Category Archives: de Olde Willem

Greinspoaltie 71 stiet in de Olde Willem

Op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân staan de provinciale greinspoalties 41 tot en mit 77. De redactie van ut Deevers Archief moet met het schaamrood op de kaken melden dat het hem nog steeds niet gelukt is een kleurenfoto van greinspoaltie LXXI (greinspoaltie 71) te maken. De redactie zal te zijner tijd en zeker niet met geschwinde spoed en ook niet in gestrekte draf een kleurenfoto van dit greinspoaltie aan dit bericht toevoegen.
Tot zo lang moeten de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief het doen met een afbeelding van een zeker niet lelijke zwart-wit ansichtkaart, die in juli 1955 is uitgegeven. De redactie ondekte pas onlangs dat op deze kaart greinspoaltie 71 is te zien. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief moet wel even goed kijken waar het paaltje staat. Dit greinspoaltie staat niet in de Ekingerbroek bij Wateren-Zorgvliet, zoals de titel van de ansichtkaart doet voorkomen, maar aan de noordrand van de Olde Willem. In het prachtige onmisbare natuurweiland aachter ut greinspoaltie zijn enige koeien te onderscheiden.
Voor alle duidelijkheid is aan dit bericht van het gebied een stukje topografische kaart uit 1953 toegevoegd. Bij de punt van de rode pijl is greinspoaltie 71 (Gp 71) te onderscheiden. Zie afbeelding 3.
Voor alle duidelijkheid is aan dit bericht van het gebied een stukje open-street-map uit 20243 toegevoegd. Greinspoaltie 71 Bij de punt van de rode druppel is greinspoaltie 71 (Gp 71) aangeduid. Zie afbeelding 4.
De redactie heeft het detail van de zwart-wit ansichtkaart, waarop ook greinspoaltie 71 is te zien, op 19 december 2020 opgenomen als kopafbeelding van ut Deevers Archief.
Van de hier afgebeelde ansichtkaart zijn verschillende uitgaven bekend, te herkennen aan de titel links onder op de voorkant van de ansichtkaart: Aekingerbroek – Appelscha (08-50), Aekingerbroek bij Wateren-Appelscha ((09-51), Aekingerbroek bij Wateren-Zorgvlied (07-55) en Aekingerbroek-Zorgvlied (08-55).

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4
Deze afbeelding is gemaakt met OpenStreetMap. De G.P.S.-coördinaten van greinspoaltie 71 zijn [52.91082, 6.32603].

Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal | Leave a comment

Ut stuwgie van ut Olde-Willem-nepstuwmièr

Enige jaren geleden heeft nepnatuurcultuurfabrikant Staatboschbeheer het Oude Willemsveld na honderd jaar opnieuw in cultuur gebracht. Daar zullen flinke hoeveelheden waterdoorlatend zand met bulldozers zijn verschoven, teneinde een nepbeek te componeren. Zie de blauwe o zo idyllisch kronkelde lijn rechtsboven in afbeelding 1. Een deel van de Olde Willem in de Deeverse bos is op een detail van een in 2022 gemaakte luchtfoto te zien. Zie afbeelding 1. De weg, die op afbeelding 1 van midden onder naar links boven loopt, is de Woaterseweg. Rechts op afbeelding 1 is de camping met de naam ’t Oude Willemsveldt te zien. De drie donkere rechthoekige vlakken vormen samen het Olde-Willem-nepstuwmeer. Dit nepstuwmeer ligt binnen kunstmatig aangelegde stuwdijken en omsluit nagenoeg recreatiecentrum De Goede Weide. De nepcultuurnatuurfabrikant Staatboschbeheer heeft het nepstuwmeer ongetwijfeld op een tekentafel in het hoofdkantoor in het verre Amersfoort gecomponeerd. De redactie van ut Deevers Archief  heeft het vermoeden dat nepnatuurcultuurfabrikant Staatboschbeheer het liefst ook recreatiecentrum De Goede Weide onder water wil zetten.
Voor het opstuwen en zoveel mogelijk tegenhouden van regenwater in het Olde-Willem-nepstuwmeer is bij de Woaterseweg een merkwaardig ontworpen stuw gebouwd. Zie afbeelding 2 en afbeelding 3. Op afbeelding 2 is wel te zien dat het water op 14 maart 2023 in het nepstuwmeer was opgestuwd tot een hoogte van 8.37 m boven N.A.P.. Maar het regenwater uit het Olde Willemsveld kan nog wel 30 centimeters hoger worden opgestuwd. Maar dan krijgen ze bij recreatiecentrum De Goede Weide natte voeten. Het overtollige regenwater stroomt over de stuw en komt terecht in het o zo idyllisch kronkelend aangelegde en o zo schilderachtige nepbeekje aan de andere kant van de Waterseweg.
Is het nepstuwmeer en de stuw in beheer bij het waterschap Drents-Overijsselse Delta ? Of speelt nepcultuurnatuurfabrikant Staatsboschbeheer eigen waterschapje ? Maar zonder vergunning van het waterschap Drents-Overijsselse Delta is ontwatering met drainagemiddelen, zoals de op afbeelding 2 zichtbare stuw, in het Oude Willemsveld verboden.
De stuw, die op de afbeeldingen 2 en 3 is te zien. ligt achter een ogenschijnlijk probleemwolfbestendige schrikdraadversperring. De helaas uitheemse runderen binnen de schrikdraadversperring kunnen ogenschijnlijk zo niet worden aangevallen door een uitheems roedeltje moordlustige probleemwolven. Dat soort schrikdraadwolvenversperringen zijn voor gewone hardwerkende schapen- en koeienboeren uiteraard niet te betalen.
De redactie heeft de kleurenfoto’s voor afbeeldingen 2, 3 en 4 gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in de Olde Willem, Staatsbosbeheer, Wolf | Leave a comment

Ut nep-Deceauville-lorregie is neet vot

Ten behoeve van de uiterst nuttige ontginning van ut Olde Willemsveld in de twintiger jaren van de vorige eeuw werd een kaarsrechte zogenaamde Deceauvillebaan door ut Olde Willemsveld aangelegd. Na de voltooiing van deze uiterst nuttige ontginning werden de rails van de baan verwijderd en werd ter plekke van de opgebroken baan de openbare weg door de Olde Willem aangelegd. Deze weg is op bijgaand afgebeelde kleurenfoto aan de linkerkant te zien. Voor hoe lang nog ?
De redactie van ut Deevers Archief waardeert het bijzonder dat de eigenaren van Camping Ut Olde Willemsveldt de herinnering aan het trotse landbouwverleden van dit gebied levend willen houden in de vorm van een eenvoudig lorrietje op een railsje met drie bielsjes bij de t-splitsing van de Woaterseweg en de weg door ut Olde Willemsveld.
De redactie heeft de woensdag 11 mei 2022 een kleurenfoto van het lorrietje op een railsje met drie bielsjes gemaakt..
Het (speciaal voor de gelegenheid gemaakte ?) lorrietje is nogal afwijkend van de echte Deceauville lorrie, maar dat mag de goedbedoelde en zeer te waarderen pret in ut Olde Willemsveld uiteraard niet drukken. Het is zoals Sjakie uut Spier al een paar honderd jaren geleden rijmelde: Want nooit is iets verkeerd of ongepastwat eenvoud in oprechte ijver biedt. De redactie verwijst ook naar een foto van de ontginning in ut Olde Willemsveld, waarop de echte Deceauville lorrie is te zien.
Echter tot zijn grote ontzetting moest de redactie in het voorbijgaan vaststellen dat het lorrietje op het railsje met de drie bielsjes is verdwenen. De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.
Wat zou toch de reden van deze verdwijning zijn ? Hadden de eigenaren van camping Ut Olde Willemsveldt geen vergunning voor het plaatsen van dit (reclame)object op een mooie zichtplek en hebben daarom de nijvere en noeste en streberige met peperduur belastinggeld betaalde regelneven en regelnichten in het peperdure Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan In Deever de eigenaren van camping Ut Olde Willemsveldt onder dreiging van toepassing van hun hel- en verdoemenisregeltjes gedwongen het eenvoudige doch fraaie kunstzinnige (reclame)object te verwijderen ?
Niets van dat sombere alles, want op 23 maart 2023 schreef de heer Marcel Jansen van camping Ut Olde Willemsveldt de volgende zeer gewaardeerde reactie:De lorrie hebben wij even binnen gehaald voor onderhoud aan het bord, maar van de week gaat deze zeker weer worden teruggeplaatst. Wat leuk dat het niet aanwezig zijn van de lorrie en het bord is opgevallen en dat hieraan aandacht is besteed.
De heer Marcel Jansen stuurde ter illustratie van zijn reactie de bijgaand afgebeelde door hem op 27 maart 2023 gemaakte kleurenfoto van de mooi onderhouden lorrie met het reclamebord op een stukje rails op drie bielsjes bee un poase krooie in een schuur van camping Ut Olde Willemsveldt.

Posted in de Olde Willem | Leave a comment

Tillefoons an de aandere kaante van de bos in 1955

Vanwege de vele hedendaagse mogelijkheden om zich via een draad of draadloos met elkaar in verbinding te stellen is het wel aardig om te zien dat op 21 maart 1955 op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem slechts enige huizen waren aangesloten op het openbare telefoonnet. Het kengetal van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willen was 05212.

De aangeslotenen waren:
Telefoonnummer 1
Gerrit Hielkema, Textielhandel en luxe autoverhuur, Zorgvlied 29.
Telefoonnummer  2
Meinte Jan Boersma, Landbouw- en veeteeltbedrijf, Wateren 3.
Telefoonnummer 3
Thijs Oenema, Landbouw- en veeteeltbedrijf, Wateren 4.
Telefoonnummer 4
J…. R…. Doornbos, Landbouwer, Wateren 39.
Telefoonnummer 6
Rijkspolitie, Post Zorgvlied van de groep Diever, woonhuis postcommandant, Zorgvlied 24a.
Telefoonnummer 7
Weduwe A. Bigot, Landbouwonderneming ‘Het Oude Willemsveld’, Hoeve De Goede Weide
Telefoonnummer 8
I. Hunse, Brood- en banketbakker, kruidenier, Zorgvlied 37.
Telefoonnummer 9
H. Kooistra, Nederlands Hervormde Pastorie.
Telefoonnummer 10
J. van der Leij, Klompenfabriek en loonzagerij, Zorgvlied 12.
Telefoonnummer 13
Willem Zwiers, Rijwiel-, motoren- en bandenhandel, Zorgvlied 24b.
Telefoonnummer 14
Hendrik Onstee, Hoofdonderwijzer, Wateren 16 a.
Telefoonnummer 15
Rooms Katholieke pastorie, Zorgvlied 9.
Telefoonnummer 18
Franke Tjassing, Zorgvlied 13.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De lijst van aangeslotenen geeft een mooi beeld van de aanwezige en in opkomst zijnde ondernemers. Zo had bijvoorbeeld boer Jan Krans van Villa Nova in 1955 nog geen telefoon. In de zeer vele advertenties van Pension Villa Nova is pas op 15 april 1961 in de Leeuwarder Courant het telefoonnummer te lezen: 05212-467. Ergens tussen 1955 en 1961 is de telefoonmaatschappij door het toenemende aantal telefoonaansluitingen overgegaan op driecijferige abonneenummers.

Telefoonnummer 1
Gerrit Hielkema is geboren op 25 april 1928 en hij is overleden op 22 november 1987. Het is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja.
Telefoonnummer 2
Meinte Jan Boersma is geboren op 31 mei 1862 en hij is overleden op 20 juli 1954 op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja. Hij was getrouwd met Marianne Terwisscha van Scheltinga.
Telefoonnummer 7
Hoeve De Goede Weide is tegenwoordig Minikampeerterrein De Goede Weide in de Olde Willem, Oude Willemsweg 1, de Olde Willem, telefoon 0521-388494.
Telefoonnummer 8
De redactie van ut Deevers Archief probeert al lange tijd gegevens van bakker Hunse te achterhalen, wie kan helpen met informatie ? Bakker Hunse ventte in de zestiger jaren van de vorige eeuw ook met een Citroën bestelwagentje. Hij kwam ook wel in Diever te venten.
Telefoonnummer 10
Zie de navolgende advertentie uit de krant De Heerenveensche koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) van 11 maart 1952, waarin het nummer van de telefoon en het bedrijfje van J. van der Leij wordt bevestigd. Het bedrijfje was gevestigd op de plaats van het voormalige ‘koetshuis’ van de villa Castra Vetera (was het pand in 1952 al vernieuwd ?).
Telefoonnummer 13
Willem Zwiers vertrok later naar Meppel, waar hij een autobedrijf begon. Dit bedrijf bestaat nog steeds.
Telefoonnummer 18
Franke Tjassing was boer op de boerderij met de naam Castra Vetera. Deze boerderij (nu woonboerderij) bestaat nog steeds.
Hij is geboren op 30 augustus 1909 en hij is overleden op 28 januari 1990 op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja.

  

Posted in Bedrief, Communicatie, De aandere kaante van de Deeverse bos, de Olde Willem, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

De Melkweg boo’m de Olde Willem

De Deeverse bos in de buurt van vakantiewoning De Witte Raaf in de Olde Willem is een van de donkerste – zeg maar kunstlichtarmste –  plekken op het vasteland van Nederland. En dat moet vooral zo blijven. Dus daar is in een wolkeloze nacht en bij nieuwe maan – en hopelijk niet bij het gehuil van een roedeltje schapenverscheurende probleemwolven – de sterrenhemel in al zijn pracht en praal te bewonderen. En dat kan niet beter worden gedemonstreerd dan met een schitterende foto van De Melkweg Boven De Olde Willem. Zie de bijgaand afgebeelde foto, die ook te vinden is op de webstee van De Witte Raaf. De redactie van ut Deevers Archief wil bijzonder graag de naam van de maker van de hier afgebeelde foto in dit bericht vermelden.
De pracht en praal van moeder natuur in de Olde Willem staat in bijzonder schril contrast met wat in Deever aan het gebeuren is. Daar is de zogenaamde kunstlichtkunstelaar Jaap van den Elzen uit – nota bene, let wel, mind you – de gloeilampenlichtstad Eindhoven gevraagd om de route van het dorp Deever naar het openluchttheater voor belachelijke veel geld in de schijnwerpers te zetten. Kunstlichtknutselaar Jaap bazelt: “Wat mij opvalt is dat het er zo ontzettend donker is ’s nachts. Westerveld staat er ook om bekend, begreep ik. Met licht wil ik die duisternis nog meer versterken.” Dat is toch een topcontradictio in terminis ? Gloeilampenlichtstunter Jaap wil de duisternis versterken met kunstlicht ! ” Uhh ?? Hèèhhh ?? Whhatt ?? Is in zijn kunstlicht de duisternis goed te zien ? Of is in de duisternis schaars natuurlijk licht goed te zien ?
De gemeente Westenveld, de toneelvereniging Diever, de middenstandvereniging Diever en The Foundation Diever Village Of Shakespeare hebben in hun blinde rücksichtlose hebberige streven naar meer geld, meer eurootjes, meer money, rinkelende kassa’s, vette bankrekeningen, meer omzetten, meer theaterbezoekers, meer dagjesmensen, meer toeristenbelastingbetalers, meer auto’s, meer elektrisch aangedreven fietsen, meer economische activiteit, meer campings, vollere campings, meer terrassen, vollere terrassen, voller, voller, meer, meer, met het kunstlichtkunstenplan de plank falikant misgeslagen.
Als de raad van de gemeente Westenveld, het bestuur van de toneelvereniging Diever, het bestuur van de middenstandsvereniging Diever en The Board Of The Foundation Diever Village Of Shakespeare zo snel mogelijk binnenkort eens een keer in de Olde Willem op een wolkeloze nacht en bij nieuwe maan – en hopelijk wel bij het gehuil van een roedeltje schapenverscheurende probleemwolven – een kwartiertje op hun rug in het zand liggend naar het zwerk zouden kijken, dan zouden ze het kunstlichtgekunstelproject subiet stoppen en duisternisvernachelaar Jaap stante pede naar gloeilampenlichtstad Eindhoven sturen. De gemeente Westenveld kan de schaarse belastingcenten maar beter snel besteden aan het sterk bevorderen van de bouw van veel betaalbare sociale huurwoningen op het terrein van het afgebroken Dingspilhuus an de Heufdstroate in Deever.

De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan voor de verandering ut kopplaètie van ut Deevers Archief. Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht een uitsnede van deze afbeelding wel geschikt als kopplaètie voor deze webstee, aarzel dan niet een goede scan van deze afbeelding naar de redactie te sturen. Als jij vind dat een getoond kopplaètie te lelijk is als kopplaètie van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening aan de redactie kenbaar te maken. Als jij een reeds getoond kopplaètie graag nog een keer als kopplaètie van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit aan de redactie kenbaar te maken.

Posted in de Deeverse bos, de Olde Willem, Kopplètie | Leave a comment

Un waètervaarfskildereegie uut de Olde Willem

De eigenaren van het vakantiehuis De Witte Raaf in de Olde Willem laten in het digitale gastenboek van hun webstee OpzoeknaardeWitteRaaf enige mooie kunstwerkjes van dankbare gasten zien, waaronder het bijgaand afgebeelde waterverfschilderijtje. De redactie van ut Deevers Archief toont dit kunstwerkje ook graag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Zie afbeelding 1.
De redactie stelt zich voor dat Mimi, de maakster van het waterverfschilderijtje, in het voorjaar van 2016 in vakantiehuis De Witte Raaf bij de tafel in de studeerkamer en bibliotheek en werkkamer en muziekkamer en atelier zat en daar op haar geheel eigen manier in het papieren gastenboek aquarelleerde wat ze door het raam van die ruimte zag of meende te zien. Zie afbeelding 2.
De mede-eigenaar van het vakantiehuis De Witte Raaf reageert wat betreft het kunstwerkje als volgt. ‘Het is me niet gelukt te achterhalen wie de maakster is en wat de titel is. U mag het wat mij betreft gebruiken op uw site. De tekening staat in ons gastenboek, dus ik neem aan dat het dan mag.’
De redactie hoopt uiteraard dat schilderes Mimi dit bericht leest en bereid is te reageren.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in de Olde Willem, Kuunst in de gemiente Deever, Skildereeje | Leave a comment

Archaïsch utopische nepnatuur in ut Olde Willemsveld

Het landbouw en veeteelt bedrijven is helaas niet meer mogelijk in de Olde Willem. De Hoge Dametjes en Heertjes Van Het Grote Nepnatuurgelijk Van Staatschboschbeheer In Hun Ivoren Toren In Het Verre Amersfoort hebben alle landbouwgronden in de Olde Willem met veel maar veel te schaars belastinggeld opgekocht en zijn daar nu met veel maar veel te schaars belastinggeld bezig met het bij elkaar fantaseren van een archaïsch utopisch cultuurparadijs.
Bijvoorbeeld die o zo idyllisch ogende slingerende bedding van een zogenaamde nepkreek in goed drainerende waterdoorlatende zandgrond, waar dus in ten minste honderdduizend jaar geen kreek heeft gestroomd. Zie de kleurenfoto’s (afbeeldingen 1 en 3) van een machinaal geschraapt fantasiekreekbed in de vaak door middel van zware handarbeid ontgonnen woeste gronden in de Olde Willem. De redactie heeft de kleurenfoto voor afbeeldingen 1 en 3 gemaakt op woensdag 19 september 2018 ten noorden van de Olde Willemsweg in de Olde Willem.
De redactie van ut Deevers Archief is helaas niet vaak in de gelegenheid om de betreurenswaardige ontwikkelingen in ut Olde Willemsveld te volgen. Maar gelukkig heeft de Grote Dromer Bas Dekker het fotograferen van de ontwikkelingen in ut Olde Willemsveld hoog op zijn prioriteitenlijstje staan. De redactie heeft toestemming van de Grote Dromer Bas Dekker zijn in ut Olde Willemsveld gemaakt kleurenfoto’s in ut Deevers Archief te tonen, zie de afbeeldingen 2 en 4. De redactie is de Grote Dromer Bas Dekker bijzonder erkentelijk voor zijn toestemming en hoopt dat Grote Dromer Bas Dekker nog lang en veel en overal zal fotograferen binnen de grenzen van de gemiente Deever. De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag naar die vele schitterende foto’s in zijn eigen webstee Grote Dromer.

Afbeelding 1
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018 in ut Olde Willemsveld. 


Afbeelding 2
Fotograaf Bas Dekker heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 26 februari 2021 (© Bas Dekker). Hij geeft de volgende beschrijving bij deze kleurenfoto: Slingerende kreek in nieuw natuurgrasland in de Olde Willem. 

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018 in ut Olde Willemsveld. 

Afbeelding 4
Fotograaf Bas Dekker heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 26 februari 2021 (© Bas Dekker). Hij geeft de volgende beschrijving bij deze kleurenfoto: Slingerende kreek in nieuw natuurgrasland in de Olde Willem. 

Posted in de Olde Willem | Leave a comment

Halifax B-11 LW-231 VR-F völ nièr in de Olde Willem

Op maandag 22 november 1943 stortte de geallieerde Halifax bommenwerper met registratie B-11 LW-231 VR-F (F for Freddy) neer bij de Ringdennenweg in de Staatsbossen. Van het gebeurde is door de heer Jan Boesjes, het hoofd van de toenmalige luchtbeschermingsdienst in Deever, tevens secretaris van de gemiente Deever, zowel in het Nederlands als in het Duits gerapporteerd aan de betrokken autoriteiten. In dit bericht is de Nederlandse versie van zijn rapport weergegeven. De redactie van ut Deevers Archief heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan deze gebeurtenis.

Rapport van de luchtbeschermingsdienst Diever

Op Maandag 22 November 1943 te ongeveer 20 uur ontving ik de telefonische mededeling van den kok-beheerder van het werkkamp Diever B, dat in de richting Smilde op gronden van het staatsbosbeheer in de gemeente Diever een vliegtuig was neergestort en in brand stond.
In gezelschap van den burgemeester dezer gemeente en den gemeentegeneesheer heb ik mij per auto naar de aangeduide plaats begeven. Wij troffen aan, ter linkerzijde van het rijwielpad dat van de zogenaamde Ringdennen naar Smilde voert ongeveer 2 km vanaf de grens der gemeente Smilde, een brandend vliegtuig. Behalve het achtereind van de romp en het staartstuk was het gehele vliegtuig een hevige vuurzee. Volgens een ooggetuige waren de bommen, welke het vliegtuig bij zich had, ontploft. Door deze explosie waren brokstukken van de machine her en der gevlogen.
In de staart van het vliegtuig zag ik een lijk liggen en in de romp ook nog één. Het is niet waarschijnlijk, dat er leden van de bemanning uit het vliegtuig gesprongen zijn, aangezien dit volgens een ooggetuige plotseling is neergestort.
Op de romp van het vliegtuig stonden de letters F en VR, de registratietekens waren LW 231, en verder waren aangebracht enige cirkels in de volgende kleuren, van binnen naar buiten gerekend, oranje, wit, blauw en geel.
Ik heb bij het vliegtuig een bewaker achtergelaten, welke, volgens toezegging van den hoofdwachtmeester der marechaussee Dolfing te Dwingeloo, door politie zou worden afgelost. In de loop van de nacht van 22 op 23 November 1943 is de bewaking door Duitse militairen overgenomen.
Naderhand is gebleken dat het toestel van het type ‘Halifax’ was, en een bemanning van 8 personen had, welke geheel om het leven is gekomen. Het toestel is waarschijnlijk in de lucht reeds uit elkaar gesprongen, want in de wijde omgeving lagen delen van het vliegtuig verspreid. Twee motoren met de propellers lagen 500 à 1000 m vanaf het toestel.
Hiervan wordt kennis gegeven aan de Rijksinspectie voor de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen te Nijmegen (in duplo) en de Polizeioffizier te Assen.

Diever, 24 November 1943. Het hoofd van de luchtbeschermingsdienst te Diever, getekend J. Boesjes.
Gezien, 24 November 1943. De burgemeester van Diever, getekend J.C. Meiboom.

Bron: Gemeentearchief Diever, doos 23, map 1.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De bemanning bestond niet uit 8 personen, maar uit 7 personen.
Zie het bericht De bemanning van de Halifax B-11 LW-231 VR-F.
De bemanning van de Halifax B-11 LW-231 VR-F is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie zal te gelegener tijd ook de Duitse versie van het rapport van Jan Boesjes aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1
Een Halifax van dit type stortte neer bij de Ringdennenweg in de Olde Willem.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Grös meej’n mit de sende in de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief heeft in de periode 1999-2007 meegewerkt aan de totstandkoming van 40 nummers van het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. In het najaar van 1999 interviewde hij de bejaarde Gerard Goettsch weer in zijn Amsterdamse huis an de Dörpstroate op Zorgvliet. De redactie publiceerde het volgende bericht in Opaekelen 99/4 (december 1999).

Gerard Goettsch vertelt verder

De nu 96-jarige Gerard Goettsch sukkelt met een zwakke rug, maar is gelukkig geestelijk nog altijd heel scherp. Gerard had het bij mijn binnenkomst een beetje koud en draaide het gaskacheltje hoger. Al suizend bracht deze het woonkamertje in zijn Amsterdamse huis op Zorgvlied snel op een tropische temperatuur. Hij stopte een verse pruim tabak achter z’n kiezen, leunde achterover in zijn speciale stoel bij het raam en begon te vertellen onder meer over boerenwerk, zoals het gras maaien mit de sende.

Het werken op de boerderij was zwaar. Alles werd met de hand gedaan. Als jongen van zestien liep ik al aachter de sende. In de zomer als het warm was, dan gingen we ’s nachts al om twee uur naar het land in de Oude Willem om te maaien. Langs het land stonden geen bomen. Daarom gooiden we om twaalf uur een hoop gras over het hek om bij de schoft te schuilen voor de zon. Als we gegeten hadden, dan gingen we eerst anderhalf uur slapen. Na de schoft moesten we eerst de sende haèr’n (de zeis scherpen). Ik maaide in mijn beste jaren wel een halve bunder per dag.

In mijn jonge jaren heb ik anderhalf jaar verkering gehad met de knappe Trijntje Wolters. Zij was huishoudster bij Albert Benthem. Ze was de dochter van Egbert Wolters, die boer was op de Uilenhorst en ook in schapen handelde. De Uilenhorst was een apart oud huis. Dwars achter het huis stond een grote stal. Egbert Wolters had een heleboel schapen op half gewin. De helft van de opbrengst was voor de eigenaar van de schapen, de andere helft was voor hem. Het is toen niet wat tussen Trijntje en mij geworden.

Na wat andere verhalen vond Gerard het toch wat te warm geworden. Hij gaf de brander wat minder gas en stuurde voor hij verder vertelde eerst deskundig een straal sap van zijn pruim tabak naar de emmer naast zijn stoel.

Na de overdracht van de boerderij aan mijn zoon heb ik nog een paar jaar gewerkt op de zuivelfabriek in Wapse. Op mijn vijfenzestigste ben ik daar gestopt. Daarna heb ik nog allerlei lös waark gedaan. Bij Levert Haveman heb ik nog samen met jonge jongens vrachtwagens met aardappelen geladen. De oude pastoor kwam daar voorbij en vond het toch nodig om te zeggen dat de jongens wel net zo hard moesten werken als ik. Bij meneer de Jong van de Gavere heb ik nog geholpen met het bouwen van bungalows. Toen ik 78 jaar was heb ik daar nog een welput gegraven. En nu gaan ze al met 54 jaar met de V.U.T.

Ik kwam weer met Trijntje in contact toen ik 83 jaar was. Zij was het die mij opbelde. Mijn vrouw was toen al een tijdje overleden. Ik ben op de fiets naar haar toe gegaan. Mijn kinderen vonden het denk ik wel goed. Ik zeg maar zo: je moet toch leven met de levenden. Trijntje woonde in Westerbork. Ik wist eerst niet eens goed waar dat lag. Ik ben toen eerst door de ruilverkaveling van Lheebroek naar Beilen gefietst.

Onderweg moest ik een keer van de fiets af. In een groot stuk grasland zag ik mannen bezig met zo’n grote snelle cycloonmaaier. Toen ik klaar was met plassen dacht ik: Here mien tied, die machine heeft in dat ogenblikje dat ik hier sta al meer gemaaid dan ik in mijn beste tijd in een halve dag maaide.|

Ik ben op twaalfjarige leeftijd op Zorgvliet komen wonen en ik heb daar de twee wereldoorlogen meegemaakt. Ik heb daar altijd gewoond en dat kan je als je 83 jaar bent niet meer achter je laten. Ik wilde niet verhuizen naar Westerbork en zij wilde niet naar Zorgvlied komen. Zo is het gegaan. Trijntje en ik hebben toch nog drieëneenhalf jaar kennis aan elkaar gehad. Toen overleed ze. Ze was een door en door goed mens.

Na nog wat andere verhalen vond Gerard het tijd voor een verse pruim half zware midden snede tabak. Zijn merk is ‘Het wapen van Drente’ van de tabaksfabriek Fransiscus Lieftinck uit Groningen.

Ons land in de Olde Willem lag langs de Tillegröppe. Samen met andere boeren moesten we de Tillegröppe voor een goede afwatering open houden. Dat deden we gewoon als boeren onderling, maar we waren geen waterschap. Mijn vader Johan Goettsch en Jan Thijs Seinen uut Deever hadden daar het toezicht op.

Mijn kleinzoon liet daar nog niet zo lang geleden tien bunder gras maaien door een loonwerker en die deed het met zijn grote machines zelfs in één uur. Mijn lieve God in wat voor tijd leven we nu toch.

Nu heeft Staatsbosbeheer veertig bunder land bij het Friese broek onder water gezet en tweehonderd bunder bos gekapt. Staatsbosbeheer doet maar waar het zin in heeft en als wij een boom willen kappen, dan mag dat niet…..

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Gerard Goettsch is geboren op 18 september 1903 in Putten in Gelderland en is overleden op 13 juni 2000 in het Amsterdamse huis. Hij is begraven op het nieuwe kerkhof achter Obadja aan de andere kant van de weg. Zie afbeelding 3.

Afbeelding 1
Gerard Goettsch in zijn speciale leunstoel bij het raam in zijn Amsterdamse huis. (© Coen Broekema, 10 november 1999)

Afbeelding 2
Het Amsterdamse huis an de Dörpsstroate op Zorgvliet. (© Coen Broekema, 10 november 1999)

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op woensdag 22 mei 2022.

Posted in Amsterdamse huus, Boer'nwaark, de Olde Willem | Leave a comment

See hept wat van ut fundement van Deever B evönn’n

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens selectief in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een document waarvan de redactie het de moeite waard dit te tonen aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
De redactie vond in ut Deevers Blattie van 1 maart 2000 op bladzijde 12 bijgaand afgebeelde advertentie (afbeelding 1). Na enig zoekwerk in de mappen met knipsels uit de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) vond de redactie in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 25 februari 2000 een bericht (afbeelding 2) met precies dezelfde tekst, maar gelukkig wel met een foto.

Fundamenten blootgelegd van oud rijkswerkkamp
Oude Willem – Bij werkzaamheden aan het fietspad Diever naar Zorgvlied is een fundament blootgelegd van het rijkswerkkamp B in Oude Willem. Het ministerie van sociale zaken huisvestte in de kampen Diever A en Diever B in de dertiger jaren werklozen, die onder meer heide moesten omspitten.
De kampen stonden bij ‘Hoeve aan den Weg’ Beiden boden plaats aan 96 personen. In december 1941 besloot de Duitse bezetter joodse Amsterdammers naar de Drentse werkkampen in Diever te sturen. Op zaterdag 10 januari 1942 kwamen de eerste joden in Diever aan. Daarna kwamen ook mannen uit andere delen van het land. In de nacht van zwarte vrijdag 2 oktober 1942 werden de kampen A en B door de Duitse bezetter ontruimd. De joodse bewoners kwamen terecht in het kamp Westerbork. Vandaar werden ze gedeporteerd naar Duitse concentratiekampen.
Voor de Historische Vereniging Diever is het blootleggen van het fundament een mooie gelegenheid om het stukje geschiedenis van de werkkampen ter plaatse vast te leggen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 2 oktober 2002 – 60 jaar na die fatale 2 oktober 1942 – vond naast het fietspad, niet ver van de plaats van het gevonden stukje betonnen fundament van rijkswerkkamp Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem de onthulling plaats van een teken van herinnering aan de periode dat de Duitse bezetter de twee werkkampen heeft gebruikt als voorportaal van de Duitse vernietigingskampen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan de geschiedenis van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B.

De Rijksgebouwendienst bracht eind 1946 de rijkswerkkampen Diever A en Diever B over naar de Bosweg in Montfort in Limburg. Daar zijn ze in de loop der jaren gebruikt als werkkamp in het kader van de wederopbouw van de Roerstreek, als douaneschool en na 1951 als huisvesting voor Ambonezen. In 1966 zijn de kampen gesloopt.
Na het uit elkaar halen van de houten werkkampen in de Olde Willem zijn de betonnen fundamenten van deze werkkampen niet verwijderd. Eén barak van rijkswerkkamp Diever B stond tamelijk dicht langs de Woaterseweg, vandaar dat in 2000 bij de aanleg van het betonnen fietspad langs de Woaterseweg het betonnen fundament van deze barak is gevonden.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in de Olde Willem, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

De parachute van twee Duutse pilot’n gung neet lös

In het archief van de gemiente Deever is aanwezig een tweetalige brief, opgesteld door gemeentesecretaris Jan Boesjes, de commandant van de luchtbeschermingsdienst te Deever en Pier Obe Posthumus, de N.S.B.-burgemeester van de gemiente Deever. De brief betreft het melden van het neerstorten van twee Duitse piloten binnen de grens van de gemiente Deever aan de Duitse bezetter.

Luchtbeschermingsdienst Diever
Op Dinsdag 15 augustus 1944 te ongeveer 13 uur zijn in deze gemeente twee Duitse piloten neergestort doordat het valscherm zich niet ontplooide.
In een weiland in Wittelte (Noord) stortte neer de piloot Karl Lampen, geboren 10 augustus 1920 te Gahlen, Rheinland, wonende Hafenstrasse 25 te Dorsten, Westfalen, wiens vliegtuig waarschijnlijk in de gemeente Dwingelo gevallen is.
Te Oude Willem, bij Hoeve aan den Weg, kwam neer de oberführer Horst Starzinski, geboren 9 november 1923 te Schloppe, wonende Horst Wesselstrasse 4 te Schloppe, wiens toestel in de gemeente Vledder neerstortte.
Beide vliegeniers moeten onmiddelijk dood geweest zijn. De lijken zijn op bevel van den Ortskommandant te Assen overgebracht naar het lijkenhuisje te Diever, en zullen blijkens ontvangen mededeling naar Zwolle worden vervoerd, teneinde aldaar te worden begraven.
Hiervan wordt kennis gegeven aan:
1. De rijksinspectie voor de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen te ’s Gravenhage (in duplo);
2. De Polizeioffizier te Assen.
Diever, 16 augustus 1944.
De commandant van de luchtbeschermingsdienst te Diever, getekend Jan Boesjes.
Gezien, 16 augustus 1944.
De burgemeester van Diever, getekend Pier Obe Posthumus.

Luftschutzdienst Diever
Am Dienstag 15 August 1944 um ungefähr 13 Uhr sind in dieser Gemeinde zwei Deutsche Pilote abgestürzt, weil ihr Parachute sich nicht entfaltete.
In einer Wiese in Wittelte (Nord) stürzte der Pilot Karl Lampen ab, geboren den 10. August 1920 in Gahlen, Rheinland, wohnhaft in Dorsten Westfalen, Hafenstrasse 25, dessen Flugzeug warscheinlich in der Gemeinde Dwingelo heruntergekommen ist.
In Oude Willem bei dem Bauernhof ‘Hoeve aan den Weg’ stürzte ab der Oberführer Horst Starzinski, geboren den 9. November 1923 in Schloppe, wohnhaft Horst Wesselstrasse 4 in Schloppe, dessen Flugzeug in der Gemeinde Vledder herunterkam.
Beide Flieger sind zweifelsohne sofort tot gewesen. Die Leichen sind auf Befehl der Ortskommandanten in Assen nach der Leichenhalle in Diever transportiert worden und werden wie es sich aus der erhaltenen Mitteilung ergibt nach Zwolle weiterbefördert werden zur dortigen Beerdiging.
Obiges wird zur Kenntnis gebracht von
1. Der Reichinspection der zivilen Luftschutzes im Haag (in zwei exemplaren);
2. Dem Polizeioffizier beim Beauftragten des Reichskommissares für die Provinz Drenthe in Assen.
Diever, den 16. August 1944.
Der Kommandant des Luftschutzdienstes in Diever, Jan Boesjes.
Beglaubigt, den 16. August 1944.
Der Bürgermeister von Diever, Pier Obe Posthumus.

In het in 1995 uitgegeven boek ‘Steenwijk in 40-45, een historisch document’ verzameld en bewerkt door drs. H. Spreen staat op bladzijde 66 de volgende tekst over het neerstorten van piloot Horst Starzinski en zijn Messerschmidt.

Locatie nr. 17 – Doldersum/Boschoord
Dit toestel, dat door Amerikaanse boordkanonnen buiten gevecht was gesteld, kwam vanuit oostelijke richting branden neer op de heide. De plek lag ten noorden van de straatweg Doldersum-Wateren, niet ver van de jachthut aldaar. De heide vatte vlam, zodat een flinke brand het gevolg was. Personeel van de Maatschappij van Weldadigheid dat daar in het bos werkte, wist de brand te blussen. Bij de komst van Duitse militairen werden zij weggehouden van het vliegtuigwrak. Daardoor ontstond de indruk dat het een geheim vliegtuigtype betrof. Later werd duidelijk dat het ging om het toestel van een van de meest succesvolle vliegers van de Luftwaffe: Offizier Horst Starzinski, 21 jaar. De man werd dood aangetroffen bij Hoeve aan den Weg aan de weg Diever-Wateren. Hij was het slachtoffer geworden van zijn parachute, die niet was opengegaan. Zijn Messerschmidt Bf-109G droeg het kenteken nummer 166043 en behoorde ook tot het onderdeel, zoals genoemd in locatie nummer 15 (redactie: zesde Staffel (squadron) van het Jagdgeschwader 5 (Eismeer).

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De piloot Karl Lampen stortte neer in een weiland op ’t Noord bij Wittelte.

Het vliegtuig van de piloot Karl Lampen stortte neer op het landgoed Oldengaerde in de gemiente Dwingel.
De piloot Horst Starzinski stortte neer bij de boerderij ‘Hoeve aan den Weg’ in de Olde Willem.
Het vliegtuig van de piloot Horst Starzinski stortte neer bij Boschoord in de gemiente Vledder.
Zie ook het bericht Messerschmitt stort in 1944 neer bij Boschoord.
Was het de ijverige wel op zijn post gebleven gemeentesecretaris Jan Boesjes die deze brief in het Duits vertaalde of was de vertaler van de brief N.S.B.-burgemeester, voormalig reiziger in smeerolie en landbouwmachines, Pier Obe Posthumus ?
Gemeentesecretaris Jan Boesjes heeft eigenhandig de Nederlandse en de Duitse versie van de brief ondertekend, maar voor de handtekening van N.S.B.-burgemeester Pier Obe Posthumus is zijn stempel gebruikt.
Meer gegevens over Horst Starzinski zijn te vinden in de webstee Findagrave.
Meer gegevens over Karl Lampen zijn te vinden in de webstee Findagrave.

 

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Un lorrie mit reclame veur Ut Olde Willemsveldt

Ten behoeve van de uiterst nuttige ontginning van ut Olde Willemsveld in de twintiger jaren van de vorige eeuw werd een kaarsrechte zogenaamde Deceauvillebaan door ut Olde Willemsveld aangelegd. Na de voltooiing van deze uiterst nuttige ontginning werden de rails van de baan verwijderd en werd ter plekke van de opgebroken baan de openbare weg door de Olde Willem aangelegd.
De redactie van ut Deevers Archief waardeert het bijzonder dat de eigenaren van Camping Ut Olde Willemsveldt de herinnering aan het trotse landbouwverleden van dit gebied levend willen houden in de vorm van een lorrietje op een railsje met drie bielsjes bij de t-splitsing van de Woaterseweg en de weg door ut Olde Willemsveld.
De redactie heeft de drie bijgevoegde kleurenfoto’s gemaakt op woensdag 11 mei 2022.
Het lorrietje, het railsje en de drie bielsjes zijn zo te zien vrij kort voor die datum geplaatst, want de grond om het object is nog niet weer begroeid met gras. De makers van het aandoenlijke object hebben het lorrietje voor de zekerheid niet mit Olde Willemsaand, maar met veldkeitjes gevuld, dan kan het lorrietje met daarop het reclamebord bij een flinke storm ook niet omwaaien. Een bijkomend voordeel is ook dat het lorrietje verrijdbaar is, dus het reclamebord mag blijven staan, dus moet worden getolereerd, dus niet kan worden verbannen door de ijverig rondspiedende handhavende regellikkende ambtenaartjes van de gemeente Westenveld.
Het (speciaal voor de gelegenheid gemaakte ?) lorrietje is nogal afwijkend van de echte Deceauville lorrie, maar dat mag de goedbedoelde en zeer te waarderen pret in ut Olde Willemsveld uiteraard niet drukken. De redactie verwijst ook naar een foto van de ontginning in ut Olde Willemsveld, waarop de echte Deceauville lorrie is te zien.

Afbeelding 1
Na het opbreken van de Deceauvillebaan is de weg door het Olde Willemsveld aangelegd. 
Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in de Olde Willem, Ontginning | Leave a comment

Joden in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B

De redactie van het Deevers Archief toont alle door hem gevonden gegevens van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B, toen deze kampen in de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter werden gebruikt als werk-, isoleer- en doorvoerkamp van Joodse mannen.
In de beeldbank van de Tweede Wereldoorlog is een foto uit de collectie van het Joods Historisch Museum aanwezig van een groep Joodse mannen in een van de twee werkkampen. De foto is genomen op 29-08-1942.
Een van de mannen op de foto is de diamantslijper Salomon Blez uit Amsterdam. Hij vertok op 24 juli 1942 naar Diever. Enige gegevens van hem zijn te vinden via het internet in de webstee Joodsmonument.nl, het digitale monument van de Joodse gemeenschap in Nederland.

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Ut oorlogsmonement bee Hoeve aan den Weg

In de nacht van 2 oktober op 3 oktober 1942 werden de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem ontruimd en moesten de dan aanwezige Joodse bewoners van de twee kampen naar het doorgangskamp Westerbork lopen. Vandaar werden ze op transport gezet naar de Duitse concentratiekampen. Slechts een enkeling overleefde deze vernietigingskampen. Op 2 oktober 2002 vond ter plaatse van de twee voormalige kampen an de Woaterseweg in de Olde Willem de onthulling plaats van een teken van herinnering aan de periode dat de Duitse bezetter de twee werkkampen heeft gebruikt als voorportaal van de Duitse vernietigingskampen.

In de glazen plaat van het gedenkteken bij Camping Hoeve aan den Weg an de Woaterseweg in de Olde Willem is het volgende gedicht gegraveerd:
Geef mij de moed om onrecht te onderkennen
Ook waar ’t door eeuwen van gebruik gewilligd wordt
De vaste wil aan onrecht nooit te wennen
Ook waar de macht, het weg te nemen, schort
De vroeg gestorven Jacqueline van de Waals (geboren 26 juni 1868, overladen 29 april 1922) is de schrijfster van dit gedicht. Ze gaf het de titel ‘Moed’. Het gedicht is opgenomen in haar bundel ‘Laatste verzen’ uit 1922.
Onder het gedicht staat de volgende korte verklarende tekst.
Van begin 1942 -tijdens de Tweede Wereldoorlog- werden Joodse landgenoten in werkkampen ondergebracht om dwangarbeid te verrichten. Op 2 oktober van datzelfde jaar werden zij allen naar Kamp Westerbork en van daar naar Duitse vernietigingskampen gedeporteerd. Slechts weinigen keerden terug.
Onder deze tekst is te lezen:
Werkkampen Diever A en Diever B.
Diever A bevond zich links en Diever B rechts.

Hendrik Offerein merkte in het artikel ‘Een herinnering aan de Joden in de kampen in de Oude Willem’ in het papieren Opraekelen 03/1 van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever over het glazen gedenkteken op:
‘Ik had ook veel moeite met het lezen van de tekst. Er zou iets donkers achter de plaat moeten worden gezet of de letters zouden wit geschilderd moeten worden.’

De duidelijke zichtbaarheid en de letterlijke leesbaarheid van de tekst zijn eigenlijk van minder belang. De glazen plaat is immers bedoeld om ons over een donkere periode uit de Tweede Wereldoorlog an de Woaterseweg in de Olde Willem een figuurlijke spiegel voor te houden en uit te nodigen tot nadenken over vrijheid en onderdrukking, goed en kwaad, recht en onrecht, democratie en dictatuur.

Coen Broekema heeft de zwart-wit foto op 2 oktober 2002 gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto op 21 november 2014 gemaakt.

Posted in de Olde Willem, Joodse inwoner, Oorlogsmonement, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Bee un lorrie op smalspoor in ut Olde Willemsveld

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 14 februari 2022 van de heer Paul Gols, woonachtig op Zorgvlied, bijgaande scan van een fraaie foto – een afdruk van een glasplaatnegatief – van ontginningswerkzaamheden in ut Olde Willemsveld. De redactie is de heer Paul Gols bijzonder erkentelijk voor het beschikbaar stellen van deze afbeelding met hoge geschiedkundige waarde. Voorwaar een topstuk.

De N.V. Ontginningsmaatschappij De Drie Provinciën werd op 18 september 1924 opgericht. Deze maatschappij leidde in de twintiger jaren van de vorige eeuw onder meer de ontginningen in ut Olde Willemsveld. Deze foto is afkomstig uit de collectie van Wessel Jansema, een kleinzoon van de opzichter/rentmeester van De Drie Provinciën. Op de foto staat werkvolk bij een lorrie op een smalspoor in ut Olde Willemsveld. De lorrie wordt getrokken door een paard. De man die aan de linkerkant tegen de lorrie leunt is opzichter Jansema. Het is jammer dat de namen van de andere mannen niet bekend zijn.
Het rechtlijnige smalspoor van het type Deceauville door ut Olde Willemsveld is nog niet ingetekend op de topografische kaart uit 1909. Dit smalspoor is voor het eerst ingetekend op de topografische kaart uit 1926. Zie bijgaande afbeelding van een detail van de topografische kaart uit 1926. Ter plekke van de Deceauvillebaan is na voltooiing van de ontginning van ut Olde Willemsveld de weg door de Olde Willem aangelegd.
De redactie heeft het vermoeden dat het smalspoor dat is te zien op de afbeelding niet direct onderdeel is van het rechtlijnige smalspoor dat door ut Olde Willemsveld loopt, maar een stuk smalspoor is, zeg maar een zijspoortje is, dat steeds op een ander te ontginnen perceel werd gelegd, immers het smalspoor was gemakkelijk te verplaatsen. De afgegraven onbruikbare grond werd op de lorries geschept en afgevoerd. Maar waar naar toe ?
De heer Paul Gols merkte terecht op dat deze afbeelding samen met de afbeelding van de diepploeg de meest sprekende afbeeldingen zijn voor de ontginning van ut Olde Willemsveld. Van handkracht naar paardekracht en van paardekracht naar mechanische kracht.
Bijgaande afbeelding is eveneens opgenomen op bladzijde 130 van het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in de Olde Willem, Ontginning, Topstuk | Leave a comment

Ut setboasie vurrinnewièt de ruïne tot hee vot is

De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de heer Rik Roelfzema bijgaande mooie kleurenfoto van wat steeds minder over is van de ruïne van de boerderij ‘de Uilenhorst’ in de Olde Willem en een mooie kleurenfoto van de verdwijnende toegangsweg tot ‘de Uilenhorst’ te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is de heer Rik Roelfzema bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. De heer Rik Roelfzema is actief op het internet in zijn eigen eigenzinnige webstee https://www.rikroelfzema.nl. Lees vooral de publicaties in zijn webstee.
De heer Rik Roelfzema denkt dat zetbaasje Staatsboschbeheer de ruïne gewoon door de tanden van de tijd laat verruïneren. Maar dat is een illusie. Zetbaasje Staatsboschbeheer helpt zo nu en dan zelf met het beetje bij beetje versneld verruïneren (lees vernielen) van de witte kalkzandstenen resten van ‘de Uilenhorst’. Het zetbaasje vindt het blijkbaar onbestaanbaar dat resten van menselijke bewoning aanwezig zijn in de door hem gecomponeerde cultuurnatuur. Dus het advies aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is zo nu en dan in het voorbijgaan even de stand van zaken op de foto zetten. De redactie wil die foto’s graag tonen in ut Deevers Archief.
Hij schijft in zijn webstee:
Wij houden in Nederland van opgeruimd, dus ruïnes zijn een doorn in het landschap. We laten ze verruïneren tot ze compleet verdwenen zijn. Maar dan is ook een stukje zichtbare historie verdwenen. Zo ook boerderij ‘de Uilenhorst’ bij het gehucht Oude Willem. Eenzaam staan nu nog de resten van wat eens boerderij ‘de Uilenhorst’ was. Spierwit in een ondergaande zon is hij het mooist. Onschuldige stenen in de aanloop van een schuldige historie. En je zult wel weer snel moeten zijn om de ruïne nog te kunnen zien, want wij houden niet van rommel. Wij houden van ‘opgeruimdheid’ en waar doet die term mij in het Duits zo afschuwelijk aan denken ?

Afbeelding 1
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)
Hij schrijft bij deze foto:
Nog zichtbaar is de toegangsweg.

Afbeelding 2
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 3
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 4
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 5
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 6
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 7
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Un landbouwtrekmotor an ’t waark in de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 5 januari 2015 van de heer Paul Gols, woonachtig op Zorgvlied, bijgaande tekst en fraaie foto -een afdruk van een glasplaatnegatief- van ontginningswerkzaamheden in de Olde Willem. De redactie is de heer Paul Gols bijzonder erkentelijk voor het beschikbaar stellen van deze historisch waardevolle afbeelding.

Deze foto is afkomstig uit de collectie van Wessel Jansema, een kleinzoon van de rentmeester van ‘De Drie Provinciën’, die in de jaren 1911-1920 onder meer de ontginningen in de Olde Willem leidde. Op de foto is heel veel werkvolk bij een stoom- of benzinetrekker met nummerplaat G2673 te zien en mogelijkerwijs ook de rentmeester zelf en de eigenaar van de te ontginnen gronden.

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 15 februari 2015 van de heer Hans Salverda de volgende reactie op de bijgaande foto. De redactie is de heer Hans Salverda bijzonder erkentelijk voor deze bijdrage.

Dit is een prachtige foto van de ontginning en wat een grote groep mensen.
Het kenteken van de ‘trekker’ geeft aan dat deze afkomstig was uit de provincie Noord-Holland.
Naast Wessel Jansema kunnen nog enkele andere namen genoemd worden, zoals Arthur Bigot en Floris Vos.
Floris Vos woonde in het Gooi en mogelijk heeft hij gezorgd dat deze trekker naar Oude Willem is gebracht en kon worden ingezet bij de ontginning. Deze Floris Vos was een kleurrijk figuur en had een landelijke partij opgericht om de tolwegen in Nederland af te schaffen. Voor deze partij zat hij ook in de Tweede Kamer. Hij ligt begraven op het kerkhof van Naarden.
Arthur Bigot was ook medewerker van de Heidemaatschappij en zijn vrouw heeft volgens het telefoonboek, dat onlangs in ut Deevers Archief is gepubliceerd, nog gewoond in het huis Goede Weide dat nu nog in Oude Willem staat. De camping van de familie Theunissen heeft dezelfde naam: Groene Weide.
Arbeiders die bij Arthur Bigot (op zijn Frans uitgesproken als Biegoo) werkten zeiden al gauw dat ze ‘bij God’ werkten………..

Aantekeningen van de redactie van Ut Deevers Archief van 16 januari 2022

De redactie citeert uit het boek ‘Techniek in Nederland in de twintigste eeuw. Deel 3. Landbouw, voeding’ van A.A.A.de la Bruhèze, H.W. Lintsen, A. Rip,  J.W. Schot op bladzijde 29 de volgende tekst:
Een jaar na een eerste proef in 1911, schafte de Heidemij een uit Groot-Brittannië afkomstige ‘motorploeg’ aan. Deze machine combineerde het voordeel van een veel grotere wendbaarheid met een bredere inzetbaarheid.
Kort daarna, in 1913, zette de N.V. Landontginningsmaatschappij ‘De Drie Provinciën’ bij haar ontginningswerk in het Zuidwest-Drentse Diever de eerste ‘landbouwtrekmotor’ (lees: trekker) in ons land in: een 60 pk Caterpillar rupstrekker. De Caterpillar kon het werk van 30 ossen of paarden aan.

Bijgaande afbeelding is eveneens opgenomen op bladzijde 130 van het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in de Drie Provinciën, de Olde Willem, Landbouw, Ontginning | Leave a comment

Ut vurdrunk’n cultuurlaand in ut Olde Willemsveld

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde bijna zwart-witte kleuren foto tegen het vallen van de avond in het Olde Willemsveld bij de zandweg naar de Uilenhorst gemaakt op vrijdag 19 november 2021. Een uitsnede van deze foto is gebruikt als kopafbeelding.

Sinds een aantal jaren is het Olde Willemsveld eigendom van de Nederlandse Staat, dus van de Nederlandse belastingbetaler, met als archaïsch utopisch maakbaarheidsdoel cultuurgrond te veranderen in natuurgrond. Maar wordt het dan natuurcultuurgrond of cultuurnatuurgrond of natuureluurcultuureluurgrond of cultureluurnatuureluurgrond  ?
De Hoge Heertjes En Dametjes Van De Door De Nederlandse Staat Ingehuurde Beheerder Van Het Olde Willemsveld zijn met erg schaars Nederlands belastinggeld druk bezig van het Olde Willemsveld een soort van mislukt Verdronken Land Van Saaftinge te maken. Water, water en nog eens water. Voor een wandeling door het gebied kan je maar beter een paar hoge kaplaarzen aanschaffen. De redactie heeft het op vrijdag 19 november 2021 zonder die kaplaarzen aan den lijve ondervonden.

Maar in zo’n namaaknepmoerasgebied, zie afbeelding 3, is weinig wolvenvoedsel te vinden. Dan worden de mogelijkheden voor het herbergen van slechts één aanstaand roedeltje wolven in de Deeverse bos wel erg beperkt, want een roedeltje wolven heeft bij voldoende voedsel zeker ten minste 50 km² territorium nodig, dat is zo’n 5000 hectare, dus slechts één zo’n roedeltje wolven heeft veel méér dan de hiele Deeverse bos als leefgebied nodig. En dat blijkt nu al met die ene verkennende wolf, die om de haverklap gemakkelijk vangbare schapen buiten de voor hem blijkbaar veel te onleefbare Deeverse bos afslacht. Dus in de Deeverse bos is voor één wolf nu al te weinig gemakkelijk vangbaar wild te vinden ? Waar moet dat dan heen met slechts één aanstaand roedeltje wolven, dat uit wel ten minste tien hongerige wolven en hongerige wolfjes kan bestaan ? Dat roedeltje gaat  ’s nachts hele kuddes erg gemakkelijk vangbare schapen in de buurt van de Deeverse bos afslachten. Die liggen overdag goed verstopt geduldig op de loer om ’s nachts toe te slaan. Daar kan je eerst bliksem en daarna donder op zeggen. En wellicht is in de Deeverse bos ruimte voor twee tolerante roedeltjes wolven, omdat in de buurt van de Deeverse bos zoveel erg gemakkelijk vangbare schapen zijn. Eén roedeltje wolven aan de oostkant van de Woaterse weg en één roedeltje wolven aan de westkant van de Woaterse weg ?

De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan voor de broodnodige verandering de kopafbeelding van ut Deevers Archief. Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht deze echt wel geschikt als kopafbeelding van deze webstee, aarzel dan niet dit kenbaar te maken aan de redactie. Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (300 dpi). Als jij de hier afgebeelde kopafbeelding lelijk vind als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken. Als jij een reeds getoonde kopafbeelding graag nog een keer als kopafbeelding van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit kenbaar te maken aan de redactie.

Afbeelding 1
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021 an de weg deur ut Olde Willemsveld.

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021 bij de Tillegröppe in ut Olde Willemsveld

Posted in de Olde Willem, Kopplètie, Wolf | Leave a comment

Rijks Evacuatie Kamp Diever B

Op 10 augustus 1944 verscheen in het Duits gezinde Drentsch Dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) de volgende advertentie.

Gevraagd zoo spoedig mogelijk 2 nette Kampmeisjes en een Kampknecht. Aanmelding Rijks Evacuatie Kamp Diever B, Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem hebben in de Tweede Wereldoorlog een tijd lang dienst gedaan als opvangkamp voor mensen -voornamelijk vrouwen en kinderen- die uit ’s Gravenhage en Scheveningen werden geëvacueerd, vanwege de aanleg van kustverdedigingwerken van de Duitse bezetter.
Het is bij de redactie van ut 
Deevers Archief nog niet bekend wanneer deze rijkswerkkampen evacuatiekamp zijn geworden en hoe lang evacuees in de twee rijkswerkkampen hebben gezeten. De redactie zet het historisch onderzoek voort.

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Waarkkaamp’m Diever A en Diever B in Montfort

De redactie van ut Deevers Archief publiceerde in nummer 01/01 (jaargang 8, nummer 1, maart 2001) van Opraekelen, het papieren blad van de heemkunduge vurening uut Deever het volgende korte berichtje over de verhuizing van de gebouwen van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B van de Olde Willem naar Montfort in Limburg.

De Rijksgebouwendienst bracht eind 1946 de kampen Diever A en Diever B over naar de Bosweg (toevallig ook de Bosweg) in Montfort. Daar zijn ze in de loop der jaren gebruikt als werkkamp in het kader van de wederopbouw van de Roerstreek, als douaneschool en na 1951 als huisvesting voor Ambonezen. In 1966 zijn de kampen gesloopt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het bericht in het papieren blad Opraekelen van de heemkunduge vurening uut Deever behoeft enige aanpassingen.
De Rijksgebouwendienst bracht eind 1946 de rijkswerkkampen Diever A en Diever B over van de Bosweg (de Woaterse weg) in de Olde Willem naar de Bosweg (toevallig ook de Bosweg) in Montfort in Limburg.
Daar zijn ze in de loop der jaren gebruikt als werkkamp van de D.U.W. (Dienst Uitvoering Werken) in het kader van de wederopbouw van de Roerstreek, als vakantiekamp voor kinderen die in de oorlog lichamelijk getroffen waren, als douaneschool en na 1951 als huisvesting voor Ambonezen.
In de tijd van het gebruik van het D.U.W.-kamp was het kamp ook in gebruik als vakantiekamp; het adres van het kamp was Kamp Vierde Prinsenkind, Montfort, Limburg.
In 1966 zijn de twee rijkswerkkampen -na 30 jaar gebruikt te zijn- gesloopt.
Bijgaande afbeelding van twee ansichtkaarten tonen de gebouwen van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in Montfort. Beide ansichtkaarten zijn aanwezig in de verzameling van de Heemkundevereniging Roerstreek in Sint Odiliënberg.

Posted in Bosweg, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Un neeje kok-beheerder in ut waarkkaamp Deever B

In december 1941 besloot de Duitse bezetter joodse Amsterdammers naar de Drentsche rijkswerkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen.
Het eerste resultaat was dat 905 mannen op zaterdag 10 januari 1942 naar Drenthe vertrokken, waarna ook mannen uit andere delen van het land gedwongen werden te gaan.
In de nacht van 2 op 3 oktober 1942 werden de rijkswerkkampen Diever A en Diever B door de Duitse bezetter ontruimd. De joodse mannen kwamen in het kamp Westerbork terecht. Vandaar werden ze gedeporteerd naar de Duitse vernietigingskampen.

Op 2 oktober 1942 verscheen in het Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s courant het volgende bericht.
De heer A. Posthumus alhier is benoemd tot kok-beheerder van het werkverschaffingskamp B te Diever.

Op 7 oktober 1942 verscheen in het Drentsch dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) het volgende bericht.
De chef kok kampbeheerder van de werkkampen A en B te Diever, de heer A. Polder, is in gelijke betrekking overgeplaatst naar Vledder.

De vraag rijst wie na het vertrek van de heer A. Polder de kok-beheerder van rijkswerkkamp Diever A is geworden.

De vraag rijst of deze benoemingen verband hebben gehouden met het gedwongen vertrek van de joodse mannen uit de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de nacht van 2 op 3 oktober 1942. Wellicht heeft de Heidemaatschappij al kort na de nacht van 2 op 3 oktober 1942 de rijkswerkkampen Diever A en Diever B weer als werkverschaffingskamp in gebruik genomen.

Op 26 oktober 1942 werd vanuit Oldemarkt in de gemeente Steenwijkerwold in Overijssel een aangetekende brief verzonden naar de heer A.A. Posthumus, kok-beheerder van rijkswerkkamp Diever B. De grote vragen zijn natuurlijk wie de afzender was van deze aangetekende brief en wat de inhoud van die brief was. De envelop van deze aangetekende brief is bewaard gebleven, zie de bijgaande afbeelding.

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Deepe ploog’n in ut Olde Willemsveld

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 20 november 1912 het volgende korte bericht.

Zorgvlied, 18 november – De ontginning van woeste gronden neemt in deze omgeving sterk toe. Thans is in werking bij de Ontginning Maatschappij ‘De Drie Provinciën’ de zogenaamde trector, een dubbele ploeg, welke in één keer 1,20 m. omwerpt. In Amerika is deze ploeg al eenigen tijd in gebruik, doch in Nederland is dit de eerste.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De private ontginningsmaatschappij ‘De Drie Provinciën’ was actief in de Olde Willem. Het valt te betwijfelen of daar voor het eerst de door een stoomtractor getrokken dubbele ploeg werd ingezet, omdat in die tijd overal in Nederland woeste gronden werden ontgonnen.
In de Olde Willem (het Olde Willemsveld) werd op grote schaal gediepploegd, geëgaliseerd en ontwaterd. Door het diepploegen werden de aanwezige bodemlagen vernietigd en met elkaar vermengd, wat tot een snellere waterafvoer leidde.
Nu wordt of is in de Olde Willem het in een eeuw ontstane cultuurlandschap omgevormd naar een ander door mensenhand geschapen cultuurlandschap die eufemistisch natuur wordt genoemd. De vernielde bodemlagen laten zich echter niet ontegaliseren en ontdiepploegen.
De oude toen 96-jarige Gerard Goettsch uut Woater’n, ontginner van het eerste uur, kreeg de tranen in zijn ogen, toen hij begreep wat de hedendaagse hoge natuurregenten van Staatsbosbeheer over de Olde Willem hadden besloten: ‘Zee’j maekt alles kapot !’

Vraag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief: wie heeft een foto van het diepploegen in het Olde Willemsveld ?

Posted in de Olde Willem, Ontginning | Leave a comment

De berakk’n in de Olde Willem goat hen Limburg

In de Heerenveensche koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) verscheen op 10 oktober 1946 het navolgende bericht over de afbraak van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Bosweg in de Olde Willem.

Diever raakt zijn barakken kwijt
Diever, 7 october. Binnenkort zullen de barakken van werkkamp Diever A ook worden afgebroken en evenals die van kamp B naar het zuiden des lands worden overgebracht. Daarmede wordt een belangrijke periode in de geschiedenis der gemeente Diever afgesloten.
Oorspronkelijk zijn deze kampen gebouwd voor werklozen uit de grote steden en uit Oost-Drente. Daarna zijn ze bewoond geweest door joden, O.T.-arbeiders, N.S.B.’ers en a-socialen. Ook hebben er nog evacué’s huisvesting gevonden.
Stellig zal het terrein de eerste tijd een ledige plaats geven, want om en bij de kampen was steeds veel beweging.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De betekenis van de afkorting O.T. is Organization Todt.
De betekenis van de beruchte afkorting N.S.B. is Nationaal-Socialistische Beweging.
De redactie wil zo veel als mogelijk is aandacht besteden aan de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Olde Willem.
De zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief kan de reeds verschenen berichten over deze twee kampen in ut 
Deevers Archief vinden door in de rechter kolom of onder aan dit bericht de categorie ‘Werkkampen Diever A en B’ aan te klikken.
In de rijkswerkkampen Diever A en Diever B zijn ook kinderen van geïnterneerde N.S.B.’ers en S.S.’ers opgevangen geweest.

Posted in Bosweg, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Skiere plaeties van de verropte Uilenhorst

De redactie van ut Deevers Archief verkeert in de gelukkige omstandigheid een serie mooie plaatjes van de vernielde boerderij de Uilenhorst van de heer Laurens Hesseling in ut Deevers Archief te mogen tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. De foto’s zijn gemaakt in de zomer van het jaar 2012.
Op de foto’s is boerderij de Uilenhorst in verval te zien. Het op afstand van de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler) gezette zelfstandige bestuursorgaan Staatsbosbeheer, het zetbaasje van de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler), wilde destijds, ongelukkigerwijs en om volstrekt onduidelijke redenen, de boerderij niet direct na verwerving in één keer, in een dag of een paar dagen, volledig slopen en het sloopmateriaal afvoeren, maar sluipenderwijs en achterbaks en uitgestreken over flink wat jaren zo nu en dan wat aan de ruïne vernielen, zo nu en dan een muurtje in elkaar beuken en verwijderen, dus een soort van in de tijd vertraagd, maar versneld en onnatuurlijk vervalproces simulerend. Maar daar trapt het argeloos en dom geachte publiek (de Nederlandse belastingbetaler) natuurlijk niet in.

Afbeelding 1
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).

Afbeelding 2
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Aan de linkerkant van de foto is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.

Afbeelding 3
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Op deze foto is de binnenkant van de schoorsteen van ut pothokke van de Uilenhorst te zien.

Afbeelding 4
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Aan de rechterkant van de foto is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.

Afbeelding 5
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Door de poort is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.
Let vooral ook op het bordje met brabbel-betuttel-indoctrinatie-informatie van Staatsbosbeheer an de holt’n stiele an de linkerkaante van de foto.

Afbeelding 6
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 3 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).
Let vooral ook op de bordjes met brabbel-betuttel-indoctrinatie-informatie van Staatsbosbeheer an de kalksaandstien’n binn’nmure van de ruïne.

Afbeelding 7
Laurens Hesseling heeft deze foto van ut pothokke van de Uilenhorst gemaakt op 8 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).

Afbeelding 8
Laurens Hesseling heeft deze foto bij de Uilenhorst gemaakt op 8 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).
Staatsbosbeheer zal deze twee rijen Fremdkörper op het erf van boerderij de Uilenhorst ondertussen wel de nek hebben omgedraaid, wel met zijn zo populaire broem-broem kettingzaag hebben gemold.

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Lochtfoto van ut schienvliegveld in de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief is al vanaf 1 maart 1996 in het bezit van een afdruk van het negatief van een luchtfoto, waarop het schijnvliegveld in de Olde Willem uit de Tweede Wereldoorlog is te zien. Het negatief van deze luchtfoto bevindt zich onder nummer 3202 in doos 492 in het archief van de Topografische Dienst in Emmen. Verder heeft de luchtfoto als kenmerk 16/1920:23MAR45:F20″//K45:25,000′. De geallieerden hebben deze luchtfoto gemaakt op 23 maart 1945.
De geallieerden bombardeerden op 23 en 24 maart 1945 de Duitse Fliegerhorst Havelte. Blijkbaar hadden de geallieerden, mede dank zij deze luchtfoto, genoeg gegevens van de objecten op en de krakkemikkerige infrastructuur van het schijnvliegveld in de Olde Willem om vast te kunnen stellen dat het niet de moeite waard was dit gebied te bombarderen.
Het terrein van het schijnvliegveld in de Olde Willem is het intensief bewerkte terrein ten zuiden van de Tilgröppe in het rechterbovenkwadrant van de luchtfoto. De Woaterseweg loopt in een rechte lijn van rechtonder naar linksboven.

Afbeelding 1 – Luchtfoto van de Olde Willem gemaakt op 23 maart 1945 – © Topografische Dienst, Emmen

Posted in de Olde Willem, Logtfoto, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

De bemanning van de Halifax B-II LW-231 VR-F

Op een gedenkplaat van ut Canadees’n monement an ut Hunterpad in de Olde Willem staan de namen van de op 22 november 1943 omgekomen zeven bemanningsleden van de neergestorte bommenwerper Halifax B-II LW-231 VR-F (F for Freddy) van squadron 419 van de Royal Canadian Air Force in de Olde Willem. De zeven bemanningsleden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie het bericht Lest we forget – Opdat we ut neet vurgeet.
Van de leden van de bemanning bij hun Halifax B-II LW-231 VR-F (F for Freddy) is gelukkig een foto bewaard gebleven. Deze foto is helaas niet zo scherp, maar beter zo’n foto, dan helemaal geen foto. Zie bijgaande afbeelding.
In de internet encyclopedie Wikipedia is aandacht besteed aan de Handley Page Halifax bommenwerper. In de daar opgenomen incomplete lijst van in Nederland neergestorte Halifax bommenwerpers moet nog aandacht worden besteed aan de Halifax B-II LW-231 VR-F (F for Freddy). Dat is toch echt wel een dingetje voor de tweedewereldoorloggeschiedenisdeskundoloog van de heemkunduge vurening uut Deever.

De bemanning van de Halifax bestond uit:
Pilot officer William Langenbeck Hunter
Hij was de piloot van de Halifax.
Hij is geboren op 4 mei 1922 in Morden in Manitoba in Canada.
Op het internet is een foto van William Langenbeck Hunter te vinden.
Flying officer Richard John Newman
Hij was de navigator van de Halifax.
Hij is geboren op 19 april 1922 in Toronto in Ontario in Canada.
Op het internet is een foto van Richard John Newman te vinden.
Sergeant George Alexander Howitson
Hij was de radiotelegrafist en luchtkanonnier van de Halifax.
Hij is geboren op 7 februari 1922 in Wilkie in Saskatchewan in Canada.
Op het internet is een foto van George Alexander Howitson te vinden.
Flight sergeant Malcolm Archie McKellar
Hij was de bommenrichter/bommenwerper van de Halifax.
Hij is geboren 19 april 1923 in Camper in Manitoba in Canada.
Op het internet is een foto van Malcolm Archie McKeller te vinden.
Flight sergeant warrant officer class II Joseph Alexander Lesage
Hij bediende het luchtkanon in de staart van de Halifax.
Hij is geboren op 3 november 1921 in Kingston in Ontario in Canada.
Op het internet is een foto van Joseph Alexander Lesage te vinden.
Sergeant George Alexander May
Hij bediende het luchtkanon boven in het midden van de Halifax.
Hij is geboren op 6 november 1924 in London in Ontario in Canada.
Op het internet is een foto van George Alexander May te vinden.
Sergeant Wilbert Blare Jones
Hij was de boordwerktuigkundige van de Halifax.
Hij is geboren in 1925 in Crayford in Kent in Engeland.
Op het inernet is de precieze geboortedatum van Wilbert Blare Jones nog niet te vinden.
Op het internet is nog geen foto van Wilbert Blare Jones te vinden.

Afbeelding 1
Drie van de zeven bemanningsleden op deze foto zijn in elk geval herkend. Aan de linkerkant staat flying officer Richard John Newman. Naast hem staat pilot officer William Langenbeck Hunter. Naast hem staat sergeant George Alexander Howitson. De redactie van ut Deevers Archief heeft na bestudering van de pasfoto’s het vermoeden dat de vier mannen aan de rechterkant van rechts naar links zijn: sergeant Wilbert Blare Jones, flight sergeant Joseph Alexander Lesage, flight sergeant Malcolm Archie McKeller en sergeant George Alexander May.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ut neeje Canadees’n monement in de Olde Willem

Reeds op 22 november 1999 bleek al direct bij de onthulling van het monument ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden van een neergestorte Canadese bommenwerper van het type Halifax op 22 november 1943 in de bossen bij de Olde Willem, dat de gedenkplaat op de zwerkei veel te laag zat en dat de tekst op de gedenkplaat nauwelijks te lezen was. De aanwezigen bij de onthulling op 22 november 1999 moesten krom gaan staan of op de knieën gaan liggen en dan op twintig centimeter van de gedenkplaat met de leesbril op de punt van de neus de tekst proberen te oncijferen.
Pas na twintig jaren kwam het bestuur van de heemkundige vurening uut Deever plotseling achter dit vooral voor ouderen ergonomische probleempje. En zo kon het gebeuren dat vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever omstreeks 22 november 2021 een vonkelnagelnieuw van roestig maar weervast staal gemaakt monument 2.0 bij monument 1.0 plaatsten, zie de afbeeldingen 1 tot en met 6. Zo te zien en in de praktijk door de redactie uitgeprobeerd is de lessenaar van monument 2.0 te laag, zie afbeelding 5. Toch niet op naar monument 3.0 ?
In de digitale Olde Möppeler (Meppeler Courant) is het bericht Historische Vereniging Gemeente Diever plaatst informatiepanelen te vinden.
De redactie citeert het volgende stukje tekst uit dit bericht: ‘Om financiële redenen hebben wij daar toen te kleine tekstplaatjes aangebracht.’ Dat is voor ut Canadees’n monement in de Olde Willem een dubieus en merkwaardig argument. Want wie rechts onder op de gedenkplaat op de zwerfsteen kijkt, die ziet toch duidelijk staan: Aangeboden door Koop Tjuchem b.v. Dus de heemkundige vurening uut Deever had geen financiële redenen te kiezen voor een te klein tekstplaatje. Niet de heemkundige vurening uut Deever, maar weldoener Koop Tjuchem b.v. heeft het tekstplaatje gesponsord. De redaksie wil dat gevallegie vedder moar blau blau loat’n.
De redactie citeert het volgende stukje tekst uit het bericht in de digitale Olde Möppeler (Meppeler Courant): ‘Het is geheel hufterproof’.’  Met ‘het’ wordt het paneel van weervast staal bedoeld, zie afbeelding 5. De redactie heeft sterk de indruk dat de zwerfsteen op zijn minst net zo bestand is tegen een aanval van vandalen als het paneel van roestig maar weervast staal.
In het kader van de door de Lage en Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Ontzagwekkend Grote Circulaire Gelijk Van De Gemeente Westenveld omarmde politiek van het minimaal gebruiken van niet hernieuwbare grondstoffen en het maximaal hergebruiken van toegepaste materialen is monument 2.0 volledig en ten zeerste afgekeurd. Dat monument 2.0 is toch wel een klein blundertje van het bestuur van de heemkundige vurening uut Deever. Maar dat is gemakkelijk goed te maken.
De metselsdeskundologen onder de vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever kunnen van plaatselijk verzamelde zwerfkeitjes een redelijk hoge mooi ogende sokkel onder de zwerfsteen van het monument maken. De gedenkplaatdeskundologen onder de vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever kunnen gedenkplaat 1.0 van de zwerfsteen en gedenkplaat 2.0 van de lessenaar schroeven en vervolgens gedenkplaat 2.0 aan de zwerfsteen schroeven. Dan kan de vrijgekomen gedenkplaat van monument 1.0 en de vrijgekomen lessenaar van monument 2.0 elders uiterst nuttig circulair en duurzaam worden hergebruikt.
Maar het bestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever zou natuurlijk ook voor het verwijderen van het door weldoener Koop Tjuchem b.v. gesponsorde monument 1.0 kunnen kiezen en dat verwijderen dan vooral stilzwijgend en zonder tamtam in de regionale pers te doen. Dan komt een einde aan de belachelijke en beschamende situatie aan de Hunterweg in de Olde Willem.

De tekst op de gedenkplaat van monument 1.0 en monument 2.0 luidt als volgt:
Op 22 november 1943 is op deze plaats een Halifax bommenwerper van de Royal Canadian Air Force neergestort. Het vliegtuig is om 19.00 uur aangeschoten door een Duitse jager. De Halifax B-11 LW-231 VR-F (F for Freddy) van het 419de squadron was die dag om 16.33 uur opgestegen van Middleton Saint George in Engeland. De vlucht bestond uit 776 bommenwerpers, waarvan 764 voor de aanval op Berlijn en 12 op Leverkusen.
De bemanning van de Halifax bestond uit:
Piloot : pilot officer William Langenbeck Hunter, geboren op 4 mei 1922 in Canada;
Waarnemer : luitenant Richard John Newman, geboren op 17 november 1922 in Canada;
Bombardier : sergeant Malcolm Archie Mc Kellar, geboren 19 april 1923 in Canada;
Draadloze telegrafist : sergeant George Alexander Howitson, geboren 7 februari 1922 in Canada;
Luchtkanonnier : warrant officer Joseph Alexander Lesage, geboren op 3 november 1921 in Canada;
Luchtkanonnier : sergeant George Alexander May, geboren 6 november 1924 in Canada;
Bemanningslid : sergeant Wilbert Blare Jones, 18 jaar, geboren te Crayford in Engeland.
De zeven omgekomen bemanningsleden liggen begraven op de algemene begraafplaats in Diever.
Bron: Historische Vereniging Gemeente Diever

Afbeelding 1
Het oude monument 1.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden van een neergestorte bommenwerper van het type Halifax van de geallieerden op 22 november 1943 in de bossen bij de Olde Willem.
Blijkbaar zijn na de onthulling van het monument op 22 november 1999 om de zwerfkei nog met behulp van zwerfkeitjes de vleugels van de Halifax-bommenwerper gesymboliseerd. Wie zat daar nou op te wachten ?
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.


Afbeelding 2
De gedenkplaat op het oude monument 1.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 3
Het oude mounument 1.0 en het nieuwe monument 2.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 4
Het oude mounument 1.0 en het nieuwe monument 2.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 mei 2022.

Afbeelding 5
Het nieuwe monument 2.0 van weervast staal ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 6
De gedenkplaat op het nieuwe monument 2.0 van weervast staal ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Greinspoaltie 71 steet nog in de Olde Willem

Op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân staan de provinciale greinspoalties 41 tot en mit 77.
De redactie van ut Deevers Archief moet met het schaamrood op de kaken melden dat het hem nog steeds niet gelukt is van dichtbij een kleurenfoto van greinspoaltie 71 (greinspoaltie LXXI) te maken. De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf van dichtbij een kleurenfoto van dit greinspoaltie aan dit bericht toevoegen.
De redactie heeft, staande op de plek van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) an de weg deur de Olde Willem, wel op donderdag 22 april 2021 bijgaande kleurenfoto kunnen maken. In de verte aan de bosrand is greinspoaltie 71 (greinspoaltie LXXI) te zien. De grens tussen Drente en Frylân loopt rechts van de enige tijd geleden door het cultuurontwikkelingorgaan met de terechte naam Staatsweilandbeheer dichtgeplempte sloot.
Het moet voor de fervente liefhebber van greinspoalties een hele geruststelling zijn te weten dat het Dreins-Freese greinspoaltie 71 (greinspoaltie LXXI) nog aanwezig is.

Posted in de Olde Willem, Greinspoal | Leave a comment

Ut nepkuunststuwmièr in de Olde Willem

Op de topografische kaart die in 1997 is uitgegeven, zie afbeelding 1, is het gebied rond het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide in de Olde Willem in de hoek van de Woaterseweg en de weg deur de Olde Willem nog als een gewoon degelijk landbouwgebied met rechte sloten ingetekend.
Op de topografische kaart, die zeven jaren na 1997, in 2014 is uitgegeven, zie afbeelding 2, is het gebied rond het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide in de Olde Willem in de hoek van de Woaterseweg en de weg deur de Olde Willem als een soort van waterachtig drassig gebied met nepkunstmeertjes en een kronkelende nepkunstbeekslootje, ingetekend. Dit is het resultaat van de uitvoering van de tekentafelplannen van de cultuurnatureluurinrichtingsdienst met de naam Staatsbosbeheer, kantoor houdende in het verre Amersfoort. Staatsbosbeheer is de door de Nederlandse staat (de Nederlandse belastingbetaler) ingehuurde zetbaas van natuur- en cultuurgebieden van de Nederlandse staat (de Nederlandse belastingbetaler). De grote vraag is of zetbaas Staatsbosbeheer ernstig en klantgericht bezig is met zijn plaatselijke opdracht, zijnde het beheren en het duurzaam tot maatschappelijk nut brengen van de terreinen in de Olde Willem rondom het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide.
Op afbeelding 2 is in de hoek van de Woaterseweg en de weg deur de Olde Willem en nota bene rondom recreatiebedrijf De Goede Weide in 2014 al een soort van speciale stuwdam ingetekend. Dat zal daar in het verre Amersfoort wel veel knarsetanden bij de knutselaartjes van zetbaas Staatsbosbeheer hebben opgeleverd. Die probeerde tevergeefs het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide het kostelijke recreatiegebied uit te werken. Die bood de eigenaren van het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide slechts een fooitje en een habbekratsje en een appeltje en een eitje. Daar trapt zelfs een seniele idioot nog niet in.
Die speciale stuwdam is daadwerkelijk aangelegd en aanwezig. De bedoeling daarvan is duidelijk te zien op bijgaande drie kleurenfoto’s, die de redactie heeft gemaakt op donderdag 22 april 2021. Op de foto’s is een vollopend en steeds groter worden nepstuwmeer te zien. De stuw voor dit nepstuwmeer is te vinden bij de kruising van het nepkunstbeekslootje met de Woaterseweg. Het is in het geheel geen vraag wat de grootste bijdrage levert aan het duurzaam en tot maatschappelijk nut brengen van de terreinen rond het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide. Een nepkunststuwmeer voor een paar verdwaalde watervogels of een duurzaam opgezet recreatiebedrijf De Goede Weide achter een speciale stuwdam op een nepschiereiland in een nepstuwmeer ? In een land dat zich permanent moet instellen op het leven met corona en het steeds meer vakantie houden in eigen land, zijn de faciliteiten van duurzame recreatiebedrijven, zoals De Goede Weide hard nodig. En straks kunnen de klanten van het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide ook nog mooie duurzame motorloze kanotochtjes maken op het steeds groter wordende en voller lopende nepkunststuwmeer. De redactie schat zelfs in dat de stuwdam langs de Woaterseweg binnenkort verder in de richting van Woater’n moet worden doorgetrokken.

Afbeelding 1 – Situatie in de Olde Willem in 1997

Afbeelding 2
Situatie in de Olde Willem in 2014. Langs de Woaterseweg, rondom het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide en langs de weg deur de Olde Willem is de speciaal aangelegde stuwdam grijs gearceerd weergegeven.


Afbeelding 3
Aan de linkerkant is de weg deur de Olde Willem te zien. In het midden is de speciaal aangelegde stuwdam te zien. Het water in het nepstuwmeer kan zeker nog wel meer dan een meter worden opgestuwd.


Afbeelding 4
Aan de linkerkant en aan de rechterkant van het nepstuwmeer in de Olde Willem is de speciaal aangelegde stuwdam te zien. Het water in het nepstuwmeer kan zeker nog wel meer dan een meter worden opgestuwd.


Afbeelding 5
Aan de rechterkant is het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide te zien. Aan de rechterkant van het water is de speciaal aangelegde stuwdam te zien. Het water in het nepstuwmeer kan zeker nog wel meer dan een meter worden opgestuwd.

Posted in de Olde Willem, Staatsbosbeheer, Toeristenindustrie, Topografie | Leave a comment

Ut Canadees’n monement in de Olde Willem

In de gratis huis-aan-huis versie van het regionale nieuwsblad Aanpakken van 24 november 1999 verscheen het bericht ‘Verongelukte Halifax blijft in de herinnering’. Zie afbeelding 1. Het regionale nieuwsblad Aanpakken is helaas eind 2007 ter ziele gegaan.

Gedenksteen om zeven Canadezen te herdenken – Verongelukte Halifax blijft in de herinnering
Wateren. ‘Ik hoorde een enorme dreun. Het dak van ons huis bewoog. Het leek wel alsof er een luchtballon naar beneden  kwam. Het was een vuurzee.’ Op 22 november 1943 zag de toen 9-jarige Ginus van der Velde vlak bij zijn huis een brandend vliegtuig neerstorten. De familie Van der Velde woonde bij de bossen tussen Wateren en Diever aan de zogeheten Pispot. Het vliegtuig dat naar beneden kwam, bleek een door een Duitse nachtjager getroffen Halifax bommenwerper van de Canadese luchtmacht. De zeven bemanningsleden, zeven Canadese militairen in de leeftijd van 18 tot 22 jaar, kwamen allen om. Ter nagedachtenis werd maandagmiddag in het bos een gedenksteen onthuld.
De Drentse kei met daarop een koperen plaatje met de namen van zeven slachtoffers staat niet op de plaats waar de Halifax neerstortte. ‘Dat was zeker 1500 meter verderop’, weet de nu 65-jarige Van der Velde uit Smilde. Vlak na de fatale crash gingen zijn vader Jan Albert en zijn oom Johannes Meines (beiden zijn inmiddels overleden) naar de plaats des onheils. Het wemelde er echter van de Duitse militairen. ‘Je mocht er niet heen’, herinnert Ginus van der Velde zich.
Vlak voordat de Halifax de grond raakte, wierp de vliegtuigbemanning volgens Van der Velde twee bommen weg. Die sloegen kraters in de Dieverse bodem. Op de plaats waar het vliegtuig verongelukte, moeten nog veel tastbare herinneringen in de grond zitten. ‘Ze hebben de motoren en andere onderdelen nooit weggehaald’, zegt Van der Velde, die bij de onthulling van het sobere monument aan het Hunterpad aanwezig was.
Dat de gedeksteen er staat, is vooral te danken aan de inspanningen van de Historische Vereniging in Diever. Burgemeester Anne Meijer onthulde het monument. Hij stond stil bij de Tweede Wereldoorlog en de bijna uitzichtloze situatie waarin ons land destijds verkeerde. ‘We hebben toen hulp gekregen van anderen. Van Amerikanen, Canadezen, Polen en Russen. Hulp die noodgedwongen gepaard ging met veel geweld, met heel veel slachtoffers en met veel menselijk leed. Veel jonge mensen hebben hun leven gegeven voor onze vrijheid’, aldus Meijer.
Zo ook de zeven jonge Canadezen die op de fatale datum om 16.33 uur waren opgestegen van Middleton St. George. De kist (officieel de Halifax B11 W231 VR-F F for Freddy) was onderdeel van een grote strijdmacht die door de R.A.F. in de lucht werd gebracht. In Engeland was het helder weer, maar boven het Europese vasteland lagen de wolken dicht opeengepakt. Het wolkendek gaf de vliegers de mogelijkheid om ongezien naar Duitsland te vliegen. Berlijn en Leverkusen waren het doelwit van de bommenwerpers.
Er was die nacht weinig tegenstand van Duitse nachtjagers. Door de bewolking konden die vrijwel niet opstijgen. De bemanning van de F for Freddy trof boven Drents grondgebied één van de weinige Duitse vliegtuigen die wèl het luchtruim had gekozen. De afloop was fataal. Van de 762 bommenwerpers die ’s middags waren opgestegen, keerden er twee niet terug op de basis. Eén van die twee was de F for Freddy.
De zeven Canadese militairen kregen een laatste rustplaats op het kerkhof in Diever. ‘Het is goed om te gedenken, gedenken betekent niet vergeten’, hield burgemeester Meijer de aanwezigen voor. ‘Wie zijn geschiedenis niet kent, kan niet volledig van zijn democratische vrijheid genieten. Een vrijheid waar we niet zuinig genoeg op kunnen zijn.’

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Direct na de onthulling in de stromende regen trok het monument veel bekijks.
Zie de afgebeelde foto in afbeelding 1.
De redactie herkent aan de rechterkant de man met de hoed, dat is wijlen dorpsfiguur, top-amateur-geschiedkundige en alles-verzamelaar Jans Roelof Tabak uut de Aachterstroate in Deever.
De man met baret, die diep gebukt voor de zwerfsteen de tekst op het kleine metalen gedenkplaatje probeert te ontcijferen, is oud-luchtmachtmedewerker A. Zandstra. Als de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief andere personen op de afbeelding herkennen, dan verneemt de redactie dat graag. De redactie zou graag willen weten wie de schrijver van het bericht is en wie de foto voor het bericht heeft gemaakt.
De redactie verwijst voor de volledigheid ook naar het bericht Monument Crash Halifax B11. W231 in de webstee Tracesofwar.nl.
Het monument bevindt zich aan het Hunterpad in de Olde Willem, achter de natuurcamping van Staatsbosbeheer, achter de zendmast en dan een stukje over het Hunterpad. Het monument is bereikbaar met de auto.

Afbeelding 1
Het artikel ‘Verongelukte Halifax blijft in de herinnering’ is op 24 november 1999 gepubliceerd in het nieuwblad Aanpakken.

Afbeelding 2
Gedenkplaat op de zwerfsteen aan het Hunterpad in de Olde Willem.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto op 14 februari 2001 gemaakt.

Afbeelding 3
Zwerfsteen met gedenkplaat aan het Hunterpad in de Olde Willem.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto op 14 februari 2001 gemaakt.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Greinspoaltie 72 in de Olde Willem is nog steeds vot

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021. Op de kleurenfoto ligt het zichtbare deel van de weg deur de Olde Willem in de provincie Fryslân.
Greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Oooststellingwaarf in Fryslân stön in de baarm van de weg deur de Olde Willem an de kaante van de Tilgröppe, mor is nog steeds vot. Het paaltje is op de afgebeelde kleurenfoto niet meer aan de rechterkant te zien.
De redactie heeft in de middag van donderdag 22 april 2021 nog eens aan beide kanten van de weg over een langer stuk in de bermen, in de bermsloten en in de weilanden lang en nauwkeurig gezocht, maar heeft greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) helaas weer niet gevonden.
In het najaar van 2019 is gewerkt aan het ten zeerste bemoeilijken en vertragen van het autoverkeer op de weg deur de Olde Willem. Dat is bereikt door het plaatsen van veel niet erg duurzame dikke hinderpalen in de berm. Zie bijgaande kleurenfoto.
Greinspoaltie 72 is toen verdwenen bij werkzaamheden aan de weg en de berm, die moesten leiden tot het ontmoedigen, tot het afschrikken en tot het wegpesten van bestuurders van auto’s. En bestuurders van auto’s, die laten zich natuurlijk niet wegpesten, integendeel, het wordt steeds drukker op die weg. Die durven het berijden van deze kaarsrechte openbare weg natuurlijk met de grote lichten aan wel aan. Die berijders worden voortdurend gedwongen te stoppen, op tegenliggers te wachten bij passeerstroken en dan weer op te trekken. Dat leidt tot een sterke verhoging van de Co2 uitstoot in het wonderschone natuureluurcultuureluurgebied.
De redactie vermoedt dat greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) tijdens de werkzaamheden in het najaar van 2019 tijdelijk even was verwijderd en aan de kant gelegd. Daardoor was greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) helaas gemakkelijk en snel oplaadbaar en vervoerbaar geworden. Wellicht heeft een fanatieke verzamelaar ut swoare greinspoaltie alleen of met de hulp van een tweede persoon op een aanhangwagentje achter een auto geladen en meegenomen.
Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat ut skiere greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) bewust niet is terug geplaatst, omdat die vele lompe autoberijderpestpalen volledig uit de toon vallen bij zo’n fraai waardevol wit-zwart geverfd erfgoed Drens-Fries grenspaaltje. En alles van waarde is weerloos.
Bij de toch strikt noodzakelijke herplaatsing van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) zal zorgvuldig aandacht moeten worden besteed aan een stevige verankering van de paal in de bodem.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinspoele, Verdwenen object | Leave a comment

Ut vurrinnewièrde pothokkie van de Uilenhorst

De Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) heeft in 2006 de boerderij en de bijgebouwen van De Uilenhorst in de Olde Willem gesloopt, met uitzondering van het hoge deel van de stal en ut pothokkie bee de boerdereeje.
De Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) heeft het hoge deel van de stal en ut pothokkie in de periode tussen 2006 en 2012 steeds beetje bij beetje stiekem en geruisloos verder gesloopt. Het leek alsof een natuurlijk proces van verval zijn werk deed. Althans dat is wat de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) de argeloze niets vermoedende voorbijganger, zeg maar de vet belastingbetalende klanten van de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer), kil en koud wilde doen geloven. Het was een nepshowtje, maar wel eentje in quick motion.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor de volledigheid  naar het bericht De pothokke van de Uilenhorst in de Olde Willem.
De redactie heeft toestemming van multikunstenaar Bas Dekker – bezoek vooral zijn prachtige webstee www.zalix.nl) – deze door hem gemaakte foto van ut pothokkie bee De Uilenhorst in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Bas Dekker heeft deze foto van ut pothokkie gemaakt op 19 augustus 2011 (© Bas Dekker, www.zalix.nl).
De redactie vindt het wit van de muren van kalkzandsteen, die zijn gemaakt in de kalkzandsteenfabriek op de Smilde, mooi tegen de donkere achtergrond afsteken. De hier getoonde uitsnede van de foto is het zeer zeker waard een tijdje te worden getoond als kopafbeelding in ut Deevers Archief.
Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht deze echt wel geschikt als kopafbeelding van deze webstee, aarzel dan vooral niet deze afbeelding naar de redactie te sturen.
Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (300 dpi).
Als jij de hier afgebeelde kopafbeelding lelijk vind als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Kopplètie, Pothokke, Verdwenen object | Leave a comment

Ut pothokke van de Uilenhorst in de Olde Willem

Het eenvoudige maar onvolprezen geschrift ‘Pothokken in de voormalige gemeente Diever’ is in 1999 uitgegeven door de Historische Vereniging Gemeente Diever. Om te komen tot dit geschrift is door vrijwilligers van die vereniging ontzettend veel werk verzet. Daarvoor driewerf hulde: hulde, hulde, hulde. In deze publicatie zijn gelukkig ook enige gegevens -zie afbeelding 8- te vinden van de pothokke mit de neet te begriep’m code 07-001-61, die stön bee de boerdereeje mit de naeme De Uilenhorst in de Olde Willem. Een buizerd nestelt in een horst, maar nestelen uilen ook in een horst ?
De Stoat (leees zetbaas Staatsbosbeheer) heeft het door particulieren in de vorige eeuw met bloed, zweet en tranen in cultuur gebrachte gebied de Olde Willem alweer sinds heel wat jaren stevig in zijn houdgreep en is alweer sinds heel wat jaren stevig bezig geweest alle bebouwing in de Olde Willem te liquideren. Cultuur moet plaats maken voor aangeharkte voorgekauwde gecultiveerde consumeerbare berekende tekentafelnatuur.
Zo moest ook de boerderij met de naam De Uilenhorst in de Olde Willem verdwijnen. De boerderij en de bijgebouwen van De Uilenhorst werden merkwaardigerwijs in 2006 niet in zijn geheel in een paar dagen met de sloopkogel in elkaar gebeukt en op vrachtwagens afgevoerd. Nee, de dametjes en heertjes van de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) bedachten voor de argeloze voorbijganger een aantal jaren durend verloedering-en-verval en kijk-en-verbaas nepshowtje voor een paar uit zandsteen opgetrokken gebouwen van De Uilenhorst. Zo mocht het hoge deel van de stal blijven staan. Nou ja, vooruit, een paar jaren dan, maar niet te lang. Zo mocht ook de pothokke blijven staan. Nou ja, vooruit, een paar jaren dan, maar niet te lang.
De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van multikunstenaar Bas Dekker -bezoek vooral zijn prachtige webstee www.zalix.nl)- enige door hem gemaakte foto’s van de pothokke van De Uilenhorst in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

Afbeelding 1
De boerderij met de naam De Uilenhorst in de Olde Willem is voor het eerst in 1926 op een topografische kaart aangegeven.

Afbeelding 2
De pothokke is rechts naast het hoge deel van de stal te zien. Deze foto is op 23 juli 2007 gemaakt.

Afbeelding 3
Bas Dekker heeft deze foto van de pothokke gemaakt op 5 mei 2007 (© Bas Dekker, www.zalix.nl).

Afbeelding 4
Bas Dekker heeft deze foto van de pothokke gemaakt op 19 augustus 2011 (© Bas Dekker, www.zalix.nl).
Op miraculeuze wijze zijn op een paar na alle rode dakpannen verdwenen. Ze liggen ook niet binnen de zandstenen muren van de pothokke. Ook het ijzeren stalraam in de gevel is verdwenen. En ook de deur is verdwenen. En ook de achtermuur van de pothokke is ingeslagen geworden. Waar zijn de resten van die muur gebleven ?

Afbeelding 5
Bas Dekker heeft deze foto van de pothokke gemaakt op 19 augustus 2011 (© Bas Dekker, www.zalix.nl)

Afbeelding 6
Bas Dekker heeft deze foto ter plekke van de pothokke gemaakt op 24 augustus 2018 (© Bas Dekker, www.zalix.nl)
Het is volstrekt zo klaar als een klontje dat de olde pothokke niet vanzelf zo keurig in zulke kleine stukjes en brokjes uit elkaar is gevallen. De olde pothokke heeft op zijn geboortegrond het laatste stevige zetje naar de dood gekregen van de nijvere dametjes en heertjes van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Maakbaarheid Van Het Snelle Verval, in dienst van zetbaas Staatsbosbeheer. Die hebben met koevoeten en sloopmokertjes en sloothamertjes stiekem de ingevallen zandstenen muurtjes aan puin en diggelen geslagen. Die hept doar flink stoan book’n. Ech wè. En waar zijn de resten van het hout van het dak gebleven ? Hergebruikt als hout voor de open haard ?

Afbeelding 7
Op een luchtfoto uit 2015 is te zien, dat de pothokke van de boerderij De Uilenhorst al vóór 2015 doelbewust in elkaar is gemept.

Afbeelding 8
Gegevens van de pothokke van de boerderij De Uilenhorst uit het geschrift ‘Pothokken in de voormalige gemeente Diever’. Dit pothokke is in 1912 gebouwd en is omstreeks 2012 geliquideerd.

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Pothokke, Verdwenen object | Leave a comment

De greinspoalties 73 en 74 stoat bee de Tilgröppe

De heer Herman Posthumus is een fervent liefhebber en kenner van grenzen, die gemarkeerd worden door grenspalen, grensstenen, enzovoort. Zo houdt hij ook de ontwikkelingen op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân nauwlettend in de gaten. Hij heeft de twee hier getoonde kleurenfoto’s van greinspoaltie 73 (greinspoaltie LXXIII, GP 73) en greinspoaltie 74 (greinspoaltie LXXIV, GP 74) bee de Tilgröppe in de  Olde Willem gemaakt op 10 april 2010.
De redactie van ut Deevers Archief is in de loop van de laatste jaren fervent liefhebber van de geschiedenis van de puvinciale greinspoalties op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân geworden en toont graag mooie zo oud mogelijke foto’s van deze paaltjes.
De redactie heeft toestemming van de heer Herman Posthumus voor het tonen van zijn twee mooie historisch waardevolle kleurenfoto’s. De redactie is de heer Herman Posthumus bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De puvinciale greinspoalties op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân bint aarfgood. Doar moe’w hiel aarg sunig op weed’n.

Afbeelding 1
Greinspoaltie 73 staat aan de overkant (aan de noordkant) van de sloot in de Olde Willem. Greinspoaltie 74 staat aan deze kant (de zuidkant) van de sloot in de Olde Willem. Herman Posthumus heeft deze foto op 10 april 2010 gemaakt.
Afbeelding 2
Greinspoaltie 73 staat aan de linkerkant (de noordkant) van de sloot in de Olde Willem. Greinspoaltie 74 staat aan de rechterkant (de zuidkant) van de sloot in de Olde Willem. Aan de rechterkant is de Tilgröppe in betere tijden te zien. Herman Posthumus heeft deze foto op 10 april 2010 gemaakt.

Afbeelding 3
Greinspoaltie 74 staat op de voorgrond aan de linkerkant van de sloot noast de Tilgröppe in de Olde Willem. Greinspoaltie 73 staat nog net een beetje zichtbaar aan de rechterkant van die sloot in de hoek van het weiland. Aan de linkerkant is de Tilgröppe te zien, voordat deze door de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) is vernield. Deze kleurenfoto is gemaakt op 21 maart 2015. De redactie weet niet wie de maker is van deze historisch waardevolle kleurenfoto.


Afbeelding 4
De plaats van de greinspoalties 73 en 74 bij de Tilgröppe in de Olde Willem is te zien op deze afbeelding. 

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal | Leave a comment

Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem

De heer Herman Posthumus is een fervent liefhebber en kenner van grenzen, die gemarkeerd worden door grenspalen, grensstenen, enzovoort. Zo houdt hij ook de ontwikkelingen op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân nauwlettend in de gaten. Hij heeft de twee hier getoonde kleurenfoto’s van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII, Gp 72) in de baarm van de weg deur de Olde Willem gemaakt op 1 juli 2012.
De redactie van ut Deevers Archief is in de loop van de laatste jaren fervent liefhebber van de geschiedenis van de provinciale grenspaaltjes op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân geworden en toont graag mooie zo oud mogelijke foto’s van deze paaltjes. 
De redactie heeft toestemming van de heer Herman Posthumus voor het tonen van zijn twee mooie kleurenfoto’s. De redactie is de heer Herman Posthumus bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De puvinciale greinspoalties op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân bint aarfgood. Doar moe’w hiel aarg sunig op weed’n. 

Afbeelding 1
Aan de Friese kant van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII, Gp72) is het wapen van de provincie Fryslân te zien.

Afbeelding 2
Aan de Drentse kant van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII, Gp 72) is het wapen van de provincie Drente te zien.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal | Leave a comment

De ièste 90 joodse mann’n in warkkaamp Diever A

In het kader van de systematische intimidatie, discriminatie, isolatie, deportatie en vernietiging van de joden besloot de Duitse bezetter in december 1941 joodse Amsterdammers naar de Drentse rijkswerkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen.
Het eerste resultaat was dat 905 van de 1402 geplaatste mannen op zaterdag 10 januari 1942 vanaf het Centraal Station in Amsterdam per trein vertrokken naar Drenthe.
Op een met potlood beschreven velletje papier, dat bewaard is gebleven en aanwezig is in collectie 216 van het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (N.I.O.D.), is te lezen dat de mannen voor de rijkswerkkampen Diever A en Diever B om 9.45 uur vanaf het vijfde perron moesten vertrekken.
Een copie van de lijst met de eerste negentig in Diever A geplaatste joodse mannen uit Amsterdam is compleet met hun adres en geboortedatum bewaard gebleven en aanwezig in collectie 216 van het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD).
Op deze lijst komen de volgende personen voor:
M. Aandagt;
N. Achttienribben;
A. Aldewereld;
L. Appelboom;
W.D. Augurkiesman;
B. Ausson;
M. Bacharach;
B. Barend;
J. Baan;
S. Bierman;
I. Blitz;
N. Bonewit;
J. Bueno de Mesquita;
H. Buijs;
J. Canes;
D. Cavaljo;
A. Cohen;
I. Cohen;
A. Couvern;
E. Degen;
S. Degen;
L.A. Drukker;
J. van Esse;
A. Fraenkel;
L. Frenkel;
M.E. Friezer;
S. Gobes;
I. Gobets;
J. Gobets;
S.M. Goldstein;
A. Groothuis;
D. Halmans;
W. Harpman;
M. Hartog;
A.B. de Hes;
B. van Hes;
M. Hoed;
E. Jacobs;
J. Jacobs;
Ph. E. Jacobs;
G. Jacobsohn;
A. Kats;
J. Knegje;
E. Korthoef;
A. de Leeuw;
S. Lelie, Tweede Jan van der Heijdenstraat 22 II, Amsterdam, geboren op 2 september 1880;
B. de Levie;
M. Lisser;
J.H. de Mesquita;
E. Mok;
S. Monnikendam;
J. Naarden;
J. Neuman;
A. Nunes Vas;
L. Pesaro;
D. Polak;
L. Polak;
M. van Praag;
E. Querido;
J. Reens;
J. de Roos;
J. Roos, Tilanusstraat 83 II, Amsterdam, geboren op 20 maart 1893;
A. van Rooijen;
A. Salamons;
D. Salomon;
J. Sacksioni;
D. Santen;
N. Schuijer;
L. Sluijter;
S. Spoelman;
E. van Sijs;
M. Tailleur;
J. Tertans;
A. Troeder;
B. Troostwijk;
M. Veffer;
D. Vierra;
M. Vierra;
C. Vos;
H. de Vries;
B. Waas;
G. Walvis;
I. Walvisch;
A. Winnik;
J. Winnik;
S. Wolder;
J. Zak;
I. Zilverberg;
J. Zwaab.
Voor rijkswerkkamp Diever A fungeerde als zogenaamde contactcommissie de heren J. Roos (registratienummer 174043, geboren op 20 maart 1893, laatste adres Tilanusstraat 83 II in Amsterdam) en S. Lelie (registratienummer 66086, geboren op 2 september 1880, laatste adres Tweede Jan van der Heijdenstraat 22 II in Amsterdam).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil zo veel als mogelijk is aandacht besteden aan de geschiedenis van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem, in het bijzonder aan de geschiedenis van de twee kampen in de Tweede Wereldoorlog toen de Duitse bezetter deze kampen gebruikte als isolatie- en doorvoerkamp van Joodse landgenoten.
De zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief kan de reeds verschenen berichten over deze twee kampen in ut Deevers Archief vinden door in de rechter kolom of onder aan dit bericht de categorie ‘Werkkampen Diever A en B’ aan te klikken.

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

De jeud’n muss’n ’s naachts hen Westerbörk loop’m

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn als afbeeldingen 67 en 68 een afbeelding van twee zwart-wit ansichtkaarten van rijkswerkkamp Diever A an de Woaterseweg in de Olde Willem opgenomen. De foto’s voor deze ansichtkaarten zijn in 1935 gemaakt. Toen waren de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in het kader van de werkverschaffing nog werkkampen voor werkloze mannen uit andere delen van het land. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaarten is aandacht besteed aan de tijd dat hier joodse mannen werden geïsoleerd van hun familie en werden verzameld voor verplaatsing naar het grote doorvoerkamp Westerbork. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen

67 en 68 – Oude Willem – Rijkswerkkampen Diever A en B – 1935
Het Ministerie van Sociale Zaken huisvestte in de rijkswerkkampen Diever en Diever B in de dertiger jaren van de vorige eeuw werklozen die onder meer heidevelden moesten omspitten. De kampen stonden bij Hoeve aan den Weg in de Olde Willem. Beiden boden plaats aan zesennegentig personen.
In december 1941 besloot de Duitse bezetter Joodse Amsterdammers naar de Drentsche werkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen. Het eerste resultaat was dat 905 mannen op zaterdag 10 januari 1942 naar Drenthe vertrokken, waarna ook mannen uit andere delen van het land gedwongen werden te gaan.
Hier volgen een paar aangrijpende citaten uit brieven die manufacturier Jozef Leefsma uit Gorredijk vanuit rijkswerkkamp Diever A aan een vriend schreef:
De lui die hier zijn, lijken wel wolven. Die zijn uitgehongerd. Het lijken wel rovers. Ze zeggen dat wij, als we er veertien dagen zijn, ook zo worden, maar dat weet ik nog niet. Daar ben ik zelf bij. In het kamp mag niets, ofschoon de kampchef een beste kerel is. Maar dat is nu eenmaal voorschrift……….
Ik kon jullie niet bedanken deze week. Ik was wat vol. Daar heb ik tegenwoordig meer last van. Zo gauw ik aan thuis denk of iemand mij er over spreekt, huil ik als een kind en ik kan er niets aan doen……….
In de nacht van zwarte vrijdag 2 oktober 1942 werden de rijkswerkkampen Diever A en Diever B door de Duitse bezetter ontruimd. De Joodse bewoners kwamen in het kamp Westerbork terecht. Vandaar werden ze gedeporteerd naar Duitse concentratiekampen.
Jozef Leefsma heeft het niet overleefd. Welke andere Joodse Nederlanders zaten in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B ? …….. Wie van hen overleefden de hel van de vernietigingskampen ? ……….
Niets in de wijde omgeving herinnert aan het feit dat deze kampen als isolatie- en verzamelkamp van joodse landgenoten zijn gebruikt….. Van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B, lopend naar Westerbork, en dan per trein naar Auschwitz, Birkenau, Bergen-Belsen, Dachau, Majdanek, Mauthausen, Neuengamme, Schöppenitz, Sobibor, Sosnowiec, Theresienstadt, Treblinka ………………

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in een aantal berichten in ut Deevers Archief aandacht besteed aan de geschiedenis van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B.

Inmiddels staat gelukkig – hopelijk mede een klein beetje dank zij de tekst in het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’- an de Woaterseweg in de Olde Willem wél een gedenkteken bij de plaats van de voormalige rijkswerkkampen Diever A en Diever B.
De twee ansichtkaarten zijn in 1935 uitgegeven door en waren te koop bij Roelof (Roef) van Goor, Copieer Inrichting, an de Heufdstroate in Deever. De twee ansichtkaarten waren ongetwijfeld ook te koop in de kantine van rijkswerkkamp Diever A


Posted in Ansichtkoate, de Olde Willem, Diever, ie bint 't wel ..., Joodse inwoner, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Kinderkamp voor opvang van kinderen van N.S.B.’ers

Na de Tweede Wereldoorlog werden N.S.B.’ers en S.S.’ers geïnterneerd (gevangen gezet) in kampen. Kinderen waarvan beide ouders waren opgepakt, moesten worden opgevangen. Het Militair Gezag, dat na de bevrijding het dagelijkse bestuur op zich nam, stelde daarom commissarissen aan, die zich met de opvang van deze kinderen bezighielden.
Het Kinderkamp Diever viel onder de afdeling Jeugdzorg van het Militair Gezag te Assen. Het Kinderkamp Diever was van 1945 tot 1948 gevestigd in de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem. Op het terrein waar zich de twee kampen bevonden is nu Camping Hoeve aan den Weg, Bosweg 12, de Olde Willem gevestigd.
Gerhard V. was een van die kinderen waarvan beide ouders fanatieke N.S.B.’er waren.
De moeder van Gerhard V. was geïnterneerd (zat gevangen) in het kamp dat was gevestigd in de strokartonfabriek ‘Ons Belang’ aan de rand van Stadskanaal op de grens van Groningen en Drenthe.
Het is de redactie van ut Deevers Archief bekend waar de vader was geïnterneerd (hij zat op meerdere plaatsen gevangen), maar moet deze gegevens nog opzoeken uit de vele aantekeningen die de redactie heeft gemaakt tijdens een aantal interviews met Gerhard V.
Gerhard V was ondergebracht in Rijkswerkkamp Diever B. Hij mocht na een verblijf van een aantal maanden worden opgehaald door familie.
Van hem zijn twee brieven aan zijn moeder bewaard gebleven, zie de bijgaande afbeeldingen. De brieven mochten blijkbaar maar één bladzijde lang zijn. De tekst van de eerste brief is blijkbaar door de negenjarige Gerard V. zelf geschreven, terwijl de tweede brief – gelet op het handschrift – door iemand anders is geschreven (een oppasser ?).

De tekst van de eerste brief, die geschreven is op 18-**-1945 luidt als volgt:
Lieve Moeder,
Hoe gaat het daar in Stadskanaal. Wij hebben het hier goed Mama. Wij gaan eten en als we gegeten hebben gaan we wandelen in de bossen en heide een hut van stenen. En we zijn op de witte bergen. Probeer eens schrijven naar Oom Jan te komen en met Ernst gaat het goed. En Zondags vlees en pudig en witebrood en chocolade. En is het damspel klaar en ik lig met z’n 8ten op 1 kamer. En we gaan ook naar de zweevmolen geweest. Ik heb ook een vose hol gezien en een strik gezet maar has kregen. We moeten om 7 uur er uit en 8 uur naar bed.

De tekst van de tweede brief, datum van schrijven niet bekend, luidt als volgt:
Het is hier fijn. We hebben goed te eten. Het is hier allemaal bos en hei er zijn veel hazen en konijnen. Er zijn veel jarig. We hebben een bisquitje gehad ! We moeten rusten van 1-2.30. We worden ’s nachts gewekt. Het is hier mooi groen. Ze halen hier ook veel turf. We ….. niet ….. We worden ’s morgens lekker met koud water en zeep gewassen. We maken ringen van vliegtuigglas ook hangertjes maken we. Als er iemand jarig is moet hij op de stoel staan en wij zingen. Verder weet ik niets meer. Dag Moeder. Een zoen van Gerhard aan Vader en Moeder. Daag Gerhard.

Posted in de Olde Willem, N.S.B.'er, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

De Olde Willem lig in de gemiente Deever

De redactie van ut Deevers Archief weet niet wie de maker van deze uit historisch oogpunt als waardevol te beschouwen kleurenfoto uit de tachtiger jaren van de vorige eeuw is. Wie het wel weet, die mag het natuurlijk melden.
In die tijd bestond de gemiente Deever gelukkig nog en behoorde het kleine gehuchtje De Olde Willem an de Woaterseweg tot die gemeente, zoals duidelijk is te lezen op het plaatsnaambord.

Posted in de Olde Willem, Gemiente Deever | Leave a comment

Arbeiders weigeren naar fascistisch Duitsland te gaan

De communistische krant ‘de Tribune’ werd na het verdwijnen in 1937 voortgezet als ‘Het Volksdagblad’. Die naam lag dicht bij ‘Het Vrije Volk’, de krant van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij. Communisten en sociaal-democraten bestreden elkaar destijds op leven en dood. Het Volksdagblad werd na de inval van de Duisters in 1940 verboden. Daarvoor in de plaats kwam het illegale verzetsblad ‘De Waarheid’, dat na de bevrijding in 1945 bleef verschijnen tot het laatste nummer van 28 april 1990.
In ‘Het Volksdagblad’ van dinsdag 29 mei 1939 verscheen het navolgende bericht over een mogelijke staking in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B.

300 Arbeiders in Emmen bijeen
Emmen, 9 mei. Zaterdagavond 6 mei werd in de gemeente Emmen een vergadering gehouden door de geschorste arbeiders uit het kamp Diever. De vergadering was door 300 personen bezocht. Een van de geschorste zette de onmenselijke toestand, welke in het kamp heersen, uiteen.  De arbeiders moeten 14 dagen in het kamp blijven en mogen in die tijd niet naar huis. Zij, die Zaterdags een fiets huren en zodoende toch de kans zien om naar hun familie te gaan, worden op staande voet ontslagen.

Werken voor steun
Met het loon is het nog slechter gesteld. Verschillende ploegen hadden lonen van f. 6,25, f. 7,40 en f. 8.60 per week. Onnodig te vermelden dat hierdoor een grote ontevredenheid ontstond. 51 Arbeiders zijn van deze toestanden het slachtoffer geworden. Het aantal slachtoffers schijnt den heren nog niet genoeg te zijn, want Zaterdag ontvingen een 50 kameraden bericht om zich te Diever te melden, om de plaats van de geschorste kameraden in te nemen.

Algemene staking in de Drentsche werkkampen ?
Allen hebben besloten om aanstaande Maandag niet naar het kamp Diever te vertrekken. Ook de arbeiders aan andere werkobjecten, waar de toestand eveneens diep treurig is, hebben toegezegd aanstaande Maandag het werk neer te leggen. Zij hebben besloten het werk niet eerder weer te aanvaarden alvorens een betere regeling in de werkverschaffing is getroffen. De arbeiders eisen betere lonen, een goede werkkleding en het verlof om elke week naar huis te gaan. Indien deze regeling niet wordt ingewilligd, zullen zij trachten alle werkverschaffingen in de omtrek stop te leggen. In ieder geval is het nu al zeker dat Maandag een gedeeltelijke staking ingaat.

Arbeiders weigeren naar Duitsland te gaan
Ook zijn een 50-tal arbeiders aangewezen om Maandag in fascistisch Duitsland te gaan werken. De meesten denken er niet aan om te gaan. De houding der autoriteiten is onbegrijpelijk. Hoe hard wordt er op ’t ogenblik bij ons aan de grens gewerkt om een eventuele inval van Duitsland te verhinderen. En dan te denken dat de Nederlandse arbeiders naar Duitsland gezonden worden om daar behulpzaam te zijn bij de oorlogsvoorbereiding tegen ons. De arbeiders keuren dan ook een dergelijke politiek verontwaardigd af. Zij wensen aan de oorlogsvoorbereiding tegen Nederland niet deel te nemen.

Aantekekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De vraag is of toen daadwerkelijk in de twee kampen is gestaakt, dat is een punt van nader onderzoek.
Het artikel heeft betrekking op de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B aan de Bosweg in de Olde Willem. Vooral de laatste twee
linea’s geven aanleiding tot nader onderzoek. Op welke autoriteiten wordt gedoeld ?


Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Rijkswerkkampen Diever A en Diever B

Dat de rijkswerkkampen Diever A en Diever B aan de Bosweg in de Oude Willem in de Tweede Wereldoorlog ook gebruikt zijn als werkkamp voor joodse mannen mag een niet te vergeten stuk geschiedenis van de gemiente Deever zijn. De webstee Joodse Werkkampen geeft enig inzicht in die geschiedenis en wil daarmee ook een aanzet geven tot het vergaren van nieuwe feiten, materialen en kennis over de joodse werkkampen.
Copieerbedrijf Roelof van Goor uut Deever verkocht vóór en in de Tweede Wereldoorlog deze prentbriefkaart van rijkswerkkamp Diever A. De foto op de afgebeelde kaart is niet omstreeks 1941 genomen, maar vóór de Tweede Wereldoorlog, toen de rijkswerkkampen Diever A en Diever B werkverschaffingskamp waren.

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Ut onderlinge pièrdefons van Deever

dEen van de resultaten van een aantal bezoeken van de redactie van ut Deevers Archief in de periode 2000-2008 aan wijlen Anne Mulder (uut de Aachterstroate in Deever), eerst in zijn woonplaats Gasselte, later in Assen, is het boven water komen van zijn navolgende uit 1965 daterend verslag over het 60-jarig bestaan van het ‘onderlinge paardenfonds’ van Deever (Wapse had een eigen vee- en paardenfonds). Het onderlinge paardenfonds van Deever hield stand tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw, totdat ‘de trekker’ het werkpaard in de landbouw had verdrongen. 

Wel en wee van het paardenfonds Diever van 1905 tot 1965
In een vergadering van het onderlinge veefonds te Diever werd op initiatief van Hendrik Krol en Jan Hilberts besloten dat het bestuur van dit fonds een vergadering zou doen beleggen op 27 februari 1905 ten huize van Roelof Seinen om tot oprichting van een onderling paardenfonds te geraken. De heren Hendrik Krol, Roelof van Wester, Hendrik Warries en Lucas Benning boden aan om ieder in hun omgeving de paardenhouders met genoemde vergadering in kennis te stellen en tot toetreding als lid te verzoeken.
Velen hadden aan de oproep gehoor gegeven. Alleen uit Wittelte was Lucas Benning de enige belangstellende. Op een vraag van Hendrik Offerein of de aanwezige 29 personen (houders van 43 paarden) genegen waren tot het oprichting, antwoordden allen toestemmend, zodat het fonds was geboren. Aan de hand van reglementen van naburige fondsen werd een reglement samengesteld, passend voor Diever.
Als bestuurslid werden gekozen: Lucas Benning, Hendrik Offerein, Jan Mulder Wzn., Roelof van Wester, Barteld de Ruiter en Jan Hilberts. Bij onderling overleg trok Barteld de Ruiter zich terug, zodat Jan Hilberts, die evenveel stemmen had verkregen, gekozen was. Tot schatter werden gekozen Hendrik Warries, Jan Seinen en Hendrik Krol. Bij deze verkiezingen werd buiten het voorlopig reglement om, diegene verkozen verklaard, die de meeste stemmen had verkregen.
In een vergadering op 3 maart 1905 werd het reglement nog eens bekeken en bijgewerkt. Enkele interessante artikelen hieruit zijn de volgende:
Artikel 1.
Deelnemers der vereniging kunnen worden zij, die woonachtig zijn in de gemeente Diever.
Artikel 2.
Het fonds verzekert de paardenhouders onderling tegen alle verliezen en ernstige ongevallen van paarden, behalve tegen brand en hemelvuur. Iedere deelnemer is verplicht al zijn paarden te verzekeren, ten minste één jaar oud zijnde.
Artikel 3.
De paarden, welke ter verzekering worden aangenomen, moeten bij inschrijving een waarde hebben van minstens f. 75,– en mogen niet hoger geschat worden dan f. 300,–.
Artikel 4.
Paarden van scheepsjagers en schuitvervoerders zijn van de verzekering uitgesloten.
Artikel 8.
Bij de hertaxatie in mei en november wordt van elk ingeschreven paard 5 cent aan de schatters betaald.
Artikel 9.
Opgenomen paarden moeten zijn voorzien van een brandmerk op de linker voorhoef.
Artikel 13.
De omslag bedraagt 1% van de verzekerde waarde voor gewone paarden en 1½%  voor veulenmerries, venters- en melkrijderspaarden.
Artikel 14.
Het verlies van verzekerde paarden wordt met 70% vergoed.
Het fonds treedt in werking op 1 april 1905
Na Hendrik Offerein zijn voorzitter geweest Klaas van de Berg, vanaf 1921; Jans Bult vanaf 1928, Geert Kok vanaf 1946 en Hendrik Mulder Jzn. vanaf 1957.
Jan Mulder Wzn. werd in 1941 opgevolgd door Roelof Bisschop als secretaris-penningmeester. Na een jaar vertrok deze en droeg kas en boeken over aan Lambertus Vos, die in 1957 plaats maakte voor Cornelis Klok.
Bestuursleden zijn in 1965 verder Arnold Goettsch, sedert 1930, dus al 35 jaar; Gerrit Vrielink, sedert 1950; A… Barelds, sedert 1944; J… H… H… Bult, sedert 1962; en E… Benthem, sedert 1964.
Schatter zijn Jacobus Kruid, sedert 1949; Hendrik van Wester, sedert 1950 en Jans de Ruiter, sedert 1963.
Er werd steeds in de beste harmonie samengewerkt, maar het is toch gebleken, dat ook bestuursleden wel eens kunnen steigeren. Zo legde Jan Mulder Wzn. in 1920 de functie van secretaris-penningmeester neer wegens een meningsverschil met het bestuur. Na langdurig gehaspel nam betrokkene deze functie weer aan onder beding dat voortaan enkel kreupele paarden, die geen stappend werk meer kunnen verrichten, zullen worden opgenomen door het fonds. Bovendien werd Jan Mulder Wzn. een beloning van f. 50,– per jaar toegekend.
Ook het jaar 1936 vermeldt strubbelingen in het bestuur. De bestuursleden J… H… H… Bult en Geert Kok stellen de portefeuillekwestie, maar na enig geharrewar tussen bestuursleden wordt de zaak bijgelegd en accepteren betrokkenen een herbenoeming als bestuurslid.
In 1906 probeerde G… H… Klaassen het een wijziging van het reglement gedaan te krijgen in zoverre, dat paarden van schuitenvoerders en scheepsjagers niet langer van verzekering zouden zijn uitgesloten. Men voelde daar evenwel niet voor. Het moest nog tot 1915 duren eer deze paarden wel konden worden opgenomen. In 1917 werd de premie voor veulenmerries, venterspaarden en paarden van melkrijders en scheepsjagers gelijk gesteld aan die van zogenaamde gewone paarden.
Ook al in 1906 werd overwogen de maximum-verzekerde waarde met f. 100,– te verhogen, maar het bleef bij f. 300,–. In 1909 -men sprak toen van een dure tijd- gebeurde dit wel, zodat toen hooguit f. 400,– voor een paard kon worden betaald. In 1915 werd dit bedrag verhoogd tot f. 500,– en in 1916 werd de maximum-waarde onbeperkt gelaten.
In 1913 konden ook paardenhouders uit Wateren en Zorgvlied lid worden. Met de paarden moest men voor schatting naar Diever komen.
In 1917 werd het eerste bestuurslid te Wateren benoemd, namelijk W… Barelds. Er waren toen daar al 15 leden en er was een mogelijkheid van uitbreiding.
Om door het fonds overgenomen paarden te kunnen uitbetalen, moest de bode rond bij de leden. Vele jaren fungeerde als zodanig Geert Dekker. Er wordt gesproken van een beloning van f. 5,–. Per ronde staat er niet bij. Herhaaldelijk werd op jaarvergaderingen aangedrongen om het bodelopen uit te besteden, maar het bestuur beriep zich er steeds op, dat het reglement aangaf, dat het bodelopen een bestuurszaak is. Voor verandering werd niet gevoeld, omdat men een zeer goede bode had. Echter in 1932 werd Geert de Leeuw als bode benoemd, in 1934 Willem Punt, die f. 2,80 per ronde ontving. in de loop van de volgende jaren zie we de volgende namen en bedragen per ronde: Geert de Leeuw, f. 23,74; Roelof Pouwels, f, 2,80; L… Oost, f. 2,54½; Bertus Moes, f. 2,95; Willem Punt, f. 3,75; Bertus Moes, f. 5,95 voor 3 jaar; Willem Punt, f. 7,50; en Jan Gerrits sedert 1957. In 1962 wordt een bodeloon van f. 30,– genoemd,
Dat men de belangen rond het paard in het algemeen steeds goed in het oog hield moge blijken uit het feit dat in 1908 de mededeling van Jan Mulder Wzn. op de jaarvergadering, houdende het stationeren van een dekhengst bij Hendrik Krol met ingenomenheid wordt begroet. En verder dat in 1928 en 1933 voor de tentoonstelling van kieskring I van het Drentsch Landbouw Genootschap, die te Diever wordt gehouden, een medaille beschikbaar wordt gesteld voor de rubriek jonge paarden.
Gering bezoek aan vergaderingen is niet van de laatste tijd, want in 1920 wordt besloten een kistje sigaren te verloten onder de leden, die vóór 7 uur ter vergadering aanwezig zijn, dit om het bezoek aan de vergaderingen te doen toenemen. Het heeft succes, want in 1921 zijn er 40 leden komen opdagen. /ingaande 1928 is niet 1 lid met dit kistje gaan strijken, maar is de inhoud van het kistje onder de ter vergadering aanwezige leden verdeeld, zodat een ieder het zijne had.
Niet het kistje sigaren, maar wel een sigarenkistje kwam aan de orde op de jaarvergadering in 1947. De kascommissie had geconstateerd dat een dergelijk kistje dienst deed als geldkist. Men vond dat niet deugdelijk genoeg. Een oproep onder de leden om een ongebruikte brandkast werd in overweging genomen.
De schatters deden altijd goed hun best, maar in 1937 achten sommigen het nodig de schatters er op te wijzen goede controle te houden op dampigheid en ooggebreken. De raadgeving werd door de schatters voor kennisgeving aangenomen.
Het paard had en heeft de liefde van bestuur, schatters en leden.
In 1953 werd dan ook gewezen op de ergerlijke gewoonte om werkpaarden tot laat in het najaar bij slecht weer buiten te laten lopen. Besloten werd per advertentie betrokkenen te waarschuwen dat schade hierdoor ontstaan niet vergoed zal worden.
In 1948 werd besloten afgekeurde paarden over een heel jaar ineens bij inschrijving te verkopen.
In 1954 werd erover geklaagd dat alle paarden naar het abattoir gingen, waardoor de kooplui geen kans kregen. Dit zou een gevolg zijn van een actie van het Landbouwhuis in Assen, dat had aangeraden om zulks te doen, ten einde te voorkomen, dat een afgekeurd paard een schadepost voor een volgende eigenaar zou kunnen worden of dat een ander fonds ervoor zou kunnen opdraaien. Bij een stemming hierover werd weer tot een inschrijving besloten.
Van sommige dingen wilde het fonds beslist niet weten. Dat bewijst het tot drie maal toe afwijzen van een verzoek van een lid om paarden met hogere graad (stamboek- model- of stermerries) voor een hoger bedrag in het fonds op te nemen.
Aan herdenking van jubilea van het fonds is in het verleden weinig gedaan. Er is slechts vermeld, dat het 15-jarig bestaan niet onbetuigd werd gelaten. Over het 25-jarig bestaan is niets vermeld. Het 30-jarige jubileum werd gevierd met een extra rondje.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie van ut Deevers Archief was -toen zij nog trekker en duwer en onderzoeker en samensteller van het blad van de plaatselijke heemkundige vereniging uit Deever was- voortdurend bezig met het verzamelen van mogelijke interessante artikelen voor de lezers van het blad en met het interviewen van zoveel mogelijke oude Deeversen. Dat heeft geleid tot een grote verzameling nooit in het blad van genoemde heemkundige vereniging gepubliceerde artikelen.
Anne Mulder merkte bij het bespreken van het verslag op:
Ik heb dit verslag gemaakt op verzoek van de secretaris-penningmeester Cornelis Klok. Ik vroeg een vergoeding van f. 5,– voor het verslag. Hij schrok zich wild, maar ik kreeg het geld wel.
Verrassend is dat de dorpsfiguur Geert Dekker ook bode van het paardenfonds is geweest.
De Deever-kenners worden verzocht de voornamen van de in het verslag genoemde personen te controleren en mogelijke verbeteringen door te geven aan de redactie.
Wellicht is ergens een vooroorlogse ledenlijst van het paardenfonds bewaard gebleven. De redactie wil zo’n lijst uiteraard graag publiceren.
Reeds eerder was een poging gedaan een onderling paardenfonds in Deever op te richten maar dat mislukte. Zie het navolgende op 21 maart 1903 gepubliceerde zeer korte berichtje in het Nieuwsblad van Friesland. Maar wat waren de bezwaren ?

Abracadabra-458

Posted in Boer'nlee'm, de Olde Willem, Deever, Landbouw, Wittelte, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 70 stiet now an un fietspad van asfalt

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vijf kleurenfoto’s van greinspoaltie LXX (greinspoaltie 70) gemaakt in de middag van donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie LXX (greinspoaltie 70) staat niet meer op zijn oorspronkelijke plek, maar staat nu meer in de richting van de oorspronkelijke plek van greinspoaltie LXXI (greinspoaltie 71), langs het asfaltfietspad tussen de Olde Willem en de Bosweg bij Us Blau Hiem in Appelsga
Op un greinspoaltie hoort het wapen van de provincie Drente an de Dreinse kaante van de greinse te staan en hoort het wapen van de provincie Fryslân aan de Friese kant te staan. Dat was bij dit keurig onderhouden greinspoaltie LXX (greinspoaltie 70) wel in orde.
De redactie is vastbesloten van elk nog aanwezig provinciaal greinspoaltie op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellinwaarf in Fryslân een flink aantal zelf gemaakte foto’s in ut Deevers Archief op te nemen. En zo mogelijk ook veel foto’s van bezoekers van ut Deevers Archief. Ech wè.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Lieste van de greinspoalties 41 tot en mit 77

Het is vanuit historisch oogpunt van niet verwaarloosbaar belang te weten waar de grens tussen de gemiente Deever in de provincie Drente en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland ligt. De provinciale grens wordt gemarkeerd door gietijzeren grenspalen.
Greinspoal XLI (greinspoal 41) staat op het driegemeentenpunt Deever, Ooststellingwerf, Vledder.
Greinspoal LXXVII (greinspoal 77) staat op het driegemeentenpunt Deever, Ooststellingwerf, Smilde.
De redactie van ut Deevers Archief heeft verdeeld over een aantal middagen van greinspoal XLI (greinspoal 41) tot aan greinspoal LXXVI (greinspoal 77) langs de uit rechte stukken bestaande grens gebanjerd om de nog aanwezige grenspalen op te zoeken en op de foto te zetten.

Op bijgaande twee afgebeelde tekeningen zijn de nog aanwezige grenspalen op de grens van de gemiente Deever in de provincie Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland aangegeven.

Grenspaal XLI (grenspaal 41) is niet meer aanwezig (de plaats van grenspaal 41 is een driegemeentenpunt);
Grenspaal XLII (grenspaal 42) is niet meer aanwezig;
Grenspaal XLIII (grenspaal 43) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal XLIV (grenspaal 44) staat op de oorspronkelijke plaats (knik in de grens);
Grenspaal XLV (grenspaal 45) staat aan de Verwersweg, maar niet op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal XLVI (grenspaal 46) staat op de oorspronkelijke plaats (knik in de grens);
Grenspaal XLVII (grenspaal 47) is aanwezig, maar staat 120 m van de oorspronkelijke plaats en 3,50 m uit de grens;
Grenspaal XLVIII (grenspaal 48) is niet aanwezig, staat hopelijk op een erf (knik in de grens);
Grenspaal XLIX (grenspaal 49) staat nu aan de Monden, staat tussen de oorspronkelijke plaats van grenspalen 48 en 49;
Grenspaal L (grenspaal 50) is aanwezig, staat tussen de oorspronkelijke plaats van grenspalen 50 en 51;
Grenspaal LI (grenspaal 51) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LII (grenspaal 52) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LIII (grenspaal 53) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LIV (grenspaal 54) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LV (grenspaal 55) is aanwezig; staat bijna op zijn oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LVI (grenspaal 56) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LVII (grenspaal 57) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LVIII (grenspaal 58) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LIX (grenspaal 59) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LX (grenspaal 60) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXI (grenspaal 61) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LXII (grenspaal 62) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXIII (grenspaal 63) is aanwezig; staat bijna op zijn oorspronkelijke plaats op de knik in de grens;
Grenspaal LXIV (grenspaal 64) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXV (grenspaal 65) is aanwezig; staat tussen de oorspronkelijke plaats van grenspalen 64 en 65;
Grenspaal LXVI (grenspaal 66) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXVII (grenspaal 67) is aanwezig; staat tussen de oorspronkelijke plaats van grenspalen 67 en 68;
Grenspaal LXVIII (grenspaal 68) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXIX (grenspaal 69) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXX (grenspaal 70) is aanwezig; staat tussen de oorspronkelijke plaats van grenspalen 70 en 71;
Grenspaal LXXI (grenspaal 71) is aanwezig;
Grenspaal LXXII (grenspaal 72) was aanwezig; grenspaal LXXII (grenspaal 72) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXXIII (grenspaal 73) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LXXIV (grenspaal 74) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LXXV (grenspaal 75) is niet meer aanwezig;
Grenspaal LXXVI (grenspaal 76) staat op de oorspronkelijke plaats;
Grenspaal LXXVII (grenspaal 77) is niet meer aanwezig (de plaats van grenspaal 77 is een driegemeentenpunt).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief

In de webstee www.varenius.nl is een en ander te lezen over de grensafbakening van Friesland met Drente en Overijssel in de 19de en 20ste eeuw.
De webstee www.frdrenthe.blogspot.nl biedt bijzonder interessante gegevens over de grenspalen tussen de provincie Drente en de provincie Friesland, waaronder veel grenspalen op de grens van de gemiente Deever in de provincie Drente en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland. Na het aanklikken van de koppeling en het openen van het scherm wel even een flink eind naar beneden ‘scrollen’ (wie weet het juiste Nederlandse werkwoord ?).
In de webstee www.panoramio.com zijn ook afbeeldingen en plaatsen te bekijken van greinspoal’n op de greinse van de gemiente Deever in de provincie Drente en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland.
De redactie nodigt bezoekers van ut Deevers Archief graag uit te reageren met een afbeelding en een juiste beschrijving van de positie van de nog aanwezige grenspalen, waarvan de gegevens nog niet zijn opgenomen en vooral van verdwenen grenspalen.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 65 steet bee ut Ekingerdiekie

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vijf kleurenfoto’s van greinspoaltie LXV (greinspoaltie LXV) gemaakt in de middag van donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie 65 (greinspoaltie 65) stond altijd bij de Meeuwenpoel. Greinspoaltie LXV (greinspoaltie 65) staat nu aan het begin van ut Ekingerdiekie (voorheen Ekingerpad) bij de Schaapsdrift bij een paaltje met bordjes met aanduidingen van fietsroutes.
Op een greinspoaltie hoort het wapen van Drente an de Dreinse kaant van de greinse te staan en hoort het wapen van Frylân aan de Friese kant van de greinse te staan. Dat is bij dit keurig onderhouden greinspoaltie LXV (greinspoaltie 65) wel in orde.
De redactie is vastbesloten van elk nog aanwezig provinciaal greinspoaltie op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellinwaarf in Fryslân een flink aantal zelf gemaakte foto’s in ut Deevers Archief op te nemen. En zo mogelijk ook mooie foto’s van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Ech wè.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Woater’n | Leave a comment

Vukaansiewoning De Witte Raaf in de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief is in het voorjaar van 2017 in het bezit gekomen van enige zwart-wit foto’s van een woning uit de veertiger of vijftiger jaren van de vorige eeuw, waarbij op de achterkant van de foto’s met potlood Diever staat geschreven. De redactie toont hierbij één van de zwart-wit foto’s van dat huis
De redactie piekert zich als enige dagen suf over waar dit huis zou kunnen staan of zou kunnen hebben gestaan, maar is er tot nu toe niet uitgekomen. Zo te zien staat de woning in een bosrijke omgeving.
Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief weet óf en zo ja wáár deze woning in de gemiente Deever staat of stond ? De redactie verneemt het bijzonder graag.

De heer Fred van der Zanden reageerde op 29 oktober 2017 gelukkig als volgt
Het huis doet mijn denken aan het huis met adres Bosweg 23 of Bosweg 25 in de Oude Willem, schuin tegenover camping Hoeve aan den Weg ?

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Fred van der Zanden bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Het is inderdaad zo dat de woning op de zwart-wit foto aan de Bosweg in de Olde Willem staat.
De woning heeft als adres Bosweg 23, 8439 SN Olde Willem.
De redactie heeft een serie kleurenfoto’s op 2 november 2017 gemaakt, waaronder de hier afgebeelde foto.
Het gaat om de ongeveer tachtig jaar oude vakantiewoning met de naam De Witte Raaf. Een witte raaf is iets wat zeer zeldzaam is. In de vooroorlogse gemiente Deever waren vakantiewoningen inderdaad zeer zeldzaam.
Zie ook de beschrijving van de vakantiewoning in de webstee van Airbnb.
Enige van de Franse parachutisten die in de nacht van 7 op 8 april 1945 bij Deever en Appelscha landden, zijn deze vakantiewoning, toen eigendom van de familie Veenstra uit Assen, zeer plotseling binnengevallen en hebben de woning van beneden tot boven doorzocht op de aanwezigheid van Duitsers.

Posted in Bosweg, de Olde Willem, Gemiente Deever, Toeristenindustrie | Leave a comment

Greinspoaltie 72 is now ee’m vot

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 november 2019. Op de kleurenfoto ligt het zichtbare deel van de Olde Willemsweg in de provincie Fryslân.
Greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Oooststellingwaarf in Fryslân stön in de baarm van de Olde Willemsweg an de kaante van de Tilgröppe, mor is now ee’m vot. Het paaltje is op de afgebeelde kleurenfoto niet meer aan de rechterkant te zien.
De redactie heeft in de middag van 22 november 2019 aan beide kanten van de weg over een langer stuk in de bermen, in de bermsloten en in de weilanden lang en nauwkeurig gezocht, maar heeft greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) helaas niet gevonden.
De afgelopen maanden (najaar 2019) is gewerkt aan de verharding en de bermen van de Olde Willemsweg. Wellicht is greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) daarvoor tijdelijk even verwijderd en aan de kant gelegd. Daardoor was greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) helaas gemakkelijk en snel oplaadbaar en vervoerbaar geworden.
Wellicht heeft een fanatieke verzamelaar ut swoare greinspoaltie alleen of met de hulp van een tweede persoon op een aanhangwagentje achter een auto geladen en meegenomen.
Bij de strikt noodzakelijke herplaatsing van greinspoaltie LXXII (greinspoaltie 72) zal zorgvuldig aandacht moeten worden besteed aan een stevige verankering van de paal in de bodem.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal | Leave a comment

Eapels rooi’n mit de mesiene in de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geachte afbeelding, in dit geval de foto op het voorblad van het maandblad Oeze Volk, nummer 8, jaargang 11, augustus 1967.

In 2016 is na ruim zestig jaren helaas een einde gekomen aan het mooie Drentstalige maandblad Oeze Volk. Het Drentstalige tijdschrift Zinnig is met ingang van 1 januari 2017 de opvolger van het maandblad Oeze Volk. Het Huus van de Toal is de uitgever van het tijdschrift Zinnig.
In augustus 1967 verscheen op het voorblad van nummer 8 van jaargang 11 van het maandblad Oeze Volk bijgaande prachtige foto van het machinaal aardappelen rooien in de Olde Willem. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de redactie van het tijdschrift Zinnig dit voorblad in ut Deevers Archief te tonen. De redactie van ut Deevers Archief is de redactie van Zinnig bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Bijgaande afbeelding is slechts een zo scherp mogelijke scan van het voorblad. De redactie weet niet of in het hopelijk wel bewaard gebleven archief van het niet meer bestaande maandblad Oeze Volk het negatief of een afdruk van de in 1967 gemaakte zwart-wit foto van het aardappelen rooien met een machine in de Olde Willem bewaard is gebleven. De grote vraag is natuurlijk: wie herkent de personen op de foto ? Deze foto behoort wat de redactie van ut Deevers Archief betreft volkomen terecht tot het fotografische erfgoed van de gemiente Deever.
Vijftig jaren nadat de foto van het machinaal aardappelen rooien is gemaakt is het verbouwen van eigen landbouwproducten in de Olde Willem helaas niet meer mogelijk. De Hoge Dametjes en Heertjes Van Het Grote Gelijk Van Staatschboschbeheer In Hun Ivoren Toren In Het Verre Amersfoort hebben alle landbouwgronden in de Olde Willem met veel te schaars belastinggeld opgekocht en zijn daar nu met veel te schaars belastinggeld bezig met het verbouwen van eigen nepnatuurproducten.
Bijvoorbeeld de slingerende bedding van een zogenaamde beek in goed drainerende waterdoorlatende zandgrond, waar dus in ten minste honderdduizend jaar geen beek heeft gestroomd. Zie de kleurenfoto’s van een machinaal geschraapt fantasiebeekbed in de vaak door middel van zware handarbeid ontgonnen woeste gronden in de Olde Willem. De redactie heeft bijgaande twee kleurenfoto’s gemaakt op woensdag 19 september 2018 ten noorden van de Olde Willemsweg in de Olde Willem. Op de tweede foto is nog net een berg in groen plastic verpakte hooibalen te zien. Ut sal wè ut laeste heu’j uut de Olde Willem ewest wee’n.
Voor de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief die ut Deevers echt willen beheersen, zoals bijvoorbeeld Drentenierders (import) die druk en ernstig bezig zijn met een indeeveringcursus Deevers voor Drentenierders, volgt hier de vertaling van de titel van dit bericht: Machinaal aardappelen rooien in de Olde Willem.
En voor wie de zin Ut sal wè ut laeste heu’j uut de Olde Willem ewest wee’n niet begrijpt volgt hier de vertaling: Het zal wel het laatste hooi uit de Olde Willem zijn geweest.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Landbouw, Staatsbosbeheer | Leave a comment

Over greinspoalties en de laandwièr op Zorgvlied

In de ‘Natuurkrant 2009’ van het nationale park Drents-Friese Wold en het nationale park Dwingelerveld staat een artikeltje over de paaltjes op de grens van de provincie Friesland en de provincie Drente en over de nog goed zichtbare landweer tussen de weg van Zorgvlied naar Elsloo en het Ekingerzand. Dit artikeltje is ook als bladvulling opgenomen in nummer 09/4 van Opraekelen, het papieren blad van de lokale heemkundige vereniging uit Diever.

Grenspaaltjes
In 1886 werden de gemeenten op de grens van Friesland en Drente gevraagd het tracé en de markering van de grens te controleren. In 1894 zijn 147 gietijzeren palen geplaatst. Deze grenspalen kostten toen 910 gulden. De aannemer kreeg 1286 gulden voor het plaatsen.
De zwart-witte paaltjes staan ongeveer 60 cm boven het maaiveld en een even groot deel van de paal zit onder de grond. De palen stonden gemiddeld 500 meter uit elkaar en staan op oude kaarten als GP met een getal aangegeven, bijvoorbeeld GP 51 (dit is de paal met het Romeinse getal LI). Een aantal is verdwenen, maar GP 51 is in september 2007 teruggeplaatst.
Bij Steggerda (Westvierdeparten 8) staat een groter exemplaar op het drie provinciënpunt Friesland-Drente-Overijssel (paal nummer I). Deze paal is 150 cm hoog en 40 cm dik.
In de zomer liggen de relikwieën vaak verscholen in het struikgewas. In de winter en herfst springen de paaltjes meer in het oog.

Landweer
In het Nationaal Park Drents-Friese Wold ligt een landweer. De landweer stamt waarschijnlijk uit de late middeleeuwen en heeft globaal op de provinciegrens gelegen. Tussen de weg van Zorgvlied naar Elsloo en het Aekingerzand is een deel nog in zeer goede staat. De oranje wandelroute vanuit Zorgvlied (start restaurant Villa Nova) brengt u langs een deel van de landweer. Let op dat u bij de oranje wandeling de oostelijke lus kiest ! Dit deel van de landweer wordt jaarlijks door een groep vrijwilligers onderhouden.
Een landweer is een opgeworpen aarden verdedigingswal. Deze wal diende om mens en dier tegen te houden. Deze aarden wal is zeer waarschijnlijk een (klein) onderdeel geweest van de Friese waterlinie geweest. Deze waterlinie bestond voornamelijk uit schansen. Bij onraad werd het lage deel tussen de Linde en de Tjonger onder water gezet. Deze linie heeft in de 80-jarige oorlog en het rampjaar 1672 dienst gedaan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de webstee frdrenthe.blogspot.nl zijn enige bruikbare aanvullingen op het artikeltje over de grenspaaltjes te vinden:
De grenspalen zijn in de maanden oktober, november en december 1894 geplaatst onder toezicht van de beide provinciale hoofdingenieurs van de Waterstaat, S.J. Vermaes en J.P. Hofstede. Het ging in totaal om 147 stuks gegoten ijzeren grenspalen die waren voorzien van de wapens van de provincies Friesland en Drente en van 1 gegoten ijzeren paal met de wapens van Friesland, Drente en Overijssel, die bij Frederiksoord werd geplaatst. De palen werden voor een bedrag van f 909,45 geleverd door de Maatschappij “IJzergieterij de Prins van Oranje” te ’s-Gravenhage.
De paaltjes werden beschilderd met afwisselend zwarte en witte ringen en zodanig geplaatst dat in de grenslijn staande steeds minstens twee paaltjes zichtbaar zijn. De paaltjes werden genummerd van I tot CXLIX. De Friese gemeentebesturen kregen volgens resolutie van 1 december 1895 opdracht om vóór 1 mei jaarlijks rapport uit te brengen over de toestand van de paaltjes en bij urgentie zelfs onmiddellijk. Zij moesten tevens bevorderen dat het vrije zichtveld tussen de paaltjes niet door struikgewas, bomen of anderszins zou worden belemmerd. Zij moesten ook toezien op het ‘ontblooten’ van de plint. De paaltjes zouden om de vier jaar opnieuw worden beschilderd, te beginnen in 1899 voor de eerste maal op kosten van de provincie Drente. Ook Drenthe droeg de onderhoudstaken op aan de gemeenten.

Posted in de Olde Willem, Greinspoal, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Wièr un student’nwaarkkaamp in de Uilenhorst

In het ‘Leeuwarder Nieuwsblad: goedkoop advertentieblad’ verscheen op 23 augustus 1934 het navolgende bericht over weer een studentenwerkkamp in de boerderij ‘de Uilenhorst’ in de Olde Willem. De studenten in de kamp werkten aan een weg, die later de naam Studentenweg heeft gekregen. De boerderij ‘de Uilenhorst’ bestaat niet meer, wel zijn ter plekke nog enige resten van muren te vinden.

Studentenwerkkamp te Diever
Dit jaar wordt een weg van 17 m breedte aangelegd, die 3 km lang wordt
Op het oogenblik wordt er te Diever weer een studentenwerkkamp gehouden.
Onder toezicht van het Staatsboschbeheer (houtvesterij Assen) en onder leiding van een technicus uit Delft wordt er gegraven, gehakt en gespit, heuveltjes weggenomen en met het verkregen zand weer laagten opgehoogd, bij welk werk kipkarren, welwillend door het Boschbeheer verstrekt, goede diensten bewijzen.
Naast elkaar worden aangelegd een berkensingel, rijwielpad, berm, berkensingel, sloot, berm, rijweg, waarnaast weer een berm met berkensingel.
De gezamenlijke breedte is zeventien meter, zoodat het voor de hand ligt, dat enorm veel werk gedaan moet worden. Het geheel wordt begrensd door slooten, die door werkloozen worden gegraven, omdat dit werk veel vaardigheid vereischt. De verbinding zal drie kilometer lang worden, waarvan één kilometer gereed is gekomen. Het werk zal dit jaar niet voltooid kunnen worden, daar men denkt tot 10 September door te gaan.
Op 8 Juli zijn de werkzaamheden begonnen, die voor de menschen van de eerste étappe niet gemakkelijk waren, omdat veel boomen verwijderd moesten worden In de tweede étappe, die thans bezig is, bevinden zich studenten uit Utrecht, Groningen, Amsterdam en Leiden, benevens twee uit Polen. De omgangstaal met deze laatsten is Fransch.

Abracadabra-290 Abracadabra-291

Posted in Boerdereeje, de Olde Willem, de Uilenhorst, Staatsbosbeheer, Student’nkaamp, Verdwenen object | Leave a comment

Vall’nde stien’n en gevoar veur instott’n

Op het gegevensbord bij het zo genoemde Prinsenbos bij de verdwijnende Uilenhorst in de Olde Willem staat onder meer de volgende tekst: Wel een woord van waarschuwing voor uw veiligheid; voer de dieren niet en houd gepaste afstand. Ook tot de ruïne van de Uilenhorst, omdat vallende objecten en instorting gevaar kunnen opleveren. 
Van wat ooit de trotse boerderij met de naam ‘de Uilenhorst’ was, kan niet veel meer instorten, want de mannetjes die de bosschen van de Nederlandse Staat beheren, hebben de tot de boerderij behorende gebouwen de afgelopen jaren op een versnelde manier kunstmatig laten ruïneren en verwijderen.
Wat nu nog over is van ‘de Uilenhorst’ is een netjes aangeharkte plastic nepruïne, die het wel mooi doet op een foto, maar die beter maar zo snel mogelijk naar een puinbreker kan worden afgevoerd.
Of moeten die paar muren blijven staan, vanwege het verschaffen van leefruimte aan het zeldzame kalkzandsteenkruipertje ?
En wat te denken van de ‘ruïne’ van het pothokke, die te zien is op de laatste foto. In 2007 stond het hele pothokke er nog,
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto’s op 13 november 2014 gemaakt.

Abracadabra-311

Abracadabra-314

Abracadabra-312
Abracadabra-313

Abracadabra-316Abracadabra-315
Abracadabra-317




Abracadabra-318


Posted in Boerdereeje, de Olde Willem, de Uilenhorst, Ontginning, Staatsbosbeheer, Verdwenen object | Leave a comment

De student’nwaarkkaamp in de Uilenhorst

In het Algemeen Handelsblad van 8 september 1934 onder de rubriek Onderwijs verscheen het volgende artikel van de heer Jan Zuijderhoff over de studentenwerkkampen op de boerderij ‘de Uilenhorst’ in de Olde Willem.
Staatschboschbeheer heeft de boerderij ‘de Uilenhorst’ door de laatste jaren heen geleidelijk aan gesloopt, nu staat ter plekke nog een tijdje een kleine ruïne. Het is de bedoeling van Staatschboschbeheer om op de cultuurgronden rond de verdwijnende boerderij cultuurnatuur tot stand te brengen.   

Het Studenten-werkkamp
Hoe het er toegaat. Nut en genoegen van lichamelijken arbeid.

Het Handelsblad is destijds zoo vriendelijk geweest de op schrift gestelde enthousiaste indrukken van mijn deelneming aan het Eerste Nederlandsche. Studenten-Werkkamp (1931) op te nemen.
Werkzaamheden in de maatschappij verhinderden mij, deel te nemen aan een van de volgende kampen. Dit jaar kon ik mij gelukkig niet geheel onbetuigd laten en kon ik aan een zakenreis verbinden een dag en een nacht overblijven op het Studenten-Werkkamp.
Het kwam zoo uit dat ik niet eerder dan tegen het vallen van den avond den fietstocht van Assen naar Diever, onder welke gemeente ‘de Uylenhorst’ – de boerderij waarop het kampement van het Studenten-Werkkamp is gevestigd – kon aanvaarden. Ik had mij al voorbereid op een nacht onder den blooten hemel; het was trouwens een mooie nacht.
Toch was het een uitkomst, dat ik een tot binnengaan lokkend Amerikaansch uitziend  ‘restaurant’ aan den weg binnenging, omdat deze daad mij in aanraking bracht met den eigenaar, den heer Punter, die terstond zich bereid verklaarde den weg te wijzen.
Intusschen kwamen we toch, ondanks de hindernissen, nog eerder in het kamp dan ik dacht ! Hoe heerlijk vredig en fantastisch mooi in den maneschijn lag de eenzame boerderij van het Werkkamp midden in de hei !
Het was inmiddels bij elven geworden; zoodat de meeste kampers reeds ter stal waren gegaan in den letterlijken zin des woords. Maar daar mijn komst verwacht werd, was er in het woonlokaal – waartoe de dorschkamer was gepromoveerd, terwijl de zolder erboven als slaapruimte voor de meisjes was ingericht – toch nog eenig vertier te bekennen, oergezellig had men die woonruimte gemaakt.
De brandende groote kaarsen, die zoo maar in een waschblik geplant waren, gaven aan dit eenvoudige witgekalkte lokaal met simpele schragen en banken, een bijna heilige stemming. Wat dennegroen en de groote dubbele tochtdeur droegen intusschen zeker bij tot deze wondere stemming. Maar per slot was het werkkamp – waarvoor de deelnemers het pension tegen kostprijs betaalden, dus nog geld moesten toebetalen inplaats van loon te ontvangen – niet begonnen om ‘sfeer’, maar om kameraadschappelijken handenarbeid in de buitenlucht.
Om vijf uur werd reveille geblazen. En tegen half zes was het heele kampement buiten. Het was Koninginnedag, en zoo werd de dag begonnen met het plechtig hijschen van de driekleur in tegenwoordigheid van alle kampers en onder het zingen van het Wilhelmus. Na deze plechtigheid fietsten dé jongens naar het werk. De meisjes zorgden inmiddels voor het ontbijt, dat ze twee uur later op het werk zouden brengen om het daar gezamenlijk met de jongens te nuttigen.
Het werk bestond dan in het aanleggen van een weg door de hei. Een uiterst klein gedeelte van een groot werkverschaffings project van Staatsboschbeheer voerden de studenten uit. Men was bezig met behulp van kipkarren zand te verplaatsen om de goede niveauhoogte te verkrijgen.
Het werk werd na een poosje voor een half uur onderbroken voor het gemeenschappelijke ontbijt met de meisjes op het werk.
En omdat het nu juist Koninginnedag was, werd daarna de gelegenheid benut om een eenzaam berkenboompje op het nieuwe pad te wijden – een berkenboompje dat men bij het uitkappen van het dennenbosch, waardoorheen het pad gemaakt werd, met opzet had laten staan – als ‘Wilhelminaberk’. Mr. R. S. s’Jacob, de leider van de derde etappe van het kamp, sprak bij deze wijding eenige toepasselijke woorden.
De ‘kampma’, de studente Janna de Keijzer, onthulde de gedenkplaat. Daarop gingen de meisjes weer terug naar het kampement; de jongens werkten voort totdat de dagtaak van 7 uur volbracht was, sneller dan we dachten. Hoe kon het ook anders ? Men werkte kameraadschappelijk en zag langzaam maar zeker het werk vorderen. Ligt hierin niet een groote voldoening ?
Het werken was ook mij weer best bevallen. Het is wel geen geroutineerde vakarbeid, maar er schuilt een merkwaardige voldoening in dit soort handenarbeid in de buitenlucht, waarbij men bij het doorbreken van de zonnewarmte steeds meer kleeren uitdoet en ten slotte ten minste bij goed warm weer met ontbloot bovenlijf werkt. Men voelt op die oogenblikken, dat sport goed beschouwd een surrogaat is voor de natuurlijke behoefte aan lichamelijken arbeid in de buitenlucht.
Het speet mij dan ook echt, dat ik niet enkele dagen weer student onder de studenten kon zijn. Student op zijn best. Want in het Studenten Werkkamp kent men geen groote politiek en geen studentenpolitiek.
De studentenvereeniging ‘Studiosi Iuvare Delectamur’ en het Nederlandsch Comité van de International Student Service hebben het kamp op touw gezet.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De journalist fietste van Assen naar Deever en vandaar via de Bosweg – met een tussenstop in Paviljoen Berkenheuvel – en de Olde Willemsweg naar ‘de Uilenhorst’ . Wel een flinke omweg, want hij had ook bij de Hoogersmilde die andere Bosweg af kunnen fietsen en dan de Olde Willemsweg kunnen nemen.

Abracadabra-293
Abracadabra-292

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Staatsbosbeheer, Student’nkaamp, Verdwenen object | Leave a comment

Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) (zie afbeelding 1) gemaakt op 21 november 2014.
In google.nl/maps is een afbeelding te vinden van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) (zie afbeelding 2), die gemaakt is in juni 2016. Op deze afbeelding 2 loopt de grens evenwijdig aan de sloot, die aan de linkerkant van de afbeelding is te zien, in de richting van de in 2016 nog bestaande Tilgröppe, die in de achtergrond langs de bosrand loopt. 
Greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII)
op de grens van de provincie Drente en de provincie Friesland en daarmee op de grens van de gemiente Deever stön op die doatum in de baarm van de weg deur de Olde Willem an de kaante van de Tilgröppe.
Dus op de foto ligt het zichtbare deel van de Olde Willemsweg in de provincie Fryslân.
Ook deze roestgevoelige gietijzeren greinspoal bevond zich op de datum dat de foto is gemaakt in een uitstekende staat van onderhoud. De greinspoal is helaas wel bereikbaar met een auto met een aanhangertje, waarop de grenspaal kan worden getild.
Op de greinspoal moet het wapen van de provincie Fryslân an de Freese kaante van de greinse zijn te zien en moet het wapen van de provincie Drente an de Drentse kaante van de greinse zijn te zien. Dat is bij greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXII) wel het geval.
De redactie zou bijzonder graag zien dat nadat de laatste menselijke bewoners uit dit aanstaande natuurcultureluurlandschap deur de Stoat bint wegeknoojd, dan deze asfaltweg wordt opgebroken en wordt veranderd in een soort van saandweg. De Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Asfalt Gelijk Van De Gemiente Deever hebben in het verleden te veel saandweeg’n opgeofferd aan het niet-duurzame snelle autoverkeer.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal | Leave a comment

Lest we forget – Opdat wee ut neet vurgeet

Op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever bevinden zich zeven oorlogsgraven van het Gemenebest. Hier liggen begraven de zeven bemanningsleden van een geallieerde bommenwerper- zes Canadezen en een Engelsman- die zijn gesneuveld op 22 november 1943, toen hun Halifax bommenwerper werd neergeschoten in de Olde Willem.
In een serie ansichtkaarten met als onderwerp ‘World War II Heroes – Lest we forget’ is van deze zeven oorlogsgraven bijgaand afgebeelde ansichtkaart uitgegeven, Het is jammer dat de tekst op de grafstenen niet leesbaar is.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst gemakshalve naar de betreffende gegevens in de webstee Tracesofwar.com.
De Engelse term ‘lest we forget’ in de linker bovenhoek van de ansichtkaart betekent in ut Deevers ‘opdat wee ut neet vurgeet’, in het Nederlands ‘opdat wij niet vergeten’. Dat is een mooi thema voor de jaarlijkse dodenherdenking op 4 mei.
Het is bij de redactie van ut Deevers Archief niet bekend wanneer en door wie de foto voor deze ansichtkaart is gemaakt. Wie van de zeer geachte bezoekers van ut Deevers Archief het weet, die mag het natuurlijk zeggen.

Abracadabra-1281

Posted in Ansichtkoate, Canadees’n, de Olde Willem, Kaarkhof Grönnegerweg, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Un braandtoor’n van boomstamm’m in de Olde Willem

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 10 december 1935 het navolgende bericht over de bouw van een brandtoren aan de Woaterse weg in de Olde Willem.

Diever, 9 december. Naar we vernemen wordt door het Staatsboschbeheer nabij de woning van den voorwerker Duin aan den weg van hier naar Wateren een uitkijktoren gebouwd. De toren zal voornamelijk bestemd worden als zogenaamde brandtoren doch ook in den zomer wel dienst doen als uitkijktoren voor de toeristen.

Op de fotobladzijde van de Leeuwarder Courant van dinsdag 17 december 1935 werd een foto van de bouw van een houten uitkijktoren in de Olde Willem getoond. 

Bij de foto is de volgende tekst opgenomen. Te Diever wordt uit stevige boomstammen een uitkijktoren gebouwd. Deze zal voornamelijk bestemd zijn als zogenaamde brandtoren, doch zal ook in den zomer dienst doen als uitkijktoren voor de toeristen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het lag voor de hand om in die tijd in de uitgestrekte aaneengesloten bossen in de gemiente Deever een houten brandtoren, beter gezegd een uitkijktoren voor de bosbrandwacht, te bouwen. In de buurt stonden immers genoeg geschikte dennebomen. De toren werd an de Woaterseweg achter de boswachterwoning in de Olde Willem gebouwd. De vraag is wel hoe het op de grond vervaardigde bouwwerk rechtop is gezet.

Posted in Braandtoor’n, de Olde Willem, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

In de oorlog voetballen op het Mastenveldje

Op 24 juli 1940 verscheen het volgende bericht in het Nieuwsblad van Friesland over een voetbalwedstrijd op het Mastenveldje aan de Bosweg

Voetbal. Wedstrijd te Diever. Diever. Op het Mastenveldje werd een voetbalmatch gespeeld tusschen jongens uit ons dorp en de in de werkkampen A en B te Dieverveld gehuisveste stadswerkloozen, welke door de stedelingen met 6-1 werd gewonnen.

Aantekeningen van de redactie van het Dievers Archief
Blijkbaar zijn de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Olde Willem ook na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in gebruik gebleven voor het huisvesten van werklozen uit de grote steden in het Westen van Nederland.
In het begin van 1941 werden de twee werkkampen als isoleerkamp en doorgangskamp voor joodse Nederlanders in gebruik genomen.
Op het weiland met de naam Mastenveldje (bestond deze veldnaam als in 1832 ?) naast het veentje met de naam Mastenveldje werd in die tijd en daarvoor ook al gevoetbald.

Posted in Ansichtkoate, Bosweg, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Voetbal, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Greinspoaltie 74 stiet ok bee de vurropte Tilgröppe

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) gemaakt op 21 november 2014. Dit greinspoaltie stond op de genoemde datum bij de toen nog bestaande Tilgröppe in de Olde Willem. Het greinspoaltie staat nog steeds op zijn oorspronkelijke plaats.
De redactie heeft de kleurenfoto voor afbeeldingen 2, 3, 4 en 5 van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) gemaakt op donderdag 22 november 2019.
Greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) staat op de grens van de gemiente Deever in de provincie Drente en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland en staat nu bij de vernielde Tilgröppe, daar waar de grens tussen greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) en greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) de vernielde Tilgröppe kruist. Zie afbeelding 2, waarop greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) op de achtergrond en greinspoaltie LXXIV (greinspoal tie74) op de voorgrond is te zien.
Dus greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) staat aan de Drentse kant van de vernielde Tilgröppe.
Ook dit roestgevoelige gietijzeren greinspoaltie bevindt zich in een uitstekende staat van onderhoud. Dit greinspoaltie is alleen te voet met waterdichte schoenen of op een bergfiets bereikbaar.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Tillegröppe | Leave a comment

Greinspoaltie 43 stiet bee de vurropte Tilgröppe

De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto voor afbeelding 1 van greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) gemaakt op 21 november 2014 bij de Tilgröppe in de Olde Willem. De Stoat had de Tilgröppe op die datum nog niet vernield.
De redactie heeft de kleurenfoto voor afbeeldingen 2, 3, 4 en 5 van greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) gemaakt op donderdag 22 november 2019 vlak bij de vurropte Tilgröppe in de Olde Willem. De Stoat had de Tilgröppe op die datum al een tijdje vernield.
Greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) staat op zijn oorspronkelijke plaats op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Frysân, daar waar de grens vanuit het noordwesten gezien een knik van ongeveer vijfenveertig graden maakt in de richting van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74).
Greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) staat op korte afstand van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74). Op afbeelding 2 is greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) nog net rechtsboven te zien.
Deze twee greinspoalties staan aan weerszijden van wat vroeger de Tilgröppe was en markeren het stukje grens tussen twee bijna haaks op elkaar staande grensdelen. Tussen greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) en greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) ligt nu wat nu nog over is van de vurropte Tilgröppe.
Ook dit roestgevoelige gietijzeren greinspoaltie bevindt zich in een uitstekende staat van onderhoud. Het greinspoaltie is alleen te voet via een weiland bereikbaar.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Tillegröppe | Leave a comment

Canon van de gemiente Deever

Volgens de Canon van Westenveld geeft de canon antwoord op de vraag: ‘Wat zijn de belangrijkste onderwerpen uit de geschiedenis van deze gemeente’. Het aantal onderwerpen in een canon is in principe niet begrensd.
In deze Canon van de gemiente Deever van de redactie van het Deevers Archief zijn ook onderwerpen uit de Canon van Westenveld opgenomen.
In een volgende versis van deze Canon van de gemiente Deever zal deze worden uitgebreid en zullen de onderwerpen beetje bij beetje van een passende tekst worden voorzien.
De bezoeker van het Deevers Archief wordt van harte uitgenodigd onderwerpen en inhoud aan te dragen voor de Canon van de gemiente Diever.

– Archeologische vindplaatsen
– Brink van Deever
– Esdorp Deever
– Hunnebed D52 op de Stienakkers an de Grönnegerweg bee’j Deever
– Kluften van Wapse
– Professor dr. Albert Egges van Giffen
– Kerk op de Brink van Deever
– Kunst in de gemeente Deever
– Bisschoppelijke hof bij Kalteren
– De Baarg van Wittelte
– Dieverder dingspil
– Boermarken in de gemiente Deever
– Ruilverkaveling in de gemiente Deever
– Reformatie in de gemiente Deever
– Afscheiding in de gemiente Deever
– Schultehuis van Deever
– Amsterdamse veencompagnie
– Drentsche Hoofdvaart
– De weg langs de Vaart
– Saksische boerderij
– Stichting Maatschappij van Weldadigheid
– Molens van Deever
– Molen van Wapse
– Gemeentehuizen in Deever
– Medische zorg
– Scholen in de gemiente Deever
– Foto’s van Jan Boneschanser
– Zuivelfabrieken in de gemiente Deever
– Ontginning van woeste gronden
– mr. Albertus Christiaan van Daalen
– Landgoed Berkenheuvel
– Johannes Fransiscus de Ruiter de Wildt
– Lodewijk Guillaume Verwer
– Zorgvlied
– Rijkswerkkampen Diever A en Diever B
– Joden in de gemiente Deever
– Tweede Wereldoorlog
– Onderduikershol
– Sporen van de Tweede Wereldoorlog
– Openluchtspel
– Kalkovens an de Deeverbrogge
– Nationaal park Drents-Friese Wold
– Veldnamen

Posted in Albert Egges van Giffen, Canon van de gemiente Deever, de Olde Willem, Eup’mlogtspel, Gemiente Deever, Hunnebedde D52, Landgoed Berkenheuvel, Skultehuus, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment