Category Archives: Kattelieke Kaarke

In Spinning Houwe, het papieren blad van de Stichting Waalres Erfgoed, jaargang 15, nummer 4, december 1915 verscheen het artikel Familie Brinkmann, geschreven door Harrie van de Laak. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de de Stichting Waalres Erfgoed dit artikel in ut Deevers Archief op te nemen. De redactie is de Stichting Waalres Erfgoed bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

Familie Brinkmann
Twee jaar terug stond onderstaande foto op Facebook Oud-Aalst-Waalre met bijgaande tekst: 1934 – verbouwing aan de kerk van Onze Lieve Vrlouwe Presentatie in Aalst. Volkert Brinkmann (waarschijnlijk degene boven aan de ladder) heeft hierbij geholpen.. De vraag hierbij is: is dat juist ?
Het probleem is dat de raamindeling niet klopt. Tussen twee steunberen zitten steeds drie smalle ramen, terwijl er bij de Aalster kerk slechts één breed raam tussen de steunberen zit. Na enig speurwerk op internet heb ik de kerk met de drie ramen tussen de steunberen gevonden: Zorgvlied, een klein gehucht in Drente. Deze kerk is in 1924 gebouwd, dus de tekst bij de foto had moeten zijn: boven aan de ladder staat Volkert Brinkmann bij de bouw van de kerk in Zorgvlied, gemeente Diever.
Natuurlijk was het niet toevallig dat ik in Drente ging zoeken, in het bevolkingsregister van Waalre kunnen we zien dat Valentinus Brinkmann zich met zijn gezin op 4 mei 1933 in Aalst gevestigd heeft vanuit Diever, Zorgvlied 55. Zorgvlied maakt deel uit van de gemeente Diever in Drente, een plaatsje vlak bij de grens met Friesland. Zijn beroep was koopman en timmerman, dus het is mogelijk dat hij meegewerkt heeft aan de verbouwing van onze kerk in 1934, echter de foto is in Zorgvlied genomen.
In het kort de geschiedenis van de familie Brinkmann: Johann Friedrich Brinkmann is geboren in 1807 in Südmerzen in Duitsland, een plaatsje enkele kilometers ten noorden van Mettingen. Hij vertrekt naar Friesland, naar Haskerdijke, trouwt daar met Aaltje Berends Kruis en zijn beroep is veenbaas.
Zijn zoon Bernardus Frederick Brinkmann geboren in 1845 trouwt met Johanna Elisabeth van Putten, hij is boer en herbergier in Zorgvlied.
Zijn zoon Valentinus geboren in Zorgvlied Diever in 1882 vestigt zich met zijn vrouw Riemke Kingma en 12 kinderen in Aalst. Hij is echter niet de eerste Brinkmann die zich in Aalst vestigt, dat is zijn zus Maria Margaretha getrouwd met Johannes Halman.
Daarvóór was het gedrag van Johannes Halman vergelijkbaar met een asielzoeker. In 1924 komt hij vanuit Weesperkarspel in Luyksgestel, in 1928 vertrekt hij naar Veldhoven, in 1930 gaat hij weer terug naar Luyksgestel, in hetzelfde jaar vestigt hij zich in Aalst.
Volkert (die naam is afgeleid van Valentinus) was in zijn jeugd een verdienstelijk schaatser, blijkens de uitslagen in de krant, onder andere in Hepkema’s courant van 24 januari 1903. In 1905 overlijdt zijn vader, maar zijn moeder blijft herbergierster.
Uit Hepkema’s courant van 23 mei 1908. Volkert was de enige zoon, dus waarschijnlijk betreft het hier Volkert.
In Aalst zijn verschillende families verbonden met de Brinkmannen. Onder andere Gilsing, Flapper, Piepenbrock, Habraken, Strijbos, Heesterbeek, Baselmans, enzovoort.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Zie ook het bericht De fumilie Halman woonde op Woater’n en Zorgvliet.
De redactie heeft het bestuur van de Stichting Waalres Erfgoed verzocht een goede scan van de in afbeelding 1 afgebeelde foto van de rooms katholieke kerk op Zorgvliet ter beschikking te stellen voor publicatie in ut Deevers Archief.
Op de afbeeldingen 3 en 4 zijn de gegevens uit het bevolkingsregister van de gemiente Deever van het echtpaar Valentinus Brinkmann en Riemkje Kinkma en hun 13 kinderen te lezen. Het gezin werd op 10 september 1929 uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemiente Deever. Het gezin vertrok naar Veldhoven in Noord-Brabant.

Het gezin Brinkmann was als volgt samengesteld.
1.  Valentinus (Volkert) Brinkmann
Hij is geboren op 17 april 1882 op Zorgvliet. Hij is overleden op 14 juni 1961 in Aalst. Hij trouwde op 8 oktober 1910 in Deever met Riemkje Kingma.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
2.  Riemkje (Regina) Kingma
Zij is geboren op 18 november 1888 in Wirdum (Leeuwarderadeel). Zij is overleden op 22 september 1964 in Aalst. Zij trouwde op 8 oktober 1910 in Deever met Valentins Brinkmann.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
3.  Bernardus Antonius Brinkmann
Hij is geboren op 10 juli 1911 op Zorgvliet. Hij is overleden op 9 september 1988 in Waalre. Hij trouwde op 26 september 1940 in Waalre met Barbara Hendrica Cox.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
4.  Emerentiana Maria Brinkmann
Zij is geboren op 30 oktober 1912 op Zorgvliet. Zij is overleden op …
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
5.  Ignatius Willebrordus Brinkmann
Hij is geboren op 27 juli 1914 op Zorgvliet. Hij is overleden op 20 … in Eindhoven.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
6.  Johannes Frederik Brinkmann
Hij is geboren op woensdag 10 mei 1916 op Zorgvliet. Hij is overleden op woensdag 16 januari 1985 op 68-jarige leeftijd in Valkenswaard. Hij trouwde met Hendrika Wilhelmina Gerrits. Zij is geboren op zondag 10 juli 1921 in Nijmegen en is overleden op donderdag 23 maart 2006 op 84-jarige leeftijd in Velden.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
7.  Johanna Alida Brinkmann
Zij is geboren op maandag 29 juli 1918 op Zorgvliet. Zij is overleden op zondag 21 december 1997 op 79-jarige leeftijd in Veldhoven. Zij trouwde op donderdag 21 mei 1953 op 34-jarige leeftijd met de 32-jarige Christianus (Chris) Antonius Gilsing. Hij is een zoon van Petrus Leonardus Gilsing en Maria Gerarda Walraven. Christianus is geboren op vrijdag 11 maart 1921 in Eindhoven. Hij is overleden op dinsdag 2 mei 1989 op 68-jarige leeftijd in Waalre. Van Johanna en Christianus zijn vijf kinderen bekend.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
8.  Agatha Maria Brinkmann
Zij is geboren op 10 mei 1920 op Zorgvliet. Zij is overleden op 13 maart 1921 op Zorgvliet, oud: 10 maanden.
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
9.  Willebrordus Joseph Brinkmann
Hij is geboren op 1 juli 1922 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
10.  Antonius Bernardus Brinkmann
Hij is geboren op 6 oktober 1923 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
11.  Valentinus Johannes Brinkmann
Hij is geboren op 14 januari 1925 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
12.  Bernardinus Johannes Brinkmann
Hij is geboren op 3 september 1926 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.
13. Agatha Maria Brinkmann
Zij is geboren op 10 mei 1928 op Zorgvliet. Zij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van haar.
14. Reginald Antonius Brinkmann
Hij is geboren op 11 december 1929 op Zorgvliet. Hij is overleden op ….
De redactie moet in de openbare archieven nog op zoek naar meer gegevens van hem.

Afbeelding 1
Bladzijde 3 van het papieren blad Spinning Houwe van de Stichting Waalres Erfgoed, jaargang 15, nummer 4, december 1915.
Op de links afgebeelde foto is de man in het zwart pastoor M.D.N.J. Epping en is de man boven aan de ladder Valentinus (Volkert) Brinkmann.

Afbeelding 2
Het bovenste deel van bladzijde 4 van het papieren blad Spinning Houwe van de Stichting Waalres Erfgoed, jaargang 15, nummer 4, december 1915.

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Op 21 juli 1924 verscheen in de krant Het Centrum het volgende bericht over de inzegening van de nieuwe rooms katholieke kerk op Zorgvliet.

Plaatselijke berichten 
Zorgvlied (Dr.), 15 juli
Dinsdag 15 juli was een feestdag voor de kleine parochie Wateren. Het nieuwe kerkje, gebouwd door den heer A.A. v.d. Liefvoort uit Arnhem, werd dien dag plechtig ingezegend door den hoogeerwaarden deken G.J. Vaas van Wolvega. Van de huizen van alle katholieken wapperde de driekleur en het feestelijke gebrom der klok kondigde het begin der plechtigheid aan.
Tegen 10 uur verzamelde de kleine, maar trouwe kudde zich op het kerkplein. Geassisteerd door twee oud-pastoors, pastoor Bruggen en pastoor Boekhorst, verrichtte de deken, die vroeger ook pastoor was van deze parochie, de liturgische plechtigheden.
Onder de plechtige hoogmis hield kapelaan D. van Wijk, van Bemmel, een schoone rede, waarin hij, na pastoors Eppings, den bouwmeester en alle parochianen geluk gewenscht te hebben met hun mooie kerkje, hen wees op het nut van onze katholieke kerken. Daar worden wij niet alleen meer dan elders opgewekt tot God te bidden, en onze harten naar den hemel te verheffen, maar daar vinden we ook troost en opbeuring in moeilijkheden, sterkte en kracht in den strijd des levens, en worden wij overladen met Gods zegeningen en genaden.
Na de heilige mis klonk een hartgrondig Te Deum, door alle parochianen gezamenlijk gezongen, waarin ze uiting gaven aan hun dankbaarheid en blijde stemming.
Op het priesterkoor waren aanwezig een zestiental geestelijken uit de omgeving die mede met de parochianen en den herder dankbaar gedachten onder het heilig misoffer de edele weldoeners, door wier gaven het mogelijk was geworden in het arme Zorgvlied zulk een waardig kerkje te bouwen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 9 oktober 1923 kreeg het bestuur van de Sint Andreas parochie op Zorgvlied van de aartsbisschop van Utrecht toestemming voor het bouwen van een nieuw kerkgebouw voor de rooms katholieke geloofsgemeente. Het inzamelen van het benodigde geld voor de nieuwbouw verliep voorspoedig, zodat al op 27 november 1923 de eerste steen kon worden gelegd. Op 15 juli 1924 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd.
In het weekblad ‘De Katholieke Illustratie, de zondagslectuur voor het katholieke Nederlandsche volk’, jaargang 58, 1923-1924, nummer 49, 27 augustus 1924, was op bladzijde 607 bijgaande sepiakleurige afbeelding te zien van de buiten- en de binnenkant van de nieuwe rooms katholieke kerk van de Sint Andreas parochie an de Dorpsstroate op Zorgvliet.
Toch weer een mooi fragmentje uit het verleden in het dorp Zorgvliet. En noteer 15 juli 2024 alvast maar in de agenda, want dan zal de Sint Andreas parochie het eeuwfeest van de Sint Andreas kerk vieren.
De redactie verwijst uiteraard ook naar de webstee van de Heilig Clara van Assisi parochie
De redactie heeft de kleurenfoto van de Sint Andreas kerk gemaakt op vrijdag 19 november 2021.
Een afbeelding van een ansichtkaart van het interieur van deze kerk is opgenomen in ut Deevers Archief.

De redactie ontving op 21 juli 2022 de volgende zeer gewaardeerde reactie van pastoor Koos Tolboom
In uw ‘Dievers Archief’ is een foto te vinden van het interieur van de kerk van Zorgvlied, toen hij net was opgeleverd. U ziet dat de ramen in het priesterkoor toen kleiner waren dan de huidige ramen en ook lager aangebracht, bovendien alle drie op dezelfde hoogte. Met een hoogaltaar daarvoor dat van buitenaf opwaarts naar het midden oploopt, dat was geen kijk.
Ik vermoed dat men toen al vrij gauw is begonnen tot een aanpassing van de ramen in het priesterkoor. De aanpassing is zeer fraai gedaan. De foto van het interieur waarin het oorspronkelijke nog is vastgelegd, doet me denken dat de ramen alleen glas-in-lood waren en niet gebrandschilderd. De verfraaiing van latere datum betreft dan: grotere ramen, aangebracht als omlijsting van het hoogaltaar, daarbinnen gebrandschilderde ramen, die in de oorspronkelijke setting nog niet waren aangebracht.
Onlangs heb ik alles bekeken met een deskundige. De gebrandschilderde ramen -waarschijnlijk dus van 1925 of later- zijn zuiver neogotisch, terwijl de neogotiek toen al voorbij was.
Ook heeft hij het hoogaltaar bekeken. Ik ben er altijd van uitgegaan dat het een neogotisch tweedehandsje was. Mijn vader zei wel eens dat hij gehoord had dat het uit Hilversum kwam. Maar hoe langer onze deskundige er naar keek, hoe meer hij er van overtuigd raakte dat dit hoogaltaar toch voor deze kerk is gemaakt in de jaren twintig van de vorige eeuw. Het lijkt neogotisch, maar hij wees elementen aan die typisch zijn voor de twintiger jaren van de vorige eeuw. Al met al een beetje een verhaal met mysteries omgeven. Ik herinner mij niet dat ik, toen ik in 1984 mijn boekje ‘Heilige Andreasparochie – 1884-1984’ schreef, over dit hoogaltaar documentatie ingezien heb.
Wat de deskundige vreemd vond, dat was de afbeelding van het zalig afsterven van de Heilige Jozef onder de mensa van het hoogaltaar. Dit heb ik op een hoogaltaar één keer eerder gezien, namelijk ergens in de Gelderse Achterhoek. Was het een kerk in de buurt van Wehl ? Of een kerk in de Liemers ? Hier hoop ik binnenkort achter te komen.