Category Archives: Deeverse sluus

De bau van ut Deeverse skut an de Deeverse brogge

In het ‘Verslag van Gedeputeerde Staten aan de Staten der Provincie Drente uitgebragt in hunne zomervergadering van julij 1880’ verscheen op de bladzijden 118 en 119 het volgende verslag van de bouw van het nieuwe Deeverse skut an de Deeverse brogge. Zie het afgebeelde bericht in afbeelding 9.

Ter vervanging van de bestaande houten Dieverschutsluis werd, op ongeveer 235 meter benedenwaarts daarvan en nadat daarvoor de noodige gronden door het rijk waren aangekocht, eene steenen schutsluis gebouwd en eene ten behoeve daarvan afgegraven afsnijding van het kanaal, welk boven de nieuwe sluis 234,50 meter en daar beneden 174 meter lang is.
De nieuwe sluis is wijd in doorvaart  6 meter; de bovenslagdrempel ligt op 2 meter, de benedenslagdrempel op 2.72 meter beneden de tegenwoordige kanaalpeilen; de schutlengte bedraagt 27,50 meter. De sluis bestaat uit een gemetseld boven- en benedenhoofd, onderling vereenigd door schutkolkmuren van bazalt.
Door den bouw dezer sluis is het peil op het pand Haar-Dieversluis reeds dadelijk 0,33 meter verlaagd, terwijl de benedenslagdrempel 0,72 meter lager is gelegd dan naar het bestaande beneden kanaalpeil gevorderd wordt, opdat na verdieping van het pand beneden de sluis de volgende of Witteltersluis kan vervallen en de beide kanaalpanden Diever-Witteltersluis en Witteltersluis-Uffeltersluis tot één pand Dieversluis-Uffeltersluis kunnen vereenigd worden. Behalve de vermindering van het getal sluizen, die hiervan het gevolg zijn, zal dan ook het verval tusschen de verschillende panden ongeveer hetzelfde kunnen worden. Bij de nieuwe sluis bedraagt het dan 2,05 meter.
Bij de sluis is eene woning voor den sluiswachter gebouwd. Voorts is boven de sluis eene ruime lig- en losplaats voor schepen en een opslagplaats gemaakt, waartoe het verlaten deel van het kanaal gedeeltelijk werd gedempt, terwijl dit overigens werd ingerigt tot afleiding van hoog oppervlakwater door een gemetselde duiker met een schuif aan het boveneind en een brug met steenen landhoofden en ijzeren liggers over het benedeneind te bouwen.
De oude Dieversluis werd voor het laatst op 9 Augustus tot schutten gebruikt en vervolgens, terwijl de scheepvaart tijdelijk gesloten was, geheel afgebroken en opgeruimd. Van de afbraak werd eene beschoeijing langs de losplaats gemaakt.
Den 4 October werd met de nieuwe sluis het eerst geschut en deze voor de scheepvaart in gebruik gesteld.
De uitvoering der voormelde werken werd aanbesteed voor fl. 91.700,-; de onteigeningen vorderden eene uitgaaf van ruim fl. 1.481,-

De fotograaf Freiherr Friedrich Julius von Kolkow uit De Stad Groningen heeft tijdens de bouw van ut Deeverse skut an de Deeverbrogge in 1879-1880 in opdracht van de Rijkswaterstaat een serie fraaie foto’s gemaakt . De fotograaf was zo verstandig bij elke foto de opnamedatum te vermelden. De hier afgebeelde serie foto’s (afbeeldingen 1 tot en met 9 is aanwezig in de fotocollectie Rijkswaterstaat van het Nationaal Archief in ‘s Gravenhage.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde negen foto’s ook ten zeerste bewonderen op de bladzijden 305 tot en met 307 van het boek ‘Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever’ van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat kilo’s zware papieren boekwerk zijn of dat papieren boek bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde negen foto’s ook ten zeerste bewonderen op de bladzijden 188 tot en met 193 van het boek ‘An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’ van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat kilo’s zware papieren boekwerk zijn of dat papieren boek bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van het heiwerk ten behoeve van de bouw van de nieuwe Deeverse sluus gemaakt op 31 mei 1879.

Afbeelding 2
Freiherr Freiherr Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van de bouw van de Deeverse sluus gemaakt op 28 juni 1879. De grote vraag is waar de machine, die rechts boven op de hier afgebeelde foto voor werd gebruikt.

Afbeelding 3
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van de bouw van de nieuwe Deeverse sluus gemaakt op 28 juni 1879

Afbeelding 4
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto van de bouw van de nieuwe Deeverse sluus gemaakt op 25 juli 1879.

Afbeelding 5
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 3 oktober 1879. . De aannemer is bezig met het inhangen van de houten sluisdeuren. 

Afbeelding 6
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 3 oktober 1879. De aannemer is bezig met het inhangen van de houten sluisdeuren. Aan de linkerkant van de foto is de in aanbouw zijnde opslagplaats te zien.


Afbeelding 7
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 23 juni 1880.
Op de foto is de Deeverse sluus in de richting van de Deeverse brogge te zien. Aan de linkerkant is de woning van de sluiswachter te zien. Achter de sluiswachterswoning is een opslagloods te zien. In de verte is de Deeverse brogge waar te nemen.


Afbeelding 8
Freiherr Friedrich Julius von Kolkow, photograaf van Zijne Majesteit de Koning, heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 23 juni 1880.
Op de foto is de Deeverse sluus in de richting van de Oll’ndeeverse brogge te zien.
Aan de rechterkant van de foto is de opslagloods te zien. Links achter deze opslagloods is de woning van de sluiswachter te zien.
Volgens het verslag werd op 4 oktober 1880 voor het eerst met de nieuwe sluis geschut en werd deze voor de scheepvaart in gebruik gesteld. Maar fotograaf Freiherr Friedrich Julius von Kolkow fotografeerde reeds op 23 juni 1880 het binnenzeilen van een dekschiptjalkje vanuit het benedenpand in de sluis.
Dus ergens klopt iets niet in het vastleggen van datums.
De redactie denkt wel dat de door Friedrich Julius von Kolkow vermelde datum van 23 juni 1880 juist is, want op die dag maakte hij ook twee foto’s van het slopen van de Witteler sluis.
Maar hoe kan een vrachtschip via het benedenpand naar de Deeverse sluis zijn gevaren, terwijl de doorvaart vanwege het slopen van de Witteler sluis was gestremd ?
Wellicht is het dekschiptjalkje eerst van het bovenpand naar het benedenpand geschut en vervolgens van het benedenpand naar het bovenpand. Dus het wel zal zo zijn geweest dat eerst een paar proefschutten zijn gedaan, waarna pas op 4 oktober 1880 de sluis officieel in gebruik is gesteld, waarna de genodigden in een genoeglijk samenzijn in het café-logement an de Deeverbrogge een hapje aten, een paar stevige kejakkies dronken, dikke sigaren rookten of een pruim tabak kauwden..


Afbeelding 9
Bladzijde 118 en 119 van het ‘Verslag van Gedeputeerde Staten aan de Staten der Provincie Drente uitgebragt in hunne zomervergadering van julij 1880’

Posted in An de Deeverbrogge, An de Deeverse sluus, Deeverse brogge, Deeverse sluus | Leave a comment

Veul heil en seeg’n in 1906

In het onvolprezen populair-niet-wetenschappelijke bladerboek ‘An de Brogge. Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’ (het boek is merkwaardig genoeg niet voorzien van een ISBN-nummer), dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, in 2015 heeft uitgegeven ter gelegenheid van haar 20-jarige bestaan, is enige aandacht besteed aan het huis van den opzichter van den Waterstaat bee de sluus an de Deeverbrogge.
De navolgende tekst moet beschouwd worden als een mineure en bescheiden aanvulling op het hiervoor vermelde bladerboek. In het bladerboek ‘An de Brogge’ is op bladzijde 27 bijgaande afbeelding zonder enige uitleg opgenomen.

Cornelis Leendert Dalebout is geboren op 21 juni 1874 te Goedereede op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee als zoon van Hendrik Dalebout, die was opzichter van den Waterstaat, en Pieternella van Beveren. Cornelis Leendert Dalebout trouwde op 14 augustus 1902 op 28-jarige leeftijd in Arnhem met de 27-jarige Anna Agatha Christina Rothfusz. Cornelis Leendert Dalebout is niet oud geworden. Hij is op 57-jarige leeftijd op 5 juni 1932 in Haarlem overleden. Zijn vrouw is op 78-jarige leeftijd op 24 juli 1953 in Arnhem overleden.

Rijksopzichter Cornelis Leendert Dalebout werd met ingang van 1 november 1905 overgeplaatst van de standplaats Wieringen naar de standplaats an de Deeversluus. In het ‘Vliegend blaadje: Nieuws- en advertentiebode voor Den Helder’ (hoe vind je zo’n blaadje) verscheen op 21 oktober 1905 het navolgende berichtje onder de korte berichten van het eiland Wieringen:
De heer C.L. Dalebout, opzichter van den Waterstaat alhier is met ingang van 1 november aanstaande overgeplaatst naar Dieverbrug in Drenthe.

Het echtpaar Dalebout kwam te wonen in het huis van den opzichter van den Waterstaat bee’j de sluus an de Deeverbrogge. De Drentsche Hoofdvaart en de weg langs de vaart (de Riekseweg) waren toen in beheer bij de Rijkswaterstaat. Het huis van de opzichter werd gebouwd in 1903. Cornelis Leendert Dalebout heeft dat huis op bijgaande ansichtkaart met de titel Sluis te Dieverbrug aangegeven met een pijl met daarbij de tekst ‘Onze woning’. In het huis bee’j de sluus werd op 25 april 1908 Johanna Maria Dalebout geboren. Wie hebben van 1903 tot 1 november 1905 in het nieuw gebouwde huis gewoond ?

Aan het einde van 1905 stuurde Cornelis Leendert Dalebout bijgaande ansichtkaart (deze is als topstuk opgenomen in het Deevers Archief) bij wijze van nieuwjaarskaart naar den heer A. Dijkshoorn in het buurtschap Belt op het eiland Wieringen in Noord-Holland. De kaart  met de fraaie afbeelding is bij verzending gestempeld in het postkantoor an de Deeverbrogge en is bij ontvangst op 1 januari 1906 op het postkantoor van Wieringen nog een keer gestempeld.
In die tijd mocht de adreskant van een briefkaart nog niet worden beschreven. Op de voorkant van de kaart was daarom onder de afbeelding ruimte voor een korte tekst uitgespaard, waar Cornelis Leendert Dalebout gebruik van heeft gemaakt. Dat maakt deze kaart nog fraaier. Het volgende bericht is op de voorkant te lezen:
Waarde familie Dijkshoorn,
Met de Uwen onze beste wenschen bij de intrede van 1906. Wij hopen dat het U in alle opzichten naar wensen moge gaan. Het begint hier zachtjes aan te wennen.
Onze groeten, Dalebout

Cornelis Leendert Dalebout kreeg bijna meteen na zijn begin als opzichter van de Waterstaat an de Deeverbrogge te maken met het toezicht op een voor die tijd stevige klus. Het Nieuwsblad van het Noorden schrijft daarover op 21 april 1906 het volgende bericht:
Op Woensdag 6 mei, des voormiddags om 11½ uur, zal aan het gebouw voor het Provinciaal Bestuur te Assen, worden aanbesteed: Het aanbrengen van voorzieningen aan de draaipijlers van de drie draaibruggen over de Drentsche Hoofdvaart, genaamd de Geeuwenbrug, de Dieverbrug en de Oude Dieverbrug, het afbreken van een der landhoofden en het daarvoor in de plaats maken van een aanbrug met een ijzeren juk en gemetseld landhoofd voor elk dezer bruggen; een en ander behoorende tot de werken van de Drentsche Hoofdvaart. Raming f. 9070. Het bestek ligt na 25 April ter inzage aan de lokalen der provinciale besturen, en is voorts, op franco aanvrage, tegen betaling te bekomen bij de firma Gebroeders van Cleef te ’s Gravenhage. Nadere inlichtingen zijn te bekomen bij den hoofdingenieur-directeur jonkheer De Jong van Beek en Donk te Zwolle, bij den ingenieur du Croix te Assen en bij den opzichter Dalebout te Dieverbrug. De nota van inlichtingen ligt op 3, 4 en 5 mei ter inzage bij den ingenieur van den Waterstaat du Croix te Assen.

De fraaie horizontaal draaibare Deeverbrogge is op bijgaande afbeelding op de voorgrond te zien. Aan de rechterkant is achter de leilinden het witte café-logement van Sjoert Benthem te zien. Links daarvan is de opslagloods van Sjoert Benthem te zien. Links naast de loods is achter de leilinden het huis van de brugwachter te zien.
Het is drok an de Deeverbrogge  Voor het café-logement ligt de snikke van Sjoert Benthem afgemeerd. Voor de löswal liggen vrachtschepen. Op de löswal staat een grote wagen bij een vrachtschip, waar mannen bezig zijn met het laden of het lossen van het schip. Zijn ze bezig met het lossen van törf  ? Tussen de masten van de schepen is het huis van den opzichter van den Waterstaat te zien. Dit pand bee de sluus bestaat nog steeds.

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de woning van den opzichter van den Waterstaat bee’j de sluus an de Deeverbrogge gemaakt op 23 oktober 2012 gemaakt. In het pand was toen nog visrestaurant ‘Huis aan de Dieversluis’ gevestigd.

Abracadabra-1621Abracadabra-1624Abracadabra-1622
Abracadabra-1623

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus, Löswal, Scheepvaart, Topstuk | Leave a comment

De gemaèl’n bee de Deeverse sluus

De maker van de foto voor de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart met witte rand stond voor het maken van de foto beneden de Deeverse sluus an de Dwingeler kaante van de voat. De foto zal in de zomer van 1955 zijn gemaakt, want de kaart is in augustus 1955 uitgegeven. De redactie weet niet wie de uitgever van de hier afgebeelde ansichtkaart is. De redactie heeft het vermoeden dat de kaart in hotel Blok an de Deeverbrogge te koop was. Want wijlen mevrouw Margje Blok-Buiten, de weduwe van hotelhouder Jan Blok, was in het bezit van een exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart. Jan Blok is geboren op 8 augustus 1920. Hij is overleden op 18 september 1985. Hij is begraven op de kaarkhof van Neejevene. Margje Buiten is geboren op 11 februari 1921. Zij is overleden op 20 maart 2012. Zij is begraven op de kaarkhof van Neejevene.
Bij de sluis staat het huis van sluiswachter Hendrik Warries. Dat huis is heden ten dage niet meer aanwezig. Boven de sluis is in de verte hotel Blok te zien. In 1955 bevond zich boven het stroomkanaal van de in 1925 gebouwde gemalen nog een loopbruggetje. Dat bruggetje is heden ten dage niet meer aanwezig.
De redactie heeft ter illustratie enige afbeeldingen van recent gemaakte kleurenfoto’s van de gemalen toegevoegd.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Afbeelding 4
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse sluus, Verdwenen object | Leave a comment

An de Deeverse brogge en an de Deeverse sluus

De redactie van ut Deevers Archief heeft de drie bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt an de Deeverse brogge en an de Deeverse sluus in de middag van vrijdag 18 november 2022. Het was die middag nogal een beetje vochtig in de lucht, geen ideaal weer voor het maken van mooie scherpe foto’s. Ech wè, moar tog. Maar toch wil de redactie deze drie kleurenfoto’s niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief. Dit soort kleurenfoto’s wint aan historische waarde voordat je het in de gaten hebt.


Posted in An de Deeverbrogge, An de Deeverse sluus, Deeverse brogge, Deeverse sluus | Leave a comment

Olde fotoos van ut gemaèl bee de Deeverse sluus

De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief bijgaande afbeelding van twee oude foto’s van werkzaamheden bij het gemaal bee de Deeverse sluus in de Dreinse Heufdvoat niet onthouden.
Volgens gegevens van het Drents Archief is de joodse fotograaf Jozeph Meijer de maker van de twee afgebeelde foto’s. Hij is geboren op 3 maart 1871 in de stad Grönning (Groningen) en is overleden op 8 januari 1924 in Möppel (Meppel). Volgens gegevens van het Drents Archief zijn de twee foto’s gemaakt op 1 april 1925, dat is bijna honderd jaar geleden.
Arbeiders van aannemer J. Bolt uit Zuidbroek zijn bezig met het stempelen van de oevervoorziening van het stroomkanaal in het kader van het bouwen van een bemalingsinrichting bee de Deeverse sluus.
De op 8 januari 1924 overleden fotograaf Jozeph Meijer kan niet de maker van de twee hier afgebeelde foto’s zijn, want het bouwen van een bemalingsinrichting bee de Deeverse sluus is pas begin augustus 1924 gegund aan aannemer J. Bolt. Zie afbeelding 3. De redactie zou graag willen weten wie dan wel de maker van de twee foto’s is.
Aan de onderkant van afbeelding 1 is heel mooi de schaduw van de fotograaf en zijn fototoestel op een driepoot te zien. De fotograaf gebruikte glasplaatnegatieven voor het maken van de foto’s. Dat is met name bij afbeelding 1 te zien aan de blauwachtige gloed aan de linker en de rechter onderkant.
Bij afbeelding 1 is achter de directiekeet de Deeverse sluus te zien en de woning van de sluiswachter. De woning van de sluiswachter is afgebroken (wanneer ?). Rechts achter de mannen bij de directiekeet is de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat te zien. De woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat bestaat nog steeds.
Let bij afbeelding 2 ook op de hond die aan de linker bovenkant is te zien. De personen op afbeelding 2 zijn niet bekend. Wellicht is de dikke man met bolhoed (en sigaar ?) de opzichter van de Rijkswaterstaat.

Afbeelding 1
Deze foto (nummer DA9051059) is aanwezig in de collectie Rijkswaterstaat van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 2
Deze foto (nummer DA9051057) is aanwezig in de collectie Rijkswaterstaat van het Drents Archief in Assen.

Afbeelding 3
Bericht in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 2 augustus 1924.

Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto van het gemaal met stroomkanaal bij de Deeverse sluus gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto van het gemaal met stroomkanaal bij de Deeverse sluus gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Posted in Deeverse sluus | Leave a comment

De Deeverse sluus vrog in de mörn

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de Deeverse sluus vlak bee de Deeverse brogge vroeg in de ochtend van 2 januari 2017 gemaakt. Het had die ochtend een beetje gesneeuwd. Echt wel.
Het is bepaald niet de gewoonte van de voorkant van het niet te stuiten gelijk, gevestigd in de luxe kantoortuinen en luxe kantoorparken in het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever, in de publieke ruimte zitbankjes, zoals nog net één aan de rechterkant van de afgebeelde foto is te zien, met publieksgeld te betalen. De kans is bijzonder groot dat het ook hier een gesponsord exemplaar betreft.

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse sluus, Dreinse Heufdvoat | Leave a comment

Ut neeje Deeverse skut an de Deeverse brogge

In de Nederlandsche Staatscourant van 4 januari 1878 verscheen de volgende wet tot onteigening van eigendommen in de gemiente Dwingel voor de bouw van een nieuwe Deeverse sluus in de Drentse Hoofdvaart.

Staatsblad nummer 221.

Wet van den 9den December 1877, tot onteigening van eigendommen in de gemeente Dwingelo, ten behoeve van den bouw eener nieuwe sluis op de Drentsche Hoofdvaart.

Wij Willem III, bij de gratie Gods, koning der Nederlanden, prins van Oranje-Nassau, groot-hertog van Luxemburg, enzovoort, enzovoort, enzovoort.
Allen, die deze zullen zien of hooren lezen, salut ! doen te weten:
Alzoo wij in overweging genomen hebben, dat het maken van eene nieuwe sluis op de Drentsche Hoofdvaart, ter vervanging van de bestaande Dieversluis, in het algemeen belang noodig is;
Gelet op de wet van 28 augustus 1851 (Staatsblad nummer 125);
Zoo is het, dat wij, den Raad van State gehoord en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk wij goedvinden en verstaan bij deze:
Eenig artikel.
Wij verklaren, dat het algemeen nut de onteigening vordert, ten name van den Staat, van eigendommen in de gemeente Dwingelo, benoodigd voor het maken eener afsnijding in de Drentsche Hoofdvaart, ten einde eene nieuwe sluis op die vaart ter vervanging van de bestaande Dieversluis te bouwen.
Lasten en bevelen, dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst, en dat alle ministeriële departementen, autoriteiten, collegien en ambtenaren, wiens zulks aangaat, aan de naauwkeurige uitvoering de hand zullen houden.
Gegeven te ’s Gravenhage, den 9den december 1877.
Willem.
De minister van waterstaat, handel en nijverheid, Tak van Poortvliet.
Uitgegeven den vier en twintigsten december 1877.
De minister van justitie, H.J. Smidt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Willem is koning Willem III.
In de tekst van de wet is Dwingel gelukkig in het Nederlands geschreven zoals het hoort: Dwingelo. En niet zoals het niet hoort: Dwingeloo.
Het oude Deeverse skut lag dichter an de Deeverse brogge dan het nieuw te bouwen Deeverse skut. Het nieuwe Deeverse skut is in 1879-1880 gebouwd. Op de afbeeldingen van een detail van topografische kaarten is de situatie an de Deeverse brogge voor en na de bouw van het nieuwe Deeverse skut te zien, alsmede de situatie in 2020.
De redactie heeft eveneens uitgezocht van wie in 1877 een stuk grond werd onteigend in het belang van het algemeen, maar kon zo gauw het betreffende documentje niet vinden. De redactie moet dat documentje te zijn er tijd nog toevoegen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Situatie an de Deeverse brogge met de oude schutsluis vlak bij de brug in 1878.

Afbeelding 3
Situatie an de Deeverse brogge met de nieuwe schutsluis in 1880

Afbeelding 4
Situatie an de Deeverse brogge met de schutsluis en de jachthaven (blijkbaar geen passantenhaven) in 2020.

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse sluus | Leave a comment

De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn als afbeeldingen 26, 27 en 28 respectievelijk een ansichtkaart van de aankomst van de stoomboot an de Deeverbrogge (afbeelding 1), een ansichtkaart van de stoomboot bij de aanlegplaats aan de Deeverbrogge (afbeelding 2) en een ansichtkaart van het vertrek van de stoomboot bij de Deeverse Sluus (afbeelding 3) opgenomen. De drie ansichtkaarten zijn niet omstreeks 1914 verstuurd, maar in de periode 1907-1909. In de tekst bij de drie afgebeelde ansichtkaarten is enige aandacht besteed aan de stoombootdienst van de Drentsche Stoombootmaatschappij door de Drentse Hoofdvaart. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen, zie afbeelding 4.

26, 27 en 28 – Dieverbrug – Aankomst, aanlegplaats en vertrek van de stoomboot – 1914
De Drentsche Stoomboot Maatschappij uit Meppel onderhield in die tijd eene schroefstoombootdienst tusschen Assen en Zwolle door de Drentsche Hoofdvaart, het Meppelerdiep en het Zwartewater, vice versa.
Dagelijks, behalve op zondag, vertrok ’s morgens om zeven uur één boot vanuit de ligplaats in de Kolk te Assen en één vanuit de ligplaats bij het Roodetorenplein in Zwolle. De boten hadden een capaciteit van ten minste tachtig zitplaatsen. Deze kwamen ’s middags om vijf uur op hun plaats van bestemming aan.
De gelegenheden tot het opnemen en aflaten van reizigers en goederen waren Assen, Veenhoop, Dieverbrug, Havelte, Meppel, Zwartsluis en Hasselt, alsmede diverse andere sluizen en bruggen in de vaarroute, zoals het Haarschut, de Geeuwenbrug en de Wittelterbrug.
Aan de Dieverbrug werd aangelegd bij café Sjoert Benthem. De Asser boot kwam daar om ongeveer elf uur ’s morgens aan, de Zwolse boot arriveerde om ongeveer één uur ’s middags.

Aantekening van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie weet niet of de stoomboot die de Brogge passeert en de stoomboot die is aangelegd bij café-logement Sjoert Benthem ook de stoomboot met de naam Assen II, die te zien is bij het uitvaren van de Deeverse sluus, is. De redactie heeft het vermoeden dat dit niet het geval is.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeelding 1 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 20 en als donderslag bij heldere hemel ook nog een keer op bladzijde 238 van de in 2014 verschenen onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’, dat is samengesteld door een groep Broggers (Bruggers, Deeverbroggers, Dieverbruggers, Dieverbruggenaren, Dieverbruggenoten) en is uitgegeven door de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerk zijn of dat papieren boekwerk bij iemand in kunnen zien. De redactie vraag zich al jaren af waarom de afbeeldingen 2 en 3 niet zijn opgenomen in de onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf enige kleurenfoto’s van de huidige situatie an de Brogge en an de Deeverse Sluus aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1
De hier afgebeelde ansichtkaart is op 3 september 1909 verzonden.


Afbeelding 2
De hier afgebeelde ansichtkaart van de aanlegplaats en het kantoor van de Drentse Stoomboot Maatschappij an de Brogge is op 2 januari 1907 door caféhouder Sjoert Bentem en zijn echtgenote Grietje Merk verstuurd.


Afbeelding 3
De hier afgebeelde ansichtkaart is in 1907 verzonden. Aan de rechterkant staat de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat. Bij de sluis staat de woning van de sluiswachter. In die tijd was de sluiswachter ook nog een beetje boer, gelet op de stalraampjes in de zijgevel van het huis.

Afbeelding 4

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus, Diever, ie bint 't wel ..., Scheepvaart, Vervoer | Leave a comment

Ansichtkoate mit de groet’n van de Deeverbrogge

Café- en logementhouder Sjoert Benthem is de uitgever en verkoper van deze in 1910 verstuurde fraaie ansichtkaart met vijf kleine afbeeldingen van objecten/onderwerpen an de Deeverbrogge. De kaart is gedrukt bij Riezebos in Ede.
Van elk van de vijf objecten/onderwerpen heeft Sjoert Benthem gelukkig ook een ‘gewone’ ansichtkaart uitgegeven en verkocht.
De redactie van ut Deevers Archief toont van drie van deze ansichtkaarten al een afbeelding en zal bij gelegenheid van de andere twee ansichtkaarten ook een afbeelding tonen.
Zie de afbeelding van de ansichtkaart van de Opzichterswoning an de Deeversluus.
Zie de afbeelding van de ansichtkaart met de stoomboot Assen-Zwolle.
Zie de afbeelding van de ansichtkaart van Hôtel S. Benthem.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Café Sjoert Benthem, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus | Leave a comment

Un holt’n dekskiptjalkie bee de Deeverse sluus

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 11 een zwart-wit ansichtkaart van de Deeverse sluus opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1906 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer aandacht besteed aan de totstandkoming van de nieuwe Deeverse schutsluis in 1878-1879. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

11 – Dieverbrug – Dieverder schutsluis – 1906
In 1878 was voor het eerst geld gereserveerd op de begroting van het Departement van Waterstaat, Handel en Nijverheid voor de bouw van een stenen sluis ter vervanging van de houten Dieverschutsluis op de Drentsche Hoofdvaart. De nieuwe schutsluis
kwam ongeveer tweehonderd meter ten zuidwesten van de oude sluis te liggen en kwam daardoor in zijn geheel in de gemeente Dwingeloo te liggen.
Na aankoop van de benodigde gronden in het voorjaar van 1878 vond op 27 december 1878 de aanbesteding plaats. Alle inschrijvers zaten echter ver boven de raming, zodat op 31 januari 1879 een herbesteding plaats vond. Het werk werd toen voor 91700 gulden gegund aan Peter Rijnders, aannemer te Valkenswaard.
Het werk bestond uit het maken van een stenen schutsluis, het maken van een afsnijding in de bocht beneden de houten sluis, het gedeeltelijk dempen, verbreden en verdiepen van het bestaande kanaal voor een stroomkanaal en een loswal, het bouwen van een stenen duiker, het bouwen van een ijzeren brug over het stroomkanaal, het bouwen van een sluiswachterswoning, het
opruimen van de houten schutsluis en het maken van een beschoeiing langs de loswal.
Voor het opruimen van de oude sluis en het afdammen van het te verlaten gedeelte moest de vaart een korte periode worden afgesloten. Op 6 oktober 1879 kon de Commissaris des Konings aan de Minister van Verkeer, Handel en Nijverheid melden dat op 4 oktober voor het eerst door de nieuwe sluis was geschut.
Op de foto boomt een schipper zijn houten dekschiptjalkje uit de stenen sluis in de richting van de Dieverbrug. De woning van de schippersfamilie bevindt zich onder het niet verhoogde achterdek.
Recht achter het schip is links de sluiswachterswoning en rechts de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de dag dat de foto in 1906 werd gemaakt, waaide het -aan het wateroppervlak te zien- blijkbaar te weinig om te zeilen van het schip te kunnen hijsen.
De in de tekst genoemde Commissaris van koning Willem III was de heer Van Kuijk.

Het dekschiptjalkje of de dektjalk is geen echt scheepstype, maar een tjalk zonder roef
De redactie heeft de kleurenfoto op 2 januari 2017 gemaakt. Het was die ochtend omstreeks 9.00 uur bij de opkomende zon nagenoeg windstil. De op de kleurenfoto zichtbare wit geverfde ruime erker was in 1906 nog niet aan de opzichterswoning gebouwd.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart met de titel ‘Gezicht op de Sluis’ ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 40 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

abracadabra-547
abracadabra-548

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse sluus, Diever, ie bint 't wel ..., Scheepvaart, Verkeer en vervoer | Leave a comment

Vervanging van de Deeverse sluus

In het Algemeen Handelsblad van 14 april 1878 verscheen het navolgende bericht over het koninklijk besluit inzake het vervangen van de Deeverse sluus.

Besluiten en benoemingen
Bij koninklijk besluit van 7 dezer is bepaald dat ten behoeve van het maken eener afsnijding in de Drentsche Hoofdvaart, ten einde eene nieuwe sluis op die vaart ter vervanging van de bestaande Dieversluis te bouwen, ten algemeenen nutte, in het publiek belang en ten name van den Staat, ter uitvoering der wet van 9 December 1877, onteigend zullen worden eenige eigendommen, aangeduid in het plan en de kaarten, die op de secretarie der gemeente Dwingelo ter openbare inzage hebben gelegen.

In de krant De Tijd van 14 april 1878 verscheen het volgende korte bericht.

Aanwijzing van de te onteigenen percelen
De Staats-Courant bevat de aanwijzing der perceelen, welke onteigend moeten worden ten behoove van het maken van eene nieuwe sluis op de Drentsche Hoofdvaart, ter vervanging van de bestaande Dieversluis.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De Deeversesluus was in 1878 aan vervanging toe. Steeds 
meer en grotere  vrachtschepen voeren door de vaart. De Deeversesluus lag in de gemeente Dwingel, vandaar dat de betreffende documenten op de secretarie van het gemeentehuis in Dwingel ter openbare inzage lagen. Of in Deever en Dwingel vóór het koninklijk besluit ook allerlei inspraakprocedures zijn doorlopen, dat is bij de redactie niet bekend. De sluus die in de gemiente Dwingel lag, had merkwaardigerwijs niet de naam Dwingelersluus, maar de naam Deeversesluus.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 31 juli 2018 gemaakt. De redactie weet niet of de sluisdeuren van de Deeversesluus aan de kant van het benedenpand uit 1879 dateren, waarschijnlijk niet, maar de versleten deuren zien er wel steeds ecologischer en schilderachtiger uit. Hopeliijk worden deze versleten houten deuren nog lang niet vervangen en hopelijk groeien steeds meer planten op en aan deze deuren, da’s ech wè ecologischer en schilderachtiger.

 

Posted in An de Deeverbrogge, Boek An de Brogge, Deeverse sluus, Economie, Scheepvaart | Leave a comment

An de Deeverse sluus an de Deeverbrogge

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over een fragment uit het verleden van de Deeverse sluus gepubliceerd bij afbeelding 53 van een zwart-wit ansichtkaart uit ± 1929. Voor de volledigheid is in dit bericht de betreffende bladzijde uit het genoemde fotoboekje als afbeelding opgenomen. 

53 – Dieverbrug – Bij de Dieversluis – ± 1929
Door de drukke scheepvaart was het waterpeil in de Drentsche Hoofdvaart lange tijd moeilijk te handhaven. Daar kwam op maandag 10 november 1925 met het in bedrijf stellen van de nieuwe electrische gemalen bij de Paradijs-, Havelter-, Uffelter, Diever-, Haar- en Veenesluis drastisch verandering in.
Een krantebericht meldt daarover het volgende:
Het heeft zeer veel moeite gekost het zoo ver te krijgen. Ongeveer een jaar is nodig geweest om deze veelomvattende bouwwerken met toeleidingskanalen, stortebedden, grondwerken, enzovoort te voltooien……….
De gemalen zijn er en de opening ervan, mag een voor Drenthe zeer gewichtige gebeurtenis genoemd worden. Al is er op den openingsdag geen feest gevierd, ons inziens was daartoe voor de betrokken streek, ja voor een groot deel van Drenthe alle reden geweest……….
Zijn wij juist ingelicht, dan hebben de nieuwe gemalen een capaciteit van 100 m3 per minuut, dus van 6000 m3 per uur, voorwaar een niet geringe hoeveelheid. Vooral als men weet dat de oude gemalen dateerdend van 1863 het slechts tot 30 m3 per minuut konden brengen. De pompen, zogenaamde verticale schroefpompen, zijn geleverd door de Machinefabriek van Gebr. Stork te Hengelo. De electrische apparaten werden geleverd door Heemaf te Hengelo. Beide fabrieken zijn specialist op dit gebied……….
De ellende, gepaard gaande met den lagen waterstand, is nu geleden. Een beperking tot een diepte van 90 cm zal niet meer voorkomen. Overlading van groote schepen in lichters, wat tot nu toe te Meppel geschiedde, zal niet meer voorkomen……….
Wij zullen eindigen met den wensch, dat deze werken een vooruitgang zullen zijn voor de scheepvaart en tevens voor de landbouwende bevolking van Drenthe……….

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op 21 november 2014.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Boek An de Brogge, Deeverse sluus, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

De rieksopsigter woonde bee de Deeverse sluus

In het in 1999 uitgegeven fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de navolgende tekst over het verleden van de Deeverse sluus en de woning van de opzichter van Rijkswaterstaat bij de Deeverse sluus met bijbehorende afbeelding 32 van een ansichtkaart uit 1915 gepubliceerd.

32 – Dieverbrug – Dieversluis en Woning van den Opzichter – 1915
Links is gedeeltelijk de Dieversluis te zien. Deze stenen schutsluis werd gebouwd in 1879 in een ten zuidoosten van de Drentsche Hoofdvaart gelegen afsnijding van die vaart. Daardoor kwamen de Dieversluis en Woning van den Opzichter van de Rijkswaterstaat van de toenmalige Dienstkring Dieverbrug geheel binnen de grenzen van de gemeente Dwingeloo te liggen.
De voor die tijd bijzonder mooie dienstwoning werd in 1903 gebouwd. De hier zichtbare pereboom direct links naast het huis
leeft nog steeds. In deze woning hebben de opzichters Dalebout, De Ruiter, Koers, Zoer en Van Tellingen gewoond. In de Tweede Wereldoorlog is het huis bij de sluis ook nog een tijdje bewoond door dominee de Vries.
Opzichter Jantinus van Tellingen en zijn vrouw Heiltje Klinkhamer mochten hier na zijn pensionering in november 1978 bljven wonen.
Omstreeks 1915 konden de opzichters en de wegwerkers van de Rijkswaterstaat de beschikking krijgen over een motorrijwiel. Opzichter Jan Pieter de Ruiter voelde daar wel voor, want het drukke gebruik van een gewone fiets viel hem zwaar. Temeer, omdat hij nu mooi zijn eigen motorrijwiel als dienstvoertuig kon gebruiken. Het gebruik maken van de paar keer per dag passerende nieuwe stoomtram langs de vaart werd door hem niet als een goede transportmogelijkheid gezien.
Volgens artikel 7 van het Motorregistreerbesluit, behorende bij de Motor- en Rijwielwet uit 1905, moest ook de provincie Drenthe de houders van nummerbewijzen registreren. Uit het bewaard gebleven register in het Rijksarchief te Assen blijkt dat Jan Pieter de Ruiter reeds op 20 april 1912 houder werd van nummerbewijs D-256. Dit bewijs behoorde bij zijn motorrijwiel. Hij was daarmee de tweehonderd en zesenvijftigste geregistreerde bezitter van een motorvoertuig in Drenthe en tevens de eerste in de omgeving van de Deeverbrogge.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het Rijksarchief te Assen is opgegaan in het Drents Archief.
In het Drents Archief zijn de gegevens behorende bij nummerbewijs D-256 te vinden. In het register werd niet vastgelegd of het nummerbewijs voor een auto, een motor, een bus of een vrachtwagen was, immers het nummerbewijs stond op naam.
Let op dat ook deze kaart werd uitgegeven door café- en logementhouder Sjoert Benthem an de Deeverbrogge.
De redactie heeft de kleurenfoto van de voormalige woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat gemaakt op 2 januari 2017. De witgeschilderde houten serre is later tegen de woning aangebouwd. De redactie weet niet in welk jaar dat is gebeurd.

Posted in Ansichtkoate, Deeverse sluus, Diever, ie bint 't wel ..., Topstuk | Leave a comment