Category Archives: Verdwenen object

Ie gunt mee die koate toch wè ?! 

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief bijzonder graag mooie afbeeldingen van objecten an de Deeverbrogge zien. In dit bericht betreft het een afbeelding van een op 20 september 1918 verstuurde ansichtkaart met de navolgende tekst in de schrijfruimte. Op de afgebeelde ansichtkaart is een van de stoombootjes (de Assen I of de Assen II) veur de löswal bee ut logement van de weduwe van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge te zien.

Mejuffrouw S. Bruinenberg, Stationsdwarsstraat N° 1 te Assen
Harskamp, 20 september 1918
Beste vriendin,
Even een kaartje voor je alleen hoor !
Goed overgekomen en een voorspoedige reis gehad naar ’t kamp. Wel bedankt voor ’t kiekje ’t geen F. me gegeven heeft. ‘k Zal jullie gauw eens een van me sturen, maar eerst tractement beuren. Later iets meer.
Vooreerst de Hartelijke Groeten van je vriend,
H. Schoenmaker

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief

Op het internet zijn zo nu en dan erg oude ansichtkaarten met beelden van de Deeverse brogge en de Deeverse sluus te koop. De hier afgebeelde ansichtkaart is een echte, unieke, enige, dus zeldzame, originele, gelopen, ansichtkaart, dus voorzien van een poststempel. Dus origineler en echter kan je een exemplaar van deze ansichtkaart niet kopen. Want bij een ongelopen, dus niet van een poststempel voorzien, exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart, weet je als verzamelaar maar nooit of dat een echt exemplaar is of dat het een nagemaakt exemplaar is.

De hier afgebeelde ansichtkaart is een echt ‘must-have’ exemplaar. De redactie heeft deze ansichtkaart eerlijk en oprecht voor een fors bedrag bij opbod gekocht. De redactie moest daarbij opbieden tegen een verzamelaartje van ansichtkaarten uit de gemeente Diever. Dat verzamelaartje bleek deze ansichtkaart nog niet in zijn verzameling te hebben en vond daarom dat de redactie maar moest stoppen met bieden om hem die ansichtkaart te gunnen.
Want ut
peepertie jaankte: Ie gunt mee die koate toch wè ?! Ie gunt mee die koate toch wè ?!
Toen dat niet gebeurde, toen de redactie die ansichtkaart niet met geschwinde spoed en in gestrekte draf en nederig met de pet in de hand aan hem had gegund, toen ontstak hij in woede, toen raakte hij volledig van de kook, toen raakte hij volledig overstuur, toen wilde hij de redactie nooit meer zien, toen kreeg de redactie een rottrap onder zijn kont, toen mocht de redactie nooit meer bij hem langs komen. Hoe grof en onbeschoft kan je zijn ?

In ut Deevers Archief zijn in de bibliotheek met afbeeldingen uut de gemiente Deever enige afbeeldingen van ansichtkaarten aanwezig, waarop het stoombootje Assen I of Assen II van de Drentse Stoomboot Maatschappij an de Deeverbrogge is te zien. Deze zijn te vinden in het bericht  De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge. Op de drie in dat bericht getoonde ansichtkaarten is de vaarroute van het stoombootje van Assen naar Meppel.

Op de hier afgebeelde ansichtkaart is de vaarroute van het stoombootje van Möppel naar Assen. De zwarte pluim rook uit de schoorsteen van het stoombootje, de vele mensen en de vele goederen op het dek van het stoombootje laten zien dat het stoombootje op het punt staat te vertrekken naar Möppel. Met Veerkade Dieverbrug wordt bedoeld de löswal bee ut logement van de weduwe van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge.

Het is toch wel jammer dat een afbeelding van deze ansichtkaart niet is te bewonderen in het onvolprezen papieren ‘must have’ boek An de Brogge van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Dieverbrug op bladzijde 312 wel een, maar nogal bijgesneden, afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen. De redactie merkt wel op dat in het genoemde Magnum Opus heel veel afbeeldingen van foto’s, ansichtkaarten en zo voort nodeloos zijn bijgesneden. De lezer van dit boek wordt op die manier veel kijkplezier onthouden.

Afbeelding 1
De hier afgebeelde werkelijk unieke ansichtkaart (een echt topstuk) is toch maar weer een mooi fragmentje uit het verre scheepvaartverleden an de Deeverbrogge. 

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Löswal, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

Boom’m plaant’n bee de skoele an de Tusschendarp

De Boomplantdag -vanaf 1980 Nationale Boomfeestdag– wordt sinds april 1957 gehouden op de derde dinsdag in maart. Het is de bedoeling leerlingen van de vierde klas van de lagere school het belang van bomen bij te brengen. Het is zeer zeker ook de bedoeling dat de leerlingen op die dag zelf bomen planten.
De redactie schat in dat de hier afgebeelde foto in het jaar 1963 tijdens de Boomplantdag is gemaakt naast de legere skoele an de Tusschendarp in Deever. Achter het kantoortje van de schoolmeesters met het grote raam is de in 1962 in gebruik genomen uitbreiding van de legere skoele te zien. In 1963 was ut Dingspilhuus nog niet gebouwd. De maker van de foto stond op het muurtje bij de ingang van het schoolplein. De redactie wil bijzonder graag de maker van deze historisch waardevolle foto in dit bericht vermelden. De afgebeelde foto is toch maar weer een fraai fragmentje uit het schoolverleden in de gemiente Deever.
Het bomen planten werd die dag zo te zien niet uitgevoerd door de leerlingen. De jongens staan er maar wat met de handen in de zakken bij te kijken.
De grote vraag is natuurlijk of de die dag geplante bomen vóór de sloop van deze school respectvol en duurzaam zijn verhuist naar een andere standplaats, bijvoorbeeld bij de nieuwe lagere school ‘de Singelier’ op de Westeresch ?
Van de vier mannen aan de linkerkant van de foto herkent de redactie aan de linkerkant Jan Boesjes, de gemeentesecretaris van de gemiente Deever. Jan Boesjes was per definitie ook secretaris van alle verenigingen in Deever. Naast hem staat burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd). De burgemeester staat er een beetje verveeld bij en is druk bezig een sigaret van het merk North State te roken. De burgemeester was in de zomer vaak drukker met het openluchtspel en het onbewoonbaar verklaren van Deevers aarfgood, dan met het besturen van de gemiente Deever. Naast de burgemeester staan ongetwijfeld de twee wethouders in hun mooiste zondagse klofje, want zo’n Boomplantdag levert toch wel een mooi persmomentje op. De man in het midden met lichte jas is Albertus Andree (of Andrea of Andreae ??) (die in de Deeverse volksmond altijd gewoon Bart Eulie werd genoemd). Hij is de bovenmeester van de legere skoele an de Tusschendarp in Deever.
De redactie van ut Deevers Archief herkent enige jongens op de hier afgebeelde foto. De jongen aan de linkerkant met bril en houtje-touwtje winterjas is Jan Bos, de zoon van U.L.O.-meester Hayo Bos (die door de U.L.O.-leerlingen vaak Bossie werd genoemd), uut de Kloosterstroate. De redactie meent dat de jongen met krulhaar en de handen in zijn colbertjasje Jento Koers is, die woonde halverwege de Deeverbrogge. De jongen met de uilebril aan de rechterkant van de hier afgebeelde foto lijkt Barteld de Ruiter uut Oll’ndeever te zijn.
De redactie verneemt van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag de naam van andere leerlingen op deze foto.
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 15 december 2023.

De heer Hendrik (Henk) Vondeling stuurde op 15 september 2023 de volgende door de redactie zeer gewaardeerde reactie.
De U.L.O.-meester heette niet Henk Bos, maar Haijo Bos. Door leerlingen werd hij vaak Bossie genoemd. Zijn collega uit dezelfde tijd was Henk van den Bos, die toen in de Brinkstraat woonde.

Reactie van de redactie van ut Deevers Archief op de reactie van Hendrik (Henk) Vondeling
In het bericht is de naam Henk Bos gewijzigd in Hayo Bos. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kent de bijnaam van andere U.L.O.-meesters ?

Posted in Alle Deeversen, Legere skoele in Deever, Verdwenen object | Leave a comment

Zicht op ut Brinkie en de kleine Peperstroate

De Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer (V.v.V.V) van Deever stelde in 1953 een toeristisch reclameboekje met de erg oorspronkelijke titel ‘Diever’ samen; dit ter gelegenheid van het Openluchtspel. In dat jaar werd in het openluchttheater an de Shakespearebrink (voorheen Bolderbrink) in ut Grünedal an de Heezeresch van Deever het door William Shakespeare geschreven toneelstuk ‘Eind goed, al goed’ opgevoerd.
Op bladzijde 25 van genoemd reclameboekje is bijgaande foto afgebeeld van een deel van ut Brinkie en de kleine Peperstroate.
In het huis in het midden en staand an ut Brinkie (is ut Brinkie wel een echt origineel Saksisch brinkje ?) woonde de familie Westerhof. De hier wonende Koop Westerhof overleefde op 10 april 1945 op wonderbaarlijke wijze de Duitse moordpartij op het marktterrein.
In het huis aan de linkerkant en staand an de kleine Peperstroate woonde de familie Roelof Hunneman. De hier wonende Roelof Hunneman overleefde op 10 april 1945 de Duitse moordpartij op het marktterrein niet.
Het monumentale en rijksmonumentwaardige keuterboerderijtje van de familie Roelof Hunneman was in 1953 nog niet rücksichtlos und gründlich ten prooi gevallen aan de megalomane sloopdrift van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd, zijn vrouw werd in de Deeverse volksmond altijd tante Nel genoemd, zijn hond werd in de Deeverse volksmond altijd Krentestoete genoemd) en de gelijkgerichten onder de Hoge Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Sloopgelijk In Het Gemeentehuis Van De Gemiente Deever.

Posted in Aarfgood, Keutereegie, Kleine Brink, Peperstroate, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Stichting van vukaansiecentrum Ellert en Brammert

In de Friese Koerier (onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden) verscheen op 19 januari 1953 het volgende voor de ontwikkeling van de toeristenindustrie in de gemiente Deever het volgende belangwekkende bericht.

Dievers bossen
De firma H. Lammertsma, houtindustrie te Bolsward, heeft een terrein aangekocht in de bossen bij Diever en zal hier een bungalowcentrum voor vacantiegangers stichten. Het terrein, ongeveer 10 ha. heuvelachtig dennenbos, ligt in de nabijheid van het openluchttheater.
Onder architectuur van de heer J. Grundstra uit Bolsward zullen hier 40 tot 50 stenen bungalows en een hoofdkamphuis worden gebouwd. Een gedeelte van het terrein is bestemd voor tenten en kampeerwagens.
Het centrum krijgt de naam “Ellert en Brammert”.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In een overzicht van verkoop van eigendommen van de N.V. Berkenheuvel is te lezen dat de gebroeders Lammertsma fl. 10.000,- hebben betaald voor een terrein van 10.54.00 hectare, zeg maar ongeveer fl. 1.000,– per hectare.
Via zoeken op het internet kon de redactie niet achterhalen of de firma. H. Lammertsma nog bestaat.
Het architectenbureau van J. Grundstra is een nog steeds bestaand architectenbureau in Bolsward.
Of door de jaren heen inderdaad 40 tot 50 stenen zomerhuisjes of kampeerhuisjes zijn gebouwd, dat valt nog te uit te zoeken.
Elk stenen zomerhuisje of kampeerhuisje, in het krantenbericht bungalow genoemd, had een eigen naam.
Op ansichtkaarten komen namen voor, zoals
– Baander;
– Blekbèr;
– Brummel;
– Dankbèr;
– Deele;
– Dobbe;
– Eveltas;
– Hemertien;
– Hilde;
– Karnmeule;
– Knienegat;
– Nes;
– Plaggenbultien;
– Scheuper;
– Schoapvoalt;
– Sikke;
– Spinwiefien;
– Streuper;
– Wiemel;
– Zödde.
De redactie heeft de tot nu toe bekende namen ter opfrissing van ut Deevers opgenomen in de volgende zinnen.
He hef de baander lös stoan.
Un blekbère is wat soerug.
Wee goat hen brummels suuk’n.
Ur bint dit joat neet veule dankbèèr’n.
Aachter de baander is de deele.
Ur was altied bluswaeter in de dobbe.
Ur kreup een eveltassie deur de heide.
Ur was neet veule smaek an un heemkertie.
Doar bee mit op de hilde tummerd.
Op de nes steet de rogge in gaast’n.
Hee löp ur bee as un olde scheuper.
De boer braagt de mest van sien schoap’m hen de schoapvaelte.
Hee is mit de sikke hen de bok ewest.
Ut spinwiefie was goar’n an ’t spinn’n veur un böstrok.
Bee de oam’nd gung de streuper hen ’t Oll’ndeeverseveld.
De vette worst’n höng’n te dreug’n in de wiemel.
Ie muut de zödd’n netties loag’n.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kent de Nederlandse betekenis van de Drentse namen van de zomerhuisjes ? Of beter nog, wie van de zeer gewaardeerd bezoekers van ut Deevers Archief weet de Nederlandse vertaling van de voorgaande Drentse zinnetjes ? De redactie verneemt het graag !
Het eerste kamphuis van Ellert en Brammert, zoals is te zien op de bijgaande afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart uit 1955, had blijkbaar slaapgelegenheid op de eerste verdieping van het gebouw. Of woonde de beheerder van het vacantiecentrum boven het kamphuis ? Het eerste kamphuis heeft op ansichtkaarten van latere datum de naam d’ Olde Stee.
De hier afgebeelde ansichtkaart van het kamphuis is één van een serie van drie verschillende ansichtkaarten van het eerste kamphuis. De drie kaarten hebben een witte rand. Jij kunt als verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever die fraaie drie van de oudste ansichtkaarten van Ellert en Brammert toch maar beter wel mooi in jouw verzameling hebben ! En misschien duikt vroeg of laat nog een vierde exemplaar van deze serie op !

De redactie ontving op 7 maart 2021 de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Hanneke Wiegant.
Ook ik heb vele malen bij Ellert en Brammert gekampeerd met mijn familie. De eerste jaren sliepen we in legertenten van de Hervormde kerk uit Den Haag. Die stonden aan de linkerkant van de toerit naar Ellert en Brammert. Later logeerden we in huisjes, rechts van het toegangspad.
Ik heb nog een aanvulling op de namen van de huisjes. Een gezin van onze familie heeft gewoond in ‘het Plaggenbultien’. Dat was volgens mij een stenen bungalow, net als ‘het Knienengat’, waar een ander gezin van onze familie was.

Posted in Ansichtkoate, Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

Un old vusleet’n keutereegie op ut Aagterste Kalter’n

Bijgaand afgebeelde zwart-wit foto was aanwezig in de verzameling van wijlen mevrouw Eltje Greveling-Kuiper. Het echtpaar Hilbert Greveling en Eltje Kuiper bewoonden dit boerderijtje op ut Aagterste Kalter’n (toen adres Kalteren 10, nu Kalteren 11) vanaf hun huwelijk in 1945 tot in het begin van 1954. In het laatste jaar woonden zij daar met vier kinderen.
Hilbert Greveling is geboren op 11 mei 1914. Hij is overleden op 14 februari 1990. De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Eltje Kuiper.
In het begin van 1954 kwam op een hoger en droger gelegen deel van hun grond en meer naar de weg toe de nieuwe woning van de familie Greveling-Kuiper gereed. Voor de bouw van de nieuwe woning ontvingen zij een financiële bijdrage van 1000 gulden van de gemiente Deever, mits het in een zeer slechte staat verkerende boerderijtje zou worden afgebroken.
Op de hier afgebeelde foto zijn Eltje Kuiper (zij staat bij de zijgevel) en haar zuster Simmigje Kuiper (zij staat voor het huis) bezig met het verhuizen van spullen van de oude woning naar de nieuwe woning. Kort na de verhuizing is het boerderijtje afgebroken.
Het is voor de liefhebber van Deeverse pothokken van belang te weten van het bestaan van het op de hier afgebeelde foto zichtbare pothokke en te weten dat dit pothokke niet is afgebroken, maar onderdeel is geworden van een wellicht nog steeds bestaand schuurtje.
Het huis met adres Kalteren 11, dat op de hier afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 2) is te zien, is met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet het huis waarin de familie Greveling-Kuiper in 1954 ging wonen, maar een verbouwing van het 1954-huis. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan een goede scan van de 1954-woning van de familie Greveling-Kuiper ter beschikking stellen ? Wellicht één van de kinderen van het echtpaar Greveling-Kuiper ? De grote vraag is natuurlijk of het op afbeelding 2 zichtbare schuurtje het 1954-schuurtje is en of ut olde pothokke nog aanwezig is.

Afbeelding 1
Foto uit de verzameling van wijlen Eltje Greveling-Kuiper, Kalteren.

Afbeelding 2
Kleurenfoto van de woning met adres Kalteren 11 in augustus 2021`(bronvermelding: https://google.com/maps)

Posted in Kalter’n, Keutereegie, Verdwenen object | Leave a comment

Ut beeld van Gijs Smeekes stiet now bee un holtwal

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 28 april 1982 verscheen een kort bericht over het naamloze massiefhouten beeld van Gijs Smeekes naast zijn makerij van massief eiken meubelen in de voormalige boerderij in Oll’ndeever op de splitsing naar de Wittelterweg en de Kastanjelaan. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels heeft een mooie foto van Gijs Smeekes en zijn massiefhouten beeld gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief wilde begin april 2018 tijdens een rondje Oll’ndeever weer eens een paar foto’s van het massiefhouten beeld maken, maar moest tot zijn verrassing vaststellen dat het massiefhouten beeld was verdwenen en dat de voormalige boerderij, waarin de makerij van massief eiken meubelen van Gijs Smeekes was gevestigd, een andere eigenaar had gekregen; een stedeling met een Amsterdamse tongval.
De stedeling met de Amsterdamse tongval meende vaag te hebben begrepen dat Gijs Smeekes en zijn vrouw naar Meppel waren verhuist. Hij veronderstelde dat het uut Oll’ndeever verdwenen massiefhouten beeld dan ook wel bij Gijs Smeekes in de tuin zou staan.
Het heeft wel lange tijd geduurd en heeft wel enig speurwerk gekost voordat de redactie achter het adres van massiefhoutenmeubelmaker in ruste Gijs Smeekes en zijn vrouw kwam. Echter het massiefhouten beeld stond niet in het voortuintje van de woning van Gijs Smeekes en zijn vrouw in de Koedijkslanden in Möppel, maar bestond nog wel. Gijs Smeekes was zo welwillend de redactie in contact te brengen met de nieuwe eigenaar.
Het massiefhouten beeld bestaat na veertig jaren nog wel, maar staat nu in Wittelte bij een huis vlak bij een houtwal. Gelukkig is daarmee het kunstwerk behouden gebleven in de gemiente Deever.
De huidige eigenaar van het massiefhouten beeld stuurde de twee bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s naar de redactie. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk. Deze twee kleurenfoto’s zijn gemaakt op 16 oktober 2023.
Het massiefhouten beeld, dat destijds enige keren door Gijs Smeekes is gelakt om het tegen weersinvloeden te beschermen, is na veertig jaren weer en wind wel hard aan een flinke lakbeurt toe, opdat het de komende veertig jaren weer tegen alle weersinvloeden is beschermd. Een klusje voor massiefhoutenmeubelmaker in ruste Gijs Smeekes ?

De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel is:
Het beeld van Gijs Smeekes staat nu in een houtwal.

Posted in Haarm Hessels, Kuunst in de gemiente Deever, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

De Shell haandpompe bee gurasie Rolden

Bij het bedrijf van de firma Rolden an de Heufdstroate in Deever stond aanvankelijk in 1936 één handbediende Shell-benzinepomp. Een paar jaar later is een tweede pomp voor superbenzine bijgeplaatst.
In het voorhuis van het pand was in het rechter deel, het deel met de winkelruiten, de winkel ingericht. Deze ruimte was bij de vorige eigenaar, boer Teunis Wesseling, in gebruik als gelagkamer van zijn boerencafé.
De ruimte met de uitbouw achter de spelende kinderen was in gebruik als ruimte voor het repareren van fietsen, bromfietsen en motorfietsen.
De auto met kenteken D-832 was van veearts Nanne Brandenburg van de Deeverbrogge. Volgens Hendrik Jan Rolden had deze veearts een Chevrolet.
Het pand stond op de hoek van de Heufdstroate en de Tusschendarp, waar nu een zelfbedieningswinkel staat (eerst Golff, later Coop, nu Plus).
Deze foto is gepubliceerd met toestemming van de familie Rolden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 19 april 2022.

Abracadabra-368

Posted in Bedrief, Deever, Heufdstroate, Olde auto, Verdwenen object | Leave a comment

Uitkiektoor’n in de bos van Baark’nheuvel

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 18 januari 1950 het navolgende korte bericht over het de bouw van een uitkijktoren aan de Bosweg.

In het bos van Berkenheuvel te Diever is een door het Staatsbosbeheer overgenomen boortoren gebouwd, welke van trappen en bordessen zal worden voorzien, en dan als uitkijktoren dienst zal doen. Het stalen gevaarte steekt een heel eind boven het bos uit en geeft een prachtig overzicht over de omgeving. De toren zal na gereedkomen worden beheerd door de V.V.V. Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hergebruikte boortoren van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (N.A.M.) stond aan de Bosweg tegenover Paviljoen Vierhoven op een heuvel aan de kant van het openluchttheater. Boven op de toren had de beklimmer naar alle kanten een heel mooi uitzicht op de omgeving. Bij helder weer was zelfs de op 18 kilometer afstand staande kerktoren van Steenwijk te zien.
Op bijgaande foto, die gemaakt is op 19 juli 1962, zijn de hiervoor genoemde trappen en de bordessen duidelijk te zien. Om het uitkijkbordes was een balustrade aangebracht. Op elk van de vier zijden van de balustrade was een plank -waarvan op deze foto één is te zien- aangebracht, waarop met pijlen en namen de zichtbare plaatsen waren aangeduid, zoals bijvoorbeeld Steenwijk. Het waren mooie planken om je naam in te snijden.
Bezoekers van ut Deevers Archief, die herinneringen hebben aan deze uitkijktoren, worden beleefd doch dringend verzocht deze op te schrijven en op te laten nemen in ut Deevers Archief.

Abracadabra-1455

Posted in Braandtoor’n, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

De keuk’n van de jongeskaamp an de Gowe

De redactie van ut Deevers Archief toont graag foto’s die in de gemeente Diever in gebouwen, huizen, boerderijen, fabrieken, en zo voort zijn gemaakt. Rob Tijssen (jongenskamp ‘de Eikenhorst’, barak Klondike, periode 1962-1963) stuurde bijgaande foto op 16 april 2016 naar ut Deevers Archief. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor zijn toestemming deze foto te tonen in ut Deevers Archief. 

De hier afgebeelde foto is gemaakt in de keuken van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Rob Tijssen die in die tijd in het kamp verbleef, heeft de volgende waardevolle herinneringen bij deze foto.
De foto is op 25 juni 1963 ’s morgens om even na 11.00 uur in de keuken gemaakt. Mijn ouders waren die dag op bezoek in het kamp. Mijn vader heeft deze foto gemaakt. Ik heb het kamp op 18 juli 1963 verlaten.
Ik ben de jongen die aan de linkerkant naar het fornuis staat te kijken.
De man op klompen, die in de pan staat te roeren, is de kok. Ik denk dat de kok in mijn tijd mijnheer Westerhof was. Hij droeg die klompen altijd alleen in de keuken. Als de heer Westerhof naar huis ging, dan passeerde hij bij café Jonkers de brug over de Drentsche Hoofdvaart en sloeg dan bij de eerste of tweede kruising rechtsaf en aan die straat woonde hij met zijn gezin.
De jongen naast hem had die dag keukendienst. Dat is te zien aan zijn koksmaatjes-pet en -kleding. Deze jongen kwam uit een andere groep, dus weet ik de naam van deze jongen niet.
De kok staat bij de kookketel, die is gemaakt bij G. Mulders ‘Muvero’ (metaalindustrie, ketelfabriek) in Venray. Deze kookketel kon op hout of op kolen worden gestookt. Ik denk dat -in geval van- de gasbrander, die aan de muur hangt, in de kookketel kon worden geschoven.
In de kookketel werd dagelijks een wasteil met aardappelen gekookt, die door de koksmaatjes werden gepit (van pitten ontdaan). Ik herinner mij dat aan de andere kant van de keuken een eenvoudige elektrische (aardappel)schrapmachine stond. Op het witte fornuis staan naast de pan acht juskommen alvast warm te worden, voordat de jus in de kommen werd gedaan.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil graag meer weten van kok Westerhof. Hoe was zijn voornaam ? Waar woonde hij ? Leeft hij nog ? En wie was de jongen aan de rechterkant ? 
De redactie nodigt in het bijzonder ook andere voormalige bewoners van het jongenskamp uit hun verhaal te vertellen over het reilen en zeilen in de keuken van het jongenskamp.

Aantekeningen van Jan Oost, Bloemendaal, versie van 2016-05-09
Ik heb wat navraag gedaan naar de heer Westerhof.
De heer Westerhof was ongeveer vijftig jaar geleden mijn overbuurman. De voornaam van de heer Westerhof was Willem. Zijn vrouw heette Haitske Smit. Zowel de heer als mevrouw Westerhof zijn volgens mijn zwager niet meer in leven.
De familie Westerhof woonde in die tijd in het huis dat nu als adres Tolweg 12 heeft. Het huis is te vinden met behulp van Google Maps. 

Abracadabra-1240

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Bee ut huus van Roef Hünneman en Trientie van Eijk

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 49 een afbeelding van enige bewoners an ut Brinkie en de Aachterstroate in Deever opgenomen. De vrouwen zitten op de hoek van de Aachterstroate en de Kleine Peperstroate. In de tekst bij afbeelding 49 is in het kort beschreven wie de vrouwen op de afbeelding zijn.

49 – Diever – In de Achterstraat – 1927 
Op deze foto staan nu eens geen poserende mensen, maar is een groepje vrouwen in hun gewone dagelijkse doen te zien. Wat zou het mooi zijn een boekje te kunnen vullen met alleen dit soort sfeervollle opnamen. De foto is afkomstig uit een tijdschrift. De tekst bij de foto luidde als volgt:
Kijk, zoo’n prachtig tafereeltje kan men verwachten te Diever. Wat een weldadig aandoende rust, gemoedelijkheid, gezelligheid en eenvoud: grootmoeder, moeder, de kleinsten, buurvrouwen. ’t Is of alles tot één familie behoort. Geen gemakkelijke stoel, als vóór een fijn café, is noodig: moeder aarde zelf biedt rust aan haar kinderen. Zoo gaan de uren verder; de breipennen tikken en ’t nieuws wordt stillekens bepraat.
Links op de foto zit Lutina Offerein (Olde Lutie). Zij was de zuster van smid Abel Offerein, wiens smederij aan het Kleine Brinkie (Diever 13) stond. Het meisje met de mooie strik is Hilligje Lutina Bennen. Zij is de dochter van Harman Bennen en Roelofje Seinen. Harman Bennen werd op 4 augustus 1891 geboren. Zijn moeder Hilligje Offerein overleed kort daarna op 24 augustus 1891. Harman Bennen groeide op bij Olde Lutie en Abel Offerein, broer en zuster van zijn moeder. Zijn dochter werd daarom niet alleen naar zijn moeder, maar ook naar Olde Lutie vernoemd.
De breiende vrouw met bril is Dina Daalman. Zij was de vrouw die alle meisjes in de buurt van het Kleine Brinkie breien leerde.
Rechts naast Dina Daalman zit haar moeder Hilligje Nijsingh. Zij was getrouwd met Willem Daalman. Hilligje Nijsingh draagt nog een wangmussie. Deze ondermuts van wit katoen werd met wit veterkant aangehaald en werd van achteren vastgebonden. Hilligje Nijsingh was het zo te zien wat ge makkelijker gewend.
De foto is aan een flink aantal olde Deevers’n getoond, maar jammer genoeg herkende niemand van hen de vrouw en het kind aan de rechterkant. Veelal werd gezegd dat ’t frömmes niet van hier kon zijn, omdat vrouwen op het dorp in die tijd geen kleding met korte mouwen droegen.
De vrouwen zitten op de hoek van de Achterstraat en de Peperstraat bij de zijgevel van het huis (adres Diever 66) van Roelof Hunneman en Trijntje van Eik. Dit huis werd in 1955 onbewoonbaar verklaard en in dat jaar afgebroken. Daarvoor kreeg Wijnand Hunneman nog een vergoeding van duizend gulden van de gemeente.

Anne Mulder stuurde op 21 september 1999 de volgende zeer gewaardeerde reactie:
Hierbij mijn reactie op foto nummer 49. Het wil er bij mij niet in dat de ‘onbekende’ vrouw met dochter elders woont en daar op visite is. Het is logischer dat ze in de buurt woont. Dan zijn er mijns inziens twee mogelijkheden.
Mogelijkheid 1
Het is Jantje Bel-Bentum met dochter Ziena, getrouwd met Hendrik Jan Rolden. De familie Bel woonde in de wat van de weg afstaande boerderij naast het hoekhuis van de familie Hunneman.
Ziena Bel is geboren op 14 september 1922. Ze zou op de foto dan 4 á 5 jaar oud zijn. Ze lijkt me op de foto jonger toe. Ik raad je aan de foto maar eens aan Ziena Bel voor te leggen. 
Mogelijkheid 2
Verder zou het kunnen zijn Aaltje Oostra-Oostenbrink met haar tweede dochter Hennie. De oudste dochter Jantje niet, want die is ongeveer net zo oud als ik. Ik heb Hennie gebeld. Ze woonden in de boerderij waar Gerrit Jan Wesseling lang heeft gewoond. Later heeft Sime Smidt daar gewoond. Ik weet niet wie er nu woont. Jantje zei dat ze niets meer van Diever wist.   

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij het samenstellen van het fotoboekje beschikte de redactie alleen maar over een scan van de hier getoonde zwart-wit afbeelding. Die afbeelding is afkomstig uit de verzameling van Annigje Hunneman-van Nijen, die toen an de Vlasstroate woonde. Zij was getrouwd met Wijnand Hunneman. Wijnand Hunneman was de zoon van Roelof Hunneman en Trijntje van Eik. Harm van Nijen was een broer van Annigje van Nijen. Hij was getrouwd met Janna Hunneman, die een zuster was van Wijnand Hunneman.
Luitje (Lutina) Offerein is geboren op 17 januari 1861 an ut brinkie in Deever. Zij is overleden op 23 januari 1936 in Deever. Zij was een dochter van smid Fredrik Jacobs Offerein en Geertje Abels Wanningen. Zij is overleden op 23 januari 1936 op 75-jarige leeftijd in Deever.
Abel Offerein is geboren op 31 mei 1859 in Deever. Hij is overleden op 16 december 1921 in Deever.

Hilligje Lutina Bennen is een dochter van Harman Bennen en Roelofje Seinen. De redactie heeft merkwaardig genoeg in de openbare bronnen nog geen gegevens van haar kunnen vinden.
Harman Bennen is geboren op 4 augustus 1891 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 15 november 1924 met Roelofje (Roofie) Seinen.
Roelofje (Roofie) Seinen is geboren op 24 juli 1902 in Dwingel. Zij is overleden op 19 maart 1996 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Dina Daalman is geboren op 12 maart 1886 in Uffelte. Zij is overleden op 2 augustus 1980 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hilligje Nijzingh is geboren op 23 april 1873 op ut Oostende bee Rünerwold.. De redactie heeft merkwaardig genoeg in de openbare bronnen nog geen andere gegevens van haar kunnen vinden.
Roelof Hunneman is geboren op 5 juni 1898 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Trijntje van Eijk is geboren op 7 januari in  Uffelte. Zij is overleden op 13 juli 1941 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Wijnand Hunneman is geboren op 10 december 1925 in Deever. Hij is overleden op 19 februari 1992 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Op afbeelding 3 is de zitplaats van de vrouwen bij de zijgevel van het huis van Roelof Hunneman en Trijntje van Eijk an de Aachterstroate in Deever te zien. De redactie heeft nog niet kunnen uitvogelen wanneer deze foto (afbeelding 3) is gemaakt.
Het Deeverse erfgoedboerderijtje van Roelof Hunneman en Trijntje van Eijk is na de Tweede Wereldoorlog ten prooi gevallen aan de megalomanistische sloopwoede van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd, maar de bijnaam ome Sloopkogel of de bijnaam ome Sloopduivel zou in die tijd zeker niet hebben misstaan).
Met die oprotpremie van 1000 gulden voor het keuterijtje als eigen geld konden Wijnand Hunneman en Annigje van Nijen vast en zeker een mooie hypotheek krijgen, wellicht bij de plaatselijke boerenleenbank an de Heufdstroate, bij kassier Lukas Muggen. En wellicht konden ze de grond an de Aachterstroate, waar het te slopen pand stond, ruilen voor het stuk bouwgrond an de Vlasstroate.
De redactie heeft de kleurenfoto van het helaas al meer dan zeventig jaren braakliggende terrein op de hoek van de Aachterstroate en de Kleine Peperstroate gemaakt op vrijdag 29 november 2019.
Afbeelding 1 en afbeelding 2 zijn ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 474 van het Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Aagterstroate, Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Wee felicetièt oe mit ut slèèg’n veur ut exoa’m

Veel bezoekers van ut Deevers Archief stellen prijs op berichten met als onderwerp ‘toen en nu’, voorzien van afbeeldingen. De redactie van ut Deevers Archief kan moeilijk berichten over zinnige onderwerpen uit de Tweede Wereldoorlog, want in die periode zijn in de gemiente Deever immers weinig foto’s en weinig teksten gemaakt.
Het is voor de redactie dan ook een hele toer om die weinige afbeeldingen en berichten uit de oorlog zoveel mogelijk op te sporen en te publiceren. Dit keer laat de redactie de voor- en achterkant van een ansichtkaart uit eigen archief zien, waarbij het met name om de tekst op de achterkant van de ansichtkaart gaat.
De hier afgebeelde ansichtkaart is uitgegeven door de weduwe van Johannes Vos, ze had een manufacturenwinkel an de Heufdstroate in Deever.

De ansichtkaart is op 18 juni 1944 gestuurd naar Agatha Cornelia van Nooten, Zuideinde 53 in Meppel. De tekst op de achterkant van deze ansichtkaart luidt als volgt.
Diever, 18 juni 1944, Lieve Agatha,
Allemaal feliciteren wij je met ’t slagen voor het examen van het gymnasium en wat een mooie cijfers had je ! Je zult het zeker wel heerlijk vinden om met Augustus naar Zwolle te gaan. En nu heb je zo’n fijne lange vacantie, ’t is jammer dat oma niet meer in haar eigen huis is, want dan kon je met Mieke eens een heele tijd komen logeeren. Maar nu ga je thuis zeker van allerlei prachtige werkjes doen, waar je anders geen tijd voor hebt.
De groeten aan allemaal en een kus van oma,

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De familie Willem Nicolaas 
van Nooten woonde op het adres Zuideinde 53 in Meppel.
Agatha Cornelia is op 5 oktober 1930 geboren in Boskoop, zij is de dochter van dominee Willem Nicolaas van Nooten, die vanaf 9 oktober 1932 remonstrants predikant in Meppel was. Dominee Willem Nicolaas van Nooten is een broer van huisdokter Sebastiaan van Nooten in Deever. De redactie heeft nog niet gevonden met wie Willem Nicolaas van Nooten was getrouwd. Ook Willem Nicolaas van Nooten zat in de Tweede Wereldoorlog in het verzet. Na de bevrijding was hij tijdelijk burgemeester van Meppel.
Het is niet zo dat uit de tekst gelezen mag worden dat Agatha was geslaagd voor haar eindexamen gymnasium. Nee, ze was geslaagd voor haar toelatingsexamen voor het Gymnasium Celeanum in Zwolle. En dat terwijl aan het Zuideinde in Meppel op loopafstand ook een heel goed gymnasium was. Of was het Gymnasium Celeanum in Zwolle een gymnasium van de remonstrantse broederschap ?
Het gezin van dokter Sebastiaan van Nooten woonde in de gemeentelijke dokterswoning aan de Hoofdstraat. Het huis is nog net in de achtergrond van de foto op de ansichtkaart te zien. Zie ook het huis aan de rechterkant van de hier afgebeelde kleurenfoto. De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto op 11 april 2013 gemaakt.
Onder aan de kaart staan ook de namen van J. van Nooten, Stansje, Tante, Jetje, oom Bas en Bas
J. van Nooten is Jacques van Nooten, zoon van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed. Hij is op 24-jarige leeftijd overleden op 30 mei 1958 in Baarn.
Stansje is Stans, dochter van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed.

Tante is tante Constance Goedbloed, de echtgenote van Sebastiaan van Nooten. Zij trouwden op 10 december 1931 in Leiden. Constance Goedbloed is geboren in Middelburg in 1907. Gegevens van Constance Goedbloed zijn erg moeilijk te vinden.
Ietje is Marietje, dochter van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed.
Bas is Sebastiaan, zoon van Sebastiaan van Nooten en Constance Goedbloed. Hij is geboren tussen 16 en 31 oktober 1932.
Het meisje Mieke is Mieke Cornelia van Nooten, dochter van dominee Willem Nicolaas van Nooten. Zij slaagde in juni 1941 voor het toelatingsexamen van het Gymnasium Celeanum in Zwolle.

Oom Bas is dokter Sebastiaan van Nooten. Hij is geboren in Schoonhoven op 27 mei 1905. De Duitse bezetter arresteerde Sebastiaan van Nooten op 22 november 1944 in het doktershuis an de Heufdstraote in Deever. Hij werd gedeporteerd naar een concentratiekamp in Duitsland. Hij is op 24 mei 1945 op 39-jarige leeftijd overleden in het General British Hospital in Rothenburg Unterstedt in Duitsland.

Op 21 april 2022 ontving de redactie de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Hendrikje Koobs
De vrouw van dominee van Nooten heette volgens mij Bernarda Theodora Westera.
Ik heb in de zestiger jaren van de vorige eeuw bij de familie van Nooten in de huishouding gewerkt.

Abracadabra-1230Abracadabra-1229Abracadabra-1231

Posted in Ansichtkoate, Café De Lange, Griffemiède skoele, Heufdstroate, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt an de Tusschendaarp

Van 1989 tot 1994 gebruikten de leden van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt in Deever een lokaal van de olde ULO-skoele an de Tusschendaarp 3 in Deever in het verlengde van de Vlasstraat. De olde ULO-skoele is op bijgaande kleurenfoto te zien.
De redactie van ut Deevers Archief weet niet in welke van de vier lokalen van de olde ULO-skoele de leden van de Gereformeerd Kerk Vrijgemaakt in Deever hun kerkdiensten hielden. Wie kan het de redactie vertellen ?
Opvallend is ook dat in de olde ULO-skoele de peuterspeelzaal met de naam de Porkieshoek was gevestigd. Van wanneer tot wanneer ? Wie kan het de redactie vertellen ? Is het zichtbare naambord van de peuterspeelzaal boven de ingang van de olde ULO-skoele bewaard gebleven ?
De redactie vraagt zich af of de voorgevel van de olde ULO-skoele – net zoals de voorgevel van de olde lägere skoele an de Tusschendaarp – versierd was met een beeldhouwwerkje.
De redactie is al jaren naarstig op zoek naar oude foto’s van dit gebouw, dat aan de achterkant grensde aan het gemeentelijke sportterrein an de Tusschendaarp. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid een goede scan van oude foto’s voor publicatie ter beschikking te stellen ?
Zie ook het bericht ULO-skoele in Deever officieel geopend.
Zie ook het bericht ULO-skoele an de Tusschendarp in Deever.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de tegenwoordige situatie bij de Vlasstraat in de richting van de Tusschendarp met zicht op het hoekhuis aan de Valkenakkker op maandag 4 september 2018 gemaakt.


Posted in Tusschendarp, U.L.O.-skoele, Verdwenen object, Vlasstroate | Leave a comment

Ee’m un tiek’n van lee’m uut Deever, 22 juli 1943

Bij het verzamelen van ansichtkaarten uut de gemiente Deever gaat het de redactie van ut Deevers Archief in de eerste plaats om de afbeelding, maar vaak is het aanschaffen van een kaart pas echt de moeite waard als op de achterkant iets staat dat verband houdt met het verleden van de gemiente Deever, bijvoorbeeld bekende namen (elke Deevenaar maakt deel uit van het verleden van de gemeente Deever) of een mooie waardevolle tekst.
De afgebeelde ansichtkaart met op de achterkant de hierna weergegeven tekst bevindt zich in de verzameling van ut Deevers Archief.
De redactie van ut Deevers Archief publiceerde bijgaand bericht in nummer 2001/2 van Opraekelen, het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever.

De afgebeelde ansichtkaart was al vanaf 1938 te koop bij Copieerinrichting Roelof van Goor an de Kruusstroate in Deever. Deze mooie kaart werd blijkbaar goed verkocht, want van deze kaart is een aantal herdrukken gemaakt.

De kaart werd op 22 juli 1943 door een zekere Martha verstuurd naar mejuffrouw Lena Marree, Fultonstraat 140, ’s Gravenhage. De Fultonstraat in ’s Gravenhage is niet ver verwijderd van de kust.

De tekst op de achterkant van de kaart luidt als volgt:
Beste Lena,
Even een levensteeken vanuit Diever. Je zult wel snappen dat we geweldig boffen met het weer. We hebben nog geen mantel aan gehad.
De omgeving van Diever is schitterend. Prachtige bosschen en korenvelden.
Ook een mooi bad. Annie en ik hebben er al gezwommen.
Verder merken we totaal niets van den oorlog. Geen vliegmachines, geen militairen, geen N.S.B.’ers en natuurlijk nooit luchtalarm.
We drinken iedere dag ettelijke bekers volle melk en ook het middagmaal is goed, maar niet overdadig.
Hoe gaat het in ‘t Haagje? Nog geen Engelschen op de kust? Wegens plaatsgebrek stop ik.
Groet je Moeder en Hanna van ons en wees zelf van ons allen hartelijk gegroet.
Martha.

De rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Oude Willem werden in 1942, tijdens de Tweede Wereldoorlog, door de Duitse bezetter gebruikt als verzamel- en isolatiekamp van joodse Nederlanders. Het waren voorportalen van het kamp Westerbork, zoals Westerbork een voorportaal was van de Duitse vernietigingskampen in Duitsland en Polen.
In de loop van 1943 werden de twee rijkswerkkampen in gebruik genomen voor het huisvesten van evacué’s, voornamelijk vrouwen en kinderen, die in plaatsen vlak aan de kust woonden.
Martha en de in tekst genoemde Annie waren, gelet op de verwijzing naar ‘Engelschen op de kust’, waarschijnlijk vrouwen die vanwege de aanleg van Duitse verdedigingswerken langs de Nederlandse kust tijdelijk in de Deeverse rijkswerkkampen waren ondergebracht.
Met het door Martha genoemde mooie bad kan niet het bosbad Dieverzand aan de Bosweg zijn bedoeld. Dat was in de zomer van 1943 nog niet gegraven. Wellicht doelde de schrijfster op het grote diepe zandgat, dat in het heideveld achter de twee rijkswerkkampen werd gegraven ten behoeve van de aanleg van het nabijgelegen Duitse schijnvliegveld. Dat zandgat bevatte helder grondwater. In dat gat gingen na de oorlog ook wel mensen uit Deever zwemmen.

Abracadabra-1219Abracadabra-1220

Posted in Ansichtkoate, Griffemiède skoele, Heufdstroate, Opraekelen, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Fraanse aksies op 9 april 1945 an de Gowe

Gevechtshandelingen op 9 april 1945 aan de Geeuwenbrug

Een stick van vijftien Franse parachutisten van de Special Air Service (S.A.S.) kwam in de nacht van 7 op 8 april 1945 in de buurt van de Grönnegerweg bee ut Aarm’mhuus neer. Op 9 april 1945 kwamen de parachutisten voor het eerst in actie tegen de Duitsers, nadat ze 8 april 1945 hadden besteed aan het installeren van een kamp, het verkennen van de omgeving en het leggen van contacten met het plaatselijke verzet.

Franse parachutisten hielden de wacht aan de rijksweg Meppel-Assen, nabij de woning van Albert Oostra [1], [2] te Geeuwenbrug, gemeente Diever. Er passeerden voor zover bekend op 9 april 1945 Duitsers en Nederlanders, die door de parachutisten werden staande gehouden. Twee Duitsers gaven zich onmiddellijk over en werden door de Fransen ingerekend. Vier der Nederlanders, te weten: Sijtse van der Bij, oud 25 jaren, rechercheur van politie, wonende te Amsterdam [3]; Cornelis Charles Dierikx, oud 34 jaren, rechercheur van politie, wonende te Amsterdam [4]; Pieter Luchtenberg, oud 37 jaren, rechercheur van politie, wonende te Groningen [5]; Geert Steenbergen, oud 28 jaren, bedrijfsleider ijzerhandel, wonende te Groningen, deze laatste ook een politiefunctie bekledende [6]; trachten aan de haal te gaan. De eerst drie genoemden werden op staande voet neergeschoten en aan de kant van de weg gelegd. Genoemde Steenbergen sprong in de Drentsche Hoofdvaart, doch werd door de parachutisten daarbij dodelijk getroffen door een schot.
De vijfde Nederlander, die zich ook daar bevond, schijnt aanvankelijk niet aan de haal te zijn gegaan. Hij moet door de Fransen bij de drie doden aan de kant van de weg zijn gebracht, waar men hem én in de borst én in de nek geschoten moet hebben.
Desondanks schijnt hij in leven te zijn gebleven, daarbij misschien voor schijndode [7] te hebben gespeeld. Naderhand is een Duitse Rode Kruisauto verschenen, die, naast de één of meer gesneuvelde Duitsers, die zich aldaar hebben bevonden, deze Nederlander hebben meegenomen.
Het lijk van Steenbergen is naderhand uit de Drentse Hoofdvaart opgehaald en overgebracht naar het lijkenhuisje te Diever door de Binnenlandse Strijdkrachten (B.S.) te Diever. De papieren die op het lijk werden aangetroffen, zijn meegenomen door de B.S. te Dwingelo, doch later naar Diever overgebracht, omdat zich daar ook het lijk van Steenbergen bevond. Ook de lijken van Van der Bij, Dierikx en Luchtenberg zijn naar Diever gebracht en met het lijk van Steenbergen op de algemene begraafplaats te Diever in één graf ongekist begraven. Van deze vier overlijdensgevallen zijn overlijdensakten opgemaakt op 3 mei 1945 (nummers 38 t/m 41).

De boerderij van Albert Oostra en Klaasje Dijkman aan de Drentse Hoofdvaart is op zondag 8 april 1945 na een luchtaanval vanuit een geallieerd vliegtuig op een Duitse vrachtwagen met munitie, die verscholen stond onder de bomen voor hun boerderij, zwaar beschadigd en afgebrand. De boerderij, die in de buurt van de Haarsluis stond, is niet herbouwd. De grond, waarop de boerderij stond, is nu in gebruik als weiland. (© 23-02-2006, Coen Broekema, Diever)

Notities bij het document
[1] De boerderij van de familie Albert Oostra is op 8 april 1945 afgebrand, als gevolg van een beschieting vanuit een geallieerd vliegtuig op een Duitse vrachtwagen, die onder de bomen voor de boerderij was verscholen.
[2] Verwezen wordt onder meer naar de artikelen: Bevrijding van Diever in Opraekelen 95/1; Twee verhalen van luitenant parachutist Gilles Anspach in Opraekelen 03/1; Landing in Nederland: Missie Amherst; Herinneringen van René Giguelay in Opraekelen 04/1.
[3] Hij is begraven in perk B in graf 268. Volgens overlijdensakte 38 werd hij geboren in Oostdongeradeel en woonde hij in Amsterdam.
[4] Hij is begraven in perk B in graf 61. Volgens overlijdensakte 39 werd hij geboren in Middelburg en woonde hij in Amsterdam.
[5] Hij is begraven in perk B in graf 60. Volgens overlijdensakte 40 werd hij geboren in Slochteren en woonde hij in Groningen.
[6] Hij is begraven in perk B in graf 235. Volgens overlijdensakte 41 werd hij geboren in Norg en woonde hij in Groningen.[7] Volgens een verklaring van de overlevende Nederlander, een zekere Sikkens, die een politiefunctie bekleedde en tijdelijk gedetacheerd was bij de Sicherheits Dienst (S.D.), zijn het niet de Franse parachutisten geweest, die de Nederlanders en de Duitsers hebben neergeschoten, doch Duitse Fallschirmjager, die vloeiend Duits spraken. Sikkens heeft zich inderdaad schijndood gehouden.
Bron: Archief van de voormalige gemeente Diever, dossier 200-6.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie publiceerde dit artikel in het Opraekelen 06/1, dit blad wordt uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening  uut Deever.

Posted in de Gowe, Gemiente Deever, Opraekelen, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Neeje tieken’s op olde grond bint vut

In de digitale versie van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 20 mei 2009 verscheen een bericht over het kunstproject ‘Nieuwe tekens op oude grond’, onderdeel van het project ‘Duusternis en Laokeblad’, dat is uitgevoerd vanwege het feit dat de gemiente Westenveld in dat jaar de culturele gemeente van Drenthe was. 

In het jaar 2009 heeft in de buurt van de al meer dan 130.000 jaar niet meer zwervende dikke stien’n van het hunnebed D52 an de Grönnegerweg bee Deever een tijdelijk kunstwerk van drie van boomstammen gemaakte ruimtelijke elementen gestaan. De maker van dit kunstwerk Mark van der Staay, die toen in Darp woonde, noemde zijn tijdelijke herbruikbare kunstwerk ‘Zwerfvolumes’.

Op 13 augustus 2018 reageerde kunstenaar Mark van der Staay uit Meppel op enige vragen van de redactie van het Deevers Archief als volgt:
Met alle genoegen geef ik toestemming voor het gebruik van de foto van de installaties.
Het hout voor het kunstwerk is in maart 2009 door mannen van Staatsbosbeheer uit het Drents-Friese Wold bij Diever gehaald en de installaties heb ik, met hulp van mijn kunstbroeder Hashuury Zhong Nai uit Meppel, ter plaatse opgebouwd.
De volumes zijn een uitbeelding van de zwervende keien na de ijstijd.
Het kunstwerk is na het culturele jaar afgebroken.
Met het hout van de volumes zijn nog diverse bouwwerken gemaakt op het Kunstveld te Uffelte in 2010 en 2011.
Het hout heeft in de kunstroute Grenzeloos Kunst Verkennen in IJhorst en De Wijk gediend als staanders voor een installatie aan de Reest.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Mark van de Staay bijzonder erkentelijk voor het mogen tonen van de foto van zijn kunstwerk ‘Zwerfvolumes’. Het is verbazingwekkend hoe hij met 36 stukken denneboomstam en een paar rollen koetouw in de vorm van drie kubusvormige elementen toch zo herkenbaar twee draagstenen en een verzakte deksteen van het vroegere hunnebed D52 heeft kunnen uitbeelden. Het tijdelijke kunstwerk heeft tevens heel subtiel de tijdelijkheid van hunnebed D52 aangegeven. Het vervallen en verzakte hunnebed D52 had nooit herstapeld mogen worden. Er is geen stap vooruit naar het verleden.
Dat de titel van het project ‘Duusternis en Laokeblad’ van de gemeente Westenveld bedacht is door met de vette portefeuille voor cultuur belaste niet-dialectsprekende Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Onaantastbare Gelijk Van De Gemeente Westenveld mag blijken uit het woord ‘duusternis’ en het woord ‘laokeblad’.
In de gemiente Westenveld gebruiken de dialectsprekende inboorlingen het woord ‘duuster’. En het woord ‘laokeblad’ (loakeblad) is een in 2009 al meer dan zeventig jaar niet meer door de dialectsprekers gebruikt woord voor de plant met de naam grote weegbree. Bovendien is het woord ‘laokeblad’ verkeerd geschreven, want volgens de grammatica van het dialect in de gemiente Deever moet dit woord als ‘loakeblad’ worden geschreven.
Beter ware het geweest het woord ‘braannekkel’ te gebruiken, dus ‘Duuster en Braannekkel’. Zelf een in 2009 naar de gemiente Deever geïmmigreerde Westerling uit Airdenghout of Wessenair zou met enige goede wil kunnen begrijpen dat de inboorlingen van de gemiente Deever het woord ‘braannekkel’ gebruiken voor de plant met de naam brandnetel. Kunst moet branden, kunst moet diepe sporen in de geest achterlaten.
De Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Onaantastbare Gelijk Van De Gemeente Westenveld hebben de resultaten van het tijdelijke project ‘Duusternis en Laokeblad’ ook echt als een tijdelijk niet onder de archiefwet vallend project beschouwd en dus de sporen van dit project met geschwinde spoed en in gestrekte draf definitief en voor altijd opgeruimd, want in de webstee van de gemiente Westenveld wordt met de zoekterm ‘duusternis’ of wordt met de zoekterm ‘laokeblad’ helaas geen enkel resultaat gevonden. Ech neet.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een foto van het getoonde kunstwerk vanuit een andere positie ?



Posted in Cultuur, Grönnegerweg, Hunnebedde D52, Kuunst in de gemiente Deever, Verdwenen object | Leave a comment

De kogelvangers liekt wè piramid’n in uut saand

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 7 juni 1906 het volgende bericht over de opbouw van een groot soldatenkamp op de Oeren tussen Deever en Wapse. 

Diever, 5 juni.
Het militaire kamp en zijn omgeving krijgt zoo zachtjes aan een krijgshaftig uiterlijk. In ’t kamp zijn een 30-tal manschappen onder bevel van een officier gearriveerd en hebben daar, in letterlijken zin, hun tenten opgeslagen. Maandagavond ongeveer  6 uur waren er reeds vier gereed en vlamde het houtvuur lustig op in de nogal primitieve keuken, die in den grond is uitgegraven.
Groote houten keukens zijn in de maak. Een groote hoop stroo en flinke wollen dekens waarborgen den mannen een warme slaapplaats. Nu, dat is noodig, want Juni toont rare kuren, wat de temperatuur betreft.
Een eind verder ’t veld in, aan den anderen kant van den weg verheffen zich de kogelvangers als groote piramiden uit het zand, waarvoor de schijven en observatieposten zijn ingericht naar ’t systeem Veltman. De soldaten, met de observatie belast, kunnen de schijven naar zich toe halen en herstellen zonder eenig gevaar.
Voor een paar dagen zijn niet minder dan 14 groote kookpotten aangekomen, die voorlopig bij een particulier zijn geborgen.
Men verwacht hier ongeveer 600 man landweertroepen hoofdzakelijk uit Friesland; de jongelui uit Drente moeten zich oefenen in het kamp te Donderen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie moet nog een passende illustratie zoeken bij dit bericht.
De in het bericht genoemde kogelvangers op Berkenheuvel zijn de afgelopen weer zichtbaar gemaakt door ijverige dorpskrachten van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Zie het bericht ‘Kogelvangers in Berkenheuvel weer zichtbaar’ in de webstee van Natuurmonumenten.

Posted in Aarfgood, de Kaamp op de Oeren, Verdwenen object | Leave a comment

Breimer – In ’t goeie maark … is Centra staark

De redactie van ut Deevers Archief ontving naar aanleiding van zijn oproep in het bericht Breimer Zelfbediening op speldje van Tiktak thee de volgende reactie van de heer Tibbe Breimer, de oudste zoon van Jan Breimer en Lammigje Kloeze:
Ik kom puur toevallig op dit bericht. Ik lees het verzoek. Ik zal in mijn eigen archief moeten zoeken naar foto’s.
Ik ben uiteraard gaarne bereid nadere informatie te geven en naar foto’s te zoeken.
Waarschijnlijk beschikt mijn zuster Marianne over de meeste oude foto’s van de winkel.
De redactie van het Deevers Archief is de heer Tibbe Breimer bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Zijn informatie is verwerkt in het bericht In de winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze.
Ook bijgaande afgebeelde zwart-wit foto van een deel van het woongedeelte en het winkelgedeelte van het pand an de Peperstroate in Deever is afkomstig uit de foto-albums van mevrouw Marianne Breimer.
Bijgaand afgebeelde zwart-wit foto van het pand is gemaakt in 1964, ter gelegenheid van het 12½-jarig bestaan van Breimer’s bedrijf in levensmiddelen, verzorgde voeding, drogisterij-artikelen en tabaksartikelen; wat is af te lezen op de aankondiging achter de ruit van de rechter uitstalkast.
In 1964 hadden Jan Breimer en Lammigje Kloeze hun winkel al voor zelfbediening geschikt gemaakt en waren ze aangesloten bij de A&O-winkelformule. Dat is te zien aan de reclame achter de ruit van de twee uitstalkasten.
Jan Breimer en Lammigje Kloeze waren in 1953 nog kruidenier, drogist en chocolatist en waren toen aangesloten bij de Centra-winkelformule. Dat is te lezen in een advertentie uit het programmaboekje van het Openluchtspel uit 1953, toen voor de eerste en enige keer het lachstuk All’s Well That Ends Well van Sjakie uut Spier is opgevoerd. Zie de advertentie in bijgaande afbeelding. De advertentie vermeldt dat hun winkel als adres Kruisstraat 1 heeft, terwijl de ingang van de winkel aan de Peperstraat lag.

Posted in Alle Deeversen, Neringdoende, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Groepsbarakk’n Perú en Klondike an de Gowe

De houten barakken voor de werkmannen van het kamp van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.) werden na de Tweede Wereldoorlog gebruikt voor het huisvesten van de jongens van het Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.
Op de hier afgebeelde ansichtkaart, die dateert uit het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw, zijn de houten barakken met de cynisch aandoende namen Perú en Klondike te zien. Barak Perú is de barak aan de linkerkant en barak Klondike is de barak achter barak Perú.
In Perú is het mythische goudland El Dorado gedacht, maar nooit gevonden. In de internetencyclopedie Wikipedia zijn enige gegevens over El Dorado te vinden, voor wat deze waard zijn.
In Klondike in Canada, in de ‘goldrush’ aan het einde van negentiende eeuw, die maar een paar jaar duurde, vonden heel erg veel goudzoekers heel erg weinig goud. In de internetencyclopedie Wikipedia zijn enige gegevens over Klondike te vinden, voor wat deze waard zijn.
Hopelijk hebben veel jongens gedurende hun verblijf in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe toch wel enig ‘mentaal goud’ gevonden.

Posted in Ansichtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, N.A.D.-kamp, Verdwenen object | Leave a comment

Ut huus van de koen’ndokter Van der Eijk

Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is rechts een deel van het huis van veearts Wijnand van der Eijk en zijn gezin an de Tusschendarp in Deever te zien. Daarachter is een deel van de U.L.O.-school 1.0 te zien en … Continue reading

Posted in Ansichtkoate, Tusschendarp, Verdwenen object | Leave a comment

Un dood espeut’n lappe baulaand

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag mooie foto’s van niet meer bestaande objecten, bijvoorbeeld boerenschuren in de gemiente Deever. Op bijgaand afgebeelde erg fraaie kleurenfoto van topfotograaf Bas Dekker is een ingestorte boerenschuur op een doodgespoten stuk grasland an de Wittelerweg in Oll’ndeever te zien. Bas Dekker heeft deze foto gemaakt op 30 november 2007, dat is alweer een hele tijd geleden.
Gebruikte de eigenaar of huurder van dit bouwland of weiland herbiciden, toxische pesticiden, fungiciden, nematiciden, insecticiden of een combinatie van deze ciden om de begroeiing (gras ?) en de insecten in de begroeiing dood te spuiten ?
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief die het een en ander weet te vertellen over de geschiedenis van de ingevallen boerenschuur, die wordt verzocht deze geschiedenis aan de redactie door te geven.

Posted in Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Wie hef fotoos van ut SHELL-tankstation in Wapse ?

De redactie van ut Deevers Archief is wel in het bezit van een sukersakkie van café-restaurant Het Witte Huis met daarbij afgebeeld het Shell-tankstation van E. Land, maar heeft in zijn verzameling geen foto’s van het Shell-tankstation en café-restaurant Het Witte Huis.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een paar goede scherpe digitale scans van foto’s van het Shell-tankstation en café-restaurant Het Witte Huis  ?
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet tot wanneer E. Land de café- en restauranthouder was van Het Witte Huis ? Wat was de voornaam van E. Land ?
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet tot wanneer het Shell-tankstation in gebruik is geweest ? Wanneer is het Shell-tankstation gesloopt ?

Posted in Café-Restaurant Het Witte Huis, Sukersakkie, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

A&O-winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze

De redactie van ut Deevers Archief ontving naar aanleiding van zijn oproep in het bericht Breimer Zelfbediening op speldje van Tiktak thee de volgende reactie van de heer Tibbe Breimer, de oudste zoon van Jan Breimer en Lammigje Kloeze:

Ik kom puur toevallig op dit bericht. Ik lees het verzoek. Ik zal in mijn eigen archief moeten zoeken naar foto’s.
Ik ben uiteraard gaarne bereid nadere informatie te geven en naar foto’s te zoeken.
Waarschijnlijk beschikt mijn zuster Marianne over de meeste oude foto’s van de winkel.

De redactie van ut Deevers Archief is de heer Tibbe Breimer bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Zijn informatie is verwerkt in het bericht In de winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze.
De zwart-wit foto bij dat bericht en bijgaande zwart-wit foto van het winkelgedeelte en het woongedeelte van het pand an de Peperstroate in Deever zijn afkomstig uit de foto-albums van mevrouw Marianne Breimer.
Bijgaande zwart-wit foto van het pand, dat vóór de verschillende verbouwingen ooit een boerderijtje was, is volgens de heer Tibbe Breimer omstreeks 1968 gemaakt.
Toen hadden Jan Breimer en Lammigje Kloeze hun winkel al voor zelfbediening geschikt gemaakt en waren ze aangesloten bij de A&O-winkelformule. Dat is te zien boven in de etalageramen aan de kant van de Peperstroate en aan het A&O-uithangbord aan de muur (of aan de lantaarnpaal ?).
Let vooral ook op het fietsenrekje met de reclame voor Persil-zeeppoeder. Op de zwart-wit foto is rechts achter de zijgevel aan de rechterkant het dak van een zijvleugel van de olde griffemeerde kaarke te zien. Aan de linkerkant is links naast het woongedeelte van het pand een stukje van de boerderij van varkenskoopman Marinus Bel en Jantje Bentum te zien.
Op de stee waar op de zwart-wit foto de lantaarnpaal staat, daar ongeveer staat op de kleurenfoto de paal met bruine richtingborden. De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op 26 juni 2018 gemaakt.
Het verkeersbord voor de aanduiding van een éénrichtingweg (RVV-C03) stond op 26 juni 2018 ongeveer op dezelfde stee als in  ± 1968. Dus de Peperstroate is al meer dan een halve eeuw een éénrichtingsweg !! Voorwaar een Deevers geschiedkundig verkeerskundig feitje. Ech wè.

Posted in Alle Deeversen, Neringdoende, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Ur was gien wèter en de braandspuite was kapot

In onder meer de navolgende kranten verscheen een bericht over de felle brand in manufacturenmagazijn ‘de Toekomst’ van de heer Philippus (Flip) Zaligman an de Heufdstroate in Deever.
– De Gooi- en Eemlander : nieuws- en advertentieblad van 21 februari 1940;

– Nieuwsblad van het Noorden van 21 februari 1940;
– De Banier: staatkundig gereformeerd dagblad van 21 februari 1940;
– Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad van 21 februari 1940;
– Nieuwe Provinciale Groninger Courant van 21 februari 1940;
– Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s courant van 21 februari 1940;
– Utrechts Volksblad: sociaal-democratisch dagblad van 21 februari 1940;
– De Tijd: godsdienstig-staatkundig dagblad van 21 februari 1940;
– De Residentiebode van 21 februari 1940;
– De Maasbode van 21 februari 1940;
– De Standaard van 21 februari 1940;
– Delftsche Courant: nieuwsblad voor Delft en Delfland van 21 februari 1940;
– Limburgs Dagblad van 22 februari 1940.

In de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche-Courant van 21 februari 1940 werd het volgende -hierna afgebeelde- bericht gepubliceerd.

Felle brand te Diever
Er was geen water en de brandspuit was defect.
Gistermiddag heeft een felle brand gewoed in het manufacturenmagazijn ‘de Toekomst’ van den heer P. Zaligman, aan de Hoofdstraat te Diever. Het vuur, dat op de bovenverdieping is ontstaan, kon in verband met gebrek aan bluschwater, niet worden bestreden. Bovendien bleek de brandspuit van Diever niet in orde te zijn, weshalve de burgemeester, de heer J.C. Meiboom, gezien den omvang, welke de brand dreigde aan te nemen, de brandweer van Dwingelo en later die van Assen, om assistentie verzocht.
Inmiddels was ook het benedengedeelte van het manufacturenmagazijn door het vuur aangetast. Men slaagde er nog in het huisraad en enkele bescheiden in veiligheid te brengen. Evenwel deelde het vuur zich korten tijd later mede aan de naast gelegen copieerinrichting van den heer Van Goor, terwijl aan de achterzijde de vlammen oversloegen op het woonhuis van den landbouwer Vierhoven.
De brandweer slaagde er in samenwerking met de intusschen ter plaatse verschenen brandweer van Dwingelo en Assen in, het huis van den landbouwer behouden, evenals twee daar aan grenzende woonhuizen.
Het manufacturenmagazijn en de copieerinrichting brandden echter geheel uit. Slechts een gedeelte van den inventaris van de copieerinrichting wist men te redden.
De schade wordt door verzekering gedekt. De oorzaak van den brand is niet bekend.

In het Nieuwsblad van het Noorden van 21 februari 1940 werd het volgende bericht gepubliceerd.

Twee huizen te Diever afgebrand
Gevaar voor uitbreiding kon nog worden voorkomen.
Te Diever is gistermiddag brand uitgebroken door tot dusver onbekende oorzaak in het manufacturenmagazijn ‘de Toekomst’ van den heer Ph. Zaligman aldaar.
Het vuur, dat in de bovenverdieping woedde, was niet te blusschen, voornamelijk door gebrek aan bluschwater. Na korten tijd stond het gehele pand in lichterlaaie. Alleen de boeken en enig huisraad kon men redden.
Doordat de brandspuit niet werkte, geraakte ook het naastgelegen huis, waarin de copieerinrichting van den heer R. van Goor is gevestigd, in brand.
De burgemeester der gemeente, de heer J.C. Meyboom, achtte het toen geraden de brandweer van Dwingelo en later die van Assen te hulp te roepen. Het was een kritiek moment, want een drietal aan de overzijde van de Peperstraat gelegen gebouwen liepen ernstig gevaar. Het huis van den landbouwer A. Vierhoven (Albert Vierhoven) vatte zelfs even vlam. Gelukkig slaagde men er echter in deze huizen te behouden.
Toen later ook de bedoelde brandweren van Dwingelo en Assen arriveerden en werden aangesloten op de nieuw geslagen nortonput voor het gemeentehuis, was het gevaar spoedig bezworen.
De huizen en de inboedels waren verzekerd. De inventaris van de copiëer-inrichting werd nog gedeeltelijk gered.

Aantekeningen van redactie van ut Deevers Archief
R. van Goor is Roelof van Goor, de uitgever van het Deeverse Blattie. Zijn copieerinrichting was gevestigd in een pand dat eigendom was mejuffrouw L. Oostenbrink. De landbouwer A. Vierhoven is Albert Vierhoven, die an de Peperstroate woonde.
Het mag duidelijk zijn dat met een oude niet-werkende brandspuit (een betere naam voor dit materieel is waterspuit) en zonder water geen branden kunnen worden geblust. Voor de bestelde maar nog niet geleverde moderne brandweerwagen was al een nortonput vóór het gemeentehuis geslagen. Een nortonput is een inrichting voor het onttrekken van water aan diep gelegen grondlagen via buizen.
De artikelen melden dat het verbrande manufacturenmagazijn ‘de Toekomst’ van den heer Ph. Zaligman (Philippus Zaligman) is. Of de joodse familie Zaligman toen nog in de woning boven de winkel woonde, dat is de redactie niet helemaal duidelijk, omdat deze familie in 1936 naar Meppel verhuisde. Het kan zijn dat het pand toen aan iemand was verhuurd. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan hier duidelijkheid over verschaffen ?
Op de grond van het verbrande pand van Philippus (Flip) Zaligman an de Heufdstroate is in de Tweede Wereldoorlog het gebouw van de Boerenleenbank gebouwd en in gebruik genomen. Heeft de Boerenleenbank de grond van de familie Zaligman direct na de brand gekocht ? Waar is het puin van het verbrande pand van de familie Zaligman en van mejuffrouw L. Ooostenbrink gebleven ?
Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart uit 1948 is de Boerenleenbank met woning voor de kassier aan de rechterkant van de afbeelding te zien. Helemaal rechts achter de leilinden staat café Trompetter. Aan de linkerkant is op de voorgrond de schilderswinkel van Geert Koster te zien. Achter de Boerenleenbank is nog net een stukje van de smederij van Albert Kloeze zichtbaar. Het hoekige gebouw met het platte dak achter de smederij is het postkantoor (Deever had toen nog een postkantoor).

Abracadabra-1215
Abracadabra-1212

 

Posted in Ansichtkoate, Boer’nlienbaank, Braandwièr, Café Trompetter, Deever, Heufdstroate, Joodse inwoner, Neringdoende, Verdwenen object | Leave a comment

Woar is ut pothokke en woar is ut hüsie ?

De redactie heeft de foto, die is gepubliceerd op bladzijde 15 van nummer 22/1 (maart 2022) van het onvolprezen papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, gescand, teneinde deze foto (afbeelding 1) hier aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief te kunnen tonen, met excuses voor de slechte grofpixelige kwaliteit van deze scan. Echter in de ‘Collectie Provinciale Monumentenzorg’ van het Drents Archief is gelukkig bijgaand afgebeelde scherpere niet bijgesneden zwart-wit foto (met kenmerk MZ10707000101) (afbeelding 2) aanwezig.
De foto van de boerderij is in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt, waarschijnlijk vlak voor de afbraak van deze boerderij. Wie was de maker van deze foto ? In welke verzameling is deze foto aanwezig ? De redactie wil deze gegevens graag bij dit bericht vermelden.
De grote vragen zijn natuurlijk in welk jaar deze groot ogende boerderij (afbeelding 2) is gebouwd en in welk jaar deze boerderij is afgebroken. Klaas de Boer geeft hierover geen uitsluitsel in zijn schitterende boek Wittelte. Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden, dat in 2018 is uitgegeven door de wakkere Dorpsvereniging Wittelte.
In de Collectie Agrarisch Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is aanwezig een bouwkundige tekening (document SHBO-BT-0690) van de hier afgebeelde boerderij, adres Wittelte 11, zie afbeelding 2. Tekenaar Robert Cornelis Hekker is de maker van deze tekening. De tekening is gedateerd op 20 juli 1947. De tekenaar was werkzaam bij het Bureau Wederopbouw Boerderijen. De rijksoverheidsinstelling Bureau Wederopbouw Boerderijen was vanaf juli 1940 verantwoordelijk voor de wederopbouw van door oorlogshandelingen verwoeste boerderijen. Echter de boerderij van Jacob Snoeken en Aaltje van de Berg is in de Tweede Wereldoorlog niet verwoest of beschadigd door oorlogshandelingen. De grote vraag is daarom: wat is de reden dat het Bureau Wederopbouw Boerderijen deze boerderij heeft getekend ? Zaten ze om werk verlegen ?
Afbeelding 4 toont de plattegrond van de boerderij, het is een detail van afbeelding 3. Opvallend is dat in de plattegrond een karnhuis en een karnmolen zijn getekend. Echter in 1947 leverde de familie Van de Berg al heel lang de melk van zijn koeien aan de in 1899 opgerichte botterfubriek aan het Moleneinde in Deever. Het karnhuis en de karnmolen zullen in onbruik zijn geraakt, nadat de familie Van de Berg de melk ging leveren aan de botterfubriek en stopten met het zelf karnen van roomboter. Zie ut rikke mit de melkbuss’n op de hier afgebeelde foto (afbeelding 2).
Wellicht heeft de tekenaar getracht de oorspronkelijke indeling te tekenen. De tekenaar heeft bij het tekenen van de plattegrond ook een fout gemaakt. De pompestroate is breder, want de rechter deur in de zijgevel van het boerderijgedeelte aan de straatkant (zie afbeelding 2) gaf toegang tot de pompestroate. Dus de pompestroate had breder en de koestal had korter moeten zijn getekend.
Opvallend is de afwezigheid van ut pothokke, dat kenmerkende hüsie naast oude boerderijen in de gemiente Deever. Een  pothokke stond in het verlengde van de pompestroate, want er moest altijd met water van de pompe hen ut pothokke worden gesjouwd. En opvallend is de afwezigheid van ut hüsie, die kenmerkende toiletgelegenheid ín oude boerderijen in de gemiente Deever. Ut hüsie is niet ingetekend, maar moet wel aanwezig zijn geweest. Maar waar bevond zich dan ut hüsie ? Of is het de zeer kleine ruimte die bereikbaar is via de ruimte waar de karnmolen is ingetekend ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Wittelte | Leave a comment

Woar is ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol ?

