In de Westervelder Wolder Courant van woensdag 13 december 2023 verscheen het volgende bericht ‘Bunker in Wittelte heeft weer een kop’ over de restauratie van een eenmansbunker aan de Broeken in Wittelte.
Bunker in Wittelte heeft weer een kop
De eenmansbunker aan De Broeken in Wittelte is weer compleet. Een door Wittelter Arjo van Vliet beschikbaar gestelde en vervoerde bunkerkop is vorige week zaterdag door plaatsgenoot Wout Zantinge met een shovel op zijn plaats gezet.
Het herstel van de bunker is gebeurd op initiatief van de Historische Vereniging Gemeente Diever en met medewerking van Dorpsvereniging Wittelte.
De éénmansbunker bij Wittelte maakt deel uit van de verdedigingslinie uit de Tweede Wereldoorlog, de zogenaamde Frieslandriegel. De Duitse bezetter besloot eind 1944 de verdedigingslinie aan te leggen nadat eerder dat jaar de geallieerde troepen met succes in het Franse Normandië waren geland. De linie werd aangelegd langs de watergangen vanaf de Eems in Noord-Groningen tot de Rijn in Gelderland, aansluitend op de bestaande verdedigingslinie langs de Rijn in Duitsland. De linie bestond uit verschillende bunkers, tankgrachten en loopgraven. De Duitse strijdkrachten waren bang voor een landing van de geallieerden op de Nederlandse kust. Ze wilden buiten het Duitse gebied hun land verdedigen. Direct na de oorlog hebben de landbouwers de verdedigingswerken op hun landerijen opgeruimd. In sommige bosjes zijn restanten gespaard gebleven, zoals aan De Broeken in een bosje dat nu eigendom is van Staatsbosbeheer. Die organisatie gaf uiteindelijk toestemming om de bunker te herstellen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers diverse zogenaamde Kochbunkers gebouwd langs of in de directe omgeving van de Drentse Hoofdvaart. Deze kleine éénmansbunkers hebben een diameter van ongeveer één meter en waren net hoog genoeg om in te staan. Ze bestaan uit een ronde geprefabriceerde betonnen ring met een brede uitsparing als schietgat en zijn aan de bovenzijde afgedekt met een losse geprefabriceerde betonnen deksel.
De hier afgebeelde Kochbunker bevindt zich in De Broeken in Wittelte en miste tot voor kort de deksel. Het bunkertje dat de doorgaande weg langs de Drentse hoofdvaart als schootsveld had, was via een open loopgraaf verbonden met twee schuilplaatsjes. Ook deze schuilplaatsjes bestaan uit ronde geprefabriceerde betonnen elementen en boden onderdak aan de soldaten die de Kochbunker bemanden. Het bijzondere aan deze schuilbunkertjes is dat ze in het beton genummerd zijn met Romeinse cijfers.
De grote vraag is natuurlijk waar de losse betonnen deksel voor de Kochbunkers in De Broeken vandaan is gekomen ?
Een andere grote vraag is natuurlijk waar de geprefabriceerde betonnen elementen werden gemaakt. Het ligt voor de hand dat daarvoor de lokale betonindustrie ingeschakeld is geweest. Dus de nog grotere vraag is of de Concordia an de Deeverbrogge producent is geweest van Koch-bunkertjes. De redactie heeft daarover tot nu toe geen gegevens over gevonden.
Maar wat is de staat van de twee geprefabriceerde betonnen schuilplaatsen ?
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met geschwinde spoed en ook niet in gestrekte draf enige kleurenfoto van de siuatie ter plekke aan dit bericht toevoegen.
Afbeelding 1
© 2023 – Historische Vereniging Gemeente Diever
Afbeelding 2
Bericht in de Westervelder Wolder Courant van woensdag 13 december 2023.
