Vrijdag 9 juli 2021 was een zeer heuglijke en gedenkwaardige en historische dag, want op die dag reikte de heer Homme Geertsma, toen nog steeds voorzitter van het hoofdbestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, het eerste exemplaar van de in eigen beheer uitgegeven maar vet gesponsorde fotobijbel Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever uit aan zijn vroegere collega de heer doctorandus Hendrikus (Rikus) Jager, voorzitter van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Westenveld. De uitreiking vond plaats in het krimpfiliaaltje van scholenmoloch Stad en Esch uut Möppel op de Westeresch van Deever.
De redactie van ut Deevers Archief beschouwt dit prachtige bijna 600 bladzijden tellende standaardwerk, let op, nota bene, mind you, toch echt wel als het Magnum Opus van de veteranen onder de vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De redactie betreurt het toch wel enigszins dat in het paar kilo zware boek geen overzicht van de opgenomen illustraties met bronvermelding is opgenomen. Teneinde deze omissie in enige mate te compenseren is in dit bericht het overzicht van de illustraties in hoofdstuk 3 opgenomen. Als een bepaalde illustratie aanwezig is in ut Deevers Archief, dan is een link naar deze illustratie aangebracht.

3. Ontginning land- en bosbouw
157 – Bladzijde 101 – Foto van het Monument op Berkenheuvel.
158 – Bladzijde 102 – Foto van de stoomtram an de Deeverbrogge.
159 – Bladzijde 102 – Foto van de gemeentelijke dokterswoning an de Heufdstroate in Deever.
160 – Bladzijde 103 – Foto van de gemeentelijke burgemeesterswoning an de Heufdstroate in Deever.
161 – Bladzijde 103 – Foto van Harm Smit en Jacoba Mones bij het huis op Berkenheuvel.
162 – Bladzijde 103 – Foto van zandduinen op Berkenheuvel.
163 – Bladzijde 104 – Tekening van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom
164 – Bladzijde 104 – Foto van de onthulling van het Monument door kleinzoon Bert Doorman.
165 – Bladzijde 104 – Foto van Bert van Daalen 75 jaar na de onthulling van het Monument.
166 – Bladzijde 105 – Foto 1 van de genodigden op boerenkarren na de onthulling van het Monument op Berkenheuvel.
167 – Bladzijde 105 – Foto 2 van de genodigden op boerenkarren na de onthulling van het Monument op Berkenheuvel.
168 – Bladzijde 105 – Foto van de houten uitkijktoren op Kijkduin op Berkenheuvel.
169 – Bladzijde 106 – Foto van boschbaas Marten Wouwenaar.
170 – Bladzijde 106 – Foto van boschbaas Harm Smit.
171 – Bladzijde 106 – Foto van boschbaas Wolter Smit.
172 – Bladzijde 108 – Detail van de topografische kaart uit 1909 met het Adderveen.
173 – Bladzijde 109 – Foto van het Adderveen in 1891.
174 – Bladzijde 109 – Foto van het Adderveen in omstreeks 2020/2021.
175 – Bladzijde 110 – Tekening van het ontstaan van een pingo.
176 – Bladzijde 111 – Geomorphologische kaart van de zandverstuivingen op Berkenheuvel.
177 – Bladzijde 111 – Doorsnede van de zandverstuivingen op Berkenheuvel.
178 – Bladzijde 112 – Ansichtkaart van de Koekoeksvijver.
179 – Bladzijde 112 – Foto van de Koekoeksvijver in de vijftiger jaren van de vorige eeuw.
180 – Bladzijde 112 – Ansichtkaart van een ven aan de Doldersummerweg.
181 – Bladzijde 112 – Ansichtkaart van het Mastenveldje aan de Bosweg.
182 – Bladzijde 113 – Ansichtkaart van de Veentjes.
183 – Bladzijde 113 – Ansichtkaart van de plas Studentenkamp aan de Studentenweg.
184 – Bladzijde 113 – Ansichtkaart van het Snoekveen in de hoek Pastoorszandweg en Studentenweg bij Geeuwenbrug.
185 – Bladzijde 114 – Groepsfoto familie Wolter Smit met mr. Albertus Christiaan van Daalen uit 1934.
186 – Bladzijde 114 – Foto overdracht van het beheer van Berkenheuvel van Harm Smit naar Wolter Smit uit 1934.
187 – Bladzijde 115 – Nieuwsblad van het Noorden van 29-9-1949 – Waar zal het militair oefenterrein komen ?
188 – Bladzijde 115 – Ansichtkaart van paviljoen Berkenheuvel aan de Bosweg bij Diever.
189 – Bladzijde 116 – Ansichtkaart van de uitkijktoren aan de Bosweg.
190 – Bladzijde 116 – Foto van professor Van Giffen bij zijn zomerhuisje De Keet op de Heezerberg.
191 – Bladzijde 117 – Ansichtkaart van het openluchttheater aan de Heezeresch.
192 – Bladzijde 117 – Foto van bosexploitatie gebroeders Buitenhuis-Pleij
193 – Bladzijde 117 – Foto van een ploeg eekschillers.
194 – Bladzijde 118 – Foto uit de fotoreportage Vereniging Het Grondbezit – 1936.
195 – Bladzijde 118 – Foto uit de fotoreportage Vereniging Het Grondbezit – 1936.
196 – Bladzijde 118 – Foto van het gezelschap Vereniging Het Grondbezit op bezoek op Berkenheuvel – 1936.
197 – Bladzijde 119 – Foto van een zandverstuiving met een bosje op Berkenheuvel.
198 – Bladzijde 120 – Foto van Harm Smit en Jacoba Mones bij het 25-jarig jubileum als boschbaas.
199 – Bladzijde 121 – Ansichtkaart met uitzicht vanaf de uitkijktoren op Berkenheuvel, de Nooderesch en Deever.
200 – Bladzijde 121 – Detail van een wandel- en fietskaart uit 1952, uitgegeven door de V.V.V. in Deever.
201 – Bladzijde 122 – Foto van vrijwilligers van de Historische Vereniging Diever bij het fundament van de brandpaal.
202 – Bladzijde 122 – Foto van het fundament van de brandpaal op Berkenheuvel
203 – Bladzijde 122 – Ansichtkaart van het restant van de zandverstuiving de Witte Bergen aan de Bosweg in 1957.
204 – Bladzijde 123 – Ansichtkaart van het Van Tienhovenpark op Berkenheuvel uit 1953.
205 – Bladzijde 123 – Detail wandelkaart Berkenheuvel met de Witte Bergen en het Van Tienhovenpark.
206 – Bladzijde 123 – Foto van de Koekoeksvijver aan de Melloweg uit 1949.
207 – Bladzijde 124 – Foto van de zuidzijde van het monument op Berkenheuvel uit 1925.
208 – Bladzijde 125 – Foto van de kogelvangers aan de Kogelvangerweg op Berkenheuvel.
209 – Bladzijde 125 – Foto van het de plaats van het verdwenen hunnebed Pottiesbaargie.
210 – Bladzijde 126 – Foto van vrijwilligers tijdens herstelwerkzaamheden aan het Onderduikershol.
211 – Bladzijde 126 – Foto van het Slangenbad op de hoek van de Ringweg en de Harm Smitweg op Berkenheuvel
212 – Bladzijde 127 – Foto van de weg langs de Noorderesch van Deever gezien vanaf de Bosweg.
213 – Bladzijde 128 – Foto van een schaapskudde. Deze foto is niet in de gemiente Deever gemaakt.
214 – Bladzijde 129 – Tekening van de plaats van de essen rond Deever
215 – Bladzijde 130 – Foto van arbeiders bij een lorrie en een paard in de ontginning van ut Olde Willemsveld
216 – Bladzijde 130 – Foto van arbeiders in de ontginning van ut Olde Willemsveld.
217 – Bladzijde 130 – Foto van de familie Haveman bij een trekker in een ontginning op Woater’n
218 – Bladzijde 130 – Foto van arbeiders bij een diepploegtrekker in ut Olde Willemsveld
219 – Bladzijde 131 – Foto van Hendrik Offerein en Aaltje Smidt bij het aardappels rooien.
220 – Bladzijde 131 – Foto van Hendrik Offerein en Aaltje Smidt bij het aardappels rooien.
221 – Bladzijde 131 – Foto van Thomas Heiblom en Hilligje Liezen bij het machinaal rooien aardappelen.
222 – Bladzijde 131 – Foto van Thomas Heiblom en Hilligje Liezen bij het machinaal rooien aardappelen.
223 – Bladzijde 132 – Foto van Jaap Snoeken en Geesje van Zomeren bij het selecteren van aardappelen.
224 – Bladzijde 132 – Foto van N.A.D.-arbeidsmannen op een aardappelakker op de Noorderesch in 1942.
225 – Bladzijde 132 – Foto van Jan Pottie met zes van zijn kinderen bij het aardappelrooien.
226 – Bladzijde 133 – Foto van de gebroeders Jan en Teunis Wesseling in de Wittellermoa bij het maaien van gras.
227 – Bladzijde 133 – Foto van Hendrik Ofrein uit Oldendiever bij het grasmaaien.
228 – Bladzijde 133 – Foto van Jan Pottie en Harm Hessels bij het maaien van gras in Wittelte.
229 – Bladzijde 133 – Ansichtkaart met Anke Doggen-Goettsch en Froukje Moes bij het hooien.
230 – Bladzijde 134 – Foto van Jan Kok van ’t Noord bezig met het gras schudden met een trommelschudder.
231 – Bladzijde 134 – Foto van Hans Nijzingh uit Wapse bezig met het rillen van het hooi.
232 – Bladzijde 134 – Foto van Jan Kok met zuster Jantina Kok bezig met het inhalen van het hooi.
233 – Bladzijde 134 – Foto van gemaaid gras op de Noorderesch van Deever.
234 – Bladzijde 135 – Foto van Hendrik Offerein en Aaltje Smidt bij het rogge maaien met de zende.
235 – Bladzijde 135 – Foto van Hendrik Offerein en Aaltje Smidt bij het rogge maaien met de zende.
236 – Bladzijde 135 – Foto van roggemaaiers in het Oldendieverse veld.
237 – Bladzijde 135 – Foto van Reinder van der Helm bezig met het maaien van rogge.
238 – Bladzijde 136 – Foto van Roelof Bennen bij het rogge maaien op de Heezeresch.
239 – Bladzijde 136 – Foto van Aaltje Offerein-Smidt en Teunis Mulder bij het rogge maaien.
240 – Bladzijde 136 – Foto van Margje Klok-Westerhof, Jacob Oost en Cornelis Klok op de maaimachine.
241 – Bladzijde 136 – Foto van Roelof Bennen bij het rogge maaien op de Heezeresch.
242 – Bladzijde 137 – Foto van Roelof en Geert Bennen bij het roggemaaien op de Heezeresch.
243 – Bladzijde 137 – Foto van de familie Bult en arbeiders bij het rogge maaien in Oll’ndeever.
244 – Bladzijde 137 – Foto van Jan Willem Bakker, dochter Geertje en Roelie en een nicht van Jan-Willem.
245 – Bladzijde 137 – Foto van Hendrik Oost, Johannes Nijzingh, Hendrik Houwer, Jan Moes, ….
246 – Bladzijde 138 – Foto van kinderen op de Noorderesch bij het korengaasten.
247 – Bladzijde 138 – Foto van roggegaasten op de Heezeresch met op de achtergrond de toren van Diever
248 – Bladzijde 138 – Foto van roggegaasten op de Heezeresch met op de achtergrond de uitkijktoren
249 – Bladzijde 138 – Foto van het intrekken van de rogge op de Westeresch
250 – Bladzijde 139 – Ansichtkaart van het intrekken van de rogge met twee paarden voor de wagen
251 – Bladzijde 139 – Foto van menner Berend Gruppen en vader Hendrik Gruppen bij het intrekken van de rogge
252 – Bladzijde 139 – Ansichtkaart van het an de miete zetten van rogge in de Smitskaampen an de Grönnegerweg
253 – Bladzijde 140 – Foto van roggemieten op de Noorderesch met links de Bosweg
254 – Bladzijde 140 – Foto van roggemieten op de Heezeresch, foto gemaakt door Harm (Haarm) Hessels
255 – Bladzijde 140 – Foto van roggemieten op de Heezeresch, foto gemaakt door Harm (Haarm) Hessels
256 – Bladzijde 141 – Foto van dorsen met loondorscherij H. Boonstra van de Deeverbrogge
257 – Bladzijde 141 – Afbeelding van een rekening van loondorscherij H. Boonstra van de Deeverbrogge
258 – Bladzijde 141 – Foto van Willem Elting in Wittelte
259 – Bladzijde 141 – Foto van een maisveld op de Heezeresch met de nu verdwenen Heezerbergweg
260 – Bladzijde 142 – Foto van Jan Tabak in Wittelte, bij het inspannen van het paard
261 – Bladzijde 142 – Foto van Hennie Nijzingh uit Wapse op de Ten Darperweg
262 – Bladzijde 142 – Ansichtkaart in kleuren van een ploegende boer op de Heezeresch
263 – Bladzijde 142 – Foto van Jantinus Gerrits, Berend Gruppen, Ronkje van Nijen en Aafje van der Weij
264 – Bladzijde 143 – Foto van Klaas Hofstee in Oll’ndeever met paard en wagen
265 – Bladzijde 143 – Foto van Geert Bennen met paard en wagen in de Hoofdstraat
266 – Bladzijde 143 – Foto van Tijme Bakker bij het ploegen op de Zandakkers an de Grönnegerweg
267 – Bladzijde 144 – Foto van het echtpaar Van Ankorven-Oost met paard en wagen
268 – Bladzijde 144 – Foto van het bestuur van het paardenfonds
269 – Bladzijde 144 – Foto van Cornelis Klok en Margje Westerhof bij hun paarden
270 – Bladzijde 144 – Foto van dekhengst Rigoletto van dekstation Oldendiever
271 – Bladzijde 145 – Foto van boerderij aan de Ter Darperweg bij de weg naar Soerte
272 – Bladzijde 145 – Foto smederij Kloeze met Marinus Bakker, Hendrik Kloeze, Albert Kloeze, Roelof … , Albert Kloeze
273 – Bladzijde 145 – Foto met Jan de Ruiter, Saathof, Jans de Ruiter, Henk van den Bos, Albertje de Ruiter-van de Berg
274 – Bladzijde 146 – Foto van koeien op stal bij Cornelis Klok
275 – Bladzijde 146 – Foto van de koeien van de familie Bult in de wei in Oll’ndeever
276 – Bladzijde 146 – Foto van boeren die met de hand koeien melken bij Ten Have
277 – Bladzijde 146 – Foto van Janna van Ankorven die met de hand een koe melkt
278 – Bladzijde 147 – Foto van Harm en Geert Kok die met de hand een koe melken
279 – Bladzijde 147 – Foto van Jans en Mina Bult die met de hand een koe melken
280 – Bladzijde 147 – Foto van Jacob Smit die koeien melkt met de melkmachine
281 – Bladzijde 147 – Foto van het melken met de melkrobot bij de familie Oosterhuis in de Broeken
282 – Bladzijde 148 – Foto van boeren bij een jongveekeuring op het marktterrein
283 – Bladzijde 148 – Foto van het verhandelen van een pink bij de boerderij van de familie Bult in Oll’ndeever
284 – Bladzijde 148 – Foto van de kadaverbak op Ten Have
285 – Bladzijde 148 – Foto van het bestuur van het veefonds Diever, foto van Harm (Haarm) Hessels
286 – Bladzijde 149 – Afbeelding van de voorkant van een kalverboekje van het Nederlands Rundvee Stamboek
287 – Bladzijde 149 – Afbeelding van de voorkant van een melkcontrole-boekje
288 – Bladzijde 149 – Foto van het schetsen van een kalf bij Albert Winters aan de Wittelterbrug
289 – Bladzijde 150 – Ansichtkaart van de voorgevel van de boerderij Kastanjelaan 20 met koeien
290 – Bladzijde 150 – Foto van de keuring van een stier bij de familie Bult in Oll’ndeever
291 – Bladzijde 150 – Foto van de zijgevel van de voormalige boerderij Oldendiever 6
292 – Bladzijde 151 – Foto van de boerderij Wittelterweg 14
293 – Bladzijde 151 – Foto van personeel bij de zuivelfabiek van Wapse in 1934
294 – Bladzijde 152 – Ansichtkaart van de Wapser zuivelfabriek in de zestiger jaren van de vorige eeuw
295 – Bladzijde 152 – Afbeelding van het briefhoofd van de Wapser zuivelfabriek
296 – Bladzijde 153 – Foto van het personeel van de Wapser zuivelfabriek
297 – Bladzijde 154 – Foto van hert personeel van de Wapser zuivelfabriek
298 – Bladzijde 155 – Foto van het keuterijtje van Geert Kleene en Elisabeth van der Veen
299 – Bladzijde 156 – Foto van Geert Kleene, die bezig is met de hand een koe te melken
300 – Bladzijde 156 – Foto van Geert Kleene, Elisabeth van der Veen en hun kinderen in 1915
301 – Bladzijde 157 – Foto van meester Groeneveld van de Wapser skoele
302 – Bladzijde 158 – Foto van de stoomzuivelfabriek an de Deeverbrogge
303 – Bladzijde 158 – Foto van het pand van de stoomzuivelfabriek in 2020
304 – Bladzijde 158 – Foto van de zuivelfabriek en de beltmolen aan het Moleneinde in Deever
305 – Bladzijde 159 – Ansichtkaart van de zuivelfabriek en de beltmolen aan het Moleneinde in Deever
306 – Bladzijde 159 – Foto onthulling gedenkplaat ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de zuivelfabriek Diever
307 – Bladzijde 160 – Foto van bestuur en raad van commissarissen van de zuivelfabriek Diever
308 – Bladzijde 160 – Foto van bestuur, raad van commissarissen en personeel van de zuivelfabriek Diever
309 – Bladzijde 160 – Luchtfoto van LFN van de zuivelfabriek Diever, omstreeks 1952
310 – Bladzijde 160 – Foto van de voorpersmachine in de kaasmakerij in 1959
311 – Bladzijde 161 – Foto van de reünie ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de zuivelfabriek Diever
312 – Bladzijde 161 – Foto van een paard en wagen met melkbussen bij het café Jonkers an de Gowe
313 – Bladzijde 161 – Foto van wagen met melkbussen op het Kasteel
314 – Bladzijde 161 – Foto van Jan Kiers bij zijn laatste melkrit voor de zuivelfabriek Diever
315 – Bladzijde 162 – Foto van de laatste trekkers met wagens met melk bij de zuivelfabriek Diever
316 – Bladzijde 162 – Foto van de zuivelwinkel aan het Moleneinde in Deever
317 – Bladzijde 162 – Afbeelding van een beschrijving van het schoonmaken van melkbussen.
318 – Bladzijde 162 – Afbeelding van een reclame voor de zuivelwinkel aan het Moleneinde
319 – Bladzijde 163 – Foto van de kaasmakerij van de zuivelfabriek Diever
320 – Bladzijde 163 – Foto van de kaasmakerij van de zuivelfabriek Diever
321 – Bladzijde 163 – Foto van de kaasmakerij van de zuivelfabriek Diever
322 – Bladzijde 163 – Reclame voor producten van de zuivelfabriek Diever
323 – Bladzijde 163 – Reclame voor producten van de zuivelfabriek Diever
324 – Bladzijde 164 – Foto van de attributen voor het monsternemen van melk voor de zuivelfabriek Diever
325 – Bladzijde 165 – Afbeelding van een krantenfoto van Roelof Pot vanwege de ruilverkaveling
326 – Bladzijde 165 – Foto van een boer bij de stemming over de ruilverkaveling Diever in de gereformeerde kerk
327 – Bladzijde 165 – Foto van een boer bij de stemming over de ruilverkaveling Diever in de gereformeerde kerk
328 – Bladzijde 165 – Afbeelding uit een krant van mensen in een zaal bij een vergadering over de ruilverkaveling
329 – Bladzijde 166 – Foto van Jantina, Jan Kok, Jan Arend Krol en Albertus Bel bij de stemming over de ruilverkaveling
330 – Bladzijde 166 – Foto van onder meer Harm Kerssies, Jan de Ruiter en Marinus Bakker
331 – Bladzijde 166 – Foto van Geert Dolsma bij het laden van stalmest bij zijn boerderij Achterstraat 14
332 – Bladzijde 167 – Afbeelding in een krant van Jacobus Kruid in verband met de ruilverkaveling
333 – Bladzijde 167 – Afbeelding in een krant van wethouder en boer … Bakker in verband met de ruilverkaveling
334 – Bladzijde 168 – Foto van Wolter Benthem en Rob Schuiling bij de overdracht van grond aan Natuurmonumenten
335 – Bladzijde 168 – Schilderij van de boerderij van de familie Benthem op Woater’n anno 1902
336 – Bladzijde 169 – Ansichtkaart van de zandverstuivingen in het Ekingerzand.
337 – Bladzijde 170 – Foto van de boerderij Wateren 12 van de familie Benthem op Woater’n in 1991
338 – Bladzijde 171 – Luchtfoto van de melkveehouderij, adres Wateren 12
339 – Bladzijde 171 – Schets van de situatie in het Wapserveld
340 – Bladzijde 172 – Foto van de boerderij Wateren 12.