Category Archives: Pastorie aan de Brink

Ken ie se nog … die uut Deever

De gepensioneerde hoofdonderwijzer van de Deeverse openbare lagere school Albertus Andreae (die in de volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) is de maker van het fotoboekje ‘Kent u ze nog … die van Diever’.
De uitgeverij Europese Bibliotheek in Zaltbommel heeft het fotoboekje in 1987, nu al meer dan 30 jaar geleden, op de markt gebracht. Het fotoboekje ‘Kent u ze nog … die van Diever’ is niet meer nieuw verkrijgbaar. Van het fotoboekje ‘Kent u ze nog … die van Diever’ zijn zo nu een dan wel tweedehands exemplaren te koop. Het boekje kan ook geleend worden in de bibliotheek op de Westeresch van Deever

De redactie toont uit het fotoboekje in bijgaande tweede afbeelding de bladzijde met tekst 3 en de bladzijde met de bij tekst 3 behorende foto 3 uit het fotoboekje. De gepensioneerde hoofdonderwijzer van de Deeverse openbare lagere school Albertus Andreae (die in de volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) schreef bij foto 3 de volgende tekst.
Een mooie historische foto ziet u hier. Op de voorgrond herkent u zeker de mooie ijzeren afrastering voor de boerderij waar thans Hendrik Mulder Jzn. woont. Toen woonde daar zijn vader Jan Mulder Wzn., maar daarover straks meer.
Het eerste gebouw herkennen velen wel: de hervormde pastorie. Daarachter is nog juist een raam te zien van het oude gemeentehuis. En nu de drie heren: links burgemeester H.G. van Os, die zijn functie hier in Diever heeft vervuld tot ongeveer 1939. Hij is hier in gezelschap van de toenmalige wethouders: de heren Roelof van Wester en Jan Seinen. Samen is hier dus het voltallige bestuurscollege van de gemeente.
Maken zij een ochtendwandeling ? Nee, ze zijn op weg naar het huis van Jan Mulder Wzn., die de functie had van gemeenteontvanger. Het bezoek van het college had dus te maken met de financiële zaken van de gemeente.
De burgemeester had een hekel aan lang vergaderen. Er is ons verteld dat hij de raadsagenda steeds van te voren doornam met de secretaris (toen nog ambtenaar ter secretarie geheten) en aangezien hij zijn wethouders goed kende, vermoedde hij reeds tevoren de al dan niet gerechtigde op- en aanmerkingen. Zo kon het dus gebeuren dat een raadsvergadering om kwart voor twaalf begon en eindigde om twaalf uur.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Naast de derde foto in het fotoboekje ”Kent u ze nog … die van Diever’ , zie de afgebeelde bladzijde, is op dezelfde dag ook bijgaand afgebeelde foto gemaakt. Het ligt voor de hand aan te nemen dat de eerste foto, waarop de drie mannen van wat verder weg zijn te zien, iets eerder is gemaakt dan foto 3 uit het fotoboekje.
De redactie is wel bijzonder benieuwd naar de naam van de maker van deze twee foto’s.
De foto’s zullen bij benadering tussen 1935 en 1939 zijn gemaakt.
Op de eerste foto zijn van links naar rechts te zien: burgemeester Hendrik Gerard van Os (met hoed), boer Roelof van Wester (met donkere pet) en boer Jan Seinen (met lichte pet).
Het gebouw aan de linkerkant is de pastorie van de Nederlands hervormde kerkgemeente aan de brink (een pastorie hoort aan de brink te staan. Daarnaast is het oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort aan de brink te staan) van de gemeente Deever te zien. Op de achtergrond is het (nog bestaande) café Brinkzicht van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma te zien.
Boer Jan Mulder is geboren op 6 augustus 1874 in Deever als zoon van Willem Mulder en Anna Catrina Seinen.
Boer en wethouder Jan Seinen is geboren op 25 juli 1876 in Wapse en is overleden op 13 december 1950 in Deever (Wapse ?).
Boer en wethouder Roelof van Wester is geboren op 13 januari 1873 in Wittelte en is op 5 juli 1943 overleden in Oll’ndeever.
De redactie moet de gegevens van boer Hendrik Mulder Jzn. nog uitzoeken.
De redactie moet de gegevens van burgemeester Hendrik Gerard van Os nog uitzoeken.

Posted in Alle Deeversen, Brink, Café Brinkzicht, Gemientebestuur, Gemientehuus, Pastorie aan de Brink | Leave a comment

Esloopte paan’n an de brink van Deever

Op deze afbeelding van een vooroorlogse zwart-wit foto van vóór 1928 laat een fraai winters beeld van de brink van Deever zien. Links is de oude pastorie van de Nederlands Hervormde Kerk (een pastorie hoort aan de brink te staan) te zien met daarnaast het oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort aan de brink te staan), dat eerder de lagere school en nog eerder een boerderij was. Rechts is het oude boerencafé Brinkzicht van Jan Barelds te zien.
Wolter Smit, de bepaald niet onbemiddeld geworden boschbaas van Berkenheuvel, in dienst van mr. Albertus Christiaan van Daalen, kocht in 1928 het oude boerencafé Brinkzicht an de brink van Deever, liet het afbreken en liet ter plekke het nieuwe café Brinkzicht bouwen voor zijn dochter Gezina (Siene) Catharina, die getrouwd was met de in de Tweede Wereldoorlog in Deever en omstreken zo berucht geworden N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma.
De pastorie en het oude gemeentehuis moesten in 1956 helaas het veld ruimen voor de bouw van een nieuw gemeentehuis van de gemiente Deever.
Dit gemeentehuis en café Brinkzicht zijn te zien op de afgebeelde kleurenfoto.
De afgebeelde zwart-wit foto is aanwezig in het archief van de gemiente Deever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 4 november 2017.

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Deever, Gemientehuus, Pastorie aan de Brink, Verdwenen object | Leave a comment

De legere skoele wödde vurbaut tot gemientehuus

In het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is de navolgende tekst over het verleden van de eerste lagere scholen an de brink van Deever en het eerste oude gemeentehuis aan de brink van Deever met bijbehorende afbeelding 24 van een ansichtkaart uit 1913 en afbeelding 25 van een ansichtkaart uit 1913 gepubliceerd.

24 – Diever – Gemeentehuis – 1913
25 – Diever – Gemeentehuis en Pastorie – 1913
Omstreeks 1837 gingen in de zomer ongeveer 160 kinderen naar school in Diever. In de winter ging een deel van deze kinderen naar een bijschool in Wittelte en in Wapse. In Diever werd toen school gehouden in een veel te kleine, vochtige en bedompte ruimte in de kerk; eerst in de noordbeuk, later in de zuidbeuk.
Gedeputeerde Staten keurden op 4 oktober 1837 de aankoop van eene behuizinge met eene gedeelte van eenen daarbij behoorenden tuin goed. Die behuizing was een boerderij aan de Brink, op de plaats waar hier het gemeentehuis is te zien.
In maart 1839 gaf het Rijk een subsidie van 1000 gulden voor de aankoop van het perceel en de verbouwing van de boerderij tot klaslokaal en woning voor de schoolmeester. De gemeente sloot voor de rest van de kosten een lening van 1650 gulden af.
Het betreffende perceel werd voor 1150 gulden gekocht van landbouwer Hendrik van Zomeren. Dit perceel, kadastraal bekend in sectie C onder nummer 147, was volgens het kadastrale register van Diever op 1 oktober 1832 nog in het bezit van de eigenerfde boer Albert Vos.
De verbouwing werd op 15 januari 1840 voor 1450 gulden gegund aan Hendrik Warries, koopman te Dieverbrug. In het najaar van dat jaar was de verbouwing gereed. Schoolopziener Dorenbos was tevreden met de nieuwe school, maar de toenmalige schoolmeester Arend Jans van Dam moest wel les geven aan meer dan 100 kinderen in één klaslokaal van iets meer dan 100 m².
In 1875 werd een nieuwe school aan de Hoofdstraat in gebruik genomen, omdat de school aan de Brink te klein was geworden!
De school werd daarna verbouwd tot gemeentehuis, dat op 2 mei 1876 in gebruik werd genomen.
Het gemeentehuis met hek is op beide foto’s te zien. Op de linker foto is rechts het boerencafé van Jan Barelds te zien. Op de rechter foto zijn te zien naast het gemeentehuis de pastorie van de Hervormde Kerk en op de achtergrond de boerderij van de familie Jan Mulder, waarin Roelf ten Buur zijn bedrijf uitoefende.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Arend Jans van Dam is geboren in 1783 in Dwingel. Hij trouwde op 28 mei 1814 in Dwingel met de boerendochter Albertien Pieters Mulder uut Leggel. Arend Jans van Dam was, zoals in Deever in die tijd gebruikelijk, naast schoolmeester ook koster en wellicht ook voorzanger in de hervormde kerk an de brink van Deever. En het was voor een slecht betaalde schoolmeester mooi meegenomen dat hij een dochter uit de bepaald niet onbemiddelde boerenfamilie Mulder uut Leggel trouwde.
Andere aantekeningen moeten nog worden toegevoegd.
De redactie zal te gelegener tijd enige kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke van het eerste oude gemeentehuis en de pastorie van de hervormde kerkgemeente toevoegen aan dit bericht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is gemaakt door fotograaf S. v.d. Zijl en was te koop bij winkelier Harm Pook an de Kruusstroate in Deever.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaande afbeelding in bijgesneden vorm en zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 58.

Posted in Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Gemientehuus, Pastorie aan de Brink | Leave a comment

De olde brink van Deever mit de braandkoele in 1903

Op veel plaatsen in Deever waren braandkoel’n gegraven om in geval van brand snel te kunnen beschikken over bluswater. Zo ook de hier achter de kinderen zichtbare braandkoele op de brink van Deever. Om de braandkoele stonden witte glint’n (een wit hek).
In de gemiente Deever zijn de meeste braandkoel’n na de komst van de eerste motorspuit in de dertiger jaren van de vorige eeuw gedempt.
Echter deze braandkoele is pas tijdens de grote vernieling van de brink in het midden van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gedempt.
Rechts is de oude pastorie van de nederlands-hervormde kerkgemeente te zien (een pastorie hoort in Deever an de brink te staan).
De fotograaf had de driepoot van zijn fototoestel zo geplaatst dat in het midden van de foto tussen de bomen juist korenmolen ‘de Vlijt’ in Oldendeever is te zien.
In het voorhuis van de boerderij aan de linkerkant woonden Hendrikje en Marie Mulder. In het achterhuis oefende Roelof (Roef) ten Buur zijn boerenbedrijf uit.
Fraai is het slijtpad over de brink te zien dat liep naar het niet zichtbare oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort in Deever an de brink te staan).
De oude ansichtkaart is door H. ten Brink uit Meppel uitgegeven in 1903.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de zwart-wit foto onder de oude ansichtkaart gemaakt op 13 mei 2002.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Meule van Oll’ndeever, Pastorie aan de Brink, Topstuk | Leave a comment