Mann’n uut Deever dood in de slag bee Damiate

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 31 december 2007 verscheen het navolgende artikel van Lammert Huizing over mannen uit Deever die de dood vonden in de slag bij Damiate. De redactie verwijst volledigheidshalve voor meer gegevens naar een bladzijde in de online-ecyclopedie Wikipedia. Voor wat deze gegevens waard zijn.
De redactie van het Deevers Archief heeft de tekst van Lammert Huizing overgezet in het Deevers, teneinde actief een bijdrage te leveren aan het behouden en het verspreiden van het Deevers. De redactie houdt zich aanbevolen voor verbeteringen in deze vertaling. Wellicht zijn de organisatoren van de activiteit ‘verdieverderderen um de stamtoafel’ bereid te reageren. Samen weten we meer.

In ’t veurjoar van 1217 was hee te gaast in ’t klooster van Rune: Thomas Olivier, kanunnik van Keulen. Van kaarspel tot kaarspel reisde hee deur ’t olde laand um manluu te waar’m veur ’n tocht hen ’t Hillige Graf. Ok in Deever haar hee espreuk’n. Priester Adolf haar hum leever ’t woord ontzegd. Hee wus, dat de proat van de kanunnik onrust zul breng’n in de huusen en in de noaberschopp’n. Gieniene sul weg will’n, Moar lichtkaans waar’n ‘r knecht’n en keuters bedaacht op meer vreeigheid en longernd naar aomtuur, die de dringende oproep tot kruusvoart neet söll’n weerstoan.
Olivier haar hum opewönn’n, Sien naarms kleuven mit gebalde voest’n deur de roemte, sien vuurrooie kop, sien oversloande stemme: ’t was as of hee doende was, hier in Deever, um sölf ’t Hillige Graf van de Saracenen te bevrijden. Onbeweug’n leut ’t volk in Deever ’t geweld over heur hen goan. See pruufd’n niks van de mystieke geestdrift um mit te trekk’n in ’t grote leger hen Jeruzalem.
Priester Adolf heroasemde. Hee was bliede doe Thomas Olivier ofreisde. Allennig een wonder zul nog sien meins’n op kruusvoart kunn’n kreeg’n.
Priester Adolf twiefelde. Al hiel wat moand’n gleufde hee neet meer in de wezenlieke anwesigheid van Jesus Christus in ’t Hillig Sacrament. Hiele naacht’n laag hee doarover wakker. Hee bidde um ’n visioen um so kloarheid te krieg’n.
De sundag doarop, Adolf stön an ’t altaar. Manluu en vrouwluu vuld’n de kaarke van Sint Pancras. Manluu uut Deever, moar ok uut de noaberschopp’n van ’t kaarspel tot an Dwingel toe. De misse, ’t hillig offer, wödde deur heur allemoale mit beleefd. Spanning was ‘r doe de priester de hostie umhoge heef. Hee söl so ’t Agnus Dei insett’n. Moar de haa’n van de priester blee’m umhoge. See trild’n. Sie oog’n stoard’n verstrakt noar ’t witte ‘lichem’ van de Heer. Een visoen ? Een merèkel ? De Maagd, mit op heur schoot ’t Kiend, saag hee in ’t midd’n van de hostie. Mit trillende vingers dreede hee ’t hillige veurwaarp. An de aandere kaante keek ’n loam, ’t Agnus Dei, hum an. Een wonder van de Allerheugste um hum, de twiefelaar, tot geleuf te breng’n ?  Sien harte bonkte en ’t blood trök weg uut sien gesichte. Hee zwiebelde en wol de altoardeenst op slag stopp’m. De parochioan’n vönn’n dat ’t wat gebeurde, dat see nooit weer sull’n mitmaek’n.
Adolf leut de naarms zakk’n. Een brokke in de keel belette hum um ’t Agnus Dei in te sett’n. Troan’n vuld’n sien oog’n. ‘Deur de genade van God he’k now wissigheid’, verkundigde hee. Hee vertöl under troan’n over ’t merèkel, dat net was passeerd. ’t Volk luusterde annedoan. Wat Thomas Olivier neet edoan kön kreeg’n, gebeurde now. Viefteg man besleut’n um ter ere van ’t Hillig Sacrament ’t kruus op te nee’m en as kruusvaerder hen ’t oost’n te trekk’n. In de meimoand reisden see of. Priester Adolf gaaf heur sien seeg’n doe see veur de laeste keer in de kaarke bee mekaer kwaa’m en doe see de brink aachter heur leut’n. Richting Friesland, woar see an de oevers van de Lauwers mit veule aandern heur söll’n inscheep’m.
Een vloot van tachtug boten veur of. In Engeland saag’n see Thomas Oliver weer. Tegaar veur’n see hen Portugal, woar ’t vecht’n begön teeg’n de Moren. In Rome wödde overwintert. See kwaa’m neet toe an ’t Hillige Graf. De mann’n uut Deever vönn’n de dood in de slag bee Damiate in Egypte.
Eerst was ‘r ongewisheid en laeter rouw in de parochie van Sint Pancras, doe as see niks meer heurd’n van heur manvolluk. Priester Adolf, die deur sien twiefel ’t merèkel haar operoep’m, twiefelde vanneis. Now an de echtheid van ’t visoen, woamit hee, ja hee, sien eig’n meins’n edree’m haar noar ’n verre dood.
Seu’m joar laeter wödde Thomas Olivier vumoord. Hee was op weg hen Grönning um vanneis meins’n bee mekaer te preek’n veur weer ’n kruustocht.
Ieuwenlang kwaa’m see op bedevoart, volk van dichtbee en van verens, um ’t merèkel van Deever te gedènk’n.

Abracadabra-1476

This entry was posted in Deever, Deevers, Lammert Huizing. Bookmark the permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *