Category Archives: Tabak

Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 17 een zwart-wit foto van mensen vóór de sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet opgenomen. Deze zwart-wit foto is in 1908 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde foto is enige aandacht besteed aan de activiteiten van Lodewijk Guillaume Verwer op Zorgvliet. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

17 – Zorgvlied – Sigarenfabriek van Lodewijk Guillaume Verwer – 1908
In 1859 verkocht de Maatschappij van Weldadigheid de kolonie Groot- en Klein-Wateren in twee delen. Jacobus Fransiscus de Ruijter de Wildt kocht het deel dat de naam Zorgvlied kreeg. Het tweede deel kreeg een andere eigenaar en behield de naam Groot- en Klein-Wateren. Zo’n tien jaar later kwamen Zorgvlied en Groot- en Klein-Wateren in het bezit van de heer Enger uit Arnhem. In 1879 kochten de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum beide landgoederen.
Een eerste citaat uit het boek Erf en Wereld luidt:
Met name mr. Lodewijk Guillaume Verwer was een man van initiatief, wiens geest zich vermeide in zakelijke bespiegelingen, en wiens hand niets liever deed dan zijn zakelijk denken in daden om te zetten.
Een tweede citaat uit hetzelfde boek luidt:
Hij ontgon het land, waarbij hij aanvankelijk van terpaarde en later van kunstmest gebruik maakte; hij bouwde boerderijen en arbeidershuizen; hij stichtte een sigarenfabriek, die een bezetting kreeg van dertig jongens en twee directeuren, voorts een cichoreifabriek, terwijl hij tegelijkertijd zijn pachters tot het verbouwen van cichorei verplichtte. Te Zorgvlied vestigde hij de Noord-Nederlandse Hypotheekbank en een levensverzekeringsmaatschappij. Hij liet uit Brabant tabaksplanters met kinderrijke gezinnen overkomen en bouwde grote schuren voor de berging van de tabaksoogst. Uit Friesland trok hij verspreid wonende katholieke boeren aan, liet hun schuren en huizen afbreken en van de materialen nieuwe boerderijen in Zorgvlied en Wateren opbouwen, kortom mr. Lodewijk Guillaume Verwer bouwde een nieuwe parochie, en hij deed dat met de allure van een groot zakenman en met een vermetelheid die inderdaad verbluffend was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het in 1959 bij uitgeverij Laverman in Drachten verschenen boek ‘Erf en wereld’ van J.P. Wiersma gaat over de agrarische toestand in Friesland na 1870, de doorbraak van de coöperatieve gedachte en de opkomst van de Friese landbouwcoöperatie en haar ontwikkeling tot in onze tijd.
Samenstellers van een eventueel populair-wetenschappelijk geschiedenisboek over Zorgvliet, Olde Willem, Klein Wateren en Groot Wateren kunnen in het boek ‘Erf en wereld’ nuttig bronmateriaal voor hun geschiedenisboek vinden.
De afgebeelde foto laat mensen bij de coöperatieve sigarenfabriek op Zorgvliet zien. De redactie denkt niet dat alle mannen, grotere jongens en kleine jongens werkzaam waren bij deze sigarenfabriek. Op de voorgrond is een houten sigarenpers te zien.
Het pand waarin de coöperatieve sigarenfabriek was gevestigd bestaat nog steeds en staat aan de weg naar Elsloo op een paar meters van de Dreins-Fryske greinse. De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de huidige situatie ter plekke van de sigarenfabriek gemaakt op 1 december 2023.
Bijgaande afbeelding is helaas in nogal bijgeknipte vorm opgenomen op bladzijde 183 van het papieren Magnum Opus Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

 

Abracadabra-1211

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Lodewijk Guillaume Verwer, Sigarenfabriek, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

Oprigting van un tabakskaarvereeje op Zorgvliet ?

Op 1 september 1896 verscheen in de krant Het Nieuws van den Dag het volgende bericht over de tabaksindustrie op Zorgvlied.

Te Zorgvlied (Dr.), alwaar de tabaksbouw voortdurend gunstige uitkomsten oplevert, zal naast de sigarenfabriek ook eene tabakskerverij worden opgericht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Lodewijk Guillaume Verwer begon met de verbouw van tabak an de aandere kaante van de Deeverse bos op Woater’n en Zorgvliet. De verbouwde tabak werd verwerkt tot sigaren, maar tabak kon ook worden gekerft, dat wil zeggen fijn worden gesneden voor rook- of pruimtabak. Of de tabakskerverij ooit op Zorgvliet is opgericht, dat is nog een onderwerp van onderzoek van de redactie. Maar dit onderzoekje zou ook door de deskundigen van de heemkundige werkgroep Zorgvliet-Wateren-Oude-Willem kunnen worden uitgevoerd.

Posted in Sigarenfabriek, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

Sigaar’nfubriekie op ut laandgood Woater’n in 1898

In de Leeuwarder Courant van 11 januari 1898 verscheen het navolgende bericht over de verbouw van tabak en de fabricage van sigaren op Zorgvlied.

Ooststellingwerf, 8 januari. Op het landgoed Wateren in Drenthe, grenzende aan deze gemeente, waar men sedert eenige jaren met succes tabak verbouwt en waar reeds eenmaal de sigarenfabricage ter hand genomen was, maar die om verschillende redenen liquideerde, is nu opnieuw deze tak van nijverheid in ’t leven geroepen, waardoor ongeveer 30 personen vast werk hebben gekregen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het bericht gaat het om het sigarenfabriekje van mr. Lodewijk Guillaume Verwer, dat aan de weg van Wateren naar Boyl stond, vlak bij de Drentsch-Friesche grens.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Tabak, Zorgvliet | Leave a comment

Vurbou van tabak, hop en cichorei op Woater’n

In de krant Het Nieuws van den Dag verscheen op 12 oktober 1895 het navolgende bericht over landbouwactiviteiten van de Friese ondernemer mr. Lodewijk Guillaume Verwer op Wateren en Zorgvlied.

Te Wateren, in Drenthe, heeft de tabaksbouw dit jaar gunstige uitkomsten opgeleverd, uitgezonderd op een stukje van ongeveer 1/4 hectare te Zorgvlied, dat in het voorjaar met gaskalk was bestrooid.
De pluk is geëindigd, en met den napluk zijn enige jongens bezig. De bladeren zijn van uitmuntende hoedanigheid, waarom zij aan de sigarenfabriek te Zorgvlied worden gebruikt voor dekbladeren (onderdek). Aan deze fabriek werken ruim twintig jongens die voor het maken van 100 sigaren 13 à 14 cents ontvangen.
De fabriek wordt thans gedreven door de heeren Langemeier, De Vries en Van der Zee, de twee eersten wonen op “Villa Cornelia”, te Zorgvlied, de laatste te Leeuwarden.
De hopbouw heeft te Wateren nog niet veel te beteekenen. De grond is daarvoor echter, bij voldoende bemesting, niet ongeschikt, zoodat de Heer Verwer wil trachten nog twee of drie gezinnen uit Limburg of uit Noord-Brabant te doen overkomen, uitsluitend voor den hopbouw.
De proeven met den verbouw van cichorei kunnen aldaar als mislukt beschouwd worden. De grond is licht en eischt eene te zware bemesting, om met eenig voordeel cichoreiwortels te kunnen telen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is het hier opgenomen artikel uit de krant Nieuws van den Dag in zijn geheel opgenomen op de bladzijden 182 en 183.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Tabak, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment