Category Archives: Klaas Kleine

Bee toer’n höl ik ee’m un natte lappe um mien kop

In zijn publicatie 99 Krabbels, de laatste van het millennium schreef Klaas Kleine op bladzijde 97 een klein maar fijn portret van boer Geert Dolsma uut de Aagterstroate in Deever. Hij schreef het in zijn eigen Klaas-Kleine-dialect. Ter lering ende vermaak heeft de redactie van ut Deevers Archief Klaas Kleine’s portret van Geert Dolsma vertaald naar ut Deevers en van de weeromstuit ook naar het Nederlands.   

Zwarte Geert 

Geert Dolsma, “Zwarte Geert” nuumden ze hum ook wel. Hij woonde an de Achterstraote. Zien bijname kreeg hij misschien wel, umdat hij mit wassen niet al te krek keek. Ting mij meuk hij der achil gien geheim van.”Och, Klaas, bij toeren hol ik mee wel ies een natte lappe um de kop en dan vien ik het wel weer goed.”

Mit zien va en moe woonde hij. Geert was niet etrouwd. Hoewel, hij hef het kort an had ! Een dag veur de tied wördde het huwelijk of ebloazen. Eerst kwaamp zien va uut’e tied en later zien moe. Toen was hij dus allent. Het wark op zien boerderij, zien eigen wasse doen, zien eigen pot kaoken. Ik kwame hum wel ies aover ’t mat as hij ’s aovends zat te eten. Een barg eerpels van wonder en geweld en een best stuk vleis derbij. Zien onofscheidelijke pette, daor toefen haor deur de gaten steuken. huld hij der bij op. Zien hond, een bouvier, stun ondertied te bedeln en kreeg ook of en toe wat.  De katten, ik wete niet hoeveule, waren der ook bij. Zij leupen aover de taofel en Geert had er gien bezwaor tegen.

Dat wassen, daor mankeerde dus nog wel wat an. Geert was evenwel op de goeie weg. Hij meuk een badkamer. Op de dele, in een hoek ting de middenmure, metselde hij eigenhandig een vertrekke van 2,5 bij 2,5 meter. Langes een strotouw. Mar zien bouvier leup algedurig um hum toe en haokte dan mit zien gesjouw het touw los. Geert was het op ’t ende zat en zee: “Vut mit dat touw.” De rest hef hij op ’t oge metseld. Ook de vloere is uut de lösse polse an elegd. Mit de batse ! Toen Geert een maol in Zwolle van de markt terogge kwamp en hij een paar borrels achter de knopen hadde. hef ien of aandere Zwolse loodgieter hum een badkupe an esmeerd. Blauw ! En ook een blauwe wastaofel. Het is allemaol op stee ekomen. ik heb hum of en toe hölpen um de lillukste bochels wat vlak te maken. Een tweedehaands boiler der bij ekocht, 50 liter, niks teveule, en de inrichting was kompleet. Het zwaorste karwei kwam evengoed nog. Geert mus mit hangende pooties hen de Gemiente, want hij was niet anesleuten op het riool. Al jaoren had hij het verpoft um rioolrechten te betalen.

Geert is nooit in zien bad ewest. Op een aovend heb ik de koffiepot mit hum leeg edrunken en bin op huus an egaone. Geert gunk hen bedde. En wödde niet weer wakker.

De redactie van ut Deevers Archief heeft de Deeverse versie van Klaas Kleine’s portret van Geert Dolsma opgenomen voor de echte Deevers pratende Deeversen, voor de Deeversen die het Deevers niet meer van hun ouders mochten praten, en voor de uit het rijke westen des lands afkomstige inwoners van de gemiente Deever, die werk maken van het leren praten en lezen van ut Deevers. 

Swatte Geert
Geert Dolsma, “Swatte Geert” nuumd’n see hum ok wè. Hee woonde an de Aagterstroate. Sien beenème kreeg hee misschien wè, umdat hee mit wass’n neet al te krek keek. Teeg’n mee meuk he ur agin gien geheim van.
“Och, Klaas, bee toer’n hol ik mee wel ies een natte lappe um de kop en dan vien ik ut wè wièr good.”

Mit sien vè en mow woonde hee. Geert was neet etraut. Alhoewè, hee hef ut köt an ehad. Iene dag veur de tied wödde de trouwereeje of ebloas’n. Ièst kwaamp sien vè uut de tieden lèter sien mow. Toen was hee allent. Ut waark op sien boerdereeje, sien eig’n wasse doon, sie eig’n pot kook’n. Ik kwam wel ies bee hum over de matte as hee oam’s saat te eet’n. Un baarg ièpels van wonder en geweld en un best stuk vleis urbee. Sien onofscheidelukke pette, woar toef’n hoar deur de gèèt’n steuk’n, hölt hee ur bee op. Sien hond, un bouvier, stun ondertied te bedel’n n kreeg ok of en toe wat. De katt’n, ik wete neet hoeveule, waar’n ur ok bee. See leup’m over de toafel en Geert haar ur gien beswoar teeg’n.

Dat wass’n, doar mankiède dus nog wè wat an. Geert was ee’mwè op de goeie weg. Hee meuk un badkèmer. Op de dele, in un hook teeg’n de midd’nmure, metselde hee eig’nhaandug un vurtrek van 2,5 bee 2,5 meter. Langes un strotouw. Moar sien bouvier leup algedurig um hum toe en hoakte dan mit sien gesjouw ut touw lös. Geert was ut op ut ende sat en see: “Vut mit dat touw.” De rest hef hee op ut oge emetseld. Ok de vloere is uut de lösse polse an elegd. Mit de batse ! Toen Geert een kièr van de maarkt uut Zwolle wièr kwaamp en hee un pèèr borrels aagter de knoop’m haar, hef ien of aandere Zwolse loodgieter hum un badkupe an esmièd. Blauw ! En ok un blauwe wastoafel. Ut is allemoale op sien stee ekoo’m. Ik heb hum of en toe ehölp’m um de lilluktste bochels wat vlak te mèèk’n. Un tweedehaans boiler ur bee ekocht, 50 liter, niks teveule, en de inrichting was kompleet. Ut swoarste karwei kwaamp ee’mgood nog. Geert mus mit hangde pooties hen de Gemiente, want hee was neet an esleut’n op ut riool. Al joar’n haar hee ut vupoft um rioolrecht’n te betèèl’n.

Geert is nooit in sien bad ewest. Op un oam’d heb ik de koffiepot mit hum leeg edrunk’n en bin op huus an egoane. Geert gunk hen bedde. En wödde neet wièr wakker.

De redactie heeft de Nederlandse versie van Klaas Kleine’s portret van Geert Dolsma opgenomen voor de echte Deevers pratende Deeversen, die ook wel eens wat in het Nederlands willen lezen,, voor de Deeversen die het Deevers niet meer van hun ouders mochten praten en ter ondersteuning van de uit het rijke westen des lands afkomstige Drentenierders in de gemiente Deever, die ernstig werk maken van het leren praten en lezen van ut Deevers.

Zwarte Geert
Geert Dolsma, “Zwarte Geert”, noemden ze hem ook wel. Hij woonde aan de Achterstraat. Zijn bijnaam kreeg hij misschien wel, omdat hij het met zich wassen niet zo nauw nam. Tegen mij maakte hij daar helemaal geen geheim van.
“Och Klaas, zo nu en dan haal ik wel eens een natte lap over de kop en dan vind ik het wel weer goed.”

Hij woonde met zijn vader en moeder. Geert was niet getrouwd. Hoewel het hem bijna wel is overkomen. Een dag eerder werd het huwelijk afgeblazen. Eerst overleed zijn vader en later zijn moeder. Toen was hij dus alleen. Het werk op zijn boerderij, zijn eigen was doen, zijn eigen potje koken. Ik kwam wel eens bij hem over de vloer als hij ’s avonds zat te eten. Een berg aardappels van wonder en geweld en een best stuk vlees erbij. Zijn onafscheidelijke pet, waar door de gaten lokken haar staken, hield hij op. Zijn hond, een bouvier, stond ondertussen te bedelen en kreeg af en toe ook wat. De katten, ik weet niet hoeveel, waren daar ook bij. Ze liepen over de tafel en Geert had daar geen bezwaar tegen.

Dat wassen, daar mankeerde dus nog wel wat aan. Geert was evenwel op de goeie weg. Hij maakte een badkamer. Op de deel, in een hoek van de middenmuur, metselde hij eigenhandig een vertrek van 2,5 bij 2,5 meter. Langs een strotouw. Maar zijn bouvier liep voortdurend om hem heen en haakte dan met zijn gesjouw het touw los. Geert was het op een gegeven moment zat en zei: “Weg met dat touw.” De rest heeft hij op het oog gemetseld. Ook de vloer is uit de losse pols aangelegd. Mit de batse ! Toen Geert op een keer van de markt uit Zwolle terug kwam en hij een paar borrels achter de knopen had, had een of andere Zwolse loodgieter hem een badkuip aangesmeerd. Blauw ! En ook een blauwe wastafel. Het is allemaal goed gekomen. Ik heb hem af en toe geholpen om de ergste bochels wat vlak te maken. Een tweedehands boiler erbij gekocht, 50 liter, niks teveel, en de inrichting was compleet. Het zwaarste karwei moest nog komen. Geert moest met hangende pootjes naar de Gemeente, want hij was niet aangesloten op het riool. Al jaren had hij nagelaten rioolrechten te betalen.

Geert is nooit in zijn bad geweest. Op en avond heb ik met hem de koffiepot leeggedronken en ben ik naar huis gegaan. Geert ging naar bed. En werd niet weer wakker.

Afbeelding 1
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de boerderij van Swatte Geert an de Aagterstroate in Deever gemaakt op vrijdag 19 november 1921.

Posted in Aagterstroate, Alle Deeversen, Deevers, Klaas Kleine | Leave a comment

Ik wete ok neet of mien Engsels wè so good was

In ut Deeverse Blattie (Weekblad voor Diever en Omstreken) van 28 oktober 1999 verscheen een ‘Kleine Krabbel’ van alleskunner Klaas Kleine. Zie de bijgevoegde afbeelding. Deze ‘Kleine Krabbel’ is opgenomen in zijn bundel 99 Krabbels, de laatste van het milennium.

“Do you speak English ?” Een paar weken terogge reup een manskerel mij dat toe. Tussen de middag. Ik hadde krek ien les evolgd van de Engelse cursus en wieder mien levenslaank wat Engelse woordties op edaone in allerhaande situaties. Mien vrouw steuk de ondeude en die zee: “Gao ie der mar even hen, ie leert jao Engels.” Een lillijke streek vanzölf, mar ik leute mij niet kennen.
Ikke op die man óf. Hee bleek Canadees te wezen en hij zöchte het graf van zien moe. Hij wol de weg hen het karkhof weten. Wieder was er gien meinze op de straote dud gieniene luusterde mit. Ik tröffe het, de man had veule geduld. Eeven diep zuchten en daor en daor steuk ik van wal: “You got at the end of this street and than the way on your left hand. Than, by the water with ducks, are there three ways. Than you go the most right way. At your left hand you see a path to a low hill. That’s the cemetery.
Dat was ter uut ! En hij begreep mij ! Dat meuk mij driester en ik kraomde der ook nog uut: “Come back please.” Even mus hij naodenken, mar ok dat moppie gunk er in as koeke. De name van zien moe wus hij niet zo rap op te lepeln. Mar even bladderen in zien notitieboekie bracht hum op “Boverhof”.
“What is “krek””, wol hee nog weten. Ja, toen mus ik even naodenken. “That’s ‘right'”, wus ik bij ’t uutende. Wat gaf het ook. Het belangriekste was dat de man bij het graf van zien moe komen zul, op het Dieverse karkhof. Ik wete ok niet of mien Engsels wel zo goed was. Ie zult het wel even goed naokieken, deink ik. Mar ie koomt er nooit achter hoe ik het uut espreuken heb en hoe ik heb staon stunteln um een beetie goeie woorden te vienden. En nao iene les op de Engelse cursus maj ook niet van mijn verwachten da’k ter veule van trechte brenge. Nog een geluk da’k  in de loop van de jaoren hier en daor een paar van die woordties op epikt hebbe. Een kleine twintig lessen he’k veur de boeg. Op ’t ende zal ik een Canadees vlot de weg hen het graf van zien moe wiezen kunnen in onberispelijk Engels.
“Thank you very much”, zee de Canadees en kuierde wieder.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Alleskunner Klaas Kleine situeert zijn ‘Kleine Krabbel’ eind september 1999 of begin oktober 1999. De Canadees noemde Boverhof als de achternaam van zijn moeder.
Dat zou Roelofje Boverhof kunnen zijn.
Zij is geboren op 16 oktober 1853 in De Wijk. Zij is overleden op 26 april 1922 in Assen.
Zij trouwde op 1 mei 1880 in Deever met IJnze van der Klei.
Hij is geboren 25 augustus 1856 in Boijl. Hij is overleden op 25 mei 1933 in Vries.
Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Het echtpaar kreeg de volgende kinderen:
Roelofje van der Klei, zij is geboren op 25 april 1881 in Deever, zij is overleden op 25 september 1884 in Deever;
Jacob van der Klei, hij is geboren op 6 december 1882 in Deever, hij is overleden op 8 februari 1965 in Amsterdam;
Roelofje van der Klei, zij is geboren op 10 juni 1886 in Deever, zij is overleden in 1974;
Piet van der Klei, hij is geboren op 16 mei 1889 in Deever, hij is overleden op 18 oktober 1890 in Deever;
Trijntje Pieterdina van der Klei, zij is geboren op 20 februari 1894 in Deever, zij is overleden in 1975;
Jacoba Henderica van der Klei, zij is geboren op 7 augustus 1896 in Veenhuizen, zij is overleden op 3 januari 1974 in Muntendam.

Alleskunner Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene en is veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever. Hij kocht op 14 oktober 1966 het huis op de hoek van de Peperstraat en de Kleine Peperstraat voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman. Hij verbouwde en breidde het huis uit. In het huis aan de Peperstraat vestigde hij een smederij.

De enige niet jong overleden zoon van Roelofje Boverhof is Jacob van der Klei. Hij trouwde op 20 september 1911 in Loosduinen met Maria Tonnon. Hij is overleden op 8 februari 1965 in Amsterdam. Dus de Canadees die in 1999 zocht naar het graf van zijn moeder met de achternaam Boverhof was in elk geval niet Jacob van der Klei.

Dus de redactie moet nu, onder de aanname dat alleskunner Klaas Kleine zijn kleine krabbel op feiten heeft gebaseerd, op zoek naar een andere moeder Boverhof, die een zoon had die naar Canada is geëmigreerd.

Zou de Canadees een zoon van Wolter Oost (geboren op 24 januari 1917, overleden op 19 september 1982) en Hendrikje Boverhof (geboren op 5 februari 1916, overleden op 12 oktober 1998) kunnen zijn ? Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hadden zij een zoon die is geëmigreerd naar Canada ? 

Posted in Klaas Kleine | Leave a comment

Veur wie in de gemiente Deever de klokk’n luut

Uit de nalatenschap van de heer Hendrik Onstee, die schoolmeester in Wapse en Zorgvlied was, is het volgende artikel afkomstig. Uit zijn nagelaten aantekeningen kon helaas niet worden opgemaakt welke bronnen hij voor dit artikel heeft geraadpleegd. De redactie heeft het vermoeden dat het een document uit het kerkelijke of het gemeentelijke archief betreft.
Het artikel werd de redactie ter beschikking gesteld door wijlen Hendrik Onstee uit Vledder, de zoon van Hendrik Onstee. 
Het artikel sluit mooi aan bij wat dorpsfiguur Jan Hessels in nummer 99/3 van Opraekelen, het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, in het artikel ‘Naoberhulp bij geboorte, ziekte en overlijden’ schrijft over het luiden van de klokken.

Bij overlijdensaangiften
Dit ging tot 1943 als volgt. De aangevers van een overlijden gingen eerst naar het gemeentehuis voor het doen van de aangifte en daarna gingen ze naar de kerk voor het ver luiden. Dan was een veel gestelde vraag op het dorp: ‘Wie zul ‘r verlut weed’n ?’.
Bij het overlijden van een man werd met de grote klok driemaal geklept, dat wil zeggen er werd drie keer geslagen met de klepel. Daarna werd met beide klokken enige tijd geluid.
Bij het overlijden van een vrouw of een kind werd met de kleine klok drie keer geklept. Daarna werd met beide klokken enige tijd geluid.
Heel vroeger kende men nog een derde wijze van verluiden. Die werd toegepast bij het overlijden van een kraamvrouw. Er werd dan drie keer geklept met de kleine klok en daarna enige tijd met beide klokken. Dit kleppen en luiden werd daarna nog twee keer herhaald.
Het drie keer kleppen en luiden bij al deze gevallen was bedoeld om het geloof in de heilige Drie-eenheid (God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest) aan te geven.
Sedert 1946 wordt bij overlijdensaangiften, zowel bij mannen als bij vrouwen en kinderen, gedurende korte tijd geluid met de klok. Vanaf die tijd werd niet meer geklept.

Bij begrafenissen, ongeacht de geloofsrichting van de overledenen
Eerder werd met beide klokken en nu wordt alleen met de grote klok geluid, voor zover het sterfhuis in het dorp Diever was gelegen, vanaf het moment dat de lijkstoet zich in beweging zet tot aan het ogenblik waarop de stoet weer bij het sterfhuis was teruggekeerd van het kerkhof.
Voor het geval het sterfhuis buiten het dorp Diever was gelegen, begon men te luiden vanaf het moment dat de lijkstoet de grens van het dorp Diever was genaderd tot aan het ogenblik waarop de lijkstoet de grens van het dorp Diever weer had bereikt.
Zodra op de dag van de begrafenis het graf gereed was, werd hiervan vroeger den volke kond gedaan door gedurende enige tijd met de grote klok te kleppen.

Bij openbare verkopingen en boelgoeden
Bij dit soort gebeurtenissen op doordeweekse dagen werd tot 1943 ongeveer dertig maal geklept met de grote klok.

Bij brand
Vroeger werd zowel overdag als ’s nachts verluid, dat wil zeggen dat het luiden en kleppen werd afgewisseld om het volk op de noodzaak tot het verlenen van hulp bij brand te wijzen.

Bij het zoekraken van kinderen
Als er een kind zoek was, dan werd vroeger enige tijd geklept met de grote klok.

Bij het sneeuw ruimen
Als er sneeuw moest worden geruimd, dan werd vroeger enige tijd geklept met de grote klok.

Bij boerwerken
Als men moest gaan boerwerken (redactie: boerwerken is werkzaamheden verrichten voor de boerschap), dan werd vroeger enige tijd geklept met de grote klok.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft het artikel van Hendrik Onstee ook gepubliceerd in nummer 00/2 van Opraekelen, het blad van de heemkundige vereniging uut Deever. Toen de redactie besloot het artikel van Hendrik Onstee in Opraekelen te publiceren, was hij niet bekend met de inhoud van het in 1999 verschenen boekje ‘Het mirakel’ van Klaas Kleine. In dat boekje heeft Klaas Kleine het luiden van de klokken ook beschreven. Klaas Kleine baseerde zich daarbij op het artikel in de Meppeler Courant van 5 september 1955, getiteld ‘Diever – In en om de oude dingspilkerk’. De schrijver van dat artikel is vermoedelijk Jan Poortman.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de klok van de gemeentelijke toren aan de brink van Deever op 8 februari 2006 ’s avonds om 18.52 uur onder winterse omstandigheden gemaakt. Gelukkig was het die avond niet nodig enige tijd met de grote klok te kleppen; het had niet zo veel gesneeuwd.

Abracadabra-1608

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Klaas Kleine, Opraekelen, Toor'n an de brink | Leave a comment

De logtkièrl deu in Deever mit an de film Fanfare

In het Drents Letterkundig Tiedschrift Roet verscheen op 14 november 1991 de hier opgenomen kolom ‘Viefentwintig jaor’ van alleskunner Klaas Kleine uut Deever. Roet is een uitgave van de stichting Het Drentse Boek. In de kolom ‘Viefentwintig jaor’ haalt Klaas Kleine enige herinneringen op over zijn eerste vijfentwintig jaren an de Peperstroate in Deever. De kolom ‘Viefentwintig jaor’ is in het najaar van 2002 ook opgenomen in het Roet-themanummer ‘Klaas Kleine: Wij weegt niks, ’t is de eerde die oens trekt’.

Viefentwintig jaor
Ik heb wat te vieren volk. Ofgeleupen oktobermaond was het viefentwintig jaor eleden dat ik in Diever naor een verkoping van huusraod taogde. In de Peperstraote huusde op nummer 7 tot het begun van 1966 Aoltie Keuning. In een alderbarstens noodweer had het dak van heur huusie zó griezelig elekt en had het zó eweid dat heur femilie het niet langer good duchtte dat ze der bleef wonen. Een old meinse allent is onder zukke umstandigheden een bron van zorgen, dat opoe Keuning trök bij heur kienders in. Het huusie zul verkocht worden, mar eerst mussen het kammenet, een taofel, wat stoelen en een bulte aander gerei verkocht worden. Der kwaamp een advertentie in een plaatselijk bladtie en daor gung ik dus op of.
De verkoping was op een zaoterdagmiddag en der was niet veule van mien gading. Of feitelijk niks want ik kwame meer uut neisgierigheid. Wat mij en mien kameraod nog wel bekoren kon, dat was het Drentse kammenet, maor daor wördde zoveule veur evraogd dat het oens mitiene aover was. De kamer zal vol mit alderhaande volk. Kopers en kiekers dus. De kamer was klein, einglijk was alles klein. Mar teglieke was het huusie veur mij een misterie umdat het al een aanderhalfhonderd jaor terogge bouwd was. En de sporen van die aanderhalve eeuw koj der an alle kaanten an óf zien. Een bulte meinzen zeden dat het een weerdeloze olde kowe was. Ikke, eigenwies mar zat, krege visoenen van eindelijk ies een keer op mijzölf wonen. Bij moeders pappot vandaon en mien leven inrichten zoas mij dat goed duchtte. Links en rechts mar ies vraogen bij al dat onbekende volk of het huus niet te koop was. ‘Die keerl daor, mit die krullen en een brille, vraog die maor ies.’ Zij wezen naor een man die ik eerder zage in de film ‘Fanfare’ van Haanstra. Bertus Keuning, ambtenaor van het electriciteitsbedrief of, zoas ze in Diever zeden: ‘de lochtkerel’. Een goeie weke later had ik al een akkoord mit hum en de aandre eigenaars.
‘Wat kostte nou ‘die olde kowe ?’ Zeker nao viefentwintig jaor is het antwoord op die vraoge interessant. Mien va en moe wolden het toendertied ook weten vanzölf, dat ik kwame der mit veur de draod. Zeker ook al umdat mien Zilvervloot te weinig ruumte gaf veur zukke strapatsen. Een paar duzend gulden kwaam ik tekorte. ‘Dan muj hen Lucas Muggen’, zeden ze in Diever. Goed, ikke hen Lukas. Dat was toendertied hetzölfde as de Baank. Ik kun die tweiduzend gulden kriegen van Lukas, mar dan mus ik een börg hebben. Zodoende kwaam ik bij mien olden telaande, dat begriep ie. Mien va was börg en zo taogden wij op Dwingel an.
‘Heden verschenen voor mij, Dirk Botje, notaris ter standplaats Dwingeloo, in tegenwoordigheid van na te noemen getuigen… enz.’ Aj Botje zagen, dan zaag ie ook een sigare. En onder het veurlezen van de akte, dat in een griezelig tempo verdan gunk, gierde hum en de ‘comparanten’ de rook deur de hals.
Het is een belevenis aj een deur van ’t slot dreit en ie stapt veur de eerste maol oen eigen huus in. En dat is nou krek viefentwintig jaor eleden. En wat was dat een nuver dorp, dat Deever. Waorumme as het toen nog veule mooier was as nou, daor koom ik later wel ies een maol op terogge. Partie lu zit het verhuzen in het bloed. Die kunt wel um de vief jaor of nog vaker verkassen. Ik bin zitten blieven in dit dorp daor altmit alles kan en daor altmit niks schient te kunnen. In die viefentwintig jaor heb ik van alles en iederiene zien veraandern. Zes auto’s he’k in die tied versleten en twee börgemeisters. Ook twei zwembaden en vief domeneers, een blikken vuilnisummer en een beerputte heb ik aoverleefd. Een dokter en een baankdirecteur bint mij ontkomen en dreimaol een buurman. Veer gemientearchitecten en drei gemientesikretaorissen he’k der deur edreid en alle jaoren zes kiepen en een hane. De boeren mit peerd en wagen gungen veurbij en toen kwamen de boeren op heur trekkers deur de straoten te lawaaien, mar dat gunk ook feitelijk al veurbij, want de boeren in Diever kuj op de vingers van iene haand tellen, die in het dorp dan.
Hiete en natte zomers, strenge en kwakkelwinters heb ik in Diever had en minne jaoren en goeie jaoren. Vrenden had ik en ik reuke ze kwiet, mar de besten bleven. Eem tamme kreie had ik, drei honden, vief katten, vief knienen, veer goldvissen en dartien witte moezen. Een peerd, twei varkens, een koe en twintig geiten hebt mij ook nog gezelschop hulden al die jaoren. Ik krege een kale kop en veer dochters. Of was het aansumme ? Ik krege spit en ischias en een bulte peerden te beslaon. Dát was zéker aansumme.
Mit de miest uutiendlopende soorten van meinzen heb ik van doen had. Mit partie heb ik slaonde ruzie had, mar mit de miesten akkedeerde het butengewoon. En dat allemaole binnen de Drentse provinciegreinzen die zoveule meinzen te enge bint. Viefentwintig jaor Diever, da’s niet niks. De vrouwe hef gebak in huus haald en wij viert het vanaovend. ‘Onder oens.’

In de Drentse tekst van de verbale alleskunner Klaas Kleine uut de Peperstraote in Deever komen hier en daar enige verdwaalde Nederlandse woorden voor. De redactie heeft de navolgende zo goed en zo kwaad mogelijke poging gedaan het verhaal van Klaas Kleine in ut Deevers over te zetten. 

Vie’mtwintig joar
Ik heb wat te vieren volk. Offeloop’m oktober was ut vie’mtwintig joar elee’n dat ik in Deever hen un vukoping van huusroad toogde. In de Peperstroate huusde op nummer 7 tot het begun van 1966 Oaltie Keuning. In un alderbarstens noodweer haar de doake van heur hüsie so greeselug elekt en haar ut so eweit dat heur fumilie ut neet langer good dunkte dat see doar bleef woon’n. Un old meinse allent is onder sukke umstaandigheed’n un bron van sörg’n, dus opoe Keuning trök bij heur kiender in. Ut huusie sol vukogt wödd’n, moar ièst muss’n ut kammenet, un toafel, wat stool’n en un bulte aander gerak vukogt wödd’n. Der kwaamp un adverteinsie in een plaèseluk blattie en doar gung ik dus op of.
De vukoping was op un soaterdagnoamedag en der was neet veule van mien gading. Of feitelijk niks, want ik kwame mìèr uut neisgierigheid. Wat mee en mien kameroad nog wel bekoren kön, dat was ut Dreinse kammenet, moar doar wödde soveule veur evroagt dat ut oens mitien over was. De kaèmer saat vol mit alderhaande volluk. Kopers en kiekers dus. De kaèmer was klein, eigluk was alles klein. Moar tuggelieke was ut hüsie veur mee un misterie, umdat ut al een aanderhalfhonderd joar elee’n ebouwt was. En de spoor’n van die aanderhalve eeuw kö’j der an alle kaant’n an of seen. Un bulte meins’n seed’n dat ut un wièdelose olde kouwe was. Ikke, eigenwies sat, krege visoen’n van eindeluk ies un kièr op meesölf woon’n. Bee moeders pappot weg en mien lee’m inrichten soas mee dat goed duchtte. Links en rechts moar ies vroag’n bee al dat onbekende volk of ut huus neet te koop was. ‘Die kièrl doar, mit die krull’n en un brille, vroag die moar ies.’ See wees’n noar un man die ik ièder sage in de film ‘Fanfare’ van Haanstra. Bertus Keuning, ambtenaar van ut electriciteitsbedrief of, soas see in Deever seed’n, ‘de logtkièrl’. Un goeie weke laèter haar ik al un akkoord mit hum en de aandre eigenaars.
‘Wat kostte now ‘die olde kouwe ?’ Seker noa vie’mtwintig joar is ut antwoord op die vroage interessant. Mien vaè en mow woll’n ut toendertied ok weet’n vansölf, dat ik kwame ur mit veur de droad. Seker ok al umdat mien Zilvervloot te weinig ruumte gaf veur sukke strapats’n. Un paèr düsend gull’n kwaam ik tekötte. ‘Dan mö’j hen Lucas Muggen’, seed’n see in Deever. Good, ikke hen Lukas. Dat was toendertied utsölfde as de Baank. Ik kön die tweidüsend gull’n krieg’n van Lukas, moar dan mus ik un börg hem’m. Sodoonde kwaam ik bee mien olden telaande, dat begriep ie. Mien vaè was börg en so toagd’n wee op Dwingel an.
‘Heden verschenen voor mij, Dirk Botje, notaris ter standplaats Dwingeloo, in tegenwoordigheid van na te noemen getuigen… enzovoort. Ai’j Botje saag’n, dan saag ie ok un segare. En onder ut veurlees’n van de akte, dat in un greeselug tempo verder gunk, gierde hum en de ‘comparanten’ de rook deur de hals.
Ut is un belevenis ai’j un deure van ut slot dreit en ie stapt veur de eerste kiér oen eigen huus in. En dat is now krek vie’mtwintig joar elee’n. En wat was dat een nuver dorp, dat Diever. Woarumme as ut toen nog veule mooier was as now, doar koom ik laèter wel ies een kièr op terogge. Partie lu sit ut vurhuus’n in ut blood. Die kunt wel um de vief joar of nog vaèker vurkass’n. Ik bin sitt’n eblee’m in dit dörp, doar amit alles kan en doar amit niks skient te kunn’n. In die vie’mtwintig joar heb ik van alles en iederiene sien vuraandern. Ses auto’s he’k in die tied vursleet’n en twei börgemeisters. Ook twei swembaèd’n en vief domeneers, un blikk’n vuilnisummer en un bièrputte heb ik overleeft. Un dokter en un baankdirecteur bint mee ontkoo’m en dreimoal un buurman. Veer gemientearchitect’n en drei gemientesikretoariss’n he’k der deur edreit en alle joar’n ses kiep’m en un haène. De boer’n mit pièrd en waèg’n gung’n vubee en toen kwaa’m de boer’n op heur trekkers deur de stroat’n te lawaai’n, moar dat gunk ook feiteluk al veurbij, want de boer’n in Deever kö’j op de vingers van iene haand tell’n, die in ut dörp dan.
Hiete en natte somers, strenge en kwakkelwinters heb ik in Deever ehad en minne joar’n en goeie joar’n. Vriend’n haar ik en ik reuke see kwiet, moar de best’n blee’m. Un tamme kreie haar ik, drei hond’n, vief katt’n, vief knien’n, veer goldviss’n en dartien witte moos’n. Un pièd, twei vaark’ns, un koe en twintig geit’n hebt mee ok nog geselschop holl’n n al die joar’n. Ik krege un kaèle kop en veer dochters. Of was ut aansumme ? Ik krege spit en ischias en un bulte pièd’n te besloan. Dát was séker aansumme.
Mit de miest uutienloop’mde soort’n van meins’n heb ik van doon ehad. Mit partie heb ik sloande ruusie ehad, moar mit de miest’n akkedièrde ut büt’ngewoon. En dat allemoale binn’n de Dreinse provinciegreins’n, die soveule meins’n te enge bint. Vie’mtwintig joar Deever, da’s neet niks. De vrouwe hef gebak in huus eheul’n en wee viert ut vanoam’d. Onder oens.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sommige door wijlen Klaas Kleine gebruikte (modernere) Nederlandse woorden bestaan (nog) niet in ut Deevers, dat is wel jammer. De redactie beseft dat zijn min of meer fonetische vertaling (vanuit zijn eigen geheugen) niet volmaakt is en hij ontvangt graag van de écht Deevers denkende en sprekende en schrijvende bezoekers van ut Deevers Archief bij voorbaat zeer gewaardeerde verbeteringen. Een mens is nooit te oud om te leren.
De redactie had zijn tekst graag voorgelegd aan wijlen Jantje Oost of wijlen Anne Mulder of wijlen Arend Bult of wijlen Griet Grit of wijlen Hendrik Wilting of wijlen Jans Roelof Tabak of wijlen al die vele anderen, die uit de tijd zijn geraakt, die alleen maar in ut Deevers dachten en spraken en niet schreven. Of kan de redactie de tekst gewoon voorleggen aan Gea Tiemes-Hummel (iene van Molle Hummel uut de Olde Willem), die de hoogdeskundige Deeverse ambassadrice is in ut Ministerie van de Dreinse Toal ?
Klaas Kleine beschrijft in zijn verhaal Lambertus (Bertus) Koning, zoon van Aaltje Koning: ‘Die kièrl doar, mit die krull’n en un brille, vroag die moar ies. See wees’n noar un man die ik ièder sage in de film ‘Fanfare’ van Haanstra. Bertus Keuning, ambtenaar van ut electriciteitsbedrief of, soas see in Deever seed’n, ‘de lochtkièrl’.’
Lambertus (Bertus) Koning was de meteropnemer van het electriciteitsbedrijf. De redactie weet helaas niet welk bedrijf. Hij was aanwezig in het figurantenpubliek dat tijdens de Deeverse opnamen van de film Fanfare in 1958 naar het concours zat te kijken. Dat was bij de opnamen in Deever uiteraard typisch een shakespeariaans existentieel ‘zijn of niet zijn’ gevalletje van ‘is het Deeverse publiek toeschouwer of is het Deeverse publiek acteur ?’ of ‘is het Deeverse publiek én toeschouwer én acteur ?’ of ‘is het Deeverse publiek nóch toeschouwer nóch acteur ?’
Van Bertus Keuning (wel met krullen, maar zonder leeesbril) is een scan van een tijdens de Fanfare-opnamen an de Kloosterstroate in Deever gemaakte foto bewaard gebleven. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie wil bij deze afbeelding bijzonder graag de naam van de fotograaf vermelden. Was deze foto aanwezig in de verloren geraakte verzameling van alles-van-Deever-weter en allesverzamelaar Jans Roelof Tabak ?
Bertus Keuning en zijn echtgenote Deeltje van der Helm zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hun gezicht is gegraveerd in de grafsteen op hun graf. Zie de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de grafsteen. Is dat het werk van hun zoon Jacob (Jaap, Japie) Koning ? De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.
De in Deever drentenierende Westerling die de beste Nederlandse vertaling van het verhaal van Klaas Kleine doet toekomen aan de redactie zal worden beloond met een echte vetleren medaille.

Posted in Deevers, Fanfare, Klaas Kleine | Leave a comment

Klaas Kleine’s kleinste kleine krabbel

Op bladzijde 3 van ut Deeverse Blattie van Japie van Goor van 8 maart 2000 verscheen de kleinste krabbel van alleskunner Klaas Kleine uut de Peperstroate in Deever.

Kleine Krabbel
Ik bin lillijk in de hoed
en daorumme muk
dizze weke verstek gaon laoten

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Ook na het verschijnen van zijn bundel ’99 krabbels, de laatste van het millennium’ in 1999 bleef alleskunner Klaas Kleine, ondanks zijn steeds maar verslechterende gezondheid zijn krabbels in ut Deeverse Blattie schrijven. Begin maart 2000 moet hij zich zo beroerd hebben gevoeld, dat het hem niet lukte een gewone krabbel te schrijven. 
De Nederlandse vertaling van zijn zin in het Kolderveense dialect luidt: Ik heb lelijk pijn in mijn lichaam en daarom moet ik deze week verstek laten gaan.

Posted in Klaas Kleine | Leave a comment

Un baarg old gerak op de solder in ut gemientehuus

De redactie van ut Deevers Archief is in 2021 ten tijde van de steeds maar voortdurende coronapandemie druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van enkele honderden nummers van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever, Van Goor’s Blattie). De redactie kwam bij het scannen van de jaargang 1999 van ut Deeverse Blattie op bladzijde 3 van ut blattie van 10 december 1998 de hier afgebeelde ‘Kleine krabbel’ van dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine tegen. De redactie wil deze klokkeluiderskrabbel niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.

Kleine Krabbel
Mijn krabbel van vorige week had een licht nostalgisch tintje. Dat overkomt niet alleen mij, maar ook anderen in deze harde en mesjogge wereld. ‘Textielbaron’ Henk ten Hoor heeft samen met de directeur van het Drents Museum, Gerrit Horstmann, een opzetje gemaakt om textielklanten met korting in het museum te krijgen, waar ‘vroeger’ bij wijze van spreken voor het oprapen ligt.
Peter en Roelie Kuiper blazen, als het moet hoog van de toren, op hun midwinterhoorns, althans ze staan samen in de krant afgebeeld met hun enorme instrumenten. Roelie, met bolle wangen als toonbeeld van Hollands welvaren, prent ons in dat er meer bestaat dan internet en de euro. Een vleugje ‘vroeger’, want het is tijdelijk en niet algemeen.
Die hang naar het bewaren van oude dingen of het vragen om aandacht daarvoor, is niet iets van de laatste jaren. Het huisje van Geert Dekker, de klokkeluider van Diever, sprak ruim dertig jaar geleden tot de verbeelding van velen. Er werden plannen gesmeed om er een oudheidskamer in te richten. Geert vermaakte bij testament zijn spulletjes aan de gemeente, maar na zijn dood leden die mooie plannen jammerlijk schipbreuk. Bij alle roep over ‘cultureel’ Diever een klunzige manoeuvre. Wel waren enthousiaste dorpelingen al tijden actief met het verzamelen en schenken van oude spulletjes voor die oudheidkamer. Wat moest daarmee gebeuren ?
Samen met een vriend en de toenmalige gemeentearchitect nam ik een kijkje op de zolder boven de raadszaal in het gemeentehuis. Ik was stomverbaasd over de verzameling, geschonken door Dievernaren, die hier was opgeslagen. Een grote hoeveelheid plattelandsgerief. Turfstekersgereedschap, kuipersgereedschap, klompenmakersgereedschap, imkersbenodigdheden, kerkstoven, knijpertjesijzers, spaden en nog wat voor mij onbekend gebruiksgoed, lagen daar te wachten. Waarop ?  Er zijn inmiddels dertig jaren voorbijgegaan. De gemeenten zijn heringedeeld en het gemeentehuis werd ontruimd. De plaatselijke historische vereniging mocht wat rondneuzen op die zolder of er iets van hun gading bij was. Groot was mijn ontnuchtering toen bleek dat er van die oude spullen niets (!) meer over was. Hoe is dat verdwenen ? Vanzelf ?

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 25 november 1999 verscheen van de Deeverse dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine het boek 99 Krabbels – de laatste van het millennium. Drukkerij Japie van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek uitgegeven. Dat kon ook niet anders, want de krabbels waren in de periode 1998-1999 te lezen in ut Deeverse Blattie van Japie van Goor uut de Kruusstroate in Deever. Bijgaand weergegeven krabbel heeft in het boek ’99 Krabbels – de laatste van het millennium’  op bladzijde 52 het nummer 98-50.
Van het spoorloos verdwenen turfstekersgereedschap, kuipersgereedschap, klompenmakersgereedschap, imkersbenodigdheden, kerkstoven, knijpertjesijzers, spaden en ander gebruiksgoed van de zolder boven de zaal van de vroede vaderen in het gemeentehuis aan de brink van Deever is nooit meer wat gezien, is nooit meer wat teruggevonden, is nooit meer wat ingeleverd, is nooit meer wat opgespoord. Dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine heeft over deze mysterieuze zolderopruiming en zolderontruiming, zeg maar zolderleegroof, lang de noodklok geluid, maar tevergeefs. In welke huizen zou dit olde gerak nu aan muren hangen, in vitrinekasten liggen, in de vensterbank staan, verstopt op zolder liggen ? En welk old gerak is op rommelmarkten verkocht, enzovoort ?

Afbeelding 1
Krabbel van Klaas Kleine gepubliceerd in ut Deeverse Blattie van 10 december 1998.
Afbeelding 2
Advertentie in ut Deeverse Blattie van 16 december 1999.

Posted in Dorpsfiguur, Klaas Kleine | Leave a comment

Van wie was toch die eig’n Deeverse postsegel ?

Op een persoonlijke postzegel van 44 eurocenten is een tekening van het kerkgebouw van de hervormde kerkgemeente en de gemeentelijke toren in de kaarkhof an de brink van Deever, waarbij aan de linkerkant de smederij van alleskunner Klaas Kleine is te zien. Het standpunt van Bert Ellmendorp, de maker van deze tekening, was dus in de Kleine Peperstraat.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze prachtige tekening voor het eerst waargenomen op de voorkant van het in mei 2000 uitgegeven must-have boek Het Mirakel van alleskunner Klaas Kleine. Zie ook het bericht Klaas Kleine hef ok ut book ut Meraèkel eskree’m.
Alleskunner Klaas Kleine heeft in de winter van zijn leven vermoedelijk bewust gekozen voor deze winterse afbeelding op de voorkant van zijn boek, waarmee hij zijn naderende dood en zijn verbondenheid met de hervormde kerk symboliseerde.
De grote vraag is natuurlijk: wie heeft het aangedurfd de afbeelding op de voorkant van het boek Het Mirakel van alleskunner Klaas Kleine te gebruiken voor een persoonlijke postzegel, die in juli 2010 op een avond om 22.00 uur in Zwolle is gestempeld ? Heeft hij nog meer persoonlijke postzegels waarop Deeverse onderwerpen zijn te zien ? De redactie wil deze graag tonen in ut Deevers Archief.

Posted in Deeverse prullaria, Kaarke an de brink, Klaas Kleine, Toor'n an de brink | Leave a comment

Klaas Kleine over Kappie de Boer en Tante Nel

In november 1999 verscheen van dorpsfiguur alleskunner Klaas Kleine het boek 99 Krabbels – de laatste van het millennium. Drukkerij Japie van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek uitgegeven. Dat kon ook niet anders, want de krabbels waren in de periode 1998-1999 te lezen in ut Deeverse Blattie van Japie van Goor uut de Kruusstroate in Deever.
De laatste krabbel heeft in het boek het nummer 99-44, dat wil zeggen dat deze krabbel in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999 stond. 
Klaas Kleine is daarna in 1999 en ook nog enige tijd in 2000, dus na de millenniumwisseling, doorgegaan met ‘krabbelen’ in ut Deeverse Blattie, voor zover zijn tanende gezondheid dat toeliet.
Tot grote verrassing en tot groot genoegen van de redactie van ut Deevers Archief zit in het boek ’99 Krabbels – de laatste van het millennium’ ná krabbel 99-4 een toegift in de vorm van een grappige krabbel over Zwarte Geert, Eppie Bas, Kappie de Boer, Arend Naber, Hendrik Moessie, Harm Mos en Tante Nel
De redactie heeft in dit bericht -met alle respect voor Klaas Kleine- de krabbel over Kappie de Boer en de krabbel over Tante Nel opgenomen, omdat beide dorpsfiguren samen op een mooie zwart-foto staan. 

Kappie de Boer
In het huus an de Peperstroate, doar mien gezin nou onderdak hef, is Kappie de Boer lange tied mit de kamme en de schere in de weer ewest. Kapper was hij daor. De Boer was autodidact. Hoe of hij het vak onder de kneie kregen hef is niet dudelijk. Wellicht bint er ook gien Dieversen die het nog vertellen kunt. In allegeval hef hee jaoren de kost verdiend mit haor inkorten. Toen knipte hij niet langer.
Kappie de Boer was ter groots op zeins, dat hij Fraanse parachutisten in huus had hef. Kort veur de bevrijding ! En dat mit een foute cafébaos as buurman, op dartig meter ofstaand. Arg benauwd was hij toch al niet. Onderdukers vunden bij hum op de zolder onderdak. Onder die kneep in het dak, daoras pannen op ligt. Gaot mar ies kieken, ie kunt oe niet veurstellen dart daor meinsen onderdeuken. En toch is het zo.
Nao de oorlog was de Boer bij de gemiente te warken. Miesttied as straotveger. En nooit naodat hij der niet meer was, bint de straoten zó hemmel ewest. Peerdekeutels, hondepoep, blad en kladdegies, het kwaamp allemaole in Kappie de Boer zien gele bakfietse. Hij fietste een endtie, hij stapte of, hij meuk een praotie mit die of die en veegde allerhaande onnurigheid op. De vriendelijkste ambtenaar die Diever ooit hadde.
Die gele bakfiets speulde een grote rolle in Kappie zien leven. Der zat een iezern bak op die an de baovenkaante mit een ronde kap of esleuten was. An de kaante van het stuur gaapte de vulopening, daor de riezebezzem en de schöppestele uut steuken. An de veurkaante zat een kleppe die lös kun um de lading op de stortplaatse an de Grunnegerweg te kiepen.
Toen Kappie de Boer mit pensioen gunk, is hum een nuvere receptie anebeuden deur de gemiente. Ik had opdracht ekregen um Kappie zien bakfietse op schaol nao te maken, van keuper. Een mooi keupern bakfietsie van ongeveer tien centimeter laank en vief centimeter hoge. Mit het waopen van de gemiente der veurop. Dat hadden wij van een zulvern lepeltie of eknipt en der op soldeerd.
Kappie deud ook mitan in het Openluchtspel en zien rolle die nooit van mien netvlies wil, is die van de ‘Muur’. Het is hum niet altied in daank of eneumen deur zien geleufsgeneuten, mar hee meuk röstig en zeker zien eigen keuzes. Ien van zien mooiste eigenschoppen was wel dat hij toeristen zo behulpzaam de weg wiezen kun. Hij was de VVV in eigen persoon.
Kappie is al weer lange vertrökken. Hij wus de weg.

Tante Nel
‘Weet ie wel waorumme as een Belg zolt in zien broek strooit ? Nee ? Veur de flauwe kul !’ Dit was één van de moppen die Abel Koopman debiteerde tijdens de repetities in het Openluchttheater van Diever. Wie lag er dubbel van het lachen ? Nell Meyboom. Burgemeestersvrouw Nell Meyboom-Veltman, hulpregisseuse bij de Shakespearespelen. Ook vaak souffleuse, bij repetities zowel als uitvoeringen. Een merkwaardig mens. Ze had soms een waterpistooltje bij zich en als je haar aankeek tijdens het spel schoot ze een waterstraal in je gezicht. Ze had een typische opvatting van een correcte uitspraak van het Nederlands. Zo diende ik nadrukkelijk kastje te zeggen, waar het al sinds mensenheugenis klinkt als kasje. Dus prevelde ik braaf ‘kastje’ en ‘vogelnestje’.
Ze had een grote waardering voor pikante zinswendingen een bedenkelijke grappen. Ook in de Burgersdijk-vertalingen van het oeuvre van Shakespeare had dit haar instemming. Als het publiek tijdens de uitvoeringen dan niet reageerde met lachen, liet ze ons weten: ‘Ze zijn niet dirty mind’.
Vandaar ook haar spontane lachuitbarsting na die mop van die Belg. Overigens kon je met haar altijd lachen. Tante Nel werd ze wel genoemd. Hoe dit ontstaan is, daar moeten we eigenlijk naar raden. Ik houd het er maar op dat dit gekscherend ‘achter de coulissen’ in gebruik is geraakt. Wel herinner ik me dat we haar niet zo noemden als ze erbij was. Weinig mensen zullen weten dat Nell Veltman ook schreef. Kinderboeken zijn van haar uitgegeven en ook dichtte ze. Ze was zelfs lid van de Drentse Schrieverskring.
Haar verschijning leverde vaak een verholen commentaar op. Ze had namelijk een voorliefde voor gebreide jurken. Het gaat te ver om te zeggen dat ze altijd in een dergelijke robe verscheen, maar dat beeld liet ze op den duur wel achter. Het was niet altijd flatteus. Ongetwijfeld ontstonden deze producten door haar grote waardering voor nuttige handwerken.
Aan haar onvermoeide lust tot breien en haken dankten de Dieverse kinderen met Palmpasen hun eiernetje. De Palmpaasoptocht ging traditioneel richting de burgemeesterswoning en Nell stond dan klaar met een door haar zelf gehaakt eiernetje als beloning voor ieder kind. De kinderrijkheid van de Dieverse gezinnen noopte haar meer dan eens een berichtje in het ‘Van Goortje’ te plaatsen met het verzoek het eiernetje van vorig jaar terug te brengen.
Tante Nel in de hulpregie. Lachen kon je altijd. Met haar of om haar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, hij is veel te jong gestorven op 24 oktober 2000 in Deever aan de ziekte van Kahler. De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief graag naar de diverse berichten over Klaas Kleine in ut Deevers Archief.
Jan Jurjen de Boer is geboren op 30 oktober 1907. Hij is overleden op 24 oktober 1992. Zijn vrouw Griet Sinnema is geboren op 28 mei 1911. Zij is overleden op 26 november 1999. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie wil – met alle respect voor Klaas Kleine- toch wel enige bescheiden kanttekeningen maken bij de twee krabbels.
Klaas Kleine heeft de krabbel over Jan de Boer niet echt in ut echte Deevers/Kolderveens geschreven. Deze krabbel is helaas doorspekt met Nederlandse woorden. Deevers is neet makkeluk.
Klaas Kleine heeft de krabbel over Nell Meyboom-Veltman in het Nederlands geschreven. Het zij Klaas Kleine postuum vergeven, dat in deze krabbel enige grammaticale fouten zitten. Nederlaans is neet makkeluk. Hij die meent geen grammaticale fouten te maken, die steke zijn rechterhand op.
Op de hier getoonde zwart-wit foto zijn Kappie de Boer (Jan Jurjen de Boer) en Tante Nel (Nell Meyboom-Veltman) te zien bij het huis dat nu als adres Garriesstroate 28 in Deever heeft. Links achter Jan Jurjen de Boer zijn enige huizen an de Veentiesweg te zien Ook zittend op zijn gele vuilnisbakfiets kon Kappie de Boer een genoeglijk praatje maken, en natuurlijk ook met Tante Nel.

Posted in Dorpsfiguur, Klaas Kleine | Leave a comment

De millenniumkrabbel van alleskunner Klaas Kleine

Op 25 november 1999 verscheen van dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine het boek ’99 Krabbels – de laatste van het millennium’. Drukkerij Japie van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek uitgegeven. Dat kon ook niet anders, want de krabbels waren in de periode 1998-1999 te lezen in ut Deeverse Blattie van Japie van Goor uut de Kruusstroate in Deever.
Japie van Goor maakte ook in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999 pakkende reclame voor de bundel ’99 Krabbels’, zie afbeelding 4. En ook in ut Deeverse Blattie van 18 november 1999 maakte hij gedurfde reclame voor de bundel ’99 Krabbels’, zie afbeelding 5. En ook in ut Deeverse Blattie van 16 december 1999 ontbrak de reclame niet, zie afbeelding 6..
De laatste krabbel heeft in het boek het nummer 99-44, dat wil zeggen dat deze krabbel in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999 stond.
Klaas Kleine is daarna in 1999 en ook nog enige tijd in 2000, dus na de millenniumwisseling, doorgegaan met ‘krabbelen’ in ut Deeverse Blattie, voor zover zijn tanende gezondheid dat toeliet.
Dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, hij is veel te jong gestorven op 24 oktober 2000 in Deever aan de ziekte van Kahler. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van zijn grafmonument. Heeft Klaas Kleine zijn eigen grafmonument gesmeed ? De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.
In ut Deeverse Blattie van 23 december 1999 schreef hij een krabbel, de allerlaatste van het millennium, over zijn leven en zijn naderende dood. De redactie wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief deze krabbel uiteraard niet onthouden. Helaas schreef Klaas Kleine deze krabbel niet in ut Kolderveens/Deevers, maar in het Nederlands.  

Kleine Krabbel
Nu is het dus zover. Het lijkt erop dat ik het jaar tweeduizend zal halen. Vroeger op school hadden we het er wel eens over. Meester, als hij nog leeft is hij vijfenzeventig of tachtig, hield ons voor dat wij dat waarschijnlijk nog wel zouden beleven. Wat een gigantisch lange tijd leek dat te zullen duren. En zie, het is al weer voorbij.
Wat gebeurde er niet in die tijd ? ‘Ons Indië’ maakte zich van ons los. Hongarije wilde zich van de Russen ontdoen. Het Suezkanaal werd Egyptisch. Tsjechoslowakije rook even aan de lente en Israël voerde vele oorlogen om zich te handhaven.
Een hond beet een stuk uit mijn oor, een andere hond lipe voor mijn fiets langs en bezorgde mij een hersenschudding. Ik werd vele malen verliefd, moest in militaire dienst en wou niet deugen. Ik moest technisch tekenaar worden of leraar, maar werd hoefsmid. Bijna iedereen ging naar een of andere stad, als het even kon naar Amsterdam, maar ik vestigde mij in dat achterafdorp Diever. Daar werden weliswaar Shakespearestukken opgevoerd, maar heel Nederland, behalve een handjevol malloten en de koningin, lag in een deuk.
Ik had geen nagel om mijn gat te krabben. Had platvoeten, ischias, lies- en andere breuken. Honderd jaar geleden ontdekte een Oostenrijkse dokter, Otto Kahler, een of andere ziekte. ‘Da’s prachtig !’, moet hij gezegd hebben, ‘die kwaal noem ik naar mijzelf.’ De ziekte van Kahler. Even leek het erop dat mijn vroegere meester ongelijk zou krijgen met zijn voorspelling dat wij tweeduizend wel zouden halen. De geschiedenis had voor mij die snertziekte in petto, maar dankzij allerlei collega’s van Otto en dankzij de farmaceutische industrie, zal de geschiedenis zich naar meester Van der Craats’s vooruitziende blik voegen.
We krijgen het leven cadeau, mensen. Wat niet wil zeggen dat we er niets voor moeten doen. En zoveel mensen deden er veel voor en lieten toch het leven. En zoals gezegd, van mijn jongensjaren tot aan het jaar tweeduizend is maar oogwenk. We worstelen ons door de tijd. Een tijd die niet eens bestaat. Door ons zelf uitgevonden. En nou zeggen we dat die zogenaamde millenniumwissel zo spectaculair is. Zal wel, we hebben dunkt me wel andere dingen aan ons hoofd. Juist dáárom, voor vriend en vijand, veel heil en zegen gewenst in het ‘nieuwe jaar’!

De redactie van ut Deevers Archief heeft uit respect en waardering voor dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine zijn hiervoor weergegeven krabbel vertaald in ut Deevers, dat was nog neet so makkeluk. De redactie denkt daarmee de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die een leergierige liefhebber is van ut Deevers, een plezier te doen

Kleine Krabbel
Now is ut dus sowiet. Ut lek ur op da’k ut joar tweedüsend sal haèl’n. Vrogger op de skoele haad’n wee ut ur wel ies over. Meister, as hee nog leeft is hee vie’msumtug of tachtug, hölt oens seins veur da’w woarskeenluk dat nog wel söll’n belee’m. Wat un merèkels lange tied leek dat te söll’n duur’n. En kiek, ut is a wièr veurbei.
Wat gebeurde ur neet in die tied ? “Oens Indië” meuk hum van oens lös. Hongarije wol humsölf van de Russen ontdoon. Ut Suezkanaal wödde van Egypte. Tsjechoslaowakije reuk ee’m an ’t veurjoar en Israël voerde veule oorlogs um humsölf  te handhaè’m.
Un hond beet un stuk ut mien oor, un aandere hond leup veur mien fietse langes en besörgde mee un has’nskudding. Ik wödde hier wat kièr’n vurlieft, mös in militaire deenst en wol neet deug’n. Ik mösse technies tiekenaar wödd’n of lièraar, moar wödde hoefsmit. Benoa alleman gunk hen ien of aandere stad, as’t ee’m kön hen Amsterdam, moar ik vestigde mee in dat aachterofdörp Deever. Doar wödd’n inderdoad Shakespearestokk’n espeult , moar hiel Nederlaand, behalve een haantievol halfmall’n en de keuneginne, laag in un deuk.
Ik haare gien naègel um mien gat te krabb’n. Haare platvoot’n, ischias, lies- en aandere breuk’n. Honderd joar elee’n ontdekte un Ooost’nriekse dokter, Otto Kahler, ien of aandere seekte. “Da’s donders !”, möt hee esegt hemm’m, “die kwoale nuum ik noar meesölf.” De seekte van Kahler. Ee’m leek ut ur op dat mien olde meister ongeliek söl kreeg’n mit sien veurspelling dat wee tweedüsend wè söll’n haèl’n. De geschiedenis haar veur mee die rotseekte in petto, moar mit daank an allerlei collegaas van Otto en mit daank an de farmaceutiese industrie, sal de geschiedenis um skikk’n noar de veuruutseende blik van meister Van der Craats.
Wee kriegt ut lee’m kedo, meins’n. Wat neet wil segg’n, da’w ur niks veur meut doon. En so veule meins’n deud’n ur veule veur en höll’n toch op mit lee’m. En so as esegt, vanof mien joar’n as jonge jonge to an ut joar tweedüsend is moar un oog’nslag. Wee wosselt oens deur de tied. Un tie die agin neet besteet. Deur oens sölf uutevönn’n. En now segt wee dat die sogenaèmde millenniumwissel so stoer is. Sal wè, wee hept, dunkt mee, wè aandere ding’n an oense kop. Krek doarumme, veur kameroad en vijaand, veul heil en seeg’n in ut ‘neeje joar’.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto van smederij De Kleine Hendrik van dorpsfiguur en alleskunner Klaas Kleine an de Peperstroate in Deever gemaakt op 9 mei 1998.

Afbeelding 4 
Advertentie in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999.

Afbeelding 5
Advertentie in ut Deeverse Blattie van 18 november 1999.

Afbeelding 6
Advertentie in ut Deeverse Blattie van 16 december 1999.

Afbeelding 7
De redactie heeft de foto van het grafmonument van Klaas Kleine gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Posted in Dorpsfiguur, Klaas Kleine, Publicatie | Leave a comment

Ut kuunstwaark ‘Grauw is goud en goud is grauw’

.De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (papier scannen en vervolgens in de papier-container gooien) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand geschiedkundig niet onbelangrijke berichtje uit het juni-juli nummer van het jaar 1996 van het tijdschrift Metaal en Techniek van de Metaalunie, over een smeedmanifestatie op de brink in Deever.

Kunstwerk gemaakt ter ere van Shakespeare
Smeedmanifestatie trok duizenden bezoekers
‘Fair is foul and foul is fair’. Deze veelbetekenende tekst uit MacBeth van William Shakespeare is verwerkt in het kunstwerk dat gemaakt is tijdens de Smeedmanifestatie op 24 en 25 mei in het Drentse Diever. Zo’n veertig smeden van het Nederlandse Gilde van Kunstsmeden (NGK) hebben samen met een aantal buitenlandse gasten uit België, Luxemburg en Duitsland daarvoor samengewerkt. Het unieke resultaat daarvan werd aan het eind van de tweedaagse manifestatie aangeboden aan burgemeester Cox van Diever.
Aanleiding voor het houden van de manifestatie was het 50-jarig jubileum van de Shakespeare-vereniging en de uitvoering van één van Shakespeare’s toneelstukken in het plaatselijke openluchttheater.
Naar een idee van Klaas Kleine, NGK-bestuurslid en smid in Diever, is een boog met gesmede ornamenteningevuld, waaraan een rijk versierde kroon hangt (omgekeerd opgehangen). De boog symboliseert de vergankelijkheid van roem, een element dat zo typerend is voor de toneelstukken van Shakespeare.
Aan de manifestatie is door de regionale media veel aandacht besteed. Meer dan tweeduizend bezoekers hebben gedurende de twee dagen de verrichtingen van de deelnemers gadegeslagen. Ook de goede onderlinge sfeer in de gemoedelijke omgeving heeft er toe bijgedragen dat de deelnemers met veel genoegen op deze manifestatie terugkijken.
Op 7 augustus aanstaande zal de burgemeester van Stratford upon Avon, de geboorte- en woonplaats van Shakespeare, naar Diever komen om de première van het jubileumtoneelstuk ‘A winters tale’, bij te wonen en om tevens het NGK-kunstwerk te onthullen, dat een permanente plaats krijgt bij het openluchttheater van Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 2 november 2017 gemaakt; let op de nog steeds bloeiende planten.
Het kunstig gemaakte object met de naam ‘Grauw is goud en goud is grauw’ staat net buiten de steeds meer verpretparkiseerde ondeeverse toneelspeelplaatsen an de Heezeresch bee Deever.
Op het groene bordje bij het kunstig gemaakte object staat: ‘Fair is foul and foul is fair’ (MacBeth). Aangeboden door het Nederlands Gilde van Kunstsmeden op 7 augustus 1996 in verband met 50 jaar Shakespaere in Deever.
Aan de lange lijst van kundes en beroepen van alleskunner Klaas Kleine kan een kunde worden toegevoegd, namelijk bestuurder van het Nederlands Gilde van Kunstsmeden.
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was dus onder meer hoefsmid, siersmid, kunstsmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent Dreins, bestuurder, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde of een beroep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde of dat beroep aan de redactie door te geven).

Posted in Brink, Deever, Eup’mlogtspel, Heezeresch, Klaas Kleine, Kuunst in de gemiente Deever | Leave a comment

Ut hüsie van klompemaeker Johannes Leijer

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde en overleden is bij zijn dochter in Voorburg, steeds van hem verhalen, schrijfsels, foto’s, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm – zo mogelijk – te publiceren in Opraekelen, het papieren blad (papier is erg geduldig) van de induttende heemkunduge vurening uut Deever.
Het lukte d
e redactie de navolgende tekst van de hand van Anne Mulder gepubliceerd te krijgen in Opraekelen 01/1 (maart 2001). Anne Mulder schreef deze tekst in de loop van het jaar 2000 na het zien van de hier afgebeelde zwart-wit foto.

Omstreeks 1932 werd het hoekhuis aan de Peperstraat bewoond door Frederik Haveman. Hij was niet gehuwd. Hij was eertijds bediende bij de coöperatieve verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ in Diever. Op latere leeftijd heeft hij in Wapse zijn intrek genomen in het gezin van Hendrik Koning, die gehuwd was met zijn zuster Aaltje Haveman.
Na het overlijden van Frederik Haveman -zijn overlijdensdatum is te lezen op een eenvoudige grafzerk in het gesloten gedeelte van de begraafplaats- zijn Hendrik Koning en Aaltje Haveman verhuisd naar het hoekhuis aan de Peperstraat.
Ik vind zeker het vermelden waard dat pal naast het hoekhuis een klein huisje heeft gestaan, dat bewoond werd door de ongehuwde klompenmaker Johannes Leijer. Hierover zijn mij geen bijzondere gegevens bekend. Wel herinner ik mij nog dat bij hem een paar klompen tussen de tachtig centen en één gulden kostte.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de hier afgebeelde zwart-wit foto op 20 mei 1998 gemaakt; alleskunner met twee rechterhanden en duizend poten Klaas Kleine woonde toen nog op de hoek van de Grote en de Kleine Peperstroate.
De coöperatieve verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ was gevestigd in het pand Heufdstroate 42, waarin onder meer ook de Vereniging Voor Vreselijk Veel Vreemdelingen Verkeer (V.V.V.) en rijwielbedrijf Jan Warnders gevestigd zijn geweest.
Frederik (Frièrik) Haveman is geboren op 8 mei 1876 in Deever en is overleden op 25 maart 1939 in Wapse.
Johannes Leijer is geboren op 11 januari 1866 in het Koekangerveld en is overleden op 3 mei 1942 op 76-jarige leeftijd in Deever. De redactie weet niet of Johannes Leijer is begraven in Deever. Johannes Leijer trouwde op 9 april 1892 met Klaasje Lamberts. Zij is overleden op 24 december 1909 in Zwolle.
Johannes Leijer was volgens verschillende akten in de burgerlijke stand op jongere leeftijd huisschilder van beroep. Volgens Anne Mulder (hij had een geheugen als een pot) was Johannes Leijer in de Peperstroate klompenmaker; er waren meer klompenmakers in de familie Leijer.

Posted in Alle Deeversen, Ambacht, Klaas Kleine, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

De naeme Westerveld is un hiesteriese blunder

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) verscheen op 6 december 1996 van alleskunner Klaas Kleine de volgende ingezonden brief inzake de naamgeving van de gemeente die ging ontstaan na de gedwongen samenvoeging van de gemeenten Vledder, Oavelte, Dwingel en Deever.

Westenveld
De gemeenten Vledder, Havelte, Dwingeloo, Diever en een gedeelte van Ruinen zullen door de gemeentelijke herindeling samengevoegd worden. Om de bevolking daaraan alvast te laten wennen en in te wijden in de problemen waarmee dat gepaard gaat, is een infokrant uitgegeven. D66 heeft op de kwaliteit van die krant nogal wat kritiek geuit, wat andere partijen weer in het verkeerde keelgat schoot.
Veel lelijks valt er inderdaad te zeggen van het krantje, maar één positief ding moet ik toch even vermelden. Dat gaat over de naamgeving van de toekomstige gemeente. Als werknaam is gekozen ‘Westerveld’.
Het gevaar van een werknaam is, dat later blijkt dat die naam definitief is, omdat hij inmiddels is ingesleten. Persoonlijk vind ik de gekozen werknaam prima, ook als hij definitief wordt, ware het niet dat veel inwoners er moeite mee hebben, omdat die naam associaties oproept met het oudste crematorium van ons land.
Feitelijk is het ook absurd om te spreken van Westerveld. Veel beter is om er Westenveld van te maken, analoog aan Noordenveld, Middenveld en Zuidenveld.
Je bent van die vervelende associatie af en je hebt een prachtige nieuwe naam.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is het bijzonder heel erg roerend eens met alleskunner wijlen Klaas Kleine de fusiegemeente de prachtige nieuwe naam Westenveld te geven. De redactie gebruikt in zijn berichten, waar dit aan de orde is, de naam Westenveld. Ter ere van en met dank aan alleskunner wijlen Klaas Kleine.

Posted in Gemeente Westenveld, Gemiente Deever, Klaas Kleine | Leave a comment

Now ee’m over die rotzooi op ut gemientehuus

De redactie van ut Deevers Archief is ten tijde van de coronapandemie al een tijdje druk bezig met het digitaliseren (scannen) van zijn veel ruimte in beslag nemende papieren archief (papperrassie scannen en vervolgens dat papperrassie in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort.
Tot dit grote karwei behoort ook het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Deever, Van Goor’s Blattie). De redactie vond bij het scannen van jaargang 1999 van ut Deevers Blattie op bladzijde 3 van ut blattie van 21 januari 1999 het hier afgebeelde geschiedkundig en bestuurskundig waardevolle kleine krabbel van klokkenluider Klaas Kleine. De redactie wil dit bericht uiteraard niet onthouden aan de zeer gewaardeeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief.

Kleine krabbel
“Wat heb je toch steeds te schrijven over die rotzooi op de zolder van het gemeentehuis ? En steggelen schrijf je niet met een g, maar met ch, stechelen dus.” Aldus een lezer over mijn laatste krabbel van vorig jaar. Eerst maar even in het woordenboek gekeken. Tot mijn ergernis staat daar stechelen. Maar na even doorlezen: ook wel steggelen. Gelukkig maar ! U was het misschien al vergeten, maar aan fouten maken heb ik een hekel.
Nou even over die ‘rotzooi’ op het gemeentehuis. Die ‘rotzooi’ bestond uit ongeveer zeventig stuks antieke gebruiksvoorwerpen, geschonken door inwoners van de vroegere gemeente Diever.
Om daar een oudheidkamer mee in te richten. Diever had het destijds hoog in z’n bol. De klokkeluiderswoning zou gerestaureerd worden en ingericht als oudheidkamer. In veel gemeenten in de buurt hadden ze ook zoiets en Diever wilde blijkbaar bijblijven. Sommige dingen gelukken in Diever wonderwel, maar met die oudheidkamer wil het niet vlotten. Prutswerk. Bij de gemeentelijke herindeling bleek dat er van al dat moois op de zolder van het gemeentehuis niets meer over was. De gemeente heeft het nooit weggegeven en over verkoop van de spullen is totnogtoe niets terug te vinden in het archief. Het moet dus mijns inziens gestolen zijn. Wie heeft er wel eens iemand met een dikke bobbel onder de jas het gemeentehuis zien verlaten ? Burgemeesters en wethouders in ieder geval niet. Althans, dat is de officiële lezing tot nu toe.
U kent allemaal wel de lotgevallen van Paul van Buitenen, die de knoeierijen in de Europese Commissie aan de kaak stelde. Een hoop geschut in het Europese Parlement, maar ach, de grap ging uit als een nachtkaars. En Paul van Buitenen ? Die werd daarvóór al naar huis gestuurd en zijn salaris werd gehalveerd. Over een paar weken weet niemand meer wie Paul van Buitenen is. Zulke kwesties lossen vanzelf op.
Erg vervelend voor het gemeentebestuur, maar in de kwestie van het verdwenen antiek is het niet mogelijk iemand op nonactief te stellen en zijn inkomen te halveren. Desalniettemin heeft het er veel van weg dat de vroede vaderen rekenen op het vanzelf oplossen van de affaire. Al een jaar ben ik bezig. Meters brieven, maanden op antwoorden wachten en uiteindelijk mondeling contact. Maar nee, even stevig zoeken naar mogelijke dieven zit er niet in. Zelfs een excuus van het gemeentebestuur aan de bevolking van Diever of aan de gevers van destijds kan er niet af. Het is maar dat u het weet. Geef nooit wat in bewaring bij de gemeente. Het kan ‘zomaar’ verdwijnen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie vond het destijds en vindt het ook nu nog steeds uiterst, maar dan ook uiterst merkwaardig, dat de door klokkenluider Klaas Kleine zo genoemde vroede vaderen – lees de top van het gemeentebestuur van de gemiente Deever of de gemeente Westenveld – destijds geen aangifte van diefstal van die zeventig antieke gebruiksvoorwerpen van de zolder van het gemeentehuis hebben gedaan. Na aangifte hadden die dieven kunnen worden opgespoord. Als na opsporing zou hebben gebleken dat die dieven ambtenaren van de gemiente Deever waren, dan hadden deze op staande voet kunnen worden ontslagen, niks op nonactief en niks inkomen halveren. 
Klokkenluider Klaas Kleine schreef in zijn kleine krabbel heel beleefd en heel eufemistisch dat het er veel van weg had dat de vroede vaderen rekenden op het vanzelf oplossen van die affaire. Anders en harder uitgedrukt: het stinkende brandende zaakje moest met turbospoed en in turbodraf de doofpot in.

Afbeelding 1 – De kleine krabbel van Klaas Kleine in ut Deeverse Blattie van 21 januari 1999.

Afbeelding 2 – Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 5 februari 1999.

 

Posted in Gemiente Deever, Klaas Kleine, Verdwenen object | Leave a comment

Wie hef de prieslieste van Kloas en Berend nog ?

Bijgaande afbeelding is de voorkant van een reclamefolder met modellen en prijzen van smeedwerk ingaande 1 mei 1992 van de firma De Twee Hendrikken van de gebroeders Klaas en Berend Kleine. Deze afbeelding is aanwezig in de webstee Smederijen in Drente (http://www.drentsesmeden.nl).
De redactie van ut Deevers Archief is een fervent verzamelaar van reclamefolders uut de gemiente Deever en wil zeer graag in het bezit komen van de hiervoor genoemde reclamefolder of wil zeer graag in het bezit komen van een goede scan van deze reclamefolder en mogelijk ook de reclamefolder van andere jaren. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie hiervoor op het goede spoor zetten ? De redactie zou ook graag in het bezit willen komen van een goede scan van de originele foto’s voor de afbeeldingen.
Klaas Kleine was de eigenaar van smederij De Kleine Hendrik an de Peperstroate in Deever. Berend Kleine was de eigenaar van de smederij De Grote Hendrik an de Heufdstroate in Deever.
Op de bovenste afbeelding op de voorkant van de reclamefolder staat Berend Kleine aan de rechterkant bij de hoefstal (die blijkbaar in 1992 nog aanwezig was) en is Klaas Kleine bezig met het beslaan van een hopelijk mak paard bij smederij De Grote Hendrik an de Heufdstroate in Deever. De redactie wil graag weten wie de twee andere personen op de afbeelding zijn.
Op de onderste afbeelding op de voorkant van de reclamefolder staat Klaas Kleine aan de linkerkant en staat Berend Kleine aan de rechterkant bij smederij De Kleine Hendrik an de Peperstroate in Deever.

Posted in Klaas Kleine, Smedereeje | Leave a comment

Un waetervaarfskildereeje van De Kleine Henduk

De redactie van ut Deevers Archief ontdekte in maart 2021 in de belangwekkende webstee Urban Sketchers Nederland (https://urbansketchers.nl) een foto van kunstenares Jolanda Huiberts-Tigelaar. Op deze foto (zie afbeelding 2) is op een bladzijde van een schetsboek een aquarel van de voormalige smederij De Kleine Hendrik an de Peperstroate in Deever met op de achtergrond het geaquareleerde object. De redactie kwam via de beheerder van de webstee Urban Sketchers Nederland in contact met de kunstenares Jolanda Huiberts-Tigelaar. Zij gaf de redactie toestemming een afbeelding van haar aquarel in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is haar bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Zij deed de redactie een aantal scans met verschillende resoluties van haar aqaurel toekomen. De redactie koos de scan met de hoogste resolutie voor het tonen van haar prachtige aquarel in afbeelding 1. De redactie verwijst ook graag naar de fraaie webstee van kunstenares Jolanda Huiberts-Tigelaar, te weten https://www.jolandahuiberts.art, een bezoek meer dan waard.
De kunstenares heeft het aquarel en de kleurenfoto gemaakt op zondag 21 februari 2021, dus ná de herbestratingspandemie in het binnendorp van Deever, waaronder de Peperstraat, in 2019/2020, zie afbeelding 3 en afbeelding 4.
De redacteur van de webstee Urban Sketchers Nederland (https://urbansketchers.nl) schreef op 23 februari 2021 bij afbeelding 2 de volgende tekst:
Jolanda Huiberts-Tigelaar ging op pad in het Drentse Diever en tekende daar een oude Smederij, ‘De Kleine Hendrik’. In de voorgevel van het pand zag zij een mysterieus luik, waarvan niemand haar kon vertellen waar het ooit voor gediend heeft. Nu heeft het theater in mijn woonplaats Culemborg ook een luik op een vreemde hoogte. Daarvan weet ik dat het als toegang diende tot een hoge schuilplaats bij dijkdoorbraak… maar hoog water in Diever, dat zal het niet zijn.
Het luik was heel vroeger een externe toegang tot de zolder. De redactie citeert een stukje uitleg van wijlen Klaas Kleine in zijn artikel ‘Ons huis aan de Peperstraat in Diever – Deel 1’ in Opraekelen Nr. 00/3 (september 2000), het papieren blad van de Historische Vereniging Gemeente Diever:
Met de voorgevel, die geen consequent metselpatroon kende, was iets merkwaardigs aan de hand. De tuitgevel heeft aan de top een schoorsteen. Het rookkanaal komt van de stookplaats recht daaronder, tussen de ramen, maar loopt achter het luik langs, dat weliswaar van de straatzijde aan de straatzijde geopend kan worden, maar dat functieloos is, doordat het vrijwel over de volle breedte afgesloten is door genoemd rookkanaal. Was de stookplaats vroeger op een andere plaats in de woning ? Toen later de voorgevel herbouwd is, heb ik het zo gelaten.
De kunstenares Jolanda Huiberts-Tigelaar heeft haar aquarel de naam ‘De Kleine Hendrik’ gegeven, met daarbij de uitleg ‘smederij van Hendrik Kleine, de zoon van Klaas Kleine’.
Het is juist andersom. Klaas Kleine is een zoon van smid Hendrik Kleine op Kolderveen. De broer van Klaas Kleine is Berend Kleine. Berend Kleine heeft een tijdje een smederij in de voormalige smederij van de Kloeze an de Heufdstroate in Deever gehad. Berend Kleine was groter en forser gebouwd dan Klaas Kleine. Daarom kreeg de smederij van Berend Kleine de naam ‘De Grote Hendrik’ en kreeg de smederij van Klaas Kleine de naam ‘De Kleine Hendrik’.

Afbeelding 1
Aquarel van kunstenares Jolanda Huiberts-Tigelaar
 
Afbeelding 2
Foto van de aquarel van Jolanda Huiberts-Tigelaar met op de achtergrond de voormalige smederij De Kleine Hendrik van Klaas Kleine (© Jolanda Huiberts-Tigelaar)

Afbeelding 3
De redactie heeft deze foto gemaakt op woensdag 6 november 2019.


Afbeelding 4
De redactie heeft deze foto gemaakt op woensdag 6 november 2019.


Afbeelding 5
De redactie heeft deze foto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Klaas Kleine, Kuunst in de gemiente Deever, Peperstroate | Leave a comment

Klaas Kleine hef ok ut book Ut Meraekel eskree’m

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 22 mei 2000 verscheen het volgende bericht over de presentatie van het boek ‘Het Mirakel’ van Klaas Kleine in het kerkgebouw an de brink van Deever.

Presentatie van Het Mirakel door Klaas Kleine
Diever – Klaas Kleine uit Diever heeft zaterdagmorgen in het bijzijn van een aantal genodigden het eerste exemplaar van zijn boek ‘Het Mirakel’, een verkenning met betrekking tot de Pancratiuskerk van Diever, overhandigd aan mevrouw A. Luchies Mulder. Met het schrijven van de geschiedenis van de hervormde kerk van Diever heeft Klaas Kleine niet de intentie gehad wetenschappelijk werk te verrichten. Het zou vooral ook leesbaar moeten zijn voor een leek. De voorzitter van de kerkvoogdij en de voorzitter van de Stichting Vrienden van de oude kerk feliciteerden de schrijver met het boek.
Klaas Kleine zegt gekozen te hebben voor mevrouw Luchies om het eerste exemplaar uit te reiken, omdat de familie Mulder vele jaren met de kerk te maken heeft gehad. De familie woonde vroeger naast de pastorie, waar nu het voormalige gemeentehuis van Diever staat. Verder was de vader van Anna Luchies president kerkvoogd. Mevrouw Luchies zei in haar dankwoord het een eer te vinden dat haar het eerste exemplaar werd aangeboden.
De boeken zijn binnenkort te verkrijgen bij de Stichting Vrienden van de oude kerk en de Historische Vereniging Gemeente Diever. Beiden hebben respectievelijk 200 en 300 exemplaren van het boek aangekocht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief|
Wijlen Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, hij is veel te jong gestorven op 24 oktober 2000 in Deever. Zijn boek Het Mirakel verscheen in de winter van zijn leven, ongeveer een half jaar voor zijn overlijden.

Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer hoefsmid, siersmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent cursus Drents, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd. Als nog een kunde of beroep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde of dat beroep aan de redactie door te geven.
Meer gegevens over Klaas Kleine zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.en in de webstee van ut Huus veur de Toal.
Het boek ‘Het Mirakel’ is te koop in de tweedehands-boekhandel.
De in het bericht genoemde Anna Luchies is Anna Catrina Mulder. Zij is geboren op 9 mei 1908 in Deever en is overleden op 14 januari 2004 in Dwingel. Zij is een dochter van Jan Berends Mulder en Roelofje Jans Tissingh. Anna Catrina Mulder was getrouwd met dominee Johannes Luchies. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Afbeelding 1 – Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 22 mei 2000.

Afbeelding 2 – Voorkant van het boek Het Mirakel van Klaas Kleine.

Posted in Kaarke an de brink, Klaas Kleine, Publicatie, Toor'n an de brink | Leave a comment

De Twee Hendukk’n bint saem’m Ieserstaark

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van vrijdag 2 mei 1986 verscheen een bericht over de start van de firma ‘De Twee Hendrikken’ van de gebroeders Klaas Kleine en Berend Kleine en de presentatie van het boekje ‘Iezerstark’.

Kleines presenteren boekje bij opening van smederijen
Diever – Op vrijdag16 mei zullen de twee smederijen in Diever, die zich verenigd hebben onder de firmanaam ‘De Twee Hendrikken’, officieel worden geopend door mr. J. Siderius, voorzitter van de Provinciale Monumentencommissie.
Tegelijkertijd zal het boekje ‘Iezerstark’ worden gepresenteerd. ‘Iezerstark’ is een bundel sterke verhalen uit de smederij, opgetekend uit de mond van, of geschreven door verschillende smeden en wordt uitgegeven in samenwerking met Stichting Het Drentse Boek.
Zoals bekend werkt Klaas Kleine sinds 1 januari van dit jaar met zijn broer Berend samen onder de genoemde firmanaam.
De ene smederij, die nu omgedoopt is tot De Kleine Hendrik, is al bijna twintig jaar gevestigd aan de Peperstraat in Diever.
De andere, De Grote Hendrik, is in zekere zin nieuw en gevestigd aan de Hoofdstraat in Diever. In dat pand werd gedurende tien jaar een bloemenwinkel gedreven, maar waarin tot voor twintig jaar de smederij van de gebroeders Kloeze was gevestigd.
De Twee Hendrikken verricht al het voorkomende smeedwerk, maar zal zich in het bijzonder toeleggen op hang- en sluitwerk voor restauraties. Zowel De Grote Hendrik als De Kleine Hendrik zijn ingericht met gereedschappen en machines van omstreeks 1900. Door deze inrichting en de soort van de werkzaamheden zal de bezoeker de indruk krijgen in een museum te vertoeven. ‘Niettemin worden in beide bedrijven op een hedendaagse wijze zaken gedaan’, schrijft Klaas Kleine in de uitnodiging voor de opening. ‘Zodoende zijn meerdere hoedanigheden op een aangename wijze verenigd.’

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft voor de volledigheid en de goede orde ook een afbeelding van de voorkant van het boekje ‘Iezerstark’ aan het bericht toegevoegd. De redactie is op zoek naar een scan van de in het bericht genoemde uitnodiging voor de opening van De Twee Hendrikken.

Posted in Klaas Kleine | Leave a comment

Un conté-tiekening van de kaarke an de brink

De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. (Jaap van Zyderveld, Jacob Maria Zijderveld) heeft bijgaand afgebeelde conté-tekening in 1976, staande of zittend, in de Kloas Kleinestroate (vrogger de Kleine Peperstroate) in Deever gemaakt. De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. is geboren op 25 september 1919 in Den Haag en is overleden op 8 maart 1985 in Den Haag. De tekening is in het bezit van de kinderen van kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. en komt uit hun ‘voorraad’. De kunstenaar heeft het schilderij links onder aan de tekening voorzien van zijn zwierige handtekening, de naam Diever en het getal 76 (1976).
De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van een dochter (van de kinderen) van Jaap van Zijderveld sr. deze tekening te tonen in ut Deever Archief. De redactie is die dochter (de kinderen) bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Jaap van Zijderveld sr. tekende en schilderde altijd ter plekke. De redactie van ut Deevers Archief hoefde dus in dit geval niet naarstig op zoek te gaan naar een foto of een ansichtkaart, die de kunstenaar als voorbeeld zou kunnen hebben gediend. Het zij de kunstenaar van deze mooie realistische tekening uiteraard vergeven, dat hij al dan niet bewust gebruik makend van zijn kunstzinnige vrijheid de urenborden van het torenuurwerk naast de galmgaten niet heeft getekend. Wellicht deed hij dat, omdat in een vacantie in ut Deeverse laand tied neet bestiet.
Wel toont de redactie als referentie een kleurenfoto die hij op 4 oktober 2017 heeft gemaakt. De zichtbare bomen op de kleurenfoto waren in 2017 een stuk groter dan in 1976. Alleskunner Klaas Kleine was in 1976 al een paar jaar klaar met zijn ‘grote restauratie’ van de olde kouwe van de weduwe Aaltje Koning-Haveman (Oaltie Keuning-Hoaveman) op de hoek van de Peperstroate en de Kloas Kleinestroate (vrogger Kleine Peperstroate) in Deever.

Posted in Klaas Kleine, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

Ut skiere uuthangbrött van De Kleine Henduk

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren van oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever of Van Goor’s Blattie) op bladzijde 7 van het nummer van 19 oktober 1995 bijgaand kort bericht over de beëindiging van de Firma De Twee Hendrikken van de gebroeders Berend en Klaas Kleine.

Fa. De Twee Hendrikken
Na een samenwerking van negen jaar hebben onderstaande firmanten thans de vennootschap beëindigd.
Berend gaat zich vestigen in Giethoorn met een smederijmuseum annex smederij. Klaas zet zijn smeedwerkzaamheden voort in de smederij aan de Peperstraat.
Beide firmanten zeggen hun klanten uit de voorbije periode hartelijk dank voor hun vertrouwen en hopen die in een andere opstelling nog dikwijls te ontmoeten.
Berend en Klaas Kleine

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Alleskunner Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene en is veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever. Hij kocht op 14 oktober 1966 het huis op de hoek van de Peperstraat en de Kleine Peperstraat voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman. Hij verbouwde en breidde het huis uit. In het huis aan de Peperstraat vestigde hij een smederij.  

De firma De Twee Hendrikken was een samenwerkingsverband van de gebroeders Berend en Klaas Kleine.
De smederij van Berend Kleine had de naam De Grote Hendrik en was gevestigd aan de Hoofdstraat in Deever in de voormalige smederij van de Kloeze. De smederij van alleskunner Klaas Kleine had de naam de Kleine Hendrik. 
Op 3 oktober 2012, bijna twaalf jaar na het overlijden van alleskunner Klaas Kleine, hing aan de gevel van zijn voormalige smederij nog steeds het door hem zelf gemaakte fraaie uithangbord van zijn smederij De Kleine Hendrik.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Klaas Kleinestraat (voorheen Kleine Peperstraat), gemaakt op vrijdag 29 november 2019 ten tijde van het grote superdure niets ontziende allesonderbestratingswerk met de bulkende titel Deever op Drift (Diever op Dreef) van de straten in het binnendorp van Deever. Ook de bestrating van de Klaas Kleinestraat (voorheen Kleine Peperstraat) moest er aan geloven.
Op vrijdag 29 november 2019, bijna 20 jaar na het overlijden van alleskunner Klaas Kleine, hing aan de gevel van zijn voormalige smederij aan de Klaas Kleinestraat (voorheen Kleine Peperstraat) nog steeds het door hem zelf gemaakte fraaie uithangbord van zijn smederij De Kleine Hendrik. Het lijkt wel alsof de tand des tijds geen vat krijgt op dit uithangbord.

Posted in Klaas Kleine, Peperstroate | Leave a comment

Toren en kerk aan de brink van Deever

Abracadabra-430De gemeentelijke toren van de kerk op de Brink van Diever was vóór de Grote Restauratie in 1955 in een zeer beroerde en vervallen toestand, wat mag blijken uit de bovenste foto die tijdens de restauratie in 1956-1957 van de noordkant van de kerk en de gemeentelijke toren is gemaakt. Op deze foto is aan de linker kant het toen nog gelukkig niet gesloopte pand bij de kerk te zien.
De foto onder de bovenste foto toont de noordkant van de gerestaureeerde kerk en de gemeentelijke toren en het pand bij de kerk, nadat Klaas Kleine het eerder gesloopte pand bij de kerk eigenhandig weer helemaal had opgebouwd. Hière mien tied, wat ’n klus.
De redactie van het Deevers Archief heeft de onderste foto op 7 augustus 2015 tijdens een periodieke visuele inspectie van de gemeentelijke toren vanaf het terras van Café Brinkzicht gemaakt.

Abracadabra-431

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Abracadabra-432

Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, Deever, Kaarke an de brink, Klaas Kleine | Leave a comment

Deever, bonito rincón restaurado en su estado orginal

De redactie van ut Deevers Archief kwam bij het digitaliseren van zijn papieren archief – bestaande uit vooral veel dozen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels uut de gemiente Deever – bijgaande afbeelding van het huis van Klaas Kleine an de Peperstroate in Deever tegen.

De redactie heeft het donkerbruine vermoeden – vanwege het bijschrift in het Nederlands, het Engels, het Duits, het Frans en het Spaans – dat deze foto heeft gestaan in een nummer van het periodiek Kijk op het Noorden, maar heeft op de achterkant van de afbeelding niet aangetekend in welk nummer van dit periodiek de afbeelding heeft gestaan.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet in welk nummer van Kijk op het Noorden deze foto heeft gestaan ?
Of Klaas Kleine het pand van de familie Koning in zijn oorspronkelijke staat heeft gerestaureerd, dat is de vraag. Want zeker is dat de levensboom in het bovenlicht van de voordeur vóór de restauratie niet aanwezig was; zie het bericht De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman.
De redactie vermoedt dat siersmid Klaas Kleine deze levensboom zelf wel zal hebben gesmeed.
De redactie heeft al in verschillende berichten aandacht besteed aan Klaas Kleine. De trouwe bezoeker van het Deevers Archief die meer wil lezen over Klaas Kleine wordt uitgenodigd aan de rechterkant op de categorie ‘Klaas Kleine’ te klikken.

Posted in Deever, Dorpsfiguur, Klaas Kleine, Peperstroate | Leave a comment

De jonge laandgeities van Klaas Kleine uut Deever

De redactie van ut Deevers Archief kwam bij het scannen van grote stapels Deeverse krantenknipsels bijgaand berichtje uit de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 8 februari 1980 tegen. Het is een berichtje over geitenfokker Klaas Kleine uut de Peperstroate in Deever. De redactie probeert zo veel als mogelijk is over deze markante en veel te vroeg overleden dorpsfiguur te publiceren. Wie van de trouwe bezoekers helpt de redactie een handje ?

Jonge landgeitjes in Diever
Diever. De bok Gerold, die op 12 september vorig jaar door burgemeester H.G. Overweg van Diever naar het op die dag geopende fokcentrum ‘de Veentjes’ geleid werd, heeft een actiever rol gespeeld bij de instandhouding van zijn ras.
Woensdagmorgen aanschouwden zijn eerste nakomelingen van dit jaar het levenslicht.
Op de foto burgemeester Overweg (rechts) en de heer Kleine, eigenaar van het fokcentrum met de lammetjes Christoffel en Cecile. Tussen hen in moeder Yfke.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer hoefsmid, siersmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent cursus Drents, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde of beroep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde of dat beroep aan de redactie door te geven).
Meer gegevens over Klaas Kleine zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.
Wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever) kocht op 14 oktober 1966 het huis op de hoek van de grote en kleine Peperstraat voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman, de weduwe van Hendrik Koning, en ging met het pand aan de slag op basis van een vermetel plan voor restauratie en herbouw.
Burgemeester Overweg is burgemeester Hermen Gerrit Overweg.
Gegevens over de landgeit zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.

Posted in Alle Deeversen, Deever, Dorpsfiguur, Klaas Kleine | Leave a comment

Stroatveger Jan Jurjen de Boer stopt ur mit

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van woensdag 1 november 1972 verscheen het volgende artikel over de pensionering van gemientewaarker Jan Jurjen de Boer uut de Kloasterstroate in Deever.

Straatveger de Boer stopt ermee
Laten ze er in Diever nu geen smeerboel van maken
Diever. De heer J. de Boer, straatveger van de gemeente Diever heeft maandagavond in café Centrum afscheid van het gemeentepersoneel genomen. Iedere zaterdagmorgen en in de week veegde Jan Jurjen de Boer de straten in het dorp Diever. Het vegen van de straten op zaterdagmorgen was een traditie, die niet zal terugkomen. De opvolger van de oude veger zal in het vervolg de straten alleen door de week vegen.
De heer de Boer is in al die jaren een bekend figuur in het dorp geworden. De Boer heeft het straatvegen in de gemeente bijna 25 jaar gedaan. Iedere morgen trok hij er met zijn karretje op uit, om de route van die dag af te leggen. Zaterdagmorgens werd hij wel door de inwoners geholpen, want dan veegde men het vuil op hoopjes en dan behoefde hij het alleen maar in de kar te doen. Ook had hij dan altijd een vast adres om koffie te drinken.
Onprettig
Trouwens, ook onprettige werkzaamheden, zoals het schoonhouden van de kadaverbakken werden hem niet bespaard. Daarnaast was hij de rattenvanger van de gemeente. Met het met pensioen gaan van de heer J.J. de Boer verdwijnt een bekend en moeilijk te vergeten figuur uit het dorp.
Receptie
Tijdens de afscheidsreceptie voerde J.C. Meyboom, burgemeester van Diever als eerste het woord. Daarna sprak de heer K.T. de Vries als voorzitter van de personeelsvereniging Diever. Hij bood namens het personeel een vuilniswagentje op schaal aan. Het vuilniswagentje werd gemaakt door plaatsgenoot K. Kleine.
Door beide sprekers werd de heer de Boer geschetst als een man die men in de gemeente niet gauw zal vergeten, want alle werkzaamheden die hem werden opgedragen heeft hij met volle overgave gedaan.
Namens de motorclub sprak de heer Snoeken, die de heer de Boer een gouden dasspeld aanbood, terwijl mevrouw de Boer een zilveren kandelaar kreeg.
De heer de Boer sprak aan het einde een dankwoord, waarin hij ook het personeel van de gemeente-secretarie betrok. ‘Ik heb altijd prettig samengewerkt’, zei hij onder meer.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie kwam bij het digitaliseren (scannen) van dozen vol met oude krantenknipsels bijgaand afgebeeld bericht over dorpsfiguur Jan Jurjen de Boer tegen. 

Dorpsfiguur Jan Jurjen de Boer heeft in zijn vrije tijd ook mooi toneel gespeeld in het openluchttheater. Jan Jurjen de Boer begon ooit als kapper. In Diever heeft hij als een soort van hobby en om een beetje bij te verdienen nog lange tijd in zijn vrije tijd een aantal voornamelijk wat oudere mannen het haar geknipt.
De in de Lemmer in Friesland opgegroeide Jan Jurjen de Boer (geboren op 30 oktober 1907 in de Lemmer, overleden op 24 oktober 1992 in Assen) en zijn vrouw Grietje Sinnema (geboren op 28 mei 1911 in de Lemmer, overleden op 26 november 1999 in Assen) liggen begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.

Posted in Alle Deeversen, Deever, Dorpsfiguur, Gemiente Deever, Klaas Kleine | Leave a comment

De smid en de tiedmesiene

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand artikel over dorpsfiguur Klaas Kleine, dat is gepubliceerd in 1983 in nummer 40 van het tijdschrift Panorama. De redactie wil dit vermakelijke artikel niet onthouden aan zijn trouwe bezoekers.

Boven aan het artikel stond de volgende tekst.
Panorama’s Buitenbeentjes
Wat tien jaar geleden begon als de Panorama-serie Buitenbeentjes is dank zij de NCRV uitgegroeid tot Showroom, het meest bekeken televisieprogramma van de laatste jaren. Showroom is gestopt, maar Panorama pakt de draad weer op

Klaas Kleine, de duizendpoot van Diever, zet de klok eens per jaar een eeuw terug.
De Smid en de Tijdmachine

Klaas Kleine is smid, hij bouwt violen, maakt kaas, fokt geiten en schrijft gedichten. Daar is dus niks raars aan. Wat ons wel bevreemdt, is zijn jaarlijkse terugkerende hang naar een leven zonder stofzuiger, radio en stromend kraanwater. Want over een paar weken is het weer zover: dan doet hij met zijn gezin een week lang net alsof het honderd jaar geleden is.

Sinds enkele jaren is Klaas Kleine in de herfstvakantie onbereikbaar voor de geneugten van de moderne tijd. Niet dat hij er dan ineens een week uitbreekt met tent en primusstel of dat hij zich een woudlopershut huurt in het Schwarzwald of zoiets, nee, Klaas Kleine uit het Drentse Diever keer telkens voor de winter invalt een week lang terug naar de vorige eeuw. Hij doet dan de deur op slot, zet de tijdmachine in zijn achteruit en stapt uit in de buurt van 1860, 1870. Daar vindt hij zijn eigen huis en zijn eigen vrouw en kinderen, maar de wasmachine is buiten werking, de stofzuiger staat op non-actief en zijn vrouw roert in een kookpot boven het houtvuur, terwijl de kleintjes spelen met bikkels en knikkers van klei. Klaas heeft namelijk iets met ‘vroeger’ en iets tegen -wat hij noemt- de dranghekkencultuur.
Normaliter treft de doordeweekse bezoeker Kleine aan in zijn werkplaats. Of in zijn geitenwei, in zijn kaasmakerij, achter een bos vioolhout of zijn typemachine. Maar als wij aanbellen staat hij voor de verandering achter de deur.
Ze zeggen wel, zegt hij, dat hij voortdurend op de vlucht is voor het moderne bestaan. Dat is dus flauwekul. Hij is danig tevreden met zijn platenspeler en de waarde van de telefoon weet hij heus wel naar waarde te schatten; hem zal je nooit horen zeggen dat hij honderd jaar te laat is geboren. Edoch. Onder het motto: beproeft alle dingen en behoudt het goede, spit Kleine aanhoudend in het verleden om tot de conclusie te komen dat sommige dingen uit de oude doos hem beter bevallen. Rust bijvoorbeeld. Tegenwoordig heeft iedereen haast en iedereen komt tijd tekort. Dat is behalve ongezond ook absurd. De goeie God heeft de mens vierentwintig uur per etmaal gegeven en dat moet voldoende wezen.
Nu mag het gerust een mirakel heten dat Kleine het redt met die twee dozijn uur. Naast zijn vak als smid oefent hij een aantal bijvakken uit waar een ander zijn leven lang de handen aan vol zou hebben. Neem het viool bouwen. Als klein jongetje zag hij voor het eerst een viool in handen van zijn oom. Dat was wat, zulke rare instrumenten kwamen normaal het huis van zijn ouders niet in. Dat was meer voor de dokter en de domeneer en vandaar dat hij nooit heeft geweten wat voor geluid zoiets nou eigenlijk voortbracht. Tot zijn oom op die viool begon te spelen, toen was hij er gelijk kapot van. Binnen de kortste keren maakte hij van een sigarenkistje een eigen viool en daarmee was het hek van de dam. Geen snaarinstrument kon hij meer in handen hebben of hij peuterde er net zolang aan tot hij wist hoe het in elkaar zat. Hij vrat alle beschikbare lectuur over middeleeuwse instrumenten en nu hij 43 is, is de vioolbouwerij een halve broodwinning.
Het fokken van oud-Nederlandse geiten. Ook zoiets. Ooit kocht hij zich één scheeloog om een maaimachine uit te sparen. Dat zette hem op het spoor van de zeldzaam geworden Veluwse geit en prompt was hij verkocht. Voor hij het goed en wel besefte had hij twintig van die langharige types in de wei staan en vergaderde hij in verenigingsverband in de dorpskroeg over het wel en wee van zijn geiten. Als maaimachine voldoen ze niet, zo heeft hij gemerkt, maar van hun melk maak je na wat oefening frisse kaas.
Toen het voltallige bestuur van de Dieverse geitenfokvereniging niet langer bij machte was Kleines met de hand geschreven notulen te ontcijferen, kreeg hij een typemachine. Dat bleek een verrassend handig apparaat, waarop ook zijn Drentse gedichten en verhalen getypt bleken te kunnen worden. De gelegenheden waarbij hij deze of gene een sonnet cadeau deed, werden ineens aanmerkelijk enthousiaster toegejuicht, vrienden en kennissen konden eindelijk lézen wat Kleine voor hen had geschreven. Publikaties in een Drents tijdschriftje voor literatuur behoren sindsdien ook tot zijn gewone bezigheden.
Tussen de bedrijven door werd er bij de Dieverse smid en zijn vrouw ook nog eens een stel kinderen opgevoed, een klus waarvan Kleine zich nimmer met een Jantje van Leiden heeft afgemaakt. Enkele jaren geleden gebeurde het dat zijn oudste dochter van geschiedenisles thuiskwam met vragen als Hoe kookten de mensen eigenlijk in de vorige eeuw ? en Hoe leefden ze zonder electriciteit ? Waar ieder ander zo nauwgezet mogelijk zou proberen te antwoorden, om daarna over te gaan tot tde orde van de dag, koos Kleine een andere methode, zij het een wat omslachtige. Hij stelde zijn vrouw en de kinderen voor een paar dagen vorige eeuw te gaan spelen. De gehele herfstvakantie van dat jaar werd voor het experiment gereserveerd. Kleine kocht rookvlees, alsmede worsten en zijden spek; zijn vrouw maakte voor iedereen zo origineel mogelijke kleding en de kinderen werd geïnstrueerd het speelgoed te zuiveren van twintigste-eeuwse elementen. Toen ging de deur dicht.
Dat eerste jaar viel de regen met bakken uit de hemel. Het stookhout werd vochtig en met rooie ogen van de rook leefden ze genietend het leven van een eeuw geleden. Dat het zo’n succesvolle herfstweek werd, kwam mede door de authentieke staat waarin hun huis verkeert. De vrouw van Kleine kon zich, gezien het feit dat er zoals eertijds een pomp op het erf staat, met beide handen uitleven op het wasgoed. Kleine zelf begaf zich, in plaats van per auto, te voet naar zijn geitenwei en in zijn smidse ging hij ouderwets te keer met de blaasbalg, terwijl de kinderen zich oefenden in het gebruik van griffel en lei. Na die week werd besloten dat, zolang ze het allemaal leuk bleven vinden, iedere herfstvakantie voortaan besteed zou worden aan het-leven-in-de-vorige-eeuw.
De dorpsgenoten bezien sindsdien die Kleine met wat meer oplettendheid. Een afwijkinkje of wat is tot daaraan toe, maar al te bont moet het ook niet worden. Een vriendinnetje van één van de kinderen kwam tijdens zo’n herfstweek eens binnen met de mededeling: ‘Ik moet van mijn vader zeggen dat jullie gek zijn’.
Vrienden en kennissen houden zich verbaal iets meer op de vlakte, maar putten zich gedurende de bewuste week wel uit in een meer dan gemiddelde belangstelling voor het gezin van de smid. En als iemand eindelijk een fout meent te hebben ontdekt (Heb je een slaapzak op bed ? In die tijd hadden ze anders helemaal geen slaapzakken !) is de ondertoon van triomf net iets te duidelijk hoorbaar. Daarom heeft Klaas Kleine besloten dat de komende herfstvakantie de deur niet al te wijd open zal staan. Nu maar eens geen pottenkijkers die handenwrijvend zoeken naar missers. En na die week zal de smid er weer gewoon bij zijn, inclusief auto, platenspeler en telefoon. Want hij mag dan graag het een en ander beproeven, hij is zuinig op het goede.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Duizendpoot wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer hoefsmid, siersmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent in de Drentse taal, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde of beroep of bijberoep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde, dat beroep of dat bijberoep aan de redactie door te geven).
Meer gegevens over Klaas Kleine zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.
Wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever) woonde met zijn gezin in het door hem zelf gerestaureerde en herbouwde huus op de hook van de grote en de kleine Peperstroate in Deever.

Posted in Deever, Dorpsfiguur, Klaas Kleine, Peperstroate | Leave a comment

Un te kleine foto van ut mooie zwembad De Calthorne

Deze afbeelding toont een kleuren ansichtkaart, een zo genoemd vierluik, omdat op de ansichtkaart vier kleine foto’s zijn te zien. Deze kleine foto’s tonen het gemeentehuis aan de brink van Deever, korenmolen De Vlijt in Oll’ndeever, zwembad De Calthorne (Dieverzand 2.0) an de weg hen Kalter’n en het huis van Klaas Kleine op de hook van de Grote en de Kleine Peperstroate in Deever.
De hier getoonde ansichtkaart is in april 1979 uitgegeven door JosPé in Arnhem. De redactie van ut Deevers Archief weet niet welke neringdoenden deze kaart verkochten.
Waar het de redactie van ut Deevers Archief bij het tonen van deze ansichtkaart met name om gaat, dat is om de te kleine afbeelding van zwembad De Calthorne an de weg hen Kalter’n. In de verzameling van ut Deevers Archief is dit helaas de enige afbeelding van dit voor de gemiente Deever onmisbare zwembad.
De redactie wil graag meer afbeeldingen van zwembad De Calthorne in ut Deevers Archief tonen en roept zijn zeer gewaardeerde bezoekers op de foto-albums in te duiken, mooie afbeeldingen te scannen en deze de redactie te doen toekomen. Bij voorbaat hartelijk dank voor de te nemen moeite.

Posted in Ansichtkoate, Gemientehuus, Klaas Kleine, Meule van Oll’ndeever, Swömbad de Calthorne | Leave a comment

Knallen met carbid wint terecht aan populariteit

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 29 december 1988 het navolgende bericht over het kebied scheet’n in Deever,

Neveninkomst voor de gebroederers Kleine in Diever
Knallen met carbid wint aan populariteit
Diever – Onze ouders wisten eigenlijk niet anders. Rondom de jaarwisseling lekker knallen met een blikje met carbid. Was je echt ruig, dan gebruikte je een melkbus en waren de dreunen tot ver in de omtrek te horen. Uren was je er mee bezig. Tegenwoordig wordt er voor miljoenen aan vuurwerk ‘verknald’. Lontje aansteken, weggooien, volgende ronde. Van echt tijdverdrijf is geen sprake, althans dat vinden de gebroeders Klaas en Berend Kleine uit Diever.
Ze zijn smid van beroep, maar hebben deze dagen bescheiden neveninkomsten aan de verkoop van carbid. Dat wordt de laatste tijd weer aardig populair volgens Berend, die namens de twee het woord voert. ‘Dit is het derde jaar dat we het verkopen en aanvankelijk waren we de enige in de wijde omtrek. Maar er komen steeds meer verkooppunten, zodat we vorig jaar tien kilo overhielden. Dat betekent tien procent van de omzet, want de gebroeders Kleine kopen niet meer dan honderd kilo in. ‘Het moet een lolletje blijven’ vinden ze.
Carbid is een gangbare afkorting van calciumcarbide, staat in de encyclopdie te lezen. Het is een verbinding van calcium en koolstof , die wordt verkregen door calciumoxide met cokes in een elektrische oven te verhitten. Met water geeft het acetyleen, Vroeger werd carbid gebruikt voor verlichtingsdoeleinden en bij het lassen. Tegenwoordig tracht een enkeling de mollen in zijn tuin met de gasontwikkeling van carbid te verdrijven. De mogelijke knaleffecten zijn echter de belangrijkste attractie.
Het toevoegen van de juiste hoeveelheid water is erg belangrijk, vertelt Berend Kleine. ‘Doe je er teveel bij, dan doet het niets. Dan heb je een te rijk mengsel. Dan moet je het blikje maar weggooien en weglopen en wachten tot hij helemaal uit is.’
Mits er verantwoord mee wordt omgesprongen, hoeft knallen van carbid niet gevaarlijker te zijn dan het afsteken van gewoon vuurwerk. Het is in elk geval veel spannender, want je moet er zelf heel wat voor doen om een mooie knal te krijgen. Doorgaans wordt een stevig blikje met een precies sluitend deksel gebruikt. Via een gaatje onderin wordt de carbid aangestoken. Dank zij de gasontwikkeling ontstaat de explosie. Doordat de deksel er af vliegt, blijft het blikje voor een volgende keer behouden, maar soms zoek je je natuurlijk wel een ongeluk naar deze afsluiter. ‘Wij deden er vroeger wel eens een lang touw aan’, vertelt Berend, wiens ogen gaan glinsteren bij de herinneringen aan vroeger. Een lang stuk touw is zeker geen luxe aan het deksel van een melkbus, waarmee ook wordt geschoten. Dat is zeker niet zonder gevaar, want zo’n zwaar deksel kan een eind vliegen. Ook komt het wel voor dat achter uit de bus, als het deksel er te stevig op is gedrukt, een forse steekvlam komt. Uitkijken, dus.
Voor de verkoop van carbid heb je geen vergunning nodig, zoals bij vuurwerk. Ook de jeugd loopt geen gevaar door de politie in de kraag te worden gevat. ‘Hoogstens voor ordeverstoring. De wet zal er nog wel op aangepast worden, denk ik. Een bromfiets die te veel lawaai maakt, mag toch ook niet.’

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Berend Kleine (de grote Hendrik) beschrijft in het artikel op sublieme wijze hoe je op een veilige en mooie manier op oudejaarsdag en oudejaarsavond voor 10 gulden per kilo met carbid kunt schieten. Het artikel is een kleine maar goede handleiding voor de doe-het-zelver.
Lekker balder’n zonder de aanwezigheid van politieagenten en zonder de hinderlijke bemoeienissen van De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld. Of heeft
 De Voorkant Van Het Grote Gelijk de verkoop van carbid inmiddels ook geregeld in een verordening ? Dat zou best eens zo kunnen zijn.

Abracadabra-441

Posted in Aarfgood, Heufdstroate, Kebied skeet’n, Klaas Kleine, Traditie | Leave a comment

Twee olde huussies an de Peperstroate

De hier getoonde kleurenfoto (afbeelding 1) is een afdruk van een kleurendiapositief, die omstreeks 1960 is gemaakt door Frans Vondeling uut Dwingel. Het is jammer dat dit de enige kleurendia is, die Frans Vondeling in Deever in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw heeft gemaakt. Het maken van kleurendia’s was in die jaren een dure grap, dat is totaal niet te vergelijken met het maken van veel te veel digitale kleurenfoto’s op een slimme telefoon.
In het linker huisje woonde toen nog de weduwe Aaltje Koning-Haveman. In het rechter huisje woonde toen de familie Jans Benthem, te weten Jans Benthem, Albertje Winters en hun kinderen Roelofje (Roelie) en Frederik (Frekie) en de ongetrouwde gemeentelijke timmerman IJse Winters.
Tussen de twee huisjes heeft nog een huisje gestaan, daar heeft klompenmaker Johannes Leijer gewoond. Zie de gegevens in het bericht Woar laag’n ok awièr de Stroet en de Kreulenakker. De grote vraag is of dit huisje al in 1930 is afgebroken, toen Frederik Koning eigenaar werd van het pand en toen klompenmaker Johannes Leijer daar nog woonde, of pas is afgebroken na het overlijden van Johannes Leijer in 1942 ?
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940, overleden op 24 oktober 2000) kocht op 14 oktober 1966 de olde kouwe van Oaltie Hoaveman (Aaltje Haveman), de weduwe van Henduk Keuning (Hendrik Koning), voor 6000 gulden en ging met het pand aan de slag op basis van een vermetel plan voor restauratie en herbouw. Zie het resultaat van deze restauratie en herbouw na het klikken op deze link.
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer: bestuurder, bouwkundige, criticus, dichter, docent Dreins, edelsmid, historicus, hoefsmid, huizenbouwer, kaasmaker, kerkvoogd, klokkenluider, koster, kunstsmid, landgeitenfokker, landgeitenhouder, metselaar, onderzoeksjournalist, ouderling, regisseur, restaurateur, romanticus, schrijver, siersmid, timmerman, toneelspeler, vertaler, vioolbouwer. Als nog een kunde aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die aan de redactie van ut Deevers Archief door te geven.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Klaas Kleine, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag meegenieten van nieuwe aanwinsten in zijn verzameling objecten uut de gemiente Deever. Eén daarvan is bijgaand afgebeelde zwart-dwit ansichtkaart uit de zestiger jaren van de vorige eeuw. 

Uit de mond van wijlen Anne Mulder schreef de redactie van ut Deevers Archief het volgende op over het hoekhuis an de Peperstroate in Deever:
Omstreeks 1932 werd het hoekhuis an de Peperstroate bewoond door Frederik Haveman. Hij was niet gehuwd. Hij was eertijds bediende bij de Coöperatieve Verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ in Deever. Op latere leeftijd heeft hij in Wapse zijn intrek genomen in het gezin van Hendrik Koning, die gehuwd was met zijn zuster Aaltje Haveman. Na het overlijden van Frederik Haveman -zijn overlijdensdatum is te lezen op een eenvoudige grafzerk in het gesloten gedeelte van de begraafplaats- zijn Hendrik Koning en Aaltje Haveman verhuisd naar het hoekhuis an de Peperstroate.

Roelof Santing herinnert zich het volgende van de mensen die in zijn jeugd in dit huis woonden:
Voordat Aaltje Koning-Haveman bewoonster van het huis aan de Peperstraat werd, woonde daar haar broer Frederik Haveman. Op het dorp stond hij bekend als Freerk Punt of Freerk Puntien. In mijn herinnering was dit een markante persoonlijkheid, al kwam dit niet tot uitdrukking in zijn figuur. Gezeten op de steen, zoals die is te zien op de afbeelding, gaf hij in de dertiger jaren van de vorige eeuw zijn visie op de politieke toestand van die tijd, waarbij hij het uit het Oosten dreigende gevaar zeer wel onderkende.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Frederik (Freerk) Haveman is geboren op 8 mei 1876 in Deever en is overleden op 25 maart 1939 in Wapse. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hendrik Koning is geboren op 9 mei 1875 in Dwingel en is  overleden op 28 december 1953 in Meppel. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Aaltje Haveman is geboren op 14 september 1879 in Deever en is overleden op 6 oktober 1967 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In het begin van de twintigste eeuw woonden in het zichtbare pand schoenmaker Berend Slagter met zijn vrouw Femmigje Mulder.
De foto voor de zwart-wit ansichtkaart is in 1964 of 1965 gemaakt. Dat is een paar jaar nadat burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) van de gemiente Deever in 1956, 1957 of 1958 (?) alvast het achterste deel van het pand liet afbreken in het kader van de zo genoemde krotopruiming.
Het achterste deel is bewoond geweest door bakker Jonkman, kapper Jan de Boer en de familie Hendrik Baaiman. De familie Baaiman werd eerst naar een woning aan de Wapserveenseweg in Wittelte verbannen, waarna het achterste deel kon worden gesloopt.
Ome Kees had grootse -ja bijna megalomanistische- plannen met de dorpskern. Vele prachtige en beeldbepalende cultuurhistorisch waardevolle ‘olde kouw’n’ in het warme hart van het dorp Deever pasten niet in zijn plannen en moesten daarom bij voorbaat al worden gesloopt. Volop en niet te weinig.
De gemiente Deever, onder leiding van ome Kees, werd gelukkig op tijd een zogenaamde artikel 12-gemeente, zodat niet het hele warme hart van Deever vernield en gesloopt is geworden, maar waren wel de mooiste en oudste panden verdwenen.
Bij de sloop van het achterste deel van het pand ontstonden gaten in de tussenmuur, die toen buitenmuur van de achtergevel van het op de afbeelding zichtbare pand van de weduwe Koning was geworden. Van oude stenen werd een muur tegen de kapotte achtergevel gemetseld. Het rieten dak werd gesloten met een wolfseind.
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940, overleden op 24 oktober 2000) kocht op 14 oktober 1966 de ‘olde kouwe’ voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman, de weduwe van Hendrik Koning, en ging met het pand aan de slag op basis van een vermetel plan voor restauratie en herbouw.
De redactie merkt op dat in het bovenlicht van de voordeur van het oude pand geen wit geschilderde levensboom aanwezig is.
Wie van de nog erg weinige sprekers van ut Deevers weet nog de betekenis van het niet meer gangbare woord ‘kouwe’ ? Bijvoorbeeld in de zin: See haad’n ut gloep’ms kolt in de olde kouwe. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid te reageren ?
De verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier kan de hier afgebeelde ansichtkaart van de olde kouwe van de weduwe Oaltie Keuning-Hoaveman ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 14 van het boekwerkje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980, die is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Gemeente Diever en in 2008 is verschenen. Maar ja, jij moet dat boekwerkje dan wel toevallig in jouw bezit hebben of bij iemand in kunnen zien.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van het huis van Klaas Kleine gemaakt op donderdag 4 november 2017.

Abracadabra-1214

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Deever, Klaas Kleine, Peperstroate | Leave a comment

De kleine Henduk en de grote Henduk an ’t waark

In de beeldbank van de Historische Vereniging Nijeeveen is een mooie kleurenfoto aanwezig van de gebroeders Klaas Kleine en Berend Kleine. Lourens Schipper, de beheerder van deze prachtige beeldbank (die zouden meer historische verenigingen moeten hebben), gaf de redactie toestemming deze kleurenfoto -zie de bijgaande afbeelding- in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is de Historische Vereniging Nijeveen en in het bijzonder Lourens Schipper, bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Maar in welk jaar is deze foto gemaakt ? Wie het weet, die mag het melden aan de redactie !

Op de foto zijn de smeden Klaas Kleine (links) (de kleine Hendrik) (Klaas, hei neeje klomp’m an ?) en zijn jongere broer Berend Kleine (rechts) (de grote Hendrik) bezig met het leggen van een ijzeren band om een houten wagenwiel. Ze zijn bezig voor de smederij met de naam ‘de grote Hendrik’ van Berend Kleine an de Heufdstroate in Deever. Het wagenwiel ligt op een oude molensteen.
Let op het bankje rechts achter Berend Kleine, dat zo te zien is gemaakt door Bouwbedrijf Nijzingh an de Brinkstroate in Deever. Achter Klaas Kleine is te zien dat achter het plantenklimrek geen deur meer zit. Aan de muur is te zien dat de ruimte waar een deur zat, ooit is dicht gemetseld.
Klaas Kleine had zijn smederij met de naam ‘de kleine Hendrik’ (let op de woordspeling; Hendrik Kleine was de vader van Klaas Kleine en Berend Kleine) an de Peperstroate aachter de kaarke. Hendrik Kleine had eerst een smederij op Koldervene (vroeger Coldervene), later in Meppel.
In dit pand op de hier afgebeelde kleurenfoto was vroeger de smederij van de gebroeders Hendrik en Albert Kloeze gevestigd. In die tijd was de deur wel aanwezig.
In dit pand is later een winkel met de naam ‘In de Lindetuin’ gevestigd geweest. De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van deze winkel op 13 november 2008 gemaakt. Het was nog herfst. Blijkbaar was toen in de zijmuur weer een deur aangebracht en het metselwerk gerepareerd en waren de raamluiken weggehaald. In de bestrating was in 2008 de oude molensteen nog wel aanwezig.
Zie voor nog een kleurenfoto, die de redactie op 28 juli 2016 gemaakt, het bericht ‘Het leven moet niet vliegen, maar fladderen’.
Nu dit pand een rijksmonumentje is (voor zolang het duurt, je weet maar nooit), zal het gesloop en geknutsel en gedoe aan de buitengevels wel onder curatele staan.

Posted in Aarfgood, Deever, Heufdstroate, Klaas Kleine, Neringdoende, Rieksmonement | Leave a comment

Klaas Kleine, de siersmid en romanticus uut Deever

In het blad ‘Kijk op het Noorden, het maandelijkse signalement van het economische, culturele, maatschappelijke en recreatieve leven in Noord-Nederland’,  jaargang 15, nummer 76, uitgave april 1983, staat op bladzijde 13 bijgaand artikeltje over alleskunner wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever). Bestaat het blad ‘Kijk op het Noorden’ nog ?

Klaas Kleine, siersmid en romanticus

Vroeger had ieder dorp minstens één hoefsmid. Het was in de tijd, dat er in de landbouw nog veel paarden werden gebruikt. Het smeden van de ijzers in het laaiende vuur en het beslaan van de paarden waren karweitjes die meestal door een groepje mensen werd gadegeslagen. De dorpssmederij was, evenals het café, de plaats waar meestal tegen de avond mannen zich verzamelden en vooral in de winter was het een lekker warm plaatsje om het nieuws uit te wisselen en herinneringen op te halen.
Tractoren hebben de meeste paarden verdreven en de dorpssmederijen zijn vrijwel alle verdwenen. Daarmee is een stukje romantiek verloren gegaan. Maar Diever heeft nog een hoefsmid en nog wel een die zeer romantisch is aangelegd. Klaas Kleine, 42 jaar, wiens markante hoofd getooid is met een baard, hecht zeer aan het verleden. Eenmaal per jaar, in de herfstvakantie, probeert hij het zelfs zo goed mogelijk te laten herleven. Dan trekt hij zich met vrouw en kinderen terug in het achterhuis. Elektriciteitsvoorziening en waterleiding worden dan volkomen genegeerd. Het vuur levert de warmte en een oude pomp zorgt voor het water. In de smidse wordt de blaasbalg met de hand bediend. De kinderen schikken zich met veel plezier in het terugzetten van de klok naar vroeger en vermaken zich met lei en griffel.
Ook het overige deel van het jaar is Klaas Kleine een echte romanticus. Hij zet het oude ambacht, dat zijn vader ook al beoefende, voort in het smederijtje aan de Brink. Met het maken van hoefijzers kan hij uiteraard niet meer aan de kost komen. Al geruime tijd geleden begon hij zich toe te leggen op her maken van siersmeedwerk. Evenals de hoefsmeden vroeger trekt hij daar mensen mee, niet in de laatste plaats toeristen. ’s Zomers geeft hij dan ook geregeld demonstraties van siersmeden.
Kleine heeft zich ook op het maken van violen toegelegd, want hij houdt veel van muziek, vooral uit de middeleeuwen. Zijn eerste viool maakte hij van hout van sigarenkistjes, daarna knapte hij een oude viool op en zijn grote kunststuk was het nabouwen van een middeleeuwse vedel. Een andere prestatie van hem is dat hij het oude landgeitenras van de ondergang heeft gered door een fokcentrum op te richten. Hij had het geluk, dat in een dierentuin nog een paar exemplaren van het vroeger zo geliefde, maar praktisch verdwenen ras, aanwezig waren.
Het ligt voor de hand dat Kleine van zijn eigen Drentse taal houdt. Hij spreekt en leest deze niet alleen, maar enkele jaren geleden is hij ook begonnen er zelf in te publiceren. Hij schreef gedichten en begon aan een Drentse vertaling van het boek Job uit het Oude Testament.
Wie een stukje oude Drentse sfeer wil proeven kan op weinig plaatsen zo goed terecht als bij de smid Klaas Kleine.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer hoefsmid, siersmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, geitenfokker, kaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die aan de redactie door te geven).
Meer gegevens over Klaas Kleine zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.
Wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever) kocht op 14 oktober 1966 het huis op de hoek van de grote en kleine Peperstraat voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman, de weduwe van Hendrik Koning, en ging met het pand aan de slag op basis van een vermetel plan voor restauratie en herbouw.
Op een afbeelding uit 1955 is het erfgoedlijstwaardige pand nog met het achterhuis te zien, vóórdat burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) en de zijnen besloten alvast het achterste deel van het erfgoedlijstwaardige pand af te laten breken. Op een afbeelding uit 1964 of 1965 is het overblijvende deel van het erfgoedlijstwaardige pand te zien ná de afbraak van het achterste gedeelte van het pand. Merk op dat toen in het bovenlicht van de voordeur geen levensboom als sierelement aanwezig was.
De foto in bijgaande afbeelding van het artikel is in april 1983 gemaakt in de smederij an de Peperstroate.
Op de kleurenfoto -die de redactie op 20 november 2005 heeft gemaakt- is de woning en smederij van Klaas Kleine te zien. Woonde toen de weduwe van Klaas Kleine nog in het pand, of woonde zij inmiddels elders ?
In Deever doen sterke geruchten de ronde dat ijverige dorpskrachten van de plaatselijke heemkundige vereniging weer eens bezig zijn met ‘een boekje’, deze keer is het onderwerp Klaas Kleine. Het kan bijna niet missen zo’n vijftien jaar na zijn verscheiden. De redactie adviseert de dorpskrachten ‘het boekje’ de titel ‘Klaas Kleine, het meraekel van Deever’ te geven, want de eretitel ‘oraekel’ is al vergeven.

Posted in Deever, Klaas Kleine, Neringdoende, Peperstroate | Leave a comment

Klaas Kleine regisseur van ‘Café De Laeste Snik’

De redactie van het Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht bericht. In de map met knipsels uit de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van het jaar 1985 vond de redactie bijgaand bericht, dat op 4 maart 1985 in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) op bladzijde 4 verscheen.

Cafe De Leste Snik
Diever – De toneelvereniging Diever gaf zateravond in de grote zaal van het Dingspilhuus de jaarlijkse winteruitvoering. Voorzitter W. Hofman kon een volle zaal welkom heten.
Opgevoerd werd een blijspel in drie bedrijven. Het stuk speelt zich af in een horecabedrijf dat wordt beheerd door twee rustende zeelui, Jos van der Vaart, kapitein en Johnny Doedens, tweede stuurman. Op zekere dag lezen beiden in de krant dat de dochter van hun vroegere baas, Yvonne Boswinkel, van huis is weggelopen. Yvonne komt in het café aan, maar Jos van der Vaart zegt dat het mogelijk is onder te duiken, maar dan moet ze zich wel lelijk maken, omdat zijn compagnon Johnny Doedens zeer slecht tegen knappe vrouwen kan. Alles komt uiteindelijk op zijn pootjes terecht.
De rolverdeling was als volgt:
– Jos van der Vaart, kapitein, Henk Tissingh;
– Johnny Doedens, tweede stuurman, Jans Tabak;
– Wolter Boswinkel, reder, Albert Noorman;
– Yvonne Boswinkel, zijn dochter, Annie Koopman;
– Valk, detective, Klaas Kleine;
– Dolstra, detective, Diny Vos;
– Jet, krantenvrouw, Pina Nijzingh;
– Janny Knoppen, verslaggeefster, Ria Monsieur;
– Mia Brinkman, privé-secretaresse, Anneke Knol;
– Accordeonspeler, Kees Bakker.
Het stuk werd gespeeld onder regie van Klaas Kleine.
Aan het eind kregen de spelers en speelsters een krentenbrood aangeboden door de heer A. Andreae. Vroeger bij het spelen gebeurde dit altijd door de caféhouder. Met deze aanbieding wil de heer Andreae de traditie in ere herstellen.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft dit bericht in het Deevers Archief opgenomen, vanwege onder meer het feit dat in de tachtiger jaren van de vorige eeuw nog flink wat Deevers proat’nde Deeversen meededen met de uitvoeringen van toneelvereniging Deever. Dat was voor het instuderen en het uitvoeren van de klucht ‘Café De Laeste Snikke’ in het Dreins wel net zo makkelijk.
Omdat de Deeverse toneelrecensent van de Olde Möppeler (Meppeler Courant) in het krantenbericht een beetje een onduidelijke samenvatting van het toneelstuk heeft gemaakt, verwijst de redactie voor een iets betere samenvatting naar de webstee van de uitgever van dit toneelstuk.
Uit het bericht blijkt dat alleskunner en allesprobeerder Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) ook regisseur is geweest bij de toneelvereniging Deever.
De redactie heeft deze kunde toegevoegd aan de lange lijst van zijn kundigheden: bestuurder, bouwkundige, criticus, dichter, docent Dreins, edelsmid, historicus, hoefsmid, huizenbouwer, kaasmaker, kerkvoogd, klokkenluider, koster, kunstsmid, landgeitenfokker, landgeitenhouder, metselaar, onderzoeksjournalist, ouderling, regisseur, restaurateur, romanticus, schrijver, siersmid, timmerman, toneelspeler, vertaler, vioolbouwer.
De redactie verneemt van de bezoekers van het Deevers Archief graag of nog een kunde of beroep aan deze niet-limitatieve lijst moet worden toegevoegd. Aarzel niet die kunde of dat beroep aan de redactie door te geven.
Voorzitter W. Hofman is Wietse Hofman. A. Andreae is Albertus Andreae.
Voor personen die het Deevers echt willen gaan beheersen, zoals kiender van Deeversen die het Deevers neet meer van heur Deevers proat’nde vae en mow hept eleerd, of Drenthenierders (import) die druk en ernstig bezig zijn met een indeeveringscursus Deevers voor Drenthenierders, volgt hier de vertaling van de titel van de klucht: Café De Laatste Snikke, waarbij moet worden bedacht dat een snikke een vracht- en passagiersbootje was, dat op een jaagpad naast het vaarwater werd voortgetrokken door een mens of een paard. 

Posted in Alle Deeversen, Cultuur, Klaas Kleine, Vurening | Leave a comment

Ok dit joar wièr kebied veur olderwets knalplusier

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen zo tegen het einde van het jaar op 23 december 1988 bijgaande niet te missen en niet mis te verstane advertentie (de bovenste afbeelding) van de Firma De Twee Hendrikken, te weten de gebroeders Berend en alleskunner Klaas Kleine, voor de verkoop van kebied (carbid) voor f 10,- per kilogram voor het in Deever zeer traditionele kebied scheet’n rond de jaarwisseling.
Kort daarna verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden van 29 december 1988 een diepte-interview met De Twee Hendrikken over ut kebied scheet’n.
In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 20 december 1989 weer een kebied-advertentie van Berend en alleskunner Klaas Kleine. De prijs per kilogram was in 1989 echter wel met 1 gulden gedaald ! Het carbid kon worden bekomen in smederij ‘de Grote Hendrik’.
Alleskunner Klaas kleine had zijn smederij ‘de Kleine Hendrik’ op de hoek van de Kleine Peperstroate en de Peperstroate in Deever en Berend Kleine had zijn smederij ‘de Grote Hendrik’ in ut paand an de Heufdstroate 49 in Deever, waar vroeger de smederij van de Kloeze was gevestigd.
Het oude jaar uitknallen met kebied is door de lange jaren heen veel veiliger en uiteraard ook veel en steeds goedkoper gebleken dan het oude jaar uitknallen met gewoon vuurwerk. Dus de reclameslogan ‘natuurlijk hebben wij ook dit jaar weer carbid voor ouderwets knalplezier’ is volkomen juist.
Het is de redactie van ut Deevers Archief niet bekend of de nijvere grijze en grauwe Voorkant Van Het Onweerlegbare Gelijk Van De Gemeente Westenveld, gevestigd in het riante complex kantoortuinen en kantoorparken in het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever, ook een gemeentelijke verordening of gemeentelijke wet heeft bedacht, bezig is te bedenken, gaat bedenken of overweegt te gaan bedenken, die de verkoop van kebied verbiedt.

Abracadabra-1456Abracadabra-1457

 

 

 

 

 

Posted in Deever, Kebied skeet’n, Klaas Kleine, Traditie | Leave a comment

Ut hüsie woar mien opa en oepoe hept ewoont

De in Amsterdam wonende, maar in Deever geboren en getogen Jacob (Jaap, Japie) Koning stuurde op 22 mei 2016 de volgende reactie naar ut Deevers Archief. Het betreft een reactie op het bericht De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman. De redactie is Jacob (Jaap, Japie) Koning zeer erkentelijk voor deze reactie. 

Volgens mij wordt het woord ‘kouwe’ hier gebruikt in de denigrerende betekenis van ‘kooi’. Een aanduiding voor een in elkaar getimmerd schuurtje, waarvan het dak lekt en waar de wind doorheen blaast door de kieren tussen de planken.
Het was het huisje waar mijn grootouders hebben gewoond. Ik kwam er als kind vaak.
Het dak lekte niet en de wind kwam niet binnen, maar verder was het behoorlijk primitief. De vloer bestond nog uit leem en stromend water of een pomp was er niet. De laatste jaren woonde mijn grootmoeder daar alleen en ik haalde als jongetje een paar keer per week een grote emmer water bij de buren en zette die dan in een halletje neer, zodat opoe Koning altijd water in huis had.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het woord ‘kouwe’ heeft -voor zover de redactie zich dat kan herinneren- in het Deeverse dialect drie betekenissen, te weten: kooi, huis en snee.
Alleskunner Klaas Kleine (dertien ambachten en absoluut geen twaalf ongelukken) -van nature wel kritisch en een beetje cynisch- heeft het woord ‘kouwe’ hier vast en zeker in de betekenis van ‘huis’ gebruikt. 

Posted in Deever, Deevers, Klaas Kleine, Peperstroate | Leave a comment