Category Archives: Zorgvliet

Ansichtkoate van de Greinspoele – 1958

De Greinspoele aan de voet van de hoge Appelsgaschse Zandduinen (de Kaele Duun’n) bij Zorgvliet ligt deels in de gemiente Ooststellingwerf in de provincie Friesland, maar ook deels in de gemiente Deever in de provincie Drente.
De gemeentelijke en de provinciale grens loopt dwars door dit plasje water, vandaar de naam Greinspoele. Het plasje was in die tijd gelukkig nog een poelegie.

Posted in Ansichtkoate, Gemiente Deever, Greinspoele, Zorgvliet | Leave a comment

Un foto van de bau van de kattelieke kaarke

In Spinning Houwe, het papieren blad van de Stichting Waalres Erfgoed, jaargang 15, nummer 4, december 1915 verscheen het artikel Familie Brinkmann, geschreven door Harrie van de Laak. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de de Stichting Waalres Erfgoed dit artikel in ut Deevers Archief op te nemen. De redactie is de Stichting Waalres Erfgoed bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

Familie Brinkmann
Twee jaar terug stond onderstaande foto op Facebook Oud-Aalst-Waalre met bijgaande tekst: 1934 – verbouwing aan de kerk van Onze Lieve Vrlouwe Presentatie in Aalst. Volkert Brinkmann (waarschijnlijk degene boven aan de ladder) heeft hierbij geholpen.. De vraag hierbij is: is dat juist ?
Het probleem is dat de raamindeling niet klopt. Tussen twee steunberen zitten steeds drie smalle ramen, terwijl er bij de Aalster kerk slechts één breed raam tussen de steunberen zit. Na enig speurwerk op internet heb ik de kerk met de drie ramen tussen de steunberen gevonden: Zorgvlied, een klein gehucht in Drente. Deze kerk is in 1924 gebouwd, dus de tekst bij de foto had moeten zijn: boven aan de ladder staat Volkert Brinkmann bij de bouw van de kerk in Zorgvlied, gemeente Diever.
Natuurlijk was het niet toevallig dat ik in Drente ging zoeken, in het bevolkingsregister van Waalre kunnen we zien dat Valentinus Brinkmann zich met zijn gezin op 4 mei 1933 in Aalst gevestigd heeft vanuit Diever, Zorgvlied 55. Zorgvlied maakt deel uit van de gemeente Diever in Drente, een plaatsje vlak bij de grens met Friesland. Zijn beroep was koopman en timmerman, dus het is mogelijk dat hij meegewerkt heeft aan de verbouwing van onze kerk in 1934, echter de foto is in Zorgvlied genomen.
In het kort de geschiedenis van de familie Brinkmann: Johann Friedrich Brinkmann is geboren in 1807 in Südmerzen in Duitsland, een plaatsje enkele kilometers ten noorden van Mettingen. Hij vertrekt naar Friesland, naar Haskerdijke, trouwt daar met Aaltje Berends Kruis en zijn beroep is veenbaas.
Zijn zoon Bernardus Frederick Brinkmann geboren in 1845 trouwt met Johanna Elisabeth van Putten, hij is boer en herbergier in Zorgvlied.
Zijn zoon Valentinus geboren in Zorgvlied Diever in 1882 vestigt zich met zijn vrouw Riemke Kingma en 12 kinderen in Aalst. Hij is echter niet de eerste Brinkmann die zich in Aalst vestigt, dat is zijn zus Maria Margaretha getrouwd met Johannes Halman.
Daarvóór was het gedrag van Johannes Halman vergelijkbaar met een asielzoeker. In 1924 komt hij vanuit Weesperkarspel in Luyksgestel, in 1928 vertrekt hij naar Veldhoven, in 1930 gaat hij weer terug naar Luyksgestel, in hetzelfde jaar vestigt hij zich in Aalst.
Volkert (die naam is afgeleid van Valentinus) was in zijn jeugd een verdienstelijk schaatser, blijkens de uitslagen in de krant, onder andere in Hepkema’s courant van 24 januari 1903. In 1905 overlijdt zijn vader, maar zijn moeder blijft herbergierster.
Uit Hepkema’s courant van 23 mei 1908. Volkert was de enige zoon, dus waarschijnlijk betreft het hier Volkert.
In Aalst zijn verschillende families verbonden met de Brinkmannen. Onder andere Gilsing, Flapper, Piepenbrock, Habraken, Strijbos, Heesterbeek, Baselmans, enzovoort.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Zie ook het bericht De fumilie Halman woonde op Woater’n en Zorgvliet.
De redactie heeft het bestuur van de Stichting Waalres Erfgoed verzocht een goede scan van de in afbeelding 1 afgebeelde foto van de rooms katholieke kerk op Zorgvliet ter beschikking te stellen voor publicatie in ut Deevers Archief.
Op de afbeeldingen 3 en 4 zijn de gegevens uit het bevolkingsregister van de gemiente Deever van het echtpaar Valentinus Brinkmann en Riemkje Kinkma en hun 13 kinderen te lezen. Het gezin werd op 10 september 1929 uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemiente Deever. Het gezin vertrok naar Veldhoven in Noord-Brabant.

Het gezin Brinkmann was als volgt samengesteld.
1.  Valentinus (Volkert) Brinkmann
Hij is geboren op 17 april 1882 op Zorgvliet. Hij is overleden op 14 juni 1961 in Aalst. Hij trouwde op 8 oktober 1910 in Deever met Riemkje Kingma.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
2.  Riemkje (Regina) Kingma
Zij is geboren op 18 november 1888 in Wirdum (Leeuwarderadeel). Zij is overleden op 22 september 1964 in Aalst. Zij trouwde op 8 oktober 1910 in Deever met Valentins Brinkmann.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
3.  Bernardus Antonius Brinkmann
Hij is geboren op 10 juli 1911 op Zorgvliet. Hij is overleden op 9 september 1988 in Waalre. Hij trouwde op 26 september 1940 in Waalre met Barbara Hendrica Cox.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
4.  Emerentiana Maria Brinkmann
Zij is geboren op 30 oktober 1912 op Zorgvliet. Zij is overleden op …
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
5.  Ignatius Willebrordus Brinkmann
Hij is geboren op 27 juli 1914 op Zorgvliet. Hij is overleden op 20 … in Eindhoven.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
6.  Johannes Frederik Brinkmann
Hij is geboren op woensdag 10 mei 1916 op Zorgvliet. Hij is overleden op woensdag 16 januari 1985 op 68-jarige leeftijd in Valkenswaard. Hij trouwde met Hendrika Wilhelmina Gerrits. Zij is geboren op zondag 10 juli 1921 in Nijmegen en is overleden op donderdag 23 maart 2006 op 84-jarige leeftijd in Velden.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
7.  Johanna Alida Brinkmann
Zij is geboren op maandag 29 juli 1918 op Zorgvliet. Zij is overleden op zondag 21 december 1997 op 79-jarige leeftijd in Veldhoven. Zij trouwde op donderdag 21 mei 1953 op 34-jarige leeftijd met de 32-jarige Christianus (Chris) Antonius Gilsing. Hij is een zoon van Petrus Leonardus Gilsing en Maria Gerarda Walraven. Christianus is geboren op vrijdag 11 maart 1921 in Eindhoven. Hij is overleden op dinsdag 2 mei 1989 op 68-jarige leeftijd in Waalre. Van Johanna en Christianus zijn vijf kinderen bekend.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
8.  Agatha Maria Brinkmann
Zij is geboren op 10 mei 1920 op Zorgvliet. Zij is overleden op 13 maart 1921 op Zorgvliet, oud: 10 maanden.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
9.  Willebrordus Joseph Brinkmann
Hij is geboren op 1 juli 1922 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
10.  Antonius Bernardus Brinkmann
Hij is geboren op 6 oktober 1923 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
11.  Valentinus Johannes Brinkmann
Hij is geboren op 14 januari 1925 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
12.  Bernardinus Johannes Brinkmann
Hij is geboren op 3 september 1926 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
13. Agatha Maria Brinkmann
Zij is geboren op 10 mei 1928 op Zorgvliet. Zij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
14. Reginald Antonius Brinkmann
Hij is geboren op 11 december 1929 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.

Afbeelding 1
Bladzijde 3 van het papieren blad Spinning Houwe van de Stichting Waalres Erfgoed, jaargang 15, nummer 4, december 1915.
Op de links afgebeelde foto is de man in het zwart pastoor M.D.N.J. Epping en is de man boven aan de ladder Valentinus (Volkert) Brinkmann.


Afbeelding 2
Het bovenste deel van bladzijde 4 van het papieren blad Spinning Houwe van de Stichting Waalres Erfgoed, jaargang 15, nummer 4, december 1915.


Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

Manneke Pis van Zorgvliet op un protestplaquette

De oorspronkelijke keramische protestplaquette is in 1977 ontworpen en gemaakt door mevrouw de Vos, een kunstenares die op Woater’n woonde. Het bestuur van de Vereniging voor Plaatselijk Belang van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willem en Koos van der Meer, eigenaar van camping d’ Olde Lantschap op Woatern waren de opdrachtgevers van deze kunstenares. De aanleiding was het feit dat na een periode van 25 jaar eindelijk weer een aantal woningwetwoningen op Zorgvlied waren gebouwd.
In 2006 bleek dat de keramische protestplaquette niet meer was te herstellen. De Vereniging Plaatselijk Belang van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willem besloot toen een nieuwe protestplaquette te laten maken. De gemeente Westenveld zegde tijdens de jaarvergadering van de Vereniging Plaatselijk Belang eind 2006 haar bepaald niet belangeloze medewerking toe en gaf begin 2007 een opdracht aan kunstenaar Arie Fonk uit Rolde een replica van de keramische protestplaquette te maken van brons, een duurzamer materiaal.
Op de protestplaquette is de Wateraar te zien en moet een inwoner van de streek voorstellen die met zijn rug naar de kijker toe symbolisch over het bestuur van de gemiente Deever staat te pissen, de straal is niet afgebeeld, want het moest wel netjes blijven. De protestplaquette symboliseert de gevoelens van de bevolking van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willem in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw, toen zij zich in de steek gelaten voelden door de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Gelijk Van De Gemiente Deever op het gebied van de woningwet.
De Wateraar is te vinden in de openbare ruimte tegenover Villa Nova op Zorgvliet. Maak als import-Wateraar, import-Zorgvlieder of import-Olde-Willemer of lid van het plaatselijk filiaal van de heemkunduge vurening uit Deever vooral niet de wijsneuzige fout deze ruimte een echte brink te noemen, want dat is verre van juist. Zorgvliet is pas aan het einde van de negentiende eeuw ontstaan en is zeker geen eeuwenoud organisch gegroeid saksisch boerendorp. Wel zou deze ruimte bijvoorbeeld koloniebrink kunnen worden genoemd.
De tekst op het plaatje van messing op het betonnen sokkeltje (merkwaardig genoeg is hiervoor geen veldkei gebruikt) van de plaquette is gelijk gebleven: “Ter herdenking aan het feit dat na 25 jaar woningwet, woningen in Zorgvlied zijn gebouwd”. De datum van de plaatsing van de oorspronkelijke plaquette staat erbij vermeld, namelijk 12 februari 1977.

Posted in Beeld, Gemientebestuur, Kuunst in de gemiente Deever, Zorgvliet | Leave a comment

Fumilie Verwer vurkoch 928 iekeboo’m

In het Nieuwsblad van het Noorden van 24 november 1926 verscheen het volgende verslag van de besluiten genomen in de op 23 november 1926 gehouden vergadering van de gemeenteraad van Deever

Diever, 23 november.
In de voltallige raadsvergadering waren van Gedeputeerde Staten goedgekeurd terug ontvangen de gemeente-begrooting 1927 en de gemeente-rekening 1925.
Het suppletoir kohier hondenbelasting voor het jaar 1926 werd vastgesteld met een totaal bedrag van f. 65.
In verband met een schrijven van de familie Verwer, werd besloten van genoemde erven onderhands aan te koopen 928 eikenboomen, staande aan weerszijden op de bermen van den straatweg Diever-Boijl, van den handwijzer te Groot-Wateren af tot aan de voormalige villa ‘Laanzicht’ en van de Drentsch-Friesche grens af tot aan den straatweg Boijl-Elsloo, alsmede het plantrecht op de bermen van het in Friesland gelegen gedeelte, een en ander voor een bedrag van f. 4362. Ten gevolge van dezen aankoop zal een tijdelijke kasgeldlening groot f. 3000 moeten worden aangegaan, waartoe wordt besloten.
De vergoeding bedoeld in artikel 101 der Lagere Onderwijswet 1920 voor de bijzondere lagere school te Diever over 1925 werd bepaald op f. 416.64.
Benoemd werd tot lid van de commissie van plaatselijk toezicht op het lager onderwijs de heer J. Bos Hzn. te Zorgvlied.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Blijkbaar was in 1926, meer dan vijftien jaar na het overlijden van mr. Lodewijk Guillaume Verwer, zijn erfenis nog steeds niet verdeeld.
Of de dicht aan de weg staande eiken aan weerskanten van de Verwersweg tussen grenspaal XLV en de voormalige melkfabriek van Elsloo nog steeds eigendom zijn van de gemiente Deever (de gemiente Deever is helaas opgegaan in de gemeente Westenveld) is niet bekend bij de redactie van ut Deevers Archief, evenals niet bekend is of alle oorspronkelijke eiken nog langs de weg staan of dat alle eiken of een groot deel daarvan inmiddels in de loop van de jaren zijn vervangen of verdwenen. Wellicht dat de dorpskrachten van het filiaal Zorgvliet-Wateren-Oude-Willem van de in Deever gevestigde heemkunduge vurening in staat zijn dit uit te zoeken.
in het verslag van de vergadering van de gemeenteraad wordt ook de ‘voormalige villa Laanzicht’ genoemd. Volgens de ontroerend goede onroerend goed deskundigen van de in Deever gevestigde heemkunduge vurening zou villa ‘Laanzicht’ afgebroken zijn op Zorgvliet en weer opgebouwd zijn an de Deeverbrogge, waar dit huis nog steeds zou staan. Wie kan de redactie meer gegevens verschaffen over villa ‘Laanzicht’ ?

Posted in Dorpskracht, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Laanzicht, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 49 steet now an de Mond’n

In de webstee www.lc.nl van de Leeuwarder Courant verscheen op 22 september 2011 het volgende bericht:
Grenspaaltjes Friesland-Drenthe gerestaureerd
ZORGVLIED – Met de herplaatsing van grenspaal 49 op de Fries-Drentse grens bij Zorgvlied is een restauratieproject van de provincie Fryslân voltooid. Van de 148 gietijzeren palen die de grens sinds 1894 afbakenden, waren nog 51 over. Deze zijn allemaal opgeknapt. Beide provinciewapens zijn op de paaltjes te zien.

Van de oorspronkelijke plaats van ut Dreins-Fryske-greinspoaltie 49 (greinspoaltie XLIX) zijn de Rijksdriehoek-coördinaten 213612.180 en 549292.388 en zijn de GPS-coördinaten 52.92752 en 6.25882. De oorspronkelijke plaats van greinspoaltie 49 is met behulp van de GPS-coördinaten weergegeven in afbeelding 1.
Op zijn oorspronkelijke plaats is het oorspronkelijke greinspoaltie 49 verdwenen, derhalve kan greinspoaltie 49 niet zijn herplaatst, beter geschreven niet zijn verplaatst. Aan de Monden, tussen de oorspronkelijke plaats van de greinspoalties 48 en 49, staat nu un greinspoaltie dat elders op de Dreins-Fryske-greinse heeft gestaan.. Dit greinspoaltie heeft nummer 49 gekregen. Zie de afbeeldingen 2 en 3.

Afbeelding 1
Oorspronkelijke plaats van greinspoaltie 49.

Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto van greinspoaltie 49 aan de Monden op Zorgvliet op 1 december 2023 gemaakt.

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto van greinspoaltie 49 aan de Monden op Zorgvliet op 1 december 2023 gemaakt.

Posted in Dreins-Fryske-greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Hoe sit dat now pusies mit greinspoaltie 45 ?

In de webstee www.lc.nl van de Leeuwarder Courant verscheen op 22 september 2011 het volgende bericht:
Grenspaaltjes Friesland-Drenthe gerestaureerd
ZORGVLIED – Met de herplaatsing van grenspaal 49 op de Fries-Drentse grens bij Zorgvlied is een restauratieproject van de provincie Fryslân voltooid. Van de 148 gietijzeren palen die de grens sinds 1894 afbakenden, waren nog 51 over. Deze zijn allemaal opgeknapt. Beide provinciewapens zijn op de paaltjes te zien.

Afbeelding 1
Op deze afbeelding is de oorspronkelijke positie van het oorspronkelijke Dreins-Fryske greinspoaltie 45 aan de noordzijde van de Verwersweg op Zorgvliet te zien. De GPS-coördinaten van de originele positie van grenspaal 45 zijn 52.92199 en 6.24609. 
Afbeelding 2
Grenspaalliefhebber, grenspaalkenner en grenspaalonderzoeker Harry ten Veen heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van het originele greinspoaltie 45 op zijn originele plaats gemaakt op 22 december 2007. Dat is alweer lang geleden. Dit greinspoaltie stond op die datum aan de noordzijde van de Verwersweg.

Afbeelding 3
Grenspaalliefhebber, grenspaalkenner en grenspaalonderzoeker Harry ten Veen heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 22 december 2007. Dat is alweer lang geleden. Het op deze foto zichtbare greinspoaltie staat aan de zuidkant van de Verwersweg. De grote vraag is natuurlijk waarom dit greinspoaltie tegenover greinspoaltie 45 is geplaatst geweest geworden. Het is in elk geval geen origineel greinspoaltie op zijn originele positie.


Afbeelding 4
Grenspaalliefhebber, grenspaalkenner en grenspaalonderzoeker Herman Posthumus heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt. Aan de overkant van de Verwersweg is het originele greinspoaltie 45 op zijn originele plaats te zien. De redactie weet nog niet wanneer Herman Posthumus deze historisch waardevolle foto heeft gemaakt. De redactie weet wel dat deze foto ruim vóór 22 oktober 2011 is gemaakt.
Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 1 december 2023. Het hier zichtbare niet originele greinspoaltie 45 staat aan de zuidzijde van de Verwersweg. De redactie heeft voor alle zekerheid nog even achter het bruine hoopje rommel naast de ekkelboom gekeken, maar daar was geen origineel greinspoaltie 45 te ontwaren.
Bij het restauratieproject van de greinspoalties op de Dreins-Fryske-greinse in 2011 is het originele greinspoaltie 45 ongetwijfeld niet opzettelijk weggerestaureerd. Nu zit Zorgvliet opgescheept met een niet-origineel greinspoaltie 45 op de verkeerde stee aan de verkeerde kant van de Verwersweg. Wellicht is het vrijgekomen originele greinspoaltie 45 van de noordzijde van de Verwersweg verplaatst naar de Monden.

Posted in Dreins-Fryske-greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 17 een zwart-wit foto van mensen vóór de sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet opgenomen. Deze zwart-wit foto is in 1908 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan de activiteiten van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

17 – Zorgvlied – Sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer – 1908
In 1859 verkocht de Maatschappij van Weldadigheid de kolonie Groot- en Klein-Wateren in twee delen. Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt kocht het deel dat de naam Zorgvlied kreeg. Het tweede deel kreeg een andere eigenaar en behield de naam Groot- en Klein-Wateren. Zo’n tien jaar later kwamen Zorgvlied en Groot- en Klein-Wateren in het bezit van de heer Enger uit Arnhem. In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum beide landgoederen.
Een eerste citaat uit het boek Erf en Wereld luidt:
Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer was een man van initiatief, wiens geest zich vermeide in zakelijke bespiegelingen, en wiens hand niets liever deed dan zijn zakelijk denken in daden om te zetten.
Een tweede citaat uit hetzelfde boek luidt:
Hij ontgon het land, waarbij hij aanvankelijk van terpaarde en later van kunstmest gebruik maakte; hij bouwde boerderijen en arbeidershuizen; hij stichtte een sigarenfabriek, die een bezetting kreeg van dertig jongens en twee directeuren, voorts een cichoreifabriek, terwijl hij tegelijkertijd zijn pachters tot het verbouwen van cichorei verplichtte. Te Zorgvlied vestigde hij de Noord-Nederlandse Hypotheekbank en een levensverzekeringsmaatschappij. Hij liet uit Brabant tabaksplanters met kinderrijke gezinnen overkomen en bouwde grote schuren voor de berging van de tabaksoogst. Uit Friesland trok hij verspreid wonende katholieke boeren aan, liet hun schuren en huizen afbreken en van de materialen nieuwe boerderijen in Zorgvlied en Wateren opbouwen, kortom mr. Lodewijk Guillaume Verwer bouwde een nieuwe parochie, en hij deed dat met de allure van een groot zakenman en met een vermetelheid die inderdaad verbluffend was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het in 1959 bij uitgeverij Laverman in Drachten verschenen boek ‘Erf en wereld’ van J.P. Wiersma gaat over de agrarische toestand in Friesland na 1870, de doorbraak van de coöperatieve gedachte en de opkomst van de Friese landbouwcoöperatie en haar ontwikkeling tot in onze tijd.
Samenstellers van een eventueel populair-wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Olde Willem, Klein Wateren en Groot Wateren kunnen in het boek ‘Erf en wereld’ nuttig bronmateriaal voor hun geschiedenisboek vinden.
De afgebeelde foto laat mensen bij de coöperatieve sigarenfabriek op Zorgvliet zien. De redactie denkt niet dat alle mannen, grotere jongens en kleine jongens werkzaam waren bij deze sigarenfabriek. Op de voorgrond is een houten sigarenpers te zien.
Het pand waarin de coöperatieve sigarenfabriek was gevestigd bestaat nog steeds en staat aan de weg naar Elsloo op een paar meters van de Dreins-Fryske greinse. De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de huidige situatie ter plekke van de sigarenfabriek gemaakt op 1 december 2023.
Bijgaande afbeelding is helaas in nogal bijgeknipte vorm opgenomen op bladzijde 183 van het papieren Magnum Opus Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

 

Abracadabra-1211

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Sigarenfabriek, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

Un hiele mooie olde fotokoate van de Dorpsstroate

De hier afgebeelde fotokaart is in 1926 verstuurd vanuit Zorgvliet hen Deever. Mejuffrouw Margje deed de ‘Groeten uit Zorgvlied’ aan mejuffrouw Schippers per adres Jan Kloeze in Deever. Mejuffrouw Margje maakte geen gebruik van het schrijfgedeelte op de achterkant van de fotokaart. Ze had wellicht niet veel ‘te zeggen, wellicht niet meer dan ‘groeten uit Zorgvlied’.
De foto voor de hier afgebeelde fotokaart is gemaakt door fotograaf Dirk van der List Jr. Zie het vignet D.v.d.L. op de hier afgebeelde achterkant van de fotokaart.
In die jaren werden ansichtkaarten van dorpsbeelden van Zorgvliet in een oplage van 250 of 500 exemplaren gedrukt en aan de man gebracht door plaatselijke winkeliers. Dat zal ook zo gebeurd zijn met de hier afgebeelde fotokaart. Dat zal de eigenaar van het kruidenierswinkeltje aan de linkerkant van de hier afgebeelde fotokaart zijn geweest. Maar wie was de eigenaar van het kruidenierswinkeltje ?
Van die 250 of 500 exemplaren hebben wellicht enige exemplaren de tand des tijds overleefd, wellicht heeft slechts één exemplaar de tand des tijds overleefd. Slechts zelden zal dus nog een fotokaart met een oud dorpsbeeld van Zorgvliet an de aandere kaante van de Deeverse bos in het openbaar te koop worden aangeboden. In het begin van november 2023 gebeurde dat wel met de hier afgebeelde fotokaart. En toen was het voor de ware ‘die-moet-en-zal-en-wil-ik-hebben’ verzamelaar wel zaak deze kostelijke fotokaart vooral wel zelf te bemachtigen, want een tweede exemplaar van de hier afgebeelde fotokaart zal wel haast zeker nooit meer tijdens zijn leven opduiken.
De enige tekst die de redactie van ut Deevers Archief op de hier afgebeelde fotokaart heeft kunnen lezen, is de tekst Niemeyer tabak op het bord boven het fietsenrek vóór het kruidenierswinkeltje.
Op bijgaande afbeelding 3 is de situatie ter plekke in april 2023 te zien.
Na de sluiting van het in 1996 geopende soort van kruidenierswinkeltje Ut Winkeltie (in wel jaar ?) is het betreffende pand verbouwd tot woning.
In ut Deevers Archief is van het hier afgebeelde dorpsbeeld nog een ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
Kleurenfoto van de Dorpsstraat in april 2023 (bronvermelding: https://google.com/maps)

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Un aarg net huus mit twee braandvreeje kluus’n

In ‘De boerderij; weekblad gewijd aan den land- en tuinbouw, veeteelt, pluimveehouderij’ verscheen op 27 december 1922 het hier afgebeelde bericht over de verkoop van Villa Aurora en een burgerwoning op Zorgvliet.

TE KOOP
1.
Een zeer net, solied HUIS met tuin, in het Katholieke dorp Zorgvlied (Dr.), met 8 kamers, groot en klein en 2 brandvrije kluizen, eenig geschikt voor een financieele zaak.
Dit huis is gebouwd door en voor ‘De Noordelijke Hypotheekbank’, indertijd aldaar gevestigd.
Prachtige rentenierswoning en geschikt voor pension. (57070)
2.
Een zeer nette BURGERWONING, met grooten tuin, 4 kamers en een alcoof, eenig geschikt voor renteniers en winkelhuis, ook te Zorgvlied.
Te bevragen bij J. WITVOET, te Oud-Appelscha (Fr.)

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In 1922 stond Villa Aurora op Zorgvliet, an de aandere kaante van de Deeverse bos weer te koop. De redactie moet nog uitzoeken wie toen de eigenaar was en wie toen de nieuwe eigenaar is geworden.
De redactie heeft zich suf gepiekerd over het adres van de zeer nette burgerwoning met grooten tuin, maar dat heeft geen resultaat opgeleverd. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet wel om welke nette burgerwoning het ging ?
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van Villa Aurora gemaakt op zaterdag 17 december 2022.

Posted in Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

’24 Gezichten te Zorgvlied’ bee Noordwolde in 1895

Op 30 november 1895 verscheen de volgende verrassende advertentie in de Leeuwarder Courant.

24 Gezichten te Zorgvlied bij Noordwolde.
Photographien, vervaardigd door H. Kuiper, Noordwolde.
Afzonderlijk 25 cent.
10 stuks f. 2.
24 stuks f. 4.
Prachtige Mappe met inscriptie 60 cent.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie zou bijzonder graag willen weten waar een mappe met de 24 foto’s van het Zorgvliet uit 1895 of vroeger van de in het dorp Deever op 8 juli 1855 geboren schilder en fotograaf Hans Roelofs Kuiper bewaard is gebleven. Deze 24 zeer oude en ongetwijfeld eerste foto’s van het jonge dorp Zorgvliet in wording zijn van grote waarde voor het beter kunnen beschrijven van de geschiedenis van dit dorp.
Wellicht heeft Hans Kuiper deze 24 gezichten op Zorgvliet gemaakt in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer.
De redactie is al jaren bezig met het volgen van diverse sporen, maar deze hebben tot nu toe niet naar enig resultaat geleid.
Van Hans Kuiper is wel bekend dat hij enige tijd na het afronden van een opdracht de betreffende glasplaatnegatieven in een gat achter in de tuin achter zijn huis in Noordwolde gooide, maar het heeft nu uiteraard geen zin meer daar te gaan graven.
Wie kan de redactie helpen bij het zoeken naar deze 24 photographieën van Zorgvliet ? Wellicht is ergens een prachtige mappe met inscriptie met daarin de 24 photografieën bewaard gebleven.

Posted in Hans Kuiper, Lodewijk Guillaume Verwer, Topstuk, Zorgvliet | Leave a comment

Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth is overlee’n

In de Leeuwarder Courant van 7 december 1886 verscheen het volgende bericht van overlijden van jonkvrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt.

Op den 3en December 1886 overleed te Arnhem, in den ouderdom van 66 jaren, mijne geliefde Moeder Jonkvrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt, Weduwe van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt.
Arnhem, 6 December 1886. Mr. A. de Ruijter de Wildt. Volstrekt eenige en algemeene kennisgeving.

Aantekeningen van de redactie van ut Dievers Archief
De koloniaal Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt leerde zijn vrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt kennen in de kolonie Nederlands Indië. Zij werd geboren op 19 december 1819 in Semarang. Zij was een dochter van Jonkheer Otto Carel Holmberg de Beckfeldt (geboren op 8 juli 1794 te Culemborg, overleden in 1857) en Henriëtte Marie Claire Smissaert (geboren 20 januari 1802, overleden op 13 augustus 1832).
Bij Koninklijk Besluit van 31 december 1838 werd de uit lage Zweedse adel afstammende Otto Carel Holmberg de Beckfelt in de Nederlandse adelstand opgenomen.
Het overlijdensbericht werd geplaatst door haar zoon mr. Alexander de Ruijter de Wildt (geboren op 2 juni 1841 te Semarang, Nederlands Indië, overleden op 3 januari 1913 in Arnhem), die toen burgemeester op de Smilde was.
Jonkvrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt zal zo’n kleine tien jaar op Zorgvliet hebben 
gewoond. Na de verkoop van het landgoed Zorgvliet in 1871 verhuisde ze naar Arnhem.
Dat in het landhuis Zorgvliet een adellijke dame woonde, weliswaar niet afkomstig uit hoge landadel, maar uit laag stedelijk patriciaat, kan er toe hebben bijgedragen dat het statige landhuis in de volksmond de naam ‘het Kasteel’ kreeg.


Posted in de Ruiter de Wildt, Overlijdensbericht, Zorgvliet | Leave a comment

De Doldersumse kemping ‘de Zonnekamp’

In de Leeuwarder Courant – Hoofdblad van Friesland verscheen op 10 februari 1962 voor het eerst een advertentie van camping ‘de Zonnekamp’. Deze luidt als volgt.

Doldersum (Dr.), camping ‘het Zonnekamp’, prachtige natuur, midden in bossen. Kampeerboerderij en kampeerterrein en zomerhuisje. J. Reinbergen, Doldersum 1, post Zorgvlied (Dr.), tel 05212-457.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Camping ‘de Zonnekamp’ had wel een uniek adres, te weten Doldersum 1 in de gemeente Vledder. Dus ligt niet in de gemiente Deever. Dus valt in principe buiten het aandachtsveld van de redactie.
Eigenaar J. Reinbergen wilde zich blijkbaar met de advertentie op het Friese publiek richten.
Dit is ook wel begrijpelijk, want van oudsher stond de bevolking van Zorgvliet altijd al een beetje met de rug naar ‘de aandere kaante van de Deeverse bos’ in de richting van Friesland te kijken.
Tegenwoordig heeft camping Zonnekamp als adres: de Ruyter de Wildtlaan 7, 8437 PC, Zorgvlied.
Een van de eerste zwart-wit ansichtkaarten die de Doldersumse camping ‘de Zonnekamp’ heeft uitgegeven is op bijgaande afbeelding te zien. Deze kaart is in augustus 1964 uitgegeven.
Het kan van belang zijn dat de historische werkgroep ‘Groot-en-Klein-Wateren-Oude-Willem-Zorgvlied’ in een aanstaand populair-wetenschappelijke boek over de geschiedenis van Zorgvliet, Groot- en Klein Wateren en Oude Willem aandacht besteedt aan het ontstaan en de opkomst van de toeristenindustrie in de streek, en recreatie-ondernemingen ook met naam en toenaam te vermelden in het boek, temeer omdat dit de kans op sponsoring van het boek door deze ondernemingen sterk vergroot. Te denken valt bijvoorbeeld aan het opnemen van advertorials of publireportages.

Abracadabra-1590
Abracadabra-1575

Posted in Ansichtkoate, Camping De Zonnekamp, De aandere kaante van de Deeverse bos, Toeristenindustrie, Zorgvliet | Leave a comment

De burgemeister is de boas van de hypotheekbaank

In het Algemeen Handelsblad van 10 juni 1887 verscheen de volgende advertentie van de Noordelijke Hypotheekbank, gevestigd te Zorgvliet, gemeente Diever.

Noordelijke Hypotheekbank, gevestigd te Zorgvlied, gemeente Diever.
Commissarissen:
mr. W. Terpstra, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw, President van het Gerechtshof te Leeuwarden, President-Commissaris.
L.M. de Laat de Kanter, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw, Burgemeester te Leiden, Vice-President.
Mr. D.J.R. Brants, Lid der Rechtbank te Heereveen.
J.F.H. Bekhuis, Lid der Provinciale Staten van Friesland, te Leeuwarden.
Mr. B.H.M. Driessen, Ridder der Orde van den Nederlandschen Leeuw en van de Leopoldsorde, Wethouder te Amsterdam.
Mr. H.W. de Blocq Scheltinga, Burgemeester van Schoterland, te Oranjewoud.
Dr. R. Wartena, te Noordwolde.
Mr. L.G. Verwer, Advocaat te Zorgvlied.
Directeuren:
L.W. van Os, Burgemeester van Diever.
E. Venhuizen.
De bank leent gelden uit op onroerende goederen onder verband van eerste hypotheek, hoogstens tot een bedrag van 50 procent der waarde van de gebouwde en 65 procent der waarde van de ongebouwde eigendommen.
Zij geeft 4 procents pandbrieven uit, welke, voor zooverre de voorraad strekt à part verkrijgbaar zijn ten kantore van de Twentsche Bankvereeniging te Amsterdam, en verder, door tusschenkomst van alle Kassiers en Commissionairs in effecten, ten kantore der Bank.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het pand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvliet was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van zijn Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
Leonard Willem van Os (geboren op 6 juli 1844 in Sneek, overleden op 28 mei 1900 in Deever, zoon van Pieter van Os en Johanna Nicolasina Romswinckel, gehuwd geweest met Leentje Mulder) kon blijkbaar binnen de wettelijke en ambtelijke ruimte van het burgemeesterschap zonder problemen de ongetwijfeld niet slecht betaalde bijbaan of hoofdbaan van mede-directeur van de Noordelijke Hypotheekbank aanvaarden en uitoefenen. Hij woonde in die tijd ook op Zorgvliet.
Directeur Egge Venhuizen woonde in Zorgvliet in het pand met de naam Aurora.
In de webstee van het Streekarchief van Voorne Putten en Rozenburg is een verwijzing naar een notariële actie met als datum 5 augustus 1887 te vinden, waarbij het  volgende is vermeld:
Gerrit Machiel Louter, koffiehuishouder te Geervliet, bekent aan Leonard Willem van Os, burgemeester van Diever, en Egge Venhuizen, beiden wonend te Zorgvlied gemeente Diever, vormend de directie van de Noordelijke Hypotheekbank, een schuld van f 2250. Hij verleent hypotheek op een huis annex herberg, waarin tevens de metselaarsaffaire wordt uitgeoefend, met erf en tuin te Geervliet, kad. B 861.
Bijgaand afgebelde kleurenfoto van het netjes opgeknapte, maar levensloos ogende pand met de naam Aurora is gemaakt op 11 april 2013.

Posted in Gemiente Deever, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

De paus hef Henduk Bos ok un goll’n medallie egee’m

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 1 mei 1981 verscheen een artikeltje over boer in ruste Hendrik Bos uit Zorgvliet. De tekst van het artikeltje luidt als volgt.

De 77-jarige Hendrik Bos in Zorgvlied is onderscheiden met de eremedaille in goud, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau.
De heer Bos, thans rustend landbouwer, was van 1921 tot 1976 organist van de Rooms Katholieke te Zorgvlied en van 1925 tot 1976 kerkmeester van deze kerk.
Sedert 1962 is hij ook voogd van de Stichting Sint Anthony Gasthuis te Zorgvlied en in die functie was hij tot voor kort ook belast met de dagelijkse zorg voor de provenierswoningen naast de Rooms Katholieke kerk (welke binnenkort worden gerestaureerd).
Naast zijn jarenlange activiteiten voor de Rooms Katholieke kerk in Zorgvlied was hij ook hulp en toeverlaat voor de bewoners van de proveniershuisjes en voor vele anderen in de kleine dorpsgemeenschap.
Voor zijn verdiensten ontving de heer Bos enige jaren geleden reeds de pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het was vroeger goed zo nu en dan eens een middagje bij het archief van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) langs te gaan en materiaal te verzamelen dat de moeite waard is op te nemen in ut Deevers Archief.  Tegenwoordig is het archief van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) via het internet te raadplegen. De Olde Möppeler (Möppeler Kraante), de krant van ‘de aandere kaante van de Deeverse bos’ publiceert wel degelijk over zaken van ‘de aandere kaante van de Deeverse bos’.
In ut Deevers Archief  moet zeker ook aandacht moeten worden besteed aan ‘de katholieke kerk’ op Zorgvliet en ook aan de rol van Hendrik Bos (geboren op 2 juli 1903, overleden op 9 januari 1983). Hij is onderscheiden met de eremedaille in goud verbonden aan de Orde van Oranje Nassau en de medaille in goud verbonden aan Pro Ecclesia et Pontifice 
(Latijn voor: Voor Kerk en Paus)Hendrik Bos was drager van een respectabele wereldlijke en kerkelijke onderscheiding.
Burgemeester Hermen Gerrit Overweg reikte de gouden eremedaille van de Orde van Oranje Nassau uit aan Hendrik Bos.
De zwart-wit foto is gemaakt door boer, dorpsfiguuur en dorpsfotograaf Harm Hessels uut Deever, dat ligt an de aandere kaante van de bos.

Abracadabra-1568Abracadabra-1567

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Haarm Hessels, Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Zorgvliet | Leave a comment

Un fragmentie uut ut vurlee’n van Hotel Villa Nova

De redactie van ut Deevers Archief nam bij één van zijn regelmatige bezoeken aan Zorgvliet, en dan iets drinken en eten bij Hotel Villa Nova van de familie Krans an de Dorpsstroate, in 2012 een exemplaar mee van de jubileumkrant ‘Villa Nova – 1952-2012’, uitgegeven in februari 2012 in een oplage van 5000 exemplaren. Op de eerste bladzijde van deze jubileumkrant is over Villa Nova het fijne berichtje ‘Een stukje geschiedenis’ te lezen. De redactie heeft toestemming van mevrouw Renate Krans dat bericht op te nemen in ut Deevers Archief. De redactie is haar daarvoor uiteraard bijzonder erkentelijk.

Een stukje geschiedenis
In 1952 was de villa vanaf de weg nagenoeg aan het oog onttrokken, zoveel struiken en heesters groeiden tot aan de voordeur toe. Het leek wel een jungle ! Het gebouw zelf verkeerde in een zeer slechte staat van onderhoud: verveloos aan de buitenkant, binnenin jurken als behang aan de muur. Bij de koop hebben opa en zijn vader, wel vastgesteld dat het hout van deuren en kozijnen van uitstekende kwaliteit was. Een mes van het merk Herder werd er tegenaan gedrukt en kwam nog geen millimeter naar binnen: het hout leek wel van graniet.
Rondom het huis was de tuin verwilderd. Er groeide van alles. Maar de oude kern was duidelijk te onderscheiden: de majestueuze rij lindebomen, prachtige beuk, kastanje, reusachtige tua, rododendrons… Een boomgaard met heerlijke appels. er waren allerlei soorten bessenstruiken, een grote moestuin. De vijver met eenden en in het midden een eilandje met een hunebedje van echte zwerfkeien. Vooral in de lente was het met bloeiende boomgaard en ontluikend groen een lustoord.
Achter de villa stond een houten schuur, waar opa een stal van heeft gemaakt. Hij was tenslotte ook nog boer, al was dat niet van ganser harte. Het was echt geen uitzondering dat de melkbussen te laat aan de weg stonden. Er zijn ansichtkaarten van ‘Vita Nova’ met de melkbussen op de voorgrond. In die tijd werd de melk bij de boerderijen opgehaald door een melkrijder met paard en wagen en naar de zuivelfabriek De Drie Gemeenten gebracht. Opa had land in Zorgvlied, maar ook in Vledder, tien kilometer verderop, aan de andere kant van de Koloniebossen. Dat Vledderse land was de erfenis van de ouders van oma. Er hoorde ook een boerderij bij. Die staat daar met rieten dak nog steeds, maar is nu verbouwd tot een appartementencomplex. Het was met paard en wagen een hele reis naar Vledder. Heerlijk was het te liggen bovenop een wagen met geurig hooi, terwijl het bladerdak van een tunnel van eikenbomen vlak boven je hoofd voorbij schoof. Weer iets anders was het verweiden van koeien. We moesten door bossen heen, wel over zandpaden, maar er wilde nog wel eens een beest de vlucht nemen. Alleen de voorste koe zat namelijk aan een touw vast, de andere liepen er los achteraan. Het leek soms wel Wild West.
Zorgvlied was weliswaar een klein dorp, maar… er waren twee kruidenierswinkels en een echte bakker in het dorp, en ook nog eens een bakker uit Elsloo, die het brood langs de huizen bracht. Zoals nu was er een kerk en een kapel, maar toen was er ook een pastoor en een predikant. De eerste woonde in een riante pastorie met grote tuin en de andere in het zogenaamde Amsterdamse Huis.
De pastorie is later op afbraak door opa gekocht. De stenen zijn stuk voor stuk gebruikt voor de bouw van de grote kelder, waar nu de vergaderzaal is.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Van Villa Nova zijn na de Tweede Wereldoorlog in het tijdperk van de zwart-wit foto enige ansichtkaarten uitgegeven, waaronder de bijgaande afgebeelde ansichtkaarten. Aan de rechterkant van de ansichtkaart zijn de melkbussen van pensionhouder en ook nog boer Jan Krans te zien.
De tweede afbeelding (afbeelding 2) toont een zwart-wit ansichtkaart met witte rand met de titel ‘Zorgvlied. Huize Vita Nova’, deze is in juli 1955 uitgegeven. Achter op deze ansichtkaart staat niet vermeld bij wie op Zorgvliet de ansichtkaart te koop was. Het ligt voor de hand aan te nemen dat dit bij pensionhouder Jan Krans in Villa Nova was.
In augustus 1955 verscheen een tweede druk van deze zwart-wit ansichtkaart, nu zonder witte rand, maar wel met de juiste titel ‘Zorgvlied. Huize Villa Nova’. Zie afbeelding 3.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 204 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart (afbeelding 2) opgenomen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 203 en 204 het bijgaand weergegeven bericht ‘Een stukje geschiedenis’ opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Roadsstokk’n lees’n in Ut Winkeltie op Zorgvliet

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 21 november 1996 het volgende kort berichtje bij een interieurfoto van het laatste winkeltje op Zorgvliet.

Raadsstukken te lezen in dorpswinkel
De sluiting van de openbare lagere school Groot en Klein Wateren in augustus dit jaar, betekende voor de inwoners van die dorpen ook dat de leestafel voor de raadsstukken wegviel. Deze lagen altijd in de school ter inzage. Plaatselijk Belang Zorgvlied-Wateren-Oude-Willem liet het er niet bij zitten en vanaf deze week kunnen de inwoners van de drie dorpen de stukken van de gemeenteraad lezen aan de paktafel van Us Winkeltie in Zorgvlied.
Plaatselijk Belang heeft er ook een stoel geplaatst, zodat de mensen in alle rust de raadsstukken kunnen doornemen. Dat moet dan met de papieren op schoot, want de paktafel is te hoog om aan te lezen. De vereniging is daarom nog op zoek naar een barkruk.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het laatste winkeltje op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) stond niet op Groot Wateren of op Klein Wateren, maar an de Dörpsstroate op Zorgvliet. Het pand is na een flinke verbouwing en vernieuwing nu een woonhuis.
De schrijver van de tekst bij de foto van het interieur van het laatste winkeltje op Zorgvliet moet wel een op Friesland georiënteerd persoon zijn geweest of moet gedacht hebben dat de dörp’m an de Freese kaante van de Deeverse bos bij Fryslân horen, want hij of zij heeft het winkeltje de naam Us Winkeltie gegeven, terwijl de eigenaren zelf aan het winkeltje de naam Ut Winkeltie hadden gegeven, want op Zorgvliet en op Woater’n wordt of misschien beter gezegd werd Weststellingwerfs gesproken.
Het jaar 1996 ligt nog zo’n beetje in het vóór-digitale papieren tijdperk. Tegenwoordig zijn de raadsstukken van de gemeente Westenveld, waarin de gemiente Deever gedwongen is ondergebracht, gewoon thuis achter de vaste computer, op de schootcomputer, op de tablet of op de slimme telefoon te lezen in de webstee van de Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gigantische Gelijk In Het Raadhuis Van De Gemeente Westenveld Aan De Gemeentehuislaan In Deever..
Maar waar zijn de eigenaren van Ut Winkeltie gebleven ?
Wie kan de redactie een goede scan van de interieurfoto van Ut Winkeltie doen toekomen ?
Hebben de eigenaren van Ut Winkeltie andere foto’s van het interieur van hun winkeltje ?

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Neringdoende, Zorgvliet | Leave a comment

De olde kapelle van Obadja op Zorgvliet

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeelding 15, zijnde een afbeelding van de oudste ansichtkaart van het kerkje van de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’  op Zorgvliet. Deze vereniging werd later ‘Evangelisatievereniging Obadja’ genoemd. Deze ansichtkaart is in 1908 uitgegeven.

15 – Zorgvlied – Kapel van de Evangelisatievereniging Obadja – 1908
Op 4 februari 1904 werd onder leiding van predikant dr. Arnold Izak Kan de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’ opgericht in het boerencafé van Wolter Benthem. De vereniging werd goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 10 mei 1904.
Al op 18 oktober 1904 werd begonnen met de bouw van een eenvoudige kapel.
Deze is ontworpen door architect O.M. Meek uit Donkerbroek. De prijs van de houten kapel met stenen fundamenten, met uitzondering van het schilderwerk en het meubilair, werd begroot op duizend gulden.
Het werk is uitgevoerd door aannemer B. Offringa uit Makkinga. Het grondwerk is door de leden zelf gedaan. Andere leden voerden met boerenwagens de bouwmaterialen aan.
Al op 14 december 1904 werd de kapel in gebruik genomen. In het begin werd eens in de twee weken ’s avonds een dienst gehouden, omdat de evangelisatieverenigng te weinig geld had om alleen een voorganger te kunnen betalen.
In 1908 werd het bos rond de kapel gerooid en werd bij de weg een hek geplaatst.
In 1915 werd de zondagschool opgericht.
In 1916 werd de erfpacht van het terrein voor 10 gulden afgekocht van mevrouw Johanna van Wensen, weduwe van mr. Lodewijk Guillaume Verwer.
In 1918 werd achter deze kapel een begraafplaats aangelegd. De gemeente Diever gaf daarvoor een subsidie van 250 gulden.
In 1928 kon eindelijk samen met de rechtzinnig Hervormde Kerk in Boijl een eigen evangelist worden aangetrokken.
De vereniging kocht het Amsterdamse huis van Paulus Mulder om de voorganger te kunnen huisvesten. Het huis werd in 1929 in gebruik genomen door evangelist Hendrik Betten en zijn gezin. Hij bleef de kerkgemeenschap tot aan zijn dood op zondag 2 februari 1947 dienen.
In 1932 werd het fraaie torentje door een blikseminslag vernield. Daarvoor in de plaats kwam een degelijk rechtlijnig exemplaar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Uit het Beleidsplan 2015-2015 van de Hervormde Gemeente te Diever van de Kerkenraad van de Hervormde Gemeente Diever van 8 oktober 2014 is het volgende belangwekkende citaat overgenomen:
De hervormde houten kapel te Zorgvliet is van de Nederlandse hervormde evangelisatievereniging. De kapel dateert uit 1904 en werd gebouwd door de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige Belangen der Hervormden’, later kreeg zij de naam Obadja.
De evangelisatievereniging is opgezet vanuit de hervormde gemeente Diever als afstandsevangelisatie. Later is de evangelisatie meer een richtingsevangelisatie geworden.
Tussen de evangelisatievereniging en de kerkenraad van de hervormde gemeente Deever is een plaatselijke regeling opgesteld. De kerkenraad van de hervormde gemeente Deever heeft 1 (één) boventallige ouderling en 1 (één) boventallige diaken ten behoeve van de evangelisatievereniging Obadja. Eén keer per jaar worden de ambtsdragers met een bijzondere opdracht en het bestuur van de evangelisatievereniging Obadja uitgenodigd voor een moderamenvergadering.
Het bijbelboek Obadja is het vierde boek van de kleine profeten en is volgens het opschrift van het boek geschreven door de profeet Obadja. Zijn naam betekent ‘Dienaar van God’.
Op 14 juli 1932 verscheen in de krant ‘de Telegraaf’ het volgende korte bericht over de brand in het houten torentje van de houten kapel van de hervormde evangelisatievereniging:
In Zorgvlied sloeg de bliksem in een kerktoren welke in brand geraakte, doch met vereende krachten wist men het vuur te blusschen.

Abracadabra-1636

 

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

De kapelle van Obadja noa de uutbreiding

In het fotoboekje met de snorkerige titel ‘De historie en prehistorie van Diever in woord en beeld’ van de in Deever geboren en getogen, echter bij leven in Westervelde bij Norg wonende Arend Mulder (zoon van Jan Mulder, die in de volksmond Jan Boatie werd genoemd) is op de laatste bladzijde (bladzijde 140) enig aandacht besteed aan de houten kapel van de hervormde evangelisatievereniging op Zorgvliet.
Bij de foto op bladzijde 140 uit het genoemde boekje is de volgende tekst vermeld:
Dit zo vriendelijk aandoend houten kapelletje dateert van plusminus 1904 en werd gebouwd voor de vereniging tot behartiging van de godsdienstige belangen te Zorgvlied en kreeg later de naam Obadja. In 1968 werd vóór een gedeelte aangebouwd, zoals op de foto duidelijk is te zien. Eerste evangelist van de evangelisatievereniging was de heer Hendrik Betten te Zorgvlied, aldaar overleden op 2 februari 1947. Achter de kapel vindt men een klein kerkhof.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is de houten kapel ná de verbouwing te zien. Duidelijk is aan de voorkant van het gebouw het nieuwe gedeelte te zien. De vraag is of bij de uitbreiding het oude torentje en de oude voorgevel zijn vervangen of weer zijn gebruikt ? Zo te zien is de verbouwing nog niet helemaal af, want bij het nieuwe gedeelte ontbreekt de dakgoot. De hier getoonde ansichtkaart is in juni 1969 is uitgegeven door Villa Nova, Zorgvlied, telefoon  05212-7212.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 199 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de kapel van Obadja, compleet met het haantje op het torentje, gemaakt op 17december 2022.

Abracadabra-1638

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

De kapelle van Obadja veur de uutbreiding

In het fotoboekje met de snorkerige titel ‘De historie en prehistorie van Diever in woord en beeld’ van de in Deever geboren en getogen, echter bij leven in Westervelde bij Norg wonende Arend Mulder (zoon van Jan Mulder, die in de volksmond Jan Boatie werd genoemd) is op de laatste bladzijde (bladzijde 140) enig aandacht besteed aan de houten kapel van de hervormde evangelisatievereniging op Zorgvliet.
Bij de foto op bladzijde 140 uit het genoemde boekje is de volgende tekst vermeld:
Dit zo vriendelijk aandoend houten kapelletje dateert van plusminus 1904 en werd gebouwd voor de vereniging tot behartiging van de godsdienstige belangen te Zorgvlied en kreeg later de naam Obadja. In 1968 werd vóór een gedeelte aangebouwd, zoals op de foto duidelijk is te zien. Eerste evangelist van de evangelisatievereniging was de heer Hendrik Betten te Zorgvlied, aldaar overleden op 2 februari 1947. Achter de kapel vindt men een klein kerkhof.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De foto die op bladzijde 140 van het fotoboekje van Arend Mulder staat, is hier niet afgebeeld.
Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is de houten kapel van vóór de uitbreiding te zien. De betreffende ansichtkaart is in 1968 verzonden, dus vlak vóór de verbouwing van de houten kapel. Deze ansichtkaart is aanwezig in de verzameling van ut  Deevers Archief. De ansichtkaart is uitgegeven door A. van der Heide, Levensmiddelenbedrijf, Zorgvlied, telefoon 7242. Deze ansichtkaart is nota bene ná de verbouwing in juni 1972 en augustus 1973 nog een keer uitgegeven door A. van der Heide, Levensmiddelenbedrijf, Zorgvlied, telefoon 7242.


Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

Twee ansichtkoat’n van de Dorpsstroate op Zorgvliet

Zo te zien zijn de zwart-wit foto’s voor deze twee ansichtkaarten van dit café an de Dorpsstroate op Zorgvliet niet op dezelfde dag gemaakt. De redactie van ut Deevers Archief moet dit bericht nog uitbreiden met meer informatie.


Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Andreas-parochie viert 100-jarig bestoan in 1984

In de Leeuwarder Courant van 29 september 1984 verscheen het navolgende artikel ‘Parochie in Zorgvliet ontstond uit liefdadigheid’ ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de rooms-katholieke Andreas-parochie op Zorgvliet.

Parochie in Zorgvlied ontstond uit liefdadigheid
De Andreas-parochie in Zorgvlied, waartoe ook een flink deel van Zuidoost-Friesland behoort, heeft al vele jaren geen eigen pastoor meer. Samen met Gorredijk en Oosterwolde, parochies die pas in de dertiger jaren ontstonden uit het initiatief van de paters Franciscanen, vormt de 100-jarige parochie een pastoraal verband onder leiding van pater Johan Meertens en pastoraal werkster Margaret Dekker.
De kiem van de parochie Zorgvlied werd gelegd door de Verwers, een rijke familie die veel aan liefdadigheid deed. Lodewijk Quillaume Verwer en zijn vrouw haalden arme Brabantse boeren naar het grensgebied tussen Friesland en Drenthe om kleine bedrijfjes te runnen op de grond die daar op grote schaal door de familie was aangekocht. In hun fraaie buiten ‘Huize Zorgvlied’ was ook een kapel ingericht en daar werden in 1880 de eerste kerkdiensten gehouden.
Al spoedig werd besloten één van de bijgebouwen van Huize Zorgvlied tot kerk om te bouwen. In september 1884 werd de eerste pastoor geïnstalleerd, Petrus Johannes Conradus van Haagen. Aan de Friese kant van de provinciegrens werkte hij onder meer in Appelscha, Haule, Oosterwolde, Donkerbroek, Makkinga, Noordwolde en Olde en Nieuwe Bercoop.
Een paar jaar later kocht de parochie een stuk grond van de familie Verwer op voorwaarde dat er een kerk, een pastorie en een eigen kerkhof zouden komen. De kerk verrees in 1923 en 1924, terwijl de pastorie werd gevestigd in ‘het Witte Huis’, dat de familie in 1919 aan de rooms-katholiek gemeenschap schonk.
Vanaf 1936 heeft Zorgvlied geen eigen pastoor meer gehad. Er ontstond eerst samenwerking met Veenhuizen, later met Wateren. Sinds de komst van pater Meertens, die tevens deken is van Heerenveen, werkt Zorgvlied samen met Oosterwolde en Gorredijk. De parochie telt ongeveer driehonderd zielen.
Het 100-jarig jubileum wordt morgen gevierd met een eucharistieviering om 10.00 uur en een receptie na afloop in ‘Villa Nova’. ’s Middags is er een feestprogramma voor de kinderen en ’s avonds samenzang en de opvoering van een revue. Over de geschiedenis van de jubilerende parochie is een boekje verschenen. 

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De familie Lodewijk Guillaume (dus niet Quillaume) Verwer gaf aan ‘Huize Zorgvlied’ de naam ‘Castra Vetera’ ?
De vraag is of de parochiegrond van de familie Verwer is gekocht of ten geschenke is gekregen ?
De eerste pastoor Petrus Johannes Conradus van Haagen is op 24 september 1847 in Nijmegen geboren. Hij overleed op 22 april 1933 in Groenlo. Hij was toen 85 jaren oud. Hij schopte het in de rooms-katholieke kerk tot deken.
Volgens het bijgaande bidprentje werd Petrus Johannes Conradus van Haagen op 18 september 1884 niet pastoor op Zorgvliet, maar pastoor te Wateren. Zelfs in 1884 was de naam van het dorp Zorgvliet nog niet gevestigd. Dus het 150-jarig bestaan van het dorp Zorgvliet voor alle zekerheid maar na 2034 vieren ?
Wie kan de redactie op het spoor zetten van het uit 1984 daterende boekje over de geschiedenis van de 100-jarige Andreas parochie ? Wie is in het bezit van dit boekje ? Wat is de titel van het boekje ?
De foto bij het artikel is gekopieerd van een ansichtkaart, die in 1935 is uitgegeven door de firma J.F. le Roux te Assen. Een scan van deze ansichtkaart is aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief, zie de bijgaande afbeelding. Het huis ‘het Witte Huis’ aan de linkerkant van de foto op de ansichtkaart is de pastorie van de rooms-katholieke geloofsgemeente.

Abracadabra-1616
Abracadabra-1615Abracadabra-1612Abracadabra-1611

Posted in Ansichtkoate, Bidplètie, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Witte Huis, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Woar is ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol ?

De op Woater’n geboren Jan Haarm Pol, meer bekend van de tillevisie als ‘the incredible dr. Pol’ (‘de ongelooflijke dr. Pol’), heeft alweer enige tijd geleden bij Obadja an de Dorpsstroate op Zorgvliet, an de aandere kaante van de Deeverse bos, van de gemeente Westenveld een eigen zitbankje aangeboden gekregen. Jan Haarm Pol was nota bene zelf hoogstpersoonlijk aanwezig bij de aanbieding van dit paardehoofdbankje.
De redactie heeft de drie hier afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op woensdag 17 mei 2023. Op die dag stond het paardehoofdbankje van Jan Haarm Pol niet meer voor Obadja. Zo te zien hebben de Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Genadeloze Zitbankjes Gelijk In De Gemeente Westenveld In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan In Deever vervangen door een oersaai standaard bankje van geperst plastic.
Weet dr. Jan Haarm Pol van deze schoffering af ?  Of heeft hij ingestemd met de verwijdering van zijn eigen paardehoofdbankje ?
Maar waar is het paardehoofdbankje gebleven ?
Is het bankje teruggegeven aan de maker van het bankje, te weten kettingzaagkunstenaar Henri Koeling (die zichzelf woodcarver noemt) uut de Peperstroate in Deever ?
Of is het bankje verplaatst naar elders ? Als dat zo is, wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Achief kan dan de nieuwe staplaats van het Jan-Haarm-Pol-bankje melden ?
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief leze vooral ook het bericht Ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol.

Posted in Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Kuunst in de gemiente Deever, Obadja, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Un kattelieke jeugdhaarbaarg van de K.V.C.

De redactie van ut Deevers Archief laat de bezoekers van de webstee van ut Deevers Archief graag meegenieten van al het moois uut de gemiente Deever. De redactie toont hier een exemplaar uit zijn verzameling ansichtkaarten. 
De historische werkgroep Zorgvliet-Groot-en-Klein-Wateren-Oude-Willem, deel uitmakend van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever uut Deever, heeft in de beschrijving van een historische wandeling door Zorgvliet en Wateren de volgende tekst (voor wat deze waard is) over het op bijgaande zwart-wit ansichtkaart afgebeelde pand opgenomen.

Dit huis stond aanvankelijk in Oldeterp. Een tegenover het huis wonende freule vond het een lelijk huis en wilde dat het afgebroken zou worden. Dat geschiedde rond 1900. Timmerman Dalstra kocht het huis en bouwde het in Zorgvlied weer op. Daarna was het een timmerwinkel en een boerderij, annex kruidenierswinkel. Ook was het enige tijd een jeugdherberg voor Rooms Katholieke jongeren.

In de Heerenveensche Koerier van 17 februari 1950 verscheen het volgende korte berichtje

Een katholieke jeugdherberg te Zorgvlied 
Diever. Naar we vernemen, ligt het in de bedoeling van de Katholieke Vacantiehuizen- en Jeugdherbergencentrale een jeugdherberg te stichten te Zorgvlied in de gemeente Diever. De mooie omgeving leent zicht uitstekend voor dit doel.


In het Limburgsch Dagblad verscheen op 19 juli 1952 de volgende advertentie van de Katholieke Vacantiehuizen- en Jeugdherbergen Centrale (K.V.C.), waarin ook de jeugdherberg van Zorgvlied wordt genoemd. Aardig is te lezen wat destijds de kosten voor het verblijf in een katholieke jeugdherberg waren.Abracadabra-1578
De katholieke jeugdherberg op Zorgvlied, adres Zorgvlied 3, bestond nog in 1965, gelet op de volgende advertentie, die op 9 april 1965 verscheen in de krant De Telegraaf.Abracadabra-1577Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Er is op Zorgvliet heel wat afgesjouwd met panden !
Het afgebeelde pand zou afkomstig zijn uit Oldeterp ?
Het Amsterdamse huis aan de Dorpsstraat zou helemaal vanuit Amsterdam zijn versleept naar Zorgvliet ?
Villa Laanzicht is vanaf de Dorpsstraat op Zorgvliet versjouwd naar de Deeverbrogge.
Het is van groot belang dat de historische werkgroep ‘Groot-en-Klein-Wateren-Oude-Willem-Zorgvlied’ in een mogelijk aanstaand populair-wetenschappelijke boek over de geschiedenis van Zorgvliet, Groot- en Klein Woater’n en de Olde Willem aandacht besteedt aan de invloed van de katholieke kerk in deze streek, een katholieke jeugdherberg is daar een exponent van.

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

Oprigting van un tabakskaarvereeje op Zorgvliet ?

Op 1 september 1896 verscheen in de krant Het Nieuws van den Dag het volgende bericht over de tabaksindustrie op Zorgvlied.

Te Zorgvlied (Dr.), alwaar de tabaksbouw voortdurend gunstige uitkomsten oplevert, zal naast de sigarenfabriek ook eene tabakskerverij worden opgericht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Lodewijk Guillaume Verwer begon met de verbouw van tabak an de aandere kaante van de Deeverse bos op Woater’n en Zorgvliet. De verbouwde tabak werd verwerkt tot sigaren, maar tabak kon ook worden gekerft, dat wil zeggen fijn worden gesneden voor rook- of pruimtabak. Of de tabakskerverij ooit op Zorgvliet is opgericht, dat is nog een onderwerp van onderzoek van de redactie. Maar dit onderzoekje zou ook door de deskundigen van de heemkundige werkgroep Zorgvliet-Wateren-Oude-Willem kunnen worden uitgevoerd.

Posted in Sigarenfabriek, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

Ut looppad an de Dorpsstroate bee Obadja

Deze zwart-wit ansichtkaart ‘Groeten uit Zorgvlied’ is vóór 28 december 1929 verstuurd.
Aan de linkerkant is de nog niet verlengde Obadja-kapel van de Nederlands hervormde gemeente aan de Dorpsstraat op Zorgvliet te zien.
Op het zandpad naast de weg -blijkbaar liet de begaanbaarheid van de klinkerweg voor voetgangers nogal te wensen over- staat of loopt een vrouw met twee emmers.
De verstuurders van deze kaart waren de familie Sjouke Benthem, Gerrit en Boukje (Baukje ?).
De kaart is verstuurd naar Jan Benthem, Tweede Oostwijkstraat 2 in Steenwijk.
Jan Benthem is de eerste zoon van Wolter Benthem (geboren op 11 juli 1850 op Woater’n, overleden op 1 juli 1925 op Woater’n) en Baukje Stelma (geboren op 16 juni 1854 in Makkinga, overleden op 28 december 1929 op Woater’n). Jan Benthem is geboren op 22 mei 1878 op Woater’n. Hij werkte -toen hij de kaart ontving- in Steenwijk bij de N.V. Stoomtabak- en Sigarenfabriek ‘de Tabaksplant’.
Sjouke Benthem is de jongste broer van Jan Benthem. Sjouke Benthem is geboren op 23 december 1891 en is op 2 oktober 1976 overleden in Meppel.
Baukje is de hiervoor genoemde Baukje Stelma, de moeder van Jan en Sjouke Benthem
De redactie moet nog uitzoeken wie de mede-afzender Gerrit is. Gerrit Benthem ?
De uitgever van de kaart is volgens het logo v.d.L te D. De redactie moet nog uitzoeken wie achter dit logo schuil gaat.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 198 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Obadja, Topstuk, Zorgvliet | Leave a comment

Buut’ncentrum De Jonge Wacht aagter ut Witte Huus

De Katholieke Jeugdbeweging De Jonge Wacht voor jongens in de leeftijd van 12 tot 17 jaren had in de tweede helft van de dertiger jaren van de vorige eeuw een zo genoemd ‘buitencentrum’ op Zorgvliet. Dit aspect van het rijke roomsche leven op Zorgvliet moet zeker aan de orde komen in een eventueel aanstaand populair wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Wateren en Oude-Willem.
Het was geen vast buitencentrum met barakken voor de jongens, een barak voor de leiders, een sanitaire barak, een keukenbarak, een kapelbarak, maar het was meer een tijdelijk kampeercentrum voor in de zomer, bij de pastorie met de naam Het Witte Huis, naast de rooms-katholiek kerk.
Als de jongens op kamp gingen, dan droegen ze frisse en fruitige groene uniformhemden. Waarschijnlijk waren het een soort van Katholieke Verkenners.
De jongens sliepen in tenten achter Het Witte Huis, ze maakten gebruik van de sanitaire voorzieningen in Het Witte Huis. De leiders sliepen in Het Witte Huis. Ongetwijfeld zal ook gebruik zijn gemaakt van de keuken in Het Witte Huis. Voor het deelnemen aan de mis hoefden de jongens niet ver te lopen.
Volgens dorpsfiguur wijlen Gerard Goettsch waren het buut’nlaanders, waren het jong’n uut de grote stad.
De vraag is of Het Witte Huis in de tweede helft van de dertiger jaren van de vorige eeuw leeg stond of dat het nog werd bewoond door een pastoor ?
De bijgaand afgebeelde voorkant van een in 1938 verstuurde -nu zeldzame- ansichtkaart -je kunt zo’n prachtig exemplaar toch maar beter wel in jouw verzameling hebben- toont de achtertuin en de achterkant van Het Witte Huis. Let daarbij ook op de twee masten waaraan een vlag is bevestigd, te denken valt aan de vlag van Nederland en de vlag van de Katholieke Jeugdbeweging of de Katholieke Verkenners.

Abracadabra-1607

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

De ièste stee van de greinspoal’n 41 tot en mit 77

De redactie van ut Deevers Archief ontving van de heer Jan Lautenbach van de provincie Fryslân op 3 mei 2023 een lijst met de coördinaten van de oorspronkelijke plaats van de greinspoal’n 41 tot en met 77 op de grens van de gemiente Deever en de provincie Fryslân. Zie de in dit bericht weergegeven lijst. De redactie is de heer Jan Lautenbach bijzonderlijk erkentelijk voor het verstrekken van deze waardevolle historische gegevens.
De coördinaten in die lijst zijn RD-coördinaten, dat wil zeggen Rijksdriehoekscoördinaten, dat wil zeggen coördinaten in het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting.
De redactie heeft voor de zeer gewaardeerde hedendaagse moderne bezoeker van ut Deevers Archief, die in het bezit is van zo’n slimme telefoon met GPS-systeem, de RD-coördinaten in de lijst van de provincie Fryslân omgerekend naar GPS-coördinaten (graden-notatie). Zie de in dit bericht weergegeven lijst met GPS-coördinaten.
De redactie heeft als voorbeeld met behulp van de GPS-coördinaten van greinspoal 47 op de Friese landweer achter de vakantiebungalow van de heer Hans Salverda op Zorgvliet de oorspronkelijke plaats van greinspoal 47 in de bijgaande afbeelding weergegeven. Niets staat de peetvader en beschermheer en beheerder van greinspoal 47 in de weg met behulp van de GPS-coördinaten en zijn slimme telefoon met GPS-systeem de vervanger van de oorspronkelijke greinspoal 47 van zijn huidige standplaats te verhuizen naar zijn oorspronkelijke standplaats. Moar wè ee’m un skuppe mitneem’m.

Lijst van RD-coördinaten en GPS-coördinaten van de oorspronkelijke plaats van de greinspoal’n 41 tot en met 77. 

Greinspoal 41 – RD: 212473.461, 548225.506 = GPS: 52.91806, 6.24170;
Greinspoal 42 – RD: 212554.422, 548292.789 = GPS: 52.91865, 6.24292;
Greinspoal 43 – RD: 212681.798, 548398.645 = GPS: 52.91959, 6.24483;
Greinspoal 44 – RD: 212699.497, 548542.481 = GPS: 52.92088, 6.24512;
Greinspoal 45 – RD: 212762.995, 548667.086 = GPS: 52.92199, 6.24609;
Greinspoal 46 – RD: 212859.514, 548857.571 = GPS: 52.92369, 6.24756;
Greinspoal 47 – RD: 213160.183, 549081.436 = GPS: 52.92567, 6.25207;
Greinspoal 48 – RD: 213462.155, 549304.340 = GPS: 52.92764, 6.25660;
Greinspoal 49 – RD: 213612.180, 549292.388 = GPS: 52.92752, 6.25882;
Greinspoal 50 – RD: 213872.674, 549271.634 = GPS: 52.92730, 6.26269;
Greinspoal 51 – RD: 214271.411, 549239.867 = GPS: 52.92698, 6.26862;
Greinspoal 52 – RD: 214655.195, 549209.290 = GPS: 52.92666, 6.27432;
Greinspoal 53 – RD: 215043.963, 549178.317 = GPS: 52.92634, 6.28009;
Greinspoal 54 – RD: 215185.754, 549167.021 = GPS: 52.92622, 6.28220;
Greinspoal 55 – RD: 215247.558, 549162.097 = GPS: 52.92617, 6.28312;
Greinspoal 56 – RD: 215335.659, 549155.078 = GPS: 52.92610, 6.28443;
Greinspoal 57 – RD: 215388.292, 549150.885 = GPS: 52.92605, 6.28521;
Greinspoal 58 – RD: 215662.084, 549129.071 = GPS: 52.92583, 6.28927;
Greinspoal 59 – RD: 215952.514, 549105.933 = GPS: 52.92559, 6.29359;
Greinspoal 60 – RD: 216194.019, 549086.692 = GPS: 52.92538, 6.29718;
Greinspoal 61 – RD: 216277.454, 549080.045 = GPS: 52.92532, 6.29841;
Greinspoal 62 – RD: 216362.505, 549073.269 = GPS: 52.92525, 6.29968;
Greinspoal 63 – RD: 216573.616, 549056.450 = GPS: 52.92507, 6.30281;
Greinspoal 64 – RD: 216815.226, 548817.233 = GPS: 52.92289, 6.30636;
Greinspoal 65 – RD: 217046.886, 548587.866 = GPS: 52.92081, 6.30976;
Greinspoal 66 – RD: 217255.808, 548381.013 = GPS: 52.91892, 6.31283;
Greinspoal 67 – RD: 217433.462, 548205.118 = GPS: 52.91732, 6.31544;
Greinspoal 68 – RD: 217641.673, 547998.970 = GPS: 52.91545, 6.31849;
Greinspoal 69 – RD: 217764.943, 547876.920 = GPS: 52.91433, 6.32030;
Greinspoal 70 – RD: 217917.129, 547726.241 = GPS: 52.91296, 6.32253;
Greinspoal 71 – RD: 218155.185, 547490.542 = GPS: 52.91082, 6.32603;
Greinspoal 72 – RD: 218393.242, 547254.843 = GPS: 52.90867, 6.32952;
Greinspoal 73 – RD: 218649.881, 547000.745 = GPS: 52.90636, 6.33328;
Greinspoal 74 – RD: 218728.938, 547025.581 = GPS: 52.90657, 6.33446;
Greinspoal 75 – RD: 219041.260, 547262.377 = GPS: 52.90866, 6.33915;
Greinspoal 76 – RD: 219360.004, 547504.042 = GPS: 52.91080, 6.34394;
Greinspoal 77 – RD: 219678.748, 547745.708 = GPS: 52.91293, 6.34872.

Posted in Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

See hept de uutbau van villa Zonsopgang wegeknooit

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van oude huizen en boerderijen op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem (an de aandere kaante van de bos). Hoe meer afbeeldingen van oude huizen en boerderijen op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem (an de aandere kaante van de bos) de redactie in ut Deevers Archief kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Collectie Provinciale Monumentenzorg’ van het Drents Archief in Assen is bijgaand afgebeelde en op 7 februari 1987 gemaakte zwart-wit foto (nummer MZ10708010602) van Villa Zonsopgang aan de Dorpsstraat op Zorgvliet aanwezig. In 1987 was de uitbouw aan Villa Zonsopgang nog aanwezig. De grote vragen zijn dan natuurlijk de volgende. Wanneer is deze uitbouw gemaakt ? Is dat gebeurd toen het hoofdkantoor van de N.V. Noordelijke Hypotheekbank nog in de villa was gevestigd ? Waarom was deze uitbouw noodzakelijk ?
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van Villa Zonsopgang gemaakt op zaterdag 17 december 2022. De huidige eigenaren van Villa Zonsopgang hebben de uitbouw na aankoop van de woning gesloopt. De grote vragen zijn natuurlijk de volgende. Wanneer is de uitbouw gesloopt ? Waarom is de uitbouw gesloopt ? Waren in de uitbouw nog overblijfselen van de N.V. Noordelijke Hypotheekbank aanwezig ?
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kunnen enige afbeeldingen van kleurenfoto’s van Villa Zonsopgang zonder uitbouw vinden in ut Deevers Archief. Bijvoorbeeld deze afbeelding.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

Olde spull’n van Migieltie op Zorgvliet

In het Leidsch Dagblad van 9 januari 1913 verscheen het volgende verrassende bericht over de nazaten van admiraal Michiel Adriaenszoon de Ruijter.

Mr. A. de Ruijter de Wildt
Naar aanleiding van het bericht van overlijden van mr. A. de Ruijter de Wildt, mag in herinnering worden gebracht, dat deze een van de nakomelingen was van den grooten zeeheld.
In een levensbeschrijving van De Ruijter werd in ‘Levensberichten van Zeeuwen’ medegedeeld, dat op de tentoonstelling in 1870 te Middelburg aanwezig waren tal van voorwerpen van De Ruijter afkomstig, berustende bij den heer Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt, te Diever, afstammeling van Alida, de oudste dochter van den admiraal, eerst in kinderloozen echt gehuwd met Johan Schorer en daarna met den predikant Thomas Potts, aan welke nakomelingen bij koninklijk besluit van februari 1817, vergunning werd verleend, om den naam en het wapen van De Ruijter aan te nemen.
Onder de voorwerpen bij die familie bewaard, werd ook in eere gehouden een met edele stenen bezette koammando-staf van schildpad door den Koning van Spanje aan den admiraal geschonken; een kostbaar rapier met gevest van bloedkoraal; een scheepshouwer met zilver handvat door De Ruijter gewoonlijk gedragen, en een Turksche sabel in 1655 verkregen na een gevecht met een roover bij Salee.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Dus eigenlijk had de op de kerkhof van Buil begraven ex-koloniaal Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt (hij was employé bij het agentschap van de factorij te Semarang van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Nederlands Indië) gewoon de achternaam Potts of Pietersen of Jansen moeten hebben, maar mochten de nazaten van de admiraal zich na februari 1817 legaal De Ruijter noemen. De contacten van de nazaten van de admiraal in het ambtelijke en politieke Haagse circuit moeten wel erg goed zijn geweest om zo’n privilege voor elkaar te krijgen. Is er dan nog een koninklijk besluit aan te pas gekomen om ook de tweede achternaam De Wildt (of was het De Wild ?) blijvend aan de eerste nep-achternaam te mogen plakken ? Of was dat op eigen initiatief van de familie ? Klinkt erg voornaam en heldhaftig: de Ruijter de Wildt.
De voorkant van het gelijk an de aandere kaante van de bos vond die ‘ij’ (ij met puntjes) niet voornaam genoeg, want gaf een laan op Zorgvlied de naam ‘de Ruyter de Wildtlaan’, dus met ‘y’ (y zonder puntjes).
Het moet de leden van de historische werkgroep ‘Oude-Willem-Groot-en-Klein-Wateren-Zorgvlied’ wel een kick geven dat in het landhuis Zorgvlied ooit zeker meer dan 50 voorwerpen van admiraal Michiel Adriaenszoon de Ruijter aanwezig zijn geweest. Dat kan bij een historische wandeling bij de standplaats van het landhuis mooi als ‘annekkedote’ worden verteld.
Wellicht zijn deze voorwerpen ter plekke nooit aan de nederige hardwerkende bescheiden bevolking van Groot- en Klein Wateren getoond.
De zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kunnen de voorwerpen gelukkig wel zien. En wel in de zalen 0.7, 0.9, 0.12 en 0.123 van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Abracadabra-1591

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Zorgvliet | Leave a comment

De narciss’n stoat bee greinspoal 47 mooi in de blui

De heer Hans Salverda vond in 2012 onder een berg puin op het terrein van camping Groot Bartje op Zorgvliet de verloren gewaande Drents-Friese-grenspaal 47 terug. Een mooi voorbeeld van moderne archeologie. Grenspaal 47 stond op de oude landweer op de grens van de provincie Drente en de provincie Fryslân.
Grenspaal 47 is in zijn oude staat gerestaureerd en is eind juli 2012 op juiste wijze herplaatst op de Drents-Friese grens bij de Willingehoek van camping Groot-Bartje, dat wil zeggen dat op de grenspaal het wapen van de provincie Drente an de Dreinse kaante en het wapen van de provincie Fryslân oan de Fryske kant is te zien. De redactie van ut Deevers Archief verwijst eenvoudigheidsgemakshalve voor meer gegevens naar het bericht Greinspoaltie 47 is neet op deselde stee neer eset.
Grenspaal 47 staat op de rand van de achtertuin van de heer Hans Salverda, de terugvinder, de beschermheer en de beheerder van grenspaal 47. Hij is de maker van de bijgaande afgebeelde kleurenfoto’s van zijn troetelgrenspaaltje. Bij grenspaal 47 staan de narcissen mooi in bloei. Beheerder en grenspaalvertroetelaar Hans Salverda heeft de eerste bollen van deze narcissen ongetwijfeld na juli 2012 gepoot. De redactie weet uit eigen wandeltochten langs de Drents-Friese grenspalen op de grens van de gemiente Deever, dat de laatste jaren grenspaal 47 met directe omgeving het best is verzorgd. Eigenlijk zou elke Drents-Friese grenspaal op de grens van de gemiente Deever een beschermheer en beheerder moeten hebben. Daar is een mooie rol weggelegd voor de hielejoardeurvurening Tied Sat uut Zorgvliet.
De oorspronkelijke positie van grenspaal 47 (GP 47) is te zien op bijgaand afgebeeld detail van de topografische kaart uit 1926. Zie afbeelding 4. De nieuwe positie van grenspaal 47 (Gp) is te zien op bijgaand afgebeeld detail van de topografische kaart uit 2016. Zie afbeelding 5. De teruggevonden grenspaal 47 is nogal een stuk naar het noordoosten herplaatst. Maar dat mag de pret van de ware grenspalenliefhebber niet drukken.
Wellicht moet de heer Hans Salverda ook maar eens archeologisch onderzoek doen naar de verdwenen grenspaal 48, die een eindje verderop in een knik van de grens tussen de provincie Drente en de provincie Fryslân stond.
De redactie van ut Deevers Archief mocht bijgaand afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) overnemen van de fraaie webstee Verdwaal Niet van de heer Hans Salverda. De redactie is de heer Hans Salverda hiervoor bijzonder erkentelijk. De redactie vraagt zich wel af of hij ook wandeltochten met gids organiseert van grenspaal 41 tot grenspaal 77 , met inbegrip van de doorwading van ut Greinsstuwmeer, en weer terug. Wandelen van grenspaal naar grenspaal, dan verdwaal je zeker niet.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 19 april 2023
De heer Hans Salverda heeft op 19 april 2023 met zijn slimme telefoon de coördinaten van grenspaal 47 opgemeten: 52°55’34.7″ Noorderbreedte en 6°15’11.9″ Oosterlengte.

Afbeelding 1
Grenspaal 47 op de landweer met bloeiende narcissen
Foto Hans Salverda – © 2016-03-21.

Afbeelding 2
Grenspaal 47 op de landweer met bloeiende narcissen.
Foto Hans Salverda – © 2023-03-30.

Afbeelding 3
Grenspaal 47 op de landweer met bloeiende narcissen en blauwe druifjes.
Foto Hans Salverda – © 2023-03-30.

Afbeelding 4
Detail van de topografische kaart uit 1926.


Afbeelding 5
Detail van de topografische kaart uit 2016.

Posted in Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Ut Witte Huus bee de kattelieke kaarke op Zorgvliet

Bij de redactie van ut Deevers Archief was de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart tot nu toe niet bekend. Bij wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is deze ansichtkaart wel bekend ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft deze zeldzame ansichtkaart wellicht in zijn of haar verzameling ?
Op de ansichtkaart is de rooms-katholieke pastorie naast de rooms-katholieke Sint Andreas kerk op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) te zien. De woning van de pastoor had de naam Witte Huis.
De redactie heeft in ut Deevers Archief in verschillende berichten aandacht besteed aan het Witte Huis. Deze pastorie was in elk geval in september 1952 nog niet afgebroken. De pastorie was in april 1953 niet meer in gebruik. De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel graag willen weten wanneer ter plekke de nieuwe rooms-katholieke pastorie is gebouwd. Wie heeft kranteknipsels bewaard ?

Posted in Ansichtkoate, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Op Zorgvliet wödd’n ok klomp’m emeuk’n

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geachte afbeelding. In dit geval gaat het om het hier afgebeelde voorblad van het niet meer bestaande maandblad Oeze Volk, nummer 9, jaargang 15, september 1970. Wim Hiddingh uit Gasselte is de maker van de zwart-wit foto voor bijgaand afgebeeld voorblad. De redactie heeft dit voorblad na het scannen niet bij het oude papier gegooid.

In 2016 is na ruim zestig jaren helaas een einde gekomen aan het mooie Drentstalige maandblad Oeze Volk. Het Drentstalige tijdschrift Zinnig is met ingang van 1 januari 2017 de opvolger van Oeze Volk. Het Huus van de Toal is de uitgever van het tijdschrift Zinnig.

De redactie heeft toestemming van de redactie van het tijdschrift Zinnig het mooie voorblad van Oeze Volk, nummer 9, jaargang 15, september 1970 in ut Deevers Archief te tonen. De redactie van ut Deevers Archief is de redactie van Zinnig bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

Op het hier afgebeelde voorblad is klompenmaker J. van der Leij te zien. Hij had een klompenmakerij en loonzagerij op Zorgvlied naast de vijf huisjes van het Sint Anthony Gasthuis, die naast de rooms katholieke kerk stonden. Blijkbaar maakte hij in 1970 nog klompen. De redactie wil bijzonder graag wat meer gegevens van klompenmaker J. van der Leij is dit bericht opnemen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan gegevens, bijvoorbeeld scans van foto’s of krantenartikelen.

Posted in Ambacht, Zorgvliet | Leave a comment

Date et dabitur vobis. Geeft en u zal gegeven worden.

Op 9 oktober 1923 kreeg het bestuur van de Sint Andreas parochie op Zorgvliet van de aartsbisschop van Utrecht toestemming voor het bouwen van een nieuw kerkgebouw voor de rooms katholieke geloofsgemeente. Het inzamelen van het benodigde geld voor de bouw verliep voorspoedig, zodat al op 27 november 1923 de eerste steen kon worden gelegd. Op 15 juli 1924 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd.
Bij het inzamelen van het benodigde geld kreeg een donateur als dank bijgaande kaart met daarop de tekst:
Date et dabitur vobbis. Geeft en u zal gegeven worden.
De tekst is afkomstig uit de Bijbel:
Lucas 6:38.
In het Latijn luidt de tekst van Lucas 6:38 als volgt:
Date dabitur vobis mensuram bonam confersam et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum vestrum eadem quippe mensura qua mensi fueritis remetietur vobis.
In het Nederlands luidt de tekst van Lucas 6:38 als volgt:
Geeft, en u zal gegeven worden: eene goede, neergedrukte en geschudde overlopende maat zal men in uwen schoot geven; want met dezelfde maat waarmede gijlieden meet, zal ulieden wedergemeten worden.
De tekst uit de Bijbel zal wel niet letterlijk en niet materieel, naar overdrachtelijk en spiritueel bedoeld zijn geweest.
Blijkbaar waren na de geldinzamelingsactie nog wat kaartjes overgebleven, want meneer pastoor M.D.N.J. Epping verzond bijgaand exemplaar in 1926 aan den Weledele Heer C. Willemse, Strijbeek 359, te Ginneken. Ginneken ligt bij Breda in Noord-Brabant. Kwam meneer pastoor M.D.N.J. Epping uit Ginneken ?
De redactie van ut Deevers Archief raadt de maker van het beoogde populair-wetenschappelijke geschiedenisboek over Zorgvliet-Woater’n-Olde Willem aan bijgaande prachtige afbeelding op te nemen in zijn boek.
Het voordeel van het onderhouden van een webstee, zoals die van ut Deevers Archief, boven een boek (een boek ? ik heb al een boek), is dat niet veel teksten over de Sint Andreas kerk hoeven te worden overgeschreven, linken naar van belang zijnde gegevens in andere webstees volstaat, bijvoorbeeld naar de betreffende pagina in de webstee van het Monumentenregister.

Voor het overschrijven van teksten is gebruikt gemaakt van de Bijbel, dat is de gansche heilige schrift, bevattende alle de canonieke boeken boeken des ouden en nieuwen testaments; de gebruikte uitgave is op last van de hoogmogende heeren Staten-Generaal der Vereenigde Nederlanden en volgens het besluit van de nationale synode gehouden te Dordrecht in de jaren MDCXVIII en MDCXIX, uit de oorspronkelijke talen in onze Nederlandsche getrouwelijk overgezet en in 1902 uitgegeven door het Nederlands bijbelgenootschap, Herengracht 366, Amsterdam.

Abracadabra-1517Abracadabra-1518

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

Tillefoons an de aandere kaante van de bos in 1955

Vanwege de vele hedendaagse mogelijkheden om zich via een draad of draadloos met elkaar in verbinding te stellen is het wel aardig om te zien dat op 21 maart 1955 op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem slechts enige huizen waren aangesloten op het openbare telefoonnet. Het kengetal van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willen was 05212.

De aangeslotenen waren:
Telefoonnummer 1
Gerrit Hielkema, Textielhandel en luxe autoverhuur, Zorgvlied 29.
Telefoonnummer  2
Meinte Jan Boersma, Landbouw- en veeteeltbedrijf, Wateren 3.
Telefoonnummer 3
Thijs Oenema, Landbouw- en veeteeltbedrijf, Wateren 4.
Telefoonnummer 4
J…. R…. Doornbos, Landbouwer, Wateren 39.
Telefoonnummer 6
Rijkspolitie, Post Zorgvlied van de groep Diever, woonhuis postcommandant, Zorgvlied 24a.
Telefoonnummer 7
Weduwe A. Bigot, Landbouwonderneming ‘Het Oude Willemsveld’, Hoeve De Goede Weide
Telefoonnummer 8
I. Hunse, Brood- en banketbakker, kruidenier, Zorgvlied 37.
Telefoonnummer 9
H. Kooistra, Nederlands Hervormde Pastorie.
Telefoonnummer 10
J. van der Leij, Klompenfabriek en loonzagerij, Zorgvlied 12.
Telefoonnummer 13
Willem Zwiers, Rijwiel-, motoren- en bandenhandel, Zorgvlied 24b.
Telefoonnummer 14
Hendrik Onstee, Hoofdonderwijzer, Wateren 16 a.
Telefoonnummer 15
Rooms Katholieke pastorie, Zorgvlied 9.
Telefoonnummer 18
Franke Tjassing, Zorgvlied 13.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De lijst van aangeslotenen geeft een mooi beeld van de aanwezige en in opkomst zijnde ondernemers. Zo had bijvoorbeeld boer Jan Krans van Villa Nova in 1955 nog geen telefoon. In de zeer vele advertenties van Pension Villa Nova is pas op 15 april 1961 in de Leeuwarder Courant het telefoonnummer te lezen: 05212-467. Ergens tussen 1955 en 1961 is de telefoonmaatschappij door het toenemende aantal telefoonaansluitingen overgegaan op driecijferige abonneenummers.

Telefoonnummer 1
Gerrit Hielkema is geboren op 25 april 1928 en hij is overleden op 22 november 1987. Het is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja.
Telefoonnummer 2
Meinte Jan Boersma is geboren op 31 mei 1862 en hij is overleden op 20 juli 1954 op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja. Hij was getrouwd met Marianne Terwisscha van Scheltinga.
Telefoonnummer 7
Hoeve De Goede Weide is tegenwoordig Minikampeerterrein De Goede Weide in de Olde Willem, Oude Willemsweg 1, de Olde Willem, telefoon 0521-388494.
Telefoonnummer 8
De redactie van ut Deevers Archief probeert al lange tijd gegevens van bakker Hunse te achterhalen, wie kan helpen met informatie ? Bakker Hunse ventte in de zestiger jaren van de vorige eeuw ook met een Citroën bestelwagentje. Hij kwam ook wel in Diever te venten.
Telefoonnummer 10
Zie de navolgende advertentie uit de krant De Heerenveensche koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) van 11 maart 1952, waarin het nummer van de telefoon en het bedrijfje van J. van der Leij wordt bevestigd. Het bedrijfje was gevestigd op de plaats van het voormalige ‘koetshuis’ van de villa Castra Vetera (was het pand in 1952 al vernieuwd ?).
Telefoonnummer 13
Willem Zwiers vertrok later naar Meppel, waar hij een autobedrijf begon. Dit bedrijf bestaat nog steeds.
Telefoonnummer 18
Franke Tjassing was boer op de boerderij met de naam Castra Vetera. Deze boerderij (nu woonboerderij) bestaat nog steeds.
Hij is geboren op 30 augustus 1909 en hij is overleden op 28 januari 1990 op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja.

  

Posted in Bedrief, Communicatie, De aandere kaante van de Deeverse bos, de Olde Willem, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Un tiekening van Roelof Otto van Koert op un leie

In 1984 was de toen zestigjarige toren van de Sint Andreaskerk an de Dorpsstroate op Zorgvliet toe aan onderhoud. De dakbedekking van leisteen is daarbij vervangen. Tweehonderd vrijgekomen leien zijn bedrukt met een tekening van de Sint Andreaskerk en verkocht als souvenir.

Koop ’n lei van de Kerk
, dan kunnen we weer verder met het restauratiewerk.
Deze lei is nr. … van de 200; deze 60 jaar oude lei is gered tijdens de restauratie van de toren van de Heilige Andreaskerk te Zorgvlied.
De lei is bedrukt in het ‘Atelier van Koert te Elsloo’ naar het idee en ontwerp van Anny van der Berg – van der Hengel te Elsloo.
De opbrengst uit de verkoop van deze lei komt ten goede aan de restauratie van de Heilige Andreaskerk.
Namens het restauratiefonds..

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Sint Andreaskerk an de Dorpsstroate op Zorgvliet is op 15 juli 1924 ingewijd door deken Vaas uit Wolvega. Derhalve was de toren in 1984 zestig jaren oud. Dus dat onderhoud aan het dak van de toren in 1984 was wellicht niet helemaal toevallig, want in dat jaar bestond de Sint Andreasparochie honderd jaren. En het eeuwfeest van de parochie kon natuurlijk niet met een lekkend dak worden gevierd.
De maker van de tekening op de hier afgebeelde leisteen is de in 1943 geboren kunstenaar Rudolf Otto van Koert uit Elsloo vlak bij Zorgvliet. De kunstenaar heeft op elk exemplaar van de tweehonderd geredde leistenen deze tekening gedrukt. De redactie zou wel graag van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief willen weten welke druktechniek de kunstenaar heeft gebruikt.
Elke leisteen had een nummer, dat met de hand werd ingevuld op een bijbehorend hier afgebeeld paperasje.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 6 november 2019.

Posted in Kattelieke Kaarke, Sint Andreasparochie, Tiekening, Zorgvliet | Leave a comment

Un rooms katteliek centrum veur kiender op Zorgvliet

Op bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is een pand aan de Dorpsstroate op Zorgvliet te zien. Deze ansichtkaart is in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw verstuurd. In het zichtbare pand op de ansichtkaart was volgens de titel op deze ansichtkaart in die jaren een rooms katholiek jeugdcentrum gevestigd. De redactie van ut Deevers Archief heeft zich een tureluurse slag in de rondte gezocht naar berichten in kranten over dit jeugdcentrum van de rooms katholieke kerk, maar helaas niets kunnen vinden. Was het jeugdcentrum gevestigd in de schuur achter de woning ? Was het een soort van vakantiecentrum ?
De redactie heeft de in dit bericht afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zaterdag 17 december 2022.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 48 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door een keur van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansichtkoate, Zorgvliet | Leave a comment

Laandgood Castra Vetera op Zorgvliet wöd vukogt

De heemkundige werkgroep Zorgvliet-Groot-en-Klein-Wateren-Oude-Willem helpt tegenwoordig mee met het vullen van het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever (an de aandere kaante van de bos). In Opraekelen 12/3 (september 2012) werd daarvoor gebruik gemaakt van het volgende artikel ‘Het landgoed Castra Vetera te Zorgvlied’ dat op 25 maart 1938 verscheen in het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant). 

Even over de grens tusschen Friesland en Drenthe ligt het aardige dorpje Zorgvlied. Van verre is het al te herkennen aan den rijzigen toren van de Rooms-Katholieke kerk en het hooge gebouw Castra Vetera.
Komen we uit de richting Elsloo, dan ligt aan onze rechterhand het uitgestrekte, plm. 40 H.A. groote landgoed. Zuidelijk sluiten de Staatsbosschen bij de bosschen, die bij het landgoed hooren, aan. Veel vacantiegangers zullen op hun doorreis naar Appelscha of Diever de groote, massale villa wel hebben opgemerkt en misschien hebben ze zich wel eens afgevraagd, hoe men men er toch toe heeft kunnen komen, om in zoo’n kleine plaatsje zoo’n groot heerenhuis te bouwen. Daar het heele landgoed en de villa a.s. dinsdag verkocht zullen worden, leek het ons wel interessant, om eens iets meer van Castra Vetera te weten te komen. Daarom hebben we een dezer dagen den tegenwoordigen eigenaar van het landgoed, den heer F.W. Ackermann, eens opgezocht en hij was dadelijk bereid het een en ander te vertellen.
Direct bij het binnentreden van de villa werden we getroffen door de groote gang met de marmeren vloer. Aan de wanden zagen we een tiental opgezette hertekoppen en tal van andere jachttropheeën. Daartusschen hangen enkele oude wapens, zooals krissen, dolken, sabels, die getuigden van de liefhebberij voor de jacht van de eigenaar.

De geschiedenis
De naam Castra Vetera herinnert ons aan een Romeinse nederzetting in de buurt van Emmerich (Duitsland). Dit gebouw zouden we dan ook best met een vesting kunnen vergelijken. Van buiten lijkt het één massale steenklomp, van binnen ziet alles er ook hecht en solide uit. De vloeren bestaan uit heel dikke planken, waaronder lange eiken balken, die een doorsnee hebben van 30 bij 30 cm. Het gebouw bestaat uit twee verdiepingen, met daarboven een zeer ruime zolder. Vanaf den beganen grond is het plm. 15 meter hoog. Boven op het platte dak staande, heeft men een prachtig vergezicht en ‘kan bij helder weer de toren van Steenwijk en de belvedère in Oranjewoud worden waargenomen’. Als bijzonderheid menen we te moeten vertellen, dat het Duitsche luchtschip Graf Zeppelin op zijn tocht over Nederland mede Castra Vetera als orieënteeringspunt gebruikte. Vóór het huis is een bordes en rechts bij de hoofddeur is een looden gevelsteen aangebracht met de naam van den bouwer J.F. de Ruyter de Wildt, die het plm. 1850 bouwde. Deze heer kwam toen als gepensioneerde Schout bij Nacht uit Indië en vatte het plan op, temidden van de heide een heerenhuis te bouwen.

Uit den naam zien we ook al wel, dat genoemde heer een verre nakomeling van den bekenden Michiel Adriaansz. de Ruijter was. Hij bracht niet alleen den naam mee, maar ook enkele erfstukken van zijn voorvaderen. Nadat deze voorwerpen een poos op Castra Vetera waren geweest, werden ze afgestaan aan het Rijksmuseum te Amsterdam.

Het bouwen leverde vele moeilijkheden op: zoo moesten bijvoorbeeld de benoodigde steenen (ongeveer 250.000) vanuit Willemsoord naar Zorgvlied worden vervoerd. Dit gebeurde met paard en wagen langs de moeilijk begaanbare zandwegen en de paarden hadden het tijdens den langen tocht zwaar te verantwoorden. Zelfs moesten enkele het met den dood bekoopen. Vooral de lange balken leverden bij het transport vele moeilijkheden op.

Tezelfder tijd werd ook een aanvang gemaakt met het ontginnen van de heide. In het jaar 1861 werd de familie Verwer eigenares vaan het landgoed, alsmede van groote delen van het tegenwoordige Wateren. Vooral van den heer L.G. Verwer ging veel initiatief uit en in die dagen werd de ontginning met kracht voortgezet. Een hondertal arbeiders hielp mee bij dit reusachtige werk. Enkele dezer kwamen heel uit Noordwolde loopen en na een harden dag werken hadden ze slechts 30 cent verdiend. Aan dezen heer was het ook te danken, dat in Zorgvlied een zeevaartschool verrees (midden op de heide!!), een bankgebouw kwam en mede gaf hij een krachtigen stoot tot de oprichting van de tegenwoordige zuivelfabriek De Drie Gemeenten. In 1997 werd deze fabriek opgericht onder den naam van Zorgvliedsche Natuurboterfabriek. Deze fabriek was de eerste in den Zuidoosthoek van Friesland, spoedig gevolgd door die van Steggerda en Oosterwolde. Vlak voor 1900 beleefde Zorgvlied zijn glorietijd!

Tegenwoordig is van de zeevaartschool nog over de rij huizen naast de nieuwe Roomsch Katholiek kerk en enkele leegstaande villa’s wijzen op de vergane glorie van Zorgvlied.

Van 1913 tot 1919 was Castra Vetera onbewoond en het bijbehoorende boschcomplex werd aan de natuur overgeleverd. Houthakkers e.d. vernielden zooveel van de aanplantingen en de woning, dat het eens zoo trotsche landgoed er als een wildernis uitzag en het huis veel had van een ruïne. ‘Toen ik in 1919 met mijn vrouw en twee jongens hier kwam’, aldus onze zegsman, ‘was er bijna geen ruit meer heel. De schoorsteenen hingen scheef en het heeft me honderden guldens gekost om alles weer in orde te maken. Het was net, alsof ook Nederland had deelgenomen aan den wereldoorlog en Castra Vetera was gebombardeerd. Toen had ik ook wel een bordje kunnen maken met de woorden Ruïne Castra Vetera. Bij de plaats Emmerich staat ook een dergelijk bordje, maar dit verwijst naar het werkelijke Castra Vetera.’

Het heele huis werd gerestaureerd en met forsche hand werd begonnen de wildernis te veranderen in een gecultiveerd bosch; nieuwe boomen werden geplant en diverse paden aangelegd. Heel oude, dikke boomen (enkele hadden een doorsnee van anderhalve meter) werden met behulp van Duitsche springstoffen, die oorspronkelijk voor Turkije bestemd waren, gerooid. Geleidelijk werd nu een boschcomplex aangelegd, waarbij enkele jongens van de stichting Kinderzorg, waarop de heer Ackermann het toezicht had, behulpzaam waren. Bij het aanplanten van nieuwe boomen had men veel last van de konijnen en daarom werd een 4 kilometer lange afrastering aangebracht, om de knagers te weren. In den loop der jaren is er nu een oppervlakte van ongeveer 20 H.A. bosch aangelegd en met den heer Ackermann hebben we alles eens op ons gemak bekeken. Het heele boschcomplex met zijn talrijke kronkelpaden zag er prachtig verzorgd uit. Op enkele plaatsen ontwaarden we te midden der sparren aardige veldjes met tulpen.

Nadat we een twintig minuten hadden geloopen, zagen we plotseling midden in het bosch een zwembad! Het bleek hier een grootsch opgezet plan te zijn voor den aanleg van een soort natuurbad, hetwelk echter door den plotselingen dood van Mevrouw Ackermann, geboren Hahne, niet heelemaal was voltooid. Over een oppervlakte van 3000 m2 was alle grond weggegraven en zoodoende was het bassin verkregen. De vrijgekomen aarde was aan den kant opgeworpen tot een grooten heuvel van plm. 10 m. hoogte en hierop staande heeft men een prachtig uitzicht over het geheel. Midden in het bad is een geul gegraven van 3 m. diepte en overigens is het er 1,50 m. diep. Zelfs een kinderbad en een strand ontbreken niet. Wanneer we nu nog meedeelen, dat er helder water is en de heele zwemgelegenheid is omringd door bosch, kunnen we gerust zeggen, dat we hier met een fraai natuurbad hebben te doen. Vele bezoekers en vooral jongens, die in de leegstaande pastorie, een buitencentrum van de Katholieke Jeugdvereeniging De Jonge Wacht, verblijf hielden, maakten reeds druk gebruik van deze schitterend gelegen zwemgelegenheid, die bereikt wordt langs slingerpaadjes.


Op den terugweg naar Castra Vetera ging het langs een anderen weg. Natuurliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen. Primitieve bruggetjes en talrijke kronkelpaadjes vormen met het lage struikgewas en opgaande geboomte een prachtig stukje natuurschoon. Wat er nu verder met het landgoed gaat gebeuren, moeten we afwachten. In elk geval is het te hopen, dat het in zijn geheel wordt bewaard. We vernamen, dat er groote belangstelling voor deze verkooping wordt getoond uit vele streken van ’t land.

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Opraekelen, Zorgvliet | Leave a comment

Gerrit Hielkema bee de ièste ijscobak op Zorgvliet

Mevrouw Alie Kraaij-Hielkema, oudste dochter van Gerrit Hielkema en Wemke Wilhelmina (Willy) Maria Bos, stuurde op 21 december 2022 bijgaand afgebeelde met haar telefooncamera gemaakte foto van een zwart-wit foto uit haar album met oude foto’s van Zorgvliet. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van haar deze foto in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is haar hiervoor bijzonder erkentelijk.
Mevrouw Alie Kraaij-Hielkema schrijft:
Deze foto van mijn vader bij de ‘ijscobak’ vind ik erg mooi. We verkochten als eersten ijsco’s in Zorgvlied en dat was een bijzonderheid. Op mooie zondagmiddagen verzamelden zich veel mensen op de dam voor ons huis. Rechts naast de ijscobak staat Jan Groen, de oudste zoon van Arend Groen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het pand voor de zaak en het woonhuis van het echtpaar Gerrit Hielkema en Willy Bos en hun kinderen stond aan de Dorpsstraat op Zorgvliet. Heden ten dage is het een woonhuis met adres Dorpsstraat 26. Zie de bijgevoegde kleurenfoto, die is gemaakt in de zomer van 2022. 

Posted in Dorpsstroate, Neringdoende, Zorgvliet | Leave a comment

De Ruijter de Wildt overleed in 1870 op Woater’n

De redactie van het Deevers Archief heeft al een keer in een bericht en nog een bericht aandacht besteed aan speculaties over het geboortejaar van het dorp Zorgvlied. Is het 1861 of 1862 of 1863 ?
In de webstee Zorgvlied-Drenthe.nl is een populair-wetenschappelijk artikel te vinden met de titel 150 jaar Zorgvlied. Een van de leden van de historische werkgroep ‘Groot-en-Klein-Wateren-Zorgvlied-Oude-Willem’ gaat in dat artikel op basis van de resultaten van enig onderzoek uit van het geboortejaar 1863.
Het is dan ook best opmerkelijk te noemen dat aan de aandere kaante van de bos de ambtenaar van de burgerlijke stand in 1870 nota bene in de overlijdensakte van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt, nota bene de bedenker van de naam Zorgvlied, als plaats van overlijden gewoon Wateren vermeldde.
‘Het kan verkeren’, zei Gerbrand Adriaenszoon Bredero (geboren op 16-03-1585, overleden op 23-08-1618), die bijna een tijdgenoot was van Michiel Adriaenszoon de Ruijter (geboren op 24 maart 1607, overleden op 29 april 1676).
Dus 150-jaren Zorgvlied voor alle zekerheid toch maar in een nader te bepalen jaar na 2020 vieren ?

Abracadabra-1592

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Zorgvliet | Leave a comment

Henduk Onstee Sr. op de moter van sien swoager

De redactie van ut Deevers Archief  mocht in 1999, dat is a wièr un hiel posie elee’n, de foto’s in het album mit olde plaèties uut Woater’n en Zorgvliet van Hendrik (Henk) Onstee – enig kind van schoolmeester Hendrik (Henk) Onstee Sr. van de skoele op Woater’n – en Harmke Urff – scannen en voor geschiedkundige doeleinden gebruiken. De redactie is Hendrik (Henk) Onstee Jr. en Harmke Urff daar postuum alsnog bijzonder erkentelijk voor. Bijvoorbeeld beetje bij beetje voor geschiedkundige doeleinden gebruiken in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, maar daar is het niet van gekomen.
Hendrik (Henk) Onstee Sr. was vanaf 1929 tot aan zijn pensionering in het begin van 1965, (hoofd)onderwijzer van de skoele op Woater’n. Zie de foto’s van de skoele van Woater’n in ut Deevers Archief. Hij woonde in de meesterswoning bee de skoele op Woater’n. Dus zonder enige moeite is hij een echte Woateraar te noemen. Per slot van rekening is op Zorgvliet een straat naar hem vernoemd. Na zijn pensionering woonde hij an de Veentiesweg 2 (tegenwoordig nummer 3) in Deever, waar pijp roken en tuinieren en in zijn Dafje rijden zijn hobby’s waren. Hij is op 11 april 1977 gestorven in het Diaconessenhuis in Meppel; zie het bijgaand afgebeelde overlijdensbericht, dat op 13 april 1977 is gepubliceerd in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante).
Op de hier afgebeelde kwalitatief wat mindere foto zit Hendrik (Henk) Onstee Sr. op de motorfiets met nummerplaat D-2650. De zeer geachte bezoeker van ut Deevers Archief moet niet denken dat de motorfiets eigendom was van Hendrik (Henk) Onstee Sr. De provinciale griffie van Drente heeft het kentekenbewijs voor deze motorfiets op 10 juni 1922 afgegeven aan Hendrik Scholten. Hij was de zwager van Hendrik (Henk) Onstee Sr. Slager Hendrik Scholten uut Geeter’n trouwde op 16 mei 1919 in de Wijk met Albertje Onstee uit De Wijk, een zuster van Hendrik (Henk) Onstee Sr. De zeer geachte bezoeker van ut Deevers Archief moet niet denken dat de foto in Wapse of op Woater’n of op Zorgvliet is gemaakt. Nee, de foto is gemaakt in Geeter’n bij de slagerij van de familie Scholten. Werd het vlees in een bakkersmand voor op de transportfiets rondgebracht ?  Geeter’n ligt weliswaar buiten de gemiente Deever, en daarmee buiten het aandachtsgebied van de redactie van ut Deevers Archief, maar op de foto is wel een echte Woateraar te zien.

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 13 februari 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Wico Mol.
De foto is niet gemaakt bij de familie Andries Scholten in Giethoorn, die zag er zo uit:
https://museumgiethoorn.collectiebank.nl/beeldbank/pwcache/10216/80/nl-gthnmg-d-12885_0b939.jpg
Waarschijnlijk is de foto gemaakt in Koekange bij de slagerij van Hendrik Scholten. Deze slagerij was later eigendom van de broers Jans en Jan Eshuis. Zie de beeldbank van de Historische Vereniging De Wijk-Koekange. Is de foto in ieder geval in Drenthe gemaakt.

Reactie van ut Deevers Archief van 13 februari 2023
Enig zoekwerk in de beeldbank van de Historische Vereniging De Wijk-Koekange leverde een resultaat op. Het betreft inderdaad de slagerij van de broers Jans en Jan Eshuis.

Posted in Olde moter, Overlijdensbericht, Zorgvliet | Leave a comment

Trek oen jasse moar an, dan goa’w hen de netoaris

De redactie van ut Deevers Archief is bezig met het beetje bij beetje digitaliseren (papier scannen en vervolgens selectief in de oud-papier-bak gooien) van zijn vele A5-boekjes met aantekeningen die betrekking hebben op het verleden in de gemiente Deever en vindt daarbij veel aantekeningen die de redactie nog wil en moet en zal verwerken in berichten in ut Deevers Archief.
De redactie vond in één van de A5-boekjes uit 1999 aantekeningen van een gesprek dat de redactie op 21 oktober 1999 met dorpsfiguur Gerard Goettsch had. Gerard Goettsch is geboren op 18 september 1903 in Putten in Gelderland en is overleden op 13 juni 2000 op 96-jarige leeftijd in het Amsterdamse huis an de Dorpsstroate op Zorgvliet. Hij is begraven op de neeje kaarkhof aagter Obadja an de aandere kaant van de weg.

De redactie van ut Deevers Archief is de jaren 1998 en 1999 een aantal keren op bezoek geweest bij boer in ruste Gerard Goettsch in zijn woning met de naam het Amsterdamse Huis. Bij die bezoeken kwam het gesprek op allerlei zaken die betrekking hadden op Zorgvliet, Wateren en Oude Willem. En natuurlijk kwam bij één van die bezoeken het gesprek ook op zijn Amsterdamse Huis. Hij vertelde daarover het volgende.

Het Amsterdamse huis is in 1928 eigendom geworden van de evangelisatievereniging Obadja. In het Amsterdamse Huis hebben evangelisten gewoond. De eerste evangelist was Hendrik Betten, toen kwam evangelist Van Ginkel en toen evangelist Faber. Alle evangelisten zijn elders dominee geworden.
Het huis heeft anderhalf jaar leeg gestaan, nadat evangelist Faber was weggegaan. Nieuwe predikanten wilden niet meer in het oude huis wonen. In een vergadering van de kerkeraad werd toen besloten dat het beter was het huis te verhuren, dan leeg te laten staan. Ik heb het huis 5 jaren gehuurd. Het huis stond daar al 100 jaren, toen ik in het huis ging wonen.
Het Amsterdamse Huis was toen ik het huurde al bouwvallig en werd al gestut. In een storm waaide de zijkant met veranda en al van het huis. Wolter Smit en timmerman Sieme Houwer uit Diever kwamen naar Zorgvlied om de stormschade op te nemen. Het herstel zou vele duizenden gulden gaan kosten, maar de kerk had het benodigde geld niet. De kerkeraad wilde daarom het huis verkopen. Ik heb toen een zuinig bod gedaan. Maar de kerkeraad wilde 1000 gulden meer dan mijn bod. Toen heb ik mijn bod met 500 gulden verhoogd. En ik zei daarbij tegen de kerkeraad dat dit mijn laatste bod was en dat als ze meer geld wilden, dat ze het huis dan maar aan iemand anders moesten verkopen. Want de stormschade moest ook worden hersteld. De kerkeraad wilde geen napraat en besloot toen: Trek oen jasse moar an, dan goa’w hen de netoaris um ut te beskrie’m.’
Ik had een schoonzoon, die was timmerman en mijn zoons konden me ook helpen. Dus het herstel van de stormschade heeft me weinig geld gekost. Ik heb drie jaar geleden nog een nieuwe kap op het huis laten zetten.
Ik heb mijn hele leven gewerkt. Nadat ik gestopt was als boer en nadat ik gestopt was met werken op de melkfabriek in Wapse, heb ik meneer de Jongh nog geholpen met het bouwen van bungalows in De Gavere. Ik heb daar ook nog een keer een put gegraven, toen ik 78 jaar oud was. En tegenwoordig gaan ze op hun 55-ste met de V.U.T.

Afbeelding 1
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto van het Amsterdamse huis gemaakt op 27 januari 2010.

Afbeelding 1
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande zwart-wit foto van het Amsterdamse huis gemaakt op 10 november 1999.

Posted in Amsterdamse huus, Dorpsfiguur, Zorgvliet | Leave a comment

Ut landgood Castra Vetera wödde vurkocht an Pasman

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 30 maart 1938 het bericht dat het landgoed Castra Vetera op Zorgvliet is verkocht. Dit bericht is ook als bladvulling gebruikt in nummer 12/3 (september 2012) van het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge verening uut Deever.

Landgoed Castra Vetera verkocht.
Zorgvlied, 29 maart – Zooals algemeen ook verwacht werd, was er voor de palmslag van het landgoed Castra Vetera buitengewoon groote belangstelling. In het café van den heer De Bree, waar de verkooping plaats vond, waren meer dan 100 personen aanwezig, onder wie enkelen uit andere provincies.
Na diverse verhoogingen is het geheele landgoed tenslotte aangekocht door den heer D.H. Pasman te ’s Gravenhage, eertijds mede-directeur van Pasman’s fabrieken te Steenwijk voor de som van f. 16.850,-, met een overname van f. 533,50, zoodat het totaal bedrag f. 17.113,50 was. Wij vernamen dat de heer Pasman hier speciaal de paardensport wil beoefenen. Omtrent de bestemming van de villa kon de aanstaande eigenaar nog niets positiefs meedelen.

Een nagenoeg gelijkluidend bericht verscheen in de rubriek Uit den Omtrek van de Opregte Steenwijker Courant van 1 april 1938.

Landgoed Castra Vetera verkocht.
Kooper de heer D.H. Pasman
Zooals algemeen ook verwacht werd, was er voor de palmslag van het landgoed Castra Vetera buitengewoon groote belangstelling.
Na enkele verhoogingen is het geheele landgoed tenslotte aangekocht door den heer D.H. Pasman te ’s Gravenhage, eertijds directeur van Pasman’s fabrieken te Steenwijk, voor de som van f. 16.850, met een overname van f. 533,50, zoodat het totaal bedrag f. 17.113,50 was. Wij vernamen nog, dat de heer Pasman hier speciaal de paardensport wil beoefenen. Omtrent de bestemming van de villa kon de aanstaande eigenaar nog niets positiefs meedelen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De koper D.H. Pasman is Dirk Hendrik Pasman, directeur van Pasman’s Fabrieken N.V. te ’s Gravenhage. Hij is geboren op 17 juni 1888 in Steenwijk.


Posted in Castra Vetera, Opraekelen, Zorgvliet | Leave a comment

Dorpsstroate in de 80-joar’n van de veurige eeuw

De situatie aan het begin van de Dorpsstraat bij de Verwersweg, de Ruijter de Wildtlaan en de Waterseweg op Zorgvliet (an de aandere kaante van de bos) was in de tachtiger jaren van de vorige eeuw wel een beetje anders en dorpser dan tegenwoordig.
Nu staat in de buurt van de plek, waar het bord met de naam Zorgvliet in de berm aan het begin van de Dorpsstraat stond, helaas een niet-duurzame nutteloze overbodige berg aan elkaar gemetselde zwerfkeitjes en wordt onterecht de suggestie gewekt dat de passeerder van deze berg zwerfkeitjes het nationaal park Drents-Friese Wold binnenloopt of binnenrijdt.
Op het schild aan de linkerkant op de berg zwerfkeitjes is het ‘wapen’ van het dorp Zorgvliet te zien. Is dit ‘wapen’ ter gelegenheid van het 150-jarige bestaan van het dorp in ongeveer 2011/2012 bij elkaar gefantaseerd of is het ‘wapen’ al eerder in elkaar gesleuteld ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s, waarop aan de rechterkant de boerderij met de naam Castra Vetera is te zien, gemaakt op 4 november 2017.

Posted in Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Ansichtkoate van De Gavere en van De Robijn

Van bedrijven die op Zorgvliet, an de aandere kaante van de bos, opereren in de toeristenindustrie zijn heel veel ansichtkaarten bekend. De redactie van ut Deevers Archief besteedt zo nu en dan aandacht aan het verleden van de vele vakantiecentrums op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem.
De redactie was wel bekend met enige ansichtkaarten van recreatiecentrum De Gavere op Zorgvliet, maar niet met ansichtkaarten van de opvolger recreatiecentrum De Robijn.
De redactie toont hier een afbeelding van een kleuren-ansichtkaart van recreatiecentrum De Gavere op Zorgvliet. Zie afbeelding 1. Deze kaart is in oktober 1982 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie in Amsterdam en was te koop bij recreatiecentrum De Gavere, de Gavere 1, 8437 PE op Zorgvliet.
De redactie kwam onlangs in het bezit van een kleuren-ansichtkaart van recreatiecentrum De Robijn, adres De Gavere 1, 8437 PE, Zorgvliet. Zie afbeelding 2. Deze kaart is in 1987 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie in Amsterdam. Dit is tot nu toe de enige bij de redactie van ut Deevers Archief bekende ansichtkaart van dit recreatiecentrum. De redactie had tot dan toe nog nooit gehoord van recreatiecentrum De Robijn.
Heeft recreatiecentrum De Robijn maar zo kort bestaan, dat uitbater Jelle Robijn niet is toegekomen aan het laten maken van andere ansichtkaarten ? Jelle Robijn huurde het recreatiepark van Meindert en Rijkele de Jong.
De redactie heeft nog niet uitgezocht tot wanneer De Robijn heeft bestaan en wie het vakantiecentrum vervolgens heeft gehuurd/gepacht/geleased/gekocht/geëxploiteerd. Maar wellicht kunnen zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief daar uitsluitsel over geven.

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 23 oktober 2022 van een vroegere campinggast (de naam is bekend bij de redactie) de volgende zeer gewaardeerde reactie.
Bij toeval stuitte ik op de ansichtkaart van De Robijn. Leuk om iets te herkennen van vroeger. Een stukje geschiedenis van hoe ik het me herinner.
Wij (mijn ouders, mijn broer en ik) waren vanaf 1983 vaste gasten op camping De Gavere. Voor zover ik weet, was de camping eigendom van de familie de Jong, waarvan een volwassen zoon altijd met een alpinopetje over het terrein liep.
De camping werd gedraaid door Jan en Ans Roering. Die hebben later een friettent gehad aan het einde van de Dorpsstraat, nog voorbij het huis van Hof, aan de andere kant van de straat, richting Wateren. Zij hadden twee zonen: Reinder en een jongere zoon Bas. De familie Roering woonde achter de receptie in een huis naast de paardenstal.
De familie de Jong woonde (als ze in Nederland waren) in een grote bungalow op het terrein, tussen de huurbungalows en de campingveldjes in.
In die periode was er nog geen zwembad, maar vermaakten wij (ik was toen 14) ons met hutten bouwen in het bos, bomen klimmen nabij het kerkhof, kampvuur maken en helpen met de paarden.
De paardrijlessen werden gegeven door Els Karbet uit Wateren. Zij had een broer Alex.
Na het vertrek van de familie Roering heeft de camping inderdaad De Robijn geheten. Daarna is de boel overgenomen door een bedrijf Maat. Dat bedrijf verhandelde stacaravans in de buurt van Sliedrecht. De naam van de camping is toen veranderd in Groot Bartje.
Ik heb nog een zomer gewerkt in het zwembad, dat toen overkoepeld was met een grote tent (die op druk gehouden werd, anders stortte hij in), met een glijbaan en een bar. Dat zal zo rond 1988 zijn geweest. In die periode ging ik op zaterdagavond met leeftijdgenoten van de camping, maar ook uit het dorp uit, naar Smithy’s in Eesveen. Ik herinner mij Alex Karbet, Adrie Bartels uit Elsloo en Bert Jansen uit Oude Willem.

Ik weet het niet precies meer, maar mijn ouders hebben tot in het begin van deze eeuw een stacaravan op deze camping gehad.
Hopelijk hebben jullie iets aan mijn verhaal om het verleden van De Gavere uit te zoeken.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Ansichtkoate, Toeristenindustrie, Zorgvliet | Leave a comment

De auto mit kentiek’n D-11935 van Henduk Brouwer

Hendrik Brouwer is geboren op 26 februari 1916. Hij is overleden op 2 oktober 2002 in Deever. In Deever was hij de uitbater van een autorijschool an de Heufdstroate. Hij trouwde met Sjoerdje Gorter. Zij is geboren op 7 augustus 1919. Zij is overleden op 15 september 1995 in Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hendrik Brouwer is een zoon van bakker Alle Brouwer en Everdina van Sleen. Zij hadden een brood-, koek- en banketbakkerij en kruidenierswinkel an de Dorpsstroate op Zorgvliet.
Het kentekenbewijs voor kentekenplaat D-11935 is op 26 augustus 1938 afgegeven aan Hendrik Brouwer. Het kentekenbewijs was afgegeven voor zijn automobiel. Hij woonde in 1938 nog an de Dorpsstroate op Zorgvlied op het adres Zorgvlied 47.
Op de hier afgebeelde foto staat Hendrik Brouwer (met sigaret) bij de auto. Het jongetje op de motorkap is de oudste zoon Alle van Hendrik Brouwer. Die zoon is ná de Tweede Wereldoorlog geboren. Dan moet de hier afgebeelde foto ook ná de Tweede Wereldoorlog zijn gemaakt, wellicht omstreeks 1950. De grote vragen zijn: waar is deze foto gemaakt, wie heeft deze foto gemaakt en van welk merk en type was de auto ?
De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor meer tekst en uitleg over de Deeverse D-nummers naar het bericht Kentiek’nplaèt’n mt ut D-nummer in Deever.
De bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is aanwezig in de verzameling van Bert Brouwer, de jongste zoon van Hendrik Brouwer en Sjoerdje Gorter. De redactie heeft toestemming van hem oude foto’s van de familie Brouwer op Zorgvlied in ut Deevers Archief te tonen.

Posted in Olde auto, Zorgvliet | Leave a comment

Bouw van Villa Nova anbesteed veur 6777 guln’s

In de Leeuwarder Courant van 3 februari 1888 verscheen het volgende bericht over de aanbesteding van de bouw van een villa op het landgoed Wateren.

Ooststellingwerf, 29 februari. Het bouwen eener villa op het landgoed Wateren (Zorgvlied) voor den heer H.G. du Crocq te Amsterdam is gegund aan den laagsten inschrijver Jan Eitz Mz. te Noordwolde, voor f. 6777.
Verdere inschrijvers waren:
O. Offringa te Donkerbroek f 6785,
J.L. Eggenga te Lippenhuizen f. 6900,
R.A. v. d. Veen te Terwispel f 6944,
Jan E. Mulder te Noordwolde f. 7580,
A.R. v. d. Wijk te Lippenhuizen f. 7587,
J. Eizinga te Kortzwaag f. 8150.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Opvallend is dat alleen Friesche aannemers en geen Drentse (Deeverse, Vledderse) aannemers inschreven op dit bouwwerk van de Friesche mr. Lodewijk Guillaume Verwer. Betrof het een aanbesteding met voorafgaande selectie van Friesche aannemers ?
Met de villa op het landgoed Wateren (Zorgvlied) wordt Villa Nova bedoeld, dit pand bestaat nog steeds. De eerste steen van de villa is gelegd op 23 juni 1888 door de op 27 augustus 1874 geboren Idse Johannes Verwer, de zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovika van Wensen.
De heer H.G. du Crocq uit Amsterdam was de architect van Villa Nova en zal als bouwmeester van het werk zijn opgetreden. Hij was ook de architect van het hoofdkantoor met conciërgewoning van de Noordelijke Hypotheekbank, dat in 1890 vlak bij Villa Nova werd gebouwd, ook dit pand bestaat ook nog steeds.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van Villa Nova gemaakt op 4 april 2013.

 

 

 

 

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Un tiekening van de Sint Andreas kaarke op Zorgvliet

In 1984 is de publicatie ‘Heilige Andreasparochie 1884 – 1984’ uitgegeven ter gelegenheid van het 100-jarige bestaan van deze parochie op Zorgvliet. Mevrouw Marijke Westerveld en pastoor Koos Tolboom zijn de schrijvers van dit prettig te lezen boekje. De voorkant van het boekje is geïllustreerd met een tekening van de Sint Andreaskerk en de panden naast de kerk. Zie afbeelding 1
De redactie kwam de tekening bekend voor. Na enig zoeken vond de redactie de ansichtkaart die als voorbeeld voor de tekenaar kan hebben gediend. Zie afbeelding 2. De redactie weet helaas nog niet wie de maker is van deze tekening. Deze kleurenansichtkaart is in 1982 uitgegeven door uitgeverij Van der Meulen, Sneek b.v. De redactie weet niet bij welke neringdoenden op Zorgvliet deze ansichtkaart te koop was.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Ansichtkoate, Kattelieke Kaarke, Sint Andreasparochie, Tiekening, Zorgvliet | Leave a comment

De Sint Andreasparochie bestiet honderd joar

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 24 september 1984 verscheen het bericht dat op 30 september 1984 de Andreasparochie op Zorgvliet haar 100-jarige bestaan ging vieren.

Zorgvlied viert jubileum:
Honderd jaar Andreasparochie
Zorgvlied. De Andreasparochie te Zorgvlied viert eind deze maand het 100-jarig bestaan. Twee mensen in Zorgvlied hebben een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Zorgvlied en in het ontstaan van de parochie. Het zijn Lodewijk Guillaume Verwer en zijn echtgenote Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Lodewijk Guillaume Verwer werd geïnspireerd door de Maatschappij van Weldadigheid, die vooral in de omgeving van Frederiksoord en Vledder in het verleden veel liefdadigheid heeft verricht. Hij kocht een groot stuk bos en hei en stichtte hierop kleine bedrijfjes, waardoor hij onder andere Brabantse boeren aantrok. De familie liet ‘Huize Zorgvlied’ of ‘Castra Vetera’ bouwen, waarin één der kamers was ingericht als huiskapel. In 1880 krijgen enkele gelovigen toestemming van de paus, hun zondagsplicht in de huiskapel te vervullen met uitzondering van de grote feestdagen. Dan moest men naar de eigen parochiekerk te Steenwijkerwold.
De familie Verwer beschikte over een herenhuis met bijgebouwen los van het huis. In 1880 werden die bijgebouwen verbouwd en een gedeelte direct naast het herenhuis werd kerkje met afmetingen 5,5 bij 9,5 meter.
In september 1884 wordt de eerste pastoor geïnstalleerd. Het is Petrus Johannes Conradus van Haagen. De parochie omvat de volgende dorpen en gehuchten: Zorgvlied, Doldersum, Vledder, Veldhuizen, Appelscha, Nieuw-Appelscha, Fochteloo, Haule, Oosterwolde, Donkerbroek, Makkinga, Langedijk, Beuil, Noordwolde, Older- en Nieuwerberkoop.
In 1887 wordt een stuk grond gekocht van de familie Verwer, met als voorwaarde dat op deze grond een kerk, pastorie en kerkhof worden gesticht. In 1919 schonk de familie Verwer ‘Het Witte Huis’ aan de parochie. Tot 1966 heeft in deze woning steeds de pastoor gewoond.
Op 7 oktober 1923 werden de eerste stappen ondernomen tot de bouw van een nieuwe kerk. De bouw heeft negen maanden in beslag genomen. Hendrik Bos haalde met paard en wagen 180.000 stenen uit Dieverbrug, die daar per schip werden aangevoerd en bovendien haalde hij 150 kubieke meter zand uit Appelscha.
De kerk werd op 15 juli 1924 ingewijd door deken Vaas uit Wolvega. Deze was van 1881 tot 1897 pastoor te Zorgvlied.
Auto
In 1936 komt er een grote verandering, want Zorgvlied heeft geen eigen pastoor meer en dat was toch wel hard voor de parochianen. De pastoor en de kapelaan van Veenhuizen wisselen elkaar af in de zielezorg over Zorgvlied. De pastoor kreeg toestemming van de aartsbisschop om een tweedehands auto aan te schaffen. Zo kon één van beiden iedere dag naar Zorgvlied.
Op 12 oktober 1947 ging de benoeming in van pater Isaïas Onings als kapelaan van Veenhuizen belast met de zielezorg van Zorgvlied en Wateren. Hij nam zijn intrek in de pastorie, waar ook al reeds twee gezinnen woonachtig waren. In 1949 werd pater Onings benoemd tot pastoor van Bolsward.
Van 1949 tot de benoeming van pater J. Meertens hebben pater Jeroen Doedens en pater Groen hun herderlijke zorgen aan de parochianen in Wateren en Zorgvlied gegeven. Pater Meertens ging wonen in Oosterwolde. Hij is momenteel pastor van drie parochies, te weten Gorredijk, Oosterwolde en  Zorgvlied. Door de instelling van een nieuw parochiebestuur is er een verdeling van parochiële taken gekomen, waardoor de pastor enigszins ontlast kon worden.
Feest
Op 30 september aanstaande wordt dan het 100-jarig bestaan gevierd. De eeuwfeestcommissie onder leiding van Johan Wesselink heeft veel werk verzet. Men heeft dan ook een feestprogramma opgesteld. ’s Morgens na de kerkdienst, die om 10.00 uur wordt gehouden, is er een receptie in huize ‘Villa Nova’. Hierna is ’s middags een feestprogramma speciaal afgestemd voor de kinderen.
’s Avonds is er een ouderwetse kerksamenzanglof en daarna wordt er door alle commissies een zogenaamde revue opgevoerd. Als dit programma is afgewerkt, dan is er nog gelegenheid om een dansje te maken.
De datum van 30 september is bewust gekozen, want twee dagen eerder bestaat de openbare basisschool in Wateren 100 jaar. Vele oud-inwoners komen dat weekend ongetwijfeld naar Wateren-Zorgvlied om beide jubilea bij te wonen. Ter gelegenheid van dit eeuwfeest is er een herdenkingsboekje over de Andreasparochie te Zorgvlied verschenen. Het is geschreven door Marijke Westerveld en Koos Tolboom. Het biedt een goed historisch beeld van het katholieke leven in dit gedeelte van Zuidwest-Drente en Zuidoost-Friesland.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie merkt op dat in het bericht toch wel enige feitelijke onjuistheden staan. Het bericht lijkt een soort van in de gauwigheid opgeschreven van horen zeggen verhaal te zijn. De redactie vermeldt slechts de volgende feitelijke onjuistheid: ‘De familie Verwer liet ‘Huize Zorgvlied’ of ‘Castra Vetera’ bouwen …..’. Echter Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildt liet het landhuis bouwen en gaf het enkel de naam ‘Huize Zorgvlied’.
De redactie is niet achter de betekenis van de term ‘kerksamenzanglof’ gekomen. Wie het wel weet, die mag het uiteraard uitleggen.
De afgebeelde foto bij het bericht is gemaakt door de Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels. Harm maakte daarvoor een foto van een oude ansichtkaart, waarop zijn te zien de pastorie, de rooms-katholieke kerk en de bejaardenwoningen van het Sint Anthonij Gasthuis. Hij heeft voor publicatie bij het bericht nog een foto gemaakt van een oude ansichtkaart, waarop zijn te zien de pastorie en de rooms-katholieke kerk. Maar die is niet bij het bericht opgenomen.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Kattelieke Kaarke, Sint Andreasparochie, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Zorgvlied – Gegevens in de webstee dbnl.org

In de webstee dbnl.org van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren zijn in de rubriek Monumenten in Drenthe enige wetenswaardige gegevens over Zorgvlied te vinden. In de gegevens wordt nergens verwezen naar bronnen. In de webstee is ook niet te vinden wie de schrijver/toevoeger/bedenker van deze gegevens is. Wel zijn in de webstee een aardige foto te vinden van de Openbare Lagere School en de Rooms Katholieke kerk met het rijtje woonhuizen naast de kerk.

Posted in Kattelieke Kaarke, Woaterse skoele, Zorgvliet | Leave a comment

De evangelist Henduk Bett’n lig aachter Obadja

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens selectief in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een document waarvan de redactie het de moeite waard dit te tonen in ut Deevers Archief. De redactie vond in een van de dozen met de papieren nalatenschap van zijn moeder de bijgaand afgebeelde, naar haar gestuurde, rouwbrief van Hendrik Betten, de eerste evangelist van Obadja op Zorgvlied. Zij kende Hendrik Betten en zijn gezin goed, omdat ze jarenlang zondagschooljuffrouw in Obadja was geweest. 

Heden overleed plotseling, tot onze diepe droefheid, onze lieve Man en Vader, de Eerwaarde Heer
Hendrik Betten
in leven Evangelist te Zorgvlied, in de ouderdom van 57 jaar.
Geloofd zij Jezus Christus !
Uit aller naam
T. Betten-Louw
Janna
Adriaan
Zorgvlied, 2 februari 1947.
De begrafenis, waarbij U beleefd wordt uitgenodig, zal plaats vinden te Zorgvlied op Vrijdag 7 Februari. Tevoren zal in de Nederlands Hervormde Kerk een rouwdienst worden gehouden, aanvangende 1 uur.


Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De evangelisatievereniging Obadja kocht in 1928 het Amsterdamse Huis, met adres Zorgvlied 53, aan de Dorpsstraat op Zorgvlied. Vanaf 28 mei 1929 hebben de evangelist en godsdienstonderwijzer Hendrik Betten, zijn vrouw Trijntje Louw en hun kinderen Janna en Adriaan in het huis gewoond. In elk geval tot 2 februari 1947.
Hendrik Betten is geboren op 4 november 1889 in Oosterwolde (gemeente Weststellingwerf). Hij trouwde op 26 mei 1921 in Monnickendam met Trijntje Louw. Hij is overleden op 2 februari 1947 op Zorgvlied. Hij is begraven op de monumentale olde kaarkhof aachter Obadja op Zorgvlied.
Trijntje Louw is geboren op 18 oktober 1892 in Monnickendam. Zij is op 16 december 1960, op 68-jarige overleden, in ’s Gravenhage. Zij is op 20 december 1960 begraven bij haar echtgenoot Hendrik Betten op de monumentale olde kaarkhof aachter Obadja op Zorgvlied.
Janna Henderika Betten is geboren op 18 maart 1922 in Bellingwolde (Groningen). Zij emigreerde in 1954 op 32-jarige leeftijd naar Canada. Zij is overleden op 20 november 2011 na een korte ziekte in het Royal Jubilee Hospital in Victoria, British Columbia, Canada. De redactie verwijst naar haar overlijdensbericht in het engels op het internet.
Adriaan Betten is geboren op 25 juli 1926 in Bellingwolde (Groningen). Hij is overleden op 13 september 1981 in Leidschendam.

Afbeelding 1 – Kapel van Obadja – Foto © Gert Hardeman, 31 mei 2009, webstee ghardeman.nl

Afbeelding 2 – Kapel van Obadja – Foto © Gert Hardeman, 11 juni 2011, webstee ghardeman.nl

Afbeelding 3 – Kapel van Obadja – Foto © Gert Hardeman, 25 augustus 2019, webstee ghardeman.nl

Posted in Emigrant, Kaarkhof aachter Obadja, Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

De stroom op Zorgvliet was in de oorlog op rantsoen

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (document scannen en vervolgens selectief in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een document waarvan de redactie het de moeite waard dit te tonen in ut Deevers Archief. De redactie vond in een van de dozen met de papieren nalatenschap van zijn moeder een toewijzing van electriciteit vanwege de rantsoeneeringsregeling voor verlichting en huishoudelijk gebruik ingaande op 25 januari 1943 voor aansluiting nummer 123 op Zorgvliet.

Rantsoeneering van electriciteit
Met ingang van 1 juli 1941 is het rantsoen voor electriciteit, ingevolge de beschikking van den secretaris-generaal van het departement van handel, nijverheid en scheepvaart van 30 juni 1941, nummer 33487 Ng, in het algemeen vastgesteld op 75% (drie vierden) van het normale gebruik.
In de volgende tabel is opgenomen het voor u als normaal te beschouwen verbruik in elk der 6 perioden van een jaar.
Wanneer u een verhooging is toegekend op grond van gegevens, die u ons hebt verstrekt en voor doeleinden, waarvoor thans nog een extra-rantsoen mag worden toegekend, is deze opgenomen in de kolom onder ‘extra’.
U zult niet meer mogen gebruiken dan 75% van de hoeveelheid, vermeld onder ‘normaal’, ‘exrtra’ of ‘tezamen’.
Omdat de rantsoeneeringsregeling voor verlichting en huishoudelijk gebruik bepaalde hoeveelheden (minima) noemt, die in elk geval mogen worden afgenomen, is aan de tabel een kolom toegevoegd, waarin die minima zijn vermeld. Deze mogen per periode worden verhoogd met 150 kWh, indien u volledig electrisch kookt en u voor de bereiding der maaltijden geen extra rantsoen vaste brandstoffen ontvangt. Deze 150 kWh gelden voor een gezin van 3 personen.
Wanneer dus in eenige periode het voor u geldend minimum hooger is dan 75% (drie vierden) van den grondslag in diezelfde periode, dan moogt u dit hoogste afnemen. Voor aansluitingen uitsluitend ten behoeve van industriële doeleinden (krachtaansluitingen) zijn geen minima vastgesteld.
Dee boetebepaling luidt thans, dat bij overschrijding 50% tot 300% wordt geheven over het meerdere verbruik, afhankelijk van de grootte der overschrijding. Bovendien kan bij overschrijding van het rantsoen de stroomtoevoer worden afgesloten.
Bij eventuele correspondentie over deze toewijzing, welke zoo beknopt mogelijk moet zijn, dient u boven aan den brief duidelijk te vermelden: naam en volledig adres, transformatorgebied en aansluitingsnummer (zie meterkaart of kwitantie). Brieven, waarin deze gegevens ontbreken of welke onleesbaar zijn, worden zonder meer terzijde gelegd.
Om teleurstellingen te voorkomen zij er op gewezen dat voor ruimteverwarming door middel van electriciteit geen stroom kan worden toegewezen.
Provinciaal Electriciteitsbedrijf in Friesland, de directeur, Van Dijk.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wat opvalt is dat de toewijzing van het rantsoen electriciteit is uitgeschreven op 20 februari 1943 en rücksichtlos met terugwerkende kracht is ingegaan op 25 januari 1943 ! Zo tegen het einde van februari 1943 zal de toewijzing in handen zijn gekomen van de weduwe R. Donker, bewoonster van één van de huisjes van het Sint Anthonij Gasthuis naast de rooms katholieke kerk op Zorgvliet. Toen was de eerste periode (januari/februari) 1943 al voorbij. Het is te hopen dat de weduwe R. Donker in die periode niet meer dan 44 kWh heeft verbruikt.
In 1943 bestond de periode januari/februari uit 59 dagen. Het rantsoen in die periode was voor haar 44 kWh, dat wil zeggen ongeveer 0,8 kWh per dag, ongeveer 800 Wh per dag. Een gloeilamp van 40 W zou dan ongeveer 20 uur per dag kunnen branden. Twee gloeilampen van 40 W zouden dan 10 uur per dag kunnen branden. Maar het tegelijkertijd laten branden van twee gloeilampen van 40 W gedurende 10 uur per dag zal in die oorlogsdagen niet zijn gebeurd. Stel dat in deze donkere winterperiode met korte dagen één lamp van 40 W ongeveer 12 uur per dag brandde, dan zou het verbruik 480 Wh zijn. Dan kon per dag 320 Wh of per week 2240 Wh worden gebruikt voor bijvoorbeeld een elektrisch strijkijzer of voor het luisteren naar de verboden radio.
De zomerperiode juli/augustus bestaat uit 62 dagen. Het rantsoen in die periode was voor haar 18 kWh, dat wil zeggen ongeveer 0,29 kWh per dag, ongeveer 290 Wh. Stel dat in deze zomerse periode met lange dagen één lamp van 40 W ongeveer 4 uur per dag brandde, dan zou het verbruik 160 Wh zijn. Dan kon per dag slechts 130 Wh of per week slechts 910 Wh worden verbruikt voor een elektrisch strijkijzer of voor het luisteren naar de verboden radio.
Wat opvalt aan het formulier is dat in plaats van het woord ‘maximum’ het woord ‘minimum’ is gebruikt.
Het Provinciaal Electriciteitsbedrijf Friesland leverde via de transformator in Elsloo de stroom aan de bewoners van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willem (an de aandere kaante van de Deeverse bos). De N.V. Laagspanningsnetten heeft de levering van stroom aan Zorgvliet, Wateren en Oude Willem (an de aandere kaante van de Deeverse bos) altijd onrendabel gevonden, vanwege de lange stroomkabel tussen Deever en de Olde Willem, Woater’n en Zorgvliet deur de Deeverse bos.

Afbeelding 1
Voorkant van het formulier
Afbeelding 2
Achterkant van het formulier

Posted in Tweede Wereldoorlog, Zorgvliet | Leave a comment

Berigt’n in heufdstok Zorgvlied van de Magnum Opus

Vrijdag 9 juli 2021 was een zeer heuglijke en gedenkwaardige en historische dag, want op die dag reikte de heer Homme Geertsma, toen nog steeds voorzitter van het hoofdbestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, het eerste exemplaar van de in eigen beheer uitgegeven maar vet gesponsorde fotobijbel Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever uit aan zijn vroegere collega de heer doctorandus Hendrikus (Rikus) Jager, voorzitter van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Westenveld. De uitreiking vond plaats in het opgepimte krimpfiliaaltje van scholenmoloch Stad en Esch uut Möppel op de Westeresch van Deever.
De redactie van ut Deevers Archief beschouwt dit prachtige bijna 600 bladzijden tellende standaardwerk, let op, nota bene, mind you, toch echt wel als een echt soort van Magnum Opus van de veteranen onder de vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De redactie betreurt het toch, och arm, wel enigszins dat in het paar kilo zware boek geen overzicht van de uit periodieken gekopieerde berichten, advertenties, artikelen, enzovoort met bronvermelding is opgenomen. Teneinde deze omissie in enige mate te compenseren is in dit bericht het overzicht van alle gekopieerde berichten in het hoofdstuk Zorgvlied in de Magnum Opus opgenomen.
Als een kopie van een bepaald bericht aanwezig is in ut Deevers Archief, dan is hier een link naar dat bericht aangebracht. De redactie zal uiteraard zijn uiterste best doen alle gekopieerde berichten in de Magnum Opus te tonen in ut Deevers Archief. Wat heden niet is, dat kan morgen wel zo zijn. Hodi tibie, cras mihi.

Hoofdstuk 4 – Zorgvlied

Bladzijden 174 , 175 en 176
Paul Gols, Werkgroep Zorgvlied, Wateren, Oude Willem
Zorgvlied bestaat 150 jaar !

Bladzijden 178, 179, 180, 181 en 182
Artikel van Lourens Loyenga in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van maandag 23 februari 2015
Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt, nazaat Michiel de Ruyter, naamgever van Zorgvlied

Bladzijde 182
Provinciale Drentse en Asser Courant van 5 augustus 1905
Boschbrand tusschen Kolonie Zeven en Zorgvlied

Bladzijden 182 en 183
Nieuwblad van de Dag van 12 oktober 1895
Bericht over de verbouw van tabak, hop en cichorei op Wateren

Bladzijden 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192
Paul Gols, Werkgroep Zorgvlied, Wateren, Oude Willem
De eerste landbouwschool van Drente: een geschiedenis van het gebouw

Bladzijden 195, 196 en 197
Nieuwsblad van het Noorden van 25 mei 1978
Gulden regeling – Geen huur, maar geld toe in Zorgvlied is nu voorbij.

Bladzijden 201, 203 en 203
Nieuwsblad van het Noorden van 29 april 1966
Frederik Ackermann was veel liever boer dan tolk

Bladzijden 203 en 204
Jubileumkrant Villa Nova 1952-2012
Een stukje geschiedenis

Bladzijden 205 en 206
Algemeen Handelsblad van 24 mei 1887
Bewilliging statuten Noordelijke Hypotheekbank

Bladzijde 207
Nieuwsblad van Friesland van 6 augustus 1915
Veiling huizen en land Zorgvlied

Bladzijden 210 en 211
Nieuwsblad van het Noorden van 31 maart 1993
Nieuwe kans voor dorpswinkel

Bladzijde 211
De Westervelder van 19 april 2001
Sluiting hotel-restaurant Het Drentse Wold

Bladzijde 214 en 215
Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 2 juni 1995
Kunstwerk voor Zorgvlied

Posted in Magnum Opus, Zorgvliet | Leave a comment

Roubreef van de mow van Luise Ackermann-Hahne

De redactie van ut Deevers Archief vond in een van de dozen met de papieren nalatenschap van zijn moeder de rouwkaart van Frau Robert Hahne, Bertha geboren Ranke. Bertha Ranke was getrouwd met Robert Hahne. Bertha Ranke was de moeder van Luise Hahne. Luise Hahne was de echtgenote van Friedrich Wilhelm Ackermann.
De rouwkaart is in oktober 1933 vanuit Lüttringhausen in Duitsland verstuurd aan de familie R. Donker, Zorgvlied, Drenthe, Holland. De familie Donker en de familie Ackermann waren goede kennissen van elkaar.
Friedrich Wilhelm Ackermann woonde van 1919 tot 1938 in het landhuis met de naam Castra Vetera op Zorgvliet.
De volledige naam van Luise Hahne was Luise Henriette Frederike Hahne. Luise Henriette Frederike Hahne is geboren op 7 maart 1886 in Neuhückeswagen (kreis Lennep). Zij is op 17 december 1936 overleden op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos). Luise Henriette Frederike Hahne is nog een tijdje begraven geweest bij het landhuis Castra Vetera ! Zij is daarna begraven op de kaarkhof van Zorgvliet. Zie de hier afgebeelde kleurenfoto van de grafsteen van Luise Henriette Frederike Hahne. De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op woensdag 17 mei 2023.
De juiste naam van Friedrich Wilhelm Ackermann was Frederik Wilhelm Ackermann. Hij is geboren in Sloten (thans Amsterdam). Hij is op 9 december 1969 overleden in de stad Groningen.
Kraamverpleegster Berendina Berta Louise Wilhelmina Ackermann, de dochter van Frederik Wilhelm Ackermann en Luise Henriette Frederike Hahne, is overleden op 19 juni 1947 in de stad Groningen. Zij is geboren op 3 mei 1914 in Sloten (thans Amsterdam). Zij is bij haar moeder begraven op de kaarkhof van Zorgvliet.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven onvolprezen Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is opgenomen in het hoofdstuk Zorgvlied op de bladzijden 201, 202 en 203 de tekst van het bericht ‘Frederik Ackermann was veel liever boer dan tolk’, dat op 29 april 1966 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden. De redactie van ut Deevers Archief zal dit bericht zeer zeker te gelegener tijd opnemen in ut Deevers Archief.

Posted in Zorgvliet | Leave a comment

Ansichtkoate van café-petit restaurant De Harmonie

Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart, gelukkig zonder gekartelde rand, in is juni 1972 uitgegeven door JosPé in Arnhem. De kaart was te koop bij Café-Petit Restaurant De Harmonie, adres Zorgvlied 38, telefoon 05212-7254.
Let op de reclame voor Martini Vermouth, Benegas, Horna IJs, Sparks frisdrank en Oranjeboom bier aan de gevel en op het terras. En let ook op de stoelen en de ijscobak op het terras.
De redactie weet niet wanneer de naam Café-Petit Restaurant De Harmonie is veranderd in Hotel-Restaurant Het Drentse Wold. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet dat wel ?
Hotel-restaurant Het Drentse Wold sloot op 1 mei 2002 voorgoed haar deuren. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt geattendeerd op het bericht Café-restaurant Ut Dreinse Wold besteet neet mièr.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 211 een flink bijgesneden afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen. De redactie merkt wel op dat in het genoemde Magnum Opus heel veel afbeeldingen van foto’s, ansichtkaarten en zo voort nodeloos zijn bijgesneden.

Posted in Ansichtkoate, Hotel Het Drentse Wold, Zorgvliet | Leave a comment

Groet’n uut Zorgvliet bee Noordwolde in Fryslân

Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart, een zo genaamde zes-luiks ansichtkaart, is op 2 juli 1908 voorzien van een adres en is op 3 juli 1908 op het postkantoor van Zorgvliet voorzien van een postzegel en een poststempel.
Fotograaf Hans Kuiper (geboren op 8 juli 1855 in Deever, overleden op 3 november 1937 in Blesdijke) is de maker van de zes foto’s, die voor deze prachtige ansichtkaart zijn gebruikt.

Afbeelding 1
Op deze ansichtkaart staan mooie fragmenten uit het rijke verleden op Zorgvliet. In ut Deevers Archief is ook een afbeelding van een ander exemplaar van deze ansichtkaart aanwezig; zie de betreffende afbeelding in het bericht Waarm eet’n bee de fumilie Verwer op ut Kastiel

Afbeelding 2
De kapel van Obadja is op 14 december 1904 in gebruik genomen. Zie het bericht De olde kapelle van Obadja op Zorgvlied.

Afbeelding 3
De redactie heeft het vermoeden dat het sigarenfabriekje in het gebouwtje aan de rechterkant naast het rijtje woonhuizen was gevestigd. Die woonhuizen bestaan nog, het gebouwtje naast de woonhuizen bestaat niet meer. Zie ook de foto in het bericht Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet.


Afbeelding 4
Villa Villa Laanzicht staat niet meer op Zorgvlied. De villa Villa Laanzicht is in 1913-1914 afgebroken en weer opgebouwd an de Deeverbrogge. Zie het bericht Villa Villa Laanzicht steet now an de Deeverbrogge.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 207 een enigszins bijgesneden afbeelding van bijgaande afbeelding opgenomen. 


Afbeelding 5
Het oude rooms katholieke kerkje is in 1924 afgebroken. Ter plekke is de nog steeds bestaande rooms katholieke Sint Andreas kerk gebouwd.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 192 een afbeelding van bijgaande afbeelding opgenomen. Echter hier is iets meer aan de hand. De afbeelding die op bladzijde 192 van de Magnum Opus is opgenomen is breder dan de hier getoonde afbeelding. De redactie heeft het vermoeden dat de redactie van de Magnum Opus beschikt over een aparte foto, waarschijnlijk een afdruk van de originele foto, en dat op deze ansichtkaart een bijgesneden afbeelding van die foto is gebruikt. 


Afbeelding 6
De Noordelijke Hypotheekbank was gevestigd in de villa Villa Aurora. Deze villa bestaat nog steeds.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 205 een enigszins bijgesneden afbeelding van bijgaande afbeelding opgenomen. 

Afbeelding 7
Op deze afbeelding is de winkel van Wolfs te zien. Voor de winkel staan enige mensen. De ansichtkaart was vermoedelijk in de winkel van Adrianus Wolfs te koop. Adrianus Wolfs is geboren op 1 november 1861 in Steenwijkerwold. Hij kwam op 21 november 1900 in Zorgvliet aan uit Vledder. Hij was winkelier en zijn adres was toen Wateren 36. Hij vertrok in juni 1906 naar Weststellingwerf. Dat betekent dat de op 2 juli 1908 verstuurde ansichtkaart al ongeveer in 1905 moet zijn gemaakt !
Het aan de linkerkant van de afbeelding zichtbare huis vlak naast de winkel van Wolfs bestaat niet meer; zie de volgende afbeelding.

Posted in Kattelieke Kaarke, Obadja, Sigarenfabriek, Villa Aurora, Villa Laanzicht, Zorgvliet | Leave a comment

Plaèties van Zorgvliet in de Magnum Opus

Vrijdag 9 juli 2021 was een zeer heuglijke en gedenkwaardige en historische dag, want op die dag reikte de heer Homme Geertsma, toen nog steeds voorzitter van het hoofdbestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, het eerste exemplaar van de in eigen beheer uitgegeven maar vet gesponsorde fotobijbel Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever uit aan zijn vroegere collega de heer doctorandus Hendrikus (Rikus) Jager, voorzitter van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Westenveld. De uitreiking vond plaats in het opgepimte krimpfiliaaltje van scholenmoloch Stad en Esch uut Möppel op de Westeresch van Deever.
De redactie van ut Deevers Archief beschouwt dit prachtige bijna 600 bladzijden tellende standaardwerk, let op, nota bene, mind you, toch echt wel als een echt soort van Magnum Opus van de veteranen onder de vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De redactie betreurt het toch, och arm, wel enigszins dat in het paar kilo zware boek geen overzicht van de opgenomen plaèties met bronvermelding is opgenomen. Teneinde deze omissie in enige mate te compenseren is in dit bericht het overzicht van de plaèties in het hoofdstuk Zorgvlied (hoofdstuk 4) opgenomen. Als een bepaald plaètie aanwezig is in ut Deevers Archief, dan is een link naar dat plaètie aangebracht. De redactie zal zijn uiterste best doen van de plaèties in de Magnum Opus, die niet aanwezig zijn in ut Deevers Archief een digitaal exemplaar op de kop te tikken en te tonen in ut Deevers Archief. Wat heden niet is, dat kan morgen wel zijn. Hodi tibie, cras mihi.

4. Zorgvlied
01 – Bladzijde 173 – Ansichtkaart van de winkeltjes aan de Dorpsstraat op Zorgvliet, omstreeks 1917
02 – Bladzijde 174 – Kaart met gebied van de marke van Deever, marke van Wapse, marke van Wateren
03 – Bladzijde 175 – Advertentie verkoop landgoed Zorgvliet in de Drentsche en Asser Courant van 18 juli 1871
04 – Bladzijde 175 – Kaart met de ligging van huize Zorgvliet en Voormalige Landbouwschool, kadaster 1880
05 – Bladzijde 176 – Ansichtkaart van de Dorpsstraat gezien vanaf de Verwersweg in 1930
06 – Bladzijde 176 – Foto van het koetshuis en de Rooms Katholieke kerk in 1935
07 – Bladzijde 176 – Foto van de Dorpsstraat met woonwagen van een scharenslijper
08 – Bladzijde 176 – Ansichtkaart van de Dorpsstraat met café de Harmonie, omstreeks 1930
09 – Bladzijde 177 – Ansichtkaart van de Dorpsstraat met panden bij café de Harmonie
10 – Bladzijde 177 – Foto van de achterzijde van de Rooms Katholieke kerk, oktober 1927
11 – Bladzijde 178 – Foto grafsteen van Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt
12 – Bladzijde 179 – Foto van Castra Vetera op Zorgvliet in de Leeuwarder Courant van 2 april 1938
13 – Bladzijde 180 – Foto van Lodewijk Guillaume Verwer, gemaakt door Roelof Kuiper
14 – Bladzijde 180 – Foto grafsteen van Lodewijk Guillaume Verwer op de RK-kaarkhof van Zorgvliet
15 – Bladzijde 181 – Foto van zuivelfabriek ‘De Drie Gemeenten’ aan de Verwersweg in  Elsloo
16 – Bladzijde 181 – Foto van het bestuur van de zuivelfabriek ‘De Drie Gemeenten’ omstreeks 1887
17 – Bladzijde 181 – Luchtfoto van de zuivelfabriek ‘De Drie Gemeenten’ omstreeks ……
18 – Bladzijde 181 – Foto van de zuivelfabriek ‘De Drie Gemeenten’ in verval
19 – Bladzijde 182 – Afbeelding bericht uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 5 augustus 1905
20 – Bladzijde 182 – Foto van het graf van Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt op het kerkhof van Boyl
21 – Bladzijde 183 – Foto van sigarenfabriek Cuba op Zorgvliet omstreeks 1900
22 – Bladzijde 183 – Foto van voormalige tabaksfabriek aan de Verwersweg op Zorgvliet
23 – Bladzijde 183 – Afbeelding van een document van de sigarenfabriek ‘Cuba’
24 – Bladzijde 184 – Tekening van het grondbezit van de Maatschappij van Weldadigheid
25 – Bladzijde 185 – Detail van Wateren op de Franse-Kaarten 1811-1813, H.J. Versfelt, Eelde, 2010
26 – Bladzijde 186 – Plattegrond van het Landbouwkundig Instituut naar een schets van Van den Bosch uit 1923
27 – Bladzijde 186 – Tekening van het Landbouwkundig Instituut van Wateren in 1828
28 – Bladzijde 187 – Plattegrond naar kadaster 1866 van de gebouwen ter plaatse van het voormalige instituut
29 – Bladzijde 187 – Detail van een zwart-wit ansichtkaart van kerk en koetshuis aan de Dorpsstraat
30 – Bladzijde 188 – Ansichtkaart van Witte Huis, nieuwe RK-kerk en de huisjes van het Sint Anthonij Gasthuis
31 – Bladzijde 189 – Schets van gegevens uit het kadaster van 1880 aanwezig in het Drents Archief
32 – Bladzijde 189 – Ansichtkaart van de oude Rooms Katholieke kerk op Zorgvliet rond 1900
33 – Bladzijde 190 – Schets van de situatie bij de RK-kerk op basis van gegevens uit 1912 van het kadaster.
34 – Bladzijde 191 – Foto uit 1981-1982 van de situatie ter plaatse van de RK-kerk na de afbraak van de huisjes
35 – Bladzijde 192 – Foto van de Dorpsstraat met eerste RK-kerk en de woningen van het Sint Anthonij Gasthuis
36 – Bladzijde 193 – Ansichtkaart van het Witte Huis, de RK-kerk en het Sint Anthonij Gasthuis
37 – Bladzijde 193 – Ansichtkaart met luchtfoto van de RK-kerk, Sint Anthonij Gasthuis en Witte Huis
38 – Bladzijde 193 – Ansichtkaart van het Witte Huis, de RK-kerk en het Sint Anthonij Gasthuis
39 – Bladzijde 194 – Foto van het Witte Huis, dit is de pastorie van de Sint Andreas parochie, omstreeks 1930
40 – Bladzijde 194 – Foto van het Witte Huis, dit is de pastorie van de Sint Andreas parochie, omstreeks 1930
41 – Bladzijde 194 – Foto van het interieur van de rooms katholieke kerk an de Dorpsstroate op Zorgvliet
42 – Bladzijde 194 – Ansichtkaart van het interieur van de RK-kerk an de Dorpsstroate op Zorgvliet
43 – Bladzijde 196 – Ansichtkaart van de oude RK-kerk met de huisjes van het Sint Anthonij Gasthuis
44 – Bladzijde 196 – Foto uit een krantenartikel met mevrouw Schipper-Grit bij haar slaapplaats
45 – Bladzijde 196 – Foto uit een krantenartikel met de heer de Boer achter de huisjes
46 – Bladzijde 197 – Foto uit een krantenartikel meer de heer H. Bos voor het Sint Anthonij Gasthuis
47 – Bladzijde 197 – Foto van Harm Hessels van de huisjes van het Sint Anthonij Gasthuis vlak voor de afbraak
48 – Bladzijde 197 – Foto van de vier nieuwe woningen naast de Rooms Katholieke kerk in 2018
49 – Bladzijde 198 – Foto van een kleurenschilderij van de familie Benthem bij hun dorpsherberg
50 – Bladzijde 198 – Ansichtkaart van de Dorpsstraat op Zorgvliet met de kapel van Obadja
51 – Bladzijde 199 – Ansichtkaart van de oorspronkelijke kapel van Obadja met het oude kerkhof op Zorgvliet
52 – Bladzijde 199 – Ansichtkaart van de verlengde kapel van Obadja op Zorgvliet
53 – Bladzijde 199 – Advertentie van de aanbesteding van de bouw van het herenhuis van De Ruiter de Wildt
54 – Bladzijde 200 – Detail topografische kaart uit 1904 met ligging van het herenhuis van De Ruiter de Wildt
55 – Bladzijde 201 – Ansichtkaart van het herenhuis Castra Vetera
56 – Bladzijde 201 – Foto uit een krantenartikel van Frederik Wilhelm Ackermann
57 – Bladzijde 202 – Foto van Castra Vetera op Zorgvlied in de Leeuwarder Courant van 2 april 1938
58 – Bladzijde 202 – Advertentie verkoop Castra Vetera in de Steenwijker Courant van 25 maart 1938
59 – Bladzijde 203 – Foto van de villa Villa Nova met bord ‘Verboden toegang’ en gesloten hek
60 – Bladzijde 203 – Detail van een ansichtkaart van villa Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvliet
61 – Bladzijde 204 – Ansichtkaart van villa Villa Nova met melkbussen van Hendrik Krans
62 – Bladzijde 204 – Foto van de gevelsteen in villa Villa Nova, de eerste steen gelegd door I.J. Verwer
63 – Bladzijde 205 – Detail van een ansichtkaart met op het detail villa Villa Aurora in het jaar 1905
64 – Bladzijde 205 – Advertentie Hypotheekbank in de Prov. Drentsche en Asser Courant van 8 maart 1909
65 – Bladzijde 205 – Foto van villa Villa Aurora uit 2020
66 – Bladzijde 206 – Foto van villa Villa Cornelia uit 2020
67 – Bladzijde 206 – Advertentie veiling van villa Villa Cornelia in Het Nieuws van den Dag van 14 april 1892
68 – Bladzijde 207 – Detail van een ansichtkaart met op het detail villa Villa Laanzicht in het jaar 1905
69 – Bladzijde 207 – Foto van villa Villa Laanzicht an de Brogge in 2020
70 – Bladzijde 208 – Ansichtkaart van het pand Dorpsstraat 15, waarin een jeugdherberg was gevestigd
71 – Bladzijde 208 – Foto van melkboer Theo van Opzeeland op zijn melkkar
72 – Bladzijde 209 – Foto van Coen Broekema van het Amsterdamsche Huis en de huizen daarnaast
73 – Bladzijde 209 – Foto van postbode Egbert Huging en Gretha Huging-Baks voor hun woning
74 – Bladzijde 210 – Foto in een krantenartikel van Hilma van Goor in Ut Winkeltie
75 – Bladzijde 211 – Foto van winkel en huis van Gerrit Hielkema en Willie Bos
76 – Bladzijde 211 – Ansichtkaart van hotel-restaurant Het Drentse Wold
77 – Bladzijde 212 – Foto van de Dorpsstraat met rechts het Amsterdamsche Huis
78 – Bladzijde 213 – Foto van de reisvereniging Zorgvliet-Wateren-Oude Willem
79 – Bladzijde 214 – Foto van een dorpsfeest op Zorgvliet
80 – Bladzijde 215 – Foto van de het kunstwerk ‘de symbiontische zuil’ op Zorgvliet
81 – Bladzijde 215 – Foto van de maker van het kunstwerk’de symbiontische zuil’
82 – Bladzijde 216 – Ansichtkaart van de Dorpsstraat met bakkerij/kruidenierswinkel en café De Harmonie
83 – Bladzijde 216 – Foto van de familie Visser voor hun kruidenierswinkel op Zorgvliet
84 – Bladzijde 216 – Ansichtkaart van café De Harmonie aan de Dorpsstraat op Zorgvliet

Posted in Magnum Opus, Zorgvliet | Leave a comment

Logtfoto van de rooms kattelieke kaarke op Zorgvliet

Het bedrijf Verkoop Onderneming Luchtfoto’s gevestigd aan de Kapteinstraat 50 in Leiden gaf in september 1952 bijgaand afgebeelde mooie luchtfoto van het linker deel van de vijf oude bejaardenwoningen in het Sint Anthonij Gasthuis, de rooms katholieke Sint Andreas kerk en de pastoorswoning met de naam Witte Huis an de Dorpsstroate op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos). Bij de redactie van ut Deevers Archief zijn vooralsnog geen andere luchtfoto’s van objecten op Zorgvlied bekend. Maar wie van de zeer geachte bezoekers van ut Deevers Archief beschikt wel over andere luchtfoto’s van objecten op Zorgvliet ?
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 193 een bijgesneden afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen. De redactie merkt wel op dat in het genoemde Magnum Opus heel veel afbeeldingen van foto’s, ansichtkaarten en zo voort zijn bijgesneden.

Posted in Ansichtkoate, Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Ut winkeltie van Hidde Visser en Trientie Diekstroa

Hidde Visser is geboren op 23 februari 1905 in Schraard in Fryslân. Hij is overleden op 24 juni 1970 in Gorredijk in Fryslân. Trijntje Dijkstra is geboren op 26 januari 1900 in Schraard in Fryslân, Zij is overleden op 15 februari 1988 in Gorredijk in Fryslân. Hidde Visser en Trijntje Dijkstra zijn op 6 april 1932 getrouwd.
Het echtpaar Hidde Visser en Trijntje Dijkstra nam in april 1932 de kruidenierswinkel over van Kees Bos en Trui Beun.
Het pand had toen als adres Zorgvliet 4. Op de winkelruiten wordt reclame gemaakt voor Douwe Egberts koffie en thee, Ata, Imi, Erdal schoensmeer, Persil zeeppoeder, Henco was- en inweeksoda, Sunlight zeep en Radion zeep.
Hidde Visser en Trijntje Dijkstra hebben in 1963 hun winkel verkocht aan de familie Van der Heide. Maar naar welke plaats is het echtpaar vertrokken ?
Zo te zien aan de naam boven de deur had Klaas de Boer in het aangrenzende pand toen nog zijn manufacturenwinkeltje.
Het winkeltje in de voorkamer van Klaas de Boer was maar klein. Het was bijna helemaal gevuld met manufacturen. Er stond een toonbankje. Er was nauwelijks ruimte om te staan. In het gangetje achter de linker voordeur stonden stellages met rimmen (planken) die ook volgestouwd waren met stoffen.
De elektrische stroom werd in die jaren nog bovengronds getransporteerd, let op de twee keer twee zichtbare porseleinen potjes, de draden zijn niet te zien.
Op de foto (die eigendom is van de redactie van ut Deevers Archief) zijn van links naar rechts te zien: Tjebbe Visser, Hidde Visser, Sietske Visser, Trijntje Dijkstra en Wiebe Visser.
De redactie van ut Deevers Archief het Deevers heeft deze foto in 2004 ook gepubliceerd op de februari-pagina van de zo genoemde historische kalender van de heemkundige vereniging uut Deever voor de lezers van het blad Opraekelen.
Als tweede foto werd daarbij de situatie ter plekke op 9 november 2003 geplaatst.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto gemaakt. Voorwaar nu al weer een bijna historisch waardevolle foto.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 216 een afbeelding van de hier afgebeelde foto opgenomen. De samestellers/redacteuren van de Magnum Opus hebben met een bijna aan zekerheid grenzende onwaarschijnlijkheid de afbeelding in dit bericht digitaal gekopieerd.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate, Historische kalender, Neringdoende, Opraekelen, Topstuk, Zorgvliet | Leave a comment

Lodewiek en Johanna kiekt oe moar mooi an

De redactie van ut Deevers Archief loopt al tientallen jaren elk jaar wel een paar keer over Zorgvlied, an de aandere kaante van de Deeverse bos, maar kwam bij elk bezoek steeds weer voor een dichte voordeur van de rooms-katholieke Sint Andreaskerk te staan. Maar op woensdag 11 mei 2022 was het dan zo ver. De voordeur stond wagenwijd open. Dus gauw naar binnen gegaan. De redactie heeft die dag onder meer bijgaande twee kleurenfoto’s gemaakt van het interieur van deze kerk.
Boven het hoofdaltaar zijn drie gebrandschilderde ramen te zien.
In het linker raam is Maria, de moeder van Jezus, te zien.
In het rechter raam is Sint Andreas, de patroonheilige van deze kerk, te zien. Hij draagt een x-vormig kruis, het Andreaskruis. Volgens de overlevering is Andreas de marteldood gestorven aan een dergelijk kruis.
In het raam in het midden is Christus met het Heilig Hart te zien.
Onder in het linker raam is een medaillon met het portret van Lodewijk Guillaume Verwer aangebracht. Onder in het rechter raam is een medaillon met het portret van zijn vrouw Johanna Cornelia Ludovica van Wensen te zien. Het is de redactie helaas niet gelukt een foto van de twee medaillons van dichtbij te maken.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief graag ook naar het bericht Op de knee’jn veur Lodewiek en Johanna. Van het interieur van de rooms-katholieke kerk op Zorgvlied bestaat ook een mooie zwart-wit ansichtkaart.

Posted in Kattelieke Kaarke, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

De palmslag van ut laandgood Castra Vetera

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 25 maart 1938 de navolgende advertentie over de palmslag van het landgoed Castra Vetera op Zorgvlied.

Zorgvlied (Dr.)
De palmslag van het langoed Castra Vetera te Zorgvlied, geheel groot ruim 34 H.A. en ingezet in 26 percelen op f. 13.692,-, alsmede van 1 perceel heideveld, groot 6.05.80 H.A., ingezet op f. 601,-, alles breeder omschreven in vorige advertentie, blijft bepaald op dinsdag 29 maart eerstkomend, des voormiddags 10 uur, in de Harmonie te Zorgvlied.
Boekjes met kaart verkrijgbaar bij den bewoner van de op het landgoed staande villa, den heer F.W. Ackermann, die dagelijks om 10 uur en om 2 uur aanwijst.
D.G. Heering, Notaris, Dwingelo (Dr.)

 

Posted in Castra Vetera, Zorgvliet | Leave a comment

Veul groet’n veur nichie Carla Verwer

De redactie van ut Deevers Archief kwam de hier afgebeelde ansichtkaart bij wel heel erg veel toeval tegen in een doos met Nederlandse ansichtkaarten in een winkel met tweedehands spullen in Den Hoorn bij Delft en kon deze kopen voor 7 gulden. Je kunt zo’n merkwaardig goed bewaard gebleven kaart maar beter wel in jouw verzameling hebben.
De kaart is op 6 juni 1908 verzonden door Hans en Clemens Becker aan Fraulein Carla Verwer, Witte Huis, Zorgvlied, Drente, Holland. De tekst in de Raum für Mittellungen luidt als volgt: Oom Hans en Clemens zenden hun nichtje vele groeten, en wensen hun nichtje, tevens Pa en Ma plezierig Pinksterfeest.
Caroline (Carla) Elisabeth Maria Verwer is op 5 januari 1905 geboren op Zorgvliet als dochter van Idse Johannes Verwer en Elisabeth Maria Becker. Idse Johannes Verwer is een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Idse Johannes Verwer was de directeur van Noordelijke Hypotheekbank.
Blijkbaar beschikten de zonen van koopman Clemens Anton Arnold Franz Becker en Francisca Josephina Carolina Strater voor die tijd over voldoende geld om zich zo’n Pinkstervakantiereisje langs de Rijn te kunnen permitteren. Of wellicht waren ze op familiebezoek in Remagen en bezochten ze de burcht Rolandseck en het Zevengebergte.

Abracadabra-1477

Abracadabra-1478

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Sic transit gloria mundi exercitum Castra Vetera

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 27 december 1938 het volgende bericht over de aanstaande afbraak van de villa Castra Vetera. Het bericht is ook als bladvulling opgenomen op bladzijde 22 van het papieren blad Opraekelen, nummer 12/3, van de heemkundige vereniging uut Deever. 

Diever – Het landgoed Castra Vetera te Zorgvlied in deze gemeente, dat voor eenigen tijd in andere handen is overgegaan, zal de laatste phase intreden van het einde eener glansperiode. Aan het einde van de vorige eeuw en begin deze eeuw een prachtig natuurschoon-rijk park met groote villa, de laatste tientallen van jaren van haar bosschen beroofd, zal het in de toekomst een meer nuchtere metamorphose ondergaan. Gesticht in de heidevelden, later omgeven door een reeks van zeer nederige arbeiderswoningen en landbouwbedrijfjes, zal het nu passend gemaakt worden bij de omgeving. Het groote oude heerenhuis zal worden afgebroken, de bosschage, die er nog is, wordt gekapt en er voor in de plaats zullen treden een tweetal boerderijen met bijbehoorende gronden. Sic transit gloria mundi.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sic transit gloria mundi betekent in de context van het bericht ‘Zo vergaat de wereldse grootsheid’. De redactie heeft een poging gedaan het bericht de vertaling in het Latijn van de Nederlandse titel ‘Zo vergaat de wereldse grootheid van het Oude Legerkamp’ te geven. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan en wil mogelijke onvolkomenheden in deze vertaling aan de redactie willen doorgeven ? 

Posted in Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Wanneer is Klein Woater’n Zorgvliet ewödd’n ?

In het Algemeen Handelsblad van 14 januari 1861 en 16 januari 1861 plaatste Johannes Fransiscus de Ruiter de Wildt de volgende advertentie inzake de onderhands uit te besteden bouw van een herenhuis in de nabijheid van het voormalige Gesticht op Klein Wateren, op een stuk grond dat had toebehoord aan de Maatschappij van Weldadigheid.

Heeren Aannemers.
De ondergetekende, eigenaar der gronden te Klein Wateren (provincie Drenthe), vroeger toebehoord hebbende aan de Maatschappij van Weldadigheid, wenscht in de onmiddelijke nabijheid van het aldaar bestaande voormalige gesticht te doen bouwen:
Een heerenhuis, en dien bouw in massa onderhands uit te besteden, met bijlevering val alle daartoe benoodigde materialen en arbeidsloonen, transportkosten, enzovoort.
Noodigt bij deze alle heren aannemers, die genoemden bouw wel op zich zouden willen nemen, beleefdelijk uit, zich aan hem ondergeteekende zoo spoedig mogelijk schriftelijk te willen aanmelden, ten einde hunedelen later het bestek en de voorwaarden waarop genoemde uitbesteding zal plaats hebben kunnen worden toegezonden.
Amsterdam, 10 januari 1861.
J.F. de Ruiter de Wildt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het meest opvallend aan de advertentie is de schrijfwijze van de achternaam van de ondergetekende: de Ruiter de Wildt. En niet dat opgefokte de Ruyter de Wildt of dat opgefokte de Ruijter de Wildt. De redactie gebruikt derhalve de achternaam de Ruiter de Wildt in berichten in ut Deevers Archief. 

De bouw van het herenhuis moet na een onderhandse aanbestedingsprocedure van wellicht hooguit een maand zijn gegund.
De aannemer zal kort na de gunning zijn begonnen met de bouw en zal het herenhuis mogelijk uiterlijk in het voorjaar van 1862 hebben opgeleverd. Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt gaf het herenhuis de naam Huize Zorgvliet.

De redactie heeft de naam van de uitvoerenden aannemer en de aannemingssom nog niet kunnen achterhalen.
Het is vooralsnog moeilijk aan te tonen wanneer de bewoners van de streek voor de gegroeide bebouwing op Klein Wateren helaas onnodig de naam Zorgvliet zijn gaan gebruiken. Het meest voor de hand liggend is 1861 als geboortejaar van het dorp Zorgvliet te beschouwen, wat zou betekenen dat in 2011 het dorp Zorgvliet 150 jaar heeft bestaan.
Als de heemkundigen van Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) in al hun wijsheid echter 1862 -het opleverjaar van het heerenhuis- als geboortejaar van de dorpsnaam Zorgvliet zouden willen beschouwen, dan zou in 2022 op feestelijke wijze het 160-jarig bestaan van Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) kunnen worden gevierd.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 199 bijgaande afbeelding van het bericht in het Algemeen Handelsblad opgenomen.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Huize Zorgvliet, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Zorgvliet – Pension Villa Nova- Ansichtkoate

Van het pension Villa Nova van de familie Jan Krans zijn na de Tweede Wereldoorlog in het tijdperk van de zwart-wit foto enige ansichtkaarten uitgegeven, waaronder de bijgaande.
Was de auto op de foto de auto van Jan Krans ?

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Villa Nova, Zorgvliet | Reacties uitgeschakeld voor Zorgvliet – Pension Villa Nova- Ansichtkoate

Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is 70 ewöd’n

In de krant ‘De Tijd: godsdienstig-staatkundig dagblad’ van 27 maart 1917 verscheen het bericht van overlijden van Johanna Cornelia Ludovica van Wensen, weduwe van mr. Lodewijk Guillaume Verwer.

Heden overleed tot onze diepe droefheid na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der Stervenden, onze lieve Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
Johanna Cornelia Ludovica van Wensen,
Weduwe van den Weledel Gestrenge Heer Mr. L.G. Verwer,
in den ouderdom van ruim 70 jaren.
Leiden:
L.Y.M. Verwer.
Oegstgeest:
C.J. Meddens-Verwer.
Mr. J.L.J. Meddens.
en kind.
Zwolle:
J.Joh. Verwer.
E.M. Verwer-Becker.
en kinderen.
Oegstgeest:
I.J.M. van Sonsbeeck-Verwer.
Th. van Sonsbeeck.
Leiden, 25 maart 1917.
Geen Bloemen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Johanna Cornelia Ludovica van Wensen
Zij is geboren op 17 juli 1846 in Leiden. Zij trouwde op 11 augustus 1869 met Lodewijk Guillaume Verwer. Zij is overleden op 25 maart 1917 in Leiden. Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is niet begraven bij mr. Lodewijk Guillaume Verwer op de rooms-katholieke begraafplaats.
L.Y.M. Verwer is Louisa IJsbranda Maria Verwer.
Zij is een dochter van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 27 juni 1870 in Leeuwarden. Zij trouwde op 3 juli 1924 in Zoeterwoude met Petrus Carolus Aloysius Wap. Zij is overleden op 28 juli 1944 in Zoeterwoude. Petrus Carolus Aloysius Maria Wap is burgemeester van Nibbixwoud geweest.
C.J. Meddens-Verwer is Cecilia Johanna Verwer.
Zij is een dochter van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 10 september 1872 in Leeuwarden. Zij trouwde op 3 augustus 1904 in Deever met Jacobus Livinus Joannes Meddens. Zij is overleden op 7 juni 1923 in Soest.
J.L.J. Meddens is Jacobus Livinus Joannes Meddens.
Hij is geboren op 2 oktober 1878 in Groningen. Mr. dr. Jacobus Livinus Joannes Meddens was als kassier werkzaam in de levensverzekeringenbranche.
I.Joh. Verwer is Idse Johannes Verwer.
Hij is een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen.
Hij is geboren op 27 augustus 1874 in Leeuwarden. Hij trouwde op 22 juli 1902 in Amsterdam met Elisabeth Maria Becker. Hij is overleden op 19 januari 1926 in Nijmegen. Hij was directeur van de Noordelijke Hypotheekbank.
E.M. Verwer-Becker is Elisabeth Maria Becker.
Zij is geboren op 2 februari 1878 in Amsterdam, Damrak 91. Zij is overleden op 15 juli 1948 in Amsterdam.
J.J.M. van Sonsbeeck-Verwer is Johanna Josephina Maria Verwer.
Zij is een dochter van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Zij is geboren op 29 september 1879 in Leeuwarden. Zij trouwde op 15 juli 1908 in Deever met Theodorus van Sonsbeeck. Zij is overleden op 11 februari 1942 in Overveen.
Th. van Sonsbeeck is Theodorus van Sonsbeeck.
Hij is geboren op 30 april 1871 in Zwolle. Hij is overleden op 13 augustus 1955 in Heemstede

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Overlijdensbericht, Zorgvliet | Leave a comment

De neeje kattelieke kaarke en parochie op Zorgvliet

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 51 een ansichtkaart van de pastorie, de nieuwe rooms-katholieke kerk en de huisjes van de Stichting Sint Anthonij Gasthuis op Zorgvliet. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de totstandkoming van de nieuwe rooms-katholieke kerk en parochie op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

51 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Witte Huis – 1928
Op 30 mei 1880 kreeg de familie Verwer toestemming om in de kapel van de villa Castra Vetera de gewone mis te laten opdragen aan gelovigen, die dienstbaar waren aan de familie. Op 3 september 1884 besloot aartsbisschop Snickers van Utrecht vanwege het groeiende aantal rooms katholieken te Wateren een nieuwe parochie op te richten onder de bescherming van de Heilige Andreas. Op 18 september van dat jaar werd het eerste kerkje ingezegend en werd de eerste pastoor geïnstalleerd.
In juli 1887 kocht het parochiebestuur de grond waarop het eerste kerkje en het op de foto zichtbare Witte Huis stonden en een
stuk grond in de buurt voor 500 gulden van de familie Verwer. Deze stelde daarbij als voorwaarde dat de grond bestemd was voor een kerk, een pastorie en een kerkhof, waarvan een deel bestemd werd voor een familiegraf. Alleen de op 8 november 1910 overleden mr. Lodewijk Guillaume Verwer ligt daarin begraven. In 1919 schonk de familie Verwer hun Witte Huis aan de parochie. Tot in 1966 is het huis in gebruik geweest als pastorie.
Op 7 oktober 1923 verzocht het parochiebestuur aan aartsbisschop Van de Wetering van Utrecht een nieuwe kerk te mogen bouwen voor 20.000 gulden en het oude kerkje voor 250 gulden te kopen van Idse Johannes Verwer te Zwolle. De aartsbisschop gaf twee dagen later al toestemming onder bepaling dat van den bouw der kerk afzonderlijk rekening en verantwoording aan ons moeten worden overlegd. De parochie kreeg toestemming om het geld voor de bouw in te zamelen.
De aartsbisschop gaf met een schenking van 7000 gulden het goede voorbeeld aan mogelijke schenkers. Het inzamelen van geld verliep voorspoedig, zodat al op 27 november 1923 de eerste steen kon worden gelegd. Ook de bouw verliep zonder problemen. Op 15 juli 1924 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De nieuwe rooms-katholieke kerk op Zorgvliet bestaat op 15 juli 2025 honderd jaar. De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor de volledigheid naar het bericht Sint Andreas kaarke stiet bijna 100 joar op Zorgvliet.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 188 ook een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Sint Andreas kaarke stiet bijna 100 joar op Zorgvliet

Op 21 juli 1924 verscheen in de krant Het Centrum het volgende bericht over de inzegening van de nieuwe rooms katholieke kerk op Zorgvliet.

Plaatselijke berichten 
Zorgvlied (Dr.), 15 juli
Dinsdag 15 juli was een feestdag voor de kleine parochie Wateren. Het nieuwe kerkje, gebouwd door den heer A.A. v.d. Liefvoort uit Arnhem, werd dien dag plechtig ingezegend door den hoogeerwaarden deken G.J. Vaas van Wolvega. Van de huizen van alle katholieken wapperde de driekleur en het feestelijke gebrom der klok kondigde het begin der plechtigheid aan.
Tegen 10 uur verzamelde de kleine, maar trouwe kudde zich op het kerkplein. Geassisteerd door twee oud-pastoors, pastoor Bruggen en pastoor Boekhorst, verrichtte de deken, die vroeger ook pastoor was van deze parochie, de liturgische plechtigheden.
Onder de plechtige hoogmis hield kapelaan D. van Wijk, van Bemmel, een schoone rede, waarin hij, na pastoors Eppings, den bouwmeester en alle parochianen geluk gewenscht te hebben met hun mooie kerkje, hen wees op het nut van onze katholieke kerken. Daar worden wij niet alleen meer dan elders opgewekt tot God te bidden, en onze harten naar den hemel te verheffen, maar daar vinden we ook troost en opbeuring in moeilijkheden, sterkte en kracht in den strijd des levens, en worden wij overladen met Gods zegeningen en genaden.
Na de heilige mis klonk een hartgrondig Te Deum, door alle parochianen gezamenlijk gezongen, waarin ze uiting gaven aan hun dankbaarheid en blijde stemming.
Op het priesterkoor waren aanwezig een zestiental geestelijken uit de omgeving die mede met de parochianen en den herder dankbaar gedachten onder het heilig misoffer de edele weldoeners, door wier gaven het mogelijk was geworden in het arme Zorgvlied zulk een waardig kerkje te bouwen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 9 oktober 1923 kreeg het bestuur van de Sint Andreas parochie op Zorgvlied van de aartsbisschop van Utrecht toestemming voor het bouwen van een nieuw kerkgebouw voor de rooms katholieke geloofsgemeente. Het inzamelen van het benodigde geld voor de nieuwbouw verliep voorspoedig, zodat al op 27 november 1923 de eerste steen kon worden gelegd. Op 15 juli 1924 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd.
In het weekblad ‘De Katholieke Illustratie, de zondagslectuur voor het katholieke Nederlandsche volk’, jaargang 58, 1923-1924, nummer 49, 27 augustus 1924, was op bladzijde 607 bijgaande sepiakleurige afbeelding te zien van de buiten- en de binnenkant van de nieuwe rooms katholieke kerk van de Sint Andreas parochie an de Dorpsstroate op Zorgvliet.
Toch weer een mooi fragmentje uit het verleden in het dorp Zorgvliet. En noteer 15 juli 2024 alvast maar in de agenda, want dan zal de Sint Andreas parochie het eeuwfeest van de Sint Andreas kerk vieren.
De redactie verwijst uiteraard ook naar de webstee van de Heilig Clara van Assisi parochie
De redactie heeft de kleurenfoto van de Sint Andreas kerk gemaakt op vrijdag 19 november 2021.
Een afbeelding van een ansichtkaart van het interieur van deze kerk is opgenomen in ut Deevers Archief.

De redactie ontving op 21 juli 2022 de volgende zeer gewaardeerde reactie van pastoor Koos Tolboom
In uw ‘Dievers Archief’ is een foto te vinden van het interieur van de kerk van Zorgvlied, toen hij net was opgeleverd. U ziet dat de ramen in het priesterkoor toen kleiner waren dan de huidige ramen en ook lager aangebracht, bovendien alle drie op dezelfde hoogte. Met een hoogaltaar daarvoor dat van buitenaf opwaarts naar het midden oploopt, dat was geen kijk.
Ik vermoed dat men toen al vrij gauw is begonnen tot een aanpassing van de ramen in het priesterkoor. De aanpassing is zeer fraai gedaan. De foto van het interieur waarin het oorspronkelijke nog is vastgelegd, doet me denken dat de ramen alleen glas-in-lood waren en niet gebrandschilderd. De verfraaiing van latere datum betreft dan: grotere ramen, aangebracht als omlijsting van het hoogaltaar, daarbinnen gebrandschilderde ramen, die in de oorspronkelijke setting nog niet waren aangebracht.
Onlangs heb ik alles bekeken met een deskundige. De gebrandschilderde ramen -waarschijnlijk dus van 1925 of later- zijn zuiver neogotisch, terwijl de neogotiek toen al voorbij was.
Ook heeft hij het hoogaltaar bekeken. Ik ben er altijd van uitgegaan dat het een neogotisch tweedehandsje was. Mijn vader zei wel eens dat hij gehoord had dat het uit Hilversum kwam. Maar hoe langer onze deskundige er naar keek, hoe meer hij er van overtuigd raakte dat dit hoogaltaar toch voor deze kerk is gemaakt in de jaren twintig van de vorige eeuw. Het lijkt neogotisch, maar hij wees elementen aan die typisch zijn voor de twintiger jaren van de vorige eeuw. Al met al een beetje een verhaal met mysteries omgeven. Ik herinner mij niet dat ik, toen ik in 1984 mijn boekje ‘Heilige Andreasparochie – 1884-1984’ schreef, over dit hoogaltaar documentatie ingezien heb.
Wat de deskundige vreemd vond, dat was de afbeelding van het zalig afsterven van de Heilige Jozef onder de mensa van het hoogaltaar. Dit heb ik op een hoogaltaar één keer eerder gezien, namelijk ergens in de Gelderse Achterhoek. Was het een kerk in de buurt van Wehl ? Of een kerk in de Liemers ? Hier hoop ik binnenkort achter te komen.

Posted in Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

Café De Harmonie van Johannes van Opzeeland

De redactie van ut Deevers Archief mocht bij de gratie van de rechtvaardige, achterbaksloze, objectieve en genereuze Almachtige Hoge Heren Van Het Dagelijks Bestuur Van De Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever en consorten in 2004 de zogenaamde ‘historische kalender’ voor het jaar 2005 maken. In 2008 kwam een einde aan dat kalender maken. Toen kreeg de redactie van het genoemde bestuur zo maar vanuit het niets een vuile trap in zijn rug en kon hij oprotten. Want ‘ze gingen het totaal anders doen’.
De redactie heeft de kalender met heel veel plezier, uiteraard niet voor het bestuur, maar voor de toen nog vele leden van de hiervoor genoemde vereniging gemaakt. It was as always a scenery race. In dit bericht is het kalenderblad voor de maand januari van het jaar 2005 getoond. De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf de bladen voor de andere maanden van het jaar 2005 ook opnemen in ut Deevers Archief. 

Zorgvlied – Café De Harmonie – 1930
De gemeente Diever verleende op 24 januari 1927 aan Johannes van Opzeeland vergunning voor den verkoop van sterke drank in het klein in de beide zalen van café De Harmonie, adres Zorgvlied 46. De vergunning ging in op 8 februari 1927. Zijn vergunning verviel al met ingang van 8 april 1930. Volgens het bewaard gebleven register was Hendrik Krans vanaf 1 mei 1930 de vergunninghouder. Zijn vergunning verviel op 1 mei 1935 wegens het niet betalen van het vergunningrecht. De volgende vooroorlogse vergunninghouder was Klaas de Bree. Zijn vergunning ging in op 1 mei 1935.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is naarstig op zoek naar een goede scan van foto’s van mooie onderwerpen uit Zorgvlied, Woater’n en de Olde Willem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wil deze ter beschikking stellen voor opname in ut Deevers Archief ?
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 216 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van mooie afbeeldingen op papier uut de gemiente Deever is, kan het hier afgebeelde kalenderblad voor de maand januari van het jaar 2005 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 2 van die zo genoemde ‘historische kalender’ van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. Maar ja, maar ja, dan moet je nog wel in het bezit zijn van die papieren kalender of die papieren kalender bij iemand kunnen bekijken.

Afbeelding 2
De naam J. van Opzeeland staat op de ruit in het bovenlicht van de ingang van het café van Johannes van Opzeeland. Het kan niet anders zo zijn dan dat Johannes van Opzeeland bij de ingang van het café staat.
Het fraaie café moet destijds voor het toen nog jonge dorp Zorgvliet echt als eerste café zijn ontworpen en gebouwd. Het café had zelfs een overdekte veranda. De redactie moet daarbij denken aan decors in Western-films Maar wie was de architect van dit pand ? Maar welke aannemer heeft het café gebouwd ?
Aan de linkerkant is een stukje van de bakkerij en kruidenierswinkel van Alle Brouwer te zien.

Afbeelding 3
Deze afbeelding is elders in ut Deevers Archief te vinden. Elke afbeelding komt maar één keer voor in ut Deevers Archief. 
In 1930 stond de bakkerij en kruidenierswinkel van Alle Brouwer naast café De Harmonie.
Afbeelding 3 is een scan van een foto uit de verzameling van wijlen
mevrouw Wubbina Brouwer-Kruid, die in Enschede woonde.

Afbeelding 4
Café De Harmonie op Zorgvliet is in 1963 door brand verwoest. Op de plaats van het café is een dubbele woning gebouwd. Coen Broekema heeft deze kleurenfoto op 16 september 2004 gemaakt. Dat is al weer heel wat jaren geleden.

Posted in Ansichtkoate, Café De Harmonie, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Villa Nova in de zomer en Villa Nova in de winter

De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de eigenaren van hotel-restaurant Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvliet bijgaande twee prachtige kleurenfoto’s aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief te tonen. De redactie is de eigenaren natuurlijk bijzonder erkentelijk voor het geven van deze toestemming.
Op de eerste kleurenfoto is Villa Nova in de zomer te zien en op de tweede kleurenfoto is Villa Nova op een sneeuwdag in de winter te zien. Deze twee kleurenfoto’s zijn mooie kleurenfragmentje uit het recente verleden in de gemiente Deever.

Afbeelding 1|
Hotel-restaurant Villa Nova in de zomer. Deze foto is rond 2018 gemaakt (© Renate Krans)
Afbeelding 2
Hotel-restaurant Villa Nova op een sneeuwdag in de winter. Deze foto is rond 2018 gemaakt (© Renate Krans)

Posted in Villa Nova, Winterfoto's, Zorgvliet | Leave a comment

Juffrou Naleke Bos-Evers mit heur dochtertie Willie

De redactie van ut Deevers Archief vond in de papieren nalatenschap van zijn moeder bijgaande afgebeelde prachtige sepiakleurige ansichtkaart van het korte deel van de Dorpsstroate op Zorgvliet, met aan de rechterkant de bebouwing bij de Rooms Katholieke kerk. Deze ansichtkaart is toch wel weer een mooi fragmentje uit het verleden in Zorgvliet. Deze ansichtkaart is in het najaar van 1931 uitgegeven door de in 1910 opgerichte firma J.F. le Roux in Assen. De kaart zal ongetwijfeld te koop zijn geweest bij een van de kruidenierswinkeltjes aan het lange deel van de Dorpsstroate op Zorgvliet. Wellicht in de winkel van Pieter Bos.
Achter op de ansichtkaart had de redactie’s moeder geschreven wie de vrouw en het kindje op de afbeelding zijn. De vrouw is schooljuffrouw Naleke Bos-Evers. Het kindje aan haar hand is haar dochtertje Wemke Wilhelmina Maria. De redactie’s moeder kende deze mensen heel goed. Per slot van rekening had ze als kind jaren in de klas gezeten bij juffrouw Bos.
Naleke Evers is geboren op 9 juli 1893 in Noordwolde als dochter van Cornelis Hendrik Evers en Hendrica van der Vaart. Zij trouwde op 4 mei 1918 in Deever met handelsreiziger Jan Gerrit Bos. Hij was een zoon van Pieter Bos en Wemke Egbert Dokter. Pieter Bos had een winkel an de Dorpsstroate op Zorgvliet. Naleke Bos-Evers was schooljuffrouw in de skoele op Woater’n. Zij is overleden op 27 december 1978 op Zorgvliet. Zij is begraven op Zorgvliet op de neeje kaarkhof aachter Obadja.
Wemke Wilhelmina (Willie) Maria Bos is geboren op 9 maart 1930 op Zorgvliet. Zij is overleden op 11 december 2019 in Deever. Ze is begraven op Zorgvliet op de neeje kaarkhof aachter Obadja. Zie ook het bericht Willy Hielkema-Bos is estör’m op 11 december 2019.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 176 ook een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Deze foto gemaakt in maart 2019 en is afkomstig uit google.com/maps (© 2022 Google)

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

De skièr’nslieper kwaamp mit de woonwaèg’n

De redactie van ut Deevers Archief kocht alweer jaren geleden in het guldentijdperk op een verzamelbeurs in Utrecht een krantenknipsel, met daarop bijgaande sepiakleurige afbeelding, met daarop enig volk in de Dorpsstroate op Zorgvliet in Drente, net aan deze kant van de Drents-Friese grens. Op de afbeelding is ook een woonwagen te zien. Volgens de moeder van de redactie was dat de woonwagen van een scharenslijper (zigeuners ?). Die kwam elk jaar naar Zorgvliet en Woater’n. Een scharenslijper sleep natuurlijk ook messen.
Op de achterkant van het prachtige sepiakleurige knipsel is met potlood als jaartal ±1930 geschreven. Op de achterkant van het krantenknipsel is niet vermeld in welk geïllustreerd tijdschrift de afbeelding is gepubliceerd. De redactie heeft de bron nog steeds niet kunnen achterhalen, dus nog even geduldig doorzoeken.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op woensdagmiddag 11 december 2019. Op de klok van de oudejaars-slepen-en-niet-slopen-vereniging Tiet Zad is het twintig over vijf. En het was blijkbaar toen nog niet donker. Waren ze vergeten op zondag 27 oktober de klok een uur terug te zetten ?

Bijgaande sepiakleurige afbeelding is als zwart-wit afbeelding opgenomen op bladzijde 176 van het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, waarbij de ellipsvormige afbeelding om onduidelijke redenen helaas, jammer genoeg, ocharm, is bijgesneden tot een rechthoekige afbeelding.

Posted in Heufdstroate, Zorgvliet | Leave a comment

De villa Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvliet

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 36 een zwart-wit ansichtkaart van de villa met de naam Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvlied opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1919 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt en de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Johannes Verwer. Een afbeelding van de bet3reffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

36 – Zorgvlied – Villa Nova – ± 1919
In de Landbouw-courant van 21 oktober 1869 verscheen het artikel Het landgoed Zorgvlied van den heer J.F. de Ruijter de Wildt. Het geeft een heel aardig beeld van de streek, nadat de Maatschappij van Weldadigheid in 1859 een deel van de kolonie Groot- en Klein Wateren had verkocht aan Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt. De ex-Indiëganger nam de ontwikkeling van zijn landgoed Zorgvlied voortvarend ter hand. Een passage uit het artikel luidt aldus:
Als men in aanmerking neemt dat daar waar men nu grasrijke weiden, heerlijke korenvelden, aangename dreven, vruchtbare akkers en weelderige bosschen aantreft, vroeger niet veel beter dan heideveld te vinden was, dan mag men wel zeggen dat de weinige jaren, die de heer de Ruijter de Wildt aan deze grootsche onderneming heeft besteed, geen onvruchtbare zijn geweest.
In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Johannes Verwer het landgoed Zorgvlied en de rest van de ex-kolonie Groot- en Klein Wateren. Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer zag mogelijkheden om het landgoed verder te ontwikkelen tot een welvarende land- en bosbouwonderneming.
Zij lieten daartoe boerderijen, schuren, arbeidershuizen, een sigarenfabriekje en een cichoreifabriekje bouwen. Ook lieten ze mooie huizen in het jonge dorp bouwen: het Witte Huis naast het oude Rooms Katholieke kerkje, het huis Aurora, waar hun Noord Nederlandsche Hypotheekbank en levensverzekeringsmaatschappij was gevestigd, Villa Laanzicht, die bewoond werd door Johannes Fredericus Houwing, de directeur van de hypotheekbank, en het statige woonhuis met de naam Villa Nova.
De eerste steen van deze hier zichtbare villa werd op 23 juni 1888 gelegd door Idse Johannes Verwer, enige zoon van mr. Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief 
Het bericht in de Landbouw-courant van 21 oktober 1869 is een kopie van het originele bericht in de Purmerender Courant van 25 augustus 1869.
De redactie heeft de kleurenfoto van villa Villa Nova gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Un paèr winkelties an de Dorpsstroate op Zorgvlied

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 34 een zwart-wit ansichtkaart van oude winkeltjes en het Amsterdamsche Huis, an de Dorpsstroate op Zorgvlied opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1917 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer aandacht besteed aan de neringdoenden en hun nering in de winkeltjes an de Dorpsstroate op Zorgvlied. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

34 – Zorgvlied – Dorpsstraat met Amsterdamse Huis – 1917 
Dit is de mooiste foto die ik ken van het oude Zorgvlied. De kaart die voor deze afbeelding is gebruikt is één van de drie tot nu bekende exemplaren. In het linker pand was de kruidenierswinkel van Kees Bos en Trui Buin gevestigd. Deze winkel is omstreeks 1936 overgenomen door Hidde Visser en Trijntje Dijkstra.
Naast deze winkel bevond zich het manufacturenwinkeltje van Klaas de Boer. Daar was je aan het goede adres voor blauwe en zwarte wol, katoenen garen, band, sokken, ondergoed en lapjes stof. Zijn vrouw deed het werk in de winkel. Klaas was mit ’t pak béj ’t pad, dat wil zeggen dat hij met een grote koffer gevuld met manufacturen voor op zijn transportfiets zijn klanten bezocht in de wijde omgeving van Zorgvlied.
In die tijd woonde postbode Paulus Mulder in het typische Amsterdamse huis. De evangelisatievereniging OBADJA kocht het pand in 1928. Vanaf 1929 werd het huis bewoond door evangelist Hendrik Betten, zijn vrouw Trijntje Louwerse en hun kinderen Adriaan en Janna.
Rechts naast het Amsterdamse huis woonden vanaf 1919 poststationhouder Egbertus Huging, zijn vrouw Clara (Klaosie) Catharina Meijerink en hun zonen Bernardus Johannes, Lambertus Petrus en Ludivicus Lucia. Ook zij hadden een kruidenierswinkeltje. Het winkeltje bevond zich achter het achterste raam, links daarvan was de ingang. De ruimte stond vol met onder meer koekjes, suiker, boter, rijst, soda, Klok zeeppoeder en Sunlight zeep. Daar kocht je als kind een stengel zoethout voor één cent. Soms had je een stuiver voor een reep Kwatta chocolade. Daarom werd het soldaatje uit het wikkel geknipt, want vijf soldaatjes waren een reep waard. Het poststation was in het winkeltje gevestigd. Het station was ook op zondagmorgen geopend, zodat dan de krant kon worden gehaald. Dan kon ook nog een vergeten boodschap worden gekocht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van Kees Bos en Trui Buin gevonden.

De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van Hidde Visser en Trijntje Dijkstra gevonden.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van Klaas de Boer en zijn echtgenote gevonden.
Paulus Mulder is geboren op 21 juni 1875 in Boyl en is overleden op 30 juli 1975 op Zorgvlied. Hij trouwde op … met Uilkje Maat. Zij is op … geboren in Boyl. Zij is overleden op 22 oktober 1944 op Zorgvlied. Beiden zijn begraven op de kaarkhof bee Obadja op Zorgvlied.
Hendrik Betten is geboren op 4 november 1889 in Oosterwolde. Hij is overleden op 2 februari 1947 op Zorgvlied. Hij trouwde op 26 mei 1921 met Trijntje Louw. Zij is geboren op … in …. Beiden zijn begraven op de kaarkhof bee Obadja op Zorgvlied.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van de kinderen Adriaan en Janna gevonden.
Egbertus Huging is geboren op 14 februari 1891 in Wouterswoude. Hij is overleden op …. op Zorgvlied. Hij trouwde op 17 mei 1919 met Clara Catharina Meijerink. Zij is geboren op 21 juli 1889 in Blesdijke. Zij is overleden op 22 september 1935 op Zorgvlied. Beiden zijn begraven op de kaarkhof bee Obadja op Zorgvlied.
De redactie heeft in de openbare bronnen nog geen gegevens van hun kinderen Bernardus Johannes, Lambertus Petrus en Ludivicus Lucia gevonden.
De redactie heeft de kleurenfoto van het Amsterdamsche Huis en de panden waarin de winkeltjes waren gevestigd, gemaakt op 8 augustus 2015, zie afbeelding 3.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Dorpsstraat en Villa Nova gemaakt op 4 april 2013, zie afbeelding 4
De redactie zal te gelegener tijd nog enige kleurenfoto’s aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Dorpsstroate, Neringdoende, Zorgvliet | Leave a comment

Un nee huus an de Dorpsstroate 48 op Zorgvlied

Studio JK in Oosterwolde is de ontwerper van het woonhuis dat op de plek is gebouwd waar tot in 2020 de woning van wijlen mevrouw Willy Hielkema-Bos stond, adres Dorpsstraat 48 op Zorgvlied.
De redactie van ut Deevers Archief heeft enige tijd geleden twee foto’s van dit nieuwe woonhuis in ut Deevers Archief opgenomen. Zie het bericht Op de stee van Willy steet now een neemoods huus.
De redactie is Studio JK in Oosterwolde, de bouwkundig zeer creatieve ontwerper van dit neemoodse woonhuis bijzonder erkentelijk voor het mogen opnemen van bijgaande vier ontwerptekeningen in ut Deevers Archief.
De redactie zal te gelegener tijd op de tekeningen gelijkende kleurenfoto’s van het nieuw woonhuis aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1 
Rechter vooraanzicht woonhuis Dorpsstraat 48 op Zorgvlied (© Studio JK, https://studiojk.nl)
Afbeelding 2
Linker vooraanzicht woonhuis Dorpsstraat 48 op Zorgvlied (© Studio JK, https://studiojk.nl)

Afbeelding 3 
Rechter achteraanzicht woonhuis Dorpsstraat 48 op Zorgvlied (© Studio JK, https://studiojk.nl)

Afbeelding 4
Linker achteraanzicht woonhuis Dorpsstraat 48 op Zorgvlied (© Studio JK, https://studiojk.nl)

Posted in Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

De kattelieke kaarke en de huussies noast de kaarke

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 33 een zwart-wit ansichtkaart van de oude eerste katholieke kerk op Zorgvlied en de huisjes van het Sint Anthony Gasthuis opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1916 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de Stichting Sint Anthony Gasthuis. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

33 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Sint Anthony Gasthuis – 1916
Op 1 januari 1916 stond op de lijst van aanwezige instellingen van weldadigheid in de gemeente Diever ook de Stichting Sint Anthony Gasthuis te Zorgvlied. Deze instelling werd op 22 september 1888 opgericht door de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum, beiden advocaat te Leeuwarden.
De stichting was bestemd tot verstrekking van huisvesting en zoover mogelijk eene wekelijksche toelage in geld, aan gehuwde of ongehuwde personen, onverschillig van welke Christelijke geloofsbelijdenis, wier eigen inkomsten onvoldoende zijn.
Hoewel de stichting van katholieke huize was, werd geen onderscheid gemaakt tussen katholieke en protestantse gegadigden. Wel werd voorrang gegeven aan bejaarde inwoners van Zorgvlied en de naaste omgeving. De bewoners hadden naast het recht op vrije huisvesting en het vrije gebruik van een stukje grond voor en achter de woning voor het verbouwen van groenten en aardappelen en het houden van kippen, ook recht op een geldelijke toelage van één gulden per week. Een bekende uitdrukking op Zorgvlied was lange tijd gratis wonen en nog een gulden toe.
Het Rooms Katholieke kerkje is in 1884 ontstaan uit de verbouwing van één van de panden bij de voormalige landbouwschool van de Maatschappij van Weldadigheid. Het kerkje van de Sint Andreas parochie is in 1923 afgebroken en direct daarna op dezelfde plaats vervangen door een nieuwe en grotere kerk.
Rechts naast het kerkje staat het pand met de woningen van de stichting. Dit is de verbouwde linker vleugel van de voormalige landbouwschool van de Maatschappij van Weldadigheid.
De pastorie bevond zich in 1916 nog in het linker gedeelte van het pand naast de kerk.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de afbeelding van de oude ansichtkaart is te zien het ‘kleine kerkje’ met daarnaast het pand, dat toen nog geen huisvesting voor hulpbehoevende bejaarden was.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 196 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 4 november 2017.


Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Topstuk, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Op de stee van Willy steet now un neemoods huus

Dorpsfiguur mevrouw Wemke Wilhelmina (Willy) Maria Hielkema-Bos is geboren op 9 maart 1930 op Zorgvlied. Zij is overleden op 11 december 2019 in Deever. Ze is begraven op de kaarkhof van Zorgvlied. Zie ook het bericht Willy Hielkema-Bos is estör’m op 11 december 2019.
De redactie van ut Deevers Archief weet niet wanneer ze is verhuisd naar het huis met adres Dorpsstraat 48 op Zorgvlied. De redactie weet wel dat ze daar tot kort voor haar overlijden heeft gewoond. De redactie heeft de kleurenfoto van haar huis gemaakt op woensdag 6 november 2019. Kennelijk waren de kinderen van Willy toen al begonnen aan de grote onvermijdelijke ontruiming en opruiming, want de container naast haar huis is behoorlijk vol.
Gelet op de vorm van het huis, moet het, vóórdat mevrouw Willy Hielkema-Bos in dit huis kwam te wonen, een keuterboerderijtje zijn geweest.
Het honderd jaar oude huis is in 2020 helaas niet grondig gerenoveerd, maar gesloopt. Op het terrein is un neemoods huus gebouwd. Bewoners op Zorgvlied vinden dit neemoodse huus in zijn geheel niet passen bij de andere huizen an de Dorpsstroate. Wat vorm betreft lijkt het neemoodse huus ergens wel enigszins een klein beetje op het gesloopte huis.
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s van het huis gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Alle Deeversen, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Tante Aal en tante Greet bint in Broabaant estör’m

De redactie van ut Deevers Archief ontving van de heer Frank Halman een kleurenfoto van de grafsteen van zijn tante Greet en een kleurenfoto van de grafsteen van zijn tante Aal. Beide tantes zijn geboren op Zorgvlied in de gemiente Deever, maar buiten de gemiente Deever overleden. De redactie is de heer Frank Halman bijzonder erkentelijk voor zijn zoekwerk naar de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s.

Tante Aal is Alida Elisabeth Halman.
Zij is geboren op 21 mei 1913 op Zorgvliet in de gemiente Deever. Zij is getrouwd op 23 september 1938 op 25-jarige leeftijd in Waalre met Thomas Joseph Maria Strijbos. Zij is overleden op 21 oktober 2003 in Veldhoven.
Tante Greet is Margaretha Bernardina Halman.
Zij is geboren op 9 juni 1918 op Zorgvliet in de gemiente Deever. Zij is overleden op 24 december 2008 op 90-jarige leeftijd in Waalre. Zij staat op een in 1925 gemaakte foto van leerlingen van de skoele op Woater’n.
De redactie verwijst voor de volledigheid voor meer gegevens over de familie Halman naar het bericht De fumilie Halman woonde op Woatern en Zorgvliet.
Het monogram IHS op de grafsteen van Alida Halman is de weergave van de eerste drie letters van Jezus in Griekse hoofdletters (ΙΗΣΟΥΣ): Iota, Eta en Sigma.

Posted in Alle Deeversen, Zorgvliet | Leave a comment

De ièste stien an de gevel van villa Villa Nova

Idse Johannes Verwer, de op 27 augustus 1874 geboren zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovika van Wensen, was op 23 juni 1888 de legger van de eerste steen van het nieuwe woonhuis met de toepasselijke latijnse naam Villa Nova op Zorgvliet. Die gevelsteen in de zijmuur van villa Villa Nova is toch ech wè een fraai fragmentje uit het verleden van de gemiente Deever. In Villa Nova is tegenwoordig hotel-restaurant Villa Nova gevestigd. Meer gegevens en enige mooie foto’s zijn te vinden in de webstee villa-nova.nl van het bedrijf.

Gegevens over Idse Johannes, Lodewijk Guillaume en Julius Verwer zijn te vinden op bladzijden 85 en verder van het boek Erf en wereld van J.P. Wiersma dat te vinden is in de webstee zuivelhistorienederland.nl.

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto op 27 juli 2012 om 10 uur en 36 minuten gemaakt.

In het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever zijn op bladzijde 4 de volgende twee holle nepfrasen over de rechten van illustraties opgenomen: De Historische Vereniging Gemeente Diever streeft ernaar de rechten van illustraties volgens wettelijke bepalingen te regelen. Iemand die zich desondanks te kort gedaan voelt, kan dit melden via het secretariaat van de vereniging.

De redactie heeft na nauwkeurige vergelijking van bijgaande kleurenfoto met de bijgesneden zwart-wit afbeelding op bladzijde 204 van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever de conclusie getrokken dat de samenstellers (wie van de samenstellers zonder zonde is legge de eerste steen) van het Magnum Opus bijgaande kleurenfoto van de webstee Ut Deevers Archief (www.dieversarchief.nl) hebben gekopieerd zonder de rechten op deze kleurenfoto te respecteren, zonder afspraken met de maker van deze kleurenfoto gemaakt te hebben.
De grote vraag is natuurlijk of de redactie zich door de verantwoordelijke samensteller te kort gedaan voelt. Integendeel ! De redactie voelt zich te lang gedaan ! Dit is ech wè heel erg veel eer ! De redactie kan nu trots aan iedereen die het maar weten wil, vertellen dat een door hem gemaakte kleurenfoto, mind you, nota bene, let op, om niet en zonder bronvermelding in het Magnum Opus is opgenomen ! Wat een eer ! Wat kan de redactie nu een sappige annekkedote over die twee holle nepfrasen vertellen ! Weer zo’n merkwaardig ervarinkje met het hoofdbestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. With just another filthy memory.


Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Toevallige waarneming, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

Stroom op de skrikdroad’n teeg’n dass’n

Blijkbaar hebben enige bewoners an de Dorpsstroate op Zorgvlied in de gaten gekregen dat in hun buurt oprukkende dassen actief zijn geworden. Misschien willen die oprukkende dassen wel een burcht in hun voortuintje graven en op sappige wormen jagen in de grond van hun achtertuintje. Je moet er niet aan denken dat die oprukkende dassen met succes een burcht op je eigen terrein bouwen, want een dassenburcht is wettelijk beschermd. Daar moet je volgens de wet met je fikken van afblijven. En flink gravende oprukkende dassen worden in de bebouwde omgeving al snel als hinderlijk en schadelijk ervaren. En om hinder en schade te voorkomen hebben de bewoners zo te zien schrikdraad om hun kostbare bezit getrokken. En bee de dam staat een bordje met de tekst ‘Vanwege dassen van 20.30 uur tot 7.30 uur stroom op schrikdraad’. Maar oprukkende dassen kunnen deze barrière ook om 20.28 uur of 7.32 uur in het donker passeren. Maar oprukkende dassen kunnen ook gewoon de dam oplopen en via de aan de rechterkant zichtbare spoorbielzen de tuin inwandelen en direct beginnen met graven.
En helpen die onder stroom staande schrikdraden ook tegen de in de gemiente Deever oprukkende wolf ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande twee kleurenfoto’s in het voorbijgaan gemaakt op 19 november 2021.

Posted in Toevallige waarneming, Zorgvliet | Leave a comment

Verkoop panden cum annexis van de erven Pereboom

Op 29 oktober 1983 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden bijgaande advertentie van de publieke verkoop van twee woonhuizen en een cafépand cum annexis op Zorgvliet.
De redactie van ut Deevers Archief weet niet in welk jaar Peter Pereboom zijn café in het pand is begonnen. Daarvoor was het pand ook een winkelpand (kruidenierswinkel, bakkerij).
Peter Pereboom is op 11 september 1925 in Diemen geboren, hij is op 10 september 1983 op Zorgvliet gestorven, hij was toen bijna 58 jaren oud (scheelde één dag). Zijn vrouw Margrietha Johanna Wesselink is op 3 april 1926 geboren in Amersfoort, zij is op 12 oktober 2009 op Zorgvliet overleden, ze was toen 83 jaren oud.
De redactie ontving bijgaande kleuren-ansichtkaart van Frank Halman (veel dank daarvoor), een zoon van Bernardus Valentinus Halman (zie de schoolfoto), die weer een zoon is van Johannes Halman, die vóór de Tweede Wereldoorlog een bakkerij in het op de foto zichtbare pand had.
De ansichtkaart is omstreeks 1978 uitgegeven door café-restaurant Peter Pereboom, Dorpsstraat 30, Zorgvliet, telefoon 05212-7254.

Linksboven op de ansichtkaart is de volgende spreuk te lezen:
Jaag vrij en blij,
Maar zorg daarbij,
Dat het jachtbedrijf,
Een redelijke verposing blijft.

De redactie van ut Deevers Archief zet deze causerie (zeg maar gebabbel) nu voort met het volgende gedicht:
De wens zij immer Zorg Vlied heen
Toch blijven Mens en Zorgen één
Zo slechts de Vlied niet wordt tot Vloed,
Wien zijn dan niet, ook zorgen goed !
Geloof en Liefd’rijk zorgen
Zij zijn den Mens tot Borgen
Der Hoop op schoner Morgen,

Dit gedicht stond op een bord (het stond niet op de muur) in het plaatselijke café Pereboom, zie de bijgaande afbeelding (de lijst van het bord is niet helemaal op de ansichtkaart afgebeeld).
Heeft het bord ook in café van der Helm en dáárvoor in café de Harmonie gehangen ? Waar is het bord gebleven ? Het zou aardig zijn dit grappige bord met gedicht op Zorgvliet te hebben en te plaatsen op de lokale materiële erfgoedlijst. Waar is de jukebox (een Wurlitzer ?) van Peter Pereboom gebleven ? Waar zijn de kinderen van Peter Pereboom en Margrietha Johanna Wesselink gebleven ?

Abracadabra-1605Abracadabra-1606

Posted in Ansichtkoate, Café Pereboom, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Wat mös ik dan nog doon in mien droe’mtuun ?

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag bidprentjes van rooms katholieken die zijn geboren in de gemiente Deever en zijn overleden in de gemiente Deever of zijn geboren in de gemiente Deever, maar niet zijn overleden in de gemiente Deever of niet zijn geboren in de gemiente Deever, maar wel zijn overleden in de gemiente Deever. Dit bericht toont de voorkant en de achterkant van het bidprentje van Maria Margaretha Brinkmann, echtgenote van Johannes Halman. Zij is op Zorgvlied geboren, maar zij is niet overleden in de gemiente Deever.

Gedenk in uw gebeden
Maria Margaretha Brinkman
Echtgenote van
Joannes Halman
geboren te Diever 7 juni 1886, overleden in het St. Jozefziekenhuis 31 mei 1959, voorzien van de H.H. Sacramenten der Stervenden en begraven op het R.K. Kerkhof te Aalst 3 juni 1959.

Zij was enkel bedacht op God en op allen, die God aan haar moederlijke liefde had toevertrouwd; zichzelf wist zij steeds te vergeten en op te offeren. Daarom juist spaarde God haar de zware last van de doodstrijd en riep hij haar schone moederziel zo onverwacht tot zich in de zalige, nooit eindigende vreugde van het paradijs.

Beste man, met wie ik zovele jaren lief en leed gedragen heb, mijn lieve kinderen en kleinkinderen, bidt voor mij en volgt het voorbeeld na, dat ik, naar best vermogen, getracht heb te geven.

Ik wenk U tot het eeuwig blijde weerzien, wanneer de goede Heiland ook voor U het sterfelijk leven af zal breken om het om te zetten in de eindeloze hemelse zaligheid.

Mijn Jezus barmhartigheid. (300 dagen aflaat.)
Moeder Maria, bid voor mij. (300 dagen aflaat.)

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Maria Margaretha Brinkmann is geboren op 7 juni 1886 op Zorgvlied in de gemiente Deever. Zij is overleden op 31 mei 1959 op 72-jarige leeftijd in het Sint Joseph Ziekenhuis aan de Aalsterweg in Eindhoven. Zij is een dochter van Bernardus Frederik Brinkmann (geboren op 8 december 1845 in Haskerdijke, overleden op 28 februari 1901 op Zorgvlied) en Johanna Elisabeth Meijer van Putten (geboren op 15 mei 1850 in Zuidveen, overleden op 25 oktober 1914 op Zorgvlied).
De redactie verwijst voor meer gegevens over Maria Margaretha Brinkmann gemakshalve naar het lange en uitgebreide bericht De familie Halman woonde op Woater’n en Zorgvlied.

De spreuk ‘Wat is ‘t, dat ik aan mijnen wijngaard nog had moeten doen en niet gedaan heb ?’ is te lezen in vers 4 van Jesaja 5.

Posted in Bidplètie, Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

Un sesloeks kleur’n ansichtkoate uut Zorgvliet

De eigenaren van het tweesterren hotel-restaurant Villa Nova, Dorpsstraat 38 op Zorgvlied zetten zo nu en dan in hun ansichtkaartenrekje bij de receptie van het hotel nieuwe ansichtkaarten met dorpsbeelden van Zorgvlied te koop. Daar kwam de redactie van ut Deevers Archief ook de hier afgebeelde zo genoemde zesluiks kleuren ansichtkaart tegen. De uitgever van deze ansichtkaart is uitgeverij Van der Meulen b.v. in Sneek. De redactie van ut Deevers Archief heeft nog niet uitgevogeld wanneer of in welk jaar deze kleuren ansichtkaart is uitgegeven. In elk geval na de datum waarop het stuk verroeste boorpaal in de openbare ruimte aan de Dorpsstraat vóór het tweesterren hotel-restaurant Villa Nova is geplaatst.

De kleuren ansichtkaart toont de volgende zes dorpsbeelden:
linkerbovenluik : hotel-restaurant Villa Nova an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
middenbovenluik: rooms-katholiek kerk an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
rechtsbovenluik: is dit het bruggetje in de bos dat ook door Hans Kuiper is geschilderd ?;
linksonderluik: de kapel van Obadja an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
middenonderluik: het verdwaalde kunstwerk De Verroeste Boorpaal an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
rechtsonderluik: de vier bejaardenhuisjes bij de rooms-katholieke kerk an de Dörpsstroate op Zorgvlied.

Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie de plaats van het bruggetje melden ?

Posted in Ansichtkoate, Zorgvliet | Leave a comment

Un hiele skiere foto van Villa Nova op Zorgvliet

Deze fraaie foto van de villa met de naam Villa Nova (Nieuw Landhuis) aan de Dorpsstraat op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) is wellicht gemaakt in de periode dat Albertus Odding in Villa Nova woonde. Albertus Odding was voor zijn pensionering en zijn komst naar Zorgvliet caféhouder in Meppel en namens de Vrijheidsbond (Liberale Liberalen) lid van de raad van de gemeente Meppel. Albertus Odding was eigenaar van café Centrum aan de Tweede Hoofdstraat in Meppel.
In het Nieuwsblad van het Noorden van 17 september 1928 was het volgend berichtje te lezen:
‘… Ook in de fractie van de Vrijheidsbond is mutatie te verwachten. De heer A. Odding heeft namelijk zijn café verkocht aan den heer E. Vos te Havelte en zal vermoedelijk onze stad verlaten …’.
In het Algemeen Handelsblad van 12 april 1929 verscheen het volgende korte bericht:
‘… Wegens vertrek zal de heer A. Odding (Vrijheidsbond) ophouden lid van den raad te zijn. Zijn opvolger op de lijst is de heer H. Stheeman. …’
In het Nieuwsblad van het Noorden van 22 april 1929 was de volgende tekst te lezen:
… Door den heer A. Odding, die jarenlang raadslid is geweest, maar nu binnenkort onze stad gaat verlaten, om zich te vestigen in Zorgvlied, gemeente Diever, werd een afscheidsrede gehouden, waarin hij de hoop uitsprak, dat de welvaart van Meppel in stijgende lijn moge gaan…’.
Albertus Odding is geboren in Meppel op 26 februari 1865 als zoon van tapper Arend Odding en Juliana Augusta Hendrietta Hubenet. Hij is overleden op 31 juli 1952 in de ouderdom van 87 jaren op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof van Zorgvlied. Zie het bijgevoegde overlijdensbericht.
Albertus Odding is getrouwd geweest met Ida Christina van Dokkum en Sientje Martina van Riet. Ida Christina van Dokkum is op 22 december 1865 geboren in Stadskanaal en is op 6 juni 1921 overleden in Meppel, Sientje Martina van Riet is op 6 december 1875 geboren in Roermond en is op 26 december 1945 overleden op Zorgvliet.
Van Albertus Odding is bekend dat hij op Zorgvliet bijna elke dag, in de zomer en in de winter, in buitenwater zwom. Vaak fietste hij naar de Drentsche Hoofdvaart om daar een duik te nemen.
De vraag is of de foto vóór, in, of ná de Tweede Wereldoorlog is gemaakt. Let op het merkwaardige aan de boom bevestigde bord ‘Verboden toegang’ bij het toegangshek. Wie van de Zorgvliet-kenners kan de redactie van ut Deevers Archief gegevens verschaffen over deze fraaie foto ?
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 203 een nogal bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde foto opgenomen.


Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Overlijdensbericht, Villa Nova, Zorgvliet | Leave a comment

De olde kaarkhof aachter Obadja is aarfgood

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in juni 1951 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie N.V. in Amsterdam. De kaart was te koop bij het levensmiddelenbedrijf J. Veenstra op Zorgvliet.
Op de ansichtkaart is de oude, dus nog niet verlengde, kapel van Obadja an de Dorpsstroate op Zorgvliet te zien. Gelukkig is op deze ansichtkaart ook de olde kaarkhof direct achter de kapel te zien. Dit olde kaarhof heut èch wè bee ut Deeverse aarfgood.
De redactie van ut Deevers Archief zal te gelegener tijd en zeker niet in turbodraf en ook niet met turbospoed enige kleurenfoto’s van de kapel van Obadja aan dit bericht toevoegen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 199 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, Obadja, Zorgvliet | Leave a comment

Die vurroeste poal möt hen ut Ekingersaand

Bij de klok van oudejaarsvereniging Tied Zat (bestaat tied eigenlijk wel ?) in de publieke ruimte tegenover Villa Nova op Zorgvlied staat de zo genoemde Symbiotische Zuil, ontworpen door Martijn Troost, als een bijdrage aan de ‘horizon van Drenthe’. Bij zo’n roestig stuk staal heb je wel wat uitleg en troost nodig !

Arie Vonk geeft bij het zien van dit stuk bewerkt staal in Kunstronde Drenthe (2000) de volgende uitleg:
Kijkend naar de horizon, tekenen zich onregelmatigheden af op de horizontale as. Verticale elementen bepalen het horizon-beeld. De bijdrage die Martijn Troost levert aan de ‘horizon van Drenthe’ bestaat uit een verticale, opengewerkte, holle gietijzeren pilaar. Deze holle pilaar is als een boorbuis, die uit de bodem opsteekt. Het bovenste deel symboliseert de aarde, de grond, en het beïnvloedt de perceptie van de horizon. Het onderste deel symboliseert het grondwater, dat onzichtbaar maar met kracht en helderheid de vitaliteit van de Drentse bodem beïnvloedt. Zo is er nu een zichtbare, symbiotische relatie tussen de grond, het water en de pilaar-buis.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Onze eerste reactie bij de volstrekt persoonlijke uitleg van Arie Vonk: Que ????  In de buurt van de stalen buispaal is geen horizon te bekennen, hoe kan de perceptie (belevenis) van de horizon dan worden beïnvloedt ?
Deze holle paal is als een pilaar die uit de bodem opsteekt ? Nee hoor, zoals gebruikelijk in de gemeente Diever, staan kunstige objecten of gedenktekens of herinneringstekens altijd op een sokkel (meestal een grote veldkei) en ook hier staat het object op een soort van fundering met daarom heen een soort van cirkel van steentjes, hoe cliché kun je bezig zijn.
Prachtig zou het zijn geweest als de stalen buispaal wat langer was geweest en scheef zou staan en inderdaad een paar meter in het zand was gegraven. Dat zou alsnog kunnen. Dat zou een mooie klus kunnen zijn voor de dorpskrachten van het plaatselijke filiaal van de heemkunduge vurening uut Deever (an de aandere kaante van de bos) of de dorpskrachten van Tied Zat.

Symbiotisch betekent ‘levend in symbiose’.
Symbiose betekent volgens de niet altijd geloofwaardige Wikipedia: Het langdurig samenleven van twee organismen van verschillende soorten waarbij de samenleving voor ten minste één van de twee organismen gunstig of zelfs noodzakelijk is. Vaak echter wordt de term symbiose alleen gebruikt in de betekenis van wederzijds voordelige naast elkaar bestaan. De beide partners heten symbionten. De grootste partner wordt ook wel gastheer genoemd. Binnen het domein van de psychologie is een symbiotische relatie een relatie die gebaseerd is op afhankelijkheid.

Dode dingen, zoals grond, water en een stalen paal met rare gaten, kunnen dus niet in symbiose leven.
Echter als we in ‘symbiotische relatie’ het woord symbiotisch vervangen door ‘levend in symbiose’, dan staat er ‘levend in symbiose relatie’. Als we ‘relatie’ vervangen door ‘verhouding’ , dan staat er: ‘levend in symbiose verhouding’.
Als we symbiose vervangen door een deel van de hiervoor weergegeven betekenis dan staat er ‘levend in langdurig samenleven van twee organismen van verschillende soorten verhouding’. Kortom ‘symbiotische relatie’ lijkt mooi bedacht, maar klopt niet, het is roestige interessantdoenerigheid van de onderste plank.

Kan de Zorgvliedse oudejaarsvereniging Tied Zat (bestaat tied eigenlijk wel ?) dit verminkte stuk staal niet tijdelijk maar definitief ontvoeren naar het Ekingerzand en het daar half in de ontboste en nu helaas weer kale duinen begraven voor een langdurig multibiotisch experiment met de oerelementen zand, wind, water en mogelijk ook vuur ? Uit ijzer zijt gij geboren, tot roest zult gij wederkeren.

Reactie van Helena de Boer van 26 januari 2017
Goedemorgen, ik woon sinds 28 december 2016 op Zorgvlied.
Ik vind het jammer hier te lezen dat voor dit kunstwerk zo weinig waardering is.
Mijns inziens – ik ben ook beeldend kunstenaar – is het juist wel een passend werk.
Het verbindt de aspecten van dit dorp heel mooi en geeft aan dat je ijzer met handen kunt bewerken als de wil er is.
Die ijzeren wil kenmerkt eigenlijk de hele historie van het dorp, als ik het goed begrijp.
De wil om te groeien en tot aanzien te komen. Ijzer te smeden tot iets moois en natuurlijks.
De bossen en de bomen zijn immers de horizon. Dus dat vind je ook terug in het kunstwerk.
U doet het werk hier te kort.
Met vriendelijke groeten,
Helena de Boer

Posted in Dorpskracht, Kuunst in de gemiente Deever, Zorgvliet | Leave a comment

Veur oldejoasvurening Tied Zat besteet tied neet

De redactie van ut Deevers Archief begreep maar steeds niet waarom de oudejaarsvereniging Tied Zat op Zorgvliet, an de aandere kaante van de bos, de naam Tied Zat heeft.
Maar het waarom daarvan is de redactie duidelijk geworden tijdens een foto-rondje op Zorgvliet.
De klok van Tied Zad aan de rand van de QoloniebrinQ van Zorgvliet heeft immers geen wijzers: tied besteet ja neet, dan hei ja tied zat. Zie de afgebeelde kleurenfoto, die de redactie op 2 november 2017 heeft gemaakt.
De vraag is wel of Tied Zat de zo genoemde precariobelasting betaalt aan de Hoge En Lage Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gulzige Belasting Gelijk In De Gemeente Westenveld voor het hebben van deze tijdloze klok op de openbare QoloniebrinQ van Zorgvliet of dat de Hoge En Lage Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gulzige Belasting Gelijk In De Gemeente Westenveld hiervoor een mededoogzaam ontheffinkje hebben verleend ?

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Zorgvliet | Leave a comment

Wat is ut geboortejoar van ut dörp Zorgvliet ?

In de met de heemkunduge vurening uut Deever verbonden heemkundige werkgroep in het dorp Zorgvliet an de aandere kaante van de bos wordt naarstig gezocht, gegist en gegokt naar het geboortejaar van het dorp Zorgvliet, dat is ontstaan in het gebied dat vroeger Woater’n heette.
Zo wordt getracht vast te stellen wanneer Zorgvliet, de naam van het landhuis van Johannes Fransiscus de Ruijter de Wildt, ook voor het eerst is gebruikt als naam voor de daarbij gelegen zich ontwikkelende bebouwing.
De redactie van ut Deevers Archief adviseert niet langer te zoeken. Het advies is het jaar waarin begonnen is met de bouw van het landhuis Zorgvliet te beschouwen als geboortejaar van het dorp met de naam Zorgvliet.
Een plaatselijke heemkundige kan die datum wel in oude kranten vinden. Zonder de land- en bosbouwactiviteiten van de bouwer van het landhuis Zorgvliet was het dorp Zorgvliet zeker niet ontstaan, zoals dit dorp in de loop van de jaren is ontstaan en had het dorp Zorgvliet zeker niet de naam Zorgvliet gekregen als de bouwer van het landhuis Zorgvliet dat landhuis bijvoorbeeld de naam Oase van Weldadigheid zou hebben gegeven. Hoe eenvoudig kan het toch zijn……..

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Groot en Klein Woater’n ekocht mit Indies gold

In de Java-bode (nieuws-, handels- en advertentieblad voor Nederlands Indië) van 11 oktober 1871 verscheen een anonieme reactie op het korte, eenvoudige, zakelijke en feitelijke berichtje over de verkoop van het landgoed Groot en Klein Wateren, dat werd gepubliceerd in nummer 27 van de Mail-Courant van 2 september 1871.

Het landgoed Groot en Klein Wateren, in de gemeenten Vledder en Diever, is, naar wij vernemen, voor negenennegentig duizend vierhonderd acht gulden verkocht aan den heer Enger, uit Oost-Indië, wonende te Arnhem.
Mail-Courant van 2 september 1871, nummer 27.

De Indische Goudmijn
Waarom niet f 99.408, in cijfers ? Waarom, door het voluit schrijven van die som, den lezer genoodigd, nee gedwongen, des te langer met zijne gedachten bij hare rondheid te vertoeven ?
De vraag behelst het antwoord. Even duidelijk alsof hij zich in uwe onmiddellijke nabijheid bevond, ziet gij op vierduizend mijlen afstand hem achter de lessenaar zitten, den provincialen correspondent, inboorling der gemeenten Vledder en Diever, die voor den vasten prijs van f. 2,50 het stuk provinciale nieuwtjes aan de dagbladen der groote steden zendt. Van zijne vroegste jeugd kent en benijdt hij de heerlijkheden van Groot en Klein Wateren. Zijn vader is er tuinbaas geweest. Met de zonen van den toenmaligen eigenaar heeft hij er gevischt, gejaagd, gerost, gereden, slootje gesprongen. Waar die ‘jongeheeren’ zich thans bevinden, weet hij niet.
Van den eenen eigenaar is het goed in den loop des tijds op den anderen overgegaan, tot het nu laatstelijk op nieuw te koop werd aangeboden. Hem zelven is het intusschen niet meedegelopen in de wereld. Ten einde hem te doen rijzen op de maatschappelijke ladder, hebben zijne ouders hem bij den burgemeester in de leer gedaan; doch bij die eerste sport is het gebleven, en nog op dit oogenblik heeft hij het niet verder gebracht dan tot klerk ter gemeente-secretarie. Zoetjes aan verstrijkt de tijd, dat hij aan trouwen zou kunnen denken. De langgewenschte traktementsverhooging blijft uit, en er valt te Vledder en Diever te zelden iets bijzonders voor, om de betrekking van korrespondent winstgevend te maken.
Wie is die Enger, van wien men verhaalt, dat hij voor bijna eene ton gouds Groot en Klein Wateren gekocht heeft ? Hij weet alleen, dat de man te Arnhem woont en uit Oost-Indië komt. Oost-Indië ? Waarom is ook hij daar indertijd niet heen gegaan ? Misschien was hij zelf dan op dit oogenblik insgelijks een rijk man en had hij een bod op Groot en Klein  Wateren kunnen doen. Waarom hij niet even goed als Enger ? Niemands heeft ooit gehoord of beweerd, dat Enger een genie of een prins was. Wie weet of Enger’s vader niet achter de varkens heeft geloopen, of Enger de zoon niet als koloniaal zijne loopbaan begonnen is ? Met dat al is die zoon thans een man van fortuin. Hij komt uit Oost-Indië en woont te Arnhem; dus bezit hij alvast eene villa en heeft de gelegenheid slechts afgewacht, ook nog een landgoed te koopen. Negen-en negentigduizend-vier-honderd-acht-gulden – ’t is geen kleinigheid !
De aldus redenerende Vledder -en Dieveraar is een type. Hij vertegenwoordigt het slechts langzaam uitstervend geslacht der Nederlanders, die onder den algemeenen naam van ‘Oost-Indië’ zich een land van belofte denken, waar men rijker vandaan komt, naarmate men voorheen in het moederland minder heeft willen deugen. Wat zoo iemand hier te lande heeft uitgevoerd, in welk gedeelte van den Archipel hij werkzaam is geweest, waarmee hij zich heeft bezig gehouden, welk soort van kundigheden hij heeft moeten aanleren; of hij fortuin heeft gemaakt als landbouwer, als industrieel, als toko-houder, als lid eener weeskamer, als pakhuismeester, als schout, op eerlijke of oneerlijke wijze – daarvan zijn zij te eenemaal onkundig en gaan alleen bij voorkeur van de onderstelling uit, dat vooral twee factoren den aankoop van Groot en Klein Wateren mogelijk hebben gemaakt: een ruim geweten en de partikuliere nijverheid.
Werd er met de partikuliere nijverheid in Oost-Indië geen geld verdiend, zij zouden het onbetamelijk achten, geen geweten te hebben. Nu het omgekeerde het geval is, – getuige zoo menigeen, die uit Oost-Indië kwam en te Arnhem woont, – laten zij de gewetensvraag rusten en zijn voorstanders van de particulieren nijverheid. Die of eene dergelijke hypothese is noodig, zal men het tegenstrijdig verschijnsel kunnen verklaren, dat zulk een overgroot aantal Nederlanders tezelfder tijd Indië als eene goudmijn beschouwen en alles aanwenden wat in hun vermogen is om het te doen ophouden, dat te zijn. Naar Oost-Indië gaan en bij terugkomst in Nederland eene buitenplaats kunnen kopen, daarin lost zich voor hun de koloniale kwestie op; en daar zij nooit vernomen hebben, dat Indische officieren of Indische ambtenaren, – met uitzondering welligt van een Gouverneur-Generaal of wat, – in die oplossing geslaagd zijn, leidt de logica hunner hebzucht daaruit de gevolgtrekking af, dat hoe luider een uitbreiding der particuliere nijverheid geroepen wordt, er des te meer landgoederen zullen gekocht worden. Zonderling mengsel van afgunst en brooddronkenheid ! Als wilden zij zeggen: daar hebt gij weer zoo ’n Indische fortuinzoeker, zoo’n parvenu, zoo’n koning geworden karvoerder ! vervaardigen zij met de eene hand een ellenlang woord van de koopprijs zijner buitenplaats, en helpen met de andere, op hoop dat nog meer karvoerders koning zullen worden., de stutten van Indie’s welvaart omver halen.
Het is niet gemakkelijk, de aandoeningen te beschrijven, waarmede de in Indië gevestigde Nederlanders, die het ekonomisch samenstel deze gewesten doorgrondt, dat drijven gadeslaat. Er zijn te allen tijde Europesche Staten geweest, die hunne overzeesche bezittingen verspeeld hebben; en uit dat oogpunt beschouwd kan het geene verwondering baren, Nederland thans een voorbeeld te zien volgen, dat ruim drie honderd jaren geleden door Portugal begon gegeven te worden. Doch aan den anderen kant is er in de verdwazing van landgenooten iets, dat men zich onwillekeurig aantrekt, alsof men er persoonlijk in gemoeid was. Het opkomend gevoel van geringschatting wordt halfweg gestuit door een overblijfsel van sympathie, en men weet zelf niet te bepalen, wat wijzer is: onverschillig toe te zien bij de moedwillige vernietiging van een gebouw, aan welke voltooiing eeuwen lang gearbeid werd, dan wel, door te waarschuwen voor het dreigend gevaar, een gedeelte der schande te aanvaarden, welke uit elk gemeenschap met Zwarte Benden voortvloeit. Zoo dobbert men voort tusschen twee klippen, en is blijde als de naïviteit van den klerk eener dorps-sekretarie een vrolijk ogenblik verschaft.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft het rietsuikerbruine vermoeden dat de anonieme schrijver van het artikel ‘De Indische Goudmijn’ de heer Gerardus Frederik Enger zelf is.
De sagrijnig en arrogant kijkende koloniale suikerlord Gerardus Frederik Enger was in Nederlands-Indië overgegaan van de indigo-cultuur naar de suiker-cultuur en was op Java eigenaar van de suikerfabrieken Tjibongan en Tegal Waroe, die hij financierde met het geld dat hij had verdiend in de indigo-cultuur.
Hij zal het landgoed Groot en Klein Wateren an de aandere kaante van de bos wellicht vanwege beleggingsdoeleinden hebben gekocht. Of lag het in zijn bedoeling op de schrale Waterense zandgronden suikerbieten te gaan telen (immers suikerriet wil niet groeien in het koude Wateren) ? Een Drentsche goudmijn ?
De grote vraag is wat de anonieme schrijver bewoog op zo’n arrogante, kleinerende, neerbuigende en minachtende manier te keer te gaan tegen die korte, eenvoudige, zakelijke en feitelijke zin van de plaatselijke krantencorrespondent ? Frustraties ? Tropenkolder ? Superioriteitscomplex ? Spijt van de aankoop ?
Vooral het gebruik van de denigrerende en discriminerende woorden ‘inboorling der gemeenten Vledder en Diever’ doet alle deuren dicht.


Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Landgoed Groot en Klein Wateren, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Groot en Klein Woater’n veur f. 99.408,- vurkocht

In de krant De Locomotief verscheen op 10 oktober 1871 het volgende korte berichtje over de verkoop van het landgoed Groot en Klein Wateren.

Het landgoed Groot en Klein Wateren, in de gemeenten Vledder en Diever, is, naar wij vernemen, voor negenennegentig duizend vierhonderd acht gulden verkocht aan den heer Enger, uit Oost-Indië, wonende te Arnhem.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Na het overlijden op 25 november 1870 van landbouwondernemer en ex-koloniaal Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt (geboren op 20 december 1800) verkochten de weduwe mevrouw de hoogwelgeboren Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth de Ruijter de Wildt – Jonkvrouw van Holmberg de Beckfelt en haar zonen het landgoed Groot en Klein Wateren an de aandere kaante van de bos in 1871 voor f. 99.408,- . Dat is naar de hedendaagse waarde omgerekend het niet al te hoge, maar toch zeker niet te versmaden bedragje van ten minste € 1.045.000,-
Wellicht was de koper ex-koloniaal Gerardus Frederik Enger een goede bekende uit Nederlands-Indië van de overleden ex-koloniaal Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Landgoed Groot en Klein Wateren, Zorgvliet | Leave a comment

Mi Jesu, misericordia

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag bidprentjes van rooms katholieken die zijn geboren in de gemiente Deever en zijn overleden in de gemiente Deever of zijn geboren in de gemiente Deever, maar niet zijn overleden in de gemiente Deever of niet zijn geboren in de gemiente Deever, maar wel zijn overleden in de gemiente Deever. Dit bericht toont de voorkant en de achterkant van het bidprentje van Iemkje A. Postma, echtgenote van IJnte B. Kingma. Zij is niet geboren in de gemiente Deever, maar zij is wel overleden in de gemiente Deever. Zij is overleden op Zorgvlied  en is begraven op de rooms katholieke kaarkhof op Zorgvlied. 

Gedenk in uwe Godvruchtige gebeden de Ziel van Zaliger Iemkje A. Postma,
echtgenoote van IJnte B. Kingma,
geboren te Haskerdijken 22 maart 1858,
na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der Stervenden, overleden te Zorgvlied (Dr.) 7 februari 1922,
en den 11den daaraanvolgende op het R.K. Kerkhof aldaar begraven.

Benauwdheden en pijnen overvielen mij, doch ik heb den Naam des Heeren aangeroepen… Keer weder, mijnen ziel, tot uwe rust, want de Heer heeft u welgedaan.
Psalm CXIV 3.4.7.

Ik heb een goede strijd gestreden, mijn loopbaan voltrokken, het Geloof behouden,
thans is mij de kroon der gerechtigheid toegekend
2 Timotheüs. IV : 7.8.

Nu zijt gij wel bedroefd; maar eenmaal zal ik U wederzien; dan zal uw hart blijde zijn, en niemand zal U van uwe vreugde berooven.
Johannes XVI : 22.

Mijn dierbare echtgenoot, bid voor mij.
Mijne kinderen, vergeet mijne zuchten niet : denk aan hetgeen ik geleden en aan de zorgen die ik voor U gehad heb.
Mijn Jezus barmhartigheid (100 dagen Aflaat).
Zoet hart van Maria, wees mijn heil (300 dagen Aflaat)
R.I.P.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Iemkjen Ages Postma is geboren op 22 maart 1858 in Haskerdijken (Haskerland). Zij is overleden op 7 februari 1922 op Zorgvlied. IJnte Broers Kingma is geboren op 17 april 1842 in Poppingawier (Rauwerderhem). Hij is overleden op 24 mei 1925 op Zorgvlied. IJnte Broers Kingma was boer op Zorgvlied.
IJnte Broers Kingma en Iemkjen Ages Postma trouwden op 8 februari 1879 in Leeuwarderadeel.
Beiden zijn begraven op het rooms-katholieke kerkhofje op Zorgvlied.
Op de voorkant van het bidprentje staat ‘Mi Jesu, misericordia’, wat in het Nederlands betekent ‘Mijn Heer, heb medelijden met mij.’
De afkorting R.I.P. op de achterkant van het bidprentje betekent ‘Requiescat in pace’, dat is Latijn voor ‘Rust in vrede’. 

Posted in Bidplètie, Zorgvliet | Leave a comment

De sloop van de hüsies van de Sint Anthonij Stichting

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 15 juni 1981 verscheen het volgende korte bericht over het slopen van de gasthuisjes van de Sint Anthonij Stichting naast de Rooms Katholieke Kerk op Zorgvlied.

Slopershamer in gasthuisjes
Zorgvlied. De vier gasthuisjes in Zorgvlied naast de rooms katholieke kerk worden afgebroken. Op dezelfde plaats zullen door de Stichting Woningbouw Zuidwest-Drenthe nieuwe woningen worden gebouwd. De gasthuisjes hebben jaren op de monumentenlijst gestaan, maar zijn onlangs afgevoerd.
De huisjes zijn altijd eigendom geweest van de Stichting van Weldadigheid ‘Het Sint Anthony Gasthuis’. Men is jaren bezig geweest om te proberen ze te laten restaureren. Het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk had echter geen geld voor de restauratie. Door de slechte toestand van de woningen was men genoodzaakt om ze toen dicht te spijkeren.
Wanneer met de nieuwbouw wordt begonnen is nog niet bekend, want financieel is de zaak nog niet helemaal rond.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief tevens naar bijvoorbeeld het bericht Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe.
De eerste afbeelding is een afbeelding van een foto, die gemaakt is door de welbekende Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels, en die de situatie van de gasthuisjes tijdens de sloop toont.
De tweede afbeelding is een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart en toont de situatie van de gasthuisjes vóór de sloop. Nog net aan de rechterkant is te zien het huis dat op de plek staat waar vroeger een koetshuis stond. Deze ansichtkaart werd nota bene niet door een neringdoende op Zorgvliet verkocht, maar door Roelof (Roof) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Deze kaart is in juni 1966 gedrukt door JosPé in Arnhem.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 193 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Abracadabra-1409

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol

De op Woater’n geboren Jan Haarm Pol, meer bekend van de tillevisie als ‘the incredible dr. Pol’ (‘de ongelooflijke dr. Pol’), heeft bij Obadja an de Dorpsstroate op Zorgvlied, an de aandere kaante van de bos, een eigen zitbankje aangeboden gekregen. Jan Haarm Pol was aanwezig bij de aanbieding van het paardehoofdbankje.
De Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Zitbankjes Gelijk In De Gemeente Westenveld hebben dit bankje nota bene aan hem aangeboden. Het bankje is betaald met gemeentelijk publieksgeld en is dus niet gesponsord – wat echt wel had gekund – door een plaatselijk paardespul of een plaatselijke onderneming in de toeristenindustrie.
Houtbewerker Henri Koeling (die zichzelf woodcarver noemt) uut de Peperstroate in Deever is de snijder van het letterlijk enigszins laag-bij-de-grondse niet-duurzame houten paardehoofdbankje. Het bankje is versierd met een paardehoofd, want het paard is het lievelingsdier van Jan Haarm Pol.
Het paardehoofdbankje nodigt uit hier een poosje te gaan zitten, bijvoorbeeld voor het maken van een foto van het paardehoofd en jijzelf, of bijvoorbeeld na een stichtende kerkdienst bij Obadja om zo het gehoorde bij Obadja te laten bezinken.
Toch is het wel een beetje merkwaardig te noemen dat het paardehoofdbankje bij Obadja is neergezet. Staat het paardehoofdbankje op particulier terrein ? Andere en mogelijk betere plaatsen voor het bankje zijn een plaats vlak bij het geboortehuis van Jan Haarm Pol op Woater’n, daar is ruimte genoeg, of een plaats op de koloniebrink (QoloniebrinQ) van Zorgvlied, daar is ruimte genoeg, bijvoorbeeld bij de nepklok van Tied Zat.
Het paardehoofdbankje is ontsierd met een informatieplaatje, waarin de volgende tekst is gegraveerd:
Geplaatst door de gemeente Westenveld ter gelegenheid van het bezoek van dr. Pol aan zijn geboortegrond, september 2016.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de afgebeelde kleurenfoto op 2 november 2017 gemaakt.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Kuunst in de gemiente Deever, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Villa Aurora an de Dörpsstroate op Zorgvlied

In het villapand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van zijn Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
De redactie van ut Deevers Archief heeft in het voorbijgaan bijgaande foto van het zeer netjes opgeknapte, maar nogal dood aandoende villapand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) gemaakt op 2 november 2017.
Zie ook de betreffende andere berichten over dit villapand in ut Deevers Archief.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

Ut huus van Willie Hielkema-Bos is vot

Mevrouw Wempke Wilhelmina (Willie) Maria Hielkema-Bos heeft tot haar overlijden op 11 december 2019 op Zorgvlied gewoond. De redactie weet niet wanneer ze is verhuisd naar het op de afbeeldingen zichtbare huis met adres Dorpsstraat 48. Haar kinderen hebben het huis na haar overlijden verkocht. Het huis is inmiddels afgebroken. De redactie weet niet wanneer dit huis is gebouwd en wie het huis heeft laten bouwen. Het is om geschiedkundige en andere redenen onvermijdelijk het zicht op haar huis vanaf de straat en vanaf verschillende standpunten te bewaren. Zie de bijgaande afbeeldingen.

Afbeelding 1
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 2
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 3
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 4
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 5
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 6
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 7
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Posted in Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

De villa Castra Vetera op een lochtfoto

De redactie van ut Deevers Archief is al vanaf 1 maart 1996 in het bezit van een afdruk van het negatief van een luchtfoto, waarop het dorp Zorgvlied, in het bijzonder villa Castra Vetera, is te zien. Het negatief van deze luchtfoto is geregistreerd als minuut 185, nummer 50, 193 in het archief van de Topografische Dienst in Emmen. Deze luchtfoto is gemaakt in 1932, de Topografische Dienst in Emmen heeft op de afdruk niet de opnamedatum vermeld. Het bijzondere aan deze luchtfoto is dat het negatief van de foto is samengesteld uit stroken film, die aan elkaar zijn gepast, waarna een afdruk is gemaakt, vandaar de zichtbare evenwijdige rechte strepen op afbeelding 1, die een detail is van de hiervoor genoemde luchtfoto.
De redactie heeft met een rode pijl de plaats van de villa Castra Vetera aangegeven. De oprijlaan van het landhuis lag in het verlengde van de weg naar Elsloo, deze weg heet nu niet Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildtlaan, maar helaas Verwersweg. Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildt, bouwer en bewoner van Villa Zorgvliet, en visonaire veroorzaker van het dorp Zorgvlied, wordt helaas slechts povertjes herinnerd door de aanwezigheid van zijn verkeerd geschreven naam op het naambordje van een onnozel oprijlaantje naar enige toeristisch industriële ondernemingen.

Afbeelding 1 – © Topografische Dienst, Emmen

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Lodewijk Guillaume Verwer, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Bebauing an de Dörpstroate op Zorgvlied in 1909

Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is op 8 september 1909 verstuurd naar T.G. de Willigen in Steenwijk. Op de ansichtkaart is de grote bocht in de Dorpsstraat op Zorgvlied in de richting van Wateren te zien. De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto gemaakt op 8 augustus 2015.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 176 ook een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Un tiekening van un paer olde huus’n op Zorgvlied

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deeveers Archief graag meegenieten van getekende of geschilderde objecten in de gemiente Deever. De redactie heeft toestemming van mevrouw Marjan Elisabeth van der Helm bijgaand afgebeelde en door haar gemaakte pentekening van enige huizen aan de Dorpsstraat op Zorgvlied in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is haar bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Zij maakte deze tekening zittend op de bank en uit het raam kijkend naar de huizen aan de overkant van de straat. Zij signeerde de tekening in de linker benedenhoek met MvdH, 10-4-’83. De originele tekening hangt bij mevrouw Marjan Elisabeth van der Helm aan de muur.

Afbeelding 1
In 1983 woonden in deze huizen aan de Dorpsstraat andere mensen dan nu. In het linker pand was de dorpswinkel van Ale van der Heide gevestigd. Hij verkocht gelukkig ook ansichtkaarten.De familie van der Heide woonde in het aangrenzende pand. Het Amsterdamse huis werd toen al lang bewoond door Gerard Goettsch. Hij had in zijn huis ook een afdruk van deze tekening in een lijstje aan de muur hangen. Hij was zeer gesteld op deze tekening. In het rechter pand woonde vrouw Hillen, die later dood in haar huis werd gevonden.


Afbeelding 2
Coen Broekema heeft de hier getoonde foto gemaakt op 30 november 2002. Bijna twintig jaar na 1983 is de aanblik van de panden nog ongeveer hetzelfde. Alleen was toen in Zorgvlied helaas geen dorpswinkel meer aanwezig. Gerard Goettsch overleed op 13 juni 2000 op 96-jarige leeftijd zittend in zijn stoel voor het raam van zijn Amsterdamse huis.

Posted in Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening, Zorgvliet | Leave a comment

Un ansichtkoate van de firma Klaas Hielkema

De firma K. Hielkema, Dorpsstraat 26, Zorgvlied verkocht de hier afgebeelde kleuren ansichtkaart. Het is een zogenaamde vijfluiks ansichtkaart. Op zo’n ansichtkaart is niet één foto te zien, maar wel vijf. Van Leer’s Fotodrukindustrie in Amsterdam gaf deze kaart in juni 1986 uit. Het pand waarin de firma K. Hielkema was gevestigd, is op de foto links onder op de ansichtkaart te zien. Vanaf links gezien gaat het om het derde pand. Dit pand is ook te zien op afbeelding 3.
Gerrit Hielkema is geboren op 25 april 1928 en is overleden op 22 november 1987. Wemke Wilhelmina (Willy) Maria Bos is geboren op 9 maart 1930 op Zorgvlied en is overleden op 11 december 2019 in Deever. Gerrit Hielkema trouwde in 1949 met Willy Bos. Hun enige zoon Klaas Hielkema is geboren op 22 juni 1949 en is overleden op 14 januari 1987.
De naam firma K. Hielkema op de achterkant van de ansichtkaart uit 1986 doet vermoeden dat zoon Klaas Hielkema de beoogde opvolger was in het ‘bedrijf’ van zijn ouders Gerrit Hielkema en Willy Bos. Het heeft niet zo mogen zijn.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
Bericht in het periodiek Da’s Mooi van 25 november 2014

Posted in Dorpsstroate, Neringdoende, Zorgvliet | Leave a comment

Jan en Marten meuk’n heidebössels en heidebessems

De redactie heeft het volgende bericht in het voorjaar van 1996, dat is alweer heel wat jaren geleden, samengesteld op basis van een gesprek met Marten van der Helm en geschreven informatie van en over Jan en Marten van der Helm. Marten van der Helm woonde in 1996 in de woning met adres Dorpsstraat 28 op Zorgvlied.

Het maken van heideboenders en heidebezems
Van 1952 tot in 1966 hebben de broers Jan en Marten van der Helm op Zorgvlied boenders en bezems van heide gemaakt. Ze zetten daar een ambacht voort, dat begon toen hun grootvader Jan van der Helm in Boijl, vlak bij de kolonieschool in Boschoord, omstreeks 1870 zijn eerste boenders en bezems maakte. Jan was schaapherder en zwierf elke dag met zijn kudde over de heidevelden in de buurt van Boijl. Dit werk leverde maar een heel karig bestaan op. Daarin kwam verbetering toen hij op een dag besloot om boenders en bezems te maken van de heide uit de velden, waarover hij dagelijks rondtrok.

Jan van der Helm verkocht zijn heideprodukten aan grossier Jan de Boer uit Leeuwarden. De vertegenwoordigers van deze grossier zetten de boenders en bezems in heel Friesland af. In elke dorpswinkel op het Friese platteland waren ze te koop. De schoonmaakartikelen uit Boijl werden vooral gebruikt op de boerderij. Zo werd het melkgerei schoongemaakt met de heideboender en werd de stallen en het erf met de heidebezem geveegd.

Tinus van der Helm zette het van zijn vader Jan geleerde ambacht eerst in een schuur in het land achter zijn huis met winkeltje aan de Kolonieweg in Boijl voort. Later verhuisde hij naar de Grensweg in Noordwolde. Op een gegeven moment overleed grossier Jan de Boer aan een beroerte. Tinus moest toen op zoek naar een nieuwe afnemer. Dit werd grossier W.T. Zandstra uit Sneek. Dat deze grossier geld verdiende aan de verkoop van heideboenders en heidebezems bleek wel uit een lening van 2000 gulden die hij op een gegeven moment aan Tinus verstrekte voor de bouw van een werkschuur achter zijn huis met winkeltje aan de Grensweg. Daardoor kon het veel te kleine achterhuis, waarin de heide was opgeslagen en ook nog een koe werd gehouden, worden verlaten. Dit betekende een duidelijke verbetering in de leef- en werkomstandigheden voor zijn familie, waardoor ook meer kon worden geproduceerd.

Zijn zonen Jan (geboren in 1920) en Marten (geboren in 1925) leerden het maken van boenders en bezems al jong, want beiden moesten al op zevenjarige leeftijd hun vader Tinus helpen. Tinus van der Helm kocht in 1952 het café ‘De Harmonie’ op Zorgvlied. In dat jaar gingen zijn twee toen al getrouwde zoons op Zorgvlied in en naast het café wonen, waar ze in het schuurtje achter het café het oude ambacht voortzetten. Het café brandde in 1963 af. Marten kocht na de brand het oude tolhuis aan de weg naar Elsloo. Ook in het tolhuis ging hij door met het maken van boenders en bezems. Daar heeft hij met zijn gezin meer dan twee jaar gewoond, totdat ze verhuisden naar de nieuwe woning die ze lieten bouwen op de plaats van het verbrande café. Daarna werkten de broers weer in het schuurtje achter het nieuwe huis.

Op Zorgvlied verkochten Jan en Marten hun produkten ook aan grossier Zandstra uit Sneek. Ze verkochten niet aan huis en hun produkten waren ook niet te koop bij winkeliers op Zorgvlied. Door de jaren heen was grossier Zandstra wel een betrouwbare afnemer gebleken. De broers moesten zo nu en dan wel eens wat langer op hun geld wachten, maar hij betaalde altijd. Met een vrachtwagen van Jan Krediet uit Noordwolde werden de bezems en boenders van Zorgvlied naar Sneek vervoerd. De bezems moesten samengebonden zijn in pakken van twaalf stuks. Een pak boenders moest uit 48 stuks bestaan. Later moest een pak boenders 96 stuks (een schijf) bevatten, want dan kon de vrachtrijder sneller zijn wagen laden. Zandstra leverde aan de broers het speciale henneptouw (driedraads, nr. 2¼, type tv) voor het samenbinden van de boenders en de bezems. Van boenders en bezems die te vochtig waren en te lang waren opgeslagen bij de grossier verrotte het touw. Deze werden dan naar de broers teruggestuurd, die ze moesten vervangen door nieuwe.

De boenders en bezems werden gemaakt van dopheide, omdat deze heide taaier was dan struikheide. Voor één kleine boender waren twee armen vol heide nodig. Voor het maken van een goede boender moest men niet alleen het vak verstaan, maar waren ook twee sterke handen nodig. De heide moest eerst met de handen worden gerold en gekneed en vervolgens met het henneptouw worden samengebonden tot een bikkelhard rolletje. Met een speciale beweging werd het touw, dat eerst aan een haak in een paal in de werkruimte werd vastgezet, om het rolletje heide getrokken en in een strop gelegd. Voor het maken van zo’n rammelstrop moest men heel goed geoefend zijn.

Het maken van een bezem gebeurde anders. Om de afgehakte resten van een vorige bezem werd een strop gelegd. Tussen de strop en het afhaksel werd dopheide gestoken met de gladde kant naar buiten en de ruige kant naar binnen. Zo nu en dan werd de heide op het hakblok vastgestampt. Als een strop voldoende gevuld was, dan werd de volgende strop gelegd en werd opnieuw heide ingestoken en vastgestampt. In totaal werden op die manier vier stroppen volgestoken, waarna de bezem met een vijfde strop werd afgebonden. Bij het maken van een bezem gebruikten ze ook hun knieën om de taaie heide in het gewenste model te brengen.

Na het binden werd een boender of een bezem op het houten hakblok met een hakmes aan beide kanten netjes afgewerkt. Ook het mooi rond afhakken van de uiteinden was moeilijker dan het op het eerste gezicht leek. Zo wedde de bakker, die op Zorgvlied een eindje verderop in de Dorpsstraat woonde, eens om een pakje sigaretten dat hij met gemak een boender volgens de regels der kunst kon afwerken. De broers zeiden ‘ga je gang’ en duwden hem vervolgens het hakmes in handen. Die bracht er die ene keer, tot genoegen van de broers natuurlijk, niets van terecht.

De broers hebben met hun ambacht altijd een behoorlijke boterham kunnen verdienen. Ze werkten negen à tien uur per dag en in die tijd konden beiden ongeveer 100 boenders of ongeveer 40 bezems maken. ‘s Zaterdags werkten ze alleen ‘s ochtends. De grossier betaalde in de laatste jaren 20 centen voor een boender en 75 centen voor een bezem. Toen de kosten van het levensonderhoud hoger werden en de grossier voor hun produkten geen hogere prijs wilde betalen, moesten ze harder en langer werken en uiteindelijk waren ze gedwongen de boenders wat minder lang en daardoor wat minder stijf te rollen, wat natuurlijk een achteruitgang in kwaliteit betekende.

In de goede jaren verwerkten ze gemakkelijk tienduizend bossen dopheide per jaar. Het loonde voor de broers niet om zelf heide te plukken of te snijden. Vroeger werd de heide geplukt, maar in latere jaren werd deze gesneden. Het verzamelen van heide werd door diverse mensen in hun vrije tijd gedaan. Op de Smilde waren dit onder meer Jan Gerding, zijn zonen en zijn broers. Deze mensen lieten het materiaal vaak met de vrachtwagen van Koers naar Zorgvlied brengen. Ook in de buurt van Ruinen werd dit door diverse mensen gedaan. De broers betaalden voor een bos heide 80 centen à een gulden.

In de laatste jaren was goede dopheide niet meer in voldoende mate te verkrijgen. Dit kwam door de opkomende economie aan het begin van de zestiger jaren, waardoor steeds minder mensen naast hun gewone werk nog een extraatje wilden verdienen met het snijden van heide. En ook mocht de heide op steeds minder plaatsen worden gesneden. Het tekort aan goede dopheide kwam de kwaliteit van de boender niet ten goede. Het buitenste deel van de boender en de bezem maakten ze nog wel van dopheide, maar de laatste jaren pasten ze binnenin steeds meer de minder taaie struikheide toe, waardoor deze sneller sleten. Bovendien kregen hun heideprodukten steeds meer concurrentie van produkten van kunststof. De broers hebben nog wel geprobeerd boenders van kunststofvezel op de manier van de heideboender te maken, maar dat was niet succesvol. Marten heeft het overgebleven proefmateriaal nog steeds in zijn werkschuurtje bewaard.

Grossier Zandstra stopte in 1965 met de verkoop van heideboenders en heidebezems. Toen was het voor de broers toch nog niet helemaal afgelopen. Een vertegenwoordiger van Zandstra plaatste zo nu en dan voor zichzelf nog een bestelling, omdat een tijd lang bij hem nog werd gevraagd naar de heideprodukten. Maar in 1966 zijn de broers voorgoed gestopt. Ze waren in deze streek de laatste beoefenaars van dit oude ambacht. In het schuurtje achter het huis van Marten hangt als tastbare herinnering nog steeds die ene laatste ‘haandskrobber’.

Het werken met de heide was bepaald niet prettig. Want na elke greep uit de voorraad heide, die onder handbereik lag opgeslagen, vulden het schuurtje en de longen van Jan en Marten zich met het opdwarrelende stof. Het kwam vaak voor dat de heide vochtig en verschimmeld was en dan was het om te stikken zo benauwd in het schuurtje. Als ze aan het werk waren en het weer het toeliet, dan lieten ze de deur en de ramen van het schuurtje natuurlijk wijd open staan. Op Zorgvlied zeiden de mensen tegen de broers ‘dat gaat je tien jaar van je leven kosten’, maar daar lachten ze toen om. Hun vader Tinus is 77 jaar geworden. Marten is nu 71 jaar. Hij voelt zich gezond en heeft geen last van zijn longen. Ook zijn 75-jarige broer Jan heeft nergens last van.

Op mijn vraag of hij nu, ongeveer 30 jaar na de laatste, nog een heideboender zou kunnen maken, antwoordt Marten lachend dat hij het nog wel zou kunnen, terwijl hij zijn handen onbewust weer die ontelbaar vaak uitgevoerde rolbeweging laat maken. En heb je er wel eens aan gedacht om in de zomer in de omgeving mee te doen aan demonstraties van oude ambachten? Hij aarzelt met zijn antwoord. Ik zou nogal wat dopheide nodig hebben en ik heb ook geen auto. Wie weet komt het er nog eens van ….

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie ontdekte na het schrijven van het bericht in het voorjaar van 1996 dat de gepensioneerde heer .. de Jong uit Jubbega zich nog aktief bezig hield met het maken en verkopen van bezems. Hij maakte deze bezems niet van taaie dopheide, maar van het minstens zo taaie berkenrijs. Dit rijshout mocht hij tegen betaling en op aanwijzing van personeel uit de staatsbossen van de boswachterij Smilde snijden.
Jan van der Helm is geboren op 24 maart 1920 en is overleden op 20 juni 2004. Hij is begraven op de kaarkhof in Oosterwolde. Marten van der Helm is geboren op 27 april 1925 en is overleden op 3 juni 2011. Hij is begraven op de neeje kaarkhof bee Obadja an de Woaterseweg op Zorgvlied.

Reactie van mevrouw Marjan van der Helm van 7 april 2021
Jazeker kan de dochter van Marten dat !!
De staande persoon is mijn ome Jan. De gebukte persoon is mijn vader Marten.
Wat een leuk stukje over mijn vader en ome Jan.

Afbeelding 1
De gebroeders Van der Helm zijn bezig met het binden van heidebossen. Duidelijk waarneembaar zijn de haken in de paal en de stijf samengebonden borstelrolletjes en een bezemrol. De redactie kon tot zijn grote schande in zijn aantekeningen niet vinden wie op de afbeelding Jan van der Helm is en wie Marten van der Helm is. Wellicht kan de dochter van Marten van der Helm en Arendje Bergsma daar duidelijkheid in verschaffen.

Posted in Zorgvliet | Leave a comment

Ut ende van café De Harmonie op Zorgvlied

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van maandag 8 april 1963 verscheen het navolgende bericht over de brand op zondagavond 7 april 1963 in café De Harmonie van de gebroeders Jan en Marten van der Helm aan de Dorpsstraat op Zorgvlied.

Café De Harmonie te Zorgvlied afgebrand
Zondagavond is te Zorgvlied het bekende café De Harmonie van de gebroeders J. en M. van der Helm door brand verwoest. Het woongedeelte kon behouden blijven, maar leed veel waterschade. De materiële schade is groot. Over de oorzaak van de brand tast men nog in het duister.
De brand is ontstaan in het schuurgedeelte. Te ruim zes uur werd ontdekt dat er iets niet in orde was. Het achterhuis stond toen praktisch reeds geheel inlichterlaaie. Mede met het oog op het gevaar voor belendende percelen werden naast de brandweer van Diever ook die van Vledder, Noordwolde en Oosterwolde gealarmeerd. Ze waren alle snel ter plaatse. De beide laatsgenoemde korpsen behoefden evenwel niet in actie te komen. Door kordaat optreden van die van Diever en Vledder gelukte het het woongedeelte van het pand voor afbranden te behoeden. Dit gedeelte wordt bewoond door de gezinnen van de gebr. Van der Helm.
Belendende bakkerij bedreigd
Overigens liet deze brand zich vrij ernstig aanzien. Gasflessen kwamen tot ontploffing en vlogen uit het brandende perceel. Op een gegeven moment sloeg het vuur over naar het naastgelegen pand van bakker-kruidenier I. Hunse. Het schuurgedeelte daarvan werd door het vuur aangetast, maar erger kon hier worden voorkomen. Gelukkig was de richting van de sterke wind nogal gunstig, zodat niet meer belendende percelen werden bedreigd. Tegen acht uur was het vuur bedwongen.
In het verbrande gedeelte van café De Harmonie gingen naast inventaris onder meer een auto, een bromfiets, drie rijwielen en een jukebox verloren. De gebr. Van der Helm waren wel tegen brand verzekerd, maar te laag.
Burgemeester Meiboom was de gehele tijd op het terrein van de brand aanwezig. Zoals gezegd, over de oorzaak is nog niets bekend. De Rijkspolitie van Diever stelt een onderzoek in.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan van der Helm is geboren op 24 maart 1920 en is overleden op 20 juni 2004. Hij is begraven op de kaarkhof in Oosterwolde.
Marten van der Helm is geboren op 27 april 1925 en is overleden op 3 juni 2011. Hij is begraven op ut neeje kaarkhof bee Obadja an de Woaterseweg op Zorgvlied.
Bakker en kruidenier Ido Hunze is geboren op 16 augustus 1912.
De redactie schat in dat de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart in 1954 of een jaar eerder is uitgegeven. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie informeren over de datum van de eerste uitgave van deze ansichtkaart. De redactie weet niet wie de uitgever van deze kaart is. De redactie weet ook niet bij welke neringdoende de kaart te koop was.
Vanaf links gezien is café De Harmonie het derde pand met de witgekalkte muren.
Als café De Harmonie niet zou zijn afgebrand en nog zou bestaan, dan zou de beleiddicterende culturele spindoctor en monumentenballoteur werkzaam in de Public Policy Industry Van Het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld dit pand vast en zeker en onvermijdelijk en met veel tamtam op zijn ten zeerste gekoesterde lijstje van gemeentelijke monumenten in de gemeente Westenveld hebben gezet.

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment