Category Archives: Eendeviever

Die gele klinkers bee de Doolhof doot sièr an de oog’n

De gemeente Westenveld had voor de voorbereiding van de uitvoering van het klauwen met geld kostende her- en onderbestratingsproject van de straten van het binnendorp van Deever met de eufemistische naam ‘Brinkenplan – Diever op Dreef” een duur en chique en dominant advies- en ingenieursbureau ingehuurd. De gemeente Westenveld had voor de voorbereiding van het project ook een babbelgroep met de naam ‘Brinkenplan – Diever op Dreef” in het leven geroepen. Deze mee-mogen-praters waren leden van buurtverenigingen, organisaties en middenstanders. Want de gemeente wilde zo op het oog en voor de bühne graag dorpsdemocratietje spelen.
Bij de voorbereiding van het project mochten belangstellenden op een gegeven moment met behulp van een zogenaamde virtual reality bril door de situatie na uitvoering van het project lopen. Met behulp van een indrukwekkend apparaat, vastgebonden aan je hoofd, kon je zogenaamd ‘driedimensionaal’ kijken naar de ‘virtual reality’, naar de niet echt bestaande werkelijkheid. Zelfs de meest kritische tegenstander van het project was na het afzetten van die lompe trucendoos volkomen ‘flabbergasted’ en direct al zwalkend lyrisch voorstander van het project. Het dure en chique en dominante advies- en ingenieursbureau claimde dat ‘driedimensionaal kijken naar de niet echt bestaande tweedimensionale plaatjeswerkelijkheid’ binnen het aanvaardingsproces van het project een zeer invloedrijke rol heeft gespeeld. Ammehoela. De inwoners van Deever werden besodemieterd waar ze bij stonden.
Zo werd via die zogenaamde ‘virtual reality bril’ ook een plaatje van de nieuwe situatie bij de eendenvijver getoond. Zie afbeelding 1. De echte werkelijkheid na de uitvoering van het project was anders, maar dat klopte ook, want men had via de ‘virtual reality bril’ immers naar een niet bestaande fantasie werkelijkheid gekeken.
De echte werkelijkheid tart alle fantasie, want wie had die oogverblindende gele onderbestrating bij de Doolhof met let op, nota bene, mind you, rechts daarnaast de diepe Saandhookgröppe verwacht ? Zie afbeelding 2. En waar is de groenstrook, die aan de buiten- en binnenkant van het hek om de eendenvijver werd beloofd ? De inwoners van Deever zijn besodemieterd waar ze bij stonden.
De grote vraag is natuurlijk of de straten in het binnendorp van Deever bij de uitvoering in 2019-2020 van het grote peperdure her- en onderbestratingproject met de naam ‘Diever op Dreef’ klimaatbestendig zijn gemaakt, beter gezegd regenwateroverlastbestendig zijn gemaakt ? Is gezorgd dat deze straten veel regenwater kunnen bergen, vasthouden en langzaam afvoeren ? Zijn de mogelijkheden in het binnendorp optimaal benut ? De redactie van ut Deevers Archief ontkomt bij het kijken naar alle her- en onderbestrating van het binnendorp van Deever niet aan de indruk dat het doel van de Hoge Dametjes En Heertjes Van Het Grote Gelijk Van De Duurzame En De Klimaatgeadapteerde Inrichting Van De Openbare Ruimte In De Gemeente Westenveld vooral gericht was op een goede bereikbaarheid van winkels en terrassen, dus volop en meer verhard oppervlak, dus volop ten dienste van middenstand en toeristenindustrie, met een negatief effect op de regenwateroverlastbestendigheid. Of is de Saandhookgröppe en het regenwaterriool de mitigerende maatregel ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie heeft de hier getoonde kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019.

Posted in Deever, Eendeviever | Leave a comment

Deever – de Doolhof – Tekst van Arend Mulder

In nummer 09/4 van Opraekelen, het papieren blad van de heemkunduge vurening uut Deever, is op bladzijden 24 en 25 als bladvulling het stukje tekst ‘de Doolhof’ uit het boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder (uitgave Boekhandel van Goor, Diever, 1975) klakkeloos en zonder enige heemkundige kanttekeningen overgeschreven. Het betreft de navolgende tekst.

Aan de noordelijke rand van Diever, vlak aan het marktterrein, ligt een eendenvijver, ‘de Doolhof’ geheten. Deze naam heeft echter niets gemeen met de betekenis die men er aan zou willen geven. Hoe komt men dan aan deze bijzondere naam ‘de Doolhof” ?
D’r is een tijd geweest, dat er in Diever slechts enkele huizen om de kerk stonden. Op de plaats waar nu de eendenvijver ligt, was het toen een volslagen wildernis, aan de rand van zand en heide. De Dieverders kwamen er zelden. De es en het groenland lagen immers aan de andere kant van het dorp. Zodoende was het daar een ideale plaats voor het wilde gedierte. In deze wildernis heeft destijds waarschijnlijk een ‘loze’ Dieverse een grote kuil gegraven en er struiken omheen geplant, zodat er een ware eendenkooi of ‘dool’ ontstond. Wellicht van de Friezen afgekeken, omdat daar zo’n vanginrichting nog een ‘dool’ heet. Wie weet hoeveel ‘enten’ daar de nek zijn omgedraaid.
Toen Diever zich in deze richting ging uitbreiden, moest de dool verdwijnen en deed hij dienst als brandkuil. De eerste hof of boerderij bij de dool werd ‘de Doolhof’ genoemd. Zeer waarschijnlijk de boerderij van Sieme Smidt, die er de eenden en ganzen in liet zwemmen. De naam is later van de boerderij overgegaan op de brandkuil ‘de Doolhof’.
Het is dus voor de Dieversen een levensteken uit de grijze oudheid, die waard is behouden te blijven voor het nageslacht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het verhaal lijkt meer op een verzinsel, het is in elk geval geen met bronvermeldingen onderbouwd verhaal.
Zijn de bewoners van Deever nu Deeverders of Deeversen ? De redactie denkt dat het Deeversen zijn.
Aan de noordelijke rand van Deever lagen en liggen de Noorderesch en de Heezenesch, derhalve was het aan de noordelijke rand van Deever geen eenzame wildernis.
Aantoonbaar is dat op verschillende plaatsen in Deever en dicht in de buurt van meerdere boerderijen een braandkoele was gegraven voor de snelle en nabije beschikbaarheid van bluswater in geval van brand, bijvoorbeeld de braandkoele op de Brink, op ’t Kastiel, an ’t Zwatte Pattie en aachter ’t Kleine Brinkie. Was de koele van Van Wester ook een braandkoele ?
Arend Mulder beweert dat een doolhof een eeendenkooi is, dat valt gelet op de betekenis van doolhof te betwijfelen.
Arend Mulder beweert dat de dool moest verdwijnen om dienst te gaan doen als brandkuil. Het omgekeerde zal eerder het geval zijn geweest. De braandkoel’n raakten in onbruik, toen de gemotoriseerde brandspuit zijn intrede had gedaan in de gemeente Deever. Alle braandkoel’n werden gedempt, behalve blijkbaar de braandkoele op het marktterrein, daar werd een eendenvijver van gemaakt, nota bene voorzien van een omheining, waarvoor vervolgens de verkeerde naam ‘de Doolhof’ werd bedacht.
Het levensteken uit de grijze oudheid zal naar schatting zo’n 200 jaar oud zijn. Als het waard is dergelijke dode dingen te behouden voor het nageslacht, dan hebben de verschillende vrijwilligersploegen in Deever er een mooi en waardevol tijdverdrijf bij, namelijk het ontgraven en onderhouden van alle gedempte braandkoel’n.
Belangstellende zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kunnen in de webstee encyclopediedrenthe.nl terecht voor gegevens over de schrijversloopbaan van Arend Mulder. In het boek ´Geschiedenis van de Drentse literatuur 1816/1956´ van Henk Nijkeuter wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan de schrijver Arend Mulder.

Posted in Deever, Eendeviever, Noorderesch, Opraekelen | Leave a comment

De braandkoele wödde un eendeviever

Op 15 mei 1957 bereikte de waterleiding ut dörp Deever en kon voor het eerst leidingwater in Deever worden getapt. Toen konden ook brandputten voor het tappen van bluswater worden aangelegd, waardoor de braandkoel’n in ut dörp Deever overbodig zouden worden. Alle braandkoel’n in ut dörp Deever zijn in de jaren na de ingebruikname van de waterleiding gedempt, met uitzondering van de braandkoele bee ut café van Roefie en Jentie Seinen.
Op 4 april 1957 schreef gemeentearchitect G. de Boer aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemiente Deever:
Zoals u misschien al wel opgemerkt zult hebben, moet de afrastering rond de brandkuil (Doolhof) hersteld worden. Daar de kuil evenwel door afkalven langzamerhand te dicht op de Betonweg komt, stelde ik me voor deze afrastering daar ter plaatse iets naar binnen te verzetten. Om dit evenwel uit te voeren zal die kant aangevuld moeten worden. Om dit hinderlijk afkalven te voorkomen zou ik langs de kant een eenvoudige betuining aan willen brengen. Ik heb hierover met Stoker kontakt opgenomen, die dit wel even zou kunnen doen. Naar ik meen, zult u hiermede wel akkoord kunnen gaan.
Dat de afrastering rond de braandkoele in slechte staat was en dat de rand van de braandkoele dicht bij de Betonweg lag, dat is te zien op een ansichtkaart uit 1953
Uiteindelijk werd die door de gemeentelijke architect voorgestelde eenvoudige waterbouwkundige – wellicht en hopelijk architectonisch verantwoorde – betuining niet aangebracht, maar werd de braandkoele met de naam Doolhof vergraven tot de Eendenvijver, die op flink wat meters van de rand van de bestrating kwam te liggen. Zie de bijgevoegde afbeelding: de stippellijn is de omtrek van de braandkoele; de ononderbroken lijn is de omtrek van de Eendenvijver.
De in het bericht van gemeentearchitect G. de Boer genoemde Stoker is dorpsfiguur Roelof (Roef) Stoker (die in de Deeverse volksmond altijd Harrio werd genoemd). Roelof (Roef) Stoker woonde an de Kloosterstroate in Deever en was uitvoerder bij de Heidemij. De Heidemij heeft inderdaad het grondwerk uitgevoerd. Met grond die vrij is gekomen bij het graven van de Eendenvijver zal het te dempen deel van de braandkoele langs de bestaande verharding zijn opgevuld.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan het grondwerk op een afbeelding elders in ut Deevers Archief bekijken.

Posted in Braandkoele, Eendeviever | Leave a comment

Ut café van Roefie en Jentie Seinen

Op de hier getoonde zwart-wit foto van ut dorpscafé van Roefie en Jentie Seinen is op de voorgrond de ontgraving van één van de braankoel’n in Deever te zien. Na het aanleggen van de drinkwaterleiding in Deever had ook deze braandkoele zijn functie als bergplaats van water voor het blussen van branden verloren. Deze braandkoele werd niet gedempt, maar werd omgegraven tot de welbekende Eendenvijver. De grote vragen zijn: wanneer de hier getoonde zwart-wit foto is gemaakt en wie de maker is van deze foto ? Wellicht kan een van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief de redactie hierover informeren. Roelofje (Roefie) Seinen is geboren op 24 juli 1902 en is overleden op 19 maart 1996. Zie het bijgevoegde overlijdensbericht. Jentje (Jentie) Seinen is geboren op 20 mei 1904 en is overleden op 25 december 2000. Roelofje (Roefie) en Jentje (Jentie) zijn dochters van Pieter Seinen en Geertje van Essen. Roelofje (Roefie) Seinen was getrouwd met Harman Bennen, die op 10 april 1945 op het marktterrein door de Duitser Fritz Habener is vermoord.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019, ten tijde van de ernstige bestratingspandemie in het binnendorp van Deever in 2019/2020.

Posted in Eendeviever, Overlijdensbericht | Leave a comment

Bee de een’nviever in Deever

Op de sukersakkies van het café pension restaurant van Willem de Lange, later  bij de eendenvijver an de Kruisstroate in Deever zie je natuurlijk niet een stuk van zijn concurrent café Centrum getekend.
Dat is helemaal niet erg, omdat de zwart-wit ansichtkaart die als voorbeeld voor de maker van de tekening voor het sukersakkie heeft gediend, gewoon aanwezig is in ut Deevers Archief. Deze zwart-wit ansichtkaart is in november 1964 uitgegeven en werd verkocht in de winkel van Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Zijn winkel is net niet zien aan de linkerkant van de zwart-wit ansichtkaart.
De redactie van ut Deevers Archief toont deze ansichtkaart natuurlijk graag aan de trouwe bezoeker van ut Deevers Archief.
De redactie heeft de kleurenfoto van Dorpsrestaurant ‘De Lange’ gemaakt op woensdag 6 november 2019.
De redactie zou graag een goede scan van oude foto’s van de eendenvijver willen ontvangen, teneinde deze in ut Deevers Archief te tonen.
abracadabra-208

 

 

 

 

 

abracadabra-209

 

Posted in Ansichtkoate, Café De Lange, Deever, Eendeviever, Kruusstroate, Sukersakkie, Toeristenindustrie | Leave a comment

Ansichtkoate van de Kruusstroate in Deever in 1953

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag genieten van ansichtkaarten met mooie oude dorpsbeelden uit de verzameling van ut Deevers Archief.
De foto voor deze ansichtkaart is in 1953 gemaakt. De kaart werd verkocht door Hendrik Mulder, die als bijnaam Henduk Moessie of Moesie Peep had, en de eigenaar was van drogisterij ‘de Gaper’ an de Heufdstroate tegenover de bakkerij-kruidenierswinkel van de Coeperasie.
Links is de woning van de familie Cornelis de Graaf te zien. Rechts op de voorgrond is de tot eendenvijver verworden braandkoele te zien. De eendenvijver heeft de merkwaardige naam ‘de Doolhof’.
Aan de rechterkant is ook café ‘Marktzicht’ van de gezusters Seinen te zien, later café de Lange, nog weer later café Kragt, nu dorpsrestaurant De Langen.
Links van café Marktzicht is hotel-café-restaurant Centrum van Klaas Doorten en Berendina Slagter te zien, later uitgebaat door Roelof Warnders en Albertje van Nijen, later door Grenen Grit.
Daarnaast is te zien het Esso-benzinepompje van Jan Slagter, die tevens fietsenmaker was, een winkel voor elektro- en huishoudelijke apparaten had en een taxibedrijfje had.
Vervolgens is het oude kerkgebouw van de gereformeerde geloofsgemeente van Deever te zien.
Daarnaast is de kruidenierswinkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze te zien. In dat pand zaten later textielgigant Henk ten Hoor en weer later Jan Kuiper met de Familux winkel, die het pand van Henk ten Hoor huurde.
De redactie heeft het vermoeden dat de lijst niet juist en volledig is. De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden uitgenodigd verbeteringen in en aanvullingen op deze lang nog niet volledige beschrijving in te brengen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de Kruusstroate ook ten diepste bewonderen op bladzijde 33 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansichtkoate, Café Centrum, Deever, Eendeviever, Griffemiède kaarke, Kruusstroate | Leave a comment