Ut oorlogsmonement bee Hoeve aan den Weg

In de nacht van 2 oktober op 3 oktober 1942 werden de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem ontruimd en moesten de dan aanwezige Joodse bewoners van de twee kampen naar het doorgangskamp Westerbork lopen. Vandaar werden ze op transport gezet naar de Duitse concentratiekampen. Slechts een enkeling overleefde deze vernietigingskampen. Op 2 oktober 2002 vond ter plaatse van de twee voormalige kampen an de Woaterseweg in de Olde Willem de onthulling plaats van een teken van herinnering aan de periode dat de Duitse bezetter de twee werkkampen heeft gebruikt als voorportaal van de Duitse vernietigingskampen.

In de glazen plaat van het gedenkteken bij Camping Hoeve aan den Weg an de Woaterseweg in de Olde Willem is het volgende gedicht gegraveerd:
Geef mij de moed om onrecht te onderkennen
Ook waar ’t door eeuwen van gebruik gewilligd wordt
De vaste wil aan onrecht nooit te wennen
Ook waar de macht, het weg te nemen, schort
De vroeg gestorven Jacqueline van de Waals (geboren 26 juni 1868, overladen 29 april 1922) is de schrijfster van dit gedicht. Ze gaf het de titel ‘Moed’. Het gedicht is opgenomen in haar bundel ‘Laatste verzen’ uit 1922.
Onder het gedicht staat de volgende korte verklarende tekst.
Van begin 1942 -tijdens de Tweede Wereldoorlog- werden Joodse landgenoten in werkkampen ondergebracht om dwangarbeid te verrichten. Op 2 oktober van datzelfde jaar werden zij allen naar Kamp Westerbork en van daar naar Duitse vernietigingskampen gedeporteerd. Slechts weinigen keerden terug.
Onder deze tekst is te lezen:
Werkkampen Diever A en Diever B.
Diever A bevond zich links en Diever B rechts.

Hendrik Offerein merkte in het artikel ‘Een herinnering aan de Joden in de kampen in de Oude Willem’ in het papieren Opraekelen 03/1 van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever over het glazen gedenkteken op:
‘Ik had ook veel moeite met het lezen van de tekst. Er zou iets donkers achter de plaat moeten worden gezet of de letters zouden wit geschilderd moeten worden.’

De duidelijke zichtbaarheid en de letterlijke leesbaarheid van de tekst zijn eigenlijk van minder belang. De glazen plaat is immers bedoeld om ons over een donkere periode uit de Tweede Wereldoorlog an de Woaterseweg in de Olde Willem een figuurlijke spiegel voor te houden en uit te nodigen tot nadenken over vrijheid en onderdrukking, goed en kwaad, recht en onrecht, democratie en dictatuur.

Coen Broekema heeft de zwart-wit foto op 2 oktober 2002 gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto op 21 november 2014 gemaakt.

This entry was posted in de Olde Willem, Joodse inwoner, Oorlogsmonement, Werkkampen Diever A en B. Bookmark the permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *