Category Archives: Albertus Christiaan van Daalen

De uutsigttoor’n op ut Kiekduun

De redactie van ut Deevers Archief mocht van wijlen Albertus (Bert) Christiaan Doorman aan het einde van de vorige eeuw van enige door zijn grootvader mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom op Berkenheuvel gemaakte foto’s een scan maken. Opnieuw hartelijk dank daarvoor.
Op bijgaand afgebeelde zwart-wit foto uit 1925 is de houten uitkijktoren op het nog vrij kale Kijkduin op Berkenheuvel te zien. Kijkduin is ergens aan de Torenweg bij de Van Daalenweg te vinden. In die omgeving is Kijkduin de hoogste heuvel, daarvóór was het natuurlijk een natuurlijk zandduin. Het is wel even lastig zoeken naar Kijkduin, want de huidige eigenaar van de helft van Berkenheuvel heeft alle aan bomen gespijkerde naambordjes van boswegen blijkbaar in zijn deel van Berkenheuvel verwijderd. Wandelaars worden vooral geacht erg te verdwalen.
De toren op het hoge zandduin was bedoeld om van boven af uit te kijken naar bosbrand op Berkenheuvel. De uitkijktoren is aan het begin van de veertiger jaren van de vorige eeuw afgebroken. De vier betonnen fundamenten zijn nog wel aanwezig.
Over Kijkduin loopt wel een pad voor bergfietsen, zeg maar een pad voor fietsen met dikke banden. De Engelse vertaling van bergfiets is mountainbike. Op een van de hier afgebeelde kleurenfoto’s is het pad aan de westzijde van Kijkduin te zien. Voor de jeugd uut Deever was dit een hele mooie helling om bij sneeuw met de slee vanaf te glijden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto’s van de fundamenten van de uitzichttoren op 21 januari 2016gemaakt,  onder zeldzame enigszins winterse omstandigheden.

Abracadabra-1562

OLYMPUS DIGITAL CAMERAOLYMPUS DIGITAL CAMERAOLYMPUS DIGITAL CAMERAOLYMPUS DIGITAL CAMERA

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Braandtoor’n, Landgoed Berkenheuvel, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

Ut olde landhuus op Baark’nheuvel in 1891

In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst over het verleden van het landgoed Berkenheuvel opgenomen bij afbeelding 5, zijnde een afbeelding van een foto uit 1891 van mr. Albertus Christiaan van Daalen van het Huis op Berkenheuvel.

Kalteren – Huis op Berkenheuvel – 1891
De ontginning van de woeste gronden ten noorden van Diever en Wapse is rond 1850 begonnen toen J. B. Stoop de eerste gronden kocht van de boermarken van Wapse en Diever. In 1854 verkocht hij het terrein van 365 ha aan mr. Petrus van der Veen, Cornelis Hoekwater en mr. Samuel Hartogh Heys. Deze verkochten in 1885 het inmiddels 772 ha grote gebied aan mr. J. Hoekwater.
In juli 1890 kochten mr. Albertus Christiaan van Daalen en zijn neven H. T. van Rees en J. Praeger Berkenheuvel voor 46000 gulden. Daarmee waren zij eigenaar geworden van ruim 950 ha grond, bestaande uit 320 ha bosgrond, 130 ha heideveld, 500 ha zandgrond, 4 ha bouw en weiland en het hier zichtbare huis, met het adres Kalteren 35.
Het voorste deel stond ter beschikking van de eigenaren. Het achterhuis werd bewoond door Marten Wouwenaar en zijn vrouw Arendina Frederika Huiberts. Zij trouwden op 9 mei 1858 op de Smilde. Hun drie kinderen werden hier geboren, Geertje op 9 maart 1859, Jacob op 19 november 1860 en Hendrik op 10 juni 1864. In dit huis overleed Arendina Frederika Huiberts op 28 januari 1881 en Marten Wouwenaar op 6 december 1899.
Marten Wouwenaar was van 1856 tot in 1894 de bosbaas van Berkenheuvel. Voor de eigenaren van Berkenheuvel kocht hij ook grond. Zo kocht hij op 12 februari 1866 op de verkoop van vastgoed van de erven Jan en Geesje Tijmes Mulder het heideveld genaamd ‘het Kaltersche veld aan het Zand’, groot 1 bunder, 6 roeden en 68 ellen en een perceel zandduinen in het Dieverder Zand, groot 8 bunder, 37 roeden en 70 ellen.
In 1940 werd het hier zichtbare voorhuis vervangen door een nieuw door ir. Mello van Daalen in Alpenstijl ontworpen voorhuis.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Albertus Christiaan van Daalen maakte de hier afgebeelde zwart-foto in 1891. Let bij deze zwart-wit foto vooral ook op het rikke met de melkbus tegen de zijmuur van het achterhuis. Blijkbaar was boschbaas Marten Wouwenaar ook een beetje boer en hield hij een paar koeien. Wellicht verkocht hij zijn melk aan het particuliere melkfabriekje van Jan Frederik Hilkemeijer an de Deeverbrogge ? Of wellicht gebruikte Arendina Frederika Huiberts de melk voor het karnen van boter.

De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op 9 april 2013 gemaakt.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Diever, ie bint 't wel ..., Landgoed Berkenheuvel, Landhuis Berkenheuvel, Marten Wouwenaar | Leave a comment

Un olde ansichtkoate van ut mr. A.C. monement

Mr. Albertus Christiaan van Daalen uit het verre Bennekom bij Ede, de uitvinder van het Landgoed Berkenheuvel, liet ter gelegenheid van zijn zogenaamde voltooiing van de bebossing van de door hem en zijn voorgangers gekochte woeste gronden van de boermarke van Deever en de boermarke van Wapse in 1925 -vooral voor zichzelf- een monument aan de Haarweg oprichten.
Dit monument bestaat nog steeds en is nog steeds ten zeerste te bezichtigen. Het monument staat op bosgrond die nog steeds eigendom is van de vele honderden nazaten van mr. Albertus Christiaan van Daalen, die zich hebben verenigd in Berkenheuvel b.v.. Zie het blauw gemarkeerde oppervlak in afbeelding 3.
De onthulling van het monument op Berkenheuvel gebeurde op 5 september 1925. Dus bij het 100-jarige bestaan van het monument op Berkenheuvel op 5 september 2025 kan het niet anders zo zijn dan dat het vast groot feest bij de aandeelhouders van Berkenheuvel b.v. zal zijn ! Dan zal de dag van het verteren van de grote pot aanbreken !
De redactie van ut Deevers Archief stelt voor dat de vele honderden nazaten van mr. Albertus Christiaan van Daalen zich dan bij het monument verzamelen voor een groepsfoto. Want die passen niet allemaal in het landhuis Berkenheuvel.

Op het internet zijn zo nu en dan ansichtkaarten met afbeeldingen van het monument op Berkenheuvel te koop. Waaronder de bijgaand afgebeelde ansichtkaart uit de zestiger jaren van de vorige eeuw. De redactie viste op 16/17 februari 2024 achter het net bij het achterbakse nachtelijke bieden op deze ansichtkaart. Dus het enige dat de redactie van ut Deevers Archief nog kon doen, was pijlsnel het digitale bestand van die hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart (afbeelding 1) veilig te stellen, teneinde deze toch aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief te kunnen tonen. Want de redactie wil aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief liefst een afbeelding van alle ooit uitgegeven ansichtkaarten uit de gemiente Deever tonen.

Want het verzamelaartje en kopertje van de hier afgebeelde ansichtkaart stopt zijn nieuwe aanwinst ogenblikkelijk in een heel duur en dik en zuurvrij plastic mapje, die vervolgens ogenblikkelijk bij al die andere ansichtkaarten van het monument op Berkenheuvel in een super-de-luxe ansichtkaarten-album verdwijnt. En al die super-de-luxe ansichtkaarten-albums met al die kostelijke ansichtkaarten zijn ergens ver weggestopt op de zolder, waarschijnlijk in een super-de-luxe ansichtkaarten-album-kast. Want niemand mag en zal die ansichtkaarten ooit zien. Want die bint van mee. 

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van Herman Posthumus de door hem op 27 december 2023 gemaakte mooie kleurenfoto van het monument op Berkenheuvel in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. (© Herman Posthumus, 27-12-2023).

Afbeelding 3
Het blauw gemarkeerde gebied is in het bezit van Berkenheuvel b.v..

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

De Deeverse roggemeeërs van mr. A. C. van Daalen

Mannen uut de gemiente Deever deden in de bouw het seizoenswerk op het Landgoed Berkenheuvel. De hier afgebeelde foto geeft een fraai beeld van boerenarbeiders aan het werk en dan nog wel tijdens het rogge maaien op de bouwakkers van het Landgoed Berkenheuvel van mr. A.C. van Daalen. De redactie van ut Deevers Archief zou bijzonder graag willen weten wanneer de hier afgebeelde sepiakleurige foto is gemaakt; de redactie schat in dat de foto in de dertiger jaren van de vorige eeuw is gemaakt. Niet bekend is wie de hier afgebeelde foto aan de redactie ter beschikking heeft gesteld ! Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen met het vinden van de namen van de mannen ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wil de redactie in de gelegenheid stellen foto’s van het boerenleven in de gemiente Deever te scannen ?

In juli 1890 kochten mr. Albertus Christiaan van Daalen en zijn neven Theodorus Helenus van Rees en Hendrik Johannes Praeger het Landgoed  Berkenheuvel voor 46000 gulden van mr. J. Hoekwater. Daarmee waren ze eigenaar geworden van ruim 950 hectare grond, bestaande uit 320 hectare bosgrond, 130 hectare heideveld, 500 hectare zandverstuiving en 4 hectare bouw- en weiland en een landhuis.
In 1925 was mr. Albertus Christiaan van Daalen de enige eigenaar van het Landgoed Berkenheuvel. Door de vele aankopen was het landgoed uitgebreid tot 1350 hectare. In 1925 bestond het landgoed uit 1050 hectare bosgrond, 230 hectare heideveld, nog slechts 20 hectare zandgrond en 40 hectare bouw- en weiland, alsmede 60 wegen en waterleidingen, een kwekerij, 10 woningen en een landhuis.
Mr. Karel Meerkamp van Embden uit Amstelveen, kleinzoon van mr. A.C. van Daalen, heeft voor de vele nazaten van mr. A. C. van Daalen een boek over de geschiedenis van het Landgoed Berkenheuvel samengesteld. Bij zijn speuren naar gegevens voor het boek kwam hij in bewaard gebleven loonstaten van de periode 1947 tot 1964 de namen tegen van de mannen die tot 1970 (het jaar van de verkoop van het Landgoed Berkenheuvel aan de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten en Staatsboschbeheer) in vaste dienst van het Landgoed Berkenheuvel waren:
– Wolter Smit (boswachter van 1934 tot 1964);
– Albert Oostra (van 1947 tot zijn pensionering in 1964);
– Jan Albert (Jan Auberts) Udinga (van 1947 tot 1970);
– Albert (Appe) Noorman (van 1947 tot 1970);
– Koert Boers (van 1947 tot 1964);
– Harm Zoer (van 1947 tot 1964);
– Jan Smit (van 1947 tot 1956);
– Johannes Smit (van 1947 tot 1956);
– Johannes (Hans) Warring (van 1947 tot 1952);
– Koop Westerhof (van 1947 tot 1952);
– Frederik (Frièrik) Heiblom (van 1950 tot 1962);
– Lammert (?) Houwer (van 1950 tot 1954);
– Wolter Douwsma (voorwerker van 1955 tot 1970);
– Rensinus (Sinus) Gerrits (van 1965 tot 1970).
Toen de nazaten van mr. A.C. van Daalen het landgoed in 1970 verkochten, waren in vaste dienst Wolter Douwsma, Jan Albert (Jan Auberts) Udinga, Albert (Appe) Noorman en Rensinus (Sinus) Gerrits.
Anne Udinga (geboren 7 januari 1941), een zoon van Jan Albert Udinga, vertelde de redactie van ut Deevers Archief dat hij in zijn jonge jaren, twee jaar op het Landgoed Berkenheuvel heeft gewerkt als pootjongen, zeg maar als boompjesplanter. En zo zullen er wel meer jonge mannen zijn geweest. De redactie van ut Deevers Archief verzoekt de de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief meer gegevens aan te dragen over de werkers die meegeholpen hebben het Landgoed Berkenheuvel groot en prachtig te maken.
Het is jammer dat het boek over de geschiedenis van het Landgoed Berkenheuvel van mr. Karel Meerkamp van Embden, kleinzoon van mr. A.C. van Daalen, volgens hem teveel een familieboek is geworden en daardoor wellicht nimmer de inwoners van de gemiente Deever zal bereiken. De in de geschiedenis van het Landgoed Berkenheuvel geïnteresseerden zullen daarom op eigen kracht en voor zover mogelijk achter de ongetwijfeld in alle opzichten boeiende geschiedenis van het Landgoed Berkenheuvel moeten zien te komen.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Alle Deeversen, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

De Hunnebedweg löp vlak langes ut Pottiesbaargie

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van zwart-wit ansichtkaarten met beelden van de olde Deeverse Bos, de bos zoals hij die in zijn jeugd heeft gekend. Op bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is de Hunnebedweg op het landgoed Berkenheuvel te zien. Deze ansichtkaart is in 1949 uitgegeven. Het landgoed Berkenheuvel was gelukkig toen nog in het bezit van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit het verre Bennekom.
Hij is de bedenker van de naam Hunnebedweg. Deze weg loopt langs de plaats van het verdwenen hunnebed D52a op de plek die nu de naam Pottiesbaargie heet. Dus eigenlijk had mr. A.C. uit Bennekom de weg beter de naam Verdwenen Hunnebedweg kunnen geven.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland, de huidige eigenaar van het gebied waar zich de plaats van het verdwenen hunnebed bevindt, is uiterst fanatiek, funest en razendsnel bezig alle wegen, paden, lanen en zo voort uit de tijd van mr. A.C. uit Bennekom uit te wissen, te versperren, om te ploegen, onder water te zetten of te laten overwoekeren door tekentafelcultureluurnatuur. Dus de grote vraag is: bestaat de Hunnebedweg nog wel ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan daar het antwoord op geven ?
De ogenschijnlijk overduidelijke en rücksichtlose bedoeling van de Almachtige Hoge Dametjes En Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland is zoveel mogelijk, liefst alle, menselijke bezoekers de toegang tot het door hun ‘beheerde’ gebied te belemmeren en zo mogelijk uit hun gebied weg te pesten. Want DE WOLF heeft het onvervreembare unieke recht op een volledig mensvrij bosrijk wildrijk jachtgebied. En dat terwijl DE WOLF bij voorkeur zelfs tot ver buiten het gebied van de Deeverse bos jaagt en daar zo veel mogelijk schapen vermoordt.
Maar hoe gaan de Almachtige Hoge Dametjes En Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland die groeiende verwende veeleisende doordrukkende groep consumenten van de Deeverse bos nu eigenlijk echt en definitief weren ? Consumenten van de Deeverse bos zijn onder meer: allterrainbikers, autobestuurders, biologen, bijzondereopsporingsambtenaren, boomklimmers, bosarbeiders, boswachters, boskoddebeiers, bromfietsers, bungalowparkbewoners, drugsafvaldumpers, e-bikers, eierzoekers, excursiegangers, fietsers, gravelbikers, handhavers, hardlopers, hotelgasten, houtdieven, houthakkers, houtsprokkelaars, huifkarrijders, huttenbouwers, joggers, journalisten, kampeerders, kettingzagers, langlaufers, motorrijders, mountainbikers, nachtmountainbikers, naturisten, natuurfotografen, oermuseumroutelopers, openluchtspeltoeschouwers, ornitologen, paddestoelenzoekers, padvinders, parkwachters, picknickers, rolstoelers, ruiters, rustzoekers, sjokkers, skaters, stropers, toeristen, trimmers, vakantiehuisjesbewoners, veldrijders, vissers, vogelaars, vrijwilligers, wandelaars, wielrenners, wiettelers, wildkampeerders, wolfologen, wolvenkeuteltellers, wolventemmers, wolvenspotters, wolvenvoederaars, zwemmers, enzovoort, enzovoort.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet meer namen van groepen consumenten van de Deeverse bos ?

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, de Deeverse bos, Wolf | Leave a comment

Ansichtkoate van ut Monement in de bos van Deever

Het monument in de bos op het landgoed Berkenheuvel is op veel zwart-wit ansichtkaarten afgebeeld. De foto voor de hier afgebeelde ansichtkaart moet in 1949 zijn gemaakt. De afgebeelde ansichtkaart is in november 1949 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie N.V. en was te koop bij Jan Brugging (de Wiba) an de Heufdstroate in Deever.

Op de hier zichtbare zijde van het uit vier dunne platen van natuursteen samengestelde holle monument op een sokkel van wat gratis veldkeitjes uit de buurt (zelf een eigen monument oprichten was tot daar aan toe, maar dat mocht van de zuinige mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom ook weer niet al te veel kosten) staat de volgende tekst gegraveerd:
Mr. A.C. van Daalen,
1890
950 ha: 500 zand, 320 bosch, 130 hei, 4 bouw- en weiland, 1 woning.
1925
1330 ha: 1000 bosch, 20 zand, 230 hei, 60 wegen en waterleiding, 40 bouw- en weiland, kweekerij, 10 woningen.

Als in 1925 tien woningen op Berkenheuvel stonden, dan zijn deze wellicht terug te vinden op topografische kaarten uit de jaren na 1925. De redactie van ut Deevers Archief zal trachten uit te zoeken waar deze woningen staan of hebben gestaan.

De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de zijde van het monument, waarop de hiervoor weergegeven tekst staat, gemaakt op 26 april 2018.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

De naèm’m op un wandelkoate van Baark’nheuvel

In het papieren blad Opraekelen 09/4 (december 1999) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundugge vurening uut Deever, verscheen als gemakkelijke bladvulling (16 van de 32 bladzijden) het artikel ‘Een wandeling op het landgoed Berkenheuvel’.
De samensteller van het artikel maakt terecht trots melding van het feit dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundugge vurening uut Deever, in het bezit is van een wandelkaart uit 1936, die is uitgegeven door de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van het Landgoed Berkenheuvel. De naamloze vennnootschap was het geldverdienvehikel van eigenaar mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom.
Zie ook het bericht Un wandelkoate veur Baark;nheuvel uut 1936.
De wandelkaart is gemaakt met behulp van de dunne metalen drukplaat, zoals op de bijgaande afbeelding 1 is te zien.
Dus houd een spiegel voor het scherm en de wandelkaart zal zichtbaar en wellicht leesbaar worden, maar tegenwoordig kunnen computerprogrammaatjes voor het bewerken van foto’s dit ook, zie afbeelding 2. En zie ook een afbeelding van een gedrukt exemplaar van deze wandelkaart.
De schrijver van het artikel in het papieren blad Opraekelen 09/4 (december 1999) vraagt zich ook terecht af wie alle namen van de zandwegen, de plassen, de veentjes, de stukken bos en diverse objecten nog kent.
De redactie van ut Deevers Archief doet daarom een poging niet alleen alle namen vast te leggen, maar daarbij ook een verklaring van het waarom van deze namen te geven.
Deze zullen in nieuwere versies worden herzien, waarbij ook afbeeldingen zullen worden geplaatst. De redactie verzoekt de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief gescande foto’s in te sturen.
De redactie van ut Deevers Archief baseert zich daarbij voor een deel op een serie interviews uit de periode 1999-2002 met Albert (Bert) Christiaan Doorman, kleinzoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen, die toen met zijn gezin in de door hem in de zestiger jaren van de vorige eeuw gebouwde bungalow Kon Tiki tegenover de weg naar het Openluchtspel woonde, zeg maar in de tippe grond bij de Bosweg en het begin van de zandweg langs de Noorderesch.
Het lijkt de redactie van ut Deevers Archief een uitdagende taak voor de dorpskrachten uut Deever (vrijwilligers van de heemkundugge vurening uut Deever) en de dorpskrachten uit Zorgvlied, Wateren en Oude Willem (in plaats van naar niet bestaande Friesche en Germaansche karresporen te zoeken) om bij elk van de hierna genoemde wegen, enzovoort, in samenwerking met Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten uit het verre ‘s Graveland weer van die mooie witte kleine naambordjes aan bomen vast te spijkeren. Je mag van de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten uit het verre ‘s Graveland toch wel bordjes aan bomen vast spijkeren ? Nestkastjes worden in de Deeverse bos toch ook aan bomen vast gespijkerd ?). Ook in die gevallen dat de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland de weg al heeft laten overwoekeren door kunstmatige tekentafelcultuurnatuur ! Laten we ons eigen Deeverse culturele erfgoed behouden en de steeds meer verloren gegane en verloren gaande namen aan de vergetelheid ontrukken. Zie het voorbeeld voor zo’n naambordje in bericht Ut naèmbröttie van de Greinsweg op Baark’nheuvel.

Afbeelding 1
Dunne metalen drukplaat van de wandelkaart van Berkenheuvel uit 1936. Deze zwart-wit foto is gemaakt op 26 april 2000 door Coen Broekema.

Afbeelding 2

Adderveenweg
Weg die langs het Adderveen loopt.
Albertweg
Albert Christaan van Daalen is geboren op 21 mei 1927. Hij was de oudste zoon van civiel-ingenieur Mello van Daalen, geboren op 14 september 1897 te Bennekom, en Johanna Maria Klik, geboren op 3 juli 1889 te Den Helder.
Mello van Daalen en Johanna Maria Klik trouwden op 12 mei 1925 in Heemstede.
Albert Christiaan van Daalen trouwde op 6 september 1952 met jonkvrouw Anny Leonore Elizabeth Röell, geboren op 7 november 1930 in Soerabaja.
Albertinaweg
Albertina Johanna Sichterman is geboren op 23 juni 1861 te Groningen. Zij is overleden op 30 maart 1935 in Huize Dorpszicht, Dorpsstraat 54 in Bennekom. Zij was de echtgenote van mr. Albertus Christiaan van Daalen. Hij is geboren op 1 juni 1853 in Bennekom. Hij is overleden op 16 januari 1939 in Huize Dorpszicht, Dorpsstraat 54 in Bennekom.
Albertina was ook de tweede voornaam van de derde dochter Christina Albertina van het echtpaar Albertus Christiaan van Daalen en Albertina Johanna Sichterman. Christina Albertina van Daalen is geboren op 21 april 1896 in Arnhem. Zij is overleden op 30 september 1989 in Wassenaar. Bert Doorman noemde haar tante Zus. Zij trouwde op 29 maart 1920 in Bandoeng met Karel Meerkamp van Embden. Hij is geboren op 8 juli 1892 in Manilla. Hij was administrateur van de suikerfabriek Soerawinangoen van de Nederlandsche Handelsmaatschappij in Nederlands Indië.
Almaweg
Alma was een dochter van Christina Albertina van Daalen en Karel Meerkamp van Embden. Alma Meerkamp van Embden overleed op 28 december 1972 op 51-jarige leeftijd in Hoogeveen.
Annieweg
Antoinetta (Annie) was de jongste dochter van mr. Albertus Christiaan van Daalen en Albertina Johanna Sichterman. Zij is op 3 juni 1934 op 41-jarige leeftijd in Ede gestorven na een val van het paard. Zij kon goed piano spelen. Zij speelde op feestjes voor de kinderen van Bennekom. Bert Doorman heeft van haar pitriet leren vlechten.
Berkenheuvel
De naam van het landhuis van de beheerder en de vakantiewoning van de aandeelhouders van Berkenheuvel b.v.
Dit landhuis staat afgebeeld op veel ansichtkaarten.
Het landhuis is ontworpen door civiel-ingenieur Mello van Daalen, een zoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen.
De afgebeelde ansichtkaart (afbeelding 3) is in juli 1963 uitgegeven door JosPé in Arnhem en was te koop in het dorpswarenhuis van Jan Brugging en Griet Oost an de Heufdstroate in Deever.

Afbeelding 3

Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 4 november 2017.


Berkenheuvel

De naam van het gehele landgoed (bosgoed).
De Berkenwal
De naam van een gedeelte van de bos.
Berkenwalweg
Weg door de Berkenwal.
Bertlaan
Bert is de roepnaam van Albert (Bert) Christiaan Doorman.
Hij is de eerste kleinzoon die naar mr. Albertus Christiaan van Daalen is vernoemd.
Albert Christiaan Doorman werd geboren op 3 maart 1918 en is op 12 oktober 2004 in Deever overleden.
Hij was een zoon van Paul Carel Louis Doorman en Josephine Harmanna Johanna van Daalen.

Blauwwater
Naam van een plas. Maar waarom had deze plas de naam Blauwwater ?
Boltsweg
Wie van de bezoekers van het Dievers Archief weet wie Bolts was.
Het zal wel een vrindje van mr. Albertus Christiaan van Daalen zijn geweest.
Wie van de aandeelhouders van de Berkenheuvel b.v. kan de redactie van ut Deevers Archief hierover inlichten ?
Brandpaal
Verticaal in een betonnen sokkel geplaatse houten paal met klimijzers, die in de zomer gebruikt werd als post voor het waarnemen van bosbrand. De dienstdoende waarnemer moest  daarvoor zo nu dan naar boven klimmen.
De Brandpaal heeft gestaan aan de Middenlaan, bij het begin van de Kelderweg en de Juniperusweg in het Laatste Zand.
Christinaweg
Christina (1896) was de eerste voornaam van de vierde dochter van mr. Albertus Christiaan van Daalen en Albertina Johanna Sichterman. C.A. van Daalen en Karel Meerkamp van Embden, gescheiden in 1953.
C.J.O.-kamp
Het C.J.O.-kamp was een kamp van de Christelijke Jongeren Organisatie.
In 1951 is grond verkocht voor de ‘De Eikenhorst’, het kamp voor verwaaarloosde jeugd an de Gowe.
Het C.J.O.-kamp staat op verschillende ansichtkaarten afgebeeld.
De Haar
De naam van een gedeelte van de bos. De Haar is de oude naam van het gebied bij de Haarsluis.

De Dennekamp
De naam van een gedeelte van de bos. Mr. Albertus Christiaan van Daalen bedacht deze naam.
De Kelder
De naam van een gedeelte van de bos.
De Nul
De naam van een gedeelte van de bos in de buurt van de Wapser es met de oude naam De Nul.
De Veentjes
De naam van een veentje.
Dit veentje staat afgebeeld op ansichtkaarten.
Dieverveld
De naam van een gedeelte van de bos.
Dieverzand
De naam van een gedeelte van de bos.
Het zwembad Dieverzand aan de Bosweg is genoemd naar dit gedeelte van de bos.
Het zwembad Dieverzand staat op veel ansichtkaarten afgebeeld.
Eerste Dwarsweg
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt.
Eerste Veentjesweg
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt.
Evapad
Eva was de jongste zuster van Albertus (Bert) Christiaan Doorman
Ewoudweg
Ewoud was de zoon van Mello van Daalen en Johanna Maria Klik.
Gerardinaweg
Gerardina Barelds is geboren op 14 december 1889 in Rogat (de Wijk) als dochter van machinist Jan Barelds en Aaltje Middelbrink. Na hun verhuizing naar Deever was Jan Barelds de koffiehuishouder van café Brinkzicht an de brink van Deever..
Wolter Smit is geboren op 5 mei 1893, hij was een zoon van de Harm Smit, de tweede boschbaas op Berkenheuvel, en Jacoba Monis. Wolter Smit was de derde boschbaas op Berkenheuvel.
Wolter Smit en Gerardina Barelds trouwden op 30 oktober 1914 in Deever. Wolter Smit overleed op vrijdag 19 december 1947 in Rheden. Is hij vlak na de oorlog verhuisd naar Rheden ?
Gezina Catharina Smit was een dochter van Harm Smit en Jacoba Monis. Zij was een zuster van Wolter Smit. Zij was getrouwd met de in de Tweede Wereldoorlog in Deever beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma. Harm Smit kocht café Brinkzicht van zijn zwager Jan Barelds.
Grensweg Greinsweg)
Weg langs de grens van het landgoed Berkenheuvel.
Zie ook de afbeelding van de Grensweg op een zwart-wit ansichtkaart uit 1951.
Groningerweg (Grönnegerweg)
Deze bekende al heel oude zandweg (vooral zo houden), die loopt van het Kasteel naar de Gowe, was een weg langs de grens van Berkenheuvel.
 De Grönnegerweg is ook te zien op een aantal mooie ansichtkaarten.
Haarbos
Perceel bos in de Haar.
Haarweg (Hoarweg)
De weg die van de Bosweg naar de Haar loopt. De Haar is de oude naam van het gebied bij de Haarsluis.
De Hoarweg is ook op enige ansichtkaarten te zien.

Harm Smitweg
Harm Smit was de tweede boschbaas op Berkenheuvel, de opvolger van de eerste boschbaas Marten Wouwenaar.
Hertekamp
De naam van een gedeelte van de bos.
Zag mr. Albertus Christiaan van Daalen hier voor het eerst een hert ?
Het Laatste Zand (Ut Laèste Saand)
De naam van een gedeelte van de bos.
Voor de bebossing was dit een gebied van woeste zandduinen.
Deze al zeer oude naam is niet bedacht door mr. Albertus Christiaan van Daalen.
Hezeneschweg
Weg langs de Heezeresch.
Hoekeveenscheweg
Weg langs het Hoekveen.
Hoekveen
De naam van een gedeelte van de bos.
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt nog.
Hunnebedweg
De Hunnebedweg loopt langs de plaats van het verdwenen hunnebed met de naam Potties Baargie.
De Hunnebedweg is ook op enige ansichtkaarten te zien.
Janweg
Jan was de broer van Albertus (Bert) Christiaan Doorman.
Jodenzand
De naam van een gedeelte van de bos.
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt.
Johannaweg
Johanna was de tweede voornaam van de echtgenote van mr. Albertus Christiaan van Daalen.
Johanna (1894) was ook de voornaam van de derde dochter van mr. Albertus Christiaan van Daalen en Albertina Johanna Sichterman.
Juniperusweg
Juniperus is de Latijnse naam voor de jeneverbes.
Deze struik komt niet veel voor op Berkenheuvel.
Kalterschegat
De oude naam van een gedeelte van Berkenheuvel
Drassige weilanden waar Albertus (Bert) Christiaan Doorman wel naar kievitseieren zocht.
Kampweg
Weg in het Deeverse Zaand.
De weg loopt langs het terrein van het V.C.J.C.-kamp.
Kanaalweg
Deze weg loopt van de Tolweg naar het Kanaal (Drentsche Hoofdvaart), vandaar de naam Kanaalweg.
Karelweg
Karel Meerkamp van Embden was een zoon van Christina Albertina van Daalentante en Karel Meerkamp van Emden
Karel is geboren op zaterdag 26 mei 1923 in Tjikini in Nederlands Indië.
Kelderweg
Weg in het bosgedeelte met de naam De Kelder.
Kijkduin
Toepasselijke naam van de heuvel waarop een houten brandtoren (de opvolger van de brandpaal) stond. De resten van de vier palen zijn nog steeds aanwezig. Het is een mooie heuvel met een lange helling om in de winter bij sneeuw van af te sleeën.  
Koekoeksvijver
Plas in de buurt van de Torenlaan, niet zo diep in de bos, is makkelijk vindbaar.
Het was in de zestiger jaren van de vorige eeuw een mooie grote plas om ’s winters bij ijs op te spelen, bijvoorbeeld ijshockey met een zelfgemaakte stick van een tak van een eik.

Kogelvangers
Resten van de plaats waar in het begin van de twintigste eeuw (1906-1908) schietoefeningen werden gehouden door het leger.
Kogelvangerweg
Langs deze weg liggen vier kogelvangers.
Krater
De naam van een heuvel in de buurt van de Tolweg.
Kraterweg
Weg naar de heuvel met de naam Krater.
Op de Krater heeft ook een uitkijktoren gestaan. Van deze uitkijktoren is geen foto bekend.
Kronkelweg
De naam van deze weg spreekt voor zich.
Martenshoek
De naam van een gedeelte van het bos dat is vernoemd naar Marten Wouwenaar, de eerste boschbaas van Berkenheuvel.
De naam van Marten Wouwenaar staat ook op het Monument.
Marten Wouwenaarweg
Marten Wouwenaar was de eerste boschbaas van Berkenheuvel.
De naam van Marten Wouwenaar staat ook op het Monument.
Mastenveldje
De naam van een veentje aan de Bosweg bij de Studentenkamp.
Dit veentje staat vaak afgebeeld op ansichtkaarten van voor de Tweede Wereldoorlog.
Meeuwenplas
Grote ondiepe plas achter in de bos.
Het is een mooie plas om in het voorjaar doorheen te banjeren en eieren te zoeken.
Deze plas staat afgebeeld op enige ansichtkaarten.
Melloweg
De Melloweg loopt vlak langs de Koekoeksvijver.
Mello van Daalen was de tweede en jongste zoon van mr Albertus Christiaan van Daalen en Albertina Johanna Sichterman. Hij is geboren op 14 september 1897 in Bennekom. Civiel-ingenieur Mello van Daalen heeft in Indië gewerkt. Hij bouwde daar spoorbruggen.
Midden Dwarsweg
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt.
Middenlaan
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt.
Monument
Herdenkingsteken, geplaatst ter gelegenheid van de voltooiing van de bebossing van Berkenheuvel.
Het monument staat vaak afgebeeld op ansichtkaarten.
Nulweg
Weg in het gedeelte van de bos bij Wapse met de naam de Nul.
Ooster Schaapsdrift
Naam moet te maken hebben met de tijd dat Deever nog een kudde schapen had.
Oude Willemspark
De naam van een gedeelte van de bos in de Oude Willem.
Oude Willemsweg
Weg in het Willemspark.
Pastorieweg
Verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt.
Paulweg
P
aul is de vader van Albertus (Bert) Christiaan Doorman. Paul Christiaan Louis Doorman is geboren op 6 april 1891 in Limbangan in Midden-Java. Hij is in 1943 overleden in Soekamiskien op Bandoeng. Hij trouwde op 23 oktober 1913 in Bennekom met Josephine Harmanna Johanna van Daalen.
De Paulweg loopt van de Ringweg naar de Adderveenweg.
Peterweg
Peter was ….., moet nog worden uitgezocht.
Reeënheuvel
Heuvel in de buurt van de Grensweg.
Ringweg
De langste zandweg van het landgoed Berkenheuvel.
Schaapsdrift
Looproute van de kudde schapen van Groot- en Klein Wateren.
Simonslaan
Simon was ….., moet nog worden uitgezocht.
Slangenbad
Plas in het Wapser Zand.
Een verklaring voor het ontstaan van het Slangenbad is dat ter plekke leem is afgegraven. Mr. Albertus Christiaan van Daalen gaf als verklaring dat het Slangenbad is gegraven voor de afwatering van het Adderveen. Klinkt logisch.
Sluisbos
Perceel bos in de buurt van de Haarsluis.
Snoekveen
Aaltje Smit, de dochter van Wolter Smit, wist te vertellen dat bij het Snoekveen turf is gegraven.
Studentenpad
Studenten die vóór de Tweede Wereldoorlog in de zomer hun kamp hadden in de boerderij De Uilenhorst in de Olde Willem hebben mede gewerkt aan de aanleg van deze weg.
Stroetlaan
De Stroeten zijn nog in het bezit van Berkenheuvel b.v. Deze zijn gedeeltelijk verpacht.
Tilgrup (Tillegröppe)
Een verklaring voor de naam van deze stroom ontbreekt nog.
Tolweg
Een verklaring voor de naam van deze weg ontbreekt nog.
Toren
Uitkijktoren op de heuvel met de naam Kijkduin.
Deze uitkijktoren staat afgebeeld op een paar ansichtkaarten.
Torenlaan
Komende vanuit Wateren was vroeger in het verlengde van deze weg de toren van de gemiente Deever te zien.
Torenweg
Aan de Torenweg ligt een heuvel met de naam Kijkduin. Op deze heuvel heeft een houten uitkijktoren gestaan. De fundamenten van deze toren bevinden zich nog op de heuvel.  Het ontwerp van deze toren is gemaakt door civiel-ingenieur Mello van Daalen.
Tweede Veentjesweg
Deze plas staat afgebeeld op ansichtkaarten.
Van Daalenweg
Dit is de weg die mr. Albertus Christiaan van Daalen naar zichzelf vernoemde.
Van Tienhovenpark
De naam van een gedeelte van de bos.

Mr. Pieter Gerbrand van Tienhoven, was voorzitter van de Nederlandse Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten. Hij was ongetwijfeld een vrindje van de familie Van Daalen, wellicht een studievrindje van mr. Albertus Christiaan van Daalen.
Het Van Tienhovenpark staat afgebeeld op ansichtkaarten.
Van Tienhovenweg
Weg in het van Tienhovenpark.
Veldweg
Deze weg staat afgebeeld op ansichtkaarten.
V.C.J.C.-kamp
Zomerkamp van de Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale bij het Mastenveldje aan de Bosweg.
Wapser Schaapsdrift
Oude naam van de looproute van de Wapserse kudde schapen naar de heide.
Wapserweg
Naam behoeft geen uitleg.
Wapser Veld
Vóór de bebossing was dit een gebied van woeste zandduinen van de marke van Wapse.
Wapser Zand
Wapser Zand is een andere naam voor Wapser Veld.
Vóór de bebossing was dit een gebied van woeste zandduinen van de marke van Wapse.
Wester Schaapsdrift
Oude naam van de looproute van de Dieverse kudde schapen naar de heide.
Wolter Smitweg
Wolter Smit was de zoon van Harm Smit en Gerdardina Barelds, zie hiervoor voor gegevens.
Hij was de tweede boschbaas op Berkenheuvel. Zie ook de inscriptie op het Monument.
Zandblokken
Naam van een stuk woeste grond.
Zandlotten
Zandlotten = Zandvlokken ?
Naam van een stuk woeste grond.
Zuurlandweg
Vrouw Kappe wist te vertellen dat ten westen van de Zuurlandweg in de buurt van de Vledder A ook turf is gegraven.

Posted in Aarfgood, Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Bosgesigte, Landgoed Berkenheuvel, Opraekelen | Leave a comment

Koate van ut laandgood Baark’nheuvel – 1936

Van het landgoed Berkenheuvel bestaat een kaart, met daarop aangegeven de situatie in 1936. Mr. Albertus Christiaan van Daalen exploiteerde zijn landgoed voor de verkoop van hout. Om dit hout uit de bossen te kunnen vervoeren, liet hij heel veel zandwegen aanleggen. En hij gaf aan al die wegen zelf een naam, zoals Melloweg, Wouwenaarsweg, Van Tienhovenweg, Gerardinaweg, Jodenzand.
Die namen zijn terug te vinden op deze kaart, die namen zijn veelal niet meer ter plekke terug te vinden op die aandoenlijke kleine witte bordjes met zwarte letters aan de bomen. Zelfs veel wegen zijn onder het gure klantonvriendelijke bewind van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten niet meer terug te vinden. De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten in het verre ‘s Graveland is in dit geval bepaald zeer zeker geen Vereniging Tot Behoud Van Cultuurmonumenten.
Op de kaart is ook aangegeven waar ooit een brandpaal heeft gestaan, te weten aan de Middenlaan, tegenover de Kelderweg. De stampbetonnen fundering van deze brandpaal is heden ten dage nog ter plekke aanwezig. Op de kaart is ook de uitkijktoren aan de Torenweg terug te vinden.
Vanuit geschiedkundig oogpunt is het nog aardiger dat naast een overgebleven zeldzaam exemplaar van de kaart van het landgoed Berkenheuvel ook de originele drukplaat van deze kaart nog bestaat, zoals te zien is op bijgaande foto, die de redactie van het Deevers Archief op 26 april 2000 heeft gemaakt.
Als de voorraad kaarten (kosten 10 cent per exemplaar, Van Daalen lette vooral ook op de kleintjes) op was, dan stuurde mr. Albertus Cristiaan Van Daalen die plaat gewoon naar een drukker (wellicht Roelof van Goor in Deever ?) voor het maken van een nieuwe voorraad. Zou deze drukplaat nu nog kunnen worden gebruikt ?

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Deever, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

De groeve van mr. A.C. van Daalen besteet nog

De redactie van ut Deevers Archief vroeg zich al vele jaren af waar mr. Albertus Christiaan van Daalen, de ontwikkelaar van het landgoed Berkenheuvel bij Deever en daardoor de grondlegger van de hedendaagse lucratieve winstgevende toeristische industrie in de gemiente Deever, is begraven en of zijn graf nog bestaat. De redactie heeft dit nooit via openbare bronnen op het internet kunnen vinden en heeft ten langen leste en ten einde raad contact gezocht met de Historische Vereniging Oud-Bennekom (https://www.oudbennekom.nl). Het volgende bericht is onder meer samengesteld uit resultaten van onderzoek en teksten van leden van de werkgroep Begraafplaatsen van de Historische Vereniging Oud-Bennekom. De redactie is deze leden bijzonder erkentelijk voor de tijd en de moeite die zij hebben besteed om de plaats van het graf van mr. Albertus Christiaan van Daalen te achterhalen.

De genoemde werkgroep Begraafplaatsen stuurde bijgaande familieadvertentie van het overlijden van Albertus Christiaan van Daalen. Dit bericht van overlijden is verschenen in de Arnhemsche Courant van 17 januari 1939 en is te vinden in de webstee Delpher (https://www.delpher.nl). Zie afbeelding 4.
Hij is in 1939 overleden in zijn ‘huize Dorpszicht’ in Bennekom. Hij is begraven in het familiegraf op de Oude Begraafplaats in Wageningen. De Oude Begraafplaats lag aan de Rijksstraatweg, nu Generaal Foulkesweg. Deze begraafplaats is tot 1940 gebruikt. De graven zijn na 1940 geruimd. De begraafplaats is nu bebouwd. Het poortgebouwtje is wel bewaard gebleven.
Navraag van de Historische Vereniging Oud-Bennekom bij de gemeente Wageningen over de stoffelijke resten in het familiegraf en de grafsteen leverde de volgende gegevens van de gemeentearchivaris op.
Uit het register van graven (Archief Algemene Begraafplaatsen Wageningen 1829-1965 [archief nummer 12, inventaris nummer 2] blijkt dat de familiegraven Van Daalen zich bevonden in vak I, nummers 11 tot en met 14. Mr. Hermannus Bernardus van Daalen kocht die grafsteden op 10 februari 1829.
Met rode balpen is in het register aangetekend dat de stoffelijke resten uit deze graven zijn opgegraven op 4 november 1968. De resten zijn in drie nieuwe kisten geplaatst en overgebracht naar de nieuwe begraafplaats De Leeuwerenk en daar begraven in vak A, nummer 1091.
Daarmee was de vraag over de stoffelijke resten in het familiegraf en de grafsteen nog niet opgelost. De werkgroep Begraafplaatsen was er druk mee en bracht de mogelijke oplossing. Allereerst bleek dat het grafnummer A 1091 niet klopt. In dat graf ligt een echtpaar Pepplinkhuizen.
Een van de leden van de werkgroep Begraafplaatsen schrijft het volgende aan de andere leden van de werkgroep :
Ik ben gisteren voor een bezoek aan graf A 1091 naar De Leeuwerenk gefietst. Daar heb ik op de plattegrond naar het graf gezocht. In een uithoek vond ik inderdaad graf A 1091. Het leek me buitengewoon onwaarschijnlijk dat een welgestelde familie, die de moeite nam zich een nieuw graf op deze begraafplaats te verwerven voor het herbegraven van familieleden, dat in zo’n uithoek zou doen. Ik vermoedde dat A 1091 het graf van het echtpaar Pepplinkhuizen is; waar jullie het over hadden; ik heb het niet gecontroleerd.
Meestal bevindt zich het graf van vooraanstaande personen, die er eertijds het geld voor over hadden, op een meer centrale plaats op een begraafplaats. Op de plattegrond zag ik in de zichtlijn van de begraafplaats een rotonde getekend. Die zou potentieel aan ‘een plaats op stand’ kunnen voldoen. En zowaar, nauwelijks leesbaar, stond op de plattegrond in de rotonde in gele letters Vak A geschreven. En in die rotonde stond een los graf met het nummer 109f aangegeven. Ik ben er heen gelopen en heb de foto (afbeelding 2) van de grafsteen gemaakt. Het nummer 109f moet destijds fout zijn overgeschreven.
Op een prominente plek op de begraafplaats De Leeuwerenk is dus nog steeds het verzamelgraf van de familie Van Daalen aanwezig. Maar wel met een dreigend bordje (zie afbeelding 3) dat kan duiden op mogelijke ruiming van het familiegraf.
Het tweede jaartal 16-1-1939 op de grafsteen is de sterfdatum van Albertus Christiaan van Daalen. Voor het eerste jaartal 11-2-1829 op de steen heeft de werkgroep Begraafplaatsen nog geen verklaring gevonden. Verder is aannemelijk dat Albertina Johanna Sichterman (1861-1935), de echtgenote van mr. A.C. Van Daalen, ook in het familiegraf ligt. Ook is aannemelijk dat de derde persoon in het familiegraf hun ongehuwde dochter Antoinetta (1993-1934) is. Haar overlijden is geregistreerd in Ede. Zij is waarschijnlijk overleden in het ouderlijk huis in Bennekom. Van de oudste zoon Albert Christiaan (1891-1944) is geen graflocatie gevonden; hij stierf na sluiting van de Oude Begraafplaats in Wageningen. De datum van overlijden van de andere kinderen is niet bekend. De werkgroep Begraafplaatsen neemt aan dat Albertus Christiaan van Daalen, Albertina Johanna Sichterman en hun dochter Antoinetta in het verzamelgraf zijn gelegd en zijn herbegraven in De Leeuwerenk.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De grote vraag is natuurlijk wie van de familie Van Daalen tussen 1829 en 1934 in het familiegraf is begraven en of het graf tussentijds is geruimd ?
De redactie verwijst voor gegevens over de oudste zoon Albertus Christiaan van Daalen naar de betreffende pagina in de webstee van de Oorlogsgravenstiching
.

Op 15 augustus 2022 ontving de redactie de volgende bijzonder gewaardeerde reactie van de heer Menno Buijs
In de webstee van de Oorlogsgravenstichting zijn gegevens van Albert Christiaan van Daalen te vinden:
Albert Christiaan van Daalen;
1891-1944;
Oorlogsslachtoffer;
Is 52 jaar geworden;

Geboren op 28-12-1891 in Bennekom;
Overleden op 28-04-1944 in Tjimahi.
Dan staat er aan de rechterkant op deze website:
Nederlands ereveld Leuwigajah te Cimahi;
Vak/rij/nummer II 591 met een link naar een foto van het graf.
Op de foto staat een graf dat volgens mij van deze Albert Christiaan is.

Afbeelding 1
Meppeler Courant van 8 januari 1993 – Tekening van mr. Albertus Christiaan van Daalen.

Afbeelding 2

Steen op de laatste rustplaats van de familie Van Daalen (foto gemaakt op 13 april 2022, © Bert Lever).

Afbeelding 3
Bordje bij de grafsteen van de familie Van Daalen (foto gemaakt op 13 april 2022, © Bert Lever).

Afbeelding 4
Arnhemsche Courant van 17 januari 1939 – Bericht van overlijden van mr. Albertus Christiaan van Daalen.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Landgoed Berkenheuvel, Overlijdensbericht, Tiekening | Leave a comment

De onthulling van ut monement op Baark’nheuvel

De redactie van ut Deevers Archief heeft in de periode 1999-2003 een paar keer een bezoek gebracht aan Albertus (Bert) Christiaan Doorman, de eerste kleinzoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen, de eigenaar van het landgoed Berkenheuvel. Albertus (Bert) Christiaan Doorman woonde met zijn vrouw in het huis in ut tippie bos op de hoek van de Bosweg en de weg langs de Noorderersch. Albertus (Bert) Christiaan Doorman is geboren op 3 maart 1918. Hij is overleden op 12 oktober 2004 in Deever.
De redactie mocht van hem -met instemming van de bewindvoerder van de N.V. Berkenheuvel- de oude foto’s uit het oude fotoalbum van het landgoed Berkenheuvel, dat aanwezig is in het landhuis Berkenheuvel aan de Noorderesch, scannen en gebruiken in berichten over het landgoed Berkenheuvel. De redactie is hem daar postuum bijzonder erkentelijk voor.
De twee hier afgebeelde foto’s zijn ook aanwezig in het genoemde album. Mr. Albertus Christiaan van Daalen is niet de maker van deze foto’s. De maker moet deze foto’s in opdracht van het geïllustreerde tijdschrift ‘Noorden in woord en beeld’ hebben gemaakt, want beide foto’s zijn gebruikt in een bericht in ‘Noorden in woord en beeld’. Zie ook het bericht Op de boer’nkarre deur ut saand van Baark’nheuvel. Een afdruk van de glasplaatnegatieven van deze twee foto’s is gelukkig terecht gekomen in het oude fotoalbum van het landgoed Berkenheuvel.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Op de boer’nkarre deur ut saand van Baark’nheuvel

Het geïllustreerde tijdschrift ‘Het Noorden in woord en beeld’, jaargang 1, 1925-1926, nummer 24, publiceerde op 11 september 1925 twee foto’s, die gemaakt zijn tijdens de onthulling van het monument op Berkenheuvel. Bij de twee sepiakleurige foto’s stond de volgende tekst.

Ter herdenking van het feit dat het Dieverzand in Drenthe geheel ontgonnen, en tot een der schoonste gedeelten van ons land geworden is, en tevens dat de boschbaas Harm Smit zijn dienst vervulde, werd Zaterdag een gedenkteeken onthuld, waarbij de Commissaris der Koningin, en verschillende andere autoriteiten aanwezig waren.
Links: Een foto van het Monument, terwijl de heer Van Tienhoven een rede houdt.
Rechts: Na de onthulling maakten de gasten een toer met boerenwagens om kennis te maken met de schoone omstreken van het Dieverzand.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De tekst bij de linker foto vermeldt dat de heer Van Tienhoven een rede houdt; dit is onjuist; het is de heer Etienne Daniël van Dissel, de directeur van Staatsboschbeheer.

Op de rechter foto staat in het midden bij een van de boerenwagens mr. Albertus Christiaan van Daalen, de eigenaar van het landgoed Berkenheuvel, en zijn eerste kleinzoon Albert Christiaan (Bert) Doorman.
De boermarke van Deever stelde de boerenkarren en de menners om niet ter beschikking voor het rondrijden van de gasten van mr. Albertus Christiaan van Daalen. 

De onthulling van het monument op Berkenheuvel gebeurde op 5 september 1925 in de stromende regen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is de rechter afbeelding zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 105.
De linker foto op bijgaande afbeelding is ook als aparte afbeelding in ut Deevers Archief opgenomen.
De rechter foto op bijgaande afbeelding is ook als aparte afbeelding in ut Deevers Archief opgenomen.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Boschboas Haarm Smit is ur in 1934 mit estopt

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) verscheen op 29 mei 1934 het volgende bericht over het einde van het tijdperk Harm Smit als boschbaas op het landgoed Berkenheuvel. Zijn zoon Wolter Smit werd op 27 mei 1934 benoemd als de nieuwe boschbaas.

Boschbaas neemt afscheid van zijn werk
Hij ontvangt de zilveren medaille der Oranje-Nassau Orde.
Op het Landgoed ‘Berkenheuvel’ had heden een kleine plechtigheid plaats. Dit hield verband met het neerleggen van zijn werk door den boschbaas Smit. De bestuurder van het Landgoed, mr. A.C. van Daalen, sprak hierbij het echtpaar Smit als volgt toe:
Harm Smit en Jacoba Smit-Mones !
Toen wij in 1925 hier te samen waren, om uw zilveren feest als Beheerders van Berkenheuvel te vieren en de voltooiing van het vastleggen der zandverstuivingen, was dit met een grooter en voornamer gezelschap van vele autoriteiten van Provincie, Gemeente en Lichamen die Behoud en Bevordering van het Natuurschoon beoogen, ook door bebossching. Nu zijn wij bijeen in kleiner en beslotener kring, wegens den druk der omstandigheden, niet alleen maatschappelijke, maar ook huiselijke, want al moogt gij zoo gelukkig zijn al uw kinderen en kleinkinderen om U hier tegenwoordig te zien, met mij is dit niet het geval, door ziekte en afwezigheid in onze Oost-Indische bezittingen. Slechts één mijner kinderen van de 5 en geen der 12 kleinkinderen kan hierbij nu aanwezig zijn.
Toch mocht deze bijeenkomst niet worden verzuimd, daar het mij een behoefte is, ook namens mijn echtgenoote en kinderen, U dank te zeggen voor uw onvolprezen trouw en ijver, de aanhankelijkheid en vriendschap ons betoond, in de behartiging der groote belangen U toevertrouwd, alsof het uw eigen belangen waren; en dat waren zij ook geworden, daar gij, evenals wij samen vastgegroeid zijn aan de onvergelijkelijk schoone bezitting, waardoor onze geslachten ook door een hechten band samen verbonden zijn. Moge dat nog vele geslachten zoo blijven !
Een groote schrede op deze weg doen wij heden, want voor U beiden is deze dag van gemengde vreugde, evenals voor mij, maar nu gij afscheid neemt van uw levenswerk, wordt gij opgevolgd door uw zoon en schoondochter Wolter en G. Smit-Barelds, die wij heden in deze betrekking bevestigen, terwijl ook uw kleinzoon Harm de eerste stappen voor eenzelfde toekomst heeft gedaan. Moge ik hetzelfde van mijne kinderen verwachten !
De regeering heeft uwe verdienste erkend door de toekenning der zilveren medaille der Oranje-Nassau Orde, die ik u gaarne zelf overhandigd had, maar waarvoor ik nochtans mijn eerbiedigen dank betuig aan allen, die hiertoe hebben meegewerkt.
Nu nog een persoonlijk woord, ook aan u Coba, die niet alleen uw man steeds zoo krachtig hebt terzijde gestaan in zijn moeilijke en verantwoordelijke betrekking, maar ook mij en mijn gezin steeds een zoo aangenaam tehuis hebt bezorgd als wij hier bij U in huis waren, terwijl onze kinderen samen van hun jeugd genoten. Moge ook dat zoo blijven en die steeds zeldzamer verhouding ook door onze kinderen worden voortgezet.

Aantekeningen van de redactie van Ut Deevers Archief
De tweede boschbaas van het landgoed Berkenheuvel was Harm (Haarm) Smit. Hij was boschbaas in de periode 1900 – 1934. Hij is geboren op 11 december 1867 in Noordwolde in de gemeente Weststellingwerf. Hij is geboren als zoon van Wolter Smit en Gezina Catharina Vogelzang. Harm (Haarm) Smit is overleden op 11 oktober 1944 in Deever.
Harm (Haarm) Smit, die toen nog boerenknecht was, trouwde op 15 mei 1891 in Dwingel met dienstmeid Jacoba Monis. Zij is geboren op 6 oktober 1863 in Uffelte als dochter van een onbekende vader en Grietje Monis. Jacoba Monis overleed op 15 februari 1956 in Deever. Harm (Haarm) Smit en Jacoba Monis zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De kinderen van Harm Smit en Jacoba Monis zijn Wolter (geboren op 5 mei 1893 in Deever), Gezina Catharina (geboren op 7 april 1895 op Kalter’n), Gerard Smit (geboren op 7 juni 1897 op Kalter’n), Jannes Smit (geboren op 17 december 1899 op Kalter’n), Geert Smit (geboren op 20 juni 1903 op Kalter’n) en Grietje Smit (geboren op 4 april 1909 op Kalter’n).

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is het bericht met afbeelding in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 29 mei 1934 opgenomen op de bladzijden 113 en 114.

Afbeelding 1
Bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 29 mei 1934.
Afbeelding 2
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op 21 januari 2016.
De tekst op de zichtbare plaat van het monument luidt:
Boschbazen
Marten Wouwenaar 1854 – 1894
Harm Smit 1900 – 1934
Wolter Smit 1934 – 1964
Wolter Douwsma 1964 – 1988

Afbeelding 3
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 28 mei 1934 verscheen ook een kort bericht over de pensionering van boschbaas Harm Smit. Hef Coba Monis ut oorieser op ? Voor dit bericht is een andere foto gebruikt dan de foto in het bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 29 mei 1934. Maar beide foto’s zullen wel kort na elkaar door dezelfde fotograaf zijn gemaakt.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Van Doal’n hef de kaarke al in 1891 op de foto eset

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie zwart-wit foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto waarop het kerkgebouw aan de brink van Deever in 1891 is te zien, ook ten zeerste bewonderen als afbeelding nummer 3 in het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In dit bericht is eveneens de bij afbeelding 3 vermelde tekst opgenomen.

3 – Diever – Brink met Hervormde Kerk – 1891
De kerk kreeg zijn huidige vorm in de zestiende eeuw. Op 27 augustus 1759 brandde de kerk na een blikseminslag voor een groot deel af. Bij de herbouw ontbrak het aan geld om de ingestorte gewelven te herstellen. Uit armoede werden houten zolderingen aangebracht. Ook werd bezuinigd op het herstel van het dak. Het zadeldak op de zuidbeuk werd niet als zodanig hersteld. In plaats daarvan werd het dak van het schip doorgetrokken tot de zuidelijke muur, waardoor het hier zichtbare doorgaande dakvlak ontstond.
Door de eeuwen heen is de kerk verbouwd. Zo werden onder meer ramen en nissen dichtgemetseld, werden tussen zijbeuken muren geplaatst en werd op diverse plaatsen in de buitenmuur een extra deur gemaakt.
Bij de grote restauratie in de vijftiger jaren werd tien centimeter onder de tegelvloer een vloer van rode plavuizen gevonden. Onder deze vloer werd vijfentwintig centimeter lager nog een vloer gevonden, ditmaal van groene en gele tegeltjes.
Links voor de kerk en achter het hek om de kerk is het in 1878 gebouwde baorhuusie te zien. In dit houten gebouwtje stond de lijkbaar van het dorp. Voor het verrichten van een lijkschouwing werd hier soms iemand tijdelijk opgebaard, zoals een man die verdronk in het Witteveen. Het gebouwtje is helaas al ver vóór de grote restauratie van de kerk in de vijftiger jaren afgebroken.
Links op de voorgrond is het hek voor het gemeentehuis zichtbaar. Rechts achter de kerk is links het boerderijtje van bakker Albert Kuiper te zien. Rechts is een gedeelte van het op 21 juni 1945 verbrande boerderijtje te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom heeft de hier afgebeelde foto in 1891 gemaakt. Hij was toen net eigenaar geworden van het landgoed Berkenheuvel.
Op de foto is duidelijk te zien dat de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) van het kerkgebouw aan de brink met behulp van een hek is gescheiden van de brink. Eigenlijk is de brink van Deever wel beschouwd maar een kleine brink, en wel beschouwd niet eens een echte. Het is een nepbrink, want het is geen Saksische boerenbrink. De brink van Deever is pas ontstaan ná de bouw van de eerste houten kerk boven op een heidense tempel. De brink van Deever is een brink van de tweede soort. Een soort van reservebrink.
In de laatste alinea moet een fout worden hersteld. De tekst vermeld dat links het boerderijtje van bakker Albert Kuiper is te zien. Dit is onjuist. In 1891 was Albert Kuiper nog niet als bakker an de Peperstroate in Deever gevestigd. De redactie moet nog uitzoeken wie in 1891 wel de eigenaar was van dit boerderijtje. Bakker Albert Kuiper zal dit boerderijtje pas zo’n kleine twintig jaar later hebben gekocht. De redactie moet ook dat nog uitzoeken.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Diever, ie bint 't wel ..., Kaarke an de brink | Leave a comment

De bebossing van Baark’nheuvel is hoast kloar

In de avondeditie van de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 5 september 1925 verscheen ter gelegenheid van de voleinding van de ontwikkeling van het landgoed Berkenheuvel het volgende bericht.

Berkenheuvel – Resultaat van den strijd tegen het zand
Ruim een halve eeuw geleden reeds is de eerste eigenaar van het te Diever, in Drente, gelegen landgoed Berkenheuvel, dat toen grootendeels uit binnenduinen en zandverstuivingen bestond, begonnen met pogingen om die vast te leggen en te bebosschen. Sedert is deze bezitting eenige malen aan andere kopers overgegaan, maar de laatste 35 jaar behoort zij in eigendom toe aan mr. A.C. van Daalen te Bennekom.
In deze perioden is de strijd tegen het zand voortgezet, en 25 jaren lang heeft nu de boschbaas H. Smit, een Noor van geboorte, in deze afgelegenheid zijn kennis en zijn krachten gewijd aan de cultuur van Berkenheuvel, dat sedert tot 1350 hectaren, meest met dennen, eiken, Amerikaansche eiken, beuken en berken begroeid terrein is uitgebreid.
Met ontzaggelijk veel moeite en overleg zijn de zandverstuivingen thans vastgelegd, is de bebosssching vrijwel voltooid, vindt men er hier en daar een stuk grasland, en zelfs een complex bouwland temidden van de bosschen en heuvels, waaroverheen op sommige plekken, en langs de vroegere schapendriften, de gezaaide en gepote boomen zich vrij hebben voortgeplant, nu de schapen er niet meer zijn, om alle jonge spruitjes weg te grazen van de heidevelden. Een mooi en romantisch landgoed is er ontstaan over deze groote uitgestrektheid, waar ’s zomers dan ook geregeld de jeugd uit de steden komt kampeeren.
De eigenaar exploiteert zijn bezitting echter voor den verkoop van het hout. Om dit te vervoeren, zijn er een menigte zandwegen aangelegd. En dat de ontginning van deze woeste gronden loonend is geworden, blijkt wel, als men weet, dat daar in één gunstig jaar alleen voor f. 60.000 aan boomstammen verkocht is.
Mr. Van Daalen heeft nu de voleinding van het werk en de omstandigheid dat de boschbaas Smit daar juist een kwart eeuw dezen arbeid geleid heeft, willen vieren door het oprichten van een rustiek gedenkteeken op een der bekoorlijkste plekken van Berkenheuvel. Voor de onthulling hiervan waren heden eenige gasten uitgenodigd, onder wie de commissaris der Koningin in Drenthe, leden van Gedeputeerde Staten, de directeur van het Staatsboschbedrijf, bestuursleden van de Maatschappij van Weldadigheid, Natuurmonumenten, den A.N.W.B. en plaatselijke autoriteiten behoorden.
In zijn feestrede beklaagde de heer Van Daalen zich over zijns inziens te hoogen aanslag in de belastingen voor zijn bosschbedrijf en over gebrek aan medewerking van sommige besturen bij de exploitatie hiervan.
Er zou een ommegang worden gemaakt ten deele op wagens, tot aan den nieuwen uitkijktoren, die een uitzicht geeft over deze bekoorlijkste en winstgevende landstreek, waar vroeger niet veel anders was dan een barre zandzee en het dorre heideveld.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Boschbaas Harm Smit is op 11 december 1867 in Noordwolde in de gemeente Weststellingwerf geboren als zoon van Wolter Smit en Gezina Catharina Vogelzang. Hij was dus geen Noor, maar Noordwoldiger van geboorte. Harm Smit is op 11 oktober 1944 in Deever overleden. Harm Smit, die toen nog boerenknecht was, trouwde op 15 mei 1891 in Dwingel met Jacoba Monis, beroep: dienstmeid. Jacoba Monis is geboren op 6 oktober 1863 in Uffelte als dochter van een onbekende vader en Grietje Monis. Jacoba Monis overleed op 15 februari 1956 in Deever.
Hun dochter Gezina Catharina Smit, geboren op 7 april 1895 op Kalter’n, trouwde op 25 april 1919 met de uit Eernewoude afkomstige landbouwer Klaas Marcus Balsma, die in de Tweede Wereldoorlog een beruchte N.S.B.’er was in de gemiente Deever.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 17 mei 2023.

Abracadabra-371

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Deever, Klaas Marcus Balsma, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Ut monement op Baark’nheuvel in de oorlog

Op de bijgaand afgebeelde ansichtkaart is het uit 1925 daterende monument op Berkenheuvel te zien. De kaart is op 17 augustus 1942 verstuurd vanuit Deever. Het is de redactie van ut Deevers Archief niet helemaal gelukt de naam tot wie het bericht is gericht en de naam van de verstuurders te ontletteren. In de navolgende weergegeven tekst op de achterkant van de ansichtkaart waren enige woorden ook onletterbaar voor de redactie.

Den Weledel Geboren Heer W. Leeman, Statenweg 156 B, Rotterdam

Diever, 17 augustus 1942
Allerliefste …,
We zitten hier in een boerderij en hebben het fijn.
De bosschen zijn hier prachtig en heel wild, met herten, termietenheuvels en adders en allerlei soorten paddestoelen en vreemde insecten.
Gaat het bij jullie goed ? De laatste keer dat m’n vader bij jullie was, liet een en ander zich beroerd aanzien hè ?
Groet ook … lieven … en wees zelf stevig het pootje gedrukt.
… … … …

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart was in de Tweede Wereldoorlog te koop in de winkel van de Coöperatieve Bakkerij en Winkelvereniging ‘Samenwerking’ an de Heufdstroate in Deever. Het bedrijf Lera was de uitgever van deze ansichtkaart.
Blijkbaar behoorde op vacantie gaan in Nederland en dan met name in Deever ten tijde van de Tweede Wereldoorlog nog steeds tot de mogelijkheden. Maar bij welke boer vierden de verstuurders van deze ansichtkaart hun vacantie ?

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Langs de Wapserweg bee ut Addervene in 1891

De redactie van ut Deevers Archief mocht van wijlen Albertus (Bert) Doorman aan het einde van de vorige eeuw van enige door zijn grootvader mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom op Berkenheuvel gemaakte foto’s een scan maken. Opnieuw, maar nu posthuum, hartelijk dank daarvoor.
Mr. Albertus Christiaan van Daalen kocht in 1890 het landgoed Berkenheuvel, een landgoed van 700 ha in de gemiente Deever. Hij maakte de hier afgebeelde foto op Berkenheuvel.
De tekst bij deze foto in zijn fotoalbum luidt als volgt: Langs Wapserweg bij Adderveen in 1891.
De redactie van ut Deevers Archief kent van het landgoed Berkenheuvel vooralsnog geen oudere bosgezichten dan deze.
Wel is nu enig lastig uitzoekwerk ontstaan, want op de wandelkaart van het landgoed Berkenheuvel uit 1936 is bij het Adderveen geen Wapserweg te vinden, wel Adderveenweg en Jacobaweg. Wie weet waar de Wapserweg lag ? In elk geval in heuvelachtig terrein.
De redactie heeft op een stukje topografische kaart uit 1881 het gebied rond het Adderveen rood gemarkeerd, zie de bijgevoegde afbeelding.

Reactie van Marten Wouwenaar van 16 februari 2016 
De achterkleinzoon van boschbaas Marten Wouwenaar gaf in zijn reactie aan waar volgens hem de Wapserweg ligt of moet hebben gelegen. Deze reactie is verwerkt in het bericht Achterkleinzoon van Marten Wouwenaar reageert.

Reactie van Peter Haveman van 15 augustus 2017
Het Adderveen ligt tegenover het boshuis van roofvogelkenner Rob Bijlsma, aan het zandpad met de naam Doldersummerweg, vroeger Wapserweg.

Abracadabra-1603

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Bosgesigte, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

Achterkleinzoon van Marten Wouwenaar reageert

De redactie van ut Deevers Archief publiceerde in 2016 de eerste versie van het bericht Langs de Wapserweg bij het Adderveen in 1891. In het betreffende bericht schreef de redactie:
Wel is nu enig lastig uitzoekwerk ontstaan, want op de wandelkaart van het landgoed Berkenheuvel uit 1936 is bij het Adderveen geen Wapserweg te vinden, wel Adderveenweg en Jacobaweg. Wie weet waar de Wapserweg lag ? In elk geval in heuvelachtig terrein.
Het was niet nodig uitzoekwerk te doen. Op 16 februari 2016 schreef de 70-jarige Marten Wouwenaar, nota bene een achterkleinzoon van Marten Wouwenaar, de eerste boschbaas van Berkenheuvel, de volgende reactie:
De Wapserweg staat wel op de kaart, die in 1946 is uitgegeven, maar dat heeft u misschien intussen ook al gevonden. Hij loopt van de Marten Wouwenaarweg naar Martenshoek. Nu ik dit toch schrijf: Bosbaas Marten Wouwenaar was mijn overgrootvader.
De redactie van ut Deevers Archief is bijzonder verheugd dat zo veel mensen, die om de een of andere reden een band met de gemiente Deever hebben, de webstee van ut Deevers Archief bezoeken en steeds weer en meer blijven bezoeken.
De redactie roept alle bezoekers op vooral te reageren op alles wat in ut Deevers Archief wordt gepubliceerd.
Bijgaande afbeelding toont de in mei 1946 opnieuw uitgegeven wandelkaart van Berkenheuvel uit 1936.
Bij nadere beschouwing loopt de Wapserweg van de Boltsweg bij Martenshoek, ten oosten langs het Adderveen, dan de Doldersummerweg kruisend, tot in de Nul.

Abracadabra-1634

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Alle Deeversen, Landgoed Berkenheuvel, Marten Wouwenaar | Leave a comment

Vincent en Daniëlle holt van mekaèr

In de buurt van het Monument van mr. A.C. op Berkenheuvel staan beuken, die een bast hebben, die heel geschikt is om met een scherp mes (bijvoorbeeld een Kloezie) in te snijden. Zeker in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw kwam het nog wel voor dat verliefde stelletjes hun verkering ‘vereeuwigden’ in een houtsnede in een beuk. Vincent en Daniëlle. Twee namen met daartussen een met een pijl doorboord hart. De letters van de houtsnede worden door het groeien van de boom elk jaar iets groter en deze letters zijn door de jaren heen steeds slechter te lezen en zullen uiteindelijk vervagen.
De rodondendrons bij het Monument op Berkenheuvel bevinden zich in een verhoute en slecht onderhouden staat. Het lijkt alsof de zeer vele erfgenamen/nazaten van mr. A.C. in geen zestig jaar naar deze struiken hebben omgekeken. De redactie van ut Deevers Archief raadt de zeer vele erfgenamen/nazaten van mr. A.C aan deze hinderlijke struiken te verwijderen.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto op 25 april 2018 gemaakt. De rodondendrons bloeiden nog niet.
De afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in juli 1951 uitgegeven. In die tijd stonden geen rodondendrons bij het monument, zodat het monument van alle kanten goed was te zien.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Van Daalen in Bennekom en in Deever

In de Kostersteen, het orgaan van de Vereniging Oud-Bennekom, verscheen in nr. 58 van november 1996 het navolgende artikel ‘Van Daalen in Bennekom en Diever’. Het bestuur van deze historische vereniging was zo welwillend toestemming te geven voor publicatie van dit artikel in ut Deevers Archief. De redactie van ut Deevers Archief is het bestuur van de Vereniging Oud-Bennekom bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Het artikel draagt bij aan de geschiedschrijving over het landgoed Berkenheuvel. Het publiceren  van oude jaargangen van haar verenigingsorgaan in digitale vorm op haar webstee is een bijzonder goed initiatief van deze historische vereniging. Dat zou de heemkundige vereniging uut Deever ook ernstig in overweging moeten nemen. Wellicht een onderwerpje voor een aanstaande jaarvergadering ?

Aanleiding
Tijdens een recent bezoek aan het landgoed Berkenheuvel in de gemeente Diever (Dr), eigendom van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, vertelde de beheerder mij dat het bezit in 1970 was verkregen door aankoop van de familie Van Daalen. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Wie waren die Van Daalens en wat had hen tot de verwerving van ruim 1000 ha in midden Drenthe gebracht ?

Familiebeschrijving
Er bestaat een genealogie van de familie Van Daalen. die in 1925 geschreven is door de gepensioneerd generaal-majoor E.A.F. Blokhuis.  Uit deze publikatie ontleen ik het volgende.
De Van Daalens zijn afkomstig uit Brakel in de Bommelerwaard. De voor dit verhaal van belang zijnde tak van de familie is via Harderwijk in Wageningen en Bennekom terecht gekomen.

Herrnannus B. van Daalen (1782-1850)
Geboren te Harderwijk vestigde hij zich vóór l811 in Wageningen. Hij werkte daar als advocaat, notaris, stadssecretaris en houthandelaar. Hij was maatschappelijk zeer actief en genoot het nodige aanzien. Alleen de huidige Wageningse houthandelaar Daniëls heeft nog slechte herinneringen aan de man. In zijn familie is bekend dat zijn betovergrootvader in 1811-midden in de Franse Tijd- uit Wageningen moest vluchten, omdat Van Daalen hem van anti-Franse uitlatingen had beschuldigd. Hernannus van Daalen had vijftien kinderen uit drie huwelijken. Voor dit verhaal is zijn zoon Albertus van belang.

Albertus van Daalen (l8l2-1864)
Hij werd opgeleid voor de militaire dienst en trok in 1830 als achttienjarige cadet op tegen de Belgische opstandelingen. Te velde werd hij tot officier bevorderd. In 1842 nam hij ontslag uit het leger en vestigde zich in Bennekom, waar hij werkzaam was als Rijksontvanger. Hij werd lid van Gedeputeerde Staten van Gelderland en bevorderde de verbetering van de afwatering in de Gelderse Vallei. Bij de watersnoden van 1855 en l86l begeleidde hij Koning Willem III in het rampgebied en ontving hem in zijn huis te Bennekom. Dat huis Dorpzicht had hij in 1853 laten bouwen aan de weg naar Wageningen op de plaats waar nu het Bart van Elstplantsoen is.
Albert is twee maal getrouwd geweest. In beide gevallen met een gezuster Cau uit Zierikzee. De Cau’s waren een zeer gegoede familie, die veel hebben bijgedragen aan de welstand van de Van Daalens.
Albert bemoeide zich met allerlei bestuurlijke aangelegenheden in Bennekom, zoals de verkoop van de onontgonnen domeinen ten oosten van het dorp. Hij kreeg acht kinderen, waarvan alleen de jongste, Albertus Christiaan volwassen werd.

Albertus Christiaan van Daalen (1853-1939)
A.C. van Daalen studeerde rechten in Leiden, promoveerde in 1880 en vestigde zich in Arnhem. Daar was hij secretaris van de Militieraad en een ijveraar voor de bevordering van het toerisme naar Arnhem en omgeving.
Zo richtte hij de VVV in Arnhem op en nam het initiatief tot de aanleg van de weg Roozendaal-Beekhuizen-Heuven (langs de Posbank).
Albertus C. van Daalen trouwde in 1890 met Albertina Johanna Sichterman uit Groningen. Het echtpaar ging in zijn ouderlijk huis Dorpzicht wonen.
Uit het huwelijk werden vijf kinderen geboren, te weten: Albert Christiaan (189l), Antoinette (1893), Josephina Hermanna Johanna (1894). Christina Albertina (1896) en Mello (1897).
Josephina trouwde in l913 met Paul Carel Louis Doorman. Hun zoon Albert Christiaan werd in 1918 geboren en woont in Diever.

De familie Sichterman is verbonden met het gelijknamige patriciërshuis aan de Ossemarkt in Groningen. De voorvaderen van Albertina Johanna kwamen in de zeventiende eeuw als militairen naar Groningen. In 1716 moest Jan Albert Sichterman vluchten als gevolg van een duel met dodelijke afloop voor zijn tegenstander. Hij vertrok op een schip van de VOC naar Indië, waar hij carrière maakte onder andere als Directeur van Bengalen. In 1744 voer hij thuis als admiraal van de jaarlijkse retourvloot.
In Indië had hij een groot fortuin vergaard en een indrukwekkende inboedel verzameld. Bij zijn thuiskomst liet hij het Sichtermanhuis aan de Ossemarkt bouwen, dat in die tijd een ware bezienswaardigheid was in de stad en dat nog steeds een belangrijk monument in Groningen is.
Door de vorstelijke staat die hij voerde, werd Jan Albert wel ‘de Koning van Groningen’ genoemd. Of het ruimhartige beheer van zijn vermogen bij zijn overlijden in 1764 tot rijke erfgenamen geleid heeft, valt te betwijfelen.

Mr. A.C. van Daalen moet -als enig erfgenaam- bij zijn huwelijk in l890 een gefortuneerd man geweest zijn met veel maatschappelijke invloed en relaties. Hij was vele jaren Dijkgraaf van het polderdistrict Wageningen en Bennekom en voorzitter van de collegiën der Exonereerende Landen (de gezamenlijke waterschappen in de Gelderse vallei), die de Grebbedijk en de waterlossing via de ‘Rode Haan’ bij Veenendaal onderhielden.
Zijn welstand blijkt uit de aankoop in 1890 van Berkenheuvel, een landgoed van 700 ha in de gemeente Diever. De aankoop en ontginning van de Drentse markegronden (grond in gemeenschappelijk bezit van de bewoners) was omstreeks 1850 begonnen door Friese ondernemers.
De laatste van deze ontginners, mr. A.J. Hoekwater, verkocht Berkenheuvel aan Van Daalen. Volgens zijn kleinzoon, A.C. Doorman, die nu nog op een deel van het oorspronkelijk landgoed woont,  kocht Van Daalen het vooral voor de jacht, waarvan hij een groot liefhebber was.
Onder invloed van zijn vrouw, die tegen de jacht was, ging hij zich steeds meer op het beheer. de uitbreiding, ontginning en bebossing van het gebied richten. Ln 1925 was Berkenheuvel uitgebreid tot 1300 ha en waren er een tiental woningen op gebouwd.

Van Daalen voerde het beheer samen met een Dieverse bosbaas en bezocht zijn bezittingen regelmatig. Rond 1900 reisde hij met de trein van Ede naar Nijkerk om daar over te stappen naar Meppel. Daar werd hij per rijtuig opgehaald om de laatste twintig kilometer naar Diever af te leggen. Later kwam er een stoomtram. maar dan moest hij de laatste kilometers van Dieverbrug naar Berkenheuvel te voet afleggen. Volgens oude Dieversen waren er dan altijd wel jongens die een centje wilden verdienen met het dragen van zijn koffer. Van Daalen logeerde tijdens zijn verblijf in een bescheiden optrekje op het erf van de bosbaas. Later is het uitgebreid tot een chalet-achtig familiehuis.

Het spreekt vanzelf dat Van Daalen het landgoed op economische basis wilde exploiteren. Volgend Doorman vergde dit hoge investeringen, waar tegenover in de lange aanloopperiode slechts geringe opbrengsten stonden. In de jaren dertig is het zelfs gebeurd dat een deel van het Bennekomse bezit werd afgestoten om Berkenheuvel te kunnen financieren. Toch heeft Van Daalen veel bevrediging gevonden in zijn Drentse ontginning en hij liet anderen daarvan mee profiteren. Zo stelde hij ruimte beschikbaar voor studentenkampen, legde wegen aan en liet een zwembad voor de Dieverse bevolking maken.
Na het overlijden van A.C. van Daalen in 1939 heeft de familie de eigendommen in Bennekom verkocht. waaronder het huis Dorpzicht, Neder-Veluwe en de Hullenberg (met het koepeltje). De exploitatie van Berkenheuvel is voortgezet tot 1970, toen het in twee ongeveer gelijke delen verkocht werd aan Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Het gebied is een bezoek zeker waard. Het Handboek van Natuurmonumenten zegt er onder meer het volgende over: ‘Uitgestrekte oude grove dennenbossen op sterk geaccidenteerd stuifzand bepalen grotendeels het karakter van het terrein. Onder de licht doorlatende kronen hebben zich uitgebreide tapijten kraaiheide ontwikkeld, rijk aan mossen en korstmossen, plaatselijk met rode bosbes. Door deze altijd groene onderbegroeiing maakt het bos ook ’s winters een levendige indruk. Dit bostype wordt nergens in Nederland over een zo grote aaneengesloten oppervlakte aangetroffen’.

Ir. N.H.A. Greve

Literatuur
E. A. F. Blokhuis. Het Brakel-Harderwijksche geslacht Van Daalen.  1925, (niet in de handel).
Gerrit Breman. Alleen in het belang en ten behoeve van de gemeente Bennekom. De Kostersteen 54 (oktober 1995) en 55 (januari 1996).
Coevorder Courant, 8 januari 1993 (over Berkenheuvel).
Eigen Haard 51, l9 september 1925 (over Berkenheuvel).
C.A. Heitink. Ter dankbare herinnering aan Mr. A.C. van Daalen. De Kostersteen 22 (oktober l987).
De Kampioen (ANWB), 11 en 18 september 1925 (over Berkenheuvel).
Wiet Kuhne-van Diggelen, Jan Albert Sichterman, VOC-dienaar en ‘Koning’ van Groningen. Regio-project Groningen 1995. ISBN 90-5028-058-7.
A.C’. Zeven. Hermannus Bernardus van Daalen. Oud-Wageningen l5 (1987).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Albertus Christiaan van Daalen liet niet het zwembad ‘Dieverzand’ bouwen, de bevolking van Deever deed dat zelf in de Tweede Wereldoorlog. Zie de diverse artikelen in ut Deevers Archief over het zwembad Dieverzand.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

Un wandelkoate veur Bark’nheuvel uut 1936

In nummer 09/4 (december 2009) van Opraekelen, het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundugge vurening uut Deever, verscheen als gemakkelijke bladvulling (16 van de 32 bladzijden) het artikel ‘Een wandeling op het landgoed Berkenheuvel’. De samensteller van het artikel maakt terecht trots melding van het feit dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundugge vurening uut Deever, in het bezit is van een wandelkaart uit 1936, die is uitgegeven door de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van het Landgoed Berkenheuvel van eigenaar mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom.
De redactie van ut Deevers Archief prijst zich evenzeer gelukkig ook een exemplaar van deze wandelkaart, uitgegeven in mei 1936, in zijn archief te hebben (waar het aflopen van veilingen al niet goed voor is). De twee hier getoonde afbeeldingen betreffen de voorkant en de achterkant van de wandelkaart.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan deze twee digitale afbeeldingen hier kopiëren en kan dan zelf een scherpe afdruk van de wandelkaart maken en de op de achterkant van de kaart vermelde routes gaan wandelen.
Maar de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief moet niet te lang wachten met het willen gebruiken van deze kaart voor het lopen van een op de achterkant van deze kaart voorgestelde wandelroute of voor het lopen van een zelf bedachte wandelroute, want de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland, de huidige eigenaar van de helft van het landgoed Berkenheuvel, is overijverig bezig alle wegen in zijn gebied niet te behouden, wel te blokkeren, wel te barricaderen, wel te laten overwoekeren, niet meer te onderhouden, uit te wissen, om te ploegen, want het heeft er alle schijn van dat deze almachtige vereniging liever in het geheel geen mensen ziet rondlopen op zijn deel van het landgoed Berkenheuvel. En dit streven lijkt sterker te worden nu in het gebied zich een roedeltje exotische uitheemse eeuwenlang afwezige agressieve schapenverscheurende angstaanjagende wolven aan het vestigen is. Een roedeltje wolven van 2 tot 10 dieren heeft ongeveer 200 vierkante kilometer territorium nodig, dus in de Deeverse bos met een oppervlakte van zo’n 60 vierkante kilometer is ruimte voor een paar mini-roedeltjes van 2 tot 4 wolven. In de aangrenzende 60 vierkante kilometer weilanden zijn immers genoeg makkelijk bejaagbare schapen te vinden.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Landgoed Berkenheuvel, Toeristenindustrie | Leave a comment

Bee Garke Bakker in de Heufdstroate van Deever

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is bij foto 4, de oudst bekende zwart-wit foto van het gedeelte van de Heufdstroate van Deever, tussen het begin van de Kruusstroate en de brink, de volgende tekst vermeld.

4 – Diever – Hoofdstraat -1891
Dit is de oudste en de mooiste foto die ik tot nu toe ken van de Hoofdstraat. Het heeft zo te zien geregend en door het weerkaatsen van het zonlicht op de natte veldkeitjes in het plaveisel ligt de straat er op deze voorjaarsdag prachtig bij.
De maker van deze opname bij tegenlicht is mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom. In 1890 was hij eigenaar geworden van het landgoed Berkenheuvel. Vanaf dat jaar was hij regelmatig in Diever.
Griet Oost herinnerde zich dat in dit deel van de Hoofdstraat twee boerderijen met de voorgevel tegen elkaar hebben gestaan. Dit is inderdaad links op de foto te zien. Helaas zijn deze panden in 1914 als gevolg van blikseminslag verbrand. Griet Oost, die toen elf jaar was, wist van die dag nog het volgende:
Ja, ik weet het nog wel. Het moet op 30 mei zijn geweest. Toen was er een dikke onweersbui. We bleven thuis. We gingen niet naar school, omdat het zo’n heel zwaar onweer was. Later kwam de inspecteur op school. Die zag op de lijst dat ik en ook anderen die middag hadden verzuimd. Daar was hij kwaad om, want je mocht toch niet zonder geldige reden verzuimen…….
De linker boerderij was van Roelof Egberts Bennen. In de boerderij daaraan grenzend woonden bakker en boer Gerke Harms Mulder (Garke Bakker), Lammigje Klaster en hun zonen Harm, Hendrik en Jakob (Garke Bakker’s jongen).
In het rechter huis woonde de familie Harm Moes.
In het pand achter de leilinden bevonden zich het boerencafé van Willem Huiskes en de bakkerij van Jan Grit. Het gemeentebestuur had Willem Huiskes met ingang van 1 mei 1882 een tapvergunning verleend voor de woon- en de opkamer. Tussen de schoorstenen is nog net de punt van de toren te zien.
Op de achtergrond bevindt zich het gemeentehuis aan de brink.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Gerke Harms Mulder is geboren op 27 februari 1826 in Deever en is overleden op 30 maart 1897 in Deever. Hij was een zoon van Harm Times Mulder en Arentje Veldkamp.
Lammige Klaster is geboren op 2 oktober 1847 in Wittelte en is overleden op 24 juni 1931 in Deever in de ouderdom van 83 jaren. Zij was een dochter van boer Jacob Jans Klaster en Eltje Gerken Dolsma.
Boer en broodbakker Gerke Harms Mulder en Lammigje Klaster trouwden op 21 juli 1882 in Deever, toen was Gerke Harms Mulder 56 jaar en Lammigje Klaster 34 jaar.
Ze kregen drie kinderen: Harm is geboren op 19 november 1882 in Deever, Hendrik is geboren op 19 april 1884 in Deever en Jakob is geboren op 11 maart 1886 in Deever.

Roelof Egberts Bennen is geboren op 29 augustus 1821 in Deever en is overleden op 18 februari 1895 in Deever. Roelof Egberts Bennen was een zoon van Egbert Bennen en Hendrikje Wolters.
Roelof Egberts Bennen trouwde op 18 september 1861 op 40-jarige leeftijd met de 27-jarige Aaltje Mulder. Zij is geboren op 6 november 1833 in Deever en is overleden op 9 februari 1867 op 33-jarige leeftijd in Deever. Zij was een dochter van Klaas Tijmes Mulder en Jantje Hendriks Warries.
Roelof Egberts Bennen trouwde voor de tweede keer op 18 juni 1870 op 48-jarige leeftijd met de 39-jarige Grietje Timmer. Zij is op 31 december 1830 geboren in Beilen en is overleden op 12 mei 1891 in Deever. Zij was een dochter van Willem Timmer en Willemtje Bakker.
De zwart-wit foto is afkomstig uit een fotoalbum van de N.V. Berkenheuvel, dat wordt bewaard in het landhuis Berkenheuvel, het buitenhuis van de ondertussen zeer zeer vele nazaten van mr. Albertus Christiaan van Daalen, bij de Noorderesch van Deever. De redactie heeft in de jaren 2000-2008 enige keren een bezoek gebracht aan Albertus (Bert) Doorman, een kleinzoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen. Albertus (Bert) Doorman woonde in de bungalow Kontiki bij de Noorderesch aan
de Bosweg in Deever. De redactie mocht van hem een aantal foto’s uit dat album kopiëren, waaronder bijgaand afgebeelde foto. De redactie kreeg toestemming van Albertus (Bert) Doorman de gekopieerde foto’s met bronvermelding te gebruiken in berichten over het landgoed Berkenheuvel.
Op 9 april 2020 kreeg de redactie toestemming van de kunstenaar Ernest Mols bijgaande afbeelding van een door hem gemaakt en op 30 januari 2012 voltooid waterverfschilderij in ut Deevers Archief op te nemen. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Ernest Mols liet zich bij het maken van dit waterverfschilderij inspireren door bijgaande zwart-wit foto. Hij was zo vriendelijk een goede digitale afbeelding van zijn schilderij ter beschikking te stellen.
Bezoekers van ut Deevers Archief kunnen met Ernest Mols in contact treden via zijn telefoonnummer 0521-592005 of via de webstee van Kunstrondje Diever of via de Schilderskring Diever. Hij is bezig met de ontwikkeling van een eigen webstee.
De redactie heeft de kleurenfoto van het betreffende deel van de Heufdstroate van Deever gemaakt op 6 november 2019.
De zwart-wit foto is ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 451van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Kuunst, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

Ut naembröttie van de Greinsweg op Baark’nheuvel

Het lijkt de redactie van ut Deevers Archief een echte uitdaging voor de vrijwilligers van de heemkundige vereniging uut Deever om bij elk van de oorspronkelijke wegen op het landgoed Berkenheuvel, uiteraard in samenwerking met de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten en het Staatboschbeheer, weer van die mooie witte kleine naambordjes met zwarte letters aan bomen te spijkeren.
En dan natuurlijk ook een naambordje plaatsen bij wegen die de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten al heeft laten overwoekeren door cultureluurnatuur.
Je mag van de Nederlandsche Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten toch wel bordjes aan bomen vastspijkeren ? Nestkastjes worden op het landgoed Berkenheuvel toch ook aan bomen vastgespijkerd ?
Laten we ons culturele erfgoed vooral behouden en de steeds meer verloren gegane en gaande namen van wegen op het landgoed Berkenheuvel aan de vergetelheid ontrukken.
Op bijgaande afbeelding op een ansichtkaart, die is uitgegeven in juli 1951, toen het landgoed Berkenheuvel nog eigendom was van de erven van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, is als voorbeeld het naambordje van de Grensweg bij de Hoekenbrink te zien.

Posted in Aarfgood, Albertus Christiaan van Daalen, Ansigtkoate, Bosgesigte, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

Dorspkrachten bouwen in 1942 mee aan Dieverzand

In het Drentsch Dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) verscheen op 30 juni 1942 het artikel ‘Gemeenschap bouwde een zwembad’ met als ondertitel ‘Rijk en arm, jong en oud hielp naar vermogen mee’.

DIEVER. Dat een juist opgevat gemeenschapsgevoel, zo als men dat op onze landelijke Drentsche dorpen zoo bij tijd en wijle nog eens mede kan maken, grootsche werken tot stand kan doen komen* is te Diever dezer dagen op overduidelijke Wijze gebleken.
Avond aan avond trok de mannelijke en vrouwelijke jeugd en ook de ouderen, gemeenschappelijken weg naar Zorgvlied op, om te verdwijnen in de bosschen van Berkenheuvel en spoedig kon men hier zien graven, spitten en kruien alsof hun bestaan er van afhing. Maar…. met al dat werken en zwoegen (en dat geheel vrijwillig) is Diever een belangrijke inrichting rijker geworden, die op a.s. Zaterdag officieel in gebruik gesteld zal kunnen worden. We bedoelen het natuur-zwembad „Het Dieverzand” gesticht door de bekende en actieve plaatselijke Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer. Het was in den loop van het vorig jaar, dat de plannen tot stichting van een zwembad vastere vorm gekregen hadden en zoo volgde na eenigen tijd de aanbesteding waarna de aannemer Boltje uit Heerenveen voor de V.V.V. aan den arbeid toog.
Door de eigenaar van Berkenheuvel was een mooi stuk grond in erfpacht te midden van de geurende dennen een kwartiertje loopen buiten het dorp en onmiddellijk gelegen aan den straatweg naar Zorgvlied, beschikbaar gesteld.
Met behulp van kleine boeren uit de omgeving werd begonnen, doch later rezen verschillende moeilijkheden en naar de bestuursleden ons verklaarden was de toestand wel eens zoo geweest, dat men van plan was er mee op te houden.
Tenslotte zat men vrijwel zonder werkkrachten en toen werd een beroep gedaan op de burgerij, die zich spontaan voor alle werk beschikbaar stelde, vanaf de burgemeester met diens echtgenoote tot den kleinsten arbeider toe.
Man en vrouw, jongens en meisjes alles werkte hier elken avond naarstig samen en ras zag men het groote werk groeien. De bassins werden uitgegraven, de dijk van 280 M. lengte met een hoogte van 1.80 M. en aan de voet breed 8 m. en aan de kruin 2 m. verrees gestadig tusschen de dennen. Vakmenschen waren bezig met het bouwen van een brug tusschen het ondiepe en midden-diepe bassin en met de kleedgelegenheden. De kleedkamertjes zijn alle z.g.n. wisselcabines en bevinden zich ter weerszijden van een aardige hoofdingang met vertrekken voor badmeester en badjuffrouw. Verder werden de noodige toiletteri opgetrokken. Schilders legden tijdens ons bezoek hieraan de laatste hand. Verder was men nog doende om de afrasteringen uit te zetten, die door de burgerij en schooljeugd zouden worden opgesteld.
Een goede Indruk kregen we van de uitstekende aanleg van dit waarlijke natuurbad, dat drie bassins zal hebben, nl. een ondiep van 15 bij 35 Mm.; een middendiep van 25 bij 35 M. varieerende in diepte van 1.40 tot 1,75 M. en een evengroot diep bassin met een diepte van 2,80 M.
De afvoer van het water geschiedt eveneens door een slootenstelsel. De bodem van bad en omgeving is van een harde leemsamenstelling met mooie zandlaag. Nog moest er veel gebeuren toen we ter plaatse waren, doch tegen komende Zaterdag zal deze inrichting haar poorten kunnen openen en heeft de gemeente Diever door goede burgerzin er een bijzondere attractie voor de vreemdelingen, die deze schoone omgeving zullen bezoeken, bij gekregen.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De eigenaar van het landgoed Berkenheuvel was mr. Albert Christiaan van Daalen uit Bennekom bij Wageningen.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Bosweg, Deever, Dorpskracht, Landgoed Berkenheuvel, Swömbad Deeverse Saand | Leave a comment