Oproep
De redactie publiceert over vrogger in de gemiente Deever graag herinneringen, verhalen, reacties, artikelen uit tijdschriften, berichten, scans van foto's en ansichtkaarten, afbeeldingen van tekeningen en schilderijen, enzovoort. Stuur deze naar ut Deevers Archief. Wacht daar niet mee. Vandaag is morgen verleden tijd.Zoekterm
Berichten
Onderwerpen
- 10 april 1945 (11)
- 12 april 1945 (1)
- 22 november 1944 (1)
- Aagterstroate (27)
- Aar'mhuus (14)
- Aardgaswinning (2)
- Aardkundig monument (2)
- Aarfgood (139)
- Abe Brouwer (19)
- Albert Egges van Giffen (25)
- Albertus Christiaan van Daalen (23)
- Alle Deeversen (188)
- Alle Eikenhorsters (1)
- Alle Wapsers (4)
- Alle Wittelers (18)
- Ambacht (7)
- Amsterdamse huus (3)
- An de Deeverbrogge (133)
- An de Deeverse sluus (4)
- Ansigtkoate (392)
- Ansigtkoate uut 1905 (1)
- Ansigtkoate uut 1906 (2)
- Ansigtkoate uut 1907 (1)
- Ansigtkoate uut 1908 (3)
- Aquarelle (3)
- Atlas van de gemeente Diever (5)
- Auteursrecht (1)
- Automobiel (3)
- Baander (9)
- Bedrief (29)
- Beeld (14)
- Bert Elmendorp (1)
- Bestuur (2)
- Bidplètie (11)
- Binnenesch (10)
- Boek An de Brogge (17)
- Boer'nlee'm (45)
- Boer'nwaark (11)
- Boer’nlienbaank (10)
- Boerdereeje (90)
- Boermarke (6)
- Boermarke van Deever (9)
- Boermarke van Wapse (1)
- Bolder’n (5)
- Bolderhook (1)
- Boo’mlocht (1)
- Bosgesigte (10)
- Bosweg (49)
- Botterfubriekie Wittelte (1)
- Braandkoele (11)
- Braandtoor’n (12)
- Braandwièr (13)
- Brink (104)
- Brinkstroate (13)
- Bultie (5)
- Burgemeister Van Osbank (9)
- Burgemeisterwoning (8)
- Café Balsma (20)
- Café Barteld Smit (1)
- Café Berend Slagter (4)
- Café Brinkzicht (24)
- Café Centrum (4)
- Café De Harmonie (2)
- Café De Lange (2)
- Café Haarm Hummel (1)
- Café Jan Barelds (4)
- Café Jonkers (1)
- Café Pereboom (1)
- Café Sjoert Benthem (2)
- Café Slagter (1)
- Café Trompetter (5)
- Café Wesseling (2)
- Café-Logement (4)
- Cafe-Logement Roelof Seinen (3)
- Café-Logement Sjoert Benthem (16)
- Café-restaurant Blok (1)
- Café-Restaurant Het Witte Huis (2)
- Camping De Zonnekamp (1)
- Camping Deever (1)
- Canadees’n (17)
- Canon van de gemiente Deever (5)
- Castra Vetera (18)
- Cent'n griep'm (1)
- Communicatie (3)
- Corona-pandemie (6)
- Crescendo (2)
- Cultuur (28)
- Cultuurhistorie (15)
- D-nummer (17)
- D.S.M. (4)
- De aandere kaante van de Deeverse bos (65)
- de Deeverse bos (15)
- de Deeverse mesiek (3)
- de Drie Provinciën (2)
- de Gowe (78)
- de Kaamp op de Oeren (28)
- de Kalkoo’ms (9)
- de Kloeze (4)
- de Olde Willem (73)
- de Ruiter de Wildt (22)
- de Saandkaamp (3)
- de Stroom (1)
- de Uilenhorst (20)
- de Voat (18)
- de Weier (4)
- de Witteler Baarg (15)
- Deever (276)
- Deevermarkt (4)
- Deevers (36)
- Deevers Archief (3)
- Deeverse brogge (4)
- Deeverse prullaria (23)
- Deeverse sluus (17)
- Diever, ie bint 't wel … (68)
- Digitale tijdperk (3)
- Dingspilhuus (8)
- Dokterswoning (5)
- Dorpsfiguur (37)
- Dorpsgesigte (5)
- Dorpskracht (31)
- Dorpsstroate (23)
- Dr. Pol (7)
- Dreins-Fryske-greinse (2)
- Duurzame energie (1)
- Dwarsdrift (2)
- Economie (3)
- Eendeviever (8)
- Electrificatie (2)
- Ellert en Brammert (23)
- Emigrant (6)
- Etherpiraat (2)
- Ets (1)
- Eup'mlogttheater (3)
- Eup’mlogtspel (45)
- Familie Zaligman (5)
- Fanfare (5)
- Fraanse parachutist (12)
- Geert Dekker (14)
- Geese Schoemaker (4)
- Gemeente Westenveld (39)
- Gemeentelijke camping (1)
- Gemiente Deever (106)
- Gemientebestuur (17)
- Gemientehuus (44)
- Gemientelijk monument (4)
- Gerard Goettsch (5)
- Geschiedenis (1)
- Greinse (33)
- Greinspoal (35)
- Greinspoele (7)
- Griffemiède kaarke (13)
- Griffemiède skoele (7)
- Grönnegerweg (35)
- Grüne Kruus (1)
- Grünedal (8)
- Haarm Hessels (31)
- Haentie op mien stokkie (3)
- Hans Kuiper (17)
- Heezerbaarg (8)
- Heezeresch (24)
- Henrik Ibsen (6)
- Heufdstroate (79)
- Historische kalender (10)
- Hoarsluus (2)
- Hoeve aan den Weg (1)
- Hotel Blok (19)
- Hotel Het Drentse Wold (2)
- Huize Zorgvliet (4)
- Hunnebedde D52 (37)
- Hunnebedde D52a (3)
- Hutte (2)
- Iemenhof (5)
- Ièste Wereldoorlog (2)
- Jan Cornelis Meiboom (10)
- Jan Frederik Hilkemeijer (2)
- Jan Haarm Pol (8)
- Jan Hessels (6)
- Jans (Jansie) Grit (1)
- Jans Roelof Tabak (13)
- Jantina Figeland (3)
- Joarmaarkt (2)
- Johannes Minderaa (5)
- Jongenskamp de Eikenhorst (59)
- Joodse inwoner (13)
- Juffrouw Van der Land (1)
- Julius Verwer (2)
- Kaarke an de brink (100)
- Kaarkhof aachter Obadja (1)
- Kaarkhof an de brink (4)
- Kaarkhof an de Grönnegerweg (24)
- Kaarkhof de Monden (3)
- Kalter’n (12)
- Kalterbrook’n (3)
- Kastanjelaène (3)
- Kattelieke Kaarke (32)
- Kebied skeet’n (10)
- Kerkstraat (1)
- Kerspel Diever (2)
- Keukenlaène (1)
- Keutereegie (27)
- Kitsch in de gemiente Deever (8)
- Klaas Kleine (34)
- Klaas Marcus Balsma (22)
- Kleine Brink (9)
- Kleine Es (1)
- Kleuterskoele 'de Buitelbam' (4)
- Kloosterstroate (17)
- Koekoeksviever (1)
- Kogelvanger (2)
- Kopplètie (39)
- Krimpsignaal (6)
- Kruusstroate (50)
- Kuunst (154)
- L.F.N.-logtfoto (4)
- Laandkoate (1)
- Lammert Huizing (2)
- Landbouw (21)
- Landgoed Berkenheuvel (49)
- Landgoed Groot en Klein Wateren (6)
- Landgoed Zorgvliet (8)
- Landhuis Berkenheuvel (3)
- Landschap (9)
- Landverhuizer (3)
- Legere skoele in Deever (32)
- Levensboom (1)
- Lijkwagendienst (4)
- Lijkwagenschuurtje (3)
- Lodewijk Guillaume Verwer (47)
- Logtfoto (9)
- Löswal (4)
- Lusefasdösie (4)
- Maarktturrein (28)
- Maatschappij van Weldadigheid (8)
- Magnum Opus (7)
- Marten Wouwenaar (2)
- Mast'nveltie (5)
- Meer, veen, ven, plas, enzovoort (4)
- Melkbusse (7)
- Meubelfabriek 'de Toekomst' (8)
- Meul’nende (18)
- Meule (14)
- Meule in Veldhuus’n (4)
- Meule van Oll’ndeever (37)
- Midwinterhoorn (3)
- Miet'n (4)
- Monement op Baark'nheuvel (14)
- Museum (16)
- N.A.D.-kamp (13)
- N.S.B. (10)
- N.S.B.'er (22)
- Natuur (3)
- Neringdoende (61)
- Net over de greinse (1)
- Noaberskop (2)
- Noordelijke Hypotheekbank (8)
- Noorderesch (11)
- Obadja (14)
- Old gerak (2)
- Olde auto (19)
- Olde moter (8)
- Olde vrachtwèg'n (6)
- Oll'ndeever (87)
- Oll'ndeeversebrogge (1)
- Onderduikershol (8)
- Onderwies (13)
- Ontginning (7)
- Oorlogsgraf (5)
- Oorlogsmonement (12)
- Oorlogsslachtoffers (1)
- Openbaar vervoer (2)
- Operatie Amherst (3)
- Opraekelen (23)
- Oudheid (3)
- Oudheidkunde (34)
- Overlijdensbericht (45)
- P.O.D. (1)
- Palmpoas’n (4)
- Park Midzomer (1)
- Participatie-maatschqappij (1)
- Pastorie aan de Brink (4)
- Paviljoen Berkenheuvel (4)
- Peer Gynt (8)
- Peperstroate (58)
- Pier Obe Posthumus (6)
- Poasvuur sleep'm (5)
- Postkantoor (7)
- Pothokke (10)
- Pottiesbaargie (1)
- Privacy (1)
- Publicatie (24)
- Recreatie (6)
- Redactie (1)
- Restaurant The Shakespeare (1)
- Rieksmonement (9)
- Rieksstroatweg (2)
- Rollestroate (1)
- Ruilvurkaveling (1)
- Ruterhuus (1)
- Saandweg (19)
- Scheepvaart (10)
- Shakespeare prullaria (8)
- Shakespearitis (45)
- Siedbaander (4)
- Sigarenfabriek (3)
- Sint Andreasparochie (3)
- Sint Anthonij Gasthuis (13)
- Skildereeje (47)
- Skriever (2)
- Skultehuus (26)
- Smedereeje (3)
- Smedereeje Santing (3)
- Snikke (10)
- Sport (8)
- Staatsbosbeheer (8)
- STAKO-meubel (5)
- Stalraèm model Deever (4)
- Steenfabriekje (1)
- Stienakkers (6)
- Stoomspinnereeje (4)
- Stoomtram (10)
- Stroatnaème (4)
- Student'nwaarkkaamp (15)
- Student’nkaamp (14)
- Sukersakkie (20)
- Sunnepaneel (7)
- Süvelfubriek Deever (37)
- Süvelfubriek Wapse (7)
- Swömbad de Calthorne (2)
- Swömbad Deeverse Saand (11)
- Tabak (3)
- Ten Darp (3)
- Ten Darperweg (8)
- Tiekening (73)
- Tillegröppe (4)
- Toeristenindustrie (55)
- Toevallige waarneming (28)
- Tol (3)
- Toor'n an de brink (50)
- Topografie (3)
- Topstuk (106)
- Törfschipper (1)
- Traditie (28)
- Trekschuit (1)
- Tusschendarp (13)
- Tweede Wereldoorlog (161)
- Tweeënberg (2)
- U.L.O.-skoele (10)
- ut Kastiel (45)
- ut Moer (3)
- ut Noave (1)
- ut Noord (2)
- Uutkiektoor’n (12)
- Veemaarkt (1)
- Veenhuus’n (1)
- Veentiesweg (12)
- Veldhuus’n (3)
- Veldnème (28)
- Veneschut (1)
- Verdwenen object (191)
- Verkeer en vervoer (12)
- Vermilion Energy (1)
- Vervoer (7)
- Verzet (10)
- Villa Aurora (10)
- Villa Cornelia (3)
- Villa Laanzicht (5)
- Villa Nova (17)
- Vlasstroate (4)
- Vledder Oa (3)
- Voetbal (9)
- Vurening (25)
- Wapse (69)
- Wapser skoele (7)
- Webstee (4)
- Werkkampen Diever A en B (20)
- Westerdrift (1)
- Westeresch (15)
- Wètervaarfskildereeje (2)
- Willem van Spronsen (4)
- William Shakespeare (8)
- Winter (26)
- Witte Huis (6)
- Witteler brogge (2)
- Witteler skoele (19)
- Witteler skut (7)
- Wittelerweg (2)
- Wittelte (55)
- Woap'm van Deever (31)
- Woater’n (63)
- Woaterse skoele (13)
- Wolf (9)
- Wolspinnerij (3)
- Woningbouw (3)
- Zorgvliet (187)
-
Ut Deevers Archief
- Is d’r iene dood of bin ie allemoale dood
- Reinder en Jan hept de stien’n biele ehöll’n
- Ut maarktturrein van Deever is ut maarktplein
- De Greinspoele tuss’n GP 59 en GP 61
- Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge
- Jansie Grit was de lèèste aarme in ut aar’mhuus
- Gièt Dekker en Aèbeltie Smok an ut waark in de tuun
- Gièt Dekker was de lèèste klokkelüder van Deever
- Gaar’m rogge an de gaaste op de Westeresch
- De wieserplèèt’n an de toor’n sit noast de galmgèèt’n
- De neeje vrouw’nklokke in de toor’n an de brink
- Is de toneelvurening Deever nog neet koninklijk ?
- Un brokkie leistienpanne van de doake van de kaarke
- Us Abe mög van Ome Kees sien hèmer mit neem’m
- De Duutsers mögt’n mee mien fietse neet ofpakk’n
- Bee ut galasuvies heude ok un posselein’n botterpot
- Sjakie uut Spier in de Deeverse bos an de Heezeresch
- De ièste marretonloper komp uut Deever
- Ut hef an de Brogge wè wat dooi’n ekost
- De klaant’n magt dom’miet koffie drink’n in de kantine
- Dieuwke Kollewijn hef ut dreeloek eskildert
- De olde Deeverse sluus bee de olde Deeverse brogge
- Vivos voco, mortuos plango, fulmina frango
- Slimme Kees wol ut dreeloek wè grèèg anneem’m
- Theo Rutgers en Jantina Figeland speult Ibsen
- De meule van Oll’ndeever sunder stelling
- Un pèèr beriggies over de student’nwaarkkaamp’m
- Un fotovuslag van ut student’nwaarkkaamp 1934
- Un skiere foto van ut student’nlaandmeetwaark
- See möss’n mit de krooie en de skuppe waark’n
- Ut student’nwaarkaamp in de Olde Willem in 1937
- De gedèènkplèète bee de Willemienebaarke
- De kiender van de Wapser skoele in juni 1940
- Dree cafees bee de braandkoele an de Kruusstroate
- De eendeviever in Deever was un braandkoele
- De pufesser lig op de kaarkhof an de Grönnegerweg
- Woar wol Ome Kees hen mit de gemiente Deever ?
- Ut ende van de legere skoele an de Tusschendarp
- Boom’m plaant’n bee de skoele an de Tusschendarp
- Deveren op un olde laandkoate uut 1614
- Ut pompstation bee ut riekswaarkkaamp Deever A
- Ut saandstien’n beeltie De Oele in Singelier
- Ut lege model Simon van de Sphinx uut Maastrigt
- Vief fotoos van de U.L.O. an de Tusschendarp 3
- De Buitelbam was de ièste kleuterskoele in Deever
- Un logtfoto van ut pièdespul Ut Ruterhuus
- Ut bedrief van Dinand Kloezen en Lummegie Kortwijk
- Ik gunne meesölf die koate toch ech wè
- Ik gunne oe die koate toch echt neet !
- De kiender van de Witteler skoele in de skoele
- Hef Klaas Kleine sien eig’n grafmonement esmeet ?
- Foto van de kiender van de Wapser skoele uut 1905
- Ik verwaagte nog hoog besuuk
- Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem
- Ik steule bee disse aksie un sölver’n theelepeltie
- Roggemiet’n op de Heezenesch bee Deever
- Vreewilligers onderholt ut Onderduikershol
- De weg hen Deever an de Deeverbrogge in 1906
- Speulturrein in vucaansie-centrum Ellert en Brammert
- Laandschop bee Deever in Drente ?
- Lest we forget – Opdat wee ut neet vugeet
- See hept ut gruun bee ut hunnebedde weg eheul’n
- Ut berigt van inzet van ut laandgood Castra Vetera
- Slimme Kees drok Deever de ‘cultuur’ deur de strotte
- Wie wet nog wie de Booimannegies bint ?
- Un olde foto van de fumilie Pook an de Kruusstroate
- Feest in en bee de Heilige Andreaskaarke
- De gebraandskilderde Lodewiek en Johanna
- Kiender van de Witteler skoele in memoriam
- Veur un koe mus 10 cent maarktgeld wöd’n betèèlt
- Oaltie Oost’nbrink stuurde un koatie hen lieve Milly
- Foto’s en vuhèl’n van ut boer’nlee’m usögt
- Radio Wereld saat in de boerdereeje van Sime Smidt
- De kaarke an de brink van Diverde
- Ansichtkoate van pension Villa Nova op Zorgvliet
- Slimme Kees roskamt de leed’n van de gemienteroad
- De toestaand van de Baarg van Wittelte in 1847
- An de proat mit burgemeister Hendrik Gerard van Os
- De hoefstal van de fumilie Kloeze an de Wittelerweg
- Deever, London, Paris, New York, Mexico, Caïro …
- Ome Kees hef Deever opeskeept mit un cultuurzolder
- Ut daarde student’nwaarkkaamp
- Un ansichtkoate van de firma Klaas Hielkema
- Un snikke bee ut café-losement van Sjoert Bemthem
- Un 110 joar olde foto van ut vuwèèrloosde Kastiel
- Bee ut café-losement van Roef Seinen
- Ut café-losement van Roef Seinen op un klenderblad
- Un inekleude ansigtkoate van de Heufdstroate
- De oldste ansigtkoate uut de gemiente Deever
- De organisasie van ut daarde student’nwaarkkaamp
- Monement Meule in Deever in Hollaand
- Noaberskop bij geboorte, seekte en staar’m
- De grond was deurgreuit mit worg en bente
- Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge
- Ansigtkoate van de legere skoele an de Heufdstroate
- Ut Student’npad is veur un diel ut Jeud’npad
- De koekies bint al op en de sukeloa is al anebreuk’n
- Frièrik haar veul leever boer dan tolk ewest
- Ut student’nwaarkkaamp gunk in 1934 wè deur
- Ut olde vaandel van Advendo is cultureel aarfgood
- Maxi-tiny houses in the Drentian village of Deever
- Advendo wön de ièste pries in de ièste ofdieling
- De sluuswagter woonde vlak an de Deeverse sluus
- Ut botterfubriekie van de fumilie Boarels in Wittelte
- Mit de stoomtrem van de N.T.M. hen Möppel
- Ut student’nwaarkkaamp in de Uilenhorst
- Pentiekening van de Keet 2.0 op de Heezebaarg
- Uffelters hept de reels langs de voat esloopt
- Mit de naachtboot van de Lemmer hen Amsterdam
- Un braandtoor’n van boomstamm’m in de Olde Willem
- Veiling van wat begön as de Saandkaamp
- Greinspoaltie 47 is neet op deselde stee nièr eset
- Ik heb in de kaamp eseet’n van juni 1969 tot juni 1970
- Johannes Franciscus was gien schout-bee-naacht
- Kaarke an de brink van Deever in mei 1963
- Op de Baarg op ut Kastiel in de winter van 1962-1963
- Woap’m van Deever an de Meulakkers in Deever
- De vudieling van de boermarke van Deever
- Ansigtkoate van Villa Nova op Zorgvliet
- De uutsigttoor’n op ut Kiekduun
- Pier Obe Posthumus hef moar 10 joar ekreeg’n
- Ut olde landhuus op Baark’nheuvel in 1891
- Wittelermoase heuilaan’n hept gien veldnèème mièr
- Adriaan Vermeulen hef de Aagterstroate eskildert
- De soldoat’nkaamp op ut heideveld De Oer’n
- Boerdereeje van Haarm Hessels in febewoarie 1933
- Tweeloeks wètervaarftiekening van ut hunnebedde
- Ut eulievaarfskilderee Wittelermoa van Fred Klaassen
- Iene grote vlakte van heide, russchen en bente
- Groepsbarakk’n Perú en Klondike an de Gowe
- D’r sit wièr un dikke skoerkerd aagter de skure
- Buut’nlaanders koomt ok hen ut student’nwaarkkaamp
- Oldste ansichtkoate van de uutkiektoor’n
- Ik hep ut neet edoane, ut gebeurde aagter mee
- Ansichtkoate van de boerdereeje van Klaas Fledderus
- S.S.-Jongeskaamp in ut olde N.A.D.-kaamp
- Un tiekening van de kalkoo’ms an de voat
- Ut nep-Jan-Haarm-Pol-baankie an de Woaterseweg
- De hüsies van de Stichting Sint Anthony Gasthuis
- Uutkiektoor’n an de Bosweg bee Deever wöd esloopt
- De twee fageus sylvatica atropunicera bint dood
- See woll’n Balsmoa de doodstraf gee’m
- De ofsender is K. Dijkstra- 9R3K3B
- N.S.B.’ers saat’n vaaste in de skure van Balsmoa
- Rooms Katholiek Vacantie Centrum op Zorgvliet
- Excelsior in de consistoriekèmer op 22 mei 1954
- Ut ièste sunnepaneel’npaarkie in de gemiente Deever
- De kaarke van de Sint Andreas parochie
- Skildereeje van de boerdereeje van Henduk Neeboer
- Ut Deeverse vuset overvöl ut gemientehuus
- De olde ULO-skoele an de Tusschendarp in Deever
- Begreu’m wödd’n in de kaarketuun van Deever
- Un acrylskildereeje van de bos aagter de Titanialaan
- Doctor in de regten Lodewijk Guillaume Verwer
- So ai’j seet bin ik nog in Deever
- Fraanse veteraan hef ut over sien Deeverse avontuur
- Studiosi Iuvare Delectamur regelde de waarkkaamp’m
- De Matchless moter mit nummerbröt D-5389
- Skildereeje van ut veentie an de Doldersummerweg
- Bint klinkers uut un Nazi-vliegveld aarfgood ?
- De karre van Klaas Echten in de Kloosterstroate
- Boortoor’n van de N.A.M. wöd braandtoor’n
- Ut roadhuus an de Gemientehuuslèène in Deever
- De Citroën mit veurwielandrieving van Willem Seinen
- Ansichtkoate van de camping an de Bosweg
- Coöperatieve Zuivelfabriek Ons Belang in Wapse
- Un skiere kleur’ntiekening van Willem van Spronsen
- De brink van Deever in de snee
- Roef Smit skref over ut N.A.D.-kamp an de Gowe
- De Grönnegerweg was tot an de Gowe un saandweg
- Ut café mit de concetsèèle van Klaas Marcus Balsma
- Ut olde plèèsnèèmbröt Wapse – Gemiente Deever
- De Heufdstroate in de richting van Kalter’n
- Ur wöd laand mit un veldnèème vukogt
- Feest op ut plein veur de skoele an de Heufdstroate
- Eise Winters deud ut onderhold an de sneeploog
- Deeverse oorlogsgrafstien’n stoat bijna in Duutslaand
- Disse stee wödde agin neet ut Bultie enuumt
- Ut is drok bee de löswal an de Deeverse brogge
- De Nederlaanse Volksdeenst en de Winterdeenst
- Zorgvliet hef sien eup’mlogtmuseumpie
- Un olde foto van Engelke Jan Boneschanscher
- De ièste kroeg an de aandere kaante van de bos
- Veiling van veer vielaas van Verwer
- Plèètie 88 uut Bussink’s album Mien laand – Drente
- Greinsstien langs de Voat tussen Wittelte en Uffelte
- Jacob Oost is viètug joar veemaarktmeister
- Stoomsüvelfubriek an ut Katt’nende in 1908
- De seeoad’nd van Henri Koeling op ut maarktturrein
- De meule De Vlijt in Oll’ndeever in de snee
- Tiekening van de wiendmeule in Oll’ndeever
- De burgemeister hef de juuste beslissing eneum’m
- Un laandweg in de gemiente Deever in 1920
- De goldsuukers van ut jongeskaamp De Eikenhorst
- De Woaterseweg in de snee in jannewoari 1942
- Vugèdering van burgemeister en wetholders in 1953
- Woar was ok a wièr ut Bultie, bin ut ee’m kwiet
- De lèèste fotos van de Keet op de Heezerbaarg
- Olde dokterswoning an de Heufdstroate
- Ansichtkoate van pension Villa Nova uut 1972
- In de kantine van Ellert en Brammert
- Nicolaas en Klaas Houwer bint neet eruumt
- Ansichtkoate van heujwaark an de Westerdrift
- Advendo wöd dit joar 100 joar’n en dus konunkluk
- Leeve Tecla, wöd moar echt gelokkug
- Gien eet´n en gien siegerett´n an de Jeud´n gee´m
- Un fresco (?) op un mure in de cafetaria an de brink
- Un tiekening van ut olde gemientehuus an de brink
- Ansichtkoate van de Kastanjelèène in Oll’ndeever
- Un tiekening van de boerdereeje van de Van Westers
- De winkel van Aubert Kuper an de Deeverse sluus
- Jantie Bos sög un kosthuus in Den Haag
- Sukersakkie van de Saandkaamp an de Heezeresch
- Bee Kloas Benn’n in de Aachterstroate
- Olde boerdereej’n an de Kruusstroate in Deever
- In de oorlog un ballegie trapp’m op ut Mastenveltie
- Ut oorlogsgraf van Kloas en Koop Houwer
- Johannes Franciscus wol in de poletiek
- Plotseling en wreed stond de dood voor de broers
- Grote bosch- en heidebraand op Zorgvliet en Woater’n
- Seu’m Fraanse parachutist’n op ut kaarkhof
- Dorpskragt’n sneujt struweel en bossies
- Sukersakkie van café-restaurant Johan Blok
- Ut boer’ncafé van Haarm Hummel an de brink in 1903
- Foto uut 1918 van hunnebedde D52 in de Stienakkers
- Stön ur een pothokke bee Oarend van der Helm ?
- Eup’mlochtspul mit de titel Keuning van de Vlakte
- Ie kunt ok buut’n op ut turras van ut Ruterhuus sitt’n
- De Venus van Leggel wödde evunn’n in Deever
- Fotobookie ‘Diever in oude ansichten’ van Bart Eulie
- Woar was ok a wièr ut Bultie
- Ut fototoestel van Hansie Kuper uut Noordwolde
- De commesoarus leut hum deur Deever ried’n
- De kiep’m leup’m lös op de brink bee de braandkoele
- Deur de haand van de vijaand vusmölt’n tot geweld
- Ut kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever
- Willem Mulder vukog sien welbeklaante meule
- Arbeider vön un hiele urne bee ut hunnebedde
- Woar is de greinsstien bee ut Schultehuus eblee’m ?
- Ut begun van de toerist’nindustrie noa de oorlog
- Wee woond’n noast Appie Kiep in de Peperstroate
- De koate van Geese Schoemaker saat ur ok tuss’n
- Huus mit starke draank vurgunning in de Saandhook
- Vurbou van tabak, hop en cichorei op Woater’n
- Ut huus veur de boo’mmeister van de Wapser skoele
- Un hiele lange optogt op un skiere logtfoto
- De seu’m lange staarke ieser’n balk’n van Oere Chris
- Van de keuning mög Obadja sien kaarkie bau’n
- De kaarke en de toor’n an de brink van Deever
- Elfenkeuneginne Titania döt ut mit Spoel de Wever
- Ut lusefasdösie van de resterasie van de kaarke
- Skiere olde ansichtkoate van swömbad Deeversaand
- Ut hüsie woar mien opa en oepoe hept ewoont
- Un olde automobiel in de Deeverse bos
- De villa Villa Cornelia is publiek bee insate eveilt
- Greinspoaltie 74 stiet ok bee de vurropte Tilgröppe
- Greinspoaltie 55 stiet an de Appelsgascheweg
- Schildereeje ut ‘Binn’nhuus Deever (Drente)’
- In de tuun aachter ut huus van de boo’mmeister
- De ingang tot het weiland ‘de Helprichskaampe’
- Jacobus Franciscus lig bee de kaarke in Buil
- Greinspoaltie 49 an de Mond’n op Zorgvliet
- Greinspoaltie 45 stiet an de Verwersweg op Zorgvliet
- Ut anplakbiljet van ut eup’mlogtspel Hamlet
- Aan den Jongeheer Dirk de Wit Dz. in Bovenkarspel
- Bakkereeje en kruudenierswinkel van Alle Brouwer
- De brons’n vuurpot uut de Vledder Oa
- Is de Deeverse kaarke in 830 ebaut op un hunnebed ?
- Roggemiete sett’n an de Grönnegerweg bee de Belt
- Heiug sigt op ut dörp Deever en de Noorderesch
- Greinspoaltie 44 steet vlak bee de Verwersweg
- STAKO-meubelen: STApelbaar en KOppelbaar
- De melkkarre mit Appe Noorman op de Veentiesweg
- Un neemoedse traplift in ut olde Amsterdamse huus
- Slimme Kees hef Deever opeknapt mit un dreeloek
- Ie hept an ien stuk deur honger
- Ut skiere logo op ut breefpupier van Japie van Goor
- Ut lei’n dak hef ut vie’msestug joar ut ehöll’n
- N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma such un deenstmeid
- Ut dak van de toor’n kö’j mooi boo’m de boo’m seen
- See hept Keuning Kimbelijn in 2002 espeult
- De leste skoeldag van de Witteler skoele in juli 1967
- Ut lusefasdösie van hotel-café-restaurant Blok
- De olde boerdereeje van Jan Tabak stön an de weg
- Un olde ansichtkoate van ut mr. A.C. monement
- Was ut jongeskaamp an de Gowe wè so ideaal ?
- Henduk Jan Noord vön twee potties op de Oosteresch
- Ut nutuurmuseum op Woater’n hef ut ok neet ered
- Nog un foto van de vragtwèg’n mit kentiek’n D-14361
- De Chevrolet automobiel mit kentiek’nplète D-832
- Bromdozems in de Heufdstroate van Deever
- Iene knolle steel’n is net so aarg as 100 gull’n steel’n
- Ut mislukte monementie veur ome Piet bee de U.L.O.
- Digitaal skildereeje van un huus an de Grönnegerweg
- De moter mit nummer D-431 van dokter Miedema
- De bau van ut Deeverse skut an de Deeverse brogge
- Vrachtauto mit nummer D-14361 van Knelus de Graaf
- Plèètie van de boerdereeje van Van Wester’s jongen
- Ansichtkoate van un gesicht op de Deeverbrogge
- Is de DNA-boom bee ut Roathuus in Deever kuunst ?
- De kaarke an de brink in jannewoarie 1963
- Geöffnet durch Gericht des Marinebefehlshabers
- Jacobus Franciscus bedaagt de nème Zorgvliet
- De ièste kampjongen bint now allemoale tachtugers
- Ut Witteler skut wödde in de somer van 1880 esloopt
- Woap’mstien bee de boerdereeje an de brink is vot
- See woll’n de duvel van Deever leem’slange gee’m
- Foto van kiender van de skoele op Woater’n uut 1970
- De ièste boer op ut laandgood Zorgvliet op Woater’n
- De Maatschappij vurkog ut gestigt mit 1300 bunder
- De gemiente kog de boerdereeje van Swatte Gièt
- Is dit ut lèèste skildereeje van Hans Kuper ?
- Un mooi uutsigt over un bauakker op de Noorderesch
- Un skier wètervaarfskildereegie van De Grüne Vrou
- Wie hef un foto van de moter mit kentiek’n D-5051
- Un hiele rèère anval van shakespearitis an de Bosweg
- Woon’n an de Peperduurstroate in Deever
- De oldste boom in Deever steet an de Heufdstroate
- Bee toer’n höl ik ee’m un natte lappe um mien kop
- Ik wete ok neet of mien Engsels wè so good was
- De publieke vukoop van ut laandgood Zorgvliet
- Ut ende van de meule an ut Katt’nende in Deever
- Meule De Vlijt steet an de raand van de Westeresch
- Un stereofoto van de olde Peperstroate uut 1950
- De oam’d dat Kennedy wödde vumoord
- Ansichtkoate van de Greinspoele – 1958
- Ken ie se nog … die uut Deever
- De keutereegies in Deever bint de egte kleine hüsies
- Ut huus van tummerman Henduk Niesing in de snee
- Foto van kiender van de skoele op Woater’n uut 1971
- De Skeeve vukochte neeje en tweedehaans trekkers
- Henduk Niesing hef de neeje boer’nlienbaank ebaut
- Greinspoaltie 71 stiet in de Olde Willem
- Un foto van de bau van de kattelieke kaarke
- De Witteler reisvereniging op un platform op Schiphol
- Mr. L.G. Verwer vukogte 1600 hectare an Floris Vos
- De Kochbunker in de Brook’n in Wittelte is restereerd
- Pietereuliekarre van de Garries’s jongen bee Jan Krol
- De Vuurpanne an de Peperstroate in Deever
- Ut Schultehuus an de brink van Deever in de snee
- Wie vumoodde twee beuk’n an de brink van Deever ?
- Manneke Pis van Zorgvliet op un protestplaquette
- De dorpsboer’nleider benuumd de dorpsboer’nroad
- Fumilie Verwer vurkoch 928 iekeboo’m
- Bee ut café mit un mooi sigt op de brink van Deever
- Ut huus mit de nème De Iemenhof in de snee
- Henduk Niesing hef ut huus De Iemenhof ebaut
- Ut olde boerdereegie van Warries in Oll’ndeever
- Jantina Figeland excelleert in 13 openluchtspelen
- Un neeje pachter in café Brinkzicht
- Rogge döss’n bee Garriet Jan Wesseling
- Advendo op ut muziekconcours in Tuk in 1949
- Ut oorlogsgraf van Antonius en Jozeph Janssens
- Wièr un hiele skiere tiekening van Johannes Minderaa
- Hunnebedde bee Deever veural wè en veule beklöm’m
- N.S.B.-burgemeister Pier Obe Posthumus
- Glasmuseum De Spiraal an ut Meul’nende in Deever
- In Oll’ndeever bint de skuur’n van de Vinke vot
- Jans Roelof Tabak lig onder un oranjebroene plèète
- Tiekening van veer boerderee’n in Wapse
- See hef mièr dan düs’nd kiender in de klasse ehad
- Abram Moesker steet veur sien V.I.V.O.-winkel
- Zicht op ut Brinkie en de kleine Peperstroate
- Keimpe Roosjen in ut Oranjehotel in Scheveningen
- Van Osstraat te wijzigen in ’t Kasteel
- Un offesleet’n grafstien veur un ienvoldige deure
- Un doodloop’nde of neet doodloop’nde saandweg ?
- Bert Elmendorp hef de kaarke en de toor’n etiekent
- Un skildereeje van un olde hutte in Deever
- Un olde auto bee ut hunnebedde an de Grönnegerweg
- Greinspoaltie 49 steet now an de Mond’n
- Hoe sit dat now pusies mit greinspoaltie 45 ?
- Un survettie mit een rère reclame onder un muffin
- De Deeverse roggemeeërs van mr. A. C. van Daalen
- De Germaansche S.S. vugèderde in café Balsma
- De bos bee de boerdereeje De Uilenhorst
- Ut pothokke in de gemiente Deever
- Vukwisters haad’n un laampe van wè 40 kiès’n
- Ut lee’m möt neet vleeg’n, moar fladder’n
- Swat-wit 8 mm film mit nummer 58245265 uut 1939
- Un Spartaans hangkottie op de Langparkeerbrink
- Kiender van de legere skoele in Deever in 1949
- Is disse foto in ut Ekingersaand emeuk’n ?
- Ut turrein van ut eup’mlogtspel hef fl. 51.000 ekost
- Groet’n uut de Kaamp bee Deever
- De burgemeister hef GW3151m of loat’n knall’n
- Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet
- Ut drama op 10 april 1945 op ut maarkturrein
- Stichting van vukaansiecentrum Ellert en Brammert
- Monsters neem’m veur de melkfubriek van Deever
- Burgemeister Ome Kees wol awièr de boas speul’n
- Un greinsstien van de marke van Deever en Wapse
- Café-restaurant Blok an de Deeverbrogge giet dichte
- Un hiele mooie olde fotokoate van de Dorpsstroate
- Ut Bultie lig an ut ende van ut Swatte Pattie
- An de Riekseweg bee de sluus an de Deeverbrogge
- De ièste ondergrondse tillefoonkèèbel in Deever
- De Hunnebedweg löp vlak langes ut Pottiesbaargie
- Oense ièste wedstried wönn’n wee mit 21-0
- An ut gebak op de lèèste skoeldag in Wittelte
- Un olde dikke beuke mit hiel veule tatoeasies
- Kiender van de Witteler skoele in de dier’ntuun
- Un Kalterse melkbusse stiet in un gerasie in Sweed’n
- De kèèle Oll’ndeeverse meule op de kèèle Westeresch
- Elk somerhüsie hef sien eig’n bièrputte
- De cantineholders in de Kaamp bint good tevree’n
- De Deeverse musiek in de Heufdstroate in Deever
- Witteler skoelkiender bee un Oavelter hunnebed
- De Canadees’n hept Deever op 12 april 1945 bevreet
- Aagter de meid’n an, moar wè mit militaire putroejes
- Ut kebiedskeet’n an de Ten Darperweg in Wapse
- Ut skiere woap’m van Deever aagter ut reet
- Een foto van de broers Anton en Jozeph Janssens
- Kiender bee de legere skoele op 22 mei 1931
- Woar is ut plakbook van ut jeugdschaaktournooi
- Un old vusleet’n keutereegie op ut Aagterste Kalter’n
- Woar hef disse Deeverse greinsstien estoane ?
- Ut beeld van Gijs Smeekes stiet now bee un holtwal
- De Wapser Jong’n op ut Deeverse sportveld
- Ut passeneel van ut distributiekantoor an de brink
- Aagterkleinseune skref over Hans Kuper
- Willem van Beek hef ok in ut jongeskaamp eseet’n
- Fitting In Or Fitting Out That Is Not A Question
- Un skildereeje van un olde boerdereeje in Deever
- Ut sundagse suvies van de gemiente Deever
- De Witteler Baarg is toch un rieksmonement ewöd’n
- Un pèèr diel’n van ut suvies van de gemiente Deever
- Sölfklever van ammeteursender Zeemeermin
- See hept De Buitelbam an de Binnenesch eupm’t
- Albert Egges’s fotoos van sien troetelhunnebedde
- Klaas Marcus Balsmoa is 77 joar ewödd’n
- En meldt den omzwervende niet …..
- Ut Kastiel wödde gelokkug nooit Van Oslaan enuumt
- Neeg’nde regiment, tweede batteljon, daarde compenie
- Soldatenkamp op de Oeren bee Wapse – 1905
- De kleuterskoele wödde op 31 augustus 1955 eupm’t
- Ur möt wièr ekapt en esnujt wödd’n bee D52
- De meule van Frièrik Westerling is ofebraand
- Ut winkeltie van Batta en Lammegie Bolding
- Veer skeetbèèn’n op de Nul bee Wapse
- Woap’m van Deever an de Heufdstroate in Deever
- Ansichtkoate van ut Monement in de bos van Deever
- De saandweg hen de Deeverbrogge in 1906
- De keuning van de vlakte op klomp’m
- Kaarke an de brink van Deever in 1933
- De Shell haandpompe bee gurasie Rolden
- Gien deure in de toor’n an de brink
- Tiekening van de kaarke an de brink op un tegel
- Un N.S.B. propaganda-oam’d in café Slagter
- Un aarg net huus mit twee braandvreeje kluus’n
- Ik hep oarig wat last van mien voot’n
- De twee bolderstien’n van Henduk van Joapie
- Woap’m van Deever an de Kloosterstroate in Deever
- Veiling koornmolen met bijbehoorenden molenberg
- Ut ièste kaamphuus hedde d’ Olde Stee
- Ut gesin Zaligman vurhuusde in 1936 hen Möppel
- Soldoat’nkaamp op de Oeren bee Wapse – 1908
- Uitkiektoor’n in de bos van Baark’nheuvel
- In ut neee gemientehuus an de brink van Deever
- De Nimrodseun’n skeut’n de probleemswienties of
- De bouw van de noodbrogge an de Deeverbrogge
- De keuk’n van de jongeskaamp an de Gowe
- Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud mit kleinkiend
- Bee ut huus van Roef Hünneman en Trientie van Eijk
- De fumilie van scheuper Barteld Oost op ut Kastiel
- Ut transformatorhüsie an de Wittelerbrogge
- De Dikke Stien’n in de Stienakkers op de Heezeresch
- De Dwingeler Stroom is ut greinsriviertie
- Wee felicetièt oe mit ut slèèg’n veur ut exoa’m
- Boerdereeje mit de koe boo’m de doake
- Veur de tente in de kaamp bee Deever in 1906
- Ut doktershuus van de gemiente op de Noorderesch
- Geetiesern stalrèèm – model Deever en model Wapse
- Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt an de Tusschendaarp
- ’24 Gezichten te Zorgvlied’ bee Noordwolde in 1895
- Poasvuur in Deever, Wapse en Wittelte – Poas’n 2016
- Ee’m un tiek’n van lee’m uut Deever, 22 juli 1943
- De ièste badmeister van swömbad Deeversaand
- Un seilskip in de Dreinse Heufdvoat bee Wittelte
- Woar is de lieste mit de vreewilluge monement’n ?
- Fraanse aksies op 9 april 1945 an de Gowe
- Neeje tieken’s op olde grond bint vut
- De kogelvangers liekt wè piramid’n in uut saand
- Ik bin Wim Schouten uut Schiedam
- Fritz Habener is de moordenaar van 10 april 1945
- Sukersakkie uut 1963 van openluchtspel Deever
- Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth is overlee’n
- Roef Offerein uut ut bestuur van de Boermarke
- Wie hef ur olde fotoos van de Wapser botterfubriek ?
- Arbeidsman Knelus hef in ut N.A.D.-kaamp eseet’n
- De Doldersumse kemping ‘de Zonnekamp’
- De bool van Vesalius Mobachius wöd vukogt
- De webstee van ut museum Radio Wereld in Deever
- De burgemeister is de boas van de hypotheekbaank
- Jan Winters hef de rove van de rechter klompe of
- See hept wièr alle rogge uut de meule usteul’n
- Un trouwjurk van siede van un Fraanse parachute
- Breimer – In ’t goeie maark … is Centra staark
- An de Jongedame Jantina Hendrika Pot in Coever’n
- Huygen Groote Maeth, een veldnème uut 1639
- Kiender van de U.L.O.-skoele op de foto
- Ut huus van de koen’ndokter Van der Eijk
- Hept de wol’m die Spaanse koon’n al utemoort ?
- De Veentiesweg an de kaante van de Kastanjelène
- Un witte boswal an de Ten Darperweg in Wapse
- Un dood espeut’n lappe baulaand
- Wilde swienties op Woater’n
- De greinse tussen de gemient’n Deever en Vledder
- De paus hef Henduk Bos ok un goll’n medallie egee’m
- Un fragmentie uut ut vurlee’n van Hotel Villa Nova
- Bee ut winkeltie van Jan ter Heide an de Heufdstroate
- Roadsstokk’n lees’n in Ut Winkeltie op Zorgvliet
- Ièste plattegrond van ut onderdukershol
- Wie hef fotoos van ut SHELL-tankstation in Wapse ?
- Un deeglukke, staarke en welbeklaante meule
- Ut hüsie van de broggewaagter an de Gowe
- Mien nème is Rob Koghee. Wie kent mee nog ?
- A&O-winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze
- De saandweg hen Ellert en Brammert
- Ur was gien wèter en de braandspuite was kapot
- Giet ut husie van de fumilie Andree teeg’n de vlakte ?
- De Gèper boo’m de drogistereeje Henduk Moesie
- Hoe ai’j könt boerk’n op aarme grond
- Gebient’n van de skulteboerdereeje bee ut skultehuus
- Hiele olde boerdereeje braant of in Oll’ndeever
- Van wie was de Opel Olympia Record – UD-10-18 ?
- De lèèste melkbuss’n, de lèèste melkrit ……
- Saandige en hadde saandige heide en saandduun’n
- Ut ende van ut laandgood Baark’nheuvel
- De olde kapelle van Obadja op Zorgvliet
- Plèties in heufdstok 3 van de Magnum Opus
- De kapelle van Obadja noa de uutbreiding
- De kapelle van Obadja veur de uutbreiding
- Kuunstmest veur de boer’n uut Wapse
- Woar is ut pothokke en woar is ut hüsie ?
- Roggemiet’n op de Noorderesch van Deever
- Un kuierrontie langes de Dikke Stien’n
- Eetsèle in un holt’n barak in kaamp De Eikenhorst
- In 1968 waar’n wee in ‘de Streuper’ op vukaansie
- De drogistereeje van Moesie Peep an de Heufdstroate
- Disse ansichtkoate van de Dikke Stien’n is un topstuk
- Un olde foto van un Deeverse en un Wittelterse
- Un tiekening van ut huus Zorgvliet op Woater’n
- De rogge steet an de gaaste teeg’nover De Eschhorst
- Ut keutereegie van Gaarke Bakker’s jong’n in Deever
- Un mooi uutsigt over de mooie Heezeresch
- Vusiering van un groeve op de kaarkhof
- Roefie en Jannoa van Ankör’m wöd eruumt
- Un tiekening van de olde kaarke an de brink
- Un blau sukersakkie van hotel Johan Blok
- Twee ansichtkoat’n van de Dorpsstroate op Zorgvliet
- Legerplèse Deever – 15 september 1915
- Een annekkedote in ut Deevers van Jan Hessels
- Beeld bee de kaarke kreg een skoonbraandbeute
- Palmpoas’n en poasvuur sleep’m in 1939 in Deever
- Vèke liekt wee wat wee agin neet bint
- Old en nee bee de vreewilluge braandwièr in Deever
- Scholte Niesingh woonde moar köt in ut scholtehuus
- Poesie van de dood op un grafstien uut 1911
- Andreas-parochie viert 100-jarig bestoan in 1984
- Van de trouwstoet wödd’n oarig wat fotoos emeuk’n
- Automobiel mit kentiek’n D1 red deur Deever
- Dieveren op un bröt uut Paries in ut Rieksmuseum
- Ut bloem’mhuus Hofman steet leeg
- Un nee uurwaark in de toor’n van de gemiente
- Shakebeer or not Shakebeer, that’s not a question
- De fagus sylvatica atropunicera an de Aagterstroate
- Skildereej’n van ut boer’ncafé van Wolter Benthem
- Ut olde boer’ncafé van Jan Boarels an de brink
- Un Duutse annemer leg Spaanse lei’n op de doake
- Woar is ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol ?
- See hept ut maarktturrein nog wieder vurinnewièt
- Un kattelieke jeugdhaarbaarg van de K.V.C.
- De streek Wittelte hef in 1928 stroom ekreeg’n
- Gien stoplogt’n moar un deurrierotonde
- N.S.B.’er Posthumus wödde burgemeister van Deever
- Veur wie in de gemiente Deever de klokk’n luut
- Dörpsgesigte vanof ut Swatte Pattie
- Waètervaarftiekening van de Peperstroate in Deever
- De parechutist’n koomt de ièste Deeves’n teeg’n
- In Oll’ndeever stiet nog un Deeverse greinsstien
- Veul heil en seeg’n in 1906
- In de winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze
- In ut café van Jan Pot an ut Wittelerschut
- Wat is now ut adres van Wittelte 38 en Diever 73 ?
- Oprigting van un tabakskaarvereeje op Zorgvliet ?
- Wee wilt de toal van oense mow bliem’m proat’n
- Nee fotobookie over ut vuleen’n van Deever
- Ut looppad an de Dorpsstroate bee Obadja
- Buut’ncentrum De Jonge Wacht aagter ut Witte Huus
- Un olde boer’nkarre bee un olde skure op ut Kastiel
- De ièste stee van de greinspoal’n 41 tot en mit 77
- Fumilie Aubut Strik felisitièt Garriet Zoer van hatte
- Ut Holocaust Naèm’m Monement in Amsterdam
- De Chevy Stylemaster van dokter Broekema
- Poasvuur slepers op de brink bee ut gemientehuus
- De Galama State an de Hünderweg op Woater’n
- Sicht op de diek rond ut swömbad Deeversaand
- See hept de uutbau van villa Zonsopgang wegeknooit
- Ut Meul’nende in Deever in 1958 en in 2012
- Olde spull’n van Migieltie op Zorgvliet
- Twee boerdereegies op de Baarg op ut Kastiel
- Dütse piloot stotte in 1944 nièr in de Olde Willem
- Kiender bee de legere skoele 4.0 an de Heufdstroate
- Ut Hoarskut in de Voat bee de Gowe in 1884
- De rogge steet an de gaaste bee de meule
- De olde kaarke an de olde brink van Deever
- Twee melkbuss’n van Willem Nijboer op ut rikke
- De Thijs, Jan en Roelof Eggink stroate in Wapse
- See gaa’m heursölf un bauvugunning
- Pentiekening van hunnebed D52 van Arie Goedhart
- Fraanse para’s laand’n per ongeluk bee Deever
- Tiekening van de Noorderesch van Deever
- Aquarel van de Dikke Stien’n van Marjolein Kruijt
- Tiekening van de boerdereeje van Henduk Mulder Jzn
- Un hiele mooie tiekening van ut Kastiel in Deever
- Tiekening van de kaarke an de brink van Willem
- Holtskoolsketse van un boerdereegie op ut Kastiel
- Kiender van de Witteler skoele in de zomer van 1949
- Un gediggie op un W.C.-deure in de oorlog
- De stoomwolspinnereeje wödde in 1912 vukogt
- De massienale wolspinnereeje an de Deeverbrogge
- Un D.A.B.O. bus bee de overstaphalte op de löswal
- De narciss’n stoat bee greinspoal 47 mooi in de blui
- Veer Stako art deco aarmstool’n ut un kaarke
- De gemaèl’n bee de Deeverse sluus
- Ut Witte Huus bee de kattelieke kaarke op Zorgvliet
- Wie hef de geetieser’n ouroboros mit eneum’m ?
- De logtkièrl deu in Deever mit an de film Fanfare
- Ur stoat wat melkbuss’n mit nummer 97 an de weg
- Ut stuwgie van ut Olde-Willem-nepstuwmièr
- Un ansichtkoate van ut Monement an de Hoarweg
- Legere skoele 1.0 en legere skoele 2.0
- Ut nep-Deceauville-lorregie is neet vot
- Ut kantoorpasseneel veur ut olde gemientehuus
- Ut huus van veearts Boerhave an de Deeverbrogge
- Op Zorgvliet wödd’n ok klomp’m emeuk’n
- Ut Baargie van Japie Snuuk’n op un foto uut 1975
- An de Deeverbrogge stön’n iens stoplocht’n
- Die mooie ieser’n Deeverse dreejbrogge over de voat
- Skoft van de törfstikkers in ut Bakkersveentie
- Grof- en hoefsmit Abel Offerein an ut Brinkie
- De kaarke an de brink van Deever in 1936
- De lege legere skoele an de Tusschendarp in Deever
- Sukersakkie van Hotel Blok an de Deeverbrogge
- Tekening van de Aachterstroate van Jan Planting
- De saandweg deur ut Grünedal
- De breurs Haarm en Jaap Mulder weet ur alles van
- Ansichtkoate van de Deeverbrogge uut 1964
- Voetbalclub SHELL – Sport Houdt Elk Lichaam Lenig
- Ut vennegie de Koekoeksviever op Baark’nheuvel
- Plèties in heufdstok 2 van de Magnum Opus
- De melkbusse mit nummer 130 van Oarn’d Saan’n
- Titania smokt de wever Spoel met de eselskop
- Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever
- Wat over is van de braandpoal bee de Juniperusweg
- V.C.S.B.-kaamp’m an de Bosweg in 1922
- Kiender van groep II van de legere skoele in 1914
- Date et dabitur vobis. Geeft en u zal gegeven worden.
- De kaarke an de brink was un ruïne ewödd’n
- Bottermaèker Hans Neeboer van de Deeverse fubriek
- Ome Kees hef Peperstroate 6 lilluk weg eknooit
- Vukoop van Klein en Groot Woater’n en Zorgvliet
- De breurs Zeephat hept de stien’n van de meule ebilt
- Un tiekening van de kalkoom’s an de Deeverbrogge
- Tillefoons an de aandere kaante van de bos in 1955
- Ut spotturrein van kaamp De Eikenhorst an de Gowe
- Dreinse boboos in ut bestuur van Stichting Old Drente
- Holtsnede ‘In ut Deeverse saand’ van Haarm Ellens
- En wièr is ur een sjeikspier-prul de nekke um edreejt
- Ik dèènke altiet mit veul plusier aan De Eikenhorst
- De kaarke an de brink was un ruïne ewödd’n
- Mein’s veur en op de stelling van meule De Vlijt
- De jeneverstüver gung hen en wièr over de Brogge
- Twee vragtwaègn’s mit ut D-nummer van Aubut Strik
- De toor’n en de kaarke an de brink in de snee
- Ankomst van ut DSM-stoombotie an de Deeverbrogge
- Kaèle en saaie muur’n eseugt in de gemiente Deever
- Fotokaart van de offescheid’n skoele in Deever
- Op ut Deeverse hunnebedde stön un olde skure
- Ut geet lös op de iesbaène van Thialf in Oll’ndeever
- De Liendert is de iesbaène van iesclub Deever
- De skoapemaarkt in de kaarketuun bee de brink
- De Ford mit ut kentiek’n D-5589 van Jan Mulder Wzn.
- Withalte lig op 4000 stapp’m van Stienwiek
- Göng elke jonge mit un sierspeltie hen huus ?
- Ut ransjièrturrein van de N.T.M. an de Deeverbrogge
- Un logtfoto van ut Katt’nende van dokter Broekemoa
- Suster Broer op de Spatta mit kentiek’n D-9908
- Deever möt hiel sünig weed’n op sien saandweeg’n
- De pette van de arbeiders van de gemiente Deever
- Greinsstien mit ut Deeverse woap’m an de brink
- Un tiekening van Roelof Otto van Koert op un leie
- Over de Baarg van Wittelte
- Mooie olde ansichtkoate van swömbad Deeversaand
- Elk lid kreeg so moar un hiele kilo botter veur niks
- De kalkoom’s an de Deeverbrogge wöd op eknapt
- Wat hef Rutger Bondam in Deever eskildert ?
- Un lepeltie mit de toor’n en de kaarke an de brink
- Jan Planting hef de voat an de Brogge etiekent
- De N.S.B. vugaèderde bee Klaas Marcus Balsma
- En vuvluukt is hee die mien bott’n beweegt
- Un stereofoto van de toor’n en de kaarke an de brink
- Boomstamgimmestiek van N.A.D.‘ers
- In Deever köj ok op skiere skelp’mpatties fiets’n
- De bushalte van de D.A.B.O. bee hotel Blok
- Ut aarmlastige V.V.V.-kantoor op ut maarktturrein
- Greinspoaltie 56 möt nog evaarfd wödd’n
- In Deever haad’n alle Mulders un beenèème
- Un citaat over de Witteler Baarg
- Un olde foto van kiender van de skoele op Woater’n
- Laandgood Castra Vetera op Zorgvliet wöd vukogt
- De Maatschappij hef sien laand op Woater’n vurkogt
- Bee de winkel van Flip Zaligman in de Heufdstroate
- Un paèr leed’n van de Deeverse mesiek in 1930
- De Oele op ut pièdemaarktturrein in Deever
- Gerrit Hielkema bee de ièste ijscobak op Zorgvliet
- Disse greinsstien kreg wièr un mooie stee
- Ut oorlogsmonement bee ut Greinsstuwmièr
- Over ut ies van ut Greinsstuwmièr in de Deeverse Bos
- De meule van Oll’ndeever in ut teeg’nlogt
- De olde legere skoele an de Heufdstroate in Deever
- De Ruijter de Wildt overleed in 1870 op Woater’n
- Henduk Onstee Sr. op de moter van sien swoager
- De toor’n en de kaarke an de brink in 1925
- In de vette kö’j de piepe van de botterfubriek seen
- De Heufdstroate bee ut café-losement van Roef Seinen
- Wie hef de veer deur’n van ut Witteler skut ekogt ?
- Nog un swat-wit ansigtkoate van ut hunnebedde
- Plèties in heufdstok 1 van de Magnum Opus
- Vuile N.S.B.-propaganda mit de kaamp an de Gowe
- Jantie hef un skier neejoaskoatie hen Sijtske estuut
- Ansichtkoate van ut café van Berend Pik
- Donkere noajoarslogten boo’m Deever
- In de winter bee ut Snookvene in de Deeverse bos
- Chevrolet vragtwèèg’ntie mit nummerbröt SB-31-53
- Ut bouw’n van un legere skoele in Deever
- Anbesteding van ut snee skoe’m mit de sneeslee
- An de Deeverse brogge en an de Deeverse sluus
- Boerdereegie van Rensinus Garries op ut Kastiel
- Verwiède tufstien van de kaarke an de brink
- Trek oen jasse moar an, dan goa’w hen de netoaris
- Twee fietsers en twee maègies in Veldhuus’n
- Mit de sundagse pette op op de petret in Oll’ndeever
- De ploog van Abe in de dam van Roef en Jantie
- Un olde saksiese boerdereeje an de weg in Ten Darp
- Un waslappie mit ut woap’m van Deever
- De olde beltmeule en de olde fubriek an ut Katt’nende
- De vlagge aansumme en ok nog ies halfstok
- Olde fotoos van ut gemaèl bee de Deeverse sluus
- An de gaaste esette rogge op de Pachtkaampe
- Ut pension van Gijs van de Broek en Griet de Leeuw
- Nummerbröt D-12882 op de Ford van Hans Hatzmann
- Mit de auto op vukaansie in Deever in de oorlog
- Un skiere swat-wit foto van Deever in de winter
- Wolle uut de spinnereeje an de Deeverbrogge
- Ur stön neet veule over de noodbrogge in ut dagbook
- De kiender van de Wapser skoele in ± 1929
- De boerdereeje van Laamut Vos en Geesie Moes
- Jaap Hessels op de fietse in de Heufdstroate
- ’t Is moar hoe ai ’t in Deever bekiekt
- Sukersakkie van ut skultehuus in Deever
- De Deeverse sluus vrog in de mörn
- Disse stee wöd ok wè ut Bultie enuumt ?
- Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever
- Ut landgood Castra Vetera wödde vurkocht an Pasman
- Ik sate in barak Klondike, de laèste barak in de riegel
- Foto uut Oll’ndeever in ut Frese meul’nbook uut 1980
- Uutlegbröt veur ’n olde boer’nhof op Kalter’n
- Dorpsstroate in de 80-joar’n van de veurige eeuw
- Marmott’nveltie in de kaamp ‘de Eikenhorst’
- De olde meule van Veldhuus’n wöd ofebreuk’n
- De L.F.N.-logtfoto van de stee van Haarm en Jan
- Kiender van de Deeverse legere skoele in 1920
- De Melkweg boo’m de Olde Willem
- Harmanna Cornelia Coster woonde in de Iemenhof
- De dree kiender van Flip Zaligman en Hennie Wilda
- Un waètervaarfskildereegie uut de Olde Willem
- Un braandwièrauto en un vrachtauto van de gemiente
- Ansichtkoate van De Gavere en van De Robijn
- Un kriettiekening van de Kleine Peperstroate
- Kentiek’nplèt’n mit ut D-nummer in Deever
- Un olde tiekening van Jan Planting
- Ie kunt neet mièr veur oen poppie sjop’m in Deever
- De auto mit kentiek’n D-11935 van Henduk Brouwer
- De olde saksiese boerdereeje van Sikke Trompetter
- De olde kentiek’nplèt’n D-976, D-5595 en D-8464
- De maègiesvurening van de hervormde kaarke
- Ut bidplaètie van Clara Johanna Mulder
- Ut veurhuus van Koendert Krol sit in ut aachterhuus
- Ut jagthaèmtie is beekaans ut hiele joar deur leeg
- ‘Drie Fasen Van Een Gedachte’ hangt in ut roadhuus
- De opkomst van ut internet in de gemiente Deever
- Archaïsch utopische nepnatuur in ut Olde Willemsveld
- Un neet soon olde etse van Cock Overeem
- Bouw van Villa Nova anbesteed veur 6777 guln’s
- Oerdegelijke en onverwoestbare STAKO-leunstoelen
- See daacht’n dat ut un jeugdgevangenis was
- Hoe Haarm Bakker an un dikke segare kwaamp
- Un skildereeje van un Mariabeeld in de Mariakapelle
- De huus’n an de Kloosterstroate stoat op ut Bultie
- In de bou bee boer Oarend Bult in Oll’ndeever
- Ut eulievaarfskildereeje Ode aan Shakespeare
- Wie bint toch die vrou’n bee ut skultehuus ?
- Halifax B-11 LW-231 VR-F völ nièr in de Olde Willem
- De botterfabriek van Deever bestiet 40 joar
- Boer’ngerak van de gebroeders Haarm en Jan Hessels
- Un vingerhood mit ut woap’m van Deever
- De groet’n uut Deever op un koelkaastemagnetie
- Un tiekening van ut hüsie van Teunis Kuper
- De fumilie Aaldert Slot veur de bakkereeje op de foto
- Olde plaèties uut de gemiente Deever
- Ut keutereegie van Aubut Keizer veur op ut Kastiel
- See hept de saandweg deur ut Grünedal vurneelt
- De old-germaansche urn uut de Stienakkers is vöt
- Moar wet de toerist ok ut T.I.P.-kantoor te vien’n ?
- Ut weilaand van Jan Tees en Hillegie en Oaltie Seinen
- Ut tankstation van Blok an de Deeverbrogge
- Koate van de gemiente Deever in 1865
- Bakkereeje Gerard Krol hef twintug joar bestoan
- Wie wet ur now nog wat van vrogger in Deever ?
- Un heuiwaèg’n op de riekseweg bee Johan Blok
- De eeuwugheid begön as de klokke stille eset wödde
- Die olde kustanjeboom bee café Brinkzicht is vot
- Twee keutereegies op de Baarg op ut Kastiel
- Ut boer’ncafé in de veurkaèmer an de westkaante
- De offecier’n in de kaamp aat’n gien soldoat’nkost
- Jan Hessels vön un stien’n haèmer in de Hett’nkaamp
- Bint ur grafplunderaars in Oll’ndeever besig ewest ?
- De ièste en laèste krabbel van Jans Roelof Tabak
- Cent’n griep’m bee ut olde gemientehuus
- De ehoakte poaseierbuul van tante Nel
- Ut vurhaèl van Paolo over ut kaamp an de Gowe
- Kaèle wilg’n an de raand van de Deeverse bos
- Jan Booiman en Jan Booiman op un boer’nkarre
- De laèste schoemaèkers in de gemiente Deever
- Saand menn’n veur paviljoen Baark en Heuvel
- Twee skiere kleur’nfoto’s van de kalkoom’s
- Un pentiekening van de Peperstroate en de kaarke
- De auto mit kentiek’n D-7940 van dokter Van Nooten
- Kiender van de legere skoele op Eelde in 1956
- Ut swömbad Deeversaand hef 10000 gull’n ekost
- De offeskeid’n meugt neet Shakespeare speul’n
- De naèm’m op un wandelkoate van Baark’nheuvel
- Grös meej’n mit de sende in de Olde Willem
- De keuneginne bee de speulers van ut eup’mlogtspel
- Hengelossche bieren an de Deeverbrogge
- Alle 84 plaèties in ut bookie ‘Diever, ie bint ’t wel …’
- De skoele mit de Biebel an de Heufdstroate
- De gristelukke somerkaamp’m an de Bosweg
- Wat op 22 november 1944 en ur noa gebeude
- Ut anplakbiljet van de oam’d van de dree keunings
- Kiender bee de Witteler skoele an ut Pot’s Weggie
- De storm bee ut eilaand van Prospero
- Hielke Siebrand Schrale wödde in Wapse vumooid
- Kiender op ut plein veur de offeskeid’n skoele
- Wim Stuver vutelt over radioos in de oorlog
- Dörk Kist vumooidde Jan van der Helm
- Die fatale seu’mde febewoari in Kaark’nveld
- Retro-koate van de stoombooties an de brogge
- Un neeje braandspuite veur de gemiente Deever
- De kiender van de skoele op Woater’n in 1948 (?)
- Un tiekening van ut Aar’mhuus an de Grönnegerweg
- Ut lee’mswaark van mr. A.C. van Daalen
- Bee Bièrend Pik an de Kruusstroate in Deever
- See hept wat van ut fundement van Deever B evönn’n
- Bee ut café van Swatte Hendukkie an de Gowe
- Un knap lillukke ansichtkoate uut Deever
- De iéste cantine van Ellert en Brammert
- Wièr un horecabra mit turras ur bee in Deever ?
- Klaas Kleine’s kleinste kleine krabbel
- Ut broes’nde hart van de gemiente Westenveld
- Un ongebruukte anveloppe van de gemiente Deever
- De vlagge van de gemiente Deever
- Ut huus veur de dokter is op de Noorderesch ebaut
- Un tiekening van de Sint Andreas kaarke op Zorgvliet
- Alle kiender op de skoelfoto uut 1920 bint bekent
- Un skiere kleur’nfoto van Haarm Hessels
- De süvelfubriek bestön viètug joar in 1939
- Wie was toch die Jan van der Helm ?
- In ut Deevers besteet ut woord kopstubber agin neet
- De olde mestkrooie van Geert van Ankör’m
- See breekt de olde offescheid’n skoele of
- It troch Jaring Walta skildere portret fan Abe Brouwer
- Is dat Sierd Okke Roosjen doar op de fietse ?
- Ut loon wödde mit 10, 7,5 of 5 % vurminderd
- Koate van ut laandgood Baark’nheuvel – 1936
- De plakplaèties van ut eup’mlogtspul
- Ien kièr in de weke wödde de bièr eslaagt
- De Sint Andreasparochie bestiet honderd joar
- Is Frièrik Trompetter dood ekoo’m in de Oekraïne ?
- Fokke Dieuwko Lindeboom komp umme in Oekraïne
- De kanariegele plestik püte van de V.V.V. uut Deever
- Wat deud betonarbeider Marinus Pankow in Deever ?
- Domeneer Theo Rutgers prat teeg’n un doodskop
- Haarm Hessels hef Abe Brouwer ok op de foto eset
- Ièpels op de Smitskaamp’m bee ut hunnebedde
- See breekt de olde offescheid’n kaarke of
- De kiender van de Witteler skoele in 1955
- Zorgvlied – Gegevens in de webstee dbnl.org
- Vaè en seune Rolden bee de vreewilluge braandwièr
- Ut bluswaèter in de braandkoele is good te seen
- De doodgraèver mag gien vee weid’n op de kaarkhof
- Wie hef disse tiekening van de Oll’ndeeverse meule ?
- De streek Wittelte is veule older dan 21 mei 1040
- De evangelist Henduk Bett’n lig aachter Obadja
- In Deever agin neet un staandbeeld veur ut spittertie
- De stroom op Zorgvliet was in de oorlog op rantsoen
- De pufesser hef ut hunnebed bee mekèèr eknutseld
- Tjebbe uut Zorgvliet mit Maria uut Wapserau’n
- Neeje lidmoat’n van de hervormde kaarke
- Berigt’n in heufdstok Zorgvlied van de Magnum Opus
- Roubreef van de mow van Luise Ackermann-Hahne
- De gemiente Deever is un gemiente mit twelf starr’n
- In de winter jurk’n neei’n bee Berend Slagter
- Broambossies an de Holteweg in Oll’ndeever
- Ut braandspuithusie was ok ut liek’nhusie
- Ansichtkoate van café-petit restaurant De Harmonie
- Groet’n uut Zorgvliet bee Noordwolde in Fryslân
- Ut liek is hen ut braandspuithusie ebraagt
- Plèties in heufdstok 4 van de Magnum Opus
- Jean François Obbes stön op de Westeresch
- De parachute van twee Duutse pilot’n gung neet lös
- In de Heufdstroate bee ut postkantoor en de Kloeze
- N.A.D.’ers op un trappe in de kaamp an de Gowe
- De kiender van de Witteler skoele bee de Baarg
- Logtfoto van de rooms kattelieke kaarke op Zorgvliet
- Crescendo bee de Fokker F-36 PH-AJA op Schiphol
- Ut winkeltie van Hidde Visser en Trientie Diekstroa
- As ut kolder wödt in de Dreinse laandschop
- Allend sociale huurwonings op ut Dingspilhuusturrein
- Ik lope veuruut, moar ik goa aachteruut
- De olde Ford mit nummerbröt D-2620
- Bleuin’de broamboss’n bee de Ruterweg
- Wie hef ut Sjakie uut Spier sukersakkie uut 1991 of 1992 ?
- Dat bouseltie möt moar gau ofebreuk’n wödd’n
- Broamboss’n bee de Tillegröppe in de Olde Willem
- Wie hef un neeje dekstien veur ut hunnebedde ?
- Un lorrie mit reclame veur Ut Olde Willemsveldt
- Bleuin’de broamboss’n bee swömbad Deeversaand
- Lodewiek en Johanna kiekt oe moar mooi an
- Onderhandelen over krijgsgevangenen in Deever
- Wat hef Jan Garriet Kloeze in ut vuset edoane ?
- Un mooie olde foto van sangvurening Crescendo
- Un olde ansichtkoate van de meule van Oll’ndeever
- Un olde foto van de meule van Oll’ndeever
- Un plètie van meule De Vlijt op un lusefasdösie
- De palmslag van ut laandgood Castra Vetera
- Herinnerings an ’t Aar’mhuus an de Grönnegerweg
- De dooie eup’mboare legere skoele op Woater’n
- Woar stön ut winkelhuus van de gebroeders Zaligman ?
- Joden in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B
- De groeve van mr. A.C. van Daalen besteet nog
- Veul groet’n veur nichie Carla Verwer
- Achterkant ansichtkaart, verzonden in 1914
- Ut deepvrieskluus’nhüsie van de Witteler boer’n
- Beeld van de Aachterstroate in 1906
- Sic transit gloria mundi exercitum Castra Vetera
- Wanneer is Klein Woater’n Zorgvliet ewödd’n ?
- Vurkoop besittings van de aar’m Roef bee de Baarg
- Ansichtkoate van de legere skoele op Woater’n
- Ut Volkswaèg’nbussie van Oarn’d Uterwiek Winkel
- Zorgvliet – Pension Villa Nova- Ansichtkoate
- De ièste echte ansichtkoate van Wittelte
- Café Petit-Restaurant ‘de Harmonie’ op Zorgvlied
- Greinspoaltie 43 stiet bee de vurropte Tilgröppe
- Jeud’n mit de aagternèème Zaligman in Deever
- Jan Booiman is estör’m in Warnemünde
- Ansichtkoate van ut Meul’nende in Deever
- De U.L.O.-skoele besteet dit joar 75 joar
- Veule roggemiet’n op de Heezeresch bee Deever
- Kogels uut de kogelvangers op de Nul
- Un old skildereeje van de Heufdstroate in Deever
- Op ut maarktturrein teeg’n de wal van de kaarkhof
- De veldnae’m in de gemiente Deever bint aarfgood
- Deever hef ur un paèr stroatnaè’m bee
- Bee Aubut Mulder in de Kleine Peperstroate
- Ome Kees kwaamp ee’m in Deever koekeloer’n
- Is ut huus van Oarn’d Mogg’n in de fik esteuk’n ?
- Ut Sjakie-uut-Spier-tegeltie veur de Boer’nlienbaank
- Daansles in ut café van Klaas Marcus Balsma
- Tante Nel is estör’m op 3 oktober 1994
- Ut oorlogsmonement bee Hoeve aan den Weg
- Wie is toch die jonge bee Hendukkie Oosterveen ?
- Boolgood op Groot Woater’n op 27 maart 1928
- Bee Garke Bakker’s jongen in de Heufdstroate
- De buss’n van de D.A.B.O. hept un holtgasgenerator
- De Oele in de gevel van de legere skoele
- Aardkundugge monement’n in de gemiente Deever
- Ur is un flink vuloop van nièringdoond’n in Deever
- De botterfubriek wödde op 1 april 1899 anbesteed
- Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is 70 ewöd’n
- De neeje kattelieke kaarke en parochie op Zorgvliet
- Veiling van eene boerenplaats van Pieter de Vroome
- Stako-stool’n an de riegel en op de bulte
- Ansichtkoate van veer oorlogsmonement’n
- Ut valse reclamebröt veur de Deeverse bos
- Vandaège goa’j van gister hen mörn
- Bestuursleed’n van ut veefonds kriegt un wièrglas
- Henkie hef sien glaès’n knikkes mitekreeg’n
- Bee de waèterpompe van de legere skoele
- Plesierboaties bee de löswal an de Brogge
- De twee kalkoom’s an de Deeverbrogge
- Braand in ut gemientehuus van Deever
- Ut stroatnaèmbröttie veur vaè en seune Koster
- De meule in Oll’ndeever veur 1942
- Bert Doorman mög ut laèk’n wegtrekk’n
- De vieftien Fraanse parachutist’n van stick 49
- Seu’m Fraanse para’s noa viètug joar wièr in Deever
- Un foto van kiender van de Wapser skoele in 1925
- Un duur rittie in un olde T-Ford over de Bosweg
- Un baarg old gerak op de solder in ut gemientehuus
- De Peperstroate laag oarug dikke onder de snee
- Ut gebouw op ut pièdemaarktturrein steet te koop
- Sint Andreas kaarke stiet bijna 100 joar op Zorgvliet
- Un rond holt’n bröttie mit ut woap’m van Deever
- Esloopte paan’n an de brink van Deever
- Café De Harmonie van Johannes van Opzeeland
- De webstee van Deever op Dreef is op drift
- Veer melkbuss’n op ut rikke van Knelus Seinen
- Ut bolder’n is aarfgood van de Unesco
- De ofdieling onderbrook’n-lol in museum Dieverza
- Natuurmonement’n hef de Galama State ekogt
- Ut skultehuus was ut skulteboerdereejeveurhuus
- Villa Nova in de zomer en Villa Nova in de winter
- Tinus Ponne hef de toor’n an de brink ok eskildert
- De kruusing bee hotel restaurant Blok an de Brogge
- De tremhaltechef is overeplaèst hen de Smilde
- Bee un lorrie op smalspoor in ut Olde Willemsveld
- Juffrou Naleke Bos-Evers mit heur dochtertie Willie
- De skièr’nslieper kwaamp mit de woonwaèg’n
- De villa Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvliet
- Un pèèr winkelties an de Dorpsstroate op Zorgvliet
- Un skier kuunstwaark van gesinterde bakstien’n
- Un nee huus an de Dorpsstroate 48 op Zorgvlied
- Un vuroddening uut 1865 wödde in 1954 eskrapt
- Un paèr olde fotoos van museum Dieverza
- Ut setboasie vurrinnewièt de ruïne tot hee vot is
- Un skiere veerloeks ansichtkoate uut Deever
- Van wie was toch die eig’n Deeverse postsegel ?
- Un wièdelose Shakespearemaarktmunt uut Deever
- Leever op de boerdereeje dan in de huusholling
- Mijn dagen als nieuwe pees zal ik niet gauw vergeten
- Rond ut olde bidhuus an de brink in Deever
- Un putretfoto van de N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma
- Twee felle laamp’m vulogt de toor’n van de gemiente
- Ut skulteveurhuus en de skulteboerdereeje
- De kattelieke kaarke en de huussies noast de kaarke
- Ut vuleed’n van de gemiente Diever op ut internet
- De legere skoele wödde vurbaut tot gemientehuus
- De toor’n wödde vulogt mit dree logttoeters
- De kermisvulogting an de kaarke bee de brink
- De onthulling van ut monement op Baark’nheuvel
- Kolt en stief op un hadde plaanke sitt’n
- Op de boer’nkarre deur ut saand van Baark’nheuvel
- Un kleur’nfoto van ut skildereeje ‘Vrau an de wasse’
- Un waètervaarfskildereeje van de meule in Oll’ndeever
- Un landbouwtrekmotor an ’t waark in de Olde Willem
- De winkel en de bakkereeje van Marinus Diekstroa
- Jongen uut groep Alaska in de Eikenhorst op de foto
- Ut olde gemientehuus en de olde pasterie an de brink
- De ièste arbeiders van de Deeverse botterfubriek
- Un Wapser voetballer in ut Nederlaanse elftal
- De ièste kantine in de soldoat’nkaamp op de Oeren
- Wat is ur echt terechte ekoom’m van ut Gruunplan ?
- Boschboas Haarm Smit is ur in 1934 mit estopt
- De soldoat’nkaamp hef op un urn’nveld estoane
- Ut neeje Deeverse skut an de Deeverse brogge
- Ut skiere waètervaarfskildereegie ‘Bee Woater’n’
- Un joar rond in ut kaamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- Langs ut saandpad an de Noorderesch van Deever
- Van Doal’n hef de kaarke al in 1891 op de foto eset
- Un paèr joar eleene he’k un bookie eskree’m
- Wat vleug ur so gauw over ut dörp Deever ?
- Un eulievaarfskildereeje van ut dörp Deever
- Vurening Ut Grondbezit hef Baark’nheuvel besögt
- Gerard Krol hef kukelvlaai en kukelbrood ebakt
- Die nazi-klinkers ligt nog steeds veur ut skultehuus
- Ut weilaand woar see hept efilmd veur Fanfare
- Un neet so mini minibieb bee de meule in Oll’ndeever
- De Deevers’n bint steeds wieser mit heur eig’n vlagge
- Op de skeuvels hen Ass’n en hen Beil’n
- Op de stee van Willy steet now un neemoods huus
- Ut vurdrunk’n cultuurlaand in ut Olde Willemsveld
- Hoe hef ut skultehuus ur in ut echt uut eseene ?
- Emigrant Klaassen kwaamp mit de busse
- Gesigt op ut dörp Deever van Jean François Obbes
- Tante Aal en tante Greet bint in Broabaant estör’m
- Moar hoe kwaamp de gemiente an die boerdereeje ?
- Dörpsfiguur Jan Hessels is veul te vrog estör’m
- Ut woap’m van Deever hangt an ut tolhuussie
- Ut kantoor van de Rabo besteet neet mièr
- De muurskildering in Villa Nova hef last van vocht
- De ièste stien an de gevel van villa Villa Nova
- Un neeje reet’n doake op un olde boerdereeje
- Stroom op de skrikdroad’n teeg’n dass’n
- De keun könn’n so moar deur de gliev’m hen binn’n
- Ut algemien protestants kristelukke pepermuntie
- Braand in café-hotel Blok an de Deeverbrogge
- Un flesse cojac esteul’nuut café Trompetter
- Ome Kees is op 11 febewoari 1982 estör’m
- Un hiele mooie echte fotokoate van Wapse
- Oense Leeve Vrouwe steet in de Mariakapelle
- Ut olde plisiebro an de Tussendorpstroate in Deever
- Un neimoeds waètervaarfskildereegie van de kaarke
- De hulsebossies mit rooie bessies an de Wittelerweg
- Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg
- De greinsstien an de Wittelerweg is ur nog !
- Reinder vön un stien’n biele uut de neeje stientied
- Ur mist nog un paèr olde Gowse ansichtkoat’n
- Ut woap’m van Deever op un olde koate
- Un old skildereeje van un Woaterse skoapsdrift
- Ut hunnebedde bee Deever wöd restereerd
- Natuurmonement’n hef de Galama State begreu’m
- Verkoop panden cum annexis van de erven Pereboom
- Un skier waètervaarfskildereegie van ut hunnebedde
- Wat mös ik dan nog doon in mien droe’mtuun ?
- Gien wiendmeule veur de Saandroos-communeros
- See hept de stee van de stienoo’m evun’n
- Mös de Heufdstroate in Deever awièr op de skuppe ?
- Sunnepaneel’n op de doake van Kloosterstroate 9
- Wapse hef sien olde naèmbröt terogge
- Un sesloeks kleur’n ansichtkoate uut Zorgvliet
- De fumilie Diekstroa veur de olde pasterie
- De allerièste kleur’n ansichtkoate uut Wapse
- Van ut eup’mlogtspel bestiet iene ansichtkoate
- Onder de lien’n in de Kruusstroate in Deever
- De offescheid’n kaarke bestön honderd joar in 1936
- De greinsstien van de gemiente Deever is kloar
- Die gele klinkers bee de Doolhof doot sièr an de oog’n
- Jan Jurjen de Boer is estör’m in Assen
- Fokke Hessels emigriède hen Vega, Alberta, Canada
- Klaas Kleine over Kappie de Boer en Tante Nel
- Un speegel en un waandklied van de gemiente Deever
- Bemanning Halifax B11 LW231 VR-F herdacht
- De millenniumkrabbel van alleskunner Klaas Kleine
- Jan Vos hef de braand in de sunneskaarms eblust
- Van Nooten lig bee sien femilie in Schoonoo’m
- De revue veur de graèves van swömbad Deeversaand
- Op de foto mit de pette en mit ut oorieser op
- Kennis Drentse bodem nu breed toegankelijk
- Un hiele skiere foto van Villa Nova op Zorgvliet
- Dree tiekenings van de bos langes ut Student’npad
- De saandweg hen Ellert en Brammert
- De keuneginne vun ut good en hef ut begreep’m
- Hans Kuper uut Deever meuk foto’s en skilderee’n
- Goa leever neet hen Deever
- De Veentiesweg is vlak noa de oorlog anelegt
- De olde kaarkhof aachter Obadja is aarfgood
- En ok nog ee’m wat pièd’n en veer kenonn’n
- Ut sukersakkie van hotel restaurant De Walhof
- Bee Geert Dekker in de Heufdstroate in Deever
- Jans Bult wös hum wel road mit ut Oll’ndeevers
- Un olde foto van de olde Deeverse mesiek
- De olde griffemiède kaarke an de Kruusstroate
- Oaltie Zwiers steet veur de winkel van Gièt Koster
- Maarkturrein an ut begun van de Bosweg in 1929
- De hiele inventaris van De Toekomst wödde vurkocht
- Rijks Evacuatie Kamp Diever B
- Somerkaamp veur de jong’n van de V.C.S.B.
- Moar woar laag dan toch ut Skoapwassershookie ?
- De Peperstroate aachter de kaarke in Deever
- Deeverse lunchkäsies en Wapser Cheddarkäs’n
- De Wapser skoele mit ut huus van de boo’mmeister
- De midwinterhoorn van het Andes-gebergte
- Allerièste foto van ut ièste elftal van v.v. Diever
- De lèèste melkritt’n hen de botterfubriek
- Ik bin beekaans un joar in Klondike ewest
- Un tiekening van de kaarke en de toor’n an de brink
- Ut woap’m van de gemiente Deever
- De Toekomst meuk dit tiedskriftbeesettoafeltie
- De dree kalkoo’ms waarkt’n an ien stuk deur
- De Wapser skoele mit ut huus van de boo’mmeester
- Braand in de kappe van de postkarre
- Harry Dolph en Ernst Scheufele geeft mekaèr de haand
- Juffrouw Ter Horst steet bee de Witteler Skoele
- In de bouw op de Noorderesch bee Deever
- See haar’n ut olde Schultehuus so muut’n loat’n
- De boerdereeje van Knelis Kassies an de kleine brink
- Ut café van Barteld Smit an de Deeverbrogge
- Sunnepaneel’n bee un boerdereeje in Oll’ndeever
- Un olde boerdereeje in de Saandhook
- Nog un waarkstuk van kettingsaèger Henri Koeling
- Ut neeje huus an ut ende van de Brinkstroate
- De neeje hutte van Haarm Albes in Wapse
- De weier in ut laand van Jan Thijs Seinen
- Auteursrecht
- Burgemeester Meiboom maakt film van aanleg weg
- Deever hedde Dieveren in de tied van Paus Pius
- Cent’n griep’m veur ut olde gemientehuus van Deever
- Villa Villa Laanzicht steet now an de Deeverbrogge
- Waarkkaamp’m Diever A en Diever B in Montfort
- De toor’n van de gemiente boo’m de boom’m
- Sigt op de Veentiesweg vanuut Oll’ndeever
- Ik heb in 1954 en 1955 in barak Klondike eseet’n
- Die vurroeste poal möt hen ut Ekingersaand
- Op de toor’n hei sigt op ut Brinkie en de Heufdstroate
- De legere skoele an de Tusschendarp in Deever
- Ut olde pothokke an de brink van Deever
- De mooie kaèmer in de boerdereeje van Jans Tabak
- Rogge döss’n bee Kobus Kruut in Oll’ndeever
- Ut beeltie bee ut gemientehuus an de brink
- Vurkoop van grünlaand en bouwlaand in 1928
- Stelling van korenmolen ‘de Vlijt’ bezwijkt
- Wièr un aarfgoodpaand esloopt an de Peperstroate
- De aachterkaante van ut neeje roadhuus
- Veur oldejoasvurening Tied Zat besteet tied neet
- Mit trillings suuk’n noar gas onder Wapse
- Wie was toch ok awièr Geert Koster ?
- Roggemiet’n op de Heezeresch bee Deever
- Sicht op ut bedrief van Henneman Rolden
- Anne Mulder over Geert Dekker en Abel Wijkstra
- Un oarig duur stooltie van vief loag’n fineerholt
- Anne Mulder over Geert Dekker en Aèbel Wiekstra
- Ut kuunstwaark ‘Grauw is goud en goud is grauw’
- In de vurboude pothokke trekt see now koos’n
- De melkventer mit de melkkarre in de Heufdstroate
- Ut woap’m van Deever op un emaille speltie
- De keuk’n van de student’nkaamp an de Bosweg
- Ut stoefmaèl hung as un dichte wolke um Deever
- Un onbekende olde foto uut de gemiente Deever
- Hen un neeje hutte op Kalter’n
- Niks bau’n tuss’n de Heufdstroate en de Peperstroate
- In de bouw in ut Grünedal an de Bosweg in 1964
- Soldoat’nbivak in de kaamp op de Oeren bee Kalter’n
- Agin neet betaèl’n mit ut Spoeltie
- Stalraèm model Deever in de olde skoapskooi
- De bebossing van Baark’nheuvel is hoast kloar
- De toor’n en de kaarke in de kaarkhof an de brink
- Wat is ut geboortejoar van ut dörp Zorgvliet ?
- Groot en Klein Woater’n ekocht mit Indies gold
- Dreeloek in de roadsaèl van de gemiente Deever
- Groot en Klein Woater’n veur f. 99.408,- vurkocht
- De melbuss’n van Henduk Mulder op ut olde rikke
- Stalraèm model Deever in de Schulteboerdereeje
- Kiender van de skoele op Woater’n in 1977 (?)
- Sloaptent’n in de student’nkaamp bee ut Mast’nveltie
- De boerdereeje mit adres Wittelerweg 3 is ofebraand
- The Shakespearebrunch in The Shakespeare
- Hevige brand in logement ‘de Dieverbrug’ – 1864
- Betonn’n beeld op de Baarg in Wittelte
- Op de boortoor’n an de Bosweg hai’j un mooi uutsicht
- Ur bint ok roedelties wolv’m buut’n ut risicogebied
- Mi Jesu, misericordia
- Duustere doad’n van de duvel van Deever
- Hier wödde laandvurhuuser Haarm Kassies geboor’n
- Un olde reeg’nwaeterputte in Oll’ndeever
- Ut woap’m van Deever in Oll’ndeever
- Un kap op de kaarke en un spitse op de toor’n
- Kees Verhoef sög nog steeds Kees van Duin
- Twee hüsies op de Baarg op ut Kastiel in Deever
- Un neeje kok-beheerder in ut waarkkaamp Deever B
- Jantina en Abe hept in Romeo en Julia espeult
- Shakespeare ‘stencil wand’ an de brinq van Deever
- Ansichtkoate en foto van ‘de Keet’ op de Heezebaarg
- De sloop van de hüsies van de Sint Anthonij Stichting
- Ut hüsie van klompemaeker Johannes Leijer
- Gemientehuus mit pasterie an de brink in 1941
- Nog un dakkapelle op ut huus van dr. Pol
- Boerdereej’n an de Kleine Brink van Deever
- Deeverse laandschopp’m – September 1643
- Bee de Hoarweg an de Bosweg in Deever
- Sukersakkie van meubelfabriek ‘de Toekomst’
- Deepe ploog’n in ut Olde Willemsveld
- De berakk’n in de Olde Willem goat hen Limburg
- De koele van Van Wester in Oll’ndeever
- Ut winkeltie van Jantie Pook-Oost in Oll’ndeever
- Wee weinst ou gelok met oen vujoadag
- Persoonlijke levenssfeer van de bezoeker
- Stien van 13 tunne efun’n in ’t Oldendeeverseveld
- Wittelte op un olde laandkoate uut 1868
- Deever is gien echte Saksische nedersetting
- Sukersakkies mit ’t woap’m van Deever
- De botterfubriek in Deever besteet vièrtug joar
- Wie bint toch die aandere jongen bee barak Alaska ?
- Wièr un emiste kaans op goodkope huurwonings
- Ut hüsie van pufesser Van Giffen op de Heezebaarg
- Oersicht op ut oerolde hunnebedde bee Deever
- Ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol
- De naeme Westerveld is un hiesteriese blunder
- Kaamp veur Sociale Jeugdzorg an de Gowe – 1955
- Villa Aurora an de Dörpsstroate op Zorgvlied
- Wie bint toch al die meins’n van de reisvurening ?
- Skiere plaeties van de verropte Uilenhorst
- Ut huus van Willie Hielkema-Bos is vot
- ’t Roadhuus an de Gemientehuuslaèn in Deever
- Theo Rutgers speult Peer Gynt van Henrik Ibsen
- Domeneer Theo Rutgers speult Peer Gynt
- Ansichtkoate van de toor’n en de kaarke
- Olderwetse Hollaanse Hamlet’s Super Snoepies
- De halte van de stoomtrem van de N.T.M. an de Gowe
- Lochtfoto van ut schienvliegveld in de Olde Willem
- Koop Westerhof, de man mit un kogel in sien boek
- Woar bint disse twee jongen toch eblee’m ?
- Un tiekening van de saele in ut Skult’nhuus
- De villa Castra Vetera op een lochtfoto
- De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge
- Plattegrond uut 1978 van ut dörp Deever
- Ik heb ok nog un paer medallies van klei
- Bee de scheerboas in Deever
- De veer swaarfstien’n in de Student’nkaamp
- Eupening ièste expositie Schilderskring Deever
- Deever op Dreef mit twee glasvezelnetwaark’n
- De bemanning van de Halifax B-II LW-231 VR-F
- Ut neeje Canadees’n monement in de Olde Willem
- Un mooie foto van de Dikke Stien’n op de Stienakkers
- Greinspoaltie 71 steet nog in de Olde Willem
- De saandloper op de geetieser’n saarke is vot
- Frits van den Boogaard zat in barak Transvaal
- Ut nepkuunststuwmièr in de Olde Willem
- Pufesser dokter Van Giffen is begreu’m in Deever
- Plattegrond van de olde kaamp ‘de Eikenhorst’
- Ansichtkoate van hunnebedde D52 bee Deever
- Hotel Blok an de Deeverbrogge in 1933
- Ut olde posthuus an de Deeverbrogge is ofebraand
- Ut Dallegie in de kaamp De Eikenhorst
- The incredible dr. Pol is geboren op Woater’n
- Ut Mastenveltie bee de Student’nkaamp
- Un olde foto van de kaarke an de brink van Deever
- Ut Canadees’n monement in de Olde Willem
- Ut clubhuus Hordehol van de vurkenners
- Ut skildereeje ′Brinkgezicht in Deever′ hung bee Jans
- Greinspoaltie 72 in de Olde Willem is nog steeds vot
- Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever
- Un Dreinse sölfplakker veur de 1,5 m ofstaand regel
- As de haarfstorm’m over ut Oll’ndeeverse veld roast
- As ur gien volk is, dan möj ee’m anbell’n
- Wiendhose vurneelt un boerdereeje in Oll’ndeever
- Grote spandook’n an de mure van In Den Uylenbal
- Un olde ansichtkoate van ut Onderdukershol
- Ut somerhuussie De Dobbe wödde as ièste ebaud
- Abe Brouwer heft ’t drok in Deever
- Abe Brouwer skreef ‘Sorry, mister Shakespeare …!’
- De stee van de diek köj vanuut de locht nog seen
- Un patattie Sjeekspier eet’n an de Aachterstroate
- De westkaante van de toor’n an de brink
- Braand in un olde klièrnwinkel an ut Brinkie
- Un olde foto van ut Monement op Baark’nheuvel
- Bebauing an de Dörpstroate op Zorgvlied in 1909
- Un tiekening van un paer olde huus’n op Zorgvlied
- De braandkoele wödde un eendeviever
- Die goeie olde Peperstroate van veur de oorlog
- De ièste huussies veur oll’n van daèg’n in Deever
- Verkoop van het huispijporgel van Castra Vetera
- Bee de smedereeje van Roef Santing in Wapse
- Un lilluke woarskowing van de burgemeisters
- Jan en Marten meuk’n heidebössels en heidebessems
- Ut café van Roefie en Jentie Seinen
- Ut ende van café De Harmonie op Zorgvlied
- Un paer olde Deeverse woord’n van Anne Mulder
- Wat wee’j nog van vrogger op Zorgvliet ?
- Bee Willem Stienbaarg’n in de bochte
- Disse koate is twee kièr over de grote plasse ewest
- Ut boer’ncafé van Henduk Boer an de sluus
- Veur wie de klokke in de toor’n lut
- Now ee’m over die rotzooi op ut gemientehuus
- Ut olde gemientehuus begön as boerdereeje
- Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge
- Honderd joar elee’n saag de Baarg ur ok al neet uut
- Wie hef de prieslieste van Kloas en Berend nog ?
- Un waetervaarfskildereeje van De Kleine Henduk
- Ut Ruterhuus an de Grönnegersaandweg bee Deever
- Ut begun van vukaansiecentrum Ellert en Brammert
- Kiender van de legere skoele in Deever in 1946
- Kiender van de skoele op Woater’n in 1946
- Klaas Kleine hef ok ut book Ut Meraekel eskree’m
- Kiender van de Witteler skoele op Schiphol
- De Twee Hendukk’n bint saem’m Ieserstaark
- Veurkaante vukaansieboerdereeje Onder De Eiken
- De gemiente Deever wödde liekedièrd
- Boer’n betaelt mit an de weg langs de Witteler skoele
- Un skildereeje van un hutte aachter Deever
- Vukaansie in ut somerhuussie ‘ut Plagg’nbultie’
- Snee sköpp’m van de saandweeg’n in Deever
- Un foto uut 1936 van kiender van de Witteler skoele
- Inzate en palmslag van ut huus van Henduk Pook
- De behièder van café Balsmoa döt un oproep
- De fumilie Pook veur heur huus an de Kruusstroate
- Ut jonkvolk van Deever hef wè wat te weins’n
- De sloop van De Keet op de Heezebaarg in 1997
- Un vurgeet’n foto van de Iemenhof bee de brink
- Jan Kok an ’t waark mit de heujschudder
- Henk ter Hoor hef un stuk bee sien winkel anebaut
- De modderkaamp op de Oeren bee Deever
- Bee Castra Vetera stön un Araucarea imbricata
- Ut beeld Ut Behagen kö’j vanof de weg neet seen
- Ee’m middageet’n in de kaamp op de Oeren
- Sunig mit stien’n uut ’n nazi-Duutse startbène ?
- Anne Mulder spreuk as ièste in un eup’mlochtspel
- Wie bakt ur now nog rechthookugge knieperties ?
- Villa Olde Legerplaèse op Zorgvliet in 1895
- Foto van de pas restoriède meule an de Westeresch
- In ut kaarkorgel laag un keuper’n deusie
- De fumilie Halman woonde op Woater’n en Zorgvliet
- Jan hef un koatie hen sien maegie Griet estuu’d
- Koffiesaele van de Saandkaamp an de Heezeresch
- Un tiekening van de Brogge an de Gowe uut 1985
- Wie hef meister Jan van der Meer ekent ?
- Ut swatte pattie hen Oll’ndeever
- De kaarke van Deever hef wè un hiele bulte laand
- Ut holt’n sitbaankie an de Betonweg hef ut neet ered
- Un soldoat’nkeuk’n in de Kaamp op de Oeren
- Funerair mosaiek op de groeve van Jan Westendorp
- Un mooi eulievaarfskildereeje van bee de Hoarsluus
- Un ereboge veur de neeje keuneginne
- Ai’j neet mièèr sunder ut internet könt
- Ik heb een heerlijke tijd in kamp De Eikenhorst gehad
- Un mooi stukkie van ut Kastiel sestug joar’n elee’n
- De oldste ansichtkoate van ut swembad Deeversaand
- Un meteoriet in de koele van un besunder stiengraf
- See hept ut husie van Jan en Tinus Andree vurboud
- Un hiele olde ansichtkoate van de kaarke an de brink
- Ut vurrinnewièrde pothokkie van de Uilenhorst
- Un conté-tiekening van de kaarke an de brink
- Ut pothokke van de Uilenhorst in de Olde Willem
- Un toertie kuunst, historie en ambacht in Deever
- De sloop van villa Castra Vetera op Zorgvlied
- Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever
- Ut skiere uuthangbrött van De Kleine Henduk
- De botterfabriek en de beltmeule an ut Katt’nende
- Un mooie ansichtkoate van Ut Winkeltie
- Ut boerdereegie van Marinus Bel is vot
- De greinspoalties 73 en 74 stoat bee de Tilgröppe
- Un stillee’m van de kuunstskilder Jaap van Zijderveld
- Aarm en tevree’n is rieke en rieke sat ? !
- De boer’ngerakkaarkhof an de Oll’ndeeverse Veldweg
- Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem
- Un loagie ies op un plasse waeter in ut Wapserveld
- Un skildereeje van de voat bee ut Veneschut
- Toren en kerk aan de brink van Deever
- Ut Instituut veur de Landbouw op Klein Woater’n
- Gruunte, vis en fruit van Jochem Kamp
- Ut monement op Baark’nheuvel in de oorlog
- Un olde melkbusse uut 1958 mit ut nummer 182
- De hoefstal van de Kloeze an de Heufdstroate
- De Kloeze is hen ’t Meul’nende verhuust
- Hoe un neeje meister uut ekeus’n wödde
- De QualiteitsbrinQ van Deever
- Brandwièrpost Deever is weg ekrömp’m
- Un waetervaarfskildereeje van un olde boerdereeje
- Zorgvlied lig skier teeg’n de Dreins-Freese grens an
- Ut hunnebedde D52 noa ut knutselwaark in 1953
- De aachterkaante van de olde kapelle van Obadja
- Ièst ut paark A op de kaarkhof van Deever ruum’m
- Now hef Deever twee Bert Haanstra sitbaankies
- Loat oen topstokk’n in ut Deevers Archief seen
- Ee’m kiek’n in de Heufdstroate van Deever
- Deever, bonito rincón restaurado en su estado orginal
- Ut Deevers Archief söch foto’s van ut boer’nlee’m
- Ee’m kiek’n of ‘r ok gesellige doo’jn bee bint
- J. SL. en B.M. hept de ièste stien elegt op 16-5-53
- De jonge laandgeities van Klaas Kleine uut Deever
- Haentie op mien stokkie mit Palmpoas’n in 1939
- De ieser’n baarge van snikkevaeder Beijer
- In de grote saele van Blok an de Deeverbrogge
- Hartelijk dank – Kees, Nell, Elsje en Wouter
- Gemeentelijk propagandabord net niet plat gereden
- Un brocante kleefplaetie van ut woap’m van Deever
- Un riegel betuttelpoalties van ut type Amsterdamned
- Nepkuunstbekie mit de naeme Kwoawadi op Kalter’n
- Ut nepbeeld op ut gras bee de dokter
- Gedèènkplaete veur de bouwers van de noodbrogge
- Un neeje gedèènkplaete op un wièrvaaste sokkel
- De krimp’nde hervormde kaarkgemiente van Deever
- Jeudse mann’n uut Amsterdam in kaamp Deever A
- Gemiente geet proat’n mit de kebiet skeeters
- Ansichtkaart van een oude boerderij in Oldendeever
- Diever kreeg nieuw gemeentehuis an de brinq
- Langs de Wapserweg bee ut Addervene in 1891
- Wallegies en sloties van de Witteler Wière
- De kapelle van Obadja op Zorgvlied
- Wat overbleef van de boerdereeje van Oar’nd Mogg’n
- De situatie an de Deeverbrogge bij tegenlicht
- Sukersakkie van Hotel Blok – TT Assen – 29 juni 1957
- Stroatveger Jan Jurjen de Boer stopt ur mit
- De messies saat’n wel hiel lös in de büse
- De greinse löp wat aans in de kaarspel Deever
- Een steenen potje met tien oude muntstukken
- Panorama van de Aachterstroate en de Noorderesch
- Blik, Wringe, Boekweitenveen, Giere, Kleine Kwabbik
- De smid en de tiedmesiene
- Un te kleine foto van ut mooie zwembad De Calthorne
- Krieg now toch de groet’n uut Deeverbrogge
- Kiender in de klasse in de Witteler skoele
- De ijzeren man met de vreemde toeter
- Pannebier drink’n bee de bou van ut postkantoor
- De Doavidsterre mög neet boo’m de veurdeure blie’m
- Knallen met carbid wint terecht aan populariteit
- Elk dag wödd’n sesdüsend lunskäsies emeuk’n
- Bouw’n op de Westeresch van Deever
- Skildereeje van ekspressionist Klaas Koopmans
- De toor’n en de kaarke op ut haandvat van un lepeltie
- Die lillukke anbouw is gelokkig vut
- De plakette mit de keuneginne höng in de roadsael
- Ut breefpepier van de botterfubriek van Wapse
- De olde braandkoele an de Peperstroate in Deever
- To leporello or not to leporello, that’s no question
- Echte slietpaed’n slingert over de brink van Deever
- Woar is die plakette mit de keuneginne eblee’m ?
- Over de stee van de wieserplaet’n teeg’n de toor’n
- Peter van Tiel saat ok in ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- Schor getoeter over de someroam’dheide
- Un tiekening van de boerdereeje van Haarm en Jan
- De traditie van ut kebied skeet’n in Deever
- Ut bidplaetie van Sjoerd Aukes uut Woudsend
- De oldste foto van de meule van Roef Machiel
- De meule van Roef Machiel op de baarg in Veldhuus’n
- “Oens Belang” in Wapse is op 22 april 1897 operigt
- Un beetie olde foto van de meule in Oll’ndeever
- Ik hep ondekt dat ut apperoat neet gevoaluk is
- Un old pothokke bee un boerdereeje op Veenhuus’n
- Boerdereeje mit twee siedbaanders in Veldhuus’n
- Un paer aarmoodige rhododendrons op un diek
- Surogaatbotter uut de stad Grönning’n
- Achterkleinzoon van Marten Wouwenaar reageert
- Un volle moane in ut naachtblauwe Oll’ndeeverseveld
- Gedoe en geklooi en geknutsel an ut hunnebedde D52
- Op de pompestroate in un boerdereegie in Deever
- Sneestorm an ’t Meul’nende op 14 febuwoari 1979
- Un rustige dorpstroate in ut olde Deever
- De veiling van un Saksiese boerdereeje in Oll’ndeever
- Krieg now gau de groet’n uut Deever in Drente
- Ik blieve in mien beddestee sloap’m tot mien dood
- Bungelo noast Villa Nova op Zorgvlied
- Un tragiese 10 april en un onvugetelokke 12 april
- Twee olde huussies an de Peperstroate
- De groote braand in Dieveren op 27 augustus 1759
- Gill’nd redt de saandtrein langs de Deeverbrogge
- Somerhuussie ‘de Wiemel’ in Ellert en Brammert
- Dorpsfotograaf Haarm Hessels is in 1995 estör’m
- De sloop van de piepe van de Deeverse botterfubriek
- De bou van veer oll’nvandaeg’nhuussies op Zorgvlied
- Braandtoorn’s en un braandpoal op Baark’nheuvel
- Gedèènktiek’n veur de bouwers van de noodbrogge
- De sloop van ut Wittelter skut in 1880
- An de Deeverbrogge – Kalkovens staan op instorten
- De meule van Ab Jansen hef gien stelling mièr
- Vlag hijsen en breken in jongenskamp De Eikenhorst
- Haarm Hessels hef ut hunnebedde ok op de foto set
- In de tillefooncel kö’j dag en naacht automaties bell’n
- Un mooie ansichtkoate van ut Pension Vierhoven
- Ansichtkoate – Groet’n uut Deever
- De ièste 90 joodse mann’n in warkkaamp Diever A
- Pakschuitendienst tusschen Assen, Deever en Meppel
- Ut vroggere noodgemientehuus wöd ofebreuk’n
- Wapse hef now un woap’m en un vlagge
- De student’nkaam’pm bee ut Mast’nveltie
- Foto van de brink van Deever
- Wee goat mit de snikke hen de maarkt in Möppel
- Ut bidplaetie van Jurjen Bos uut Zorgvlied
- Un foto van de olde Kruusstroate in Deever
- De lüder van de klokk’n in de toor’n an de brink
- De ofscheidskoate van ut somerkaamp
- Frièrik Westerling hef ok mulder in Oll’ndeever ewest
- Wie hef de olde sluuswaachterswoning ekocht ?
- Ièste anplakbiljet van ut eup’mlochtspel uut 1946
- Maurice Domingo hef sien oorlogsherinneringskruus
- Wie hef toch die plèsnème Zorgvlied bedaagt?
- Sukersakkie van pension Vierhoven an de Bosweg
- Vincent en Daniëlle holt van mekaèr
- Bezinepompe van Laamut Roll’n an de brink
- Bee de schièrboas
- In ut Deevers Archief is ut gewoon Dwingel
- N.S.B.-burgemeester Pier Obe Posthumus voor het hof
- Deur ut dakraem köj mooi de toor’n an de brink seen
- De Kalkoom’s tuss’n de Deeverbrogge en de Gowe
- An de olde brink van Deever op 12 mei 1955
- Ut bidplaètie van mr. dr. Lodewijk Guillaume Verwer
- ’t Pattie hen van Wester sien koele
- Dree skiere tiekenings van de Dikke Stien’n
- Groeten uit Wapse – Grootmoeder aan ’t spinnen
- Sjoerd Aukes en sien gezin hept op Woater’n ewoond
- See daanst en dan nog wè op sundagmiddag
- Un swat-wit ansichtkoate uut de gemiente Deever
- Geesje Jantina Schoemaker is uut de tied ekoo’m
- Ut woor’nbook Dreinse streektoal’n stiet op ut internet
- Gemiente Deever liquideert zwembad ‘de Calthorne’
- Ansichtkoate van de Peperstroate in Deever
- Un wit arbeidershüsie an de Ten Darperweg
- Un mooie donkerazuurblauwe locht aachter de kaarke
- Bidplaetie van Bertha Carolina Verwer
- De Deeverse voetbal wödde opericht in de oorlog
- Old-wetholder van de gemiente Deever is estörm
- Echtpaar in Deever viert 60-jarig huwelijksfeest
- Ansichtkoate van de Schoapsdrift op Baark’nheuvel
- De bouwers van de noodbrogge en de Canadezen
- An de Deeverbrogge – Hotel Johan Blok – 1949
- N.A.D.’ers rooit ièpels op de Noorderesch
- Afbraak van het mooie oude boerencafé Trompetter ?
- Ut haentie van de toor’n wödde neet ereuk’n
- De meule an de lege ruumte van de Westeresch
- Ut schultehuus is neet beholl’n moar vurropt
- De kaarke aan de brink van Deever in 1756
- Oprichting van de Noordelijke Hypotheekbank
- Geert Dekker, Aèbel Wiekstroa en Hillegie Dekker
- Jongenskamp ‘de Eikenhorst’ had eigen kampgeld
- Het landgoed Castra Vetera op Zorgvlied – 1938
- In de kaarke an de brink van Deever
- Herinneringen uit den grond van de Kaamp in Wapse
- Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe
- In de Heufdstroate van Deever in 1954
- Anne Mulder over Albert Egges van Giffen
- De jeud’n muss’n ’s naachts hen Westerbörk loop’m
- Plaetie 16 uut Bussink’s album ‘Mijn land – Drenthe’
- Over de organisatie van jongenskamp ‘de Eikenhorst’
- Al is de crisis nog zo fel, de liefde trotseert hem wel
- Stoomtram van de N.T.M. an de Deeverbrogge
- De Kwoasloot begunt in de Stroet’n op Kalter’n
- Kantinetente mit militaer’n in de kaamp op de Oeren
- Winternoamedag op ’t Kastiel in jannewoari 1979
- Un lochtfoto van ut midd’n van ut olde Deever
- Ut olde postkantoor an de Heufdstroate in Deever
- Un kwitaansie mit kwitaansiesegel van grote Frièrik
- Mit de hondekarre onder de tolboom deur
- De haandtiekening van Leonard Willem van Os
- Ièpels rooi’n op de nes bee de Kaamp
- Ie kriegt de groet’n uut Deever in Drente
- Dames van de buurtvurening van ut Kastiel
- Un baarg swaarfstien’n veur un friet- en snekkot
- Tweehonderd eek’n in ut Grünedal
- Woar laag’n ok awièr de Stroet en de Kreulenakker ?
- Woar is ‘Sorry, Mister Shakespeare …!’
- Fietsehaandel van Laamut Roll’n an de brink
- In het Grünedal in de winter van 1955-1956
- De familie Zaligman uut de Heufdstroate in Deever
- Greinspoaltie 46 stiet noord van de Verwersweg
- Deever. De stee um te weed’n ?
- Oaltie Keuning-Hoaveman bee huus op ut Kastiel
- Aubut Kuper hef ut Grünedal veur 65 gull’n ekocht
- Ut husie van de fumilie Andree wöd vurboud
- Bijna hiel Deever is in 1581 plat ebraant
- Twee neeje broene beuk’n an de brink van Deever
- Grindbiggels op ut oorlogsmonement an de Bosweg
- Ut Rabobankjebankje op de kaarkhof bee de brink
- De Deeverse Terras Route löp neet over Zorgvlied
- Ièst mit de vlegel un legge rogge döss’n op de deele
- N.A.D.’ers op de foto bee de Hoarsluus an de Gowe
- Is Tied Zat de tied zat of besteet de tied neet mièr ?
- Jans Tabak is estör’m an de Saandhook in Deever
- De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman
- Van Daalen in Bennekom en in Deever
- Ansichtkoate mit de groet’n van de Deeverbrogge
- De piepe van de botterfubriek kö’j nog net seen
- Un wandelkoate veur Bark’nheuvel uut 1936
- Ansichtkoate van de meule in Oll’ndeever
- If you steal, then you are marked
- De allerièste recensie van ut openlochtspel
- Deever is ien tuneel en besükers bint mor figerant’n
- Deever – Wied kiek’n hen alle kaant’n
- Op Woater’n is ut hoogste huusnummer now 34
- Vurbeeldingskracht redt ut neet op Woater’n
- Waarm eet’n bee de fumilie Verwer op ut Kastiel
- Un rooms katteliek centrum veur kiender op Zorgvliet
- Kinderkamp voor opvang van kinderen van N.S.B.’ers
- Op de knee’jn veur Lodewiek en Johanna
- De Olde Willem lig in de gemiente Deever
- Un grote saandvlakte in Ellert en Brammert
- Frömmes op de fietse op de Riekseweg
- An de Deeverbrogge – Proef met nagloeiende verf
- Wie kent Jan Giessen uut Rotterdam nog ?
- In Ellert en Brammert stön somerhuussie ′de Sikke′
- Gezin van Philippus Zaligman
- Willy Hielkema-Bos is estör’m op 11 december 2019
- De botterfubriek bestön 40 joar op 30 mièt 1939
- Saut en Hollande: Mission Amherst
- Camping Diever v/h Gemeentelijk Kampeerterrein
- Obbe Verwer groet zijn zuster Euphemia Verwer
- Ut skoelpattie van ut Kastiel hen ut Meul’nende
- Coöperatie Samenwerking U.A. an de Heufdstroate
- Uutzicht op de gemientelukke toor’n an de brink
- De oprichters van de koeperasie an de Heufdstroate
- Pentekening van Peperstraat en kerk aan de Brink
- Koaties uut ut 3e maegieskaamp V.C.S.B. in 1926
- De holt’n noodgebouw’n van de U.L.O.
- In de winter van 1925 in de olde Peperstroate
- Dreins Archief lat vieftug foto’s uut WO II seen
- An Oosting hei’w oens lee’m te daank’n
- Manuel Smit hef in ut N.A.D.-kamp an de Gowe eseet’n
- Laan’n in de bos bee ut aar’mhuus: un bos te vrog
- Bouwers van de noodbrogge kriegt un gedenkplaete
- Plaquette voor de Royal Canadian Dragoons
- De brink en de kaarkhof bint now ech wè vurknooid
- Ut holt’n sitbaankie bee de Van Osbaank redt ut neet
- Un paer olde woor’n in ut Deevers
- Ut mooie Museum Dieverza an de brink van Deever
- Zaandweg van ’t Kastiel hen de Heezenesch – 1969
- Ansichtkaart van de Rollestraat in Wapse
- An ’t ende van ’t Meul’nende – Winter 1978-1979
- Sukersakkies van een kantine van Ellert en Brammert
- Sukersakkies van een kantine van Ellert en Brammert
- Hier stön ut Waarme Hart Van Deever
- Deever – ‘t Kleine Brinkie – 1904
- Boerdereeje van Knelus Seinen an de brink in Deever
- De hartelijke groeten voor de familie Keimpe Roosjen
- Bee de femilie van Ankör’m op ut Kastiel in Deever
- Slijtpaden over de kaarkhof bij de brink van Deever
- Riekstoll’n in de gemiente Deever vurpacht in 1869
- Wie hef olde joarverslèg’n van de botterfebriek ?
- Ut domme, dröge, dorre, drammerige D-logo
- In Deever vind ik vaak verrassende hoekjes
- Wie heeft een foto van een marcherende Excelsior
- Bee Garke Bakker in de Heufdstroate van Deever
- Arbeiders weigeren naar fascistisch Duitsland te gaan
- Waterverfschilderij ‘Bee de löswal an de Brogge’
- Un olde foto van ut tolhuussie in Wittelte
- Ik liz op ‘e knibbels en arbeidzje yn stien
- Deever is mooi oppeknapt mit ’t liekwaeg’nschuurtie
- De winkel en ut vurlof van Henduk Pook
- Bee de pompe op ut plein van de Witteler skoele
- Kiender van de Deeverse legere skoele in 1958
- In de klasse bee meester Onstee in ut joar 1952 ?
- Mevrouw de hoogwelgeboren jonkvrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt weduwe van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt verkoopt haar aanzienlijke luxe inboedel van ‘het Kasteel’ op Zorgvliet
- Ik hoop weer terug te komen, zoo gauw mogelijk
- Deepe joap’m in de ziele van de Deeversen
- Ik wil even reageren op het verhaal over ’t Bultie
- Groet’n uut kaamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- Een oud hekje op een rooms-katholiek kerkhof
- Un ienvoldig gedèènktiek’n bee de Deeverbrogge
- Ut hunnebed van Deever wordt zichtbaarder
- Militair kamp is bijna in gereedheid gebracht – 1905
- Nog un monement’nschiltie an de toren an de brink
- De valse aquamanile in ut Schultehuus an de brink
- Deever rouwt um zijn tien dooden
- Hier goa ik woon’n, ofsender Rob
- Keutereegie op ut Kastiel in Deever in 1958
- Op de plokhoare
- Schetsplan van oens mooie neeje Dingspilhuus
- Vrogger in de gemiente Deever
- Twee Tiktak-spelties van Aubet Kuper uut Deever
- Inbreken in het ‘lijkhuisje’ aan de Bosweg
- Sukersakkie van hotel Blok an de Deeverbrogge
- Passeneel van annemer Niesing in de Peperstroate
- Van harte beterschap – Familie Hendrik Mulder
- Voorkant van het gelijk organiseert bijeenkomst
- Café-Restaurant ut Dreinse Wold besteet neet mièr
- Junioor’nelftal van Deever kampioen van 1958/1959
- Hier mö’j Deevers proat’n
- De Burgemeister Van Osbaank bee de Betonweg
- Dieveren op een topografische kaart uit 1599
- Tiekening van de kaarke an de brink van Deever
- De sloop van ut hüinebedde D52a an de Bolsweg
- Rijkswerkkampen Diever A en Diever B
- De sloop van ut hüinebedde D52a an de Bolsweg
- Ut onderlinge pièrdefons van Deever
- Museumboerdereeje Dieverza an de brink van Deever
- Proat’n in ut Deevers-Hooghaarlemmerdieks
- Ut mislukte padjongenkottie 1.0 is vot
- Greinspoaltie 70 stiet now an un fietspad van asfalt
- Greinspoaltie 50 steet op 100 meter van de olde stee
- Een groepsleider heeft mij verschrikkelijk mishandeld
- Op de Wittelterweg in Oll’ndeever in de haast
- Mijn bed stond midden in de slaapzaal
- Sportveld met kinderboerderij in ′de Eikenhorst’
- Graffity kunst in Deever – Een huis moet oud zijn
- Reacties van ‘Deeversen in de vrömde’ gevraagd
- Hiele mooie ansichtkoate van de olde Kruusstroate
- The incredible dr. Pol is geboren op Woater’n
- Ansichtkaart Groeten uit Diever in spiegelbeeld
- Vernietiging van ut Waarme Hart van Deever
- Ik had een klein gaatje in de houten wand gemaakt
- Ut verropp’m van un saandweggie in Oll’ndeever
- Boerderijtje van Hendrik Nijboer brandt in 1939 af
- De dreejbrogge an de Gowe in 1938 en in 1945
- Vukaansiecentrum Ellert en Brammert an de Brogge
- Sölfklever van ammeteurzender Eenzame Jager
- Eetzaal in ut jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe
- Foto’s jongenskamp De Eikenhorst uit 1961-1963
- Ansichtkaart en sukersakkie van Hotel Café Centrum
- Henduk Gièrad van Os is hielemoale kloar in Deever
- Bidprentje van Johanna Josephina Maria Verwer
- Een en ander behoort tot de historie van Deever ??
- Ansichtkoate van ut monement op Baark’nheuvel
- U.L.O.-skoele in Deever officieel eupend
- Bidprentje van Bernardus Johannes Nibbelke
- Ansichtkoate van ut speulturrein in Ellert en Brammert
- See hept de Van Osbaank wièr vusleept
- Ik heb rond 1953 in kamp ‘de Eikenhorst’ gezeten
- De koostal van un boerdereeje in Veenhuus’n
- Paviljoen Vierhoo’m an de Bosweg in Deever
- Ut Hoarschut an de Gowe in 1884
- Lochtfoto van ut olde Deever
- Lieste van de greinspoalties 41 tot en mit 77
- De nepper van ut frutselwoap’m van Deever
- Hoe gaat het toch met de jongens van barak Perú ?
- Ut naembröttie van de Greinsweg op Baark’nheuvel
- Ben van Erp vraagt: Herkennen jullie dit ook ?
- De kleine Henduk en de grote Henduk an ’t waark
- Ik mösse oense tente skone maek’n
- Greinspoaltie 63 stiet vlak bee de Kaele Duun’n
- Greinspoaltie 61 stiet woar ut altied hef estoan
- Deevers skildereegie van Hein Auke Kray uut 1957
- Ut fietsepad noast de olde Stienwieker saandweg
- Vier muurschilderijen sieren biljartzaal
- Iens komp de tied, de tied die rose en ekkelboom velt
- Greinspoaltie 65 steet bee ut Ekingerdiekie
- Ut bolder’n was, is en blef Deevers aarfgood
- Greinspoaltie 67 steet now op un aandere stee
- Set ut huus ur neet oarug uut ?
- Is dit hangjongerenontmoetingskotje 3.0 ?
- Allerheiligen en Allerzielen in de Sint Pancratiuskerk
- Plechtige afkondiging grondwetswijziging in 1953
- Die raere richtinganwieser bee ut pièrdemaarkturrein
- Ik vurwaagte altied bericht van oe
- Klaas Kleine, de siersmid en romanticus uut Deever
- Toen de Groningerweg nog helemaal een zandweg was
- Carbid schieten is nu een nationaal erfgoed
- Pannekoekenboerderij Dieverszicht is niet meer
- Een vierkante band van straatklinkertjes
- Deeverbrogge – Uit de diligence en op de boerenkar
- De nieuwe gevangenis an de Deeverbrogge in 1852
- Kamplied jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- De stand der electrificatie van Deever in 1924
- Ut hulp-postkantoor an de Deeverbrogge
- Twee verhalen van luitenant parachutist Gilles Anspach
- De olde brink van Deever mit de braandkoele in 1903
- Hotel Blok an de Deeverbrogge verbraand
- Witteler fumilienaème Bee de Baarg bestiet neet mièr
- Vukaansiewoning De Witte Raaf in de Olde Willem
- De aftakeling van een horeca-gelegenheid
- Bergplaats voor benzine en petroleum op ’t Kastiel
- Promise of the dawn – Belofte van het ochtendgloren
- De woning van de familie Andreae is verdwenen
- De jonge boerenzoon Jans Roelof Tabak
- Greinspoaltie 47 steet bee un olde kerreven
- Symbionische Zuil op de rotonde an de Deeverbrogge
- En zal ik staan en zult gij op mijn troon zitten ?
- Greinspoaltie 72 is now ee’m vot
- Weinigen hebben Geert Dekker uitgeleid
- Gièt Dekker huust nog op un lie’m vloere
- Goa toch leever hen Deever
- Over Wolter Smit en twee vrachtwaègn’s van de fubriek
- Broembroem en vroemvroem in de stilte
- Keloel van Sjakie uut Spier eponst in ieser’n baankies
- De zoore poal van droefheid en van leed
- Ut kottie van Homme Geertsma is vot
- Un modderige Stienwieker saandweg
- Ut Greinsstuwmeer bee de Kaele Duun’n
- Kuunstwaark op de rotonde an de Deeverbrogge
- Liekwaeg’nschuutie wöd gien groevemuseumpie
- Greinspoaltie 59 steet in ut aarg hoge grondwaeter
- De Zwalk langs de Sjakie-tegels in Deever
- ‘Drie fasen van een gedachte’ hangen in de griffie
- Roesterig veulenbeeld bij de ingang van Villa Nova
- Uutkiekplatform stiet veul te wiet van ut stoefsaand
- Bouwbord geeft deels een indruk van Brink 6.0
- De umvang van de Baarg in Wittelte op un lochtfoto
- Plaesnaemböd Woatern in de gemiente Deever
- Doe vandaege gien ding’n die ai ‘j mörn ok könt doon
- Daar wij zelf bijna niets meer hebben
- Ut rookkottie van de veurkaante van ut geliek
- Die week in Giethoorn staat mij nog erg bij
- Ut is wè elokt, die hook is now leeg
- De Deeverse greinsstien op ut maarktturrein
- Heer Witto op de Baarg in Wittelte
- Ut olde kaarkhof aachter de kepelle van Obadja
- Greinspoaltie 58 steet an ut Ekingerpad
- Greinspoaltie 56 stiet bee de Appelsgascheweg
- De Noorderesch mit de bosraand in Deever
- Nog ’n woap’m van Deever an de Kloosterstroate
- De sproanust’n in de beuk’n an de Toor’nlaene
- Feestoam’d van de boerinnebond in café Balsmoa
- Ut poasbulte sleep’m in Deever in 1938
- Het zou een sieraad voor het dorp kunnen worden
- Ut kaarkepad over de Westeresch is vurneeld
- Het verleden kan nu spreken in zijn eigen oude sfeer
- Un olde saksiese boerdereeje in Ten Darp
- We zitten hier zoo heerlijk en zoo goed
- Un inekleude ansichtkoate van de kaarke an de brink
- Ut huus van de heufdmeister an de Heufdstroate
- Deever möt ok op de plaesnaemböd’n
- De Van-Osbaank in ut Van-Oskaampie
- De Van Osbaank wödde in 1962 un stukkie vusleept
- Schilderij ‘Landweg in Zorgvlied’ van Hans Kuiper
- Goan en koo’m van de burgemeister in Deever
- Dwingel hef un nee Grüne Kruus gebau
- De veroordeling van N.S.B.’er Pier Obe Posthumus
- Reet dekk’n op un keutereegie op ut Veurste Kalter’n
- Ut brogwaagtershusie an de Oll’ndeeversebrogge
- Huuswaark veur ut husie van de toal
- Bee de een’nviever in Deever
- Ut maarktturrein an ut begun van de Bosweg in 1924
- Wie de scha heeft, heeft ook de schande, niet waar ?
- Vurdeevern mit dé historicus van de gemiente Deever
- Meule De Vlijt en un angesicht van Deever
- Ut dorpshuus van Deever het ut Dingspilhuus
- Tuunvusiering op un heede an de Deeverbrogge
- Eapels rooi’n mit de mesiene in de Olde Willem
- Esdoorn op 12-04-1985 eplaant veur de Canadezen
- Abe Brouwer hef ok de Doavidsterre estroat
- Maria Houwer bee’j heur huusie op ’t Kastiel
- Wie lust heeft vijgen te plukken, hij kan ze er vinden
- Ut riekstillefoonkantoor is in 1902 eup’mt
- Nieuwjaarswens kwam ruim 35 jaar te laat aan
- Fotoos van ut olde Deeverse boer’nlee’m esögt
- Klaas Kleine regisseur van ‘Café De Laeste Snik’
- Ansichtkoate van ‘in de bouw’ in Deever
- De legere skoele op Woater’n bestiet honderd joar
- Breimer Zelfbediening op speldje van Tiktak thee
- Batta Bolling legateert f. 4000,- aan Het Groene Kruis
- Oense Abe an ’t stroat’n an de Binn’nesch in Deever
- Vugèdering van de N.S.B. in café Balsma uutestelt
- Bungalow ’t Spinwiefien in Ellert en Brammert
- Groeten uit kampeercentrum Ellert en Brammert
- Kassier Lucas Muggen van de Boerenleenbank
- Betekenis van de woorden lodderein en siepel
- De laatste verzetsdaad van Gerrit Gunnink
- Lilluk op drift mit ut maarktterrein an de Bosweg
- Metam-natrium is bij teelt van lelies weer toegestaan
- Ut groevemuseumpie sal ur nooit koo’m
- Wanneer begunt de less’n Deevers ?
- Ansichtkoate van de Kruusstroate in juli 1960
- Kunstschilder Fedor van Kregten is geboren in Deever
- Ok dit joar wièr kebied veur olderwets knalplusier
- N.S.B.-propaganda-bijeenkomst in café Balsma
- Mann’n uut Deever dood in de slag bee Damiate
- Eerste hennepkwekerij in Deever ontmanteld
- De bos op Baark’nheuvel
- Op de hoorn bloas’n in de winter in Oldendeever
- Een paar foto’s van Jan Harm Pol op Woater’n
- Oude gemeentehuis aan de brink werd verlaten
- Ik kan ur neet langes mit de melkwaèg’n
- Ut rouwberigt van mr. Lodewiek Willem Verwer
- Lucas Muggen wordt beheerder van enige vermogens
- De statuut’n van de Noordelijke Hypotheekbank
- An un echte Saksiese brink stoat allennig boerdereej’n
- Postuum eerbewijs aan dokter Bas van Nooten
- Diever, 9 juni 1962. Ze hebben hier ook televisie.
- Molens en mensen moeten meer moveren
- Melkaanvoer loopt in 1942 verder terug
- Café Trompetter belemmut ut sicht op de kaarke
- Moar de boer, hee ploogde vedder .. op de Westeresch
- Inleveren van radio’s in de Tweede Wereldoorlog
- Auto van veearts Van der Eijk bee’j ’t gemientehuus
- De krottebewoners bint oadelukke lui ewödd’n
- As see d’r allemoale bint, dan binne wee mit elf man
- IJsvermaak an de Deeverbrogge
- Keukenlaan op Zorgvlied en Wateren
- Over greinspoalties en de laandwièr op Zorgvlied
- De eupening van ut nutuurbad Deeversaand in 1942
- Gesaèmelukke ruumte in de Alaska barak
- De nieuwe pastorie van de gereformeerde kerk
- Jan Keuning uut Leggel benuumt as magasienmeister
- Gezicht op molen ‘de Vlijt’ op de Westeresch
- De levensboom in het bovenlicht van Peperstraat 1
- Un holt’n dekskiptjalkie bee de Deeverse sluus
- De Sunnekaamp lig neet in de gemiente Deever
- Het kunstwerk aan de buitenwand van ‘de Paletmess’
- Lijkwagendienst vergadert in café Balsma
- Ik heb ten minste een eigen dakje boven mijn hoofd
- Verkoop landgoed Groot en Klein Wateren in 1871
- Skildereeje en foto van ‘Brogge in de bos’ op Zorgvliet
- Lantièrnplaetie van ut gemientehuus en de pasterie
- De süvelwinkel an ut Meul’nende in Deever
- De nu nog gratis Langparkeerbrink op de Westeresch
- Verkoop Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust
- Oudste Deeverse advertentie – 3 december 1746
- Café Berend Slagter an de Kruusstroate in Deever
- Eervol ontslag lantaarnopsteker per 1 november 1924
- Gesloopt pand aan de Hoofdstraat in Diever
- Hervormde kaarkgemiente hef un eig’n webstee
- Openluchttheatertje in het kamp ‘de Eikenhorst’
- SAS Semi Brigade (French) raid at Diever
- Het reglement van het Armenwerkhuis
- Dieverderdingspil, een archaïsche utopie !?
- Ut holt’n beeld van Gijs Smeekes is vut
- Kloosterstroate 4, 6, 8, 10, 12, 14, 15, 17, 19 en 21
- Binnenesch 6, 8, 10, 12, 14 en 16
- Neebouw an de Kloosterstroate en an de Binnenesch
- Kool’nbak aachter ut paand mit adres Binnenesch 6
- Ut aachterspatbödplaètie van Jan Slagter
- Leidingwater bereikt Deever op 15 mei 1957
- Kent U dit kiekje ? Hoe vindt U het ?
- Ansichtkoate van de Kruusstroate in Deever in 1953
- Tekening van kerk en brink in Deever
- Eerste herten in 1882 gezien in het Deeverzaand
- Boerenprotest tegen opheffen tramlijn
- Hoofdkantoor Noordelijke Hypotheekbank op Zorgvlied
- Canon van de gemiente Deever
- Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde
- Bouw van een eigen theaterlokaal en sportlokaal
- De neie lienbank van de boer’n in Deever
- An de Deeverbrogge – Restanten van de kalkovens
- Het reglement van de Lijkwagendienst uit 1912
- Diever herdenkt twee zwarte dagen op 22-11-1945
- Braand in ut boerdereegie van Henduk Grupp’m
- We hadden een commandant als hoofd van het kamp
- Het steenfabriekje van Willem Bolt in de Holthe
- De ièste foto op de kaarkhof an de Grönnegerweg
- Sigaar’nfubriekie op ut laandgood Woater’n in 1898
- De steeg tussen Schultehuis en Schulteboerderij
- Ut woap’m van Deever an de greinse van de gemiente
- Ansichtkaart van de Brink van Deever – 1959
- Dorspkrachten bouwen in 1942 mee aan Dieverzand
- De wolspinnereeje van Hielkemeier an de Brogge
- Vall’nde stien’n en gevoar veur instott’n
- Un neeje skoele tummer’n in de kaarke van Deever
- Pension-Cafetaria-Lunchroom van Lub Wanningen
- ’t Is Sunt Joapik, de hongermaand is voorbij
- Stoomspinnerij an de Deeverbrogge
- Zorgen komen niet als enkele verspieders
- Een ontsierende gaping in een dorpsgezicht
- Kleuterskoele ‘de Buitelbam’ an de Binn’nesch is lös
- Vervanging van de Deeverse sluus
- De vergeten veldnamen in de gemiente Deever
- Wat ur nog is van de Uilenhorst in de Olde Willem
- Van Giffen vön un stien’n messie bee ’t Aar’mhuis
- Mogelijke verklaring van de naam Deever
- An de Deeverse sluus an de Deeverbrogge
- Kiender van de Witteler skoele in de somer van 1965
- De skutsluus in de voat bee Duunkaark’n
- Elk joar un vette kiepe uut elk huus in Vledder
- Op Zorgvlied, op Woater’n, op Kalter’n, op ’t Noave
- Ut kaamp dicht bee ut gehucht De Gowe
- Ontvang onze hartelijke gelukwenschen
- De melkbusnummers van de fabriek in Deever
- Un hiele dikke stien veur ‘t gemientehuus in Deever
- Kiender van de legere skoele in Deever in 1922
- De vernieling van de Peperstroate omstreeks 1957
- Vernieling 1.0 van de kerkbrink van Deever in 1957
- Bolder’n is een traditie die nooit verloren zal gaan
- De snikke bee café-losement Sjoert Benthem
- Veiling van goederen van Barteld de Ruiter en familie
- Een ezel stoot zich geen tweede keer aan dezelfde ….
- Knipselmappen KB I 314 en KB I 315 van het N.I.O.D.
- Aanlegplaats en Kantoor der D.S.M. te Dieverbrug
- De begrafenisvurening is gien neeje noaberskop
- Grafsteen van mr. Lodewijk Guillaume Verwer
- Hoofd Politieke Opsporingsdienst neemt ontslag
- Vacature Schoolonderwijzer, Koster en Voorzanger
- Ik heb één jaar doorgebracht in kamp ‘de Eikenhorst’
- Dorpskrachten beheren de openbare buitenruimte
- Het schoolverzuim in de gemiente Deever in 1889
- Eerste diploma’s in Dieverzand – augustus 1942
- Ut skildereeje ‘Vrau an de wasse’ van Hans Kuiper
- Door mobilisatie zijn werkkrachten moeilijk te krijgen
- Tjeerd Bottema is de ontwerper van de Sluis-haan
- De rieksopsigter woonde bee de Deeverse sluus
- Gevolgen vergroten aanrijdtijden brandbluswagens
- Un stereofoto van de Iemenhof an de Brinkstroate
- Roelof Santing verkoopt Shell Butagas reclamebord
- Speelterrein in vacantie-centrum Ellert en Brammert
- Wateren – Gegevens in de webstee plaatsengids.nl
- A-junioren van v.v. Diever – Eind vijftiger jaren
- Brandweerpost Deever wordt gesloten
- Eerste Hollandsche Levensverzekerings-Bank
- An de Deeverbrogge zagen huizen vaak geheel wit
- Eerste aanzet voor Atlas van de gemeente Westenveld
- Haentie op ’n stokkie in Deever
- Geskrief over onderwaarp’m uut de gemiente Deever
- Ut hunnebedde is mit veul vubeelding te resteriè’n
- Webstee www.drentschehoofdvaart.nl
- Moge het hen daar geheel naar wensch gaan
- Deever op drift met een schijnbare maakbaarheid
- Dr. Pol was op 10 maart 2017 op de tillevisie
- Plattelaansvrouw’nsitbaankie op de skultehuusbrink
- Een reactie – Cantharellen zoeken in de herfst
- U ontvangt zo spoedig mogelijk antwoord
- Groevegoeroe is zeker nog wat aan het trainen
- Hoe ut poasvuur in Deever ebaut wödde
- Alle Deeversen
- Voor allen die Julialaantje 7 binnengaan
- Kalender staat alweer in het teken van Shakespeare
- Ie meut mit die kleine swatte trein mit
- Was de Heezebaarg een Germaanse offerplaats ?
- Geskrief over de Witteler baarg
- Kleinste museumpje ter wereld nog steeds niet open
- Wie gaat de cultuurhistorische waarde versterken ?
- Start van de Atlas van Westerveld
- Plèties in de Magnum Opus
- Versiering van een erfbestrating an de Binnenes
- Un seismograaf op ut dak van ut roadhuus ?
- Hunnebed D52 – Documenten
- Gedraaide vierkante ramen in een boerderij
- Kopplèties van ut Deevers Archief
- De berigt’n in de Magnum Opus
- De snikke an de löswal bee café-losement Benthem
- Un snikke veur de löswal an de Brogge
- Wie hef disse foto van de maarkt an de Brogge ?
- Scheupers in de fumilie Oost uut Deever
Category Archives: Jongenskamp de Eikenhorst
Ik heb in de kaamp eseet’n van juni 1969 tot juni 1970
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 25 oktober 2015 bijgaande reactie van de heer Henk Kuiper uit Diemen over zijn verblijf in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Henk Kuipers is op zoek naar zijn oude kameraden.
Ik heb in het kamp gezeten van 1969 tot juni 1970. De jongens die reageren ken ik natuurlijk nog. Ik heb zelfs nog foto’s van Ben en Kor.
De barakken waren als volgt: 1. Alaska, 2. Peru, 3. Transvaal en de laatste was Klondike.
In Klondike zaten de oudere jongens, die langer op het kamp zaten. Die gingen ook naar school buiten het kamp.
Het is inderdaad zo dat je de eerste 40 jaar van je leven de boel geblokt hebt, maar naarmate je ouder wordt ga je toch steeds meer over de jongens nadenken.
Ik ben al een paar jaar op zoek naar de jongens waar ik heb beste mee om ging. Hyves en Facebook hebben wel een beetje geholpen, maar een heleboel jongens zijn nog verstopt.
Als u eventueel meer wilt weten mag u mij altijd mailen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil natuurlijk nog veel meer weten van het reilen en zeilen in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie wil ook graag de genoemde foto’s, compleet met namen publiceren. Henk Kuiper doelt op de jongens Ben van Erp en Kor. De lezer wordt gemakshalve verwezen naar het artikel Ben van Erp vraagt: Herkennen jullie dit ook ? en naar het artikel Ik heb ook nog een paar medailles van klei.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Groepsbarakk’n Perú en Klondike an de Gowe
De houten barakken voor de arbeidsmannen van het kamp van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.) an de Gowe werden na de Tweede Wereldoorlog gebruikt voor het huisvesten van de jongens van het Kamp voor Sociale Jeugdzorg De Eikenhorst.
Op de hier afgebeelde ansichtkaart, die dateert uit het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw, zijn de houten barakken met de cynisch aandoende namen Perú en Klondike te zien. Barak Perú is de barak aan de linkerkant en barak Klondike is de barak achter barak Perú.
In Perú is het mythische goudland El Dorado gedacht, maar nooit gevonden. In de internetencyclopedie Wikipedia zijn enige gegevens over El Dorado te vinden, voor wat deze waard zijn.
In Klondike in Canada, in de ‘goldrush’ aan het einde van negentiende eeuw, die maar een paar jaar duurde, vonden heel erg veel goudzoekers heel erg weinig goud. In de internetencyclopedie Wikipedia zijn enige gegevens over Klondike te vinden, voor wat deze waard zijn.
Hopelijk hebben veel jongens gedurende hun verblijf in jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe toch wel enig ‘mentaal goud’ gevonden.
De redactie ontving op 31 juli 2024 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Wim Ingenhoven
Beste mensen,
Ik ben in 1953 geboren.
Ik was 10/11 jaren oud toen ik in kamp De Eikenhorst heb gezeten.
Ik woonde in barak Perú.
Onze leider was de heer Klein Hofmeier.
….en ik mocht ook in de keuken werken.
En ik heb cantharellen geplukt in het bos. Vlak bij camping Ellert & Brammert !
Met vriendelijke groet
S.S.-Jongeskaamp in ut olde N.A.D.-kaamp
In de krant De Heerenveensche Koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost Friesland en Noord-Overijssel) verscheen op 5 februari 1947 het navolgende bericht.
S.S.-Jongenskamp te Diever
Diever. 3 februari.
Het kamp van de voormalige N.A.D. te Geeuwenbrug, dat de laatste maanden buiten gebruik was, heeft thans een nieuwe bestemming gekregen. Het kamp is overgegaan in beheer bij het departement van onderwijs. Er zullen thans jongens van 16 tot 21 jaar in ondergebracht worden, die behoord hebben tot de S.S. en dergelijke. In de afgelopen week is de eerste groep reeds gearriveerd,
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het kamp Diever van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.) lag in de buurt van de Geeuwenbrug, in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw werd daar het jongensinternaat ‘de Eikenhorst’ gevestigd.
Het was bij de redactie van ut Deevers Archief lang niet bekend dat het voormalige kamp van de N.A.D, na de Tweede Wereldoorlog ook gebruikt is voor het onderbrengen van jongens die in de Tweede Wereldoorlog lid waren geweest van de S.S. en dergelijke.
De Germaansche S.S. was de verzamelnaam van verschillende paramilitaire groepen, die van 1939 tot 1945 ontstonden in door Duitsland bezette gebieden. De Germaansche S.S. was gebaseerd op het model van de Schutzstaffel (S.S.) en had als doel de nationaalsocialistische rassendoctrine en het antisemitisme op te leggen. Dit deed zij voornamelijk door lokale politietaken op zich te nemen en eenheden van de Gestapo, de Sicherheitsdienst (S.D.) en andere afdelingen van de Reichssicherheitshauptamt te versterken.
De Nederlandse organisatie werd opgericht onder de naam Nederlandsche S.S., maar later omgedoopt tot Germaansche S.S. Ze was betrokken bij razzia’s tegen joden voor deportatie naar vernietigingskampen. Na de oorlog werden de meeste leden van de Germaansche S.S. in Nederland gebrandmerkt als landverraders en werd een deel veroordeeld wegens oorlogsmisdaden.
De goldsuukers van ut jongeskaamp De Eikenhorst
In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op zaterdag 17 september 1955 het volgende bericht over de organisatie van het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.
Jongenskamp te Geeuwenbrug – De goudzoekers van De Eikenhorst – Karaktervorming op basis van ware vrienschap
Op De Eikenhorst in Geeuwenbrug, gemeente Diever (Dr.), wonen Goudzoekers, Gouddelvers, Vrienden en Manschappen. Allemaal jongen jongens van tussen 11 en 15 jaar, die samen een klein apart volkje vormen. De benamingen Goudzoeker, Gouddelver, Vriend en Manschap duiden een soort rang aan. De Goudzoeker is de hoogste rang. Elke rang heeft privileges, die uiteraard hoger worden naarmate de rang ook hoger is. Het is de bedoeling dat iedereen de rang van Goudzoeker haalt en alle jongens doen ook hun uiterste best om zover te komen.
Maar om Goudzoeker te worden moeten de jongens aan bepaalde eisen voldoen, zoals trouwens voor elke rang. Goudzoeker worden ze pas als ze zich bijzondere vaardigheden hebben eigen gemaakt en als ze – wat nog belangrijker is – hun karakter mooi ontwikkeld hebben. Want dat laatste is het grote werkstuk van deze jongensgemeenschap. Daarom draait ook het hele leven op De Eikenhorst om een verhaal waarin de idee van de vriendschap als de mooiste karaktertrek wordt verheerlijkt. Een Goudzoekersverhaal met als hoofdpersonen Jim Crawford en zijn vriend Bill. Deze jongens gaan dus goud zoeken.. Maar zij worstelen voortdurend tegen hun lelijke materialistische neigingen, die soms zelf zó afschuwelijk zijn, dat de een de ander tracht te vermoorden. Door de grote ontberingen en teleurstellingen komen de jongens echter langzamerhand tot het besef dat het goud van de vriendschap belangrijker is dan het echte goud. Het goudzoekersverhaal wordt nu in dienst gesteld van de kleine samenleving, in die zin, dat het zoeken naar goud moet worden opgevat als het zoeken naar vriendschap.
Dorpje apart
De Eikenhorst is een prachtig gelegen kamp aan de rand van een bos in de gemeente Diever. Het bestaat uit een aantal fantasierijk ingerichte barakken, die tezamen de volledige behuizing vormen voor 64 jongens en een leidersstaf van 18 jonge mannen en vrouwen. Het kamp heeft slaapkamers, leslokalen, een centrale keuken, een eetzaal, een badhuis, een ziekenzaaltje, twee kapellen en zelfs een pompstation voor waterwinning.
Het ressorteert onder de Dienst Vorming Buiten Schoolverband van het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. De opzet van het kamp, dat reeds 7 of 8 jaar jongens herbergt, is: in te grijpen in het leven van die jongens, die juist in de tweede helft van hun leerplichtige periode door het eigen karakter, omstandigheden buiten hen in het gezin of op school zodanige moeilijkheden ondervinden, dat zij gevaar lopen sociaal te ontsporen.
De jongens zijn afkomstig uit alle delen van het land; het merendeel woont in de grote steden. Uitzending geschiedt practisch uitsluitend met toestemming van de ouders. Sommige jongens komen via de Medisch Opvoedkundige Bureaux op De Eikenhorst terecht.
Uit de hierboven gegeven omschrijving blijkt al min of meer dat de opzet preventief is. Men probeert voorts de jongens na het verblijf in het kamp, dat doorgaans niet langer duurt dan een jaar, zoveel mogelijk weer in het gezin te brengen. Maar dat lukt lang niet altijd en in zulke gevallen zoekt men geschikte pleeggezinnen of stuurt de jongens door naar een vakopleidingscentrum. Velen gaan, wanneer zij tenminste over de leerplichtige leeftijd heen zijn, naar het kamp Aekinga in Appelscha, eveneens van de Dienst V.B.S. Er zijn in Nederland ongeveer 30 van deze kampen, de meisjes-internaten meegerekend.
Moderne ideeën
Op de Eikenhorst wordt onder meer gewoon lager onderwijs gegeven, zij het op een speciale, dikwijls zeer originele, aangepaste manier. Twee gediplomeerde onderwijzers behoren tot de staf. Het spreekt echter vanzelf, dat aan nog veel andere facetten van de opvoeding intensief aandacht wordt geschonken. Zo is er ook een belangrijke scholing in handenarbeid, waarvoor twee speciale leerkrachten zijn aangewezen. Deze scholing is zowel op de practische als op de aesthetische ontwikkeling gericht. Voorts zorgt een sportleider voor de lichamelijke opvoeding van de jongens.
Bij de vorming van de jeugdige kampbewoners worden de ideeën van de moderne jeugdbeweging zoveel mogelijk in toepassing gebracht. Men zou dit werk kunnen zien als een vorm van jeugdzorg en van kinderbescherming.
Het volkje van 64 jongens – dat is de omvang die constant wordt gehouden – is verdeeld in vier zogenaamde leefgroepen, elk bestaande uit 16 man. Deze leefgroepen, welke tot de verbeelding van de leden sprekende namen hebben van Alaska, Transvaal, Perú en Klondike, zijn als het ware vier gezinnen die elk in hun eigen barak wonen, compleet met woonkamer, slaapzaal, wasgelegenheid en toiletten. De groepen gebruiken de maaltijden echter in een gemeenschappelijke eetzaal. De indeling van de vier gezinnen wordt bij de lessen, de handenarbeid en de sport doorkruist door een andere indeling van vier groepen die gebaseerd is op aanleg, intelligentie en ontwikkeling. Deze groepen dragen respectievelijk de letters C, L, A en N, welke het woord ‘clan’ (stam) vormen.
Vlaggenappèl
Op de Eikenhorst begint de dag om kwart voor zeven. De jongens hebben uiteraard hun corveediensten, en wanneer zij na het ontbijt glimmend schoon op het appèl verschijnen zijn de slaapzalen en wasgelegenheid keurig aan de kant.
Het appèl wordt gehouden op een open plaats tussen de bomen, ’s morgens om 9 uur en ’s avonds om 5.15 uur, winter en zomer, weer of geen weer. Het is een vlaggenappèl. In doodse stilte wordt het ceremonieel van vlag hijsen, respectievelijk vlak strijken uitgevoerd. Het ochtend-appèl is tevens een inspectie, waarbij nagegaan wordt of de bewoners goed gewassen en behoorlijk gekleed zijn. Na het ochtendappèl gaan de activiteitsgroepen van de CLAN aan het werk.. Er zijn slechts twee leslokalen, zodat de groepen practisch altijd van elkaar verschillende bezigheden hebben.
De maaltijd in de grote eetzaal is iets aparts. Bij de ingang staat adjudant A.A. Groen, die onder de commandant de heer H. van der Duim, mede de topleiding heeft. Eén voor één passeren de jongens de adjudant, die hun handen inspecteert. Het gebed, de maaltijd zelf en het opruimen verlopen ordelijk, maar toch ongedwongen en in een kameraadschappelijke sfeer, die bijzonder treffend is en die niet los kan worden gezien van de geest van het goudzoekersverhaal.
Grote inspectie
Zoals in elke gemeenschap is ook voor de Eikenhorsters het weekeinde telkens de feestelijke afsluiting van de week. De Zaterdagmorgen is echter nog en drukke corveemorgen, na afloop waarvan de grote inspectie plaats vindt van het hele kamp met alles wat er in en om is. Zaterdagsmiddags gaan de jongens het bos in, zwemmen, vissen, voetballen of cricket spelen, al naar de toestand van het weer. Het kamp heeft een voetbalveld, een volleybalveld en zelfs een eigen cricketpitsch. Onlangs is met veel succes een driedaagse kamp-Olympiade gehouden.
Zaterdagsavonds om de andere week komt de Delversraad bijeen, die zijn eigen voorzitter uit de jongens heeft gekozen. Dan vergaderen dus de Goudzoekers, Delvers, Vrienden en Manschappen. Hier is het vooral dat persoonlijk initiatief en grotere ontplooiing een kans krijgen.
De Zondag wordt op De Eikenhorst door de jongens der verschillende godsdienstige richtingen religieus gevierd. Zowel de Protestants Christelijken als de Rooms Katholieken hebben hun eigen kapel, en de dominee en de pastoor behoren tot de vaste bezoekers van het kamp. Zij hebben veel persoonlijk contact met de bewoners.
De straat
Op Zondag krijgen de jongens grote bewegingsvrijheid, al blijft ‘de straat’ natuurlijk tot het – overigens zeer grote en bosrijke – terrein van het kamp beperkt. Goudzoekers en Delvers mogen echter op Zondagmiddag vrij gaan ‘passagieren’ buiten het kamp. Dat is nu eenmaal één van hun privileges.
Het leven van de Eikenhorsters wordt voorts rijkelijk gevuld met bezigheden van eigen clubs, terwijl er ook geen gebrek is aan in groot verband georganiseerde gezellige en culturele avonden, dikwijls ook verzorgd door mensen van buiten. ’s Winters kent men er zogenaamde instuif-avonden, ’s zomers voeren de jongens openluchtspelen op in hun eigen gebouwd openluchttheater. Muziek, film, toneel, lectuur (het leren kranten lezen), aan al deze dingen wordt de volle aandacht gegeven. Niet voor niets is er ook een aparte culturele leider bij de staf.
*
Uit alles blijkt dat deze jeugdzorg op zeer grondige, gezonde wijze wordt aangepakt. Niet Spartaans, niet militairistisch, niet kostschoolachtig en niet schoothondjesachtig. Doch van alles wat in deze vier opvattingen gezond en bruikbaar is voor de bevordering van een goede karaktervorming, vindt men hier de sporen. De centrale gedachte is, zoals gezegd, de vriendschap, en de invloed daarvan is duidelijk merkbaar, zodat er alle reden is tot het vertrouwen in goede resultaten.
Tekst bij de foto rechts boven
Vlaggenappèl aan het eind van een dag in het jongenskamp De Eikenhorst te Geeuwenbrug.
Tekst bij de bovenste foto aan de linkerkant
Handenarbeid is een zeer belangrijk onderdeel van het opvoedings- en onderwijssysteem dat in het jongenskamp te Geeuwenbrug wordt toegepast. Een van de jongens laboureert aan een masker.
Tekst bij de onderste foto aan de linkerkant
Inspectie vóór de maaltijd. Adjudant A.A. Groen inspecteert de handen van de jongens, terwijl zij de eetzaal betreden. In de linkerbovenhoek van de foto is nog juist een stuk van een der tableaux zichtbaar, waarop het Goudzoekersverhaal geschreven staat. Dit verhaal symboliseert de geest van de ware vriendschap, die men in het kamp De Eikenhorst hoog wil houden.
Tekst bij de onderste foto aan de rechterkant
Een kijkje in één van de leslokalen van het jongenskamp De Eikenhorst. De leerlingen worden al vroeg vertrouwd geraakt met het phenomeen: de krant. Artikelen en reportages over allerlei onderwerpen worden uitgeknipt en later besproken, zowel naar de specifieke inhoud zelf als naar de manier waarop het onderwerp journalistiek is behandeld.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Was ut jongeskaamp an de Gowe wè so ideaal ?
In de Dragtster Courant van 14 juli 1950 verscheen het volgende bericht over het jongenskamp voor sociale jeugdzorg an de Gowe in de gemiente Deever.
Een ideaalkamp voor ‘moeilijke jongens’ – Ze leren er ‘goudzoeker’ te zijn
“En nou ga ik u de kippen van de commandant nog even laten zien”, zei het twaalfjarige jochie uit Rotterdam, dat sinds een week, vanwege ons onbekende delicten, was opgenomen in het kamp voor sociale jeugdzorg onder Diever. Hij was met ons door ‘zijn’ kamp gedwaald, langs de barakken, de fontein, de eendenvijver en alles hadden we grondig bekeken. Overal liep dat mannetje met ons in en uit: werkzalen, slaapzalen, douchecellen, bergplaatsen. Floep ! Vlug een knopje van het elektrisch licht omgedraaid en de bezoeker beleefd de voorrang latend, had hij als een even gezellige als consequente gids ons in de geheimen van dit kamp ingewijd. Met de tamme torenkraaien die, zittend op zijn schouder, soms een eindje druk kopjes gevend mee ‘opliepen’, waren ook wij al haast goede maatjes; met ontzetting keken ook wij naar het doodgeboren konijntje door ‘meneer’ op sterk water gezet, en we waren zo goed niet of we moesten langs hele rijen zelf getimmerde duiven- en konijnenhokken wandelen.
Onder Diever ligt dit kamp, dat officieel Geeuwenbrug heet. Dat ‘onder’ betekent in dit geval, dat men het, na een prachtige wandeling van ongeveer een uur door echt Zuidwest Drents natuurschoon kan bereiken. Midden in die verlaten wereld daar staat een groepje barakken, donkerros geverfd, oorspronkelijk gebouwd voor de nu al weer vergeten Arbeidsdienst.
Ouders moeten meewerken
Vierenzestig ‘moeilijke’ jongens herbergt dit kamp. Jongens tussen de twaalf en veertien jaar uit wat men gemeenlijk sociaal zwakke gezinnen noemt. Jongens met een abnormaal grote voorliefde voor baldadigheid zijn er bij, en principiële spijbelaars, die met geen stok naar school zijn te krijgen. Die daarom een jaar lang hier op Geeuwenbrug aan de hoede van de kampcommandant en zijn helpers worden toevertrouwd, op verzoek en met medewerking (zo mogelijk ook financiële steun) van de ouders. Vierentwintig dergelijke kampen zijn er in totaal in ons land. Rijkskampen zijn het, maar ze ressorteren niet onder het departement van Justitie (de jongens die hier opgenomen worden, zijn niet veroordeeld door een kinderrechter !), doch onder het departement van Onderwijs, afdeling vorming buiten schoolverband.
In de eetzaal, waar kampcommandant, groepsleiders en jongens samen aan tafel zaten (met een aantal journalisten her en der tussen hen in verspreid) maakten wij kennis met drie van die knapen. Met een overrompelende hoffelijkheid voorzag de een ons van brood op ons bord. Een ander houdt de botervloot bij, een derde presenteert beleg. En toen samen praten. Aan alles was te merken, dat deze stadsjongens het hier uitstekend naar hun zin hebben. Ze leren er wat. Algemene ontwikkeling, handenarbeid, wellevendheid en er wordt heel veel aan hun karaktervorming gedaan. Als het jaar om is, moeten deze boefjes-in-de-dop klaar zijn voor de vrijheid. Gelukkig staat dan meteen de jeugdbeweging klaar om de klantjes op te vangen.
Karaktervorming nr. 1
Een grote mate van vrijheid genieten de jongens hier. Natuurlijk, zouden wij haast zeggen. Het gaat hier immers om preventieve jeugdzorg. Daarom is het schoolonderwijs in het kamp minder uitgebreid dan de gewone jongens op die leeftijd krijgen. Daarom wordt er zoveel mogelijk gedaan om hun drang tot zelfwerkzaamheid in een goede richting te sturen en wordt het onderwijs aangepast aan hun persoonlijke belangstelling.
Maar in de eerste plaats komt: de karaktervorming. Geen paedagogische preken krijgen ze te horen, dat zou waarschijnlijk weinig baten. Wat deze jongens nodig hebben aan romantiek, aan spanning en avontuur laat zich niet onderdrukken. Zij krijgen het ook, in de vorm van …. het goudzoekersverhaal. Dat verhaal vertelde ons een een kampbewonertje van twaalf jaar. Een pracht van een stripverhaal is het. Over Bill, de goudzoeker, en over rovers, cowboys en revolvers, over wilde avonturen in Alaska. De jongens in het kamp kennen het uit hun hoofd. En zij kennen ook de mooie moraal van het verhaal: dat je niet moet zoeken naar het goud van een ander, maar …. naar het goud in je eigen hart.
Een jaar lang heb je in het kamp gelegenheid te tonen, dat je zulk een goed goudzoeker wilt zijn. Je begint, als je pas komt, als ‘manschap’. Je krijgt een gewoon insigne met de kleur van de barak waar je bent ondergebracht (en die barakken zijn genoemd naar de plaatsen waar goud wordt gevonden: Klondike, Perú, Transvaal en Alaska ….). Als je in een bepaalde tijd de opgelegde taken (op het gebied van handenarbeid bijvoorbeeld, maar ook ‘morele’ opgaven) hebt volbracht, wordt je ‘vriend’ en je insigne krijgt er een ringetje bij. Weer een taak en je wordt ‘delver’ – weer één (en dan kun je haast naar huis !), dan ben bevorderd tot de hoogste rang: ‘gouddelver’, een heuse helper van de commandant !
Maar dat is dan ook eigenlijk het enige militaire aan dit opvoedingskamp. Maar dat had u, lezer, in de eerste alinea al door. Want als een kampbewoner de gepaste vrijmoedigheid neemt (en dat mag hij !) om op het erf van de kampcommandant te dwalen en er u trots diens kakelende leghorns te tonen, dan is dat alles toch weinig traditioneel-model ! Weet u, wat óók zo’n goed teken is ? Dat de jongens na dit kampjaar heel vaak niet meer in hun vroege zonden vervallen !
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst voor een breder beeld van het nut van het jongenkamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe naar de vele berichten van voormalige kampbewoners in ut Deevers Archief.
Andere aantekeningen moeten nog worden toegevoegd.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
De ièste kampjongen bint now allemoale tachtugers
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 8 februari 2024 de volgende zeer gewaardeerde korte reactie van de heer Fritz Hendriks uit Den Haag. De heer Fritz Hendriks roept mede-kampbewoners op te reageren.
Beste mensen, ik Fritz Hendriks
Ik ben zelf van 1942.
Ik heb in 1954-1955 in de Eikenhorst gezeten.
En ik heb daar 12 maanden gezeten.
Zijn er nog mensen uit die tijd ?
Aantekeningen van de reactie van ut Deevers Archief
De heer Fritz Hendriks heeft al een keer eerder een reactie naar ut Deevers Archief gestuurd.
Hij wil nog steeds graag in contact komen met mede-kampgenoten, met mensen uit die tijd !
Hij was in de periode 1954-1955 een jongen van zo’n twaalf of dertien jaren oud, een kind van vlak na de oorlog.
Alle levende mede-kampbewoners uit de beginjaren van De Eikenhorst zijn nu allemaal tachtigers.
Maar hopelijk zijn ze nog wel actief op het internet en hopelijk weten ze de webstee van ut Deevers Archief te vinden en hopelijk willen ze reageren.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
De oam’d dat Kennedy wödde vumoord
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 9 juni 2016 bijgaande wel erg korte reactie van de heer Paul Bosman over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik ben Paul Bosman.
De avond dat we hoorden dat Kennedy was vermoord, staat mij nog heel helder voor de geest.
Onze groepsleider was Ben Derksen uit Wijchen.
Later was Klein Hofmeester onze groepsleider.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het is verheugend dat steeds meer oud-Eikenhorsters een reactie -hoe kort dan ook- naar ut Deevers Archief sturen.
De redactie is Paul Bosman erkentelijk voor deze reactie.
De moord op president John Fitzgerald Kennedy, de vijfendertigste president van de Verenigde Staten van Amerika, vond op 22 november 1963 plaats in Dallas in de Noord-Amerikaanse deelstaat Texas om 12.30 uur lokale tijd.
In Texas is het 7 uur vroeger dan in Nederland. In Nederland was het op dat tijdstip 19.30 uur.
Wie van de oud-Eikenhorsters kan zich Paul Bosman herinneren ?
Wie zaten bij hem in de groep ?
Wie wil het Eikenhorst-verhaal verder uitbreiden ?
De heer mr. Martin Kievits reageerde op 11 november 2021 als volgt:
Paul Bosman is helaas overleden…
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Willem van Beek hef ok in ut jongeskaamp eseet’n
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 12 oktober 2023 bijgaand zeer gewaardeerd bericht van de heer Willem van Beek, voormalig bewoner van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.
Ik ben Willem van Beek. Ik heb ook in de Perú-barak gezeten. Ik meen dat de leider van deze barak Beckering Vinkers was. Ik meen dat ik daar in de periode 1964-1965 ben geweest.
Sommige leiders van de barakken konden heel gemeen zijn.
Ik ben een keer weggelopen met twee medelotgenoten; zij waren Otto Jaarsveld en Wim Boon. Bij Amersfoort werden Otto en ik gevonden en teruggebracht naar het kamp. We kregen een flink pak slaag van de directeur persoonlijk en van Beckering Vinkers, die kon heel hard slaan. En we kregen twee dagen geen eten.
Wim Boon heeft wel zijn huis bereikt en hij mocht van zijn ouders thuisblijven.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Willem van Beek, die inmiddels de leeftijd van 70 jaren zal zijn gepasseerd, bijzonder erkentelijk voor het delen van zijn herinneringen aan het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.
De heer Willem van Beek stuurde bij zijn reactie helaas geen scans van foto’s mee.
De redactie roept voormalige bewoners van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe op vooral hun herinneringen op schrift te stellen en deze aan de redactie ter beschikking te stellen voor opname in ut Deevers Archief. Nu het nog kan.
De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel van het bericht is:
Willem van Beek heeft ook in het jongenskamp gezeten.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
De keuk’n van de jongeskaamp an de Gowe
De redactie van ut Deevers Archief toont graag foto’s die in de gemeente Diever in gebouwen, huizen, boerderijen, fabrieken, en zo voort zijn gemaakt. Rob Tijssen (jongenskamp ‘de Eikenhorst’, barak Klondike, periode 1962-1963) stuurde bijgaande foto op 16 april 2016 naar ut Deevers Archief. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor zijn toestemming deze foto te tonen in ut Deevers Archief.
De hier afgebeelde foto is gemaakt in de keuken van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Rob Tijssen die in die tijd in het kamp verbleef, heeft de volgende waardevolle herinneringen bij deze foto.
De foto is op 25 juni 1963 ’s morgens om even na 11.00 uur in de keuken gemaakt. Mijn ouders waren die dag op bezoek in het kamp. Mijn vader heeft deze foto gemaakt. Ik heb het kamp op 18 juli 1963 verlaten.
Ik ben de jongen die aan de linkerkant naar het fornuis staat te kijken.
De man op klompen, die in de pan staat te roeren, is de kok. Ik denk dat de kok in mijn tijd mijnheer Westerhof was. Hij droeg die klompen altijd alleen in de keuken. Als de heer Westerhof naar huis ging, dan passeerde hij bij café Jonkers de brug over de Drentsche Hoofdvaart en sloeg dan bij de eerste of tweede kruising rechtsaf en aan die straat woonde hij met zijn gezin.
De jongen naast hem had die dag keukendienst. Dat is te zien aan zijn koksmaatjes-pet en -kleding. Deze jongen kwam uit een andere groep, dus weet ik de naam van deze jongen niet.
De kok staat bij de kookketel, die is gemaakt bij G. Mulders ‘Muvero’ (metaalindustrie, ketelfabriek) in Venray. Deze kookketel kon op hout of op kolen worden gestookt. Ik denk dat -in geval van- de gasbrander, die aan de muur hangt, in de kookketel kon worden geschoven.
In de kookketel werd dagelijks een wasteil met aardappelen gekookt, die door de koksmaatjes werden gepit (van pitten ontdaan). Ik herinner mij dat aan de andere kant van de keuken een eenvoudige elektrische (aardappel)schrapmachine stond. Op het witte fornuis staan naast de pan acht juskommen alvast warm te worden, voordat de jus in de kommen werd gedaan.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil graag meer weten van kok Westerhof. Hoe was zijn voornaam ? Waar woonde hij ? Leeft hij nog ? En wie was de jongen aan de rechterkant ?
De redactie nodigt in het bijzonder ook andere voormalige bewoners van het jongenskamp uit hun verhaal te vertellen over het reilen en zeilen in de keuken van het jongenskamp.
Aantekeningen van Jan Oost, Bloemendaal, versie van 2016-05-09
Ik heb wat navraag gedaan naar de heer Westerhof.
De heer Westerhof was ongeveer vijftig jaar geleden mijn overbuurman. De voornaam van de heer Westerhof was Willem. Zijn vrouw heette Haitske Smit. Zowel de heer als mevrouw Westerhof zijn volgens mijn zwager niet meer in leven.
De familie Westerhof woonde in die tijd in het huis dat nu als adres Tolweg 12 heeft. Het huis is te vinden met behulp van Google Maps.
Ik bin Wim Schouten uut Schiedam
De heer Wim Schouten stuurde op 10 augustus 2018 het volgende bericht over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe naar ut Deevers Archief. De redactie van ut Deevers Archief is hem bijzonder erkentelijk voor dit bericht. Weer een mooie kleine uitbreiding van het dossier over het verleden van ‘de Eikenhorst’.
Ik ben Wim Schouten, toen woonachtig in Schiedam.
Op 28 november 1962 ben ik in het kamp gekomen, samen met Sjaak Duivenboden uit Rotterdam. Ik kan me de treinreis samen met hem nog goed herinneren. Wij werden beiden ondergebracht in de barak Perú.
Later die dag mocht je in de eetzaal op een grote kaart het vlaggetje plaatsen op de plek van je woonplaats. Je kon zien dat ze overal vandaan kwamen.
Ik heb in het jaar dat er op volgde veel leuke dingen beleefd. Ik heb veel aan sport gedaan. Er werden ook sportwedstrijden gehouden. Als je een onderdeel won, dan kreeg je bij de uitreiking een geel houten vierkantje overhandigd. Ik geloof dat ik alle onderdelen won, behalve hoogspringen. Hierdoor ben ik later nog aan atletiek gaan doen.
Ik kan mij nog wel wat namen herinneren: René Leis uit Zeeuws Vlaanderen. Jan Timmers. Wim Boon uit Texel. Andere namen komen nu even niet bij mij naar boven.
De vakantie in Giethoorn was gewoon geweldig.
Ik heb goede herinneringen aan enkele leraren: De heer Schokker. De heer Kruidenier. De heer Besseling (fantastische man).
Echter, en dat wil ik gezegd hebben: Mijn groepsleider de heer Derksen vond ik een gemeen iemand. Hij was onrechtvaardig en ik heb hem enkele dingen nooit vergeven.
Ik heb met de jongens een geweldige tijd gehad, om nooit te vergeten. Het heeft mijn leven een positieve draai gegeven. Ik zou graag met enkele jongens in contact willen komen, maar via internet heb ik nog niemand kunnen vinden.
Op 28 februari 2020 ontving de redactie van ut Deevers Archief de volgende reactie van de heer Jan van der Meulen.
Je schrijft dat jij jouw groepsleider de heer Derksen een gemeen iemand vond en dat hij onrechtvaardig was en dat je hem enkele dingen nooit hebt vergeven. In het kamp waren wel meer groepsleiders, die onredelijk en erg gemeen waren. En die niet alleen losse handjes hadden en je lichamelijk beschadigden, maar je ook geestelijke schade berokkenden. De groepsleiding bestond ook maar uit gewone dienstweigeraars. Dat waren mensen die geen pedagogische opleiding hadden genoten. In het kamp waren wel meer jongens die lichamelijke schade hebben opgelopen. Maar ik heb me voorgenomen niet langer meer te zwijgen. In ben nu bezig zoveel mogelijk op te schrijven wat ik heb meegemaakt en dan vooral de negatieve dingen die ze mij hebben aangedaan.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie nodigt alle bewoners van ‘de Eikenhorst’ , met name die van de barak Perú, uit de periode 1962-1963 uit te reageren. In het bijzonder Sjaak Duivenboden, René Leis, Jan Timmers en Wim Boon.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Mien nème is Rob Koghee. Wie kent mee nog ?
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 11 juni 2018 van Rob Koghee bijgaande wel erg korte bijdrage aan de beschrijving van het verleden van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
Ik heb ook op ‘de Eikenhorst’ in de oude barakken gewoond.
Samen met Jan Houtman en Henk de Ruiter en Frank Uding.
Wij hadden een hut gebouwd bij de gymzaal, die stond op een berg kan ik me nog herinneren.
Ik zat daar in de tijd van de treinkaping bij de Punt in juni 1977. Er was toen ook een kaping van een school aan de gang.
Mijn naam is Rob (Robertino) Koghee.
Ik ben nu 56 jaar oud.
Wie kent mij nog uit die tijd ?
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wellicht kunnen zijn barakmaten Jan Houtman, Henk de Ruiter en Frank Uding en anderen barakgenoten reageren op dit korte bericht van Rob Koghee. In welke barak zaten de jongens ?
Rob Koghee maakt in zijn berichtje gewag van een gymzaal. Deze zaal moet in latere jaren zijn gebouwd, want op de plattegrond van het kamp uit het begin van de zestiger jaren is geen gymnastiekzaal te vinden.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op 26 april 2018.
Op de afbeelding is aan de linkerkant de Pastoorszandweg in de richting van de Voart te zien. De Pastoorszandweg was een zandweg, maar is nu helaas een verharde weg. De naam van de Pastoorszandweg zou voor wat betreft het verharde gedeelte moeten worden gewijzigd in Pastoorsstraatweg of kortweg Pastoorsweg.
Aan de rechterkant is de toegangsweg naar het voormalige jongenskamp ‘de Eikenhorst’ te zien. De naam van deze nu verharde weg is omgedoopt tot ‘de Eikenhorst’. Weer een voorbeeld van een helaas verdwenen zandweg.
De voorkant van het gelijk is helemaal niet zuinig op zandwegen, te koesteren cultuurhistorisch erfgoed in de gemiente Deever. Echt wel.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Eetsèle in un holt’n barak in kaamp De Eikenhorst
Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart, die aan het einde van de vijftiger jaren van de vorige eeuw, voor het eerst is uitgegeven, is goed de houten barak voor de eetzaal en de keuken van het Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’ an de Gowe te zien.
Is de fotograaf voor het maken van deze overzichtelijke foto in een boom geklommen ?
De barak op de foto heeft waarschijnlijk in het werkkamp van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.) ten tijde van de Tweede Wereldoorlog ook als keuken en eetzaal dienst gedaan.
Wie van de oud-bewoners van het jongenskamp wil zijn herinneringen aan de eetzaal en de keuken op papier zetten en in ut Deevers Archief publiceren ?
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart van de eetzaal van het kamp voor sociale jeugdzorg ‘de Eikenhorst’ an de Gowe, ten zeerste bewonderen op bladzijde 54 van het in september 2007 verschenen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door een puike onvolprezen selectie van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.
Ut spotturrein van kaamp De Eikenhorst an de Gowe
De jongens in het Kamp voor Sociale Jeugdzorg De Eikenhorst an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) hoefden voor het kopen van een ansichtkaartje, om deze te versturen naar familie, vrienden of kennissen, in de vijftiger jaren van de vorige eeuw niet naar een neringdoende an de Gowe of in Deever, want konden deze gewoon in het jongenskamp verkrijgen.
Bijgaand afgebeelde zeldzame zwart-wit ansichtkaart van het sportterrein van het jongenskamp is in oktober 1957 heruitgegeven en in 1958 verstuurd naar mejuffrouw Elza Blok, Zaagmolendrift 53 in Rotterdam.
De ansichtkaart van het sportterrein is voor het eerst uitgegeven in november 1954. Een exemplaar van deze kaart is in 1955 door Johan Drost verstuurd aan de familie A. Drost, Lonnekerweg 37 in Glanerbrug.
Het jongenskamp was in de beginjaren gevestigd in de barakken van het werkkamp van de Nationale Arbeidsdienst (N.A.D.) uit de Tweede Wereldoorlog. Het sportterrein van het N.A.D.-werkkamp was ook het sportterrein van het jongenskamp.
Het is de redactie van ut Deevers Archief niet gelukt de naam van de afzender van de afgebeelde ansichtkaart te ontcijferen. Wie van de bezoekers van de webstee kan dit wel ? De redactie wil graag de naam van de afzender in het bericht vermelden.
De redactie nodigt de voormalige bewoners van het jongenskamp uit een en ander over het sportterrein op papier te zetten en dit verhaal naar de redactie te sturen (klik onder aan het bericht op ‘Leave a comment’). Wellicht kan Johan Drost reageren ?
Ik dèènke altiet mit veul plusier aan De Eikenhorst
Fred Pothuizen stuurde op 11 januari 2016 het volgende verhaal over zijn verblijf in 1963 in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik heb in 1963 in het kamp ‘de Eikenhorst’ gezeten. Ik was 11 jaar. Ik zal het ook nooit meer vergeten. Het was het jaar dat president John F. Kennedy werd vermoord. Ik zat in de groep Perú. Toen we het hoorden begonnen we allemaal te huilen. We waren bang dat er oorlog zou komen.
Ik kan mij nog herinneren, toen ik daar aankwam, dat ik werd gebracht door mijn ome Cor en mijn ouders. Mijn oom had een auto en bracht mij helemaal uit Rotterdam naar ‘de Eikenhorst’ aan de Geeuwenbrug. Bij het Dalletje stonden twee jongens mij op te wachten, die brachten mij naar de groep. Mijn ouders moesten nog bij de directie (de commandant) komen en ik wilde alleen maar met die jongens mee. Ik moet daar nog een foto van hebben, één van de weinige uit mijn jeugd. Ik liep langs de grote kampkeuken en volgens mij langs twee schoollokalen.
Nu had ik helemaal niks met scholen, daarom moest ik ook naar het kamp toe. Ik heb hier eigenlijk de mooiste tijd van mijn jonge jeugdjaren gehad en ben ervan overtuigd dat als de mogelijkheid er was geweest daar langer te mogen blijven, ik daarna nooit in zoveel andere tehuizen en internaten had gezeten. Ik vond iedereen in het kamp mooi en lief, zowel mijn vriendjes als de leiding,
’s Morgens zongen we het kamplied op school. Ik ken het nog helemaal. In het kamp vond ik de school wel leuk. We werkten ook op de kinderboerderij. Ik mocht ook op de paardenkar rijden, ik heb daar leren mennen, We gingen veel naar het Slangenveen, wat was het daar mooi. We visten in de Drentse Hoofdvaart. We vingen voorntjes en die mochten we bakken in de grote keuken. Ja, ik heb een geweldige tijd in het kamp gehad.
Ik ben nu 64 jaar. Ik ben schilder en 10 jaar schildersleermeester geweest. Ik ben nu afgekeurd en ik heb nu tijd om alle tehuizen en internaten op te zoeken en een stukje te schrijven over mijn verblijf daar. Het zijn er in totaal acht geweest. Alleen aan jongenskamp ‘de Eikenhorst’ denk ik met veel plezier terug.
Ik kwam op mijn negentiende jaar weer bij mijn ouders. Toen ik 21 jaar was, ben ik uit huis gegaan en ben ik gaan samen wonen. We trouwden snel en ik kreeg mijn eerste dochter. Dit was volgens mij een noodweg, want die relatie heeft maar dertien maanden geduurd.
Ik ben snel daarna waarschijnlijk wel iemand tegengekomen met een luisterend oor, want met haar ben ik alweer 38 jaar getrouwd en bij haar heb ik ook een dochter.
Van mijn twee dochters heb ik 6 kleinkinderen. Zo zie je, ik ben toch nog goed terecht gekomen. We hebben het saampjes en met de twee hondjes goed thuis.
Maar ik bedank als enige instelling het jongenskamp ‘de Eikenhorst’. Die is goed geweest voor de kinderen en dus ook voor mij. Bedankt !.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Göng elke jonge mit un sierspeltie hen huus ?
Van het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe zijn bij de redactie van ut Deevers Archief weinig souvenirs bekend. Het hier afgebeelde souvenir is een broche. Deze broche kan met een speld aan een kledingstuk worden vastgemaakt. Kreeg elke jongen aan het einde van zijn kamptijd zo’n sierspeld mee naar huis om deze weg te geven aan zijn moeder, een stiefmoeder, een zuster, een tante, een buurvrouw of deze te bewaren voor een toekomstige verkering ? Of was deze sierspeld gewoon te koop in het jongenskamp ? De redactie weet niet in welke jaar deze sierspeld is geproduceerd. De redactie weet ook niet welk gebouw in het jongenskamp op de sierspeld is afgebeeld. Wellicht kan een van de voormalige bewoners van het jongenskamp enige tekst en uitleg geven bij deze sierspeld ?
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik sate in barak Klondike, de laèste barak in de riegel
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 18 januari 2016 het volgende korte bericht van de heer Harm van der Sloep. Hij beschrijft in het bericht enige van zijn herinneringen aan het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik was daar in de periode 1959-1960. Ik heb daar -vergeleken met thuis- een hele goede tijd gehad.
Ik zat in barak Klondike, dat was de laatste barak in de rij.
Onze kok was de heer Westerhof. Onze leraar heette de heer Van der Zee. Dan waren er nog jufrouw Bouman en de heer Spiegelenberg. De heer Mooy gaf handenarbeid.
De heer Van der Duim was de commandant en de heer Pols was de adjunct-commandant.
Dan was er ook nog een leraar de heer Hofman, die was later directeur in de Losserse Zandbergen.
Onze groepsleider was de heer Rookers.
De heer de Vries was de baas van het magazijn.
Bij mij in de groep zat een jongen met wie ik het goed kon vinden. Hij kwam uit Den Haag en heette Klaas Ozinga.
De kinderboerderij is volgens mij gebouwd door de jongens uit kamp Appelscha. Die waren in opleiding om een beroep te leren. Dat was in 1959-1960. Ik heb het nog meegemaakt
Meer weet ik op dit moment niet te zeggen, maar het was een goede tijd.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief.
De redactie hoopt ten zeerste dat de heer Harm van der Stoep op een later moment wel wat meer heeft te zeggen over zijn tijd in De Eikenhorst.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Marmott’nveltie in de kaamp ‘de Eikenhorst’
In zijn artikel ‘Het kamp bij het gehucht Geeuwenbrug’ (zie het artikel elders in ut Deevers Archief) heeft Jan van den Berg uit Zevenaar het over een marmottenveldje. Een citaat uit zijn artikel luidt als volgt: Er was ook een barak die diende als kantoor voor de administratie en de leiding, een badhuis met douches, een eetzaal, twee barakken die als klaslokaal dienden, een veldje met marmotten, een vijver, een sportveld, het huis van de commandant en verder weet ik het niet meer.
Teneinde Jan van den Berg een plezier te doen, en wellicht ook anders bewoners van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw (de redactie verneemt graag hun reactie), toont de redactie van ut Deevers Archief bijgaande ansichtkaart van het zogenaamde ‘marmottendorpje’ uit het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw.
Dit marmottendorpje zal ongetwijfeld wel met de beste opvoedkundige bedoelingen zijn gebouwd. Maar waar zijn al die marmotten, die tegenwoordig om onduidelijke redenen cavia’s worden genoemd ?
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
See daacht’n dat ut un jeugdgevangenis was
De heer Chris de Werd reageerde op 24 september 2022 op het bericht Un paèr joar eleene he’k un bookie eskree’m. In dat bericht worden enige leiders en onderwijzers uit de periode 1965-1966 vermeld: Juf Kievits, Juf Klomp, Robert Mulder, Sjoerd Schokker, Gerard Blikman en Han Besseling.
Buitengewoon interessant !
Ik bracht in 1958-1959 een jaar door in de Eikenhorst. Ik herken echter geen van de namen, die in het bericht worden genoemd. Kennelijk wisselde het personeel vaak, wat begrijpelijk is, want velen waren daar tewerkgesteld om een of andere reden, bijvoorbeeld dienstweigering.
Hoewel ik het -achteraf bezien- heerlijk heb gehad in het kamp, had ik destijds toch het gevoel naar Siberië verbannen te zijn. Ik woonde in Brabant. Ik liep dan ook twee keer weg. De tweede keer had ik de twijfelachtige eer het eerste jongetje te zijn dat het lukte om liftend thuis te komen.
Mijn verblijf in de Eikenhorst ben ik gaan verzwijgen, nadat de ouders van vriendjes mij de omgang met hun kinderen verboden, omdat ze hadden gehoord dat ik daar ‘gezeten’ had. Ze dachten dat het een jeugdgevangenis was.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De heer Chris de Werd geeft terecht aan dat het in het jongenskamp De Eikenhorst een komen en gaan was van leiders en onderwijzers. De leiders en onderwijzers uit de periode 1958-1959 waren in 1965-1966 waarschijnlijk al vervangen.
Afbeelding 1
Jongensbarakken in kamp De Eikenhorst an de Gowe.
Afbeelding 2
De hier afgebeelde in juli 1955 uitgegeven ansichtkaart is in 1957 verstuurd door L. van Steen, kamp Eikenhorst, Geeuwenbrug, post Dieverbrug.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ut vurhaèl van Paolo over ut kaamp an de Gowe
De redactie van ut Deevers Archief kwam in januari 2022 op het internet het volgende verhaal over het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe tegen. Het verhaal is geschreven door een ex-bewoner met de naam Paolo. De redactie wil bijzonder graag met Paolo in contact komen. De redactie verzoekt ex-bewoners van jongenskamp De Eikenhorst vooral te reageren op het verhaal van Paolo.
De Vorming Buiten Schoolverband, later Buitengewoon Jeugdzorgwerk in Internaatsverband ging uit van het toenmalige ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. De grote baas in Den Haag was mr. A.J.M. Schats. De jongens (van 10 tot 14 jaar) konden worden opgenomen als bijvoorbeeld thuis of op school moeilijkheden waren. Daarbij gold wel de voorwaarde dat tijdens het verblijf van de jongen in het kamp aan de thuissituatie het nodige gedaan moest worden. De plaatsing van de jongens in een internaat verliep via contactambtenaren, die verzoeken tot opnamen van bijvoorbeeld scholen, huisartsen of de ouders zelf behandelden. Al naar gelang het inkomen van de ouders werd een ouderbijdrage gevraagd. De jongens verbleven een jaar in kamp De Eikenhorst. Om in contact te blijven met de eigen gezinssituatie hadden de jongens een paar maal ‘verlof”, bijvoorbeeld met Kerstmis.
Wat het personeel betreft, de directie werd gevoerd door ‘de commandant’, die bijgestaan werd door ‘de adjudant’. Dan waren er ten minste vier groepsleiders, twee (bevoegde) onderwijzers, een sportleider en een leider voor de creatieve vakken, zoals tekenen, knutselen en dergelijke. Naar ik meen zorgden twee jonge vrouwen voor de huishoudelijke dienst en waren tegelijkertijd ‘groepsdame’. Ze draaiden naast hun hoofdtaak mee in de groepen om het ‘vrouwelijk element’ bij de benadering van de jongens te realiseren. De onderwijzers waren veelal militaire dienstweigeraars, die hun vervangende dienstplicht in het kamp doorbrachten. De commandant en de adjudant hadden een eigen woning op het terrein. De overige stafleden hadden een (slaap)kamertje in de groepsbarakken. De administratie werd gedaan door een aparte kracht. Tot het personeel van het kamp behoorden ook een kok, een magazijnmeester en een kampmonteur, die buiten het terrein woonden.
Op ‘de Eikenhorst’ werd het ‘goudzoekersspel’ gespeeld. In de loop van hun jaar konden de jongens de rangen van ‘kompel’ tot en met ‘goudzoeker’ doorlopen. Het ‘goudzoekersspel’ was bedoeld om de jongens het goud van de vriendschap bij te brengen en op die manier aan hun problematiek te werken.
Het jongenskamp in Geeuwenbrug bood ruimte aan 64 jongens, die verdeeld waren over vier groepen van 16 jongens. In ‘mijn tijd’ is de bezetting altijd 100% geweest. De vier groepsbarakken hadden de namen Peru, Klondike, Transvaal en Alaska, streken waar ‘echt’ goud werd gevonden. De groepsbarak was het eigen home van de jongens. In de barak was een slaapzaal met 16 bedden, een toilettengroep en een washalletje. In de barak bevonden zich ook het schoenenhalletje en het groepsverblijf. In mijn tijd stonden in de groepsverblijven levensgrote kolenkachels. De eerste taak van een groepsleider na een verlof in de winter was de kachel aan te steken, want dan kon het venijnig koud zijn in de barakken.
In een aparte barak waren de douches en stonden de wasmachines. De ‘gewone was’ werd niet in het kamp gedaan, maar de was van de ‘straaljagers’ werd wel gedaan met de wasmachines in het kamp. ‘Straaljagers’ waren jongens die in hun bed plasten. ‘Bommenwerpers’ heb ik in mijn tijd gelukkig niet meegemaakt.
Voor de dagelijkse activiteiten buiten de groep waren de jongens ingedeeld in vier aparte groepen. De jongens met de meeste mogelijkheden, bijvoorbeeld in schoolkennis, werden ingedeeld bij groep C, iets minder ontwikkelden kwamen in groep L, daarna volgde A en tenslotte N. Samen: Clan!
Overdag, op ongeveer dezelfde tijden als ‘thuis’, namen de jongens deel aan onderwijs, sport, creativiteit en corvee.
In het dagelijks leven werd een forse discipline gehandhaafd. Als de jongens ‘s morgens van de groepsbarak naar de naar de eetzaal liepen, dan gebeurde dat netjes in een rij, die voor de barak werd gevormd. De groepsleider moest dan zeggen: ‘In de stand. Staat !’, waarop de jongens in de houding sprongen. Het volgende commando was dan ‘Kwartdraai linksom. Naar de eetzaal !’. Voor de dagactiviteiten begonnen werd het ‘vlagappèl’ gehouden, waarbij de jongens per leefgroep rond de vlaggenmast in de houding stonden en de vlag door een van hen werd gehesen.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Mijn dagen als nieuwe pees zal ik niet gauw vergeten
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 23 maart 2016 van de heer Rob Tijssen het volgende uitgebreide verhaal over zijn jaar in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik ben Rob Tijssen en ik ben geboren op 19 april 1950 in Nieuwer-Amstel. Mijn verhaal over het jongensinternaat ‘de Eikenhorst’ bestrijkt de periode 3 september 1962 tot 18 juli 1963.
Ik ben na mijn lagere schooltijd naar het jeugdinternaat ‘de Eikenhorst’ gestuurd. De redenen en de juiste motivatie daarvoor zijn mij nooit verteld en zeker niet uitgelegd.
Ik was niet een van de gemakkelijkste. Ik had een hekel aan leugens en ik had ook een groot rechtvaardigheid gevoel. Iets wat mij vaak in conflictsituaties bracht, die ik dan vaak met losse handjes oploste.
Mijn ouders hebben mij op mijn twaalfde weggebracht naar het verre Geeuwenbrug in Drenthe. Mijn vader mocht daarvoor de bedrijfswagen van zijn werkgever L.J. Kramer gebruiken, een Fiat.
Op maandag 3 september 1962 gingen wij op pad met een koffer met kleding, waar door mijn moeder speciaal besteld, een geborduurd naam- en nummerstrookje was ingenaaid (het wasnummer). Ik had nummer 38, voor zover ik mij kan herinneren. Dit gebeurde aan de hand van een lijst die mijn ouders was toegezonden. Hierop stond ook precies welke kleding ik bij mij moest hebben. Verders wat persoonlijke dingen, zoals een foto en dergelijke.
Na ongeveer 2,5 uur rijden arriveerden wij na enig zoeken en vragen bij het internaat, wat je van de rijksweg af niet zag liggen. We vroegen de weg bij café Jonkers tegenover de Geeuwenbrug. Over een zandpad langs het café kwamen we bij de ingang van het internaat en stopten voor -wat later bleek- de stafbarak.
Wij hadden in het jongenskamp veel meer reuring verwacht, maar het was uitgestorven. We zagen niemand. We hoorden na het uitstappen een typemachine, dus er was wel iemand. Na op het geluid af te zijn gegaan, maakten we kennis met de heer Schievink, de administrateur van het internaat. Hij vertelde ons dat niemand aanwezig was en dat de jongens die middag terug zouden komen van hun verlof. Eens in de zes tot acht weken kreeg je verlof. Dit was onder andere afhankelijk van hoe het uitkwam met de feestdagen, zoals Kerstmis en Pasen. De heer Schieving stuurde ons letterlijk en figuurlijk het bos in met het verzoek later die middag terug te komen.
Nadat we de omgeving hadden verkend en foto’s hadden genomen, gingen wij terug naar het internaat.
Ik was ingedeeld in de groep ‘Klondike’. Ik bracht mijn spullen naar de barak en zette die op het aan mij toegewezen bed. We sliepen met ongeveer zestien jongens op een zaal. Naast een bed stond een kast voor het opbergen van eigen spullen en kleding. Deze plek heb ik gedurende mijn periode daar gehouden.
Later die dag werd mij een oudere jongen toegewezen, die mij uitlegde hoe ik mijn kast moest inrichten en indelen en gaande weg uitlegde wat de regels waren en waar ik me aan moest houden. Ook heeft die jongen mij geholpen mijn bed op te maken, wat heel strak volgens militair voorschrift moest gebeuren. Bij een inspectie of zo, je stond dan voor jouw bed, werden jouw gepoetste kistjes (kleine maat militaire schoenen) en jouw kast geïnspecteerd. De liniaal werd langs jouw stapeltje kleding gelegd, Als jouw bed niet in orde was, dan kreeg je een berisping en werd het bed door de leider afgehaald en kon je opnieuw beginnen. Mijn leider was in die periode Harry Peek uit Breukelen. Soms trok hij ook zo jouw hele kast leeg op de grond als hij vond dat je te vaak een loopje met hem nam, en niet alles erin lag, zoals het volgens de regels moest.
Mijn eerste dagen als nieuwe pees -dit was de bijnaam voor een nieuwkomer- zal ik niet gauw vergeten. Vooral de jongens die al langere tijd in het kamp waren, voelden zich heel wat. Maar met mijn vechtersmentaliteit (letterlijk en figuurlijk) had ik al snel mijn draai gevonden.
De dag na mijn aankomst moest ik naar de foerier, de heer de Vries, om mijn kistjes, overall, sportkleding en verdere kampuitrusting te halen. Bij hem kwam je ook één keer per week om het zakgeld -ik meen f. 0,50- op te halen. Hij had ook een ruimte, waar we wat snoepgoed konden kopen, dat met het zakgeld werd verrekend. Ik weet niet meer of je de rest van je centen dan mee kreeg of dat het werd opgeschreven.
Na een soort test -meen ik- werd ik voor onderwijs ingedeeld in groep C en kreeg les in O II (zie de tekening van de plattegrond), wat voor mij inhield V.G.L.O. (Voortgezet Lager Onderwijs). We kregen les van van mijnheer Bergsma. Mijnheer Sjoerd Schokker gaf les in O I aan de -wat leren betreft- wat mindere broeders. We kregen sportles van mijnheer Bosman, die trompet speelde. Handenarbeid kregen we van mijnheer Besselink.
In de naschoolse tijd was je op je groepsleider aangewezen voor vermaak en dergelijke of je had corvee. Je had vaak ook wel tijd voor jezelf, maar je mocht alleen niet van het terrein af. Ik ging vaak naar wat wij het ‘Zandje’ noemde. Daar stond een schommel en daar was een klimboom.
In het weekeinde werd een programma gedaan met ’s zaterdagmorgen corvee, waarbij eenmaal in de vier weken jouw groep iemand naar de eetzaal moest sturen om die te reinigen en de vloer daar in de boenwas (bruine drab uit een groot blik) te zetten met een blokker. Dat was een zwaar metalen blok met een steel en met daaronder een borstel. De anderen van jouw groep maakten dan de slaapzaal, de gemeenschappelijke ruimte, het halletje, de wasruimte en de toiletten van de groep schoon. Hierbij kreeg iedereen een taak toegewezen. Als je dacht dat je het corvee goed had uitgevoerd, dan meldde je je bij de groepsleider en als deze vond dat je het goed had gedaan, dan kreeg je tot de lunch vrij. Regelmatig kreeg ook wel iemand strafcorvee. In de middag maakten we vaak een boswandeling of deden we een spel in het bos, meestal wel iets sportiefs. Soms organiseerde de groepsleider ’s avonds iets met een toneelstukje of zingen in jouw eigen groep of een spelletjesavond. In de winter werd dan die grote zwarte oliekachel aangestoken, als die al bij de gratie Gods mocht branden. Ook was meestal op zondag gelegenheid (lees verplicht) om een briefje naar huis te sturen. Die werd gecensureerd. De envelop mocht je niet dicht plakken. Dit gebeurde nadat de kerkgangers terug waren van hun kerkbezoek, iets wat de meesten van hen als een uitje zagen. Wat we dan ook wel deden en georganiseerd door de groepsleiders, was op het voetbalveld tegen een ander groep voetballen. Soms kregen we vrijaf en mochten we wat voor ons zelf doen.
In die tijd was mijnheer Verdonk de leider van de groep Perú. Hij trok volgens mij ook veel op met mijnheer Peek, want soms trokken die groepen wel eens met elkaar op.
Zo ook was jouw groep regelmatig verantwoordelijk om de tafels in de eetzaal te dekken of na het eten af te ruimen en de afwas te doen. Vele handen maken licht werk.
Elke week was een jongen of waren twee jongens -dat weet ik niet meer- koksmaatje. Een koksmaatje moest de kok helpen in de keuken. Als ik me goed herinner heette de kok Westerhof. Ik zie me daar nog zitten met die teil met aardappelen, die gepit moesten worden voor ongeveer zeventig personen, want de leiders aten ook mee. Zo ook de adjudant mijnheer van Tilburg, die ons dan om stilte vroeg, om hen die wilden bidden de gelegenheid te geven dit te doen. Ouders die op bezoek kwamen bij hun kind aten ook wel een enkele keer mee.
Een doordeweekse dag begon om ongeveer 7.30 uur met opstaan en wassen en na het aankleden bed opmaken, waarna de inspectie werd gehouden met aantreden voor het bed of voor de barak waar je een en ander werd medegedeeld en de opdrachten voor die dag werden verdeeld. Dan rechtsom in colonne naar de appelplaats waar we stonden opgesteld. Het appel werd afgenomen door de adjudant, waarna de vlag werd gehesen. Na deze ceremonie gingen we in colonne terug naar onze barak, waar we wachten tot de bel werd geluid, waardoor we wisten dat we konden gaan ontbijten. Het kan ook zijn dat het appel na het ontbijt plaats vond, dat weet ik niet meer.
Na het eten gingen we terug naar de barak en wachtten op de bel om naar ons leslokaal te gaan. Rond het middaguur gingen die jongens met een taak (corvee) die vervullen. De rest ging terug naar zijn barak om te wachten op de bel, waarna we warm gingen eten. Op donderdag -vaste prik- kregen we lever als vlees. Ik kon lever niet door mijn strot krijgen.
Na het warme eten gingen we weer naar de barak, waar je even tijd had v oor jezelf of waar je corvee ging doen, zoals je was opgedragen. Na de bel gingen we weer naar ons klaslokaal tot 15.30 uur, daarna had je wat vrije tijd voor jezelf of om met een vriendje uit jouw groep iets te ondernemen op het kampterrein.
Als de bel luidde gingen we eten of hadden we eerst appel met de vlaggenceremonie (strijken van de vlag), dat weet ik niet meer, waarna we -als iedereen zijn corvee en dergelijke had gedaan- nog even wat buiten gingen doen of gezamenlijk in de groep, dat was ook afhankelijk van het weer. Om 20.00 uur moesten we ons wassen, onze tanden poetsen en dan naar bed. Om 20.30 uur ging het licht uit en dan moest iedereen stil zijn. Als je dat niet was, dan moest je in jouw nachtkleding in het halletje staan bij de kamer van de leider, soms wel een uur en geloof me je kreeg het dan eigenlijk wel koud. Ik weet ook nog dat een keer een jongen buiten voor de barak moest staan, nou dat was helemaal geen lolletje.
Als we terug kwamen van een verlof, dan hield de kok daar zeker de eerste dagen rekening mee, dan was er wat minder te eten, omdat iedereen wel snoep en snaaiwerk mee van huis had gekregen van oma en van moeder, die je dat dan wat toestopten.
Maar toen wij in januari 1963 terugkwamen van verlof, had zowat niemand wat te snaaien, want thuis was ook alles nodig om die strenge winter te overleven. Na een paar dagen ging het fout en lagen we met honger in bed en konden we in de onverwarmde slaapzaal niet in slaap komen. Twee Rotterdammers gingen er toen op uit en zijn door het kolenhok de keuken in gegaan en hebben daar een paar rode kolen gestolen, die we rauw in bed hebben verorberd. Dat gaf de volgende dag bij de warme maaltijd de nodige consternatie, we werden toegesproken door de adjudant, maar het had wel tot gevolg dat we wel weer genoeg te eten kregen. Volgens mij was alles financieel strak geregeld om binnen een budget te blijven en werd de kachel daardoor ook minimaal gestookt.
Mijn oma overleed, toen ik net enige weken in het kamp zat. We noemde het internaat in die tijd ‘het kamp’. De Drent noemde ons kampjongens. In het Drents kaampjong’n. Ik moest tussen de middag naar het kantoortje van de adjudant in de stafbarak en kreeg daar plompverloren te horen dat mijn oma was overleden. Ik kon weer gaan met al mijn verdriet. Ik werd door mijn groepsleider, die het ook gehoord had, enigszins opgevangen, Aan hem vertelde ik dat ik minstens naar de begrafenis wilde en dat de adjudant dat bij voorbaat al had geweigerd. Harry Peek reed motor en zei tegen mij dat we desnoods samen op zijn motor naar Aalsmeer zouden gaan, maar dat ik daar zou zijn. Op stafniveau is daar toen over gesproken, waarna ik bij uitzondering de nodige reisbescheiden kreeg op kosten van het internaat. De dag vóór de begrafenis heeft Harry Peek mij op zijn motor naar het station in Meppel gebracht.
Een ander voorval was, toen op het avondappel een jongen ontbrak. Hij was weggelopen om een of andere reden. De commandant, de heer Sanderman, is met zijn auto (een van de eerste DAFjes van het type 33, de trutteschudder) achter hem aangegaan en heeft de jongen teruggebracht. Deze jongen is daarna flink bestraft en was een paar weken later met groot verlof, maar was waarschijnlijk naar een ander internaat gestuurd. Als je na ongeveer 1 jaar naar huis ging, dan noemden wij dat je met groot verlof ging.
Er waren soms wel leiders, die niet capabel waren om leiding te geven en je dan maar een klap of meerdere klappen gaven. Gelukkig is mij dat nooit overkomen, want ik vermoed dat het kampterrein dan te klein was geweest.
Sjoerd Schokker woonde volgens mij een paar huizen verwijderd van café Jonkers. Hij reed in een bestelwagen Citroën 2 CV (Lelijke eend).
Verders herinner ik mij nog wel wat namen van jongens uit de groep Klondike. Maar de bezetting van de groep veranderde telkens weer. Jan Schipper uit Den Bosch (hij wilde graag bokser worden), Ben Vermeulen uit Duivendrecht, Hans Hurk uit Eindhoven, Charles Tisserand uit Amsterdam, Frits Riemers, Tjang Jhen Chao uit Arnhem, Sier Koning, Cor Broertjes uit Amsterdam.
Ook was er een tuinman en klusjesman, de heer Winters, waar je ook wel heen werd gestuurd als je strafcorvee had. Dan moest je hem helpen. Ik vond dat eigenlijk niet eens zo erg en vond het wel een aardige man. De heer Winters woonde met zijn gezin buiten het kamp aan het zandweggetje dat langs café Jonkers liep op ongeveer 150 meter achter Café Jonkers. Zijn vrouw deed wat verstel- en reparati werk aan kapotte kleding, zoals sokken stoppen en knopen aanzetten.
Eind januari begin februari was ik erg ziek en lag in de ziekenboeg in de stafbarak tegenover de kamer van Veronika Jong, de leidster van groep Alaska. De andere kamer grenzend aan haar kamer was die van Tineke de Graaf, tegenover de ziekendienst waar je s’ avonds terecht kon voor een pleister, aspirientje of wat levertraanzalf als je schrale lippen had. Maar dat even terzijde. Ze durfden mij in eerste instantie niet te vervoeren, omdat ik spontaan bewusteloos was geraakt en ik ben daar volgens mij door dokter Broekema uit Diever behandeld, die dat deed in overleg met het ziekenhuis in Meppel. Deze huisarts kwam mij dagelijks op zijn motor met zijspan vanuit Diever bezoeken. De kok kookte voor mij toen speciaal licht verteerbaar voedsel bestaande uit droge rijst met jam.
Als je jarig was, dan had je een dag vrij en mocht je met een vriendje op de fiets in de omgeving rondtoeren. Op mijn verjaardag ben ik samen met Charles naar mijnheer Winters geweest om een fiets op te halen. We gingen om 10.00 met een lunchpakketje op stap. Over het zandpad langs camping Ellert en Brammert en langs het hunebed naar Diever, waar eigenlijk niets te beleven viel en we al gauw waren uitgekeken. We waren daar compleet vreemd en ook werden we herkend als kaampjong’n. Toen zijn we maar naar Dwingeloo gegaan en hebben het dorp verkend en over de Brink gelopen. Ergens op een van de binnenwegen hebben we ons lunchpakketje genuttigd en we zijn toen via een omweg terug gefietst naar Geeuwenbrug. We waren om 15.00 uur terug in het kamp, waar we overgingen tot de orde van de dag.
Verder heb ik nog wel prettige herinnering aan een vakantie op de fiets naar Giethoorn van 15 juni tot en met 19 juni 1963, zie ook de kopie van het logboek, We deden een piratenspel met geheimschrift en een schatkaart Het spel was bedacht door mijnheer Besselink. We begonnen het spel al een week voordat we naar Giethoorn gingen. We konden met corvee en sport nepgeld verdienen, dat bestond uit glad gestreken zilverpapier van bonbon snoepjes, zilverpapier uit een pakje sigaretten en dergelijke. Als je genoeg geld had, dan kon je de schatkaart kopen of een deel van de brief, die uiteraard in geheimschrift was geschreven. In Giethoorn sliepen we in tenten en hadden we een paar punters tot onze beschikking. De eerste nacht stormde het en vielen er stortbuien. Tenten storten in, Nadat we de tenten in de regen met zelfgemaakte haringen weer hadden opgezet, bleken deze zo lek als een mandje te zijn, want het waren enkeldoeks tentjes. Maar dat mocht de pret niet drukken. Het spel op zich was hartstikke leuk en goed bedacht door de leiding, Volgens mij kookten we zelf en was onze groepsleidster juf Tineke de Graaf ook aanwezig.
Ik zou mogelijk nog wel meer weten, maar ik denk dat ik zo wel een redelijke indruk heb gegeven van hoe het er in het kamp aan toeging.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, Tiekening
Leave a comment
Jongen uut groep Alaska in de Eikenhorst op de foto
De heer Frans Bakkers stuurde bijgaande zwart-wit foto’s uit zijn tijd dat hij deel uitmaakte van groep Alaska in jongenskamp de Eikenhorst an de Gowe. Frans Bakkers heeft in de periode augustus 1965 tot juli 1966 in het kamp gezeten.
Hij zat in groep Alaska met onder andere Martin Kievits, Harm Kuiper(s), Henk Linthorst, Rob Malta, Herman Kreft, René in ’t Veen en Wim Paling.
Wie herkent de jongens op de foto’s ? De redactie van Ut Deevers Archief verneemt het graag.
Op 16 april 2022 ontving de redactie de volgende reactie van de heer Martin Kievits bij afbeelding 1
Op deze foto staat Wim Kempe uiterst rechts.
Ha, voor het eerst een foto waar ik op sta ! Heel fijn !!
Afbeelding 1
Deze foto van de jongens van groep Alaska is gemaakt op 27 september 1965. Normaal bestond de groep uit 16 jongens. Deze foto is gemaakt op het moment dat jongens naar huis zijn gegaan en de nieuwe jongens nog moesten komen. De maker van deze foto is Frans Bakkers. Wie van de hiervoor genoemde jongens staat op deze foto ? Wie herkent de jongens ? De staande man in het midden is de leider Gerard Blikman.
De heer Frans Bakkers reageerde op 14 januari 2022 als volgt:
Boven van links naar rechtes: Marius van Gorp, Rob Malta, Harm Kuiper(s), leider Gerard Blikman, Martin Kievits en Wim Kempe.
Onder van links naar naar rechts: ……., Herman Kreft, René in ’t Veen, ……
Afbeelding 2
Deze foto van dezelfde jongens van groep Alaska is eveneens gemaakt op 27 september 1965. De maker van deze foto is leider Gerard Blikman.
Afbeelding 3
Deze foto is gemaakt op 13 juni 1966 bij een bezoek aan een juffrouw. Welke juffrouw ? De maker van deze foto is Frans Bakkers.
De heer Frans Bakkers reageerde op 14 januari 2022 als volgt:
Linker jongen……., kwam van een andere groep (Transvaal?), de naam van de juf is mij niet meer bekend; ze was wel heel populair !, Henk Linthorst en Rob Malta.
Afbeelding 4
Deze foto is gemaakt op 13 juni 1966 bij een bezoek aan een juffrouw. Welke juffrouw ? Waarschijnlijk moesten de jongens een tekening van het gezicht van de juffrouw maken. Waarschijnlijk heeft de juffrouw deze foto gemaakt.
De heer Frans Bakkers reageerde op 14 januari 2022 als volgt:
Links Frans Bakkers en rechts Henk Linthorst, die heel goed paarden kon tekenen. We moesten geen tekening maken, het was een spontane actie.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Un joar rond in ut kaamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
De heer Frans Bakkers stuurde op 2 januari 2022 zijn verhaal over zijn verblijf van een jaar in de periode augustus 1965 tot juli 1966 in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe naar de redactie van ut Deevers Archief. Het is de eerste keer dat in ut Deevers Archief zo’n uitgebreide en gedetailleerde verhaal is opgenomen. De redactie is de heer Frans Bakkers bijzonder erkentelijk voor het mogen publiceren van zijn ‘boekje’.
Thuis
Zesde klas lagere school, een saaie tijd. Streng, geen vrijheid; terwijl je toch al twaalf jaar bent. De tandartsbus voor het schoolgebouw, elke dag dat hij aanwezig was moest je over de elektriciteitskabels stappen, die er voor zorgden dat er geboord kon worden. Volgens mij vooral door pas afgestudeerden. Gezien de status van mijn huidige tanden, met onder meer tien kronen, meen ik hierover mee te kunnen praten en zelfs een oordeel te kunnen vellen. Gymnastiek bestond uit het gooien met een tennisbal, de meester deed zelf mee en kon gruwelijk hard gooien. Nog steeds ben ik er van overtuigd dat hij deze les gebruikte om ons de oren te wassen. Het spel bestond er uit om met twee personen mensen af te gooien, degene die af waren gingen de gooiers helpen, enzovoort. Die meester tevens hoofdmeester had er dus een sadistisch genoegen in om iemand dat te laten voelen. Dat laten voelen paste hij ook bij het volgende toe. Als je iets had gedaan moest je op je knieën zitten en hij sloeg je dan onverwachts keihard van achteren tegen je oren, of de zijkant van je gezicht. Het was een grote kaarsrechte man met een streng uiterlijk. Hij was onberispelijk gekleed in een grijs pak. Hij articuleerde scherp en had een messcherpe scheiding in zijn eveneens grijze haar. De naam van de school: Sint Jozef.
Het is 1965, we woonden in een klein provinciedorpje, met in de buurt een “modern” winkelcentrum. De huizen noemde men Zweedse bungalows en stonden op ruime kavels met veel plantsoenen er omheen. Vaak afgescheiden door groene ijzeren buizen met betonnen paaltjes. De woningen waren huurhuizen en eigendom van Philips, zoals bijna alles in die tijd. Ze waren vooral klein, maar dat wende, en gehorig, dat wende nooit. Zeker niet als je net als ik sliep in de kamer die grensde aan het huis van de buren. Deze buren hadden een van de eerste stereo-installaties. Enkelsteens muren tussen twee huizen, de rest was van hout. In de zomer te warm, in de winter te koud. Tot mijn zesde jaar had ik ergens anders gewoond. Het was nog steeds wennen. Vader werkte bij Philips en moeder thuis. Mijn broer was vijf jaar jonger en dus niet direct speelkameraad. Weinig vrienden, weinig speelmogelijkheden, geen speelterrein en op het grasveld mocht je niet komen. Geen andere mogelijkheden in de buurt, alleen de smalle gangen tussen de huizen bij de achtertuinen en de rijk beplante plantsoenen.
Cowboy spelen met een zo echt mogelijk holster en idem revolver. Soms zelfs een hoed en een vestje met franjes. De tv gaf cowboyfilms en Ivanhoe, toen James Bond nog ridder was. Niet te vergeten Pipo de Clown en de Verrekijker, een soort jeugdjournaal, maar dan niet actueel. Verder was ik lid van de welpen op zaterdagmiddag, in korte manchesterbroek, prikkende groene trui, afgemaakt met lange wollen sokken en een groen petje. Langzaam opgeklommen tot gids van het grijze nest. Toch wel leuke middagen gehad onder leiding van de akela en haar helpsters.
Thuis was het zwaar, moeder was veel ziek en in ziekenhuizen. Weinig sfeer, gezelligheid en warmte. Geen genegenheid, wel ziekenbezoek en gezinsverzorgsters. ’s Morgens, ‘s middags en vroeg in de avond gezinsverzorgster. Geen moeder zelfs geen surrogaat moeder, soms waren ze leuk, maar meestal niet. Daarna naar het ziekenhuis achter op de brommer. Sfeerloze, witte, steriele, massale ziekenhuiszalen. Steeds maar weer, gedurende lange perioden in elk jaargetijde. Voor iedereen verschrikkelijk moeilijk. Op de eerste plaats natuurlijk voor mijn moeder. In die tijd moet de basis zijn gelegd voor de enorme hekel aan dat soort instellingen en aan het moeten van dergelijke verplichte bezoeken. Mijn pleegvader deed zijn best, maar kon nooit echte genegenheid voor mij opbrengen. Dat hij mijn pleegvader was en niet mijn natuurlijke vader vernam ik pas op vijfentwintigjarige leeftijd en dat was van een kant een pijnlijk moment, maar toch ook een niet onbegrijpelijke onthulling.
Augustus
Niet warm en niet koud met volop groen in het Drentse bos. De zon scheen niet en het was somber, eigenlijk te somber voor zo’ n toch al moeilijke dag. Juist dan is het haast onmogelijk de toekomst positief te zien. Toch zou dit de plek zijn waar ik de komende twaalf maanden zou wonen. Internaat de “Eikenhorst” te Geeuwenbrug. Sinds 1946 een internaat voor jongens in de leeftijd van tien tot veertien jaar. We waren vroeg vertrokken uit Brabant met de trein van Eindhoven naar Meppel, vandaar met de bus langs de Drentse hoofdvaart naar de eindbestemming. Tijdens deze busrit ontmoette ik de eerste groepsgenoot; Rob Malta een lange blonde jongen uit Schiedam. Hij was ook nieuw en voor het eerst op weg naar een plek die hij nog nooit gezien had. Na een korte ontvangst in het staflokaal werden we voorgesteld aan onze gidsen. Humprey, de jongen die mij rondleidde, was gek op de natuur. De nieuwsgierige vragen die ik stelde werden nauwelijks beantwoord. Hij had alleen oog voor de vrije middag die hij in deze functie cadeau kreeg. Terwijl ik wilde weten wat me te wachten stond. Wat wel en wat niet mocht. Vooral het dagelijkse leven, dat had mijn belangstelling. Zodoende verbleef ik een lange middag wanhopig in een onbekend en donker bos.
Tegen etenstijd kwamen we terug. Mijn ouders waren inmiddels vertrokken. Achteraf logisch, gezien de reisafstand van Drente naar Brabant, maar op dat moment pijnlijk zwaar. Ik was twaalf jaar en had nauwelijks iets gezien van Nederland. De dagen die ik niet bij mijn ouders had doorgebracht waren op twee handen te tellen. Nimmer had ik op één dag zover gereisd. Dus kwam Drente hard aan.” Het zal goed zijn tegen de migraine“, had de specialist gezegd…, ” en hij zal daarna de wereld beter aankunnen !”
Voordat we naar de etenszaal gingen moesten we onze handen wassen, aldus mijn gids. Via een halletje bereikten we de slaapbarak, die zijn naam eer aan deed. Zestien bedden op een zaal, ‘n geboende oude houten vloer, zes wastafels, twee toiletten, twee kamers voor de leiding en een groepslokaal met duivenkooi en ‘n oude oliekachel. Naast elk bed stond een kast voor al je spullen. Het zag er wel allemaal netjes uit, maar de privacy was voorbij. De bel klonk en via een grindpad ging het licht opwaarts naar de eetzaal. Ongeveer honderd en vijftig meter lopen en dat voortaan elke dag drie keer. Nog vaker zou ik de bel horen die luidde bij aanvang van de etenstijden, schoollessen, eigenlijk bij het begin en einde van alle activiteiten. Over het hele kampterrein klonk zijn geluid, hij gaf het levensritme aan van het internaatleven. Het was een zware koperen klok van ongeveer vijftig centimeter hoogte; opgehangen aan een dikke balk. Het luiden van de klok op momenten dat dit niet de bedoeling was betekende ‘n fikse straf. Wat een verschil tussen het hier en thuis gaan eten. Het was in ieder geval niet ongezellig. De directeur heette ons vriendelijk welkom en er waren veel starende blikken. Een rood vlaggetje moest geprikt worden op de plaats waar je vandaan kwam. Daartoe was ‘Nederland’ op zachtboard vervaardigd en aan de muur gehangen. Mijn woonplaats was Veldhoven. Een snelle blik leerde dat Amsterdam rood zag van de vlaggetjes. Rotterdam was tweede, de rest redelijk verspreid: Boskoop, Maastricht, Veendam, Den Haag, Haarlem, Utrecht, Den Bosch, enzovoort. Een van de leiders gaf de mogelijkheid aan tot gebed voor de gelovigen onder ons. Aan elke tafel zaten 8 jongens en een leider of leidster. Iedereen was hulpvaardig en het werd duidelijk dat hier met mes en vork werd gegeten. De tafel was goed gevuld en de mededeling dat we de beste kok van Nederland hadden klonk ongeloofwaardig, maar wel zeer positief ! Eten werd scheuren genoemd en had betrekking op de snelheid, maar wel met mes en vork.
De avond kende geen programma en werd daarom gevuld met het rondhangen door kleine groepjes in en rondom de barak. De bosgids beschouwde zijn werk als afgedaan. Sterker nog hij begon zonder opgaaf van reden te vechten met mij. Dit terwijl de eerste gevoelens van heimwee opkwamen tegelijkertijd met het vallen van de avond. De groepsgenoot was sterker, had meer ervaring, geen beginnersangst en was gespierd door het buitenleven. Geen echte tranen, maar wel natte ogen en gevoelens van onmacht. Er waren minstens tien getuigen en veel gezichtsverlies. Ook dat was wennen. Nooit meer echt alleen. De groepsleider met baard en alles, zoals het in die tijd hoorde, gaf het sein om naar bed te gaan. Het bleek dat hij geen gezag had. Na veel gerotzooi en onduidelijke instructies lag iedereen om half tien in bed.
Gepraat, gefluister, onrust, zestien jongens in één ruimte, dat was nieuw. Jongens in de leeftijd van tien tot veertien jaar, die allemaal van huis weg waren, om gezondheidsredenen, huiselijke omstandigheden, gezinsproblemen , enzovoort.
Mensen die de wereld wilden ontdekken, maar die ook nog de warmte en vertrouwdheid van een gezin nodig hadden. Zo’n eerste dag met zoveel indrukken en gevoelens, wreed verstoort doordat plotseling het licht aanging en de directeur met enkele leiders binnenkwam. Iedereen voor de bedden, half slaperig en angstig.
Het bleek dat twee jongens die dag buiten het terrein waren geweest en wel zonder toestemming. Beide boosdoeners kregen een behoorlijk pak slaag op hun achterste en daarna keerde de rust weer terug. De directeur was een man om niet mee te spotten, hij zag er indrukwekkend streng uit met zijn kalende hoofd en de lange geplakte haren. Ook zijn scherpe raspende stem dwong respect af. Voor mij weer een negatieve ervaring. Er was zoveel te verwerken in korte tijd.
De weken die volgden vlogen razendsnel voorbij. Ik had weinig tijd om aan huis te denken of aan wat dan ook. Het leven werd bepaald door schema’s. Natuurlijk het lesrooster, maar ook corvee en avond- en weekendprogramma’s. In totaal waren er vier groepen: Klondike, Transvaal, Peru en Alaska. De groep waartoe ik behoorde was Alaska. Deze goudlanden waren de basis van dit internaatleven. Elke groep bestond uit 16 jongens en twee leiders(sters). Daarnaast een directeur en een adjunct-directeur, administratie, kok, leraren en enkele stafmedewerkers. Samen ongeveer 80 personen; te klein voor een dorp, te groot voor een gezin. Een bijzondere gemeenschap, met talrijke verschillen op velerlei gebied.
Alle gebouwen bestonden grotendeels uit hout en hadden geen verdieping. Rondom bomen, struiken en grindpaden. De barakken dateerden uit de Tweede Wereldoorlog en deden toen dienst als werkkamp voor de Duitse Arbeidsdienst. Er verbleven toen mensen die moesten helpen met het graven van tankgrachten. Na de oorlog werd het een internaat. Aanvankelijk heette het ’t Kamp Geeuwenbrug’. Een commandant en een adjudant drilden destijds de jongens. Er was een minimum aan sanitaire voorzieningen. ‘s Morgens werd de vlag gehesen en was er appèl. Dat was nu gelukkig verleden tijd.
De schoollessen bestonden uit taal, rekenen, aardrijkskunde, biologie en geschiedenis, maar ook veel sport en handenarbeid. Met op woensdagmiddagmiddag hobbyactiviteiten en op zaterdagmorgen groot corvee. De zaterdag- en zondagmiddag waren vrij en werden al dan niet ingevuld door de leiding. De zondagmorgen was bestemd voor kerkbezoek, behalve voor de buitenkerkelijken. Wat deze laatste categorie op zondagmorgen deed is voor mij onduidelijk gebleven. Ze mochten wel op basis van vrijwilligheid mee, wat regelmatig gebeurde. De belangrijkste herinnering die ik hieraan heb is dat we met de bus gingen, wat een behoorlijk feest was. Met z’n allen achterin werd het een wekelijks uitje en weer even contact met de buitenwereld. Wel allemaal in het netste pak met stropdas. Het was toegestaan om van hervormd naar katholiek te gaan en andersom.
De sportlessen werden gegeven door een zekere mijnheer Plantinga, altijd in sportkleren met een te strakke trainingsbroek. Wij waren altijd in shirt en korte broek, vanwege het ontbreken van trainingspakken. Dikwijls gingen we hardlopen en Plantinga manifesteerde zich steeds als een macho. Toen heette dat nog gewoon stoer. Hij was een uitstekend schaatser en hield veel van een soort slagbal. Een gymzaal hadden we niet, zodat we onder alle weersomstandigheden buiten gingen sporten. Dat in combinatie met die korte broek en shirt betekende nogal eens kou leiden. Plantinga was tevens EHBO’er, wat inhield dat hij elke avond van zes tot zeven uur een soort spreekuur hield. Een compleet ingerichte ruimte deed dienst als eerste hulp kamer. Of het nu ging om kleine wondjes, flinke kneuzingen of tranende ogen. Je kon elke avond terecht. Het was er steeds druk.
Langzaam maar zeker kreeg zelfs dit leven regelmaat. Er was sprake van een bepaalde routine. Midden augustus werden we wakker gemaakt met een soort country & westernmuziek. Dit muziek klond door een luidspreker die in de slaapzaal hing en verbonden was met de pick-up op de aangrenzende kamer van de groepsleider. Het bleek achteraf zijn favoriete muziek van de tv-serie ‘Rawhide’. Enige tijd daarna maakte de eigenlijke leider van de groep Alaska zijn entree. De eerder beschreven baard bleek een invalleider te zijn in verband met de vakantie van mijnheer Blikman. Alle leiding werd overigens met mijnheer of juffrouw aangesproken. Mijnheer Blikman kwam met de nieuwelingen kennismaken en vervolgens maakte hij een ronde langs alle bedden. Uit zijn manier van doen en de reacties daarop door de jongens maakte ik op dat het hier ging om een zeer gevierd leider. Hij was groot, had een rechthoekig gezicht met bril, flaporen en een sympathieke grijns. Achterover gekamd, golvend haar. In de praktijk bleek die populariteit ook direct, omdat hij aankondigde dat we met de groep een lang weekend zouden gaan kamperen in de buurt van zijn woonplaats Nijverdal. Dit zou nog in augustus gaan gebeuren. Verder hing hij dezelfde dag een compleet weekprogramma vol met originele en aansprekende activiteiten op. De les die ik toen leerde was dat de mate van inzet door de leiding bepalend was voor het aantal georganiseerde activiteiten.
We zouden met tenten gaan en natuurlijk waren slaapzakken en zaklantaarns gewenst. Bellen met thuis had succes en de spullen werden per post verzonden. Blikman was initiator, organisator, eerlijk en duidelijk. Hij was de rechtvaardige scheidsrechter tussen goed en kwaad. En hij was al vijfendertig jaar, een groot voordeel bij die jongens in die situatie. Ook was hij bijzonder in de ogen van de jongens, want hij had een knappe verloofde van 19 jaar. Blikman gaf houvast en zekerheid en was inderdaad ’n soort vaderfiguur. Met hem liep alles beter. De een heeft het en de ander niet. Hij had het dus wel. Het kampeerweekend verliep sfeervol met als hoogtepunt een pannenkoek eetwedstrijd gewonnen door René uit Rotterdam. Hij presteerde het om na tien pannenkoeken te gaan kotsen en vervolgens er nog acht in zijn mond te proppen. Na dit uitstapje leek de groep als team gegroeid, de grote verscheidenheid werd een eenheid. Hier lag het bewijs dat het grote geheel meer is dan de afzonderlijke delen. Dat voelde toen al zo. De assistente van Blikman was juffrouw Kievit, zij had ‘n scherp getekend gezicht met spitse neus en kort donker haar. Zij was er gewoon altijd en gaf alle jongens een nachtzoen, elke avond maal zestien. Een toch serieuze prestatie. Vaak las zij voor uit boekjes van Pietje Bel, in die tijd zeer populair en voor ons soort jongens tamelijk slecht inspirerende lectuur. Zij was niet onze moeder maar vulde wel Blikman aan.
De normale schoolweken waren duidelijk anders dan thuis. ‘s Morgens les van 9.00 uur tot 10.30 uur, dan pauze met warme chocolademelk en vel. Daarna les tot 12.00 uur en elke middag anderhalf uur sport of handenarbeid, met vervolgens nog eens anderhalf uur les. Er waren vier leergroepen op de volgende niveaus: lagere technische school, lagere school, middelbaar technisch en mulo/hbs niveau. Ik was ingedeeld in deze laatste groep en kreeg bijvoorbeeld Franse taal als extra les. Met deze leergroepen volgden we ook de lessen sport- en handenarbeid. Ik heb altijd veel gehad aan deze manier van schoolvorming.
De leraren waren over het algemeen inspiratievolle mensen. Bijvoorbeeld Robert Mulder, leraar Nederlands, dienstweigeraar en fervent aanhanger en secretaris van de provobeweging. We hebben het tenslotte over de jaren zestig. Om precies te zijn augustus 1965. Niet dat men zomaar zijn ideeën kon botvieren op alles en iedereen. Dat zeker niet, maar wel werd je als twaalfjarige geconfronteerd met allerlei stromingen in de samenleving. Blikman behoorde bijvoorbeeld niet tot de progressieve beweging, nee eerder tot de conservatieve. Juist die mengelmoes maakte het interessant en levendig. We konden en mochten overal aan proeven, nou ja bijna overal.
Verschillende leraren waren lid van een toneelgezelschap uit Diever, dat onder meer jaarlijks stukken opvoerde van Shakespeare in het openluchttheater, ongeveer twee kilometer ten noorden van Diever. Hun talent kwam natuurlijk prima van pas bij de activiteiten in het internaat, zoals het cabaret, dat enkele malen per jaar werd gehouden. Het moet gezegd worden dat de creativiteit altijd en overal aanwezig was. Indrukwekkend vonden we het, want thuis kwam je nauwelijks met dergelijke dingen in aanraking en hier gebeurde van alles in ruime mate. We werden in gunstige zin beïnvloed door deze kunstzinnige initiatieven.
Zoals ik al aanhaalde waren de groepen genoemd naar enkele goudlanden. Dit hield verband met het goudzoekersspel, wat een rode draad vormde in het internaatleven en de filosofie die er achter stak. Het kwam er op neer dat er verschillende ‘rangen’ waren, zoals nieuweling, delver en goudzoeker. Deze rangen moest je verdienen door allerlei opdrachten te vervullen, bijvoorbeeld het helpen van de kok gedurende een week. Je hoefde dan niet naar school. Of het leiden van de groep, het organiseren van een spelavond, het leren van de geschiedenis van het Huis van Oranje, goede resultaten op school, enzovoort.
Zodra je voldeed aan de eisen van de opdracht, dan werd dit aangetekend op een daarvoor bestemde kaart. Als alle opdrachten vervuld waren, dan kwam je in aanmerking voor een hogere plaats in de rangorde. Elke maand waren er vergaderingen van de diverse rangen. Dus alle delvers samen, alle goudzoekers, enzovoort.
De privileges stegen naarmate men hoger op de ladder kwam. Een goudzoeker mocht dan ook eventueel alleen op stap, vergaderde in het staflokaal met koffie en koek en had een bepaald aanzien. Het systeem had vele nadelen, maar gaf toch ook duidelijkheid en zekerheid en het gevoel dat je ergens bij hoorde. De grove planning was dat een jongen na ongeveer tien maanden doordrong tot het goudzoekersgilde, het hoogst haalbare. Ik behaalde deze rang na vier maanden en dat was eigenlijk niet de bedoeling. Het had te maken met mijn onovertroffen inzet om iets met vastbijtende wilskracht te willen halen . Soms biedt dat voordelen, maar het heeft ook negatieve gevolgen, heb ik in mijn latere leven ontdekt.
Alsof het niet genoeg was, werd ik tevens benoemd tot secretaris van de goudzoekersraad, secretaris van de groepsraad en van de kampraad. Deze titels gaven aanzien en zelfvertrouwen en dat kon ik erg goed gebruiken.
Overigens werd het hele systeem, nadat ik er ongeveer negen maanden verbleef, afgeschaft. Ik vond dat jammer. Laten we echter niet vergeten dat het de tijd was van democratisering op alle fronten, met vrijheid en blijheid. Pacifisme, provo, kabouters en alternatieven. Rolling Stones, Supremes, Beatles, wierook en het begin van de lange haren. Daarin paste het rangenstelsel niet meer. Toch van een kant jammer. Ik was leergierig, ’n redelijk sporter, behoorlijk creatief en meestal positief. De migraine verdween en ik kon het leven aan. Mijn postuur was tenger, maar ik at erg goed.
Alaska
Onze groep Alaska was een goede groep met zoals gezegd uitstekende leiding. We waren geen topper op één terrein, maar er was een goed evenwicht op allerlei gebieden. Een balans tussen sport, spel, inzet, intelligentie en sociaal vermogen. Zoals bij elke groep was er sprake van chauvinisme. De groepskleur was rood, met een harde kern van Amsterdammers: Wout, was aardig en had een broertje in de groep Klondike en zij hadden een vervelend leven achter de rug, Harm, was de oudste, de grootste en de sterkste, Willem was de natuurlijk leider in de groep en tevens voorzitter van de groepsraad, Cor had een zenuwtrek, was stevig gebouwd en was soms behoorlijk lastig. Verder René uit Rotterdam, lefgozer grote mond en klein hart, Herman Kreft uit Utrecht, Marius uit Son, was lomp, gezet, groot en snurkte. Tevens was hij mijn buurman en reisgenoot. Albert uit Maastricht, had een Italiaans temperament, Wim Paling uit Boskoop, Martin uit Den Bosch had een felle babbel, Rob uit Schiedam was technisch, meestal rustig en mijn andere buurman. Over Humprey uit Den Haag is genoeg gezegd en Henk uit Haarlem was brutaal en gek op paarden. De problemen kende je meestal niet, er werd nauwelijks over gesproken. Toch was het duidelijk dat de meesten een erg beroerde tijd achter de rug hadden en sommigen nog een zwaar leven voor de boeg. De rest van de namen is me ontschoten na al die jaren. De gezichten niet, die staan me nog helder voor de geest. Het waren meer dan zestien gezichten, want het was een komen en gaan. Elke twee maanden kwamen nieuwe jongens en gingen jongens weg. Meestal tot groot verdriet, maar soms tot enorme vreugde. Nieuwelingen werden vrij snel opgenomen in de groepssfeer, maar het duurde wel even voordat je echt werd geaccepteerd. Men paste zich ook snel aan, aangezien dat de beste manier was om te overleven. Als groep was je sterk op elkaar aangewezen.
Neem alleen het vierwekelijks terugkerende corvee: een week lang met je groep drie keer per dag de afwas doen , af- en opruimen, de eetzaal schoonmaken, tafels dekken …… Dat alles voor tachtig personen. Daar kwam nauwelijks leiding aan te pas, iemand die niet wilde werd door de groep direct gecorrigeerd. Er was wel altijd competitie en strijd. Wie is het eerste klaar, wie is het snelste klaar, wie is de beste!
Elke zaterdagmorgen was het groot corvee. Afwisselend moest je buitenwerk doen, zoals harken, schoffelen en vegen. Of binnenwerk, zoals vloeren boenwassen, dweilen, toiletten een grote beurt geven, gemeenschappelijke ruimten schoonmaken. Rond de middag kwam dan de directeur controleren, ja inderdaad net als in militaire dienst, met een witte handschoen. Meestal was het goed, want niet goed betekende dat je ‘s middags nog een tijd bezig was. En de vrije zaterdagmiddag was populair. Ook werden enkele kippen gehouden en de eerder beschreven duiven. Dat alles moest schoon, gevoed en onderhouden worden. Het werd een prestigeslag wie het eerste klaar was. Vaak hielp men dan de anderen.
Erg gewild was het schoonmaken van het staflokaal, omdat daar een radio stond en daar volop koffie en koek te verkrijgen was. In de keuken kon je in de stille uren eieren bakken van de eigen kippen, althans als het je beurt was om een ei te krijgen. Toen een bijzondere traktatie. Het scheppen van sfeer was een belangrijke taak, die voor iedereen was weggelegd.
De radio leverde ons: The Stones met Route 66 en Cuby and the Blizzards met Groeten uit Grollo, The Beatles met Michelle rn No Reply, ………..
Buiten de genoemde schema’s was er nog het dagelijkse corvee, bedden dekken, toiletten schoonmaken, dweilen, wastafels uitdoen, zaal vegen. Kortom werkzaamheden die thuis bijna allemaal voor je gedaan werden. Hier was geen moeder en zeker geen huishoudster. Nog ruik ik de boenwas en voel ik de zwaar gesteven lakens. Het zal niemand verwonderen dat dit verleden van invloed is geweest op mijn verdere leven en zelfs een zware stempel daarop heeft gedrukt.
Op het kampterrein, we spraken altijd over ‘het kamp’ en nooit over het internaat, stond in de buurt van de eetzaal en het staflokaal een mini dierendorp met een groot aantal konijnen en marmotten. Dit dorpje was persoonlijk gebouwd door de zogeheten buitendienstmedewerker. Iemand die op klompen liep en een altijd gezond uitziend roodbruin gezicht had, wat wel alles te maken had met het feit dat hij meestal buiten was. Hij was de klusjesman, reservekok, hulpkok, schilder plantsoenbeheerder en nog ontelbare functies meer. Tevens was hij een echte Drent en nauwelijks te verstaan. Zijn woning lag vlak bij het kampterrein. Ik geloof dat hij ook nog gedeeltelijk boer was. Op grindpaden is elke stap duidelijk hoorbaar, maar hem hoorde je op zijn klompen al van kilometers ver aankomen. Aangezien hij tevens soms boeman was, was dat handig en konden we ons snel uit de voeten maken. We bezaten een sportveld, enkele klimrekken, een fraai dalletje en in het midden van het terrein een onduidelijk watertje, ex-visvijver, waarin allerlei vreemde troep dreef. Soms werd dit vijvertje nog nuttig gebruikt, maar daarover later meer.
Eenmaal per week moesten we onze vuile was en lakens inleveren. Tevens was er dan gelegenheid om bij de beheerder van het waslokaal een beperkt bedrag te besteden aan snoep. Dat deed iedereen, zakken vol, maar voor het einde van de middag was alles weer op. Tijdens de avonden was er geen snoep of andere etenswaren. Bij uitzondering kregen we aanmaaklimonade en een koekje. Een redelijk sober leven, zeker in vergelijking met tegenwoordig. Dus was snoep een hoog goed en na verlofperioden of met verjaardagen werden grote hoeveelheden verzameld. Echter bij dergelijke groepen is het onmogelijk om alleen te gaan zitten snoepen, of snoep te bewaren. De enkeling die dat wel eens probeerde vond de volgende dag een lege kast. Dit terwijl op elke kast een slot zat.
Wekelijks was er een verplichte douchebeurt. Ik geloof dat er acht douches waren, elke douche was in een aparte ruimte. Na enkele minuten kwam de sportleraar met de shampoo, die hij persoonlijk op je hoofd deed. Deze shampoo prikte direct hevig in je ogen. Deze kwaliteit ben ik nooit meer tegengekomen. Vervolgens moesten we ons afdrogen en met alleen een handdoek en in de pyama naar buiten en dan zo’n vijftig meter naar het groepsgebouw rennen. Dat alles deden we bij elk weertype. Ons gebouw lag gelukkig dicht bij de douches, maar de jongens van Klondike moesten een afstand van honderd en vijftig meter overbruggen.
Dezelfde douches dienden tevens als decor voor het maandelijkse waterballet. Je mocht dan met de groep zoveel met water spatten als je zelf wilde. Onder meer kon we een waterslang gebruiken. Badkleding was verplicht. De leiding deed niet mee, maar hield op afstand een oogje in het zeil. Wel moesten we zelf alle troep opruimen, wat langer duurde dan de troep maken. Tijdens zo’n waterballet werden nogal wat rekeningen vereffend, zonder dat het echte vechtpartijen werden of dat het uitmondde in grove pesterijen. Achteraf is me dat erg meegevallen, want bij een grote groep jongeren in die leeftijd met die achtergronden zou je toch regelmatig explosies van agressiviteit verwachten. Desnoods tussen de groepen, maar dat gebeurde niet. Hoogstens een uit de hand gelopen sneeuwballenoorlog tussen twee groepen, die toevallig elkaar midden in het bos tegenkwamen. En dan waren het vooral de leiders die ruzie kregen.
Zoals gezegd de zaterdagmiddag was een groot goed en vaak werden prettige activiteiten georganiseerd. Vooral in groepsverband, maar ook voor alle groepen tegelijk. Zo kan ik me levend Stratego herinneren, een spel waarbij je steeds een kaartje kreeg met een rang erop. Terwijl elke groep een vlag verborgen had, precies zoals in het bestaande Stratego-spel. Het bosterrein op enkele minuten lopen leverde alle voorwaarden voor een geslaagd buitenspel. Er waren zandverstuivingen, vele soorten bomen, behoorlijk wat sloten en afwisselende begroeiing. Natuur in overvloed. Echt bewust realiseerde je dat niet op die leeftijd. De jongens uit het westen, met name uit de randstad wat meer dan de anderen. De filosofie is achteraf scherp zichtbaar: veel bezighouden betekent weinig problemen. Laat jongeren niet zomaar lanterfanten, maar organiseer dingen voor ze, geef enige leiding en sturing. Vele speurtochten werden gemaakt, het oneindige bos met prachtige vennen werd stukje voor stukje ontdekt. Nooit helemaal, daarvoor was het te groot en wij nog te klein. Daardoor bestond een zekere spanning met steeds weer een nieuw avontuur.
Simpele activiteiten zoals bramen plukken hadden altijd iets speciaals. Er waren altijd vrienden en groepsgenoten die zin hadden om zoiets te ondernemen. Bramen hadden extra voordelen. Je kon ze namelijk opeten. Of je kon bijzonder lekkere bramenjam maken. Het recept van de kok luidde: bramen met suiker en koffiemelk koken. Dezelfde avond werd dan uitgebreid jam gegeten door het hele kamp.
Een rare ervaring hield verband met een natuurwandeltocht. Op een middag maakten we een lange wandeling door zeer dichte bossen van de boswachterij Smilde. Natuurlijk met een leider. Ik geloof zelfs met een leider die in de buurt woonde. We waren nimmer zover geweest en de omgeving was voor ons totaal onbekend. Tijdens de terugtocht kwam plotsklaps een flinke mist opzetten. Zo een met minder dan vijfentwintig meter zicht. Je kon je absoluut niet meer oriënteren, zelfs de leider niet meer. Uren dwaalden we door dat enorme uitgestrekte bos. We wisten echt niet in welke richting we liepen. Er was geen enkel aanknopingspunt, zandpaden en bomen leken op elkaar. Huizen of andere bouwwerken kwam je niet tegen. De groep was doodmoe en stil. Die stilte werd nog eens versterkt door die deken van dikke mist. Stoere gesprekken waren al meer dan ‘n uur geleden verstomd. Het was uiteindelijk zichtbaar dat ook de leider niet meer wist waar we zaten. Op zo’n moment treedt er toch een soort angst op. De enkeling die er de moed inhield was van onschatbare waarde. In Nederland en zelfs in Drente verdwalen is uiteindelijk niet mogelijk. Vooral niet als in Smilde een toren staat met een fel rood licht, als waarschuwing voor vliegtuigen. Dat rode licht zagen we en binnen een uur zaten we weer in het kamp. Beter gezegd in de eetzaal, waar de andere groepen al klaar waren met eten. Diverse bezorgde gezichten ontvingen ons. Deze bezorgdheid sloeg al snel om in spottende uitdrukkingen. Achteraf kijk je op zo’n gebeurtenis terug als een sfeervol en warm gebeuren. Het zal wel te maken hebben met het feit dat je na een moeilijke of vervelende tijd dubbel geniet van de dingen. Die tv-toren, in Hoogersmilde om precies te zijn, is men in 1958 gaan bouwen om de ontvangst van de Nederlandse televisiezenders in het Noorden van het land te verbeteren. Hij is meer dan 300 meter hoog, is een bezienswaardigheid en is het baken van een wijde omgeving.
Onder de noemer warmte en sfeer viel zeker ook het bezoek bij een leider of leidster op de kamer. Ik bedoel dan de intern wonende leiding. Je kreeg dan een kop koffie en soms een sigaret. Toen was roken nog stoer en nauwelijks onverstandig. Het was overigens verboden om te roken op het kampterrein, althans voor de jongens. Het ging bij een bezoek niet alleen over deze materiële zaken, nee de persoonlijke aandacht met een gesprek onder vier ogen was van belang, Dat miste je, want daar was bijna geen tijd voor tijdens de dagelijkse gang van zaken. Je mocht dan meestal wat later naar bed. Het was de andere kant van de medaille, de ontsnapping aan het kuddedier gebeuren. Te veel was gericht op de groep, het individu telde wel, maar minder dan de groep. Dit in tegenstelling tot de huidige ik-samenleving, die schrikbarend de andere kant is opgeschoten. Er werd verteld over thuis, over normale dingen, hoe het eerst was en dat alles dan met wederzijdse inbreng.
De verhalen gingen over ouders, waar je vandaan kwam, hoe het met je ging, de toekomst, de buitenwereld. Overheersend was het gevoel van enerzijds het internaatleven en anderzijds alles wat daar buiten speelde. Hoe gelukkig we soms ook waren, er was altijd een gemis van buiten. Ouders, je eigen huis, kamer, vrienden, school, je vertrouwde omgeving.
Op het terrein aan de rand van het bos stond een levensechte Drentse boerderij, met inrichting, enkele schapen, varkens en ‘n ingebouwde bedstee. Rob Malta, René in ‘t Veen en ik hadden het idee opgepakt om daar een keer te overnachten. Wat na enig aandringen werd toegestaan. Dus togen wij op een namiddag naar de boerderij met slaapspullen, brood en drinken voor de avond en morgen. Elektriciteit of stromend water ontbrak, wel een echte waterput en een olielamp. Zoals gewoonlijk zag de boerderij er minder vriendelijk uit toen het donker werd. Het flauwe gele licht van de lamp droeg niet bij aan de feestvreugde, maar geen haar op ons hoofd die aan teruggaan dacht ! Stel je de reacties van de groep voor ! Al vrij vroeg werd de bedstee opgezocht, een schijnbaar veilige plaats. We hadden al bekeken dat we er met drie personen in konden. Midden in de nacht schrokken we wakker van een onrustig geluid. Een schuivend, schraperig lawaai. Na duizend angsten te hebben overwonnen kropen we uit de bedstee en met veel gedoe werd de olielamp aangestoken. Met enkele flinke haardpoken slopen we richting het monster. Vreemde schaduwen spookten onrustig langs de stokoude muren. Warm geurende stank van mest kwam ons tegemoet. Het bleek dat een van de varkens uit zijn hok ontsnapt was en op ontdekkingsreis was door de boerderij. Behoorlijk opgelucht gingen we weer naar bed en sliepen niet meer totdat de ochtendschemering zijn intrede deed.
Enige tijd later nam leraar Robert Mulder zijn intrek in de boerderij. Hij maakte er een sfeervolle woongelegenheid van. Er was slechts een kleine verbouwing voor nodig. Vele provoactiviteiten hebben daar het eerste licht gezien. Robert Mulder met sierlijke pijp en Bob Dylan uiterlijk, grote fan van zijn muziek en die van Joan Baez. Zij is destijds met zijn hulp naar Nederland gehaald voor een optreden. Robert was een gedreven heerschap. Tevens een goede leraar die je rustig begeleidde en stimuleerde. Hij drong je niets op, maar vertelde wel waar provo voor stond en wat pacifisme voor hem betekende. De provobeweging zette zich af tegen de gevestigde orde. Daartegenover stond het harde optreden van de politie bij zelfs de meest onschuldige ‘happenings’, zoals het uitdelen van krenten bij ‘het Lieverdje’. Dat soort politieacties deed het gezag geen goed. Het huwelijk van prinses Beatrix met prins Claus op 10 maart 1966 leidde tot ernstige incidenten door het oplaaien van anti-Duitse gevoelens. Het ging toen niet alleen meer om provo’s. Het politiebeleid door de toenmalige burgemeester van Hall werd door velen gehekeld. Sedert 1965 ontstond uit de Ban-de-bom-beweging de anti-Vietnam-stroming gericht tegen de betrokkenheid van de Amerikanen bij de oorlog in Vietnam. Ook studenten demonstreerden met als doel: maatschappelijke betrokkenheid.
De strijd voor democratisering van het wetenschappelijk onderwijs en acties tegen het kapitalisme. Provo ontwikkelde nieuwe ideeën en alternatieven, zoals het witte fietsenplan. Roel van Duyn en Rob Stolk bleken bedenkers van veel nieuwigheden. Robert Mulder was tevens principieel dienstweigeraar. Voor ons was dat alles nog onwennig. We wisten zo weinig over dat soort zaken. In de klas hield hij enkele slangen, welke soorten weet ik niet meer. Wel dat ze op zekere dag ontsnapten en dat ze verdomde giftig waren. Wij mochten in elk geval het lokaal niet binnen. Hetgeen een geluk bij een ongeluk was. Vrijheid boven onderwijs!
Met Blikman naar het dorp gaan was ook vrijheid, bijvoorbeeld naar de plaatselijke friettent. Lopend van Geeuwenbrug naar Diever binnendoor, kom je langs een hunebed. Van daar naar het dorp is het nog maar een klein stukje. Tijdens die tocht had een van de jongens een pijp bij zich en aangezien Blikman pijp rookte vroeg ik of ik die mocht stoppen met zijn tabak. Wonder boven wonder keurde hij dat goed. Binnen honderd meter werd ik ziek, misselijk en zwak en heb ik die dag geen friet gegeten. Dit tot hilariteit van de meute. We legden die vijf kilometer tussen Geeuwenbrug en Diever regelmatig te voet af. Behalve die keer dat ik de Solex voor juffrouw Kievit moest wegbrengen. Eigenlijk was het ding kapot, maar dat het de remmen betrof, merkte ik pas bij aankomst in Diever. Met gevaar voor eigen leven ben ik toen in plaats van linksaf, rechtdoor gereden. Zonder noemenswaardige schade kwam ik tot stilstand.
Het andere vervoermiddel de fiets was slechts in beperkte mate voorradig. Alleen bij uitzondering kon je daar gebruik van maken. Of dat verband hield met mogelijke weglopers heb ik nooit bevestigd gekregen. Het is trouwens de moeite waard om in deze omgeving te gaan fietsen. Enkele jaren geleden heb ik dat gedaan. Er zijn prachtige vennen en een uitgebreid fietspadennet met zeer veel afwisselende natuur. Dorpjes, zoals als Dwingeloo, Diever en Smilde zijn beslist de moeite waard. De enorme heidegebieden bij Dwingeloo bieden uitgestrekte vergezichten. Een fantastisch landschap !
Winter
Het werd vroeg koud dat jaar. Misschien was dat wel gebruikelijk in Drente, maar het leek enkele graden kouder dan thuis. De enkelvoudige wanden van de barakken zullen daaraan wel een bijdrage hebben geleverd. Het koude groepslokaal met een vaak niet of slecht functionerende oliekachel zorgde ervoor dat we graag naar de warme eetzaal gingen en het liefst zo lang mogelijk. Mijn favoriete slaapplaats, ik bezat namelijk een bed in een hoek, verloor behoorlijk aan kracht. Tegen de wand legde ik elke avond een aantal kledingstukken tegen de door de wand dringende bijtende kou. Wassen en dat soort activiteiten werd tot een minimum in tijd beperkt. Het vroor en regelmatig vielen winterse buien met alle denkbare soorten neerslag.
In zo’n periode leer je de warmte weer waarderen en gelukkig werd juist in deze tijd van alles ondernomen. Een grote tegenvaller was het niet naar huis gaan met Sinterklaas. Dit omdat Kerstmis een hogere prioriteit kreeg en we ongeveer eenmaal per zeven weken verlof kregen. De week voor Sinterklaas mochten we niet naar de eetzaal die overigens compleet geblindeerd was. We aten dan gegeten in de groepslokalen. Allerlei geheimzinnige verhalen deden de ronde over wat zich afspeelde in die eetzaal. Geruchten werden verspreid en we begrepen dat we in elk geval toch cadeaus zouden krijgen van welke goed heiligman dan ook. Toen eindelijk de grote dag was aangebroken kreeg elke jongen vijfentwintig losse centen, die dienden als betaalmiddel voor een Vlaamse kermis. De eetzaal was prachtig verbouwd en op een onovertroffen manier versierd. Er was een boksring gemaakt, ‘n waarzegster ingeschakeld, balspelletjes, een elektronisch spel, warme hapjes, snoep, enzovoort. Kortom het was een waar feest en tot op de dag van vandaag behoort deze avond tot een van mijn mooiste herinneringen. Laat op de avond deed de duidelijk herkenbare Sinterklaas-adjunct directeur zijn intrede en de borsten van Zwarte Piet kwamen ons ook niet geheel onbekend voor. Voor iedereen hadden ze een groot pakket, wat in de meeste gevallen door thuis was aangeleverd en voor een aantal, gezien de identieke samenstelling, door het Leger des Heils. We gingen die avond tevreden en voldaan naar bed en we hadden op één avond meer gesnoept dan het laatste halfjaar bij elkaar.
Nog voor het aanstaande Kerstverlof zou een groots kerstfeest worden gevierd. Het bestond onder meer uit een speurtocht met opdrachten. In groepjes van acht personen liepen we de tocht, die gedeeltelijk door het dorp ging. Een van onze jongens voelde zich blijkbaar zo in zijn element dat hij enkele stevige vloeken uitte naar de dorpelingen. Iemand van hen moet telefoon hebben gehad, want bij terugkeer in het kamp werd hij opgevangen door onze leider de heer Blikman. Waarna hij een flink pak slaag op zijn achterste kreeg, zodanig dat hij niet meer kon zitten. Dat was erg vervelend in verband met het kerstdiner op die dag. Nog lastiger was het voor het toneelstuk waarin hij die avond een belangrijke rol speelde. Hij was de jonge Kerstman en ik de oude. In mijn tekst kwam de volgende zin voor: “Ga toch zitten jonge Kerstman.” Dat ging dus niet. Overigens het Kerstdiner was ook taboe voor hem en behoorde bij de opgelegde straf. Het was werkelijk een fantastisch diner met vele gangen en de kok was echt voortreffelijk. Er waren die avond genodigden uit het dorp. Onder meer alle notabelen, die kris kras waren geplaatst tussen de jongens. Dat vond ik moedig en het gaf de avond een extra aanzien.
De jongen die niet naar het Kerstdiner mocht heette Martin en hij werd door diverse jongens uit alle groepen rijkelijk voorzien van alle soorten voedsel. Weliswaar achteraf en niet al te warm. Het ‘aangepaste’ toneelstuk verliep uitstekend. Het was een spannende ervaring om voor veel mensen op te treden. We werden natuurlijk prima begeleid door de Shakespeare experts.
Daarna zagen we nog maar naar één ding uit en dat was de tiendaagse kerstvakantie. Elke dag, elk uur werd afgeteld. Met verlof gaan was een grootse gebeurtenis, maar dit was de ultieme belevenis voor elk kamplid. Het vertrek was altijd zeer vroeg in de ochtend, omstreeks zes uur. We moesten dan om half zes uit bed en kregen driehoekig gesmeerde boterhammen in het eigen groepslokaal. Er heerste een nerveuze reisstemming. Iedereen in het nette pak en gepakt en gezakt de bus in. Het had gevroren en er was ijzel gevallen. Vele bezorgde gezichten. Er was een soort sfeer van: zouden we het wel halen, komen we wel thuis? In tegenstelling tot andere keren daalde plotsklaps een gevoel van somberheid op ons neer. Het was dan ook spiegelglad, vooral de weg langs de Drentse Hoofdvaart was één grote glijbaan. Er was nauwelijks gestrooid. De telefoondraden hingen zwaar aan de palen en waren door de vorst duidelijk zichtbaar. Op het kanaal had zich een stevige ijslaag gevormd. De aanhoudende schemering zorgde dat het zo’n zeldzame donkere winterdag werd. Ook dat droeg niet bij aan een vrolijke reis. Doordat de chauffeur bijzonder langzaam moest rijden, duurde het uren voordat we in Zwolle waren. Daar werden de eerste vakantiegangers afgezet. Vervolgens ging we naar Utrecht en naarmate de reis richting het zuiden vorderde verdwenen de sneeuw, de gladheid en de zorgen. In Den Bosch werd de laatste groep afgezet, die van daaruit verder reisde naar alle delen van Limburg en Brabant. Dat was voor mij toch altijd een spannend gedeelte, omdat ik meestal alleen verder moest reizen. De keuze was een bus die er nogal lang over deed, met vele stops of de trein die sneller was. Om een of andere reden gaf de bus mij een vertrouwder gevoel dan de trein, met altijd die onzekerheid of je wel in de goede zat. Ik was pas twaalf jaar en had daarvoor nooit alleen gereisd. Een ander voordeel van het reizen met de bus was het feit dat groepsgenoot Marius van Gorp ook met deze bus meeging. In ieder geval tot de plaats Son. Vaak haalde zijn moeder hem op in Den Bosch en dat gaf dan nog meer vertrouwen. Tenslotte moest ik dan nog met de bus van Eindhoven naar Veldhoven. Dit reizen, vooral het in één dag van kamp naar huis, vond ik altijd een bijzondere indringende ervaring. Bij mij overheerste toch een soort angst, die pas volledig wegviel als ik uit de laatste bus stapte. Het gaf een onbeschrijfelijk bevrijdend gevoel om weer thuis te zijn. Nog steeds vind ik reizen, vooral lange reizen niet prettig. Terwijl ik tijdens de militaire diensttijd zeer regelmatig in treinen en bussen heb gezeten, door het gehele land. Het wegvallen van die spanning blijft een terugkerende ervaring.
Thuis was er warmte van de kachel, zoveel als je wilde. Warmte van het gezin, althans meer dan in Drente. Een altijd hartelijke ontvangst door de hond Barry, een bruine middelgrote bastaard. En rust vooral veel rust, weinig stemmen, geen drukte ….. Dat was toch een openbaring na die tachtig stemmen. Naar huis gaan was het omgekeerde vakantiegevoel. Er was televisie de eerste chips, soms zelfgemaakte en je hoefde geen water te drinken als je dorst had. Je kon alléén iets ondernemen. Je hoefde nauwelijks met anderen rekening te houden. De dag van terugkeer was daarom moeilijk en zwaar. De reis naar Eindhoven, meestal door mijn moeder weggebracht, was onprettig. Het duurde nog zo lang voordat het weer verlof zou zijn. Zeven weken van huis was te zwaar voor een twaalfjarige. Naarmate je weer lotgenoten trof werd de sfeer beter en in elk geval deed je soms alsof. De aankomst in Drente was dan weer een sombere aangelegenheid. Iedereen besefte dat we er weer voor een lange periode moesten zijn. Vooral in deze winterperiode met zijn korte dagen en zeer lange avonden en nachten. ‘s Avonds hoorde je dikwijls jongens zacht huilen. Juist in zo’n eerste week werden er talrijke wegloopplannen gesmeed. Van de meeste kwam niets terecht. Enkele keren lukte het wel. De verste poging werd door twee jongens van onze groep ondernomen. Zij kwamen tot Utrecht, maar werden daar door de politie ontdekt en teruggebracht naar Geeuwenbrug. Bij een andere poging hebben we met een aantal leiders en jongens in de bossen gezocht naar een wegloper. Die overigens weer zelf terugkeerde. Het gaf aan dat het moeilijk was om op die leeftijd zolang van huis weg te zijn. Ondanks de problemen thuis.
Gelukkig waren er in de wintertijd ook prachtige dagen met veel licht en heldere vriesluchten. De natuur kon fantastisch zijn met bevroren riet, wat glansde in de zon en wat je gemakkelijk door midden kon tikken. Het vroor erg hard, zodanig dat we konden gaan schaatsen op het Snoekveen, een diep groot ven. Het schoolprogramma werd gedeeltelijk stilgelegd en we mochten enkele uren per dag gaan schaatsen. Er was verder niemand uit het dorp, uitsluitend jongens uit het internaat. Midden in de weidse natuur, met meestal wel een strakke snijdende oostenwind. De meesten hadden gewone Friese doorlopers. Met een touw ging een leider het ven op, maar het bleek al gauw dat het ijs veilig dik was. We maakten de boel sneeuwvrij en wen konden gaan schaatsten. De een struikelend en vallend de ander flitsend snel. We beleefden daar een mooie tijd. Wel moesten we steeds een eind lopen over een zandpad wat oneindig leek. De weilanden lagen er winters bij, rook wolkte uit de schoorstenen van de boerderijen. We waren doodmoe na zo’n dag en we scheurden enorm aan tafel. Het was ‘s avonds snel stil op de slaapzaal.
Op de avonden dat je moeilijk in slaap kon komen was het een kunst om een klein radiootje te bemachtigen. Diep onder de dekens kon je dan genieten van een zacht krakend geluid van de een of ander onduidelijke zender. Een beatle-nummer echter werd vlug herkend. Het ging trouwens meer om het idee dan om de muziek. Iedereen had boven zijn bed foto’s hangen uit de muziekbladen, zoals de Muziekexpres. Zeer populair waren de Beatles, maar ook de Stones en de Supremes, de Fortunes, Francoise Hardy en Dave Berry. Onze kok was een groot fan van deze laatste en hij zong dan ook hele teksten mee. Bij elk groots diner werd hij gehuldigd en meerdere malen kreeg hij dan een muzieksingle cadeau, onder meer van Dave Berry. Drie mensen hadden een hoekslaapplaats en dat had als voordeel een extra wand om op te kunnen plakken. Een hoekslaapplaats gaf ook meer status, want je kon zo’n plaats pas bemachtigen als je al een tijd in het internaat verbleef. In die hoeken vonden tevens allerlei informele besprekingen plaats. Het was weliswaar verboden overdag op de bedden te gaan liggen, echter deze regel werd dagelijks overtreden. Naar mijn gevoel vond een groot deel van het kampleven op en rondom dat bed plaats. Je sliep er, je kast met kleren en eigendommen stond er, je rustte daar uit, je ontmoette je groepsgenoten. Het was eigenlijk hoe parodoxaal het ook klinkt een plek met enige privacy. Op vrije dagen waren we veel bezig met het draaien van plaatjes, of het experimenteren met de bandrecorder. De meeste leiders en enkele jongens hadden wel wat singles en soms zelfs elpees. Juist in die tijd was de beatmuziek erg in opkomst en deze had onze bijzondere belangstelling. Wat dat betreft waren er weinig verschillen tussen leiders en kinderen. Niemand zette zich af tegen die beatmuziek. Het werd zelfs eerder gestimuleerd. Overigens werden we op verschillende manieren in contact gebracht met andere soorten muziek. In de eetzaal speelde dan bijvoorbeeld een Zuid-Amerikaanse groep, maar ook was er vermaak in de vorm van een goochelaar of een pantomimespeler. Het waren vaak gezellige en sfeervolle bijeenkomsten. Daarbij de aantekening dat, bij elke enigszins bijzondere aangelegenheid, het eten extra aandacht kreeg. Terwijl dit normaal gesproken al van prima kwaliteit was. Onze kok, zijn naam is me ontschoten, was perfect! Om een voorbeeld te noemen: als een rijstmaaltijd geserveerd werd dan waren er minstens drie soorten rijst. Aangezien aandacht werd besteed aan tafelmanieren, hadden dergelijke diners een feestelijk karakter. Het was een van de onderwerpen waar men unaniem over tevreden was. De week die je in de keuken moest helpen, terwijl je vrij was van alle andere verplichtingen, bestond eruit dat je ‘s morgens vroeg aan de bak moest. Of liever gezegd aan de snijbroodmachine, alle broden moesten worden gesneden, alle boter in botervloten, beleg op schaaltjes, suiker bijvullen, thee zetten, melk- en karnemelkkannen vullen, enzovoort. En reken maar dat er veel op tafel moest staan met zo’n hongerige meute. Vervolgens had je als keukenhulp een uurtje vrij en daarna begon de voorbereiding van het warme eten. We aten ‘s middags warm. Je moest soms flink afzien, want de kok was weliswaar een grapjurk, maar hij kon behoorlijk streng zijn. Zeker als het ging om stomme dingen of als je de kantjes er van af liep. Aardappels pitten, groenten schoonmaken en wassen, gehaktballen maken. ‘s Middags had je vrij tot ongeveer vier uur, waarna de voorbereiding begon voor het avondeten. Een synoniem van het ochtendgebeuren, behalve dan dat de meesten dan nog meer honger hadden. Ik heb bewondering gekregen voor al dat kookwerk. Als eter lustte en lust ik nog steeds twee dingen niet: Drents roggebrood, een donkerbruine, kneedbare, zwaar op de maag liggende vorm van brood en karnemelkse pap, een zure brei met daarin op overgeefsel lijkende brokken. Dat was echt verschrikkelijk en van de meeste leiders moest je dat eten. Het roggebrood was zo kneedbaar dat het onder de tafelrand paste, maar de pap gaf meer problemen. Ondanks mijn goede bedoelingen kon ik dit spul niet door mijn strot krijgen, of voor maar heel even, zodat ik vervolgens moest overgeven. Een aantal jongens vond het spul meer dan heerlijk. Ik vond het werkelijk gruwelijk. Verder at ik alles in ruime mate, nog eens bevorderd door de dagelijkse gratis portie boslucht, die daar en toen nog behoorlijk schoon was.
Vooral in de winterperiode was tv kijken een prettig fenomeen. Vooral de poppenfilm ‘Thunderbirds’ was enorm gewild. Er waren op de zaterdagen afleveringen van een uur. Terwijl de huidige herhalingen steeds een half uur duren en het verhaal dus pas af is na twee afleveringen. Voor een dergelijke serie moesten heel wat andere activiteiten wijken. Het gezamenlijk schaatsen kijken was uitermate favoriet bij een grote groep sportliefhebbers. Op grote bladen werden allerlei standen en tijden bijgehouden. Het geheel werd door de sportleraar begeleid, die zelf Fries en fervent schaatser was. Het was de tijd van Ard Schenk, Kees Verkerk en Jan Bols. Zij waren zo goed dat ik de tegenstanders niet meer voor de geest kan halen. In deze jaren zestig was er zwart-wit televisie, nauwelijks zenders en weinig programma’s. Dat was een groot voordeel!
Spel en sport
Aan elk jaargetijde komt een einde ook aan deze strenge winter. Voordat het echt zo ver is vier ik elk jaar mijn verjaardag op zeven maart. Dat was dus eveneens het geval in 1966. Dertien jaar werd ik op een grijze, koude en regenachtige dag. Bijna iedereen lag in bed met griep. Van onze groep waren nog slechts vier mensen op de been. Er heerste een echte griepepidemie. Het was gebruikelijk dat je ouders op je verjaardag aanwezig waren. Op het allerlaatste moment ging dat niet door. Het waarom was onduidelijk en is nog steeds vaag. Het was in ieder geval een bittere teleurstelling. Wel werd er tijdig een snoeppakket verzonden ter grootte van een schoenendoos. Ondanks de griep waren er diverse belangstellenden voor al dit lekkers. Het was traditie dat de jarige ‘s morgens werd toegezongen in de eetzaal en dat hij een keurig opgemaakt bord met uitsmijter en toebehoren kreeg. Uitgebreide felicitaties vonden dan plaats. Je had de gehele dag vrij en je mocht met een jongen naar keuze vrij stappen. Ik ging met Rob Malta naar Diever waar flinke hoeveelheden snoep werd ingeslagen. Gezellig was het niet door de eerder beschreven weerstoestand en het leek wel of het dorp juist op die dag uitgestorven was. Maar meer nog voelde ik mij door thuis in de steek gelaten en dat kon geen enkele doos snoep goedmaken. Dergelijke gebeurtenissen zijn van zoveel waarde voor een kind, dat zo’n geruime tijd van huis is en zijn ouders mist.
Uit hoofde van mijn functie als redacteur van het nog niet verschenen kampblad had ik de eer om een interview voor te bereiden in verband met de komst van Anton Geesink,de bekende judoka. Deze sportman was uiteraard zeer beroemd in die dagen en het was een klein wonder dat hij bij ons op bezoek kwam. De bedoeling was dat hij en enkele judoka’s demonstratiewedstrijden zouden geven. Eerst was er een ontvangst met koffie en koek gepland in het staflokaal. De spanning was vooraf te snijden, totdat eindelijk de grote dag aanbrak. Ik was dus een van de weinigen die rechtstreeks met Geesink mocht praten. Alleen al zijn binnenkomst was zeer indrukwekkend; hij kon nauwelijks de deur door. Van een interview kwam niets terecht. Aan de lopende band maakte hij grappen en grollen, waarna, ja alweer, een diner volgde en wel in de gebruikelijke stijl ! Tussendoor plaatste Anton Geesink een honderdtal handtekeningen die nadien werden uitgedeeld. Later in de middag volgde de demonstratiewedstrijden met de meegebrachte judoka’s. Enkele weken voor zijn komst hadden we worstelwedstrijden gehouden. Door middel van een afvalrace bleven drie winnaars over in de verschillende leeftijdsklassen. Een van deze winnaars was Henk Linthorst uit onze groep. Hij diende als tegenstander van Geesink. Het werd een enerverende middag met veel humor en prettige herinneringen.
Op zomaar een morgen in april gingen we na de normale ochtendrituelen naar de eetzaal. Tot ieders verbazing was er geen leiding. Wel een kok en eten, zodat we wisten wat we moesten doen. Na afloop en het gebruikelijke corvee liet de leiding zich nog steeds niet zien. Later werd duidelijk dat ze allemaal verzameld waren in het staflokaal. We wisten ons geen raad en een delegatie die probeerde duidelijkheid te krijgen, werd zonder informatie weggestuurd. In kleine groepen werd overlegd wat te doen. Na enige tijd werden pamfletten uitgereikt waarop vermeld stond wat we moesten doen. Het bevatte een lijst met activiteiten die door ons moesten worden uitgevoerd. Sommige opdrachten waren redelijk, andere waren overtrokken en bevatte zaken die niet van ons verwacht konden worden. Zoals alle zware vuilnisbakken verzamelen en alle muren van de barakken schoonmaken. Je kon merken dat twijfel bestond met betrekking tot de ernst van dit alles. Sommige jongens gingen aan het werk, anderen voerden niets uit. De natuurlijke leiders overlegden en besloten alleen die werkzaamheden te doen die redelijk waren. Het bleek achteraf allemaal een experiment, vermoedelijk reuze interessant voor de bedenkers, maar minder geslaagd voor de slachtoffers.
Het voorjaar gaf alle gelegenheid voor sport en spel in de buitenlucht. Een van de grootste spelen was een zogenaamd Europa-spel, waar al weken naar toe werd geleefd. Iedereen kreeg een paspoort en volgens een bepaalde route moesten we allerlei Europese landen bezoeken. In die landen moesten opdrachten vervuld worden. Als dat tot een goed einde was gebracht ontving men een stempel in het paspoort. Het totale spel duurde twee weken en vormde de rode draad van het kampleven. Sterker nog het beheerste het leven van alle dag. Uiteindelijk ging het er toch weer om welke groep winnaar werd. De opdracht behorende bij het land Spanje was het bouwen van een stierenarena en vervolgens in die arena een stierengevecht naspelen met alles er op en er aan. Er werden twee volle dagen besteed aan het oprichten van dit bouwwerk en het was prachtig om te zien wat een creativiteit schuil ging bij de diverse bouwers. De meeste groepen groeven een enorme kuil met een doorsnede van ongeveer 7 meter en minstens anderhalve meter diep. Bankjes werden geconstrueerd van afvalhout en er werd druk gerepeteerd voor het toneelstuk. Bij het vervullen van zo’n opdracht zijn er talenten gewenst op verschillende terreinen en die waren dan ook altijd aanwezig in elke groep. Steeds weer stond ik versteld van wat je als groep kon bereiken. Leiders mochten meehelpen, maar ze speelden nooit geen overheersende rol, op welk vlak dan ook. Het gehele kamp woonde de opvoering van het stierengevecht bij en een jury beoordeelde de opvoering. Onze groep had als extra verrassing een optreden terwijl het donker was met verlichting, wat een speciale sfeer teweegbracht.
Griekenland was eveneens een land wat bezocht werd en daar heette het thema: Olympische Spelen. Dat hield in een sportspektakel wat enkele dagen duurde, met voetbalwedstrijden, hardlopen, verspringen, enzovoort. De leiding van deze evenementen kleedde letterlijk en figuurlijk alles aan en zorgde steeds voor passende kleding bij de onderwerpen. Vooral met hulp van het arsenaal kleren van de toneelvereniging te Diever. Ook werden de thema’s goed door hen ingeleid. Frankrijk bracht het spelen van cabaret met zich mee en iedereen kon zich op dit onderdeel goed uitleven. Kolderstukken werden opgevoerd, leiders nagebootst, hele verkleedpartijen, uitgebreide schminkwerkstukken en veel lol.
Viswedstrijden hadden te maken met Ierland en het was een indrukwekkend gezicht om zestig jongens te zien vissen met soms echte hengels, maar meestal alleen een stok met snoer en angel. Dat alles gebeurde in de Drentse Hoofdvaart die in elk geval toen barstte van de vis. Er werd bijzonder veel gevangen en daarna weer teruggegooid. Het had allemaal niets te maken met rustig in de natuur vissen en genieten. Nee het was een echte wedstrijd. Het kan bijna niet anders dan dat de vispopulatie in dit kanaal enkele weken van slag af geweest is.
Diverse trucs werden er ingebouwd, die niet direct te maken hadden met het spel, maar wel met de enorme inzet en wedstrijdmentaliteit die er heerste. Als voorbeeld het schoonmaken van het totale kampterrein en extra schoonmaakbeurten van de groepslokalen. Om punten te behalen was iedereen gek te krijgen. In detail kan ik niet zo veel meer voor de geest halen. Dat heeft voornamelijk te maken met de hoeveelheid gebeurtenissen die er in die twee weken plaatsvonden. Wel is het gevoel blijven hangen dat het een prettig intensief groepsgebeuren was. Iets wat je nog nooit had meegemaakt. Voor mij ook de les dat mensen competitie nodig hebben en willen winnen op allerlei fronten. Ze willen zich bewijzen niet alleen als individu, maar juist ook als groep. Saamhorigheid en samen iets bereiken zijn menselijke behoeften. Er wordt vaak gesteld dat je bij een dergelijke terugblik alleen de mooie momenten terughaalt. Ik geloof dat niet, althans maar gedeeltelijk. Natuurlijk was niet alles koek en ei, er waren vechtpartijen, er was soms een vervelende sfeer of gebeurtenis. Er ging wel eens iemand door het lint en er werd stevig gescholden. Dat was allemaal aanwezig maar wel in beheerste mate in redelijk evenwicht met veel goede momenten. Het gevoel dat je niet naar huis kon dat was wel regelmatig van negatieve invloed op je functioneren. Dat zorgde er voor dat het hier niet ging om een vakantiekamp. Vaak vroeg ik mij later af wat ik gehad heb aan deze periode. Het antwoord was en is nog steeds erg veel, zeker op sociaal terrein. Of ik er geleden heb? Ja zeker er waren bijzonder droevige momenten en nogmaals ik ben er van overtuigd dat het voor een kind van ondermeer die leeftijd niet goed is om zo lang van huis weg te gaan. Tenzij en dat speelde bij een aantal van ons, de situatie thuis niet deugde. In dat geval was het kiezen uit twee kwaden. Het lange verblijf in het internaat was dan het minst kwade. Echter niets,in welke groepsvorm dan ook, kan opwegen tegen het verblijf in een redelijk draaiend gezin.
Vakantie
In de maand mei was de natuur nadrukkelijk aanwezig en voor mijn gevoel was het een voorjaar met veel zonnige dagen. Die prettige sfeer werd nog eens versterkt door de naderende vakantie. Het was gebruikelijk dat de groepen een week lang naar Giethoorn gingen. De vakantiepret begon echter al ruimschoots voor het eigenlijke vertrek. De groepen werden genoemd naar de Noormannen of de Vikings en via spelen bereidde iedereen zich voor op die grootse belevenis. Elke groep zou in Giethoorn een zeilboot tot zijn beschikking krijgen. Er werden dan ook zeillessen gehouden, weliswaar alleen in theorie maar toch. Zwaarden en schilden werden in elkaar gezet. Kledingstukken genaaid. Iedereen werd voortijdig in de juiste stemming gebracht. Nimmer mocht er met de bedden geschoven worden, behalve nu. Bijzondere groepen werden dan gevormd met kasten als afscheiding tussen de geheimzinnige genootschappen. Zoveel voorpret heb ik nooit meer meegemaakt voor ‘n vakantie.
Merkwaardig genoeg ben ik zelf niet meegegaan. Ik kreeg evenals enkele andere jongens de mogelijkheid om samen met twee leiders een tiendaagse fietstrektocht te ondernemen naar Duitsland. Daarover later meer.
Gelukkig heb ik de zeilvoorbereiding dus niet gemist. Tijdens een nachtelijke bijeenkomst zou er een inwijding plaatsvinden door Neptunes zelf. Wij als Duitslandgangers mochten deze ceremonie meemaken. Er deden dan ook allerlei vreemde en bizarre verhalen de ronde over dit gebeuren. Eindelijk was het dan zover. Iedereen werd omstreeks twee uur ‘s nachts gewekt. In het groepslokaal van Alaska vond de indrukwekkende verzameling plaats van behoorlijk duffe figuren met slaperige en witte gezichten. Daar werd het perkament voorgelezen door een prachtig uitgedoste Neptunes met gevolg. Natuurlijk weer in de mooiste toneelkleren en op deskundige wijze geschminkt. Vervolgens toog het gezelschap naar het eerder beschreven vage visvijvertje, waarover een boomstam was geplaatst. Elke jongen moest midden op die boomstam een kussengevecht leveren, met als uiteindelijk doel voor iedereen een nat pak. In dit geval een natte pyama. De ambiance met toneelspelers en brandende fakkels staat nog in mijn geheugen gegrift. Je wist dat het allemaal nep was, maar toch…. De spelers waren zeer bedreven in dergelijke optredens. Het werd die nacht zeer laat, te laat. Gelukkig mochten we de volgende ochtend uitslapen. Daarbij moet niet gedacht worden aan het tegen het middaguur uit je bed kruipen, maar eerder aan een uurtje later uit bed. Normaal gesproken gebeurde dat op de zondagmorgen.. De regelmaat werd aldus alleen verstoord bij hoge uitzondering.
Het vertrek van de groepen naar Giethoorn was een ware uittocht. Van het ene op het andere moment werd het doodstil. Wij bleven met acht jongens over, van elke groep twee. Dat waren wel goudzoekers, echter het waarom van juist deze acht heb ik nooit begrepen. De leiders die meegingen waren Schokker, aardrijkskundeleraar en Blikman de Alaska-groepsleider. Ons vertrek zou eerst over vijf dagen plaatsvinden, net voordat de groepen zouden terugkeren. Zodoende zou de rust tijdens de komende dagen een nieuwe ervaring voor ons betekenen. En leverde die dagen toch ook een soort extra en bijzondere vakantie op. We hadden het zo geregeld dat we bij elkaar sliepen in de barak van de groep Transvaal. Met een kleine groep mensen aten we in de eetzaal en we werden behoorlijk vrij gelaten in ons doen en laten.
Scherp staat mij nog voor de geest een wandeltocht met z’n vieren in de bossen, terwijl er plotseling een hevig noodweer losbrak. Juist in de bossen, zeker als die dicht begroeid zijn, zie je een onweersbui vaak niet aankomen. Daarom leek het of er een smerig bruine zware lucht zomaar uit de lucht kwam vallen. Oogverblindende flitsen met direct daarop volgend krakende donderslagen. Een onovertroffen angstige situatie, waarbij we niet veel anders konden doen dan het op een lopen zetten. Ik ben er nog steeds van overtuigd dat tijdens die vlucht de bliksem vlak achter ons is ingeslagen. De afstand kan niet meer bedragen hebben dan vijfentwintig meter. Wij lagen daarna allemaal tegelijkertijd plat op de grond. Nimmer heb ik daarna nog een dergelijk noodweer van zo dichtbij meegemaakt. Door en door nat bereikten we het kampterrein, alwaar we aan iedereen ons verhaal vertelden.
Naarmate die week vorderde werden de voorbereidingen intensiever in verband met ons aanstaande vertrek. De mee te nemen bagage moest allemaal met de fiets mee en er moesten drastische beslissingen worden genomen over wat wel en wat niet. Onze normale “kampfietsen” met terugtraprem , zwaar frame en grote fietstassen hadden niets uit te staan met de huidige aerodynamische fietscultuur. Op vrijdag vertrokken we onder mooie weersomstandigheden. Het einddoel van die dag was de grensplaats Losser in Overijssel. Daar konden we gratis overnachten en eten in een soortgelijk internaat. Eerst moest er dan wel een behoorlijke afstand worden afgelegd door niet al te ervaren fietsers. Dat lukte zonder problemen, zelfs zonder lekke banden. In Losser werden we gastvrij ontvangen en ‘s avonds was er een groot kampvuur. Het internaat lag enkele honderden meters van de Duitse grens en ik weet nog dat we via een illegaal pad Duitsland zijn binnengefietst. Dat scheelde namelijk tientallen kilometers fietsen. We bezochten daar een klooster waar verschillende originele Afrikaanse beelden stonden uitgestald. De enorme rust in en rondom de gebouwen van zo’n klooster is me altijd bijgebleven. De indrukwekkende houten beelden bezaten een sterke uitstraling en pasten wonderlijk genoeg uitstekend in deze totaal andere omgeving.
We vervolgden onze weg richting Teutoburgerwoud, nadat we onderweg hadden gekampeerd in een weiland. Daar werden we ‘s morgens door de koeien begroet, werkelijk zoals in een komische film. Het klimmen in de heuvels viel niet mee op onze zwaar beladen stalen rossen. Toch bereikten wij ons doel en kampeerden alweer bij een boer. Per twee personen hadden we een simpele enkeldaks tent. Alleen de twee leiders bezaten een dubbeldaks. Tot dan was het prima weer in een fantastische omgeving. De meesten van ons waren nooit in het buitenland geweest, laat staan dat we ooit dergelijke heuvels gezien hadden. Direct werd er het nodige snoep ingeslagen en op de terugweg liep het meteen verkeerd. We kwamen langs een kersenboomgaard en plukten daar kilo’s kersen, totdat er luid schreeuwend een boer verscheen. Deze sprak zijn verwensingen weliswaar in het Duits uit, maar toch begrepen we wat hij bedoelde te zeggen. Twee jongens kwamen er niet zonder de nodige schrammen af tijdens het in een noodvaart verlaten van een boom. Iedereen weet dat je kersen eerst moet wassen en er nooit teveel moet eten. Wij wisten dat ook, toch hadden we allemaal voor het einde van de dag buikloop. Nota bene met een toilet op ruim honderd meter afstand en met nauwelijks voorraad verschoning. Het allerergste was echter de regen, niet zo’n buitje water, nee een constante hoos, die midden in de nacht begon en niet meer ophield. De enkeldaks status met los grondzeil kon dit alles niet aan. Hetgeen nog verergerd werd door de situering van de tenten, namelijk halverwege de heuvel. Voor het middaguur was alles doorweekt. Blikman en Schokker met vooruitziende blik regelden via de boer slaapplaatsen in een hooischuur. Wel werd ons op het hart gedrukt dat er geen scherpe voorwerpen in het hooi terecht mochten komen. Het hooi was immers bestemd voor de koeien, die dergelijke zaken nu eenmaal niet kunnen verteren. Een complete verhuizing vond plaats, lijnen werden gespannen om alles te kunnen drogen, inclusief de tenten. Aangezien er verder niets te doen was zochten we ons vertier op en in het hooi. Via een hogere verdieping maakten we duikvluchten in het hooi. De stemming zat er de eerste twee dagen nog wel in. Het bleef echter regenen en er gingen al verhalen dat het de hondsdagen betrof. Dat hield in als het zeven uur zou regenen de kans groot was dat het vervolgens zeven dagen zou regenen enzovoorts. Ondanks dat we niet bijgelovig waren begon het er toch steeds meer op te lijken dat de hondsdagen meer dan een fabel waren.. Inmiddels werden er plannen gemaakt om terug te keren met de trein. Toen eindelijk op de vijfde dag de zon weer terugkeerde. We spraken af om in twee dagen terug te fietsen, via dezelfde weg, en alleen nog te overnachten in Losser. Dat betekende een zware fietstocht, behalve het eerste stuk dat nu natuurlijk bergaf ging. Zeer moe kwamen we die avond laat aan in Losser. Daar konden we in echte bedden slapen en weer eens goed eten. Na inspanning en ontbering is een verblijf in de bewoonde wereld met al zijn luxe en voorzieningen extra plezierig. Na negen dagen is een lange hete douche meer dan alleen maar een routinematige handeling.
Tijdens de tocht door Twente stonden we te wachten bij een bakker, terwijl door twee van ons brood werd ingeslagen. Op een gegeven moment werden we door een man lachend aangesproken met de woorden: “Ha schoffies”, niemand, incluis de leiding reageerde verbaal of non-verbaal op die woorden, waardoor de man enorm rood werd en snel doorfietste. Dit kenmerkte onze stilzwijgende saamhorigheid. De laatste dag schroeide de zon onze ruggen en verlangden we haast weer naar een regenbui. De moed tijdens de lange fietstocht werd er door de leiders ingehouden met behulp van een doos suikerklontjes. Of het lichamelijk hielp weet ik niet, psychisch in ieder geval wel. De thuiskomst gaf een glorieus gevoel, zeker nu we onze verhalen kwijt konden aan de kampgenoten, die waren teruggekeerd. Zij hadden op hun beurt ook het nodige beleefd.
Terug
Het was juni geworden en eind juni zou ik worden opgehaald om vervroegd naar huis te gaan in verband met een vakantie met m’n broer en ouders. De eigenlijke vakantieperiode voor het internaat liep van half juli tot ongeveer half augustus. Voordat het zover was maakte ik nog een indrukwekkend uitstapje mee. Met enkele collega-goudzoekers gingen we op zondagmiddag met de bus naar Assen. De eindbestemming was de verkeerstuin, alwaar je met een trapauto door een nagebootst wegennet reed, met meisjes als politieagent in de leeftijd van vijftien jaar. Voor ons een zeer aantrekkelijke leeftijd. In het midden van dat verkeerspark bevond zich een verkeerstoren met omroepinstallatie. Als je fouten maakte in het verkeer dan werd dat daar omgeroepen. Wij waren met z’n zessen en in een mum van tijd kende iedereen ons. We hielden ons aan geen enkele regel, reden agentes omver, zorgden voor botsingen en allerlei bizarre verkeerssituaties. Een enkele keer meldden we ons bij de toren en deden alsof we nergens vanaf wisten. Dat gedrag hielden we natuurlijk niet erg lang vol. Uiteindelijk werden we dan ook gesommeerd om te verdwijnen. Hetgeen op dat moment geen straf was, omdat de lol er inmiddels vanaf was. Wel liep een van de jongens een rake klap op van een kordate agente. Toch was zo’n uitje een geweldig feest, alweer omdat we onder de mensen kwamen van het dagelijkse leven. Daar botsten dan twee ‘culturen’. Ja, we gedroegen ons niet, maar kon je dat zo’n groep kwalijk nemen? Jongens die niets liever wilden dan deel uitmaken van dat normale leven, maar die door de omstandigheden gedwongen dit niet konden. Gelukkig gedroegen we ons meestal wel behoorlijk. Bij terugkeer in het kamp ging het er om vooral geen opschepperige verhalen te vertellen. Dat alleen al was moeilijk genoeg.
Tenslotte maakten we met het gehele kamp nog een busreis naar de motorcrosswedstrijden te Norg. Op een warme zomerdag streken we daar neer, al vlug onder de indruk van de scheurende motoren met hun bijna onuitstaanbare geluid. Voor mij was dit de eerste keer en ik vond het indrukwekkend hoe met grote snelheden en met gevaar voor eigen leven werd geraced. Vooral de reuzensprongen bij de heuvels en het wegspattende zand zorgden voor een schitterende spanning. Bij een aantal van ons kwam die dag het zakelijke instinct naar boven. Men kwam op het idee om lege flesjes bier en frisdrank te verzamelen, dat leverde redelijk wat geld op en dus snoep en frisdrank voor eigen gebruik. Nog steeds als ik jongeren dit zie doen, draait voor mij de film af van die dag in Norg. Tijdens de terugweg werden we voorbij geraasd door honderden motoren.
De laatste dagen van juni naderden, maar duurden wel erg lang. De alles overheersende gedachte was: de definitieve terugkeer naar huis. Op dat moment de allergrootste wens van een dertienjarige jongen die gedurende elf maanden van zijn ouders en zijn omgeving was beroofd. Tegengesteld daaraan was het gevoel van weemoed. Alle belevenissen en goede herinneringen kwamen juist toen naar boven. Tijdens dat alles in was er een vreemde gewaarwording van er niet meer bij horen, daar niet en thuis niet. Net als na een verhuizing naar een vreemde omgeving. Langzaam maar zeker nam je afscheid van mensen en zaken.
De dag voor mijn vertrek gebeurde een ernstig ongeluk op de weg langs de Drentse Hoofdvaart. Ongeveer tweehonderd meter van het internaat af. Deze weg stond bekend als een uitermate gevaarlijke provinciale weg en is dat overigens nog steeds. Alleen toen moest al het snelverkeer over die weg. Tijdens dat ongeluk kwam de bestuurder knel te zitten en moest hij worden uitgezaagd. Hele toestanden met brandweer, ziekenauto en takelwagen. Er was een vrachtauto tegen een personenauto geknald. Sommigen van ons zijn stiekem gaan kijken. Zelf heb ik het niet van dichtbij gezien, maar op een flinke afstand. Het maakte zo’n indruk op me dat ik me zorgen maakte over de reis van mijn ophalers en de reis terug met hen. M’n vader zou me komen ophalen met een kennis, die een Volkswagen had. Die nacht sliep ik slecht. Gelukkig verliep de reis naar huis voorspoedig, ik wilde zo snel mogelijk naar huis.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Un paèr joar eleene he’k un bookie eskree’m
De heer Frans Bakkers stuurde op 1 januari 2022 bijgaande reactie naar de redactie van ut Deevers Archief. Zijn reactie heeft betrekking op het bericht Wie bint toch die aandere jongen bee barak Alaska ?
Ik heb in de periode augustus 1965 tot juli 1966 in jongenskamp De Eikenhorst gezeten. Ik was toen 12/13 jaar.
Ik zat in groep Alaska met onder andere Martin Kievits, Harm Kuiper(s), Henk Linthorst, Rob Malta, Herman Kreft, René in ’t Veen en Wim Paling.
Ik heb een goede tijd in het kamp gehad. Met prima leiders en onderwijzers, zoals Juf Kievits, Juf Klomp, Robert Mulder, Sjoerd Schokker, Gerard Blikman en Han Besseling.
Enkele jaren geleden heb ik deze periode beschreven in een klein ‘boekje’ met veel anekdotes.
Als het Deevers Archief belangstelling voor dit ‘boekje’ heeft, dan stuur ik dit jullie toe.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Frans Bakkers bijzonder erkentelijk voor deze reactie.
De redactie heeft uiteraard belangstelling voor het ‘boekje’ met veel anekdotes en heeft dit direct aan de heer Frans Bakkers kenbaar gemaakt. Zo’n ‘boekje’ is een mooi geschreven fragmentje uit de geschiedenis van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe in de zestiger jaren van de vorige eeuw. De redactie zal dit ‘boekje’ opnemen in ut Deevers Archief. Zo leggen de ex-bewoners zelf beetje bij beetje de geschiedenis van jongenskamp De Eikenhorst vast. Nu het nog kan. Nu veel ex-bewoners van het kamp zestigers, zeventigers en tachtigers zijn en niemand het eeuwige leven heeft. Dat de komende tijd elke ex-bewoner van jongenskamp De Eikenhorst zijn eigen ‘boekje’ moge schrijven.
Wat was de voornaam van juf Kievits ?
Wat was de voornaam van juf Klomp ?
Ur mist nog un paèr olde Gowse ansichtkoat’n
Bijgaand afgebeelde zwart-wit vierluiks-ansichtkaart was in het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe te verkrijgen voor de bewoners van het kamp. Deze ansichtkaart is in juli 1964 uitgegeven.
Op deze ansichtkaart staat een afbeelding van een groep jongens in de gemeenschapsruimte van barak Alaska (Groep Alaska), een groep jongens die met de handen aan het werk is (Handarbeid), de kantoren met de stafverblijven, een groep jongens op het sportveld (Sportles).
Van die vier afbeeldingen op de ansichtkaart is ook een afzonderlijke ansichtkaart uitgegeven. In ut Deevers Archief is slechts aanwezig een afbeelding van de ansichtkaart met een groep jongens in de gemeenschapsruimte van barak Alaska.
De redactie zou ook bijzonder graag een afbeelding van de ansichtkaarten met de titel Handarbeid, Kantoren en Sportles in ut Deevers Archief opnemen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief -wellicht één van de voormalige bewoners van De Eikenhorst- kan de redactie helpen aan een goede scherpe scan van die drie genoemde ansichtkaarten ?
De jongens van barak Alaska stuurden de hier afgebeelde ansichtkaart op 14 augustus 1964 met de hartelijke groeten en met de wens van spoedige beterschap naar mejuffrouw W. de Groot, Buiksloterweg 97-I. Amsterdam. Het adres werd aldaar doorgehaald en op 17 augustus 1964 blijkbaar (als onbestelbaar ?) teruggestuurd naar mejuffrouw W. de Groot, p/a kamp De Eikenhorst, Dieverbrug (Dr.). Het is de redactie niet duidelijk hoe deze ansichtkaart precies is gelopen. Wellicht was mejuffrouw W. de Groot al zeer spoedig beter en vliegensvlug weer afgereisd naar de Gowe ? Is de kaart met één postzegel twee keer verzonden geweest ?
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik bin beekaans un joar in Klondike ewest
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 20 januari 2014 het volgende bericht van de heer B.J. Blom.
Ik ben in de jaren 1956-1957 in kamp Geeuwenbrug geweest. Toen was de naam van de commandant meneer Frens, die is naderhand naar Appelscha gegaan. Er was ook een sportleider. Er was een toneelzaal. En we deden ook bosspelen.
Ik persoonlijk heb er de mooiste tijd van mijn leven gehad. Ik heb ongeveer een jaar in Klondike vertoefd.
Ik kan mij ook nog de namen Eddie Langerijs, Dirk Vonk en Jan Pommerel voor de geest halen.
In elk groepsverblijf zaten 21 jongens, die zeker niet een slechte inborst hadden, maar het was het gevolg van de oorlog.
Ik hoop dat U deze reactie de moeite waard vindt. En heel misschien zeggen deze drie letters V.B.S. u wel iets, die moesten wij in ons kleding naaien.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wie kan dit korte verhaal van de heer B.J. Blom aanvullen ?
Waar zijn Eddie Langerijs, Dirk Vonk en Jan Pommerel gebleven ?
En waar zijn al die andere jongens, die in de barak Klondike verbleven, gebleven ?
Het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) was een kamp voor sociale jeugdzorg van de afdeling Vorming Buiten Schoolverband (V.B.S.) van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Met ‘het gevolg van de oorlog’ zal de heer Blom bedoelen dat de zware oorlogsjaren hem als jongen diep hebben geschokt.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik heb in 1954 en 1955 in barak Klondike eseet’n
Jacob Voorthijsen stuurde op 1 juli 2019 de volgende korte maar stevige reactie over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe naar de redactie van het Deevers Archief. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze reactie.
Ik ben Jaap en ik heb in 1954 en 1955 in barak Klondike gezeten.
Ik weet mij te herinneren dat we op stro lagen te slapen, weliswaar zat het stro in een omhulsel.
Ik kan mij de naam van de groepsleider niet precies herinneren, maar hij was een pedofiel !!!!
Maar voor de rest heb ik wel een mooie tijd gehad.
Ik heb nog twee fotootjes van die tijd.
Ik ontvang graag een reactie.
Fritz Hendriks stuurde op 1 september 2021 de volgende korte reactie. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze reactie.
Beste Jaap, ik ben een beetje laat met mijn reactie, want ik heb een rommelige tijd achter de rug. Ik heb ook in de periode 1954 -1955 in Klondike gezeten. Voor mij was het een slechte tijd. Ik weet er niet veel meer van. Ik ben geboren in 1942. Ik heb een zeer slechte jeugd gehad. Maar als jij nog foto’s hebt van het kamp, dan wil ik van die foto’s graag een kopie ontvangen via de e-mail.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In ut Deevers Archief wordt van personen, die reageren op berichten, geen e-mail adres getoond.
De redactie zou de twee fotootjes van Jacob Voorthijsen graag in ut Deevers Archief willen tonen.
De redactie verwijst de heer Jacob Voorthijsen en de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag naar het bericht Groepsverblijven Perú en Klondike an de Gowe en het bericht Ik zat in Klondike, dat was de laatste barak in de rij.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Kees Verhoef sög nog steeds Kees van Duin
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand artikel samengesteld op basis van een telefonisch interview met de heer Kees Verhoef, die in de periode 1950-1952 een jaar in kamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe verbleef.
Ik ben geboren in 1939 in Putten in Gelderland geboren. Mijn moeder is met mij van mijn vader weggelopen. In de oorlog heb ik in de Lombokstraat in Amsterdam gezeten bij mijn opa. Daarna ging ik in de oorlog naar een inrichting in Utrecht.
De man die bij mijn moeder was, dat was mijn stiefvader. Die had niet veel met mij. Die sloeg en schopte mij. Als dat gebeurde, dan kon ik niet thuis zijn, dan klom ik lang de regenpijp het dak op en ging ik achter de schoorsteen zitten. Daar kon hij mij niet pakken. De buren hebben op een gegeven moment de politie ingeschakeld. Daarna hebben mensen van de gemeente mij weggehaald. Zo ben ik in kamp ‘de Eikenhorst’ terecht gekomen.
Ik ben twee keer ondervoed geweest. We kenden thuis geen vettigheid. Thuis was het armoede. In het kamp was het eten goed. We kregen prima te eten. Er was goed brood met beleg. We aten in de barak met de keuken en de eetzaal.
Ik kan mij de naam van de commandant van het kamp niet meer herinneren. De commandant had een eigen woning. Die man zag je nooit. Die zat heel ver weg. Die kreeg z’n centen zeker voor niks. De naam van de adjudant was meneer Groen. We wisten zijn voornaam niet. Zo ging dat. Gelijk links van de ingang stond de barak van de leiding. We mochten het terrein niet af. We mochten niet in café Jonkers komen. We gingen niet naar het zwembad in Diever. Ik herinner mij het kanaal nog wel.
In het begin kregen we geen school in het kamp. Mijn taak was werken in het magazijn. Ben Nielen uit Wormerveer was de magazijnmeester. Hij was ook onze sportleraar. In het magazijn had ik wat verantwoordelijkheid. Dat gaf ook enige macht. We droegen militaire kistjes, van die hoge schoenen. Die werden steeds maar gerepareerd, totdat ze uit elkaar vielen. Ik zei dan dat zo’n versleten paar schoenen nog wel een tijdje meeging, maar daar besliste de magazijnmeester dan anders over.
We hadden ook corvee. Daar was een corveelijst voor. We moesten werken in de keuken en in de kantine. We moesten de afwas doen van de jongens uit alle barakken. Voor mij was structuur en discipline in mijn leven positief. In de afwasbarak moesten we alles met de hand afwassen. Met de corveelijst was alles goed geregeld. Er was structuur. Je wist waar je aan toe was. Dat was thuis heel anders. Ik heb in het kamp geleerd voor me zelf te zorgen. Het was goed dat je wat moest doen. Aan mijn tijd in kamp ‘de Eikenhorst’ heb ik veel gehad.
De jongens uit de barak Perú gingen met elkaar om en gingen weinig met de jongens van de andere barakken om. Daar heb ik geleerd wat kameraadschap en discipline is. De jongens onder elkaar vochten wel, maar als je onder kwam te liggen, dan had je verloren, dan was het afgelopen. Maar die Henk Staal hield zich daar niet aan en bleef de jongen die onder lag hard in zijn gezicht stompen. Dat was heel gemeen. In de barak sliepen we op een stromatras. Zo nu en dan werd het stro vervangen door nieuw stro.
Elke ochtend werd de Nederlandse vlag gehesen, net zoals tijdens de militaire dienst. We liepen in de gelid naar de vlag, dan werd de vlag gehesen. We moesten ook regelmatig flink wat kilometers door de bossen lopen. Dat was zwaar.
We hadden eens een hut gegraven in de zandvlakte. Dat mocht van de leiding. We gingen kijken waar de kippen van de commandant waren. We roofden de eieren van zijn kippen. We kregen leverpastei uit een blikje op ons brood. In zo’n leeg blikje kookten we de geroofde eieren van de commandant.
Kees van Duin was mijn kameraad, die kwam uit Scheveningen, vlak bij de haven. Ik kwam uit Groede, vlak bij de haven van Breskens. We praatten over loggers en botters en vissersschepen. Ik ben hem kwijt geraakt. Ik heb naar hem gezocht op Facebook, maar ik heb hem nog steeds niet gevonden.
Ik heb een hele mooie tijd gehad in het kamp. Ik heb een goed gevoel over het kamp ‘de Eikenhorst’. Ik ben daar een jaar geweest. Het is een mooie tijd geweest. De leiding was niet streng. Ze schreven wel alles over je op. Na een jaar ben ik overgeplaatst naar een kamp in Maarsbergen, daar moest ik een vak leren. Ik heb daarna nog in een kamp in Veenendaal gezeten, daar mocht je roken. In een metaalfabriek in Veenendaal heb ik als leerling gaten in scharnieren geponst. Later ben ik gaan varen op de binnenvaart.
Alles wat ik had van het kamp ‘de Eikenhorst’ is verdwenen. Ik had ook grammofoonplaten met uitvoeringen van heldentenoren gekregen van meneer Pols. Mijn stiefvader heeft alles weggegeven. Het enige wat ik nog heb, dat is deze foto. Ik kon niks van vroeger van ‘de Eikenhorst’ terugvinden. Ik zit sinds zes jaar op de computer en heb via Google in de website www.dieversarchief.nl verhalen over ‘de Eikenhorst’ gevonden. Dat was een hele gewaarwording.
Op de foto zie ik Kees van Duin staan. Hij is de jongen met het streepjesshirt. Ik zie aan de kopjes van de jongens dat ze gelukkig waren. Jantje Scholten staat ook op de foto. Hij was een klein mannetje en werd daarmee altijd geplaagd. Ik sta op de foto aan de rechterkant, met mijn handen bij elkaar. Meneer Pols, onze leider, staat achteraan op de foto. Zijn voornaam ken ik niet. Je zei meneer tegen hem, dat was alles. Alles was netjes geregeld. De foto is bij de barak van de groep Perú genomen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De jongens die omstreeks 1951-1953 in de barak met de naam Perú verbleven worden dringend verzocht te reageren op dit artikel van Kees Verhoef en vooral op de groepsfoto. In het bijzonder is de redactie op zoek naar Kees van Duin. Is Kees van Duin nog in leven ?
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Wie bint toch die aandere jongen bee barak Alaska ?
Deze zwart-wit foto is in 1963 in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) gemaakt.
Wie zijn toch al die jongens bij barak Alaska ? Wellicht zijn het de dertien bewoners van deze barak ?
De deur van de barak is open. Zijn de jongens even naar buiten gekomen voor een foto bij daglicht ? Het is moeilijk in te schatten in welk jaargetijde de foto is gemaakt. Alle jongens hebben een trui aan. Een jongen heeft een jas met capuchon aan. Enige jongens hebben een sjaal om. Een jongen loopt zelfs nog in de korte broek. Aan de bomen zitten geen bladeren. De redactie heeft het vermoeden dat de foto in het najaar zo tegen de winter is gemaakt.
De kleine man met bril en witte sjaal en donker haar achter de jongens is hun leider Gerard Blikman.
De redactie van ut Deevers Achief wil bijzonder graag van voormalige bewoners van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe weten wie op deze foto staan. Wie reageert ?
De redactie ontving op 12 juni 2021 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer John Bosch uit Venlo
Hoi, mijn naam is John Bosch. Ik heb van januari 1963 tot januari 1964 is het kamp gezeten. Als ik zo alle verhalen lees, dan komen nog veel namen en leuke herinneringen boven. Ik heb een leuke tijd gehad in het kamp en veel vrieden gemaakt en veel geleerd ook van de leiding.
Ik herken barak Alaska en enkele jongens. De jongen aan de rechter kant is Frank de Kanter, links voor hem staat Harry de Kanter, die jongens kwamen uit Oosterhout. De jongen met de geblokte shawl, dat ben ik, John Bosch uit Venlo. Links naast mij staat Kees de Kleine uit Kampen. De jongen met de lichte trui is Harry Teffer uit Amsterdam.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 12 juni 2021
De redactie is de heer John Bosch bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Hopelijk lezen Frank de Kanter, Harry de Kanter, Kees de Kleine en Harry Teffer dit bericht en kunnen zij zich de andere jongens op de foto herinneren ! De redactie ontvangt graag hun reactie ! En uiteraard is de redactie bijzonder benieuwd naar wat zij zich kunnen herinneren van hun tijd in jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe !
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Kaamp veur Sociale Jeugdzorg an de Gowe – 1955
Fritz Hendriks reageert op 29 mei 2014 en 4 november 2014 als volgt.
Ik heb hier 11 maanden gezeten in de jaren 1953-1954. Ik was toen 11 jaar.
Ik heb in het kamp gezeten vanwege een uithuisplaatsing.
Ik was uit huis gezet vanwege losse handjes en vanwege een stiefvader, die niet van me af kon blijven, die had ook losse handjes. Het zag er niet rooskleurig voor mij uit in die tijd.
Maar in het kamp was het precies hetzelfde. Ik had in het kamp helaas ook losse handjes. De leiders konden ook niet van mij afblijven, die hadden ook losse handjes.
Het was er niet prettig. Ik heb er geen goed gevoel aan over gehouden, maar dat is nu verleden tijd.
Verder gaat het goed met mij, maar ook na zoveel jaar zal ik het nooit vergeten.
Zijn er nog foto’s uit die tijd ? Wie kan mij helpen aan foto’s uit die tijd ?
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie stelde in 2006 ten behoeve van de leden van de heemkundige vereniging uut Deever de zo genoemde ‘historische kalender’ (hoe kan een kalender historisch zijn ?) voor het jaar 2007 samen.
Deze foto stond afgebeeld op het kalenderblad voor de maand januari 2007.
De redactie herinnert zich het samenstellen van deze kalender als een leerzame wandeling op de wegen der vrijheid.
Woar bint disse twee jongen toch eblee’m ?
In ut Deevers Archief zijn van bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart twee exemplaren aanwezig. De ansichtkaart heeft als titel ‘Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’, Geeuwenbrug (Dr.) – Sportlaan’. De Sportlaan kwam ongetwijfeld uit bij het sportveld. De ansichtkaart is in 1955 in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ uitgegeven.
De jongeman J… Meeuwsen is de afzender van het ene exemplaar. De jongeman J…. Eveleens is de afzender van het andere exemplaar. Waar zijn deze twee jongens toch gebleven ? Hoe is het hen gegaan in hun leven ? Het moeten nu (2021) mannen van over de 75 jaar zijn.
De redactie van ut Deevers Archief verzoekt J… Meeuwsen en J… Eveleens te reageren op dit bericht. De redactie verzoekt barakgenoten van J…. Meeuwsen en J….. Eveleens eveneens te reageren.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik heb ok nog un paer medallies van klei
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 23 november 2014 van Kornelis (Kor) Fokker de navolgende reactie over zijn verblijf in het jongensinternaat ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie heeft de tekst een beetje geredigeerd. Wellicht kan Kor zijn verhaal nog verder aanvullen, geen enkel probleem om dat te publiceren. Dat deed Kornelis (Kor) Fokker op 20 mei 2021. De redactie is Kornelis (Kor) Fokker bijzonder erkentelijk voor zijn bijdrage aan de beschrijving van het verleden van Jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.
Ik ben Kor en ik vind al die reacties heel herkenbaar.
Alleen ik heb in plusminus 1969 in het kamp vertoefd. Het kamp werd toen een internaat genoemd.
Ik heb daar de landing op de maan gezien en ik heb daar ook aan ‘olympisch spelen’ meegedaan.
Ik heb de namen van alle jongens met wie ik daar gezeten heb, waarschijnlijk geblokt, want ik kan mij maar één jongen herinneren, dat was Henk, zijn achternaam was Kypershoek, alleen ik weet niet zeker of dat zijn achternaam was.
Ik herken de barakken op de foto’s goed. Ik heb in de barak met de naam Perú gezeten.
Ik ben ook een keer weggelopen.
Nieuwe jongens noemden we ‘peesies’.
Ik heb ook nog een paar medailles van klei, overgehouden van die ‘olympische spelen’.
Ik heb daar gezeten toen ik 12 jaar was. Ik ben nu 57 jaar.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 6 december 2014 schreef Henk Kurpershoek in eigen persoon de volgende wel erg korte reactie in de vorm van één zin:
Ik heb bij jou in de groep gezeten, Perú.
Dus beste Kor, de achternaam van Henk is niet Kypershoek, maar Kurpershoek.
Maar wat is de achternaam van Kor ?
Reactie van Kornelis (Kor) Fokker van 20 mei 2021
Hoi Henk,
Ik kan mij nog een paar dingen herinneren.
Ik herinner mij juffrouw Klomp en meneer Jacob en ook het marmotten dorp.
We moesten ook aardappelen pitten.
Ik weet niet meer hoe lang ik daar ben geweest.
Ik weet nog wel dat wij goed met elkaar konden opschieten.
De namen van die andere jongens weet ik niet meer.
Ik werk in de haven op een kraan voor het lossen en laden van containers.
Ik ben nu 63 jaar en ik moet nog een paar jaar werken.
Groetjes, Kor Fokker
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Frits van den Boogaard zat in barak Transvaal
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 8 mei 2013 en 29 augustus 2017 korte reacties van Frits van den Boogaard uit Helmond, die ook verbleef in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie heeft beide reacties samengesteld tot het volgende bericht. Hij reageert op het bericht Ben van Erp vraagt: Herkennen jullie dit ook ?. Hij wil graag in contact treden met oude bekenden uit die tijd. Als een bezoeker van ut Deevers Archief zich Frits van den Boogaard herinnert, dan wordt deze persoon uitgenodigd te reageren op dit bericht. Oude bekenden van Frits van den Boogaard worden uitgenodigd foto’s van hun tijd in ‘de Eikenhorst’ naar de redactie te sturen voor opname in ut Deevers Archief.
Mijn naam is Frits van den Bogaard.
Ik woon in Helmond in Noord-Brabant.
Ik ben destijds via Jeugdzorg in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ geplaatst.
Ik heb daar in 1958/1959 gezeten.
Ik heb daar in groep Transvaal gezeten.
In die tijd was mijn leidster Lenie de Win uit Noord-Brabant en mijn leider was de heer Hofman.
Mijn vraag aan de bezoekers van het Dievers Archief is: zijn er bij toeval nog foto’s uit die tijd bewaard gebleven ?
Het zou fijn zijn als deze hier getoond zouden worden.
Veel groetjes, Frits
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Plattegrond van de olde kaamp ‘de Eikenhorst’
Het Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’ an de Gowe werd na de Tweede Wereldoorlog gevestigd in het werkkamp van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.), dat de Duitse bezetter ten tijde van de Tweede Wereldoorlog bouwde en gebruikte.
De grote vraag bij deze plattegrond van de beginsituatie van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ is natuurlijk of de bebouwing dezelfde als die van het N.A.D.-werkkamp ?
Het mag duidelijk zijn dat in het N.A.D.-werkkamp geen ‘kinderboerderij’, ‘marmottendorp’, ‘basketbalveld’ en ‘openluchttheater’ waren.
Maar was de ‘appelplaats’ dezelfde als de ‘appelplaats’ van de N.A.D.’ers ?
En was het ‘voetbalveld’ in de oorlog de ‘marcheerplaats’ ?
En waren de barakken dezelfde barakken als die van het N.A.D.-werkkamp ?
Merkwaardig op deze plattegrond is ook de aanduiding ‘woonruimte commandant’. Werd het hoofd van het jongenskamp commandant genoemd ?
Wie kan de redactie van ut Deevers Archief meer duidelijkheid over deze plattegrond verschaffen ? Met name de zeer gewaardeerde oud-bewoners van het jongenskamp worden uitgenodigd op dit bericht te reageren.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, N.A.D.-kamp
Leave a comment
Ut Dallegie in de kaamp De Eikenhorst
Het voormalige jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) werd in januari 1949 gevestigd in het voormalige werkkamp van de Nederlandse Arbeids Dienst (N.A.D.) an de Gowe. Het kamp was in het begin vanaf de rijksweg te bereiken langs de Pastoorszandweg naast café Jonkers (het café van Zwatte Hendekie).
Een mooie indruk van de ligging van het kamp is te verkrijgen met behulp van een satelietfoto van het kamp, die via het internet is te vinden in de webstee nederland-in-beeld.nl.
Het jongenskamp was een zogenaamd V.B.S.-kamp (Vorming Buiten Schoolverband). Dit kamp werd later een B.J.-kamp (Bijzonder Jeugdwerk), het was een kamp voor de sociale jeugdzorg, daarna werd het een B.J.-internaat. Alle B.J.-internaten zijn inmiddels opgegaan in provinciale verbanden.
In de webstee members.quicknet.nl (Drentse internaten) is te lezen dat voormalige bewoners van het jongenskamp de Eikenhorst contact met elkaar proberen te zoeken.
Op ansichtkaarten zijn foto’s van het jongenskamp te zien, waaronder ook de bijgaande van de ingang van het kamp. De echte verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever heeft deze zwart-wit ansichtkaart ongetwijfeld in zijn verzameling.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 31 oktober 2012 ontving de redactie van ut Deevers Archief de volgende reactie op dit bericht:
Helaas heb ik slechte ervaringen opgedaan in het jaar 1953.
Ik heb 11 maanden in het kamp gezeten, vanwege uithuisplaatsing door jeugdzorg, de reden was incest, maar het misbruik ging gewoon door in het kamp.
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Wie hef meister Jan van der Meer ekent ?
Op verzoek van Esther van der Meer plaatsen we bijgaand bericht met daarin een verzoek gegevens van haar vader Jan van der Meer, uit te tijd dat hij in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) als dienstweigeraar werkte, naar ut Deevers Archief te sturen.
Ik ben op zoek naar gegevens uit de periode 1959-1962. In die periode heeft mijn vader Jan van der Meer als dienstweigeraar in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ aan de Geeuwenbrug gewerkt als leerkracht (vervangende dienstplicht). Wie kent Jan van der Meer ? Wie heeft foto’s uit die periode ? Welke ex-collega’s of kinderen die in de periode in het kamp zaten, herinneren zich mijn vader ? Ik verneem het graag !
Mijn vader hoopt 80 jaar te worden in maart 2016 ! Ik ben bezig om een speciaal jubileummagazine voor hem te maken, welke gemaakt wordt met medewerking van zijn kinderen, kleinkinderen, vrienden, en ex-collega’s. Alle binnengekomen gegevens en foto’s worden begin februari aangeboden aan een drukkerij, die er een prachtig magazine van gaat drukken. Vandaar dat ik overal gegevens probeer te achterhalen.
Kinderfoto’s van hem heb ik wel, maar een foto uit de periode dat hij vervangende dienstplicht in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ aan de Geeuwenbrug moest doen, heb ik helaas niet!
Ik weet dat hij toen tussen de 23 en 26 jaar moet zijn geweest en dat de jongens in een internaat verbleven. In de weekeinden mocht mijn vader naar huis. Hij woonde toen in Hengelo in Overijssel.
In de loop van 1962 had hij zijn vervangende dienstplicht erop zitten. Inmiddels was hij vader geworden van een zoontje (mijn broer Paul).
Ik hoop dat iemand zich mijn vader herinnert uit deze periode, iemand die misschien een leuke herinnering of foto heeft uit die periode. Ik verneem het graag !
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik heb een heerlijke tijd in kamp De Eikenhorst gehad
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 1 februari 2021 van Pim Zaalberg de volgende reactie op het bericht Mijn dagen als nieuwe pees zal ik niet gauw vergeten van zijn kamp- en barakgenoot Rob Tijssen. Pim Zaalberg bracht van begin 1962 tot eind 1963 door in het jongenskamp De Eikenhorst (barak Klondike) an de Gowe. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Beste Rob Tijssen,
Dank je voor jouw nauwgezette beschrijving van het leven in het kamp de Eikenhorst. Mijn naam is Pim Zaalberg en ik heb sterk het vermoeden dat wij in dezelfde periode in Klondike zijn geweest.
Harry Peek was mijns inziens een fijne groepsleider. Ik heb hem later, begin jaren zeventig van de vorige eeuw nog eens opgezocht. Hij woonde toen op een woonboot in de buurt van Cruquius (Vijfhuizen ?).
Ik zag dat je je een paar namen herinnerde, bijvoorbeeld die van Jan Schipper, die bokser wilde worden. Die heeft mij nog de ziekenboeg ingeslagen.
Ik heb de indruk dat ik in de groep wel een buitenbeentje was. Eigenlijk is het mij nooit duidelijk geworden waarom ik daar bijna anderhalf jaar -van begin 1962 tot juni 1963- heb doorgebracht. Maar in tegenstelling tot anderen, die aan het verblijf in het kamp een trauma hebben overgehouden, heb ik een heerlijke tijd in het kamp gehad.
Volgens mij werkte de heer Westerhof ook als kok in hotel-restaurant Wesseling in Dwingeloo.
Nogmaals dank voor je mooie beschrijving.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De reactie nodigt Klondike-genoten van Pim Zaalberg, in het bijzonder Jan Schipper, te reageren op de berichten van Pim Zaalberg en Rob Tijssen. Is Jan Schipper inderdaad bokser geworden ?
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Peter van Tiel saat ok in ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 10 september 2017 bijgaande reactie van de heer Peter van Tiel, die in de jaren 1962/1964 verbleef in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Hij wil graag in contact treden met oude bekenden uit die tijd. Als een zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief zich de heer Peter van Tiel nog herinnert, dan wordt deze persoon uitgenodigd te reageren op dit bericht.
Ik ben Peter van Tiel.
Graag zou ik nog in contact willen komen met de jongens van het internaat aan de Geeuwenbrug.
Zelf zat ik in het kamp ‘de Eikenhorst’ in de jaren 1962/1964.
Ik woonde toen in Middelburg.
Ik zou het geweldig vinden als ik wat oude bekenden van toen zou kunnen spreken.
Ook om oude herinneringen op te kunnen halen.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Vlag hijsen en breken in jongenskamp De Eikenhorst
De heer Pieter Verdonk stuurde op 10 september 2020 de volgende reactie naar ut Deevers Archief. De redactie van ut Deevers Archief is hem bijzonder erkentelijk voor deze reactie. De heer Pieter Verdonk is van 1961 tot 1963 groepsleider geweest in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Van de heer Pieter Verdonk zijn verschillende bijdragen verwerkt in berichten in ut Deevers Archief.
Ik heb destijds een foto van de appèlplaats in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ gemaakt. Ik meende, dat ik van die foto nog een exemplaar had. Ik heb die foto helaas nog niet terug kunnen vinden.
Op die foto is de appèlplaats met de vlaggemast in het midden van de appélplaats te zien. Rond de vlaggemast staan de vier groepen jongens uit de barakken Perú, Klondike, Transvaal en Alaska, daar tegenover staan enkele stafleden. In bepaalde opzichten leken bepaalde zaken in het kamp op het doen en laten bij de toenmalige padvinderij. Daar werd in die tijd ook de vlag gehesen, terwijl men in de houding stond, enzovoorts.
Misschien is het leuk het volgende bij de hier ontbrekende foto van de appèlplaats op te merken. We hadden een enorm boek, de zogenaamde stafbijbel, waarin alle aanwijzingen, enzovoorts uit Den Haag waren opgeborgen. In die stafbijbel stond ook, dat als een lid van het Koninklijk Huis was overleden, dan de vlag ’s morgens tot halfstok moest worden gehesen en dan moest worden “gebroken”.
Op 28 november 1962 overleed prinses Wilhelmina. Dat moest worden meegedeeld bij het vlagappèl en de vlag moest na het hijsen worden gebroken. “Doe jij dat maar, dat kan ik niet”, fluisterde de adjudant, die anders het vlagappèl leidde, me toe. Tja, ’t was in de zestiger jaren en in die tijd kon zoiets al gezegd worden… Dus heb ik het overlijden van de prinses aangekondigd en het commando “vlag hijsen en breken” gegeven. Na drie dagen hoefde dat niet meer, want de prinses had in haar testament opgenomen dat ze geen plichtplegingen wilde.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Als een vlag na het hijsen moet worden “gebroken”, dan moet de vlag op een speciale manier zijn gevouwen.
Het “breken” van de vlag werd voornamelijk gedaan bij harde wind.
Wie van de voormalige bewoners van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe is in het bezit van een exemplaar van de in het bericht beschreven foto van de appélplaats ? De redactie zou bijzonder graag een goede scan van deze foto bij dit bericht willen tonen.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Jongenskamp ‘de Eikenhorst’ had eigen kampgeld
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 7 januari 2015 van Alexander Moes de volgende reactie over het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
In een artikel uit de Tielse courant van 18 januari 1950 wordt een beschrijving gegeven van de organisatie van Kamp Eikenhorst.
In het artikel staat te lezen dat de jongens 50 cent zakgeld per week kregen, dat gebruikt kon worden voor aankopen in de kantine.
Maar ze konden er ook een duif of een konijn voor kopen als er genoeg gespaard was.
Het zakgeld was niet het normale Nederlandse geld, maar zogeheten kampgeld (biljetten of fiches), een eigen uitgifte, deze waren genummerd en er stond een stempel op.
De vraag is of lezers nog voorbeelden, afbeeldingen, hebben van dit kampgeld en indien mogelijk met ons zou willen delen.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Over de organisatie van jongenskamp ‘de Eikenhorst’
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 7 september 2014 van de 75-jarige heer Pieter Verdonk bijgaand verhaal over zijn tijd als groepsleider in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie van ut Deevers Archief is hem bijzonder erkentelijk voor deze bijdrage aan de geschiedschrijving over dit kamp.
Van 1961 tot 1963 ben ik groepsleider geweest in het VBS-kamp, later BJ-kamp ‘de Eikenhorst’ te Geeuwenbrug. De Vorming Buiten Schoolverband, later Buitengewoon Jeugdzorgwerk in Internaatsverband kampen en internaten gingen uit van het toenmalige ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. De grote baas in Den Haag was mr. A.J.M. Schats.
De jongens (van 10 tot 14 jaar) konden opgenomen worden als er bijvoorbeeld moeilijkheden thuis of op school waren. Voorwaarde was dan wel dat tijdens het verblijf van de jongen in het kamp aan de thuissituatie het nodige gedaan zou worden. De plaatsing van de jongens verliep via contactambtenaren, die verzoeken tot opnamen van bijvoorbeeld scholen, huisartsen of de ouders zelf behandelden. Al naar gelang het inkomen van de ouders was er een ‘ouderbijdrage’.
Op ‘de Eikenhorst’ verbleven de jongens een jaar. Om in contact te blijven met de gezinssituatie was er voor de jongens een paar maal ‘verlof”, bijvoorbeeld met Kerstmis.
Het kamp in Geeuwenbrug bood ruimte aan 64 jongens, die verdeeld waren over vier groepen van 16 jongens. In ‘mijn tijd’ is de bezetting altijd 100% geweest.
Wat het personeel betreft, de directie werd gevoerd door ‘de commandant’, die bijgestaan werd door ‘de adjudant’. Dan waren er minstens vier groepsleiders, twee (bevoegde) onderwijzers, een sportleider en een leider voor de creatieve vakken, zoals tekenen, knutselen en dergelijke. Er waren naar ik meen twee jonge vrouwen die voor de huishoudelijke dienst zorgden en tegelijkertijd ‘groepsdame’ waren. Ze draaiden naast hun hoofdtaak mee in de groepen om het ‘vrouwelijk element’ bij de benadering van de jongens te realiseren. De onderwijzers waren veelal militaire dienstweigeraars, die hun vervangende dienstplicht in het kamp doorbrachten.
De commandant en de adjudant hadden eigen woningen op het terrein, de overige stafleden hadden een (slaap)kamertje in de groepsbarakken. Voor de administratie was er een aparte kracht. Verder waren er een kok, een magazijnmeester en een kampmonteur, die buiten het terrein woonden.
Op ‘de Eikenhorst’ werd het ‘goudzoekersspel’ gespeeld. In de loop van hun jaar konden de jongens rangen van ‘kompel’ tot en met ‘goudzoeker’ doorlopen. Het ‘goudzoekersspel’ was bedoeld om de jongens het goud van de vriendschap bij te brengen en op die manier aan hun problematiek te werken. De vier groepsbarakken hadden de namen Peru, Klondike, Transvaal en Alaska, streken waar ‘echt’ goud werd gevonden.
Voor de dagelijkse activiteiten buiten de groep waren de jongens ingedeeld in vier aparte groepen. De jongens met de meeste mogelijkheden, bijvoorbeeld in schoolkennis, werden ingedeeld bij groep C, iets minder ontwikkelden kwamen in groep L, daarna volgde A en tenslotte N. Samen: Clan!
Overdag, op ongeveer dezelfde tijden als ’thuis’, namen de jongens deel aan onderwijs, sport, creativiteit en corvee. De groepsbarak was het eigen home van de jongens. Er was een slaapzaal met 16 bedden, een toilettengroep en een ‘washalletje’. Verder was er het ‘schoenenhalletje’ en het groepsverblijf. In mijn tijd stonden in de groepsverblijven levensgrote kolenkachels. De eerste taak van een groepsleider na een verlof in de winter was de kachel aan te steken, want dan kon het venijnig koud zijn in de barakken.
Er was een aparte barak met douches en met wasmachines. De ‘gewone was’ werd niet in het kamp gedaan, maar de ‘straaljagerwas’ werd gedaan met de kamp-wasmachine. ‘Straaljagers’ waren jongens die in hun bed plasten. ‘Bommenwerpers’ heb ik in mijn tijd gelukkig niet meegemaakt.
In het dagelijks leven werd een forse discipline gehandhaafd. Ging men ‘s morgens van de groep naar de eetzaal, dan gebeurde dat netjes in een rij, die voor de barak gevormd werd. De groepsleider moest dan zeggen: ‘In de stand – staat!’, waarop de jongens in de houding sprongen. Het volgende commando was dan ‘Kwartdraai linksom – naar de eetzaal!’.
Voor de dagactiviteiten begonnen was er nog het ‘vlagappel’, waarbij de jongens per leefgroep rond de vlaggenmast in de houding stonden en de vlag door een van hen gehesen werd.
Natuurlijk is in de loop der jaren het regime veranderd; daar kunnen anderen misschien nog eens over vertellen.
Verder: het is mogelijk, dat ik in mijn verhaal dingen ben vergeten of niet helemaal precies juist gesteld. Vergeet daarbij niet dat het meer dan een halve eeuw geleden is dat ik op ‘de Eikenhorst’ werkte en dat ik nu 75 ben!
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Wie kent Jan Giessen uut Rotterdam nog ?
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 24 mei 2020 van Jan Giessen uit Rotterdam het volgende korte bericht over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk. Ook korte berichten dragen bij aan de beschrijving van de geschiedenis van jongenskamp ‘de Eikenhorst’. Jan Giessen zoekt met name contact met jongens uit barak Transvaal. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief, voormalige bewoners van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe wil reageren ?
Mijn naam is Jan Giessen uit Rotterdam.
Ik was in de periode 1958-1959 een jaar in kamp ‘de Eikenhorst’ bij Diever.
Ik zat daar samen met nog een jongen uit Rotterdam.
Ik zat in barak Transvaal. Mijn bed stond bij de ingang van de slaapzaal.
We hadden een leuke groep jongens en we hadden altijd veel lol.
Wat mij tegenviel was dat wij pap moesten eten. Baaaaah.
Wie mij nog kan herinneren, daar hoor ik graag van …..
Afbeelding 1
Jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe was voor het eerst in 1954 aangegeven op de topografische kaart van de Topografische Dienst.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Groet’n uut kaamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
Op deze tamelijk zeldzame zwart-wit ansichtkaart uit het einde van de vijftiger jaren van de vorige eeuw zijn enige kleine afbeeldingen te zien, te weten een afbeelding van de gemeenschappelijke ruimte in de Alaska-barak, de handenarbeidruimte zat in de barak waarin ook de douches en het drooghok waren, de kantoren met de stafverblijven en de sportles op het voetbalveld. Voormalige bewoners van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe worden verzocht vooral te reageren.
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Hier goa ik woon’n, ofsender Rob
Op 29 oktober 1966 stuurde Rob Ditmeyer, waarschijnlijk vlak na zijn aankomst in de jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe, bijgaande ansichtkaart van de kinderboerderij in de kamp ‘de Eikenhorst’ naar de familie Ditmeyer, Nieuwe Kerkstraat 36II in Amsterdam-Centrum.
Achter op de ansichtkaart schreef hij niet geheel zonder gevoel voor humor of wellicht cynisch bedoeld:
Hier ga ik wonen, afzender Rob.
Wie van de voormalige bewoners van het jongenskamp heeft Rob Ditmeyer gekend ?
Wellicht kan Rob Ditmeyer bij leven en welzijn ook zelf reageren ?
Wie van de voormalige bewoners van het jongenskamp kan wat vertellen over deze kinderboerderij ?
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Een groepsleider heeft mij verschrikkelijk mishandeld
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 21 februari 2020 bijgaande heftige reactie van de heer Jan …, met de jongensnaam Jan van der Meulen, over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik ben ook in kamp ‘de Eikenhorst’ geweest in de jaren 1967-1968. Ik was elf jaar toen ik daar binnenkwam. Ik heb daar mijn twaalfde verjaardag gevierd. Toen heette ik Jan van der Meulen. Ik heb inmiddels een andere achternaam.
Ik kan mij maar weinig van die tijd herinneren, omdat ik heel veel herinneringen aan het gebeurde in die tijd heb verdrongen. En de zaken die ik mij wel herinner van kamp ‘de Eikenhorst’ zijn niet zo leuk.
Ik heb jaren met wraakgevoelens rondgelopen. Ik wilde die groepsleider opzoeken, die mij op een verschrikkelijke manier heeft mishandeld. Het enigste wat ik deed was naar het toilet gaan. Het licht ging uit, toen ik uit het toilet kwam. Hij heeft mij toen geschopt en getrapt en in elkaar geslagen en zwaar toegetakeld. En ik weet echt nog steeds niet waarom.
Ik ben naar mijn bed gestrompeld, toen ik weer een beetje bij kwam. Alles zat onder het bloed, mijn gezicht, mijn rug. Mijn benen en nek waren bond en blauw.
De volgende ochtend heel vroeg, zo rond 5 uur ben ik weggeslopen. Ik ben gaan lopen. Ik heb er twee dagen over gedaan om de 56 kilometer van ‘de Eikenhorst’ bij Geeuwenbrug naar huis in Groningen te lopen op mijn sandalen. Ik heb een nacht in het bos geslapen. Dat was in het bos van de Appelbergen, zo’n vijf kilometer van Haren, want ik was bang gevonden te worden. De volgende dag werd ik wakker in het bos, waarna ik ben begonnen aan het laatste stuk naar de stad Groningen om weer thuis te kunnen zijn. Ik was liever thuis, dan maar op mijn donder krijgen van mijn dronken stiefvader. Dat duurde maar even, want ik was nog maar net thuis of ik werd al opgehaald en teruggebracht naar het kamp.
Ik moest toen veertien dagen in de ziekenboeg van het kamp liggen, dat moest omdat ik er niet uit zag.
In het kamp waren slechts twee personen, die ik voor mijn gevoel kon vertrouwen. Slechts één groepsleider was te vertrouwen, dat was de heer Dagelet. En de kok van de keuken was te vertrouwen.
Ik weet niet waarom van mijn zware mishandeling geen aangifte is gedaan. Ik kan daar geen antwoord op geven.
Ik plaats daarvan ben ik van kamp ‘de Eikenhorst’ naar kamp ‘Ekinga’ in Appelsga overgebracht. Ook kreeg ik in kamp ‘Ekinga’ een andere naam. Mij werd bruut en zonder enige uitleg gezegd: ‘Jij heet vanaf nu Jan ….’ En dat zeiden ze tegen een kind van twaalf jaar, die net in een ander internaat aankwam. Ik stond aan de grond genageld. Mijn wereld stortte in. Dat heeft me zoveel pijn en onbeschrijfelijk verdriet gedaan.
Ik wil hierover verder niet schrijven, het verleden doet mij pijn, ik krijg daar last van.
Ik ben wel op zoek naar jongens, die zich kunnen herinneren wat toen met mij in kamp ‘de Eikenhorst’ is gebeurd.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Jan …., met de jongensnaam Jan van der Meulen, bijzonder erkentelijk voor zijn verhaal. De redactie heeft hem uitdrukkelijk om zijn toestemming voor publicatie in ut Deevers Archief gevraagd en gekregen. Ook daar is de redactie hem bijzonder erkentelijk voor.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Mijn bed stond midden in de slaapzaal
Johan van Doorn uit Rotterdam stuurde de redactie van ut Deevers Archief op 12 mei 2015 als reactie op het bericht ‘Over de organisatie van jongenskamp ‘de Eikenhorst” bijgaand bericht over zijn eigen tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik denk dat ik in 1961 in ‘de Eikenhorst’ zat. De heer Verdonk was mijn groepsleider in groep Transvaal. Ik heb daar een hele fijne tijd gehad met de heer Verdonk.
Mijn bed stond midden in de slaapzaal. Dat was niet altijd zo gunstig in verband met het gooien van onze kisten(schoenen).
Ik heb het idee dat in mijn tijd net een wisseling van leider is geweest. Een vrouw werd opgevolgd door de heer Verdonk. De naam van de leidster weet ik niet meer.
Later ben ik de heer Verdonk op de Vlietlaan in Rotterdam tegengekomen, maar ik heb niet laten merken dat ik hem herkende. Later had ik daar spijt van.
Tegenover het kamp staat een huisje. In mijn kamptijd stond ik samen met Robbie, die ook uit Rotterdam kwam, een keer bij dat huisje te dromen. We wilden met een boot teruggaan naar Rotterdam, maar we wilden ons eerst een dag verstoppen in het huisje en dan een boot nemen naar Rotterdam. Ik ben nu op vakantie in dat huisje.
Als ik na onze vakantie terug ben in Rotterdam, zal ik terugkomen op mijn kampleven.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Sportveld met kinderboerderij in ′de Eikenhorst’
De redactie van ut Deevers Archief wil nieuwe aanwinsten in zijn verzameling ansichtkaarten graag tonen aan de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief.
In dit geval in het bijzonder de aanwinst tonen aan voormalige bewoners van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
De aanwinst betreft een zwart-wit ansichtkaart van het sportveld en de kinderboerderij in het jongenskamp.
De zwart-wit ansichtkaart is in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw uitgegeven.
Voormalige bewoners van het jongenskamp worden verzocht een en ander te vertellen over het reilen en zeilen bij het sporten in het kamp en in het bijzonder wie op deze foto zijn te zien.
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik had een klein gaatje in de houten wand gemaakt
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 2 februari 2015 van Max Bouwens de navolgende reactie over zijn verblijf in het internaat ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie heeft de tekst een beetje geredigeerd.
Max Bouwens richt zich tot Kor. Zie van Kor het bericht ‘Ik heb ook nog een paar medailles van klei’. Wellicht kan Max zijn verhaal nog verder aanvullen met herinneringen, geen enkel probleem om die te publiceren. Gescande foto’s zijn ook van harte welkom.
Hallo Kor,
Gezien mijn leeftijd zou het best wel zo eens kunnen zijn dat wij in diezelfde tijd daar hebben gezeten. Ik ben ook 57 jaar
Maar het enige verschil is -geloof ik- dat ik in Klondike heb gezeten.
Ik herken ook het Marmottendorp op de foto’s hier en ook onze barak.
In onze slaapzaal sliep ik langs de kant, maar dan aan de kant waar de leiding ook sliep. Ik had daar een klein gaatje in de houten wand gemaakt, zodat ik kon zien wat ze daar allemaal uitvogelden.
Hahahaha, dat kwam in me op, toen ik die barak weer zag op de foto’s.
Nu komen er steeds meer herinneringen naar boven …
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Eetzaal in ut jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe
De redactie van ut Deevers Archief wil uiteraard de afbeelding van mooie zwart-wit ansichtkaarten graag tonen aan de trouwe bezoekers van de webstee Deevers Archief. In dit geval in het bijzonder het tonen aan voormalige bewoners van het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.
De afbeelding betreft die van een ansichtkaart van de eetzaal in het kamp De Eikenhorst. De kaart is in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw uitgegeven. Voormalige bewoners van het kamp worden vooral verzocht een en ander te vertellen over het reilen en zeilen in de eetzaal van het jongenskamp.
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Foto’s jongenskamp De Eikenhorst uit 1961-1963
De redactie van ut Deevers Archief kreeg op 25 december 2019 van de toen 80-jarige heer Pieter Verdonk de melding dat hij een serie van 24 foto’s, die hij gemaakt heeft in zijn tijd als groepsleider in het V.B.S.-jongenskamp ‘de Eikenhorst’ (V.B.S. staat voor Vorming Buiten Schoolverband) an de Gowe (aan de Geeuwenbrug), geschikt had gemaakt voor publicatie op het internet.
De redactie verzocht hem toestemming te geven voor het publiceren van deze serie van 24 foto’s in ut Deevers Archief. Die toestemming gaf hij en de redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
De redactie vermeldt uitdrukkelijk dat alle rechten op de serie van 24 foto’s bij de heer Pieter Verdonk blijven berusten (© Pieter Verdonk).
De heer Pieter Verdonk stuurde ook een reactie naar ut Deevers Archief toe hij 75-jaar was. Hij stuurde ook de tekst van het kamplied naar ut Deevers Archief.
Jongens – aan het begin van 2020 mannen van bijna 70 jaar en ouder – die de foto’s hebben bekeken en zichzelf of medebewoners herkennen, worden uitdrukkelijk verzocht te reageren. De redactie neemt hun verhalen graag op in ut Deevers Archief.
Foto’s 1, 2 en 3
Kerstmis 1961. In de eetzaal, die omgetoverd was tot toneelzaal, werd een kerstuitvoering gehouden. Natuurlijk geruime tijd voor 25 en 26 december, want met kerstmis gingen alle jongens (van 10 tot 14 jaar) naar huis. De Eikenhorst was een internaat waar de kinderen op vrijwillige basis geplaatst werden.
Foto 1
Foto 2
Foto 3
Foto’s 4, 5 en 6
In de groepen werd kerstmis natuurlijk ook gevierd. Het kerstverhaal werd voorgelezen, er was een broodmaaltijd (anders werd er altijd in de eetzaal gegeten). Per groep was er ook een kerstboompje. Met echte kaarsjes, want electrische kerstverlichting was een luxe, die nog maar enkelen hadden.
Foto 4
Foto 5
Foto 6
Foto’s 7, 8 en 9
Het bos was natuurlijk een ideaal speelterrein. Ruimte was er meer dan genoeg, van Geeuwenbrug tot aan het landgoed Berkenheuvel bij Diever.
Foto 7
Foto 8
Foto 9
Foto’s 10, 11 en 12
Vanaf het kampterrein was het maar een paar minuten lopen en je was in het bos. Er kon heerlijk gespeeld worden, vooral als er sneeuw lag… De jongens hebben hier bijna allemaal een overalletje aan. Of het verplicht was een overall te dragen als we naar het bos gingen, weet ik niet meer.
Foto 10
Foto 11
Foto 12
Foto’s 13 en 14
Het groepsverblijf was de huiskamer van de groep. Hier zijn we in de groep Transvaal. De vier groepsbarakken heetten Klondike, Perú, Transvaal en Alaska, landen waarin goud werd gevonden. In het kamp betekenden die namen, dat naar “het goud van de vriendschap” gezocht werd.
Foto 13
Foto 14
Foto 15
Deze foto geeft een kijkje in de slaapzaal van Transvaal. In zo’n zaal stonden 16 bedden. Naast de bedden staan de kastjes, waar de jongens hun eigendommen in konden opbergen.
Foto’s 16 en17
Sinterklaas was ook een van de feesten, die terdege werd gevierd. De jongens kregen ieder een handvol centen. De staf richtte in de eetzaal een soort markt met allerlei stands in. Voor een cent konden de jongens bij elke stand iets kopen, muziek laten spelen enzovoort. Op foto 16: links, lange man: “commandant” (directeur) R. Sanderman. Naast hem, met bril, magazijnmeester De Vries.
Foto 16
Foto 17
Foto 18
Op deze foto staan kampmonteur Harm Winter en zijn vrouw.
Foto’s 19 en 20
Ook in de eetzaal (multifunctionele ruimte) werden soms voorstellingen door artiesten gehouden. Foto 19 en foto 20 tonen het optreden van de Spaanse danser Frans Rafall met zijn pianist.
Foto 19
Foto 20
Foto 21
Op deze foto is te zien het sportveld van het kamp, met op de achtergrond de kinderboerderij met de naam ‘Bertus Frens Hoeve’.
Foto 22
Er waren dieren in het kamp, waar de jongens zelf voor konden zorgen. Er was een compleet marmottendorp. Op deze foto zien we het dierenverblijf van de groep Alaska of Transvaal, dat weet ik niet meer. Daar konden de jongens bezig zijn met hun eigen dieren.
Foto 23
Elke week moest een brief naar huis worden geschreven, waarin de gebeurtenissen
van de laatste tijd werden verteld.
Foto 24
Tenslotte, om niet te vergeten de kinderboerderij, waar de eigen pony Caesar in de buurt rondliep. In de kinderboerderij was een grote schouw, waarin je ’s avonds een prachtig open vuur kon aanleggen. En dan zingen… en verhalen vertellen…
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik heb rond 1953 in kamp ‘de Eikenhorst’ gezeten
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 27 januari 2020 van de heer Pieter Bos bijgaand kort bericht over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ aan de Geeuwenbrug. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor dit bericht.
Ik heb rond 1953 in kamp ‘de Eikenhorst’ aan de Geeuwenbrug gezeten.
Mijn naam is Philiphus Nicolaas Pieter Bos. Ik ben geboren op 7 oktober 1943 in Amsterdam.
Mijn vader was vrachtwagen chauffeur. Hij is in mijn tijd op ‘de Eikenhorst’ één keer langs geweest en mijn moeder ook één keer. Mjn vader was vaak voor zijn werk van huis was en mijn moeder kon de vijf kinderen niet echt de baas. Dat is de reden waarom ik uit huis ben geplaatst. Ik was nogal te avontuurlijk ingesteld en dat had tot gevolg dat jeugdzorg mij uit huis heeft geplaatst. Mijn moeder kon mij niet de baas. Ik heb eerst zes weken in het burgerweeshuis in Amsterdam gezeten. Aansluitend heb ik zes weken in een tehuis in Heelsum bij Rhenen gezeten. Daarna heb ik drie maanden in een kamp in Hummelo gezeten. En aansluitend heb ik een jaar in kamp ‘de Eikenhorst’ bij Geeuwenbrug gezeten.
De indrukken die die tijd in mij hebben achtergelaten, die staan mij niet meer zo helder voor de geest.
Wel was het zo dat ik toen nog niet elke nacht droog kon doorkomen en daardoor door de kamer genoten enigszins gemeden werd. Er was echter een leidster die mij begeleidde en mij hielp met wassen. Ze waste mijn lakens waarna ik deze ’s avonds uit het drooghok op kon halen. Zij was in mijn tijd de enige samen met de leraar Peer die mij nog enige vorm van liefde gaven.
Mijn leraar was Peer. Wij noemden hem Peer de Schuimer. Hij was een aardige vent. Hij kwam uit Eck en Wiel. Hij was een oude auto aan het restaureren.
Ik heb veel vrijheid in het kamp gehad. Waarom ik in kamp ‘de Eikenhorst’ zoveel vrijheid kreeg en andere dingen mocht doen, dat is mij nog steeds een raadsel.
Ik mocht ook een boer helpen met aardappelen rooien en met houtzagen. Bij het aardappelen rooien, dat deden we nog op je knieën met een riek en een gevlochten rieten mand. Ik kreeg koffie in een mok en dikke plakken roggebrood met spek van de boerin. Ik voelde me daar een hele kerel. De boerderij moet nabij de kruising van de Kanaalweg en de Oude Groningerweg staan. Daar heb ik kachelhout staan zagen met een ouderwetse beugelzaag. Het aardappelrooien moet op de plaats zijn geweest waar nu de schuur staat aan de Pastoorszandweg, dus nabij het kamp.
De boer die ik mocht helpen was een soort tuin- en klusjesman. Hij heeft me veel bijgebracht over de natuur.
Ik mocht ook alleen vissen in de vaart. Dat deed ik bij de sluiskom.
Het zandpad achter het kamp, waar we in het najaar cantharellen vonden, is op Google Maps duidelijk herkenbaar. We hebben deze opgebakken met een uitje en een tomaat.
Ik denk dat ik in het najaar ben weggegaan uit het kamp.
Helaas is alles inmiddels zo lang geleden, dat ik van mijn medebewoners geen scherp beeld meer heb .
De vlagceremonie kan ik me nog wel herinneren, maar namen van barakken en van mijn medebewoners weet ik helaas niet meer. Helaas kan ik je ook geen foto’s uit die tijd geven. Zo blijven veel dingen je bij, maar helaas is ook veel niet helder meer voor de geest te halen.
Ik kon na een jaar door naar het leerkamp in Appelscha, wat ik niet zag zitten. Wel ben ik nog steeds verbaasd dat ik mij zo weinig kan herinneren over de scholing die ik daar moet hebben gehad, maar de handarbeidlessen staat mij nog wel duidelijk voor de geest. Het is mogelijk dat daar de basis is gelegd voor vaardigheden, die mij in mijn verdere leven goed van pas zijn gekomen.
Na allerlei te korte opleidingen ben ik in het transport beland en ik heb daar mijn werkzame leven afgesloten.
Ik heb altijd een mooie herinnering aan jongenskamp ‘de Eikenhorst’ gehad. Ik heb daar geleerd voor mijzelf op te komen.
Enige vorm van kindermisbruik heb ik nooit ervaren, mogelijk was ik te jong om zulke dingen op te merken.
Uiteindelijk heeft deze tijd mij gevormd en ook enigszins vervormd, waardoor ik ook op latere leeftijd te vaak mijn eigen weg meende te moeten gaan en daardoor niet altijd in het gareel kon lopen. Ik kan wel stellen dat ik te vaak mijn eigen weg ging en te weinig aandacht had voor anderen, wat een relatie niet ten goede komt. Ik was twintig toen ik trouwde, we kregen twee dochters, maar dit huwelijk is gestrand. Inmiddels houdt mijn tweede huwelijk al zevenendertig jaar stand, met af en toe een hobbel en een kuiltje, maar dat hoort er bij. Toen ik 59 jaar was, ben ik met de vut gegaan. Sindsdien varen wij elk jaar met ons schip naar Denemarken en Zweden en genieten van elke dag.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Hoe gaat het toch met de jongens van barak Perú ?
De heer Willem van Beek stuurde op 18 en 20 januari 2020 bijgaande korte reactie op het bericht Groepsverblijven Perú en Klondike an de Gowe en de in het bericht opgenomen afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de barakken voor de groepen Perú en Klondike in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik heb in 1964 -1965 bij de heer Bekkering Vinkers in barak Perú gezeten.
Ik zie helaas niemand van de groep.
Ik ben benieuwd hoe het met de jongens gaat.
Uiteraard heb ik nog vele herinneringen aan de twee jaar die ik daar heb doorgebracht.
Wij klommen vaak in de grote boom.
De voornaam van de heer Bekkering Vinkers was Jaap. Hij kon hard slaan maar hij kocht ook snoep voor ons.
Ik ging veel om met Albert (uit Ameland), Otto Jaarsveld (uit Amsterdam) en Tin Cha Yu (?) (uit Amsterdam).
Wij zijn ook een keer ontsnapt ….. en helemaal tot Amersfoort gelopen ….. maar toen opgepakt. Albert niet. En dezelfde avond waren we weer in de barak.
Ik ben op de reünie geweest van de Eikenhorst, maar ik heb geen jaargenoten ontmoet.
Wat mij opviel was dat de jongens na ons het wel iets gemakkelijker dan wij hebben gehad.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Willem van Beek zeer erkentelijk voor deze korte reactie.
Wie kan de redactie op het spoor zetten van de heer Jaap Bekkering Vinkers ? Leeft hij nog ?
Wie herinnert zich Willem van Beek ?
De redactie nodigt Albert uit Ameland en Otto Jaarsveld en Tin Cha Yu uit te reageren.
De redactie roept barakgenoten van de heer Willem van Beek vooral op te reageren !
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ben van Erp vraagt: Herkennen jullie dit ook ?
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 28 januari 2015 van Ben van Erp het volgende korte maar zeer gewaardeerde bericht over het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik heb in die tijd daar ook gezeten. Ik geloof in de barak met de naam Klondike. Ik weet nog wel dat het de derde barak was, gerekend vanaf de hoofdbarak waar ook de douches waren en waar je je wasgoed kon halen en brengen. En één keer per week -geloof ik- kon je daar ook snoep kopen van je zakgeld. Ik geloof dat het zakgeld iets van 25 cent of zo was. En in die tijd is ook het sportzaalcomplex met het toneelpodium gebouwd. Herkennen jullie dit ook ?
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Kamplied jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
Van de heer Pieter Verdonk (geboren in 1939) ontvingen wij op 16 september 2014 de navolgende bijdrage over zijn tijd als groepsleider in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Dit keer bericht hij over het kamplied van het jongenskamp .
De redactie van ut Dievers Archief is hem bijzonder erkentelijk voor deze bijdrage aan de geschiedschrijving over dit kamp. Wellicht lezen andere oud-kampbewoners dit bericht en kunnen zo nodig aangeven of de tekst van het kamplied aanpassingen behoeft.
Leuk dat u mijn bijdrage over de organisatie van De Eikenhorst zo heeft gewaardeerd. Ik heb nog iets, dat misschien leuk is: de tekst van het kamplied. Wie het geschreven heeft weet ik niet, wel weet ik dat wij als jongens en staf het bij vele gelegenheden zongen.
Kamplied van De Eikenhorst
Heft aan Eikenhorsters, zingt allen het lied
van het kamp tussen eiken en berken.
Waar vind je in Nederland een mooier stuk natuur
om een jaar aan jezelf te werken.
Wij treden des morgens als jongens en staf
bij onze vlag tezamen,
en gaan dan eenieder naar ons eigen werk met spoed
om ‘s avonds te zeggen: de dag was goed,
met leren en sporten en spitten
met zingen en spelen en handarbeid.
Wij mopperen en fluiten
in groep en daarbuiten
Om na een jaar te zeggen: ‘t was een machtige tijd!
Ik hoop dat het helemaal goed is!
Vriendelijke groet,
Pieter Verdonk
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Die week in Giethoorn staat mij nog erg bij
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 31 december 2019 van de heer Addie Monster de volgende reactie over zijn tijd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ik heb in de groep Alaska in de periode 1965/1966 of in de periode 1967/1968 gezeten, dat weet ik niet precies meer.
Ik kan mij nog een naam heugen, ik denk dat het de heer Jan Leerkens is.
Ik herinner mij ook mijn zaalgenoot Alfons van Os uit Rotterdam. En ook een René, zijn achternaam weet ik niet meer, hij kwam uit Amsterdam. En ik denk een Henk Roos. Maar de naam Martin Kievits staat me niet bij.
Mijn naam is Addie Monster en ik kom uit Dordrecht.
Wat mij nog erg bijstaat, dat was die week in Giethoorn. We hebben toen een hele week op het water gepunterd, dat was erg leuk.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verzoekt de in de reactie van de heer Addie Monster genoemde personen vooral te reageren.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Gesaèmelukke ruumte in de Alaska barak
Wie van de ex-bewoners van de barak met de naam Alaska in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe kan de redactie van ut Deevers Archief informeren over de personen op deze foto ?
Deze afbeelding staat op een zwart-wit ansichtkaart, die voor de jongens in het kamp verkrijgbaar was. Deze ansichtkaart is in 1964 gemaakt.
En hoe het leven was in de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw in deze voormalige barak van het kamp van de Nederlandse Arbeids Dienst (N.A.D.) ? Wie van de voormalige bewoners van de barak met de naam Alaska of van een andere barak kan daar meer over vertellen ?
Op 15 juli 2015 reageerde Martin Kievits als volgt :
De man met pijp is Gerard Blikman, onze leider. Ik zat in Alaska van februari 1965 – februari 1966.
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Openluchttheatertje in het kamp ‘de Eikenhorst’
Bijgaande zwart-wit foto staat afgebeeld op een ansichtkaart die in augustus 1966 is uitgegeven. Onder aan de kaart staat als titel vermeld: Openluchttheatertje in het kamp ‘de Eikenhorst’.
Niet bekend is wie de uitgever van deze kaart is. Of gaf jongenskamp ‘de Eikenhorst’ zelf ansichtkaarten uit ?
De vraag is wel waar dat openluchttheatertje op deze ansichtkaart is te zien, want het horizontale vlak op de voorgrond lijkt meer het oppervlak van een openluchtvijvertje te zijn.
Wie van de oud-bewoners van het jongenskamp an de Gowe kan hier wat duidelijkheid in verschaffen ?
Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
We hadden een commandant als hoofd van het kamp
Henk Franssen stuurde op 1 augustus 2014 de volgende reactie over zijn verblijf in kamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Ook ik was ooit bewoner van kamp de Eikenhorst in Diever. Precies 1 jaar gewoond daar. We hadden een commandant als hoofd van het kamp. Er stonden 4 barakken als slaap en recreatiezaal. Elke barak had een groepsleider. Ook de douchegelegenheid was ondergebracht in een barak. Eten deden we gezamenlijk in de eetzaal. Er was veel sport en spel voor zover ik weet. We waren met 65 jongens. Na mijn verblijf daar nooit meer iemand gesproken.
Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie is op zoek naar foto’s uit de begintijd van jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Oud-kampbewoners worden verzocht te reageren met verhalen en foto’s.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ut kaamp dicht bee ut gehucht De Gowe
De redactie van ut Deevers Archief ontving het navolgende artikel ‘Het kamp’ van Jan van den Berg uit Zevenaar. Hij gaf toestemming dit artikel met vermelding van zijn naam te publiceren. De redactie van het Deevers Archief is hem daarvoor erkentelijk. Hij schrijft: In www.dieversarchief.nl zie ik slechts heel weinig staan over de tijd dat er bij Geeuwenbrug een kamp was voor jongens van ongeveer 11 à 12 jaar. Ik heb mijn herinneringen aan de tijd die ik daar in 1962 heb doorgebracht, verwoord in bijgaand artikel. Misschien dat ut Deevers Archief dit een aardige bijdrage vindt. Zo mogelijk zullen binnenkort enige foto’s van hem aan het artikel worden toegevoegd.
Het kamp
Dicht bij de brug over de Drentse Hoofdvaart bij het gehucht Geeuwenbrug leidde een zandweg naar ‘het kamp’. Daar brachten mijn ouders mij op dinsdag 2 mei 1962 naar toe, enkele weken voor mijn tiende verjaardag. Nu lees ik op internet dat dit het Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’ was. Wij, de jongens, en ook alle volwassenen noemden het kamp altijd ‘het kamp’.
Op de lagere school in Oss was ik bang voor een aantal wilde jongens. Er werd een psycholoog ingeschakeld, en die heeft dit kamp bij mijn ouders aanbevolen. Daar zouden te wilde en te timide jongens samen in een jaar tijd er allemaal op vooruit gaan. Als een deskundige dat adviseerde, dan konden mijn ouders er natuurlijk alleen maar mee instemmen. En ik wilde er ook wel heen, want we hadden op school gehoord over de Hoge Veluwe: daar was de natuur geweldig mooi. Vlak bij het kamp was er ook zulke mooie natuur, en Drenthe was zelfs maar liefst twee provincies verder weg! Ook kregen we een foldertje over het kamp, waarin tekeningetjes stonden van jongens die allemaal heel vriendelijk keken en elkaar hielpen. Bij zulke aardige jongens wilde ik wel zijn.
Ik vond het in het begin wel prima daar. Ik had een bed met nachtkastje in de barak Alaska. Aan beide kanten van de slaapzaal waren acht bedden met nachtkastjes. En er waren vier van zulke barakken, met de namen Alaska, Transvaal, Peru en Klondike. Dat waren gebieden waar vroeger goud gevonden was. Wij zouden ook goudzoekers worden: je begon als ‘pionier’ en kreeg een kaart waarop opdrachten stonden. Ik kan me niet meer herinneren wat voor opdrachten dat waren. Als je ze af had en ze waren afgetekend, werd je ‘delver’ en tot slot ‘goudzoeker’. Dat waren onze drie rangen. Aan het hoofd van het kamp stond de commandant en de tweede man was de adjudant. Er was een appelplaats waar we soms in rijen stonden bij het hijsen of strijken van de vlag.
In elk van onze vier barakken was er ook een huiskamer, waar we ieder een eigen (open) vakje hadden. En er was een w.c., en een slaapkamer voor de groepsleiding.
Toch gaf het me allemaal niet zo’n militaristische indruk. Ik keek al wel met angst uit naar de militaire diensttijd. Ik verwachtte dat ik het erg moeilijk zou krijgen tussen de soldaten. Maar dat zou nog wel bijna tien jaar duren, en intussen was vast en zeker het laatste oordeel wel geweest, dus daar zou ik op die manier wel onder uit komen.
We wisten wel dat ons kamp in de oorlog al een soort kamp was geweest, maar daar wisten we verder niets van. Het waren zeker nog dezelfde barakken. Nu lees ik in het Dievers Archief dat het vanaf januari 1942 een mannenkamp is geweest van de Nederlandse Arbeidsdienst (NAD), voor mannen die moesten werken aan de ontginning van woeste gronden. Mijn moeder zegt dat het dezelfde barakken waren als in kamp Vught, waar ze na de oorlog ook is geweest, gelukkig slechts op bezoek.
De meeste jongens waren 11 of 12 jaar oud. Als je 10 of 13 jaar oud was, dan was je een uitzondering. Van de groepsleiding herinner ik me mijnheer Van Zutphen en juffrouw Veronica. Een jongen wees me erop hoe haar heupen wiegden als ze liep. Ik zag dat nog niet als iets speciaals. Maar ik heb dit blijkbaar wel onthouden.
Er was ook een barak die diende als kantoor voor de administratie en de leiding, een badhuis met douches, een eetzaal, twee barakken die als klaslokaal dienden, een veldje met marmotten, een vijver, een sportveld, het huis van de commandant en verder weet ik het niet meer.
We kregen alleen ’s morgens les. Van de twee leslokalen weet ik nog dat in de ene, waar we onder andere aardrijkskunde kregen, een oliekachel stond en dat in de andere, waar we taal en rekenen kregen, een kachel stond waarin de onderwijzer turf stookte. Dat vond ik bijzonder, van thuis kende ik alleen kolenkachels, ook op school. Ieder werkte in stilte aan de hand van werkschriften op zijn eigen niveau, want er was immers een behoorlijk leeftijdsverschil.
’s Middags deden we eerst corvee, zoals helpen met de afwas of de eetzaal vegen. En we moesten aan onze opdrachten werken, om een hogere rang te behalen. Verder maakten we vaak boswandelingen en deden aan spel in het bos of sport op het sportveld. In het bos was er een knap gebouwde blokhut, grotendeels ondergronds.
Er werd van alles georganiseerd voor ons. Regelmatig maakten we een lange wandeltocht door de bossen naar het zwembad. We gingen er ook wel eens met een bus op uit. Voor moederdag maakten we iets moois. We zijn eens een paar dagen naar een jeugdherberg in Giethoorn geweest, waar we ook mochten kanovaren. We gingen ook eens eetbare paddestoelen plukken in het bos. De leidsters bakten ze en we kregen ze op sneetjes brood. Bijzonder lekker was dat! En we hebben eens geholpen om het openluchttheater van Diever schoon te maken.
Wie wilde, mocht een konijn houden, als de ouders er een betaalden, daar waren hokjes voor. Ik kreeg er ook een.
Voor zover ik me herinner hebben we één keer t.v. gekeken, naar ‘Open het dorp’, dus op 16 juni 1962. Verder hoorden we wel eens iets van buiten, zoals op 28 november 1962, toen prinses Wilhelmina overleden was.
De jongens waren afkomstig uit het hele land. Er waren protestanten, katholieken en buitenkerkelijken. Elke zondag gingen de protestanten naar een kerk die dicht bij was, waarschijnlijk in Diever, en wij, katholieken moesten een flinke bustocht maken om naar een katholieke kerk te gaan.
In de eetzaal werden goede manieren gehandhaafd. We aten ons brood met mes en vork. Thuis namen we de boterhammen altijd in onze handen. Toen mijn ouders eens aan de broodmaaltijd deelnamen, wees ik mijn moeder daar op. Ze heeft nooit vergeten dat ik haar daar publiekelijk heb terecht gewezen. Sindsdien aten wij ook thuis het brood met mes en vork.
De gelovigen moesten bidden voor het eten. Dat was niet eerlijk, want de buitenkerkelijken, die hun handen niet hoefden te vouwen, hadden na het bidden altijd de kapjes van de broden te pakken.
Eens per week, waarschijnlijk op zondag, schreven we in de huiskamer allemaal een briefje naar huis. We mochten de enveloppen natuurlijk niet zelf dichtplakken, controle hoorde er bij.
Er was een jongen uit Zuid-Limburg, die van plan was om later mijnwerker te worden. Het kan goed zijn dat hij nog een aantal jaren in de mijnschachten heeft gewerkt.
We kregen een kwartje per week zakgeld. Na ontvangst van dat kapitaal kochten bijna alle jongens daar meteen snoep voor, maar daar gaf ik niets om. Ik spaarde het liever.
Ik werd wel eens geplaagd of uitgelachen. In mijn vakje in de huiskamer lag mijn kerkboekje (‘Mijn Pascha’heette het). Dat was een paar keer in een vakje van een andere jongen gelegd. Die deed daar kwaad over en zei: ‘Als het nog eens in mijn vakje ligt, gooi ik het weg.’ Ik had, net als voorheen op school in Oss, het gevoel dat dat allemaal heel erg was. Ik zei daar niets over tegen mijn ouders, want ik wist dat ik er nu eenmaal een heel jaar moest blijven en ik wilde ze niet belasten. Maar nu ik deze herinneringen met mijn moeder bespreek, zegt ze dat zij en mijn vader al bij hun eerste bezoek een slechte indruk kregen. Ze merkten heel goed aan het gedrag en de taal van veel jongens dat het geen zoontjes van doktoren en advocaten waren, zoals aan hen was voorgespiegeld, maar vooral ‘grote deugnieten’. Toen ze naar huis gingen zeiden ze tegen elkaar: ‘Waar zijn we toch aan begonnen.’ Maar ze lieten het doorgaan, omdat ze van mij niets negatiefs hoorden.
Er liep wel eens een jongen weg, misschien is dat maar één of twee keer voorgekomen. toen ik in het kamp was, maar dat was wel indrukwekkend.
Eens per zes weken gingen we een weekend naar huis. Dan reden we met een bus naar het station in Meppel, en dan verder met de trein. Ik weet niet meer of in de trein nog begeleiding was, maar in elk geval niet helemaal tot Oss. En op het midden van die zes weken kwamen mijn ouders een middagje bij mij op bezoek. Zo zagen we elkaar eens per drie weken. En we hadden een zomervakantie thuis van maar liefst tien dagen.
Twee jongens hebben mij seksuele voorlichting gegeven, beknopt maar duidelijk. Ik geloofde het niet zomaar: het vieste van de jongen in het vieste van het meisje, dat kon toch niet waar zijn? Hoe verzinnen ze het! Toen ik weer thuis was vroeg ik het aan mijn moeder, zonder het allemaal uit te spreken, maar door het met mijn vingers uit te beelden. Beschaamd knikte ze ja. En heel snel daarna, op 10 december, haalden ze me op uit het kamp, met mijn konijn. Ik legde het verband niet, maar die voorlichting had hen er toe gebracht om er een punt achter te zetten. Ik was heel opgelucht, toen ze mij kwamen halen, maar ook dat liet ik niet merken, want anders zouden ze alsnog weten hoe erg ik het op het kamp had gevonden. En ik was nog steeds ‘pionier’, de laagste rang, want ik had nog maar weinig aan mijn opdrachten gewerkt. Er was dan wel nooit aan mij gevraagd hoe ik vorderde, maar nu kon ik daar in elk geval geen last meer mee krijgen.
Het konijn ging zo maar in de achterbak van de auto. Bij aankomst in Oss bleek hij enkele kabels te hebben doorgebeten.
En zo was het onverwacht alweer afgelopen voor mij. Met Kerstmis aten we konijn. Natuurlijk niet míjn konijn, dat was ergens heen gebracht, iets vaags voor mij, waar hij het fijn zou hebben. Dat heb ik lang geloofd.
Ik heb vaak aan het kamp teruggedacht. Het laatste oordeel is tot nader order uitgesteld, maar in mijn militaire diensttijd heb ik geen problemen gehad.
Rond 1981 heb ik met mijn zus en zwager het kamp eens opgezocht. Het bleek dat enkele jaren daarvoor de barakken waren afgebroken, er stonden nu stenen gebouwen. Het was nu een instelling voor de opvang van jongens en meisjes vanaf ongeveer 14 jaar. Ieder kind had zijn of haar eigen kamer.
Toen ik er in 2001 eens langs reed was het kamp een asielzoekerscentrum. En nu lees ik op internet dat er een opvangvoorziening komt voor verstandelijk beperkte vreemdelingen, slachtoffers van mensenhandel en mensen met een verstandelijke beperking.
Deze jongen ben ik. Dit is de enige foto die duidelijk te maken heeft met mijn periode in het kamp. Hij is gemaakt toen we een paar dagen in een jeugdherberg in Giethoorn logeerden. Het was half kamperen, hier eten we buiten van metalen borden.
Jan van den Berg, Zevenaar, 23 december 2013
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Ik heb één jaar doorgebracht in kamp ‘de Eikenhorst’
De redactie van het Deevers Archief ontvangt regelmatig reacties van mensen die in hun jeugd in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe hebben gezeten. De redactie wil de bezoekers van het Deevers Archief bijgaand verhaal van de heer A. Kemp uit Alkmaar niet onthouden. Het verhaal is enigszins geredigeerd.
Als 12/13 jarig jochie kwam ik daar. Als ik het terugreken, dan wat dat waarschijnlijk in 1959.
Wie de commandant was in mijn tijd ben ik echter door de jaren heen vergeten. Maar dat er in het kamp een commandant en een adjudant waren, dat denk ik wel.
Ik ben van ‘de Eikenhorst’ overgeplaatst naar een kamp in het verderop gelegen Appelscha. Dat was het kamp voor bijzondere jeugdzorg ‘Aekinge’ en daarvan herinner ik mij een commandant de heer Frens en een adjudant de heer Zweers.
Dus mag ik aannemen dat ‘de Eikenhorst’ ook een commandant en een adjudant hadden.
Het leuke is dat ik nog contact heb met één van de jongens uit het kamp Aekinge. Op 31 augustus 2013 komen we met zes oudgedienden uit Aekinge voor het eerst na 52 jaar weer bij elkaar. Dit naar aanleiding van het 50-jarig huwelijk van een van de groepsleiders. Ik heb verder weinig herinneringen aan ‘de Eikenhorst’ en ik heb geen foto’s uit mijn tijd in het kamp. Ik heb wel een paar foto’s op het internet gevonden.
Mijn tijd in het kamp, ongeveer 1 jaar, ben ik redelijk goed door gekomen. Ik herinner mij wel dat ik één keer uit het kamp ben weggelopen. De reden daarvan weet ik niet meer.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment