worden dat de afgebeelde ansichtkaart aanwezig was in de grote en mooie verzameling Deeverse ansichtkaarten van wijlen Klaas Vording. De redactie weet helaas niet wat de erfgenamen met deze unieke verzameling hebben gedaan, maar zou het wel graag willen weten. Is zijn verzameling bij zijn erfgenamen gebleven ? Is zijn verzameling geveild ?

Posted in Ansichtkoate, de Kaamp op de Oeren, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

Van Doal’n hef de kaarke al in 1891 op de foto eset

Posted on 2 januari 2022

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie zwart-wit foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto waarop het kerkgebouw aan de brink van Deever in 1891 is te zien, ook ten zeerste bewonderen als afbeelding nummer 3 in het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In dit bericht is eveneens de bij afbeelding 3 vermelde tekst opgenomen.

3 – Diever – Brink met Hervormde Kerk – 1891
De kerk kreeg zijn huidige vorm in de zestiende eeuw. Op 27 augustus 1759 brandde de kerk na een blikseminslag voor een groot deel af. Bij de herbouw ontbrak het aan geld om de ingestorte gewelven te herstellen. Uit armoede werden houten zolderingen aangebracht. Ook werd bezuinigd op het herstel van het dak. Het zadeldak op de zuidbeuk werd niet als zodanig hersteld. In plaats daarvan werd het dak van het schip doorgetrokken tot de zuidelijke muur, waardoor het hier zichtbare doorgaande dakvlak ontstond.
Door de eeuwen heen is de kerk verbouwd. Zo werden onder meer ramen en nissen dichtgemetseld, werden tussen zijbeuken muren geplaatst en werd op diverse plaatsen in de buitenmuur een extra deur gemaakt.
Bij de grote restauratie in de vijftiger jaren werd tien centimeter onder de tegelvloer een vloer van rode plavuizen gevonden. Onder deze vloer werd vijfentwintig centimeter lager nog een vloer gevonden, ditmaal van groene en gele tegeltjes.
Links voor de kerk en achter het hek om de kerk is het in 1878 gebouwde baorhuusie te zien. In dit houten gebouwtje stond de lijkbaar van het dorp. Voor het verrichten van een lijkschouwing werd hier soms iemand tijdelijk opgebaard, zoals een man die verdronk in het Witteveen. Het gebouwtje is helaas al ver vóór de grote restauratie van de kerk in de vijftiger jaren afgebroken.
Links op de voorgrond is het hek voor het gemeentehuis zichtbaar. Rechts achter de kerk is links het boerderijtje van bakker Albert Kuiper te zien. Rechts is een gedeelte van het op 21 juni 1945 verbrande boerderijtje te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom heeft de hier afgebeelde foto in 1891 gemaakt. Hij was toen net eigenaar geworden van het landgoed Berkenheuvel.
Op de foto is duidelijk te zien dat de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) van het kerkgebouw aan de brink met behulp van een hek is gescheiden van de brink. Eigenlijk is de brink van Deever wel beschouwd maar een kleine brink, en wel beschouwd niet eens een echte. Het is een nepbrink, want het is geen Saksische boerenbrink. De brink van Deever is pas ontstaan ná de bouw van de eerste houten kerk boven op een heidense tempel. De brink van Deever is een brink van de tweede soort. Een soort van reservebrink.
In de laatste alinea moet een fout worden hersteld. De tekst vermeld dat links het boerderijtje van bakker Albert Kuiper is te zien. Dit is onjuist. In 1891 was Albert Kuiper nog niet als bakker an de Peperstroate in Deever gevestigd. De redactie moet nog uitzoeken wie in 1891 wel de eigenaar was van dit boerderijtje. Bakker Albert Kuiper zal dit boerderijtje pas zo’n kleine twintig jaar later hebben gekocht. De redactie moet ook dat nog uitzoeken.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Diever, ie bint 't wel ..., Kaarke an de brink | Leave a comment

De keun könn’n so moar deur de gliev’m hen binn’n

Posted on 8 december 2021

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie zwart-wit foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto waarop het Schultehuis van vóór de restauratie is te zien, ook ten zeerste bewonderen als afbeelding nummer 35 in het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In dit bericht is eveneens de tekst bij afbeelding nummer 35 opgenomen.

35 – Diever – Schultehuis – 1918
Het oude gebouw werd in 1918 in zijn geheel bewoond door het echtpaar Jan Krol en Romkje van der Burg en hun kinderen Saakje, Geesje, Koendert, Jan en Tjibbe. Voor het huis zitten de breiende Saakje en haar zuster Geesje. Achter hen is nog net naast het linker gordijn een glimp van hun moeder Romkje te zien.
Door verbouwingen in de achttiende eeuw kreeg de voorgevel het aanzien, zoals dat gedeeltelijk op deze foto is te zien.
In 1933 achtte het Rijksbureau voor de Monumentenzorg het gebouw absoluut onbewoonbaar, vanwege de gevaarlijke toestand van het dak en de zeer vervallen staat van een groot gedeelte van het metselwerk. Het achterhuis was zelfs zo zwaar vervallen dat Koendert Krol zich nog herinnerde dat de keun so maor deur de gliev’m hen binn’n könn’n.
De Stichting Oud Drenthe heeft de bouwval van de ondergang gered. In 1934 kocht zij het unieke gebouw voor 2000 gulden van Marria Hillagonda Mulder. Met een eerste rijkssubsidie en een bijdrage van de gemeente Diever werd op 12 juli 1935 onder leiding van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg begonnen aan de restauratie, die om diverse redenen tot in 1941 zou duren.
Het belendende huis aan de zuidzijde werd tegen het einde van 1935 afgebroken. Het Rijksbureau voor de Monumentenzorg meende toen uit een dichtgemetseld kruiskozijn in de vrijgekomen gevel van het de oorspronkelijke grootte en vorm van de kozijnen in de voorgevel af te kunnen leiden.
In het najaar van 1936 werd met de restauratie van de voorgevel begonnen. Daarbij werden de ramen, waarvan er drie op de foto zijn te zien, en de ingang vervangen, bleef de wapensteen boven de ingang behouden, maar moest het fraaie bovenlicht met de Davidster om onduidelijke redenen verdwijnen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hier afgebeelde zwart-wit foto is gemaakt door fotograaf C. Steenbergh voor de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.
Vergelijking van de zwart-wit foto met de kleurenfoto leert dat de op de kleurenfoto zichtbare muurankers met de cijfers 1, 6, 0 en 4 boven de ramen niet op de in 1935 gemaakt zwart-wit foto staan. Die muurankers op de kleurenfoto zijn neppers. Die zijn daar tijdens de restauratie ter opleuking van het gefröbel met dit gebouw geplaatst. Alsof het jaartal 1604 boven de deur al niet voldoende aanwijzing was voor een mogelijke eventuele wellichtelijke ouderdom van de allereerste versie van het gebouwtje. De redactie is wel benieuwd of één van die echte boerensmeden in de gemiente Deever die vier nieuwe muurankers mocht maken.
De redactie is ook wel benieuwd of de allereerste versie van het gebouwtje was gemaakt van hout of van regionale baksteen, bijvoorbeeld uit een veldoven op Groot Woater’n of uit een veldoven an de Stroom.
De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel van dit bericht ‘de keun könn’n so maor deur de gliev’m hen binn’n’ is als volgt: ‘de biggen konden zo maar door de scheuren naar binnen.’ Daarmee gaf Koendert Krol op rake wijze de staat van verval van het Schultehuis weer. Let wel, mind you, nota bene, het bankje op de kleurenfoto is helaas niet het bankje dat net niet op de zwart-wit foto is te zien.

Posted in Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Rieksmonement, Schultehuis, Topstuk | Leave a comment

Onder de lien’n in de Kruusstroate in Deever

Posted on 8 november 2021

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie zwart-wit ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart, waarop de Kruustroate is te zien, ook ten zeerste bewonderen als afbeelding nummer 41 in het in 1999 verschenen fotoboekje Diever, ie bint ’t wel …. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In de bericht is eveneens de tekst bij afbeelding nummer 41 opgenomen.

41 – Diever – Kruisstraat – Onder de linden – ± 1923
De mensen leefden hier in die tijd in de zomer in de schaduw van mooie leilinden.
Links is de boerderij (Diever 148) van Albert Trompetter en Trijntje de Wit te zien. Per 1 mei 1893 had hij een sterke-drank- vergunning. Deze was geldig voor de woon- en de opkamer. Na zijn overlijden werd de vergunning op 2 maart 1936 op naam gesteld van Trijntje de Wit.
Het huis daarachter (Diever 71) werd bewoond door timmerman, postbode en boer Hendrik Houwer, zijn vrouw Janna Trompetter en hun ongetrouwd gebleven zoon Nicolaas (Kloas). Net boven de leilinden van Hendrik Houwer is de punt van het torentje op de Gereformeerde Kerk te zien.
In het huis (Diever 75) achter de kinderen was van 3 maart 1882 tot 16 april 1916 het café van boer Albert Egberts Mulder gevestigd. De boerderij en de drankvergunning werden in dat jaar eigendom van Berend Slagter en Femmigje Mulder, waarna het pand grondig werd verbouwd. Femmigje Mulder was de dochter van Albert Egberts Mulder en Reintje Houwer. Berend Slagter had als bijnaam Berend Pik, omdat zijn vader schoenmaker was en schoenen mit pikkedraod werden genaaid.
Rechts onder de linden is de boerderij met het pothokke van Harm Hessels (Diever 118) te zien. Diever moet zuinig zijn op de pothokk’n die nog zijn overgebleven.
In het pand daarachter (Diever 117) woonde de familie Hendrik Pook. Let daar bij vooral op de geëmailleerde reclameborden aan de zijgevel van het winkeltje, met name het bord van Douwe Egberts.
Daarachter (Diever 116) is nog net het huis van timmerman en boer Roelof Santing en Janna Bolding te zien. Dit huis brandde zondagmiddag 12 juli 1953 af.
De pastorie van de Gereformeerde Kerk (Diever 115), bewoond door dominee Harmen Ages Dijkstra en Aaltje Kok, is door het huis van Roelof Santing niet te zien, evenals het huis (Diever 114) van Lucas Thijmes en Klaasje Hummelen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het bij de redactie oudst bekende exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is een exemplaar dat in 1921 is gestempeld, dat is twee jaar ouder dan het geschatte jaar (± 1923) in de bovenstaande tekst.
De hier afgebeelde ansichtkaart werd uitgegeven door Foto S. Mulder in Appelscha en was ongetwijfeld te koop bij neringdoenden in Deever.
De redactie moet met het schaamrood op de kaken toegeven, dat het hem nog steeds niet is gelukt een mooie afbeelding van de boerderij van timmerman en boer Roelof Santing en Janna Bolding an de Kruusstroate aan zijn verzameling toe te voegen en te tonen aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een goede scan van een foto van deze boerderij ? Roelof Santing is geboren op 23 juli 1871 in Deever en is overleden op 2 september 1949 op Kalter’n. Janna Bolding is geboren op 17 maart 1879 in Wapse en is overleden op 23 mei 1940 in Deever. Roelof Santing en Janna Bolding trouwden op 29 april 1899 in Deever. Janna Bolding was een zuster van Alberta (Batta) Bolding, die een winkeltje in de Heufdstroate van Deever had.
In de boerderij mit ut pothokke aan de rechterkant van de afbeelding woonden Harm (Haarm) Hessels en Aaltje (Oaltie) Hessels. Harm (Haarm) Hessels is geboren op 8 oktober 1862 in deze boerderij (adres Diever 118). Aaltje (Oaltie) Hessels is geboren op 23 maart 1868 in Leggel. Zij trouwden op 25 mei 1889. Hun zoon Jacob (Jaap) Hessels is geboren op 3 mei 1896 in de boerderij mit ut pothokke. Hij trouwde op 3 mei 1924 met Margje Veenhuis. Zij is geboren op 28 juni 1899 in Wapse. In 1921 was Harm (Haarm) Hessels ongeveer 59 jaar oud en zal nog werkzaam boer in de boerderij an de Kruusstroate zijn geweest. De volgende boer op deze boerderij was Jacob (Jaap) Hessels, die later ook wethouder van de gemiente Deever is geweest. De ongetrouwde dorpsfiguren Harm (Haarm) en Jan Hessels waren zonen van Jacob (Jaap) Hessels en Margje Veenhuis.
Het is gelukkig goed afgelopen mit ut pothokke van Harm (Haarm) Hessels, want ut pothokke is in de periode 2019-2020 volledig vernieuwd en verduurzaamd. Dat zouden ze met meer pothokk’n in de gemiente Deever moeten doen. De familie Hessels kookte in ut pothokke vroeger aardappels voor de varkens, tegenwoordig is het de waarkplaèse van un koos’ndokter.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Kruusstroate, zie afbeelding 3 gemaakt op vrijdag 15 november 2013. De grote vraag is wanneer de hier zichtbare bestrating van de Kruusstroate is aangelegd ? Toen moet ook de betonweg zijn opgebroken.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Kruusstroate, zie afbeelding 4, gemaakt op maandag 19 april 2021. De hier zichtbare grauwgrijze trieste bestrating is het resultaat van het in 2019-2020 uitgevoerde giganteske groteske gemeentelijke her- en onderbestratingsproject met de naam ‘Deever op Dreef’. Het geld kon niet op. Het leek alsof de binnenstromende belastinggelden bij de gemeente Westenveld in die jaren tegen de plinten opklotsten. In de Kruusstroate is gien leiliende meer te bekennen. Sterker nog, er is helemaal geen boom te bekennen. En dat terwijl de belangrijkste toegangsweg tot de Deeverse bos als een soort van laan vol zou moeten staan met bomen. De redactie van ut Deevers Archief is een liefhebber van eikebomen.

Afbeelding 1
In 1921 gelopen ansichtkaart van de Kruussstroate in Deever.
Afbeelding 2
Pagina met afbeelding 41 uit het fotoboekje ‘Dieverver, ie bin ’t wel …’.
Afbeelding 3
De redactie heeft deze kleurenfoto van de Kruusstroate in Deever gemaakt op vrijdag 15 november 2013.

Afbeelding 4
De redactie heeft deze kleurenfoto van de Kruusstroate in Deever gemaakt op maandag 19 april 2021.

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Kruusstroate | Leave a comment

De olde griffemiède kaarke an de Kruusstroate

Posted on 11 oktober 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 73 een afbeelding van de oude gereformeerde kerk aan de Kruisstraat op een zwart-wit ansichtkaart uit 1936 opgenomen. In de tekst bij afbeelding 73 is in het kort de bouwgeschiedenis van deze kerk beschreven.

73 – Diever – Gereformeerde Kerk – 1936
Op 31 oktober 1836 werd in Diever een van de Hervormde Kerk afgescheiden gemeente gesticht. Deze had in de eerste jaren vanhaar bestaan nog geen gebouw voor het houden van kerkdiensten. Op 1 februari 1841 werd echter aan koning Willem II verzocht in te stemmen met het timmeren van een kerkgebouw en de daarvoor nodige vrijheid van godsdienst te verlenen. Bij Koninklijk Besluit van 28 juli 1841 werd het bestaan van een Christelijke Afgescheiden Gemeente in Diever vergund.
Vervolgens werd op 15 augustus 1841 besloten tot het bouwen van een kerk. De gemeente ging meteen en voortvarend aan de slag, want al op 25 december 1841 werd de eerste kerkdienst in het nieuwe gebouw aan de Kruisstraat gehouden.
De gemeente groeide, zodat op 27 mei 1874 werd besloten de kerk te vergroten. In de zomer van dat jaar werd weer druk gebouwd. Bij deze verbouwing werd ook het karakteristieke torentje op de kerk geplaatst.
De gemeente bleef groeien, zodat in 1929 de kerk opnieuw werd verbouwd en uitgebreid met twee zijvleugels. Op 3 mei 1938 werd vanwege gebrek aan ruimte besloten de zuidelijke zijvleugel te verlengen. In 1951 werd het kerkgebouw nog een keer opgeknapt en verruimd. Op 19 december 1951 werden de nieuwe lokalen achter de kerk in gebruik genomen.
In de zestiger jaren ontstond het besef dat de oude kerk zijn langste tijd wel had gehad. Toch werd in de laatste week van februari 1976 het oude torentje nog vervangen door een identieke nieuwe. Na een lange periode van voorbereiding werd op 28 maart 1980 op dezelfde plek de nieuwe Kruiskerk in gebruik genomen. Deze was niet helemáál nieuw, want op de kerk werd het hier zichtbare en nog heel goed bruikbare karakteristieke torentje van de oude kerk geplaatst.
Links achter de paal is nog net een stuk van de kruidenierswinkel van Albert Fledderus en Reintje Timmerman te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 31 januari 1925 trouwde Albert Fledderus, geboren te Beilen; leeftijd: 22 jaar; beroep: landbouwer (zoon van Willem Fledderus, beroep: landbouwer en Tietje de Weerd, beroep: zonder) met Reintje Timmerman, geboren te Diever; leeftijd: 25 jaar; beroep: zonder (dochter van Koert Timmerman, beroep: landbouwer en Anna Oost, overleden).
De echtelieden Albert Fledderus en Reintje Timmerman emigreerden in de vijftiger jaren van de vorige eeuw naar Saint Ann’s in Ontario in Canada..
Albert Fledderus overleed op 4 augustus 1981 op 79-jarige leeftijd in Saint Ann’s in Ontario in Canada.
Reintje Timmerman overleed op 3 mei 1970 op 70-jarige leeftijd in Saint Ann’s in Ontario in Canada.
Het plaatsje Saint Ann’s ligt vlak bij de Niagara watervallen.
Wellicht kunnen zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wat meer over het geëmigreerde echtpaar Albert Fledderus en Reintje Timmerman vertellen. De redactie verneemt het graag.
Albert Fledderus was een oudere broer van Klaas Fledderus, die boer was op ut Kastiel, in de boerderij die nu Fledderushoeve heet. Een dochter van Klaas Fledderus woont nog steeds op ut Kastiel in Deever. Wellicht heeft ze nog contact met de familie in Canada. Wellicht wonen binnen de grenzen van de gemiente Diever nog andere familieleden van het echtpaar Albert Fledderus en Reintje Timmerman.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het hedendaagse kerkgebouw van de gereformeerde geloofsgemeente gemaakt op 20 november 2005. Als je gewoon maar lang genoeg wacht, dan krijgen foto’s vanzelf enige geschiedkundige waarde.
De redactie heeft de donkere kleurenfoto met daarop zichtbaar het torentje gemaakt op woensdag 6 november 2019.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Griffemiède kaarke, Landverhuizer, Verdwenen object | Leave a comment

De boerdereeje van Knelis Kassies an de kleine brink

Posted on 17 september 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 47 een foto uit omstreeks 1926 van enige panden aan de kleine brink in Deever opgenomen. In de tekst bij de foto is enige aandacht besteed aan de zichtbare panden en hun bewoners in die tijd.

47 – Diever – Kleine Brink – 1926
In de boerderij (Diever 15) links woonden Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt met hun pleegkinderen Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt.
Rechts is alleen het nieuwe deel van de smederij (Diever 46) van Frederik Ofrein te zien. Dit deel is gebouwd op de plaats van de oude noodstal voor de paarden. Uit het oorspronkelijke kadastrale register van 1 oktober 1832 blijkt dat daar toen ook al een smid Ofrein (Jacob) was gevestigd. Ook in het pand dat in 1832 stond op de plaats van de boerderij naast de smederij woonde toen een smid Ofrein (Jan Cornelis).
Frederik Ofrein werd wellicht vanwege zijn grote lengte Grote Frièrik genoemd. Frederik Ofrein was getrouwd met Anna Barelds (Anna van Grote Frièrik). Zij was de dochter van Jan Barelds, die tot zijn dood in 1927 boer en caféhouder aan de Brink was.
Grote Frièrik had voor die tijd een flinke smederij. Hij stookte in zijn beste tijd soms wel drie vuren en had dan ook vaak drie knechten aan het werk. Dat zijn werk goed stond aangeschreven mag blijken uit het feit dat zelfs uit Wateren en Zorgvlied boeren naar deze smederij kwamen om hun paarden te laten beslaan.
In de boerderij met de monumentale voorgevel (Diever 45) woonden Kornelis (Knelis) Kerssies, zijn vrouw Geertje Mulder en hun kinderen Harm en Pietje. In 1912 huurde Kornelis Kerssies deze boerderij van Roelof Bult, om die vervolgens in 1915 van hem te kopen.
In het huisje (Diever 44) achter de boerderij van Kornelis Kerssies woonden postbode Roelof Vos (Bode Vossie) en zijn vrouw
Jansje ter Heide. Naast de boerderij van Roelof Wesseling is een pand zichtbaar dat bestond uit twee woningen. Rechts (Diever
43a) woonde Ofrein Jan Moes. In het linker deel (Diever 43b) woonden Janna Bosscha-Hessels en Annigje van der Bij.
Met de electrificatie van Diever in het begin van de twintiger jaren kwam een einde aan het gebruik van petroleumlantaarns voor de openbare verlichting.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft nog enig uitzoekwerk inzake de in de tekst genoemde namen te doen.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Boerdereeje, Diever, ie bint 't wel ..., Kleine Brink | Leave a comment

Ut café van Barteld Smit an de Deeverbrogge

Posted on 16 september 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 42 een foto uit 1924 van het café van Barteld Smit an de Deeverbrogge opgenomen. In de tekst bij de foto is enige aandacht besteed aan het verleden van het oude café-logement an de Deeverbrogge, bedrijvigheid an de löswal en enige inwoners van de Deeverbrogge.

42 – Dieverbrug- Café Barteld Smit – ± 1924
In het pand achter de keurig geknipte leilinden was van 1 mei 1886 tot 19 april 1906 het café van Hendrik Benthem Szn. gevestigd. De schuur werd gebruikt als opslagplaats, wagenschuur en paardenstal. Zijn zoon Sjoert zette daarna het bedrijf voort. Na het overlijden van Sjoert Benthem op 20 maart 1915 heeft zijn vrouw Griet Merk het café-logement tot 1 mei 1921 voortgezet.
Toen werd het café overgenomen door Barteld Smit. Met ingang van 15 mei 1921 mocht hij sterke drank verkopen in de gelagkamer, in de wachtkamer van de stoomtram en in de keuken.
Het pand werd in januari 1929 gekocht door Johan Blok uit Wapserveen. De drankvergunning van Barteld Smit werd met ingang van 1 februari 1929 op naam van Johan Blok gesteld.
In 1932 liet hij het oude pand na een grote brand afbreken, waarna in 1933 het nieuw gebouwde voor die tijd moderne hotel Blok in gebruik werd genomen.
Links naast de witte schuur is nog net het kruidenierswinkeltje van Olde Aolida te zien.
Bij het café ligt een vrachtschip voor de wal. Schepen werden in die tijd veelal nog door windkracht voortbewogen. In het jaar 1918 waren de turfschippers Lieuwe de Harder en zijn zoon Lieuwe nog inwoners van de gemeente Diever (adres: aan boord). Dit was ook het geval met de turfschippers Johannes Hoogeveen, Thomas Hoogeveen en Jan Hoogeveen (adres: aan boord).
Achter het zeilschip bevindt zich het houten dagverblijf van de brugwachter. Rechts naast dit gebouwtje is de bergplaats op het rangeerterrein van de stoomtram van de Noord-Nederlandse Tram Maatschappij te zien. Aan de rechterkant is de in 1880 gebouwde ijzeren draaibrug te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de tekst bij afbeelding 43 in het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel … staat abusievelijk als trammaatschappij de Noord-Nederlandse Tram Maatschappij genoemd. Dit moet natuurlijk de Nederlandse Tram Maatschappij zijn. De tramlijn Meppel – Hoogersmilde is in 1933 opgeheven.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbo spoed en ook niet in turbo draf enige foto’s van de huidige situatie ter plekke van café Barteld Smit aan dit bericht toevoegen.

Posted in An de Deeverbrogge, Café Barteld Smit, Diever, ie bint 't wel ..., Verdwenen object | Leave a comment

De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 22 mei 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn als afbeeldingen 26, 27 en 28 respectievelijk een ansichtkaart van de aankomst van de stoomboot an de Deeverbrogge (afbeelding 1), een ansichtkaart van de stoomboot bij de aanlegplaats aan de Deeverbrogge (afbeelding 2) en een ansichtkaart van het vertrek van de stoomboot bij de Deeverse Sluus (afbeelding 3) opgenomen. De drie ansichtkaarten zijn niet omstreeks 1914 verstuurd, maar in de periode 1907-1909. In de tekst bij de drie afgebeelde ansichtkaarten is enige aandacht besteed aan de stoombootdienst van de Drentsche Stoombootmaatschappij door de Drentse Hoofdvaart. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen, zie afbeelding 4.

26, 27 en 28 – Dieverbrug – Aankomst, aanlegplaats en vertrek van de stoomboot – 1914
De Drentsche Stoomboot Maatschappij uit Meppel onderhield in die tijd eene schroefstoombootdienst tusschen Assen en Zwolle door de Drentsche Hoofdvaart, het Meppelerdiep en het Zwartewater, vice versa.
Dagelijks, behalve op zondag, vertrok ’s morgens om zeven uur één boot vanuit de ligplaats in de Kolk te Assen en één vanuit de ligplaats bij het Roodetorenplein in Zwolle. De boten hadden een capaciteit van ten minste tachtig zitplaatsen. Deze kwamen ’s middags om vijf uur op hun plaats van bestemming aan.
De gelegenheden tot het opnemen en aflaten van reizigers en goederen waren Assen, Veenhoop, Dieverbrug, Havelte, Meppel, Zwartsluis en Hasselt, alsmede diverse andere sluizen en bruggen in de vaarroute, zoals het Haarschut, de Geeuwenbrug en de Wittelterbrug.
Aan de Dieverbrug werd aangelegd bij café Sjoert Benthem. De Asser boot kwam daar om ongeveer elf uur ’s morgens aan, de Zwolse boot arriveerde om ongeveer één uur ’s middags.

Aantekening van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie weet niet of de stoomboot die de Brogge passeert en de stoomboot die is aangelegd bij café-logement Sjoert Benthem ook de stoomboot met de naam Assen II, die te zien is bij het uitvaren van de Deeverse sluus, is. De redactie heeft het vermoeden dat dit niet het geval is.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeelding 1 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 20 en als donderslag bij heldere hemel ook nog een keer op bladzijde 238 van de in 2014 verschenen onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’, dat is samengesteld door een groep Broggers (Bruggers, Deeverbroggers, Dieverbruggers, Dieverbruggenaren, Dieverbruggenoten) en is uitgegeven door de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerk zijn of dat papieren boekwerk bij iemand in kunnen zien. De redactie vraag zich al jaren af waarom de afbeeldingen 2 en 3 niet zijn opgenomen in de onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf enige kleurenfoto’s van de huidige situatie an de Brogge en an de Deeverse Sluus aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1
De hier afgebeelde ansichtkaart is op 3 september 1909 verzonden.

Afbeelding 2
De hier afgebeelde ansichtkaart van de aanlegplaats en het kantoor van de Drentse Stoomboot Maatschappij an de Brogge is op 2 januari 1907 door caféhouder Sjoert Bentem en zijn echtgenote Grietje Merk verstuurd.

Afbeelding 3
De hier afgebeelde ansichtkaart is in 1907 verzonden. Aan de rechterkant staat de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat. Bij de sluis staat de woning van de sluiswachter. In die tijd was de sluiswachter ook nog een beetje boer, gelet op de stalraampjes in de zijgevel van het huis.
Afbeelding 4

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeversesluus, Diever, ie bint 't wel ..., Scheepvaart, Vervoer | Leave a comment

Bee de smedereeje van Roef Santing in Wapse

Posted on 4 april 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 8 een ansichtkaart uit 1903 opgenomen. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan het verleden van Wapse.

8 – Wapse – Smederij Roelof Santing en Lagere School – 1903
In het huis aan de rechterkant woonden Roelof Santing en Femmigje Dolsma. De voorkamer bevond zich links naast de voordeur. De kamer rechts naast de voordeur was de slaapkamer. Jannes en Zwaantje Santing werden daar in de beddestee geboren. Achter het huis bevond zich een stal voor een paar koeien en een varken. In 1902 werd rechts naast het huis een kleine smederij gebouwd. Die is helaas op deze afbeelding niet te zien.
Rechts onder de bomen is de Openbare Lagere School te zien. Jannes Santing (Jans van d’Olde Smit) herinnerde zich dat het schoolplein ’s avonds een geliefde plaats van samenkomst van de Wapser jeugd was. Als ze te ballorig waren, dan werden ze door veldwachter Albertus Martijn (Olde Mattijn) weggejaagd.
In 1898 verzocht het bestuur van de brandwaarborgmaatschappij De Vereniging te Wapse aan de raad van de gemeente Diever een brandspuit in het gehucht Wapse te plaatsen. Als reden werd aangevoerd dat in geval van brand in Wapse de brandspuit van Diever te ver weg was om tijdig genoeg hulp te kunnen bieden. De gemeenteraad stemde in met het verzoek. De vervolgens gekochte tweedehands handspuit werd na een opknapbeurt in het daarvoor gebouwde en hier zichtbare huisje aan de weg bij de school geplaatst.
In het huisje links achter de bomen woonde Abel Kamer. Hij was voerman van de Wapser zuivelfabriek. Met zijn brikke bracht hij boter naar Steenwijk en naar de snikke bij de loswal aan de Dieverbrug. Niet zichtbaar, maar achter het linker huisje stond de bakkerij en kruidenierswinkel van Marinus Dijkstra, die zo te zien ook de hier afgebeelde ansichtkaart heeft verkocht.
Achter de mensen op de weg is een brikke te zien. In de verte is het huis van Harm Noorman waar te nemen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Roelof Santing is geboren op 1 november 1874 in Wapse. Hij is overleden op 17 februari 1931 in Wapse.
Femmigje Dolsma is geboren op 29 november 1874 op Wapserveen. Zij is overleden op 12 februari 1927 op 52- jarige leeftijd in Wapse.
Jannes Santing was de opvolger in het bedrijf van zijn vader Roelof Santing. Jannes Santing is geboren op 26 september 1904 in Wapse. Hij is overleden op 7 juli 1999 op 94-jarige leeftijd in Wilhelminaoord. Zie het bijgevoegde overlijdensbericht.
Zwaantje Santing is geboren op 3 januari 1909 in Wapse. Zij is overleden op 25 juli 1964. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Dorpsveldwachter Albertus Martijn is geboren op 28 augustus 1862 in Assen. Hij is overleden op 26 maart 1926 in Wapse. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet gegevens van Abel Kamer nog in openbare bronnen proberen te vinden.
Bakker Marinus Dijkstra is geboren op 24 augustus 1854 in Vledder. Hij is overleden op 30 september 1920 in Wapse.
De redactie moet gegevens van Harm Noorman nog in openbare bronnen proberen te vinden.
Op de perceel waar het huis en de smederij van Roelof Santing stond, heeft Roelof Santing – zoon van Jannes Santing en kleinzoon van Roelof Santing – zijn bedrijf V.O.F. Santing Mechanisatie, Ten Darperweg 46, Wapse.
De redactie zal te zijner tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf een foto van de huidige situatie ter plekke opnemen in dit bericht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief is ten tijde van de coronapandemie druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Deever, Van Goor’s Blattie). De redactie kwam bij het scannen van jaargang 1999 van ut Deeverse Blattie op de eerste bladzijde van ut blattie van 15 juli 1999 het hier afgebeelde overlijdensbericht van Jannes Santing tegen. De redactie wil dit overlijdensbericht uiteraard niet onthouden aan de zeer gewaardeeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Overlijdensbericht, Smedereeje, Smedereeje Santing, Wapse | Leave a comment

Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 22 maart 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 21 een ansichtkaart uit 1911 opgenomen. In de tekst bij de afbeelding is enige aandacht besteed aan het verleden van het café-logement van Sjoert Benthem en Griet Merk an de Deeverbrogge. De betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is eveneens in dit bericht weergegeven.

21 – Dieverbrug – Café-Logement van Sjoert Benthem – 1911
In het archief van de gemeente Diever is het Register der localiteiten waar vergunning voor den verkoop van Sterken Drank in het klein in de Gemeente Diever is verleend bewaard gebleven. Uit dit document blijkt dat Burgemeester en Wethouders met ingang van 1 mei 1886 vergunning verleenden aan Hendrik Benthem Szn. voor de voorkamer, de achterkamer en de keuken van zijn café-logement, adres Dieverbrug 179. De vergunning verviel op 19 april 1906.
Zijn zoon Sjoert Benthem zette het café-logement voort. Burgemeester en Wethouders verleenden hem daartoe met ingang van 1 mei 1906 een vergunning voor de verkoop van sterke drank.
Sjoert Benthem had niet alleen als café- en logementhouder voordeel van de gunstige ligging van de Deeverbrogge. Ook op het gebied van vervoer kon geld worden verdiend, want op 14 november 1906 verscheen in de Drentsche en Asser Courant het volgende bericht:
Ondergetekenden Johannes Warries en Sjoert Benthem, schippers te Dieverbrug, zijn voornemens vanaf 18 november en voorts elke woensdag bij open water in werking te brengen een trekschuitdienst langs de Drentsche Hoofdvaart van Dieverbrug naar Assen vice versa, ingericht voor 30 personen. Vertrek van Dieverbrug ’s morgens 4½ uur; van Assen circa 1½ uur. Voor iedere persoon, enkele reis, zal verschuldigd zijn 20 cent. De kantoren zijn gevestigd te Dieverbrug bij J. Hogenkamp en H. Benthem en te Assen bij F. Westrup.
Caféhouder Sjoert Benthem overleed op 20 maart 1915. Zijn vergunning werd op 30 april 1915 door Burgemeester en Wethouders, krachtens toestemming verleend bij Koninklijk Besluit van 22 april 1915 en op grond van artikel 26 van de Drankwet overgeschreven op naam van Griet Merk, de weduwe van Sjoert Benthem. Op 1 mei 1921 werd de vergunning ingetrokken wegens niet betaling van het vergunningrecht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de hiervoor weergegeven tekst uit het fotoboekje Diever, ie bint ’t wel… is abusievelijk als datum van publicatie van de advertentie in de Provinciale Drentsche en Asser Courant 14 november 1906 vermeld. Dit moet zijn 16 november 1903.
Voor de volledigheid is in dit bericht ook de betreffende advertentie uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant weergegeven.
Op de hier afgebeelde en door Sjoert Benthem in 1906 uitgegeven ansichtkaart staat nota bene hôtel S. Benthem. Dat klinkt toch wel wat voornamer dan café-logement S. Benthem.
Burgemeester en wethouders gaven in 1886 een vergunning voor de verkoop van sterke drank aan Hendrik Benthem Szn. Deze vergunning gold voor de voorkamer, de achterkamer en de keuken van zijn café-logement. Zijn zoon Sjoert nam het bedrijf in 1906 over. Hij overleed in 1915. Zijn vrouw Griet Merk heeft het café tot 1 mei 1921 voortgezet. Toen werd de vergunning ingetrokken wegens het niet betalen van het vergunningsrecht. De foto moet op een warme zonnige dag zijn genomen, want de luiken van het huis aan de rechterkant zijn gesloten.
Sjoert Benthem staat voor de deur van zijn café-logement. Zo’n beetje iedereen die an de Deeverbrogge woonde, moet wel op de foto staan. Rechts tussen de bomen door is nog net de voorgevel van het huis van veearts Nanne Brandenburg te zien. Veearts Nanne Brandenburg staat op de ansichtkaart in het midden tegen een boom geleund.
Het huis van veearts Nanne Brandenburg is evenals het café-logement van Sjoert Benthem afgebroken.
Of in het boek met de titel An de Brogge, dat de heemkundige vurening uut Deever in 2014 ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan heeft uitgegeven, aandacht besteed aan de trekschuitdienst van Johannes Warries en Sjoert Benthem, dat heeft de redactie nog niet na kunnen gaan.
Sjoert Benthem en Griet Merk zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnerweg bee Deever.
De redactie heeft de tweede zwart-wit foto van het Chineze restaurant op 15 mei 2002 gemaakt; zie afbeelding 5. Deze foto is ongeveer op dezelfde plaats genomen als waar de fotograaf in 1906 heeft gestaan. Het lijkt alsof de boom aan de rechterkant daar ook in 1906 stond.
De redactie was ten behoeve van de zeer gewaardeerde leden van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever de samensteller van de zo nodig zo genoemde ‘historische kalender’ voor het jaar 2003. Op de hier afgebeelde bladzijde voor de maand december is de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook opgenomen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is een afbeelding van de zwart-wit ansichtkaart zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 316.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto van het Chinese restaurant an de Brogge gemaakt op 15 mei 2002.

Posted in An de Deeverbrogge, Boek An de Brogge, Café-Logement Sjoert Benthem, Diever, ie bint 't wel ..., Historische kalender, Topstuk, Trekschuit, Verdwenen object | Leave a comment

De fumilie Pook veur heur huus an de Kruusstroate

Posted on 2 maart 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 23 een foto uit 1913 van de familie Hendrik Pook. De familie Hendrik Pook staat voor haar huis in de Kruisstraat in het binnendorp van Diever. Bij afbeelding 23 is de volgende tekst over de familie Hendrik Pook opgenomen.

23 – Diever – Familie Hendrik Pook in de Kruisstraat – 1913
Hendrik Pook, Lammigje (Lammegien) Wever en vijf van hun kinderen staan voor hun huis aan de Kruisstraat. De op 6 november 1867 in Westerbork geboren Hendrik Pook vestigde zich in 1890 in Diever. Lammigje Wever werd op 7 maart 1869 geboren op ’t Kastiel. Zij trouwden op 7 april 1891. Het echtpaar vestigde zich na de bouw van hun huis in 1899 in de Kruisstraat. Daar werden Jantje (1891), Margje (1893), Jantina (1897), Harm (1902), Anna (1906), Jan (1909) en Roelofje (1913) geboren. Hendrik Pook overleed op 17 april 1925. Lammigje Wever stierf op 3 november 1946 in dit huis.
Jan staat bij zijn vader. Roelofje zit op de arm van haar moeder. Van links naar rechts staan Jantje, Margje en Jantina. Harm en Anna staan niet op deze foto.
Het rechter deel was in gebruik als kruidenierswinkel. Let daarbij boven de winkeldeur op de reclame van de twee zelfs nu nog bekend klinkende merken Zebra Kachelglans en Reckitts Blauw.
Voor het linker gedeelte had Hendrik Pook een verlof. Daar was zijn koffiehuis gevestigd. Op zondag werd de ruimte gebruikt door bezoekers van de Gereformeerde Kerk die tussen de twee diensten in Diever bleven, omdat ze te ver weg woonden. Zij konden daar na de morgendienst koffie drinken en hun meegebrachte brood opeten. Per keer werd voor verblijf en koffie een paar centen per persoon betaald, natuurlijk niet op zondag, maar door de week.
Mensen die met koets, brikke of boerenkar ter kerke gingen, konden in de schuur achter het huis hun paard stallen. In die schuur bevond zich ook de toen enige klompenmakerij van het dorp.
Jan Pook behoorde later tot de eerste motorvoertuigbezitters van Diever. Op 14 juni 1933 werd aan hem nummerbewijs D-8842 afgegeven. Voor een tweedehands T-Ford werd hem op 4 maart 1937 nummerbewijs D-10920 verstrekt, het honderdste nummerbewijs in de gemeente Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Let vooral op de tekst ‘Verlof Koffiehuis H. Pook’ op het glas van het bovenlicht van de linker voordeur.
De redactie verwijst ook naar een andere foto waarop aan de rechterkant het huis van de familie Pook is te zien.
De redactie heeft de eerste navolgende kleurenfoto van het pand van Hendrik Pook gemaakt op woensdag 3 september 2018, let op het groen van de bomen en struiken.
De redactie heeft de tweede navolgende kleurenfoto van het dan 120 jaar oude pand van Hendrik Pook gemaakt op woensdag 6 november 2019, ten tijde van de uitvoering in 2019/2020 van het hyperdure over de top onderbestratingswerkje van het binnendorp van Deever met de naam Diever op Dreef (in ut Deevers: Deever op Drift).
De redactie zal de in openbare bronnen aanwezige gegevens van de familie Hendrik Pook nog toevoegen aan dit bericht.

Posted in Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate | Leave a comment

Villa Olde Legerplaèse op Zorgvliet in 1895

Posted on 17 februari 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 6 een afbeelding van in 1904 verstuurde zwart-wit ansichtkaart van een in 1895 gemaakte foto van de in Deever geboren fotograaf Hans Kuiper uit Noordwolde opgenomen. Bij de afbeelding is de volgende tekst over het verleden van Huize Zorgvlied van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt en villa Castra Vetera van Lodewijk Guillaume Verwer opgenomen.

Zorgvlied – Villa Castra Vetera – 1895
Het huis met de achttien kamers werd in opdracht van Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt, nazaat van admiraal Michiel Adriaanszoon de Ruijter, gebouwd en in 1862 voltooid. De villa werd door zijn indrukwekkende afmetingen ook wel het Kasteel genoemd. Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt stierf hier op 25 november 1870.
In 1885 werd de villa bewoond door mr. Lodewijk Guillaume Verwer, zijn vrouw Johanna Cornelia Ludovica van
Wensen en hun kinderen Cecilia Johanna, Idse Johannes, Johanna Josephina Maria, Elisa Julia en Louisa Ysbranda Maria.
De vrome familie Verwer had blijkbaar heel goede contacten in de rooms-katholieke kerk, want op een audiëntie van Zijne Doorluchtige Hoogheid den Aartsbisschop van Utrecht bij Zijne Heiligheid Paus Leo XIII op 30 mei 1880 heeft Zijne Heiligheid welwillend toegestaan, dat alle dienstbaren -op welke wijze dan ook- van de familie Verwer in de huiskapel van Huize Zorgvlied hun zondagsplicht konden vervullen, behalve op de groote feestdagen, dan moesten zij naar hun eigen parochiekerk in Steenwijkerwold.
Het aardige is dat in dit verslag sprake is van de naam Huize Zorgvlied en niet van de Latijnse naam Castra Vetera, dat Oude Legerplaats betekent. Het dorpje dankt zijn naam aan Huize Zorgvlied.
Ouderen herinneren zich nog dat het plafond van de kamers op de begane grond waren voorzien van mooi stucwerk en fraaie decoraties. Deze waren geschilderd door de in Diever geboren decoratieschilder Hans Kuiper. Later legde deze zich ook toe op fotograferen. Op 27 november 1895 stond in de Leeuwarder Courant dat bij Hans Kuiper te Noordwolde een map met 24 foto’s van Zorgvlied was verschenen. Dit is één van de foto’s uit die serie.
Op de openbare verkoping van het landgoed Castra Vetera op 29 maart 1938 in café De Harmonie op Zorgvlied werd het herenhuis, met erf, tuin en 1.27.75 ha grond bij palmslag voor 2060 gulden verkocht, waarna het werd afgebroken.
Op Zorgvlied is materiaal van dit huis hergebruikt. Zo is in de bovenramen van de achterslaapkamer van het Amsterdamse Huis uit de villa afkomstig gekleurd-glas-in-lood aangebracht. In boerenschuren zijn de oude bakstenen verwerkt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Van de betreffende bladzijde uit het boekwerkje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht een afbeelding opgenomen.
In de eerste regel van de tekst bij afbeelding 6 zit een foutje, Fransiscus moet zijn Franciscus.
De makers van het in 2020 verschenen boekwerkje ‘Uit de geschiedenis van Wateren, Zorgvlied en Oude Willem’ hebben de hier afgebeelde foto van Hans Kuiper helaas niet in hun onvolprezen geschiedkundige boekwerkje opgenomen. Hoe oud en geschiedkundig waardevol moet een oude foto eigenlijk zijn, om het waard te zijn getoond te worden in een plaatselijk geschiedkundig boekwerkje ?
Op het hier afgebeelde detail van een topografische kaart uit 1934 is met een rode pijl de plaats van villa Castra Vetera op Zorgvlied aangegeven. Het was op Zorgvlied bekend dat de bewoners van villa Castra Vetera vanuit de keuken van de villa recht een laan in konden kijken, die laan heeft daarom de naam Keukenlaan gekregen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 201 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart opgenomen.

Posted in Ansichtkoate, Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Huize Zorgvliet, Verdwenen object | Leave a comment

De botterfabriek en de beltmeule an ut Katt’nende

Posted on 19 januari 2021

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeelding 7, zijnde een afbeelding van een foto van de beltmolen van Egbert (Ebbe) Bennen en de handkrachtzuivelfabriek aan het Katteneinde in Deever.

7 – Diever – Molen en boterfabriek – 26-6-1903
In het café van Willem Huiskes aan de Hoofdstraat, adres Diever 123, werd op 1 maart 1899 door Dieverder en Wittelter boeren het besluit genomen samen de verwerking van melk ter hand te nemen. Op 1 maart 1899 werd in het boerencafé van Reinder Hummelen in de Kruisstraat, adres Diever 98, besloten tot de bouw van een fabriek aan destraatweg naar Dieverbrug op een stuk grond van de gemeente tegenover de boerderij van Egbert (Ebbe) Bennen en naast zijn korenmolen. De gemeente stelde de bouwgrond beschikbaar voor slechts vijftien gulden. De boeren vonden het wel een mooie stee, want het halen van veevoer bij de fabriek was dan goed te combineren met het laten malen van graan bij de molen: A’w koeken mut haelen, ku’w vut mit ’n ponge rogge hen de meule.
Op 29 maart 1899 passeerde bij de notaris de akte van oprichting van de Coöperatieve Landbouwvereniging voor Boterbereiding en Aanschaffing van Veevoeder te Diever. Op 30 maart 1899 had de vereniging vierenvijftig leden. Het eerste bestuur werd gevormd door burgemeester Leonardus Willem van Os, Hessel Hessels, Klaas Willem Fledderus, Cornelis Offerein en Roelof Seinen. De eerste commissarissen waren Hendrik Krol, Barteld de Ruiter, Harm Kok, Willlem Bakker en Reinder Hummelen.
Op 1 april 1899 werd de bouw van de boterfabriek en de veevoederschuur voor 2736 gulden gegund aan Johannes Noorman uit de Hoofdstraat. Burgemeester Van Os legde op 18 mei 1899 de eerste steen in aanwezigheid van de overige bestuursleden.
Op 19 mei 1899 werd Jan Hendrik Benthem, werkzaam bij de Dwingeler boterfabriek, benoemd tot directeur. In de bestuursvergadering van 17 juli 1899 werden Jan Jonkers, Arend Klaster en Roelof van Nijen als eerste arbeiders aangenomen.
Reeds op 25 juli 1899 werd de fabriek in werking gesteld. Op de morgen van die dag werd van de vierenvijftig leden en van zesenveertig niet-leden in totaal 2194 kg melk ontvangen, waaruit 138 pond boter werd bereid. In 1903 werd voor het karnen van de boter de handkracht vervangen door de stoomkracht en werd tevens een gelegenheid voor het malen van koren ingericht.
De maker van deze foto stond in de hof van de boerderij van Ebbe Bennen aan het Moleneinde (Katteneinde). Aan de overkant
van de weg is de boterfabriek nog in zijn originele vorm te zien. Daarachter is de beltmolen van dezelfde Ebbe Bennen te zien. Na de bouw van de stoommaalderij raakte de molen in onbruik. In 1916 werd deze op afbraak verkocht aan Klaas Roelof Fledderus uit Wittelte.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hier afgebeelde foto is een kopie van de foto die in de toonkamer van autobedrijf Boer aan het Moleneinde in Deever hangt. De foto die in de toonkamer van autobedrijf Boer hangt is helaas een kopie van de originele foto. De redactie zou graag willen weten wie het orgineel van deze foto in zijn bezit heeft. De originele foto is gemaakt op 28 juni 1903. De redactie weet helaas niet wie de maker is van deze foto. De foto van de hier zichtbare zuivelfabriek is gemaakt in het jaar 1903, in dat jaar is de fabriek overgegaan van handkracht op stoomkracht. Bij de verbouwing is ook een schoorsteenpijp gebouwd. Deze was op het moment van het maken van deze foto nog niet gebouwd, gelet op de originele kopgevel en de kopgevel na de verbouwing.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Meul’nende, Süvelfubriek Deever, Verdwenen object | Leave a comment

De meule van Roef Machiel op de baarg in Veldhuus’n

Posted on 24 oktober 2020

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeeldingen 20, zijnde een afbeelding van een foto uit ± 1910 van de korenmolen op de meulebaarg in de buurtschap Veldhuizen in Wapse. Deze korenmolen heeft daar tot in 1914 gestaan. De molen was een achtkantige grondzeiler, zoals op de foto is te zien.

20 – Veldhuizen -Korenmolen – plusminus 1910
Boer en mulder Roelof Haveman (Roelof Machiel) staat in de deur van zijn korenmolen. Hij was getrouwd met Aaltje Muggen. Op een zonnige zomerse dag zitten, van links naar rechts gezien, hun kinderen Stina, Lutina, Lucas en Jantinus in het gras. Aaltje, de dochter van Lucas Haveman en Roelofje Barelds en de huidige eigenares van deze echt unieke foto heeft nooit geweten welke Wapser boer of boerenknecht bij het paard staat.
De molen stond wat van de weg af op de hoger gelegen meulebaarg in het buurtschap Veldhuizen. In het boerderijtje links naast de molen woonde mulder Roelof Haveman en zijn gezin.
In 1912 werd de op 1 maart 1897 opgerichte Coöperatieve Zuivelfabriek Oens Belang te Wapse uitgebreid met een korenmaalderij. De meule kun mit lievelao niet meer uut, omdat steeds meer boeren hun koren naar de maalderij brachten.
Op 21 maart 1914 werd de stellingmolen van Havelte door brand verwoest. Daardoor kreeg Roelof Haveman de kans zijn nagenoeg werkloze molen te verkopen aan de Havelter mulder Berend Hendrik van der Vegt. Zijn kleindochter Aaltje kan zich nog herinneren dat haar opa zijn geluk zo verwoordde: Wej hept de meule nog mooi hen Aovelte kunn”n vurkop’n.
De molen werd in 1914 afgebroken. Het draaiwerk is gebruikt bij de herbouw van de Havelter molen, zodat de iene meule mit de aandere oppeknapt wödde.
Op het stuk land dat na de afbraak van de molen vrijkwam werden later de boerderij van Hendrik van de Berg en Stina Haveman en die van Klaas Snoeken en Lutina Haveman gebouwd.
Roelof Haveman heeft met het mooie geld dat hij voor de molen beurde zijn boerenbedrijfje vergroot en verzekerde zich zo van een beter bestaan.
Roelof Haveman gebruikte de molen ook nog wel eens voor iets anders. Rijksveldwachter brigadier Albertus Martijn was in die tijd nog bij hem in de kost. Als de mulder wist dat de veldwachter ’s avonds thuis bleef, dan zette hij de wieken in een bepaalde stand. Dat was dan voor de stropers het teken dat ze die avond veilig hun strikken leeg konden halen. Reint Pit was een beken- de stroper die in de buurt van de molen woonde.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In de webstee molendatabase.org zijn enige aanvullende gegevens over de verdwenen molen van Wapse te vinden.
In de webstee haveltermolen.nl zijn ook enige aanvullende gegevens over de verdwenen molen van Wapse te vinden.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Meule, Meule in Veldhuus’n, Veldhuus’n, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

Braandtoorn’s en un braandpoal op Baark’nheuvel

Posted on 28 september 2020

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeeldingen 82 en 83, zijnde een afbeelding van een ansichtkaart van een brandtoren op Kijkduin en een afbeelding van een ansichtkaart van een brandtoren an de Gowe op het landgoed Berkenheuvel. Beide ansichtkaarten zijn vóór de Tweede Wereldoorlog uitgegeven.

82 en 83 – Berkenheuvel – Houten uitkijktorens – 1939
In het grote aaneengesloten bosgebied van Berkenheuvel kon het begin van brand alleen tijdig vanuit de hoogte worden ontdekt. In de twintiger jaren werden de hier afgebeelde houten uitkijktorens in gebruik genomen.
Op de linker foto is de toren aan de Torenweg bij de Van Daalensweg te zien. Deze uitkijktoren stond op de hoogste heuvel van de omgeving. Mr. Albertus Christiaan van Daalen, de eigenaar van Berkenheuvel, gaf deze heuvel een aardige naam: Kijkduin. Deze toren is aan het begin van de veertiger jaren afgebroken.
Op de rechter foto staat de toren die zich bevond op een heuvel in de buurt van de Pastoorszandweg bij de Geeuwenbrug. Bij de uitkijktoren stond een houten huis dat bewoond werd door een werknemer van het landgoed Berkenheuvel. Nadat de N.V. Berkenheuvel grond had verkocht aan het ministerie van Sociale Zaken lag de toren op het terrein van een werkkamp van de arbeidsdienst, later het kamp voor sociale jeugdzorg De Eikenhorst. Deze toren is in de vijftiger jaren afgebroken.
De twee houten uitkijktorens werden ontworpen door architect ir. Mello van Daalen, de jongste zoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen en één van de latere bewindvoerders van de N.V. Berkenheuvel. Naar hem is de Mellolaan vernoemd.
Op het landgoed Berkenheuvel werd voor het uitkijken over het bos ook gebruik gemaakt van een brandpaal. Dit was een lange
houten paal die was voorzien van klimijzers en was geplaatst in een zware sokkel van veldkeien en tras. Deze werd op 14 april 1934 centraal opgesteld op een hoge heuvel aan de Middenlaan, tegenover de Juniperusweg. Het is niet bekend tot wanneer deze brandpaal dienst heeft gedaan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het in de tekst vermelde werkkamp van de arbeidsdienst is het werkkamp van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.), dat in de Tweede Wereldoorlog werd gebouwd en gebruikt.
De twee hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaarten zijn in 1942, nota bene in de Tweede Wereldoorlog, verzonden. Op de achterkant van beide zwart-wit ansichtkaarten staat de uitgever niet vermeld en ook staat de Deeverse neringdoende, die de kaart verkocht, niet vermeld.
De houten brandtoren aan de Torenweg bij de Van Daalensweg is wel terug te vinden op topografische kaarten van vóór de Tweede Wereldoorlog. De houten brandtoren in de buurt van de Pastoorszandweg an de Gowe is helaas niet terug te vinden op topografische kaarten van vóór de Tweede Wereldoorlog.
De redactie is benieuwd of iemand van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief de standplaats van de houten brandtoren in de buurt van de Pastoorszandweg an de Gowe wel weet en bereid is de deze kennis met de redactie te delen.
Bart Buiter heeft de twee hier getoonde kleurenfoto’s van de nog steeds bestaande resten van de fundering van de brandpaal op de hoge heuvel aan de Middenlaan en tegenover de Juniperusweg, gemaakt op 7 augustus 2015.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Posted in Ansichtkoate, Braandtoor’n, Diever, ie bint 't wel ..., Landgoed Berkenheuvel, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

De sloop van ut Wittelterschut in 1880

Posted on 26 september 2020

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is bij afbeelding 1, een afbeelding van de oudst bekende zwart-wit foto van de streek Wittelte, nota bene een foto uit 1880, die gemaakt is tijdens het slopen van de Wittelter schutsluis, de volgende tekst vermeld.

1 – Wittelte – Wittelter schutsluis – 1880
De Smildiger veenschappen Molenwijk en aanhorigheden en De Zeven Blokken, de Drentsche Stoombootmaatschappij en anderen verzochten de Minister van Waterstaat om de opruiming der Witteltersluis op de Drentsche Hoofdvaart niet in den zomer, maar gedurende de wintermaanden December, January en February te doen verrigten.
De Waterstaat vond dat het winterseizoen met zijne korte dagen en sechte weersgesteldheid zich daartoe niet leent en dat het onverantwoord zou zijn om de vaart af te dammen en den geregelden afvoer van het water te versperren op een tijd dat aan een goeden afvoer de grootste behoefte kan bestaan.
Op 17 december 1879 schrijft de Minister aan de Commissaris des Konings in Drenthe dat het tijdstip voor de afsluiting zal worden bepaald tusschen 1 July en 15 Augustus 1880, gedurende welke tijd voor de vaart door het bovenpand naar zee toch nog altijd de weg langs de Kolonievaart open staat.
Na het slopen van de sluis zou het peil in het pand Dieversluis – Wittelte lager worden, waardoor geen gebruik meer kon worden
gemaakt van de overlaten boven de sluis voor het bevloeien van hooilanden. Op verzoek van de eigenaren van de hooilanden in
de Witteltermade en de aangrenzende Uffelter hooilanden werden in de kanaaldijk duikers aangelegd.
De stenen sluis werd in de zomer van 1880 opgeruimd, nadat het pand tussen deze sluis en de Dieversluis op zijn nieuwe diepte was gebracht. Voor het gebruik van ’s Lands Grooten Weg langs de vaart werd bij het niet zichtbare tolhuis tot in 1899 tol geheven. Achter de bomen is het sluiswachtershuis te zien. In het rechter deel van het voorhuis was een café gevestigd. Het huis is in 1905 op een openbare verkoping geveild.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Zie ook het bericht Ièst mit de vlegel un legge rogge döss’n op de deele.
De laatste zin van de tekst bij de foto van het slopen van het Wittelterschut is niet juist. Het huis van de sluiswachter is in 1881 geveild.

Afbeelding 1 – Foto uit 1880 van de sloop van het Wittelterschut

Afbeelding 2 – Afbeelding van de bladzijde met foto 1 met tekst uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Verdwenen object, Witteler schut | Leave a comment

Goat see de brinq van Deever wieder vurrinnewièr’n ?

Posted on 19 augustus 2020

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 38 een zwart-wit ansichtkaart van de brink en de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink opgenomen. De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart is in 1925 gemaakt door Willem Egbert Mulder. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht aan de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

38 – Diever – Brink met Hervormde Kerk – 1920
Een onderhoudend reisverslag uit die tijd vermeldt het volgende:
Voor den zuidkant van de kerk is een pleintje met een brandput in het midden, waaraan pastorie en gemeentehuis en aan de andere zijde het vroegere schultehuis staan. De kerk is een imposant gebouw. Onder de schaduw der hooge boomen die het voormalige kerkhof omgeven, rijzen de grauwe, verweerde muren op. De zware toren is binnen de kerk opgetrokken, zoodat de westzijde een vlakken gevel vormt.
In tegenstelling met de meeste Drentsche kerken uit denzelfden tijd die meestal één schepping zijn, bestaat deze kerk uit een middenschip en twee zijbeuken. Acht zware vierkante zuilen droegen de gewelven, waarvan alleen nog maar die van de noorder zijbeuk over zijn. In het middenschip en de zuidelijke zijbeuk zijn zij verdwenen. In augustus 1759 werd de toren door de bliksem getroffen en het dak der kerk door brand vernield. Bij die gelegenheid zijn de gewelven ingestort of zoodanig beschadigd dat zij moesten worden afgebroken. In de plaats daarvan kwam een vlakke zoldering van ruwe balken en planken. Ook het kruisgewelf onder de toren is weggebroken.
Niettemin is het binnenaanzicht der kerk door zijn strenge lijnen en goede verhoudingen nog altijd indrukwekkend en zou het zeker de moeite loonen het gebouw in zijn ouden toestand te herstellen. Boven den ingang wordt van den herbouw in 1760 in rijmvorm gewag gemaakt.
De brink en de Nederlands Hervormde Kerk zijn vaak op de foto gezet, maar dit is tot nu toe de enige bekende prentbriefkaart van dit dorpsbeeld in een winterse omgeving. Mooi is in de sneeuw te zien hoe de wegen over de brink lopen. Binnen het omheinde gedeelte op de brink ligt de braandkoele. Het kleine gebouwtje links naast de kerk is het boarhusie. De openbare ruimte werd toen nog in het donker met petroleumlampen verlicht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Dametjes En Heertjes Achter De Fraaie Voorgevel Van Het Eeuwigdurende Gelijk In De Gemeente Westenveld (de gemiente Deever is helaas onderdeel van de gemeente Westerveld. Westerveld ? Nooit van gehoord ! Waar ligt in hemelsnaam Westerveld ? Is dat niet de naam van een crematorium of een vuilstortplaats ?) hebben een dichtgetimmerd en onverbuigbaar plan met de citeertitel Beleid -en beheerplan Brinken gemeente Westenveld (nota bene: zelfs de citeertitel van het plan ligt vast !). De Dametjes En Heertjes Achter De Fraaie Voorgevel Van Het Onweerlegbare Gelijk In De Gemeente Westenveld hebben zichzelf al een tijdje bezig gehouden met het proces BrinQ.

Al direct in paragraaf 1 ‘beleidsvisie brinken’ van het door de Dametjes En Heertjes Achter De Fraaie Voorgevel Van Het Onuitstaanbare Gelijk In De Gemeente Westenveld vastgestelde brinkenplan begint het overduidelijke dure adviesbureau-geleuter en -gezever over de bomen. Lees daarvoor het volgende afschuwelijke volstrekt onbegrijpelijke abracadabra-kippenvel-citaat:
Evenals de paragraaf ‘van functie naar visie’ (redactie: je zou verwachten dat zo ’n paragraaf ‘van visie naar functie’ zou heten) in het vastgestelde bomenbeleid van de gemeente, zijn de bomen die staan op de verschillende brinken beeldbepalend in het dorp of in enkele gevallen daarbuiten. De brinkbomen zijn bepalend voor de structuur van het dorp en vormen een bijdrage aan de leesbaarheid van de historische ontwikkeling van het dorp, geven hier identiteit aan, spelen een rol in de milieukwaliteit, verzachten de harde lijnen van de gebouwen en infrastructuur rond de brink en hebben een lange levensloop. De visie van de gemeente Westenveld is er op gericht om de bestaande brinken haar oude vorm te laten behouden of te herstellen, wat van groot belang is en blijft voor de herkenbaarheid van het dorp en de leefbaarheid voor haar inwoners.

Het is natuurlijk zo dat de brinQ van Deever al lang niet meer haar oude qualiteit en vorm (welke oude qualiteit en welke oude vorm?) heeft. De brink in Deever is zelfs geen origineel Saksische brink.
De ‘historische leesbaarheid’ (is de brinQ een geschiedenisboek ?) van de brinQ van Deever is na de grote vernieling door de toenmalige voorkant van het gelijk in de feodale meiboomiaanse jaren 1956-1957, en beetje bij beetje in de jaren daarna, volledig te niet gedaan. Echt wè.
Dus zal de tegenwoordige voorkant van het gelijk flinq wat geld moeten steken in het herstel van een soort van soort van oude qualiteit en vorm van de brinQ van Deever.
Maar dat zal wellicht worden getorpedeerd door de politieke krachten buiten de gemiente Deever (Deever hef ’t roadhuus an de gemientehuuslaèn, dus moei neet zeur’n, wee bint now an de beurte).
Maar wat is de oude qualiteit en vorm van de brinQ van Deever ?
Is dat de qualiteit en vorm uit 1925, zie de bijgaand afgebeelde ansichtkaart ?
Is ut un brinQ mit un braandkoele en un vreding um de braandkoele ?
Is ut un brinQ mit un vreding um de kaarke (want biest’n mögt nee’t op de kaarkhof loop’m) ?
Is ut un brinQ mit un liek’nhüsie ?
Is ut un brinQ mit slietpaèd’n ?
Is ut un bijna boomloze brinQ en veule iep’m op de kaarkhof ?
Is ut un brinQ sunder toerist’nindustrie ?
Is ut un brinQ mit un boer’ncafé ?
Is ut un brinQ mit de olde boerdereej’n (aarfgood) ?
Is ut un brinQ sunder auto’s ?
Is ut un brinQ sunder ut megalomane meiboomiaanse gemientehuus van de gemiente Deever ?
Is ut un brinQ woar ut skoltehuus vaaste sit an de skolteboerdereeje ?
Of is dat de qualiteit en de vorm uit 1910 of 1890 of 1832 ?
Of naaien de Hoge En Lage Dametjes en Heertjes Van De Oogverblindende Voorkant Van Het Gelijk In De Gemeente Westenveld de Deeverse gemeenschap met het proces brinQ (democrasietje spelen met geld van de belastingbetaler) een grote flapoor aan en laten ze vervolgens hun eigen fantasie en de fantasie van het voor veel geld ingehuurde dure en chique adviesbureau de vrije loop gaan ?
Of is het proces brinQ een verkapte actie om tot forse besparingen in het beheer van de openbare ruimte te komen ?
Meemummelen en meemompelen ? Echt wè. Meebeslissen ? Echt neet.
Het doorlópen van het proces brinQ (de Q van quality; spreek uit kwalleti) is verloren tijd en het daarvoor uitgegeven belastinggeld is weggegooid geld. Echt wè.
We moeten ons over de brinQ van Deever geen zorgen maken over een ver verwijderd later. Voor het beste voor de brinQ van Deever zullen we ons inspannen. En hoe meer we ons voor de brinQ van Deever inspannen, hoe meer we deze brinQ zullen vernielen.

Willem Egbert Mulder heeft de foto van de olde brink in Deever in de winter is gemaakt. Willem Egbert Mulder is geboren in Deever op 30 maart 1904 in de boerderij an de Heufdstroate, tegenover bejaardencentrum de Weier, waar eerder ‘de Koetsenman’ woonde, waar daarvoor de familie Roelof Fransen woonde, waar daarvoor de familie Jan Mulder woonde. Willem Egbert Mulder is boer geworden in Geetern en is daar overleden op 30 december 1965.
De zwart-wit ansichtkaart is in juli 1925 uitgegeven. De redactie weet helaas nog niet welke neringdoende in Deever deze ansichtkaart heeft verkocht. Het bij de redactie bekende oudste verzonden en gestempelde exemplaar van deze ansichtkaart dateert uit 1926.

Posted in Brink, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Gemeente Westenveld, Kaarke an de brink | Leave a comment

De jeud’n muss’n ’s naachts hen Westerbörk loop’m

Posted on 20 juli 2020

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn als afbeeldingen 67 en 68 een afbeelding van twee zwart-wit ansichtkaarten van rijkswerkkamp Diever A an de Woaterseweg in de Olde Willem opgenomen. De foto’s voor deze ansichtkaarten zijn in 1935 gemaakt. Toen waren de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in het kader van de werkverschaffing nog werkkampen voor werkloze mannen uit andere delen van het land. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaarten is aandacht besteed aan de tijd dat hier joodse mannen werden geïsoleerd van hun familie en werden verzameld voor verplaatsing naar het grote doorvoerkamp Westerbork. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen

67 en 68 – Oude Willem – Rijkswerkkampen Diever A en B – 1935
Het Ministerie van Sociale Zaken huisvestte in de rijkswerkkampen Diever en Diever B in de dertiger jaren van de vorige eeuw werklozen die onder meer heidevelden moesten omspitten. De kampen stonden bij Hoeve aan den Weg in de Olde Willem. Beiden boden plaats aan zesennegentig personen.
In december 1941 besloot de Duitse bezetter Joodse Amsterdammers naar de Drentsche werkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen. Het eerste resultaat was dat 905 mannen op zaterdag 10 januari 1942 naar Drenthe vertrokken, waarna ook mannen uit andere delen van het land gedwongen werden te gaan.
Hier volgen een paar aangrijpende citaten uit brieven die manufacturier Jozef Leefsma uit Gorredijk vanuit rijkswerkkamp Diever A aan een vriend schreef:
De lui die hier zijn, lijken wel wolven. Die zijn uitgehongerd. Het lijken wel rovers. Ze zeggen dat wij, als we er veertien dagen zijn, ook zo worden, maar dat weet ik nog niet. Daar ben ik zelf bij. In het kamp mag niets, ofschoon de kampchef een beste kerel is. Maar dat is nu eenmaal voorschrift……….
Ik kon jullie niet bedanken deze week. Ik was wat vol. Daar heb ik tegenwoordig meer last van. Zo gauw ik aan thuis denk of iemand mij er over spreekt, huil ik als een kind en ik kan er niets aan doen……….
In de nacht van zwarte vrijdag 2 oktober 1942 werden de rijkswerkkampen Diever A en Diever B door de Duitse bezetter ontruimd. De Joodse bewoners kwamen in het kamp Westerbork terecht. Vandaar werden ze gedeporteerd naar Duitse concentratiekampen.
Jozef Leefsma heeft het niet overleefd. Welke andere Joodse Nederlanders zaten in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B ? …….. Wie van hen overleefden de hel van de vernietigingskampen ? ……….
Niets in de wijde omgeving herinnert aan het feit dat deze kampen als isolatie- en verzamelkamp van joodse landgenoten zijn gebruikt….. Van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B, lopend naar Westerbork, en dan per trein naar Auschwitz, Birkenau, Bergen-Belsen, Dachau, Majdanek, Mauthausen, Neuengamme, Schöppenitz, Sobibor, Sosnowiec, Theresienstadt, Treblinka ………………

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in een aantal berichten in ut Deevers Archief aandacht besteed aan de geschiedenis van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B.
Inmiddels staat gelukkig – hopelijk mede een klein beetje dank zij de tekst in het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’- an de Woaterseweg in de Olde Willem wél een gedenkteken bij de plaats van de voormalige rijkswerkkampen Diever A en Diever B.
De twee ansichtkaarten zijn in 1935 uitgegeven door en waren te koop bij Roelof (Roef) van Goor, Copieer Inrichting, an de Heufdstroate in Deever. De twee ansichtkaarten waren ongetwijfeld ook te koop in de kantine van rijkswerkkamp Diever A

Posted in Ansichtkoate, de Olde Willem, Diever, ie bint 't wel ..., Joodse inwoner, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Bee Garke Bakker in de Heufdstroate van Deever

Posted on 12 april 2020

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is bij foto 4, de oudst bekende zwart-wit foto van het gedeelte van de Heufdstroate van Deever, tussen het begin van de Kruusstroate en de brink, de volgende tekst vermeld.

4 – Diever – Hoofdstraat -1891
Dit is de oudste en de mooiste foto die ik tot nu toe ken van de Hoofdstraat. Het heeft zo te zien geregend en door het weerkaatsen van het zonlicht op de natte veldkeitjes in het plaveisel ligt de straat er op deze voorjaarsdag prachtig bij.
De maker van deze opname bij tegenlicht is mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom. In 1890 was hij eigenaar geworden van het landgoed Berkenheuvel. Vanaf dat jaar was hij regelmatig in Diever.
Griet Oost herinnerde zich dat in dit deel van de Hoofdstraat twee boerderijen met de voorgevel tegen elkaar hebben gestaan. Dit is inderdaad links op de foto te zien. Helaas zijn deze panden in 1914 als gevolg van blikseminslag verbrand. Griet Oost, die toen elf jaar was, wist van die dag nog het volgende:
Ja, ik weet het nog wel. Het moet op 30 mei zijn geweest. Toen was er een dikke onweersbui. We bleven thuis. We gingen niet naar school, omdat het zo’n heel zwaar onweer was. Later kwam de inspecteur op school. Die zag op de lijst dat ik en ook anderen die middag hadden verzuimd. Daar was hij kwaad om, want je mocht toch niet zonder geldige reden verzuimen…….
De linker boerderij was van Roelof Egberts Bennen. In de boerderij daaraan grenzend woonden bakker en boer Gerke Harms Mulder (Garke Bakker), Lammigje Klaster en hun zonen Harm, Hendrik en Jakob (Garke Bakker’s jongen).
In het rechter huis woonde de familie Harm Moes.
In het pand achter de leilinden bevonden zich het boerencafé van Willem Huiskes en de bakkerij van Jan Grit. Het gemeentebestuur had Willem Huiskes met ingang van 1 mei 1882 een tapvergunning verleend voor de woon- en de opkamer. Tussen de schoorstenen is nog net de punt van de toren te zien.
Op de achtergrond bevindt zich het gemeentehuis aan de brink.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Gerke Harms Mulder is geboren op 27 februari 1826 in Deever en is overleden op 30 maart 1897 in Deever. Hij was een zoon van Harm Times Mulder en Arentje Veldkamp.
Lammige Klaster is geboren op 2 oktober 1847 in Wittelte en is overleden op 24 juni 1931 in Deever in de ouderdom van 83 jaren. Zij was een dochter van boer Jacob Jans Klaster en Eltje Gerken Dolsma.
Boer en broodbakker Gerke Harms Mulder en Lammigje Klaster trouwden op 21 juli 1882 in Deever, toen was Gerke Harms Mulder 56 jaar en Lammigje Klaster 34 jaar.
Ze kregen drie kinderen: Harm is geboren op 19 november 1882 in Deever, Hendrik is geboren op 19 april 1884 in Deever en Jakob is geboren op 11 maart 1886 in Deever.
Roelof Egberts Bennen is geboren op 29 augustus 1821 in Deever en is overleden op 18 februari 1895 in Deever. Roelof Egberts Bennen was een zoon van Egbert Bennen en Hendrikje Wolters.
Roelof Egberts Bennen trouwde op 18 september 1861 op 40-jarige leeftijd met de 27-jarige Aaltje Mulder. Zij is geboren op 6 november 1833 in Deever en is overleden op 9 februari 1867 op 33-jarige leeftijd in Deever. Zij was een dochter van Klaas Tijmes Mulder en Jantje Hendriks Warries.
Roelof Egberts Bennen trouwde voor de tweede keer op 18 juni 1870 op 48-jarige leeftijd met de 39-jarige Grietje Timmer. Zij is op 31 december 1830 geboren in Beilen en is overleden op 12 mei 1891 in Deever. Zij was een dochter van Willem Timmer en Willemtje Bakker.
De zwart-wit foto is afkomstig uit een fotoalbum van de N.V. Berkenheuvel, dat wordt bewaard in het landhuis Berkenheuvel, het buitenhuis van de ondertussen zeer zeer vele nazaten van mr. Albertus Christiaan van Daalen, bij de Noorderesch van Deever. De redactie heeft in de jaren 2000-2008 enige keren een bezoek gebracht aan Albertus (Bert) Doorman, een kleinzoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen. Albertus (Bert) Doorman woonde in de bungalow Kontiki bij de Noorderesch aan de Bosweg in Deever. De redactie mocht van hem een aantal foto’s uit dat album kopiëren, waaronder bijgaand afgebeelde foto. De redactie kreeg toestemming van Albertus (Bert) Doorman de gekopieerde foto’s met bronvermelding te gebruiken in berichten over het landgoed Berkenheuvel.
Op 9 april 2020 kreeg de redactie toestemming van de kunstenaar Ernest Mols bijgaande afbeelding van een door hem gemaakt en op 30 januari 2012 voltooid waterverfschilderij in ut Deevers Archief op te nemen. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Ernest Mols liet zich bij het maken van dit waterverfschilderij inspireren door bijgaande zwart-wit foto. Hij was zo vriendelijk een goede digitale afbeelding van zijn schilderij ter beschikking te stellen.
Bezoekers van ut Deevers Archief kunnen met Ernest Mols in contact treden via zijn telefoonnummer 0521-592005 of via de webstee van Kunstrondje Diever of via de Schilderskring Diever. Hij is bezig met de ontwikkeling van een eigen webstee.
De redactie heeft de kleurenfoto van het betreffende deel van de Heufdstroate van Deever gemaakt op 6 november 2019.
De zwart-wit foto is ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 451van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Deever in de kuunst, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

Bee de pompe op ut plein van de Witteler skoele

Posted on 5 april 2020

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn bij foto 70 uit 1936 twee jongens bij de waterpomp op het schoolplein van de Wittelter skoele te zien. Bij de redactie van ut Deevers Archief is deze foto de enigst bekende zwart-wit foto van deze waterpomp. Bij de foto is de navolgende tekst opgenomen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft aanvullingen op deze tekst ?

70 – Wittelte – Bij de waterpomp op het schoolplein -1936
Deze foto werd op een zonnige najaarsmiddag genomen door juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst. Zij maakte daarmee één van de weinige foto’s, misschien wel de enige foto van de waterpomp op het schoolplein. Juffrouw ter Horst was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 werkzaam op de Wittelter school.
De kinderen waren bijzonder op haar gesteld. Dat blijkt uit bewaard gebleven brieven die ze naar hun juffrouw in Harderwijk schreven, toen zij in de winter van 1936-1937 lange tijd ziek was. In die tijd kregen de kinderen op school warme melk. ’s Morgens in het speelkwartier haalden twee jongens de pulle met melk op. De melkrijder zette deze elke schooldag bij het huis van meester Hendrik Wesseling neer.
In een dankzij juffrouw ter Horst bewaard gebleven brief schrijft Geert Kok: Hendrik Jan Zegeren en ik halen ’s morgens de melk nog.
Uit een brief van Trijntje Gelmers blijkt dat Rika Odie, haar buurmeisje in de schoolbank, de beker met melk seins omgooide.
Na het eten in de pauze wasten de meisjes de bekers, de pannen en de melkpul af en daarvoor was water nodig. Deze middag moesten Albert Noorman (rechts) en Albertus Berends een emmer water halen bij de pomp op het schoolplein.
Tegen de pomp staat het deksel van de mantel van de pomp. De linker boerderij werd bewoond door Jan Boerhof en Geertje Jonkers. De rechter boerderij en het huisje daarnaast waren van Hildegonda (Gonne) Seinen, de weduwe van Wolter Bennen. In het huisje woonden Jochem van Leeuwen en Gezina Oosterkamp met hun kinderen Anna, Wietske, Aaltje, Egbert en Klaas. Jochem van Leeuwen was voorwerker bij de weduwe Gonne Bennen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Schooljuffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst werd op 24 december 1909 in Zwolle geboren. Ze werd op 7 april 1930 in het bevolkingsregister ingeschreven op het adres Diever 4. Haar vorige woonplaats was Amersfoort. Wie weet de datum en plaats van overlijden van Christina Augusta Johanna ter Horst ?
Meester Hendrik Wesseling is geboren op 31 oktober 1869 in Oldendeever en is overleden op 6 april 1942 in Deever.
Trijn (Trijntje) Gelmers is geboren op 25 december 1927 op ’t Moer.
Frederika (Rika) Jantina Odie is geboren op 17 februari 1930 op ’t Moer.
Gegevens van Albert Noorman zijn bij de redactie nog niet bekend.
Gegevens van Albertus Berends zijn bij de redactie nog niet bekend.
Jan Boerhof is geboren op 18 januari 1893 in Wittelte en is overleden op 30 september 1949 in Assen. Hij was een zoon van Hendrik Boerhof en Janna bij de Berg. Jan Boerhof trouwde op 7 mei 1921 met Geertje Jonkers. Geertje Jonkers is geboren op 10 februari 1898 in Oldendiever en is overleden op 12 december 1972. Zij was een dochter van Hendrik Jonkers en Hilligje Koops.
Hildegonda (Gonne) Seinen is geboren op 20 mei 1882 en is overleden op 6 augustus 1975. Ze was getrouwd met Wolter Bennen. Wolter Bennen is geboren op 19 november 1867 en is overleden op 2 november 1920. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Gegevens van de familie Jochem van Leeuwen zijn bij de redactie nog niet bekend.

Posted in Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Topstuk, Witteler skoele, Wittelte | Leave a comment

De dreejbrogge an de Gowe in 1938 en in 1945

Posted on 11 februari 2020

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over de olde dreejbrogge an de Gowe bij afbeelding 78 van een in ± 1938 gelopen zwart-wit ansichtkaart opgenomen. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de draaibruggen in de Drentse Hoofdvaart als hindernis voor gejaagde en getrokken schepen

78 – Geeuwenbrug – Draaibrug – ± 1938
De oude brug is omstreeks 1885 vervangen door de hier zichtbare ijzeren draaibrug. In die tijd konden schepen van Assen tot de Geeuwenbrug aan weerskanten van de vaart worden gejaagd of getrokken. Zo konden de schippers de tollen 4, 5, 6, 7 en 10 in de rijksweg ontduiken.
Het jagen en het trekken langs de stuwdijk was niet alleen ongewenst wegens het vertrappen van de aarden wal, maar ook vanwege het overbrengen van de lijnen bij de bruggen. Die hadden bijna allen hun draaipunt en hun spanwerken aan de stille kant van de vaart, zoals ook bij de Geeuwenbrug is te zien.
Een strakgetrokken lijn kon de spanstangen beschadigen. Voor het tegengaan van het gebruik van de stuwdijk waren op de spanstangen van de Smildiger bruggen tevergeefs mesvormige ijzers voor het beschadigen en doorsnijden van de lijnen aangebracht.
Bij gejaagde of getrokken schepen klom de jager of de trekker op de openstaande brug om de lijn over of langs de hoofdstijlen te kunnen gooien. Door het gesjor aan de lijn en het geloop op de brug begon deze te duiken en te schommelen. Daar had de draaispil nogal van te lijden. Bovendien kon de bewegende brug in aanraking komen met het passerende schip. Een en ander werd vermeden door een verbod op het jagen en trekken van schepen op de stille kant van de hoofdvaart. Op de stuwdijk tussen de Oude Dieverbrug en de Eerste Uffelterbrug werd omstreeks 1885 ook wel eens gejaagd en getrokken om zo tolgeld te ontduiken. Dit was afgelopen toen de vroegere sluiswachter van de Witteltersluis het jagen en trekken over zijn land niet langer toestond.
De draaibrug werd aan het eind van de oorlog opgeblazen door de Duitsers en na de oorlog vervangen door een ophaalbrug.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie van ut Deevers Archief neemt het de maker van het fotoboekje ‘Diever, ie bin ’t wel …’ toch wel een beetje kwalijk dat hij het bouwjaar van de nieuwe draaibrug an de Gowe niet helemaal goed heeft onderzocht. Omstreeks 1885 blijkt 1872 te zijn. Zie de bijgevoegde advertentie van het resultaat van de aanbesteding van de nieuwe draaibrug, die verscheen in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 28 december 1871.
Op de afbeelding van de wit omrande zwart-wit ansichtkaart is aan de linkerkant van de voat (de Drentse Hoofdvaart) de riekseweg in de gemiente Deever te zien. De huizen aan de rechterkant staan in de gemiente Dwingel. Aan de rechterkant van de afbeelding van de wit omrande zwart-wit ansichtkaart is nog net een deel van het brugwachtershuisje bij de draaibrug te zien.
Op de afbeelding van de zwart-wit foto is de in 1945 aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door de terugtrekkende Duitse bezetter flink vernielde dreejbrogge an de Gowe te zien. De boerdereeje mit pothokke aan de linkerkant van de zwart-wit foto staat in de gemiente Dwingel en heeft als adres Het Lot 1. Ook op deze foto is het brugwachtershuisje bij de draaibrug te zien. Deze zwart-wit foto is aanwezig in het Drentsch Archief in de Collectie Dwingels Eigen en is geregistreerd onder fotonummer DH0441113001.
De redactie zal te gelegener tijd, en zeker niet in geschwinde spoed en zeker ook niet in gestrekte draf, enige kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke bij dit bericht opnemen.

Posted in Ansichtkoate, de Gowe, Diever, ie bint 't wel ..., Greinse, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Ut Hoarschut an de Gowe in 1884

Posted on 25 januari 2020

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over het verleden van ut Hoarschut an de Gowe gepubliceerd bij afbeelding 2 van een zwart-wit foto uit 1884. De op de foto afgebeelde Haarschutsluis of Haarsluis, Hoarschut in ut Deevers, ligt weliswaar een paar meter over de grens in de gemiente Dwingel, maar de redactie van ut Deevers Archief vind het toch zeker wel de moeite waard een keer aandacht te besteden aan dit ‘grensgevalletje’.

Geeuwenbrug – Haarschutsluis – 1884
De bouw van een stenen schutsluis, een sluiswachterswoning en alle bijkomende werken werd op 1 november 1883 door ’s Rijks Waterstaat aanbesteed. Aannemer Frank van Balen Gzn. uit Nieuwe Schans was de laagste inschrijver. Aan hem werd het werk voor 87840 gulden gegund. De nieuwe 6 m brede en 43 m lange sluis werd gebouwd in een te maken bochtafsnijding boven de 350 m verderop liggende oude houten sluis.
De nieuwe sluis kwam zo in zijn geheel in de gemeente Dwingeloo te liggen. Na de bouw van de sluis werden de nieuwe hier zichtbare delen van de vaart gegraven en werd de oude sluis afgebroken.
De afgesneden bocht in de vaart loopt achter het nog juist zichtbare sluiswachtershuis langs en ligt naast ’s Rijks Grooten Weg van Meppel naar Assen. Om het zo ontstane eiland te kunnen bereiken werd ook een ijzeren brug met gemetselde landhoofden gebouwd. Mede door het toenemende gebruik van stoomschepen werd het pand boven de schutsluis tot aan de Veenesluis verdiept.
In de voorkamer van de nieuwe sluiswachterswoning bevonden zich twee beddesteden en een diepe kast. In het achterhuis was ruimte voor een schapen- en een varkenshok. In de keuken en in de bergplaats was een koperen pomp aangesloten op een diepe welput buiten het huis. Het huis had ook al een privaat en een privaatput.
In de verte zeilt een vrachtboot in de richting van de nieuwe Haarschutsluis. De scheepvaart op de Drentsche Hoofvaart was in die jaren nog belangrijk, alhoewel de vaarweg het karakter van turfvaart toen al had verloren.
In 1880 passeerden hier ongeveer 9350 schepen met een inhoud van ongeveer 41000 m³ en 18 houtvlotten met een inhoud van ongeveer 5000 m³.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De grens tussen de gemiente Deever en de gemiente Dwingel loopt in het midden van de Drentsche Hoofdvaart, dus de helft van het zeilschip dat op de achtergrond in de bocht van de vaart is te zien, vaart ongeveer in de gemiente Deever.
De maker van de zwart-wit foto is fotograaf J.G. Kramer uit Groningen.
De redactie zal te gelegener tijd, dus niet met geschwinde spoed en niet in gestrekte draf, een kleurenfoto van ut Hoarschut an de Gowe maken vanuit het standpunt van fotograaf Kramer.
De redactie is daarnaast ook op zoek naar mooie foto’s van ut Hoarschut an de Gowe, die gemaakt zijn door bezoekers van ut Deevers Archief.

Posted in de Gowe, Diever, ie bint 't wel ..., Dreinse Heufdvoat | Leave a comment

An un echte Saksiese brink stoat allennig boerdereej’n

Posted on 2 september 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over het verleden van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt an de Kleine Brink in Deever gepubliceerd bij afbeelding 9 van een ansichtkaart uit 1904.

9 – Diever – Kleine Brink – 1904
Op het mooie Kleine Brinkie zijn heel veel kinderen uit de buurt te zien. De linker boerderij mit de koe boo’m de deure werd bewoond door Jan Hessels Wesseling, Jantje Mulder en hun kinderen Geert en Jantje.
In de rechter boerderij woonden Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt. Roelof was de broer van Jan Hessels Wesseling.
Op 10 juni 1905 overleed Sieme Smidt. Zijn vrouw Geertje Dunning stierf op 30 juli 1907. Hun twee zonen Klaas Hummelen en Harm zijn grootgebracht door Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt.
Klaas en Hendrikje Vos zetten later de boerderij van zijn oom Geert Smidt bij de eendenvijver voort. Harm nam in 1928 de boerderij van Roelof Wesseling over. In 1939 verkocht hij deze boerderij aan Johan Wiersma uit Wateren, omdat hij op Kalteren een nieuwe boerderij in gebruik had genomen.
Roelof Smidt, de zoon van Harm Smidt en Janna Vos, kan zich zijn geboortehuis nog goed herinneren. Links bevond zich de voorkamer. Achter de voordeur lag een lange gang. De kamer rechts naast de voordeur was een grote slaapkamer. Achter de voorkamer lag de wasruimte. De woonkeuken lag achter de slaapkamer. Achter de wasruimte lag de pompestraote. Achter de woonkeuken bevond zich de kleine deele mit de kleine baander. De koestal lag aan de linkerkant. De varkenshokken bevonden zich aan de rechterkant. De deele en de hooivakken lagen midden in het achterhuis. De grote baander bevond zich aan de achterkant.
In het voorhuis van de boerderij van Roelof Wesseling woonde toen tijdelijk burgemeester Hendrik Gerard van Os. Roelof Smidt wist te vertellen dat de burgemeester destijds tegen de bouw van het witte hek was, omdat hij vond dat deze te dicht op de weg zou komen te staan. Roelof Wesseling heeft toen zijn hek maar geplaatst tijdens een korte vacantie van burgemeester Van Os.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In de tekst staat een fout. Jan Hessels Wesseling is Jan Hessel Wesseling. Jan Hessel Wesseling is geboren op 18 december 1874 in Deever en is overleden op 23 oktober 1949 in Deever.
Jantje Mulder is geboren op 5 december 1870 in Dwingel en is overleden op 13 oktober 1954 in Deever.
Geert Wesseling is geboren op 13 mei 1909 in Deever en is overleden op 25 april 1994 in Deever.
Jantje Wesseling is geboren op 2 augustus 1911 in Deever en is overleden op 26 december 2004 in Deever. Zij trouwde op 11 of 12 augustus 1943 met Hendrik Mulder.
In de tekst staat nog een fout. Roelof Hendrik Wesseling is Roelof Hessel Wesseling. Roelof Hessel Wesseling is geboren op 13 juli 1868 in Oldendeever en is overleden op 27 januari 1928 in Deever. Annigje Smidt is geboren op 4 januari 1867 in Deever en is overleden op 13 mei 1924 in Deever.
In de tekst staat nog een fout. Sieme Smidt is Sime Smidt. Sime Smidt is geboren op 29 maart 1864 in Deever en is overleden op 10 juni 1905 in Deever.
In de tekst staat nog een fout. Geertje Dunning is Geertien Dunning. Geertien Dunning is geboren op 18 januari 1869 in Ruinen en is overleden op 30 juli 1907 in Deever.
Harm Smidt is geboren op 3 december 1899 in Nuil (Ruinen) en is overleden op 10 december 1981 in Assen.
Hendrikje Vos is geboren op 13 januari 1903 in Lhee en is overleden op 18 februari 1980 in Deever.
Klaas Hummelen Smidt is geboren op 30 september 1897 in Deever en is overleden op 24 december 1977 in Deever.
Roelof Smidt is geboren op 12 juli 1924 in Deever en is overleden op 25 maart 2001 in Assen.
Geert Smidt is geboren op 8 september 1865 in Deever en is overleden op 12 april 1904 in Deever.
In de tekst is sprake van een boerderij op Kalteren. Op de plaats van deze boerderij met als adres Ten Darperweg 3 is nu Glas Geneeskunde b.v. gevestigd.
De redactie van het Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de situatie ter plekke gemaakt op vrijdag 30 november 2018.

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Topstuk | Leave a comment

Un holt’n dekschiptjalkie bee de Deeverse sluus

Posted on 14 augustus 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 11 een zwart-wit ansichtkaart van de Deeverse sluus opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1906 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer aandacht besteed aan de totstandkoming van de nieuwe Deeverse schutsluis in 1878-1879. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

11 – Dieverbrug – Dieverder schutsluis – 1906
In 1878 was voor het eerst geld gereserveerd op de begroting van het Departement van Waterstaat, Handel en Nijverheid voor de bouw van een stenen sluis ter vervanging van de houten Dieverschutsluis op de Drentsche Hoofdvaart. De nieuwe schutsluis
kwam ongeveer tweehonderd meter ten zuidwesten van de oude sluis te liggen en kwam daardoor in zijn geheel in de gemeente Dwingeloo te liggen.
Na aankoop van de benodigde gronden in het voorjaar van 1878 vond op 27 december 1878 de aanbesteding plaats. Alle inschrijvers zaten echter ver boven de raming, zodat op 31 januari 1879 een herbesteding plaats vond. Het werk werd toen voor 91700 gulden gegund aan Peter Rijnders, aannemer te Valkenswaard.
Het werk bestond uit het maken van een stenen schutsluis, het maken van een afsnijding in de bocht beneden de houten sluis, het gedeeltelijk dempen, verbreden en verdiepen van het bestaande kanaal voor een stroomkanaal en een loswal, het bouwen van een stenen duiker, het bouwen van een ijzeren brug over het stroomkanaal, het bouwen van een sluiswachterswoning, het
opruimen van de houten schutsluis en het maken van een beschoeiing langs de loswal.
Voor het opruimen van de oude sluis en het afdammen van het te verlaten gedeelte moest de vaart een korte periode worden afgesloten. Op 6 oktober 1879 kon de Commissaris des Konings aan de Minister van Verkeer, Handel en Nijverheid melden dat op 4 oktober voor het eerst door de nieuwe sluis was geschut.
Op de foto boomt een schipper zijn houten dekschiptjalkje uit de stenen sluis in de richting van de Dieverbrug. De woning van de schippersfamilie bevindt zich onder het niet verhoogde achterdek.
Recht achter het schip is links de sluiswachterswoning en rechts de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de dag dat de foto in 1906 werd gemaakt, waaide het -aan het wateroppervlak te zien- blijkbaar te weinig om te zeilen van het schip te kunnen hijsen.
De in de tekst genoemde Commissaris van koning Willem III was de heer Van Kuijk.
Het dekschiptjalkje of de dektjalk is geen echt scheepstype, maar een tjalk zonder roef.
De redactie heeft de kleurenfoto op 2 januari 2017 gemaakt. Het was die ochtend omstreeks 9.00 uur bij de opkomende zon nagenoeg windstil. De op de kleurenfoto zichtbare wit geverfde ruime erker was in 1906 nog niet aan de opzichterswoning gebouwd.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart met de titel ‘Gezicht op de Sluis’ ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 40 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

abracadabra-547
abracadabra-548

Posted in An de Deeverbrogge, Deeversesluus, Diever, ie bint 't wel ..., Scheepvaart, Verkeer en vervoer | Leave a comment

De ièste foto op de kaarkhof an de Grönnegerweg

Posted on 1 juli 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst gepubliceerd over de in Noordwolde geleefd hebbende, maar in het dorp Deever geboren en getogen huisschilder, decoratieschilder, kunstschilder en fotograaf Hans Kuiper met een zwart-wit afbeelding van Hans Kuiper, zijn vrouw Margje Johanna Eits, hun dochter Cornelia Johanna en haar verloofde Jan Willem Deuling op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.

29 – Diever – Op het kerkhof – ± 1914
De twee graven bevinden zich op het kerkhof van Diever.
Op de linker grafsteen staat vermeld: Rustplaats van Roelof Kuiper, geboren 20 juli 1808, overleden 24 december 1888, echtgenoot van M. Oosterveld. Het bijzondere is echter dat op de overlijdensacte van Roelof Kuiper is vermeld dat hij op 7 augustus 1808 is geboren.
Roelof Kuiper was huisschilder (verver) en winkelier. In 1888 was zijn adres Diever 129 en dat was in de Hoofdstraat in de buurt van het café van Willem Huiskes met adres Diever 123.
Op de rechter grafsteen is te lezen: Rustplaats van Margje Oosterveld, geboren 13 september 1813 en overleden op 1 maart 1888, echtgenote van R. Kuiper.
Het echtpaar Roelof Kuiper en Margje Oosterveld kreeg vijf kinderen: Grietje, Deeltje, Aaltje, Geertje en Hans.
Hans Roelofs Kuiper was hun jongste kind en werd op 8 juli 1855 in Diever geboren. Hij was aanvankelijk huis- en decoratieschilder. Op 23 oktober 1890 trad hij in het huwelijk met Margje Johanna Eits uit Noordwolde.
In die plaats begon hij zelf een schildersbedrijf. Op Zorgvlied schilderde hij het houtwerk van onder meer de villa Castra Vetera van mr. Lodewijk Guillaume Verwer. Ook maakte hij diverse decoraties in deze villa.
Mr. L.G. Verwer had gemerkt dat Hans Kuiper aanleg had voor tekenen en gaf hem zijn eerste betaalde opdracht voor het maken van een portret, waarna hij van de familie Verwer meer opdrachten voor portretten van familieleden en schilderijen van Zorgvlied kreeg. Daarnaast ontwikkelde hij zich als een goed fotograaf. Aan hem zijn de oudste en mooiste opnamen van Zorgvlied te danken.
Hans Kuiper overleed op 3 november 1937 te Blesdijke aan de gevolgen van een ongeval, dat gebeurde toen hij op zijn fiets in de mist werd aangereden door een automobiel.
Op deze niet alledaagse foto op het kerkhof staat Hans Kuiper aan de linkerkant. Naast hem staat zijn vrouw Margje Johanna Eits. De jonge vrouw op de foto is hun dochter Cornelia Johanna. De man aan de rechterkant is haar verloofde, de marechaussee Jan Willem Deuling. Het gezelschap maakte een uitstapje naar Diever ter gelegenheid van de verloving van Cornelia Johanna en Jan Willem.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De afgebeelde foto was in 1998 aanwezig in de collectie van Hermannus Deuling, zoon van Jan Willem Deuling en Cornelia Johanna Kuiper.
De redactie heeft het vermoeden dat Hans Kuiper is geboren in een voorloper van het huis dat nu als adres Hoofdstraat 68 in Deever heeft, maar zal nader onderzoek doen naar het geboortehuis van hem.
Jan Willem Deuling is geboren op 9 augustus 1898 in Ter Apelkanaal. Zijn ouders waren Harmannus Joannes Josephus Deuling en Engelina Maria Zudinga.
Cornelia Johanna Kuiper is geboren op 1 augustus 1896 in Noordwolde.
Jan Willem Deuling en Cornelia Johanna Kuiper trouwden op 6 juni 1925 in Noordwolde.
Daarmee is wel duidelijk dat de foto niet omstreeks 1914, maar omstreeks 1923-1925 moet zijn gemaakt. Het zal desalniettemin de eerste foto zijn, die ooit op ut kaarkhof an de Grönnegerwg bee Deever is gemaakt.
Het is natuurlijk belangwekkend te weten wie het fototoestel (op een driepoot) van Hans Kuiper heeft bediend. Was de fotograaf een vijfde lid van het gezelschap uit Noordwolde ? Was de fotograaf een toevallige behulpzame bezoeker van de kaarkhof ? Was de fotograaf misschien Geert Dekker, de orgelpomper en de menner van de liekwaèg’n ? Of was het fototoestel van Hans Kuiper zo modern, dat het al een zelfontspanner had ?
In de webstee van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie zijn enige gegevens over de kunstschilder Hans Kuiper te vinden; als kunstwerken worden vermeld: portret van Hans Kuiper (zelfportret), portret van Anton Dreesman, portret van Clemens Becker, portret van De Jong, portret van Lodewijk Guillaume Verwer.

Posted in Alle Deeversen, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Kaarkhof Grönnegerweg | Leave a comment

An de Deeverse sluus an de Deeverbrogge

Posted on 11 juni 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over een fragment uit het verleden van de Deeverse sluus gepubliceerd bij afbeelding 53 van een zwart-wit ansichtkaart uit ± 1929. Voor de volledigheid is in dit bericht de betreffende bladzijde uit het genoemde fotoboekje als afbeelding opgenomen.

53 – Dieverbrug – Bij de Dieversluis – ± 1929
Door de drukke scheepvaart was het waterpeil in de Drentsche Hoofdvaart lange tijd moeilijk te handhaven. Daar kwam op maandag 10 november 1925 met het in bedrijf stellen van de nieuwe electrische gemalen bij de Paradijs-, Havelter-, Uffelter, Diever-, Haar- en Veenesluis drastisch verandering in.
Een krantebericht meldt daarover het volgende:
Het heeft zeer veel moeite gekost het zoo ver te krijgen. Ongeveer een jaar is nodig geweest om deze veelomvattende bouwwerken met toeleidingskanalen, stortebedden, grondwerken, enzovoort te voltooien……….
De gemalen zijn er en de opening ervan, mag een voor Drenthe zeer gewichtige gebeurtenis genoemd worden. Al is er op den openingsdag geen feest gevierd, ons inziens was daartoe voor de betrokken streek, ja voor een groot deel van Drenthe alle reden geweest……….
Zijn wij juist ingelicht, dan hebben de nieuwe gemalen een capaciteit van 100 m3 per minuut, dus van 6000 m3 per uur, voorwaar een niet geringe hoeveelheid. Vooral als men weet dat de oude gemalen dateerdend van 1863 het slechts tot 30 m3 per minuut konden brengen. De pompen, zogenaamde verticale schroefpompen, zijn geleverd door de Machinefabriek van Gebr. Stork te Hengelo. De electrische apparaten werden geleverd door Heemaf te Hengelo. Beide fabrieken zijn specialist op dit gebied……….
De ellende, gepaard gaande met den lagen waterstand, is nu geleden. Een beperking tot een diepte van 90 cm zal niet meer voorkomen. Overlading van groote schepen in lichters, wat tot nu toe te Meppel geschiedde, zal niet meer voorkomen……….
Wij zullen eindigen met den wensch, dat deze werken een vooruitgang zullen zijn voor de scheepvaart en tevens voor de landbouwende bevolking van Drenthe……….

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op 21 november 2014.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Boek An de Brogge, Deeversesluus, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

Ut skildereeje ‘Vrau an de wasse’ van Hans Kuiper

Posted on 16 mei 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is bij de afbeeldingen 30 en 31 de volgende tekst over de in Deever geboren schilder en fotograaf Hans Kuiper opgenomen. Zie de bijgaande afbeelding van de betreffende bladzijde uit het genoemde fotoboekje.

30 – Diever – Smederij Albert Kloeze – ± 1914
31 – Diever – Vrouw aan de was – ± 1914
Hans Kuiper maakte vanwege banden met zijn geboortedorp Diever ook enkele schilderijen van onderwerpen uit dit dorp en zijn omgeving. Daarbij gebruikte hij vaak een foto als voorbeeld. Ook de links afgebeelde familiefoto bleek daar geschikt voor te zijn. Voor het maken van deze foto stond zijn toestel opgesteld in de Peperstraat. Daar maakte hij deze unieke foto van de achterkant van de smederij en het huis van Albert Kloeze aan de Hoofdstraat, adres Diever 152.
Links op de foto staat Margje Johanna Eits, de vrouw van Hans Kuiper. Naast haar staat hun dochter Cornelia Johanna. De man is haar verloofde Jan Willem Deuling. De vrouw die in de deur van het achterhuis nieuwsgierig toekijkt is Lammige Santing, de vrouw van Albert Kloeze.
Met deze foto als voorbeeld liet Hans Kuiper zich omstreeks 1914 inspireren tot het afgebeelde schilderij met de naam Vrouw aan de was.
De voorovergebogen vrouw met het witte mutsje is Griet Kuiper. Zij was de oudste zuster van Hans Kuiper en was de tweede vrouw van Willem Huiskes, boer en caféhouder aan de Hoofdstraat, adres Diever 150 (oud Diever 123). Albert Kloeze en Willem Huiskes waren buren. Het café is niet zichtbaar, maar stond links achter de smederij.
Hans Kuiper nam gelukkig de vrijheid om de foto niet precies na te schilderen. Zo plaatste hij rechts op het schilderij de toren van de Hervormde Kerk, als duidelijke aanwijzing dat het hier ging om een Dieverder schilderij.
Het op board geschilderde werkje heeft een breedte van 41 cm en een hoogte van 31 cm. In de catalogus van Hermannus Deuling is Vrouw aan de was onder nummer 204 opgenomen. In die catalogus is onder nummer 518 het doek Gezicht op Diever te vinden. Dit olieverfschilderij is omstreeks 1912 gemaakt. Het schilderij Laantje in Diever is in de genoemde catalogus onder nummer 520 geregistreerd. Ook dit werk is omstreeks 1912 geschilderd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Hans Kuiper is geboren op 8 juli 1855 in Deever en is overleden op 3 november 1935 in Blesdijke.
De in de Heufdstroate (adres Diever 129) in Deever geboren fotograaf en schilder Hans Kuiper maakte van een aantal onderwerpen uut de gemiente Deever ook een schilderij.
In de catalogus van zijn kleinzoon Hermannus Deuling is het hier afgebeelde schilderij ‘Vrouw aan de was’ onder nummer 204 te vinden.
De door Hans Kuiper gemaakte zwart-wit foto van de achterkant van het woonhuis bij de smederij van Albert Kloeze is afkomstig uit de verzameling van de heer Hermannus Deuling, kleinzoon van Hans Kuiper.
De redactie heeft de kleurenfoto van de achterkant van het woonhuis bij de voormalige smederij van Albert Kloeze staande in de Peperstroate op maandag 3 september 2018 gemaakt.

Abracadabra-287

Abracadabra-288

Posted in Deever in de kuunst, Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Heufdstroate, Peperstroate, Skildereeje | Leave a comment

De rieksopsigter woonde bee de Deeverse sluus

Posted on 13 mei 2019

In het in 1999 uitgegeven fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de navolgende tekst over het verleden van de Deeverse sluus en de woning van de opzichter van Rijkswaterstaat bij de Deeverse sluus met bijbehorende afbeelding 32 van een ansichtkaart uit 1915 gepubliceerd.

32 – Dieverbrug – Dieversluis en Woning van den Opzichter – 1915
Links is gedeeltelijk de Dieversluis te zien. Deze stenen schutsluis werd gebouwd in 1879 in een ten zuidoosten van de Drentsche Hoofdvaart gelegen afsnijding van die vaart. Daardoor kwamen de Dieversluis en Woning van den Opzichter van de Rijkswaterstaat van de toenmalige Dienstkring Dieverbrug geheel binnen de grenzen van de gemeente Dwingeloo te liggen.
De voor die tijd bijzonder mooie dienstwoning werd in 1903 gebouwd. De hier zichtbare pereboom direct links naast het huis
leeft nog steeds. In deze woning hebben de opzichters Dalebout, De Ruiter, Koers, Zoer en Van Tellingen gewoond. In de Tweede Wereldoorlog is het huis bij de sluis ook nog een tijdje bewoond door dominee de Vries.
Opzichter Jantinus van Tellingen en zijn vrouw Heiltje Klinkhamer mochten hier na zijn pensionering in november 1978 bljven wonen.
Omstreeks 1915 konden de opzichters en de wegwerkers van de Rijkswaterstaat de beschikking krijgen over een motorrijwiel. Opzichter Jan Pieter de Ruiter voelde daar wel voor, want het drukke gebruik van een gewone fiets viel hem zwaar. Temeer, omdat hij nu mooi zijn eigen motorrijwiel als dienstvoertuig kon gebruiken. Het gebruik maken van de paar keer per dag passerende nieuwe stoomtram langs de vaart werd door hem niet als een goede transportmogelijkheid gezien.
Volgens artikel 7 van het Motorregistreerbesluit, behorende bij de Motor- en Rijwielwet uit 1905, moest ook de provincie Drenthe de houders van nummerbewijzen registreren. Uit het bewaard gebleven register in het Rijksarchief te Assen blijkt dat Jan Pieter de Ruiter reeds op 20 april 1912 houder werd van nummerbewijs D-256. Dit bewijs behoorde bij zijn motorrijwiel. Hij was daarmee de tweehonderd en zesenvijftigste geregistreerde bezitter van een motorvoertuig in Drenthe en tevens de eerste in de omgeving van de Deeverbrogge.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het Rijksarchief te Assen is opgegaan in het Drents Archief.
In het Drents Archief zijn de gegevens behorende bij nummerbewijs D-256 te vinden. In het register werd niet vastgelegd of het nummerbewijs voor een auto, een motor, een bus of een vrachtwagen was, immers het nummerbewijs stond op naam.
Let op dat ook deze kaart werd uitgegeven door café- en logementhouder Sjoert Benthem an de Deeverbrogge.
De redactie heeft de kleurenfoto van de voormalige woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat gemaakt op 2 januari 2017. De witgeschilderde houten serre is later tegen de woning aangebouwd. De redactie weet niet in welk jaar dat is gebeurd.

Posted in Ansichtkoate, Deeversesluus, Diever, ie bint 't wel ..., Topstuk | Leave a comment

Die mooie ieser’n Deeverse dreejbrogge over de voat

Posted on 22 april 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 18 een zwart-wit ansichtkaart van de ijzeren Deeverse draaibrug over de Drentse Hoofdvaart opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1909 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de nieuwbouw van deze ijzeren geschiedenis van het soldatenkamp. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

18 – Dieverbrug – Draaibrug – 1909
Op 6 april 1880 om 12 uur ’s middags werd het bouwen van een ijzeren draaibrug over de Drentsche Hoofdvaart ter vervanging der Oude Dieverbrug, gemeente Diever in het gebouw van het Provinciaal Bestuur te Assen aanbesteed. Het werk werd voor 5077 gulden gegund aan aannemer Roelof Hunse Jr. uit Assen.
Het werk bestond uit het maken, onderhouden en afbreken van een hulpbrug, het slopen van de oude draaibrug, het bouwen van twee landhoofden, het maken van een draaipijler, het bouwen van een draaibrug, het plaatsen van een remmingwerk, het maken van een loopbrugje, grond-, straat-, teer- en voegwerk en het bouwen van een dagverblijf.
De draaibrug was 13,60 m lang en 3,60 m breed. De doorvaartwijdte tussen het landhoofd en het remmingwerk was 6,00 m. De gesmede afgedraaide ijzeren draaispil woog 110 kg, vier geslagen en getrokken ijzeren liggers wogen 3130 kg en de gegoten ijzeren broekbalk woog 1600 kg. De ballastbak onder de brug was gevuld met 1100 kg ruwijzer. Het onderdek van de brug was gemaakt van eikehout. Het bovendek bestond uit Dantzichs grenehout.
Op de brug zijn de gegoten ijzeren spanstijlen, de koppelstangen en de smeedijzeren leuningen te zien. De brug werd met de hand bewogen met behulp van een Engelse schroefsleutel met verstaalde bek.
De aannemer moest zorgen voor een veilig verkeer over en een onbelemmerde doorgang door de hulpbrug. Aan beide zijden van de hulpbrug moest van zonsondergang tot zonsopgang een helder lichtgevende lantaarn branden.
Hij kreeg een boete van drie gulden voor elk uur tussen zonsondergang en zonsopgang dat een lantaarn niet helder lichtgevend was!
Achter de brug is het café-logement van Sjoert Benthem en Grietje Merk te zien. Links naast de witte schuur is de woning van de brugwachter te zien. Aan de rechterkant is het dagverblijf van de brugwachter te zien.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Diever, ie bint 't wel ..., Dreinse Heufdvoat | Leave a comment

Ut olde landhuus op Baark’nheuvel in 1891

Posted on 26 maart 2019

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over het verleden van het landgoed Berkenheuvel opgenomen bij afbeelding 5, zijnde een afbeelding van een foto uit 1891 van mr. Albertus Christiaan van Daalen van het Huis op Berkenheuvel.

Kalteren – Huis op Berkenheuvel – 1891
De ontginning van de woeste gronden ten noorden van Diever en Wapse is rond 1850 begonnen toen J. B. Stoop de eerste gronden kocht van de boermarken van Wapse en Diever. In 1854 verkocht hij het terrein van 365 ha aan mr. Petrus van der Veen, Cornelis Hoekwater en mr. Samuel Hartogh Heys. Deze verkochten in 1885 het inmiddels 772 ha grote gebied aan mr. J. Hoekwater.
In juli 1890 kochten mr. Albertus Christiaan van Daalen en zijn neven H. T. van Rees en J. Praeger Berkenheuvel voor 46000 gulden. Daarmee waren zij eigenaar geworden van ruim 950 ha grond, bestaande uit 320 ha bosgrond, 130 ha heideveld, 500 ha zandgrond, 4 ha bouw en weiland en het hier zichtbare huis, met het adres Kalteren 35.
Het voorste deel stond ter beschikking van de eigenaren. Het achterhuis werd bewoond door Marten Wouwenaar en zijn vrouw Arendina Frederika Huiberts. Zij trouwden op 9 mei 1858 op de Smilde. Hun drie kinderen werden hier geboren, Geertje op 9 maart 1859, Jacob op 19 november 1860 en Hendrik op 10 juni 1864. In dit huis overleed Arendina Frederika Huiberts op 28 januari 1881 en Marten Wouwenaar op 6 december 1899.
Marten Wouwenaar was van 1856 tot in 1894 de bosbaas van Berkenheuvel. Voor de eigenaren van Berkenheuvel kocht hij ook grond. Zo kocht hij op 12 februari 1866 op de verkoop van vastgoed van de erven Jan en Geesje Tijmes Mulder het heideveld genaamd ‘het Kaltersche veld aan het Zand’, groot 1 bunder, 6 roeden en 68 ellen en een perceel zandduinen in het Dieverder Zand, groot 8 bunder, 37 roeden en 70 ellen.
In 1940 werd het hier zichtbare voorhuis vervangen door een nieuw door ir. Mello van Daalen in Alpenstijl ontworpen voorhuis.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Albertus Christiaan van Daalen maakte de hier afgebeelde zwart-foto in 1891. Let bij deze zwart-wit foto vooral ook op het rikke met de melkbus tegen de zijmuur van het achterhuis. Blijkbaar was boschbaas Marten Wouwenaar ook een beetje boer en hield hij een paar koeien. Wellicht verkocht hij zijn melk aan het particuliere melkfabriekje van Jan Frederik Hilkemeijer an de Deeverbrogge ? Of wellicht gebruikte Arendina Frederika Huiberts de melk voor het karnen van boter.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op 9 april 2013 gemaakt.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Diever, ie bint 't wel ..., Landgoed Berkenheuvel, Landhuis Berkenheuvel, Marten Wouwenaar | Leave a comment

Bee Kloas Benn’n in de Aachterstroate

Posted on 24 januari 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is bij foto 19 de navolgende tekst over het verleden van de boerderij van Klaas Bennen an de Aachterstroate in Deever gepubliceerd. Deze boerderij had in 1910 als adres Diever 52 en heeft nu als adres Achterstraat 10. De foto is afkomstig uit de verzameling van Jans Roelof Tabak.

19 – Diever – Bij Klaas Bennen in de Achterstraat – ± 1910
Roelof Egberts Bennen kocht op 27 januari 1888 op een openbare verkoping in het café van Roelof Seinen aan de Hoofdstraat de hier afgebeelde boerderij, adres Diever 52, voor 1192 gulden van Jan Willems Smidt.
Deze boerderij werd omstreeks 1910 bewoond door het echtpaar Klaas Bennen en Hendrikje Bolding en hun kinderen Roelof, Grietje, Aaltje en Geert. Rechts staat Hendrikje Bolding met naast haar de dienstmeid Grietje Brugging.
In de boerderij was tot 17 april 1907 een groot café gevestigd. De tapvergunning gold voor de twee kamers aan de straatkant. De tapkast bevond zich in de grote woonkeuken, waarvan de twee ramen zichtbaar zijn achter de twee vrouwen. De rechter deur was de toegang tot het café.
Marktgangers konden hun paarden op de met heideplaggen bedekte deele stallen.
Mit de Deevermaarkt speelde in het café een accordeonist, zodat ook kon worden gedanst.
Klaas Bennen verkocht in 1907 het verlof aan Zwaantje Offerein, de weduwe van Jan van Zomeren, adres Wapse 6.
Tot in de Tweede Wereldoorlog hield de Boerenleenbank kantoor in deze boerderij. De mensen moesten in de opkaemer aan de achterkant van de boerderij wachten tot ze door de kassier konden worden geholpen in de mooie kaemer. Deze kamer bevond zich achter de twee ramen in de voorgevel en het linker raam en de linker deur in de zijgevel. Daar stonden ook twee brandkasten. Als roggetoeslag werd uitbetaald, dan stonden buiten ook mensen te wachten. In de dertiger jaren keerde de overheid deze toeslag uit voor het laten kleuren van rogge, die dan alleen als veevoer kon worden gebruikt. Het bestuur van de bank vergaderde een keer per maand in de mooie kaemer. De bank betaalde de laatste jaren vijfenzeventig gulden huur per jaar. In 1943 verhuisde de Boerenleenbank naar een nieuw eigen gebouw aan de Hoofdstraat.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Roelof Egberts Bennen is geboren in Deever op 29 augustus 1821 en is overleden in Deever op 18 februari 1895; hij is een zoon van landbouwer Egbert Bennen en Hendrikje Wolters; hij was getrouwd met Aaltje Klasen Mulder
Roelof Seinen is geboren in Deever op 28 januari 1838 en is overleden in Deever op 21 september 1925; hij is een zoon van Jan Seinen en Hillegonda Kornelis Offerein.
Jan Willems Smidt is geboren in Deever op 31 januari 1841 en is overleden in Deever op 8 december 1895; hij is een zoon van Sime Smidt en Aaltje Piers Hessels.
Klaas Bennen is geboren in Deever op 10 december 1864 en is overleden an de Deeverbrogge op 18 oktober 1947 en is een zoon van Roelof Egberts Bennen en Aaltje Klasen Mulder; hij was getrouwd met Hendrikje Bolding.
Hendrikje Bolding is geboren in Deever op 24 mei 1876 en is overleden an de Deeverbrogge op 3 januari 1951.
Roelof Bennen is geboren in Deever op 13 november 1901; hij is een zoon van landbouwer Klaas Bennen, en Hendrikje Bolding,
Grietje Bennen is geboren in Deever op 19 augustus 1903; zij is een dochter van landbouwer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
Aaltje Bennen is geboren in Deever op 21 januari 1906; zij is een dochter van landbouwer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
Geert Bennen is geboren in Deever op 7 juli 1911; hij is een zoon van Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
De redactie van ut Deevers Archief is niet bekend met de gegevens van Grietje Brugging. Kwam zij uit Wapse ?
Zwaantje Offerein is geboren in Deever op 23 juni 1856 en is overleden in Deever op 17 mei 1924; zij is een dochter van smid Fredrik (Frièrik) Jacobs Offerein en Geertje Abels Wanningen; zij is gehuwd geweest met Hendrik van der Veen en Jan van Zomeren.
De redactie heeft de vier kleurenfoto’s van de boerderij an de Aachterstroate in Deever op vrijdag 3 mei 2018 gemaakt.
Het licht boven de twee toegangsdeuren tot het woongedeelte van de boerderij is opgepimpt met een witgeschilderde levensboom. Zijn deze versieringen gemaakt van gietijzer of van plastic ? Wanneer zijn deze twee levensbomen gemonteerd ? In 1910 hing gewoon een gordijntje achter het glas van de twee bovenlichten. In 1910 zaten in het met hout betimmerde deel van de voorgevel nog geen ramen. In 1910 was de voordeur van de mooie kaemer nog niet opgepimt met een deurklopper. In 1910 zat in de toegangsdeur naar het voormalige café nog geen brievenbus.

Posted in Aachterstroate, Alle Deeversen, Boer’nlienbaank, Boerdereeje, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

Ut olde boer’ncafé van Jan Boarels an de brink

Posted on 6 december 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 12 een zwart-wit ansichtkaart van het boerencafé Brinkzicht van Jan Barelds aan de brink van Deever afgebeeld. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1906 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan café Brinkzicht en andere cafés in het binnendorp van Deever. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

12 – Diever – Café van Jan Barelds aan de Brink – Zomer 1906
Uit het ‘Register der Localiteiten waar vergunning voor den verkoop van Sterken drank in het klein in de Gemeente Diever is verleend’ blijkt dat Burgemeester en Wethouders op 18 maart 1893 aan Harm Pieter Hummelen een vergunning ‘voor den verkoop bij hoeveelheden van minder dan tien liter voor gebruik ter plaatse of elders’ verleenden.
Het boerencafé aan de brink had als adres Diever 6. Het verlof gold voor de beide voorkamers. Op 19 april 1906 werd de vergunning ingetrokken, omdat Harm Pieter Hummelen verhuisde naar de Peperstraat.
Het café werd voortgezet door Jan Barelds. Burgemeester en Wethouders verleenden hem daartoe met ingang van 6 mei 1906 een vergunning voor de grote voorkamer aan de westkant, dat wil zeggen voor de kamer aan de kant van de Hoofdstraat.
Op 6 juni 1922 werd in de vergunning een wijziging aangebracht, zodat deze ook gold voor de ten noorden aan de voorkamer grenzende kamer.
De vergunning verviel op 5 januari 1927 door het overlijden van Jan Barelds en de daaraanvolgende afbraak van de localiteit.
Links is de schaapskooi van Hendrik Roelofs Hessels te zien. Dit deel van de Hoofdstraat was vroeger een drift, waarlangs de schapen door het Dieverder Zand naar de heidevelden Aachter ’t zaand werden gedreven.
De beeldbepalende kastanjeboom bij het café is helaas in 1997 gekapt.
Diever was in die tijd nog een belangrijke marktplaats. Bij veehandel horen drank en café’s. Andere localiteiten met een sterkedrank-vergunning waren in 1906 de boerencafé’s van Klaas Bennen (Diever 52), Albert Egberts Mulder (Diever 75), Jan Blok (Diever 76), Cornelis Offerein (Diever 112), Reinder Hummelen (Diever 114), Roelof Seinen (Diever 121), Teunis Wesseling (Diever 144), Albert Trompetter (Diever 148) en Willem Huiskes (Diever 150). Uiteraard waren er ook niet geregistreerde stille kroegjes.

Aantekeningen van de redactie van Ut Deevers Archief
Het feit dat in het dorp Deever zoveel localiteiten met een sterkedrank-vergunning waren, had alles te maken met de drukbezochte vee- en jaarmarkten.
Het boerencafé van Klaas Bennen was gevestigd in de nog steeds bestaande boerderij, nu met adres Achterstraat 10 in Deever.
Het boerencafé van Albert Egberts Mulder was gevestigd in een niet meer bestaande boerderij, op die plek staat nu ’t Nieuwscafé, Kruisstraat 5 in Deever.
De redactie moet nog uitzoeken waar het café van Jan Blok was gevestigd (wie het weet mag het zeggen).
De redactie moet nog uitzoeken waar het café van Cornelis Offerein was gevestigd (de redactie vermoedt op ’t Kastiel in Deever ?) (wie het weet mag het zeggen).
De redactie moet nog uitzoeken waar het café van Reinder Hummelen was gevestigd (wie het weet mag het zeggen)..
Het boerencafé van Roelof Seinen was gevestigd in een boerderij, waar nu de boerderij met adres Hoofdstraat 57 in Deever staat. In dit pand was in de tijd van Roelof Seinen in een voorkamer ook het gemeentehuis ondergebracht.
Het boerencafé van Teunis Wesseling was gevestigd in de boerderij op de plek waar nu zelfbedieningswinkel met adres Hoofdstraat 82 is gevestigd.
Het boerencafé van Albert Trompetter was gevestigd in de nog steeds bestaande boerderij, nu met adres Hoofdstraat 53 in Deever
Het café van Willem Huiskes was gevestigd in een niet meer bestaand pand tussen de huidige pand met adres Hoofdstraat 49 en het huidige pand met adres Hoofdstraat 51.
De zwart-wit ansichtkaart, in 1906 uitgegeven, is op 21 juni 1908 verstuurd.
De redactie heeft de kleurenfoto op vrijdag 30 november 2018 gemaakt.

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Brink, Café Jan Barelds, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

Rogge döss’n bee’j Garriet Jan Wesseling

Posted on 23 november 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 84 een foto uit 1940 van het dorsen van rogge met de primitieve maar vernuftige dorsmachine van de gebroeders Kloeze bij boer Gerrit Jan Wesseling in de Achterstraat in Diever. In de tekst bij de afgebeelde foto is de situatie ter plekke beschreven. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

84 – Diever – Dorsen bij Gerrit Jan Wesseling in de Achterstraat – 1940
De man met de pet links op de döskaaste is instopper Frederik (Frièrik) Houwer . De baandensnieder die naast Frederik (Frièrik) Houwer bezig is kon helaas niet worden herkend. De schoter, de man die de gaarven rogge naar de baandensnieder gooide, bevindt zich op de rogge in de boerderij. Links boven op het stro staat Willem Punt. De man die onder hem staat is Jan Oostra. In het midden staat smid Hendrik Kloeze uit de Hoofdstraat. Hij en zijn broer Albert waren de eigenaren van deze döskaaste. De helaas niet herkende jongen bij de motor is waarschijnlijk de machinist. Deze motor liep op pieterölie en werd gekoeld met water in een bak om de motor. De motor staat op een oud autochassis. De döskaaste en zijn aandrijving werden verplaatst met behulp van een paar sterke paarden. Bij de motor hoorde registratiebewijs D-2138, dat op 30 augustus 1921 in Assen werd afgegeven aan Albert Kloeze.
De döskaaste staat in de baander en op de deele van de boerderij van Gerrit (Garriet) Jan Wesseling in de Achterstraat. Hendrik Wesseling, die weduwe was van Kea (Kee) Janssen, liet deze boerderij voor zijn zoon Gerrit Jan en zijn vrouw Hendrikje Oostra bouwen. Hendrik Wesseling was tot zijn pensionering hoofdmeester van de Wittelter school. Om de boerderij hier te kunnen bouwen moest de oude boerderij, die door Hendrik Wesseling was verhuurd aan Hendrikus Oostra en Aaltje Oostenbrink, worden afgebroken.
Het dorsen van rogge aan huis was één grote ellende, want het hele huis kwam onder het stof te zitten. Het kostte een paar dagen om alles weer schoon te krijgen. Alle deuren van het achterhuis werden opengezet, zodat de wind zoveel mogelijk stof weg kon blazen. Als de rogge kraekdröge was, dan ging het dorsen gemakkelijk en was er minder stof.
Toen hadden boeren in Oldendiever ook een döskaaste. De Oldendieverse dorsvereniging had als leden Jans Bult, Hendrik Kerssies, Hessel Hessels, Fokke Hessels, Jacobus (Kobus) Kruid en Geert Kok. Hun döskaaste stond in een schuur bij Jans Bult.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Frederik (Frièrik) Houwer is geboren op 26 maart 1900. Hij is overleden op 27 mei 1989.
Wie herkent de man naast Frederik (Frièrik) Houwer ? Is het Gerrit Jan Wesseling ?
Willem Punt is geboren op 26 december 1896. Hij is overleden op 2 augustus 1985.
Hendrik Kloeze is geboren op 13 juli 1909. Hij is overleden op 30 juli 1967.
Albert Kloeze is geboren op 24 april 1901. Hij is overleden op 22 april 1961.
De helaas niet herkende jongen zou Wijnand Hunneman kunnen zijn. Wie herkent deze jongen ?
Gerrit (Garriet) Jan Wesseling is geboren op 8 juni 1900. Hij is overleden op 22 oktober 1983.
Hendrik Wesseling is geboren op 31 oktober 1869. Hij is overleden op 6 april 1942.
Kea (Kee) Janssen is geboren op 24 september. Hij is overleden op 22 oktober1934.
Hendrikje Oostra is geboren op 6 mei 1897. Zij is overleden op 13 september 1974.
De redactie heeft de kleurenfoto van de situatie ter plekke van het pand met huidig adres Achterstraat 4 in Deever op maandag 3 september 2018 gemaakt. Het boerderijgedeelte van de boerderij van Gerrit (Garriet) Jan Wesseling is nu in gebruik bij Installatiebedrijf Dick Sjabbens.

Posted in Aachterstroate, Boer'nlee'm, Diever, ie bint 't wel ..., Old nummerbröt, Topstuk | Leave a comment

Un soldoat’nkeuk’n in de Kaamp op de Oeren

Posted on 22 september 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 14 een zwart-wit ansichtkaart van soldaten in een soldatenkeuken in de Kaamp op de Oeren opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1907 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de geschiedenis van het soldatenkamp. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

14 – Wapse – Soldatenkeuken in de Kaamp op de Oeren – 1907
Een deel van het grote tentenkamp van de landmacht is op de foto rechts op de achtergrond te zien. Het kamp op de Oeren stond op kroem heideveld, dat wil zeggen onvlak en drassig heideveld, vol met veldkeien. De schietoefeningen werden gehouden bij de kogelvangers in het Wapser Zand. Als de soldaten naar de schietbaan marcheerden, dan werden ze begeleid door een eigen muziekcorps. In de buurt van de schietbaan stond ook de schijvenloods.
De in 1904 geboren Jannes Santing herinnerde zich uit zijn jonge jaren dat Wapsers vertelden dat in de kaamp een helder köppeltie soldoat’n zaat. Op prentbriefkaarten is te lezen dat bijvoorbeeld gelegerd waren het 9-de regiment, 1-ste bataljon, 3-de compagnie en het 9-de regiment, 2-de bataljon, 3-de compagnie. In het tentenkamp waren ongeveer 2400 soldaten gelegerd. Op de voorgrond is één van de veldkeukens met zijn watervoorziening te zien. Het water werd met behulp van pompen uit de grond gehaald. Daarvoor had de genie buizen tot in de welle geslagen.
Bij het zien van deze foto herinnerde Jannes Santing zich dat op het land van Johannes Hilberts nog jaren daarna zogenaamde Norton-pompen hebben gestaan. Ook wist hij te vertellen dat zijn vader en hij de achtergebleven buizen later uit het heideveld van Harm Eleveld (Harm Prakken) mochten halen.
Ik vertelde Jannes Santing dat het zo jammer was dat van de kaamp heel weinig op papier is terug te vinden. Zijn reactie was aandoenlijk. Hij zei: ’t Is moar net hoe aij ’t bekiekt. Vervolgens rommelde hij wat in de krantenbak naast zijn stoel in zijn gezellige kamer in het rusthuis en haalde het boekje van Arend Mulder te voorschijn. Feilloos zocht de krasse negentiger bladzijde honderdentwintig op en zei: Zuuk moar neet langer. Hier steet alles over de kaamp. ‘K mag ’t so now en dan nog graeg ies lees’n.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Jannes Santing was in zijn werkzame leven de smid van Wapse.
Johannes Hilberts is geboren op 29 november 1908 en is overleden op 30 januari 1983. Hij was getrouwd met Margje Eggink. Zij is geboren op 25 januari 1910 en is overleden op 17 januari 1959.
Harm Eleveld (Harm Prakken) is geboren op 26 november 1879 en is overleden op 3 september 1955. Hij was getrouwd met Aaltje Stevens. Zij is geboren op 5 februari 1883 en is overlden op 7 juni 1919.

Op 10 augustus 1905 verscheen in de Provinciale Drentsche en Asser Courant het navolgende korte bericht.

De zorg voor de officieren-menage bij de in September aanstaande te houden manoeuvres in den omtrek van Diever is opgedragen aan onzen stadgenoot den restaurateur Th. Bakker.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De schrijver gebruikte in dit éénregelige berichtje drie Franse woorden. In het Nederlands luidt deze zin:
De zorg voor het eten van de officieren bij de in September aanstaande te houden troepenbewegingen in den omtrek van Diever is opgedragen aan onzen stadgenoot den gaarkok Th. Bakker.
Blijkbaar kregen de heren officieren niet te eten uit een gewone soldatenkeuken in de kaamp op de Oeren, maar werd hun eten apart bereid door een daarvoor ingehuurde gaarkok uit Assen.

Posted in Ansichtkoate, de Kaamp op de Oeren, Diever, ie bint 't wel ..., Smedereeje Santing, Wapse | Leave a comment

Jan Winters hef de rove van de rechter klompe of

Posted on 29 augustus 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 54 een foto van de leerlingen van de Witteler skoele. Juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst maakte deze foto in het voorjaar van 1930. In de tekst bij de afgebeelde foto zijn alle leerlingen genoemd. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

54 – Wittelte – Bij de Berg – Voorjaar 1930
Deze foto van de leerlingen van de Wittelter school is genomen door Christina Augusta Johanna ter Horst. Zij was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 onderwijzeres aan deze school.
Onderste rij van links naar rechts:
Lambert Jonker, Hendrik Berends, Jan Tabak Jzn., Hendrik Boerhof, Steven Jan van de Berg, Jan Winters, Albert Jongbloed, Etje Slot, Aaltje van Leeuwen, Annigje Jonker, Geertje Vrielink, Marinus Odie, Martinus Lensen en Jacoba Tabak.
Tweede rij van links naar rechts:
Jans Ofrein, Gelmer Siemens, Geert Kok, Sieme Jongbloed, Jan Kok Lzn., Jan Thijs Thijen, Harm Hessels, Klaas (Koos) Smak, Klaas van de Berg, Jantje Tabak en Albertje Berends.
Derde rij van links naar rechts:
Karel van Kooten, Hendrik Berends Jzn., Wim van Kooten, Wietske van Leeuwen, Griet Ofrein, Aaltje Hendrikje Tabak, Jantina Kok, Anna Koning, Albertje Lensen, Roelofje Vrielink.
Bovenste rij van links naar rechts:
Aaltje Thijen, Jentje Berends, Roelie Soer, Anna van Leeuwen, Willempje Siemens.
Harm Hessels zat niet op de Wittelter school, maar woonde in de boerderij tegenover de Baarg en kwam natuurlijk aangelopen toen deze foto werd genomen.
De kinderen hebben bekende Wittelter achternamen, behalve de broertjes Van Kooten. Zij zijn de zonen van de beheerder van het werkverschaffingskamp dat toen bij de Dwingeler Stroom stond.
De kinderen poseren bij de sterk in verval geraakte berg in het land van Klaas van de Berg. Op de berg staan een paar hulsebossen. Wittelters kunnen zich nog herinneren dat de platte bovenkant van de berg veel groter was.
Bij de berg bevond zich in die tijd nog een drinkenskoele. De berg werd steeds lager door afbrokkeling, boeren haalden grond weg voor het vullen van gaten in wegen, ook kinderen en koeien hebben zo het een en ander verropt.
Klaas van de Berg heeft de berg later bijna helemaal afgegraven, want op die bult wilde geen gras groeien en die hulsebossen stonden ook maar in de weg.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan de Witteler Baarg.
Juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 werkzaam in de Witteler Skoele.
Zij moet de hier afgebeelde schoolfoto kort na 1 maart 1930 hebben gemaakt. Alle kinderen dragen kniekousen en dikke truien
De leerling Jan Winters die van links af gezien de zesde jongen op de voorste rij is, mist van zijn rechter klomp de kap.
In ut Deevers: Hee hef de rove van de rechter klompe of.

1. Aaltje Thijen
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

2. Jentje Berends
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

3. Roelie Soer
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

4. Anna van Leeuwen
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

5. Willempje Siemens
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

6. Karel van Kooten
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

7. Hendrik Berends Jzn.
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

8. Wim van Kooten
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

9. Wietske van Leeuwen
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

10. Griet Ofrein
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

11. Aaltje Hendrikje Tabak
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

12. Jantina Kok
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

13. Anna Koning
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

14. Albertje Lensen
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

15. Roelofje Vrielink
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

16. Jans Ofrein
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

17. Gelmer Siemens
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

18. Geert Kok
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

19. Sieme Jongbloed
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

20. Jan Kok Lzn.
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

21. Jan Thijs Thijen
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

22. Harm Hessels
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

23. Klaas (Koos) Smak
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

24. Klaas van de Berg
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

25. Jantje Tabak
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

26. Albertje Berends
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

27. Lambert Jonker
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

28. Hendrik Berends
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

29. Jan Tabak Jzn.
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

30. Hendrik Boerhof
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

31. Steven Jan van de Berg
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

32. Jan Winters
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

33. Albert Jongbloed
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

34. Etje Slot
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

35. Aaltje van Leeuwen
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

36. Annigje Jonker
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

37. Geertje Vrielink
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

38. Marinus Odie
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

39. Martinus Lensen
De redactie moet zijn gegevens nog uitzoeken.

40. Jacoba Tabak
De redactie moet haar gegevens nog uitzoeken.

Posted in de Witteler Baarg, Diever, ie bint 't wel ..., Witteler skoele, Wittelte | Leave a comment

De olde kapelle van Obadja op Zorgvlied

Posted on 20 juli 2018

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeelding 15, zijnde een afbeelding van de oudste ansichtkaart van het kerkje van de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’ op Zorgvlied. Deze vereniging werd later ‘Evangelisatievereniging Obadja’ genoemd. Deze ansichtkaart is in 1908 uitgegeven.

15 – Zorgvlied – Kapel van de Evangelisatievereniging Obadja – 1908
Op 4 februari 1904 werd onder leiding van predikant dr. Arnold Izak Kan de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’ opgericht in het boerencafé van Wolter Benthem. De vereniging werd goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 10 mei 1904.
Al op 18 oktober 1904 werd begonnen met de bouw van een eenvoudige kapel.
Deze is ontworpen door architect O.M. Meek uit Donkerbroek. De prijs van de houten kapel met stenen fundamenten, met uitzondering van het schilderwerk en het meubilair, werd begroot op duizend gulden.
Het werk is uitgevoerd door aannemer B. Offringa uit Makkinga. Het grondwerk is door de leden zelf gedaan. Andere leden voerden met boerenwagens de bouwmaterialen aan.
Al op 14 december 1904 werd de kapel in gebruik genomen. In het begin werd eens in de twee weken ’s avonds een dienst gehouden, omdat de evangelisatieverenigng te weinig geld had om alleen een voorganger te kunnen betalen.
In 1908 werd het bos rond de kapel gerooid en werd bij de weg een hek geplaatst.
In 1915 werd de zondagschool opgericht.
In 1916 werd de erfpacht van het terrein voor 10 gulden afgekocht van mevrouw Johanna van Wensen, weduwe van mr. Lodewijk Guillaume Verwer.
In 1918 werd achter deze kapel een begraafplaats aangelegd. De gemeente Diever gaf daarvoor een subsidie van 250 gulden.
In 1928 kon eindelijk samen met de rechtzinnig Hervormde Kerk in Boijl een eigen evangelist worden aangetrokken.
De vereniging kocht het Amsterdamse huis van Paulus Mulder om de voorganger te kunnen huisvesten. Het huis werd in 1929 in gebruik genomen door evangelist Hendrik Betten en zijn gezin. Hij bleef de kerkgemeenschap tot aan zijn dood op zondag 2 februari 1947 dienen.
In 1932 werd het fraaie torentje door een blikseminslag vernield. Daarvoor in de plaats kwam een degelijk rechtlijnig exemplaar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Uit het Beleidsplan 2015-2015 van de Hervormde Gemeente te Diever van de Kerkenraad van de Hervormde Gemeente Diever van 8 oktober 2014 is het volgende belangwekkende citaat overgenomen:
De hervormde houten kapel te Zorgvlied is van de Nederlandse hervormde evangelisatievereniging. De kapel dateert uit 1904 en werd gebouwd door de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige Belangen der Hervormden’, later kreeg zij de naam Obadja.
De evangelisatievereniging is opgezet vanuit de hervormde gemeente Diever als afstandsevangelisatie. Later is de evangelisatie meer een richtingsevangelisatie geworden.
Tussen de evangelisatievereniging en de kerkenraad van de hervormde gemeente Diever is een plaatselijke regeling opgesteld. De kerkenraad van de hervormde gemeente Diever heeft 1 (één) boventallige ouderling en 1 (één) boventallige diaken ten behoeve van de evangelisatievereniging Obadja. Eén keer per jaar worden de ambtsdragers met een bijzondere opdracht en het bestuur van de evangelisatievereniging Obadja uitgenodigd voor een moderamenvergadering.
Het bijbelboek Obadja is het vierde boek van de kleine profeten en is volgens het opschrift van het boek geschreven door de profeet Obadja. Zijn naam betekent ‘Dienaar van God’.
Op 14 juli 1932 verscheen in de krant ‘de Telegraaf’ het volgende korte bericht over de brand in het houten torentje van de houten kapel van de hervormde evangelisatievereniging:
In Zorgvlied sloeg de bliksem in een kerktoren welke in brand geraakte, doch met vereende krachten wist men het vuur te blusschen.

Abracadabra-1636

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Obadja, Zorgvlied | Leave a comment

Un olde foto van kiender van de skoele op Woater’n

Posted on 9 mei 2018

SIn het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 44 een zwart-wit foto uit 1925 van kinderen bij de lagere school op Wateren opgenomen. In de tekst bij de afgebeelde schoolfoto zijn alle kinderen genoemd. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

44 – Wateren – Openbare Lagere School – Zomer 1925
Het leek mij aardig om een foto te tonen die niet is opgenomen in de mooie gelegenheidsuitgave ‘1884-1984 – 100 jaar Openbare Lagere School Wateren’. Temeer, omdat het meisje aan de rechterkant, met de mooie strik in haar haren, mijn moeder is.
Op de foto staat alleen groep I, dat wil zeggen ongeveer de helft van de leerlingen en de drie leerkrachten uit het schooljaar 1924-1925 op het plein bij de school.
Ik hoefde bij deze foto weinig moeite te doen om achter de namen van de leerlingen en de leerkrachten te komen, want zelfs na meer dan zeventig jaar wist mijn moeder deze namen zonder te aarzelen achter elkaar op te noemen.
Op deze foto zijn te zien:
Jantje Dolsma (1), Margje de Boer (2), Geesje Benedictus (3), Gerritje Bruursema (4), Roelofje Schipper (5), Bernadetta Ackermann (6), Johanna Dekker (7), Jan Bos (8), meester Gerrit Bakker (9), Ferdinand Jacob Damhuis (10), Gerritje Ekkels (11), Hitsje van Aarsen (12), Geesje Blaauw (13), Hessel Donker (14), Martin Ackermann (15), Alie Bos (16), juffrouw Naleke Bos-Evers (17), hoofdmeester Hendrik van Delden (18), Johanna Alida Brinkmann (19), Margaretha Bernardina Halman (20), Johannes Joseph Halman (21), Antonius Hendrikus Damhuis (22), Bernardus Valentinus Halman (23), Hendrikus Hugo Damhuis (24), Roelof Blaauw (25), Rensje Donker Wdr. (26), Hielke Ekkels (27), Rensje Haanstra (28), Trijntje Haanstra (29), Rensje Donker Rdr. (30), Maria Bos (31), Hennie Bos (32), Jacob Donker (33), Harm Donker (34), Johan Ekkels (35), Jene Haanstra (36), Ignatius Willebrordus Brinkmann (37), Johannes Frederik Brinkmann (38), Piet Bos (39), Jan Bruursema (40) en Gerrit Haanstra (41).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is op zoek naar aanvullende gegevens van het onderwijzende personeel en de leerlingen en zal deze in dit bericht publiceren. Wie helpt de redactie bij al dat zoekwerk ??

Gegevens van de kinderen op de foto:

1. Jantje Dolsma
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

2. Margje de Boer
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

3. Geesje Benedictus
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

4. Gerritje Bruursema
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

5. Roelofje Schipper
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

6. Bernadetta Ackermann
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

7. Johanna Dekker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

8. Jan Bos
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

9. Meester Gerrit Bakker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

10. Ferdinand Jacob Damhuis
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

11. Gerritje Ekkels
Zij is geboren op 15 februari 1917 op Zorgvlied. Zij is overleden op 22 december 1993. Zij ligt begraven op de kaarkhof an de Verwersweg op Zorgvlied. Zij was getrouwd met Jan Zwiers. Jan Zwiers is geboren op 7 april 1915. Hij is overleden op 20 maart 2004. Hij ligt begraven op de kaarkhof an de Verwersweg op Zorgvlied.

12. Hitsje van Aarsen
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

13, Geesje Blaauw
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

14. Hessel Donker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

15. Martin Ackermann
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

16. Alie Bos
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

17. Juffrouw Naleke Bos-Evers
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

18. Hoofdmeester Hendrik van Delden
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

19. Johanna Alida Brinkmann
Zij is geboren op 29 juli 1918 op Zorgvlied. Zij is overleden op 21 december 1997 te Veldhoven.

20. Margaretha Bernardina Halman
Zij is geboren op 9 juni 1918 op Zorgvlied. Zij is overleden op 24 december 2008 in Eindhoven. Zij is een dochter van Johannes Halman (geboren op 23 oktober 1881 in Weststellingwerf, overleden op 2 februari 1966 in Eindhoven) en Maria Margaretha Brinkmann (geboren op 7 juni 1886 op Woater’n, overleden op 31 mei 1959 in Eindhoven).

21. Johannes Joseph Halman
Hij is geboren op 24 januari 1915 op Zorgvlied. Hij is overleden op 4 april 1984 in Eindhoven. Hij is een zoon van Johannes Halman (geboren op 23 oktober 1881 in Weststellingwerf, overleden op 2 februari 1966 in Eindhoven) en Maria Margaretha Brinkmann (geboren op 7 juni 1886 op Woater’n, overleden op 31 mei 1959 in Eindhoven).

22. Antonius Hendrikus Damhuis
Hij is geboren op 21 mei 1914 op Zorgvlied. Hij is overleden op 13 oktober 1992 in Doetinchem. Hij is een zoon van rijksveldwachter Hendrikus Damhuis en Oeke van der Weide. Hij trouwde op 10 juli 1938 in Oranjewoud met Catharina Susanna Draaisma.

23. Bernardus Valentinus Halman
Hij is geboren op 26 september 1916 op Zorgvlied. Hij is overleden op 16 mei 1999 in Eindhoven. Hij is een zoon van Johannes Halman (geboren op 23 oktober 1881 in Weststellingwerf, overleden op 2 februari 1966 in Eindhoven) en Maria Margaretha Brinkmann (geboren op 7 juni 1886 op Woater’n, overleden op 31 mei 1959 in Eindhoven).

24. Hendrikus Hugo Damhuis
Hij is geboren op 17 februari 1918 op Zorgvlied. Hij is getrouwd met Gertrud Widhager.
Nog verder te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

25. Roelof Blaauw
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

26. Rensje Donker Wdr.
Zij is geboren op 13 maart 1917 in Donkerbroek. Zij was een dochter van Wietze Donker en Sara Pool. Zij is overleden op 31 december 1998 in Den Burg op Texel. Zij is begraven in Den Burg. Zij is op 21 september 1934 op zeventienjarige leeftijd getrouwd met Wybren Pranger.

27. Hielke Ekkels
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

28. Rensje Haanstra
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

29. Trijntje Haanstra
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

30. Rensje Donker Rdr.
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

31. Maria Bos
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

32. Hennie Bos|
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

33. Jacob Donker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

34. Harm Donker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

35. Johan Ekkels
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

36. Jeene Haanstra
Hij is geboren op 24 juli 1913 in Doldersum. Hij is een zoon van Hendrik Haanstra (geboren op 2 april 1886 in de gemeente Ooststellingwef, overleden op 25 november 1958) en Annigje Oosterga (geboren op 1 december 1885 in de gemeente Diever, overleden op 9 oktober 1975). Hij is overleden op 18 september 1990. Hij trouwde met Jacoba Kerssies (geboren op 25 december 1914, overleden op 8 mei 1995). Jeene Haanstra en Jacoba Kerssies zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

37. Ignatius Willebrordus Brinkmann
Hij is geboren op 27 juli 1914 op Zorgvlied. Hij is overleden op 20 augustus …. te Eindhoven.

38. Johannes Frederik Brinkmann
Hij is geboren op woensdag 10 mei 1916 op Zorgvlied. Hij is een zoon van Valentinus Brinkmann (geboren op 17 april 1882 op Zorgvlied, overleden op 14 juni 1961 in Aalst) en Riemkje (Regina) Yntes Kingma (geboren op 18 november 1888 in Wirdum, overleden op 22 september 1964 in Aalst). Hij is overleden op woensdag 16 januari 1985 op 68-jarige leeftijd.
Johannes trouwde met Hendrika Wilhelmina Gerrits.
Zij is geboren op zondag 10 juli 1921 in Nijmegen en is overleden op donderdag 23 maart 2006 in Velden op 84-jarige leeftijd. is.

40. Jan Bruursema
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

41. Gerrit Haanstra
Hij is op 15 januari 1915 geboren in Doldersum. Hij is een zoon van Hendrik Haanstra (geboren op 2 april 1886 in de gemeente Ooststellingwef, overleden op 25 november 1958) en Annigje Oosterga (geboren op 1 december 1885 in de gemeente Diever, overleden op 9 oktober 1975). Hij is overleden op 7 september 1990. Gerrit Haanstra is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Posted in De aandere kaante van de bos, Diever, ie bint 't wel ..., Woater’n, Woaterse skoele | Leave a comment

Op ut Deeverse hunnebedde stön un olde skure

Posted on 1 mei 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 64 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever. De foto voor deze ansichtkaart is rond 1933 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de aankoop van het hunnebed door het rijk en een globale beschrijving van ut hunnebedde door professor doctor Albert Egges van Giffen. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

64 – Heezeresch – Hunebed op de Steenakkers – ± 1933
Op 6 januari 1855 werd ter voldoening aan het Koninklijk Besluit van 28 december 1854 aan het Rijk gemeld dat op de Heezeresch in een akker van Hendrik ter Mast een hunebed lag. Op deze akker stond bij een huisje een schuur, waaronder stenen van het hunebed lagen.
Het Rijk besloot pas op 20 oktober 1871 de akker en het hunebed aan te kopen. Het Rijk verzocht wethouder Klaas Kok om met de eigenaar te onderhandelen over de aankoop en het verplaatsen van de schuur, opdat het hunebed in zijn geheel vrij zou komen.
Hendrik ter Mast was wel bereid de akker met het hunebed te verkopen. Voor de grond vroeg hij 12 gulden. Voor het verplaatsen van zijn schuur vroeg hij 200 gulden. Ook bedong hij dat een op zijn akker aanwezig voetpad over de publieke weg moest gaan lopen. Uiteindelijk ging hij accoord met een vergoeding van 88 gulden voor de schuur. Daarbij stelde het Rijk wel als voorwaarde dat deze niet hoger zou zijn, als de schuur in zo’n slechte staat zou blijken te zijn, dat deze na het afbreken niet meer zou kunnen worden herbouwd. De totale verkoopprijs kwam zo op 100 gulden te liggen. Op 2 november 1871 werd de koop gesloten. Na het afbreken van de schuur konden de daar onder liggende stenen worden blootgelegd.
De archeoloog professor doctor Albert Egges van Giffen beschreef het hunebed later als volgt:
Het hunebed is onregelmatig spits-eivormig. Het heeft een ongeveer noord-oostelijk-zuidwestelijk gerichte lengte-as. De ingang bevindt zich vermoedelijk aan de zuidkant, doch de plaats waar is niet zonder meer vast te stellen. Het steengraf bestaat uit minstens 10 draagstenen en totaal uit 22 stenen. Ze bestaan allen uit graniet. Toen het hnnebed nog geheel ongeschonden was, werd als bijzonderheid aangegeven dat in één der dekstenen een grote mensenhand was gegraveerd of uitgehouwen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De afbeelding van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever dateert uit 1933. In de achtergrond van de afbeelding is de bebouwing van de Dwarsdrift en van ut Kastiel te zien.
Had meneer de weledelgestrenge professor doctor in de oudheidkunde Albert Eggen van Giffen het hunnebed maar nooit naar eigen inzichten ‘gerestaureerd’ ! Ut hunnebedde op bijgaande afbeelding oogt veel echter, zo zijn het mooie dikke stien’n in de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever.
Hedendaagse slimme professoren in de oudheidkunde ‘restaureren’ niet zo maar meer een oudheidkundig object, maar proberen dit zo mogelijk zo goed en duurzaam mogelijk te ‘conserveren’, in de (vervallen) staat te houden waarin het zich bevindt, dus wat betreft dit hunnebedde plat en kort door de bocht gezegd: met de fikken er van afblijven en letterlijk saand uut de Stienakkers erover.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op maandag 2 januari 2017. Het had in de nacht van 1 op 2 januari een beetje gesneeuwd. Dat leverde toch wel weer een mooi fragmentje uit het aanstaande verleden van ut hunnebedde op.

Posted in Albert Egges van Giffen, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Grönnegerweg, Hunnebedde D52, Oudheidkunde, Stienakkers | Leave a comment

Schoft van de törfstikkers in ut Bakkersveentie

Posted on 25 april 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 48 een in de zomer van 1926 gemaakte zwart-wit foto van turfstekers in het Baakersveentje in Wapse opgenomen. De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart was aanwezig in de verzameling van wijlen Hennie Nijzingh, een echte Wapser. In de tekst bij de afgebeelde foto is met name aandacht besteed aan de mensen op de foto. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

48 – Wapse – In ’t Bakkersveentie – Zomer 1926
Voor de Tweede Wereldoorlog werden voor gebruik als brandstof in diverse veentjes in de gemeente Diever törf en zödden gestoken. Dat was ook zo het geval in het Bakkersveentie. Dit veentje lag in de Aarlanden op de plaats waar zich nu het gelijknamige dierenparkje in de Haarsmastraat bevindt. Het veentje werd Bakkersveentie genoemd, omdat dit het eigendom was van bakker Marinus Dijkstra.
Het is blijkbaar schoft in het veen. De turfstekers rusten even uit, want de drie vrouwen hebben zo te zien net een pul met verse koffie gebracht. Dit was voor de fotograaf een prachtig moment voor het maken van deze sfeervolle opname.
Aan de linkerkant zit Lambert Dijkstra, een zoon van de op 30 september 1920 overleden bakker Marinus Dijkstra en Geertje Wouwenaar. Lambert Dijkstra heeft na de dood van zijn vader nog een tijdje de bakkerij voortgezet.
Zijn zwager Hendrik Trompetter zit naast hem. Naast Hendrik Trompetter zit zijn vrouw Trijntje Dijkstra, de zuster van Lambert Dijkstra. Toen Lambert op Kalteren woonde, heeft Trijntje het winkeltje van haar ouders voortgezet. Achter haar staat Janna Trompetter, de zuster van Hendrik Trompetter. Zij was getrouwd met boer en timmerman Hendrik Houwer uit Diever. Naast Trijntje Dijkstra zit Margje Houwer, dochter van timmerman Hendrik Houwer en Janna Trompetter. Margje Houwer was getrouwd met Johannes Nijzingh. Ze heeft haar pasgeboren en zo te zien goed ingepakte, naar haar grootmoeder vernoemde, dochter Janna op schoot. Rechts staat Jan van der Weij (Jan Kanon). Hij was geen familie van de genoemde mensen.
Ook op andere plaatsen in de gemeente werd turf gewonnen. Jan en Harm Hessels staken turf uit een veentje aan de Geeuwenbrug. Wittelter boeren wonnen turf uit het Holleveen en de Zandlotten. Ook langs de Vledder Aa werd turf gestoken. Rensje Donker herinnerde zich dat ze vaak turven moest keren in een veentje bij Wateren. Ook bij het Adderveen en in de Hertenkamp werd lange tijd turf gestoken.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het dierenparkje met de naam Bakkersveentie aan de Haarsmastraat in Wapse op 26 april 2018 gemaakt.
Op het internet is het dierenparkje aan de Haarsmastraat in Wapse ook te vinden. Let op de afbeelding van het dierenparkje vooral op het erg zeldzame zitbankje.
Marinus Dijkstra is geboren op 24 augustus 1854 in Doldersum en is overleden op 30 september 1920 in Wapse.
Geertje Wouwenaar is geboren op 9 maart 1859 op Berkenheuvel en is overleden op 3 mei 1945 in Wapse.
Marinus Dijkstra trouwde op 25 december 1883 met Geertje Wouwenaar.
Lambert Dijkstra is geboren op 28 augustus 1898 in Wapse en is overleden op 10 december 1975 in Wapse. Lambert Dijkstra was getrouwd met Jantina van Zomeren.
Hendrik Trompetter is geboren op 24 maart 1892 in Wapse en is overleden op 16 december 1985 in Wapse. Hendrik Trompetter was getrouwd met Trijntje Dijkstra.
Trijntje Dijkstra is geboren op 1 juni 1891 in Wapse en is overleden op 27 oktober 1957 in Wapse.
Janna Trompetter is geboren op 3 september 1881 in Wapse en is overleden op 8 november 1973 in Deever.
Hendrik Houwer is geboren op 19 mei 1880 in Deever en is overleden op 20 februari 1970 in Deever.
Margje Houwer is geboren op 21 augustus 1905 in Deever. Ze trouwde op 15 mei 1926 op twintigjarige leeftijd met Johannes Nijzingh. Zij is in 1987 op 77-jarige leeftijd overleden.
Johannes Nijzingh is geboren op 19 mei 1904 in Deever en is overleden op …… in …..
De gegevens van het poppie Janna Nijzingh ontbreken nog. Ze moet al kort na het huwelijk van Johannes Nijzingh en Margje Houwer zijn geboren. Het zou kunnen zijn dat Janna Nijzingh nog leeft.
De gegevens van Jan van der Weij ontbreken nog.
De bezoekers van het Deevers Archief worden vriendelijk verzocht ontbrekende, aanvullende of verbeterende gegevens van de personen op de foto bij de redactie te melden, in het bijzonder van Janna Nijzingh.

Posted in Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Topstuk, Wapse | Leave a comment

Nieuw boek over de geschiedenis van Diever – 1999

Posted on 6 april 2018

In het najaar van 1999 (de precieze datum heeft de redactie van het Deevers Archief niet geregistreerd) is in de Meppeler Courant het volgende merkwaardige artikeltje gepubliceerd over het verschijnen van het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’, de eerste publicatie van de heemkundige vereniging uut Deever sinds haar oprichting in 1994.

Diever.
De historische vereniging Diever presenteerde gisteren haar vierde pennenvrucht.
Onder de titel ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ laat het boekje foto’s zien die zijn genomen tussen 1880 en 1940.
Eerder verschenen al ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’, ‘Diever in oude ansichten’ en ‘Kent u ze nog ,,,, die van Diever’.
Omdat er voor de drie voorgaande boekjes grote belangstelling bestaat heeft de historische vereniging de stap gewaagd naar een vierde boek.
De foto’s zijn door verschillende inwoners en oud-inwoners van Diever beschikbaar gesteld. Omdat niet iedereen wist wie op welke foto staat heeft de historische vereniging zich ingespannen op bij elke foto de juiste namen te zetten. Hierbij is vaak de hulp van oude mensen ingeroepen.
Het boek dat gisteren is gepresenteerd laat foto’s zien uit alle delen van de voormalige gemeente Diever. Sommige laten de bedrijvigheid zien zoals die omstreeks de eeuwwisseling op het platteland plaats had. Ook andere beelden zoals kerken, bijzondere huizen, scholen en waterwegen zijn in ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ te zien.
Het boek ligt vanaf vandaag bij de VVV-Diever in de verkoop.
Er zijn vijfhonderd exemplaren gedrukt, waarvan er tweehonderd zijn overgenomen door de Europese Bibliotheek in Zaltbommel.
Een werkgroep van zes mensen komt in november dit jaar met het eerste lustrumboek van de historische vereniging. In dit boek zijn alle monumenten opgenomen uit de voormalige gemeente Diever.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De eerste zin van het berichtje in de Meppeler Courant is niet juist. Dit is onjuiste berichtgeving. Het betreft niet haar vierde pennenvrucht, maar haar eerste.
In het verlengde van de eerste zin wekt de derde zin van het artikel ‘Eerder verschenen al …..’ de suggestie dat de drie genoemde publicaties via de heemkundige vereniging uut Deever tot stand zijn gekomen. Dit is onjuiste berichtgeving.
Het boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder is al in januari 1975 voor eigen rekening en risico uitgegeven door Boekhandel Roelof van Goor aan de Kruisstraat in Deever. De heemkundige vereniging uut Deever bestond toen nog niet. Het boekje van Arend Mulder is niet meer in de boekhandel te koop, echter is via het internet wel bij handelaren in tweedehands boeken te koop.
Het boekje ‘Diever in oude ansichten’ van Albertus Andree (in de volksmond veelal Bart Eulie genoemd) is vóór 1981 voor eigen rekening en risico uitgegeven door de Europese Uitgeverij in Zaltbommel. De heemkundige vereniging uut Deever bestond toen nog niet. Een print-on-demand exemplaar van het boekje is nog steeds voor veel geld verkrijgbaar bij de uitgever.
Het boekje ‘Kent u ze nog… die van Diever’ van de hiervoor genoemde Albertus Andree is in 1987 voor eigen rekening en risico uitgegeven door de Europese Uitgeverij in Zaltbommel. De heemkundige vereniging uut Deever bestond toen nog niet. Een print-on-demand exemplaar van het boekje is nog steeds voor veel geld verkrijgbaar bij de uitgever.
De vierde zin ‘Omdat er voor ….’ is daarom ook niet juist. Het betreft het eerste boekje.
De zin vóór de laatste zin ‘Er zijn vijfhonderd …..’ is niet juist. Deze moet luiden ‘De uitgever heeft vijfhonderd exemplaren gedrukt, waarvan de heemkundige vereniging uut Deever voor eigen rekening en risico slechts driehonderd exemplaren heeft afgenomen.’
Een print-on-demand exemplaar van het boekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …‘ is nog steeds voor veel geld verkrijgbaar bij de uitgever. Gelukkig wordt in de webstee van de heemkundige vereniging uut Deever haar eerste uitgave volledig genegeerd.
De laatste zin van het berichtje hoort niet thuis in het berichtje, deze zin heeft betrekking op een ander onderwerp. Overigens is dit zo genoemde eerste lustrumboek nooit verschenen.

Abracadabra-1511

Posted in Cultuur, Diever, ie bint 't wel ..., Publicatie | Leave a comment

Bee de winkel van Flip Zaligman in de Heufdstroate

Posted on 20 maart 2018

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 76 een afbeelding van en ansichtkaart uit 1936 van de Heufdstroate in Deever met aan de rechterkant de manufacturenwinkel De Toekomst van het echtpaar Philippus (Flip) Zaligman en Heintje Wilda. In de begeleidende tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de familie Zaligman. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

76 – Diever – Bij de manufacturenwinkel van Flip Zaligman – 1936
In het rechter pand was de grootste en mooiste manufacturenwinkel van het dorp gevestigd.
Het werd bewoond door de in Dwingeloo geboren Philippus (Flip) Zaligman, zijn vrouw Heintje Wilda en hun in Diever geboren kinderen Martha Hendrika (8-12-1920), Levie (Loekie) Salomon (21-12-1921) en Hendrika (Rikie) Henriëtta (26-10-1925).
Flip Zaligman was mit ’t pak bee’j ’t pad. In het begin bezocht hij zijn klanten op een transportfiets. Het pak was toen een grote koffer die onder meer was gevuld met rollen stof. Als hem werd gevraagd hoe de zaken gingen, dan kon het zijn dat hij antwoordde: Het gaat goed, maar het goed gaat niet…..
Het ging echter zo goed met het goed dat hij de transportfiets kon vervangen door een automobiel. Bij de winkel staat zijn voertuig met kenteken D-3386. Het nummerbewijs werd afgegeven op 11 maart 1924.
De winkel brandde op 20 februari 1940 af. De familie Zaligman vestigde zich op 26 april 1940 in Meppel op het Noordeinde 7.
De Duitse bezetter arresteerde in de nacht van vrijdag 2 op zaterdag 3 oktober 1942 ongeveer 14.000 joodse landgenoten. Zo kwam het dat in de grauwe morgen van zaterdag 3 oktober, op sabbat en bovendien op Grote Verzoendag, de joodse gemeenschap van Meppel op het station stond te wachten op een trein naar het kamp Westerbork. Daarbij bevonden zich Flip, Heintje, Loekie en Rikie Zaligman. Martha was ondergedoken en werd later verraden. Haar dochter Thea werd in Westerbork geboren. Vanuit Westerbork zijn ze gedeporteerd naar de Duitse vernietigingskampen.
Heintje en Rikie werden kort daarna in 1942 vergast in Auschwitz. Loekie kwam in 1943 om in Schöppenitz. Flip vond in 1944 de dood in Auschwitz. Martha, haar man en hun dochter Thea overleefden het concentratiekamp Theresienstadt. Martha overleed in 1970 in Zandvoort. Thea emigreerde naar Israël, waar ze met Marcel Gaby trouwde. Zij heeft nog regelmatig contact met Jans Tabak.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Philippus (Flip) Zaligman is op 21 september 1893 geboren in Dwingel. Hij was manufacturier.
Hij huwde op 10 mei 1894 in Coevorden met Heintje Wilda.
Zij verhuisden op 20 mei 1920 van Dwingel naar het adres Deever 189.
Martha Hendrika Zaligman is op 8 december 1920 in Deever geboren.
Levie (Loekie) Salomon Zaligman is op 21 december 1921 in Deever geboren.
Hendrika (Rika) Henriëtte is op 26 oktober in Deever geboren.
De familie Zaligman verhuisde op 7 juni 1936 naar het adres Eerste Hoofdstraat 34 in Meppel.
De familie Zaligman verhuisde op 28 april 1939 naar het adres Deever 189.
De familie Zaligman verhuisde op 26 april 1940 naar het adres Noordeinde 7 in Meppel.
De winkel van Philippus (Flip) Zaligman brandde op 20 februari 1940 af.
Het zou zeker van respect getuigen als in het trottoir voor de drogisterij op het adres Hoofdstraat 51 in Deever (zeg mor veur de olde boer’nlienbaank) vijf zo genoemde stolpersteine (straampelstien’n), waarbij op elke steen de naam van een lid van de familie Philippus (Flip) Zaligman is gegraveerd.
Een mooie klus voor bestuursvoorzitter Homme Geertsma met de vele zijnen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever uut Deever.
De redactie heeft de kleurenfoto van de prachtige erbij liggende bestrating van de Heufdstroate gelukkig nog op 26 april 2018 kunnen maken, vóór de uitbarsting van het herbestratingsgeweld met de titel ‘Deever op Drift’ in 2019 in het oude binnendorp Deever.

abracadabra-491

Posted in Ansichtkoate, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Joodse inwoner, Olde auto, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Category Archives: Diever, ie bint ’t wel …

Zoekterm

Oproep

Berichten

Onderwerpen

Ut Deevers Archief