Category Archives: Witte Huis

Andreas-parochie viert 100-jarig bestoan in 1984

In de Leeuwarder Courant van 29 september 1984 verscheen het navolgende artikel ‘Parochie in Zorgvliet ontstond uit liefdadigheid’ ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de rooms-katholieke Andreas-parochie op Zorgvliet.

Parochie in Zorgvlied ontstond uit liefdadigheid
De Andreas-parochie in Zorgvlied, waartoe ook een flink deel van Zuidoost-Friesland behoort, heeft al vele jaren geen eigen pastoor meer. Samen met Gorredijk en Oosterwolde, parochies die pas in de dertiger jaren ontstonden uit het initiatief van de paters Franciscanen, vormt de 100-jarige parochie een pastoraal verband onder leiding van pater Johan Meertens en pastoraal werkster Margaret Dekker.
De kiem van de parochie Zorgvlied werd gelegd door de Verwers, een rijke familie die veel aan liefdadigheid deed. Lodewijk Quillaume Verwer en zijn vrouw haalden arme Brabantse boeren naar het grensgebied tussen Friesland en Drenthe om kleine bedrijfjes te runnen op de grond die daar op grote schaal door de familie was aangekocht. In hun fraaie buiten ‘Huize Zorgvlied’ was ook een kapel ingericht en daar werden in 1880 de eerste kerkdiensten gehouden.
Al spoedig werd besloten één van de bijgebouwen van Huize Zorgvlied tot kerk om te bouwen. In september 1884 werd de eerste pastoor geïnstalleerd, Petrus Johannes Conradus van Haagen. Aan de Friese kant van de provinciegrens werkte hij onder meer in Appelscha, Haule, Oosterwolde, Donkerbroek, Makkinga, Noordwolde en Olde en Nieuwe Bercoop.
Een paar jaar later kocht de parochie een stuk grond van de familie Verwer op voorwaarde dat er een kerk, een pastorie en een eigen kerkhof zouden komen. De kerk verrees in 1923 en 1924, terwijl de pastorie werd gevestigd in ‘het Witte Huis’, dat de familie in 1919 aan de rooms-katholiek gemeenschap schonk.
Vanaf 1936 heeft Zorgvlied geen eigen pastoor meer gehad. Er ontstond eerst samenwerking met Veenhuizen, later met Wateren. Sinds de komst van pater Meertens, die tevens deken is van Heerenveen, werkt Zorgvlied samen met Oosterwolde en Gorredijk. De parochie telt ongeveer driehonderd zielen.
Het 100-jarig jubileum wordt morgen gevierd met een eucharistieviering om 10.00 uur en een receptie na afloop in ‘Villa Nova’. ’s Middags is er een feestprogramma voor de kinderen en ’s avonds samenzang en de opvoering van een revue. Over de geschiedenis van de jubilerende parochie is een boekje verschenen. 

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De familie Lodewijk Guillaume (dus niet Quillaume) Verwer gaf aan ‘Huize Zorgvlied’ de naam ‘Castra Vetera’ ?
De vraag is of de parochiegrond van de familie Verwer is gekocht of ten geschenke is gekregen ?
De eerste pastoor Petrus Johannes Conradus van Haagen is op 24 september 1847 in Nijmegen geboren. Hij overleed op 22 april 1933 in Groenlo. Hij was toen 85 jaren oud. Hij schopte het in de rooms-katholieke kerk tot deken.
Volgens het bijgaande bidprentje werd Petrus Johannes Conradus van Haagen op 18 september 1884 niet pastoor op Zorgvliet, maar pastoor te Wateren. Zelfs in 1884 was de naam van het dorp Zorgvliet nog niet gevestigd. Dus het 150-jarig bestaan van het dorp Zorgvliet voor alle zekerheid maar na 2034 vieren ?
Wie kan de redactie op het spoor zetten van het uit 1984 daterende boekje over de geschiedenis van de 100-jarige Andreas parochie ? Wie is in het bezit van dit boekje ? Wat is de titel van het boekje ?
De foto bij het artikel is gekopieerd van een ansichtkaart, die in 1935 is uitgegeven door de firma J.F. le Roux te Assen. Een scan van deze ansichtkaart is aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief, zie de bijgaande afbeelding. Het huis ‘het Witte Huis’ aan de linkerkant van de foto op de ansichtkaart is de pastorie van de rooms-katholieke geloofsgemeente.

Abracadabra-1616
Abracadabra-1615Abracadabra-1612Abracadabra-1611

Posted in Ansichtkoate, Bidplètie, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Witte Huis, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Buut’ncentrum De Jonge Wacht aagter ut Witte Huus

De Katholieke Jeugdbeweging De Jonge Wacht voor jongens in de leeftijd van 12 tot 17 jaren had in de tweede helft van de dertiger jaren van de vorige eeuw een zo genoemd ‘buitencentrum’ op Zorgvliet. Dit aspect van het rijke roomsche leven op Zorgvliet moet zeker aan de orde komen in een eventueel aanstaand populair wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Wateren en Oude-Willem.
Het was geen vast buitencentrum met barakken voor de jongens, een barak voor de leiders, een sanitaire barak, een keukenbarak, een kapelbarak, maar het was meer een tijdelijk kampeercentrum voor in de zomer, bij de pastorie met de naam Het Witte Huis, naast de rooms-katholiek kerk.
Als de jongens op kamp gingen, dan droegen ze frisse en fruitige groene uniformhemden. Waarschijnlijk waren het een soort van Katholieke Verkenners.
De jongens sliepen in tenten achter Het Witte Huis, ze maakten gebruik van de sanitaire voorzieningen in Het Witte Huis. De leiders sliepen in Het Witte Huis. Ongetwijfeld zal ook gebruik zijn gemaakt van de keuken in Het Witte Huis. Voor het deelnemen aan de mis hoefden de jongens niet ver te lopen.
Volgens dorpsfiguur wijlen Gerard Goettsch waren het buut’nlaanders, waren het jong’n uut de grote stad.
De vraag is of Het Witte Huis in de tweede helft van de dertiger jaren van de vorige eeuw leeg stond of dat het nog werd bewoond door een pastoor ?
De bijgaand afgebeelde voorkant van een in 1938 verstuurde -nu zeldzame- ansichtkaart -je kunt zo’n prachtig exemplaar toch maar beter wel in jouw verzameling hebben- toont de achtertuin en de achterkant van Het Witte Huis. Let daarbij ook op de twee masten waaraan een vlag is bevestigd, te denken valt aan de vlag van Nederland en de vlag van de Katholieke Jeugdbeweging of de Katholieke Verkenners.

Abracadabra-1607

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Ut Witte Huus bee de kattelieke kaarke op Zorgvliet

Bij de redactie van ut Deevers Archief was de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart tot nu toe niet bekend. Bij wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is deze ansichtkaart wel bekend ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft deze zeldzame ansichtkaart wellicht in zijn of haar verzameling ?
Op de ansichtkaart is de rooms-katholieke pastorie naast de rooms-katholieke Sint Andreas kerk op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) te zien. De woning van de pastoor had de naam Witte Huis.
De redactie heeft in ut Deevers Archief in verschillende berichten aandacht besteed aan het Witte Huis. Deze pastorie was in elk geval in september 1952 nog niet afgebroken. De pastorie was in april 1953 niet meer in gebruik. De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel graag willen weten wanneer ter plekke de nieuwe rooms-katholieke pastorie is gebouwd. Wie heeft kranteknipsels bewaard ?

Posted in Ansichtkoate, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Logtfoto van de rooms kattelieke kaarke op Zorgvliet

Het bedrijf Verkoop Onderneming Luchtfoto’s gevestigd aan de Kapteinstraat 50 in Leiden gaf in september 1952 bijgaand afgebeelde mooie luchtfoto van het linker deel van de vijf oude bejaardenwoningen in het Sint Anthonij Gasthuis, de rooms katholieke Sint Andreas kerk en de pastoorswoning met de naam Witte Huis an de Dorpsstroate op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos). Bij de redactie van ut Deevers Archief zijn vooralsnog geen andere luchtfoto’s van objecten op Zorgvlied bekend. Maar wie van de zeer geachte bezoekers van ut Deevers Archief beschikt wel over andere luchtfoto’s van objecten op Zorgvliet ?
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 193 een bijgesneden afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen. De redactie merkt wel op dat in het genoemde Magnum Opus heel veel afbeeldingen van foto’s, ansichtkaarten en zo voort zijn bijgesneden.

Posted in Ansichtkoate, Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Veul groet’n veur nichie Carla Verwer

De redactie van ut Deevers Archief kwam de hier afgebeelde ansichtkaart bij wel heel erg veel toeval tegen in een doos met Nederlandse ansichtkaarten in een winkel met tweedehands spullen in Den Hoorn bij Delft en kon deze kopen voor 7 gulden. Je kunt zo’n merkwaardig goed bewaard gebleven kaart maar beter wel in jouw verzameling hebben.
De kaart is op 6 juni 1908 verzonden door Hans en Clemens Becker aan Fraulein Carla Verwer, Witte Huis, Zorgvlied, Drente, Holland. De tekst in de Raum für Mittellungen luidt als volgt: Oom Hans en Clemens zenden hun nichtje vele groeten, en wensen hun nichtje, tevens Pa en Ma plezierig Pinksterfeest.
Caroline (Carla) Elisabeth Maria Verwer is op 5 januari 1905 geboren op Zorgvliet als dochter van Idse Johannes Verwer en Elisabeth Maria Becker. Idse Johannes Verwer is een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Idse Johannes Verwer was de directeur van Noordelijke Hypotheekbank.
Blijkbaar beschikten de zonen van koopman Clemens Anton Arnold Franz Becker en Francisca Josephina Carolina Strater voor die tijd over voldoende geld om zich zo’n Pinkstervakantiereisje langs de Rijn te kunnen permitteren. Of wellicht waren ze op familiebezoek in Remagen en bezochten ze de burcht Rolandseck en het Zevengebergte.

Abracadabra-1477

Abracadabra-1478

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

De neeje kattelieke kaarke en parochie op Zorgvliet

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 51 een ansichtkaart van de pastorie, de nieuwe rooms-katholieke kerk en de huisjes van de Stichting Sint Anthonij Gasthuis op Zorgvliet. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de totstandkoming van de nieuwe rooms-katholieke kerk en parochie op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

51 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Witte Huis – 1928
Op 30 mei 1880 kreeg de familie Verwer toestemming om in de kapel van de villa Castra Vetera de gewone mis te laten opdragen aan gelovigen, die dienstbaar waren aan de familie. Op 3 september 1884 besloot aartsbisschop Snickers van Utrecht vanwege het groeiende aantal rooms katholieken te Wateren een nieuwe parochie op te richten onder de bescherming van de Heilige Andreas. Op 18 september van dat jaar werd het eerste kerkje ingezegend en werd de eerste pastoor geïnstalleerd.
In juli 1887 kocht het parochiebestuur de grond waarop het eerste kerkje en het op de foto zichtbare Witte Huis stonden en een
stuk grond in de buurt voor 500 gulden van de familie Verwer. Deze stelde daarbij als voorwaarde dat de grond bestemd was voor een kerk, een pastorie en een kerkhof, waarvan een deel bestemd werd voor een familiegraf. Alleen de op 8 november 1910 overleden mr. Lodewijk Guillaume Verwer ligt daarin begraven. In 1919 schonk de familie Verwer hun Witte Huis aan de parochie. Tot in 1966 is het huis in gebruik geweest als pastorie.
Op 7 oktober 1923 verzocht het parochiebestuur aan aartsbisschop Van de Wetering van Utrecht een nieuwe kerk te mogen bouwen voor 20.000 gulden en het oude kerkje voor 250 gulden te kopen van Idse Johannes Verwer te Zwolle. De aartsbisschop gaf twee dagen later al toestemming onder bepaling dat van den bouw der kerk afzonderlijk rekening en verantwoording aan ons moeten worden overlegd. De parochie kreeg toestemming om het geld voor de bouw in te zamelen.
De aartsbisschop gaf met een schenking van 7000 gulden het goede voorbeeld aan mogelijke schenkers. Het inzamelen van geld verliep voorspoedig, zodat al op 27 november 1923 de eerste steen kon worden gelegd. Ook de bouw verliep zonder problemen. Op 15 juli 1924 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De nieuwe rooms-katholieke kerk op Zorgvliet bestaat op 15 juli 2025 honderd jaar. De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor de volledigheid naar het bericht Sint Andreas kaarke stiet bijna 100 joar op Zorgvliet.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 188 ook een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment