Category Archives: Huize Zorgvliet

Un tiekening van ut huus Zorgvliet op Woater’n

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van schilderijen en tekeningen en etsen van objecten in de gemiente Deever. De redactie heeft al heel wat afbeeldingen van schilderijen en tekeningen en etsen opgenomen in ut Deevers Archief. Maar hoe meer afbeeldingen van schilderijen en tekeningen en etsen van objecten in de gemiente Deever de redactie in ut Deevers Archief kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Collectie Topografische Foto’s’ van het Drents Museum en aanwezig in het Drents Archief  in Assen is bijgaand afgebeelde en begin 1900 gemaakte fotografische reproductie (nummer DM3202488) van een tekening van Huize Zorgvliet op Woater’n aanwezig. De redactie zou wel bijzonder graag willen weten of de originele tekening bewaard is gebleven en zo ja waar deze is.
De kunstenaar H.P.L.G. de Kruijff heeft deze tamelijk amateuristisch aandoende tekening in 1867 gemaakt. Wellicht deed hij dat in opdracht van Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt, de eigenaar van Huize Zorgvliet. Die was zelf ook een verdienstelijk amateur-kunstschilder.
De redactie weet niet of de kunstenaar H.P.L.G. de Kruijff in 1867 zijn tekening ter plekke heeft gemaakt of gebruik heeft gemaakt van de bouwtekeningen en dan met name de tekening van de voorgevel en dat hij de rest van de tekening er bij heeft verzonnen.
Wel schijnt het zo te zijn geweest dat Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt bij de aanleg van het landgoed Zorgvliet gebruik heeft gemaakt van de lanen, bosschages en percelen met onder andere fruitbomen, die door de Maatschappij van Weldadigheid zijn aangelegd.
De redactie verwijst voor enig vergelijkingsmateriaal naar een foto van Huize Zorgvliet.

De redactie vervangt zo nu en dan voor de verandering ut kopplaètie van ut Deevers Archief.
Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht een uitsnede van deze afbeelding wel geschikt als kopplaètie voor deze webstee, aarzel dan niet een goede scan van deze afbeelding naar de redactie te sturen.
Als jij vind dat een getoond kopplaètie te lelijk is als kopplaètie van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening aan de redactie kenbaar te maken.
Als jij een reeds getoond kopplaètie graag nog een keer als kopplaètie van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit aan de redactie kenbaar te maken.
De redactie heeft de hier afgebeelde uitsnede van de tekening van Huize Zorgvlied op 14 juni 2023 geplaatst als kopafbeelding van ut Deevers Archief.

Posted in de Ruiter de Wildt, Huize Zorgvliet, Kopplètie, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

Vukoop van Klein en Groot Woater’n en Zorgvliet

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 16 september 1871 het volgende bericht over de verkoping van het  landgoed Klein- en Groot Wateren en het landgoed Zorgvlied. 

Westhoek van Drenthe, 15 september
Die dagbladen leest en de advertenties niet onopgemerkt voorbijgaat, zal misschien wel de aandacht gevestigd hebben op de belangrijke verkoopingen van gronden, die in de laatste weken geannonceerd zijn.
Tot de meest uitgebreide verkoopingen behoorde voorzeker die van Klein- en Groot Wateren en Zorgvlied, respectievelijk in eigendom behorende aan de h.h. van Gelder van Delft en wijlen de Ruijter de Wildt, wiens familie het landgoed nog bewoont.
Deze goederen zijn te zamen ongeveer 1400 hectaren groot en grootendeels gelegen onder de gemeente Diever.
Vóór 1859 behoorden zij in eigendom aan de Maatschappij van Weldadigheid en was er het opvoedings-instituut gevestigd van een 70tal jonge lieden uit de koloniën dier Maatschappij, welke daar een meer speciaal onderwijs ontvingen in den landbouw en aanverwante vakken.
Sedert die 12 jaren hebben er veranderingen en verbeteringen plaats gevonden, waardoor het oude instituut te Wateren en annexen bijna niet te herkennen is.
Vele gebouwen, waaronder een fraai heerenhuis, boerenwoningen en schapenstallen zijn er gebouwd, wegen en bosschen aangelegd, bouw- en weiland aangemaakt, ’t geen niet weinig tot de welvaart der arbeidende klasse in deze streken bijgedragen heeft.
De heer Enger van Arnhem was kooper van Groot- en Klein Wateren; het verheugt ons te kunnen melden dat ook Zorgvlied thans zijn eigendom is.
Hebben de h.h. de Ruijter de Wildt en van Gelder veel bijgedragen om de arbeidende klasse in den winter werk te verschaffen, er bestaat hoop dat ook de heer Enger dit voetspoor zal volgen.
Onze Drentsche heidestreken zijn helaas nog maar te onbekend en wachten slechts op kapitaal, maar ook op kennis om voordeelig geëxploiteerd te worden. Veel mislukkingen zijn te wijten aan het ontbreken van een of beide dier factoren. Dat het den heer Enger gegeven zij door de vereeniging van beiden een goed geheel te vormen, wordt in deze streken hartelijk gewenscht.
De koopsom van Klein- en Groot Wateren bedroeg plusminus f. 100.000, die van Zorgvlied (met inbegrip van het kapbare houtgewas) is ongeveer f. 73.000.

Posted in de Ruiter de Wildt, Huize Zorgvliet, Landgoed Groot en Klein Wateren, Landgoed Zorgvliet, Maatschappij van Weldadigheid | Leave a comment

Wanneer is Klein Woater’n Zorgvliet ewödd’n ?

In het Algemeen Handelsblad van 14 januari 1861 en 16 januari 1861 plaatste Johannes Fransiscus de Ruiter de Wildt de volgende advertentie inzake de onderhands uit te besteden bouw van een herenhuis in de nabijheid van het voormalige Gesticht op Klein Wateren, op een stuk grond dat had toebehoord aan de Maatschappij van Weldadigheid.

Heeren Aannemers.
De ondergetekende, eigenaar der gronden te Klein Wateren (provincie Drenthe), vroeger toebehoord hebbende aan de Maatschappij van Weldadigheid, wenscht in de onmiddelijke nabijheid van het aldaar bestaande voormalige gesticht te doen bouwen:
Een heerenhuis, en dien bouw in massa onderhands uit te besteden, met bijlevering val alle daartoe benoodigde materialen en arbeidsloonen, transportkosten, enzovoort.
Noodigt bij deze alle heren aannemers, die genoemden bouw wel op zich zouden willen nemen, beleefdelijk uit, zich aan hem ondergeteekende zoo spoedig mogelijk schriftelijk te willen aanmelden, ten einde hunedelen later het bestek en de voorwaarden waarop genoemde uitbesteding zal plaats hebben kunnen worden toegezonden.
Amsterdam, 10 januari 1861.
J.F. de Ruiter de Wildt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het meest opvallend aan de advertentie is de schrijfwijze van de achternaam van de ondergetekende: de Ruiter de Wildt. En niet dat opgefokte de Ruyter de Wildt of dat opgefokte de Ruijter de Wildt. De redactie gebruikt derhalve de achternaam de Ruiter de Wildt in berichten in ut Deevers Archief. 

De bouw van het herenhuis moet na een onderhandse aanbestedingsprocedure van wellicht hooguit een maand zijn gegund.
De aannemer zal kort na de gunning zijn begonnen met de bouw en zal het herenhuis mogelijk uiterlijk in het voorjaar van 1862 hebben opgeleverd. Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt gaf het herenhuis de naam Huize Zorgvliet.

De redactie heeft de naam van de uitvoerenden aannemer en de aannemingssom nog niet kunnen achterhalen.
Het is vooralsnog moeilijk aan te tonen wanneer de bewoners van de streek voor de gegroeide bebouwing op Klein Wateren helaas onnodig de naam Zorgvliet zijn gaan gebruiken. Het meest voor de hand liggend is 1861 als geboortejaar van het dorp Zorgvliet te beschouwen, wat zou betekenen dat in 2011 het dorp Zorgvliet 150 jaar heeft bestaan.
Als de heemkundigen van Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) in al hun wijsheid echter 1862 -het opleverjaar van het heerenhuis- als geboortejaar van de dorpsnaam Zorgvliet zouden willen beschouwen, dan zou in 2022 op feestelijke wijze het 160-jarig bestaan van Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) kunnen worden gevierd.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 199 bijgaande afbeelding van het bericht in het Algemeen Handelsblad opgenomen.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Huize Zorgvliet, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Villa Olde Legerplaèse op Zorgvliet in 1895

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 6 een afbeelding van in 1904 verstuurde zwart-wit ansichtkaart van een in 1895 gemaakte foto van de in Deever geboren fotograaf Hans Kuiper uit Noordwolde opgenomen. Bij de afbeelding is  de volgende tekst over het verleden van Huize Zorgvlied van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt en villa Castra Vetera van Lodewijk Guillaume Verwer opgenomen.

Zorgvlied – Villa Castra Vetera – 1895
Het huis met de achttien kamers werd in opdracht van Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt, nazaat van admiraal Michiel Adriaanszoon de Ruijter, gebouwd en in 1862 voltooid. De villa werd door zijn indrukwekkende afmetingen ook wel het Kasteel genoemd. Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt stierf hier op 25 november 1870.
In 1885 werd de villa bewoond door mr. Lodewijk Guillaume Verwer, zijn vrouw Johanna Cornelia Ludovica van
Wensen en hun kinderen Cecilia Johanna, Idse Johannes, Johanna Josephina Maria, Elisa Julia en Louisa Ysbranda Maria.
De vrome familie Verwer had blijkbaar heel goede contacten in de rooms-katholieke kerk, want op een audiëntie van Zijne Doorluchtige Hoogheid den Aartsbisschop van Utrecht bij Zijne Heiligheid Paus Leo XIII op 30 mei 1880 heeft Zijne Heiligheid welwillend toegestaan, dat alle dienstbaren -op welke wijze dan ook- van de familie Verwer in de huiskapel van Huize Zorgvlied hun zondagsplicht konden vervullen, behalve op de groote feestdagen, dan moesten zij naar hun eigen parochiekerk in Steenwijkerwold.
Het aardige is dat in dit verslag sprake is van de naam Huize Zorgvlied en niet van de Latijnse naam Castra Vetera, dat Oude Legerplaats betekent. Het dorpje dankt zijn naam aan Huize Zorgvlied.
Ouderen herinneren zich nog dat het plafond van de kamers op de begane grond waren voorzien van mooi stucwerk en fraaie decoraties. Deze waren geschilderd door de in Diever geboren decoratieschilder Hans Kuiper. Later legde deze zich ook toe op fotograferen. Op 27 november 1895 stond in de Leeuwarder Courant dat bij Hans Kuiper te Noordwolde een map met 24 foto’s van Zorgvlied was verschenen. Dit is één van de foto’s uit die serie.
Op de openbare verkoping van het landgoed Castra Vetera op 29 maart 1938 in café De Harmonie op Zorgvlied werd het herenhuis, met erf, tuin en 1.27.75 ha grond bij palmslag voor 2060 gulden verkocht, waarna het werd afgebroken.
Op Zorgvlied is materiaal van dit huis hergebruikt. Zo is in de bovenramen van de achterslaapkamer van het Amsterdamse Huis uit de villa afkomstig gekleurd-glas-in-lood aangebracht. In boerenschuren zijn de oude bakstenen verwerkt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Van de betreffende bladzijde uit het boekwerkje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht een afbeelding opgenomen.

In de eerste regel van de tekst bij afbeelding 6 zit een foutje, Fransiscus moet zijn Franciscus.
De makers van het in 2020 verschenen boekwerkje ‘Uit de geschiedenis van Wateren, Zorgvlied en Oude Willem’  hebben de hier afgebeelde foto van Hans Kuiper helaas niet in hun onvolprezen geschiedkundige boekwerkje opgenomen. Hoe oud en geschiedkundig waardevol moet een oude foto eigenlijk zijn, om het waard te zijn getoond te worden in een plaatselijk geschiedkundig boekwerkje ?
Op het hier afgebeelde detail van een topografische kaart uit 1934 is met een rode pijl de plaats van villa Castra Vetera op Zorgvlied aangegeven. Het was op Zorgvlied bekend dat de bewoners van villa Castra Vetera vanuit de keuken van de villa recht een laan in konden kijken, die laan heeft daarom de naam Keukenlaan gekregen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 201 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart opgenomen.

Posted in Ansichtkoate, Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Huize Zorgvliet, Verdwenen object | Leave a comment