In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is een afbeelding van één van de twee oudst bekende zwart-wit foto’s van de streek Wittelte uit 1880 opgenomen. Die twee foto’s zijn gemaakt tijdens het slopen van de Wittelter schutsluis, De tekst bij de afgebeelde foto van het Witteler skut in het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’   is te lezen in het bericht De sloop van ut Witteler skut in 1880.
De redactie van ut Deevers Archief geeft in het volgende bericht de eerste versie van de tekst in het  fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ weer. De ruimte bij de afgebeelde foto in het fotoboekje was te klein voor deze eerste versie.

Ut Witteler skut wödde in de somer van 1880 esloopt

De besturen van de veenschappen Molenwijk en aanhorigheden en De Zeven Blokken te Smilde, het bestuur van de Drentse Stoombootmaatschappij en G. Lamberts c.s. te Emmen waren tegen het opruimen van de sluis in de zomer van 1880.

In een verzoek aan de Minister van Waterstaat stelden zij voor om ‘de opruiming der Witteltersluis op de Drentse Hoofdvaart niet in den zomer, maar gedurende de wintermaanden December, January en February te doen verrigten’.

De Waterstaat was van mening dat ‘het winterseizoen met zijne korte dagen en slechte weersgesteldheid zich daartoe niet leent’ en dat ‘het onverantwoord zou zijn om de vaart af te dammen en den geregelden afvoer van het water te versperren op een tijd dat aan een goeden afvoer de grootste behoefte kan bestaan’.

Op 17 december 1879 schrijft de minister aan de Commissaris des Konings in Drente dat ‘aan hun verzoek niet kan worden voldaan, doch dat, met het oog op de belangen der veenderijen en der scheepvaart, het tijdstip voor de afsluiting zal worden bepaald tusschen 1 July en 15 Augustus, gedurende welke tijd voor de vaart door het bovenpand naar zee toch nog altijd de weg langs de Kolonievaart open staat’.

Na de opruiming van de sluis zou het waterpeil in het pand Dieverbrug-Wittelte lager worden, waardoor Witteler en Uffelter boeren geen gebruik meer konden maken van de overlaten boven de sluis voor het bevloeien van hun hooilanden. Op verzoek van de eigenaren van de hooilanden in de Wittelermoa en de Uffelter hooilanden ten zuidoosten van de Drentse Hoofdvaart en ten zuidwesten van de Wittelermoa werden daartoe duikers in de kanaaldijk aangelegd.

Afbeelding 1
De stenen sluis werd in de zomer van 1880 opgeruimd, nadat het pand tussen deze sluis en de Deeverse sluus an de Deeverbrogge op zijn nieuwe diepte was gebracht. De foto is genomen vlak voor het opruimen van de sluis.
Achter de bomen is het huis van de sluiswachter te zien. In het rechter gedeelte van het voorhuis was een café gevestigd.
De sluiswachter was ook een beetje boer, want achter tegen het huis is een kleine schuur aangebouwd.
In de berm voor het huis staat een koets.
Langs het kanaal loopt ‘s-Rijks Grooten Weg van Meppel naar Assen.
Niet zichtbaar, maar rechts achter de schepen bevindt zich de Witteler draaibrug.
De Duitse fotograaf Freiherr Friedrich Julius von Kolkow heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 23 juni 1880.

Afbeelding 2
De foto is genomen vlak voor het opruimen van de sluis.
Ging de familie Pot  in de
In de berm voor het sluiswachtershuis staat een koets.
Langs de vaart loopt de smal ogende ‘s-Rijks Grooten Weg van Assen naar Meppel
In de verte is de Stienbaarge bochte in de vaart waar te nemen.
De Duitse fotograaf Freiherr Friedrich Julius von Kolkow heeft de hier afgebeelde foto gemaakt op 23 juni 1880.