Category Archives: Grünedal

De saandweg deur ut Grünedal

De redactie van ut Deevers Archief laat van het goeie oude Deever graag mooie beelden uit haar archief zien. Een van de meest fotogenieke plaatsen in de gemiente Deever is de slingerende zandweg door ut Grünedal, gezien vanaf de Bosweg.
De eerste afbeelding van ut Grünedal is van een ansichtkaart, die in 1953 is uitgegeven door Roelof van Goor, Kantoorboekhandeld an de Kruusstroate in Deever. Hij was ook de uitgever van ut Deeverse Blattie. In die tijd werd op de nes nog rogge verbouwd.
In het eerste huis woonde het echtpaar Jitse Betten en Eltje Oost.
De tweede afbeelding van ut Grünedal is van een ansichtkaart die in juli 1953 is uitgegeven door Hendrik Mulder (die in de Deeverse volksmond Henduk Moessie of Moessie Peep werd genoemd), Drogisterij ‘de Gaper’, Deever.
Wijlen mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, de grondlegger van het landgoed Berkenheuvel, wist al direct bij zijn aankomst in Deever in 1891 dat de veldnaam van de akkers aan de rechterkant van de eerst afgebeelde ansichtkaart Grünedal was.
Toch gaf de Voorkant Van Het Gelijk Gevestigd In Het Gemeentehuis Aan De Brink Van Deever – al dan niet gehinderd door enige historische kennis van de gemiente Deever – de weg door het Grünedal volkomen onterecht de naam Heezenesch.
In de zestiger (?) of zeventiger jaren (?) van de vorige eeuw werd het fraaie karakter van ut Grünedal door burgemeester Jan Cornelis Meiboom en de zijnen verpest, vernield en opgeofferd aan de discutabele belangen van het Openluchtspel: de fraaie bochtige zandweg werd omgebouwd tot een rechte asfaltweg.
De redactie van ut Deevers Archief zal te gelegener tijd een actuele foto van de toestand ter plekke bij dit bericht opnemen.

Abracadabra-1551

Abracadabra-1550

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Grünedal, Saandweg, Veldnème | Leave a comment

Titania smokt de wever Spoel met de eselskop

In de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) bij de brink van Deever staat een suggestief beeld van de elfenkoningin Titania met de wever Spoel met de ezelskop. Dit beeld stelt een scène uit William Shakespeare’s komedie ‘Een midzomernachtsdroom’ voor.
De elfenkoning Oberon is jaloers op zijn vrouw de elfenkoningin Titania, omdat zij zo’n aantrekkelijke dienstknaap heeft en die niet aan hem wil afstaan. Zijn wraaklust zorgt voor grote verwarring in het bos. Zo laat Oberon zijn dienaar Puck toversap halen en druppelt dat in de ogen van zijn sla­pende vrouw Titania. Hierdoor zal ze verliefd worden op het eerste levende wezen dat ze ziet. Na haar ontwaken ziet ze als eerste een handwerksman, de wever Spoel, die tot overmaat van ramp door Puck tijdelijk met een ezelskop is uitgerust. Titania zegt na haar ontwaken in haar mooiste Oud-Engels tegen Spoel met de ezelskop:
I pray thee, gentle mortal, sing again:
Mine ear is much enamour’d of thy note;
So is mine eye enthralled to thy shape;
And thy fair virtue’s force perforce doth move me
On the first view to say, to swear, I love thee.
De verliefde elfenkoningin Titania smokt vervolgens de wever Spoel met de ezelskop. Het beeld in de kaarkhof bij de brink van Deever is geplaatst ter gelegenheid van het vijfentwintig-jarig bestaan van het openluchttheater. Sinds 1946 wordt elke zomer in het openluchttheater aan het Groenendal een toneelstuk van William Shakespeare opgevoerd, met de gelukkige uitzondering in het jaar 1949, toen werd het prachtige stuk Peer Gynt van Hendrik Ibsen opgevoerd (werd de jongste zoon Peer van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (ome Kees) en Nelly Veltmann (tante Nel) vernoemd naar Peer Gynt ?).
De linker afbeelding van de wever Spoel met de ezelskop is opgenomen in het programmaboekje van het in 1955 opgevoerde openluchtspel. De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto van het beeld van de elfenkoningin Titania en de wever Spoel met de ezelskop in de kaarkhof bij brink van Deever in de avond van 23 december 2015 gemaakt.

Abracadabra-1502Abracadabra-1501Abracadabra-1504

Posted in Ansichtkoate, Beeld, Brink, Deever, Eup’mlogtspel, Grünedal, William Shakespeare | Leave a comment

See hept de saandweg deur ut Grünedal vurneelt

De redactie van ut Deevers Archief laat graag mooie beelden van ut olde Deever zien. Een van de meest fotogenieke plaatsen in de gemiente Deever is de slingerende zandweg door het Groenendal, gezien vanaf de Bosweg.
De eerste foto (afbeelding 1) van het Groenendal is gemaakt in 1934 en is gepubliceerd in het tijdschrift ‘het Noorden in Woord en Beeld’. Nog net links naast de bosrand is het keuterijtje van de familie Jan Booiman te zien.
De Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels (geboren op 8 oktober 1927 te Diever, overleden op 21 maart 1995 te Diever) maakte de tweede foto (afbeelding 2) van het Groenendal in de strenge winter van 1967-1968.
Wijlen mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, de grondlegger van het landgoed Berkenheuvel, wist al direct bij zijn aankomst in Deever in 1891 dat de veldnaam van de akkers aan de rechterkant van de foto’s Groenendal was.
Toch gaven de almachtige ambtenaren van de voorkant van het onstuitbare gelijk – niet gehinderd door enige historische kennis van de gemiente Deever – de weg door het Groenendal volkomen onterecht de naam Heezenesch.
In de zestiger (?) of zeventiger jaren (?) van de vorige eeuw werd het uitzonderlijk fraaie karakter van het Groenendal vernield en door burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) en consorten opgeofferd aan Het Wereldberoemde Amateuristische Openluchtspel In Het Openluchttheater: de eeuwenoude bochtige saandweg werd helaas omgefrommeld tot een rechte asfaltweg. En weer was het burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) en consorten gelukt een fraai stuk Deevers erfgoed de nek om te draaien.

Afbeelding 1
Abracadabra-1495
Afbeelding 2
Abracadabra-1493

Posted in Bosweg, Grünedal, Saandweg, Topstuk, Veldnème | Leave a comment

In de bouw in ut Grünedal an de Bosweg in 1964

In de nadagen van het aan schoven zetten van het koren (in dit geval gaat het zo te zien om haver) brachten neringdoenden in Deever nog een prachtige zwart-wit ansichtkaart uit.
De foto voor deze ansichtkaart is gemaakt op de bouwakker met de naam Grünedal an de Bosweg in Deever.
In het wit geschilderde huisje aan de zandweg (was de weg nu nog maar een zandweg) naar het openluchttheater woonden Jitse Betten (geboren op 25-03-1914, overleden op 14-11-1969, hij ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnerweg in Deever) en Eltje (Eltie) Oost (geboortedatum en precieze overlijdensdatum zijn niet bekend bij de redactie).
Rechts achter het wit geschilderde huisje is pension ‘de Zandkamp’ van de familie Kamphuis te zien.
Van deze door het bedrijf JosPé in Arnhem uitgegeven ansichtkaart zijn meerdere uitgaven bekend.
Roelof (Roef) van Goor (Van Goor’s Kantoorboekhandel an de Kruusstroate in Deever) verkocht deze kaart in november 1964 voor het eerst.
Hendrik Koopman (Drogisterij ‘de Gaper’ an de Heufdstroate in Deever) verkocht in november 1966 ook een oplage van deze kaart.
Roelof (Roef) van Goor (Van Goor’s Kantoorboekhandel an de Kruusstroate in Deever) verkocht in oktober 1967 nog een keer een oplage van deze kaart.
Wellicht zijn er nog andere uitgaven geweest.
Welke zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief kan ontbrekende of aanvullende gegevens doorgeven ?
Welke zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief is bereid een scan van foto’s van boeren in de bouw, van het boerenleven in de gemiente Deever voor publicatie in ut Deevers Archief ter beschikking te stellen ?

abracadabra-330

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Boer'nlee'm, Grünedal, Veldnème | Leave a comment

Koffiesaele van de Saandkaamp an de Heezeresch

Op 21 april 1965 verscheen in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) het volgende bericht over de opening van pension-theehuis ‘de Zandkamp’ door burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd). 

De Zandkamp geopend
Diever –
Donderdagmiddag heeft burgemeester J.C. Meyboom het pension-theehuis van de heer H. Kamphuis aan de Hezenes te Diever bij het parkeerterrein van het openluchttheater officieel in gebruik gesteld door onthulling van een boven de schouw in het pand aangebracht bord met genoemde benaming van het pension.
Dank zij de vlijt en het doorzettingsvermogen van het echtpaar Kamphuis is het zover gekomen, dan men thans gereed is om pensiongasten te ontvangen.
Gezien de grote vraag, die op dit punt in Diever bestaat betekent ‘de Zandkamp’ aan de rand van Dievers uitgestrekte bossen een welkome aanwinst.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie dacht eerst dat de foto voor de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart was gemaakt in de recreatiezaal (kantine) van het niet meer bestaande (afgebroken) kampeercentrum Ellert en Brammert an de Deeverbrogge. 
Na enig zoeken naar de ansichtkaart en bij nader inzien is op de afbeelding van deze zwart-wit ansichtkaart de koffiezaal (recreatiezaal) van pension-theehuis de Zandkamp van de familie H. Kamphuis in het Grünedal an de Heezeresch bee Deever te zien.
Her mag toch wel een beetje merkwaardig worden genoemd dat het pension-theehuis een koffiezaal had. Wellicht duikt vroeg of laat ook een ansichtkaart op van het interieur van de theezaal.
Het interieur van de koffiezaal straalt krachtig de knusse en kneuterige sfeer van recreatieondernemingen in de zestiger jaren van de vorige eeuw uit.
De redactie kan boven de schouw in de koffiezaal geen bord met de naam ‘de Zandkamp’ ontwaren. Of hing het bord boven de schouw in de theezaal ?
De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in juli 1965 werd verkocht door H. Kamphuis, eigenaar van pension-theehuis ‘de Zandkamp’, Hezenes 26, telefoon 05219-1793. De kaart is in juli 1965 gedrukt bij JosPé in Arnhem.
De ansichtkaart is uitgegeven in het jaar dat pension-theehuis ‘de Zandkamp’ in gebruik werd genomen. Wellicht is het de eerste interieurfoto van dit pand.


Posted in Ansichtkoate, de Saandkaamp, Grünedal, Heezeresch, Toeristenindustrie | Leave a comment

Tweehonderd eek’n in ut Grünedal

Op 11 januari 1919 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden de volgende advertentie over de publieke verkoop van bomen en schel- en weekhout in Deever..

Boomen en Schel- en Weekhout, Diever
Notaris Bon te Dwingelo zal op vrijdag 17 januari aanstaande, des voormiddags plusminus 11 uur, ten huize van B. Seinen te Diever, publiek verkoopen:
1.
Voor de Marktgenooten van Diever:
Plusminus 200 eikenboomen in het Groenendal te Diever. Aanwijzing J. Seinen.
2.
Voor Lucas Tijmes:
1 zware populier bij het huis.
3.
Voor gebroeders Offerein:
3 populieren bij het huis.
4.
Voor dezelfden en G. Krol:
de Wal in Kamp van G. Krol, die aanwijst.
5.
Voor mr. A.C. van Daalen:
5 percelen in het Oude Wapserzand.
1 perceel achter de Noordesch. Aanwijzing H. Smit op dinsdag 14 januari aanstaande.
Samenkomst voormiddag 10 uur op Berkenheuvel bij Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wie was B. Seinen, was hij caféhouder ? Of wordt hier café- en logementhouder Roelof Seinen bedoeld ?

De weg vanaf de Bosweg tot aan het Openluchtspel zou gewoon weer Groenendal moeten heten. Of veel beter in ut Deevers: Grünedal.
Een mooie klus voor de dorpskrachten van de heemkundige vereniging uut Deever om bij De Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Grote Straatnamengelijk Van De Gemeente Westenveld
 de verandering van de naam Hezenesch in Grünedal te bewerkstelligen.
Of is dit een mooi klusje voor de straatnamendeskundige van de politieke partij Dorpsbelangen ?
Met marktgenooten worden de markegenoten van de boermarke Deever bedoeld.
Jan Seinen (geboren 15 juli 1876 in Wapse, overleden op 13 december 1950 in Deever) was lid van het bestuur van de boermarke van Deever.
Lucas Tijmes (geboren op 25 maart 1855 in Beilen, overleden op 8 december 1934 in Deever).
Wie waren de gebroeders Offerein ?
Blijkbaar werd het hakhout op de wal langs de Kamp van Gerard Krol verkocht. Waar lag de Kamp van Gerard Krol ?
De naam Oude Wapser Zand komt niet voor op de wandelkaart van het landgoed Berkenheuvel.
H. Smit is Harmen (Haarm) Smit. Hij is geboren op 10 december 1867 in Deever. Hij is overleden op 11 oktober 1944 in Deever. Hij
ligt begraven op de kerkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij is de tweede boschbaas van het landgoed Berkenheuvel.
In de advertentie komen ook enige veldnamen voor: Groenendal, Kamp van Gerard Krol, Oude Wapserzand.

Posted in Boermarke van Deever, Grünedal, Landgoed Berkenheuvel, Noorderesch, Veldnème | Leave a comment

In het Grünedal in de winter van 1955-1956

Deze fraaie zwart-wit foto is in de winter van 1955 op 1956 gemaakt van de keuterijtjes (arbeiderswoningen) aan ut Grünedal (Groenendal), zeg maar de zandweg naar het Openluchtspel vlak bij het boerderijtje van de familie Booiman (in de volksmond werd Booiman altijd uitgesproken als Baaiman), dat op de achtergrond is te zien.
De elektrische energie werd in die tijd nog boven de grond getransporteerd door middel van koperen draden bevestigd aan houten palen.
In de zestiger of zeventiger jaren van de vorige eeuw werd het fraaie karakter van ut Grünedal (Groenendal) vernield en door burgemeester Meiboom en de zijnen opgeofferd aan de belangen van het Openluchtspel: de bochtige zandweg werd helaas omgebouwd tot een rechte asfaltweg.
De Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Grote Straatnamengelijk Van De Gemiente Deever voorkant heeft van deze weg helaas (wanneer ?) de eeuwenoude naam Grünedal (Groenendal) ten onrechte gewijzigd in Heezenesch. Een esch is een esch en geen zandweg.
In het voorste wit geschilderde huisje aan de zandweg (was de weg nu ook nog maar een zandweg) naar het Openluchtspel woonden Jitse Betten (geboren op 25-03-1914, overleden op 14-11-1969, hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever) en Eltje (Eltie) Oost (zie de afgebeelde overlijdensadvertentie, die op 10 september 1997 in de Meppeler Courant (de Olde Möppeler) stond). Eltje Oost woonde in de winter van haar leven bij haar zoon Hendrik-Jan Warries in Apeldoorn.

Posted in Alle Deeversen, Grünedal, Heezeresch, Overlijdensbericht, Veldnème | Leave a comment

Aubut Kuper hef ut Grünedal veur 65 gull’n ekocht

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 30 oktober 1912 bijgaand berichtje over de afloop van de verkoop van enige landbouwgronden in de gemiente Deever.

Diever, 29 october
Ten overstaan van notaris Bon werd heden bij Seinen voor de familie Hummelen palmslag gehouden.
Koopers werden van:
Perceel 1.
Het Broekje, R. Wever voor f. 2168.
Perceel 2.
De Geeuwenmaat, mr. van Daalen, f. 2401.
Perceel 3.
De Brinkemade, in twee perceelen: 1. A. Westerhof voor f. 230, 2. voor f. 194.
Perceel 4.
Vier perceelen in de Westerma, L. Warries voor f. 1308.
Perceel 5.
De Dikte, K. Offerein voor f. 415.
Perceel 6.
Bouwland:
Westereschakker, H. Krol voor f. 182,50;
Hilgensteen, J. Smit voor f. 555;
Groote Aarlange, R. Seinen voor f. 315,50;
Kleine Aarlange, K. Timmerman voor f. 110;
Het Beentje, J. Oost voor f. 94,50;
Bottekoele, R. van Nijen voor f. 122,50;
Klootzakkien, idem voor f. 71;
Noordeschakker, R.T. Barelds te Emmen voor f. 445;
Zandakker, W. Bakker voor f. 429,50;
Steenakker, R.H. Wesseling voor f. 188,50;
Groenendal, A. Kuiper voor f. 65.
Perceel 7.
Bosgrond:
Delakker, mr. van Daalen voor f. 21,50.
Er heerschte veel animo.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij Seinen was in het café-logement van Roelof Seinen an de Heufdstroate in Deever.

Mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom was in 1912 nog steeds druk bezig beetje bij beetje zijn landgoed Berkenheuvel uit te breiden.
Na de opname van De Geeuwenmaat en de Delakker in het steeds groter wordende landgoed Berkenheuvel zal het gebruik van deze twee veldnamen in de volksmond verloren zijn gegaan.
Perceel 3 lag in Leggele en de percelen 4 en 5 lagen in Eemster.
Albert Kuiper, de koper van de akker met de veldnaam Groenendal, zal vast en zeker bakker Albert Kuiper uit de Peperstraat zijn geweest. Verbouwde hij zijn eigen rogge voor het bakken van roggebrood ? Zijn kleinzoon Gerard Krol weet dit wellicht uit overlevering.

Het is opvallend dat ook in 1912 de landbouwgronden niet met hun kadastrale aanduiding, maar nog steeds met hun veldnaam werden aangeduid; elke boer in Deever wist dan gelukkig voldoende.  
Wie van de olde Deeversen kent nu nog de veldnaam van bepaalde akkers buiten de bebouwing ? Wie het weet, die mag het natuurlijk de redactie melden. De redactie is zeker benieuwd naar de ligging van het akkertje met de veldnaam Klootzakkien.
De redactie verwijst voor een uitgebreid en volledig overzicht van de veldnamen in de gemiente Deever graag naar het vanuit cultuurhistorisch oogpunt uiterst belangrijke monnikenwerk van Bart Buiter met de zijnen, dat wellicht nog aanwezig is in het papieren archief van de heemkundige vereniging uit Deever. Veldnamen zijn cultureel erfgoed.
Het bouwland met de veldnaam Groenendal ligt langs de weg naar het Openluchtspel. Zie de afgebeelde fraaie zwart-wit ansichtkaart, die in 1964 is uitgegeven. 
Wie woonden toen in het witte huisje aan de weg naar het Openluchtspel en wie woonden toen in het witte keuterijtje bij het Openluchtspel ? Wie het weet, die mag het natuurlijk de redactie melden.

Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, Bosweg, Grünedal, Landbouw, Veldnème | Leave a comment