Un inekleude ansichtkoate van de kaarke an de brink

Boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever gaf in januari 1975 het boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder uit. Op bladzijde 94 – een afbeelding van deze bladzijde moet nog worden toegevoegd aan dit bericht – is een afbeelding van een oude ansichtkaart van de kaarke an de brink van Deever met de volgende tekst opgenomen. 

De Nederlands Hervormde Kerk
De aan Sint Pancratius gewijde en in Romaanse vorm gebouwde kerk staat hier nog verscholen tussen hoog geboomte.
Hoeveel kinderen zouden om deze aloude kerk wel hebben gespeeld, geravot, geknikkerd, verstoppertje gespeeld achter de pilaren, enzovoort ?
Veel oud-ingezetenen van Diever zullen hier nog dankbare jeugdherinneringen aan ophalen.
De boer met vork op de nek is mij niet bekend. Wellicht Aaldert ter Mast ?
Links zien wij nog even de afrastering van de brandkuil. Behoudens deze brandkuil dienden eveneens een kuil aan de weg naar Kalteren, de Doolhof en een kuil op het zogenaamde Bultien, ongeveer op de plaats waar nu het Groene Kruis-gebouw staat, om bij brand het bluswater te leveren. Niet te zien op deze foto is het zogenaamde baorhuussien (baarhuis) waar onder andere nog de zoon van klompenmaker Luier uit de Peperstraat lag opgebaard, die zich verdronken had in het Witteveen in ’t Oldendieverveld.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De kerk aan de brink van Deever was aan Sint Pancratius gewijd, nota bene toen deze een paar eeuwen geleden nog in gebruik was bij de rooms-katholieke geloofsgemeente van Deever. De hervormde geloofsgemeente van Deever doet sinds de heiligenbeeldenstorm niet meer aan heiligen, dus zeker ook niet meer aan Sint Pancratius en wil zeker niet ter kerke gaan in een gebouw die Pancratiuskerk wordt genoemd. Dus is het regelrechte onzin om het kerkgebouw nu nog te onpas Pancratiuskerk te noemen.
De redactie leeft in de veronderstelling dat vóór de Tweede Wereldoorlog in Deever meer braandkoel’n waren, dan de door Arend Mulder genoemde drie. De redactie zal proberen hier meer duidelijkheid over te verschaffen.
De geboren en getogen Deeverse Arend Mulder geeft aan dat het huidige Goene Kruis-gebouw an de Vlasstroate op ut Bultie staat.
De redactie heeft ut husie in de kaarketuun (de kaarkhof) van de kaarke an de brink niet zelf meer meegemaakt, maar het meest aannemelijk is dat het diende als stalling voor de brandspuit, vanwege ruimtegebrek in het oude gemeentehuis. Het zou best zo kunnen zijn geweest dat gestorven mensen daar in bepaalde gevallen ook tijdelijk werden opgebaard.
In het geval van de zoon van klompenmaker Johannes Leijer – door Arend Mulder abusievelijk Luier genoemd – kan het zo zijn geweest dat in het kleine huisje van Johannes Leijer te weinig ruimte was voor een lijkkist en daarom gebruik is gemaakt van ut husie in de kaarketuun.

In het eenvoudig uitgevoerde boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ kon natuurlijk niet de ingekleurde versie van de op bladzijde 94 getoonde ansichtkaart worden opgenomen  
De hier afgebeelde ingekleurde ansichtkaart van het kerkgebouw van de Nederlands hervormde geloofsgemeente in Deever en de gemeentelijke toren is in 1914 verstuurd. Deze ingekleurde ansichtkaart is een topstuk. Ech wè.
De gemeentelijke toren is vaag achter de vele kalende iepen te zien. De kaarketuun (de kaarkhof) was in die tijd gelukkig nog omringd deur glint’n. An de linkerkaante bint de glint’n van de braandkoele in de brink te seen. De boer die op de brink loopt draagt een vork op zijn nek.
De zwart-wit versie en de ingekleurde versie van deze prachtige ansichtkaart zijn omstreeks 1914 – inmiddels meer dan honderd jaar geleden – uitgegeven door boekhandel Hendrik ten Brink in Meppel (kaartnummer 211/2990). De redactie weet niet welke neringdoende in Deever deze kaart verkocht. De ingekleurde versie van deze ansichtkaart zal in de winkel duurder zijn geweest dan de zwart-wit versie van deze ansichtkaart.
De hier getoonde ansichtkaart is in 1914 gestuurd naar den heer G. Prins, Meester Schilder te Kuinre (de Kuunder) in Overijssel. De afzender was S. Prins, p/a G.S. Jonkman in Deever. Wat deed toch die S. Prins in Deever ? Was hij in de kost bij G.S. Jonkman ? Wie was toch die G.S. Jonkman ? Waar woonde toch die G.S. Jonkman in Deever ?
De postzegel op de ingekleurde ansichtkaart is op het postkantoor van Deever voorzien van een grootrondstempel. Deze werd op de Nederlandse postkantoren gebruikt na het kleinrondstempel, maar vóór de ingebruikname van het balkstempel. Een ansichtkaart die voorzien is van een gave postzegel en een grootrondstempel (uitgave 12 december 1900) heeft een grotere verzamelwaarde, dan een verstuurde ansichtkaart zonder dat stempel. Een ansichtkaart met een gave postzegel heeft echter een nog grotere verzamelwaarde als het grootrondstempel van een plaats op een ansichtkaart uit die plaats staat. En dat is bij de hier afgebeelde ansichtkaart het geval.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto op 6 november 2019 gemaakt.

This entry was posted in Ansichtkoate, Brink, Kaarke an de brink, Topstuk. Bookmark the permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *