Category Archives: Cultuurhistorie

An de Deeverbrogge – Restanten van de kalkovens

Posted on 7 juli 2019

An de Deeverbrogge zijn langs de provinciale weg tussen de Deeverbrogge en de Gowe restanten aanwezig van een kalkovencomplex, gesticht in 1925 als schelpkalkbranderij en in dat jaar omvattende twee schelpkalkovens en een leschhuis. Leter is het complex uitgebreid met een transporteur, een derde oven en een schelpenbreker. De derde oven en het leschhuis zijn in 1959/60 echter afgebroken, zodat nu nog de twee oudste identieke ovens resteren en het geraamte van de transporteur.
De restanten liggen in de buurt van Drentsche Hoofdvaart, die van belang was voor de aanvoer van de grondstof schelpen, de brandstof turf en de afvoer van het product schelpkalk.
Het zijn de restanten van twee flesvormige kalkovens van het sedert 1860 door de Alkmaarse koopman W.F. Stoel verbeterde schachtoven-type. De te halver hoogte taps toelopende schacht van de ovens is opgetrokken uit in kruisverband gemetselde zachtrode baksteen en heeft enkele lichtgetoogde lucht-, laad- en los- en kijkgaten; de slanke cilindrische schoorsteen is opgetrokken uit helderrode strengperssteen, heeft klimijzers en ijzeren banden; de top wordt benadrukt door een even uitgemetselde rand. Tussen beide ovens in staat nog het geraamte van een ijzeren transporteur.
De restanten van het kalkovencomplex zijn van cultuurhistorisch en industrieel-archeologisch belang monument vanwege de geschiedenis van de Nederlandse schelpkalkbranderij in het algemeen en die van de provincie Drenthe in het bijzonder, de betekenis van het complex voor de 20ste-eeuwse economie van Drenthe en de gemeente Diever in het bijzonder en de herinnering aan deze in de 20ste eeuw aldaar bloeiende bedrijfstak, het feit dat (restanten van) schelpkalkbranderijen in Drenthe, maar ook in Nederland inmiddels zeer zeldzaam zijn geworden, vanwege het hiervoor vermelde type met een relatief kleine middellijn en een grote hoogte en vanwege de historisch belangrijke ligging aan een waterweg en een provinciale weg.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie hoopt niet dat de flinke groep dorpskrachten (Deevebroggers, Deevebroggenaren, Broggers, Broggenaren of hoe noemen zij zichzelf eigenlijk ?), die de samenstellers van het boek ‘An de Brogge’ zijn, de cultuurhistorisch waardevolle kalkovens zijn vergeten te beschrijven in hun boek, dat in 2014 ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de heemkundige vereniging uut Deever is verschenen.
Hopelijk zijn de dorpskrachten niet vergeten in hun boek enige ‘annekkedotes’ op te nemen van de arbeiders van de kalkovens.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 1 april 2005 (geen grap) gemaakt.  

Posted in An de Deeverbrogge, Bedrijf, Boek An de Brogge, Cultuurhistorie, de Kalkovens, Economie, Erfgoed | Leave a comment

Verkoop van percelen grond met een veldnaam

Posted on 14 april 2019

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 11 januari 1935 het navolgende bericht over de verkoop van onroerend goed in de gemeente Diever.

Diever, 10 januari. Ten overstaan van den heer notaris Heering te Dwingelo vond alhier heden de publieke verkoop plaats van de volgende onroerende goederen ten verzoeke van de weduwe en erven F. Westerhof te Diever:
1. Huis en erf, koopster, weduwe F. Westerhof, Diever, f. 820;
2. en 3. Groenland =, wal en boschgrond ‘de Iemenkanp’, Js. Smit, Diever, f. 1150;
4. Bouwland ‘Schoolakker’, Vereeniging School met den Bijbel, Diever, f. 290;
5. Bouwland ‘Trienenkamp’, R. Oost, Diever, f. 60;
6. Bouwland en heide ‘Kalterscheveld’, weduwe N. Houwer, Kalteren, f. 13.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Kleermaker Fredrik Westerhof werd geboren op 23 september 1866 in Deever en overleed op 28 november 1934 in Deever. Hij was een zoon van Jan Westerhof en Geeske de Boer. Hij is gehuwd geweest met Margje Houwer (geboren op 24-02-1866 in Deever, overleden op 27-11-1900 in Deever, dochter van Hendrik Houwer en Roelofje van der Veen) en Christina Houwer (geboren in Appelscha, overleden op 22-11-1949 in Deever). Met de weduwe F. Westerhof wordt derhalve Christina Houwer bedoeld.
De heemkundige vereniging uit Deever presenteerde op zaterdag 18 februari 2013 de publicatie ‘Veldnamen van de gemeente Diever omstreeks 1832’. Het is een enige uitgave, waaraan de zogenaamde werkgroep ‘Veldnamen’ ruim vijf jaar heeft gewerkt. Van de publicatie is helaas maar een beperkt aantal exemplaren gedrukt en verkocht. Veel bezoekers van het Deevers Archief zullen niet beseffen wat de cultuurhistorische waarde van de veldnaam is.
In 1811 werd in Nederland het kadaster op Franse wijze in gebruik genomen. Het proces van kadastrering werd in 1832 voltooid. In het kadaster werd het eigendom van grond op systematische wijze vastgelegd. Dat was in de gemiente Deever niet zo moeilijk, want iedereen in de omgeving wist welk stuk grond de veldnaam ‘de Iemenkamp’, ‘de Stienakkers’, ‘Scholtens bultie’, ‘de Kwabbik’ of ‘de Buunst’  had en wie de eigenaar daarvan was. Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw werden deze veldnamen nog in de volksmond gebruikt.
In de genoemde publicatie zijn de veldnamen uit 1832 vastgelegd, welke nieuwe namen na deze periode zijn ontstaan, als gevolg van opdeling of samenvoeging, is niet terug te vinden in deze publicatie. Het kan best zo zijn dat de veldnaam ‘Trienenkamp’ nog niet bestond in 1832.

Posted in Cultuurhistorie, Landbouw, Veldnaam | Leave a comment

Ut Bultie lig an ’t ende van ’t Zwatte Pattie

Posted on 29 oktober 2018

De redactie van het Deevers Archief ontving van Jaap (Jacob, Japie) Koning, broer van Henk, Jacoba (Coba) en Jan  Koning, geboren en getogen in Deever en opgegroeid aan de Veentjesweg, naar aanleiding van een eerdere reactie van hem de navolgende reactie. De eerdere reactie is te vinden in de webstee van het Deevers Archief, via zoeken op de woorden ‘jaap’ en ‘koning’. Die reactie heeft als titel ‘Woar was ok a weer ’t Bultie’. Zijn eigen conclusie is nu: ‘Het Bultie was op het eind van het Zwarte Pattie’.

Inmiddels heb ik er nog eens rustig over nagedacht en hier en daar mijn oor te luisteren gelegd. Volgens mij is het zo dat het Bultie was op het eind van het Zwarte Pattie, dat liep van de Kruisstraat naar de Vlasstraat. Daar waar in de vijftiger jaren ooit het houten postkantoortje stond als tijdelijke vervanging voor het postkantoor van Bart Schoenmaker in de Hoofdstraat. Waarom dat gebied daar het Bultie heette, dat is mij een raadsel, misschien weet iemand het.
En verder nog: Lambertus (Bertus) Koning was getrouwd met Deeltje van der Helm, dochter van Meine van der Helm en Jacoba Pit uit Wapse (wij noemden toen die streek trouwens Kalteren). Deeltje (mijn moeder dus) is momenteel 93 jaar en woont/verblijft in het verpleeghuis Dickninge, onderdeel van de Schiphorst in Meppel. Tot zover. Als het anders is, dan lees ik het graag !

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De plaats waar in de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw een houten noodgebouwtje stond werd in de volksmond het Bultie genoemd, mee eens. Het ‘Groene Kruis gebouw’ op de hoek van de Vlasstraat en de Kloosterstraat staat echter ook op ’t Bultie. Vandaar dat het onzin is dat het Zwatte Pattie nu de naam Bultie heeft gekregen.
Het noodgebouwtje diende vanaf de sloop van het oude gemeentehuis tot aan de bouw van het nieuwe gemeentehuis (1955/1956) als tijdelijk onderkomen voor het gemeentelijke apparaat.
Daarna werd in het gebouwtje ook les gegeven aan leerlingen uit de eerste klas van de U.L.O-school, totdat het nieuwe gebouw van deze school op de Westeres in 1965 in gebruik werd genomen.
De naam het Bultie vindt zijn oorsprong in de behoefte van boeren om hun akkers een herkenbare naam te geven, dat is een behoefte die boeren (nog steeds) in de hele wereld hebben. De bouwakkers in de buurt van het Bultie hadden in de tijd van het ontstaan van het kadaster de naam Scholten’s Bultie (de kleine Bult van Scholten). Bijvoorbeeld dorpsfiguur Geert Dekker had een moestuin op ’t Bultie.
De volksmond sprak over ’t Bultie en niet over de Bult. Het is voorstelbaar dat vóór 1940, toen de nes in die buurt nog niet bebouwd was, je lopende over het zandpad vanaf de Hoofdstraat in de richting van Oldendeever, tegen een lichte glooiing aankeek, dat plaatselijke licht hogere deel van de nes kreeg natuurlijk de naam Bultie, dat kon niet missen.
Als het anders is of moet worden, dan verneemt de redactie van het Deevers Archief dat graag.
De redactie van het Deevers Archief heeft bijgaande foto op donderdag 13 november 2014 gemaakt. Het naambordje staat aan het begin van het Zwatte Pattie an de kaante van de Vlasstroate..

Posted in Bultie, Cultuurhistorie, Diever, Gemeentehuis, Veldnaam | Leave a comment

Huygen Groote Maeth, een veldnaam uit 1639

Posted on 18 augustus 2018

In het Drents Archief komt in het archief van Cornelis Varlet uit de periode 1678-1720, onderdeel van de archiefstukken onder archiefnummer 0603 ‘Hollandse Participanten Dieverder en Leggeler Smildervenen’ een document uit 1639 met inventarisnummer 154 voor, zijnde de akte van transport door Hermanna Arents, weduwe van Berent Ketel, en haar zoon Hendrick Ketel, aan Steven Henricx Huygen en Hilbrant Henricx Huygen van 1/4e part van een stuk land Huygen Groote Maeth geheten, in de marke van Diever gelegen bij Vledder. Huygen Groote Maeth zal ongeveer te betekenis hebben gehad van ‘Grote Hooiland van Huygen’, het stuk land van de familie Huygen zal daarom in de buurt van de Vledder Aa hebben gelegen. In het kadasterloze tijdperk van vóór 1832 was het gebruikelijk dat elk stuk land of veld een eigen naam had. Bij de verkoop van een stuk land of veld was het blijkbaar voldoende de naam van het betreffende stuk land in de verkoopakte en de akte van transport (akte van levering) te vermelden. Merkwaardig is dat Hermanna Arents en Hendrick Ketel een deel van het stuk land met de naam Huygen Groote Maeth verkochten aan Steven Henricx Huygen en Hilbrant Henricx Huygen. Kochten de Huygen’s een stuk land dat al eerder eigendom was van de familie Huygen ?

Posted in Boermarke van Diever, Cultuurhistorie, Veldnaam, Wapse | Leave a comment

Zicht op een stuk dijk rond het zwembad Dieverzand

Posted on 22 mei 2018

De besloten vennootschap Berkenheuvel van de zeer vele erfgenamen/nazaten van mr. Albertus Christiaan van Daalen, de grondlegger van het landgoed Berkenheuvel, heeft in het begin van 2018 een perceel bos aan de weg naar het Monument op Berkenheuvel geoogst. Hadden de zeer vele erfgenamen/nazaten van mr. A.C. een voorraadje hout nodig voor de open haard in hun drukbezette landhuis Berkenheuvel aan de Noordesch van Deever ?
Een gelukkige bijkomstigheid van deze kaalslag is het ontstane zicht op een deel van de dijk rond het voormalige zwembad Dieverzand. De achterkant van deze dijk is op de tweede kleurenfoto aan de linkerkant te zien. De dijk bestaat uit grond die vrijkwam bij het graven van het zwembad Dieverzand an de Bosweg in Deever. De resten van het voormalige zwembad Dieverzand zijn te beschouwen als een gemeentelijk archeologisch post-bellum monument van de eerste categorie. Echt wel.
De voorkant van dit deel van de dijk is op de zwart-wit foto te zien achter het publiek aan de kant van het zwembad. De zwart-wit foto is gemaakt in de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Op de spriet (de stam van een denneboom) boven het water balanceert mejuffrouw Sina Smit, verkleed als verpleegster.
De redactie van het Deevers Archief heeft de twee kleurenfoto’s op 26 april 2018 gemaakt.

Posted in Bosweg, Cultuurhistorie, Erfgoed, Zwembad Dieverzand | Leave a comment

Verkoop bezittingen van de erven Roef bee’j de Baarg

Posted on 9 maart 2018

De redactie van het Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens in de oud-papier-container gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een  voor hem belangwekkend berichtje. De redactie wil zo één berichtje natuurlijk niet onthouden aan de trouwe bezoeker van het Deevers Archief. In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 28 mei 1969 verscheen het volgende berichtje over de opbrengst van de verkoop van de bezittingen van de erven van Roelof bij de Berg (Roef bee’j de Baarg) uit Wittelte. 

Verkoop boerderij en landerijen
Totale opbrengst meer dan f. 170.000,-
Diever.
Dezer dagen vond in café Brinkzicht te Diever de openbare verkoping plaats ten behoeve van de erven Roelof bij de Berg uit Wittelte. De belangstelling was vooral van de zijde van de inwoners van Wittelte bijzonder groot. De verkoop, verricht door notaris Botje te Dwingelo, had het volgende verloop:
Een pachtvrije boerenbehuizing op en met ongeveer 40.59 are erf en grond, ingezet op f. 13.400, hieraan grenzend, verpacht groen- en bouwland, ongeveer 1.50.00 hectare, ingezet op f. 6.400, een perceel verpacht groen- en bouwland ongeveer 3.50.00 hectare, ingezet op f. 15.400 en een verpacht perceel groenland en bos groot 1.90.91 hectare, ingezet op f. 7.600. Bovengenoemde percelen werden gecombineerd verkocht aan Jan Pot te Wittelte voor f. 60.500.
Verpacht weiland de Oerten, 61.90 are ingezet op f. 2.200, dit perceel werd gekocht door Jan Pot te Wittelte voor f. 6.300.
Perceel 6, verpacht bouwland Bergrug, groot 55.70 are, ingezet op f. 2.000, gekocht door Hendrik Jan Tabak te Wittelte voor f. 3.000.
Verpacht weiland Broeken, groot 1.47.65 hectare, ingezet op f. 5.700, aangekocht door Hendrik Jan Tabak te Wittelte voor f. 7.600.
Verpacht groenland aan de Stroom, groot 82.77 are, ingezet op f. 2.300, gekocht door Albert (Appie) Winters voor f. 2.500.
Groenland Witteltermade, groot 3.31.10 hectare, ingezet op f. 11.600, gekocht door Albert (Appie) Winters voor f. 11.700.
Bouwland op de Witteleres, groot 24.70 are, ingezet op f. 990, verkocht aan Albert Westerveen te Wittelte voor f. 1.010.
Bouwland op de Witteleres, groot 90.40 are, ingezet op f. 3.800, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 6.100.
Bouwland op de Witteleres, groot 33.70 are, ingezet op f. 1.300, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 2.700.
Bouwland op de Witteleres, groot 50.40 are, ingezet op f. 2.400, gekocht door J. Boerhof te Wittelte voor f. 3.100.
Bouwland op de Witteleres, groot 40.10 are, ingezet op f. 1.800, gekocht door Jantje Elting te Wittelte voor f. 2.530.
Bouwland op de Witteleres, groot 60.80 are, ingezet op f. 2.400, verkocht aan Hendrik Jan Klaassen te Wittelte voor f. 4.500.
Groenland aan de weg naar Wapserveen, groot 1.71.25 hectare, ingezet op f. 7.600, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 11.500.
Groenland in het Wittelterveld, groot 1.50.00 hectare, ingezet op f. 5.200, gekocht door Albert Lensen te Wittelte voor f. 6.700.
Heide en woeste grond en ongeveer 33 are ontginning, te zamen ongeveer 7.72.30 hectare, ingezet op f. 7.500, gekocht door Brunsing voor f. 23.500.
Groenland aan de straatweg bij de Wittelterbrug, groot 77.20 are, ingezet op f. 2.900, gekocht door A.J. Boerhof te Wittelte voor f. 4.600.
Groenland in de Witteltermade, water en overhoeken, groot 1.29.50 hectare, ingezet op f. 3.800, gekocht door H. Boerhof te Wittelte voor f. 7.000.
Perceel bos, groot 1.07.90 hectare, ingezet op f. 880, gekocht door A.J. Boerhof te Wittelte voor f. 4.100.
Erf en straat aan de straatweg Wittelte – Diever, groot 5 are, ingezet op f. 50, gekocht door Geert van Eerten te Wittelte voor f. 51.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft al een keer in een bericht aandacht besteed aan de uitgestorven Wittelter familie Bij de Berg.
Met het overlijden van de ongetrouwde Roelof bij de Berg op 16 juli 1968 is de Wittelter familienaam bij de Berg uitgestorven.
Roef en Jantie bee’j de Baarg woonden -komende vanaf de Wittelterweg- in de eerste boerenbehuizing aan de linkerkant van de Wapserveenseweg. De redactie heeft de kleurenfoto van de voorgevel van deze boerenbehuizing gemaakt op 9 april 2013.
Het is bijzonder te betreuren dat in het artikel in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) bij de meeste percelen niet de oude veldnaam is vermeld. Het gebruik van oude veldnamen in Wittelte is met name na de Tweede Wereldoorlog helaas sterk afgenomen door schaalvergroting en later versterkt door ‘de ruilverkaveling’.
Slechts bij drie percelen is de veldnaam vermeld, te weten weiland de Oerten, bouwland Bergrug en weiland Broeken.
De veldnamen de Oerten (de Oerte) en Broeken komen voor in het onvolprezen, maar uiterst belangrijke cultuurhistorische standaardwerk ‘Veldnamen gemeente Diever omstreeks 1832’, dat in 2013 is uitgegeven door de heemkundige vereniging uut Deever. In dit standaardwerk zijn de veldnamen van alle percelen in de gemiente Deever op de kadastrale atlas van 1832 verzameld en in kaart gebracht.
De veldnaam Bergrug komt in dit standaardwerk niet voor. Het kan zijn dat hier sprake is van een mineure omissie, het kan ook zijn dat een 1832-perceel door vererving, verkoop of andere redenen is opgesplitst in kleinere percelen, die een eigen andere naam kregen. De grote vraag is natuurlijk waar het bouwlandje Bergrug lag.
De kopers van de percelen waren boeren uit de omgeving van de boerenbehuizing van Roef bee’j de Baarg an de Wapserveenseweg:
Jan Pot van de Wittelterweg, Hendrik Jan Tabak van de Wapserveenseweg, Albert (Appie) Winters van de Wittelterbrogge, Albert Westerveen van de Wapserveenseweg, Roelof Stapel van ’t Moer, de weduwe Jantje Elting-Bakker van de Wapserveenseweg, Hendrik Jan Klaassen van de Wittelterweg/Wapserveenseweg, Albert Lensen van ’t Moer en Geert van Eerten uut de Sproakeling’n.
De redactie moet nog uitzoeken wie J. Boerhof, A.J. Boerhof en H. Boerhof zijn en waar de boerenbehuizing van deze mensen stond. Wellicht heeft een Wittelter bezoeker van het Deevers Archief hier gegevens over. De redactie weet wel dat 1969 een familie Boerhof aan de Steenwijkerweg en een familie Boerhof aan de Wittelterweg woonde, maar weet hun voornamen niet.
De redactie weet niet wie koper Brunsing was.

Posted in Alle Deeversen, Boerderij, Cultuurhistorie, Veldnaam, Wittelte | Leave a comment

Eerste aanzet voor Atlas van de gemeente Westenveld

Posted on 7 februari 2018

In de Meppeler Courant van maandag 14 mei 2012 verscheen het volgende bericht over de Cultuurhistorische Atlas van de gemeente Westenveld.

Diever – Vertegenwoordigers van de vier historische verenigingen in Westerveld hebben vrijdag de eerste aanzet gegeven voor het samenstellen van de Cultuurhistorische Atlas van de gemeente Westerveld. Het samenstellen van een atlas was het winnende idee van een door de gemeente uitgeschreven prijsvraag na het winnen van de BNG Erfgoedprijs door Westerveld.
De gemeente had monumenteneigenaren, organisaties en inwoners opgeroepen om ideeën aan te dragen om de prijs, 25.000 euro, goed te besteden. Als winnaar kwam uit de bus het idee van de vier historische verenigingen. Hun plan was het beste uitgewerkt en voorziet in het gemeentebreed uitventen van het gemeentelijk erfgoed en cultuurhistorie. De vier historische verenigingen komen met haar vertegenwoordigers op zeer korte termijn bijeen om te kijken wat ze zoal digitaal in hun archief hebben, wat bruikbaar kan zijn voor de cultuurhistorische atlas.
Het bureau RAAP en Jan Bos van het Drents Archief hebben de vertegenwoordigers nader geïnformeerd.
Op vrijdag 8 juni krijgt het gesprek een vervolg.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De BNG Erfgoedprijs (met als hoofdsponor het Cultuurfonds van de Bank Nederlandse Gemeenten) is ingesteld om gemeenten te stimuleren cultuurhistorie te gebruiken als onderlegger van lokaal beleid. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan De Beste Erfgoedgemeente van Nederland. De prijs bestaat uit een bedrag van € 25.000.-, een oorkonde en juryrapport. Het prijsbedrag moet binnen een bepaalde termijn worden besteed aan een samen met de hoofdsponsor Cultuurfonds BNG te bepalen doel binnen het gemeentelijk erfgoedbeleid.

Bureau RAAP is een commercieel onderzoeks- en adviesbureau voor archeologische monumentenzorg en cultuurhistorie dat van de prijs van € 25.000,- natuurlijk graag een flinke korrel mee wil pikken.

In verschillende webstees op het internet zijn beschrijvingen van het begrip cultuurhistorie te vinden.
Bijvoorbeeld de webstee http://www.aquo.nl/aquo-standaard/aquo-lex/aquo-lex-begrippen/  vermeldt bij cultuurhistorie als definitie:  beschavingsgeschiedenis. Toelichting: De bestudering van het onroerend deel van het cultureel erfgoed, bestaande uit het bodemarchief (archeologie), de sporen van menselijk handelen in het landschap (historische geografie) en de gebouwde omgeving (bouw-/kunsthistorie).

De gemeente Westenveld heeft een cultuurhistorische waardenkaart op basis waarvan de gemeente onder meer ruimtelijk beleid kan en moet voeren. De te maken cultuurhistorische atlas van de gemeente Westenveld moet waarschijnlijk worden beschouwd als een vrijblijvende inkleuring van de cultuurhistorische waardenkaart. Voor € 25.000,- en veel gratis vrijwilligers van de vier locale heemkundige verenigingen moet toch een mooie atlas en een mooie webstee zijn samen te stellen.

Het is merkwaardig te lezen dat de vier heemkundige verenigingen niet besluiten eerst een goed plan uit te werken, gedegen advies in te winnen en vervolgens met deskundige vrijwilligers grondig cultuurhistorisch onderzoek te doen, maar dat meteen tot hyperactie wordt overgegaan: op zeer korte termijn bijeen komen en kijken wat ze zoal digitaal in hun archief hebben. wat bruikbaar kan zijn voor de cultuurhistorische atlas. Begint eer gij bezint. Beter ten hele gedwaald dan ten halve gekeerd.

In een ander bericht in de Meppeler Courant is gemeld dat de Cultuurhistorische Atlas van Westenveld in het najaar van 2012 zal worden uitgebracht. We zitten al een heel eind in het najaar van 2012. De redactie heeft daarom op 6 november 2012 in een e-mail bericht de gemeente Westenveld gevraagd gegevens te sturen over de stand van zaken bij de ontwikkeling van het fotoboek en de webstee.
De ambtenaar van dienst antwoordde op 16 november 2012:
– de uitreiking van de BNG Erfgoedprijs 2012 is niet openbaar en op uitnodiging;
– de Atlas van Westerveld verschijnt naar verwachting eind 2013;
– wij zullen het publiek hierover te zijner tijd via de pers en onze website informeren;
– het boek zal niet digitaal beschikbaar komen;
– wel worden erfgoed app’s ontwikkeld voor gebruik op de smartphone;
– over de kosten van het boek kunnen wij u helaas nog niets zeggen.
De schrijver van het bericht in de Meppeler Courant vergiste zich dus een jaar, de Cultuurhistorisch Atlas van Westenveld zal niet in 2012 verschijnen, maar pas aan het einde van 2013.

Posted in Atlas van de gemeente Diever, Cultuurhistorie, Erfgoed, Gemeente Westenveld | Leave a comment

Boermarke en veldnamen – Deever – 1938

Posted on 24 december 2017

Op 18 maart 1938 verscheen in Nieuwsblad van het Noorden het volgende bericht.

Diever – Ten overstaan van notaris Heering vond de publieke verkoop plaats van de volgende onroerende goederen ten verzoeke van de erven L. Jonkers te Dieverbrug,
1. Huis, schuur en erf te Dieverbrug , A. Geerts, Diever, f. 1612.50,
2. Bouwterrein naast perceel 1, R. Warnders, Dieverbrug, f. 290,
3. Huis, erf en bouwland te Diever, F. Ofrein, Diever, f. 1510,
4. Bouwland Hilgensteen, F. Ofrein voornoemd, f. 1380,
5. Bouwland Hilgensteen, W. Jonkers, Dieverbrug, f. 770,
6. Bouwland Hilgensteen, dezelfde, f. 850,
7. Bouwland Zuurlandsche esch, L. Klok, Dieverbrug, f. 200,
8. Bouwland Heezenesch, H. Kloosterman, Diever, f. 95,
9. Aandeel boermarke Diever, W. Jonkers voornoemd, f. 10.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
L. Jonkers is Lambertus Jonkers (geboren op 01-12-1858, overleden op 13-02-1938).
R. Warnders is Roelof Warnders (geboren op 01-09-1893, overleden op 01-03-1972), de turfschipper.
F. Ofrein is Frederik Ofrein (geboren op 07-04-1895, overleden op 18-05-1975.
W. Jonkers is Willem Jonkers (geboren op 13-06-1905, overleden op 04-06-1993).
L. Klok is Leffert Klok (geboren op 16-07-1893, overleden op 09-06-1974).
H. Kloosterman is Harm Kloosterman (geboren op 16-01-1893, overleden op 28-03-1963).
Het bijzondere aan deze verkoop van onroerende goederen is dat de erven L. Jonkers een aandeel in de reeds verdeelde maar nog bestaande boermarke van Deever verkopen, weliswaar voor een bedrag van f. 10, maar toch. De vraag is of dit document nog in het bezit is van de nazaten van W. Jonkers ? Wie kan hier duidelijkheid in verschaffen ?
Het artikel maakt ook melding van de verkoop van drie stukken bouwland die alle drie de veldnaam Hilgensteen hebben. Met het verdwijnen van de kleine landbouw in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw, maar ook door het ruilverkavelen is ook het gebruik van oude veldnamen in de gemeente Diever verdwenen.
Wie in het Deever van de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw in de buurt van boeren is opgegroeid, zal zich bepaalde stukken landbouwgrond met een veldnaam herinneren, bijvoorbeeld Kwabbik, Buunst en Scholten’s Bultie.
Gelukkig is een gedreven, maar ondergewaardeerde vrijwilliger van de lokale heemkundige vereniging bezig geweest met het samenstellen van een eenvoudig drukwerkje (het mocht geen geld kosten), waarin op kaarten en op papier bijna alle ooit gebruikte veldnamen in de gemeente Deever zijn aangegeven. Hulde daarvoor ! Deze prestatie is groter dan het met veel gratis geld en een leger vrijwilligers samenstellen van een culturele atlas van de gemeente Westenveld.

Posted in Atlas van de gemeente Diever, Boermarke van Diever, Cultuur, Cultuurhistorie, Diever, Veldnaam | Leave a comment

Verkoop van groenland en bouwland in 1928

Posted on 21 december 2017

In het Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s Courant van 9 maart 1928 verscheen het navolgende bericht over de verkoop van onroerende goederen van de erven Roelof Hessels Wesseling te Diever. Roelof Hessels Wesseling overleed op 28 januari 1928 op 59-jarige leeftijd te Diever. Hij was gehuwd met Annigje Smidt.

Diever. 8 Maart. Door notaris Bolk te Dwingelo verkoop van na te noemen onroerende goederen, ten verzoeke van de erven van wijlen R.H. Wesseling te Diever.
Koopers:
Huis en erf voor f. 4010, H. Wesseling Gzn. te Wittelte;
Groenland:
‘Kalterbroek’ voor f. 1810, J.H. Wesseling te Diever;
‘Kalterbroek’ voor f. 1750, J.H. Wesseling te Diever;
‘Kalterbroek’ voor f. 2060, J.H. Wesseling te Diever;
‘Íemenkamp’ voor f. 5000, K.H. Smidt te Diever;
‘Lunsert’ voor f. 1810, K.H. Smidt te Diever;
‘Wapserland’ voor f. 1000, J. Veenhuis te Wapse;
‘Helle’ voor f. 1560, N. Brandenburg te Dieverbrug;
‘De drie vorrels’ voor f. 660, N. Brandenburg te Dieverbrug;
‘Holtema’ voor f. 1010, H. Wesseling Gzn. te Wittelte;
‘Het Spijk voor f. 1260, N. Brandenburg te Dieverbrug.
Bouwland:
‘Noordesch’ voor f. 300, H. Wesseling Gzn. te Wittelte;
‘Giere’ voor f. 340, J.R. Drost te Diever;
‘Steenakker’ voor f. 350, W. Smit te Geeuwenbrug;
‘Straatakker’ voor f. 410, D. van Leeuwen te Dieverbrug;
‘Molenakker’ voor f. 420, A. Davids te Diever;
‘Westeresch’ voor f. 500, J. Wesseling te Diever;
‘Disselvoet’ voor f. 440, J.R. Drost te Diever;
‘Westeresch’ voor f. 430, W. Nijboer te Oldendiever;
‘Junkertje’ voor f. 310, J. Drost te Diever.
3 perceelen dennen en heide voor f. 3720, H. Singstra;
2 perceelen dennen en heide voor f, 470, H. Smit te Berkenheuvel;
1 perceel heide voor f. 990, H. Smidt te Diever.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In februari 2013 gaf de plaatselijke heemkundige vereniging uut Deever eindelijk de zeer gedetailleerde echter slechts eenvoudig opgemaakte publicatie ‘Veldnamen gemeente Diever omstreeks 1832’ uit in een helaas beperkte oplage.
Dit is de belangrijkste publicatie die ooit via deze -thans meer dan twintig jaar bestaande- heemkundige vereniging tot stand is gekomen. Alle andere publicaties van deze vereniging vallen daarbij ongeveer in het niet.
In het kadasterloze tijdperk vóór 1832 kende men in de gemiente Deever elk stuk groenland en elke akker bij naam. Het is van grote waarde dat dit aspect van het boerenleven in de gemiente Deever nu is vastgelegd.
De redactie vraagt zich wel af of alle in het krantebericht genoemde veldnamen voorkomen in de publicatie ‘Veldnamen gemeente Diever omstreeks 1832’.
Zo zal het stuk bouwland dat in 1928 met de naam ‘Straatakker’ werd aangeduid niet in de genoemde publicatie voorkomen, in 1832 lagen in de gemeente immers alleen maar zandwegen.
Maar zijn de veldnamen ‘De drie vorrels’ en ‘Junkertje’ wel opgenomen in de genoemde publicatie ? Het kan natuurlijk zo zijn dat na 1832 namen van stukken land verloren zijn gegaan, dat stukken land een andere naam kregen of dat stukken land na ontginning een eigen naam kregen. Het is vanuit oogpunt van cultuurhistorie van groot belang ook de veranderingen in de veldnamen ná de momentopname van 1832 ook vast te leggen.
Voor de ‘veraldedieverdeerdiseerderaars’ onder ons: wat is de betekenis van ‘giere’ en ‘vorrel’ ?
Probeer het uit te vinden aan de stamtoafel.
R.H. Wesseling is Roelof Hessel Wesseling, geboren op 11 juli 1868 en overleden op 27 januari 1928 in Deever.
H. Hessels Gzn. is Hendrik Wessels, geboren op 31 oktober 1869 te Oldendeever en overleden op 6 april 1942.
J.H. Wesseling is Jan Hessel Wesseling, geboren op 18 december 1874 in Deever en overleden op 23 oktober 1949 in Deever.
K.H. Smidt is Klaas Hummelen Smidt, geboren op 30 september 1897 in Deever.
J. Veenhuis is Jan Veenhuis, geboren op 13 juli 1869, overleden op 30 juli 1954 te Wapse.
N. Brandenburg is veearts Nanne Brandenburg, geboren op 11 november 1887 te Oldeholtwolde, overleden op 24 mei 1968 an de Deeverbrogge.
J.R. Drost is kleermaker Jan Roelof Drost, geboren op 23 september 1889, overleden op 9 september 1979 te Havelte.
W. Smit is Willem Smit, geboren op 18 oktober 1868 in Deever.
D. van Leeuwen is Dirk van Leeuwen.
A. Davids is Albert Davids, geboren op 26 oktober 1881 in Deever, overleden op 20 mei 1955 in Deever.
W. Nijboer is Willem Nijboer, geboren op 17 september 1878 te Beilen, overleden op 24 april 1947 te Meppel.
J. Drost is kleermaker Jan Drost, geboren op 23 oktober 1891, overleden op 29 november 1975 te Havelte.
H. Smit is bosbaas Harm Smit, geboren op 10 december 1867, overleden op 11 oktober 1944.
H. Smidt is Harm Smidt, geboren op 3 december 1899, overleden op 10 december 1981.

De Deever-kenners onder ons worden verzocht te reageren op deze gegevens en ontbrekende gegevens aan te vullen.

Abracadabra-1420

Posted in Cultuurhistorie, Veldnaam | Leave a comment

Blik, Wringe, Boekweitenveen, Giere, Kleine Kwabbik

Posted on 15 september 2017

In het Nieuwsblad van het Noorden van 18 december 1964 -alweer meer dan vijftig jaar geleden- verscheen het volgende korte bericht over de verkoop van bouwland en groenland in café Brinkzicht an de brinq in Deever.

Diever. Ten overstaan van notaris D. Botje te Dwingelo werd in café Brinkzicht te Diever bij toeslag, wegens voorgenomen beëindiging van het bedrijf, in het openbaar verkocht:
1.
Voor de heer R. Hummelen te Almelo:
Bouwland ’t Blik op de Westeres, groot 48 are 10 ca.
Kopers werden gebroeders Elting te Wittelte voor f. 3690,-.
2.
Voor de heer A. Vierhoven te Ruinerwold:
Groenland de Wringe bij de Bolderhoek, groot 97 are en 70 ca.
Koper werd de heer J. Pot te Wittelte voor f. 5650,-.
3.
Voor de  heer H.J. Bennen te Diever:
Groenland Boekweitenveen op de Westeres, groot 2.63.20 ha.
Kopers werden gebroeders Van Wester te Oldendiever voor f. 15.800,-.
Bouwland de Giere op de Hezenes, groot 46 are.
Koper werd de heer H. Offerein te Diever voor f. 3000,-.
Groenland de Kleine Kwabbik aan de Groningerweg, groot 62 are 60 ca.
Koper werd de heer W. Bakker te Diever voor f. 3440,-.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw werden bouwlanden en groenlanden aangeduid met hun eeuwen oude veldnaam. Hoe eenvoudig kon het zijn.
De heemkundige vereniging uut Deever heeft met langdurend en geduldig uitzoekwerk gelukkig zoveel mogelijk oude veldnamen in alle dorpen van de gemiente Deever in kaart gebracht. Deze hebben grote cultuurhistorische waarde. Veldnamen zijn cultureel erfgoed.
Met het in de vorige eeuw doordrukken en uitvoeren van de zo genoemde ruilverkaveling, het verdwijnen van de kleinschalige landbouw en het verdwijnen van de boerenstand uut de gemiente Deever is helaas ook het gebruik van de oude veldnamen van bouw- en groenlanden verdwenen.
Als men nu een willekeurige inwoner van de gemiente Deever vraagt waar ’t Blik, de Wringe, ‘t Boekweitenveen, de Giere en de Kleine Kwabbik liggen, dan zal die inwoner het antwoord hoogstwaarschijnlijk schuldig blijven.
Of wellicht weet die inwoner waar de Wringe heeft gelegen, omdat die veldnaam terug is te vinden op een straatnaambordje an de Deeverbrogge.
De redactie weet het niet zeker, maar denkt dan de gebroeders Elting nog leven.
Jan Pot is geboren op 3 augustus 1919 en is overleden op 12 november 1987.
De gebroeders Van Wester waren Hendrik, Roelof Willem en Lucas van Wester.
H.J. Bennen is Harman Jan Bennen.
W. Bakker is Willem Bakker.

Posted in Cultuurhistorie, Diever, Erfgoed, Landbouw, Veldnaam | Leave a comment

An de Deeverbrogge – Kalkovens staan op instorten

Posted on 4 augustus 2017

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 21 januari 1983 het navolgende artikel ‘Voor 1 februari omheining Kalkovens in Dieverbrug’ naar aanleiding van gedoe over de bouwvallige restanten van de kalkovens an de Deeverbrogge.

Burgemeester en Wethouders van Diever hebben eigenaar H.J. Schoenmaker uit Haren gesommeerd vóór 1 februari de kalkovens in Dieverbrug af te schermen voor het publiek. Het gevaar is niet ondenkbeeldig dat stukken van de schoorsteenpijp naar beneden vallen. Twee jaar geleden is dat al eens gebeurd, overigens zonder dat zich ongelukken voordeden. Ook toen hebben Burgemeester en Wethouders gevraagd te zorgen voor een deugdelijke afrastering rond de uit het begin van deze eeuw stammende kalkovens. Hieraan heeft Schoenmaker niet voldaan.

Omdat het gevaar voor instorten nog groter is geworden, wil het college op grond van de bouwverordening nu kracht achter het verzoek zetten. ‘De tand des tijds heeft haar nimmer aflatende invloed steeds sterker doen gelden.’ staat in een brief aan Schoenmaker. Hij krijgt een maand de tijd in beroep te gaan. Anders zal de gemeente op zijn kosten voor een deugdelijke omheining zorgen. De gemeente heeft overigens al diverse pogingen ondernomen de kalkovens te behouden. ‘Ons is gebleken dat de helft van de kalkovens in ons land de laatste jaren verloren is gegaan.’ zegt burgemeester H.G. Overweg. ‘Het is goed om er dan een paar te bewaren. Deze ovens zijn daarvoor uitermate geschikt, omdat uit de plaats een relatie blijkt met de omgeving. De schelpen werden altijd aangevoerd via de Drentsche Hoofdvaart.
Als bestuurslid wist Overweg de Stichting Oud-Drenthe voor de ovens te interesseren. Onderhandelingen met de eigenaar liepen echter op niets uit. ‘Schoenmaker vroeg zo’n hoge prijs dat de stichting daar niet op in kon gaan. Er zijn altijd mensen die denken dat in een dergelijk bezit geld zit. Het is echter eigenlijk een negatief bezit, want je hebt er geen donder aan. Voor het behoud van de ovens was het voor de stichting echter wel interessant.
De suggestie van Schoenmaker de gemeengte de oven te laten opknappen leverde geen gehoor op. ‘Wanneer je geen eigenaar bent moet je niet gaan prutsen aan dit soort dingen.’ zegt Overweg. ‘Ook in het belang van de toeristen willen we wel graag iets doen. De kalkovens zijn een monumentje van industrie en techniek.’
Ondersteuning krijgt het gemeentebestuur van G.J.P. Bloemen uit Doesburg. Tijdens zijn vakantie maakte hij kennis met de ovens. In een brief aan de gemeenteraad pleit Bloemen voor het behoud ervan. De gemeenteraad van Diever vergadert donderdagavond.

Posted in An de Deeverbrogge, Bedrijf, Boek An de Brogge, Cultuurhistorie, de Kalkovens, Drentsche Hoofdvaart, Economie, Erfgoed | Leave a comment

Eerste aanplakbiljet van het Openluchtspel uit 1946

Posted on 30 juni 2017

Dorpsdokter Ludolf Dirk Broekema maakte in 1946 eigenhandig het eerste aanplakbiljet voor het aankondigen van de uitvoering van ‘een Midzomernachtsdroom’ van William Shakespeare.

De gedreven dokter Ludolf Dirk Broekema was de grote man achter het succes van de opvoeringen van stukken van William Shakespeare in het openluchttheater van Diever. Hij was mede-oprichter van de toneelvereniging Diever op 24 mei 1946.
Hij was het die toen voorstelde die zomer de Midzomernachtsdroom van William Shakespeare te spelen. Leden vroegen zich af of dat niet te hoog gegrepen was. De dokter was echter de mening toegedaan dat Shakespeare zijn 37 stukken had geschreven voor het gewone volk. Hij had zijn toekomstplannen in gedachten al klaar.
Zo gebeurde het dat al kort daarna op 31 augustus en 2 september 1946 (beginnende op 8.30 precies) een voorstelling werd gegeven. Een lange en zeer succesvolle traditie van Shakespeare spelen door het volk en voor het volk was begonnen.
Want nooit is iets verkeerd of ongepast, wat eenvoud in oprechten ijver biedt.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In 2006 was het zestig jaar geleden dat in Diever in de bos voor het eerst het Openluchtspel werd opgevoerd.
De redactie van het Deevers Archief heeft in 2005 voor de leden van de plaatselijke heemkundige vereniging voor het kalenderjaar 2006 een zogenaamde ‘historische kalender’ gemaakt. Het samenstellen van deze kalender was een echte wandeling op de wegen der vrijheid.
Deze kalender toont mooie beelden uit de beginjaren van het Openluchtspel. De redactie van het Deevers Archief wil haar bezoekers een afbeelding van het allereerste aanplakbiljet van het Openluchtspel van 1946, die ook het voorblad van genoemde kalender siert, niet onthouden.
Dokter Ludolf Dirk Broekema heeft deze affiche met eigen hand gemaakt, de gedrevenheid straalt van deze afbeelding af. Het origineel van deze afbeelding bevindt zich in het Drentsch Archief in Assen.
Opvallend is dat in het eerste jaar van het Openluchtspel maar twee uitvoeringen zijn gegeven. De entreeprijs was twee gulden. De kaarten voor het Openluchtspel van 1946 konden worden gekocht in café Figeland aan de Brink van Deever.

Posted in Cultuur, Cultuurhistorie, Diever, Historische kalender, Kunstig gemaakte object, Openluchtspel, Topstuk | Leave a comment

Wandelkaart van het landgoed Berkenheuvel uit 1936

Posted on 20 mei 2017

In Opraekelen 09/4 (december 2009), het blad van de heemkundige vereniging uut Deever verscheen als gemakkelijke bladvulling (16 van de 32 bladzijden) het artikel ‘Een wandeling op het landgoed Berkenheuvel’. De samensteller van het artikel maakt terecht trots melding van het feit dat de heemkundige vereniging uut Deever in het bezit is van een wandelkaart uit 1936, die is uitgegeven door de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van het landgoed Berkenheuvel van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom.
De redactie van het Deevers Archief prijst zich gelukkig ook een exemplaar van deze kaart, uitgegeven in mei 1936, in haar archief te hebben (waar het aflopen van veilingen al niet goed voor is). De twee hier zichtbare afbeeldingen betreffen de voorkant en de achterkant van de wandelkaart.
De redactie kan de belangstellende bezoeker van het Deevers Archief gratis een digitale versie van beide afbeeldingen toesturen, dan kan de bezoeker zo nodig geacht zelf een scherpe afdruk op A3-formaat maken en de op de achterkant van de kaart vermelde routes gaan wandelen. Het toesturen van een e-mail bericht via de knop ‘leave a comment’ aan het einde van het artikel volstaat.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Berkenheuvel, Cultuurhistorie, Erfgoed, Kogelvanger, Mastenveldje, Opraekelen, Toeristenindustrie | Leave a comment

Een paar woorden uit het Deeverse dialect

Posted on 18 april 2017

De redactie van het Deevers Archief vond bij het digitaliseren van zijn papieren archief een dezer dagen toevallig een kattebelletje (chartabello) met aantekeningen uit de zestiger jaren van de vorige eeuw van nu niet meer gebruikte woorden uit het Deeverse dialect.
De redactie wil deze woorden uiteraard niet onthouden aan de trouwe bezoekers van de webstee van het Deevers Archief.
De redactie kent de betekenis van al deze woorden, maar wie van de trouwe bezoekers kent deze ook ?
Wie reageert ?

bente
Die olde dreuge bente wol wel braan’n.
boldern
Boldern doei op ’n bolderhoek.
braandnekkel
Hee leup mit de kötte broek an deur de braandnekkels.
buuseling
De buuseling stönk ’n ure in de wiend.
buust
De Buust is de naeme van ’n akker bee’j de dikke stien’n.
döskaaste
De boer’n in Oldendeever haad’n vrogger ’n döskaaste.
frabbe
Ut is een frabbe van ’n kiend.
koagies
Koagies bint lekker op ’n brokkie.
ophemmel’n
De kaemer is nog neet op ehemmeld.
sproakeling’n
De Sproakeling’n ligt in Oldendeever.
veraldereerd
Ik waare veraldereerd van ’t mooie kedogie.
wiemel
De dreuge wost’n en ’t spek hung’n in de wiemel.

Posted in Cultuurhistorie, Deevers, Deeverse dialect, Diever, Erfgoed | Leave a comment

Start van de Atlas van Westerveld

Posted on 21 december 2016

In de Meppeler Courant van 9 mei 2012 verscheen het navolgende bericht.

Diever – De vertegenwoordigers van de vier historische verenigingen in de gemeente Westenveld komen vrijdagmiddag bijeen in het gemeentehuis om een start te maken voor de Atlas van Westerveld. In de atlas zal alle informatie over erfgoed en cultuurhistorie van de gemeente Westerveld in woord en vooral in beeld worden opgenomen. Dit voorstel van de vier historische verenigingen is als beste idee uit de bus gekomen voor de besteding van de BNG erfgoedprijs. Het is de bedoeling dit najaar de atlas te presenteren tijdens de uitreiking van de BNG Erfgoedprijs, die dit jaar in de gemeente Westerveld plaats vindt.

Aantekeningen van de redactie van het Dievers Archief
De redactie heeft op 6 november 2012 in een e-mail bericht de gemeente Westenveld gevraagd gegevens te sturen over de stand van zaken bij de ontwikkeling van het fotoboek en de webstee.
Een lid van de voorkant van het gelijk antwoordde op 16 november 2012:
– de uitreiking van de BNG Erfgoedprijs 2012 is niet openbaar en op uitnodiging;
– de Atlas van Westerveld verschijnt naar verwachting eind 2013;
– wij zullen het publiek hierover te zijner tijd via de pers en onze website informeren;
– het boek zal niet digitaal beschikbaar komen;
– wel worden erfgoed-app’s ontwikkeld voor gebruik op de smartphone;
– over de kosten van het boek kunnen wij u helaas nog niets zeggen.
De schrijver van het bericht in de Meppeler Courant vergiste zich dus een jaar, de Atlas van Westerveld is pas aan het einde van 2013 verschenen.

Posted in Atlas van de gemeente Diever, Cultuurhistorie, Erfgoed, Gemeente Diever, Gemeentehuis | Leave a comment

Verkoop Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust

Posted on 1 december 2016

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 31 maart 1965 het navolgende artikeltje over de verkoop van drie in Wittelte gelegen bouwakkers met de veldnamen Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust.

Diever.
In café Brinkzicht vond ten overstaan van notaris D. Botje te Dwingelo, de openbare verkoping bij toeslag plaats van de volgende drie te Wittelte gelegen bouwakkers ten verzoeke van de heer Hessel Hessels aldaar:
1. De met rogge ingezaaide Bloemakker, groot 0.37.10 ha., ingezet op f. 2.100,-; koper werd de heer A. Westerveen, Wittelte voor f. 3.200,-.
2. De met rogge ingezaaide Kleine Ouwel, groot 0.21.70 ha., ingezet op f. 1.500,-; koper werd de heer A. Berends, Wittelte, voor f. 1.810,-.
3. Bouwland Hoendernust, groot 0.57.20 ha., ingezet op f. 3.800,-; koper werd de heer J. Pot, Wittelte, voor f. 3.900,-.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Hessel Hessels was boer aan de Wittelterweg in Wittelte. Hij werd op 9 februari 1899 geboren en overleed op 30 december 1990. Hij was getrouwd met Albertje Eggink, zij werd in 1901 geboren en overleed op 3 december 1971. Ten tijde van de verkoop van de drie akkers was Hessel Hessels 66 jaren oud.
Albert Westerveen was boer aan de Wapserveense weg in Wittelte. Hij werd op 2 februari 1914 geboren en overleed op 3 juni 1990. Hij was getrouwd met Aaltje Thijen. Zij werd geboren op 2 februari 1917 te Wapse en overleed op 14 juni 1999.
Jan Pot was boer aan de Wittelterweg in Wittelte. Hij werd geboren op 3 augustus 1918 in Wittelte en overleed op 12 november 1987. Hij was getrouwd met Margje Moes. Zij werd geboren op 28 oktober 1918 in Deever en overleed op 27 maart 1972.
De heemkundige vereniging uut Deever presenteerde op zaterdag 18 februari 2013 de publicatie ‘Veldnamen van de gemiente Deever omstreeks 1832’. Dorpskrachten van de heemkundige vereniging hebben ruim vijf jaar aan deze uitgave gewerkt. Van deze publicatie is helaas maar een beperkt aantal exemplaren gedrukt en verkocht. Veel mensen beseffen de cultuurhistorische waarde van de veldnaam niet.
In 1811 werd in Nederland het kadaster op Franse wijze in gebruik genomen. Het proces van kadastrering werd in 1832 voltooid. In het kadaster werd het eigendom van grond op systematische wijze vastgelegd. Dat was in de gemiente Deever niet zo moeilijk, want bijvoorbeeld iedereen in Wittelte wist wel welke akker de veldnaam Bloemakker, Kleine Ouwel of Hoendernust had en wie de eigenaar daarvan was. In de genoemde publicatie zijn de veldnamen uit 1832 vastgelegd, welke nieuwe namen na deze periode zijn ontstaan, als gevolg van opdeling of samenvoeging, is niet terug te vinden in deze publicatie.
Het kan best zo zijn dat de veldnamen Bloemakker, Kleine Ouwel of Hoendernust in 1832 nog niet bestonden. Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw werden deze veldnamen nog in de volksmond gebruikt, wat ook uit bijgaand artikeltje mag blijken. Maar wie weet heden ten dage de Bloemakker, de Kleine Ouwel of het Hoendernust nog te vinden ?

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Cultuurhistorie, Dorpskracht, Erfgoed, Veldnaam, Wittelte | Leave a comment