Category Archives: Binnenesch

See hept De Buitelbam an de Binnenesch eupm’t

De kleine en schuchtere Hans (Hansie) Bakker viel in september 1955 de eer te beurt de ‘sleutel’ voor het feestelijk openen van de kleuterschool met de merkwaardige naam ‘de Buitelbam’ aan de Binnenesch in Deever te mogen overhandigen aan de voor deze gelegenheid vrolijk zwart geklede burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) van de gemiente Deever.
Hansie staat bij zijn vader. Vader Jelle G. Bakker had een toen ter tijd belangrijke, aanzienlijke en goed betaalde functie, hij was namelijk de zo genoemde gemiente-assietekt (gemeente-architect) van de gemiente Deever. Het protocolletje liet het blijkbaar toe dat gemiente-assietekt Jelle G. Bakker op sandalen en nota bene met sokken aan op deze belangrijke openingsceremonie verscheen. Gemiente-assietekt Jelle G. Bakker woonde met zijn gezin -nota bene, let wel, mind you- in de woning met het adres Veentjesweg 1 in Deever. Het gezin Bakker hield daarmee wel een voor een Deevers arbeidersgezin bedoelde sociale huurwoning bezet !
Rechts van gemiente-assietekt Jelle G. Bakker staat kleuterjuffrouw Jans Dalstra, die tot haar pensionering juffrouw van de kleuterschool is gebleven.
Heeft burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) nu wel of niet zijn ambtsketting (of is het ambtsketen) om ? Zou toch wel moeten.
En wie waren die twee vrolijke hoogwaardigheidsbekleders, notabelen of aanzienlijken achter de burgemeester ? Wel dat waren de heren G.H. de Boer en opperdrent Jan Naarding.
Zeker van net zo groot belang is dat op deze foto op de achtergrond het gemeentelijke ‘sportterrein’ aan de Tusschendarp is te zien. Boven het kalende hoofd van de burgemeester is het toegangshek te zien, rechts naast het toegangshek bij de beukenheg is de fietsenstalling (dat waren hekken waar je de fiets tegen aan kon zetten) te zien. Aan de linkerkant is nog net een stuk van het nog steeds bestaande huis te zien, waar veearts Wijnand van der Eijk en zijn vrouw en kinderen woonden, zij waren de eerste bewoners van dat huis. Zijn de dochters Nelleke en Andy van der Eijk ook naar deze kleuterschool geweest ?

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste in mini-weergave bewonderen op bladzijde 18 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 23/2 (juni 2023) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Binnenesch, Kleuterskoele 'de Buitelbam', Tusschendarp | Leave a comment

De kleuterskoele wödde op 31 augustus 1955 eupm’t

In de Heerenveensche Koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) verscheen op 2 september 1955 het volgende bericht over de opening van de eerste kleuterschool in de gemiente Deever.

Onder grote belangstelling is de eerste kleuterschool in de gemeente Diever officieel door burgemeester Meijboom geopend. Vooraf had dr. Naarding de naam van de school onthuld: “de Buitelbam”.
Alle aanwezigen waren vol lof over het fraaie gebouw en de moderne inventaris. Vele personen hebben ’t woord gevoerd.
Een hunner verklaarde de naam. Buitel is de Drentse naam voor kleuter en het woord bam staat in verband met de oude rechtspositie van vluchtelingen. Het was een vrijplaats voor dezen. Buitelbam is dus: veilige plek voor kleuters.
Het gebouw bevat een leslokaal, een les-speellokaal, hal, kamer voor het hoofd, garderobe, enzovoort.
De totale bouwkosten hebben f. 53.000,- bedragen. Het hoofd is mej. Dalstra, helpster mej. Vrucht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees wwrd genoemd) opende de kleuterschool op 31 augustus 1955, daarin ‘bijgestaan’ door de vijfjarige Hans (Hansie) Bakker, zoon van de gemeente-architect Bakker.
Op de foto zijn te zien bij de ingang van de kleuterschool gemeente-architect Bakker en zijn vrouw met tussen hen in hun niet zichtbare zoon Hans Bakker. Wel is waar te nemen dat Hans (Hansie) Bakker een grote symbolisch bedoelde sleutel draagt.
Mooi is te zien dat an de Binnenesch in Deever nog geen huizen staan. Op de achtergrond zijn drie voor arbeidersgezinnen gebouwde en te bewonen huizen an de Veentiesweg te zien, die behoren tot de eerste na-oorlogse uitbreiding van de plaats Deever, Gemeente-architect Bakker en zijn gezin woonden in het rechtse huis, Veentiesweg 1.
De op de foto zichtbare huizen an de Kloosterstroate werden in januari 1951 opgeleverd.

Posted in Binnenesch, Deever, Gemiente Deever, Kleuterskoele 'de Buitelbam', Kloosterstroate, Topstuk, Veentiesweg | Leave a comment

Graffity kunst in Deever – Een huis moet oud zijn

Achter een in 2014 gesloopt blok huurwoningen aan de Binnenesch in Deever heeft een plaatselijke graffity kunstenaar (wie meldt zich ?) een duidelijk protest op een muur gespoten. Het betreft de zijmuur van de schuur van de woning met adres Binnenesch 16, waarvan de leden van de familie Naber de eerste bewoners waren.
Het kunstwerk op de muur is wellicht het eerste kunstwerk in zijn soort in de gemiente Deever. Het kunstwerk kreeg als toepasselijke protesttitel: Een huis moet oud zijn.
Moet een huis oud, versleten en vervallen zijn om als een rotte kies getrokken te worden ? Is bij de vorming van het besluit de voormalige gemeentelijke huurwoningen te slopen de mogelijkheid van duurzame renovatie wel in voldoende mate in beschouwing genomen ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 15 november 2013.

Posted in Binnenesch, Deever, Kuunst in de gemiente Deever | Leave a comment

Oude gemeentehuis aan de brink werd verlaten

Het volgende artikel over de verhuizing van het gemeentelijke apparaat van het oude gemeentehuis aan de brink van Deever naar het noodgemeentehuis op ut Bultie is gepubliceerd in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 16 november 1955. Dit artikel is ook als bladvulling gepubliceerd in nummer 00/3 (september 2000) en 00/4 (december 2000) van Opraekelen, het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge verening uut Deever.

Uit Diever en omgeving – Oude gemeentehuis werd verlaten
Nu van de voormalige hervormde pastorie nog slechts een troosteloze puinvlakte is overgebleven is het aloude vervallen gemeentehuis aan de Brink nu ook voor sloping gereed gekomen, want eind vorige week heeft de grote verhuizing naar het tijdelijke gemeentehuis op het Bultje plaats gehad. Dit nieuwe onderkomen voor het gemeentelijke overheidsapparaat is reeds een herademing. Van ‘scheiden doet lijden’ was dan ook bij het verlaten van het oude gebouw geen sprake. Of er ook in dezen zo iets als een veurspooksel (redactie: spookachtig voorteken) was, daarover het volgende.

Muizenschemering aan de Brink
Grijs en grauw is de mistrijke dag vergleden. Langzaam hult de avond het dorp Diever in zijn donkere sluiers. Rustig en stil ligt de Brink in avondstemming. Een eenzame wandelaar, die het paadje voorlangs het gemeentehuis en de voormalige pastorie wil betreden, stuit op een bord, dat verlicht is door een rode lantaarn, dat wil aangeven dat het paadje voor verkeer is afgesloten. Over het paadje ontrolt zich een miniatuur-spoorbaan, die zijn eindpunt vindt vlak vóór het oude gemeentehuis. De oude pastorie is geheel ten offer gevallen aan slopershanden, evenals de schuur achter het gemeentehuis. Een met puinbrokken bezaaide vlakte is naast het gemeentehuis ontstaan rond welke her en der afbraakhout ligt opgestapeld.
Onze wandelaar heeft zich niet aan het bord, dat hem een halt heeft toegeroepen, gestoord en is door alle afbraak en puin heen bij het afgeleefde gemeentehuis aangekomen. Hier wordt zijn oor getroffen door ongewone geluiden in het gebouw. Het ritselt en piept er op haast lugubere wijze. Zijn aandacht is gewekt en zijn nieuwsgierigheid geprikkeld. Hij stapt over het vervallen hek heen en gluurt door de ramen, die hem als holle ogen aanstaren, naar binnen. Gelukkig dat de maansikkel hem gunstig gezind is en de vertrekken in een mysterieus bleek licht hult. Hij ziet dat zich daar iets spookachtig afspeelt, dat zo sterk van het alledaagse afwijkt, dat het zijn zinnen bijna begoochelt.
Midden in het grote vertrek, dat overdag als secretarie fungeert, ontwaart hij een enorme muizen-aartsvader, tronend tussen ware heirlegers van muizen, die uit alle hoeken en gaten te voorschijn zijn gekomen. Dan neemt de oppermuis het woord: Gij die gekomen zijt van de zolders, vanuit de diverse kamers, achter het behang vandaan. Mannen uit Apeldoorn zijn gekomen en hebben onze broeders uit de pastorie verdreven en dit eerbiedwaardige gebouw tot puinhopen doen verworden. En hoe benard de woonruimtepositie ook is, we hebben deze bloedverwanten uit de pastorie inwoning verleend. Maar we zijn er nog lang niet. De vijand staat op het punt ons ook dit bolwerk te ontnemen. Ik heb hen, die hier daags werken horen zeggen: ‘Dit moet eerst weg. Dan dat. Het verhuizen begint vrijdagmiddag’. Het zal dus nodig zijn dat we ons terugtrekken naar de boerderij van Seinen. Die biedt veel ruimte en herbergt veel eten voor ons.’ Dan gaan al die grauwe diertjes naar de plaats van waar ze gekomen zijn. De man, die dit aanschouwt, herademt. Als hij vrijdagmiddag en zaterdag de heuse verhuizing aanschouwt, twijfelt hij geen opgenblik meer aan dat wat zijn voorgeslacht met het woord veurspooksel aanduidde.

Verhuizing
Zo is dan vrijdagmiddag het overbrengen van de gehele inventaris van het oude gemeentehuis naar de barak op het Bultje, dat als tijdelijk gemeentehuis zal fungeren, begonnen. Dit was een enorm karwei, dat pas zaterdagmiddag zijn beslag heeft gekregen.
De burgemeester, de gemeetesecretaris, de gemeentebode en het personeel van secretarie en gemeentewerken zijn hiervoor in de weer geweest en met het grootste plezier, omdat ze zich eindelijk verlost wisten uit dit vunzige, ongezonde, totaal uitgeleefde gebouw.
De barak die al eens als tentoonstellingslokaliteit en als noodwoning dienst deed, is verdeeld in een ruime secretarie, een burgemeesterskamer, een secretariskamer in een kleinere personeelskamer.
Als gevolg van een nieuwe vloerbedekking, een nieuw behang, een kwastje verf en doordat ze op een na alle prachtig op de zon zijn gelegen, zijn het aantrekkelijke hygiënische appartementen, die het tot een lust maken om er tijdens de overbruggingsperiode te werken. Het ligt in de bedoeling de raadsvergaderingen op de secretarie te blijven houden en de vergaderingen van burgemeester en wethouders en trouwpartijen in de burgemeesterskamer. Bij de barak is zaterdag een nieuwe kleinere loods gebouwd voor het kantoor van gemeentewerken.
Het oude gemeentehuis is woensdag meteen ook onder de slopershanden gevallen. De kop werd reeds voor het grootste gedeelte verwijderd. De terreinen met de er achter gelegen tuinen kunnen na de afbraak rijp gemaakt worden voor de bouw van het nieuwe huis der gemeente, waarvoor de aanbesteding reeds op 5 november jongstleden plaats had.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het najaar van 1955 viel het oude gemeentehuis, dat daarvoor dienst deed als lagere school en daarvoor als boerderij, onder de slopershamer. Opnieuw verdween een prachtig oud pand uit het dorp.
Het noodgemeentehuis was een houten barak op ut Bultie, gelegen aan de zo genoemde Kloosterstraat. Zou er een klooster op ut Bultie hebben gestaan ? Wat heeft de cultuurhistorische waardenkaart van de gemeente Westenveld hierover te melden ? Op ut Bultie is eigenlijk in ut Bultie, want het werkelijk hoger liggende gedeelte van de akkers lag meer in de richting van de Binnenesch en werd Scholten’s Bultie genoemd, zeg maar de bult in de akker van Scholten, derhalve zou de zo genaamde Kloosterstraat omgenaamd moeten worden naar Scholten’s Bultie, met als onderschrift: oude akkernaam.
Nadat het ambtenarencorps zich riant had gevestigd in het nieuwe gemeentehuis aan de brink vn Deever werd de barak in gebruik genomen als lesruimte voor de leerlingen van de school voor uitgebreid lager onderwijs (U.L.O).
Was het op de foto’s zichtbare spoorlijntje een gemakkelijk verplaatsbaar smalspoortje van het type Decauville ? De Decauville-deskundige bij de Zorgvlied-Wateren-Oude-Willem dependance van de heemkundige vereniging uut Deever weet daar vast wel een antwoord op.

Posted in Binnenesch, Brink, Gemiente Deever, Gemientehuus, Kloosterstroate, Opraekelen | Leave a comment

Binnenesch 6, 8, 10, 12, 14 en 16

De redactie van het Deevers Archief heeft op 15 november 2013 bijgaande zes kleurenfoto’s gemaakt van inmiddels afgebroken huurwoningen an de Binnenesch in Deever. Deze zes woningen zijn in de tweede helft van de vijftiger jaren van de vorige eeuw in de vorm van twee blokken van elk drie woningen gebouwd en zijn kort na 15 november 2013 in 2014 (wanneer ?) afgebroken. Het waren oorspronkelijk gemeentelijke huurwoningen. De zes huurwoningen hadden bij afbraak als adres Binnenesch 6, 8, 10, 12, 14 en 16.
Het moet ech wè tot de mogelijkheden behoren te achterhalen wie in welke van deze woningen heeft gewoond en van wanneer tot wanneer hij of zij daar heeft gewoond.
Wie kan gegevens aandragen voor deze reconstructie van een stukje vrogger in de Binnenesch van Deever ?
De redactie verwijst voor een eerste begin van deze reconstructie naar het bericht Kolenbak achter het pand met adres Binnenesch 6.
De redactie is ook op zoek naar foto’s die bewoners in en om deze woningen hebben gemaakt. Wie reageert ?

Van rechts naar links zijn zichtbaar Binnenesch 6, Binnenesch 8 en Binnenesch 10.

Van rechts naar links zijn zichtbaar Binnenesch 6, Binnenesch 8 en Binnenesch 10.
Op deze foto zijn de zijgevel en de achtergevel en het schuurtje van de woning met adres Binnenesch 10 te zien.

Van links naar rechts is de achtergevel van Binnenesch 12, Binnenesch 14 en Binnenesch 16 te zien.
Van links naar rechts is de voorgevel van Binnenesch 16, Binnenesch 14 en Binnenesch 12 te zien.
Van rechts naar links is de voorgevel van Binnenesch 12, Binnenesch 14 en Binnenesch 16 te zien.

Posted in Binnenesch, Verdwenen object | Leave a comment

Neebouw an de Kloosterstroate en an de Binnenesch

De omstreeks 1956 gebouwde gemeentelijke dubbele huurwoningen an de Kloosterstroate en an de Binnenesch in Deever zijn in 2014 gesloopt, waarna de bouw van twaalf huurwoningen en vier koopwoningen is begonnen.
Dat heeft een nogal aanzienlijke verandering van het straatbeeld van de Kloosterstroate en de Binnenesch tot gevolg gehad. Zo een grote verandering moet toch wel in ut Deevers Archief worden bericht en gefotodocumenteerd. Bij deze.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande serie foto’s van de al redelijk ver in aanbouw zijnde woningen gelukkig op 13 november 2014 tijdens un fotorontie deur de gemiente Deever kunnen maken. Eergisteren is immers gisteren geschiedenis geworden. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid deze serie aan te vullen met een eigen serie foto’s ?



Posted in Binnenesch, Deever, Kloosterstroate | Leave a comment

Kool’nbak aachter ut paand mit adres Binnenesch 6

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 15 november 2013. Tot aan de sloop van de huurwoningen aan de Binnenesch in Deever was achter de woning met adres Binnenesch 6 nog een gemetselde bak met betonnen dekplaat voor het bergen van een voorraad steenkolen compleet met deksel te zien.
Bij andere gelijksoortige woningen an de Kloosterstroate en an de de Binnenesch is de kolenbak wel gesloopt, dat was niet zo moeilijk, omdat de sta-in de-weg kolenbak geen geheel vormde met het schuurtje, maar gewoon koud tegen de muur van het schuurtje was aangebouwd.
De woning is vanaf de oplevering in 1957-1958 bewoond geweest door de familie Kraak. Geert Kraak was bakker bij de Coöperatie (de Koeperasie) an de Heufdstroate in Deever. Na het overlijden van Geert bleven zijn vrouw Rika en hun ongetrouwde zoon Chris daar wonen en na het overlijden van Rika bleef Chris daar alleen wonen tot aan zijn verhuizing naar de Weijert in Deever.
Geert Kraak is op 30 december 1910 in Oldemarkt geboren. Hij is overleden op 21 september 1988 in Deever op 77-jarige leeftijd. Hij was een zoon van Christoffel Kraak en Aaltje van Veen.
Frederika (Rika) Schultinge is op 26 januari 1918 geboren in Dwingel. Zij is overleden op 31 oktober 1999 te Meppel op 81-jarige leeftijd. Zij is overleden in verpleeghuis Reggersoord in Meppel en is op 5 november 1999 gecremeerd in het crematorium Zomerdijk 10a te Meppel. Rika is een tweelingzus van Hendrikje. Rika woonde na haar huwelijk met Geert Kraak in Deever. Ze was een dochter van Lucas Schultinge en Margje Eissen.
Geert Kraak en Rika Schultinge trouwden op 1 maart 1940 in Dwingel.
Uit dit huwelijk werden geboren Aaltje (geboren op 23 augustus 1940 in Dwingel, overleden op 3 juni 1942 in Meppel op 1-jarige leeftijd), Lukas (geboren op 10 juni 1942 in Dwingel), Christoffel (Chris) (geboren op 15 september 1944 in Dwingel, overleden op 2 oktober 2012 in Deever, zie de bijgevoegde overlijdensadvertentie uit de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) en Martijn Aaltinus (geboren op 17 april 1948 in Dwingel).
De vraag is natuurlijk wie na de verhuizing van Chris Kraak (wanneer ?) tot aan de ontruiming in de woning met adres Binnenesch 6 in Deever hebben gewoond ? Wie het weet die mag het de redactie melden.

Posted in Binnenesch, Deever, Overlijdensbericht, Toevallige waarneming, Verdwenen object | Leave a comment

Kleuterskoele ‘de Buitelbam’ an de Binn’nesch is lös

In de Heerenveensche Courier van 2 september 1955 verscheen het volgende korte bericht over de opening van de kleuterschool ‘de Buitelbam’ an de Binnenesch in Deever.

Kleuterschool Diever geopend
Onder grote belangstelling is de eerste kleuterschool in de gemeente Diever officieel door burgemeester Meiboom geopend. Vooraf had dr. Naarding de naam op de school onthuld: ‘de Buitelbam’.
Alle aanwezigen waren vol lof over het fraaie gebouw en de moderne inventaris. Veel personen hebben ’t woord gevoerd. Een hunner verklaarde de naam, buitel is de Drentsche naam voor kleuter en her woord bam staat in verband met de oude rechtspositie van vluchtelingen. Het was een vrijplaats voor dezen. Buitelbam is dus veilige plek voor kleuters,
Het gebouw bevat een leslokaal, een les-speellokaal, hal, kamer voor het hoofd, garderobe, enzovoort. De totale bouwkosten hebben f. 53,000,- bedragen. Het hoofd is mejuffrouw Dalstra, helpster mejuffrouw Vrucht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Zo te zien op de zwart-wit foto was de belangstelling bij de opening van ‘de Buitelbam’ op 31 augustus 1955 niet bepaald groot te noemen, dit in tegenstelling tot wat de correspondent in het artikeltje beweert, bij de school staan wat zo genoemde ‘hoge genodigden’ voor de opening en de obligate toespraakjes, de versnaperingen en de sigaren na de opening in het café van Klaas Doorten en Alberdine Slagter an de Kruusstroate in Deever, en wat gewoon volk loopt op het pad en staat bij het zwart gecarbolineumde houten planken hek.
Het woord ‘buitel’ komt niet voor in ut Deevers, wel komt of kwam het woord voor in het noorden van Drente, in de streken grenzend aan Groningen, maar daarmee is het zeer zeker geen Drents woord. De redactie heeft de vermeende zeer merkwaardige betekenis van het woord ‘bam’ na lang zoeken niet kunnen achterhalen. Kortom de naam klinkt goed, maar heeft geen betekenis. Kortom de naam heeft niets met Deever te maken.
Op de zwart-wit foto is links naast de school het huisje van de toen gepensioneerde architect Van der Linden te zien.
Het gebouw van de kleuterschool verloor na de invoering van de basisschool (samenvoeging van de kleuterschool en de lagere school) in 1985 zijn oorspronkelijke functie, om uiteindelijk plaats te maken voor de nieuwbouw van huizen, zie de bijgevoegde kleurenfoto’s.
De redactie heeft de eerste kleurenfoto op 3 oktober 2012 gemaakt en heeft de tweede kleurenfoto op 13 november 2014 gemaakt.


Posted in Binnenesch, Kleuterskoele 'de Buitelbam', Verdwenen object | Leave a comment

Versiering van een erfbestrating an de Binnenes

Bij een huis an de Binnenesch in Deever – het huis waar vroeger het echtpaar Geert Kuiper en Mina Godwaldt en hun kinderen woonden – hebben de huidige bewoners voor de sier een mooi fietsje met berijdster (made in China ?) met -let wel- op elke pakkiesdraeger een klein echt plantje op de erfbestrating voor het huis geplaatst.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van dit voorwerpje op 3 oktober 2012 in het voorbijgaan gemaakt. De redactie vraagt zich wel af of dit voorwerpje nog steeds in het voorbijgaan is te bewonderen.

Posted in Binnenesch, Toevallige waarneming | Leave a comment