Category Archives: Boerdereeje

De olde boerdereeje van Jan Tabak stön an de weg

Jans Tabak, 36 jaar oud, trouwde op 29 april 1922 in Ruinen met de minderjarige Johanna Lammina (Lammegie) Luten, 17 jaar oud. Jans Tabak en Johanna Lammina (Lammegie) Luten vestigden zich op 1 juni 1922 komende vanuit Ruinerwold, in Wittelte, in de oude boerderij van zijn ouders, die in de lengte langs de straat stond, adres Wittelte 8, later Wittelte 11, later Wittelte 51, nu Wapserveensweg 9 . Zie in afbeelding 2 de gegevens uit het Deeverse bevolkingsregister. Op de topografische kaart uit 1924 is de plaats van de oude boerderij van Jan Tabak langs de straat te zien (zie afbeelding 3).
Jan Tabak, de vader van Jans Tabak, vestigde zich 22 juni 1922, komende vanuit Havelte, in Wittelte, ook in zijn oude boerderij. Zie in afbeelding 2 de gegevens uit het Deeverse bevolkingsregister.
In de oude boerderij, toen adres Wittelte 8, werden drie kinderen geboren. Jan Tabak is daar op 8 maart 1923 geboren. Klaas Tabak is daar op 9 september 1924 geboren. Hendrik Jan Tabak is daar op 6 september 1926 geboren. Zie in afbeelding 2 de gegevens uit het Deeverse bevolkingsregister.
Klaas de Boer vermeldt in zijn onvolprezen boek Wittelte – De geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden dat in de oude boerderij ook de dochters Hendrikje en Aaltje zijn geboren, maar hun gegevens staan niet bij de andere gegevens in het Deeverse bevolkingsregister (afbeelding 2).
Het lijkt er meer op dat Aaltje en Hendrikje Tabak dochters zijn van Jacob Tabak en Aaltien (Aaltje) Heuvelman, die in een (huur?) boerderij met adres Wittelte 33a (?), later Wittelte 47, nu Wapserveenseweg 1, woonden. Aaltje Tabak is daar op 13 januari 1915 geboren.  Hendrikje Tabak is daar op 5 oktober 1918 geboren.
Op 20 maart 1929 kreeg Jans Tabak een bouwvergunning voor de bouw van de boerderij, die op de hier afgebeelde kleurenfoto (zie afbeelding 1) is te zien. Deze boerderij was de vervanger van een boerderij die dichter bij de straat en in de lengte lang de straat stond. Zie afbeelding 3.
Wellicht is bij de nazaten van het echtpaar Jans Tabak en Johanna Lammina (Lammegie) Luten een foto van de oude boerderij, die in de lengte langs de straat stond, bewaard gebleven. Die oude boerderij was vast wel een saksische boerderij. De redactie van ut Deevers Archief, zou  bijzonder graag een afbeelding van deze oude boerderij in ut Deevers Archief tonen.
Hendrik Jan Tabak en Trijntje Greveling namen de boerderij van zijn vader Jans Tabak over in 1953. Het leveranciersnummer op de melkbussen van Hendrik Jan Tabak was 170. Hendrik Jan Tabak is op 14 juni 1990 overleden. De boerderij is omstreeks 1992 verkocht.

Afbeelding 1
De toen in Amsterdam wonende mevrouw Hendrikje Momber-Tabak heeft deze kleurenfoto gemaakt op 1 augustus 1986.


Afbeelding 2
Gegevens van het echtpaar Jans Tabak en Johanna Lammina (Lammegie) Luten uit het bevolkingsregister van de gemiente Deever,

Afbeelding 3
Detail van de topografische kaart uit 1924. De oude boerderij van Jan Tabak stond in de lengte vlak langs de weg.


Afbeelding 4
De nieuwe boerderij van Jan Tabak werd verder van de weg gebouwd.

© https://www.google.com/maps, deze opname van de meer dan honderdjarige boerderij is gemaakt in mei 2023.

Posted in Boerdereeje, Wittelte | Leave a comment

Iene knolle steel’n is net so aarg as 100 gull’n steel’n

De Stichting Openbare Bibliotheek Diever en de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever hebben in november 1998 het onvolprezen boekwerkje ‘Dievers Geschrief II’ in eigen beheer uitgegeven. Het boekje is gedrukt door Drukkerij Roelf (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Het was een boekwerkje voor en door inwoners van Diever en omgeving.
In het boekwerkje staat op de bladzijden 10, 11 en 12 een nogal ingekorte en daardoor onvolledige versie (zie afbeelding 2) van het navolgende artikel van Klaas Hessels over zijn jeugd op ’t Noave. Het volledige artikel is ook gepubliceerd in het papieren blad Opraekelen 01/2 (juni 2001) van de Historische Vereniging Voormalige Gemeente Diever.
De in 1917 geboren Klaas Hessels heeft zijn hele leven op ’t Noave gewoond en gewerkt. Hij is van 1962 tot 1968 lid van de gemeenteraad van Diever geweest voor het CVG en van 1978 tot 1986 voor het CDA. Van 1978 tot 1986 was hij tevens wethouder. 

Jeugdherinneringen

Het was op 27 september van het jaar 1917 dat ik ben geboren in een eeuwenoude boerderij in de buurtschap Ten Have.
Buiten onze landsgrenzen woedde in die tijd een vreselijke oorlog. Nederland zelf bleef gelukkig buiten deze oorlog en stelde zich zogenaamd neutraal op. Het gevolg van deze oorlog was wel dat de Nederlandse soldaten waren gemobiliseerd en dat er verschillende artikelen op de bon waren. Vooral van over zee aangevoerde goederen waren schaars.
Ik ben vernoemd naar mijn grootvader. Dat was in die tijd nog de gewoonte. De burgemeester was in het begin van de vorige eeuw niet alleen hoofd van de gemeente, maar ook secretaris en ambtenaar van de burgerlijke stand. Hij moest mij als jonggeborene inschrijven en hij moest in de eerste wereldoorlog ook zorgen voor de nodige voedselbonnen. Het is in deze tijd bijna ondenkbaar dat nog geen eeuw geleden slechts één persoon alle taken van de gemeente uitvoerde.
Mijn vader was koopman en handelde in paarden, koeien, varkens, schapen en geiten. Hij was dus veel de boer op of naar de markt. Mijn toen nog ongetrouwde oom Berend nam het meeste werk op de boerderij voor zijn rekening.
In die tijd was er in Ten Have nog geen straatweg. Alles werd per paard en wagen over de zandwegen vervoerd. Wel was er een onverhard fietspad langs de weg, want het rijwiel was toen sterk in opkomst. Een fiets was een groot bezit, dat voor lang niet iedereen was weggelegd omdat het onbetaalbaar was.

De oude boerderijen in Wapse waren, zoals ook in Diever, met riet gedekt en dus brandgevaarlijk. Bovendien ontbrak een goede brandspuit. Toen Diever een nieuwe kreeg, mocht Wapse de oude brandspuit hebben. In onze schooljaren is er brand gekomen in één boerderij, maar omdat er niet op tijd een goede brandspuit was, ging de tweede boerderij ook in vlammen op. Dat laatste speet ons erg. Omdat het dak in slechte staat was, gingen wij met de ladder het hooi op, kropen door het dak en gingen dan over het dak, als over een glijbaan naar beneden.

Men was in Ten Have ook verstoken van elektriciteit. Voor verlichting werden petroleumlampen gebruikt, waarin elke avond ongeveer één liter petroleum werd verstookt. Als de lamp uitging, dan zocht men de bedsteden op, die keurig op een rij achter de deuren in de wand waren aangebracht.
Auto’s werden toen zelden gezien.

Toen ik er de leeftijd voor had, werd ik naar de christelijke school in Diever gestuurd. De schoolstrijd, die zoveel teweeg had gebracht, was nog maar amper ten einde. De vrijheid van onderwijs was juist verwezenlijkt met gelijkheid voor openbaar en bijzonder onderwijs! Om in Diever te komen was er voor de scholieren maar één manier: lopen ! Toch denk ik dat het elke dag lopen van tien kilometer door weer en wind zeer gezond is geweest, het gaf je meer weerstand, temeer omdat wij op school nog geen gymnastiek hadden. De dokter in die tijd onderkende dat klaarblijkelijk ook, gezien zijn woorden: Alle kinderen waggelen als ganzen, maar die van Wapse kunnen lopen.

Tussen Wapse en Diever was een tolhek, een paal dwars over de weg met het opschrift: rijwielen 1 cent.

Het schoolgebouw bestond uit twee lokalen. In de gang lagen gewone straatklinkers en daar waren ook de ouderwetse wc’s. Wij kregen allemaal een lei en een griffel om mee te schrijven, we deden de eerste dag niets anders dan streepjes zetten. In ons lokaal stond meester Strating voor de klas in het andere meester Roosjen. Meester Strating kon goed met kinderen omgaan. Hij wist de bijbelse geschiedenis dusdanig te vertellen dat wij ademloos zaten te luisteren. Vooral de geschiedenis van Jozef kostte ons tranen. Wij zagen als het ware dat Daniël in de leeuwenkuil werd geworpen en wij haalden opgelucht adem toen er een antwoord kwam op de bange vraag: “Daniël, leef je nog ?” Het lezen werd ons op een aparte manier bijgebracht, zodat wij al vrij snel “Oom eet een ei” konden lezen. Wij kregen een leesboekje met mooie plaatjes van bijvoorbeeld Aap, Kees en Jet.

Er waren ook minder leuke dingen op school. Zo mochten enkelen, meestal dezelfde kinderen, op het bord schrijven en schriften uitdelen, wat door de andere leerlingen onrechtvaardig werd gevonden. Ik vind het achteraf ook raar dat toen geen rapporten werden gegeven en dat zo maar op het bord werd gezet wie er in klas 1, 2, 3, enz. werden geplaatst! Bijkomend gevolg was dat iemand die boven aan de lijst werd geschreven, meende dat hij of zij meer in zijn mars had dan de anderen, terwijl de onder aan de lijst geplaatsten het om die reden vertikten beter hun best te doen !

Als het koud was en wij kwamen ’s morgens aan, dan schaarden wij ons rond de kolenkachel. Eén van de jongens deed een keer de pook in de kachel en toen deze rood was geworden, deed hij de prullenmand leeg in de kolenkit, om vervolgens de hete pook in het papier te steken. Het resultaat was verbluffend. Het papier ging branden en de school zat vol rook. Tot onze schrik kwam meester Roosjen toen binnen. “Wat gebeurt hier”, zei hij. “Wie heeft dat gedaan ?” Maar niemand heeft hem dat verteld.
In Ten Have was intussen veel veranderd.

Ik doe een poging de namen van mijn klasgenoten van toen op te sommen: Mina Bult, Dirk Haveman, Aaltje Hessels, Hilligje Hessels, Klaas Hessels, Michiel Kiers, Jantje Mos, Johannes Oenema, Grietje Pot, Lize Strating en Pieter Timmerman.

De spelletjes die wij speelden waren: knikkeren, bokspringen, laatst in de ban met schere, tollen en petje ballen. Bij het laatstgenoemde spel dat door de jongens werd  gespeeld, legden ze hun pet, iedereen droeg in die tijd een pet, op een rij met de kleppen naar voren. Getracht werd een bal in één van de petten te gooien. De jongen in wiens pet de bal bleef liggen was af. Kringspelen waren: in Holland staat een huis en zakdoekje leggen. Bij herder laat je schaapjes gaan zongen wij:
Herder laat je schaapjes gaan
Ik durf niet. Waarom niet ?
Om de boze wolf niet.
De boze wolf die zit gevangen,
Tussen twee ijzeren stangen,
Tussen de zon en de maan,
Herder laat je schaapjes gaan.
Midden op het schoolplein werd een terrein afgebakend. De boze wolf bevond zich binnen de afbakening. Hij moest de overstekende schaapjes grijpen. Een gevangen schaap veranderde in een wolf en hielp schapen te vangen. Zo kwamen er steeds meer wolven die het uitgedunde aantal schapen moesten vangen. Telkens werd er weer een ander spel gespeeld. Niemand wist wie er het eerst mee begon en waar het vandaan kwam.

Langs de weg tussen Wapse en Diever, die toen nog van klinkers was, stonden telefoonpalen. De draden waren bevestigd aan porseleinen potjes. Dat was een uitstekende gelegenheid om goed met steentjes te leren gooien. In korte tijd was er bijna geen potje meer heel. Uiteindelijk verscheen de politie op school om ons te waarschuwen !

De tijd schreed voort en ik werd bevorderd naar klas twee. Ik bleef bij meester Strating in hetzelfde lokaal en wij keken meewarig neer op de nieuwe leerlingen van de eerste klas. Het totaal aantal leerlingen nam toe met als gevolg dat er een derde lokaal bij de school werd aangebouwd. Tegelijkertijd kregen we nieuwe banken en werden de leien afgeschaft. Vanaf dat moment werd geschreven met een potlood of een pen. Als er geen punt meer aan het potlood zat, dan kon je gebruik maken van een potloodslijper voor in de klas. Zo werden de potloden heel snel korter.

Er werd ook een begin gemaakt met het vak aardrijkskunde. De meester tekende een plattegrond van de school en het schoolplein op het bord. ‘Klaas, ga jij even naar de pomp om water te halen.’ Ik moest dan een streep trekken op de plattegrond, beginnend bij het lokaal, door de gang naar de pomp. Vervolgens moest Pieter bijvoorbeeld naar de eerste boom op het schoolplein. In die tijd stond er namelijk een rij populieren langs de straatweg op het schoolplein. Later zijn deze bomen gehakt door de gebroeders Harm, Jaap en Hendrik Mulder. Die hadden als bijnaam de Bakkers jong’n. Het was voor ons natuurlijk mooi om daar naar te kijken. Ze maakten eerst de bomen boven vast met een touw waaraan zich een katrol bevond. Door met behulp van de katrol het touw strak te trekken, konden ze de valrichting bepalen, zodat de bomen niet op de school terecht zouden komen.

In die tijd woonde er ook een man in Diever die wij Aebeltie Smok noemden. Als die man op het schoolplein kwam, dan kwam iedereen in beweging. De meisjes raakten volledig in paniek en stoven alle kanten op. Abel had maar één doel: zoveel mogelijk meisjes te smokk’n, dat wil zeggen zoenen. Wonderlijk genoeg hielpen de jongens Abel door de meisjes te vangen en voor hem vast te houden.

Omstreeks diezelfde tijd was er sprake van nog een attractie. Als de naam Rademaker werd genoemd, wist iedereen wie hiermee werd bedoeld. De luchtvaart stond toen nog in de kinderschoenen. Het was een zeldzaamheid dat er een vliegmachine overvloog. Rademaker was een militaire vliegenier wiens verloofde in Diever woonde. Blijkbaar wilde hij haar laten zien wat hij in zijn mars had en dat was in onze ogen beslist adembenemend. Van grote hoogte liet hij zijn toestel naar beneden vallen om het vervolgens weer pijlsnel de hoogte in te trekken. Hij ging met zijn machine over de kop en liet hem om zijn as draaien. Als in de klas het vreselijke gebrul van de vliegmachine werd gehoord, dan gingen vingers naar boven: Meester, alstublieft naar achteren. Werd dit verzoek ingewilligd, dan werd de blik snel naar boven gericht om Rademaker zijn halsbrekende toeren te kunnen zien uitvoeren. Toen er berichten in de krant verschenen met als kop Rademaker was weer boven Diever …, was het opeens gedaan met de pret. Waarschijnlijk is Rademaker door zijn superieuren op het matje geroepen en zij zullen hem duidelijk hebben gemaakt dat dit stuntwerk niet tot de taak van een militaire vliegenier behoorde.

In de loop der jaren is er in Ten Have veel veranderd. Zoals ik reeds eerder noemde, bestond Ten Have uit een zandweg met een fietspad er naast. Vooral in de buurt van F. Otten, nu Ten Have 7, zakten de ouderwetse wagens tot aan de assen in de modder. Als de boeren kunstmest moesten hebben, haalden ze dat met paard en wagen uit Dieverbrug, waar het per schip werd aangevoerd. Meestal had men dan twee wagens achter elkaar gekoppeld. Aan het begin van de Groeneweg, een weg over de es vanaf het huidige Ten Have 15 naar het huidige Ten Darperweg 47, werden de wagens ontkoppeld en werd elke wagen apart door het zand getrokken, wat dikwijls veel moeite kostte. Kunstmest, kalizout en slakkenmeel, zat toen verpakt in zakken van 100 kg.

Omstreeks 1925 werd begonnen met de aanleg van een straatweg. Dat ging echter niet zo eenvoudig. De gemeente zat niet zo goed bij kas. De boermarke van Wapse moest het eigendom van de weg en het aanliggende bos afstaan aan de gemeente. Bovendien moesten de boeren om de beurt een paard afstaan voor het trekken van de kipkarren voor het vervoeren van het zand voor de aanleg van de aardebaan. Het zand werd halverwege de Heugendijk gehaald uit de zogenoemde Ekkelkaamp, dat eigendom was van Geert Muggen. De straatweg werd niet in één keer aangelegd, maar in fasen, omdat er onvoldoende geld was. Ik herinner mij dat de aanleg van de straatweg Soerte-Ten Have jaren heeft geduurd. Het gedeelte van het huidige Ten Have, tussen Soerte en de boerschap Ten Have, heette toen nog Heugendijk. Het ergste was echter dat men uit zuinigheid afgekeurde kromme stenen in de weg had gelegd. Dat was zo erg dat de boeren er de voorkeur aan gaven om met hun wagens met ijzeren hoepels om de wielen, over de berm te rijden. Het is zelfs zo ver gekomen dat men van gemeentewege geulen in de berm ging graven om het onmogelijk te maken door de berm te rijden. Een voorbeeld van het feit dat zuinigheid niet altijd wijsheid is. Verkeerde zuinigheid dus, want na jarenlang klagen moest men uiteindelijk tot het besluit komen de weg te herstraten met andere, kwalitatief betere klinkers. Toen de Heugendijk uiteindelijk van een goede bestrating was voorzien, waren we uit ons isolement verlost.

Een volgende grote vooruitgang was de aanleg van een bovengronds elektriciteitsnet. Ik herinner me nog heel goed dat men de palen langs de weg plaatste met daaraan een bordje met de tekst: “Aanraking der draden is levensgevaarlijk”. Wij vonden het een prachtig gezicht dat de mensen met behulp van de zogenoemde klimschaatsen boven in de paal klommen om daar hun werk te doen. Na enkele jaren gingen de palen onderaan rotten. Daar had men wel een oplossing voor. De palen werden voorzien van betonnen onderstukken. In het begin werd elektriciteit alleen gebruikt voor verlichting. Veel mensen meenden veel stroomkosten te besparen door een spaarlampje aan de zolder te gebruiken. Dat niet alleen verbruikskosten moesten worden betaald, maar ook vast recht, daar kwam men pas later achter. Na verloop van tijd werden meer elektrische apparaten aangeschaft. Dat leidde er uiteindelijk toe dat het net overbelast raakte. Achter ons huis werd toen een ‘stroomopjager’ geplaatst. Dit bleek echter niet afdoende. Uiteindelijk is men er toe overgegaan een ondergronds net aan te leggen. Met de bovenleidingen verdwenen ook de bliksemafleiders, die op veel palen waren geplaatst en waar dikwijls de bliksem op insloeg. Na de aanleg van eerst het waterleidingnet en later het aardgasnet werd het wonen heel wat geriefelijker.

Toen ik naar de derde klas ging, moest mijn zusje Margje ook naar school. Zij moest een fiets hebben om de dagelijkse tocht van Wapse naar Diever en terug goed te kunnen volbrengen, omdat zij moeilijk liep. Zoals gezegd was een fiets in die tijd nog een ongekende luxe. Het bleef niet alleen bij de kostbare aanschaf. Jaarlijks moest fietsbelasting, ik herinner mij een rijksdaalder, worden betaald. Na betaling verkreeg men een plaatje dat aan de fiets bevestigd moest worden, zodat men de betaling kon controleren. Het kwam regelmatig voor dat buren of familieleden gezamenlijk zo’n belastingplaatje betaalden. Het plaatje werd met een touwtje aan de fiets gebonden en was dus uitwisselbaar. Aan mensen die deze fietsbelasting niet konden betalen en toch een fiets nodig hadden, werd een gratis plaatje verstrekt. Hierin was echter een gat geponst, zodat deze ‘armoede’ aan het fietsplaatje kon worden afgelezen. Aangezien de Drent niet graag met zijn armoede te koop loopt, werd door menigeen die feitelijk in aanmerking kwam voor een gratis fietsplaatje, botje bij botje gelegd om toch een normaal exemplaar aan te kunnen schaffen. Onze Margje moest het er maar zonder belastingplaatje op wagen. Er kwam natuurlijk een dag waarop ze, tot haar grote schrik, een politieagent tegemoet reed. Margje handelde snel. Ze ging met haar fietsje achter een boom staan en hing haar schortje over het stuur, waar het bewuste plaatje ontbrak. Het is mij niet bekend wat de goede man van deze vreemde handelswijze heeft gedacht. Ik weet wel dat Margje opgetogen thuis kwam met de mededeling dat zij de politieagent te slim was af geweest !

Naast Margje, had ook Michiel Kiers een fiets. Op een dag gebeurde het dat ze met elkaar in botsing kwamen. Mijn vader was kwaad en meende dat de schuld wel bij Michiel Kiers moest liggen, omdat die als een woeste rijder bekend stond. Hij ging op hoge poten naar de pleegvader van Michiel, Jan Pot Kiers, om verhaal te halen. Dat viel echter bij Jan in verkeerde aarde, omdat Michiel in zijn ogen geen kwaad kon doen. Wat er precies gezegd is, dat is niet meer te achterhalen, maar een plezierig gesprek was het beslist niet. Het is en het zal altijd wel zo blijven dat als gevolg van ruziënde kinderen, de ouders ook strijd hebben.

Zo’n vier keer per jaar was er Dievermarkt. Dat was voor ons telkens weer een evenement. Er werden paarden, koeien, varkens, schapen, geiten en konijnen aangevoerd. Het voornaamste voor ons was echter wel de kraampjesmarkt. Na veel gezeur lukte het ons meestal wel een dubbeltje of een paar centen mee te krijgen. Het werd dan al snel duidelijk dat je meer problemen kunt hebben met geld dan zonder geld. De grote vraag was dan ook: wat ga ik kopen? Eerst werd de uitstalling op alle kramen aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen. Noga, zoethout, sprot (gebakken kleine visjes), chocolade of molentjes, die tegen de wind in konden draaien. Je kon ook gokken bij de grabbelton of door aan een touwtje trekken, waarbij je maar af moest wachten wat er aan het andere eind van het touwtje aangebracht was. Je kon natuurlijk geluk hebben, maar het risico vonden wij meestal te groot. Je kon je dubbeltje maar één keer uitgeven en door schade en schande werden wij wijzer.
Op een keer was ik er getuige van dat een vrouw haar dronken man uit het café haalde. Eenmaal buiten kwamen er een paar kameraden aan die haar man weer mee naar binnen namen, de vrouw schreiend achterlatend. Dat maakte op mij zoveel indruk, dat ik mij toen voornam dit mijn toekomstige vrouw nooit aan te doen. Naast de markt maakte ook de komst van een circus veel indruk op ons. De vreemde dieren en de vreemde gewoonten van het kermisvolk was iets wat ons aantrok

Tenslotte nog twee opmerkingen. Ondanks alles hebben wij op school veel geleerd. In de eerste plaats onder andere eerbied voor gezag en in de tweede plaats geen knollen stelen, want zoals meester Roosjen zei: “Als je één knol steelt, dan is dat net zo erg als honderd gulden stelen.”

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De naam van de buurtschap Ten Have is in ut Deeverse dialect: ’t Noave. Klaas Hessels is geboren op 27 september 1917 op ’t Noave. Hij is overleden op ….. Hij trouwde op 29 april 1944 in Deever met Hendrikje Moes.

In zijn verhaal ‘ Mensen die rond 1900 in Wapse woonden’ schrijft Harm van Goor over die eeuwenoude boerderij en over de grootvader van Klaas Hessels het volgende. Een eindje verder stond de boerderij van Klaas Hessels met het achtereind naar de weg en een klein eindje daarvan verwijderd. Klaas heeft al heel wat meegemaakt in zijn leven. Hij is getrouwd geweest met Hendrikje Bennen. Uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren: Hilligje, Berend, Jan en Jans. Hendrikje kwam te overlijden en Klaas trad later in het huwelijk met Hilligje Haveman, een weduwe, wier eerste man ook Hessels heette. Zij had een zoon, Roelof genaamd. Samen werden hun twee zonen geboren: Fokke en Hessel. Ook Hilligje kwam te sterven. Na enkele jaren trad Klaas voor de derde maal in het huwelijk, met Hendrikje Stevens, die weduwe was van Albert Vording. Ze bewoonde eertijds met man en kinderen een boerderij in Hijken. Daar brak destijds een tyfus-epidemie uit. Ook het gezin Vording werd door de ziekte getroffen en nam Albert Vording en twee kinderen weg. Hendrikje bleef nu met haar twee kinderen Derk en Roelofje achter, terwijl nog een baby verwacht werd. Toen deze werd geboren werd hij naar zijn vader Albert genoemd. In Ten Have hebben ze nog enige rustige jaren mogen doorbrengen.

Klaas Hessels heeft de volgende aanvullingen op het verhaal van Harm van Goor. De boerderij is voor 1830 gebouwd. Klaas Hessels was mijn grootvader. Ik ben naar hem vernoemd. Hendrikje Bennen was afkomstig uit Nijensleek. Ik weet niet wanneer Hendrikje Bennen en Hilligje Haveman zijn gestorven is. Albert Vording en Hendrikje Stevens hielden drie kinderen over: Derk, Roelofje en Albert. Derk Vording was gehuwd met Bartha Manden. Zij woonden in Diever (nu Hoofdstraat 76) en hadden één zoon: Albert Jan. Roelofje is geëmigreerd naar Canada. Albert Vording huwde met Aaltje Wever uit Diever. Zij hadden één zoon: Klaas. Het huis is daarna eerst bewoond door Berend en Jan Hessels. Daarna woonden hier Berend Hessels en Willempje Mulder. Zij kwam uit Dwingeloo. Berend en Willempje hadden twee zonen: Klaas en Pieter. Pieter heeft vervolgens dit huis bewoond met Geesje Gruppen en hun kinderen Willempje, Klaas, Berend, Hendrik, Alex en Petra. Pieter heeft de boerderij in 1984 verkocht. Deze wordt momenteel bewoond door Hans Buys en Barbara Plugge. Zij zijn in het bezit van een schilderij van de oude boerderij.

De redactie moet nog uitzoeken wanneer de straatweg over ’t Noave in aangelegd en de Heugendijk is bestraat.
Diever en Wapse zijn in 1924/1925 aangesloten op het elektriciteitsnet, dus toen Klaas Hessels zo’n zeven of acht jaar oud was.
In 1917 had in Wapse nog niemand een motorvoertuig. In de gemiente Deever waren in 1917 de volgende motorvoertuigen geregistreerd: D-230, D-256, D-421, D-458, D-531, D-544 en D-553.

Op 31 mei 1904 werd aan de Hoofdstraat in Deever ‘De school met den bijbel’ geopend. Christelijke boerenkinderen uit Wapse gingen toen niet meer naar de openbare Wapser skoele, maar naar ‘De school met den bijbel’ an de Heufdstroate in Deever. Deze school werd in de Deeverse volkmond veelal de ‘offeskeid’n skoele’ of de ‘griffemiède skoele’ genoemd. Zo moest Klaas Hessels dus ‘s ochtends bijna 5 kilometer van de boerderij op ‘t Noave naar de gereformeerde school in Deever lopen en ‘s middags na schooltijd bijna 5 kilometer naar huis. Dus blijkbaar bleef Klaas Hessels in de middagpauze ergens in Deever. Wellicht in de school. Of misschien wel bij familie in Deever.

Tussen Deever en Wapse stond weliswaar in de schooljaren van Klaas Hessels nog een tolhek, maar Klaas Hessels liep over ‘t Noave en liep dan binnendoor over Kalteren naar de school.

De redactie moet met het schaamrood op de kaken bekennen dat hij in ut Deevers Archief geen afbeelding van de tweeklassige gereformeerde school heeft opgenomen. Maar wat niet is, dat zal zeker komen. Op 1 oktober 1929 is het derde lokaal in gebruik genomen. Als Klaas Hessels acht klassen heeft doorlopen op de lagere school, dan heeft hij de ingebruikname van het derde lokaal nog meegemaakt. Misschien heeft nog wel in het derde lokaal gezeten.

Piloot Wilhelmus Adrianus Rademaker was verloofd met Gesiena Katharina Folkerts. Zij was een dochter van timmerman Wolter Folkerts en Maria Smit. Zij trouwden op 27 augustus 1930 in Deever.

Abel Wijkstra werd in de Deeverse volksmond Abeltie Smok (smok = kus) of Abeltie Allen of De Smorre (= ondeugend persoon) genoemd. Wijlen Anne Mulder schreef over Abel Wijkstra: Abel had het altijd te doen met de vrouwen. Als hij ergens was, dan zegde hij als er meisjes in de buurt waren het volgende versje op: “Wie slaap’rig is, wie gaap’rig is, wat doet die bij de bruid. Kan er nog geen klein zoentje af, dan is de vriendschap uit.” Dan vroeg hij aan de meisjes: “Mag ik er nu ook één ?” Maar die waren daar niet van gediend. Abel werd daarom ook vaak Abeltie Smok (smok = kus) genoemd.

Afbeelding 1
Jan Hessels, de vader van Klaas Hessels, liet deze boerderij (met het huidige adres Ten Have 17) in 1920 bouwen. Klaas Hessels heeft hier bijna zijn hele leven gewoond. In de schaduw bij de voordeur zitten Klaas Hessels en zijn vrouw Hendrikje Moes te genieten van een mooie zomermiddag. (© 18 augustus 2000, Coen Broekema, Diever)

Afbeelding 2
Links achter de bomen staat de in 1830 gebouwde boerderij. Rechts staat de in 1920 gebouwde boerderij.
© https://www.google.com/maps, deze opname is gemaakt in oktober 2010.

Afbeelding 3

Posted in 't Noave, Boerdereeje, Wapse | Leave a comment

Plètie van de boerdereeje van Van Wester’s jongen

Arend Mulder is de samensteller van het boek ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’. Drukkerij en Boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek in januari 1975 uitgegeven. In de digitale Drentse encyclopedie ‘Geheugen van Drenthe’ is aandacht besteed aan Arend Mulder.
Op de voorkant van het boek van Arend Mulder – zie afbeelding 3 – is een tekening van een boerderij te zien.

Een niet zo’n moeilijke vraag is de volgende. Welke boerderij in de gemiente Deever is op de tekening te zien ? De redactie van ut Deevers Archief zag al in 1975 dat op de tekening de boerdereeje van de Van Wester’s jongen in ut laand in Oll’ndeever is te zien.

Een wat moeilijker vraag is: waarom staat de boerdereeje van de Van Wester’s jongen in ut laand in Oll’ndeever op de voorkant van het boek ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ ? De hiervoor genoemde Arend Mulder is een zoon van boer Jan Mulder (Jan Boatie) en Roelofje Tissingh. Hij is op 25 april 1906 geboren in de nieuwe boerderij van zijn ouders an de Heufdstroate in Deever. Op een zwarte stenen plaat aan de voorgevel, rechts naast de voordeur, van de nieuwe boerderij, stond de datum van het leggen van de eerste steen: 3 maart 1903. Dus Arend Mulder is niet geboren in de boerdereeje van de Mulders in ut laand in Oll’ndeever, van waaruit zijn ouders in 1903 of 1904 naar de Hoofdstraat verhuisden. Toch heeft Arend Mulder gemeend niet een tekening van de boerderij van zijn ouders aan de Hoofdstraat op de voorkant van zijn boek te moeten zetten, maar wel een tekening van de olde saksische boerdereeje in ut laand in Oll’ndeever, waar de familie Mulder lang heeft gewoond, wellicht al in de pre-historie van Deever.

Jan Mulder verhuurde de boerderij na 1903 aan Roelof van Wester. Boer en wethouder Roelof van Wester is geboren op 13 januari 1873 in Wittelte en is op 5 juli 1943 overleden in Oll’ndeever. De familie Mulder verkocht de boerderij in april 1970 op een veiling aan de gebroeders Hendrik, Jan-Willem en Lucas van Wester.

Nog moeilijker vragen zijn de volgende. Wie heeft de tekening (afbeelding 1) van de boerdereeje van de Van Wester’s jongen in ut laand in Oll’ndeever gemaakt ? En wanneer ? En is de tekening van deze boerderij ter plekke gemaakt of is de tekening overgetekend van een foto ? En is de originele tekening nog aanwezig in de familie van Arend Mulder ? De redactie heeft vooralsnog geen antwoord op deze vragen.

In het Drents Archief in Assen is in de Collectie Provinciale Monumentenzorg een foto van de boerdereeje van Van Wester’s jongen in ut laand in Oll’ndeever aanwezig. Zie afbeelding 2.  Deze foto is gemaakt op 12 november 1976. De tekening lijkt te zijn overgetekend van de hier afgebeeld zwart-wit foto van 12 november 1976, maar dat is niet het geval, want het boek van Arend Mulder is al in januari 1975 uitgegeven, dus de tekening moet al in december 1974 af zijn geweest.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Boerdereeje, Kuunst in de gemiente Deever, Oll'ndeever, Tiekening | Leave a comment

De gemiente kog de boerdereeje van Swatte Gièt

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 10 augustus 1984 verscheen een kort bericht over de verkoop van de boerderij an de Aagterstroate in Deever, waar boer Geert Dolsma tot zijn dood woonde, aan de gemiente Deever.  

Diever koopt hoeve
De gemeente Diever heeft de negentiende-eeuwse boerderij aan de Achterstaat 14 aangekocht. De hoeve staat op één van de mooiste plekjes van Diever, namelijk bij de eendenvijver. De boerderij stond al een behoorlijke tijd leeg en raakte de laatste tijd behoorlijk in verval. Het ligt in de bedoeling het pand zo te verbouwen, dat er vier wooneenheden voor bejaarden en vier wooneenheden voor alleenstaanden of tweepersoonshuishoudens in kunnen worden gevestigd. Het plan wordt één dezer dagen behandeld door de Provinciale Planologische Dienst.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De boerderij was eigendom van boer Geert Dolsma, die in de Deeverse volksmond Swatte Gièt werd genoemd.
De redactie verwijst voor enige gegevens over Swatte Gièt naar het bericht Bee toer’n höl ik eem un natte lappe um mien kop.
De maker van de hier afgebeelde zwart-wit foto van de boerderij van Swatte Gièt is de Deeverse boer en dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels.
Harm (Haarm) Hessels heeft in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw in de gemiente Deever heel veel foto’s van geschiedkundig bijzonder waardevolle dorpsbeelden gemaakt. De redactie is hem daar postuum bijzonder erkentelijk voor. 


Posted in Aagterstroate, Boerdereeje, Haarm Hessels | Leave a comment

Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud mit kleinkiend

De redactie van ut Deevers Archief ontving bijgaand afgebeelde  zwart-wit foto van Carla Kragt, een dochter van Karel Kragt en Geertje van Gijssel. De redactie is haar bijzonder erkentelijk voor haar toestemming deze foto te mogen publiceren in ut Deevers Archief.
Geertje van Gijssel is opgegroeid in ’t Aar’mhuus an de Grönnegerweg bee Deever. Zij is een dochter van Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud.
Op de zwart-wit foto zijn te zien het echtpaar Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud en hun kleinkind Carla Kragt. De zwart-wit foto is in het najaar van 1952 gemaakt aan de zijkant van het gesticht Armenwerkhuis.
In ut Deevers Archief bevindt zich bijgaande ansichtkaart in kleur. Deze kaart is in januari 1972 uitgegeven door hotel-restaurant-manege ’t Ruterhuus an de Grönnegerweg bee Deever, telefoon 05219-1680. Op de achterkant van de kaart is ook nog vermeld: Gelegenheid voor buitenritten, paardenboxen beschikbaar.
De Nederlands Hervormde Kerk verkocht het gesticht Armenwerkhuis in 1967.
Bij de grondige verbouwing van het Armenwerkhuis in 1967-1968 zijn de siedbaanders in de hier zichtbare zijgevel vervangen door grote ramen en werden in de hier zichtbare zijgevel extra ‘stalramen’ en een zijdeur aangebracht. Zo te zien waren en zijn de ‘stalramen’ helaas niet van het model Deever. Let bij de ansichtkaart in kleuren ook op de televisieantenne, die is vastgemaakt aan de schoorsteen.
Het Armenwerkhuis werd of bleef na de grondige verbouwing een zo genoemd rijksmonument (voor zolang het duurt, want eeuwig is wel erg lang), ondanks al het gesleutel en gerommel aan de buitengevels. Zijn bij de verbouwing de originele bakstenen wel opnieuw gebruikt ? Hoe ruim worden de voorwaarden voor het verkrijgen of behouden van de status van een zo genoemd rijksmonument geïnterpreteerd ? Of is een zo genoemd rijksmonument niet meer dan een onbetrouwbaar conjunctuurgevoelig bordje aan de muur ?

Abracadabra-1234Abracadabra-1233

Posted in Aar'mhuus, Ansichtkoate, Boerdereeje, Grönnegerweg, Rieksmonement, Toeristenindustrie | Leave a comment

Boerdereeje mit de koe boo’m de doake

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van een windvaan in de vorm van een koe op de doake van een boerdereeje in Oldendeever op 2 november 2017 toevallig in het voorbijgaan gemaakt.
Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief weet om welke boerderij het gaat ?

Op 29 november 2019 reageerde de heer Arend Bult als volgt:
Boerderij van de familie Bult, Wittelterweg 2.

De redactie is de heer Arend Bult bijzonder erkentelijk voor deze reactie; zijn antwoord is juist, immers hij is een van de eigenaren en bewoners van deze boerderij. Op deze plaats heeft al eeuwenlang een boerderij gestaan.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever, Toevallige waarneming | Leave a comment

Geetiesern stalrèèm – model Deever en model Wapse

Het voormalige bedrijf Marwill in Houtigehage in de buurt van Drachten produceerde van het gietijzeren stalraam verschillende modellen, waaronder het stalraam van het model Deever en het stalraam van het model Wapse. De webstee www.marwill.nl is niet meer bereikbaar. Of het model Deever voor het gietijzeren stalraam in nieuwere na 1900 gebouwde boerderijen in Deever, Wittelte en Wapse streekgebonden was, dat valt te betwijfelen, maar dat is nog steeds in de praktijk te onderzoeken. De resultaten van dit onderzoekje zullen hier worden gemeld en getoond.
In het gehucht met de naam ’t Noord bij Wittelte staat aan de bijna wel zeker origineel Saksische esbrink un olde boerderee’je mit de konte hen de brink. Origineel-Saksisch-brinkers kan bijna haast niet. Daar kunnen de brinkologen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever nog een puntje aan zuigen. Ech wè. Zie de bijgevoegde kleurenafbeelding.
In de als nieuw ogende achtergevel zit een kleine aachterbaander, maar in die achtergevel zitten ook drie kleine stalraampjes van het model Deever.
Vroeger was deze boerderij een stuk langer. Wellicht is de boerderij teruggerestaureerd naar zijn oorspronkelijk lengte, waarbij de hier zichtbare achtergevel, zo goed en zo kwaad als het kon, in een oude stijl is nagebouwd en voorzien is van een te kleine nep-aachterbaander. Of waren de eigenaren nog in het bezit van de originele bouwtekeningen ? Of hadden ze een foto van de achtergevel uit de tijd van vóór de verlenging van de boerderij ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto voor bijgaande afbeelding gemaakt op zaterdag 16 juni 2018.

Posted in Baander, Boerdereeje, Stalraèm model Deever, ut Noord | Leave a comment

Wie hef ur olde fotoos van de Wapser botterfubriek ?

De redactie van ut Deevers Archief is zich voortdurend bewust van het feit dat de redactie in het Deevers Archief te weinig aandacht besteed aan Wapse, bestaande uit Ten Darp en de vier omliggende kluften Soerte, ’t Noave, Veenhuus’n en Veldhuus’n en zou dat graag willen veranderen.

Bijgaande afbeelding toont een zwart-wit ansichtkaart, een door verzamelaars zo genoemd vierluik, omdat op de ansichtkaart vier kleine foto’s zijn te zien. Deze kleine foto’s tonen de Wapser zuivelfabriek ‘Ons Belang’, een gezicht op één de kluften (welke kluft ?), een veenplas (welke veenplas ? Diepenveen ?) en de boerderij van de familie Veenhuis aan de Ten Darperweg. Wie woonden in 1970 in het huis links naast de zuivelfabriek ?
Van wie was het Volkswagen-busje vóór de fabriek ?
De uitgevers van deze kaart waren Henny Koning’s Zelfbediening en Café Louwes in Wapse, nu niet meer bestaande neringdoenden. De redactie weet niet, maar zou wel graag willen weten, welk bedrijf deze ansichtkaart heeft gedrukt.
De zwart-wit ansichtkaart is op 28 juli 1970 verzonden. De afzendster is Trijntje Berends, die woonde op het adres Wapse 83. Wat is het tegenwoordige adres van de woning die in 1970 als adres Wapse 83 had ?
Wie was toch die Trijntje Berends en waar is toch die Trijntje Berends gebleven ? Wie het weet, die mag het de redactie natuurlijk melden. Ze stuurde de ansichtkaart naar J.W.J. de Wit, Paterswoldseweg 111, Groningen met de uitdrukkelijke tekst Ver-geet-mij-niet.

Waar het de redactie bij het tonen van deze afbeelding met name om gaat, dat is om de te kleine afbeelding van ‘de botterfebriek’  De coöperatieve landbouwvereniging voor boterbereiding en aanschaffing van veevoeder en kunstmeststoffen ‘Ons Belang’ te Wapse, gemiente Deever werd in 1897 opgericht. In november 1966 fuseerde de zuivelfabriek van Wapse met de zuivelfabriek van Deever. Op 1 mei 1970 werden beide fabrieken gesloten.

De redactie wil graag meer afbeeldingen van binnen en buiten de zuivelfabriek ‘Ons Belang’ in ut Deevers Archief tonen en roept zijn bezoekers op de foto-albums in te duiken, mooie afbeeldingen te scannen en deze de redactie te doen toekomen. Bij voorbaat bijzonder hartelijk dank voor de te nemen moeite. De Wapser gemeenschap verdient het.

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Neringdoende, Süvelfubriek Wapse, Wapse | Leave a comment

Un trouwjurk van siede van un Fraanse parachute

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 10 april 2016 bijgaande reactie van Carla Kragt, een dochter van Karel Kragt en Geertje van Gijssel. Haar reactie ging vergezeld van de hier afgebeelde scan van de trouwfoto van haar ouders. De redactie is haar bijzonder erkentelijk voor haar bijdrage aan het beschrijven van de geschiedenis van Deever. Alle beetjes helpen. Haar moeder Geertje van Gijssel is opgegroeid in ’t Aar’mhuus an de Grönnigerweg bee Deever. Geertje van Gijssel is een dochter van Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud.

Ik ben een kleinkind van Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud.
Het bevreemde mij dat het Armenwerkhuis door de gereformeerde gemeente was opgezet, maar voor zover ik weet waren mijn grootouders hervormd.
Sommige mensen die het over het Armenwerkhuis hadden, dachten dat daar arme mensen woonden, maar mijn grootouders waren niet arm. De mensen die verzorgd werden, die waren arm. Jans en Geert waren de laatste twee mannen, die in het Armenwerkhuis werden verzorgd.
Ook kwamen in de zomer groepen jongens (padvinders ?) naar het Armenwerkhuis. Daar herinner ik mij nog een voorval van. Enige jongens hadden zout in de custard pudding gegooid en werden voor straf naar huis gestuurd. Ik zie nog voor mij hoe mijn oma in hele grote gietijzeren potten kookte voor de jongens. De groepen jongens aten in de half open schuur. De tafels waren planken op balen stro. De jongens sliepen ook in die schuur, op balen stro.
Geertje van Gijssel is mijn moeder. Zij was gehuwd met Karel Kragt. Mijn vader gaf vroeger dansles, ook in Diever. Ik weet niet of hij in Diever ook dansles gaf tijdens de oorlog, maar ik denk het wel.
Geertje was de oudste van de vier dochters van Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud.
Ik weet dat mijn oma de scepter zwaaide in het Armenwerkhuis, mede omdat mijn opa een beroerte – wat nu een TIA wordt genoemd – had gehad en als gevolg daarvan was verlamd in zijn aangezicht.
Over het einde van de oorlog in april 1945 vertelde mijn moeder ooit, dat de lijkkoets toen wel erg vaak door de Groningerweg (toen nog een zandweg) kwam. Achteraf had ze het idee dat met de lijkkoets verzetsmensen werden verplaatst of parachutisten.
Mijn moeder vertelde mij dat mijn opa en anderen aan het einde van de oorlog parachutes van de Franse parachutisten uit de bomen in het bos tegenover het Armenwerkhuis haalden. Ook haalden ze daar een Franse parachutist, die in een boom hing, naar beneden. Dat werd in het donker gedaan om geen risico te lopen.
Mijn ouders Karel Kragt en Geertje van Gijssel trouwden op 30 oktober 1945. Op hun trouwfoto -zie de bijgaande afbeelding- is het niet goed te zien, maar de trouwjurk van mijn moeder is gemaakt van stof afkomstig van een van de parachutes van de Franse parachutisten. De eerste tijd na de Tweede Wereldoorlog was alles schaars. Dus stof van een parachute, die van echte zijde was gemaakt, was zeer gewild bij de dames.
Mijn grootouders Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud zijn na hun tijd in het Armenwerkhuis verhuisd naar Ruinerwold. Daar zijn zij ook in een boerderij gaan wonen. Die boerderij kon je bezichtigen, die is nog steeds te bezichtigen. Na het overlijden van mijn grootvader is mijn grootmoeder daar nog een aantal jaren blijven wonen, waarna ze naar het bejaardenhuis in Dwingelo is gegaan, waar zij is overleden.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De boerenknecht Albert van Gijssel trouwde op 15 augustus 1924 op 29-jarige leeftijd in Zuidwolde met de 20-jarige Aaltje Hagewoud.

Albert van Gijssel is geboren op 16 januari 1895 in Ruinerwold. Hij is overleden op 10 januari 1967 in Ruinerwold. Hij is een zoon van Jan van Gijssel en Geertje Ridderman. Albert van Gijssel ligt begraven op de kaarkhof van Runerwold.
Aaltje Hagewoud is op 6 juni 1904 geboren in Hoogeveen. Zij is op 8 maart 1992 overleden in Dwingel. Zij is een dochter van Theunis Hagewoud en Hilligje Schipper. Aaltje Hagewoud ligt begraven op de kaarkhof van Runerwold. 
Karel Kragt is geboren op 27 juni 1916 in Vledderveen. Hij is overleden op 30 januari 1990.
Geertje van Gijssel is geboren op 30 december 1924. Zij is op 9 augustus 2008 overleden in Deever.
Karel Kragt gaf in de Tweede Wereldoorlog dansles in het café van Klaas Marcus Balsma.
Boven de voordeur van het Armenwerkhuis is te lezen: Armenwerkhuis der Gereformeerde Gemeente van Diever, opgerigt in het jaar 1861′. In die jaren werd naast de term ‘Nederlands Hervormde Gemeente’ ook nog de term ‘Christelijk Gereformeerde Gemeente’ of ‘Gereformeerde Gemeente’ gebruikt.
Jan Havermans maakte bestek en tekeningen voor het Armenwerkhuis aan de Groningerweg, ver buiten het dorp Deever. Het Armenwerkhuis werd in 1861 gebouwd in opdracht van de diaconie van de Nederlands Hervormde Kerk. Voor de bouw van het Armenwerkhuis schreef hij met 750 gulden te hoog in. Aannemer werd Harm Roelfs Kuiper uut Deever voor het inschrijfbedrag van 725 gulden.

Abracadabra-1232

Posted in Aar'mhuus, Boerdereeje, Grönnegerweg, Kaarke an de brink, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Gebient’n van de skulteboerdereeje bee ut skultehuus

In de sinds 1936 los van het skultehuus an de brink van Deever helaas los staande skulteboerdereeje zijn in het gedeelte waarin nu atelier en cadeauwinkel Hare Majesteit is gevestigd nog prachtige oude gebinten van de skulteboerdereeje te zien.
In het atelier en de cadeauwinkel krijgen mensen met een verstandelijke beperking de gelegenheid om met ondersteuning op een volwaardige manier deel uit te maken van de samenleving. Daarvoor driewerf hulde: hulde, hulde, hulde.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 3 oktober 2012.

Posted in Boerdereeje, Deever, Skultehuus | Leave a comment

Hiele olde boerdereeje braant of in Oll’ndeever

Op 28 december 1981 verscheen in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) het navolgende bericht over een grote brand in de woonboerderij met adres Holtenweg 2 in Oll’ndeever.

Diever.
Een felle brand heeft in de nacht van zaterdag op zondag de kapitale woonboerderij van de familie Ten Cate in Oldendiever gedeeltelijk verwoest. De schade loopt in de tonnen. Het pand dat uit het midden van de zeventiende eeuw dateert, stond op de Monumentenlijst. Het is enige jaren geleden gerestaureerd.
De brandweer van Diever werd even voor twaalf uur gealarmeerd. Omdat het er erg slecht uitzag, werden spuitgasten van Dwingelo voor assistentie opgeroepen. Men kon echter niet voorkomen dat het voorhuis in een rokende puinhoop veranderde. De zwart geblakerde resten staken erg schril af tegen het rondom de woonboerderij liggende sneeuwtapijt…
Veel antieke voorwerpen en boeken liepen waterschade op.
De brand brak uit juist op het moment dat de familie Ten Cate bij de open haard aan het kerstdiner zat. Vermoedelijk zijn  vonken uit deze open haard de oorzaak geweest.
De blussingswerkzaamheden werden door een zeer groot aantal belangstellende gevolgd.
De brandweer heeft de hele nacht bij het perceel gewaakt.
Dat er van het voorhuis van de monumentale boerderij niet veel overbleef blijkt duidelijk uit bijgaande zwart-wit foto.

Het onderschrift bij de foto van de verbrande boerderij luidt als volgt:
Dat er van het voorhuis van de monumentale boerderij niet veel overbleef blijkt duidelijk uit deze foto.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De toen nog bestaande nabije vrijwillige brandweer uut Deever heeft deze woonboerderij slechts voor een deel kunnen redden. Dit met riet gedekte pand zou zeer zeker volledig zijn afgebrand, als Oll’ndeever toen enkel aangewezen zou zijn geweest op de vrijwillige brandweer van Dwingel of Vledder of Havelte, vanwege de langere aanrijtijden.
Klaas Hofstee had het pand tot in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw in gebruik als boerderij. Klaas Hofstee werd geboren op 30 juli 1902 in Wapse en overleed op 21 mei 1988 in Dwingel. Hij was getrouwd met Jentje Schoenmaker, zij werd op 9 mei 1911 in Dwingel geboren en overleed op 3 juni 1996 in Dwingel.
Klaas Hofstee was de broer van Lamkjen en Saakje Hofstee.
In de in 1773 gebouwde boerderij heeft ook V.V.D.-coryfee Hans Wiegel (het oraekel van Deever) gewoond.
Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels uut Deever is de maker van de zwart-wit foto.
Wijlen Hendrik (Henk) van den Bos is de maker van de tweede foto, die toen al vlak bij de verbrande boerderij in Oll’ndeever woonde.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de derde foto van de teruggerestaureerde boerderij gemaakt op 4 april 2013.

 

 

 

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Braandwièr, Dorpskracht, Haarm Hessels, Oll'ndeever | Leave a comment

Woar is ut pothokke en woar is ut hüsie ?

De redactie heeft de foto, die is gepubliceerd op bladzijde 15 van nummer 22/1 (maart 2022) van het onvolprezen papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, gescand, teneinde deze foto (afbeelding 1) hier aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief te kunnen tonen, met excuses voor de slechte grofpixelige kwaliteit van deze scan. Echter in de ‘Collectie Provinciale Monumentenzorg’ van het Drents Archief is gelukkig bijgaand afgebeelde scherpere niet bijgesneden zwart-wit foto (met kenmerk MZ10707000101) (afbeelding 2) aanwezig.
De foto van de boerderij is in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt, waarschijnlijk vlak voor de afbraak van deze boerderij. Wie was de maker van deze foto ? In welke verzameling is deze foto aanwezig ? De redactie wil deze gegevens graag bij dit bericht vermelden.
De grote vragen zijn natuurlijk in welk jaar deze groot ogende boerderij (afbeelding 2) is gebouwd en in welk jaar deze boerderij is afgebroken. Klaas de Boer geeft hierover geen uitsluitsel in zijn schitterende boek Wittelte. Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden, dat in 2018 is uitgegeven door de wakkere Dorpsvereniging Wittelte.
In de Collectie Agrarisch Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is aanwezig een bouwkundige tekening (document SHBO-BT-0690) van de hier afgebeelde boerderij, adres Wittelte 11, zie afbeelding 2. Tekenaar Robert Cornelis Hekker is de maker van deze tekening. De tekening is gedateerd op 20 juli 1947. De tekenaar was werkzaam bij het Bureau Wederopbouw Boerderijen. De rijksoverheidsinstelling Bureau Wederopbouw Boerderijen was vanaf juli 1940 verantwoordelijk voor de wederopbouw van door oorlogshandelingen verwoeste boerderijen. Echter de boerderij van Jacob Snoeken en Aaltje van de Berg is in de Tweede Wereldoorlog niet verwoest of beschadigd door oorlogshandelingen. De grote vraag is daarom: wat is de reden dat het Bureau Wederopbouw Boerderijen deze boerderij heeft getekend ? Zaten ze om werk verlegen ?
Afbeelding 4 toont de plattegrond van de boerderij, het is een detail van afbeelding 3. Opvallend is dat in de plattegrond een karnhuis en een karnmolen zijn getekend. Echter in 1947 leverde de familie Van de Berg al heel lang de melk van zijn koeien aan de in 1899 opgerichte botterfubriek aan het Moleneinde in Deever. Het karnhuis en de karnmolen zullen in onbruik zijn geraakt, nadat de familie Van de Berg de melk ging leveren aan de botterfubriek en stopten met het zelf karnen van roomboter. Zie ut rikke mit de melkbuss’n op de hier afgebeelde foto (afbeelding 2).
Wellicht heeft de tekenaar getracht de oorspronkelijke indeling te tekenen. De tekenaar heeft bij het tekenen van de plattegrond ook een fout gemaakt. De pompestroate is breder, want de rechter deur in de zijgevel van het boerderijgedeelte aan de straatkant (zie afbeelding 2) gaf toegang tot de pompestroate. Dus de pompestroate had breder en de koestal had korter moeten zijn getekend.
Opvallend is de afwezigheid van ut pothokke, dat kenmerkende hüsie naast oude boerderijen in de gemiente Deever. Een  pothokke stond in het verlengde van de pompestroate, want er moest altijd met water van de pompe hen ut pothokke worden gesjouwd. En opvallend is de afwezigheid van ut hüsie, die kenmerkende toiletgelegenheid ín oude boerderijen in de gemiente Deever. Ut hüsie is niet ingetekend, maar moet wel aanwezig zijn geweest. Maar waar bevond zich dan ut hüsie ? Of is het de zeer kleine ruimte die bereikbaar is via de ruimte waar de karnmolen is ingetekend ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Wittelte | Leave a comment

Een annekkedote in ut Deevers van Jan Hessels

Toen Jan Hessels nog leefde sprak de redactie van ut Deevers Archief regelmatig met hem bij hem thuis in zijn boerderij over het oude Deever, over het boerenleven. Jan hield van het vertellen van annekkedotes, zoals hij die korte en altijd grappige verhaaltjes noemde. De redactie prijst zich gelukkig enige daarvan digitaal te hebben opgenomen. De ‘annekkedote’ is -het kan niet anders- opgeschreven in ut Deevers: Jan Hessels sprak het Deevers, net zoals Jantje Andreae-Oost dat deed, zoals je ut Deevers hoort te spreken. Het is jammer dat ut Deevers in het hedendaagse Deever bijna dood is.

De grond van de febriek
De ièste grond veur de febriek is deur de gemiente Deever veur vieftien gulden vukogt an de vutening. Aachter de fubriek langes laag een akker bouwlaand van Haarm Hessels. Disse Haarm Hessels hef joar’n in ut bestuur van de fubriek  eseet’n. Ik miene dat hee sölls vanof de oprichting in 1899 in ut bestuur hef eseet’n. As de fubriek weer uutebreid mös wödd’n, dan waar’n see vansöllls laand van Haarm Hessels neudug. Op de vugèdering van ut bestuur wödde dan seins teeg’n Haarm Hessels esègd: Haarm, we hept -seg moar- duusend veerkante meter neudig van oen akker, wat geet oens dat kost’n. Noa wat hen en weer geproat wödde de koop esleut’n, ut geld wödde betèlt en de sèke gunk wieder. In 1936 bee de vudi.eling van de aarfenis kwaa’m wee ur aaachter dat de halve febriek op grond van de familie Hessels stön. Ur was nooit wat bee de netoaris beschree’m. Ut is toe recht etrökk’n mit un akte van vujoaring.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan Hessels bedoelt met ‘vereniging’ de in 1899 opgerichte Coöperatieve Zuivelfabriek aan het Moleneinde (Katteneinde). Harm Hessels (geboren op 3 oktober 1862, overleden op 23 juni 1936) was getrouwd met Aaltje Hessels (geboren op 23 maart 1868, overleden op 15 januari 1941). Harm Hessels was de grootvader van Jan Hessels. Hun boerderij stond, staat nog steeds, aan het begin van de Kruisstraat, je kijkt tegen de voorgevel aan als je vanaf de brink door de Hoofdstraat naar de Kruisstraat gaat. De hier afgebeelde zwart-wit foto van deze boerderij is gemaakt in de strenge winter van 1979 De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 16 november 2013.

Posted in Boerdereeje, Brink, Deever, Heufdstroate, Kruusstroate | Leave a comment

Un olde boer’nkarre bee un olde skure op ut Kastiel

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van boerdereej’n, ut boer’nlee’m, ut boer’nwaark en de bau in de gemiente Deever, zoals hij dat in zijn jeugd gelukkig nog heel goed heeft gekend. De redactie heeft al aardig wat afbeeldingen van boerdereej’n, ut boer’nlee’m, ut boer’nwaark en de bau in de gemiente Deever in ut Deevers Archief.
Maar hoe meer afbeeldingen van boerdereej’n, ut boer’nlee’m, ut boer’nwaark en de bau in de gemiente Deever hij kan tonen, hoe liever het hem is. En dan vooral afbeeldingen waarop bijvoorbeeld ook boer’ngerak is te zien. En op de hier afgebeelde foto is nota bene aan de rechterkant een melkbus te zien
In de collectie met de naam ‘Collectie Topografische Foto’s’ van het Drents Museum en aanwezig in het Drents Archief in Assen is bijgaand afgebeelde zwart-wit foto (nummer DM3202501) van een dorpsbeeld op ut Kastiel in Deever aanwezig. De naam van de maker van de hier afgebeelde foto is helaas niet bekend.
De redactie heeft nogal moeite met de datering van de hier afgebeelde foto, beter gezegd het lukt hem niet deze foto te dateren. De hier afgebeelde foto is in elk geval wel gemaakt in de tijd dat de elektrische energie in Deever nog via bovengrondse leidingen werd getransporteerd. In de gegevens bij de foto in het Drents Archief is te lezen dat de foto is gemaakt bij een boerderij met adres Burgemeester va Oslaan 26. Derhalve moet de hier afgebeelde foto ná 1939, dus na de pensionering van burgemeester Hendrik Gerard van Os, zijn gemaakt. De redactie gokt dat de foto in de eerste jaren ná de Tweede Wereldoorlog is gemaakt. De weg over ut Kastiel heeft tot 30 september 1976 helaas de naam Burgemeester van Oslaan gehad. Tegenwoordig heet de weg over ut Kastiel gelukkig ut Kastiel. De redactie moet nog uitzoeken wat  het tegenwoordige adres is van de boerderij met adres Burgemeester van Oslaan 26.
De redactie heeft zich bij de hier afgebeelde foto, zoals aanwezig in het Drents Archief, zie afbeelding 1, suf gepiekerd over de locatie van wat zichtbaar is op de foto. Maar kan het zijn dat de afbeelding moet worden gespiegeld ? Zie afbeelding 2. Want dan zou de schuur en de boerenkar en de melkbus kunnen staan bij het boerderijtje, dat nu als adres Kastiel 8 heeft. En dat wordt met name ingegeven door wat achter de boerenkar is te zien: dat kan het zandpad met aan weerskanten eikebomen tussen het huidige Kastiel 1 en Kastiel 3 zijn. In het boerderijtje met adres Kastiel 8 woonde in de jaren na de Tweede Wereldoorlog het echtpaar Harm Kloosterman en Jantje Klaster, Op hun melkbussen stond na de hernummering van de melkleveranciers van de zuivelfabriek aan het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw het nummer 4.
De redactie hoopt ten zeerste dat iemand onder de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief bruikbare gegevens bij afbeeldingen 1 en 2 kan aanleveren.

Posted in Boer'nlee'm, Boer'nwaark, Boerdereeje, ut Kastiel | Leave a comment

De Galama State an de Hünderweg op Woater’n

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van oude huizen en boerderijen op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem (an de aandere kaante van de bos). In het bijzonder afbeeldingen van afgebroken oude huizen en boerderijen. Hoe meer afbeeldingen van afgebroken oude huizen en boerderijen op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem (an de aandere kaante van de bos) de redactie in ut Deevers Archief kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Dienst Landelijk Gebied’ van het Drents Archief in Assen is bijgaand afgebeelde en in 1967 gemaakte zwart-wit foto (nummer LG0366901) van de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Woater’n aanwezig.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten kocht de boerderij op 27 mei 1970, met als doel deze met geschwinde spoed en in gestrekte draf af te breken, teneinde in dat gebied cultuurnatuur te kunnen fabriceren. En dat is schitterend gelukt. De redactie heeft in enige berichten aandacht besteed aan de boerderij met de naam Galama State. Zie bijvoorbeeld het bericht Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg. Of was de naam van de boerderij Galema State ?

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

Twee boerdereegies op de Baarg op ut Kastiel

Op de Baarg op ut Kastiel in Deever is links het keuterboerderijtje van de weduwe Evertje Davids-Vierhoven en rechts het keuterboerderijtje van de weduwe Elsje (Elle) Smit-Oost te zien in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw.
Tussen de twee boerderijtjes staat een grote vlierboom; van de bessen van deze boom werd in het najaar lekkere jam gemaakt.
Evertje Vierhoven werd op 29 juli 1896 in Deever geboren als dochter van Albert Vierhoven en Trijntje Andree (Andrea of Andreae ?). Zij trouwde op 27 juni 1925 met Albert Davids, beroep arbeider, zoon van Hendrik Davids en Magrieta Sidonia Wibier. Albert Davids werd op 26 oktober 1881 geboren in Deever en overleed op 20 juni 1955 in Deever. Evertje Vierhoven overleed op 21 april 1972 in Deever.
Elsje (Elle) Oost werd op 20 maart 1893 in Deever geboren als dochter van Helprig Oost en Hilligje Prikken. Zij trouwde op 31 augustus 1912 met Hilbert Smit, beroep arbeider, zoon van Jan Smit en Margje Hilberts de Wit. Zij overleed op 4 oktober 1985.
Hilbert Smit werd op 18 september 1888 geboren in het Leggelerveld (gemiente Dwingel), hij overleed op jonge leeftijd op 5 juli 1931 in Deever, hij was toen landbouwer.
Het echtpaar is begraven op de kaarkhof an ut begun van de Grönnegerweg bee Deever, zie afbeelding 2.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto van de opvallen goed geconserveerd gebleven rustplaats van Hilbert Smit en Elsje Oost, zie afbeelding 2, gemaakt op vrijdag 3 mei 2018. De familie Smit heeft zich niet gek laten en vermelde gelukkig niet de onjuiste naam Dwingeloo, maar wel de juiste naam Dwingelo (Dwingel) als geboorteplaats van Hilbert Smit.

Aanvulling van mevrouw Sina Raadgever-Smit uit Amsterdam
In de zestiger jaren van de vorige eeuw woonde Elsje Smit-Oost, mijn opoe, niet meer op de Baarg. Het moet ongeveer 1955 zijn geweest dat wij, Helprig Smit en Wietske Smit-van Leeuwen, Sina, Elly, Hilbert en Jochem, daar gingen wonen. Er werd het een en ander verbouwd om het huis geschikt te maken voor ons gezin. Mijn moeder was de eerste die van de vlierbessen jam maakte, want voorheen deed niemand dat, de bessen zouden wel eens giftig kunnen zijn !

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Boerdereeje, Deever, Kaarkhof Grönnegerweg, Keutereegie, ut Kastiel | Leave a comment

Tiekening van de boerdereeje van Henduk Mulder Jzn

Op deze pentekening van de heer Johannes Minderaa is de achterkant van de boerderij van Hendrik Mulder Jzn. an de Brink van Deever te zien. De tekening is gemaakt in het jaar 1975.
De pentekening maakt deel uit van een hele serie tekeningen, die als ansichtkaart is uitgegeven door de eigenaren van de winkel met de naam de Boerderij, Brink 2 in Deever. Vrogger was dat de boerderij van Cornelis (Knelus) Seinen.
De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet welke foto als voorbeeld is gebruikt en heeft daarom bij gebrek aan vergelijkingsmateriaal bijgaand afgebeelde door de redactie gemaakte kleurenfoto op 21 januari 2016 onder enigszins winterse omstandigheden gemaakt.
Zo te zien heeft tekenaar Johannes Minderaa zich bij het natekenen van zijn voorbeeld redelijk aan de destijdse werkelijkheid gehouden. In 1975 waren de staldeuren in de achtergevel van de boerderij van Hendrik Mulder nog staldeuren (was Hendrik Mulder, zoon van Jan Mulder, die in de volksmond Jan Boatie werd genoemd, toen nog boer ?). Heden ten dage zijn de oude staldeuren wellicht in gebruik om de ramen in de deurkozijnen te luiken.

Abracadabra-1569Abracadabra-1570

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Johannes Minderaa, Tiekening | Leave a comment

Holtskoolsketse van un boerdereegie op ut Kastiel

De redactie van ut Deevers Archief toont graag mooie afbeeldingen van onderwerpen uit de gemiente Deever op tekeningen en schilderijen.

De in Boyl (Buil) geboren Stellingwerfse kunstenaar Johannes Mulders (1899-1989) maakte illustraties voor kinderboeken, ontwierp boekbanden en boekomslagen, maakte illustraties voor rijmprenten, kranten en tijdschriften en maakte houtsneden. Hij was kassier van de Boerenleenbank in Boyl (Buil). Nadat hij in 1964 met pensioen was gegaan, legde hij zich vooral toe op schilderen en tekenen.
Zo maakte hij ook de hier afgebeelde houtskoolschets van een keuterboerderijtje op ut Kastiel in Deever. De redactie weet niet in welk jaar deze fraaie schets is gemaakt.
De vragen zijn wanneer deze schets is gemaakt, om welk boerderijtje het gaat en wie daar woonden…… ?
Is hier soms de achterkant van het boerderijtje van de weduwe Elsje Smit-Oost met de nog steeds bestaande zandweg van ut Kastiel hen de Heezeresch te zien ? Wie het weet, die mag het natuurlijk zeggen.

Mevrouw Gina Raadgever-Smit reageerde op 4 november 2016 als volgt:
Ik denk wel dat dit het huisje van mijn opoe Elsje Smit-Oost is. Al die bomen en het weggetje en aan het eind nog een huis, dat moet dan van Roelof Fledderus zijn. Kan eigenlijk niet missen !

Mevrouw Gina Raadgever-Smit stuurde op 7 november 2016 bijgaande foto van de achterkant van het boerderijtje van haar grootmoeder de weduwe Elsje Smit-Oost. De redactie is haar daarvoor zeer erkentelijk.
De foto is omstreeks 1965 gemaakt. De familie Smit woonde toen al een paar jaar elders. De man die toen in het boerderijtje woonde, onderhield blijkbaar zijn achtertuin niet. De kinderen op de zandweg zijn kinderen uit Capelle aan den IJssel.

Het mag duidelijk zijn dat de kunstenaar Johannes Mulders zijn houtskoolschets van het boerderijtje van de weduwe Elsje Smit-Oost heeft gemaakt. Die kunstenaar werkte wel ter plekke en tekende thuis geen ansichtkaarten of zwart-foto’s over. Hij zal de tekening hebben gemaakt in de tijd vóór 1963, toen de familie Smit nog in het boerderijtje woonde, toen was de achtergevel nog niet ontsierd met die merkwaardige metalen pijp.

De heer Fred van der Zanden meldde op 9 november 2016 het volgende.
Na de familie Smit woonde een zekere Brouwer in het boerderijtje. Hij kwam uit Haren bij Groningen. Ik weet zijn voornaam niet. Hij heeft zeker tot 1970 daar gewoond. Ik weet dit, omdat mijn vriendje ook op ut Kasteel woonde en wij wel bij hem kwamen. Hij leed aan astma. Hij leefde als een kluizenaar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Na de heer Brouwer kwam het huis in het bezit van de familie Brakel, die op de plaats van het boerderijtje en nieuw woonhuis heeft laten bouwen.
De redactie heeft de afgebeelde kleurenfoto van de tegenwoordige bebouwing en het zandpad op 2 januari 2017 gemaakt.

Abracadabra-1276 abracadabra-495abracadabra-558

Posted in Boerdereeje, Deever, Keutereegie, Kuunst in de gemiente Deever, Saandweg, Tiekening, ut Kastiel | Leave a comment

Sukersakkie van Hotel Blok an de Deeverbrogge

In de vijftiger jaren van de vorige eeuw lag Hotel Blok an de Deeverbrogge aan de doorgaande drukke Riekseweg. De autosnelweg A28 van Meppel via Hoogeveen en Beilen naar Assen bestond nog niet. Het was toen een druk beklant hotel-restaurant.
Het hotel-restaurant had net zoals zoveel andere hotels, cafés en restaurants ‘eigen’ sukersakkies. Eén van die sukersakkies – aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief – is hier afgebeeld.
De maker van de tekening op het sukersakkie heeft zijn tekening niet zelf bedacht, maar min of meer (meer min dan meer) overgetekend van een mooie zwart-wit ansichtkaart uit het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw.
De D.A.B.O.-bus bee’j de brogge heeft de overtekenaar voor het gemak maar weggelaten. Ook de boerderij van Hendrik Warries heeft hij niet overgetekend. Wie kan de redactie informeren over de bewoners van deze boerderij ?
De luchtfoto is gemaakt door het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.). Dit bedrijf was vooral in het noorden van Nederland bezig. L.F.N. heeft in die jaren in de gemiente Deever van bijna alle boerderijen (en dat waren er toen nogal wat) een luchtfoto gemaakt. De redactie zou graag L.F.N.-luchtfoto’s van boerderijen in de gemiente Deever willen tonen in ut Deevers Archief. Wie stuurt een mooie scan van een L.F.N.-foto van een boerderij ?
Rechts naast het rechthoekige stenen electriciteitsgebouwtje naast het brugwachtershuisje ligt een stuk grond waar in de periode 1919-1933 een emplacement van de stoomtram van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (N.T.M.) was ingericht. Heden ten dage is op dat stuk grond Shell Benzinestation Blok V.O.F. gevestigd.

abracadabra-494

abracadabra-493

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Boerdereeje, Hotel Blok, L.F.N.-logtfoto, Logtfoto, Sukersakkie, Tiekening | Leave a comment

Boerdereegie van Rensinus Garries op ut Kastiel

Op de hier getoonde kleurenfoto is een boerderijtje met een verbouwde siedbaander op ut Kastiel in Deever te zien. Op 2 januari 2017 woonden daar nog Rensinus Gerrits (Garries) en zijn vrouw. De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 2 januari 2017. Het had in de nacht van 1 januari op 2 januari 2017 toevallig net een beetje gesneeuwd. De sneeuw lag ’s middags om een uur of twaalf nog steeds op de reet’n doake van ut boerdereegie van Rensinus Garries.
De hier getoonde kopafbeelding is een uitsnede van de hier getoonde kleurenfoto. De kopafbeelding te zien geweest van 5 januari 2017 tot en met 29 mei 2017.

De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan voor de broodnodige variatie de kopafbeelding van ut Deevers Archief. Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht een uitsnede van deze afbeelding  geschikt als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet deze afbeelding naar de redactie te sturen. Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (200 dpi). Als jij een getoonde kopafbeelding lelijk vind als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening duidelijk aan de redactie kenbaar te maken. Als jij een reeds getoonde kopafbeelding graag nog een keer als kopafbeelding van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.

abracadabra-545abracadabra-546

Posted in Baander, Boerdereeje, Deever, Kopplètie, Siedbaander, ut Kastiel | Leave a comment

Mit de sundagse pette op op de petret in Oll’ndeever

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag oude foto’s van Deeverse boerenfamilies, waarbij de vrouwen hun oorieser dragen. Bij rijke boerenvrouwen was het oorijzer vaak een oorgoud of een oorzilver. De redactie van ut Deevers Archief ontving van Hendrik (Henk) Nijboer, zoon van Hendrik Nijboer (staat op bijgaand afgebeelde foto) en Hendrikje Oosterveen, de volgende prachtige familiefoto. De redactie heeft toestemming van Henk Nijboer deze foto te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is Henk Nijboer bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Voor het voorhuis tussen de raèm’m mit de blien’n van het niet meer bestaande oude boerderijtje met adres Oldendiever 32 (nu Oldendiever 6) zitten boer Willem Nijboer en zijn vrouw Arentje Kleene. Aan de linkerkant staat hun zoon Arend Nijboer. Aan de rechterkant staat hun zoon Hendrik Nijboer.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor een winterse afbeelding van het hiervoor genoemde niet meer bestaande oude boerderijtje van Roelof Wiltinge naar bladzijde 68 van het onvolprezen boekwerkje Oldendiever in de twintigste eeuw, dat is uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De onvermijdelijke vraag is: waar is het oorijzer (oorgoud of oorzilver) van Arentje Kleene gebleven ? Wie van haar nazaten is in het bezit van dit oorijzer ? En zijn de bijbehorende mutsjes bewaard gebleven ? De redactie wil bijzonder graag een foto van dit oorijzer tonen in ut Deevers Archief. Wie reageert ?
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief vooralsnog voor meer gegevens over ut oorieser naar de bladzijden 39, 40 en 41 van het onvolprezen boekwerkje Oldendiever in de twintigste eeuw, dat is uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Un olde saksiese boerdereeje an de weg in Ten Darp

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van een oude saksische boerderij aan de provinciale weg N855 in Ten Darp bij Wapse is niet echt een zeldzame kaart. Uitgeverij Nauta in Velsen heeft de kaart voor het eerst in 1905 uitgegeven. Bij de redactie is ook een exemplaar van een heruitgave in 1906 bekend. De ansichtkaart was te koop bij bakker en kruidenier M. Dijkstra in Wapse.
Links is de boerderij van Hendrik Hilberts te zien. Later woonde hier de familie Hendrik Koning en nog weer later woonde hier de familie Veenhuis. Voor het voorhuis staan bomen, het zijn geen leilinden. Rechts van de boerderij is de weg naar Kalteren te zien. Deze kaart is ook gepubliceerd in het boekje van Arend Mulder.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 45 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door een keur van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maat de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 122 van het in 1975 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’, dat is samengesteld door de in Deever geboren en in 1975 in Westervelde bij Norg wonende gepensioneerde boer Arend Mulder. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Opnamedatum afbeelding juni 2021 (© 2022 google.com/maps).

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Ten Darp, Ten Darperweg | Leave a comment

De vlagge aansumme en ok nog ies halfstok

De omgekeerde vlag is een signaal, waarmee kan worden aangeduid dat men in nood verkeert. Al in de middeleeuwen werden vlaggen ondersteboven gehesen op kastelen in noodsituaties. Het omkeren van de vlag werd vanaf de zestiende eeuw in de scheepsvaart gebruikt om aan te geven dat een schip in nood was. En nu hangen boeren en ook burgers de vlag omgekeerd om aan te duiden dat de boeren door de voorgenomen stikstofbeperkende maatregelen flink in nood zullen geraken.
Ook die paar overgebleven boeren in de gemiente Deever zullen door de voorgenomen stikstofbeperkende maatregelen hard worden geraakt, temeer vanwege de aanwezigheid van heel veel natuurgebied in de gemiente Deever.
Ook de huidige generatie van het boerengeslacht dat al eeuwen lang bee de Bulte in Oll’ndeever boerkt voelt de serieuze ernst van deze ondernemingbeperkende maatregelen. Want bij de boerderij van de huidige generatie hangt niet alleen het grootformaat Nederlandse vlag omgekeerd aan de lange vlagmast te wapperen, maar hij hangt bovendien ook nog eens een keer halfstok. Maar deze rouwende ondernemende generatie boer bee de Bulte in Oll’ndeever wacht niet af, beseft dat zijn bedrijf vroeg of laat kleiner zal worden, beseft dat hij wellicht zal worden uitgekocht, beseft dat hij verder moet en nam wellicht daarom alvast een minicamping an de Westerdrift in ut mooie Oll’ndeever over.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto in het voorbijgaan gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Oll'ndeever, Toevallige waarneming | Leave a comment

De boerdereeje van Laamut Vos en Geesie Moes

De hier afgebeelde min of meer sepiakleurige ansichtkaart is in juli 1955 uitgegeven door uitgever S.S. Wie was uitgever S.S. ? Bij de redactie van ut Deevers Archief zijn helaas geen oudere uitgaven van deze ansichtkaart bekend. De redactie weet ook niet of de foto voor de hier afgebeelde ansichtkaart in de zomer van 1955 of al een jaar of twee jaren eerder is gemaakt. De maker van deze foto heeft in elk geval een schitterend dorpsbeeld gefotografeerd. Daarvoor alsnog postuum driewerf hulde: hulde, hulde, hulde.
Aan de linkerkant is de boerderij van Lambertus (Laamut) Vos en Geesje (Geesie) Moes te zien. Let vooral op ut pothokke aagter de heede en aagter de klumop. En let ook op afrastering met schrikdraad van het weiland naast de boerderij. Het adres van deze boerderij was in 1955 Moleneinde 25 (nu Moleneinde 2). Lambertus Vos is geboren op 2 februari 1907 in Alting in de gemeente Beilen. Hij is overleden op 3 juli 1993 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Geesje Moes is geboren op 27 juli 1907 in Deever. Zij is een dochter van Dirk Moes en Aaltje Timmerman. Zij is overleden op 1 februari 1966 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Bij de hernummering van de leveranciers van melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Deever in 1950/1953 kreeg Lambertus Vos het nummer 64, zodat op zijn melkbussen het nummer 64 stond. Hebben kinderen/nazaten van Lambertus Vos en Geesje Moes een foto van de melkbussen met nummer 64 bewaard ? De redactie wil een afbeelding van die foto bijzonder graag in ut Deevers Archief tonen.
De directe buren van Lambertus Vos en Geesje Moes waren Dirk Moes en Aaltje Timmerman. Zij zijn de ouders van Geesje Moes. Zij woonden in 1955 in de boerderij met adres Moleneinde 24 (nu Moleneinde 6). De eerste steen voor deze boerderij is gelegd op 11 april 1942 door Jan Moes en Aaltje Timmerman.
Bij de hernummering van de leveranciers van melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Deever in 1950/1953 kreeg Dirk Moes het nummer 65, zodat op zijn melkbussen het nummer 65 stond. Hebben nazaten van Dirk Moes en Aaltje Timmerman een foto van de melkbussen met nummer 65 bewaard ? De redactie wil een afbeelding van die foto bijzonder graag in ut Deevers Archief tonen.
De redactie weet niet wanneer de prachtige boerderij van Lambertus Vos en Geesje Moes helaas is afgebroken.
Achter de boerderij van Lambertus Vos en Geesje Moes is het hek aan de straatkant van het schoolplein van de legere skoele an de Heufdstroate te zien. In de achtergrond is eerst het bedrijf van Hendrik Jan Rolden te zien. Zijn vader Lambert Rolden zal in 1955 al niet meer in het bedrijf hebben gewerkt. Lambert Rolden is geboren op 15 maart 1891 in Weerwille in de gemeente Ruinerwold. Hij is overleden op 2 februari 1958 op 66-jarige leeftijd in Deever.
Rechts achter het bedrijf van Hendrik Jan Rolden is het keuterijtje van Jan Krol (de jaèger) en Vrougje (Frougie) Bakker te zien. Jan Krol is geboren op 27 januari 1884 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 16 oktober 1968 in Deever. Hij trouwde op 11 mei 1912 met Vrougje (Frougie) Bakker. Zij is geboren op 23 april 1886 in Deever. Zij is overleden op 7 december 1968 in Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Bij de hernummering van de leveranciers van melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Deever in 1950/1953 kreeg Jan Krol het nummer 63, zodat op zijn melkbussen (zijn melkbus) het nummer 63 stond. Hebben nazaten van Jan Krol en Vrougje (Frougie) Bakker een foto van de melkbussen (melkbus) met nummer 63 bewaard ? De redactie wil een afbeelding van die foto bijzonder graag in ut Deevers Archief tonen.
Direct aan de rechterkant zijn glint’n te zien. Zo te zien staan deze niet voor het voormalige huis van de bovenmeester van de legere skoele. Woonde de familie Piet Zijlstra in 1955 al in het bovenmeestershuis ? Aan de rechterkant is het woonhuis en de winkel van Reina (Reintie) Slagter te zien. Zij is geboren op 14 mei 1910 in Deever. Zij is overleden op 13 oktober 1958 in Deever. Daarachter staat het huis van de ongetrouwde Jan Thijs (Jan Tees) Seinen en zijn twee ongetrouwde zusters Hilligje (Hillegie) Seinen en Aaltje (Oaltie) Seinen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 16 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door een keur van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maat de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Dorpsgesigte | Leave a comment

De L.F.N.-logtfoto van de stee van Haarm en Jan

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag de zogenaamde L.F.N.-luchtfoto’s van boerderijen in de gemiente Deever. Deze luchtfoto’s zijn in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt door het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.). Dit bedrijf was vooral in het noorden van Nederland bezig. L.F.N. heeft in die jaren in de gemiente Deever van bijna alle boerderijen (en dat waren er toen nogal wat) een luchtfoto gemaakt. De heer Piet Koster gaf toestemming de bijgaand afgebeelde prachtige L.F.N.-luchtfoto – voorwaar een topstuk – uit zijn verzameling te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Hopelijk zet dit andere zeer gewaardeerde L.F.N.-luchtfoto-bezitters aan tot het beschikbaar stellen van een goede scan van hun exemplaar van boerderijen in de gemiente Deever.

Op bijgaand afgebeelde L.F.N.-luchtfoto uit 1951 van boerderijen an de Kruusstroate en de Heufdstroate is links achter de leilinden de oude saksische boerderij van Jacob Hessels en Margje Veenhuis te zien. Jacob Hessels is geboren op 3 mei 1896 in Deever. Hij is overleden op 7 maart 1979 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 3 mei 1924 met Margje Veenhuis. Zij is geboren op 25 juni 1899 in Wapse. Zij is overleden op 23 mei 1985 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Bee de siedbaander van deze boerderij staat de jonge Jan Hessels naar het vliegtuigje van het bedrijf L.F.N. te kijken. De jonge Harm Hessels en de jonge Jantje Hessels – de moeder van de heer Piet Koster – staan niet op het erf.
In 1951 stond op de melkbussen van melkleverancier Jacob Hessels het nummer 59. Het adres van zijn boerderij was toen Kruisstraat 10, nu Kruisstraat 2.

Naast deze boerderij is de boerderij van Jan Hessels en Annigje Timmerman te zien. Achter de leilinden is hun voorhuis te zien. Hun boerderij staat apart van het voorhuis. Jan Hessels is geboren op 6 februari 1893 in Oll’ndeever. Hij trouwde op 3 mei 1919 met Annigje Timmerman. Hij is overleden op 19 februari 1980 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Annigje Timmerman is geboren op 26 december 1894 in Westerbork. Zij is overleden op 19 februari 1961 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In 1951 stond op de melkbussen van melkleverancier Jan Hessels het nummer 71. Het adres van zijn boerderij was toen Hoofdstraat 26, nu Hoofdstraat 55.

In de boerderij aan de rechterkant van de hier afgebeelde foto oefenden Tjibbe Krol en Jantje Kok hun boerenbedrijf uit. De redactie weet niet of zij de eigenaren van de boerderij waren of dat zij deze boerderij huurden. Nog net aan de rechterkant zijn drie melkbussen op ut rikke te zien. Tjibbe Krol is geboren op 9 september 1907. Hij is overleden op 11 maart 1994.
In 1951 stond op de melkbussen van melkleverancier Tjibbe Krol het nummer 60. Het adres van zijn boerderij was toen Hoofdstraat 27, nu Hoofdstraat 57. De redactie is op zoek naar meer gegevens van Tjibbe Krol en Jantje Kok.

Aan de onderkant van de hier afgebeelde foto is nog net achter de leilinden een stukje van de bovenkant van de boerderij van Arend Trompetter en Roelina Pit te zien. Een reetdekker is bezig met het vernieuwen van het zichtbare deel de doake. Arend Trompetter is geboren op 26 november 1895 in Deever. Hij is overleden op 27 februari 1976 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Roelina Pit is geboren op 12 april 1897 in Wapse. Zij is een dochter van arbeider Reint Pit, die een alom bekende wildstroper in Wapse was.  Zij is overleden op 20 april 1974 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In 1951 stond op de melkbussen van melkleverancier Arend Trompetter het nummer 58. Het adres van zijn boerderij was toen Hoofdstraat 25, nu Hoofdstraat 53.

Afbeelding 1
Luchtfoto uit 1951 van de boerderij van Jacob Hessels, Jan Thijmes Hessels, Tjibbe Krol en Arend Trompetter.
Afbeelding 2
Luchtfoto uit 2021 van een stuk van de Heufdstroate in Deever, waarin met een gele pijl is aangegeven welke de boerderij Jacob Hessels, Jan Thijmes Hessels, Tjibbe Krol en Arend Trompetter was. 

Posted in Boerdereeje, L.F.N.-logtfoto, Logtfoto, Melkbusse, Topstuk | Leave a comment

De olde saksiese boerdereeje van Sikke Trompetter

De redactie van ut Deevers Archief is zich met het schaamrood op de kaken ten volle bewust van het feit dat hij in ut Deevers Archief veel te weinig aandacht besteed aan Wapse en zijn vier kluften.
Bijgaande luchtfoto van de Saksische boerderij van Sikke Trompetter aan de Ten Darperweg in Wapse is omstreeks 1951 gemaakt. Let vooral ook op ut pothokke.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Sikke Trompetter. Na het overlijden hebben de erfgenamen de boerderij helaas afgebroken en ter plekke een nieuwe woning gebouwd. De redactie zal te gelegener tijd een kleurenfoto van die nieuwe woning aan dit bericht toevoegen.
De luchtfoto is gemaakt door het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.). Dit bedrijf was vooral in het noorden van Nederland bezig. L.F.N. heeft in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw in de gemiente Deever van bijna alle boerderijen (en dat waren er toen nogal wat) een luchtfoto gemaakt. De redactie zou graag L.F.N.-luchtfoto’s van andere boerderijen in de gemiente Deever willen tonen in het Deevers Archief. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid een mooie scan van een L.F.N.-foto van een boerderij in de gemiente Deever voor publicatie ter beschikking te stellen ?
De afgebeelde zwart-wit foto van de boerderij is in september 2007 gemaakt. De redactie heeft geen flauw idee wie deze zwart-wit heeft gemaakt.
In de webstee https://www.google.com/maps is de huidige bebouwing ter plekke van de boerderij van Sikke Trompetter te zien.

Afbeelding 1
De bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is aanwezig in de verzameling van Trijntje Bolding-Daalman uit Oldebercoop.
Afbeelding 2
De oude saksische boerderij van Sikke Trompetter, adres Ten Darperweg 51 in Wapse

Posted in Boerdereeje, L.F.N.-logtfoto, Logtfoto, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

Ut veurhuus van Koendert Krol sit in ut aachterhuus

Het laatste deel van de film Fanfare, te weten het beroemde nepmuziekconcours, nam filmmaker Bert Haanstra eind juni 1958 op in een weiland an de Kloosterstroate in Deever. Zie bijgaande detail van een topografische kaart uit 1961. Dat zeldzame binnendorpse weiland is helaas geen weiland meer, maar is ten prooi gevallen aan woningbouw, op die plek staan al lang vier burgerwoningen.
Boer Koendert Krol was de eigenaar van dit binnendorpse weiland. Ten tijde van de opnamen van het nepmuziekconcours voor de film Fanfare in zijn weiland is ook bijgaand afgebeelde kleurenfoto (kleurendia ?) van de voorgevel van zijn boerderij gemaakt. Deze voorgevel was vroeger de achtergevel van de boerderij, die toen nog vastzat aan het zo genoemde schultehuis an de brink van Deever. Bij het mateloos en schaamteloos oppimpen van het zwaar vervallen zo genoemde schultehuis an de brink van Deever in de tweede helft van de dertiger jaren van de vorige eeuw vonden de heren deskundologen en restauratologen en koffiedikologen het oh oh zo nodig en historisch wetenschappelijk verantwoord het voorhuis van de zo te noemen schulteboerderij te scheiden van de boerderij in het achterhuis. Maar wat heb je als boer aan een achterhuis als daar geen voorhuis meer aan vast zit ? Dus werd in het oostelijk deel van het achterhuis een voorhuis compleet met voordeur gebouwd. Dat is het voorhuis dat op de hier afgebeelde kleurenfoto (kleurendia ?) is te zien.

Bijgaand afgebeelde kleurenfoto (kleurendia ?) is ten zeerste – maar helaas in zwart-wit weergave- te bewonderen op het voorblad van de papieren kalender voor het jaar 2021 van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. Zie bijgaande geciteerde afbeelding, met veel dank aan de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Boerdereeje, Fanfare | Leave a comment

De olde mestkrooie van Geert van Ankör’m

In de collectie Deevers Archief zijn de vier bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s aanwezig.
De vier kleurenfoto’s zijn gemaakt op ut Kastiel in Deever op de plek waar vroeger de familie Geert van Ankör’m (Ankorven) woonde.
Geert van Ankör’m stierf op 14 september 1956. Zijn echtgenote Lammigje Oost stierf op 28 juni 1967. Hun ongetrouwde dochter Janna (Jannoa) van Ankör’m stierf op 10 juni 1990. Hun ongetrouwde dochter Roelofje (Roefie) van Ankör’m stierf op 23 juni 1996.
De redactie van het Deevers Archief heeft afbeeldingen 1 en 2 gemaakt op 2 januari 2017. Het had die ochtend een beetje gesneeuwd. Een mooi moment voor het nemen van een paar foto’s met enige symboliek. Op afbeelding 1 is het boerderijtje van de familie van Ankör’m in de laatste dagen van zijn leven te zien. Op afbeelding 1 is in het midden achter het hek nog net de olde mestkrooie van Geert van Ankör’m te zien. Die moet daar wel heel lang hebben gestaan, wel meer dan 22 jaren.
Op afbeelding 2 is van dichtbij de ogenschijnlijk niet meer op te kalefateren olde mestkrooie van Geert van Ankör’m in de winter van zijn leven te zien.
De redactie vraagt zich af of bij het volledig vervallen baanderloze boerderijtje (keuterijtje) van de familie van Ankör’m
een pothokke heeft gestaan. De vele pothokkologen van de heemkundige vereniging uut Deever weten vast wel of bij dit keuterijtje ooit een pothokke heeft gestaan. De redactie van het Deevers Archief verneemt het graag.
De redactie van het Deevers Archief heeft afbeeldingen 3 en 4 gemaakt op de zonnige ochtend van 3 mei 2018. Een mooi moment voor het nemen van een paar foto’s met enige symboliek. Op afbeelding 3 is een bijna afgebouwd keuterij-achtig huisje in de lente van zijn leven te zien. Op afbeelding 4 liggen de onderdelen van de olde mestkrooie van Geert van Ankör’m te wachten op een nieuw leven in een gerestaureerd olde boer’ngerak. Dat gaat de bewoners van de Fledderushoeve zeker lukken. Echt wel.
De architect van het keuterij-achtige huisje heeft zich zonder twijfel laten opporren door de vorm van het boerderijtje van de familie van Ankör’m. Of hebben de ijverige ambtsdragertjes van schoonheid en vergunningen van de voorkant van het gelijk, gezeten achter de zeer vele ramen van hun kantoortuinen en kantoorparken aan de Gemeentehuislaan in Deever, hun voorwaarden voor herbouw – zelfs met een schoorsteentje – bedacht en opgelegd (gij zult ons gehoorzamen) aan de eigenaren van het nieuwe pand ? Er zit geen voordeur meer in het nieuwe huisje. Gelukkig mochten de eigenaren van het keuterij-achtige huisje het schuine dak aan de zuidkant van het pand wel helemaal vol leggen met zonnepanelen. Dat weer wel.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Keutereegie, Old gerak, ut Kastiel, Verdwenen object | Leave a comment

Putret van de boerdereeje van Henduk en Hendukkie

Op 9 juni 2022 ontving de redactie van ut Deevers Archief een foto van een schilderij van de boerderij van Hendrik Nijboer en Hendrikje Oosterveen an de Wittelerweg in Oll’ndeever van hun jongste zoon Hendrik (Henk) Nijboer. Hij schrijft: ‘Deze foto is genomen van het schilderij van de boerderij, zoals m’n ouders deze hebben laten bouwen in 1939. Een bevriend kunstschilder heeft dit schilderij gemaakt. Later heeft Willem Krol een flink stuk aan de boerderij laten bouwen.’
Op 18 juni 1922 meldde Henk Nijboer dat Harm Hagen het schilderij in 2001 heeft gemaakt, met een oude foto als voorbeeld en op basis van zijn uitleg over hoe de boerderij er toen uitzag.
Het oude boerderijtje van Hendrik Nijboer en Hendrikje Oosterveen brandde in 1939 af.
De redactie is Henk Nijboer bijzonder erkentelijk voor zijn toestemming een afbeelding van dit schilderij te mogen tonen in ut Deevers Archief. De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbo spoed en ook niet in turbo draf enige eigen kleurenfoto’s van de toestand ter plekke van Wittelerweg 4 in Oll’ndeever aan dit bericht toevoegen. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief moet het tot dan even stellen met de volgende google-maps afbeelding. Met excuses voor dit ongemak.

Posted in Boerdereeje, Kuunst in de gemiente Deever, Oll'ndeever, Skildereeje | Leave a comment

Herinnerings an ’t Aar’mhuus an de Grönnegerweg

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 23 april 2016 van de heer Guido Schoonheim bijgaand fraai en vlot geschreven bericht over zijn herinneringen aan de mensen in het Aar’mhuus an de Grönnegerweg bee Deever. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor. Wellicht kan hij in een tweede bijdrage meer van zijn herinneringen op papier zetten. De redactie is graag bereid ook die te publiceren in ut Deevers Archief.  

Binnenkort is Janny Goettsch-Veen in Noordwolde jarig. Ik hoop haar dan even op te zoeken; dat doe ik namelijk al 56 jaar !
Gôh, denkt u wellicht, wat interessant: een ons volkomen onbekende ‘vogel’ bericht ons even, dat een ons al even onbekende kennis van hem jarig is …
Maar het zóu kunnen zijn, dat u die namen Goettsch en Veen toch wel kent. Zij waren de eerste (en voor zover ik weet ook laatste) boeren in het voormalige Armenwerkhuis van de hervormde kerk te Diever. Piet Goettsch (afkomstig uit Zorgvlied) en Janny Veen (afkomstig uit Wapserveen) zijn met elkaar getrouwd op 29 april 1959 en zijn toen neergestreken aan de Groningerweg 3 in Diever.
In augustus stopte daar een ‘karretje dat op de zandweg reed’. Ik weet het zeker, want ik zat in dat karretje. Verder zaten daarin mijn vader en mijn moeder mijn twee zusjes; mijn broer was al te ‘oud’ om nog met de ouwelui mee op vakantie te willen.
Wij zochten een kampeerplekje, niet op een camping, maar bij een boer. Dat mochten toen alleen zogeheten kampeerpaspoorthouders: mensen, die bij de ANWB (in Ommen-Hardenberg) het kamperen hadden geleerd en zogezegd ‘gediplomeerd’ waren; dát waren mijn ouders. Papa is op verzoek van Piet Goettsch nog naar ’t gemeentehuis -schuin tegenover de kerk in Diever- geweest om één en ander te regelen.
We hebben drie weken bij Piet en Janny op het erf gestaan. Papa en mama en mijn zusjes maakten lange wandelingen. Tot aan Wateren toe, hoor !

Ik bleef liever bij boer Piet. Ik wilde leren melken. Dat kon ! Maar dan moest ik wel klompen aan, want koeien kunnen soms even op een voetje gaan staan en doet pijn. Ik was een stadsjongen en ik had geen klompen. Nou, ik ging melken op oude klompen van Piet, waar ik met mijn sandaaltjes aan precies in paste. Ik heb het melken geleerd. Ik weet nog dat mijn ‘leer-koe’ Nellie 4 was. Ze had maar drie spenen, want eentje was gesneuveld ‘an ’t stiekeldroad’. Zij was een oude tamme koe, ze was ook tam voor ‘vreemde’ stadse leerling-melkers. Ze was niet bepaald moeders mooiste, wel moeders lelijkste, maar dat interesseerde mij niet.
Het ‘boerenarbeider’ zijn beviel van weerskanten zo goed, dat ik werd uitgenodigd om het volgende jaar terug te komen. Dat heb ik gedaan. Dat heb ik tien of elf keer gedaan. En …. ik ken Piet en Janny nog altijd. We zien elkaar in elk geval op onze verjaardagen en verder zo nu en dan tussendoor. Ik was in mijn vakanties van de middelbare school áltijd in het Armenwerkhuis aan de Groningerweg 3 in Diever en later in Zorgvlied.
Piet en Janny waren niet alleen boer en boerin, maar waren óók de laatste ‘vader’ en ‘moeder’ van de laatste twee ‘armen’: Jans Grit en Geert ….. (zijn achternaam heb ik nooit gehoord). Over deze beide mannen wil ik graag iets vertellen.

Jan en Geert waren totaal verschillende mannetjes, ze waren maar klein van stuk. Ze deelden in het Armenwerkhuis samen één grote kamer. De inrichting van die kamer is gauw omschreven: daar was zogezegd ‘niks’ aanwezig. Nou ja…., in de kamer waren twee bedsteden. Die hadden nog de ouderwetse afmetingen, dat wil zeggen deze waren klein, want mensen waren vroeger kleiner. Jans en Geert pasten er perfect in. Ze hadden wel een divanbed aangeboden gekregen, maar dat vonden ze maar een neimoeds ding, dus die wilden ze niet. Zo konden ze ook ‘iets voor op de vloer’ krijgen. Ook dat vonden ze onnuttig en neimoeds. Een gewone kale plankenvloer was goed genoeg, toch ?

Zo ook het warme eten, waar Janny dagelijks voor zorgde. Daar had ze een makkie aan, want het favoriete menu van beide heren was gebakken aardappeltjes en uitgebakken spek. Nee, géén groente, want dat was ook neimoeds spul, althans als ze die dag een goed humeur hadden. Als ze een dag een minder goed humeur hadden, dan was groente knienevoer en dus niet bedoeld voor menselijke consumptie ! ’s Zondags kregen ze een waar feestmaal, want dan kregen ze ook soep en pudding.

Jans en Geert waren verschillend. Jans was altijd vrolijk, maar Geert kon zo nu en dan mopperen. Geert was namelijk de ‘opzichter’ op het boerenbedrijf. Hij had zichzelf daarvoor ‘aangesteld’, maar daar was iedereen het mee eens. Ik hoorde Geert een keer duidelijk een vloek mompelen, toen ik een volle kuip met waai ondersteboven had gereden met paard en wagen. Ik dacht toen even: je bent zeker vergeten dat dit een christelijk Armenwerkhuis is. Ik ben later dominee geworden. Ik heb Geert deze vloek nooit als ‘zonde’ aangerekend, maar slecht als ‘gebrek aan een beter woord’.

Jans hoefde op de boerderij niets te doen, want Jans kón bijna niks. Jans was niet helemaal honderd procent. Jans kon alleen aardappelen schillen. Dat deed hij zo nu en dan. Soms schilde hij de hele ochtend aardappelen ! Dat spaarde Janny dan natuurlijk veel tijd uit, tijd die zij nodig had voor het doen van de huishouding.

Jans had een speciale ‘hobby’: klokjes. Jawel, in het ‘huis’ van Jans en Geert hingen maar liefst twéé klokjes. Er hing een echt koekoeksklokje, dat ook echt koekoekte. Piet gaf zo nu en dan een ruk aan het opwind-kettinkje, daar dacht Jans zelf nooit aan.  En er hing een ombeschrijfbaar ‘geval’, dat niet liep. Buitenshuis droeg Jans altijd een polshorloge en soms tot wel vier ‘onderarmhorloges’. Let wel: Jans kon niet klokkijken. Hij en Geert konden trouwens ook niet lezen en schrijven. Als al eens iets ‘ondertekend’ moest worden -beide heren genoten AOW-, dan wees Piet even aan waar ze precies een kruisje moesten zetten. Ik heb het over de zestiger jaren van de vorige eeuw, hoor !

Eén dag in ’t jaar was echt helemaal de dag van Jans: de dag van de dorpskermis. Daar móest Jans altijd naar toe, want daar kon hij ‘voordelig’ klokjes kopen van de plaatselijke jeugd, die wel eens geluk had bij het uit zo’n schuifautomaat halen van een botterhorloge. De inkoopprijs van die botterhorloges zal vermoedelijk wel drie of vier kwartjes hebben bedragen, want de eigenaren zijn natuurlijk niet gek: de automaten zijn zó afgesteld, dat je ten minste drie of meer kwartjes moest besteden voor één botterhorloge. Maar de verkoopprijs van die ‘prullen’ (sorry kermisexploitanten) aan Jans kon wel f. 2,50 bedragen….
De dag na de kermis had Piet daardoor enig ‘maatschappelijk werk’ te doen. Dan ging hij bij de klokjesverkopers langs, om hen aan het verstand te peuteren, dat ze eigenlijk ‘crimineel’ bezig waren geweest die ‘prullen’ voor te veel geld te verkopen aan die straatarme Jans. ‘Foei, niet meer doen !’ Piet gaf het horloge terug aan de verkopers en inde het door Jans bestede geld.

Bij dit punt van Jans’s klokjes heb ik trouwens nog een leuk en echt gebeurd verhaaltje. Toen ik Jans eens op zo’n rijke-klokjes-dag vroeg, hoe laat het nou was, stroopte hij zijn linker mouw tot op de elleboog op en keek met geleerde blik op al zijn vier horloges. En toen zei hij: ‘Wil je mij dat morgen nog eens vragen, want kijk, deze klokjes zijn nog erg nieuw; ze lopen nog niet allemaal gelijk, daar ga ik vanavond mee aan de gang; dan kan ik je morgen wel vertellen hoe laat het is, snap je wel ? Ik snapte het wel. Jans was dan wel niet helemaal honderd procent, maar niet dom.

Het is wellicht aardig om te weten, hoe anno 1959 de ‘technische toestand’ op de boerderij was.  Nou, er was toen nog géén aansluiting op enige nutsvoorziening’ Het water kwam uit de pomp op het ‘nekkie’ tussen de woning en de stal. Koel helder water, van zo’n goede kwaliteit, dat het ongekookt kon worden gebruikt.
Gas was er alleen in flessen. Die je in het dorp kon kopen. Janny’s strijkijzer werkte op flessengas. In de woonkamer kon een gaslamp branden. Heerlijk koud, maar geen sfeervol licht, zal ik maar zeggen. In alle andere vertrekken was het behelpen met een olielampje, ja ook op de stal, ook op de deel, overal. Dus ook in de ‘woning’ van Jans en Geert.
Elektriciteit was er gewoon niet. Janny had een stofzuiger, die werkte op kracht, die werd ontleend aan de wielen, dus aan menselijke duwkracht.
Een wasmachine hadden ze ook niet. Janny verstond nog het ‘oude ambacht’ van wassen op de plank. Centrifuge ? Nee, waslijnen !
Melkmachine ? Nee, maar dat was met zeven koeien ook niet echt nodig.
Telefoon ? Nee, die was toen aan de Groningerweg totaal onbekend.
Ik heb alle voorzieningen zien komen. Nou ja, behalve een ordentelijke gasleiding. De gemeente Diever vond de aanleg daarvan waarschijnlijk te duur.
Voor de waterleiding moest een ‘tank’ op de koezolder komen te staan, om ten minste enige druk op het tapwater te krijgen, dan kon gewoon water uit de kraan komen. Die druk kon niet vanuit het centrum van Diever worden gerealiseerd.

Aan de telefoon-aansluiting kleeft weer een leuk verhaaltje. Dat ding deed het altijd prima, totdat Janny aan Piet had gevraagd om de voortuin eens om te spitten. Dat heeft Piet gedaan, maar met paard en ploeg. Daarna deed de telefoon raar. Het geluid viel soms zo maar weg en kwam gelukkig vaak ook weer terug, totdat het op een keer helemaal weg bleef. Toen heeft Piet alle verbindingen binnenshuis gecontroleerd. Daar was niks mee. Dan moest het probleem dus buiten zitten. De P.T.T. werd gebeld. Een man kwam de leiding vakkundig repareren. Hij zei tegen Piet, toen hij even binnen koffie kwam drinken:  ‘Wilt u dat nooit weer doen.’ Piet zei: ‘Wat wil ik nooit meer doen ?’ De man zei: ‘De tuin omspitten met paard en ploeg. Kijk, nu weet ik dat u een ploeg van 30 cm werkbreedte heeft, want de buitenkabel is om de 30 cm beschadigd. Ik heb de kabel vervangen door een nieuwe, maar de P.T.T. is natuurlijk niet gek. Ik denk niet dat u ooit nog een nieuwe buitenkabel van ons krijgt. Dus als u ooit weer eens de tuin gaat omploegen, dan zou dat wel eens definitief het einde van uw telefoonverbinding kunnen betekenen. Piet heeft nooit weer de tuin omgeploegd.

Ik heb aan Diever meer herinneringen. Zo zie ik dokter Broekema nog rijden op zijn motor met aanhangwagen. Zijn grijze kuif wapperde in de wind. Motorhelmen waren toen nog niet verplicht. Zijn colbertje wapperde ook in de wind, ik geloof dat de man een leren jas niet nodig vond. Jawel, dokter Broekema hield spreekuur op de verschillende campings in de omgeving. Ik heb me laten vertellen, dat hij dat later deed met een camper-spreekkamer.

Het zomerhuis ‘de Ossekoele’ schuin tegenover het Armenwerkhuis was -als ik me niet vergis- van professor Van Giffen. Ik heb hem daar nooit gezien, maar ik heb wel zijn dochter en haar man daar vaak in de zomer gezien, nadat de ‘vaste bewoners’, een echtpaar, naar de Veentjesweg waren verhuisd. Ik zou ook het plekje in het bos nog terug kunnen vinden, waar de professor begraven wilde worden, wat niet mocht. Dat is toch gek, hè !

Naast Piet Goettsch en Janny Veen woonde de familie Bijker. Ik herinner mijn van één van de twee zonen, dat hij zingend over het erf reed op een stokoude Solex: ‘Hij doet het weer, hij doet het weer, hij heeft vandaag weer zin !’.

Tegenover de familie Bijker woonde de familie Gerrits (Garries). Daarvan hoorde ik een keer, dat pa Gerrits niet in orde was en dat dokter Broekema was ‘ontboden’. Toen ik tegen Piet zei, dat de dokter nog steeds niet was geweest, zei Piet: ‘Ach ja, de dokter kent zijn pappenheimers hoor. Als ik de dokter bel, dan komt hij al ’s morgens. Bij Gerrits weet de dokter dat het ook best wat later in de middag kan. Gerrits is vast niet zo heel erg ziek.’

Ach ja, ik heb veel herinneringen aan Diever. Zo zaten twee zonen van dokter Broekema een keer ‘vast’ in de Groningerweg. Let wel, in pa’s Amerikaanse slee, want die had de dokter óók, maar die gebruikte hij niet voor zijn praktijk, want met zo’n ding kom je onherroepelijk een keer vast te zitten in een zandweg. Toen hebben we letterlijk ‘het paard achter de wagen’ gespannen, want zo was het Amerikaanse ding wel uit de penarie te trekken. Het waren een beetje stoute jongens, geloof ik, die twee jongens van Broekema. Mochten ze van hun pa wel met zijn auto spelen ?
De Groningerweg was toen nog een onverharde weg, het was een zandweg, met daarnaast een schelpenpattie voor de fietsers. Als ik nú nog wel eens naar het vroegere Armenwerkhuis rij, dan rij ik tot aan het vroegere Armenwerkhuis over een klinkerweg, daarna is de Groningerweg nog steeds een zandweg.

Anno 1960 was de boerderij een ‘gemengd bedrijf’. Dus ik ben zogezegd van alle markten thuis geraakt. Ik kon dus melken. Ik kon ook bij varkens waken, als die moesten bevallen. Een moedervarken is soms zo dom om op haar pasgeborenen te gaan staan. Dus was het raadzaam, dat enig ‘toezicht’ werd gehouden tijdens de bevalling. Nou, in huize Goettsch is onder mijn ‘toezicht’ een twaalfling geboren. En ja, uit een halfwilde moeder, want met die keurige roze varkens kon Piet niet overweg, dus hij had een halfwild zwijn, waar je voor moest oppassen, want madame had een indrukwekkende bek vol tanden, die ze ook wel eens wilde gebruiken. Ze hield blijkbaar wel van bijten in kuiten van mensen. Piet had ook een geheel zwart ‘hangbuikzwijn’, dat nooit enige kip of zelfs vlieg kwaad zou doen.

Die bevalling van het halfwilde zwijn, zal ik me waarschijnlijk de rest van mijn leven blijven herinneren. Piet heeft namelijk de volgende morgen één van de twaalfling afgemaakt. ‘Die is debiel’, zei hij. En een debiele big heeft te midden van zijn broertjes en zusjes geen kans van leven. De broertjes en zusjes laten zo’n big domweg verhongeren. Het is prachtig te zien hoe biggen direct na de geboorte een rangorde instellen: ‘Denk erom broertje of zusje, dit is mijn ‘knopje’ op moeders buik, daar mag jij niet aankomen, want dan krijg je een knauw van mij.’ Het is ook prachtig te zien hoe alle jonkies na het drinken mama ‘bedanken’, ze lopen naar mama’s kop en geven haar een ‘kopje’, zoals katten ook wel doen. Mama knort dan even ‘lief’ naar ze. Ja, ik ben onder de indruk gekomen van het gedrag van varkens. Varkens zijn eigenlijk ‘hoger staande’ dieren dan bijvoorbeeld koeien en paarden. Een koe of paard piest en schijt waar het haar of hem uitkomt. Een big leert die zaken te doen op veilige afstand van z’n ‘etensbordje’, want als hij dit naast of in zijn ‘etendbordje’ doet, dan krijgt hij van mama een geweldige opsodemieter naar het uiterste hoekje van hun hok, ja dat begrijpt een big snel.

We hebben enkele jaren achtereen aan de weg slachtkippen verkocht. Op de boerderij liepen zo’n 35 kippen rond. Die werden op deze manier ‘ververst’, als ze waren uitgelegd, dan gingen ze als ‘slachtkippen’ van de hand. Piet maakte ze af en ik slachtte ze. Ik weet dus precies hoe een kip in elkaar zit. Menig kampeerder op Ellert en Brammert heeft bij het Armenwerkhuis een kippetje ‘opgedaan’, dat kan ik jullie verzekeren. Eentje vond het niet nodig dat het kippetje was geslacht, dat kon hij zelf onderweg wel doen. Ja, dat zagen we dan later, dan hingen langs de Groningerweg plukjes kippenveren an ‘t stiekeldroad. Die had de wandelende slachter dan laten waaien.

Een aparte vermelding verdient de hond Frieda. Ze was een Schotse colly, dus niet bepaald eentje van het type ‘waakhond’, zou je zeggen. Nou, dat was Frieda dan ook niet. Als iemand langs het Armenwerkhuis fietste, dan blafte ze. Als iemand het erf op liep, dan gaf ze geen kik, dan dacht ze kennelijk: ‘Die hoort hier zeker thuis’. Frieda besteedde haar dagen voornamelijk aan …. slapen. Dat deed ze bij voorkeur voor de deur van het woongedeelte naar het werkgedeelte van de boerderij. Als je daar door wilde, dan moest je even over Frieda heen stappen. Toen Piet en Janny kinderen kregen, bleken de pootjes van de kinderen te kort, dus die stapten gewoon op Frieda. En Frieda ? Die vond het allemaal best.
Piet vertelde mij ooit, dat Schotse collies eigenlijk nogal zenuwachtige honden waren. ‘Oh,’, zei ik, ‘behalve Frieda dan’. ‘Nou,’, zei Piet zei, ‘vergis je niet in Frieda, hoor. Ze heeft toen ze jong was, letterlijk het foefje van ‘de postbode en de hond’ uitgehaald. Ze vloog de postbode echt naar zijn keel. Nou toen heb ik haar een pak op haar donder gegeven en gezegd dat ze dat nooit weer mocht doen. Dat heeft ze inderdaad nooit weer gedaan. Ik schaam me nog altijd wel een beetje, dat ik haar toen zo heb gestraft, dat was niet echt nodig geweest.

Piet en Janny zijn verhuisd naar zijn ouderlijk huis in Zorgvlied, toen Jans en Geert in Diever waren overleden -ik heb dat niet meer meegemaakt- én de ouders van Piet waren overleden. Daar heeft Piet nog een aantal jaren geboerd, samen met zijn jongste broer, die in een ‘burgerhuisje’ woonde. Daar ben ik toen nog enkele zomers boerenarbeider geweest. Daar heb ik kennis gemaakt met het fenomeen ‘trekker’, zo’n lekker blaffende Porsche. En met hun span paarden Ria en de Fries, want de broer van Piet was paardenman in hart en nieren.

Ria heb ik eens van Wateren naar Zorgvlied ‘thuis gebracht’, want ze was even niet nodig naast de Fries. Ik had Ria aan een hele lange teugel beet en ik zat op opa’s oude Solex. Ria wilde heel graag naar huis én ging heel hard lopen. Het is een wonder dat ik nog leef. Een paard dat de stal ruikt en een oude Solex is geen ideale combinatie. Gelukkig hebben we het overleefd. Aan het einde van de rit was Ria blij dat ze bij de stal was en ik was blij dat ik weer op beide benen stond. Ik heb sinds die gebeurtenis nooit weer op een Solex gereden. Het ‘motorreke’ van de Solex ligt bovenop het wiel, waardoor het zwaartepunt te hoog ligt en daardoor een waardeloze wegligging heeft. En dan die hefboom naast het stuur, waarmee je de aandrijfrol van de motor op de band kon brengen of kon ontkoppelen. En dan het remmetje, dat was een terugtraprem, zoals op een gewone fiets. Een Solex is met deze ‘comfortabele uitrusting’ echt een levensgevaarlijk ding, hoor ! Ik wilde echt van m’n leven nóóit meer op een Solex rijden.

Ter zake nu weer. Ik heb jullie ‘betrapt’ op een missertje op jullie site. De auto voor het gemeentehuis is niet de auto van de dierenarts. Het is namelijk geen Volvo, zoals jullie beweren. Als ik goed gekeken heb, dan is het een oud model Austin, dan kan het niet de auto van de veearts zijn. Voortaan ietsje beter kijken dus, maar het zij jullie vergeven.

Voor jullie mij een ‘vervelend mannetje’ vinden, stop ik met dit geschrijf. Als jullie ooit met mij willen ‘doorpraten’ over dingen die Diever betreffen, dan hoef je me maar te bellen, dan spoed ik mij naar het nieuwe gemeentehuis.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het gesticht Armen-Werkhuis van de Nederlands Hervormde gemeente an de Grönnegerweg bee Deever werd in het jaar 1861 opgericht. Voor de gang van zaken in het gesticht Armen-Werkhuis onderhield de kerkeraad een reglement dat om de zoveel tijd werd aangepast aan nieuwe inzichten.
De laatste ‘verpleegde’ was de in Deever welbekende dorpsfiguur Jans (Jansie) Grit (geboren op 8 maart 1897 in Wapse, overleden op 26 november 1969 in De Wijk). Hij kwam, nadat de Nederlands Hervormde gemeente het gesticht Armen-Werkhuis in 1967 had verkocht, en na nog enige tijd op ut Kastiel in Deever te zijn ondergebracht, terecht in het bejaardenhuis Dickninge in De Wijk. Is hij in de Wijk gestorven ? Jansie Grit (hij droeg altijd een pet) is op bijgaande foto van het Aar’mhuus uit de collectie van Monumentenzorg in het Drents Archief in Assen net aan de rechterkant te zien. Deze foto is op 24 april 1959 gemaakt. De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op 22 april 2021.
De redactie schaamt zich wel een beetje dat hij de achternaam van Geert … niet weet. Maar wie het wel weet, die wordt bij deze uitgenodigd die te melden aan de redactie.
Piet Goettsch was wel de laatste boer in het Aar’mhuus, maar zeker niet de eerste. De redactie verwijst bijvoorbeeld naar het bericht Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud met kleinkind.


Posted in Aar'mhuus, Alle Deeversen, Boer'nlee'm, Boerdereeje, Dorpsfiguur, Grönnegerweg | Leave a comment

Vurkoop besittings van de aar’m Roef bee de Baarg

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens in de oud-papier-container gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een  voor hem belangwekkend berichtje. De redactie wil zo één berichtje natuurlijk niet onthouden aan de trouwe bezoeker van ut Deevers Archief. In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 28 mei 1969 verscheen het volgende berichtje over de opbrengst van de verkoop van de bezittingen van de erven van Roelof bij de Berg (Roef bee de Baarg) uit Wittelte. 

Verkoop boerderij en landerijen
Totale opbrengst meer dan f. 170.000,-
Diever.
Dezer dagen vond in café Brinkzicht te Diever de openbare verkoping plaats ten behoeve van de erven Roelof bij de Berg uit Wittelte. De belangstelling was vooral van de zijde van de inwoners van Wittelte bijzonder groot. De verkoop, verricht door notaris Botje te Dwingelo, had het volgende verloop:
Een pachtvrije boerenbehuizing op en met ongeveer 40.59 are erf en grond, ingezet op f. 13.400, hieraan grenzend, verpacht groen- en bouwland, ongeveer 1.50.00 hectare, ingezet op f. 6.400, een perceel verpacht groen- en bouwland ongeveer 3.50.00 hectare, ingezet op f. 15.400 en een verpacht perceel groenland en bos groot 1.90.91 hectare, ingezet op f. 7.600. Bovengenoemde percelen werden gecombineerd verkocht aan Jan Pot te Wittelte voor f. 60.500.
Verpacht weiland de Oerten, 61.90 are ingezet op f. 2.200, dit perceel werd gekocht door Jan Pot te Wittelte voor f. 6.300.
Perceel 6, verpacht bouwland Bergrug, groot 55.70 are, ingezet op f. 2.000, gekocht door Hendrik Jan Tabak te Wittelte voor f. 3.000.
Verpacht weiland Broeken, groot 1.47.65 hectare, ingezet op f. 5.700, aangekocht door Hendrik Jan Tabak te Wittelte voor f. 7.600.
Verpacht groenland aan de Stroom, groot 82.77 are, ingezet op f. 2.300, gekocht door Albert (Appie) Winters voor f. 2.500.
Groenland Witteltermade, groot 3.31.10 hectare, ingezet op f. 11.600, gekocht door Albert (Appie) Winters voor f. 11.700.
Bouwland op de Witteleres, groot 24.70 are, ingezet op f. 990, verkocht aan Albert Westerveen te Wittelte voor f. 1.010.
Bouwland op de Witteleres, groot 90.40 are, ingezet op f. 3.800, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 6.100.
Bouwland op de Witteleres, groot 33.70 are, ingezet op f. 1.300, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 2.700.
Bouwland op de Witteleres, groot 50.40 are, ingezet op f. 2.400, gekocht door J. Boerhof te Wittelte voor f. 3.100.
Bouwland op de Witteleres, groot 40.10 are, ingezet op f. 1.800, gekocht door Jantje Elting te Wittelte voor f. 2.530.
Bouwland op de Witteleres, groot 60.80 are, ingezet op f. 2.400, verkocht aan Hendrik Jan Klaassen te Wittelte voor f. 4.500.
Groenland aan de weg naar Wapserveen, groot 1.71.25 hectare, ingezet op f. 7.600, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 11.500.
Groenland in het Wittelterveld, groot 1.50.00 hectare, ingezet op f. 5.200, gekocht door Albert Lensen te Wittelte voor f. 6.700.
Heide en woeste grond en ongeveer 33 are ontginning, te zamen ongeveer 7.72.30 hectare, ingezet op f. 7.500, gekocht door Brunsing voor f. 23.500.
Groenland aan de straatweg bij de Wittelterbrug, groot 77.20 are, ingezet op f. 2.900, gekocht door A.J. Boerhof te Wittelte voor f. 4.600.
Groenland in de Witteltermade, water en overhoeken, groot 1.29.50 hectare, ingezet op f. 3.800, gekocht door H. Boerhof te Wittelte voor f. 7.000.
Perceel bos, groot 1.07.90 hectare, ingezet op f. 880, gekocht door A.J. Boerhof te Wittelte voor f. 4.100.
Erf en straat aan de straatweg Wittelte – Diever, groot 5 are, ingezet op f. 50, gekocht door Geert van Eerten te Wittelte voor f. 51.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft al een keer in een bericht aandacht besteed aan de uitgestorven Wittelter familie Bij de Berg.
Met het overlijden van de ongetrouwde Roelof bij de Berg op 16 juli 1968 is de Wittelter familienaam bij de Berg uitgestorven.
Roef en Jantie bee’j de Baarg woonden -komende vanaf de Wittelterweg- in de eerste boerenbehuizing aan de linkerkant van de Wapserveenseweg. De redactie heeft de kleurenfoto van de voorgevel van deze boerenbehuizing gemaakt op 9 april 2013.
Het is bijzonder te betreuren dat in het artikel in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) bij de meeste percelen niet de oude veldnaam is vermeld. Het gebruik van oude veldnamen in Wittelte is met name na de Tweede Wereldoorlog helaas sterk afgenomen door schaalvergroting en later versterkt door ‘de ruilverkaveling’.
Slechts bij drie percelen is de veldnaam vermeld, te weten weiland de Oerten, bouwland Bergrug en weiland Broeken.
De veldnamen de Oerten (de Oerte) en Broeken komen voor in het onvolprezen, maar uiterst belangrijke cultuurhistorische standaardwerk ‘Veldnamen gemeente Diever omstreeks 1832’, dat in 2013 is uitgegeven door de heemkundige vereniging uut Deever. In dit standaardwerk zijn de veldnamen van alle percelen in de gemiente Deever op de kadastrale atlas van 1832 verzameld en in kaart gebracht.
De veldnaam Bergrug komt in dit standaardwerk niet voor. Het kan zijn dat hier sprake is van een mineure omissie, het kan ook zijn dat een 1832-perceel door vererving, verkoop of andere redenen is opgesplitst in kleinere percelen, die een eigen andere naam kregen. De grote vraag is natuurlijk waar het bouwlandje Bergrug lag.
De kopers van de percelen waren boeren uit de omgeving van de boerenbehuizing van Roef bee’j de Baarg an de Wapserveenseweg:
Jan Pot van de Wittelterweg, Hendrik Jan Tabak van de Wapserveenseweg, Albert (Appie) Winters van de Wittelterbrogge, Albert Westerveen van de Wapserveenseweg, Roelof Stapel van ’t Moer, de weduwe Jantje Elting-Bakker van de Wapserveenseweg, Hendrik Jan Klaassen van de Wittelterweg/Wapserveenseweg, Albert Lensen van ’t Moer en Geert van Eerten uut de Sproakeling’n.
De redactie moet nog uitzoeken wie J. Boerhof, A.J. Boerhof en H. Boerhof zijn en waar de boerenbehuizing van deze mensen stond. Wellicht heeft een Wittelter bezoeker van het Deevers Archief hier gegevens over. De redactie weet wel dat 1969 een familie Boerhof aan de Steenwijkerweg en een familie Boerhof aan de Wittelterweg woonde, maar weet hun voornamen niet.
De redactie weet niet wie koper Brunsing was.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Cultuurhistorie, Veldnème, Wittelte | Leave a comment

Veer melkbuss’n op ut rikke van Knelus Seinen

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever woonde, daarna in Gasselte woonde, na zijn pensionering in Assen woonde, en is overleden bij zijn dochter in Voorburg – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels, documenten en foto’s over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem te publiceren. Het is de redactie helaas niet gelukt bij het leven van Anne Mulder al diens Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever te publiceren, dan maar postuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief. Anne Mulder heeft bijgaande foto gemaakt in 1956.

Deze foto is in 1956 gemaakt direct na van de afbraak van ut oldste gemientehuus an de brink van Deever. Dat moet in het voorjaar of in het najaar zijn geweest, want de bomen zijn kaal.
De grote vraag is natuurlijk wel wat de bestemming van al dat vrijgekomen bouw- en sloopmateriaal was. Recyclingbedrijven en puinbrekers bestonden in 1956 nog niet en zeker niet in de wijde omgeving van Deever. Heeft de gemiente Deever ergens een groot diep gat gegraven en daar al het materiaal in gedumpt ? Of heeft de gemiente Deever al het materiaal op de belt an de Grönnegerweg bee Deever gedumpt ? Of heeft de gemiente Deever een erfgoedzandweg verhard met het vrijgekomen steenachtige materiaal ? Of hebben boeren de vrijgekomen bakstenen gebruikt bij het bouwen van stallen ?
Na de afbraak van ut oldste gemientehuus an de brink van Deever kwam de gehele zijgevel van de aangrenzende boerderij en ut pothokke fraai in het zicht. Bij de zijdeur van de boerderij zijn vier omgekeerde melkbussen op ut rikke te zien.
De boerderij werd toen bewoond door boer Cornelis (Knelus) Seinen en Hendrikje Schiphorst en hun dochter Marie Seinen. Cornelis Seinen is geboren op 8 september 1912 in deze boerderij. Hij is overleden op 6 november 1989. Hendrikje Schiphorst is geboren op 5 oktober 1912. Zij is overleden op 14 oktober 1989. Zij zijn beiden begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Brink, Gemientehuus | Leave a comment

Natuurmonement’n hef de Galama State ekogt

In de krant Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 20 mei 1970 een advertentie met de aankondiging van de verkoop van de boerderij met de naam Galama State op Groot-Wateren.

Pachtvrije groenboerderij Galamastate te Wateren, gemeente Diever
Notarissen T. Seinstra te Drachten en D. Botje te Dwingeloo zijn voornemens op woensdag 27 mei 1970 des namiddags 2.30 uur in het café Van der Helm te Zorgvlied, gemeente Diever, ten verzoeke van de familie Oosterhof in het openbaar finaal te verkopen: een boerenbehuizing, waarin stalling voor 45 stuks vee, met schuur, waarin stalling voor 20 stuks vee, op en met ongeveer 31.50.00 hectare aaneengelegen groenland, in 9 percelen en combinatie(s), in totaal ingezet f. 165.178,-
Alles vrij van pacht en onmiddellijk na gunning te aanvaarden. Bezichtiging van het woonhuis op de veilingsdag vanaf 10 uur. Betaling op uiterlijk 15 juli 1970. Inlichtingen en veilingboekjes verkrijgbaar ten kantore van voornoemde notarissen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in het bericht Natuurmonument’n hef de Galama State begreu’m enige aandacht besteed aan de Galama State. De boerderij Galama State (gebouwd rond 1900) lag net op de oude gemeentegrens van Diever en Vledder aan de Huenderweg. Deze boerderij werd in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer gebouwd met geld van de rijke familie Galama (een erfenisje ?). Verwers moeder was Sietske IJsbrands Galama, een dochter van deze familie. Zij trouwde met Ids Johannes Verwer en werd in 1846 moeder van Lodewijk Guillaume Verwer en in 1853 van Julius Verwer.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten kocht de boerderij op 27 mei 1970, met als doel deze met geschwinde spoed en in gestreke draf te doen verdwijnselen. En dat is schitterend gelukt.

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

Leever op de boerdereeje dan in de huusholling

Hans Salverda en Ebbing Kiestra besteden in hun prachtige must-have boek Groot Wateren – Een oase van weldaad gelukkig ook terecht aandacht aan de boerderijen op Groot Wateren. In hun boek besteden ze op de bladzijde 23 en 24 aandacht aan de boerderij in ut Mattensstok (het Martensstuk).
De plaats waar de boerderij stond werd in de Woaterse volksmond ut Mattensstok (Martensstuk) genoemd, echter mr. Albertus Christiaan van Daalen, de eigenaar van het landgoed Berkenheuvel, gaf aan deze plaats de naam Martenshoek, uit respect en waardering voor zijn trouwe en betrouwbare boschbaas Marten Wouwenaar.
Willempje Hofman-van Olphen is in deze boerderij in ut Mattensstok geboren op 30 maart 1910. ‘Zij herinnerde zich haar geboorteboerderij, toen ze op 30 maart 2010 honderd jaar werd: ‘Ik heb vroeger altijd op Wateren gewoond. Daar hadden we een boerderij. Ik werkte liever op de boerderij dan in de huishouding.’
Op een detail van de topografische kaart uit 1964 (zie afbeelding 1) is te zien dat de boerderij in ut Mattensstok ligt in het gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal. De boerderij ligt tamelijk dicht bij de grens tussen de gemiente Deever en de gemeente Vledder.
Op een detail van de topografische kaart uit 1974 (zie afbeelding 2) is te zien dat de boerderij niet meer is ingetekend in ut Mattensstok in het gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal.
Rond 1971-1972 heeft de N.V. Berkenheuvel het ten westen van de Woaterseweg gelegen deel van het landgoed verkocht aan de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten.
De Hoge Dametjes en Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben de boerderij met alles wat er om heen stond rond 1971-1972 laten afbreken. Denk nou niet dat die grote berg sloopmateriaal netjes naar een puinbreker is afgevoerd. Nee, in 1971-1972 moesten woorden, zoals duurzaam, hergebruik, circulair, klimaatneutraal en planetproof nog worden uitgevonden. Nee, de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben in 1971-1972 die grote berg sloopmateriaal ter plekke laten begraven in een -het kan niet anders- gigantisch gat. En dat terwijl de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland misschien wel de uitvinders waren van de spreuk: Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar de schillen en de dozen. Moet deze ondergrondse berg bouw- en sloopafval in ut Mattensstok alsnog worden opgegraven en worden afgevoerd naar een recyclingbedrijf ? Het duurzame antwoord is: ja !!
In de beeldbank in de collectie Monumentenzorg van het Drents Archief in Assen zijn enige mooie zwart-foto’s van de niet meer bestaande boerderij in ut Mattensstok aanwezig. Een fotograaf van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg heeft de hier afgebeelde vijf foto’s gemaakt op 13 oktober 1970. Deze foto’s zijn zonder toestemming te kopiëren, te wijzigen en te verspreiden.

Afbeelding 1
De boerderij in het Martensstuk ligt in een gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal. Deze boerderij is op de topografische kaart uit 1964 nog ingetekend

Afbeelding 2
De boerderij in het Martensstuk lag in een gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal. Deze boerderij is op de topografische kaart uit 1974 niet meer ingetekend, dat wil zeggen dat de boerderij is afgebroken.

Afbeelding 3


Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Afbeelding 7
Foto van de vervallen schuur bij de boerderij in het Martensstuk

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

Un neeje reet’n doake op un olde boerdereeje

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto (afbeelding 1) gemaakt op vrijdag 19 november 2021. Op de boerdereeje mit siedbaander met adres Kastanjelaan 20 in Oll’ndeever is aan deze kant -de zuidwestkant- van de woonboerderij een nieuw rieten dak aangebracht.
Rieten daken hebben niet het eeuwige leven. Op afbeelding 2 is de slechte staat van de reet’n doake niet goed te zien, maar wel dat het oude dak met mos is begroeid geraakt. De bron van afbeelding 2 is https://google.com/maps. Afbeelding 2 is gemaakt in augustus 2021. Dan hebben de rietdekkers in de haarfst van 2021 wel heel snel vakwerk geleverd. Is het dak gedekt mit Geeters reet of is het bedekt met riet dat geïmporteerd is uit een ver oosters land ?
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto (afbeelding 3) gemaakt op donderdag 4 oktober 2017. Op deze kleurenfoto is wel duidelijk de slechte staat van het rieten dak te zien.
Vergelijk van afbeelding 3 met afbeelding 1 leert dat an de siebaander en aan de zijgevel tussen 4 oktober 2017 en 19 november 2021 is gesleuteld. Dat zal in augustus 2021 zijn geweest. Zie afbeelding 2, waarop de zijgevel met groen zeil is afgedekt, dus vòòr dat de neeje reet’n doake werd aangebracht.
Deze drie afbeeldingen zullen over een aantal jaren toch wel mooie fragmenten uit de geschiedenis van Oll’ndeever zijn geworden.

De gevel van deze boerderij is ten zeerste te bewonderen op de voorkant van de zeer druk belopen toeristische wandelroute Kuierrondtie deur Oldendiever. Wie wil er nou niet een wandeling door het enige echte Olde Deever maken !? Deze afbeelding staat ook in het hoofdstuk Oldendiever op bladzijde 360 van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. In het genoemde hoofdstuk Oldendiever is om voor de redactie onduidelijke redenen geen aandacht besteed aan deze oude geschiedkundig interessante woonboerderij met adres Kastanjelaan 20.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever | Leave a comment

Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg

Bijgaande foto van de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Woater’n is aanwezig in de verzameling van mevrouw ….. Mensink-Boersma. Zij is een dochter van één van de twee broers ….. en ….. Boersma, die de laatste pachters waren de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Woater’n.
De redactie is mevrouw ….. Mensink-Boersma en de heer Hans Salverda, die de foto op de kop wist te tikken, bijzonder erkentelijk voor het beschikbaar stellen van een goede scan van de hier afgebeelde boerderij. De boerderij was van het zeldzame kop-lange-hals-brede-romp type.
De foto is uiteraard vóór de afbraak van de boerderij in 1970 gemaakt. Maar in welk jaar ?
Let vooral ook op ut grote pothokke bee de boerdereeje. Was ut pothokke wit gekalkt of was het uit witte kalksteen opgetrokken ?

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

Natuurmonement’n hef de Galama State begreu’m

Hans Salverda en Ebbing Kiestra besteden in hun prachtige boek Groot Wateren – Een oase van weldaad gelukkig ook terecht aandacht besteed aan de boerderijen op Groot Wateren. De redactie van ut Deevers Archief citeert met instemming van Hans Salverda de volgende tekst op bladzijde 27 van genoemd boek over de niet zo kleine boerderij met de naam Galama State:

De boerderij Galamastate (gebouwd rond 1900) lag net op de oude gemeentegrens van Diever en Vledder aan de Huenderweg. Deze boerderij werd in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer gebouwd met geld van de rijke familie Galama uit Koudum. Verwers moeder was Sietske IJsbrands Galama, een dochter van deze familie. Zij trouwde met Ids Johannes Verwer en werd in 1846 moeder van Lodewijk Guillaume en in 1853 van Julius Verwer.

Bij het bovenstaande citaat uit het boek van Hans Salverda en Ebbing Kiestra is een niet zo duidelijke afbeelding van een foto van de boerderij met de naam Galama State opgenomen. Deze bladzijde uit het boek op de scanner leggen en de afbeelding scannen en vervolgens tonen in ut Deevers Archief heeft daarom weinig zin. De bron van deze afbeelding is een foto die deskundig amateur-historicus-onderzoeker Hans Salverda met zijn slimme-telefoon heeft gemaakt bij de eigenaar van de originele zwart-wit foto, familie van de laatste boer van de Galama State. De originele foto is ongetwijfeld in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt door het niet meer bestaande bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.).

De redactie toont hier met instemming van Hans Salverda een afbeelding van zijn slimme-telefoon foto. Zie afbeelding 1. Op het zwart geschilderde boeibord onder het wolfsdak van de boerderij is in witte letters Galama State geschilderd. De bouw van de boerderij is een beetje merkwaardig. Is het woonhuis met het boerderij gedeelte achter het woonhuis eerst gebouwd en later dwars daarop een nog veel grotere bedrijfsruimte ? Of is het geheel in één keer gebouwd ? De initiële omvang van het bedrijf van 110 hectare doet vermoeden dat het geheel niet in fasen is gebouwd. Gelukkig stond bij deze boerderij wel een pothokke ! De bewoners van de boerderij staan rechts naast de boerderij te zwaaien naar de bemanning van het vliegtuigje van het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.).
De heer Hans Salverda heeft de foto van de L.F.N-luchtfoto ongeveer zes jaar geleden bij mevrouw Boersma in Wolvega gemaakt. De boerderij werd ten tijde dat de luchtfoto is gemaakt gepacht door de gebroeders Boersma. Eén broer woonde op de boerderij aan de Huenderweg en de andere woonde an de Dörpsstroate op Zorgvliet. De eigenaresse van de L.F.N.-foto woonde an de Dörpsstroate op Zorgvliet.

In de Tweede Wereldoorlog woonde Oosterhof op deze boerderij. Volgens de heer Hans Salverda was hij de eigenaar en later de verpachter van de boerderij en de bijbehorende gronden. De jongen die in op 8 september 1944 de executie in het Wapserveld overleefde, kroop vanuit een nabijgelegen onderduikershol naar de boerderij met de naam Galama State. Hij bleef in leven, maar werd blijvend invalide.

Op afbeelding 2 is de plaats van de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Groot Woater’n en nog net in de gemiente Deever te zien. Nergens elders in de gemiente Deever heeft een boerderij zo dicht op de gemeentegrens gestaan. De Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben de boerderij met alles wat er om heen stond rond 1970 laten afbreken. Denk nou niet dat die grote berg sloopmateriaal netjes naar een puinbreker is afgevoerd. Nee, in 1970 moesten woorden, zoals duurzaam, hergebruik, circulair, klimaatneutraal en planetproof nog worden uitgevonden. Nee, de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben in 1970 die grote berg sloopmateriaal ter plekke laten begraven in een -het kan niet anders- gigantisch gat. En dat terwijl de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland misschien wel de uitvinders waren van de spreuk: Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar de schillen en de dozen. Moet deze ondergrondse berg bouw- en sloopafval aan de Huenderweg alsnog worden gesaneerd ?

De heer Gerard Galema reageerde op 30 november 2021 als volgt.
Sietske Galema was geen familie van de familie Galama uit Koudum. Zij was een dochter van Ysbrand Klazes Galema (Bolsward, Tjerkwerd). De Galama’s uit Koudum waren van adel. In 1813 is de laatste telg uit die familie overleden.
Dan de vraag wie op deze boerderij gewoond heeft. Lodewijk Verwer is in 1910 overleden in villa Zorgvlied.

Afbeelding 1
De boerderij met de naam Galama State in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw. De boerderij is van het zeldzame kop-lange-hals-brede-romp type. Is ut pothokke wit gekalkt of is het opgetrokken met witte kalksteen ?


Afbeelding 2
Op de topografische kaart uit 1964 is de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Groot Wateren ingetekend.

Afbeelding 3
Op de topografische kaart uit 1974 is de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Groot Wateren niet meer ingetekend. De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten heeft de boerderij rond 1970 af laten breken.

Afbeelding 4
Dat de boerderij met de naam Galama State bij de stichting omstreeks 1900 bepaald geen kleine boerderij was, dat mag blijken uit het volgende bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 22 mei 1922.
Diever – Dinsdagmorgen had ten overstaan van notaris Bolk te Dwingeloo, in ’t café Slagter, de inzate plaats van de kapitale boerenhoeve, genaamd Galama-State, gelegen onder Wateren. De 22 perceelen, groot ongeveer 110 hectare, werden ingezet voor een totaal bedrag van f. 20920.

Posted in Boerdereeje, L.F.N.-logtfoto, Lodewijk Guillaume Verwer, Woater’n | Leave a comment

De boerdereeje van Knelis Kassies an de kleine brink

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 47 een foto uit omstreeks 1926 van enige panden aan de kleine brink in Deever opgenomen. In de tekst bij de foto is enige aandacht besteed aan de zichtbare panden en hun bewoners in die tijd.

47 – Diever – Kleine Brink – 1926
In de boerderij (Diever 15) links woonden Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt met hun pleegkinderen Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt.
Rechts is alleen het nieuwe deel van de smederij (Diever 46) van Frederik Ofrein te zien. Dit deel is gebouwd op de plaats van de oude noodstal voor de paarden. Uit het oorspronkelijke kadastrale register van 1 oktober 1832 blijkt dat daar toen ook al een smid Ofrein (Jacob) was gevestigd. Ook in het pand dat in 1832 stond op de plaats van de boerderij naast de smederij woonde toen een smid Ofrein (Jan Cornelis).
Frederik Ofrein werd wellicht vanwege zijn grote lengte Grote Frièrik genoemd. Frederik Ofrein was getrouwd met Anna Barelds (Anna van Grote Frièrik). Zij was de dochter van Jan Barelds, die tot zijn dood in 1927 boer en caféhouder aan de Brink was.
Grote Frièrik had voor die tijd een flinke smederij. Hij stookte in zijn beste tijd soms wel drie vuren en had dan ook vaak drie knechten aan het werk. Dat zijn werk goed stond aangeschreven mag blijken uit het feit dat zelfs uit Wateren en Zorgvlied boeren naar deze smederij kwamen om hun paarden te laten beslaan.
In de boerderij met de monumentale voorgevel (Diever 45) woonden Kornelis (Knelis) Kerssies, zijn vrouw Geertje Mulder en hun kinderen Harm en Pietje. In 1912 huurde Kornelis Kerssies deze boerderij van Roelof Bult, om die vervolgens in 1915 van hem te kopen.
In het huisje (Diever 44) achter de boerderij van Kornelis Kerssies woonden postbode Roelof Vos (Bode Vossie) en zijn vrouw
Jansje ter Heide. Naast de boerderij van Roelof Wesseling is een pand zichtbaar dat bestond uit twee woningen. Rechts (Diever
43a) woonde Ofrein Jan Moes. In het linker deel (Diever 43b) woonden Janna Bosscha-Hessels en Annigje van der Bij.
Met de electrificatie van Diever in het begin van de twintiger jaren kwam een einde aan het gebruik van petroleumlantaarns voor de openbare verlichting.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft nog enig uitzoekwerk inzake de in de tekst genoemde namen te doen.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021. 


Posted in Boerdereeje, Diever, ie bint 't wel ..., Kleine Brink | Leave a comment

Un olde boerdereeje in de Saandhook

De redactie is een groot liefhebber van het tonen van foto’s van boerderijen, al dan wel of niet meer in gebruik als boerderij, in de gemiente Deever. In de beeldbank van het Drentsch Archief in Assen is in de collectie Monumentenzorg de hier afgebeelde zwart-wit foto (registratienummer MZ10701010101) van de boerdereeje mit siedbaander met adres Achterstraat 8 in Deever aanwezig. De Aachterstroate werd vroeger de Saandhook genoemd. De maker van deze foto is niet bekend. De foto is gemaakt op 18 juni 1969. De foto is niet auteursrechtelijk beschermd en mag vrij worden gebruikt, mits de bron wordt vermeld. Bij de boerderij staat een wagen met melkbussen. Blijkbaar was de boerderij toen nog in gebruik als boerderij.
De latere eigenaar van de boerderij heeft de voor- en de zijgevel van de boerderij flink opgepimpt. Zie de afbeeldingen 2 en 3. De redactie van ut Deevers Archief heeft de twee afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op 11 december 2019. Let op het bovenste met hout betimmerde deel van de voorgevel, de blien’n bij de ramen in de voorgevel, de levensboom in het licht boven de deuren in de zijgevel, de schoorsteenkappen, de leilinden aan de verkeerde kant van de boerderij.
De redactie verwijst ook naar een kleurenfoto in het bericht De mooie kaèmer in de boerdereeje van Jans Tabak.
De houten betimmering van het bovenste deel van de voorgevel was vroeger ook aanwezig. Zie de afbeelding in het bericht Bee Kloas Benn’n in de Aachterstroate.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Aagterstroate, Boerdereeje | Leave a comment

Sicht op ut bedrief van Henneman Rolden

Op de plek waar nu op de hoek van de Heufsstroate en de Tusschendarp in Deever een zelfbedieningszaak staat, stond het bedrijf van Hendrik Jan Rolden: repareren van auto’s, fietsenzaak, repareren van fietsen, elektrotechnisch installatiewerk, winkel met elektrische huishoudelijke artikelen, Shell-benzinepompen en garages voor het stallen van auto’s. De zwart-wit foto dateert uit het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw. Let op de hoge mast met de antenne voor het ontvangen van de televisiesignalen, die vanaf de televisietoren op de Smilde werden uitgezonden. Let vooral ook op de emaille reclameborden aan de muren van het pand.
Duidelijk is te zien dat het pand een boerderij is geweest, met het voorhuis dwars voor de boerderij gebouwd. Aan de rechterkant zijn de etalageruiten van de winkel te zien.
Toen vóór de Tweede Wereldoorlog het pand nog als boerderij in gebruik was, was in het voorhuis in de voorkamer aan de rechterkant café Wesseling gevestigd.
In het bijna autoloze tijdperk in de vijftiger jaren van de vorige eeuw was het hek voor de mooie kamer aan de kant van de Hoofdstraat een mooie hangplek voor jeugdigen om merk en nummerbord van de spaarzaam voorbijrijdende auto’s te noteren.
Op de door de redactie van ut Deevers Archief gemaakte kleurenfoto is ter plekke van het bedrijf van Hendrik Jan Rolden de situatie op 4 november 2017 te zien. In het zichtbare pand is een zelfbedieningswinkel gevestigd. De vorm van de zelfbedieningswinkel lijkt enigszins op de voormalige boerderij met dwars gebouwd voorhuis.

Abracadabra-509

Posted in Bedrief, Boerdereeje, Café Wesseling, Neringdoende | Leave a comment

De melbuss’n van Henduk Mulder op ut olde rikke

Enig zoeken leverde de redactie van ut Deevers Archief als resultaat bijgaande al tamelijk oude foto op.
Op deze op 29 juli 2002 door de redactie gemaakte zwart-wit foto zijn twee -speciaal voor de foto uitgestalde- melkbussen met deksel en een melkemmer op het half vergane houten melkrikke bij de boerderij van Hendrik Mulder en Jantje Wesseling an de brink in Deever te zien. Achter het melkgerak is een stalraam van het model Deever te zien.
Aan de nummers en met plakcijfers gewijzigde nummers is de oorspronkelijke nummering van de melkbussen, de naoorlogse hernummering, de hernummering na de fusie van de melkfabrieken van Deever en Wapse en de fusie van de melkfabriek Deever/Wapse met de DOMO af te lezen.
Boer Hendrik Mulder en boerin Jantje (Jantie) Wesseling zijn bij de onvermijdelijke overgang van de melkbus naar de melkkoeltank gestopt met boerk’n.
Hendrik Mulder is overleden op 31 oktober 2006. Zie het bijgevoegde overlijdensbericht.

abracadabra-488

Posted in Boerdereeje, Brink, Melkbusse, Overlijdensbericht, Stalraèm model Deever | Leave a comment

Stalraèm model Deever in de Schulteboerdereeje

In de Schulteboerdereeje aachter ut Schultehuus aan de verloederde brinQ van Deever, waar nu atelier en cadeauwinkel Hare Majesteit is gevestigd, trof de redactie van ut Deevers Archief gelukkig ook een stalraam van het model Deever aan.
De redactie heeft de kleurenfoto op 3 oktober 2012 gemaakt.

Posted in Boerdereeje, Brink, Stalraèm model Deever | Leave a comment

De boerdereeje mit adres Wittelerweg 3 is ofebraand

Op zondagmiddag 30 mei 2021 om ongeveer 16.35 uur ontstond brand in de woonboerderij met adres Wittelterweg 3 in Oll’ndeever. Door nog onbekende oorzaak is de woning in vlammen opgegaan. De brand is overgeslagen van de schuur achter de woonboerderij naar de woonboerderij. De brandweer kampte tijdelijk met een tekort aan bluswater en moest de bluswerkzaamheden staken, totdat voldoende water beschikbaar was. De woonboerderij en de schuur zijn volledig uitgebrand en zijn als verloren te beschouwen.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst gemakshalve ook naar het RTV-Drente bericht Weinig over van afgebrande boerderij in Diever. De redactie was tijdens de brand niet ter plekke en daarom niet in de gelegenheid enige foto’s van de brand te maken. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie wel een digitale kopie van enige foto’s van deze brand ter beschikking stellen ?
De redactie toont hier vier kleurenfoto’s (afbeeldingen 1 tot en met 4)  van de woonboerderij en de schuur, welke zijn overgenomen van www.google.com/maps. Deze foto’s zijn in oktober 2010 gemaakt en hebben daarom nu – na de brand – al geschiedkundige waarde.
Inmiddels hebben de eigenaren van het pand Wittelterweg 3 op 30 juni 2021 bij de gemeente Westenveld een vergunning aangevraagd voor het plaatsen van een tijdelijke wooneenheid voor nota bene 2 jaar in verband met de afgebrande woning. Zie afbeelding 5.
En pas op 19 juli 2021 behaagde het de Hoge En Lage Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Almachtige Ambtelijke Vergunningen Gelijk, nota bene in strijd met de wet- en regelgeving voor de ruimtelijke ordening, een vergunning af te geven voor het plaatsen van een tijdelijke woning voor een periode van nota bene ten hoogste 2 jaren. Zie afbeelding 6.
De redactie verwijst ook naar het bericht In Oll’ndeever stiet nog een Deeverse greinsstien. De redactie is wel bijzonder benieuwd of de grenssteen – die eigendom is geweest van de gemiente Deever – de fatale brand en het bluswater heeft overleefd. De redactie biedt zich bij deze ten zeerste aan te helpen met de restauratie van deze grenssteen. Het beton van de steen schuren en opnieuw verven ? Dit echte stukje Deevers aarfgoed moet duurzaam bewaard blijven voor toekomstige generaties.

Afbeelding 1
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 2
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 3
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 4
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 5
Aankonding zaaknummer 233367 in het gemeenteblad van de gemeente Westenveld van 16 juli 2021.

Afbeelding 6
Aankonding zaaknummer 234122 in het gemeenteblad van de gemeente Westenveld van 19 juli 2021.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Un olde reeg’nwaeterputte in Oll’ndeever

De bewoners van een boerderij in Oll’ndeever besproeien nog steeds hun moestuin en hun bloementuin met regenwater dat wordt verzameld in een betonnen put naast hun boerderij. Een ouderwetse maar duurzame manier om leidingwater te besparen, dat zouden meer mensen in de streek moeten doen. Is deze put al bij de bouw van de boerderij in 1926 aangebracht ?
Het gedeelte van de regenput boven de grond is op een prachtige manier aan het verweren.
De bovenkant van de put is niet voorzien van een door kinderen gemakkelijk te openen metalen deksel, zodat de gebruiker van de nog net zichtbare gieter achter de put elke keer het zware betonnen deksel bij het openen en sluiten van de put moet verschuiven door bijvoorbeeld aan de ijzeren ring te trekken. In de buurt van de regenwaterput is ook geen putemmertje te zien, of staat die niet zichtbaar achter de put ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op 3 oktober 2012.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever | Reacties uitgeschakeld voor Un olde reeg’nwaeterputte in Oll’ndeever

Nog un dakkapelle op ut huus van dr. Pol

De redactie van ut Deevers Archief zag in het voorbijgaan op 2 november 2017 (toch nog gauw even bijgaande slecht belichte foto gemaakt) dat het geboortehuis van Jan Harm (Haarm) Pol (the incredible dr. Pol) (de ongelooflijke dr. Pol) weer was uitgebreid met een flinke dakkapel, deze keer aan de voorkant van de boerderij.
Blijkbaar hadden de bewoners van deze zo te zien nogal kleine woning behoefte aan meer leefruimte en hebben daarom voor daglicht in de kamer of kamers aan de straatkant op de zolder een dakkapel laten aanbrengen. Het is wel jammer dat daarmee de fraaie uitstraling van deze boerderij verder te niet is gedaan.
Deze dakkapel was op 7 augustus 2015 nog niet aanwezig, zie de betreffende afbeelding in een ander bericht in ut Deevers Archief.

Posted in Boerdereeje, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Woater’n | Leave a comment

De koele van Van Wester in Oll’ndeever

Schuin aachter de aamper sichtboare boerdereeje van Van Wester sien jongen midd’n in ’t laand in Oldendeever lig de koele van Van Wester. Ut pothokke mit de rooie pann’n is wel net te seen.
Die koele is dichtegooid ewest, moar ur is al hiel wat joar’n elee’n wièr un soort van koele van emeuk’n.
Wie van de kiender ut de buute hef vrogger neet eskeuvelt op disse koele ?
Sult de kleine jongen doar, as ur ies is, nog steeds skeuveln lièr’n ?
De redaksie van ut Deevers Archief hef disse foto op 2 november 2017 emeuk’n.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever | Leave a comment

The incredible dr. Pol is geboren op Woater’n

Op de televisiezender National Geographic is nog steeds de zo genoemde ‘reality show’ met de titel ‘The incredible dr. Pol’ te volgen. Zie bijvoorbeeld het afgebeelde programma van National Geographic voor 4 september 2015, zoals dat is opgenomen in de VPRO-televisie- en radiogids, nummer 35 (29-08-2015 t/m 04-09-2015).
De hoofdpersoon in deze zo genoemde ‘reality show’ is dierenarts Jan Harm Pol. Hij werd geboren op Woater’n in de boerderij, toen met adres Wateren 40, nu met adres Wateren 20.
De redactie van ut Deevers Archief heeft -staande op de Huenderweg- bijgaande kleurenfoto van deze boerderij, nu woonboerderij, op vrijdag 7 augustus 2015 gemaakt. De woonboerderij is op die dag toch nog redelijk zichtbaar achter de vele richtingaanwijzers van plaatsen en recreatiebedrijven en ander wegmeubilair, die op de t-splitsing van de weg door Woater’n en de Huenderweg staan.
The incredible dr. Jan Harm Pol was enige tijd geleden met zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen op bezoek op Woater’nop bij zijn oudere broer Jan aan de Appelschaseweg. De lokale pers heeft aan zijn bezoek enige aandacht besteed.

Abracadabra-457

Abracadabra-434

Posted in Boerdereeje, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Woater’n | Leave a comment

Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever

De redactie van ut Deevers Archief is een verwoed verzamelaar van afbeeldingen van getekende en geschilderde objecten in de gemiente Deever, en toont al dit moois uiteraard ook graag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
Mevrouw Ellen van Ishoven, die in 2020 een paar dagen heeft doorgebracht op camping Oldendiever (voorheen camping De Olde Boerdereeje), is de maker van bijgaand getoonde mooie tekening van de achterkant van de oude boerderij aan de Westerdrift in Oll’ndeever, waar vroeger de ongetrouwde Geert Kok (geboren op 7 november 1909, overleden op 5 mei 1987) woonde. Zij gaf toestemming deze tekening in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is haar daar bijzonder erkentelijk voor. De tekening is ook te vinden in de rubriek Kunstgroet van camping Oldendiever. De redactie weet nog niet op welke datum deze tekening is gemaakt.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de achtergevel van de oude boerderij aan de Westerdrift in Oll’ndeever gemaakt op donderdag 22 april 2021.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de door zon, neerslag en hete schoorsteenrook verkleurde voorgevel van de oude boerderij aan de Westerdrift in Oll’ndeever gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Boerdereeje, Kuunst in de gemiente Deever, Oll'ndeever, Tiekening | Leave a comment

Braand in un olde klièrnwinkel an ut Brinkie

Op afbeelding 1 is een fraaie zwart-wit foto –un Deevers topstuk– uit omstreeks 1910 te zien. Op de foto zijn van links naar rechts veur de boerdereeje an ut Brinkie in Deever te zien Roelof Hendrik Wesseling, Annigje Smidt, Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt. Mit de sundagse klièr’n an en Annegie Schmidt hef ut goll’n oorieser op.
Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt zijn de zonen van Sime Smidt en Geertien Dunning. Sime Smidt overleed op 10 juni 1905 en Geertien Dunning overleed op 30 juli 1907. Hun twee zonen zijn grootgebracht door het kinderloze echtpaar Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt. Annigje Smidt was een zuster van Sime Smidt.
De redactie van ut Deevers Archief bracht in 1998 een bezoek aan de in Assen woonachtige Roelof Smidt, zoon van Harm Smidt en Janna Vos. De redactie kreeg van hem een scan van de hier afgebeelde fraaie foto. De redactie is hem daar postuum bijzonder erkentelijk voor.
Roelof Hendrik Wesseling is geboren op 11 juli 1868. Hij is overleden op 27 januari 1928 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Annigje Smidt is geboren op 4 januari 1867 in Deever. Zij is overleden op 13 mei 1924 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Harm Smidt is geboren op 3 december 1899 in Rüne. Hij is overleden op 10 december 1981 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Harm Smidt trouwde met Janna Vos. Zij is geboren op 17 januari 1900 in Lhee. Zij is overleden op 9 januari 1969 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Klaas Hummelen Smidt is geboren op 30 september 1897 in Deever. Hij trouwde op 1 mei 1926 met Hendrikje Vos. De redactie van ut Deevers Archief heeft in de openbare bronnen helaas nog geen andere gegevens van Klaas Hummelen Smidt kunnen vinden.
Roelof Smidt, zoon van Harm Smidt, is geboren op 12 juli 1924 in Deever in de op afbeelding 1 zichtbare boerderij. Hij is overleden op 25 maart 2001 is Assen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Na het overlijden van zijn pleegvader Roelof Hendrik Wesseling boerkte Harm Smidt verder op de boerdereeje an ut Brinkie. In 1939 verhuisde hij naar een nieuw gebouwde boerderij op Kalteren, waarna hij de boerdereeje an ut Brinkie verkocht aan veehouder Johannes Wiersma, die op Zorgvlied woonde. Het voorhuis van de boerderij werd verbouwd tot manufacturenwinkel voor zijn zoon Paulus Johannes Wiersma.
Paulus Johannes Wiersma is geboren op 26 september 1918 in Boornbergum in de gemeente Smallingerland in Friesland. Hij was van beroep manufacturier. Hij trouwde op 28 september 1939 in Deever met Geessien Mulder. Geessien Mulder is geboren op 16 augustus 1914 in Deever. Zij is een dochter van Harm Mulder en Hendrikje Bruursema.
Paul Johannes Wiersma verkocht in november 1955 zijn manufacturenwinkel aan Hendrik de Vries, die een manufacturenwinkel had bee de Wittewieke op de Hiekersmilde. Zie afbeelding 2.
De echtelieden Paulus Johannes Wiersma en Geessien Mulder emigreerden in 1956 naar Brantford in Ontario in Canada, niet ver van de Niagarawatervallen. Paul was de voornaam van Paulus in Canada. Grace was de voornaam van Geessien in Canada. Paulus Wiersma is op 26 november 1977 op 59-jarige leeftijd overleden in Brantford, Ontario, Canada. Geessien Mulder is op … april 1998 op 83-jarige leeftijd overleden in Brantford, Ontario, Canada. Zie de afbeelding van hun grafsteen op het Mount Hope Cemetery in Brantford, Ontario. Canada.
Hendrik de Vries liet het voorhuis van de boerderij van Harm Smidt in 1956 verbouwen tot winkel. De hier afgebeelde foto, zie afbeelding 3, is ongeveer in 1959 gemaakt. Let op de naam boven de voordeur. Fa. H. de Vries & Zn. Zoon Jacob ging de nering in de winkel an ut kleine Brinkie in Deever doen. Zie afbeelding 4. Zoon Jacob de Vries was goed opgeleid; zie afbeelding 3. In de uitstalkasten is onder meer dameskleding, kinderkleding, beddegoed, een kinderwagen en een kinderlooprek te zien.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wanneer de Fa. Hendrik de Vries en Zn. gestopt is met de manufacturenwinkel in Deever.
Op 1 december 1973 brak omstreeks 16.30 uur brand uit in het voorhuis. Toen de brandweer aankwam was het al een uitslaande brand geworden, de eerste en de tweede verdieping waren een grote vuurzee geworden. Tegen donkeravond kon na een uur blussen met heel veel water om 17.30 uur het sein brand meester worden gegeven. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels is wellicht tijdens het koeien melken in alle haast en in het schemerdonker met zijn fotografeerspullen naar de plek des onheils gefietst om de hier afgebeelde zwart-wit foto te maken, zie afbeelding 5. Het pand was niet bewoond. De eigenaar leraar A.G.J.M. Borms woonde aan de Gerritsstraat in Deever. Hij was bezig met verbouwings- en opknapwerkzaamheden in het voormalige winkelpand. Het voorhuis is niet weer opgebouwd, wel is het achterhuis verbouwd tot woonhuis.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wie vanaf 1974 tot heden in het pand hebben gewoond.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeeldingen 1 en 4 ook ten zeerste bewonderen op bladzijden 12 en 13 van het in december 1996 verschenen papieren boekwerkje Opraekelen, Nr. 96/4, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1
Voor de boerderij staan Roelof Hendrik Wesseling, Annigje Smidt, Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt

Afbeelding 2
Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 18 november 1955

Afbeelding 3
Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 14 augustus 1957

Afbeelding 4
Het voorhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling casu qou Harm Smidt is in 1956 verbouwd tot maufacturenwinkel. De hier afgebeelde foto is ongeveer in 1959 gemaakt. 

Afbeelding 5
Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels maakte de hier afgebeelde zwart-foto van het brandende pand op 1 december 1973.

Afbeelding 6
Het achterhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling, later van Harm Smidt, is verbouwd tot woonhuis.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 25 november 2003. 


Afbeelding 7
Het achterhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling, later van Harm Smidt, is verbouwd tot woonhuis.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 6 november 2019.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Emigrant, Kleine Brink, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

Bee Willem Stienbaarg’n in de bochte

In Wittelte stond langs de toenmalige rijksweg tussen Wittelte en Uffelte de boerderij van het echtpaar Willem Steenbergen en Harmanna Bunskoek en hun kinderen Jan Reinder en Koob. De boerderij stond nog net op het grondgebied van de gemiente Deever in de bocht van de weg. In Wittelte sprak men op onvermijdelijke wijze over bee Stienbaargen in de bochte als er weer eens een auto of een motor uit de bocht was gevlogen.
De boerderij is op 8 september 1952 verbrand. De brand brak ’s morgens om 5.15 uur uit. De boerderij, met adres Wittelte 30, stond een eindje van de rijksweg langs de vaart bij de eerste bocht in de richting van Uffelte (zie afbeelding 4), aan de kant van de Broeken. De brand begon in een mijt ongedorste haver in de kapschuur vlak achter de boerderij. In de schuur was ook een partij hooi opgeslagen. In zeer korte tijd stond de kapschuur in lichte laaie, waarna de brand oversloeg naar de met riet bedekte boerderij. De boerderij, de schuren achter de boerderij en een schuur naast de boerderij brandden geheel af. Het blussen van de brand duurde zes uur. Het nablussen van de haver en het hooi duurde zeseneenhalf uur. Ongeveer veertigduizend kilo hooi, een partij ongedorste haver en landbouwwerktuigen gingen verloren. Negen jonge varkens en vijftien kippen kwamen om in het vuur. Een varken met zware brandwonden moest worden afgemaakt. Van de inboedel kon zo goed als niets gered worden.
Het meeste land van Willem Steenbergen lag meer in de richting van Uffelte binnen de voormalige gemeente Havelte. Daarom besloot hij de boerderij een eindje over de grens in de gemeente Havelte en daardoor dichter in de buurt van zijn land te herbouwen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde luchtfoto van de boerdereeje van Willem Stienbaarg’n an de voat in Wittelte ook in enigszins bijgeknipt formaat, maar wel ten zeerste bewonderen op bladzijde 29 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.
En als klap op de vuurpijl kan de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, de hier afgebeelde luchtfoto van de boerdereeje van Willem Stienbaarg’n an de voat in Wittelte ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 44 van het Opraekelen, Nr. 00/3 (september 2000), het papieren blaadje van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1
Het bedrijf N.V. Luchtfoto Nederland (L.F.N.) heeft deze luchtfoto van de boerderij van Willem Steenbergen in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt, kort voordat de boerderij van Willem Steenbergen afbrandde.

De boerderij van Willem Steenbergen was bepaald geen kleine boerderij. Op de voorgrond staat ut pothokke. Direct naast ut pothokke stond het varkenshok. Daarnaast is het kippenhok te zien. In het land bij het kippenhok ligt een stapel rikken. Achter de boerderij is de grote kapschuur te zien waar op 8 september 1952 brand uitbrak in een ‘miete haever’. Aan de andere kant van de boerderij is nog net achter de bomen de schuur voor de machines te zien. Achter de boerderij langs de weg hen de Brook’n staat een  pasvoorbulte. In het weiland bij ut pothokke is een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog te zien. Het is de geprefabriceerde betonnen bak van een eenpersoons slaapbunker. Op deze bak hoorde een geprefabriceerde betonnen overkapping. Deze slaapbunker hoorde bij de verdedigingswerken die de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog in de Broeken in  Wittelte hebben aangelegd. Willem Steenbergen gebruikte de bak als ‘drinkensbak’ voor zijn vee. Deze afbeelding is aanwezig in de verzameling van Jan Reinder Steenbergen.

Afbeelding 2
Harrie Boerhof kweekt nu bomen en planten op de grond waar vroeger de boerderij van Willem Steenbergen stond. Coen Broekeman heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 17 augustus 2000.

Afbeelding 3
Harrie Boerhof kweekt nu bomen en planten op de grond waar vroeger de boerderij van Willem Steenbergen stond. Coen Broekeman heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 17 augustus 2000.

Afbeelding 4
Situatieschets boerderij uit het brandweerrapport (archief voormalige gemeente Diever)

Afbeelding 5
De betonnen bak van de Duitse slaapbunker is verhuist naar de nieuwe boerderij van Willem Steenbergen met adres Rijksweg 50 in Uffelte, later de boerderij van Jan Reinder Steenbergen. Ook de latere bewoners van deze boerderij gebruikten de bak nog steeds als drinkensbak. Coen Broekema heeft deze foto gemaakt op 17 augustus 2000 bij de boerderij met adres Rijksweg 50 in Uffelte.

 

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Wittelte | Leave a comment

Veurkaante vukaansieboerdereeje Onder De Eiken

De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto van de verweerde voorgevel van de vakantieboerderij Onder De Eiken, adres Heufdstroate 76 in Deever gemaakt op vrijdag 28 november 2020. Deze foto is gemaakt op een druilerige herfstdag.
In de gemiente Deever worden steeds meer voormalige boerderijen als bedrijfspand ingezet in de steeds winstgevender toeristenindustrie. De redactie verwijst voor de volledigheid en de goede orde naar het bericht De Heufdstroate op un ansichtkoate uut 1904.
Aan de rechterkant van het gebouw is het begin van ut Swatte Pattie te zien. Ut Swatte Pattie eindigt op ut Bultie.

Posted in Boerdereeje, Heufdstroate, Toeristenindustrie | Leave a comment

De sloop van villa Castra Vetera op Zorgvlied

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen in de rubriek ‘Te koop aangeboden’ op 3 maart 1939 de volgende korte advertentie over de te koop aangeboden afbraakbouwstoffen van de villa Castra Vetera op Zorgvlied.

Afbraak.
Alle soorten afbraak van de Villa Castra Vetera te Zorgvlied, als 1000 m² vloer-, plank- en schothout, prachtige balken, deuren, ramen, lood en glas, latten, regels, 60 m² marmeren tegels, 2 pompen, zandsteenen drempels en 200.000 steenen. Dagelijks op het terrein aanwezig van 7 tot 5 uur.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De heer D. H. Pasman uit ’s Gravenhage kocht op 30 maart 1938 het landgoed Castra Vetera. Op 27 december 1938 berichtte het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) dat villa Castra Vetera zal worden afgebroken. Dit was twee maanden later al een feit.
De sloopaannemer heeft het landhuis wel zorgvuldig en selectief gesloopt, wat mag blijken uit de opsomming van de te koop aangeboden waardevolle herbruikbare afbraakbouwstoffen. Veel van deze afbraakbouwstoffen zijn in de buurt weergebruikt. In het Amsterdamse Huis zitten aan de achterkant op de eerste verdieping enige glas-in-lood ramen uit de villa. Oude bakstenen uit de villa zijn in boerenschuren in de buurt verwerkt. Bij de bouw van de boerderij Castra Vetera op Zorgvlied zijn ook veel oude bakstenen uit de villa verwerkt.
De redactie heeft de kleurenfoto van de boerderij Castra Vetera gemaakt op 4 april 2017.

Posted in Boerdereeje, Castra Vetera, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever

De kunstenaar Arie Goedhart is op zondag 9 augustus 2020 op 76-jarige leeftijd in Hoogeveen overleden. De favoriete bezigheid van wijlen kunstenaar Arie Goedhart was tekenen met pen en inkt, dat is arceren en werken met natuurlijke structuren, maar vooral het weergeven van de stilte en de rust van de natuur. Het motto van kunstenaar Arie Goedhart was: Het is een voorrecht bezig te zijn met de schoonheid van de natuur.
Maar kunstenaarArie Goedhart deed zijn inspiratie niet alleen op in de natuur, maar ook in natuurlijk aandoende bebouwde omgeving van de gemiente Deever en ook bij hunnebed D52. Hij vond daar vaak een verrassend mooi hoekje. Zo ook in Oll’ndeever, waar hij aan de Holtenweg een tekening maakte van één van de oudste boerderijen in de gemiente Deever. De boerderij is volgens de muurankers in de voorgevel gebouwd in 1759, maar is in 1970 gerenoveerd.
De redactie van ut Deevers Archief correspondeerde zo nu en dan per e-mail met kunstenaar Arie Goedhart en kreeg op 30 januari 2019 toestemming van hem een afbeelding van zijn mooie pentekening met de titel ‘Oudste boerderij van Diever’ te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is hem daarvoor postuum bijzonder erkentelijk.
De redactie heeft de kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op 13 november 2014. Aan de rechterkant van de kleurenfoto is nog net het dak van ut pothokke te zien. Ut pothokke is vernieuwd in de tijd dat de boerderij werd bewoond door het echtpaar Harman Jan (Herman) Bennen en Wietske (Wies) Bosscha en hun zoon Jantinus (die in de volksmond altijd Maxi werd genoemd).
De redactie nodigt Jantinus Bennen uit te reageren op dit bericht.

Afbeelding 2
Pentekening van ‘de oudste boerderij van Diever’ van de kunstenaar Arie Goedhart 
Afbeelding 2 
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto van de boerderij met adres Holtenweg 4 in Oll’ndeever bij tegenlicht gemaakt op 13 november 2014.

Afbeelding 3
Deze afbeelding van de boerderij met adres Holtenweg 4 in Oll’ndeever is afkomstig van google.maps. De opname dateert van juni 2016.

Posted in Boerdereeje, Kuunst in de gemiente Deever, Oll'ndeever, Pothokke, Tiekening | Leave a comment

Ut Deevers Archief söch foto’s van ut boer’nlee’m

In de vijftiger jaren van de vorige eeuw waren in de gemiente Deever in totaal meer dan vierhonderd kleine, wat grotere en voor die tijd grote boeren bezig met hun veelal gemengde bedrijf. Het aantal boerenbedrijven is in de daaraan volgende decennia door diverse redenen gestaag afgenomen.
In de foto-albums van de kinderen en de kleinkinderen van deze boeren moeten heel veel foto’s van het boerenleven van hun familie aanwezig zijn.
Foto’s van ploegen, zaaien, maaien, hooien, dorsen, dorsmachines, aardappels rooien, knollen plukken, tractoren, landbouwmachines, melken, melkbussen, veetransport, en zo voort, en zo voort, en zo voort.
Zie als voorbeeld de bijgaande kleurenfoto van ploegen met het paard na het oogsten van rogge op de Heezenesch van Deever. Wie is deze ploegende boer ?
Zie als voorbeelden ook de afbeeldingen die in deze webstee worden getoond als aan de rechterkant de categorie Boer’nwaark wordt aangeklikt.
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden verzocht te melden (klik onder aan dit bericht op ‘leave a comment’) of de redactie van ut Deevers Archief bij hen bekende of aanwezige foto’s van het boerenleven mag scannen en mag publiceren in ut Deevers Archief. De redactie is hen daar bij voorbaat zeer erkentelijk voor.
Bijgaande afbeelding is in bijgeknipte vorm en in zwart-wit opgenomen op bladzijde 142 van het papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Heezeresch | Leave a comment

Ansichtkaart van een oude boerderij in Oldendeever

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de boerderij van ….. Hessels in Oldendeever is uitgegeven door Jan Brugging (de Wiba) in juli 1960. Wat was de voornaam van deze Hessels ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de eerste kleurenfoto van deze boerderij met pothokke gemaakt op 3 oktober 2012.
De tweede afbeelding in kleur is een scan van de voorkant van het boekje ‘Oldendiever in de twintigste eeuw’. De heemkundige vereniging uut Deever heeft dit onvolprezen boekje in 2009 uitgegeven ter gelegenheid van haar 15-jarige bestaan. Wellicht is het boekje voor een paar eurootjes of een habbekratsje nog te koop bij een handeltje in tweedehands boeken ergens in den lande.
Het mag toch wel merkwaardig worden genoemd dat de makers in het boekje ‘Oldendiever in de twintigste eeuw’ geen aandacht hebben besteed aan de boerderij die op de voorkant van het boekje is te zien. Het moet toch wel enigszins belangwekkend zijn wie daar sinds de nieuwbouw in 1818 zoal hebben gewoond en hebben gewerkt en zijn geboren en zijn overleden ?
De redactie kwam de derde afbeelding in kleur in een webstee op het internet tegen. De redactie weet niet wie de maker is van deze foto.


Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Oll'ndeever | Leave a comment

Die lillukke anbouw is gelokkig vut

De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de achtergevel met aanbouw van de voormalige meubelmakerij van Gijs Smeekes in Oll’ndeever gemaakt op donderdag 11 oktober 2017; zie afbeelding 1.
De redactie hoopte op die dag dat de nieuwe eigenaar met de Amsterdamse tongval in de gaten zou krijgen dat de oerlelijke aanbouw aan de achtergevel van zijn pand niet bij de voormalige boerderij mit twee siedbaanders van de familie Klok-Hessels hoort en hoopte op die dag ten zeerste dat de nieuwe eigenaar met de Amsterdamse tongval deze oerlelijke aanbouw snel zou afbreken en de achtergevel in zijn echt oorspronkelijke staat zou herstellen. Met inbegrip van het herstel van de niet zichtbare stalraampjes van ut Deeverse model, en dan daarbij niet als voorbeeld het rechter stalraampje in de achtergevel nemen, maar het stalraampje direct naast de oerlelijke aanbouw. In het archief van de gemiente Deever is vast en zeker nog wel de bouwtekening van deze voormalige boerderij terug te vinden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de achtergevel zonder aanbouw van de voormalige meubelmakerij van Gijs Smeekes in Oll’ndeever, nu woonboerderij, gemaakt op maandag 8 juni 2020; zie afbeelding 2.
De redactie zag tot zijn grote vreugde dat de aanbouw is afgebroken, blijkbaar is destijds bij het maken van de aanbouw de achtergevel niet uitgebroken, want de achtergevel is intact. Met het verdwijnen van deze aanbouw is de kwaliteit van ut Oll’ndeeverse boerderijenlandschap weer wat verbeterd. Wel is destijds één stalraampje dichtgemetseld, maar de metselsteen ter plaatse kan heel eenvoudig worden verwijderd, waarna weer een stalraampje van ut Deeverse model kan worden geplaatst.

Afbeelding 1 – Achtergevel van de voormalige meubelmakerij met aanbouw – Oll’ndiever 11

Afbeelding 2 – Achtergevel van de woonboerderij zonder aanbouw – Oll’ndeever 11

Afbeelding 3 – Meubelmakerij G. Smeekes (afbeelding uit Google Streetview – opnamedatum augustus 2010)

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever | Leave a comment

Un old pothokke bee un boerdereeje op Veenhuus’n

De hier afgebeelde twee zwart-wit foto’s van ut olde pothokke bee de boerdereeje mit ut adres Veenhuus’n 6 in Wapse met respectievelijk negatiefnummer 4259-03 en negatief-nummer 4258-08 zijn aanwezig in het Drents Archief in de fotocollectie MZ-Diever van Monumentenzorg. Deze zwart-wit foto’s zijn gemaakt op 18 november 1981. De naam van de maker van deze foto’s is niet bekend. Deze foto’s zijn met bronvermelding vrij te gebruiken. De redactie van ut Deevers Archief is het Drents Archief daarvoor bijzonder erkentelijk.
De Historische Vereniging Gemeente Diever heeft het eenvoudige doch onvolprezen geschrift Pothokken in de voormalige gemeente Diever in 1999 uitgegeven. Om te komen tot dit geschrift is door vrijwilligers van de vereniging ontzettend veel veld-, fotografeer-, uitzoek- en schrijfwerk verzet. Daarvoor alsnog driefwerf hulde: hulde, hulde, hulde.
In deze publicatie zijn helaas geen gegevens van ut olde pothokke bee de boerdereeje mit ut adres Veenhuus’n 6 in Wapse te vinden. De pothokken-publicatie besteed ook geen aandacht aan verdwenen pothokken.
Wellicht is ut olde pothokke bee de boerdereeje mit ut adres Veenhuus’n 6 in Wapse al vóór het veldwerk voor de pothokken-publicatie afgebroken, wat wel bijzonder te betreuren zou zijn ? Of wellicht hebben de vrijwilligers van de Historische Vereniging Gemeente Diever het enigszins achter de boerderij verscholen staande pothokke bij de inventarisatie over het hoofd gezien ?
De redactie neemt vooralsnog aan dat ut pothokke niet is gerestaureerd, maar helaas is afgebroken. 

Posted in Boerdereeje, Pothokke, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

Boerdereeje mit twee siedbaanders in Veldhuus’n

In de publicatie ‘Jongere Bouwkunst 1850 – 1940’ uit 1994 van de afdeling Cultuur, Monumentenzorg en Educatie van de provincie Drente staan op bladzijde 26 enige gegevens over de boerderij met het adres Ten Darperweg 61 in de buurtschap Veldhuizen in Wapse.

Wapse, Ten Darperweg 61
De traditionele boederijbouw bleef ondanks alle veranderingen toch aanwezig. Deze inmiddels afgebrande boerderij in Wapse laat dat zien. Het is een hallehuistype met dubbele zijbaander.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie moet onder meer de volgende vragen nog uitzoeken:
Welke familie woonde in deze boerderij ? De naam van de opdrachtgever zal ongetwijfeld wel op de afgebeelde bouwtekening staan, maar is niet te ontletteren.
Hoe jong is deze Wapser boerderijen-bouwkunst, met andere woorden wanneer is deze boerderij gebouwd ?
Stond bij de boerderij een pothokke ?
Wanneer is deze boerderij afgebrand ?
Wie heeft foto’s van deze boerderij ?
De redactie is ook op zoek naar de nummering van de leveranciers van melk aan de zuivelfabriek van Wapse, het leveranciersnummer stond op de melkbussen van de betreffende boer. Wie heeft gegevens ?
Op het adres Ten Darperweg 61 in Wapse staat heden ten dage een burgerwoning.

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

Op de pompestroate in un boerdereegie in Deever

De kunstschilder Adrianus (Arie) Johannes Zwart is geboren op 30 augustus 1903 in Rijswijk en is overleden op 27 augustus 1981 in het Rosa Spierhuis in Laren in Noord-Holland.
Na zijn huwelijk in 1926 was hij voor het levensonderhoud van zichzelf en zijn gezin afhankelijk van de inkomsten uit de verkoop van zijn schilderijen. Hij reisde veel door Nederland, eerst alleen, later met zijn gezin in een omgebouwde verhuiswagen. In 1936 werd deze vervangen door een speciaal voor het gezin gebouwde woonboot, die de naam De Trekschuit kreeg. Hiermee gingen hij en zijn gezin verder op reis door Nederland. Hij was vaak te vinden op de Beulakker Wiede en in Meppel. In de winter lag De Trekschuit in Meppel. Zwart is door zijn contacten met Meppeler schilders na 1940 overgestapt op het gebruik van lichtere kleuren, zoals op het afgebeelde schilderij is te zien. Donkere interieurs maakten plaats voor een lichter palet met een lossere penseelvoering. Zijn schilderijen werden in de kunsthandel voor goede prijzen verkocht en waren vaak te zien op tentoonstellingen.
Hij gaf zijn hier afgebeelde schilderij de naam Een van de straten van Diever. Het werk is met olieverf geschilderd op een linnen doek. Het schilderij is voorzien van de handtekening van de schilder. De kunstenaar schreef de locatie Diever en naam van het schilderij op de achterkant van het schilderij. Het schilderij heeft een breedte van 410 mm en een hoogte van 310 mm. Het schilderij is in september 2018 via een veiling van eigenaar verwisseld.
De grote vraag is natuurlijk of Arie Zwart dit schilderij daadwerkelijk binnen de grenzen van de gemiente Deever op de pompestroate van een boerdereegie heeft geschilderd. De pompestroate was de plek waar met name de melkbussen werden geborsteld en schoongespoeld. Het kan natuurlijk zo zijn dat hij met De Trekschuit een reis door de Drentse Hoofdvaart heeft gemaakt en enige tijd an de löswal an de Deeverbrogge heeft gelegen en zo boerderijen in Deever heeft leren kennen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft in zijn jeugd in de zestiger jaren van de vorige eeuw veel boerderijen in Deever en alle boerderijen in Oll’ndeever en Wittelte van binnen gekend en weet uit eigen herinnering dat alle boerderijen vanaf 15 mei 1957 zijn aangesloten op de drinkwaterleiding en geen waterpomp meer hadden. Als Arie Zwart zijn schilderij met de naam Een van de straten van Diever inderdaad wel op een pompestroate mit un wèterpompe van un boerdereegie in Deever heeft geschilderd, dan moet dit flink wat jaren voor 1957 zijn geweest. De redactie schat in dat Arie Zwart zijn schilderij dan tussen 1945 en 1950 heeft gemaakt.
Het is de redactie niet duidelijk waarom de schilder zijn werk de naam Een van de straten van Diever heeft gegeven. Door het raam en de geopende deur is geen straat te zien. Wel is in het tegenlicht een erf met kippen en een berg hooi te onderscheiden. Maar ut pothokke stond altijd tegenover de zijdeur aan de kant van de pompestroate. En op het schilderij is geen pothokke te zien. De pompestraote is impressionistisch, romantisch en nostalgisch geschilderd. Pompestroat’n in de gemiente Deever kunnen in oude boerderijen er vóór 1950 wel zo hebben uitgezien.
Zoals bijvoorbeeld de pompestraote in de boerderij van Hendrik Mulder en Jantje Wesseling an de brink van Deever, die op de hier afgebeelde kleurenfoto is te zien. In het interieur is onder meer te zien de pompestroate van stroatklinkers, un waeterpompe, un sieddeure en un halfrond geetieser’n raem. De fotograaf Kris Roderburg heeft deze foto op 7 maart 2008 gemaakt. De foto is aanwezig in de fotocollectie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto niet bewerkt.

Posted in Boerdereeje, Kuunst in de gemiente Deever, Skildereeje | Leave a comment

De veiling van un Saksiese boerdereeje in Oll’ndeever

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) verscheen op 22 april 1970 een advertentie waarin de veiling van een Saksische boerenbehuizing met toegangsweg en bijgelegen erf in Oll’ndeever werd aangekondigd.

Huis en land te Oldendiever
Notaris D. Botje te Dwingeloo is voornemens op maandag 27 april 1970, bij inzet, en op dinsdag 19 mei daar aan volgend bij toeslag, telkens des avonds 8 uur in het café Brinkzicht aan de Brink te Diever ten verzoeke van de heer A. Mulder te Westervelde (Norg) en anderen in het openbaar te verkopen:
1. In 2 percelen en combinatie, een Saksische boerenbehuizing met toegangsweg en bijgelegen erf te Oldendiever, groot ongeveer 20 are en bijgelegen groenland, groot ongeveer 2.38.60 hectare, in pacht geweest bij de gebroeders Van Wester, dadelijk na gunning, vrij van pacht te aanvaarden;
2. Bouwland ‘Disselvoet’ en ‘Kruisakker’ aaneengelegen op de Oldendiever Es, gr. 86 are 20 centiare in pacht bij H. Mulder;
3. Groenland ‘Broekje’, groot 1.22.20 hectare, in pacht bij J. Klok.
De percelen 2 en 3 zijn 1 november 1970 pachtvrij te aanvaarden.
Bezichtiging en aanwijzing: op de veilingsdagen om half twee, samenkomst bij de boerderij.
Betaling: 1 juli 1970.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De gebroeders Hendrik, Roelof Willem en Lucas van Wester (van Wester’s jong’n) huurden de Saksische boerderij met toegangsweg en bijgelegen erf van de familie Mulder. De boerderij ligt in ut laand in Oll’ndeever.
In de advertentie wordt de heer A. Mulder genoemd. A. Mulder is boer en schrijver Arend Mulder, zoon van Jan Mulder.
De gebroeders van Wester werden in elk geval de kopers van perceel 1.
De in de advertentie genoemde H. Mulder is boer Hendrik Mulder, die aan de brink van Deever woonde; hij is een broer van Arend Mulder. De in de advertentie genoemde J. Klok is boer Jan Klok van ut Kastiel in Deever.
De hier getoonde kleurenafbeelding van de boerderij van de gebroeders Van Wester is een afdruk van een mooie diapositief, die U.L.O.-meester Henk van den Bos in het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw heeft gemaakt.
Let vooral op de versiering van het bovenlicht boven de voordeur van de boerderij. De redactie wil de originele versiering van dit bovenlicht toch nog eens een keer van dichtbij fotograferen, mits deze versiering nog aanwezig is.
De boerderij was in 1970 toch niet helemaal origineel Saksisch meer, want de rechterkant van het voorhuis is later verbouwd, het dak sloot na de verbouwing niet meer aan bij het dak van het achterhuis.

 

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever | Leave a comment

De Heufdstroate op un ansichtkoate uut 1904

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag mooie oude beelden van het dorp Deever aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. In dit bericht is een afbeelding van een sepiakleurige prentbriefkaart uit 1904 te zien. Zie afbeelding 1. De prentbriefkaart heeft als titel ‘Diever. Café Seinen’. De prentbriefkaart is uitgegeven door H. ten Brink in Möppel.

Afbeelding 1
Het hier getoonde sepiakleurige straatbeeld van de Heufdstroate van Deever is de prent van een prentbriefkaart, die op 12 november 1904 in Meppel en in Rotterdam van een poststempel voorzien. De prentbriefkaart is verstuurd naar Jongejuffrouw A.C.D. van der Kamp, Delftschestraat 81, Rotterdam.
In 1904 mocht de adreskant van een prentbriefkaart nog niet worden beschreven, daarom liet de uitgever van de prentbriefkaart onder de prent enige schrijfruimte vrij, die uiteraard bijna altijd werd benut. Zo ook onder de hier getoonde prent van de prentbriefkaart.
De met inkt geschreven tekst onder de prent van deze prentbriefkaart luidt als volgt:
11 november 1904, Lieve Ans, Wanneer ik niet word opgehouden, kom ik 5.32 station Maas. Laat Ma dus met het diner er op rekenen. Wees met Ma en zus gegroet van je vader.
Afbeelding 2
Dit is de adreskant van de prentbriefkaart, waarvan de prent in afbeelding 1 is te zien.
Afbeelding 3
Dit is een afbeelding van bladzijde 87 uit het in januari 1975 uitgegeven fotoboekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder. Bij de afbeelding op bladzijde 87 is de volgende begeleidende tekst opgenomen.
Café Seinen
Aan niets is te zien dat deze boerderij onder de lindeboom niet alleen een café, maar tevens het enige hotel destijds in Diever vertegenwoordigde. Wij zien hier de eigenaar Roelof Seinen als koetsier op de bok, vermoedelijk juist terug van Dieverbrug om enkele gasten naar de snikke te brengen.
Voor het huis van links naar rechts: z’n vrouw Hilligje Offerein, z’n dochter Grietje (in de volksmond Ete), z’n dochter Hilligje (met neef Roelof op de arm) en z’n dochter Aaltje. Met strohoed zoon Willem (onderwijzer te Meppel) en z’n vrouw Hilligje. Tussen hen beiden door is vaag te zien zoon Jan Thijs.
1e Huis rechts is van kleermaker R. van Kampen, 2e huis rechts de boerderij van Jan Manden en 3e huis rechts de boerderij van Jan Mulder. Op de voorgrond buurkinderen, waaronder uiterst links Willem Mulder. De rest is mij onbekend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief bij afbeelding 3
Arend Mulder schrijft over de de rij buurtkinderen dat het kind uiterst links zijn broer Willem Mulder is. Dat kan niet juist zijn, want Willem Egbert Mulder is geboren op 30 maart 1904, terwijl de prentbriefkaart op 12 november 1904 is voorzien van twee poststempels.
Arend Mulder schrijft dat voor de boerderij van Roelof Seinen een lindeboom staat. Dat waren enige leilinden, die in de zomer de warme zonnestralen moesten weren. In Deever stonden voor veel boerderijen met de voorgevel op het zuiden enige leilinden.
Hij schrijft dat in de boerderij niet alleen een café, maar ook een hotel was gevestigd. In die tijd werd in Deever nog niet gesproken van een hotel, maar van een logement. Het café-logement van Willem Seinen in Deever. Het café-logement van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge.
Arend Mulder schrijft dat Hilligje Offerein de vrouw was van Roelof Seinen. Dat is niet juist. De vrouw van Roelof Seinen was Hilligje Wichers.
Roelof Seinen is geboren op 23 november 1842 in Deever. Hij is een zoon van Jan Seinen en Hildegonda Offerein. Hij is overleden op 21 september 1925 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Roelof Seinen trouwde op 29 april 1871 in Deever met Hilligje Wichers.
Hilligje Wichers is geboren op 19 juli 1843 op de Smilde. Zij is een dochter van molenaar Jan Thijs Wichers en Grietje Dedden. Zij is overleden op 15 juni 1919 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De kinderen van Roelof Seinen en Hilligje Wichers zijn Jan Seinen, Grietje Seinen, Hildegonda Seinen, Jan Thijs Seinen, Aaltje Seinen, Hilligje Seinen en Willem Seinen.
Jan Seinen is geboren op 6 maart 1872 in Deever. Hij is overleden op 27 november 1913 in Deever.
Grietje (Iete) is geboren op 24 augustus 1873 in Deever. Zij is overleden op 21 oktober 1969 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever. Zij is niet getrouwd geweest.
Hillegonda Seinen is geboren op 28 november 1875 in Deever. Zij is op zevenjarige leeftijd overleden op 17 december 1882 in Deever.
Jan Thijs Seinen is geboren op 14 januari 1878 in Deever. Hij is overleden op 6 april 1956 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij is niet getrouwd geweest. Het bejaardenhuis in Deever staat op een stuk grond dat eigendom was van de erfgenamen van Roelof Seinen; het bejaardenhuis heeft onterecht de naam ‘Jan Thijs Seinenhof’ gekregen; een betere naam ware ‘de Weiert’ geweest.
Aaltje Seinen is geboren op 20 oktober 1879 in Deever. Zij is overleden op 27 augustus 1933 in Deever. Zij is niet getrouwd geweest.
Hilligje Seinen is geboren op 1 mei 1882 in Deever. Zij is overleden op 12 december 1987 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zij is niet getrouwd geweest.
Willem Seinen is geboren op 4 maart 1884. Onderwijzer Willem Seinen trouwde op 13 mei 1911 in Staphorst met onderwijzeres Hilligje Rumpt. De redactie is nog op zoek naar aanvullende gegevens over Willem Seinen.
Arend Mulder schrijft dat naast zoon Willem (onderwijzer te Meppel) zijn vrouw Hilligje staat. Dit is niet juist, want zoon Willem was in 1904 nog vrijgezel en trouwde pas in 1911 met Hilligje Rumpt.
R. van Kampen is kleermaker Roelof van Kampen. Hij is geboren op 24 september 1869 in Oldeberkoop in de gemeente Ooststellingwerf. Hij is overleden op 21 mei 1933 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 16 oktober 1886 met Grietje Noorman, dochter van timmerman Jannes Noorman en Geesje Nijenhuis.
Jan Manden is geboren op 7 augustus 1852 in Steenwijkerwold. Hij is overleden op 3 maart 1920 in Deever. Hij trouwde op 1 april 1889 in Deever met Roeloffien Timmerman.

Barta Hendrika Manden is geboren op 9 februari 1891 in Deever. Zij is een dochter van Jan Manden en Roeloffien Timmerman.
Derk Vording trouwde op 5 mei 1917 in Deever met Barta Hendrika Manden.
Derk Vording en Barta Hendrika Manden zullen de boerderij in 1917 hebben overgenomen van Jan Manden en Roeloffien Timmerman. Barta Hendrika Manden is overleden op 3 mei 1952 in Deever. Derk Vording is overleden op 2 augustus 1957 in Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wie daarna de boerderij hebben voortgezet.
Arend Mulder is een zoon van boer Jan Mulder en Roelofje Tissingh. Hij is op 25 april 1906 geboren in de boerderij links naast de boederij van Jan Manden. De datum 3 maart 1903 stond op een zwarte stenen plaat aan de voorgevel, rechts naast de voordeur van de boerderij van Jan Mulder en Roelofje Tissingh. Deze plaat is niet meer aanwezig. 


Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft voor de kalenderjaren 2003, 2004, 2005, 2006, 2007 en 2008 een zo genoemde ‘historische kalender’ gemaakt voor de zeer gewaardeerde leden van de heemkundige vereniging uut Deever (Historische Vereniging Gemeente Diever).
De redactie van ut Deevers Archief heeft in de kalender voor het jaar 2003 aandacht besteed aan de eerste en oudste prentbriefkaarten waarop objecten en mensen uut de gemiente Deever zijn te zien.
De redactie had de euvele moed bij elke prent enige begeleidende tekst op te nemen en dat was zeer tegen de meedogenloze, angstaanjagende en niemandontziende wil van De Almachtige Voorzitter en De Nog Almachtiger En Zich Volstrekt Onmisbare Vindende Secretaris en De Alleralmachtigste Niemandaankijkende Penningmeester Van De Historische Vereniging Gemeente Diever. Om de woorden van een niet geheel onbekende Engelse toneelschrijver te gebruiken: The Fear In The Board Is The Ending Of Freedom.
De redactie van ut Deevers Archief voorzag het kalenderblad voor de maand april van het jaar 2003 van de volgende begeleidende tekst.
Diever –  Hoofdstraat – 1903
Tot 1905 mocht op de achterkant van een ansichtkaart alleen een adres worden geschreven. Vandaar dat in de ondermarge van de voorkant vaak in kleine letters en vaak met de kroontjespen hele verhalen werden geschreven. Achter de leilinden staat het café-logement van Roelof Seinen en Hilligje Wichers. In een kamer van hun boerderij is nog het gemeentehuis ondergebracht geweest. In de boerderij achter de voerman op de brikke woont de familie Jan Mulder. De boerderij in het midden is van Jan Manden. In het huis aan de rechterkant wonen kleermaker Roelof van Kampen en Aaltje Noorman
.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Afbeelding 5

De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 13 juni 2002.
Deze foto is in een kleiner formaat min of meer te zien in afbeelding 4.
De redactie verneemt bijzonder graag van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wie toen in de zichtbare huizen woonden.

Afbeelding 6
David Samson heeft deze foto van de voorgevel van de vakantieboerderij ‘Onder de Eiken’, Hoofdstraat 76, gemaakt op 14 juni 2019.

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Cafe-Logement Roelof Seinen, Heufdstroate | Leave a comment

’t Pattie hen van Wester sien koele

In de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw leerden de kinderen die in de buurt van de boerderij van de familie van Wester (van Wester’s jong’n) in Oll’ndeever woonden in de winter ook schaatsen op van Wester sien koele (de koele van van Wester). Dat was een niet zo kleine braandkoele aan de op bijgaande kleurenfoto zichtbare kant van de boerderij. Deze koele is jaren gedempt geweest, maar is zijn ‘oude luister’ hersteld.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto gemaakt op 4 april 2013.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een goede scan van foto’s uit die wintertijd ?

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever, Pothokke | Leave a comment

Afbraak van het mooie oude boerencafé Trompetter ?

In de Friese Koerier verscheen op 1 februari 1964 het volgende bericht met foto over de mogelijke afbraak van de mooie oude boerderij van Arend Trompetter en Roelina Pit op de hoek van de Hoofdstraat en de Kruisstraat in Deever

Afbraak mooie oude boerderij ?
Dit is de boerderij van de heer A. Trompetter, Hoofdstraat 25 te Diever, vroeger onder meer in gebruik als dorpsherberg, ook als betaalplaats voor de belastingen. Omdat het gebouw van 1720 vooral ook inwendig merkwaardig is, heeft het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen besloten het op de Monumentenlijst te plaatsen. Maar de raad heeft andere plannen. Het komplan komt er door in gevaar en het pand is ook hinderlijk voor het verkeer. Daarom heeft de raad aan de minister gevraagd, het huis van de Monumentenlijst te doen afvoeren.

Posted in Boerdereeje, Café Trompetter, Deever, Gemientebestuur, Heufdstroate, Kruusstroate, Opraekelen | Leave a comment

Winternoamedag op ’t Kastiel in jannewoari 1979

Wijlen U.L.O-meester Henk van de Bos, niet geboren, maar wel een leven lang getogen in Deever, heeft deze foto van de boerderij van Klaas Fledderus op ut Kastiel in Deever gemaakt bij het vallen van de avond in de sneeuwrijke winter van 1978 op 1979. Tussen de bomen is Klaas Fledderus te zien. Achter de boerderij van Klaas Fledderus is zichtbaar het boerderijtje, waarin de gezusters Janna (Jannoa) en Roelofje (Roefie) van Ankorven woonden. Wat een fraaie en stemmige foto.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Deever, ut Kastiel | Leave a comment

Pentekening van Peperstraat en kerk aan de Brink

De foto voor deze zwart-wit ansichtkaart van de Kleine Peperstroate en de kerk en de gemeentelijke toren aan de brink van Deever is gemaakt in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, maar wel vóór de restauratie van de kerk in 1956/1957. Dit is af te leiden van de klok boven het galmgat in de toren, die eigendom is van de gemiente Deever. Bij de restauratie werd de klok naast het galmgat geplaatst.
Het boerderijtje van de familie Wijnand Hunneman op de hook van de Aachterstroate en de Peperstroate, te zien aan de linkerkant van de foto, was gelukkig nog niet gesloopt. Ook de schuur van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma, te zien aan de rechterkant van de foto, stond er toen nog.
De naam van de overtekenaar van deze ansichtkaart staat rechts onder op de tekening, maar was niet te lezen. Wie kent de naam van de overtekenaar ?

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Peperstroate, Tiekening | Leave a comment

Boerdereeje van Knelus Seinen an de brink in Deever

Deze afbeelding van een pentekening van de heer Johannes Minderaa uit 1975 is minder of meer nagetekend van een kleurenansichtkaart. De verjongde lantaarnpaal met een armatuur voor een TL-buis, die zichtbaar is op de kleurenansichtkaart, mocht blijkbaar van de tekenaar niet op te tekening staan. Drie muurankers in de voorgevel van de boerderij zijn ook niet overgetekend.
De heer Johannes Minderaa maakte deze tekening in opdracht van de eigenaren van de winkel – met de wel erg oorspronkelijke naam de Boerderij – die in deze boerderij was gevestigd. De naam de Boerderij is nog net boven de voorbaander te zien. Welke boerderijen in de gemiente Deever hadden een voorbaander ?
Een hele serie pentekeningen van objecten in Deever werd zo in de vorm van een ansichtkaart in de Boerderij verkocht.
Cornelis (Knelus) Seinen was de laatste boer in deze boerderij aan de brink van Deever. Cornelis (Knelus) Seinen is geboren op 8 september 1912 (in Wapse ?) en is overleden op 6 november 1989. Hij was getrouwd met Hendrikje Schiphorst. Zij is geboren op 5 november 1912 en is overleden op 14 oktober 1989. Zij liggen begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaande afbeelding opgenomen op bladzijde 402.

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Johannes Minderaa, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

Boerderijtje van Hendrik Nijboer brandt in 1939 af

In het Nieuwblad van Friesland (Hepkema’s courant) verscheen op 1 mei 1939 het navolgende bericht over de brand in het boerderijtje van Hendrik Nijboer an de Wittelterweg in Oldendeever..

Brand te Oldendiever.
Diever, 28 april. Hedenmiddag ongeveer half vijf ontstond brand in het boerderijtje van Hendrik Nijboer te Oldendiever. Het vuur greep zoo snel om zich heen, dat de bewoners zich overhaast in veiligheid moesten stellen.
Het op stal aanwezige vee wist men naar buiten te krijgen, doch overigens werd alles een prooi der vlammen.
De brand is vermoedelijk in of nabij den schoorsteen ontstaan.
Huis en inboedel waren verzekerd.
Even bestond er nog gevaar voor het in brand geraken van de arbeiderswoning van Cornelis Hunneman, doch doordat het flink regende, bleef dit huis gespaard.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de plek van het boerderijtje an de Wittelterweg in Oldendeever werd een grotere boerderij gebouwd. In deze boerderij is nu een leliekweker gevestigd. De arbeiderswoning (het was een hut) van Cornelis Hunneman bestaat al lang niet meer.

Reactie van Henk Nijboer, versie van 2015-03-30
Mooi stukkie, daar ben ik hartstikke blij mee.
Volgens mijn familie is de brand ontdekt door Hendrik Mulder uut 
Deever, die op zijn land aan het werk was bee de Liendert. Mijn vader vertelde altijd dat als een wagen met hooi op de deel stond, dan stond het paard op de Wittelterweg. Zo dicht stond het boerderijtje op de weg. Zou van dit boerderijtje nog ergens of bij iemand een foto bewaard zijn gebleven ? Wie het weet, die mag dit natuurlijk melden.

Posted in Atlas van de gemeente Diever, Boerdereeje, Keutereegie, Oll'ndeever | Leave a comment

De koostal van un boerdereeje in Veenhuus’n

De redactie van ut Deevers Archief toont graag foto’s van het boerenleven uit de vorige eeuw in de gemiente Deever.en dan liefst nog foto’s die in boerderijen zijn gemaakt.
In het Drentsch Archief bevinden zich in de Collectie Monumentenzorg twee mooie foto’s van koeien op de stal in een boerderij aan de Veenhuizerweg in Veenhuizen, een van de kluften van Wapse. Deze boerderij had in 1981 als adres Veenhuizerweg 6.
In het Drentsch Archief is afbeelding 1 geregistreerd onder fotonummer MZ10705030106 (negatiefnummer 4261-08). Deze foto is gemaakt op 18 november 1981. In het Drentsch Archief is afbeelding 2 geregistreerd onder fotonummer MZ10705030107 (negatiefnummer 4261-09). Deze foto is gemaakt op 18 november 1981.
Wie van de vaste trouwe bezoekers van boerenafkomst kan een beschrijving van wat is te zien op beide afbeeldingen voor publicatie in ut Deevers Archief aanleveren ? De redactie is hem of haar bij voorbaat al bijzonder erkentelijk.

Afbeelding 1
Afbeelding 2

Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Veenhuus’n, Wapse | Leave a comment

Pannekoekenboerderij Dieverszicht is niet meer

Op bladzijde 22 van de Recreatiekrant Drents-Friese Wold uit 2012, die is uitgegeven door Boom Regionale Uitgevers, stond een advertentie van de nu al niet meer bestaande pannekoekenboerderij Dieverszicht an de Aachterstroate.bee’j de Eendeviever.

De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 2 januari 2017 gemaakt. De boerderij met adres Aachterstroate 9 in Deever was toen in gebruik als woning. De redactie heeft nog niet uitgezocht wanneer (ergens in 2012, 2013, 2014, 2015 of 2016) de uitbaters van pannekoekenboerderij Dieverszicht in deze toeristisch volatiele omgeving met het bakken van pannekoeken zijn gestopt. De redactie vond vooral de pannekoek met gember erg lekker.
De redactie heeft helaas geen dossiertje van deze horeca-onderneming aangelegd, maar het internet biedt gedeeltelijk uitkomst.
De redactie weet niet wanneer de pannekoekenboerderij Dieverszicht is geopend. Kort na de sluiting van museum Radio Wereld, dat tot in 1999 in deze boerderij was gevestigd ?
Wel is het zo dat de webstee www.dieverzicht.nl niet meer is te bezoeken en dat de domeinnaam www.dieverszicht.nl op dit moment te koop is.
Het is een geruststelling dat de webstee van het Internetarchief (The Internet Way Back Archive) (archive.org/web) als doel heeft voor altijd (voor altijd is wel erg lang) universele toegang te bieden tot alle via het internet bereikbare menselijke kennis. Zo ook tot de erg beperkte kennis die is opgeslagen in alle versies van de webstee www.dieverszicht.nl van pannekoekenboerderij Dieverszicht. Klik op de navolgende link voor het raadplegen van een van de versies van de webstee van pannekoekenboerderij Dieverszicht.

Posted in Aagterstroate, Bedrief, Boerdereeje, Deever, Neringdoende, Toeristenindustrie | Leave a comment

Bergplaats voor benzine en petroleum op ’t Kastiel

In de Provinciale-Drentsche en Asser Courant van 27 juli 1931 verscheen het volgende korte bericht over het verlenen van een hinderwetvergunning.

Door Burgemeester en Wethouders is vergunning verleend aan de N.V. ‘De Automaat’ tot het oprichten van een bergplaats voor benzine en petroleum bij het huis van J. Gerrits, Kasteel.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De Automaat is de Maatschappij tot Detailverkoop van Petroleum ‘De Automaat’, gevestigd in Rotterdam.
J. Gerrits is Jan Gerrits (Garries) (hij is geboren op 23 januari 1899, hij is overleden op 13 mei 1968).
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 2 januari 2017 gemaakt.
In 1931 was het adres van het boerderijtje van de familie Gerrits gewoon Kasteel. Tegenwoordig staat het boerderijtje vanwege een dwaling van de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemiente Deever in de straatnaamgeving nog steeds aan de Van Oslaan.

In de herinnering van de redactie moet de bergplaats voor de pietereulie achter het links zichtbare boerderijtje op ’t Kastiel zijn geweest, op de plek die op de foto is te zien. Jan en Pieter Gerrits -twee zonen van Jan Gerrits en Aafje van der Weij- waren ook pietereulieventer. Pieter is nog niet zo lang geleden overleden; hij is geboren op 3 oktober 1931 en is overleden op 13 april 1916,


Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Deever, ut Kastiel | Leave a comment

Promise of the dawn – Belofte van het ochtendgloren

De redactie van ut Deevers Archief heeft de vier kleurenfoto’s op 2 januari 2017 gemaakt.
De huidige eigenaren zijn van plan binnen afzienbare tijd het vervallen en totaal onbewoonbaar geworden pand op ’t Kastiel in Deever met als adres Kasteel 14 te laten afbreken en ter plekke een nieuwe woning te laten bouwen.
De redactie herinnert zich uit zijn jeugd dat in het boerderijtje (keuterijtje) de zusters Jannoa (Janna) van Ankorven (geboren op 20 januari 1903, overleden op 10 juni 1990) en Roefie (Roelofje) van Ankör’m (Ankorven) (geboren op 24 januari 1909, overleden op 23 juni 1996) woonden. Zij liggen beiden begraven op de kaarkhof aan de Grönnigerweg.
De laatste bewoonster van dit pand heeft in haar laatste levensjaren in een staat van zware zelfverwaarlozing in dit totaal onbewoonbaar geworden huis gewoond.
Bij een rondgang in het huis zag de redactie in een van de ‘vensterbanken’ in de ‘woonkamer’ allerlei spullen liggen. De redactie heeft de conclusie getrokken dat de laatste en vorig jaar overleden bewoonster ooit wel van pepermuntjes en snoepjes heeft gehouden. King pepermunt. Fortuin pepermunt. Werther’s Echte. Wie is die vrouw op het kleine fotootje (haar moeder ?).
Hield de laatste bewoonsters ooit ook van Oosterse muziek ? In die ‘vensterbank’ lag ook een muziekcassette in een doosje. De redactie heeft de cassette uit het doosje gehaald om deze te kunnen fotograferen. De titel van deze casssette is Promise of the dawn (Belofte van het ochtendgloren). Op deze muziekcassette uit 1980 staan liedjes uit de spirituele praktijk van Hazrat Inayat Khan. Was de laatste bewoonster van dit pand een soefist ? Had ze een mystieke en muzikale aanleg ? Trok ze zich daarom niets van het wereldse aan ?

Abracadabra-577Abracadabra-575 Abracadabra-576

Posted in Boerdereeje, Deever, Keutereegie, ut Kastiel | Leave a comment

De jonge boerenzoon Jans Roelof Tabak

In het Drentsch Archief bevindt zich in de collectie Monumentenzorg bijgaand afgebeelde zwart-wit foto. Het fotonummer is MZ1070010103, het negatiefnummer is 553.09. De foto is gemaakt op 18 juni 1969.
De op 20 november 2019 overleden Jans Roelof Tabak staat hier als een jongen van ruim twintig jaren in boerenoverall, op klompen en met een hooivork in de hand bee de siedbaander van de boerderij van zijn ouders Jan Tabak en Griet Bennen an de Aachterstroate (vrogger de Zaandhook) in Deever. Bijna een volwassen kerel. Klaar voor de toekomst. Klaar voor het grote boerenwerk.
De boerderij had toen nog als adres Aachterstroate 8. De boerderij had op 20 november 2019 als adres Aachterstroate 10.
Links voor de boerderij staat een wagen met melkbussen. Achter de boerderij staan een kunstmeststrooier en een auto. Tegen de muur bij de siedbaander staat een weidewaterpomp voor koeien.
De redactie van ut Deevers Archief heeft op woensdag 11 december 2019, de kleurenfoto van de boerderij van wijlen Jans Roelof Tabak gemaakt. Met op de voorgrond een nostalgische, toekomstbestendige, klimaatbestendige, fairtrade straatlantaarn in de vorm van een imitatie van de tot 1925 in Deever gebruikte petroleumlantaarn. Voorwaar een neemoedse achterwaartse sprong naar de toekomst. Maar niet heus.
De redactie heeft de tweede kleurenfoto van de boerderij van wijlen Jans Roelof Tabak overgenomen uit google maps. Deze foto is in mei 2019 gemaakt.

Posted in Aagterstroate, Baander, Boerdereeje, Jans Roelof Tabak, Siedbaander | Leave a comment

Un olde saksiese boerdereeje in Ten Darp

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst bij afbeelding 56 gepubliceerd. Op deze afbeelding van een prachtige ansichtkaart uit omstreeks 1930 is een oude Saksische boerderij in Ten Darp bij Wapse te zien.

56 – Ten Darp – Schilderachtig dorpsgezicht – ± 1930
In het dorp Diever stonden de boerderijen destijds in een grote groep bij elkaar. De bebouwing werd geheel omgeven door de Westeresch, de Noorderesch, de Heezeresch, de Molenesch en de Zuurlanderesch. In tegenstelling tot Diever ontstonden in Wapse destijds om de Binnenesch en de Aarlanden vijf kleine groepen boerderijen: Ten Have (’t Naove), Soerte, Veldhuizen, Veenhuizen en Ten Darp.
Hier zijn de boerderijen van Ten Darp te zien. Bij een groep Drentsche boerderijen ontstond veelal een brink, die als gemeenschappelijke ruimte werd gebruikt. In Ten Darp is de brink verdwenen, maar moet de hier zichtbare ruimte bij de boerderijen zijn geweest. De voormalige brink is op het oorspronkelijke kadastrale minuutplan uit 1832 goed te herkennen.
De tekst op de foto zegt genoeg, maar op dit Ten Darp en dan in de herfst passen ook goed de woorden van Vincent van Gogh die in 1883 bij zijn aankomst in Zweelo schreef: Het inrijden van het dorp was toch zoo mooi. Enorme mosdaken van huizen, stallen, schaapskooien, schuren. Hier zijn de woningen heel breed tusschen eikeboomen van een superbe brons.
De boerderij met de siedbaander werd bewoond door Hendrik, Janna en Roelofje Koning. Roelofje is later met Jan Veenhuis getrouwd. In de boerderij daarachter woonden Johannes Hilberts (Jan Booij) en Klaasje Reinders. Het schuurtje in het midden hoorde bij deze boerderij. Het kleine huis naast het schuurtje met het boerderijtje daarachter werd bewoond door Frederik Ofrein en Hendrikje Jonkers. In de boerderij achter de toen al redelijk forse eik woonden Jacob van der Veen en Stina Haveman. Als de Wapser jeugd naar de catechisatie (kesaosie) of de muziek in Diever ging, dan was het schuurtje van Jan Booij het vaste verzamelpunt. De eik die zoveel sfeer geeft aan deze foto is nog niet zo lang geleden gekapt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In 1999 was de redactie nog niet zo bezig met de juiste schrijfwijze van ut Deevers. Tegenwoordig volgt de redactie de Anne-Mulder-methode, dat wil onder meer zeggen dat de redactie bijvoorbeeld ’t Naove (Ten Have) nu schrijft als ’t Noave (Ten Have) en bijvoorbeeld kesaosie (catechisatie) nu schrijft als kesoasie (catechisatie), omdat in die Deeverse woorden niet de a-klank, maar de o-klank overheerst. Dat had Anne Mulder goed gehoord.
De redactie beschouwt deze prachtige zwart-wit ansichtkaart wel als een echt topstuk, ech wè.
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s gemaakt op 9 april 2013. Op de afbeelding van de zwart-wit ansichtkaart is van de boerderij aan de rechterkant één siedbaander te zien. Op de eerste kleurenfoto blijkt deze boerderij twee siedbaanders te hebben. Het kan best zo zijn geweest dat de boerderij eerst reikte tot ongeveer de groene container en later is uitgebreid tot zijn huidige vorm. Dat is nog te onderzoeken. Ok op de reet’n doake van disse boerdereeje greut wè oarig wat mos.
Op de twee kleurenfoto’s is te zien dat aan de achterkant van deze boerderij ook tamelijk grote deuren zitten, maar de redactie beschouwt deze niet als de deuren van een aagterbaander, want ie könt ur neet mit un wèèg’n mit heuj hen binn’n.
Op de tweede kleurenfoto is aan de andere lange kant van deze boerderij geen siedbaander te zien. In het dak van het voorhuis aan de straatkant is nu een soort van dakkapel te zien.



Posted in Ansichtkoate, Baander, Boerdereeje, Diever, ie bint 't wel ..., Siedbaander, Ten Darp, Topstuk | Leave a comment

An un echte Saksiese brink stoat allennig boerdereej’n

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over het verleden van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt an de Kleine Brink in Deever gepubliceerd bij afbeelding 9 van een ansichtkaart uit 1904.

9 – Diever – Kleine Brink – 1904
Op het mooie Kleine Brinkie zijn heel veel kinderen uit de buurt te zien. De linker boerderij mit de koe boo’m de deure werd bewoond door Jan Hessels Wesseling, Jantje Mulder en hun kinderen Geert en Jantje.
In de rechter boerderij woonden Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt. Roelof was de broer van Jan Hessels Wesseling.
Op 10 juni 1905 overleed Sieme Smidt. Zijn vrouw Geertje Dunning stierf op 30 juli 1907. Hun twee zonen Klaas Hummelen en Harm zijn grootgebracht door Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt.
Klaas en Hendrikje Vos zetten later de boerderij van zijn oom Geert Smidt bij de eendenvijver voort. Harm nam in 1928 de boerderij van Roelof Wesseling over. In 1939 verkocht hij deze boerderij aan Johan Wiersma uit Wateren, omdat hij op Kalteren een nieuwe boerderij in gebruik had genomen.
Roelof Smidt, de zoon van Harm Smidt en Janna Vos, kan zich zijn geboortehuis nog goed herinneren. Links bevond zich de voorkamer. Achter de voordeur lag een lange gang. De kamer rechts naast de voordeur was een grote slaapkamer. Achter de voorkamer lag de wasruimte. De woonkeuken lag achter de slaapkamer. Achter de wasruimte lag de pompestraote. Achter de woonkeuken bevond zich de kleine deele mit de kleine baander. De koestal lag aan de linkerkant. De varkenshokken bevonden zich aan de rechterkant. De deele en de hooivakken lagen midden in het achterhuis. De grote baander bevond zich aan de achterkant.
In het voorhuis van de boerderij van Roelof Wesseling woonde toen tijdelijk burgemeester Hendrik Gerard van Os. Roelof Smidt wist te vertellen dat de burgemeester destijds tegen de bouw van het witte hek was, omdat hij vond dat deze te dicht op de weg zou komen te staan. Roelof Wesseling heeft toen zijn hek maar geplaatst tijdens een korte vacantie van burgemeester Van Os.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In de tekst staat een fout. Jan Hessels Wesseling is Jan Hessel Wesseling. Jan Hessel Wesseling is geboren op 18 december 1874 in Deever en is overleden op 23 oktober 1949 in Deever.
Jantje Mulder is geboren op 5 december 1870 in Dwingel en is overleden op 13 oktober 1954 in Deever.
Geert Wesseling is geboren op 13 mei 1909 in Deever en is overleden op 25 april 1994 in Deever.
Jantje Wesseling is geboren op 2 augustus 1911 in Deever en is overleden op 26 december 2004 in Deever. Zij trouwde op 11 of 12 augustus 1943 met Hendrik Mulder.
In de tekst staat nog een fout.
Roelof Hendrik Wesseling is Roelof Hessel Wesseling. Roelof Hessel Wesseling is geboren op 13 juli 1868 in Oldendeever en is overleden op 27 januari 1928 in Deever. Annigje Smidt is geboren op 4 januari 1867 in Deever en is overleden op 13 mei 1924 in Deever.
In de tekst staat nog een fout. Sieme Smidt is Sime Smidt. Sime Smidt is geboren op 29 maart 1864 in Deever en is overleden op 10 juni 1905 in Deever.
In de tekst staat nog een fout. Geertje Dunning is Geertien Dunning. Geertien Dunning is geboren op 18 januari 1869 in Ruinen en is overleden op 30 juli 1907 in Deever.
Harm Smidt is geboren op 3 december 1899 in Nuil (Ruinen) en is overleden op 10 december 1981 in Assen.
Hendrikje Vos is geboren op 13 januari 1903 in Lhee en is overleden op 18  februari 1980 in Deever.
Klaas Hummelen Smidt is geboren op 30 september 1897 in Deever en is overleden op 24 december 1977 in Deever.
Roelof Smidt is geboren op 12 juli 1924 in Deever en is overleden op 25 maart 2001 in Assen.
Geert Smidt is geboren op 8 september 1865 in Deever en is overleden op 12 april 1904 in Deever.
In de tekst is sprake van een boerderij op Kalteren. Op de plaats van deze boerderij met als adres Ten Darperweg 3 is nu Glas Geneeskunde b.v. gevestigd.
De redactie van het Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de situatie ter plekke gemaakt op vrijdag 30 november 2018.

abracadabra-524

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Topstuk | Leave a comment

De levensboom in het bovenlicht van Peperstraat 1

Een van de mogelijke kenmerken van oudere Deeverse boerderijen en huizen is de levensboom in het bovenlicht. Het bovenlicht is het raam dat zich boven de voordeur bevindt, zodat de gang achter de deur wordt beschenen door daglicht (of lamplicht).
De levensboom is niet typisch Deevers. In andere delen van ons land komt de levensboom als ornament ook voor.
De levensboom is vaak van gietijzer gemaakt en is meestal wit geverfd. De boom is symbool voor leven en dood: geboren worden (lente), opgroeien (zomer), aftakelen (herfst), sterven (winter).
De redactie van het Deevers Archief heeft bijgaande foto van het bovenlicht met levensboom in de voordeur van de woonboerderij met adres Peperstraat 1 (de boerderij waar vroeger Appie Kiep woonde) gemaakt op woensdag 23 december 2015 des avonds om ongeveer 20.00 uur. Let op de twee klokken in de kruin van de boom.
Het is zeker de moeite waard om bij het wandelen of fietsen door dorpen en gehuchten in de gemiente Deever te letten op de levensboom, maar beter nog op andere ornamenten in bovenlichten.
De levensboom boven de voordeur van de boerderij met adres Peperstraat 1 was nog niet aanwezig, toen Appie Kiep daar nog woonde. Ook in de zestiger jaren van de vorige eeuw was dit orament daar nog niet aanwezig. Latere bewoners hebben het bovenlicht voorzien van een levensboom.

Abracadabra-1496

Posted in Boerdereeje, Deever, Levensboom, Peperstroate | Leave a comment

Ut holt’n beeld van Gijs Smeekes is vut

In de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) van 28 april 1982 verscheen het volgende korte bericht over het naamloze houten beeld van de heer Gijs Smeekes naast zijn makerij van massief eiken meubelen in de voormalige boerderij op de hoek van de Wittelterweg en de Kastanjelaan in Oldendeever. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels is de maker van de  foto bij het bericht.

Fraai beeld
Dat sommige mensen in hun vrije tijd tot opmerkelijke prestaties kunnen komen, is in de gemeente Diever weer eens gebleken.
Daar heeft de heer Gijs Smeekes, werkzaam bij Teka in Oldendiever, waar meubelen van eikehout worden gemaakt, van een boomstam een beeld gemaakt, dat erg mooi is. Met veel geduld slaagde hij er in aan de ene kant een houthakker en aan de andere kant een man, die een mand aardappelen draagt, af te beelden. Later maakte hij er ook nog een wijze uil bij. Uit een stuk aan de voorzijde sneed hij een fraaie hondekop.
Smeekes, die met tussenpozen ongeveer een jaar aan deze schepping heeft gewerkt, had geen vastomlijnd plan voor ogen. Hij maakte van de overblijvende mogelijkheden gebruik haar verder uit te breiden.
Het beeld, dat enige keren is gelakt om het tegen weersinvloeden te beschermen, is naast de meubelfabriek geplaatst. Het trekt een grote belangstelling, zowel van inwoners als toeristen, en wordt veel gefotografeerd.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s van het markante houten kunstwerk op donderdag 11 oktober 2017 gemaakt. De redactie wilde begin april 2018 weer een paar foto’s van het beeld maken, maar moest tot zijn verrassing vaststellen dat het beeld verdwenen was en dat de voormalige boerderij, waarin de makerij van massief eiken meubelen van Gijs Smeekes was gevestigd, een andere eigenaar had gekregen; een stedeling met een Amsterdamse tongval.

Posted in Beeld, Boerdereeje, Kuunst in de gemiente Deever, Neringdoende, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Kent U dit kiekje ? Hoe vindt U het ?

De jongedame Charlot van Os heeft de hier afgebeelde briefkaart (Carte postale) op 5 of 6 maart 1902 verzonden aan de dames Van Os en Hissink, Korte Bisschopstraat in Deventer. Deze ansichtkaart is – voor zover bekend bij de redactie van het Deevers Archief – de oudste en tevens particuliere ansichtkaart uut de gemiente Deever. 

Op de voorkant van de hier afgebeelde ansichtkaart is geschreven:
L., T. en J.,
Zooeven kwam ’t bericht uit Amsterdam,dat ik benoemd ben.
Kent u dit kiekje ? Hoe vindt U het ?
De hartelijke groeten van ons allen in ’t bijzonder van
Uwe U liefhebbende Charlot.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De ontwikkeling van de ansichtkaart begon in de loop van de jaren tachtig van de negentiende eeuw. In de loop van de negentiger jaren van de negentiende eeuw begon de ansichtkaart gemeengoed te worden. Tot 1905 mocht in Nederland de achterkant van een ansichtkaart alleen worden gebruikt om naam, adres en woonplaats op te schrijven. Het was niet toegestaan om iets op de voorkant van de ansichtkaart te schrijven. Dit had te maken met de frankeerwaarde. Het verzenden van kaarten met een bericht op de voorkant was duurder. 
De hier afgebeelde ansichtkaart uit het begin van 1902 (of is de foto in 1901 gemaakt ?) heeft wél een beschreven voorkant. Burgemeester Leonard Willem van Os moet een serie van deze ansichtkaart voor particulier gebruik hebben laten maken. Daarmee was hij zijn tijd vooruit, want pas in 1903 kon men in Deever de eerste bij neringdoenden verkrijgbare ansichtkaarten kopen. Burgemeester Leonard Willem van Os heeft deze foto wellicht zelf gemaakt, van hem is bekend dat hij fotografeerde. De redactie van het Deevers Archief is zeer benieuwd of van deze voor eigen gebruik gemaakte ansichtkaart meer exemplaren bekend zijn. Wie reageert ?
De afzendster Charlotta (Charlot) Maria van Os is op 9 maart 1879 geboren in Deever. Zij was een dochter van burgemeester Leonard Willem van Os en Leentje Mulder.
Op de foto, die gebruikt is voor de ansichtkaart, is een boerderij te zien an ’t Brinkie van Deever, waar de familie Van Os tijdelijk woonde. Bij de witte ‘glint’n’ voor de boerderij staan twee dames. De redactie van het Deevers Archief schat in dat dit zijn Leentje Mulder en dochter Charlotta Maria van Os of Leentje Mulder en dochter Anna Charlotte Frederika of de gezusters Charlotta Marie en Anna Charlotte Frederika van Os.

abracadabra-522 abracadabra-523

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Burgemeisterwoning, Heufdstroate | Leave a comment

Boerdereeje van Haarm Hessels op 21 febewoarie 1933

Schooljuffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst maakte deze zwart-wit winterfoto op 21 februari 1933. Zij was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 werkzaam aan de Witteler skoele. Na Wittelte ging ze werken in Harderwijk.
Ze had zelf een fotocamera, iets wat in die tijd erg weinig voorkwam. Ze maakte deze foto staande op het schoolplein van de Witteler skoele.
Rechts op het schoolplein is de waterpomp te zien; Wittelte had in die jaren nog geen waterleiding.
Links achter de bomen is de boerderij van Harm Hessels en Johanna Louissen te zien. Deze boerderij ligt aan de weg die tegenwoordig de meester Henk Broerweg wordt genoemd. Later werd de boerderij bewoond door Albert de Weerd en Grietje Hessels. Zij was een dochter van Harm Hessels en Johanna Louissen ?

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste in fors ingekort formaat bewonderen op bladzijde 1 van het blad Opraekelen 10/4 (december 2010), dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste in fors ingekort formaat bewonderen op bladzijde 75 van het in 2008 uitgegeven papieren boekwerkje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente. 1930 – 1980, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Abracadabra-1434

Posted in Boerdereeje, Witteler skoele, Wittelte | Leave a comment

Braand in ut boerdereegie van Henduk Grupp’m

De redactie van ut Deevers Archief publiceerde het bijgaande bericht in Oprakelen 07/02. Opraekelen is het papieren blad van de heemkundige vereniging uut Deever. Het bericht betreft de brand in het boederijtje van Hendrik Gruppen an de Heufdstroate in Deever. Dit boerderijtje is op 21 juni 1946 na een blikseminslag afgebrand en niet weer opgebouwd. De plek van het boerderijtje is nu een stuk grasveld aan de zo genoemde Kerkstraat bij het kerkgebouw aan de brink.

Bij de brand in het boerderijtje van Hendrik Gruppen kwamen een paard en drie varkens om het leven. Het brandweerrapport vermeldt: Het beschikbare aantal slangen was net voldoende. Aangezien de zuigslang te kort is voor de nortonput, kon slechts uit de open brandkuil (redactie: de braandkoele op de brink van Deever) worden gepompt, zodat na beëindiging van de brand de watervoorraad ook geheel was uitgeput. Het dak van deze boerderij bestond uit riet en stroo, zoals zoveele daken in de kom. Indien de voorafgaande regen de omliggende daken niet voldoende nat had gemaakt, was een groote ramp niet te voorkomen geweest.

Afbeelding 1
Het huis naast het boerderijtje van Hendrik Gruppen an de Heufdstroate was eigendom van Jan Schoemaker. In het linker deel van het voorhuis was het postkantoor gevestigd. Het rechter deel was in gebruik als voorkamer. In het huis daarnaast woonde Jantje Kiers. Dit huis is later gekocht door Lambertus (Bart) Schoemaker, die ook een beetje makelaar in grond en huizen was. Hij heeft het huis afgebroken om zo ruimte te krijgen voor een tuin.Abracadabra-410
Afbeelding 2
In Deever an de Heufdstroate op de hoek van het smalle straatje dat nu de naam Kerkstraat heeft, stond het boerderijtje van Hendrik Gruppen. Deze foto uit 1937 toont verloren gegaan bijzonder erfgoed, te weten de fraaie bestrating van veldkeitjes bij de boerderij en toont een vervallen kerkgebouw met een omheinde hof van de kaarke – ook wel kaarketuun genoemd – en pas geplante armzalige boompjes. Het pas gebouwde hotel-café Brinkzicht van de in de Tweede Wereldoorlog berucht geworden N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma en zijn echtgenote Gezina Smit is achter het kerkgebouw.Abracadabra-413

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Braandwièr, Heufdstroate, Kaarke an de brink, Opraekelen, Postkantoor, Verdwenen object | Leave a comment

Ansichtkaart van de Brink van Deever – 1959

In de zestiger jaren van de vorige eeuw verkochten neringdoenden in de gemiente Deever nog veel zwart-wit ansichtkaarten. De hier afgebeelde ansichtkaart van de bebouwing om en op de Brink van Deever moet wel erg gevraagd zijn geweest, want deze kaart werd na de eerste uitgave een aantal keren heruitgegeven.
De uitgever van deze ansichtkaart was JosPé uit Arnhem. Tussen 1925 en 1989 maakte JosPé duizenden fotokaarten van plaatsen uit heel Nederland.

In het Deevers Archief zijn de volgende vijf exemplaren van deze ansichtkaart aanwezig.
1.
Uitgave in juni 1959 (06-59):
Verkocht door L. Wanningen, Luxe en Huishoudelijke Artikelen en Souvenirs, Diever.
2.
Heruitgave in januari 1960 (01-60):
Verkocht door L. Wanningen, Luxe en Huishoudelijke Artikelen en Souvenirs, Diever.
3.
Heruitgave in april 1963 (04-63):
Verkocht door Hotel Brinkzicht. Diever, Telefoon 05219-1213.
4.
Heruitgave in december 1964 (12-64):
Verkocht door Pension, Lunchroom, Cafetaria Wanningen, Brink 2, Diever, Telefoon 05219-1335.
5.
Heruitgave van januari 1967 (01-67):
Verkocht door Levensmiddelenbedrijf A. Kuiper, Diever (Dr.), Telefoon 05219-1221.

De afgebeelde ansichtkaart is door verschillende aan de Brink gevestigde neringdoenden verkocht.
Zo blijkt Lubbert (Lub) Wanningen in 1960 in zijn pand aan de Brink een winkel in luxe en huishoudelijke artikelen en souvenirs te hebben, echter in 1964 is hij in hetzelfde pand uitbater van een pension, luchroom en cafetaria.

De vraag is natuurlijk of de kaart, die in juni 1959 is uitgegeven, de eerste uitgave van deze kaart is. Wellicht is de kaart al eerder uitgegeven. De vraag is natuurlijk ook of andere heruitgaven bekend zijn, bijvoorbeeld in 1961 of 1962 ? Wie van de verzamelaars van ansichtkaarten uut de gemiente Deever  kan de redactie aan aanvullende gegevens helpen ? Wie wil een exemplaar van in de lijst ontbrekende heruitgaven aan de redactie verkopen ?

Op de Brink is rechts van een boom en links van een lantaarpaal een zonnewijzertje op een zwerfkeitje (in de gemiente Deever is de zwerfkei de meest toegepaste sokkel) te zien. De vraag is of dit zonnewijzertje nog steeds op de Brink staat ? Zo nee, waar is dan dit object gebleven ? Wie kan de redactie hierover duidelijkheid verschaffen ?

abracadabra-485

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Brink, Café Brinkzicht, Gemientehuus, Kaarke an de brink, Neringdoende | Leave a comment

Wièr un student’nwaarkkaamp in de Uilenhorst

In het ‘Leeuwarder Nieuwsblad: goedkoop advertentieblad’ verscheen op 23 augustus 1934 het navolgende bericht over weer een studentenwerkkamp in de boerderij ‘de Uilenhorst’ in de Olde Willem. De studenten in de kamp werkten aan een weg, die later de naam Studentenweg heeft gekregen. De boerderij ‘de Uilenhorst’ bestaat niet meer, wel zijn ter plekke nog enige resten van muren te vinden.

Studentenwerkkamp te Diever
Dit jaar wordt een weg van 17 m breedte aangelegd, die 3 km lang wordt
Op het oogenblik wordt er te Diever weer een studentenwerkkamp gehouden.
Onder toezicht van het Staatsboschbeheer (houtvesterij Assen) en onder leiding van een technicus uit Delft wordt er gegraven, gehakt en gespit, heuveltjes weggenomen en met het verkregen zand weer laagten opgehoogd, bij welk werk kipkarren, welwillend door het Boschbeheer verstrekt, goede diensten bewijzen.
Naast elkaar worden aangelegd een berkensingel, rijwielpad, berm, berkensingel, sloot, berm, rijweg, waarnaast weer een berm met berkensingel.
De gezamenlijke breedte is zeventien meter, zoodat het voor de hand ligt, dat enorm veel werk gedaan moet worden. Het geheel wordt begrensd door slooten, die door werkloozen worden gegraven, omdat dit werk veel vaardigheid vereischt. De verbinding zal drie kilometer lang worden, waarvan één kilometer gereed is gekomen. Het werk zal dit jaar niet voltooid kunnen worden, daar men denkt tot 10 September door te gaan.
Op 8 Juli zijn de werkzaamheden begonnen, die voor de menschen van de eerste étappe niet gemakkelijk waren, omdat veel boomen verwijderd moesten worden In de tweede étappe, die thans bezig is, bevinden zich studenten uit Utrecht, Groningen, Amsterdam en Leiden, benevens twee uit Polen. De omgangstaal met deze laatsten is Fransch.

Abracadabra-290 Abracadabra-291

Posted in Boerdereeje, de Olde Willem, de Uilenhorst, Staatsbosbeheer, Student’nkaamp, Verdwenen object | Leave a comment

Vall’nde stien’n en gevoar veur instott’n

Op het gegevensbord bij het zo genoemde Prinsenbos bij de verdwijnende Uilenhorst in de Olde Willem staat onder meer de volgende tekst: Wel een woord van waarschuwing voor uw veiligheid; voer de dieren niet en houd gepaste afstand. Ook tot de ruïne van de Uilenhorst, omdat vallende objecten en instorting gevaar kunnen opleveren. 
Van wat ooit de trotse boerderij met de naam ‘de Uilenhorst’ was, kan niet veel meer instorten, want de mannetjes die de bosschen van de Nederlandse Staat beheren, hebben de tot de boerderij behorende gebouwen de afgelopen jaren op een versnelde manier kunstmatig laten ruïneren en verwijderen.
Wat nu nog over is van ‘de Uilenhorst’ is een netjes aangeharkte plastic nepruïne, die het wel mooi doet op een foto, maar die beter maar zo snel mogelijk naar een puinbreker kan worden afgevoerd.
Of moeten die paar muren blijven staan, vanwege het verschaffen van leefruimte aan het zeldzame kalkzandsteenkruipertje ?
En wat te denken van de ‘ruïne’ van het pothokke, die te zien is op de laatste foto. In 2007 stond het hele pothokke er nog,
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto’s op 13 november 2014 gemaakt.

Abracadabra-311

Abracadabra-314

Abracadabra-312
Abracadabra-313

Abracadabra-316Abracadabra-315
Abracadabra-317




Abracadabra-318


Posted in Boerdereeje, de Olde Willem, de Uilenhorst, Ontginning, Staatsbosbeheer, Verdwenen object | Leave a comment

Museum Radio Wereld in boerderij van Sime Smidt

Radio-Wereld (www.radio-wereld.nl) is een webstee over de geschiedenis van de radio, televisie en elektriciteit. Het is een informatieve webstee over de historie, de feiten en de reparatietips van de oude radio!
Vroeger was Radio-Wereld ondergebracht in Diever in een museum in de boerderij van Sime Smidt, Achterstraat 9, bij de Eendenvijver. Op oktober 1999 is het museum opgeheven. De eigenaren Sjoukje en Wim Stuiver zijn verhuisd naar Havelte en zijn verder gegaan met een kleine collectie historische radio’s, curiosa en met een bibliotheek met vele gegevens over de oude radio.
Radio-Wereld is nu op internet een virtueel museum met foto’s, uitleg en interessante onderwerpen betreffende de oude radio. Het is een webstee die de moeite van het bekijken waard is.
In de tijd dat het museum in de boerderij van Sime Smidt was gevestigd, gaven de eigenaren van het musuem ook ansichtkaarten uit. Bijgaand is een van die ansichtkaarten van een bij elkaar horende serie van vier te zien. Je zal als verzamelaar van ansichtkaarten uit de gemeente Diever die vierling maar in je mooie album in je verzamelkast op de zolder hebben !
Het museum mocht dat wel de naam van ‘Radio-Wereld’ hebben, toch hadden de eigenaren ook belangstelling voor de eerste Philips televisie in Nederland, gebouwd in 1951. Deze televisie had de bijnaam ‘Hondehok’.
De radio-ontvanger is de eerste Philips radio, gebouwd in 1927, deze had als bijnaam ‘Roggebroodje’. Dat kan, omdat in die tijd de mensen, met name de armere, veel roggebrood aten en dat werd verkocht in grote hompen. Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw verkocht de ‘Coöperatie’ (de Koeperasie) an de Heufdstroate in Deever grote stukken ongesneden roggebrood. Het oude en vaak hard geworden niet verkochte roggebrood werd opgevoerd aan het paard van de broodventer.
Let vooral ook op het aandoenlijke echte plantje van moeder de vrouw des museums aan de rechterkant van de foto.

Posted in Aagterstroate, Ansichtkoate, Boerdereeje, Cultuur, Deever, Museum | Leave a comment

Diever – Kasteel – Op de Baarg – Winter 1962-1963

Op ‘de Baarg’ op ut Kastiel in Deever is links het boerderijtje van de weduwe Evertje Davids-Vierhoven en rechts nog net het boerderijtje van de weduwe Elsje (Elle) Smit-Oost te zien in de strenge winter van 1962-1963.
Evertje Vierhoven werd op 29 juli 1896 in Deever geboren als dochter van Albert Vierhoven en Trijntje Andree (Andrea ?, Andreae ?). Zij trouwde op 27 juni 1925 met Albert Davids, beroep arbeider, zoon van Hendrik Davids en Magrieta Sidonia Wibier. Albert Davids werd op 26 oktober 1881 geboren in Deever.
In de webstee nieuwenhuis-genealogie is een mooie foto uit 1950 te zien van Albert Davids, Evertje Vierhoven en hun dochter Trijntje (Trientie). Die foto is genomen aan de voorkant van het boerderijtje.
Elsje (Elle) Oost werd op 20 maart 1893 in Deever geboren als dochter van Helprig Oost en Hilligje Prikken. Zij trouwde op 31 augustus 1912 met Hilbert Smit, beroep arbeider, zoon van Jan Smit en Margje Hilberts de Wit.
Hilbert Smit werd op 18 september 1888 geboren in het Leggelerveld (gemiente Dwingel), hij overleed op 5 juli 1931 in Deever, hij was toen landbouwer.
De bezoekers van het Deevers Archief worden uitgenodigd aanvullende teksten bij deze foto in te brengen.

Posted in Boerdereeje, Deever, ut Kastiel | Reacties uitgeschakeld voor Diever – Kasteel – Op de Baarg – Winter 1962-1963

Foto’s en verhalen van het boerenleven gezocht

De redactie van het Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van het boerenwerk en het boerenleven van vrogger in de gemiente Deever.
Bezoekers van de webstee van het Deevers Archief die in het bezit zijn van foto’s van het boerenwerk en het boerenleven -ploegen, maaien, zaaien, hooien, melken, dorsen, melkbussen borstelen, koestal schoonmaken, hond voor de melkkar, de eerste tractor, opoe met het oorijzer, in huis genomen foto’s, enzovoort, enzovoort- worden vriendelijk verzocht deze te scannen of te laten scannen en deze met enige uitleg naar het Deevers Archief te sturen.
De redactie is u bij voorbaat zeer erkentelijk en zal deze foto’s zeker tonen in het Deevers Archief.

Abracadabra-1275

Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Landbouw | Leave a comment

Ansicht van de boerdereeje van de familie Fledderus

De redactie van het Deevers Archief heeft de eerste foto van panden op ’t Kastiel in Deever gemaakt in april 1996 en heeft daarbij helaas niet de precieze datum genoteerd. De redactie van het Deevers Archief heeft de tweede foto zo’n 22 jaren later op vrijdag 3 mei 2018 gemaakt.
Aan de boerderij waar vroeger Klaas Fledderus (geboren op 17 januari 1908, overleden op 26 juni 1988) en zijn echtgenote Fransien (Sientie) Fledderus (geboren op 23 april 1903, overleden op 1 februari 1994) en kinderen woonden en waar in april 1996 de familie Otten woonde en waar op 3 mei 2018 de Stichting Zorgboerderij Fledderus was gevestigd en in de omgeving van deze boerderij is door de jaren heen (vooral de laatste jaren) heel wat veranderd.
Klaas Fledderus was lid van de coöperatieve zuivelfabriek Diever. Hij had na de hernummering in het boekjaar 1949/1950 het lidnummer 12. Dit nummer stond ook op zijn melkbussen.
Let bij de tweede foto vooral op de reet’n doake van de boerdereeje met vijf grote dakramen en de zonnepanelen op het pannendak.
De redactie herinnert zich uit zijn jeugd dat in het vervallen keuterijtje aan de rechterkant van de boerderij van de familie Fledderus de gezusters Jannoa (Janna) van Ankör’m (Ankorven) (geboren op 20 januari 1903, overleden op 10 juni 1990) en Roefie (Roelofje) van Ankör’m (Ankorven) (geboren op 24 januari 1909, overleden op 23 juni 1996) woonden. Zij liggen beiden hopelijk nog begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee’j Deever. Hun vader was Geert van Ankör’m (Ankorven) (geboren op 10 februari 1877, overleden op 14 september 1956) en hun moeder was Lammigje Oost (geboren op 30 juli 1879 en overleden op 28 juni 1973).
Geert van Ankör’m (Ankorven) was lid van de coöperatieve zuivelfabriek Diever. Hij had na de hernummering in het boekjaar 1949/1950 het lidnummer 13. Dit nummer stond ook op zijn melkbussen (melkbus ?)
Op de foto, die de redactie op 3 mei 2018 heeft gemaakt, is te zien dat het vervallen keuterijtje is vervangen door een (soort van gelijkend op het oude) pand van een wonderbaarlijk oogstrelende architectonische schoonheid, maar gelukkig wel met heel veel zonnepanelen op de doake an de südkaante.

Posted in Boerdereeje, Keutereegie, ut Kastiel | Leave a comment

Gedraaide vierkante ramen in een boerderij

In de boerderij an de Heufdstroate in Deever, waar eerder de familie Bakker -wie heeft gegevens over de familie Marinus (?) Bakker ?- woonde, bevinden zich in de zijgevel aan de straatzijde drie gedraaide ramen, zo te zien zitten de kozijnen keurig in de verf en bevindt zich in de siedbaander ook een gedraaid raam, dat nota bene ook kan worden geopend. Zie de twee kleurenfoto’s. Die vier op deze manier aangebrachte ramen moeten enigst zijn in Nederland. Echt wel.
Wat ook opvalt is het mooie grote lange dubbele muuranker. Dit anker brengt blijkbaar voldoende kracht over op de constructie, want de buitenmuur staat nog steeds mooi recht.
Wel is het de eigenaar van het pand aan te raden bij de hoofdbeleidsambtenaar voor de openbare ruimte van de voorkant van het gelijk vergunning aan te vragen voor het verwijderen van het openbare groen uit het looppad bij de gevel, want wortelgroei is op den duur schadelijk voor de fundering. Echt wel. Zou funderingsschade ook het geval zijn geweest bij de netjes gerepareerde scheur onder het rechtse raam in de zijgevel ?
De reet’n doake is mooj mit grüne mos begröjt, moar so loat’n meins’n, aans verrop ie de bool.
De redactie van het Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de ramen in de zijgevel gemaakt op 3 oktober 2012 en heeft de kleurenfoto van de zijbaander gemaakt op 26 april 2018.
Ter vergelijking of juist niet ter vergelijking is op bijgevoegde ansichtkaart uit de twintiger jaren van de vorige eeuw, aan de rechterkant de boerderij te zien, waarvan de drie ramen in de zijgevel en het raampje in de baander deel uitmaken.
Aan de linkerkant van de ansichtkaart was in het tweede pand met de hoge rechte voorgevel an de Heufdstroate in Deever het postkantoor gevestigd. Het pand was in Deever het enige pand met een plat dak. Het pand werd bewoond door de postkantoorhouder met zijn gezin. Wie kan de redactie van het Deevers Archief helpen met het benoemen van de bewoners van de andere panden. De foto is genomen in de richting van de Kruusstroate.


Posted in Ansichtkoate, Baander, Boerdereeje, Deever, Heufdstroate | Leave a comment

Bee Kloas Benn’n in de Aachterstroate

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is bij foto 19 de navolgende tekst over het verleden van de boerderij van Klaas Bennen an de Aachterstroate in Deever gepubliceerd. Deze boerderij had in 1910 als adres Diever 52 en heeft nu als adres Achterstraat 10. De foto is afkomstig uit de verzameling van Jans Roelof Tabak.

19 – Diever – Bij Klaas Bennen in de Achterstraat – ± 1910
Roelof Egberts Bennen kocht op 27 januari 1888 op een openbare verkoping in het café van Roelof Seinen aan de Hoofdstraat de hier afgebeelde boerderij, adres Diever 52, voor 1192 gulden van Jan Willems Smidt.
Deze boerderij werd omstreeks 1910 bewoond door het echtpaar Klaas Bennen en Hendrikje Bolding en hun kinderen Roelof, Grietje, Aaltje en Geert. Rechts staat Hendrikje Bolding met naast haar de dienstmeid Grietje Brugging.
In de boerderij was tot 17 april 1907 een groot café gevestigd. De tapvergunning gold voor de twee kamers aan de straatkant. De tapkast bevond zich in de grote woonkeuken, waarvan de twee ramen zichtbaar zijn achter de twee vrouwen. De rechter deur was de toegang tot het café.
Marktgangers konden hun paarden op de met heideplaggen bedekte deele stallen.
Mit de Deevermaarkt speelde in het café een accordeonist, zodat ook kon worden gedanst.
Klaas Bennen verkocht in 1907 het verlof aan Zwaantje Offerein, de weduwe van Jan van Zomeren, adres Wapse 6.
Tot in de Tweede Wereldoorlog hield de Boerenleenbank kantoor in deze boerderij. De mensen moesten in de opkaemer aan de achterkant van de boerderij wachten tot ze door de kassier konden worden geholpen in de mooie kaemer. Deze kamer bevond zich achter de twee ramen in de voorgevel en het linker raam en de linker deur in de zijgevel. Daar stonden ook twee brandkasten. Als roggetoeslag werd uitbetaald, dan stonden buiten ook mensen te wachten. In de dertiger jaren keerde de overheid deze toeslag uit voor het laten kleuren van rogge, die dan alleen als veevoer kon worden gebruikt. Het bestuur van de bank vergaderde een keer per maand in de mooie kaemer. De bank betaalde de laatste jaren vijfenzeventig gulden huur per jaar. In 1943 verhuisde de Boerenleenbank naar een nieuw eigen gebouw aan de Hoofdstraat.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Roelof Egberts Bennen is geboren in Deever op 29 augustus 1821 en is overleden in Deever op 18 februari 1895; hij is een zoon van landbouwer Egbert Bennen en Hendrikje Wolters; hij was getrouwd met Aaltje Klasen Mulder
Roelof Seinen is geboren in Deever op 28 januari 1838 en is overleden in Deever op 21 september 1925; hij is een zoon van Jan Seinen en Hillegonda Kornelis Offerein.
Jan Willems Smidt is geboren in Deever op 31 januari 1841 en is overleden in Deever op 8 december 1895; hij is een zoon van Sime Smidt en Aaltje Piers Hessels.
Klaas Bennen is geboren in Deever op 10 december 1864 en is overleden an de Deeverbrogge op 18 oktober 1947 en is een zoon van Roelof Egberts Bennen en Aaltje Klasen Mulder; hij was getrouwd met Hendrikje Bolding.
Hendrikje Bolding is geboren in Deever op 24 mei 1876 en is overleden an de Deeverbrogge op 3 januari 1951.
Roelof Bennen is geboren in Deever op 13 november 1901; hij is een zoon van landbouwer Klaas Bennen, en Hendrikje Bolding,
Grietje Bennen is geboren in Deever op 19 augustus 1903; zij is een dochter van landbouwer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
Aaltje Bennen is geboren in Deever op 21 januari 1906; zij is een dochter van landbouwer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
Geert Bennen is geboren in Deever op 7 juli 1911; hij is een zoon van Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
De redactie van ut Deevers Archief is niet bekend met de gegevens van Grietje Brugging. Kwam zij uit Wapse ?
Zwaantje Offerein is geboren in Deever op 23 juni 1856 en is overleden in Deever op 17 mei 1924; zij is een dochter van smid Fredrik (Frièrik) Jacobs Offerein en Geertje Abels Wanningen; zij is gehuwd geweest met Hendrik van der Veen en Jan van Zomeren.
De redactie heeft de vier kleurenfoto’s van de boerderij an de Aachterstroate in Deever op vrijdag 3 mei 2018 gemaakt.
Het licht boven de twee toegangsdeuren tot het woongedeelte van de boerderij is opgepimpt met een witgeschilderde levensboom. Zijn deze versieringen gemaakt van gietijzer of van plastic ? Wanneer zijn deze twee levensbomen gemonteerd ? In 1910 hing gewoon een gordijntje achter het glas van de twee bovenlichten. In 1910 zaten in het met hout betimmerde deel van de voorgevel nog geen ramen. In 1910 was de voordeur van de mooie kaemer nog niet opgepimt met een deurklopper. In 1910 zat in de toegangsdeur naar het voormalige café nog geen brievenbus.  

Posted in Aagterstroate, Alle Deeversen, Boer’nlienbaank, Boerdereeje, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

Stön ur een pothokke bee’j Oarend van der Helm ?

Oarend (Arend) van der Helm (hij is geboren op 13 augustus 1880 in Oldendeever, hij is overleden op 22 februari 1949 in Möppel) en Lummegie (Lummigje) Hofman (zij is geboren op 23 augustus 1886 in Dwingel, zij is overleden op 12 mei 1950 in Möppel) trouwden op 20 maart 1909. Arend van der Helm was toen 28 jaar oud. Hij was een zoon van Jan van der Helm en Albertje Winters. Lummigje Hofman was wat jonger. Ze was 22 jaar toen ze trouwde. Zij was een dochter van Arend Hofman en Margje Kerssies. Zij gingen na hun huwelijk eerst wonen op een huurplaatsje an de Wittelterbrogge.
Later bewoonden zij vóór de Tweede Wereldoorlog un eig’n boerdereegie an de Wittelterweg in Oldendeever. Zie de afgebeelde zwart-wit foto van het huisje met bijbehorende rietgedekte schuur.
In 1994 stond alleen nog de schuur, toen bedekt met dakpannen, een beetje overeind. Zie de kleurenfoto.
De redactie van het Deevers Archief weet niet precies wanneer het huisje is afgebroken. Het moet volgens zijn benadering in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw zijn geweest. Toen verhuisden de leden van de familie Oostra, de laatste bewoners van het huisje, naar een nieuwe woning aan de Binnenesch in Deever.
De redactie heeft gelukkig op 26 augustus 2004 de bijgaande -vanuit geschiedkundig oogpunt toch wel een beetje belangrijke- vier laatste kleurenfoto’s van de toen al jaren ingevallen schuur tussen de mais gemaakt. De puinhoop is een paar jaar later in alle stilte opgeruimd.
De redactie heeft de vijfde kleurenfoto van de akker zonder de resten van de schuur gemaakt op woensdag 6 november 2019.
In een webstee op het internet zijn op een luchtfoto an de Oldendeeverse kaante van het pièrdespul van Hein Peters nog behoorlijk goed de sporen van het keuterijtje en de schuur en het weggetje naar het keuterijtje in het land te zien.
De redactie vraag zich wel af: Stön ur een pothokke bee’j ut huus van Oarend van der Helm en Lummegie Hofman ? De redactie heeft het vermoeden van niet, maar deze vraag kan vast en zeker stellig worden beantwoord door de Hoge Heren Pothokkologische Deskundigen Van De Heemkundige Vereniging Uut Deever.
De zwart-wit foto en de kleurenfoto uit 1994 zijn voor publicatie in het Deevers Archief ter beschikking gesteld door mevrouw Klazien van der Helm. De redactie is haar voor het beschikbaar stellen van deze twee foto’s bijzonder erkentelijk.

 

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Keutereegie, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Ut mooie Museum Dieverza an de brink van Deever

In de gemiente Deever houdt ogenschijnlijk geen enkel particulier museum het lang uit. Voorbeelden van dit komen en gaan zijn het Glasmuseum an de Heufdstroate in Deever en het Radiomuseum an de Aachterstroate in Deever, Zo ook het particuliere museum Dieverza an de brink van Deever. Blijkbaar is het erg moeilijk om zelfs in een toeristisch gebied, zoals de gemeente Diever, dergelijke museums uit te baten. Van Ron en Eefke Zegers, de bedenkers van het museum Dieverza, is de volgende tekst over hun museum geciteerd.

Na jaren van verzamelen hebben we in 1990 onze eerste winkel geopend. Dat was verzamelwinkel ‘de Bumper’ op de ringdijk in Ridderkerk. In 1998 wilde we graag een museum beginnen voor onze enorme verzameling. De droom was een oude boerderij. We zijn daarvoor verhuisd naar de Brink in Diever in Drenthe. In een oude boerderij uit 1863 zijn we ons museum met winkel, café, snuffelschuur, theetuin en speeltuin begonnen. We veranderden onze naam in ‘Museum Dieverza’.
Het was een prachtig avontuur, maar het zoeken naar antiek en brocante op markten in België en Frankrijk bleef ons meer trekken dan de horeca …… Na een groot gedeelte van onze collectie van ons museum te hebben verkocht aan het Nobel Museum op Ameland, zijn we eind 2002 verhuisd naar ons huidige adres in Schoondijke in Zeeuws-Vlaanderen in Zeeland. Daar zijn we een brocante-winkel begonnen. Ons pand in Schoondijke is het voormalig ‘winkelcentrum’ of zoals ze het hier noemen ‘de centrale winkel’. Het pand heeft een oppervlakte van 400 m² en staat bomvol. We hebben de naam Dieverza veranderd in Diverza, want dat is tevens een leuke afkorting van diverse verzamelingen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaand afgebeelde kleuren ansichtkaart als zwart-wit afbeelding opgenomen op bladzijde 403.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De achterkant van deze ansichtkaart uit 1999 (dat is al weer zeventien jaar geleden) vermeldt het volgende:
Museum Dieverza:
– een museum met diverse oude winkeltjes;
– een gezellig oud dorpscafeetje;
– een museum met antiek, curiosa en verzamelingen;
– een nostalgisch snoepwinkeltje;
Brink 2, 7981 BZ Diever, Telefoon 0521-591194.
De bezoekers wordt tevens gewezen op een eerder verschenen bericht over deze boerderij in het Deevers Archief.

Abracadabra-1251

Posted in Boerdereeje, Brink, Deever, Museum, Neringdoende, Toeristenindustrie | Leave a comment