De op Woater’n geboren Jan Haarm Pol, meer bekend van de tillevisie als ‘the incredible dr. Pol’ (‘de ongelooflijke dr. Pol’), heeft alweer enige tijd geleden bij Obadja an de Dorpsstroate op Zorgvliet, an de aandere kaante van de Deeverse bos, van de gemeente Westenveld een eigen zitbankje aangeboden gekregen. Jan Haarm Pol was nota bene zelf hoogstpersoonlijk aanwezig bij de aanbieding van dit paardehoofdbankje.
De redactie heeft de drie hier afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op woensdag 17 mei 2023. Op die dag stond het paardehoofdbankje van Jan Haarm Pol niet meer voor Obadja. Zo te zien hebben de Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Genadeloze Zitbankjes Gelijk In De Gemeente Westenveld In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan In Deever vervangen door een oersaai standaard bankje van geperst plastic.
Weet dr. Jan Haarm Pol van deze schoffering af ?  Of heeft hij ingestemd met de verwijdering van zijn eigen paardehoofdbankje ?
Maar waar is het paardehoofdbankje gebleven ?
Is het bankje teruggegeven aan de maker van het bankje, te weten kettingzaagkunstenaar Henri Koeling (die zichzelf woodcarver noemt) uut de Peperstroate in Deever ?
Of is het bankje verplaatst naar elders ? Als dat zo is, wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Achief kan dan de nieuwe staplaats van het Jan-Haarm-Pol-bankje melden ?
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief leze vooral ook het bericht Ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol.

Posted in Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Kuunst in de gemiente Deever, Obadja, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

De Galama State an de Hünderweg op Woater’n

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van oude huizen en boerderijen op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem (an de aandere kaante van de bos). In het bijzonder afbeeldingen van afgebroken oude huizen en boerderijen. Hoe meer afbeeldingen van afgebroken oude huizen en boerderijen op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem (an de aandere kaante van de bos) de redactie in ut Deevers Archief kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Dienst Landelijk Gebied’ van het Drents Archief in Assen is bijgaand afgebeelde en in 1967 gemaakte zwart-wit foto (nummer LG0366901) van de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Woater’n aanwezig.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten kocht de boerderij op 27 mei 1970, met als doel deze met geschwinde spoed en in gestrekte draf af te breken, teneinde in dat gebied cultuurnatuur te kunnen fabriceren. En dat is schitterend gelukt. De redactie heeft in enige berichten aandacht besteed aan de boerderij met de naam Galama State. Zie bijvoorbeeld het bericht Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg. Of was de naam van de boerderij Galema State ?

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

Twee melkbuss’n van Willem Nijboer op ut rikke

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van oude foto’s van het voorbije boerenleven in de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. De redactie is verwoed verzamelaar van scans van foto’s waarop melkbussen van boeren uut de gemiente Deever zijn te zien. Hoe meer van dit soort afbeeldingen hij kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Collectie Topografische Foto’s’ van het Drents Museum en aanwezig in het Drents Archief  in Assen is bijgaand afgebeelde zwart-wit foto (nummer DM3202500) van een boerderij in Oll’ndeever aanwezig. De naam van de maker van de foto is helaas niet bekend.
Het betreft de keuterboerderij van Willem Nijboer en zijn vrouw Arentje Kleene. De boerderij had tot en met 30 juni 1941 het adres Oll’ndeever 278, vanaf 1 juli 1941 tot en met 30 september 1976 het adres Oll’ndeever 32 en ná 1 oktober 1976 het adres Oll’ndeever 6. De hier afgebeelde foto is gemaakt in de periode toen de boerderij het adres Oll’ndeever 32 had. Dus de foto is in de periode 1941-1976 gemaakt. Maar in welk jaar ? De redactie heeft het vermoeden dat de hier afgebeelde foto vóór 1965 is gemaakt. De redactie verneemt van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag gegevens over de hier afgebeelde foto.
Maar hoe nostalgisch wil jij die oude foto’s van oude boerderijen in de olde gemiente Deever eigenlijk hebben ? De redactie kan zich bijna geen foto’s voorstellen die nostalgischer zijn dan de hier afgebeelde foto. Een oud rietgedekt keuterboerderijtje, een boerenkar met houten wielen, blien’n veur de raèm’m, un waèterpompe, melkbuss’n op ut rikke, erfverharding van veldkeitjes, un deure in ut siedbaandertie. Je zou bijna kunnen denken dat een en ander voor de foto in scène is gezet. Ut pothokke stond aan de andere kant van het boerderijtje. De melkbussen waren voorzien van het leveranciersnummer 212.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zaterdag 17 december 2022. Het keuterboerderijtje stond ongeveer op de plek waar nu een soort van houten keet (tijdelijke woning ?) staat. Zie de betreffende door Henk Nijboer gemaakte tekening in ut Deevers Archief.

Posted in Baander, Boer'nlee'm, Keutereegie, Melkbusse, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

De gemaèl’n bee de Deeverse sluus

De maker van de foto voor de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart met witte rand stond voor het maken van de foto beneden de Deeverse sluus an de Dwingeler kaante van de voat. De foto zal in de zomer van 1955 zijn gemaakt, want de kaart is in augustus 1955 uitgegeven. De redactie weet niet wie de uitgever van de hier afgebeelde ansichtkaart is. De redactie heeft het vermoeden dat de kaart in hotel Blok an de Deeverbrogge te koop was. Want wijlen mevrouw Margje Blok-Buiten, de weduwe van hotelhouder Jan Blok, was in het bezit van een exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart. Jan Blok is geboren op 8 augustus 1920. Hij is overleden op 18 september 1985. Hij is begraven op de kaarkhof van Neejevene. Margje Buiten is geboren op 11 februari 1921. Zij is overleden op 20 maart 2012. Zij is begraven op de kaarkhof van Neejevene.
Bij de sluis staat het huis van sluiswachter Hendrik Warries. Dat huis is heden ten dage niet meer aanwezig. Boven de sluis is in de verte hotel Blok te zien. In 1955 bevond zich boven het stroomkanaal van de in 1925 gebouwde gemalen nog een loopbruggetje. Dat bruggetje is heden ten dage niet meer aanwezig.
De redactie heeft ter illustratie enige afbeeldingen van recent gemaakte kleurenfoto’s van de gemalen toegevoegd.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Afbeelding 4
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse sluus, Verdwenen object | Leave a comment

De lege legere skoele an de Tusschendarp in Deever

De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto van de leegstaande Openbare Lagere School an de Tusschendarp in Deever op 2 maart 1996 gemaakt.
De twee lokalen aan de rechterkant van de school zijn later gebouwd, de bouw wijkt af van de bouw van het oude gebouw. Het nieuwe deel met twee lokalen is -voor zover de redactie dit na kan gaan- in 1961 in gebruik genomen. De redactie herinnert zich dat hij in de zesde klas, in het schooljaar 1961-1962, in het linker lokaal van het nieuwe gedeelte zat bij meester Andree (die in de Deeverse volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) zat. Het rechter lokaal was bedoeld als een soort van handenarbeidlokaal. De U.L.O.-school gebruikte het lokaal ook als bij een leeg tussenuur leerlingen moesten worden bezig gehouden.
De redactie weet tot op de dag van vandaag niet waarom tot 1961 de leerlingen van de zes klassen in de vier lokalen van de oudbouw zaten. Besparing op onderwijzers ? Besparing op stookkosten ? Zaten de leerlingen van de eerste en de tweede klas in één lokaal ? Zaten de leerlingen van de tweede en de derde klas in één lokaal ?
De redactie weet tot op de dag van vandaag niet waarom vanaf het schooljaar 1961-1962 de leerlingen van de zes klassen in de vier lokalen van de oudbouw en in één lokaal van de nieuwbouw zaten. Konden de leerlingen van twee klassen nog steeds gecombineerd worden. Zaten de leerlingen van de eerste en de tweede klas in één lokaal ? De leerlingen van de tweede tot en met de zesde klas moeten dan in een apart lokaal hebben gezeten. Wie verschaft de redactie hierover gegevens ?

Posted in Legere skoele in Deever, Tusschendarp, Verdwenen object | Leave a comment

Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever

Het bijzonder aardige van deze zo genoemde vijfluiks-ansichtkaart is dat de vijf getoonde beelden ook op een aparte zwart-wit ansichtkaart zijn uitgegeven. Je zal die vijf afzonderlijke ansichtkaarten maar wel in jouw chique verzameling hebben.
De hier getoonde vijfluiks-ansichtkaart is in november 1953 uitgegeven.

Burgemeester van Osbank
Deze ter meerdere eer en glorie van burgemeester Hendrik Gerard van Os aan elkaar gemetselde berg zwerfkeien staat niet meer op zijn oorspronkelijke plek, die plek is wel op de afbeelding te zien. Op de afbeelding is aan de rechterkant de Hoofdstraat te zien.
Bij het marktterrein
Het marktterrein aan het begin van de Bosweg is eigenlijk een complex van vier niet-origineel-Saksische brinken. Het terrein om de koele, die tegenwoordig Eendenvijver wordt genoemd, is de Doolhofbrink. Kijkend in de richting van het tolhuisje ligt aan de linkerkant van de Bosweg de Paaskermisbrink. Sommige mensen noemen deze brink ook wel de Lijkwagenschuurtjebrink. Aan de rechterkant van de Bosweg ligt de Kaarkhofbrink. Daar is ook het 4 mei 1945 brinkje te vinden.
Peperstraat
Op de afbeelding is de Kleine Peperstraat te zien.
In het huis aan de linkerkant woonde de familie Roelof Hunneman. Roelof Hunneman is op 10 april 1945 op het marktterrein door de Duitse S.S.’er Fritz Habener vermoord.
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) had, nadat hij na de oorlog, uit een door nota bene het Deeverse verzet afgedwongen onderduiking, helaas terug was gekomen als burgemeester van de gemiente Deever, zeer grote haast alle oude kostbare erfgoedpanden in het centrum van Deever onbewoonbaar te verklaren en vervolgens zo snel mogelijk te laten slopen. Dat gebeurde ook met het erfgoedpand van de familie Roelof Hunneman op de hoek van de Kleine Peperstroate en de Aachterstroate.
Burgemeester van Oslaan
Het Kasteel is een tijdlang door de Voorkant Van Het Gelijk Van De Gemiente Deever volledig onterecht Burgemeester van Oslaan genoemd. In de volksmond bleef de weg over ut Kastiel gelukkig altijd gewoon Kastiel heten.
Aan de rechterkant loopt de weg over ut Kastiel. Aan de linkerkant is de zandweg met de naam Grönnegerweg te zien.
Uitkijktoren
In het Deevers Archief is in een aantal berichten aandacht besteed aan de uitkijktoren tegenover paviljoen Berkenheuvel.

Posted in Ansichtkoate, Braandkoele, Braandtoor’n, Burgemeister Van Osbank, Jan Cornelis Meiboom, Maarktturrein, Peperstroate, ut Kastiel, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

V.C.S.B.-kaamp’m an de Bosweg in 1922

In de krant Het Vaderland (staat- en letterkundig nieuwblad) van 20 februari 1922 verscheen het navolgende bericht over het kampterrein van de op 8 december 1915 opgerichte Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond (V.C.S.B.) in de buurt van het Mastenveldje aan de Bosweg tussen Diever en Wateren.

Evenals vorige jaren zal de V.C.S.B. dezen zomer op haar kampterreinen te Diever en te Sleen in Drente jongens- en meisjeskampen houden, in totaal vijf, waarvan drie voor jongens, alle 10 dagen durende. Uitnemende instelling! H.B.S.’ers, Gymnasiasten en dat soort volkje worden zoo geleidelijk aan voorbereid om later den V.C.S.B. of C.J.B. te beschouwen als hun geestelijk huis. Vooral de zoogenaamde novietenkampen voor jongens en voor meisjes afzonderlijk, zijn van groot belang. Uit elke academiestad zijn daar studenten, die aan de nieuwelingen alle mogelijke inlichtingen verstrekken. Men verwacht van deze kampen, welke buiten het kader der gewone studentenconferenties worden gehouden, door meer sport en eenvoudiger besprekingen, veel vrucht.
En voor de studenten die deze kampen leiden heeft de omgang met de jongeren groote bekoring en groot nut. Te midden van de vele gevaren die het geestelijk en zedelijk leven bedreigen zijn deze kampen een prachtige tegenweer. Juist ook door hun vroolijkheid en sportieven geest. Voetbal, korfbal, hockey, zwemmen, hardloopen, fietsen, naast het zingen van een ernstig lied, zijn aan de orde van de dag. De jongens worden door de kampboekjes al ingelicht dat hun leiders, ook de predikanten en professoren, uitstekende sportlui zijn.
De kampboekjes ! Wat zien ze er, met hun leuke kiekjes, aantrekkelijk uit ! En wat is de uitnoodiging prettig en hartelijk !
Ouders en voogden, als ge uw kinderen een heerlijken, naar lichaam en ziel gezonden en stralenden tijd wilt gunnen, gedurende de lange vacantie, stuur ze dan naar een V.C.S.B.-kamp. Vraagt een kampboekje aan voor uw jongens of meisjes bij het secretariaat van den V.C.S.B., Nutsgebouw, Langebrug te Leiden. Maar: ge moet u haasten. Ik weet zeker dat volgend jaar de grootste wensch van uw kind voor de zomervacantie zal zijn: naar het kamp te Diever of te Sleen. En wij zelf? Als onze kinderen met opgetogen verhalen thuiskomen, zouden we, alleen voor zoo’n kamp nog eens 15 jaar willen worden!
J.J.M.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond wilde de vereniging zijn voor alle vrijzinnige universitaire studenten in Nederland. Deze bond was ontstaan uit de vrijzinnig christelijke studenten verenigingen te Utrecht, Leiden en Groningen. De bond trachtte in studentensteden waar deze nog niet bestond ook een plaatselijke vereniging op te richten.
De hier afgebeelde foto op de ansichtkaart uit 1920 toont het zogenoemde ‘professorenhuis’. In dit houten gebouwtje had de dokter een ruimte en in een ander deel van dit gebouwtje sliep de leiding van het kamp.
Na de Tweede Wereldoorlog vorderde de gemeente gedurende een aantal jaren het pand, vanwege de toen heersende woningnood en vestigde daar toen pas getrouwden in, totdat deze konden verhuizen naar een woning in de eerste naoorlogse nieuwbouw. De stapel zwerfstenen is ter plekke nog steeds aanwezig.

Posted in Ansichtkoate, Bosweg, Student’nkaamp, Verdwenen object | Leave a comment

Fotokaart van de offescheid’n skoele in Deever

De redactie van ut Deevers Archief toont zijn trouwe bezoekers graag mooie beelden uut de gemiente Deever.
In dit bericht is een zeer zeldzame door fotograaf Sietze Mulder in Appelscha gemaakte foto en daarvan uitgegeven fotokaart van de offescheid’n skoele (griffemiède skoele) an de Heufdstroate in Deever te zien.
De redactie kan niet goed inschatten in welk jaar deze kaart is uitgegeven, wellicht aan het einde van de veertiger jaren van de vorige eeuw. Wie van de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan deze schatting verbeteren ?
Op de ansichtkaart is aan de kleur van de dakpannen en de kleur van het metselwerk in de voorgevel te zien dat het derde lokaal aan de rechterkant van de school later is bijgebouwd.
De tweelokalige school is op 31 mei 1904 geopend. De heer R. Offringa te Smilde heeft het bestek en de tekeningen voor de tweelokalige school gemaakt. Aannemer Paul Mos uut Eemster heeft de tweelokalige school voor f. 5.200,- gebouwd.
Op 1 oktober 1929 is het derde lokaal in gebruik genomen. De heer Hoekstra uit Appelscha heeft het bestek en de tekeningen voor de verbouwing van de school tot een drielokalige school gemaakt. Aannemer D. Oort en schilder Geert Koster uut Deever hebben de verbouwing voor f. 8385,95 uitgevoerd.
Op het terrein van deze school staat nu een christelijke lagere school (christelijke school voor primair onderwijs) (christelijke basisschool) (basisschool met den bijbel) met de naam Roosjenschool, adres Heufstroate 23, Deever.

De redactie denkt dat de Roosjenschool nog wel een tijdje zal bestaan, maar dat het in krimpgemeente Westenveld met onder meer steeds minder kinderen en steeds meer drentenierende westerlingen onvermijdelijk is dat de openbare lagere school van Deever, de christelijke lagere school van Deever en de openbare lagere school van Wapse na lang en vergeefs verzet zullen worden samengevoegd tot één brede school, dit naar analogie van de vorming van de brede school in Dwingel.
De redactie denkt dat het op de Westeresch van Deever staande onderbouw-filiaaltje van de Meppeler scholengemeenschap Stad & Esch nog wel een tijdje zal bestaan, maar dat het in krimpgemeente Westenveld met onder meer steeds minder kinderen en steeds meer drentenierende westerlingen het onvermijdelijk is dat dit te dure en te verwende filiaaltje na lang en vergeefs verzet zal worden opgegeven en dat in het dan vrijgekomen grote gebouw de brede school van Deever zal worden ondergebracht.

Posted in Deever, Griffemiède skoele, Heufdstroate, Onderwies, Verdwenen object | Leave a comment

Un logtfoto van ut Katt’nende van dokter Broekemoa

De redactie van ut Deevers Archief leerde van alles-van-Deever-weter en alles-van-Deever-verzamelaar wijlen Jans Tabak dat de Aachterstroate in Deever vroeger de Saandhook werd genoemd en dat het Meul’nende in Deever vroeger ut Katt’nende werd genoemd. De redactie stelt aan de homo sapiens burocratis maximus van de gemeente Westenveld voor deze straatnamen met geschwinde spoed en in gestrekte draf in ere te herstellen. Huisdokter Ludolf Dirk Broekema heeft in de eerste helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw in een sportvliegtuigje een rondvlucht boven Deever gemaakt en heeft daarbij gelukkig ook zwart-wit luchtfoto’s gemaakt. De bijgaand afgebeelde zwart-wit luchtfoto van ut Katt’nende is aanwezig in de verzameling van zijn zoon Coen Broekema.

In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw zijn op ut grünlaand van boer Jan Thijs (Jan Tees) Seinen en zijn zusters Hilligje (Hillegie) en Aaltje (Oaltie) an de Heufdstroate de eerste oll’n-van-daèg’n-hüsies in de gemiente Deever gebouwd.  Mensen die 65 jaar waren geworden, die kwamen in aanmerking voor verhuizing naar zo’n oll’n-van-daèg’n-hüsie. Die zes gemeentelijke dubbele huurwoningen zijn aan de bovenkant van de luchtfoto te zien. Van de zes dubbele huurwoningen zijn heden ten dage nog twee aanwezig.
Het dorpshuis met de naam Dingspilhuus, het enige warmkloppende dorpshart van Deever, was in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw nog niet gebouwd. Op die plaats an de Heufdstroate staat een oude openbare lagere school (O.L.S. 4.0), die toen nog in gebruik was als gymnastieklokaal van onder meer de lagere school. De redactie herinnert zich dat hij met de B- en de A-junioren van de Deeverse voetbalvereniging in de winter één avond in de week in het lokaal trainde.
Links naast O.L.S. 4.0 staat nog een openbare lagere school (O.L.S. 5.0). Achter de oorspronkelijk gebouwde O.L.S. 5.0 is de uitbreiding met twee lokalen te zien. Die uitbreiding is in 1961 in gebruik genomen. De redactie van ut Deevers Archief herinnert zich dat hij in het schooljaar 1961-1962 in een lokaal van die uitbreiding erg helaas bij die oninspirende arbeidersjongensboycottende ergerlijke meester Bart Eulie de zesde klas moest doorbrengen. Daar was geen ontkomen aan. Dus dorpsdokter Ludolf Dirk Broekema heeft zijn luchtfoto ná 1961 gemaakt.
Links naast O.L.S. 5.0 is een stukje van het gemeentelijke sportveld met het houten kleedgebouwtje an de Tusschendarp te zien. Direct naast het kleedgebouwtje lag het korfbalveld van de U.L.O.-korfbalvereniging O.D.I.V.A.L. (Ontspanning Door Inspanning Voor Alle Leerlingen) van ome Piet Zijlstra. De redactie is op zoek naar foto’s van dit gemeentelijke sportveld.
Het weiland naast het gemeentelijke sportveld en achter de boerderij van Dirk Moes liep in de winter onder water, waardoor bij vorst al snel op dit weiland kon worden geschaatst.
In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw was de aan de onderkant van de luchtfoto zichtbare botterfubriek aan het einde van ut Katt’neinde (Meul’nende) nog volop in bedrijf.
Tegenover de botterfubriek, aan de andere kant van de weg hen de Deeverbrogge, is de voormalige boerderij van Egbert (Eppe) Bennen te zien. Die was gekocht door de gebroeders Kloeze. Bij de boerderij is zo te zien hun garagebedrijf in aanbouw. Het bedrijf Kloeze verhuisde in 1965 van de oude smederij an de Heufstroate hen ut Katt’nende. Dus dorpsdokter Ludolf Dirk Broekema moet deze luchtfoto vóór 1965 hebben gemaakt.
De boerderij van de familie Teunis Jansen op de hoek van ut Katt’nende en de Dwarsdrift was nog aanwezig. De bloemenhandelaar Jan Bolding van de Deeverbrogge heeft deze boerderij gekocht (wanneer ?) en af laten breken en heeft op het terrein twee woonhuizen laten bouwen.
Het is op de hier afgebeelde luchtfoto niet goed te zien, maar tussen ut Kastiel en het begin van ut Katt’nende loopt tussen de akkers ut skoelpattie over de Kleine Esch. Ut skoelpattie begon vlak bij de lagere school an ut Katt’nende tussen de huizen, die tegenwoordig als adres Moleneinde 1 en Moleneinde 3 hebben en eindigde op ut Kastiel.
De redactie verzoekt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief bijdragen te leveren aan dit bericht.

Posted in Legere skoele in Deever, Meul’nende, Süvelfubriek Deever, Verdwenen object | Leave a comment

Chevrolet vragtwaèg’ntie mit nummerbröt SB-31-53

Het rode Chevrolet vrachtwagentje van de gemiente Deever is voorzien van nummerplaat SB-31-53. Vanaf 1951 bestaat in Nederland het kenteken van motorvoertuigen uit een driedelige cijfer-letter-combinatie. De eerste kentekencombinatie XX-99-99 is uitgegeven in de lange periode 1951-1964. De redactie schat in dat nummerplaat SB-31-53 rond 1960 is afgegeven aan de dienst Gemeentewerken van de gemiente Deever en dat de hier afgebeelde kleurendia aan het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw is gemaakt.
De gemeentelijke arbeiders op de hier afgebeelde kleurendia zijn aan het werk aan het begin van de Peperstroate in Deever bij de kruidenierswinkel en drogisterij van Jan Breimer en Lammigje Kloeze. Zo te zien wordt eerst de veldkeienbestrating aan de zijkanten van de Peperstroate opgebroken. Jan Brugging, de chauffeur van het gemeentelijke vrachtwagentje, staat op de treeplank van de vrachtwagen. De redactie verneemt graag van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wie de twee mannen mit de pette op zijn.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde ansichtkaart gemaakt op zondag 18 december 2022.

Posted in Gemiente Deever, Olde vrachtwèg'n, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Mit de sundagse pette op op de petret in Oll’ndeever

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag oude foto’s van Deeverse boerenfamilies, waarbij de vrouwen hun oorieser dragen. Bij rijke boerenvrouwen was het oorijzer vaak een oorgoud of een oorzilver. De redactie van ut Deevers Archief ontving van Hendrik (Henk) Nijboer, zoon van Hendrik Nijboer (staat op bijgaand afgebeelde foto) en Hendrikje Oosterveen, de volgende prachtige familiefoto. De redactie heeft toestemming van Henk Nijboer deze foto te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is Henk Nijboer bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Voor het voorhuis tussen de raèm’m mit de blien’n van het niet meer bestaande oude boerderijtje met adres Oldendiever 32 (nu Oldendiever 6) zitten boer Willem Nijboer en zijn vrouw Arentje Kleene. Aan de linkerkant staat hun zoon Arend Nijboer. Aan de rechterkant staat hun zoon Hendrik Nijboer.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor een winterse afbeelding van het hiervoor genoemde niet meer bestaande oude boerderijtje van Roelof Wiltinge naar bladzijde 68 van het onvolprezen boekwerkje Oldendiever in de twintigste eeuw, dat is uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De onvermijdelijke vraag is: waar is het oorijzer (oorgoud of oorzilver) van Arentje Kleene gebleven ? Wie van haar nazaten is in het bezit van dit oorijzer ? En zijn de bijbehorende mutsjes bewaard gebleven ? De redactie wil bijzonder graag een foto van dit oorijzer tonen in ut Deevers Archief. Wie reageert ?
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief vooralsnog voor meer gegevens over ut oorieser naar de bladzijden 39, 40 en 41 van het onvolprezen boekwerkje Oldendiever in de twintigste eeuw, dat is uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

In Oll’ndeever bint de skuur’n van de Vinke vot

Wijlen U.L.O.-meester Hendrik (Henk) van den Bos heeft in de zeventiger jaren van de vorige eeuw mooie kleurendia’s gemaakt in de gemiente Deever. Staande aan het begin van ut Swatte Pattie in Oll’ndeever heeft hij in winter van 1977-1978 bijgaand afgebeelde kleurendia (afbeelding 1) van het woonhuis van het loonwerkbedrijf van Frans en Hennie Vink gemaakt. Grondverzet- loonwerk- en mechanisatiebedrijf Vink b.v. is in 1966 opgericht.
Wijlen mevrouw Stien Dees, echtgenote van wijlen meester Hendrik (Henk) van den Bos, gaf de redactie van ut Deevers Archief toestemming deze kleurendia (afbeelding 1) voor geschiedkundige doeleinden te gebruiken. De redactie is haar daar alsnog postuum bijzonder erkentelijk voor.
De redactie weet niet wanneer het woonhuis is gebouwd, maar het woonhuis oogt tamelijk naoorlogs. Is het gebouwd in 1950/1951 ? In elke geval woonde hier in de vijftiger tot halverwege de zestiger jaren van de vorige eeuw het echtpaar Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer. Roelof Wiltinge is geboren op 22 april 1930 op Ruinerwold. Hij is overleden op 30 juli 2011 in Möppel. Hij is een zoon van boer Hendrik Wiltinge en Hendrekien Zoer. Hij trouwde op 29 augustus 1951 met Jantje Nijboer. Zij is geboren op 2 juli 1928 in Deever. Zij is overleden op 21 augustus 2013 in Möppel. Zij is een dochter van boer Arend Nijboer en Elisabeth Smit. Het echtpaar Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer hadden een boerderijtje in Oll’ndeever. Niet zichtbaar op de afgebeelde foto (afbeelding 1), maar rechts aan het voorhuis moet het boerderijgedeelte aan het voorhuis vast hebben gestaan. Op de melkbussen van Roelof Wiltinge stond het nummer 212.
Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer hadden een tweeëigige tweeling, bestaande uit een zoon en een dochter, Hendrik (Henk) en Elisabeth (Liesbet) (geboren op 6 januari 1952) en een zoon Arend (geboren op 13 december 1955). Zoon Hendrik (Henk) is overleden op 12 september 1964 als gevolg van een noodlottig ongeluk.

De redactie is Hendrik (Henk) Nijboer bijzonder erkentelijk voor zijn volgende reactie van 22 november 2022.
Het nieuwe huis (het huis op de foto’s) is met de doorgang tussen oud en nieuw tegen de zijkant van het achterhuis van het oude boerderijtje geplaatst. In het voorhuis van het boerderijtje keek je dus in de richting van de kerk. Mijn opa Willem Nijboer en mijn opoe Arentje Kleene hadden hier een keuterijtje, dat bij de verdeling van de erfenis naar Arend Nijboer en Elisabeth Smit is gegaan en daarna in het bezit kwam van Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer. Arend Nijboer was een broer van mijn vader Hendrik Nijboer. Jantje Nijboer was dus een nicht van mij.
Ik heb als jongen van 10-14 jaar heel wat tijd bij Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer doorgebracht. Roelof Wiltinge had een melkrit van de melkfabriek. Ik mocht vaak met hem mee en dan mocht ik als kwajongen op de Porsche Diesel tractor rijden.
In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw is Roelof gestopt met de boerderij. Hij heeft zich om laten scholen tot machinebankwerker en is als machinist gaan werken op de zuivelfabriek in Eefde. Daar hebben ze ook ook gewoond. Na zijn pensionering hebben ze gewoond aan de Vlasstraat in Diever in het huisje waar vroeger de gepensioneerde architect Van der Linden woonde.
Ik stuur een situatieschets (zie afbeelding 2) mee van de boerderij van Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer. Ik kan mij niet herinneren dat buiten in de buurt van de pompstraat een pothok stond, maar dat zal vast wel het geval zijn geweest. Wel weet ik dat Roelof Wiltinge achter de boerderij en parallel aan de boerderij een varkenshok heeft laten bouwen. Zo kon hij makkelijk met de tractor tussen de boerderij en het varkenshok door rijden.

De redactie van ut Deevers Archief heeft op vrijdag 18 november 2022 in het voorbijgaan een kleurenfoto van het voormalige woonhuis van Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer gemaakt. Zie afbeelding 3.
De verlaten schuren van het vroegere loonbedrijf Vink waren niet meer aanwezig. De redactie weet niet wanneer deze schuren zijn gebouwd en wanneer zij zijn afgebroken, maar dat afbreken moet na maart 2022 zijn gebeurd. De redactie beschikt niet zelf over foto’s van deze schuren, dus onder dankzegging maar even wat afbeeldingen overgenomen uit google.com/maps. Zie de afbeeldingen 4, 5, 6, 7, 8 en 9.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Situatieschets van de boerderij van Roelof Wiltinge en Jantje Nijboer. Henk Nijboer is de maker van deze tekening.


Afbeelding 3

Afbeelding 4
Opnamedatum maart 2022 (© google.com/maps).
Afbeelding 5
Opnamedatum maart 2022 (© google.com/maps).

Afbeelding 6 
Opnamedatum maart 2022 (© google.com/maps).

Afbeelding 7
Opnamedatum maart 2022 (© google.com/maps).
Afbeelding 8
Opnamedatum maart 2022 (© google.com/maps).

Afbeelding 9
Opnamedatum maart 2022 (© google.com/maps).

Posted in Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Mit de auto op vukaansie in Deever in de oorlog

De redactie van ut Deevers Archief is een groot liefhebber van oude ansichtkaarten uut de gemiente Deever die aan de achterkant of voorkant helemaal zijn beschreven. En zeker als zo een oude ansichtkaart is verstuurd in de Tweede Wereldoorlog. Bijgaand afgebeelde voorkant en achterkant van een zwart-wit ansichtkaart met als titel ‘Uitzichttoren in de bosschen bij Diever’ is voorzien van staccato tekst en op donderdagmorgen 20 augustus 1942 vanuit het postkantoor an de Deeverbrogge verstuurd naar mevrouw J. M. Ploegsma in het Christelijk Sanatorium in Zeist in de provincie Utrecht.

De tekst op de achterkant van de fraaie zwart-wit ansichtkaart luidt als volgt.
Donderdagmorgen.
Lieve Moeder.
Dank voor je brief van Dinsdag. Hoe bevalt ’t je op kamer 16 ? En wie was ’t bezoek Woensdag ? Ik denk Mevrouw den Houter. Lastig dat Meneer Keller nog niet is geweest. Heb je nog veel last bij ’t lopen ? Fijn dat Mien 2 x kwam.
Wij gaan hier Zaterdagmorgen weg en zijn Zondagavond thuis. We rijden door Friesland. Dinsdag om 3 uur ben ik bij je. Wij hadden 3 dagen prachtig weer, maar gisteren onweer. Jammer dat de koek bijna op is.
Dag Moeder. Tot ziens dus.
Veel liefs van je Toos en Pien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de ansichtkaart is de uitkijktoren op het Kijkduin op Berkenheuvel te zien. De redactie heeft al eerder over deze houten uitkijktoren bericht. Zie het bericht Uitkijktoren op Kijkduin gezien vanuit het oosten.
De twee dochters Toos en Pien Ploegsma hadden zo te lezen de beschikking over een automobiel en flink wat benzine en konden het zich blijkbaar veroorloven in de Tweede Wereldoorlog gewoon op vakantie naar Drente en Friesland te gaan. Het leven ging in de Tweede Wereldoorlog voor sommige mensen gewoon zijn gang. En daar hoorde blijkbaar ook vakantiekoek bij. Maar de overlevingskoek raakte door de oorlogsjaren heen voor heel veel mensen helemaal op.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die tevens een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart van de uutkiektoor’n in de bosschen bee Deever ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 32 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansichtkoate, Braandtoor’n, Landgoed Berkenheuvel, Tweede Wereldoorlog, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

Jaap Hessels op de fietse in de Heufdstroate

De redactie van ut Deevers Archief is de heer Piet Koster bijzonder erkentelijk bijgaand afgebeelde foto van zijn grootvader Jacob (Jaap) Hessels te mogen tonen in ut Deevers Archief. De redactie toont bijzonder graag afbeeldingen van foto’s van bekende personen uut de gemiente Deever, waarbij bovendien een mooi (niet meer bestaand) dorpsbeeld uut de gemiente Deever is te zien. Bijgaande afgebeelde foto is daar een bijzonder mooi voorbeeld van.
Jacob (Jaap) Hessels is geboren op 3 mei 1896. Hij is overleden op 7 maart 1979. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Jacob (Jaap) Hessels was boer in een nog steeds bestaande boerderij an de Kruusstroate in Deever. Hij was de vader van Jantje, Harm en Jan Hessels. Jacob (Jaap) Hessels is wethouder van de gemiente Deever geweest. De redactie moet nog uitzoeken wanneer hij dat is geweest. Maar wat heeft Jacob (Jaap) Hessels in zijn linkerhand ?
Achter Jacob (Jaap) Hessels is de zelfbedieningswinkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze an de Peperstroate in Deever te zien. Boven de ingang van de winkel is een groot bord te zien. Jan Breimer en Lammigje Kloeze verkochten hun zaak in 1970 aan textielbaron Henk ten Hoor, waarna ze naar Assen verhuisden. Het pand waarin de zelfbedieningswinkel is al heel wat jaren geleden afgebroken.
De redactie schat in dat de foto aan het einde van de zestiger jaren van de vorige eeuw is gemaakt. Als een zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief een beter beredeneerde schatting kan maken, dan verneemt de redactie dat bijzonder graag. Rechts achter het niet meer bestaande pand van Jan Breimer en Lammigje Kloeze is het oude niet meer bestaande kerkgebouw van de gereformeerde geloofsgemeente te zien.
Een bijzonder detail is rechts van Jacob (Jaap) Hessels in de betonweg te zien. Het is een wegdekreflector, die om een voor de hand liggende reden katteoog werd genoemd. Ter verhoging van de verkeersveiligheid zaten die reflectoren in een bocht in het midden van de weg. Maar die katteogen zaten daar nooit lang. Die waren onder de schooljongens gewild. Die werden met het kloezie gemakkelijk uit het rubberen huis gepulkt. De mannetjes van de provincie zullen na enige keren herstel de moed wel hebben opgegeven.

Posted in Alle Deeversen, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever

Bij de redactie van ut Deevers Archief zijn van bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw een aantal uitgaven bekend. De uitgever van deze kaart was JosPé in Arnhem.
Firma Albert Kuiper, Bakker en Levensmiddelenbedrijf, Diever-Dieverbrug, verkocht in 1956 een druk van deze ansichtkaart.
Lubbert Wanningen, Diever, verkocht in 1956 een herdruk van deze ansichtkaart (uitgevoerd in bromo-color).
Lubbert Wanningen, Luxe en huishoudelijke artikelen, Diever, verkocht in 1957 een herdruk van deze ansichtkaart.
Firma Albert Kuiper, Bakker en Levensmiddelenbedrijf, Diever-Dieverbrug, Telefoon 05219-221, verkocht in 1959 een herdruk van deze ansichtkaart.
Levensmiddelenbedrijf Albert Kuiper, Diever (Dr.), Telefoon 05219-1221, verkocht in 1962 een herdruk van deze ansichtkaart.
Levensmiddelenbedrijf Albert Kuiper, Diever (Dr.), Telefoon 05219-1221, verkocht in 1965 een herdruk van deze ansichtkaart.
Wellicht zijn bij verzamelaars andere uitgaven bekend, de redactie van ut Deevers Archief verneemt het zeer graag.
Het bijzonder aardige van zo’n zogenaamde vijfluiks-ansichtkaart is dat de getoonde beelden ook op een aparte zwart-wit ansichtkaart zijn uitgegeven.
En daar zit voor de redactie van ut Deevers Archief nu juist het grote probleem. In ut Deevers Archief ontbreken namelijk een afbeelding van een exemplaar van de ansichtkaart met de Peperstroate en de winkel van Albert Kuiper (zie op de afbeelding midden boven) en een afbeelding van een exemplaar van de ansichtkaart met de Heufdstroate met een deel van ut Brinkie met op de achtergrond de gemeentelijke toren aan de brink (zie op de afbeelding rechts boven). De redactie zou bijzonder graag in het bezit willen komen van een afbeelding van beide genoemde ansichtkaarten.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is in het bezit van één van deze twee ansichtkaarten of van beide ansichtkaarten ? En wie van de bezitters is bereid één van de twee of beide ansichtkaarten te verkopen ? En wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid een scherpe scan van deze ansichtkaarten ter beschikking te stellen ? De redactie van ut Deevers Archief verneemt het bijzonder graag.

Posted in Ansichtkoate, Braandtoor’n, Heufdstroate, Hunnebedde D52, Kaarke an de brink, Peperstroate, Toor'n an de brink, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

De olde meule van Veldhuus’n wöd ofebreuk’n

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) stond op 25 april 1914 op bladzijde 7 het volgende korte bericht over de voorgenomen afbraak van de windkorenmolen op de molenberg in de kluft Veldhuizen bij Wapse.

Wapse.
De windkorenmolen die nog ten huidigen dage ten westen van deze plaats op een hoogte aan den straatweg staat, die stormen en onweders heeft getrotseerd, die geslachten zag komen en heengaan, het gevaarte dat reeds op verren afstand zichtbaar was en menigeen tot gids diende, in ’t kort, de oude molen, die als ’t ware één werd met onze plaats – hij wordt afgebroken. Echter om elders weer te verrijzen, want hij zal de plaatsvervanger worden van den te Havelte afgebranden collega.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De windkorenmolen, een grondzeiler, stond op de molenberg in de kluft Veldhuizen bij Wapse.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief graag naar het bericht Veldhuizen – Korenmolen – Plusminus 1910 en het bericht Heden nacht is de molen alhier weer bestolen.
In de zo genoemde Molendatabase is bij de verdwenen molens de verplaatste molen van Veldhuizen te vinden via het intikken van Wapse in het zoekvenstertje recht boven aan het scherm, enzovoort.

Posted in Meule, Meule in Veldhuus’n, Veldhuus’n, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

De olde saksiese boerdereeje van Sikke Trompetter

De redactie van ut Deevers Archief is zich met het schaamrood op de kaken ten volle bewust van het feit dat hij in ut Deevers Archief veel te weinig aandacht besteed aan Wapse en zijn vier kluften.
Bijgaande luchtfoto van de Saksische boerderij van Sikke Trompetter aan de Ten Darperweg in Wapse is omstreeks 1951 gemaakt. Let vooral ook op ut pothokke.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Sikke Trompetter. Na het overlijden hebben de erfgenamen de boerderij helaas afgebroken en ter plekke een nieuwe woning gebouwd. De redactie zal te gelegener tijd een kleurenfoto van die nieuwe woning aan dit bericht toevoegen.
De luchtfoto is gemaakt door het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.). Dit bedrijf was vooral in het noorden van Nederland bezig. L.F.N. heeft in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw in de gemiente Deever van bijna alle boerderijen (en dat waren er toen nogal wat) een luchtfoto gemaakt. De redactie zou graag L.F.N.-luchtfoto’s van andere boerderijen in de gemiente Deever willen tonen in het Deevers Archief. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid een mooie scan van een L.F.N.-foto van een boerderij in de gemiente Deever voor publicatie ter beschikking te stellen ?
De afgebeelde zwart-wit foto van de boerderij is in september 2007 gemaakt. De redactie heeft geen flauw idee wie deze zwart-wit heeft gemaakt.
In de webstee https://www.google.com/maps is de huidige bebouwing ter plekke van de boerderij van Sikke Trompetter te zien.

Afbeelding 1
De bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is aanwezig in de verzameling van Trijntje Bolding-Daalman uit Oldebercoop.
Afbeelding 2
De oude saksische boerderij van Sikke Trompetter, adres Ten Darperweg 51 in Wapse

Posted in Boerdereeje, L.F.N.-logtfoto, Logtfoto, Verdwenen object, Wapse | Leave a comment

Ut jagthaèmtie is beekaans ut hiele joar deur leeg

In maart 2014 gaven de hoogedelgestrenge gedeputeerde van de provincie Drente Henk Brinks en de hoogedelachtbare burgemeester van de gemeente Westenveld Rikus Jager lekker saampjes het startschot voor de aanleg van een luxe jachthaventje met 25 ligplaatsjes an de Deeverse sluus. Bij het luxe jachthaventje is een gebouwtje met douches en toiletten neergezet en bij de sluis is een nieuwe ruimte voor de sluiswachter gebouwd. Een en ander ter stimulering van de toeristenindustrie an de Deeverbrogge en an de Deeverse sluus.
De start van de aanleg van het luxe jachthaventje is herhaaldelijk uitgesteld. Eigenlijk wilden de hoogedelgestrenge gedeputeerde van de provincie Drente Henk Brinks en de hoogedelachtbare burgemeester van de gemeente Westenveld Rikus Jager al eind 2009 met de aanleg van het peperdure luxe jachthaventje beginnen, maar rechtmatig ingediende bezwaren tegen de aanleg, hielden de eerste schop volkomen terecht -helaas slechts enige jaren- boven de grond. Begin juli 2013 was het dan zo ver dat de Raad van State in het verre Den Haag de ingediende bezwaren van tafel veegde; die bezwaren kwamen zo terecht in de prullebak naast de tafel. Business as usual. De gewone gang van zaken. Het door de gemeente Westenveld gemaakte bestemmingsplan voor het gebied was daarmee blijvend geworden. Het luxe jachthaventje met de 25 ligplaatsjes was eind 2014 klaar en is in april 2015 in gebruik genomen.

Afbeelding 1
Luchtfoto van de situatie an de Deeverse sluus op 1 juli 2006.
Het sluiswachtershuis stond op die dag nog an de Deeverse sluus.

Afbeelding 2
Luchtfoto van de situatie an de Deevers sluus in de zomer van 2012.
Het sluiswachtershuis an de Deeverse sluus is op deze luchtfoto niet meer aanwezig. Dat is verklaarbaar, omdat de provincie Drente en de gemeente Westenveld al eind 2009 wilde beginnen met de bouw van het luxe jachthaventje bee de Deeverse sluus.

Afbeelding 3
Luchtfoto van de situatie an de Deevers sluus in de zomer van 2014.
Aannemer Tebezo uut Gellemuud’n is bezig met de aanleg van het schier overbodige luxe jachthaventje an de Deeverse sluus.


Afbeelding 4
Luchtfoto van de situatie an de Deevers sluus in de zomer van 2015.
In het in 2014 aangelegde overbodige luxe jachthaventje an de Deeverse sluus is ook in het vaarseizoen in de zomer van 2015 geen jacht te bekennen. Wel liggen heel wat jachten aangemeerd aan de overkant van de löswal.

Posted in An de Deeverbrogge, An de Deeverse sluus, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

Hoe Haarm Bakker an un dikke segare kwaamp

De redactie van ut Deevers Archief heeft van Lammert Joustra uit Zuidwolde toestemming de door hem geschreven artikeltjes voor het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, op te nemen in ut Deevers Archief. Bijgaande artikeltje is gepubliceerd in het papieren blad Opraekelen 05/4 (december 2005).

Hoe Haarm Bakker an un dikke segare kwaamp
Mijn opa Harm Mulder, in de volksmond werd hij Haarm Bakker genoemd (redactie: alle Mulders in Deever hadden een bijnaam), was een typisch dorpsfiguur. Als hij in het dorp liep, dan werd hij ook aangesproken door vreemdelingen of hij begon zelf wel een praatje. Op een dag liep een vrömde door het dorp, een vakantieganger. Deze meneer genoot van de rust in het dorp en was bezig bepaald geen slechte sigaar te roken.
Mijn opa Harm Bakker liep op korte afstand achter hem. Misschien kwam het door het geschuur van Harm’s klompen op de straat, want op een bepaald moment vermoedde de vakantieganger iets en draaide zich om. Harm’s reactie was: “Meneer, wat rook ie toch un goeie segare, ’k loope al een poossie aachter oe an um te geniet’n van de geur van de rook die in mien neuse komp.” Op dat moment zei de vriendelijke vakantieganger: “Mooi dat u de kwaliteit van mijn sigaar kunt waarderen, maar als ik u zo hoor, dan wilt u zelf ook genieten van een sigaar. U mag van mij wel een sigaar hebben.” De man pakte de sigarendoos uit zijn jaszak en wilde er een sigaar uit te pakken. “Nee,” zei Harm, ”so bedool ’k dat neet, want ’k heb dan ut idee da’k um een segare vroage.” “Nou ja,” zei de vakantieganger, ”als u geen sigaar van mij wilt, dan is dat ook goed.” Hij stopte de doos resoluut weer in zijn jaszak.
Het was wel de bedoeling om een goede sigaar te bemachtigen, maar toen de man deze woorden sprak, dacht Harm: “Oei, now loop ik een lekkere segare mis, now moe’k ’t aans anpakk’n.” Harm zei toen: “Nee, so bedool ik ’t ok wièr neet, dan sö’j kunn’n dèènk’n dat ’k die segare weigere, moar dat wi’k hielemoale neet, ie beedt ut mee’j an ! En ’t söl un belediging weed’n um te weiger’n. Dat kan’k neet doon.” Dit vond de man een leuke uitspraak, waarna hij heel sportief de sigarendoos weer opende en een verrukkelijke sigaar aan Harm overhandigde. Harm had ook geen lucifers op zak, dus leende hij ook nog een vuurtje.
Daarna liep hij door het dorp, genietend van de dure sigaar in zijn mond en de aandacht van de andere dorpsbewoners: “Now Haarm, ie doot moar.” of “Now Haarm, dat rookt moar dikke segaar’n.”

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bijgaande afbeelding is een afbeelding van een kleurenpositief (kleurendia) van een deel van de Peperstroate in Deever met het boerderijtje van Marinus Bel en Jantje Benthem. De maker van het kleurendiapositief is U.L.O.-meester Hendrik (Henk) van den Bos (geboren op 6 maart 1923, overleden op 18 november 1993). Henk van den Bos heeft de kleurendia in elk geval na de opening van het nieuwe postkantoor op 11 november 1964 gemaakt. De redactie van ut Deevers Archief schat in dat hij de kleurendia aan het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw heeft gemaakt.
Op de voorgrond is dorpsfiguur Harm Mulder (in de Deeverse volksmond werd hij altijd Haarm Bakker genoemd, alle Mulders in Deever hadden een bijnaam) te zien. Henk van den Bos moet zich er zeer wel bewust van zijn geweest, dat hij met het fotograferen van Harm Mulder (Haarm Bakker) een Deeverse dorpsfiguur vereeuwigde. Harm Mulder (Haarm Bakker) en zijn broers Hendrik en Jacob Mulder werden in de Deeverse volksmond Gaarke Bakker’s jongen of de Bakkers’s jongen genoemd, omdat hun vader Gerke Mulder bakker was. Zo konden ze al die Mulders in Deever van elkaar onderscheiden. Harm Mulder (Haarm Bakker) was ook voorloper van de begrafenisverenging en had op die manier nauw contact met die andere dorsfiguur Geert Dekker, die koster van de hervormde kerk aan de brink van Deever was.
De zeer gewaardeerde oudere bezoekers van ut Deevers Archief zullen zich Harm Mulder (Haarm Bakker) wellicht zo herinneren: met zijn klompen, zijn wollekoren broek, zijn donderblauwe kiel, zijn blauwe boezeroen, zijn pet en zijn pijp. Meestal rookte hij een pijp, want sigaren vond hij voor zijn dagelijkse rokerij te duur.
En passant zien we vanaf de Kruisstraat een deel van de Peperstraat, dat er nu aanzienlijk anders uitziet. Op de achtergrond is het nieuwe postkantoor (met blauwe brievenbussen) te zien, in de boerderij rechts van Harm Bakker (Haarm Bakker) woonden Marinus Bel (geboren op 10 december 1897, overleden op 21 augustus 1972) en Jantje Bentum (geboren op 28 augustus 1897, overleden op 10 juni 1964). Rechts is een klein deel van de kruidenierswinkel en drogisterij van Jan Breimer te zien. Had de blauwe auto van het merk DAF, type Daffodil, met kenteken 24-02-BS een Deeverse eigenaar ? Zo ja, wie was dat ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op maandag 19 april 2021. 

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van zwart-wit afbeeldingen van kleuren afbeeldingen is, kan de hier afgebeelde kleurendia van U.L.O.-meester Hendrik (Henk) van den Bos ook ten zeerste bewonderen op het septemberblad van de zo genoemde historische kalender van het jaar 2014, die is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van die papieren kalender of die papieren kalender bij iemand kunnen bekijken.

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 24 februari 2021 de volgende zeer gewaardeerde reactie van Lammert Joustra over de hier afgebeelde kleurenfoto van U.L.O.-meester Hendrik (Henk) van den Bos.
Ja, het is wel mijn opa. Dat klopt. Hij heette Harm Mulder, maar ze kenden hem in de volksmond als Harm Bakker. Hij had twee broers. Die drie werden samen Gerke Bakker’s Jongen genoemd, omdat hun opa vroeger bakker was. Alle Mulders in Diever hadden een bijnaam om ze van elkaar te kunnen onderscheiden. Mijn opa Harm Mulder was ook voorloper van de begrafenisverenging en had op die manier ook nauw contact met Geert Dekker, de koster van de hervormde kerk.

Posted in Dorpsfiguur, Verdwenen object | Leave a comment

Wie wet ur now nog wat van vrogger in Deever ?

De redactie van ut Deevers Archief is in 2021 ten tijde van de steeds maar voortdurende coronapandemie druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van enkele honderden nummers van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever, Van Goor’s Blattie). De redactie kwam bij het scannen van de jaargang 1999 van ut Deeverse Blattie op bladzijde 7 van ut blattie van 13 mei 1999 de hier afgebeelde rubriek ‘Wat weet u nog van vroeger ?’ tegen. Deze rubriek werd een tijd lang wekelijks verzorgd door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. De redactie wil deze rubriek niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.

De Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever wilde in al zijn gefingeerde onwetendheid graag weten in welk jaar de foto voor deze ansichtkaart is gemaakt. Dat is niet precies te beantwoorden. De afgebeelde ansichtkaart is in juni 1952 uitgegeven door JosPé in Arnhem. Deze ansichtkaart was te koop bij de firma A. Kuiper, bakker- en levensmiddelenbedrijf, Deever. Later was deze ansichtkaart ook te koop bij H. Mulder, Drogisterij De Gaper, Deever. De redactie heeft het vermoeden dat de foto voor de ansichtkaart hooguit een paar maanden vóór juni 1952 is gemaakt, de bladeren zitten aan de bomen.
De Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever wilde in al zijn gefingeerde onwetendheid ook graag weten wie in de boerderij aan de rechterkant hebben gewoond. Ook dat is niet precies te beantwoorden.
Dit erfgoedboerderijtje is destijds gekocht door bakker Albert Kuiper. Dit pand was één van de zo genoemde reddingsboten van het dorp. Mensen konden hier vaak terecht voor tijdelijke woonruimte, omdat het voorhuis van het boerderijtje in twee gedeelten werd verhuurd, adres Diever 62 en Diever 62a. In het pand hebben onder meer gewoond Jan Haveman (?), Frederik Haveman (?), Jan Drost (?), Jan Roelof Drost (?), Jan de Leeuw (?), Albert Stoker (?). Enig onderzoek in het bevolkingsregister van de gemiente Deever zou meer en betrouwbaarder gegevens over de bewoners van het erfgoedboerderijtje kunnen opleveren.
Het fraaie brinkbeeldbepalende erfgoedboerderijtje is helaas afgebroken in 1956, ten tijde van de regering van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd).
Aan de linkerkant van de afgebeelde ansichtkaart staat op de voorgevel Albert Kuiper, bakker. Echter de bakkerij en de kruidenierswinkel zal in 1952 nog van Gerard Krol zijn geweest of al zijn overgenomen door zijn zonen Hendrik en Albert Krol (?). In de woning naast de bakkerij woonde Koop Reinders, later woonde daar Harm Timmerman.
Het huis daarnaast is nauwelijks zichtbaar, maar daar hebben gewoond … Bergsma, Harm Hunneman, Johannes Schute, Geert Schute, Hendrik Koopman. Enig onderzoek in het bevolkingsregister van de gemiente Deever zou meer en betrouwbaarder gegevens over de bewoners van dit pand kunnen opleveren.

Posted in Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Die olde kustanjeboom bee café Brinkzicht is vot

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag oude dorpsbeelden op zwart-wit ansichtkaarten aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
Roelof (Roef) van Goor verkocht de hier afgebeelde zogenaamde vierluiks-ansichtkaart in zijn boekhandel an de Kruusstroate in Deever. Drukker JosPé in Arnhem gaf deze ansichtkaart in juni 1963 uit. De redactie weet niet of de hier afgebeelde ansichtkaart een exemplaar is uit de eerste druk of dat vóór juni 1963 nog een andere druk is verschenen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft een ouder exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart ?
In de bovenste afbeelding aan de linkerkant van de afgebeelde ansichtkaart zijn de eerste vier in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw gebouwde bejaardenwoningen te zien. Als je in die jaren 65 jaar was geworden, dan was je oud, dan was je bejaard, dan ging je verhuizen naar een bejaardenwoning in de Weier in Deever. De redactie herinnert zich dat mevrouw Elsje Oost, de weduwe van Hilbert Smit van ut Kastiel in Deever, de allereerste bewoonster van de bejaardenwoningen in de Weier was. Zij woonde in de woning aan de kant van modehuis Schuil. De vier zichtbare bejaardenwoningen bestaan niet meer. Aan de onderkant van deze afbeelding is nog de oude betonweg in het binnendorp van Deever te zien.
In de bovenste afbeelding aan de rechterkant van de afgebeelde ansichtkaart is vlak naast café Brinkzicht de oude kastanjeboom nog aanwezig. Waarom moest deze monumentale boom verdwijnen ? In de zestiger jaren van de vorige eeuw konden auto’s nog zonder gemeentelijk betuttelgedoe en zonder kunstmatige verschaarsing van openbare ruimte gewoon op de brink van Deever worden geparkeerd.
In de onderste afbeelding aan de linkerkant van de afgebeelde ansichtkaart zijn de oude gereformeerde kerk en de kruidenierswinkel van Jan Breimer te zien. Beide gebouwen bestaan niet meer. Aan de onderkant van de afbeelding is nog een beetje van de oude betonweg in het binnendorp van Deever te zien.
In de onderste afbeelding aan de rechterkant van de afgebeelde ansichtkaart is het ‘nieuwe’ en laatste gemeentehuis van de gemiente Deever an de brink van Deever te zien.

Posted in Ansichtkoate, Verdwenen object | Leave a comment

Twee keutereegies op de Baarg op ut Kastiel

De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan voor de verandering ut kopplaètie van ut Deevers Archief.
Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht een uitsnede van deze afbeelding echt wel geschikt als kopplaètie voor deze webstee, aarzel dan niet een goede scan van deze afbeelding naar de redactie te sturen.
Als jij vind dat het hier getoonde kopplaètie te lelijk is als kopplaètie van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.
Als jij een reeds getoond kopplaètie graag nog een keer als kopplaètie van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.
De maker van de hier afgebeelde foto (kleurendia) is U.L.O.-meester Hendrik (Henk) van den Bosch. Hij heeft deze prachtige foto in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw gemaakt. De redactie beschouwt deze foto als een Deevers fotografisch topstuk. Een uitsnede van deze hier getoonde kleurenfoto is van 7 september 2013 tot en met 18 oktober 2013 als kopplaètie van ut Deevers Archief getoond.

Op de Baarg op ut Kastiel in Deever is links het keuterboerderijtje van de weduwe Evertje Davids-Vierhoven en rechts het keuterboerderijtje waar tot in 1962 de familie Helprig Smit woonde. De weduwe Elsje (Elle, Olde Elle) Smit-Oost, de moeder van Helprig Smit woonde toen al in een van de eerst gebouwde bejaardenwoningen in de Weier an de Heufdstroate.
De redactie van ut Deevers Archief heeft nog niet uitgezocht wie na 1962 in het huisje woonde.
Tussen de twee keuterijtjes staat een grote vlierboom, waar altijd veel vlierbessen aan zaten. Wietske van Leeuwen, de echtgenote van Helprig Smit, is de uitvindster van de vlierbessenjam. Lekkerder jam was in Deever niet te vinden.
Evertje Vierhoven werd op 29 juli 1896 in Deever geboren als dochter van Albert Vierhoven en Trijntje Andree (Andrea of Andreae ?). Zij trouwde op 27 juni 1925 met Albert Davids, beroep arbeider, zoon van Hendrik Davids en Magrieta Sidonia Wibier. Albert Davids werd op 26 oktober 1881 geboren in Deever en overleed op 20 juni 1955 in Deever. Evertje Vierhoven overleed op 21 april 1972 in Deever. Het echtpaar ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. In de webstee nieuwenhuis-genealogie is een mooie foto uit 1950 te zien van Albert Davids, Evertje Vierhoven en hun dochter Trijntje; de foto is genomen aan de voorkant van het keuterijtje.
Elsje (Elle, Olde Elle) Oost werd op 20 maart 1893 in Deever geboren als dochter van Helprig Oost en Hilligje Prikken. Zij trouwde op 31 augustus 1912 met Hilbert Smit, beroep arbeider, zoon van Jan Smit en Margje Hilberts de Wit. Zij overleed op 4 oktober 1985. Hilbert Smit werd op 18 september 1888 geboren in het Leggelerveld (gemiente Dwingel), hij overleed op jonge leeftijd op 5 juli 1931 in Deever, hij was toen landbouwer. Het echtpaar ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019.

Posted in Keutereegie, Kopplètie, Topstuk, ut Kastiel, Verdwenen object | Leave a comment

Saand menn’n veur paviljoen Baark en Heuvel

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 69 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van paviljoen Berk en Heuvel aan de Bosweg in Deever opgenomen. De foto voor deze ansichtkaart is in 1935 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan de totstandkoming van dit paviljoen. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen

69 – Berkenheuvel – Paviljoen Berk en Heuvel – 1935
In die jaren was grond aan beide zijden van de weg van Diever naar Wateren tussen de Schaapsdrift en de Haarweg bestemd als bouwterrein. De N.V. Maatschappij tot Exploitatie van het Landgoed Berkenheuvel wilde geld verdienen door de verkoop van villa-terreinen van diverse grootte.
Timmerman-architect Pieter Punter en zijn vrouw kochten in 1932 voor vijfhonderd gulden het eerste bouwterrein van 0.23.00 ha van mr. Albertus Christiaan van Daalen, bewindvoerder van N.V. Berkenheuvel.
Pieter Punter was een zoon van Jan Punter, bakker te Smilde en Maria Seinen, een dochter van koopman Pieter Seinen uit Dwingeloo en Grietje Schipper. Pieter Punter werd geboren op 8 januari 1912 te Bovensmilde.
In 1932 werd het door Pieter Punter ontworpen paviljoen of theehuis door hem gebouwd. Daartoe werd eerst het terrein opgehoogd met zand uit de Paaschberg, die aan de overkant van de Bosweg lag. Het zand werd met boerenkarren naar het bouwterrein vervoerd. Dit zo genoemde saand menn’n was aangenomen werk en werd uitgevoerd door Tieme Bakker, Hendrik Bakker, Marinus Bakker, Jan Bakker en Roelof Bennen.
Op de achterkant van de afgebeelde ansichtkaart staat het volgende: Bezoekt paviljoen Berk en Heuvel te midden van 1300 ha bosch, heide en zandverstuivingen, moderne speeltuin, te Diever.
De toegang tot de speeltuin samen met een glas ranja kostte wel tien cent. Van deze speeltuin met glijbaan en schommels is niets overgebleven. Enkelen herinneren zich nog dat het hout van de glijbaan niet al te hard was, want soms bleef een splinter in de billen achter.
Het paviljoen was voor wandelaars en fietsers een heel mooi vertrek- en aankomstpunt. Een jaarkaart voor de bossen, de heide en de zandverstuivingen van Berkenheuvel kostte tien cent. Leden van diverse verenigingen hadden echter op vertoon van hun bewijs van lidmaatschap vrij toegang, evenals kunstschilders en tekenaars.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan Punter is geboren op 4 maart 1884. Hij is overleden op 25 juli 1945. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Maria Punter is geboren op 24 november 1885. Zij is overleden op 21 september 1965. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Pieter Punter is geboren op 8 januari 1912 in Bovensmilde. Paviljoenhouder Pieter Punter trouwde op 14 september 1933 in Hoogkerk met Roelfina Jacobina Postema. Hij is overleden op 16 augustus 1994 in Hoogkerk. Hij is begraven op het kerkhof van Hoogkerk. De redactie is nog steeds op zoek naar aanvullende gegevens van Pieter Punter. Was Pieter Punter nu wel of niet timmerman-architect ?
Pieter Punter zou met zijn paviljoen-theehuis an de Bosweg in de Deeverse bos best wel eens de pionier-ondernemer van de Deeverse toeristenindustrie kunnen worden genoemd. Hij verkocht het paviljoen-theehuis in 1938 aan Kornelis Vierhoven.
Zie ook de bijgevoegde afbeelding van een advertentie in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 1 juni 1934, waarin melding wordt gemaakt van een prachtige speeltuin met rutschbaan.
De redactie twijfelt of de jonge toen 20-jarige Pieter Punter het eerste bouwterrein zelf heeft gekocht; wellicht was zijn vader Jan Punter de koper van het bouwterrein. De redactie moet nog enig aanvullend onderzoek doen.
Tijmen (Tieme) Bakker is geboren op 9 september 1902 in Deever. Hij is overleden op 3 april 1987 in Deever. Hij was getrouwd met Aaltje Bennen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Marinus Bakker is geboren op 13 februari 1891 in Deever. Hij is overleden op 12 december 1981. Hij was getrouwd met Geertje Bennen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Roelof Bennen is geboren op 13 november 1901 in Deever. Hij is overleden op 28 mei 1982 in Deever. Hij was getrouwd met Geesje Krol. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet nog op zoek naar gegevens van Hendrik Bakker en Jan Bakker.
De redactie zal te gelegener tijd enige zelfgemaakte kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1
Abracadabra-299
Afbeelding 2

Afbeelding 3
Deze afbeelding is overgenomen uit google.com/maps (© maart 2022 google)
Het oorspronkelijke paviljoen met stolpdak (afbeelding 1) stond op de plek waar nu het middelste deel met stolpdak van het gebouw met adres Bosweg 17 staat.


Afbeelding 4
Advertentie in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 1 januari 1934.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Paviljoen Berkenheuvel, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

Ut swömbad Deeversaand hef 10000 gull’n ekost

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 7 juli 1967 verscheen het volgende bericht over het vijfentwintig jarig bestaan van het natuurzwembad Dieverzand aan de Bosweg in Deever.

Kwart eeuw zwemmen in Diever
Zwembad Dieverzand kostte 10 mille
Diever – Dinsdag was het een kwart eeuw geleden dat burgemeester J.C. Meyboom van Diever onder zeer grote belangstelling het zwembad Dieverzand opende. De feestelijke ingebruikneming van het toentertijd riante bad geschiedde op originele wijze. Door een groot aantal verenigingen, zoals gymnastiek-, voetbal- en korfbalclubs en tal van andere, waren groepen zwemmers en zwemsters gevormd die om het bad geschaard stonden. Op een bepaald moment sprong van iedere groep een zwemmer van de plank in het bad, zwom naar zijn groep, waarna alle zwemmers tegelijkertijd te water gingen. Het slot van de vierde juli 1942 werd gevormd door demonstraties van de zwemclub ‘de Spatters’ uit Beilen (redactie: deze zwemclub bestaat nog steeds).

De Vereniging voor Vreemdelingenverkeer in Diever had reeds jarenlang geijverd voor een zwembad, maar door allerlei omstandigheden was dit steeds op niets uitgelopen. toen echter van de zijde van de overheid het zwemmen voor scholieren werd verplicht, werd een nieuwe kans geboden en die werd niet onbenut gelaten. Het bad mocht niet duurder worden dan tienduizend gulden, een bedrag waarvoor in deze tijd zelfs het pierebadje niet te verwezenlijken zou zijn. Er werd een inschrijvingslijst aangeboden bij de voornaamste ingezetenen van Diever. Het lag in de bedoeling dat de gemeente ook zou bijdragen in de kosten, maar toen men na korte tijd reeds de helft van het bedrag bij elkaar had, zei het gemeentebestuur, dat de bevolking nu ook maar voor de andere helft moest zorgen, het ging immers toch zo goed …
Het geld kwam er, maar het bad nog niet, want de winter brak aan en de bouw kon nog niet worden begonnen. In het voorjaar, toen Diever al in spanning zat te wachten wanneer het werk zou beginnen, kwam er opnieuw een teleurstelling; er werd een verbod afgekondigd om arbeidskrachten tot een bepaalde leeftijd in dienst te nemen. Men kon alleen oudere werknemers krijgen en daardoor vlotte het werk niet erg, ook niet toen enkele kleine gesteunde boeren gingen helpen. De enige mogelijkheid was om de bevolking in te schakelen. Het resultaat was geweldig. Niet alleen mannen gaven zich op, maar ook dames, die hun hulp gaarne wilden geven. Zo was er onder meer de echtgenote van dokter Van Nooten, die met een spade heeft gewerkt op een wijze, die menigeen haar niet kon verbeteren. Het graven van het bassin was geen pretje, want honderden kubieke meters zand moesten worden verplaatst. Bomen moesten worden verplaatst, maar uiteindelijk kreeg Diever in de bange oorlogsjaren toch zijn zwembad.
Veranderingen
Er is in Diever heel wat veranderd in die vijfentwintig jaar. ook het zwembad is lang hetzelfde niet meer. Het bad is oud en een nieuw natuurbad zou voor toeristisch Diever lang geen overbodige luxe zijn. Er wordt wel aan gewerkt, maar er zullen nog heel wat moeilijkheden moeten worden overwonnen, voordat burgemeester Meyboom een nieuw zwembad in zijn gemeente zal kunnen openen. Over de plaats waar het bad zal komen te liggen is nog geen zekerheid. Voordat het oude natuurbad Dieverzand kon worden geopend, zijn er echter ook heel wat besprekingen gevoerd en plannen gemaakt en ging het ook niet van een leien dakje.
Misschien is deze korte opsomming van de moeilijkheden waarmee de Dieversen van vijfentwintig jaar geleden te maken hadden, een stimulans voor hen die nu aan de plannen voor een nieuw bad werken, want dat het bad er zal komen, dat staat vast.

Afbeelding 1
Bij deze foto in het bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van vrijdag 7 juli 1967 stond als onderschrift: ‘Het graven van het bassin was lang geen gemakkelijk karwei.’ De foto laat ook ‘het houten bruggetje’ in aanbouw zien. De redactie van ut Deevers Archief wil bijzonder graag de naam van de maker van deze foto vermelden.

Afbeelding 2
In het artikel in de  Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van vrijdag 7 juli 1967 was bijgaande foto opgenomen. De foto laat de kleedgebouwen van zwembad Dieverzand in aanbouw zien. Deze zijn gebouwd door lokale aannemers. Het benodigde hout was afkomstig uit de bossen van de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Berkenheuvel. De redactie van ut Deevers Archief wil bijzonder graag de naam van de maker van deze foto vermelden.

Afbeelding 3

 

Posted in Swömbad Deeverse Saand, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

De skoele mit de Biebel an de Heufdstroate

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 77 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van de gereformeerde lagere school aan de Hoofdstraat in Diever uit 1938. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan deze geschiedenis van deze school. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

77 – Diever – Christelijke school – 1938
Onder leiding van dominee Harmen Ages Dijkstra, predikant van de Gereformeerde kerk, werd op 26 december 1902 door een groep van 27 personen besloten tot de oprichting van een Vereniging tot stichting en instandhouding ener school met den Bijbel.
Op 1 mei 1904 kon het eerste lokaal van de school in gebruik worden genomen, zodat bovenmeester Geert de Boer kon beginnen met het geven van christelijk onderwijs aan 53 kinderen. Op 9 september 1904 werd de school officieel in gebruik genomen. De kerkeraad was toen van oordeel dat de zondagschool kon worden opgeheven.
Per 1 januari 1908 werd Geert de Boer als hoofd van de school opgevolgd door Broer Roosjen. Hij bleef hier tot zijn overlijden op 2 januari 1939. Het schoolbestuur benoemde toen per 1 april 1939 Sierd Okke Roosjen, een zoon van Broer Roosjen, als hoofdonderwijzer.
In zijn toespraak ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de school memoreerde dominee Jan Anthony van Arkel dat met het overlijden van Broer Roosjen de school een punctueel mens in de kracht van zijn leven was ontvallen en dat het schoolbestuur met de benoeming van Sierd Okke Roosjen de nagedachtenis van het overleden schoolhoofd niet beter had kunnen eren.
Sierd Okke Roosjen overleed op 5 februari 1973. Het schoolbestuur besloot toen de school te noemen naar vader en zoon Roosjen. Op 25 juni 1973 werd de naam Roosjenschool officieel onthuld.
Het rechter huis hoorde bij de school en werd toen bewoond door Jan Houwer en Jantje Boelens. Hij staat rechts bij het hek.
Links naast de school is te zien een deel van de zijgevel van het huis waar de hoofdonderwijzer met zijn gezin woonde. Achter de meesterswoning en achter de bomen staat de boerderij van de familie Jaopie Krol en Aoltie Odie. In de verte is nog net de dokterswoning te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Deze school werd in de volksmond altijd de griffemeerde skoele (gereformeerde school) of de afgescheiden school (offeskeid’n skoele) genoemd. In Deever hadden de fervente voorstanders van openbaar lager onderwijs het ook wel over de grifvurkiède skoele. Tegenwoordig staat op het betreffende terrein an de Heufdstroate de christelijke basisschool met de naam Roosjenschool (christelijke school voor primair onderwijs). Ook kinderen uit gezinnen van onder meer hervormde en katholieke gezindte kunnen vanwege de krimpende aantallen kinderen blijkbaar nu wel terecht op deze school.
De verwachting van de redactie van ut Deevers Archief is dat -nadat het sluimerende streven is gelukt de openbare basisschool in Wapse over enige jaren op te heffen – de openbare en de christelijke basisschool in Deever om voor de hand liggende redenen (krimpgebied, geldgebrek, ontkerkelijking, de steeds meer seculariserende samenleving, enzovoort) zullen worden samengeknepen en gesaneerd tot één zo genoemde ‘brede basisschool’. Want hoe christelijk moet het vak rekenen, het vaak taal of het vak aardrijkskunde zijn? Na de sanering zal met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid de naam ‘Roosjenschool’ verdwijnen. Dat zal voor de christenen in de gemiente Deever wellicht aanleiding kunnen zijn tot de wederoprichting van een christelijke zondagschool, want actie roept altijd reactie op.
Broer Roosjen is geboren op 20 januari 1884 in IJlst. Hij is op 2 januari 1939 overleden in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Jacoba Tiemersma. Zij is geboren op 30 mei 1888 in Hennaarderadeel en is op 1 mei 1955 overleden in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnigerweg bee Deever.
Domeneer Harmen Ages Dijkstra is geboren op 8 april 1854 in Oosterend. Hij is op 27 februari 1941 overleden in de stichting Dennenoord te Zuidlaren. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Aaltje Kok. Zij is op 8 april 1856 geboren in Dwingel. Zij is overleden op 23 mei 1960 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Sierd Okke Roosjen is geboren op 7 oktober 1908 in Deever. Hij is overleden op 5 februari 1973 in Amsterdam. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij was getrouwd met Grietje Fokkinga. Zij is geboren op 22 september 1907 en is overleden op 19 augustus 1998 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Broodventer Jan Houwer is geboren op 23 november 1911 op Kalteren en is op 10 april 1945 door de Duitse bezetter vermoord op het marktterrein an de Bosweg in Deever. Hij is een zoon van Nicolaas Houwer en Lammigje Westerhof. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Jantje Boelens is geboren op 9 augustus 1909 in Deever an de Brink. Zij was een dochter van schoenmaker Mans Boelens en Geesje de Leeuw. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever,
Het schoolgebouw op de afgebeelde ansichtkaart bestaat niet meer.

Abracadabra-1219

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Griffemiède skoele, Verdwenen object | Leave a comment

Kiender bee de Witteler skoele an ut Pot’s Weggie

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 72 een afbeelding van een zwart-wit foto van leerlingen van de Witteler skoele in de zomer van 1936. In de tekst bij de afgebeelde foto is aandacht besteed aan de kinderen op de afgebeelde foto. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

72 – Wittelte- Openbare Lagere School – 1936
Deze foto komt uit het bewaard gebleven Wittelter album van juffrouw Christina Augusta Johanna Ter Horst. Zij gaf dit mooie document in 1996, op 87-jarige leeftijd, aan de Wittelter gemeenschap. De lijst met namen kon zelfs na meer dan zestig jaar nog met succes worden opgesteld.
Vooraan zitten van links naar rechts:
Pieter Barelds (1929), Hendrik Jonker (1929), Hendrik Siemens (1926), Albert Winters (1924), Jan Kok (1930), Albert Jan Winters (1929) en Arent Noorman (1929).
Op de tweede rij zijn van links naar rechts te zien:
Willem Gelmers (1930), Roelof Lensen (1930), Geert Kok, (1928), Egbert Gelmers (1928), Koop Steenbergen (1927), Lukas Pruntel (1927), Albert Berends (1927), Arend Vrieling (1925) en Albert Lensen (1926).
Op de derde rij staan van links naar rechts:
Trijn Gelmers (1926), Maria Jacoba Boer (1924), Arentje Pouwels (1927), Roelfina Smak (1926), Janna Hilligje Boerhof (1925), Frederika Jantina Odie (1930), Grietje Berends (1924), Jentje Gelmers (1927), Aaltje Jongebloed (1928), Hilligje Barelds (1927), Margje Jonker (1927) en Zwaantje Boer (1929).
Op de vierde rij staan van links naar rechts:
juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst (1909), Hendrik Jan Tabak (1926), Sent Jonker (1924), Albertus Berends (1928), Albert Noorman (1928), Hendrik Slot (1928), Hendrik Jan Zegeren (1928), Lenze Cornelis Boer (1927) en hoofdmeester Hendrik van Leenders (1905).
Op de bovenste rij zijn van links naar rechts te zien:
Lambertus Jonkers (1926), Lambertus Koning (1928), Martinus Harm Lensen (1923), Lubertus Boer (1922), Hendrik Berends (1923), Jacobus (Koos) Smak (1924) en Klaas Tabak (1924).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De zandweg voor de Witteler skoele werd Slot’s Weggie of Pot’s Weggie genoemd. Pas na de sloop van de Witteler skoele heeft dit weggetje de naam Meester Broerweg gekregen. De redactie geeft echter de voorkeur aan de naam Pot’s Weggie.
De redactie wil bijzonder graag van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief, hopelijk ook kinderen van de kinderen die op de hier afgebeelde schoolfoto staan, ontbrekende gegevens ontvangen.
Het schoolgebouw achter de kinderen bestaat niet meer. 



Op de bovenste rij zijn van links naar rechts te zien:

01.  Lambertus (Lambert) Jonker
Hij is geboren in 1926. Hij trouwde met Lammigje (Lammie) Westerhof. Hij woonde an de Heufdstroate in Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

02.  Lambertus (Bertus) Koning
Hij is geboren in 1928. Hij woonde in Gramsbergen.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

03.  Martinus (Tinus) Harm Lensen
Hij is geboren op 24 maart 1923. Hij is overleden op xx oktober 2001.
Hij trouwde met Grietje Tebbenhof.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

04.  Lubertus (Bertus) Boer
Hij is geboren op 18 augustus 1922 in Oll’ndeever. Hij is overleden op 14 september 1984. Hij trouwde met A.. Nijland. Hij woonde in Oll’ndeever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

05.  Hendrik Berends
Hij is geboren op 2 juli 1922 in Wittelte. Hij is overleden op 27 april 2004. Hij woonde lang in Wittelte. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

06.  Jacobus (Koos) Smak (1924)
Hij is geboren op 17 maart 1924 op ’t Moer. Hij is overleden op …..
Hij trouwde met Anna Francina Goettsch. Hij woonde op de Smilde.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

07.  Klaas Tabak
Hij is geboren in 1924.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

Op de vierde rij staan van links naar rechts:

08.  Christina Augusta Johanna ter Horst 
Zij was de juffrouw.
Zij is geboren in 1909.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

09.  Hendrik Jan Tabak
Hij is geboren op 6 september 1926. Hij is overleden op 19 juni 1990. Hij trouwde met Trijntje Greveling. Hij was boer an de Wapserveenseweg in Wittelte. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

10.  Sent Jonker
Hij is geboren in 1924 in Wittelte.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

11.  Albertus Berends
Hij is geboren op 16 juni 1928 in Wittelte. Hij is overleden op 26 april 2011 in Dwingel. Hij heeft in Wittelte en Meppel gewoond. Hij woonde de laatste jaren van zijn leven in Dwingel. Hij is begraven op de kaarkhof van Dwingel.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

12.  Albert Noorman
Hij is geboren 7 juli 1928 in Wittelte. Hij is overleden op 13 november 2000.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

13.  Hendrik (Henk) Slot
Hij is in 1928 geboren in Wittelte.
Hij is een zoon van bakker Aaltert Slot.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

14.  Hendrik Jan Zegeren
Hij is geboren in 1928. Hij woonde in Assen.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

15.  Lenze (Leinse) Cornelis Boer
Hij is geboren op 24 februari 1927 in Oll’ndeever.
Hij is een zoon van Hendrik Jacob Boer en Lammigje Nieuwenhuis.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van Leinse Boer.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

16.  Hendrik van Leenders
Hij was de hoofdmeester van de Witteler skoele.
Hij is geboren op 21 mei 1909 in Meppel. Hij is overleden op 3 februari 1999 in Zandvoort.
Hij trouwde met Fennegien Speek. Zij was onderwijzeres.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

Op de derde rij staan van links naar rechts:

17.  Trijn (Trientie) Gelmers
Zij is in 1926 geboren in Havelte. Zij trouwde met P…. Winters.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

18.  Maria (Marie) Jacoba Boer
Zij is geboren in 1924.
Zij is een dochter van Hendrik Jacob Boer en Lammigje Nieuwenhuis.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

19.  Arentje Pouwels
Zij is geboren in 1927.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

20.  Roelfina (Roelie of Fina) Titiena Annechina Smak
Zij is geboren op 15 april 1926 op ’t Moer. Zij is overleden op 15 oktober 2004. Zij trouwde met Johan Frederik Goettsch. Zij woonden in Wapse (?).
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

21.  Janna Hilligje Boerhof
Zij is geboren op 6 april 1925 in Wittelte. Zij is overleden op 20 augustus 2003 op Wapservene. Zij trouwde met Hilbert Hessels. Zij is begraven op de kaarkhof op Wapservene.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

22.  Frederika (Rikie) Jantina Odie
Zij is geboren op 17 februari 1930 op ’t Moer. Zij is overleden op 23 oktober 1983.
Zij trouwde op 7 november 1952 met Albert Veen. Zij woonde in Joure in Fryslân.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

23.  Grietje Berends
Zij is geboren in 1924. Zij trouwde met Pouwel Broekman. Zij woonde in Uffelte.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

24.  Jentje (Jentie) Gelmers
Zij is geboren in 1927 in Havelte. Zij trouwde op 21-jarige leeftijd op 29 juni 1946 met Hendrik Westerhuis.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

25.  Aaltje Jongebloed
Zij is geboren in 1928. Zij trouwde met ….. Kiers. Zij woonde in Dwingel.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

26.  Hilligje (Hillie) Barelds
Zij is geboren op 6 maart 1927 in Wittelte. Zij is overleden op 28 juli 2016 in Emmeloord. Zij trouwde met Geert Nijhof.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

27.  Margje Jonker
Zij is geboren in 1927. Zij trouwde met Jan Mones.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

28.  Zwaantje Boer
Zij is geboren in 1929 in Oll’ndeever. Zij woonde in Ossenzijl.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van haar.

Op de tweede rij zijn van links naar rechts te zien:

29.  Willem Gelmers
Hij is geboren op 14 februari 1930 in Havelte. Hij trouwde in Meppel met Minke Dijkstra. Hij woonde in Meppel.
Hij is een zoon van Jan Gelmers. Hij woonde op ’t Moer in de eerste boerderij aan de Wapserveense kant. Hij is in 1978 overleden. Willem was invalide. Hij had manke benen. Hij had een apart ding om te kunnen lopen. De familie Jan Gelmers heeft ook nog een paar jaar gewoond in de eerste boerderij voorbij de Steenbaarger bochte in de gemiente Oavelte. De familie Jan Gelmers is in november 1939 verhuist naar Meppel.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

30.  Roelof Lensen
Hij is geboren in 1930.
Hij is geboren op 4 januari 1930 op ’t Moer. Hij is overleden op zondag 11 april 1943 in Meppel.
Hij is een zoon van Roelof Lensen en Grietje Jonkers.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

31.  Geert Kok
Hij is geboren in 1928 op ’t Noord. Hij is overleden op ….. Hij trouwde met Janna Keizer. Hij was boer op ’t Noord.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief voor meer gegevens graag naar het boek ‘Wittelte. Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden’, geschreven door de Witteler Klaas de Boer.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

32.  Egbert Gelmers
Hij is geboren op 18 augustus 1928 in Havelte. Hij is overleden op 7 november 1994 in Meppel. Hij trouwde met Geesje Zwolle. Hij woonde in Meppel.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

33.  Koop Steenbergen
Hij is geboren op 27 juli 1927 in Wittelte. Hij is overleden op 17 oktober 2007. Hij is begraven op de kaarkhof in Uffelte. Hij trouwde met Maria Lutina Timus. Hij woonde in Uffelte.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

34.  Lukas Pruntel
Hij is geboren in 1927. Hij trouwde met Jantje Schreuder.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem8

35.  Albert Berends
Hij is geboren in 1927. Hij woonde in Dwingel.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

36.  Arend Vrieling
Hij is geboren in 1925.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

37.  Albert Lensen
Hij is geboren op 1 januari 1928. Hij is overleden op 4 september 2005. Hij trouwde met Vrougje Snijder. Hij woonde in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

Op de onderste rij zijn van links naar rechts te zien:

38.  Pieter Barelds
Hij is geboren op 30 augustus 1929 an de Wittelerweg in Wittelte. Hij is een zoon van Hendrik Lefferts Barelds en Aaltje Pieper. Hij trouwde in 1957 met Trientje Hingstman. Hij was boer an de Wittelterweg 18 in Wittelte. De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Dwingel. Hij is overleden op 16 april 2008 op 78-jarige leeftijd in Dwingel. Hij is begraven op de kaarkhof van Dwingel. De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief voor meer gegevens graag naar het boek ‘Wittelte. Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden’, geschreven door de Witteler Klaas de Boer.

39.  Hendrik Jonker
Hij is geboren op 23 juni 1929 an de Wittelerbrogge in Wittelte. Hij is overleden. Hij trouwde met Nella Godwaldt uut Wapse. Hij woonde de laatste jaren van zijn leven in Vledder. Hij is een zoon van Roelof Jonker en Albertje Pouwels.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

40.  Hendrik Siemens
Hij is geboren op 30 september 1926 in Wittelte. Hij is overleden op …. Hij trouwde met Roelofje Boverhof. Hij woonde na zijn pensionering in Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

41.  Albert Winters
Hij is geboren op 22 april 1924 in Wittelte. Hij is overleden op 18 december 1978 in Wittelte. Hij trouwde met Geesje Doorten. Hij woonde in Wittelte. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

42.  Jan Kok
Hij is geboren op 4 maart 1930 aachter op ’t Noord. Hij is in 1996 overleden. Hij is niet getrouwd geweest. Hij is een zoon van Lambert Kok en Aaltje Harms. Hij was een beetje boer. Hij was ongetrouwd en woonde met zijn twee zusters Jantje en Jantina in een boerderij aachter op ut Noord, die nu als adres Noordswegje 10 heeft.
De redactie verwijst de geïnteresseerde bezoekers van ut Deevers Archief voor meer gegevens graag naar het boek ‘Wittelte. Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden’, geschreven door de Witteler Klaas de Boer.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

43.  Albert Jan Winters
Hij is geboren op 24 juli 1929 in Wittelte. Hij trouwde met Margje Smit. Hij woonde in Hengelo.
Hij was machinist bij de Nederlandse Spoorwegen.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

44.  Arend Noorman
Hij is geboren op …….. 1929 in Wittelte. Hij is overleden op ……. Hij was getrouwd met Bertha Bügel. Hij woonde in Oll’ndeever.
De redactie is nog op zoek naar meer gegevens van hem.

Posted in Verdwenen object, Witteler skoele | Leave a comment

Un neeje braandspuite veur de gemiente Deever

In het onvolprezen papieren fotoboekje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente zijn foto’s opgenomen uit de periode 1930-1980. Een werkgroep van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever heeft dit onvolprezen papieren fotoboekje samengesteld. De eerste druk van dit onvolprezen papieren fotoboekje is in 2008 uitgegeven. De redactie van ut Deevers Archief weet niet of daarna een herdruk van dit onvolprezen papieren fotoboekje is uitgegeven.
Op bladzijde 55 van dit onvolprezen papieren fotoboekje is bijgaande afbeelding 1 te zien.
Afbeelding 1 is samen met afbeelding 2 en afbeelding 3 op 22 maart 1940 gepubliceerd op bladzijde 24 van de provinciale Groninger en Drentse illustratie Het Noorden in woord en beeld, jaargang 16, 1940-1941, nummer 2; zie bijgaande afbeelding 4.
De tekst bij de afbeelding op bladzijde 55 van het onvolprezen papieren fotoboekje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente is voor het gemak klakkeloos overgenomen uit het bijschrift bij afbeelding 1.
De vraag is of de motorbrandspuit een nieuwe of een tweedehands motorbrandspuit is, want het zichtbare kenteken A-11249 aan het voertuig is niet te vinden in de kenteken-database van het Drents Archief. Echter kenteken A-11249 komt gelukkig wel voor in de webstee www.groningerkentekens.nl. Het Groninger kenteken is op 24 december 1925 op naam geschreven van Jan Jurrien van Bergen, fabrikant van torenklokken, torenuurwerken en hand- en motorbrandspuiten in Heiligerlee, gemeente Scheemda.
Het Groninger kenteken A-11249 was op 11 maart 1940 voor het rit van Heiligerlee naar Deever tijdelijk bevestigd aan de nieuwe motorbrandspuit van brandspuitenfabriek Van Bergen voor de gemiente Deever. De nieuwe motorbrandspuit voor de gemiente Deever kreeg kenteken D-4600. Dit Drentse kenteken werd op 26 maart 1940 op naam geschreven van de gemiente Deever.
Op afbeelding 1 is de nieuwe motorbrandspuit op de brink van Deever voor het oude gemeentehuis en de oude pastorie te zien. Het voor de demonstratie benodigde bluswater werd blijkbaar niet uit de braandkoele op de brink gepompt, maar uit een braandputte (?). Wie heeft kennis van deze braandputte ?
Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief weet de locatie van wat op afbeelding 2 is te zien ?
De redactie vond bij het digitaliseren van honderden papieren nummers van ut Deeverse Blattie van Japie van Goor in ut blattie van 22 april 1999 in de rubriek ‘Wat weet u nog van vroeger ? van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever bijgaand bericht, zie afbeelding 5. In het bericht wil deze vereniging weten wie van de personen op de afbeeldingen (zie afbeelding 5) lid zijn van de vrijwillige brandweer in Deever. Deze vereniging doelt op de afbeelding van de nieuwe motorbrandspuit, maar daar zijn geen mensen te zien. De vereniging denkt een andere foto van de nieuwe brandweerspuit voor ogen te hebben, want op die foto staan wel leden van de vrijwillige brandweer van Deever, namelijk Lambert Rolden en zijn zoon Hendrik Jan Rolden.

Afbeelding 1
Het bijschrift bij afbeelding 1 (zie afbeelding 4) luidt als volgt.
Maandag 11 Maart werd te Diever (Dr.) aan de gemeente een nieuwe motorbrandspuit afgeleverd en geprobeerd. Dat was een belangrijke gebeurtenis voor het dorp, want het blusschen van branden is in dergelijke plaatsen steeds een moeilijk probleem geweest. Dit uiterst moderne materiaal biedt een maximum van kracht en snelheid door een capaciteit van 4000 liter water per minuut bij 18 atmosfeer druk, door een dubbele schakelpomp, luide sirene en sterk zoeklicht. Verschillende deskundigen uit Meppel en Assen woonden de demonstratie bij.
Afbeelding 2
Het bijschrift bij afbeelding 2 (zie afbeelding 4) luidt als volgt.
De nieuwe spuit stond op 900 meter afstand van deze zogenaamde brand en leverde toch uitstekend werk met de drie stralen, waarin de slang verdeeld kon worden. Ook bij den toren was het succes te bewonderen.

Afbeelding 3
Het bijschrift bij afbeelding 3 (zie afbeelding 4) luidt als volgt.
Ook het oudje, eigenlijk een museumstuk, deed nog eens wat het kon… “Uit den tijd”; zal dat vonnis ook nog eens door een volgend geslacht worden uitgesproken over het thans zoo schitterende, moderne blusch-apparaat ?


Afbeelding 4
Dit is een afbeelding van bladzijde 24 van de provinciale Groninger en Drentsche illustratie Het Noorden in woord en beeld, jaargang 16, 1940-1941, nummer 2, 22 maart 1940.
Afbeelding 5

Posted in 10 april 1945, Automobiel, Braandkoele, Braandwièr, Brink, Olde auto, Verdwenen object | Leave a comment

De iéste cantine van Ellert en Brammert

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van oude ansichtkaarten van kampeercentrum Ellert en Brammert, met de ingang bij het huis De Wildschut halverwege de weg tussen de Deeverbrogge en de Gowe, langs de Drentse Hoofdvaart.
Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is in augustus 1956 uitgegeven, drie jaar na de opening van het kampeercentrum. Deze kaart was alleen te koop bij kampeercentrum Ellert en Brammert, Diever, telefoon 207, kengetal 5219
In het houten gebouwtje was niet alleen de cantine gevestigd, maar was op de eerste verdieping ook slaapgelegenheid, zoals is te zien op de bijgaand afgebeelde ansichtkaart. Of woonde de beheerder van het kampeercentrum boven het kamphuis ?
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft herinneringen aan vakanties in dit kampeercentrum in de vijftiger jaren van de vorige eeuw ?

Posted in Ansichtkoate, Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

De olde mestkrooie van Geert van Ankör’m

In de collectie Deevers Archief zijn de vier bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s aanwezig.
De vier kleurenfoto’s zijn gemaakt op ut Kastiel in Deever op de plek waar vroeger de familie Geert van Ankör’m (Ankorven) woonde.
Geert van Ankör’m stierf op 14 september 1956. Zijn echtgenote Lammigje Oost stierf op 28 juni 1967. Hun ongetrouwde dochter Janna (Jannoa) van Ankör’m stierf op 10 juni 1990. Hun ongetrouwde dochter Roelofje (Roefie) van Ankör’m stierf op 23 juni 1996.
De redactie van het Deevers Archief heeft afbeeldingen 1 en 2 gemaakt op 2 januari 2017. Het had die ochtend een beetje gesneeuwd. Een mooi moment voor het nemen van een paar foto’s met enige symboliek. Op afbeelding 1 is het boerderijtje van de familie van Ankör’m in de laatste dagen van zijn leven te zien. Op afbeelding 1 is in het midden achter het hek nog net de olde mestkrooie van Geert van Ankör’m te zien. Die moet daar wel heel lang hebben gestaan, wel meer dan 22 jaren.
Op afbeelding 2 is van dichtbij de ogenschijnlijk niet meer op te kalefateren olde mestkrooie van Geert van Ankör’m in de winter van zijn leven te zien.
De redactie vraagt zich af of bij het volledig vervallen baanderloze boerderijtje (keuterijtje) van de familie van Ankör’m
een pothokke heeft gestaan. De vele pothokkologen van de heemkundige vereniging uut Deever weten vast wel of bij dit keuterijtje ooit een pothokke heeft gestaan. De redactie van het Deevers Archief verneemt het graag.
De redactie van het Deevers Archief heeft afbeeldingen 3 en 4 gemaakt op de zonnige ochtend van 3 mei 2018. Een mooi moment voor het nemen van een paar foto’s met enige symboliek. Op afbeelding 3 is een bijna afgebouwd keuterij-achtig huisje in de lente van zijn leven te zien. Op afbeelding 4 liggen de onderdelen van de olde mestkrooie van Geert van Ankör’m te wachten op een nieuw leven in een gerestaureerd olde boer’ngerak. Dat gaat de bewoners van de Fledderushoeve zeker lukken. Echt wel.
De architect van het keuterij-achtige huisje heeft zich zonder twijfel laten opporren door de vorm van het boerderijtje van de familie van Ankör’m. Of hebben de ijverige ambtsdragertjes van schoonheid en vergunningen van de voorkant van het gelijk, gezeten achter de zeer vele ramen van hun kantoortuinen en kantoorparken aan de Gemeentehuislaan in Deever, hun voorwaarden voor herbouw – zelfs met een schoorsteentje – bedacht en opgelegd (gij zult ons gehoorzamen) aan de eigenaren van het nieuwe pand ? Er zit geen voordeur meer in het nieuwe huisje. Gelukkig mochten de eigenaren van het keuterij-achtige huisje het schuine dak aan de zuidkant van het pand wel helemaal vol leggen met zonnepanelen. Dat weer wel.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Keutereegie, Old gerak, ut Kastiel, Verdwenen object | Leave a comment

See breekt de olde offescheid’n skoele of

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 11 januari 1982 verscheen bijgaand berichtje over de sloop van de offescheid’n skoele an de Heufdstroate in Deever.

Onder slopershamer
Diever. De sloop van de ‘Meester Roosjenschool’ in Diever is in volle gang. De nieuwe school is enige weken geleden al in gebruik genomen, maar de officiële opening zal pas de komende zomer plaats vinden. De school die nu wordt afgebroken is bijna tachtig jaar oud. Vanaf 1 juni 1904 was de school in gebruik, die nu moet wijken voor de moderne tijd.
De school heeft de naam Meester Roosjenschool gekregen, daar meer dan 65 jaar het hoofd van de school de naam Roosjen droeg en wel Broer en Sierd Okke Roosjen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij het bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) is een foto van dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels afgebeeld. Deever mag zich gelukkig prijzen dat Harm (Haarm) Hessels gedurende een lange periode dorpsbeelden in de gemiente Deever op de foto heeft gezet en dat veel van die dorpsbeelden in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) zijn gepubliceerd.
De tweelokalige school is op 31 mei 1904 geopend. Op 1 oktober 1929 is het derde lokaal -het lokaal met de twee grote ramen links van de twee ramen aan de rechterkant van de foto- in gebruik genomen. De redactie weet niet wanneer het vierde lokaal aan de rechterkant is bijgebouwd en in gebruik is genomen.

Abracadabra-1221

Posted in Deever, Griffemiède skoele, Haarm Hessels, Heufdstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Ien kièr in de weke wödde de bièr eslaagt

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 80 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van de pastorie van de hervormde kerkgemeente aan de brink van Deever opgenomen. De foto voor deze ansichtkaart is in 1939 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart zijn herinneringen van dominee Dirk Theodorus (Theo) Rutgers aan deze pastorie uit zijn eerste periode 1948-1951 verwerkt. De pastorie aan de brink van Deever is in de vijftiger jaren van de vorige eeuw afgebroken. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

60 – Diever – Pastorie van de Hervormde Kerk – 1939
Hier volgen mooie herinneringen aan dit huis van dominee Theo Rutgers.
In vergelijking met de pastorie van Dwingeloo was deze pastorie eenvoudig en niet zo opvallend. Het was wel een echte pastorie, want aan weerszijden van de voordeur bevonden zich twee grote en hoge voorkamers. De roodstenen gang achter de voordeur liep tot aan de tuindeur aan de achterkant. In de gang bevonden zich de deuren van de voorkamers en de twee achterkamers. In het midden van de gang bevond zich aan de ene kant een trap naar boven en aan de andere kant een dwarsgang die via een afstapje in de keuken naast het huis uitkwam. Onder de rechter achterkamer lag de kelder die bereikbaar was vanuit de keuken. Achter de rechter achterkamer bevond zich ’t huusie. De ton van ’t huusie werd één keer per week geleegd. De kamers werden verwarmd met kachels. De keuken en de bijkeuken hadden geen verwarming. In de keuken stond een geelkoperen waterpomp. Het koken gebeurde op het petroleumstel.
Het mooiste was de grote tuin. Deze was niet volgens een plan aangelegd, maar was wild en natuurlijk. De tuin stond vol met alles wat maar groeien wilde. Zo konden appels, peren, pruimen, morellen en frambozen worden geoogst. Vogels waren er in overvloed. Het was een paradijs. Zo hoorde de tuin van een pastorie te zijn. Deze tuin paste bij het ambt van predikant. Ik kon daar ronddwalen om inspiratie op te doen. De tuin riep herinneringen op aan het veelkleurige en het ingewikkelde van ons menselijk bestaan. Je kwam daar de hele wereld tegen. Vanuit de pastorie had men uitzicht op de Brink, op de wereld en de mensen. Alles was nog in vaste patronen gevat.
Kerk en pastorie waren het middelpunt van een gemeenschap. Wel wat op afstand, want de pastorie had een stoep. Daar moest een doopvader op om z’n kind aan te geven, daarop verscheen een naober om te vertellen dat een buur was overleden. Van het huis ging gezag en wijsheid uit.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan dominee Dirk Theodorus (Theo) Rutgers. De redactie verwijst voor meer gegevens van hem naar de betreffende pagina in Het geheugen van Drente.
Hij schrijft: De ton in ’t huusie (het toilet) werd één keer in de week geleegd. De tönne in ut hüsie wödde ien kièr in de weke eleegt.
De redactie herinnert zich uit zijn jeugd dat boer Klaas Fledderus op ut Kastiel voor het legen van de tönne in ut hüsie op de dele een uitdrukking in ut Deevers had: wee goat ee’m de bièr slaagt’n. In het Nederlands: we gaan even de beer slachten. Een beer is een mannelijk varken. De geur van een geslachtsrijpe niet-gecastreerde beer is erg onaangenaam. De geur van een leeglopende tönne uut ut hüsie in de strontkarre van Klaas Fledderus was ook niet te harden.
Zie de oude pastorie ook op een andere afbeelding van de oude pastorie en het oude gemeentehuis.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op maandag 3 september 2018.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Verdwenen object | Leave a comment

De Sint Andreasparochie bestiet honderd joar

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 24 september 1984 verscheen het bericht dat op 30 september 1984 de Andreasparochie op Zorgvliet haar 100-jarige bestaan ging vieren.

Zorgvlied viert jubileum:
Honderd jaar Andreasparochie
Zorgvlied. De Andreasparochie te Zorgvlied viert eind deze maand het 100-jarig bestaan. Twee mensen in Zorgvlied hebben een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Zorgvlied en in het ontstaan van de parochie. Het zijn Lodewijk Guillaume Verwer en zijn echtgenote Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Lodewijk Guillaume Verwer werd geïnspireerd door de Maatschappij van Weldadigheid, die vooral in de omgeving van Frederiksoord en Vledder in het verleden veel liefdadigheid heeft verricht. Hij kocht een groot stuk bos en hei en stichtte hierop kleine bedrijfjes, waardoor hij onder andere Brabantse boeren aantrok. De familie liet ‘Huize Zorgvlied’ of ‘Castra Vetera’ bouwen, waarin één der kamers was ingericht als huiskapel. In 1880 krijgen enkele gelovigen toestemming van de paus, hun zondagsplicht in de huiskapel te vervullen met uitzondering van de grote feestdagen. Dan moest men naar de eigen parochiekerk te Steenwijkerwold.
De familie Verwer beschikte over een herenhuis met bijgebouwen los van het huis. In 1880 werden die bijgebouwen verbouwd en een gedeelte direct naast het herenhuis werd kerkje met afmetingen 5,5 bij 9,5 meter.
In september 1884 wordt de eerste pastoor geïnstalleerd. Het is Petrus Johannes Conradus van Haagen. De parochie omvat de volgende dorpen en gehuchten: Zorgvlied, Doldersum, Vledder, Veldhuizen, Appelscha, Nieuw-Appelscha, Fochteloo, Haule, Oosterwolde, Donkerbroek, Makkinga, Langedijk, Beuil, Noordwolde, Older- en Nieuwerberkoop.
In 1887 wordt een stuk grond gekocht van de familie Verwer, met als voorwaarde dat op deze grond een kerk, pastorie en kerkhof worden gesticht. In 1919 schonk de familie Verwer ‘Het Witte Huis’ aan de parochie. Tot 1966 heeft in deze woning steeds de pastoor gewoond.
Op 7 oktober 1923 werden de eerste stappen ondernomen tot de bouw van een nieuwe kerk. De bouw heeft negen maanden in beslag genomen. Hendrik Bos haalde met paard en wagen 180.000 stenen uit Dieverbrug, die daar per schip werden aangevoerd en bovendien haalde hij 150 kubieke meter zand uit Appelscha.
De kerk werd op 15 juli 1924 ingewijd door deken Vaas uit Wolvega. Deze was van 1881 tot 1897 pastoor te Zorgvlied.
Auto
In 1936 komt er een grote verandering, want Zorgvlied heeft geen eigen pastoor meer en dat was toch wel hard voor de parochianen. De pastoor en de kapelaan van Veenhuizen wisselen elkaar af in de zielezorg over Zorgvlied. De pastoor kreeg toestemming van de aartsbisschop om een tweedehands auto aan te schaffen. Zo kon één van beiden iedere dag naar Zorgvlied.
Op 12 oktober 1947 ging de benoeming in van pater Isaïas Onings als kapelaan van Veenhuizen belast met de zielezorg van Zorgvlied en Wateren. Hij nam zijn intrek in de pastorie, waar ook al reeds twee gezinnen woonachtig waren. In 1949 werd pater Onings benoemd tot pastoor van Bolsward.
Van 1949 tot de benoeming van pater J. Meertens hebben pater Jeroen Doedens en pater Groen hun herderlijke zorgen aan de parochianen in Wateren en Zorgvlied gegeven. Pater Meertens ging wonen in Oosterwolde. Hij is momenteel pastor van drie parochies, te weten Gorredijk, Oosterwolde en  Zorgvlied. Door de instelling van een nieuw parochiebestuur is er een verdeling van parochiële taken gekomen, waardoor de pastor enigszins ontlast kon worden.
Feest
Op 30 september aanstaande wordt dan het 100-jarig bestaan gevierd. De eeuwfeestcommissie onder leiding van Johan Wesselink heeft veel werk verzet. Men heeft dan ook een feestprogramma opgesteld. ’s Morgens na de kerkdienst, die om 10.00 uur wordt gehouden, is er een receptie in huize ‘Villa Nova’. Hierna is ’s middags een feestprogramma speciaal afgestemd voor de kinderen.
’s Avonds is er een ouderwetse kerksamenzanglof en daarna wordt er door alle commissies een zogenaamde revue opgevoerd. Als dit programma is afgewerkt, dan is er nog gelegenheid om een dansje te maken.
De datum van 30 september is bewust gekozen, want twee dagen eerder bestaat de openbare basisschool in Wateren 100 jaar. Vele oud-inwoners komen dat weekend ongetwijfeld naar Wateren-Zorgvlied om beide jubilea bij te wonen. Ter gelegenheid van dit eeuwfeest is er een herdenkingsboekje over de Andreasparochie te Zorgvlied verschenen. Het is geschreven door Marijke Westerveld en Koos Tolboom. Het biedt een goed historisch beeld van het katholieke leven in dit gedeelte van Zuidwest-Drente en Zuidoost-Friesland.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie merkt op dat in het bericht toch wel enige feitelijke onjuistheden staan. Het bericht lijkt een soort van in de gauwigheid opgeschreven van horen zeggen verhaal te zijn. De redactie vermeldt slechts de volgende feitelijke onjuistheid: ‘De familie Verwer liet ‘Huize Zorgvlied’ of ‘Castra Vetera’ bouwen …..’. Echter Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildt liet het landhuis bouwen en gaf het enkel de naam ‘Huize Zorgvlied’.
De redactie is niet achter de betekenis van de term ‘kerksamenzanglof’ gekomen. Wie het wel weet, die mag het uiteraard uitleggen.
De afgebeelde foto bij het bericht is gemaakt door de Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels. Harm maakte daarvoor een foto van een oude ansichtkaart, waarop zijn te zien de pastorie, de rooms-katholieke kerk en de bejaardenwoningen van het Sint Anthonij Gasthuis. Hij heeft voor publicatie bij het bericht nog een foto gemaakt van een oude ansichtkaart, waarop zijn te zien de pastorie en de rooms-katholieke kerk. Maar die is niet bij het bericht opgenomen.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Kattelieke Kaarke, Sint Andreasparochie, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

See breekt de olde offescheid’n kaarke of

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 7 mei 1979 verscheen het volgende korte bericht over de sloop van de meer dan honderdveertig jaar oude gereformeerde kerk an de Kruussstroate in Deever.

Afbraak van de gereformeerde kerk
Diever. Zaterdag is weer met man en macht gewerkt aan het afbreken van de gereformeerde kerk in Diever. Het puin is nu in het geheel afgevoerd en men is al met het betonstorten begonnen. Er is nu twee weken met vrijwilligers gewerkt en de opkomst is zo groot, dat men momenteel al drie weken op het schema voorligt. De fundering zal ook door vrijwilligers worden gelegd, voordat aannemer Moes uit Dwingelo met de bouw kan beginnen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Zo rond het jaar 2000 mocht de redactie van ut Deevers Archief van de veel te jong gestorven Jan Hessels bij hem thuis in zijn boerderij an de Kruusstroate in Deever heel veel foto’s van zijn veel te jong gestorven broer Harm (Haarm) Hessels scannen. Het waren dozen vol foto’s. De redactie is wijlen Jan Hessels daar postuum nog steeds bijzonder dankbaar voor.
Heel veel foto’s van dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels zijn geplaatst bij Deeverse berichten in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante). Deever mag zich daarmee zeer gelukkig prijzen, want veel HH-foto’s hebben geschiedkundige waarde.
Bij het hier afgebeelde berichtje in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 7 mei 1979 is van Harm Hessels een foto geplaatst van de afbraak van de meer dan 140 jaren oude gereformeerde kerk an de Kruusstroate in Deever.
Je zou verwachten dat bij het berichtje -gelet op de inhoud van het berichtje- een foto van Harm (Haarm) Hessels van een kaal, bouwrijp gemaakt terrein of van het storten van het beton voor de fundering zou zijn geplaatst, maar dat is niet het geval. Het immer overijverige, immer amechtig dicht op het plaatselijke nieuws zittende Deeverse correspondentje van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) vond het blijkbaar wel kunnen bij zijn tekstje drie HH-foto’s van de puinhopen van de olde offescheid’n kaarke mee te sturen. De redactie op de burelen van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) vond het plaatsen van drie HH-foto’s bij dit berichtje blijkbaar toch wel een beetje te gortig en koos voor het plaatsen van afbeelding 2, nota bene de foto waarop het meeste puin is te zien.
De redactie heeft de in dit bericht afgebeelde kleurenfoto van de gereformeerde kerk 2.0 an de Kruusstroate in Deever gemaakt op woensdag 6 november 2019.

Afbeelding 1
Bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 7 mei 1979.
Afbeelding 2
Foto gemaakt door wijlen Harm (Haarm) Hessels.


Afbeelding 3
Foto gemaakt door wijlen Harm (Haarm) Hessels.


Afbeelding 4
Foto gemaakt door wijlen Harm (Haarm) Hessels.

Afbeelding 5

Posted in Griffemiède kaarke, Haarm Hessels, Kruusstroate, Verdwenen object | Leave a comment

In de Heufdstroate bee ut postkantoor en de Kloeze

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 59 een afbeelding van en ansichtkaart uit 1930 en als afbeelding 60 een ansichtkaart uit 1934. De twee afgebeelde kaarten geven samen een mooi ansicht van de Heufdstroate van Deever in de jaren vóór de Tweede Wereldoorlog. In de begeleidende tekst bij de twee afgebeelde ansichtkaarten is enige aandacht besteed aan de zichtbare huizen en de bewoners van deze huizen. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

59 – Diever – Hoofdstraat – 1930
60 – Diever – Hoofdstraat – 1934
Links op de linker foto staat het boerderijtje van Hendrik Gruppen (Olde Gruppen). Dit boerderijtje is op 21 juni 1945 door blikseminslag afgebrand en niet weer opgebouwd. Bij de brand kwamen een paard en drie varkens om. In het rapport van de brandweer staat het volgende: Het beschikbare aantal slangen was net voldoende. Aangezien de zuigslang te kort is voor de nortonput kon slechts uit de open brandkuil worden gepompt, zoodat na beëindiging van de brand de watervoorraad ook geheel was uitgeput. Het dak van deze boerderij bestond uit riet en stroo, zooals zoovele daken in de kom. Indien de voorafgaande regen de omliggende daken niet voldoende nat had gemaakt was een groote ramp niet te voorkomen geweest.
Het huis daarnaast is eigendom van Jan Schoemaker. In het linker deel van het voorhuis was het postkantoor gevestigd. Het rechter deel was in gebruik als voorkamer. Tussen de twee linker ramen is de brievenbus te zien.
In het huis daarnaast woonde Jantje Kiers. Dit huis is later gekocht door Bart Schoemaker, die ook een beetje makelaar was en toen als buurman eerste koop had. Hij heeft het huis afgebroken om zo ruimte te krijgen voor een tuin.
In het huis rechts op de linker foto woonden boer en aannemer-timmerman Jan Bennen en zijn vrouw Hilligje Offerein.
Op de rechter foto is links het huis bij de smederij van Albert en Hendrik Kloeze te zien.
In het huis daarnaast woonden de ongetrouwde zusters Lammigje en Aaltje Oostenbrink (de Pluumpies). Op zondag konden gereformeerde kerkgangers die van ver kwamen tussen de morgen- en middagdienst bij hen koffie drinken.
In het rechter pand op de rechter foto bevond zich de manufacturenwinkel van Coba Vos-Hessels, de weduwe van Johannes Vos. Daarnaast woonden de gebroeders Harm, Hendrik en Jacob (Jaap) Mulder (Garke Bakker’s jongen). In het laatste huis aan de rechterkant was het schildersbedrijf van Geert Koster gevestigd. Achter de leilinden op de achtergrond bevindt zich de boerderij van Jacob Hessels.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Die twee hier afgebeelde ansichtkaarten zijn toch maar weer twee mooie fragmenten van de geschiedenis in de gemiente Deever. De redactie betreurt het toch wel een beetje dat deze twee ansichtkaarten niet zijn afgebeeld in het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
Het water voor het blussen van de brand in het keuterijtje van Hendrik Gruppen is waarschijnlijk gepompt uut de brandkoele an de Peperstroate, alhoewel de braaandkoele op de brink ook in de buurt was.
Hendrik Gruppen (Olde Gröpp’m) is geboren op 10 juli 1868 in Zuidwolde en is overleden op 15 augustus 1955 in Deever. De redactie weet niet waar de familie Gruppen na de brand van het keuterijtje op 21 juni 1945 is gaan wonen.
Jan Schoemaker is geboren op 1 oktober 1856 in Dwingel. Hij is overleden op 23 februari 1946 in Deever.
Jantje Kiers is geboren op 12 oktober 1879 in Wapse. Zij is overleden op 1 november 1962 in Assen.
Lambertus (Bart) Schoemaker is geboren op 17 oktober 1900 in Deever. Hij is overleden op 27 januari 1960 in Deever.
Jan Bennen is geboren op 15 juli 1865 in Deever. Hij is overleden op 3 februari 1940 in Deever. Hij trouwde op 12 december 1885 met Hilligje Offerein. Zij is geboren op 22 september 1862 in Deever. Zij is overleden op 24 augustus 1891 in Deever.
Grofsmid Albert Kloeze trouwde op 3 mei 1872 in Zuidwolde met Henderikje Seuper. Hun zoon Albert Kloeze is geboren op 18 maart 1873 in Veeningen (Zuidwolde). Hij is overleden op 15 mei 1944 in Deever. Hun zoon Jan Kloeze is geboren op 15 maart 1874 in Veeningen (Zuidwolde). Hij is overleden op 29 april 1951 in Deever.
Grofsmid Albert Kloeze (geboren op 18 maart 1873, overleden op 15 mei 1944) trouwde op 30 juni 1900 in Nijeveen met Lammigje Santing. Hun zoon Albert Kloeze is geboren op 24 april 1901 in Deever. Hun zoon Jan Kloeze is geboren op 24 mei 1906 in Deever. Hun zoon Hendrik Kloeze is geboren op 30 juli 1909 in Deever.
Smidsknecht Jan Kloeze (geboren op 15 maart 1874, overleden op 29 april 1951) trouwde op 30 april 1904 in Deever met Lammigje van der Kuijlen. Hun zoon Albert Jan Kloeze is geboren op 22 juni 1907 in Deever. Hij is geen smid geworden; hij is onderwijzer geworden. Hun zoon Jan Gerrit Kloeze is geboren op 11 juni 1916 in Deever. Hij is geen smid geworden; hij is rijksambtenaar in Den Haag geworden.
De smederij van Albert Kloeze (geboren op 18 maart 1873, overleden op 15 mei 1944) en Jan Kloeze (geboren op 15 maart 1874, overleden op 29 april 1951) an de Heufdstroate in Deever is voortgezet door de zonen Albert Kloeze (geboren op 24 juni 1901) en Hendrik Kloeze (geboren op 30 juli 1909) van Albert Kloeze. Zoon Jan Kloeze (geboren op 24 mei 1906) begon in Wittelte een smederij aangebouwd aan het voormalige tolhuis aan de Wittelterweg.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van de andere hier genoemde personen.
Bij de beschrijving van de panden ontbreekt de beschrijving van het laatste pand aan de linkerkant. Het betreft de winkel met woning van de familie Philippus (Flip) Zaligman.
De redactie constateert dat alle panden aan de linkerkant van de twee afgebeelde ansichtkaarten niet meer bestaan. De redactie constateert dat alle panden aan de rechterkant van de twee afgebeelde ansichtkaarten nog steeds bestaan (2022).
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en in turbodraf enige kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke van de twee hier afgebeelde ansichtkaarten toevoegen aan dit bericht.

Afbeelding 1
Ansichtkaart uit 1930
Afbeelding 2
Ansichtkaart uit 1934

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Heufdstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Sic transit gloria mundi exercitum Castra Vetera

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 27 december 1938 het volgende bericht over de aanstaande afbraak van de villa Castra Vetera. Het bericht is ook als bladvulling opgenomen op bladzijde 22 van het papieren blad Opraekelen, nummer 12/3, van de heemkundige vereniging uut Deever. 

Diever – Het landgoed Castra Vetera te Zorgvlied in deze gemeente, dat voor eenigen tijd in andere handen is overgegaan, zal de laatste phase intreden van het einde eener glansperiode. Aan het einde van de vorige eeuw en begin deze eeuw een prachtig natuurschoon-rijk park met groote villa, de laatste tientallen van jaren van haar bosschen beroofd, zal het in de toekomst een meer nuchtere metamorphose ondergaan. Gesticht in de heidevelden, later omgeven door een reeks van zeer nederige arbeiderswoningen en landbouwbedrijfjes, zal het nu passend gemaakt worden bij de omgeving. Het groote oude heerenhuis zal worden afgebroken, de bosschage, die er nog is, wordt gekapt en er voor in de plaats zullen treden een tweetal boerderijen met bijbehoorende gronden. Sic transit gloria mundi.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sic transit gloria mundi betekent in de context van het bericht ‘Zo vergaat de wereldse grootsheid’. De redactie heeft een poging gedaan het bericht de vertaling in het Latijn van de Nederlandse titel ‘Zo vergaat de wereldse grootheid van het Oude Legerkamp’ te geven. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan en wil mogelijke onvolkomenheden in deze vertaling aan de redactie willen doorgeven ? 

Posted in Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Is ut huus van Oarn’d Mogg’n in de fik esteuk’n ?

In de Tweede Wereldoorlog stuurde de heer Jan Boesjes, secretaris van de gemiente Diever, op 25 augustus 1943 een brief, waarin verwerkt een telefonisch en een op schrift gesteld rapport van Auke Feentra (onderluitenant-groepscommandant van de Marechaussee van de Groep Diever te Dwingeloo) aan de SIPO (Sicherheits Polizei) in Assen, het Gewestelijk Politie Presidium in Leeuwarden, de commandant van de Marechaussee van het Gewest Groningen, de afdelings-commandant van de Marechaussee in Beilen en de Burgemeester van de gemeente Diever. De brief aan de SIPO werd per koerier verzonden.

Ten vervolge op en ter bevestiging van zijn telefonische melding van heden nacht, luidende: ”De Groepscommandant der Marechausse Groep Diever, te Dwingeloo, bericht, dat in den nacht van 24 op 25 augustus 1943 de boerderij van den  landbouwer A.M. te Dieverbrug No. 11, gemeente Diever, is afgebrand. De brand werd te omstreeks 0.30 uur ontdekt. A.M. is plaatselijk Bureauhouder en staat bekend als nationaal socialistisch gezind. Aan kwaadwilligheid wordt gedacht. Schade ongeveer f. 10.000,-. Distributiebescheiden en waardevolle papieren zijn behouden. Van den dader ontbreekt elk spoor.”; heb ik de eer U te berichten dat op 25 augustus 1943 te omstreeks 2.15 uur, de Groep vanuit De Wijk telefonisch bericht kreeg, dat in de richting Diever brand werd waargenomen.
Onverwijld heb ik mij met alle beschikbare personeel naar den plaats van den vermoedelijken brand begeven. Bij aankomst bleek ons dat de boerderij van A.M. brandde en dat het dak reeds geheel en de muren gedeeltelijk waren ingestort. Bedoelde boerderij stond te Dieverbrug No. 11 in de gemeente Diever.
Bij onzen aankomst was de gemeente brandweer van Diever reeds eenigen tijd met de blussching bezig en werd door de motorbrandspuit water gegeven. Alle meubelen en kleeding konden nagenoeg worden gered. A.M., die tevens plaatselijk Bureauhouder is, kon de distributiebescheiden en waardevolle papieren van zijn administratie in veiligheid brengen. Met de boerderij is een kleine hoeveelheid graan, twee geiten en een weinig ander goed verloren gegaan. Aanvankelijk werd aan kwaadwilligheid gedacht, doch na gedaan onderzoek zijn er verschillende aanwijzingen die sterk doen denken aan kortsluiting. De schade bedraagt ongeveer f. 10.000,-
Opgemerkt zij dat de Groep eerst ongeveer 2 uren na het ontdekken van den brand door den Luchtwachtpost uit De Wijk werd gewaarschuwd en dat kort na het telefoonbericht uit De Wijk een melding van de Luchtwachtpost te Diever binnen kwam. Terstond nadat ik mij ter zake op de hoogte had gesteld, zijn de voorgeschreven meldingen verricht en werd bovendien een gelijke melding, met verzoek om een onderzoek door een deskundige, gedaan aan de Rijksrecherchecentrale te ’s-Gravenhage, waarop inmiddels eveneens telefonisch werd bericht dat een deskundige was aangewezen en het gevraagde onderzoek ten spoedigste zou plaats hebben.
Voor afschrift conform, de secretaris van Diever, J. Boesjes (handtekening)

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Dat deze brief per koerier aan de Duitse SIPO (Sicherheits Polizei) werd gestuurd, moet ingegeven zijn door het in de brief vermelde vermoeden van kwaadwilligheid.
Landbouwer A.M. is de N.S.B.’er Arend Muggen. Hij was plaatselijk bureauhouder van de distributiedienst.
De zinnen ‘Aan kwaadwilligheid wordt gedacht.’ en ‘Van den dader ontbreekt elk spoor.’ doen tussen de regels door vermoeden dat de rapporteur dacht aan een doelgerichte brandstichting. Bijvoorbeeld door een lid van de plaatselijke of regionale ondergrondse (verzet) ? In Deever ging het nooit bewezen hardnekkige gerucht dat verzetsleider Johannes Post de brand in het rieten dak had aangestoken.   
Een afschrift van deze brief werd op 22 mei 1946 verzonden aan het Bureau Wederopbouw Boerderijen in Assen. De boerderij van de N.S.B.’er Arend Muggen is echter niet herbouwd.
De Luchtwachtpost te Diever bevond zich in de gemeentelijke toren aan de brink van Deever.
Aan het einde van de brief wordt echter verzocht om onderzoek door een deskundige van de Rijksrecherchecentrale. De opmerking dat verschillende aanwijzingen sterk doen denken aan kortsluiting, lijkt meer een wens, die de vader van een gedachte is.
De met riet gedekte boerderij brandde helemaal af. De met pannen gedekte varkensschuur naast de boerderij kon worden behouden. De na de oorlog beetje bij beetje in verval geraakte varkensschuur is in 2015 afgebroken.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de in verval geraakte varkensschuur gemaakt op 14 februari 2008.
De redactie verwijst ook naar het bericht Wat overbleef van de boerdereeje van Oar’nd Mogg’n.

Posted in N.S.B., N.S.B.'er, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Esloopte paan’n an de brink van Deever

Op deze afbeelding van een vooroorlogse zwart-wit foto van vóór 1928 laat een fraai winters beeld van de brink van Deever zien. Links is de oude pastorie van de Nederlands Hervormde Kerk (een pastorie hoort aan de brink te staan) te zien met daarnaast het oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort aan de brink te staan), dat eerder de lagere school en nog eerder een boerderij was. Rechts is het oude boerencafé Brinkzicht van Jan Barelds te zien.
Wolter Smit, de bepaald niet onbemiddeld geworden boschbaas van Berkenheuvel, in dienst van mr. Albertus Christiaan van Daalen, kocht in 1928 het oude boerencafé Brinkzicht an de brink van Deever, liet het afbreken en liet ter plekke het nieuwe café Brinkzicht bouwen voor zijn dochter Gezina (Siene) Catharina, die getrouwd was met de in de Tweede Wereldoorlog in Deever en omstreken zo berucht geworden N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma.
De pastorie en het oude gemeentehuis moesten in 1956 helaas het veld ruimen voor de bouw van een nieuw gemeentehuis van de gemiente Deever.
Dit gemeentehuis en café Brinkzicht zijn te zien op de afgebeelde kleurenfoto.
De afgebeelde zwart-wit foto is aanwezig in het archief van de gemiente Deever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 4 november 2017.

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Deever, Gemientehuus, Pastorie aan de Brink, Verdwenen object | Leave a comment

Café De Harmonie van Johannes van Opzeeland

De redactie van ut Deevers Archief mocht bij de gratie van de rechtvaardige, achterbaksloze, objectieve en genereuze Almachtige Hoge Heren Van Het Dagelijks Bestuur Van De Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever en consorten in 2004 de zogenaamde ‘historische kalender’ voor het jaar 2005 maken. In 2008 kwam een einde aan dat kalender maken. Toen kreeg de redactie van het genoemde bestuur zo maar vanuit het niets een vuile trap in zijn rug en kon hij oprotten. Want ‘ze gingen het totaal anders doen’.
De redactie heeft de kalender met heel veel plezier, uiteraard niet voor het bestuur, maar voor de toen nog vele leden van de hiervoor genoemde vereniging gemaakt. It was as always a scenery race. In dit bericht is het kalenderblad voor de maand januari van het jaar 2005 getoond. De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf de bladen voor de andere maanden van het jaar 2005 ook opnemen in ut Deevers Archief. 

Zorgvlied – Café De Harmonie – 1930
De gemeente Diever verleende op 24 januari 1927 aan Johannes van Opzeeland vergunning voor den verkoop van sterke drank in het klein in de beide zalen van café De Harmonie, adres Zorgvlied 46. De vergunning ging in op 8 februari 1927. Zijn vergunning verviel al met ingang van 8 april 1930. Volgens het bewaard gebleven register was Hendrik Krans vanaf 1 mei 1930 de vergunninghouder. Zijn vergunning verviel op 1 mei 1935 wegens het niet betalen van het vergunningrecht. De volgende vooroorlogse vergunninghouder was Klaas de Bree. Zijn vergunning ging in op 1 mei 1935.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is naarstig op zoek naar een goede scan van foto’s van mooie onderwerpen uit Zorgvlied, Woater’n en de Olde Willem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wil deze ter beschikking stellen voor opname in ut Deevers Archief ?
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 216 een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van mooie afbeeldingen op papier uut de gemiente Deever is, kan het hier afgebeelde kalenderblad voor de maand januari van het jaar 2005 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 2 van die zo genoemde ‘historische kalender’ van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. Maar ja, maar ja, dan moet je nog wel in het bezit zijn van die papieren kalender of die papieren kalender bij iemand kunnen bekijken.

Afbeelding 2
De naam J. van Opzeeland staat op de ruit in het bovenlicht van de ingang van het café van Johannes van Opzeeland. Het kan niet anders zo zijn dan dat Johannes van Opzeeland bij de ingang van het café staat.
Het fraaie café moet destijds voor het toen nog jonge dorp Zorgvliet echt als eerste café zijn ontworpen en gebouwd. Het café had zelfs een overdekte veranda. De redactie moet daarbij denken aan decors in Western-films Maar wie was de architect van dit pand ? Maar welke aannemer heeft het café gebouwd ?
Aan de linkerkant is een stukje van de bakkerij en kruidenierswinkel van Alle Brouwer te zien.

Afbeelding 3
Deze afbeelding is elders in ut Deevers Archief te vinden. Elke afbeelding komt maar één keer voor in ut Deevers Archief. 
In 1930 stond de bakkerij en kruidenierswinkel van Alle Brouwer naast café De Harmonie.
Afbeelding 3 is een scan van een foto uit de verzameling van wijlen
mevrouw Wubbina Brouwer-Kruid, die in Enschede woonde.

Afbeelding 4
Café De Harmonie op Zorgvliet is in 1963 door brand verwoest. Op de plaats van het café is een dubbele woning gebouwd. Coen Broekema heeft deze kleurenfoto op 16 september 2004 gemaakt. Dat is al weer heel wat jaren geleden.

Posted in Ansichtkoate, Café De Harmonie, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Natuurmonement’n hef de Galama State ekogt

In de krant Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 20 mei 1970 een advertentie met de aankondiging van de verkoop van de boerderij met de naam Galama State op Groot-Wateren.

Pachtvrije groenboerderij Galamastate te Wateren, gemeente Diever
Notarissen T. Seinstra te Drachten en D. Botje te Dwingeloo zijn voornemens op woensdag 27 mei 1970 des namiddags 2.30 uur in het café Van der Helm te Zorgvlied, gemeente Diever, ten verzoeke van de familie Oosterhof in het openbaar finaal te verkopen: een boerenbehuizing, waarin stalling voor 45 stuks vee, met schuur, waarin stalling voor 20 stuks vee, op en met ongeveer 31.50.00 hectare aaneengelegen groenland, in 9 percelen en combinatie(s), in totaal ingezet f. 165.178,-
Alles vrij van pacht en onmiddellijk na gunning te aanvaarden. Bezichtiging van het woonhuis op de veilingsdag vanaf 10 uur. Betaling op uiterlijk 15 juli 1970. Inlichtingen en veilingboekjes verkrijgbaar ten kantore van voornoemde notarissen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in het bericht Natuurmonument’n hef de Galama State begreu’m enige aandacht besteed aan de Galama State. De boerderij Galama State (gebouwd rond 1900) lag net op de oude gemeentegrens van Diever en Vledder aan de Huenderweg. Deze boerderij werd in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer gebouwd met geld van de rijke familie Galama (een erfenisje ?). Verwers moeder was Sietske IJsbrands Galama, een dochter van deze familie. Zij trouwde met Ids Johannes Verwer en werd in 1846 moeder van Lodewijk Guillaume Verwer en in 1853 van Julius Verwer.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten kocht de boerderij op 27 mei 1970, met als doel deze met geschwinde spoed en in gestreke draf te doen verdwijnselen. En dat is schitterend gelukt.

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

Ut setboasie vurrinnewièt de ruïne tot hee vot is

De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de heer Rik Roelfzema bijgaande mooie kleurenfoto van wat steeds minder over is van de ruïne van de boerderij ‘de Uilenhorst’ in de Olde Willem en een mooie kleurenfoto van de verdwijnende toegangsweg tot ‘de Uilenhorst’ te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is de heer Rik Roelfzema bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. De heer Rik Roelfzema is actief op het internet in zijn eigen eigenzinnige webstee https://www.rikroelfzema.nl. Lees vooral de publicaties in zijn webstee.
De heer Rik Roelfzema denkt dat zetbaasje Staatsboschbeheer de ruïne gewoon door de tanden van de tijd laat verruïneren. Maar dat is een illusie. Zetbaasje Staatsboschbeheer helpt zo nu en dan zelf met het beetje bij beetje versneld verruïneren (lees vernielen) van de witte kalkzandstenen resten van ‘de Uilenhorst’. Het zetbaasje vindt het blijkbaar onbestaanbaar dat resten van menselijke bewoning aanwezig zijn in de door hem gecomponeerde cultuurnatuur. Dus het advies aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is zo nu en dan in het voorbijgaan even de stand van zaken op de foto zetten. De redactie wil die foto’s graag tonen in ut Deevers Archief.
Hij schijft in zijn webstee:
Wij houden in Nederland van opgeruimd, dus ruïnes zijn een doorn in het landschap. We laten ze verruïneren tot ze compleet verdwenen zijn. Maar dan is ook een stukje zichtbare historie verdwenen. Zo ook boerderij ‘de Uilenhorst’ bij het gehucht Oude Willem. Eenzaam staan nu nog de resten van wat eens boerderij ‘de Uilenhorst’ was. Spierwit in een ondergaande zon is hij het mooist. Onschuldige stenen in de aanloop van een schuldige historie. En je zult wel weer snel moeten zijn om de ruïne nog te kunnen zien, want wij houden niet van rommel. Wij houden van ‘opgeruimdheid’ en waar doet die term mij in het Duits zo afschuwelijk aan denken ?

Afbeelding 1
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)
Hij schrijft bij deze foto:
Nog zichtbaar is de toegangsweg.

Afbeelding 2
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 3
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 4
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 5
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 6
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Afbeelding 7
Foto gemaakt op 24 juli 2019 (© Rik Roelfzema, www.rikroelfzema.nl)

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Leever op de boerdereeje dan in de huusholling

Hans Salverda en Ebbing Kiestra besteden in hun prachtige must-have boek Groot Wateren – Een oase van weldaad gelukkig ook terecht aandacht aan de boerderijen op Groot Wateren. In hun boek besteden ze op de bladzijde 23 en 24 aandacht aan de boerderij in ut Mattensstok (het Martensstuk).
De plaats waar de boerderij stond werd in de Woaterse volksmond ut Mattensstok (Martensstuk) genoemd, echter mr. Albertus Christiaan van Daalen, de eigenaar van het landgoed Berkenheuvel, gaf aan deze plaats de naam Martenshoek, uit respect en waardering voor zijn trouwe en betrouwbare boschbaas Marten Wouwenaar.
Willempje Hofman-van Olphen is in deze boerderij in ut Mattensstok geboren op 30 maart 1910. ‘Zij herinnerde zich haar geboorteboerderij, toen ze op 30 maart 2010 honderd jaar werd: ‘Ik heb vroeger altijd op Wateren gewoond. Daar hadden we een boerderij. Ik werkte liever op de boerderij dan in de huishouding.’
Op een detail van de topografische kaart uit 1964 (zie afbeelding 1) is te zien dat de boerderij in ut Mattensstok ligt in het gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal. De boerderij ligt tamelijk dicht bij de grens tussen de gemiente Deever en de gemeente Vledder.
Op een detail van de topografische kaart uit 1974 (zie afbeelding 2) is te zien dat de boerderij niet meer is ingetekend in ut Mattensstok in het gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal.
Rond 1971-1972 heeft de N.V. Berkenheuvel het ten westen van de Woaterseweg gelegen deel van het landgoed verkocht aan de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten.
De Hoge Dametjes en Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben de boerderij met alles wat er om heen stond rond 1971-1972 laten afbreken. Denk nou niet dat die grote berg sloopmateriaal netjes naar een puinbreker is afgevoerd. Nee, in 1971-1972 moesten woorden, zoals duurzaam, hergebruik, circulair, klimaatneutraal en planetproof nog worden uitgevonden. Nee, de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben in 1971-1972 die grote berg sloopmateriaal ter plekke laten begraven in een -het kan niet anders- gigantisch gat. En dat terwijl de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland misschien wel de uitvinders waren van de spreuk: Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar de schillen en de dozen. Moet deze ondergrondse berg bouw- en sloopafval in ut Mattensstok alsnog worden opgegraven en worden afgevoerd naar een recyclingbedrijf ? Het duurzame antwoord is: ja !!
In de beeldbank in de collectie Monumentenzorg van het Drents Archief in Assen zijn enige mooie zwart-foto’s van de niet meer bestaande boerderij in ut Mattensstok aanwezig. Een fotograaf van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg heeft de hier afgebeelde vijf foto’s gemaakt op 13 oktober 1970. Deze foto’s zijn zonder toestemming te kopiëren, te wijzigen en te verspreiden.

Afbeelding 1
De boerderij in het Martensstuk ligt in een gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal. Deze boerderij is op de topografische kaart uit 1964 nog ingetekend

Afbeelding 2
De boerderij in het Martensstuk lag in een gebied met de naam ’t Hertenkamp vlak bij een oude vloeiweide en vlak bij de Martenswal. Deze boerderij is op de topografische kaart uit 1974 niet meer ingetekend, dat wil zeggen dat de boerderij is afgebroken.

Afbeelding 3


Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Afbeelding 7
Foto van de vervallen schuur bij de boerderij in het Martensstuk

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

De kattelieke kaarke en de huussies noast de kaarke

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 33 een zwart-wit ansichtkaart van de oude eerste katholieke kerk op Zorgvlied en de huisjes van het Sint Anthony Gasthuis opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1916 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de Stichting Sint Anthony Gasthuis. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

33 – Zorgvlied – Katholieke Kerk en Sint Anthony Gasthuis – 1916
Op 1 januari 1916 stond op de lijst van aanwezige instellingen van weldadigheid in de gemeente Diever ook de Stichting Sint Anthony Gasthuis te Zorgvlied. Deze instelling werd op 22 september 1888 opgericht door de gebroeders mr. Lodewijk Guillaume en dr. Julius Verwer uit het Friese Makkum, beiden advocaat te Leeuwarden.
De stichting was bestemd tot verstrekking van huisvesting en zoover mogelijk eene wekelijksche toelage in geld, aan gehuwde of ongehuwde personen, onverschillig van welke Christelijke geloofsbelijdenis, wier eigen inkomsten onvoldoende zijn.
Hoewel de stichting van katholieke huize was, werd geen onderscheid gemaakt tussen katholieke en protestantse gegadigden. Wel werd voorrang gegeven aan bejaarde inwoners van Zorgvlied en de naaste omgeving. De bewoners hadden naast het recht op vrije huisvesting en het vrije gebruik van een stukje grond voor en achter de woning voor het verbouwen van groenten en aardappelen en het houden van kippen, ook recht op een geldelijke toelage van één gulden per week. Een bekende uitdrukking op Zorgvlied was lange tijd gratis wonen en nog een gulden toe.
Het Rooms Katholieke kerkje is in 1884 ontstaan uit de verbouwing van één van de panden bij de voormalige landbouwschool van de Maatschappij van Weldadigheid. Het kerkje van de Sint Andreas parochie is in 1923 afgebroken en direct daarna op dezelfde plaats vervangen door een nieuwe en grotere kerk.
Rechts naast het kerkje staat het pand met de woningen van de stichting. Dit is de verbouwde linker vleugel van de voormalige landbouwschool van de Maatschappij van Weldadigheid.
De pastorie bevond zich in 1916 nog in het linker gedeelte van het pand naast de kerk.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de afbeelding van de oude ansichtkaart is te zien het ‘kleine kerkje’ met daarnaast het pand, dat toen nog geen huisvesting voor hulpbehoevende bejaarden was.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 196 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 4 november 2017.


Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Kattelieke Kaarke, Sint Anthonij Gasthuis, Topstuk, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg

Bijgaande foto van de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Woater’n is aanwezig in de verzameling van mevrouw ….. Mensink-Boersma. Zij is een dochter van één van de twee broers ….. en ….. Boersma, die de laatste pachters waren de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Woater’n.
De redactie is mevrouw ….. Mensink-Boersma en de heer Hans Salverda, die de foto op de kop wist te tikken, bijzonder erkentelijk voor het beschikbaar stellen van een goede scan van de hier afgebeelde boerderij. De boerderij was van het zeldzame kop-lange-hals-brede-romp type.
De foto is uiteraard vóór de afbraak van de boerderij in 1970 gemaakt. Maar in welk jaar ?
Let vooral ook op ut grote pothokke bee de boerdereeje. Was ut pothokke wit gekalkt of was het uit witte kalksteen opgetrokken ?

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

De greinsstien an de Wittelerweg is ur nog !

Op zondagmiddag 30 mei 2021 om ongeveer 16.35 uur ontstond door nog onbekende oorzaak brand in de woonboerderij met adres Wittelterweg 3 in Oll’ndeever. Ie weet wè, woar vrogger de familie Pouwels woonde. De woonboerderij en de schuur zijn volledig uitgebrand en zijn als verloren te beschouwen.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst gemakshalve naar het bericht De boerdereeje mit adres Wittelerweg 3 is ofebraand  en naar het bericht In Oll’ndeever stiet nog een Deeverse greinsstien.
De redactie is op vrijdag 19 november 2021 poolshoogte gaan nemen op het toen al kale terrein waar de woonboerderij en de schuur stonden. De resten van de uitgebrande woonboerderij en de schuur zijn inmiddels afgevoerd naar een puinbreker. De greinsstien mit ut woap’m van de gemiente Deever staat aan de rand van het erf en zal na de herbouw van de woning gelukkig weer bij de woning worden geplaatst. De redactie heeft op die dag de drie bijgaande kleurenfoto’s gemaakt.
De greinsstien mit ut woap’m van de gemiente Deever heeft de brand en het bluswater overleefd en heeft wonder boven wonder geen onherstelbare schade opgelopen. De redactie biedt de eigenaren nog steeds ten zeerste aan te helpen met het restaureren van deze grenssteen. Het beton van de steen moet worden geschuurd en het geheel met inbegrip van de achterkant moeten worden geverfd. De achterkant is in het verleden al een keertje geverfd, want in de originele staat stond op de achterkant de standplaats van de grenssteen vermeld. Dit echte stukje Deevers aarfgoed is het waard duurzaam bewaard te blijven voor toekomstige generaties.

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Oll'ndeever, Verdwenen object, Woap'm van Deever | Leave a comment

Jan Vos hef de braand in de sunneskaarms eblust

De redactie van ut Deevers Archief is in de eerste maanden van 2021 – ten tijde van de coronapandemie – druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever, Van Goor’s Blattie).
De redactie kwam bij het scannen van jaargang 1999 van ut Deeverse Blattie op bladzijde 11 van ut blattie van 4 november 1999 het hier afgebeelde bericht (afbeelding 1) over een begin van brand in de leegstaande legere skoele an de Tusschendarp in Deever. De redactie wil dit bericht de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief, met name die bezoekers die ook op deze school hebben gezeten, uiteraard niet onthouden.
De redactie kwam bij het scannen van jaargang 1999 van ut Deeverse Blattie op bladzijde 4 van ut blattie van 18 november 1999 het hier afgebeelde bericht (afbeelding 2) over een begin van de afbraak van de leegstaande legere skoele en de leegstaande ULO-skoele an de Tusschndarp in Deever. De redactie wil dit bericht de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief, met name die bezoekers die ook op deze school hebben gezeten, uiteraard niet onthouden.

Spelen met vuur werd bijna fataal 
Brand, ontstaan door met vuur spelende kinderen op het voormalige schoolplein van de Meester Andreaeschool aan het Tusschendarp is tijdig ontdekt. Een bewoner van het Moleneinde kwam het Dingspilhuus binnen rennen met de mededeling dat het schoolgebouw in brand stond.
Jan Vos – de pachter van het Dingspilhuus – bedacht zich geen moment en rende met het blusapparaat naar het schoolgebouw om groter onheil te voorkomen. Jongens hadden de zonneschermen in brand gestoken en de school had brand gevat. De school is bevestigd aan het Dingspilhuus en het had een grote ramp voor Diever kunnen worden.
Het voormalige schoolplein is een mooi speelterrein voor kinderen in Diever. Maar de ouders moesten eens een kijkje gaan nemen, want de kelder van de school staat open, de deur is namelijk verwijderd. Men kan zo een achttal meters naar beneden vallen. Het wordt tijd dat de gemeente er een omheining plaatst, want er zal maar een ongeluk gebeuren met de spelende kinderen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil sien olde buurjonge Jan Vos alsnog driewerf hulde brengen voor zijn de resolute brandblusactie: hulde, hulde, hulde.
Op een afbeelding van een ansichtkaart van de legere skoele an de Tusschendarp uit 1950 is mooi te zien om welke zonneschermen (zonnenschermen, zonschermen ?) het ging. De in brand gestoken zonneschermen zaten aan de zuidkant van het oude schoolgebouw en neet an de kaant van ut Dingspilhuus.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de bijgevoegde kleurenfoto (afbeelding 3) van de legere skoele an de Tusschendarp in Deever gemaakt op 2 maart 1996. Dat is al weer meer dan een kwart eeuw geleden. Toen was de deur van kelder, op de kleurenfoto is dat de linker deur, nog aanwezig. De rechter deur gaf  toegang tot een andere ruimte. Het oude kolenhok ? De redactie weet wel dat één keer per jaar een week lang een grote oud-papier-inzamelings-actie (voor de opleiding van blindegeleidehonden ?) werd gehouden en dat de leerlingen het oude papier in deze ruimte dumpten. Op 2 maart 1996 kon de redactie nog zo het schoolterrein oplopen.
De gemiente Deever heeft blijkbaar al snel gevolg gegeven aan de hel en verdoemenis voorspellingen van de schrijver van het berichtje in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999, want al op maandag 15 november 1999 startte de afbraak van de scholen. Grote rampen zijn in de korte periode van 4 november 1999 tot 15 november 1999 in elk geval niet gebeurd, want na de ontbevestiging van de legere skoele an de Tusschendarp aan ut Dingspilhuus an de Heufdstroate kon de legere skoele nog gewoon worden afgebroken en kon de verloedering van ut Dingspilhuus – het enige warme dorpshart van Deever – gewoon verder gaan.
De legere skoele an de Tusschendarp stond ongeveer op de plek waar nu een parkeersplaats voor een zelfbedieningswinkel is ingericht.

Afbeelding 1
Bericht in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999.


Afbeelding 2
Bericht in ut Deeverse Blattie van 18 november 1999.

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 2 maart 1996.

Posted in Legere skoele in Deever, Verdwenen object | Leave a comment

De olde griffemiède kaarke an de Kruusstroate

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 73 een afbeelding van de oude gereformeerde kerk aan de Kruisstraat op een zwart-wit ansichtkaart uit 1936 opgenomen. In de tekst bij afbeelding 73 is in het kort de bouwgeschiedenis van deze kerk beschreven.

73 – Diever – Gereformeerde Kerk – 1936
Op 31 oktober 1836 werd in Diever een van de Hervormde Kerk afgescheiden gemeente gesticht. Deze had in de eerste jaren vanhaar  bestaan nog geen gebouw voor het houden van kerkdiensten. Op 1 februari 1841 werd echter aan koning Willem II verzocht in te stemmen met het timmeren van een kerkgebouw en de daarvoor nodige vrijheid van godsdienst te verlenen. Bij Koninklijk Besluit van 28 juli 1841 werd het bestaan van een Christelijke Afgescheiden Gemeente in Diever vergund.
Vervolgens werd op 15 augustus 1841 besloten tot het bouwen van een kerk. De gemeente ging meteen en voortvarend aan de slag, want al op 25 december 1841 werd de eerste kerkdienst in het nieuwe gebouw aan de Kruisstraat gehouden.
De gemeente groeide, zodat op 27 mei 1874 werd besloten de kerk te vergroten. In de zomer van dat jaar werd weer druk gebouwd. Bij deze verbouwing werd ook het karakteristieke torentje op de kerk geplaatst.
De gemeente bleef groeien, zodat in 1929 de kerk opnieuw werd verbouwd en uitgebreid met twee zijvleugels. Op 3 mei 1938 werd vanwege gebrek aan ruimte besloten de zuidelijke zijvleugel te verlengen. In 1951 werd het kerkgebouw nog een keer opgeknapt en verruimd. Op 19 december 1951 werden de nieuwe lokalen achter de kerk in gebruik genomen.
In de zestiger jaren ontstond het besef dat de oude kerk zijn langste tijd wel had gehad. Toch werd in de laatste week van februari 1976 het oude torentje nog vervangen door een identieke nieuwe. Na een lange periode van voorbereiding werd op 28 maart 1980 op dezelfde plek de nieuwe Kruiskerk in gebruik genomen. Deze was niet helemáál nieuw, want op de kerk werd het hier zichtbare en nog heel goed bruikbare karakteristieke torentje van de oude kerk geplaatst.
Links achter de paal is nog net een stuk van de kruidenierswinkel van Albert Fledderus en Reintje Timmerman te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 31 januari 1925 trouwde Albert Fledderus, geboren te Beilen; leeftijd: 22 jaar; beroep: landbouwer (zoon van Willem Fledderus, beroep: landbouwer en Tietje de Weerd, beroep: zonder) met Reintje Timmerman, geboren te Diever; leeftijd: 25 jaar; beroep: zonder (dochter van Koert Timmerman, beroep: landbouwer en Anna Oost, overleden).
De echtelieden Albert Fledderus en Reintje Timmerman emigreerden in de vijftiger jaren van de vorige eeuw naar Saint Ann’s in Ontario in Canada..Zie het
Albert Fledderus overleed op 4 augustus 1981 op 79-jarige leeftijd in Saint Ann’s in Ontario in Canada.
Reintje Timmerman overleed op 3 mei 1970 op 70-jarige leeftijd in Saint Ann’s in Ontario in Canada.
Het plaatsje Saint Ann’s ligt vlak bij de Niagara watervallen.
Wellicht kunnen zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wat meer over het geëmigreerde echtpaar Albert Fledderus en Reintje Timmerman vertellen. De redactie verneemt het graag.
Albert Fledderus was een oudere broer van Klaas Fledderus, die boer was op ut Kastiel, in de boerderij die nu Fledderushoeve heet. Een dochter van Klaas Fledderus woont nog steeds op ut Kastiel in Deever. Wellicht heeft ze nog contact met de familie in Canada. Wellicht wonen binnen de grenzen van de gemiente Diever nog andere familieleden van het echtpaar Albert Fledderus en Reintje Timmerman.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het hedendaagse kerkgebouw van de gereformeerde geloofsgemeente gemaakt op 20 november 2005. Als je gewoon maar lang genoeg wacht, dan krijgen foto’s vanzelf enige geschiedkundige waarde.
De redactie heeft de donkere kleurenfoto met daarop zichtbaar het torentje gemaakt op woensdag 6 november 2019.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 27 juli 1951 het volgende korte bericht over de emigratie van de familie Albert Fledderus naar Canada.

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Griffemiède kaarke, Landverhuizer, Verdwenen object | Leave a comment

Ut café van Barteld Smit an de Deeverbrogge

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 42 een foto uit 1924 van het café van Barteld Smit an de Deeverbrogge opgenomen. In de tekst bij de foto is enige aandacht besteed aan het verleden van het oude café-logement an de Deeverbrogge, bedrijvigheid an de löswal en enige inwoners van de Deeverbrogge.

42 – Dieverbrug- Café Barteld Smit – ± 1924
In het pand achter de keurig geknipte leilinden was van 1 mei 1886 tot 19 april 1906 het café van Hendrik Benthem Szn. gevestigd. De schuur werd gebruikt als opslagplaats, wagenschuur en paardenstal. Zijn zoon Sjoert zette daarna het bedrijf voort. Na het overlijden van Sjoert Benthem op 20 maart 1915 heeft zijn vrouw Griet Merk het café-logement tot 1 mei 1921 voortgezet.
Toen werd het café overgenomen door Barteld Smit. Met ingang van 15 mei 1921 mocht hij sterke drank verkopen in de gelagkamer, in de wachtkamer van de stoomtram en in de keuken.
Het pand werd in januari 1929 gekocht door Johan Blok uit Wapserveen. De drankvergunning van Barteld Smit werd met ingang van 1 februari 1929 op naam van Johan Blok gesteld.
In 1932 liet hij het oude pand na een grote brand afbreken, waarna in 1933 het nieuw gebouwde voor die tijd moderne hotel Blok in gebruik werd genomen.
Links naast de witte schuur is nog net het kruidenierswinkeltje van Olde Aolida te zien.
Bij het café ligt een vrachtschip voor de wal. Schepen werden in die tijd veelal nog door windkracht voortbewogen. In het jaar 1918 waren de turfschippers Lieuwe de Harder en zijn zoon Lieuwe nog inwoners van de gemeente Diever (adres: aan boord). Dit was ook het geval met de turfschippers Johannes Hoogeveen, Thomas Hoogeveen en Jan Hoogeveen (adres: aan boord).
Achter het zeilschip bevindt zich het houten dagverblijf van de brugwachter. Rechts naast dit gebouwtje is de bergplaats op het rangeerterrein van de stoomtram van de Noord-Nederlandse Tram Maatschappij te zien. Aan de rechterkant is de in 1880 gebouwde ijzeren draaibrug te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de tekst bij afbeelding 43 in het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel … staat abusievelijk als trammaatschappij de Noord-Nederlandse Tram Maatschappij genoemd. Dit moet natuurlijk de Nederlandse Tram Maatschappij zijn. De tramlijn Meppel – Hoogersmilde is in 1933 opgeheven.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbo spoed en ook niet in turbo draf enige foto’s van de huidige situatie ter plekke van café Barteld Smit aan dit bericht toevoegen.


Posted in An de Deeverbrogge, Café Barteld Smit, Diever, ie bint 't wel ..., Verdwenen object | Leave a comment

Stelling van korenmolen ‘de Vlijt’ bezwijkt

In het Duits-gezinde Drentsch dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) verscheen in de Tweede Wereldoorlog op 24 december 1942 het volgende korte bericht over molen ‘de Vlijt’ in Oll’ndeever.

Diever. Toen de molenaar Jansen zijn molen, een z.g. kruien, op den wind wilde zetten, bezweek plotseling de stelling. Alles liep zonder ongelukken goed af. De molen echter heeft een vreemd aanzicht gekregen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Met ‘kruien’ wordt waarschijnlijk bedoeld een zogenaamde bovenkruier. Het is jammer dat bij het berichtje geen foto stond. In de Tweede Wereldoorlog zijn in de gemiente Deever heel weinig foto’s gemaakt.
Wel is de redactie in de gelukkige omstandigheid van de stellingloze korenmolen ‘de Vlijt’ in Oll’ndeever een afbeelding van een op 13 september 1948 verzonden zwart-wit ansichtkaart met witte rand te kunnen tonen. De molen heeft zonder stelling inderdaad een vreemd en kaal aanzicht.
Let vooral ook op ut pothokke bij de boerderij van molenaar Jan Albert (Ab) Jansen. Deze boerderij en ut pothokke zijn afgebroken (wanneer ?).

Het meisje op de boomstam is Tinie van Goor, een dochter van Roef van Goor uut de Kruusstroate in Deever.
Tinie van Goor zal wellicht met haar vader of moeder op bezoek zijn geweest bij tante Roelofje van Goor, die getrouwd was met Jacobus Kruid (Kobus Kruut) en een zuster van Roef van Goor was. De familie Kruid woonde dicht bij molen ‘de Vlijt’ in de boerderij op de hoek van de Veentjesweg en de Brinkstraat. De redactie acht het daarom aannemelijk dat Roef van Goor deze ansichtkaart verkocht in zijn boekhandel an de Kruusstroate in Deever.


Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, Meule van Oll’ndeever, Oll'ndeever, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Wièr un aarfgoodpaand esloopt an de Peperstroate

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog heeft burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) cum suis (met de zijnen) nogal bewust wat fraaie erfgoedpanden in Deever laten slopen. Zijn sloophamer was het rücksichtlos en doelbewust onbewoonbaar verklaren van deze erfgoedpanden. Dit erfgoed is voor altijd verdwenen.
Een van de fraaie panden die nooit gesloopt had mogen worden, maar op de lijst van rijksmonumenten had moeten staan, is de keuterboerderij an de Peperstroate, op de plek waar zogenaamd nodig het bankgebouw van de Boerenleenbank moest komen te staan (wie een hond wil slaan, die kan altijd wel een stok vinden).
Wie kan de redactie van ut Deevers Archief gegevens verschaffen over de bewoners van dit pand ?
U.L.O.-schoolmeester Henk van den Bos is de maker van de hier afgebeelde fraaie kleurendia.
Henk van de Bos moet de foto in de zestiger jaren van de vorige eeuw hebben gemaakt.

Posted in Aarfgood, Brink, Keutereegie, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Anne Mulder over Geert Dekker en Abel Wijkstra

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever woonde, daarna in Gasselte woonde, na zijn pensionering in Assen woonde, en is overleden bij zijn dochter in Voorburg – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren.
Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt al zijn Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de heemkunduge vurening uut Deever te publiceren, dan maar postuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief.
Het navolgende artikel is de Nederlandse vertaling van het in ut Deevers geschreven artikel van Anne Mulder, dat wèl in het papieren blad Opraekelen is gepubliceerd, om precies te zijn in Opraekelen nr. 00/2 (juni 2000).
Dit in ut Deevers geschreven artikel ‘Geert Dekker en Abel Wijkstra’ is in geredigeerde vorm ook als bericht opgenomen in ut Deevers Archief.

Anne Mulder over Geert Dekker en Abel Wijkstra
Aan de Hoofdstraat in Deever woonden jarenlang Geert Dekker met zijn zuster Hilligje en hun oom Abel Wijkstra. Abel Wijkstra werd in de Deeverse volksmond altijd Abel Allen of de Smorre (= ondeugend persoon) genoemd. Hilligje was haast altijd ziek, maar zij is wel behoorlijk oud geworden, 87 jaar.

Het was een huisje waar je altijd terecht kon. Enige dorpsbewoners, waaronder de gemeentelijke veldwachter Johannes Ekkelboom, kwamen daar geregeld om de dorpsnieuwtjes uit te wisselen. Het was daar altijd erg gezellig. Als kind ging ik wel eens met mijn vader mee. Ik kreeg dan van Geert lekkere appels.

Geert was in dienst van de lijkwagenvereniging. Hij is zesentwintig jaren koetsier van de lijkwagen geweest. Hij had daar een prachtig paard voor. Het paard was glimmend zwart en mak en heel geschikt en stijlvol voor de lijkwagen. Geert en Abel pasten goed op het paard. Als er niet veel sterfgevallen waren, dan placht Abel te zeggen: ‘Een slechte tijd. Er gaat geen mens dood.’

Gemeente-ambtenaar Jan Boesjes, die in de kost was bij buurman Jannes Mos, de wagenmaker, was eens een paar dagen ziek. Hij kreeg later bezoek van Abel. En die zei: ‘Wij hadden gedacht dat wij jou wel in de lijkwagen hadden gekregen.’ Hij was altijd uit op klandizie.

De voorzitter van de lijkwagenvereniging was de dominee van de hervormde kerk. Reikhalzend keken de leden van de kerkeraad elk jaar uit naar de jaarvergadering, want dan konden zij zich weer verlustigen aan de smeuïge verhalen van Geert.

Niet te overtreffen
Geert verkocht groente- en bloemzaden voor een firma. De bonensoort met de naam ‘non plus ultra’ (niet te overtreffen) prees hij altijd aan met de naam ‘plus nultra’. ‘Nou ja, die moeilijke woorden ook.’ Maar het zaad werd wel besteld.

Een wonderlijke kronkel
Geert was orgelpomper, klokkeluider en koster in de hervormde kerk. Dat heeft hij meer dan veertig jaren gedaan. Hij had ook een wonderlijke kronkel in zijn  hoofd. Als weer eens een nieuwe dominee kwam, dan vertelde de vertrekkende predikant aan zijn opvolger het volgende: ‘Als je geen blijvende onenigheid met orgelpomper Geert Dekker wilt hebben, dan moet je tegen kerstmis naar hem toe gaan en hem vragen of hij ook op tweede kerstdag tijdens het kerstfeest van de zondagschool wil orgelpompen. Geert zegt dan: ‘Ja’’. De nieuwe dominee  knoopte dat goed in zijn oren en volgde de raad op.

Ere-medaille in brons
Geert Dekker werd in 1955 op koninginnedag voor zijn verdiensten koninklijk onderscheiden met de eremedaille in brons, verbonden aan Orde van Nassau.

Roggepachten
Geert haalde ook de roggepachten op.

Geert en de landlopers
Geert was door de gemeente belast met het verschaffen van onderdak aan landlopers. Dat onderdak was een ruimte aan de noordkant van de kerk. Een laadloper kreeg dan van Geert koffie en een half brood. De gemeente betaalde daar de kosten van.

Geert en Abel en het boerwerken
Geert en Abel gingen ook wel zo genoemd uit boerwerken. Als je een stuk grond voor de verbouw van zeg maar aardappels had, dan kwamen Geert en Abel met hun paard om de grond te bewerken. Maar als je graag wilde, dat zij op een bepaalde dag kwamen, dan moest je tegen hun zeggen dat het op die dag niet schikte. Dan zeiden Geert en Abel prompt dat het hun juist op die dag wel schikte. Zij waren altijd tegen de draad in. ‘Nou ja,’, zei men dan grif, ‘dat moet dan maar. Wij hangen van jullie af.’
Geert verzorgde ook een paar tuintjes van particulieren.

Geert in het ziekenhuis
Toen Geert in het ziekenhuis belandde, kreeg hij zoveel fruit dat hij dat niet allemaal alleen kon opeten. Hij heeft toen geprobeerd het fruit wat over was bij opbod te verkopen aan de andere patiënten. Dat zal wel niet zijn gelukt. Het was een zuinigerd ! Hij is is op 6 maart 1963 overleden op 87-jarige leeftijd.

Abel en het broodmeel
Roelof (Roef) Wesseling ging met meel naar de bakker om daar broden van te laten bakken. Toen kwam hij Abel tegen. Die zei: ‘Ik kan je een reis besparen. Ik moet toch die kant op. Geef mij dat meel maar mee.’ En tegen de bakker zei Abel: ‘Dit is het broodmeel van Roelof Wesseling. Je moet er voor zorgen dat alle broden propvol met krenten zitten, want ze krijgen zondag grote visite.’ Roelof Wesseling schrok zich dood toen hij de broden ophaalde. Thuis gekomen schrok zijn vrouw Annigje ook, maar die zei: ‘Ja jongen, dan moet je zoiets ook niet meegeven aan Abel. Je weet hoe hij is.’

Abel heeft het weer
Bij hun boerderijtje waren stratenmakers bezig met de straat. Er was ook een leerling bij. Abel merkte dat die jongen ban voor hem was. Daar was munt uit te slaan en hij stelde zich in verbinding met postbode Roelof Vos (bode Vossie), die daar vlakbij woonde.  Abel zei tegen bode Vossie: ‘Als je vanmiddag van de bestelling thuis komt, dan moet je komen en mij het touw aan mijn been binden, de baanderdeur open doen en dan moet je mij naar buiten leiden en dan ga ik al rollend en brullend naar de jongen toe. Als de stratenmakers dan vragen: ‘Wat is er aan de hand’, dan schreeuw je: ‘Hij heeft het weer ! Hij heeft het weer !’ Aldus gebeurde. Die jonge is spoorslags vertrokken en zij hebben hem daar nooit weer gezien.

Abel en de meisjes
Abel had het altijd te doen met de vrouwen. Als hij ergens was, dan zegde hij als er meisjes in de buurt waren het volgende versje op:
Wie slaap’rig is, wie gaap’rig is, wat doet die bij de bruid.
Kan er nog geen klein zoentje af, dan is de vriendschap uit.
Dan vroeg hij aan de meisjes: ‘Mag ik er nu ook één ?’ Maar die waren daar niet van gediend. Abel werd daarom ook vaak Abeltje Smok (un smok = een kus) genoemd.

Abel op de sokken
In een kamer van de tegenwoordige boerderij van Hendrik Krol aan de Hoofdstraat gaf een mevrouw Heida naailes aan een paar jongedames. Abel liep daar geregeld langs naar hun land op Kalteren. De jongedames maakten altijd grimassen tegen Abel als hij voorbij kwam. Totdat hij een keer naar het huis liep, het raam open schoof en alle kleren die bij het raam lagen onder de arm nam en deed alsof hij daarmee naar Kalteren ging. Nu was Diever in last ! Hoe kregen zij dat naaigoed terug ? Uit nood deden zij de deur open en toen kwam Abel met het naaigoed naar binnen. Hij ging met dat goed achter de vluchtende meisjes aan tot buiten de boerderij. Op het laatst gaf hij hen hun goed terug en ging naar Kalteren. ‘Ik zat achter hen aan op de sokken, zei Abel later.

Abel als adviseur van Shell
Bij buurman Lambert Rolden moest een Shell benzinepomp worden geplaatst. Een beambte had daar de leiding bij. Abel was er ook bij met zijn ongevraagde aanwijzingen. Die beambte was daar natuurlijk niet van gediend en zei op een gegeven moment: ‘Ouwe man, ik heb eerbied voor je ouderdom, maar niet voor je verrotte praatjes.’ En Abel droop af. Abel is 93 jaar geworden. Abel was een mooi figuur, wellicht een van de mooiste figuren die Deever ooit heeft gekend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Abel Wijkstra werd Oude Abel, Abel Allen, Allen Abel, de Smorre of Abeltje Smok genoemd.
Abel Wijkstra is geboren op 26 maart 1837 in Deever, als zoon van Alle Abels Wijkstra en Jacobje Jans Kremer. Hij is overleden op 18 september 1930 op 93-jarige leeftijd in Deever. Abel Wijkstra is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In het in het Deevers geschreven artikel Anne Mulder over Geert Dekker en Aèbel Wiekstra is een afbeelding van een fraaie zwart-wit foto van Abel Wijkstra bij het boerderijtje van Geert Dekker an de Heufdstroate opgenomen.
De redactie heeft het vermoeden dat die foto van Abel Wijkstra is gemaakt omstreeks 1925.

Afbeelding 1
Deze fraaie zwart-wit foto is gemaakt bij het niet meer bestaande boerderijtje van Geert Dekker an de Heufdstroate. De foto laat zien dat Abel Wijkstra even niet bezig is met touw draaien, maar een pijpje aan het roken is. Het instrument in de rechterhand van Abel Wijkstra is een soort spintol waarmee het garen wordt getwijnd. Het getwijnde garen wordt op de haspel gewonden. De redactie heeft het vermoeden dat deze foto van Abel Wijkstra is gemaakt omstreeks 1925.

Posted in Alle Deeversen, Deevers, Dorpsfiguur, Geert Dekker, Verdwenen object | Leave a comment

Anne Mulder over Geert Dekker en Aèbel Wiekstra

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren.
Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt al zijn Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de heemkunduge vurening uut Deever te publiceren, dan maar posthuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief. Bijgaande artikel van Anne Mulder is wèl in het papieren blad Opraekelen gepubliceerd, om precies te zijn in Opraekelen nr. 00/2 (juni 2000).
Anne Mulder haalt in zijn artikel wat eigen herinneringen op aan Geert Dekker en Abel Wijkstra, twee bekende dorpsfiguren in Deever. Anne Mulder was bereid zijn verhaal in ut Deevers te schrijven. De redactie is hem daar postuum zeer erkentelijk voor. Wel heeft de redactie de tekst van het artikel waar nodig wat aangepast. De redactie verneemt van zijn zeer gewaardeerde bezoekers graag aanvullingen op dit verhaal.

An de Heufdstroate in Deever woond’n joar’nlang Geert Dekker mit sien zuster Hillegie en heur ome Abel Wijkstra. Abel Wijkstra wödde in de Deeverse volksmond altied Aèbel Allen of de Smorre (= ondeugend persoon) enuumd. Hillegie was hoast altied seek, mor see is wè oar’g old ewödd’n, 87 jaor.

Ut was doar un hüsie van holan (= een huis waar je altijd terecht kon). Un paèr dörpsbewoners, so ok de gemiente-veldwaachter Johannes Ekkelboom, kwaam’m doar geregeld um de dörpsneegies uut te wissel’n. Altied aarg gezellig. As kiend gung ik wel ies mit mien vaè mit. Ik krege dan van Geert lekkere appels.

Geert was in deenst van de liekwaèg’nvurening. Hee is zess’ntwintig joar koetsier van de liekwaèg’n ewest. Hee haar doar un prachtig peerd veur. Ut was glimm’nd zwat, mak en hiel geschikt en stijlvol veur de liekwaèg’n. Geert en Aèbel past’n d’r good op. As ur neet veule staarfgevall’n waar’n, dan placht Aèbel te segg’n: ‘Un slechte tied. D’r geet gien meinse dood.’

Gemiente-ambtenoar Jan Boesjes, die in de kost was bee buurman Jannes Mos, de waègenmaèker, was ies un paèr daèg’n seek. Hee kreeg laèter besuuk van Aèbel. En die see: ‘Wee haad’n edaacht da’w oe wè in de koetse (= lijkwagen) kreeg’n haad’n.’ Hee was dus altied uut op klandizie.

De veurzitter van de liekwaèg’nvurening was de domeneer van de hervormde kaarke. Riekhals’nd keek’n de leed’n van de kaarkeroad elk joar uut noar de joarvurgaèdering, want dan könn’n see heur wièr vurlustugg’n an de smeuïge verhaèl’n van Geert.

Niet te overtreffen
Geert vurkochte greunte- en bloemsoad’n veur un firma. De bonesoort mit de naème ‘non plus ultra’ (niet te overtreffen) prees hee altied an mit de naème ‘plus nultra’. ‘Noo ja die meulukke woord’n ok.’ Mor ut soad wödde wè besteld.

Un wondelukke kronkel
Geert was orgelpomper, klokkelüder en koster in de hervormde kaarke. Dat hef hee meer dan vièrtig joar edoane. Hee haar ok un wondelukke kronkel in sien heufd.
As ur wièr ies un neeje domeneer kwaamp, dan vurtelde de vertrekkende predikant an sien opvolger ut voll’nde: ‘Als je geen blijvende onenigheid met orgelpomper Geert Dekker wilt hebben, dan moet je tegen kerstmis naar hem toe gaan en hem vragen of hij ook op tweede kerstdag tijdens het kerstfeest van de zondagschool wil orgelpompen. Geert zegt dan: ‘Ja’.’ De neeje domeneer knöpte dat good in sien oren en voldeed doaran.

Ere-medallie in brons
Geert Dekker wödde in 1955 op Keuninginnedag veur sien vurdienst’n keuninkluk underscheid’n mit de eremedallie in brons, verbun’n an de Orde van Nassau.

Roggepacht’n
Geert heul ook de roggepacht’n op.

Geert en de laandlopers
Geert was deur de gemiente belast mit ut verschaff’n van onderdak an laandlopers. Dat onderdak was un ruumte an de noordkaante van de kaarke. Un laandloper kreeg dan van Geert koffie en un halve stoete. De gemiente beteul doar de kost’n van.

Geert en Aebel en ut boerwaark’n
Geert en Aèbel gung’n ok wè sogenaèmd uut boerwaark’n. Ai’j un stuk grond veur de vurbouw van seg mor ièpels haar’n, dan kwaam’n Geert en Aèbel mit heur pièrd um de grond te bewaark’n. Mor ai’j graèg woll’n, dat see op un bepoalde dag kwaa’m, dan mus ie tegen heur segg’n dat ut op die dag neet schikte. Dan seed’n Geert en Aèbel prompt dat ut heur juust op die dag wel schikte. See waar’n altied teeg’n de droad in. ‘Now ja’, see men dan grif, ‘dat möt dan mor. Wee hangt van oe of.’
Geert vurzörgde ok un paèr tuunties van parteculieren.

Geert in ut seek’nhuus
Toen Geert in ut seek’nhuus belaandde kreeg hee soveule fruit dat hee dat neet allemoale allent kun opeet’n. Hee hef toen probeerd ut fruit wat over was bee opbod te vurkoop’m an de aandere pesjent’n. Dat zal wel neet elokt weed’n. Ut was un sünigerd ! Hee is op 6 maert 1963 overlee’n op 87-joarige leeftied.

Aèbel en ut stoetemèèl
Roelof (Roef) Wesseling gung mit mèèl hen de bakker um d’r stoet’n van te loat’n bakk’n. Toen kwaamp hee Aèbel teeg’n. Die see: ‘Ik kan oe un reize beschoon’n (= besparen). Ik moe toch die kaante uut. Geef mee dat mèèl mor mit.’ En teeg’n de bakker see Aèbel: ‘Dit is ut stoetemèèl van Roef Wesseling. Ie meut ur veur sörg’n dat alle stoet’n stiefvol krent’n zit, want see kriegt sundag grote vesite.’ Roef Wesseling skruk hum dood toen hee de stoet’n opheul. Thuus ekoo’m skruk sien vrouw Annegie ok, moar see see: Ja jong, dan moei zöks neet an Aèbel mitgee’m. Ie weet hoe hee is.

Aèbel hef’t weer
Bee heur boerdereegie waar’n stroatemaèkers an de gaank mit de stroate. D’r was ok un lièrling bee. Aèbel maarkte dat die jonge bange veur hum was. Doar was munt uut te sloan en hee stelde hum in verbiending mit postbode Roef Vos (bode Vossie), die doar vlakbee woonde.  Aèbel see bode Vossie: ‘Ai’j ’t noamedag van de bestelling thuus koompt, dan moei koo’m en mee un touw an ’t bien bien’n, de baanderdeure lös doon en dan moei mee hen buut’n leid’n en dan goa ik al rül’nd en brull’nd op die jonge of. As de stroatemaèkers dan vroagt: ‘Wat is ur an de haand’, dan skrow ie: ‘Hee hef’t weer ! Hee hef’t weer !’
Aldus gebeurde. Die jonge is spoorslags vertrökk’n en see hept hum doar nooit wièr esiene.

Aèbel en de maegies
Aebel haar ut altied te doon mit de vrouw’n. As hee aarg’ns was, dan see hee as ur maègies in de buute waar’n ut voll’nde vassie op:
Wie slaap’rig is, wie gaap’rig is, wat doet die bij de bruid.
Kan er nog geen klein zoentje af, dan is de vriendschap uit.
Dan vreug hee an de maègies: Mag ik ur now ok iene ? Mor die waar’n doar neet van edeend. Aèbel wödde doarumme ok vaèke Aèbeltie Smok (un smok = een kus) enuumd.

Aebel op de hoozevöttels
In un kaèmer van de teeg’nwoordige boerdereeje van Hendrik Krol an de Heufdstroate gaaf iene mevrouw Heida neeiles an un paèr jongedames. Aebel leup doar geregeld langes hen heur laand op Kalter’n. De jongedames meuk’n altied grimass’n teeg”n Aèbel as hee veurbee kwaamp …… Totdat hee un keer hen ut huus leup, ‘t raèm oop’mscheuf en alle klièr’n die bee ‘t raèm laag’n under de naarm naamp en deu asof hee ur mit hen Kalter’n gung. Now was Deever in last ! Hoe kreeg’n see dat neeigood terogge ? Van nood deed’n see de deure lös en doar kwaamp Aèbel mit ut neeigood binn’n. Hee gung mit dat good aachter de vluchtende maègies an tot buut’n de boerdereeje. In ut lèest gaaf hee heur good of en gung hen Kalter’n. ‘Ik sate aachter heur an op de hoozevöttels (= sokken)’, see Aèbel laèter.

Aèbel as adviseur van Shell
Bee buurman Lambert Rolden mus un Shell besienepompe eplaest wödd’n. Un beambte haar doar de leiding bee. Aèbel was d’r ok bee mit sien ongevroagde anwiezings. Die beambte was doar netuurluk neet van edeend en see op un gegee’m moment: ‘Ouwe man, ik heb eerbied voor je ouderdom, maar niet voor je verrotte praatjes.’ En Aèbel dreup of. Aèbel is 93 joar ewödd’n.
Aèbel was un mooi feguur, ammit ien van de mooiste feguren die Deever ooit hef ekend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Abel Wijkstra werd Olde Aébel, Aèbel Allen, Allen Aèbel, de Smorre of Aèbeltie Smok genoemd.
Abel Wijkstra is geboren op 26 maart 1837 in Deever, als zoon van Alle Abels Wijkstra en Jacobje Jans Kremer. Hij is overleden op 18 september 1930 op 93-jarige leeftijd in Deever. Abel Wijkstra is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 9 augustus 1929 verscheen het volgende korte bericht (zie afbeelding 2) over Abel Wijkstra: De ruim 91-jarige A. Wijkstra alhier, beter bekend onder den naam Olde Aébel, zagen we gisteren nog bezig op het land te ‘rogge wellen’. Abel werkte er nog geducht op los en menige jonge landbouwer zou hem dit karweitje niet kunnen verbeteren.
Rogge wellen is van de gemaaide rogge met de welhaak garven maken en deze in de lengterichting van het korenveld leggen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van mooie afbeeldingen van foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 36 van Opraekelen nr. 00/2 (juni 2000). Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste bewonderen als afbeelding 26 van het in 1981 uitgegeven papieren boekwerkje Diever in oude ansichten, dat is samengesteld door de gepensioneerde schoolmeester Albertus Andree (Andrea ?, Andreae ?) (die in de Deeverse volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Bij afbeelding 26 in het boekwerkje ‘Diever in oude ansichten’ staat de volgende tekst (citaat): De ouderen onder u zullen zich zeker deze man herinneren. Het is Abel Wijkstra, die jarenlang heeft gewoond in het huis van de klokkeluider, op de plaats waar nu het nieuwe huis van Geertje Vos staat. Hij woonde daar samen met zijn oomzegger en oomzegster Geert en Hillegie. Onze karakteristieke figuur werd Aèbel Allen genoemd (of omgekeerd Allen Aèbel). Hij stond bekend als een gezellige prater, maar de kinderen (en vooral de meisjes) waren vaak bang voor hem, omdat hij probeerde hen een kusje te geven. Als zijn oomzegger Geert de lijkwagen reed, dan zat Aèbel vaak naast hem op de bok of liep naast de koets.

Afbeelding 1
De foto is gemaakt bij het niet meer bestaande boerderijtje van Geert Dekker an de Heufdstroate. De foto laat zien dat Abel Wijkstra bezig is met touw draaien. Het instrument in de rechterhand van Abel Wijkstra is een soort spintol waarmee het garen wordt getwijnd. Het getwijnde garen wordt op de haspel gewonden. De redactie heeft het vermoeden dat deze foto van Abel Wijkstra is gemaakt omstreeks 1925.

Afbeelding 2
Berichtje in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 9 augustus 1929

Posted in Alle Deeversen, Deevers, Dorpsfiguur, Geert Dekker, Verdwenen object | Leave a comment

De keuk’n van de student’nkaamp an de Bosweg

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 8 juni 1918 verscheen nota bene op de voorpagina het volgende korte bericht over de bouw van de studentenkaamp bee ut Mast’nveltie an de Bosweg

Diever. Het studentenkamp bij ons dorp begint vaste vormen aan te nemen: voor twee gebouwen zijn reeds de fondamenten gereed gekomen. Het eene dient tot keuken, het andere tot bergplaats. De noodige steen is grotendeels aanwezig. Het houtwerk wordt in gereedheid gebracht in Lochem en per tram aangevoerd. Er komen logeergasten in Juli, Augustus en September, die een onderkomen in tenten zullen vinden. Het kamp ligt ongeveer een kwartier buiten ons dorp, aan den straatweg naar Wateren en Zorgvlied.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het bestuur van de Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond  (V.C.S.B.) had het terrein voor de kaamp in erfpacht van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, de eigenaar van het landgoed Berkenheuvel.
Het is wel uiterst merkwaardig te noemen dat het houtwerk van de genoemde gebouwen als een soort van bouwpakket in Lochem werd gemaakt. Bij de werkplaats werd het houtwerk op wagens geladen en vervoerd naar het treinstation in Lochem. Daar werd het houtwerk afgeladen en op een treinwagon geladen. Vervolgens werd het houtwerk van Lochem met de trein vervoerd naar Meppel. Vervolgens werd het houtwerk van de treinwagon geladen en naar het eindpunt van de tram gebracht. Vervolgens werd het houtwerk op een goederenwagon geladen. Vervolgens werd het houtwerk met de tram van het eindpunt van de tram in Meppel naar het rangeerspoortje bij de tramhalte an de Deeverbrogge vervoerd. Vervolgens werd het houtwerk van de goederenwagon gehaald en op boerenwagens geladen. Vervolgens werden de met houtwerk geladen boerenwagens door paarden van de Deeverbrogge naar de studentenkamp aan de Bosweg getrokken om daar afgeladen te worden. Wat een gesjouw. Als de Hoge Heren Van Het Bestuur Van De Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond eerst even slim een rekensommetje op de achterkant van hun sigarendoos hadden gemaakt, dan hadden ze het houtwerk zeker in Deever laten maken door plaatselijke aanneemmannen en timmermannen, dan waren ze zeker een stuk goedkoper uit geweest. Dan was goed geweest voor de plaatselijke werkgelegenheid.
Uit de begintijd van de kaamp van de Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond (V.C.S.B.) bij het Mastenveldje aan de Bosweg in Deever zijn enige kostelijke ansichtkaarten in nostalgisch aandoende sepiakleuren bewaard gebleven. Jij kunt 
deze voortreffelijke kaarten maar beter wel in jouw Deever-vusaemeling hebben, anders hoor jij niet bij de club. Echt neet.
De redactie toont als voorbeeld een nostalgisch aandoende sepiakleurige ansichtkaart uit 1920 van de keuken, die in 1918 is gebouwd. Da’s al meer dan een een eeuw geleden !
De door de studenten verzamelde zwerfstenen, die op de voorgrond van de afbeelding zijn waar te nemen, zijn heden ten dage nog steeds terug te vinden in het voormalige studentenkampterrein. De redactie zal te gelegener tijd, dus niet met geschwinde spoed en ook niet in gestrekte draf, een kleurenfoto van deze stenen bij dit bericht plaatsen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen als afbeelding 64 van het in 1981 uitgegeven papieren boekwerkje Diever in oude ansichten, dat is samengesteld door de gepensioneerde schoolmeester Albertus Andree (Andrea ?, Andreae ?) (Bart Eulie) uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. Bij afbeelding 64 in het boekwerkje ‘Diever in oude ansichten’ staat de volgende tekst (citaat): Aan de bosweg naar Wateren bevond zich lang geleden een kamp. Het was van de Vrijzinnig Christelijke Studentenbond. het zogenaamde V.C.S.B.-kamp of kortweg studentenkamp. Er stonden indertijd twee vaste gebouwen, maar verder huisde men in tenten. Gedurende de hele zomer was het druk bezet. Dagelijks zagen we de studenten op de fiets naar Dieverbrug gaan, om daar te gaan zwemmen in de Drentse Hoofdvaart. Alles is nu opgeruimd, alleen de dikke zwerfstenen, die u nog op de foto aantreft, liggen er heden ten dage nog.

Posted in Ansichtkoate, Bosweg, Student’nkaamp, Verdwenen object | Leave a comment

De boerdereeje mit adres Wittelerweg 3 is ofebraand

Op zondagmiddag 30 mei 2021 om ongeveer 16.35 uur ontstond brand in de woonboerderij met adres Wittelterweg 3 in Oll’ndeever. Door nog onbekende oorzaak is de woning in vlammen opgegaan. De brand is overgeslagen van de schuur achter de woonboerderij naar de woonboerderij. De brandweer kampte tijdelijk met een tekort aan bluswater en moest de bluswerkzaamheden staken, totdat voldoende water beschikbaar was. De woonboerderij en de schuur zijn volledig uitgebrand en zijn als verloren te beschouwen.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst gemakshalve ook naar het RTV-Drente bericht Weinig over van afgebrande boerderij in Diever. De redactie was tijdens de brand niet ter plekke en daarom niet in de gelegenheid enige foto’s van de brand te maken. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie wel een digitale kopie van enige foto’s van deze brand ter beschikking stellen ?
De redactie toont hier vier kleurenfoto’s (afbeeldingen 1 tot en met 4)  van de woonboerderij en de schuur, welke zijn overgenomen van www.google.com/maps. Deze foto’s zijn in oktober 2010 gemaakt en hebben daarom nu – na de brand – al geschiedkundige waarde.
Inmiddels hebben de eigenaren van het pand Wittelterweg 3 op 30 juni 2021 bij de gemeente Westenveld een vergunning aangevraagd voor het plaatsen van een tijdelijke wooneenheid voor nota bene 2 jaar in verband met de afgebrande woning. Zie afbeelding 5.
En pas op 19 juli 2021 behaagde het de Hoge En Lage Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Almachtige Ambtelijke Vergunningen Gelijk, nota bene in strijd met de wet- en regelgeving voor de ruimtelijke ordening, een vergunning af te geven voor het plaatsen van een tijdelijke woning voor een periode van nota bene ten hoogste 2 jaren. Zie afbeelding 6.
De redactie verwijst ook naar het bericht In Oll’ndeever stiet nog een Deeverse greinsstien. De redactie is wel bijzonder benieuwd of de grenssteen – die eigendom is geweest van de gemiente Deever – de fatale brand en het bluswater heeft overleefd. De redactie biedt zich bij deze ten zeerste aan te helpen met de restauratie van deze grenssteen. Het beton van de steen schuren en opnieuw verven ? Dit echte stukje Deevers aarfgoed moet duurzaam bewaard blijven voor toekomstige generaties.

Afbeelding 1
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 2
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 3
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 4
Deze foto van het pand Wittelterweg 3 is in oktober 2010 gemaakt (bron: www.google.com/maps)

Afbeelding 5
Aankonding zaaknummer 233367 in het gemeenteblad van de gemeente Westenveld van 16 juli 2021.

Afbeelding 6
Aankonding zaaknummer 234122 in het gemeenteblad van de gemeente Westenveld van 19 juli 2021.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Op de boortoor’n an de Bosweg hai’j un mooi uutsicht

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 18 januari 1950 het navolgende korte bericht over het de bouw van een uitkijktoren aan de Bosweg.

In het bos van Berkenheuvel te Diever is een door het Staatbosbeheer overgenomen boortoren gebouwd, welke van trappen en bordessen zal worden voorzien, en dan als uitkijktoren dienst zal doen. Het stalen gevaarte steekt een heel eind boven het bos uit en geeft een prachtig overzicht over de omgeving. De toren zal na gereedkomen worden beheerd door de V.V.V. Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hier afgebeelde ansichtkaart is in augustus 1950 uitgeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie N.V. in Amsterdam.

De uitkijktoren – een afgedankte tweedehands boortoren van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (N.A.M.) – stond an de Bosweg bee Deever tegenover paviljoen Vierhoven op een heuvel aan de kant van het openluchttheater.
Boven op de boortoren had de beklimmer naar alle kanten een heel mooi uitzicht op de omgeving. Bee helder wièr was söls de kaarktoor’n van Stienwiek te zien. De uitkijktoren was tevens brandtoren. 

De V.V.V. Diever is de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer in Deever.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 19 van het in 2007 uitgegeven papieren boekwerkje ‘Voormalige Gemeente Diever in oude ansichten’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 121 van het onvolprezen papieren magnum opus Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever, dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uit Deever, in 2021 heeft uitgegeven. Maar van welk frabbig verzamelaartje van ansichtkaartjes uut de gemiente Deever mocht de redactie van dat onvolprezen papieren Magnum Opus zijn exemplaar scannen ?

Posted in Ansichtkoate, Braandtoor’n, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

De sloop van de hüsies van de Sint Anthonij Stichting

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 15 juni 1981 verscheen het volgende korte bericht over het slopen van de gasthuisjes van de Sint Anthonij Stichting naast de Rooms Katholieke Kerk op Zorgvlied.

Slopershamer in gasthuisjes
Zorgvlied. De vier gasthuisjes in Zorgvlied naast de rooms katholieke kerk worden afgebroken. Op dezelfde plaats zullen door de Stichting Woningbouw Zuidwest-Drenthe nieuwe woningen worden gebouwd. De gasthuisjes hebben jaren op de monumentenlijst gestaan, maar zijn onlangs afgevoerd.
De huisjes zijn altijd eigendom geweest van de Stichting van Weldadigheid ‘Het Sint Anthony Gasthuis’. Men is jaren bezig geweest om te proberen ze te laten restaureren. Het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk had echter geen geld voor de restauratie. Door de slechte toestand van de woningen was men genoodzaakt om ze toen dicht te spijkeren.
Wanneer met de nieuwbouw wordt begonnen is nog niet bekend, want financieel is de zaak nog niet helemaal rond.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief tevens naar bijvoorbeeld het bericht Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe.
De eerste afbeelding is een afbeelding van een foto, die gemaakt is door de welbekende Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels, en die de situatie van de gasthuisjes tijdens de sloop toont.
De tweede afbeelding is een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart en toont de situatie van de gasthuisjes vóór de sloop. Nog net aan de rechterkant is te zien het huis dat op de plek staat waar vroeger een koetshuis stond. Deze ansichtkaart werd nota bene niet door een neringdoende op Zorgvliet verkocht, maar door Roelof (Roof) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Deze kaart is in juni 1966 gedrukt door JosPé in Arnhem.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 193 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Abracadabra-1409

Posted in Ansichtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Ut hüsie van klompemaeker Johannes Leijer

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde en overleden is bij zijn dochter in Voorburg, steeds van hem verhalen, schrijfsels, foto’s, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm – zo mogelijk – te publiceren in Opraekelen, het papieren blad (papier is erg geduldig) van de induttende heemkunduge vurening uut Deever.
Het lukte d
e redactie de navolgende tekst van de hand van Anne Mulder gepubliceerd te krijgen in Opraekelen 01/1 (maart 2001). Anne Mulder schreef deze tekst in de loop van het jaar 2000 na het zien van de hier afgebeelde zwart-wit foto.

Omstreeks 1932 werd het hoekhuis aan de Peperstraat bewoond door Frederik Haveman. Hij was niet gehuwd. Hij was eertijds bediende bij de coöperatieve verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ in Diever. Op latere leeftijd heeft hij in Wapse zijn intrek genomen in het gezin van Hendrik Koning, die gehuwd was met zijn zuster Aaltje Haveman.
Na het overlijden van Frederik Haveman -zijn overlijdensdatum is te lezen op een eenvoudige grafzerk in het gesloten gedeelte van de begraafplaats- zijn Hendrik Koning en Aaltje Haveman verhuisd naar het hoekhuis aan de Peperstraat.
Ik vind zeker het vermelden waard dat pal naast het hoekhuis een klein huisje heeft gestaan, dat bewoond werd door de ongehuwde klompenmaker Johannes Leijer. Hierover zijn mij geen bijzondere gegevens bekend. Wel herinner ik mij nog dat bij hem een paar klompen tussen de tachtig centen en één gulden kostte.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de hier afgebeelde zwart-wit foto op 20 mei 1998 gemaakt; alleskunner met twee rechterhanden en duizend poten Klaas Kleine woonde toen nog op de hoek van de Grote en de Kleine Peperstroate.
De coöperatieve verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ was gevestigd in het pand Heufdstroate 42, waarin onder meer ook de Vereniging Voor Vreselijk Veel Vreemdelingen Verkeer (V.V.V.) en rijwielbedrijf Jan Warnders gevestigd zijn geweest.
Frederik (Frièrik) Haveman is geboren op 8 mei 1876 in Deever en is overleden op 25 maart 1939 in Wapse.
Johannes Leijer is geboren op 11 januari 1866 in het Koekangerveld en is overleden op 3 mei 1942 op 76-jarige leeftijd in Deever. De redactie weet niet of Johannes Leijer is begraven in Deever. Johannes Leijer trouwde op 9 april 1892 met Klaasje Lamberts. Zij is overleden op 24 december 1909 in Zwolle.
Johannes Leijer was volgens verschillende akten in de burgerlijke stand op jongere leeftijd huisschilder van beroep. Volgens Anne Mulder (hij had een geheugen als een pot) was Johannes Leijer in de Peperstroate klompenmaker; er waren meer klompenmakers in de familie Leijer.

Posted in Alle Deeversen, Ambacht, Klaas Kleine, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Gemientehuus mit pasterie an de brink in 1941

De redactie van het Deevers Archief laat de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag meegenieten van mooie beelden uit het verleden van de gemiente Deever.
De hier afgebeelde foto is aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, zo rond 1940 of 1941, gemaakt voor een ansichtkaart. Op de foto is de nog niet vernielde brink van Deever met een slijtpad over de brink naar het gemeentehuis te zien.
Het gemeentehuis stond gewoon aan de brink. Ook de pastorie van de hervormde geloofsgemeente stond gewoon aan de brink. In 1956 moesten deze twee karakteristieke panden helaas verdwijnen om ruimte te bieden aan een lelijk nieuw gemeentehuis van de gemiente Deever. Ter vervanging van de afgebroken pastorie werd voor de dominee een nieuwe dienstwoning aan de Vlasstraat gebouwd.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Gemiente Deever, Gemientehuus, Verdwenen object | Leave a comment

Skiere plaeties van de verropte Uilenhorst

De redactie van ut Deevers Archief verkeert in de gelukkige omstandigheid een serie mooie plaatjes van de vernielde boerderij de Uilenhorst van de heer Laurens Hesseling in ut Deevers Archief te mogen tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. De foto’s zijn gemaakt in de zomer van het jaar 2012.
Op de foto’s is boerderij de Uilenhorst in verval te zien. Het op afstand van de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler) gezette zelfstandige bestuursorgaan Staatsbosbeheer, het zetbaasje van de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler), wilde destijds, ongelukkigerwijs en om volstrekt onduidelijke redenen, de boerderij niet direct na verwerving in één keer, in een dag of een paar dagen, volledig slopen en het sloopmateriaal afvoeren, maar sluipenderwijs en achterbaks en uitgestreken over flink wat jaren zo nu en dan wat aan de ruïne vernielen, zo nu en dan een muurtje in elkaar beuken en verwijderen, dus een soort van in de tijd vertraagd, maar versneld en onnatuurlijk vervalproces simulerend. Maar daar trapt het argeloos en dom geachte publiek (de Nederlandse belastingbetaler) natuurlijk niet in.

Afbeelding 1
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).

Afbeelding 2
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Aan de linkerkant van de foto is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.

Afbeelding 3
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Op deze foto is de binnenkant van de schoorsteen van ut pothokke van de Uilenhorst te zien.

Afbeelding 4
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Aan de rechterkant van de foto is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.

Afbeelding 5
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Door de poort is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.
Let vooral ook op het bordje met brabbel-betuttel-indoctrinatie-informatie van Staatsbosbeheer an de holt’n stiele an de linkerkaante van de foto.

Afbeelding 6
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 3 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).
Let vooral ook op de bordjes met brabbel-betuttel-indoctrinatie-informatie van Staatsbosbeheer an de kalksaandstien’n binn’nmure van de ruïne.

Afbeelding 7
Laurens Hesseling heeft deze foto van ut pothokke van de Uilenhorst gemaakt op 8 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).

Afbeelding 8
Laurens Hesseling heeft deze foto bij de Uilenhorst gemaakt op 8 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).
Staatsbosbeheer zal deze twee rijen Fremdkörper op het erf van boerderij de Uilenhorst ondertussen wel de nek hebben omgedraaid, wel met zijn zo populaire broem-broem kettingzaag hebben gemold.

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Ut huus van Willie Hielkema-Bos is vot

Mevrouw Wempke Wilhelmina (Willie) Maria Hielkema-Bos heeft tot haar overlijden op 11 december 2019 op Zorgvlied gewoond. De redactie weet niet wanneer ze is verhuisd naar het op de afbeeldingen zichtbare huis met adres Dorpsstraat 48. Haar kinderen hebben het huis na haar overlijden verkocht. Het huis is inmiddels afgebroken. De redactie weet niet wanneer dit huis is gebouwd en wie het huis heeft laten bouwen. Het is om geschiedkundige en andere redenen onvermijdelijk het zicht op haar huis vanaf de straat en vanaf verschillende standpunten te bewaren. Zie de bijgaande afbeeldingen.

Afbeelding 1
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 2
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 3
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 4
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 5
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 6
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 7
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Posted in Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

De villa Castra Vetera op een lochtfoto

De redactie van ut Deevers Archief is al vanaf 1 maart 1996 in het bezit van een afdruk van het negatief van een luchtfoto, waarop het dorp Zorgvlied, in het bijzonder villa Castra Vetera, is te zien. Het negatief van deze luchtfoto is geregistreerd als minuut 185, nummer 50, 193 in het archief van de Topografische Dienst in Emmen. Deze luchtfoto is gemaakt in 1932, de Topografische Dienst in Emmen heeft op de afdruk niet de opnamedatum vermeld. Het bijzondere aan deze luchtfoto is dat het negatief van de foto is samengesteld uit stroken film, die aan elkaar zijn gepast, waarna een afdruk is gemaakt, vandaar de zichtbare evenwijdige rechte strepen op afbeelding 1, die een detail is van de hiervoor genoemde luchtfoto.
De redactie heeft met een rode pijl de plaats van de villa Castra Vetera aangegeven. De oprijlaan van het landhuis lag in het verlengde van de weg naar Elsloo, deze weg heet nu niet Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildtlaan, maar helaas Verwersweg. Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildt, bouwer en bewoner van Villa Zorgvliet, en visonaire veroorzaker van het dorp Zorgvlied, wordt helaas slechts povertjes herinnerd door de aanwezigheid van zijn verkeerd geschreven naam op het naambordje van een onnozel oprijlaantje naar enige toeristisch industriële ondernemingen.

Afbeelding 1 – © Topografische Dienst, Emmen

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Lodewijk Guillaume Verwer, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Greinspoaltie 72 in de Olde Willem is nog steeds vot

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021. Op de kleurenfoto ligt het zichtbare deel van de weg deur de Olde Willem in de provincie Fryslân.
Greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Oooststellingwaarf in Fryslân stön in de baarm van de weg deur de Olde Willem an de kaante van de Tilgröppe, mor is nog steeds vot. Het paaltje is op de afgebeelde kleurenfoto niet meer aan de rechterkant te zien.
De redactie heeft in de middag van donderdag 22 april 2021 nog eens aan beide kanten van de weg over een langer stuk in de bermen, in de bermsloten en in de weilanden lang en nauwkeurig gezocht, maar heeft greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) helaas weer niet gevonden.
In het najaar van 2019 is gewerkt aan het ten zeerste bemoeilijken en vertragen van het autoverkeer op de weg deur de Olde Willem. Dat is bereikt door het plaatsen van veel niet erg duurzame dikke hinderpalen in de berm. Zie bijgaande kleurenfoto.
Greinspoaltie 72 is toen verdwenen bij werkzaamheden aan de weg en de berm, die moesten leiden tot het ontmoedigen, tot het afschrikken en tot het wegpesten van bestuurders van auto’s. En bestuurders van auto’s, die laten zich natuurlijk niet wegpesten, integendeel, het wordt steeds drukker op die weg. Die durven het berijden van deze kaarsrechte openbare weg natuurlijk met de grote lichten aan wel aan. Die berijders worden voortdurend gedwongen te stoppen, op tegenliggers te wachten bij passeerstroken en dan weer op te trekken. Dat leidt tot een sterke verhoging van de Co2 uitstoot in het wonderschone natuureluurcultuureluurgebied.
De redactie vermoedt dat greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) tijdens de werkzaamheden in het najaar van 2019 tijdelijk even was verwijderd en aan de kant gelegd. Daardoor was greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) helaas gemakkelijk en snel oplaadbaar en vervoerbaar geworden. Wellicht heeft een fanatieke verzamelaar ut swoare greinspoaltie alleen of met de hulp van een tweede persoon op een aanhangwagentje achter een auto geladen en meegenomen.
Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat ut skiere greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) bewust niet is terug geplaatst, omdat die vele lompe autoberijderpestpalen volledig uit de toon vallen bij zo’n fraai waardevol wit-zwart geverfd erfgoed Drens-Fries grenspaaltje. En alles van waarde is weerloos.
Bij de toch strikt noodzakelijke herplaatsing van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) zal zorgvuldig aandacht moeten worden besteed aan een stevige verankering van de paal in de bodem.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinspoele, Verdwenen object | Leave a comment

Wiendhose vurneelt un boerdereeje in Oll’ndeever

In het Nieuwsblad van het Noorden van 14 september 1932 verscheen het navolgende artikeltje ‘Een windhoos teistert Diever. Belangrijke schade aan woningen’.
Tijdens het slechte weer der laatste dagen is te Diever een windhoos gepasseerd, welke heel wat schade heeft aangericht.
In Oldendiever ging de hoos rakelings langs de korenmolen van den heer Jansen, vernielde een gedeelte van de stelling alsmede een gedeelte van het dak van de woning.
De woning van J. Kruid werd vervolgens geheel vernield. Alleen het woonvertrek bleef eenigszins in tact.
Toen moesten de woningen aan den weg naar Dieverbrug het ontgelden. De huizen en schuren van Moes, Figeland, Bolding, Andree en Bennen liepen allen min of meer schade op. De een verloor een schoorsteen, andere hadden groote gaten in het dak.

In de krant ‘Onze Toekomst’ van 5 oktober 1932 verscheen het navolgende bericht over de windhoos in Deever:
Te Diever is door een windhoos, welke vele boomen ontwortelde, de boerderij van den landbouwer J.K. ingewaaid. Het gezin, waaronder een tweeling van slechts eenige dagen, bevond zich in de woning. Doordat de muren van het voorhuis gedeeltelijk bleven staan bekwamen deze geen letsel.

Op de Illustratiepagina van het Nieuwsblad van het Noorden van 13 september 1932 werd een foto van de vernielde boerderij geplaatst. Zie de eerste bijgevoegde zwart-wit afbeelding. In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) van 14 september 1932 werd eveneens een zwart-wit afbeelding van de vernielde boerderij gepubliceerd. Zie de tweede bijgevoegde zwart-wit afbeelding.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De boerderij van Jacobus Kruid (Kobus Kruut) stond aan het zandpad met de naam ’t Bultie, dat Deever met Oldendeever verbond. De huidige Kloosterstraat ligt ongeveer op de plaats van het zandpad met de naam ’t Bultie. De boerderij stond ongeveer op de hoek van de huidige Kloosterstraat en de huidige Veentjesweg aan de kant van de Brinkstraat. Op die plek wordt nu iets meer in de richting van de Brinkstraat een nieuwe woning gebouwd.
De redactie heeft de kleurenfoto van de woning in aanbouw op 11 april 2013 gemaakt.

Abracadabra-446

 

 

 

Abracadabra-447

 

Abracadabra-448

Posted in Brinkstroate, Bultie, Deever, Kloosterstroate, Veentiesweg, Verdwenen object | Leave a comment

Ut somerhuussie De Dobbe wödde as ièste ebaud

Bijgaande afbeelding van de voorkant en de achterkant van een ansichtkaart, waarop ut somerhuussie De Dobbe is te zien, is in de zomer van 1963 verstuurd naar mevrouw Ruth Maria Helena van Ouwerkerk-Roothaan, Camping Buwalbee, Ingolstadt aan de Donau, Beieren, Deutschland.

De tekst op de achterkant van de ansichtkaart luidt als volgt.
Beste Ruth,
Hartelijk dank voor je kaartje. Jullie genieten daar wel hè ? Wij zijn gisteren hier gekomen in stromende regen, maar vandaag hadden we een fijne dag.
We wonen in het huisje op deze kaart, leuk hè ? Even moesten we wennen, want er is geen waterleiding, maar dat gaat nu best.
De kinderen genieten geweldig. De kleintjes spelen veel in een speeltuintje vlakbij ons huis.
Wat worden de avonden al lang ! ’t Is zo weer september.
Tot over een dag of 14.
Hartelijke groeten van huis tot huis,
je Lydia.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De samenstellers van de tekst bij de afbeelding van de ansichtkaart met het onbenoemde somerhuussie op bladzijde 14 van de onvolprezen publicatie ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’ van de Historische Vereniging Gemeente Diever, willen zeer ten zeerste de suggestie wekken dat het gaat om ut somerhuussie met de naam De Dobbe, maar dat is geenszins het geval.
De redactie toont hier graag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel een afbeelding van een in 1963 verstuurde ansichtkaart, waarop ut somerhuussie met de naam De Dobbe is te zien. De oudste ansichtkaarten van N.V. Recreatiecentrum Ellert en Brammert werden gemaakt bij het bedrijf Polo in Wageningen.


Posted in Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

De stee van de diek köj vanuut de locht nog seen

Op de topografische kaart van de Topografische Dienst stond het in 1942 geopende zwembad Dieverzand aan de Bosweg bij Diever pas voor het eerst in 1954 ingetekend. Zie de bijgevoegde afbeelding.
Swömbad Deeversaand an de Bosweg bee Deever is al in de zeventiger jaren van de vorige eeuw uit de tijd geraakt en in verval geraakt en met bomen en struiken begroeid geraakt.
Echter de plaats van de rechthoekige dijk rond het zwembad van afgegraven grond uit het zwembad is door kleurverschillen in de begroeiing nog steeds herkenbaar vanuit de lucht. Zelfs de plaats waar de ingang was en waar de kleedhokken waren is te herkennen. Zie het bijgevoegde detail van een satelietfoto uit 2012.

Posted in Swömbad Deeverse Saand, Verdwenen object | Leave a comment

Braand in un olde klièrnwinkel an ut Brinkie

Op afbeelding 1 is een fraaie zwart-wit foto –un Deevers topstuk– uit omstreeks 1910 te zien. Op de foto zijn van links naar rechts veur de boerdereeje an ut Brinkie in Deever te zien Roelof Hendrik Wesseling, Annigje Smidt, Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt. Mit de sundagse klièr’n an en Annegie Schmidt hef ut goll’n oorieser op.
Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt zijn de zonen van Sime Smidt en Geertien Dunning. Sime Smidt overleed op 10 juni 1905 en Geertien Dunning overleed op 30 juli 1907. Hun twee zonen zijn grootgebracht door het kinderloze echtpaar Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt. Annigje Smidt was een zuster van Sime Smidt.
De redactie van ut Deevers Archief bracht in 1998 een bezoek aan de in Assen woonachtige Roelof Smidt, zoon van Harm Smidt en Janna Vos. De redactie kreeg van hem een scan van de hier afgebeelde fraaie foto. De redactie is hem daar postuum bijzonder erkentelijk voor.
Roelof Hendrik Wesseling is geboren op 11 juli 1868. Hij is overleden op 27 januari 1928 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Annigje Smidt is geboren op 4 januari 1867 in Deever. Zij is overleden op 13 mei 1924 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Harm Smidt is geboren op 3 december 1899 in Rüne. Hij is overleden op 10 december 1981 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Harm Smidt trouwde met Janna Vos. Zij is geboren op 17 januari 1900 in Lhee. Zij is overleden op 9 januari 1969 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Klaas Hummelen Smidt is geboren op 30 september 1897 in Deever. Hij trouwde op 1 mei 1926 met Hendrikje Vos. De redactie van ut Deevers Archief heeft in de openbare bronnen helaas nog geen andere gegevens van Klaas Hummelen Smidt kunnen vinden.
Roelof Smidt, zoon van Harm Smidt, is geboren op 12 juli 1924 in Deever in de op afbeelding 1 zichtbare boerderij. Hij is overleden op 25 maart 2001 is Assen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Na het overlijden van zijn pleegvader Roelof Hendrik Wesseling boerkte Harm Smidt verder op de boerdereeje an ut Brinkie. In 1939 verhuisde hij naar een nieuw gebouwde boerderij op Kalteren, waarna hij de boerdereeje an ut Brinkie verkocht aan veehouder Johannes Wiersma, die op Zorgvlied woonde. Het voorhuis van de boerderij werd verbouwd tot manufacturenwinkel voor zijn zoon Paulus Johannes Wiersma.
Paulus Johannes Wiersma is geboren op 26 september 1918 in Boornbergum in de gemeente Smallingerland in Friesland. Hij was van beroep manufacturier. Hij trouwde op 28 september 1939 in Deever met Geessien Mulder. Geessien Mulder is geboren op 16 augustus 1914 in Deever. Zij is een dochter van Harm Mulder en Hendrikje Bruursema.
Paul Johannes Wiersma verkocht in november 1955 zijn manufacturenwinkel aan Hendrik de Vries, die een manufacturenwinkel had bee de Wittewieke op de Hiekersmilde. Zie afbeelding 2.
De echtelieden Paulus Johannes Wiersma en Geessien Mulder emigreerden in 1956 naar Brantford in Ontario in Canada, niet ver van de Niagarawatervallen. Paul was de voornaam van Paulus in Canada. Grace was de voornaam van Geessien in Canada. Paulus Wiersma is op 26 november 1977 op 59-jarige leeftijd overleden in Brantford, Ontario, Canada. Geessien Mulder is op … april 1998 op 83-jarige leeftijd overleden in Brantford, Ontario, Canada. Zie de afbeelding van hun grafsteen op het Mount Hope Cemetery in Brantford, Ontario. Canada.
Hendrik de Vries liet het voorhuis van de boerderij van Harm Smidt in 1956 verbouwen tot winkel. De hier afgebeelde foto, zie afbeelding 3, is ongeveer in 1959 gemaakt. Let op de naam boven de voordeur. Fa. H. de Vries & Zn. Zoon Jacob ging de nering in de winkel an ut kleine Brinkie in Deever doen. Zie afbeelding 4. Zoon Jacob de Vries was goed opgeleid; zie afbeelding 3. In de uitstalkasten is onder meer dameskleding, kinderkleding, beddegoed, een kinderwagen en een kinderlooprek te zien.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wanneer de Fa. Hendrik de Vries en Zn. gestopt is met de manufacturenwinkel in Deever.
Op 1 december 1973 brak omstreeks 16.30 uur brand uit in het voorhuis. Toen de brandweer aankwam was het al een uitslaande brand geworden, de eerste en de tweede verdieping waren een grote vuurzee geworden. Tegen donkeravond kon na een uur blussen met heel veel water om 17.30 uur het sein brand meester worden gegeven. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels is wellicht tijdens het koeien melken in alle haast en in het schemerdonker met zijn fotografeerspullen naar de plek des onheils gefietst om de hier afgebeelde zwart-wit foto te maken, zie afbeelding 5. Het pand was niet bewoond. De eigenaar leraar A.G.J.M. Borms woonde aan de Gerritsstraat in Deever. Hij was bezig met verbouwings- en opknapwerkzaamheden in het voormalige winkelpand. Het voorhuis is niet weer opgebouwd, wel is het achterhuis verbouwd tot woonhuis.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wie vanaf 1974 tot heden in het pand hebben gewoond.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeeldingen 1 en 4 ook ten zeerste bewonderen op bladzijden 12 en 13 van het in december 1996 verschenen papieren boekwerkje Opraekelen, Nr. 96/4, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1
Voor de boerderij staan Roelof Hendrik Wesseling, Annigje Smidt, Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt

Afbeelding 2
Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 18 november 1955

Afbeelding 3
Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 14 augustus 1957

Afbeelding 4
Het voorhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling casu qou Harm Smidt is in 1956 verbouwd tot maufacturenwinkel. De hier afgebeelde foto is ongeveer in 1959 gemaakt. 

Afbeelding 5
Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels maakte de hier afgebeelde zwart-foto van het brandende pand op 1 december 1973.

Afbeelding 6
Het achterhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling, later van Harm Smidt, is verbouwd tot woonhuis.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 25 november 2003. 


Afbeelding 7
Het achterhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling, later van Harm Smidt, is verbouwd tot woonhuis.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 6 november 2019.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Emigrant, Kleine Brink, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

De ièste huussies veur oll’n van daèg’n in Deever

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van De Weiert an de Heufdstroate in Deever was nota bene te koop bij N.V. Recreatie Centrum Ellert en Brammert an de Deeverbrogge. De ansichtkaart is in december 1969 uitgegeven door JosPé in Arnhem. Wellicht en hopelijk bestaat een oudere uitgave van deze ansichtkaart. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie daar positief over berichten.
In het pand aan de linkerkant woonde in 1969 nog de familie Hendrik Jan Rolden. De werkplaats zat in het voormalige boerderijgedeelte van het pand aan de kant van de Tusschendarp. De linkerkant van het voorhuis was in gebruik als zondagse voorkamer. De rechterkant achter de twee grote rechthoekige etalageramen was de winkel voor elektrische huishoudelijke apparaten. De Deeversen konden daar terecht voor onder meer stofzuigers, wasmachines, elektrische fornuizen en snelkokers ! Zie de hier afgebeelde advertentie uit het programmaboekje voor het in 1953 opgevoerde openluchtspel in het openluchttheater an de Heezeresch. Het pand van de familie Rolden is afgebroken om een bouwplaats te verkrijgen voor een Golff zelfbedieningwinkel.
In het oude rietgedekte boerderijtje met het zijbaandertje woonden Jan Krol en Vrouwgje Bakker. Jan Krol is geboren op 27 januari 1884 in Deever en is overleden op 16 oktober 1968. Vrouwgje Bakker is geboren op 23 april 1886 in Deever en is overleden op 7 december 1968 in Deever. Ze zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Het kan dus zo zijn dat Jan Krol en Vrouwgje Bakker net niet meer leefden op het moment dat de foto voor deze ansichtkaart is gemaakt. Het boederijtje van Jan Krol en Vrouwgje Bakker is afgebroken om een bouwplaats te verkrijgen voor een burgerwoning.
Tussen de bejaardenwoningen is het nog steeds bestaande pand van de familie Schuil te zien.
De hier zichtbare bejaardenwoningen zijn in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw gebouwd en zijn al in het begin van de negentiger jaren van de vorige eeuw afgebroken om een bouwplaats te verkrijgen voor de Jan Thijs Seinen Hof. De dubbele bejaardenwoning an de kaante van de Heufdstroate werd als eerste opgeleverd.
Op de voorgrond is de visvormige vijver te zien, volstrekt niet te verwarren met de vroeger aanwezige poel met de naam De Weiert.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf in de buurt van het stapunt van de maker van de foto voor deze ansichtkaart een kleurenfoto van de huidige situatie maken en deze in dit bericht tonen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 9 van het fotoboekje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever en in september 2007 is uitgegeven door de toen nog bestaande Golff zelfbedieningswinkel in Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren fotoboekje zijn of dat papieren fotoboekje bij iemand in kunnen zien.

Posted in de Weier, Heufdstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Ut ende van café De Harmonie op Zorgvlied

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van maandag 8 april 1963 verscheen het navolgende bericht over de brand op zondagavond 7 april 1963 in café De Harmonie van de gebroeders Jan en Marten van der Helm aan de Dorpsstraat op Zorgvlied.

Café De Harmonie te Zorgvlied afgebrand
Zondagavond is te Zorgvlied het bekende café De Harmonie van de gebroeders J. en M. van der Helm door brand verwoest. Het woongedeelte kon behouden blijven, maar leed veel waterschade. De materiële schade is groot. Over de oorzaak van de brand tast men nog in het duister.
De brand is ontstaan in het schuurgedeelte. Te ruim zes uur werd ontdekt dat er iets niet in orde was. Het achterhuis stond toen praktisch reeds geheel inlichterlaaie. Mede met het oog op het gevaar voor belendende percelen werden naast de brandweer van Diever ook die van Vledder, Noordwolde en Oosterwolde gealarmeerd. Ze waren alle snel ter plaatse. De beide laatsgenoemde korpsen behoefden evenwel niet in actie te komen. Door kordaat optreden van die van Diever en Vledder gelukte het het woongedeelte van het pand voor afbranden te behoeden. Dit gedeelte wordt bewoond door de gezinnen van de gebr. Van der Helm.
Belendende bakkerij bedreigd
Overigens liet deze brand zich vrij ernstig aanzien. Gasflessen kwamen tot ontploffing en vlogen uit het brandende perceel. Op een gegeven moment sloeg het vuur over naar het naastgelegen pand van bakker-kruidenier I. Hunse. Het schuurgedeelte daarvan werd door het vuur aangetast, maar erger kon hier worden voorkomen. Gelukkig was de richting van de sterke wind nogal gunstig, zodat niet meer belendende percelen werden bedreigd. Tegen acht uur was het vuur bedwongen.
In het verbrande gedeelte van café De Harmonie gingen naast inventaris onder meer een auto, een bromfiets, drie rijwielen en een jukebox verloren. De gebr. Van der Helm waren wel tegen brand verzekerd, maar te laag.
Burgemeester Meiboom was de gehele tijd op het terrein van de brand aanwezig. Zoals gezegd, over de oorzaak is nog niets bekend. De Rijkspolitie van Diever stelt een onderzoek in.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan van der Helm is geboren op 24 maart 1920 en is overleden op 20 juni 2004. Hij is begraven op de kaarkhof in Oosterwolde.
Marten van der Helm is geboren op 27 april 1925 en is overleden op 3 juni 2011. Hij is begraven op ut neeje kaarkhof bee Obadja an de Woaterseweg op Zorgvlied.
Bakker en kruidenier Ido Hunze is geboren op 16 augustus 1912.
De redactie schat in dat de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart in 1954 of een jaar eerder is uitgegeven. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie informeren over de datum van de eerste uitgave van deze ansichtkaart. De redactie weet niet wie de uitgever van deze kaart is. De redactie weet ook niet bij welke neringdoende de kaart te koop was.
Vanaf links gezien is café De Harmonie het derde pand met de witgekalkte muren.
Als café De Harmonie niet zou zijn afgebrand en nog zou bestaan, dan zou de beleiddicterende culturele spindoctor en monumentenballoteur werkzaam in de Public Policy Industry Van Het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld dit pand vast en zeker en onvermijdelijk en met veel tamtam op zijn ten zeerste gekoesterde lijstje van gemeentelijke monumenten in de gemeente Westenveld hebben gezet.

Posted in Ansichtkoate, Dorpsstroate, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Bee Willem Stienbaarg’n in de bochte

In Wittelte stond langs de toenmalige rijksweg tussen Wittelte en Uffelte de boerderij van het echtpaar Willem Steenbergen en Harmanna Bunskoek en hun kinderen Jan Reinder en Koob. De boerderij stond nog net op het grondgebied van de gemiente Deever in de bocht van de weg. In Wittelte sprak men op onvermijdelijke wijze over bee Stienbaargen in de bochte als er weer eens een auto of een motor uit de bocht was gevlogen.
De boerderij is op 8 september 1952 verbrand. De brand brak ’s morgens om 5.15 uur uit. De boerderij, met adres Wittelte 30, stond een eindje van de rijksweg langs de vaart bij de eerste bocht in de richting van Uffelte (zie afbeelding 4), aan de kant van de Broeken. De brand begon in een mijt ongedorste haver in de kapschuur vlak achter de boerderij. In de schuur was ook een partij hooi opgeslagen. In zeer korte tijd stond de kapschuur in lichte laaie, waarna de brand oversloeg naar de met riet bedekte boerderij. De boerderij, de schuren achter de boerderij en een schuur naast de boerderij brandden geheel af. Het blussen van de brand duurde zes uur. Het nablussen van de haver en het hooi duurde zeseneenhalf uur. Ongeveer veertigduizend kilo hooi, een partij ongedorste haver en landbouwwerktuigen gingen verloren. Negen jonge varkens en vijftien kippen kwamen om in het vuur. Een varken met zware brandwonden moest worden afgemaakt. Van de inboedel kon zo goed als niets gered worden.
Het meeste land van Willem Steenbergen lag meer in de richting van Uffelte binnen de voormalige gemeente Havelte. Daarom besloot hij de boerderij een eindje over de grens in de gemeente Havelte en daardoor dichter in de buurt van zijn land te herbouwen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde luchtfoto van de boerdereeje van Willem Stienbaarg’n an de voat in Wittelte ook in enigszins bijgeknipt formaat, maar wel ten zeerste bewonderen op bladzijde 29 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.
En als klap op de vuurpijl kan de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, de hier afgebeelde luchtfoto van de boerdereeje van Willem Stienbaarg’n an de voat in Wittelte ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 44 van het Opraekelen, Nr. 00/3 (september 2000), het papieren blaadje van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1
Het bedrijf N.V. Luchtfoto Nederland (L.F.N.) heeft deze luchtfoto van de boerderij van Willem Steenbergen in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt, kort voordat de boerderij van Willem Steenbergen afbrandde.

De boerderij van Willem Steenbergen was bepaald geen kleine boerderij. Op de voorgrond staat ut pothokke. Direct naast ut pothokke stond het varkenshok. Daarnaast is het kippenhok te zien. In het land bij het kippenhok ligt een stapel rikken. Achter de boerderij is de grote kapschuur te zien waar op 8 september 1952 brand uitbrak in een ‘miete haever’. Aan de andere kant van de boerderij is nog net achter de bomen de schuur voor de machines te zien. Achter de boerderij langs de weg hen de Brook’n staat een  pasvoorbulte. In het weiland bij ut pothokke is een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog te zien. Het is de geprefabriceerde betonnen bak van een eenpersoons slaapbunker. Op deze bak hoorde een geprefabriceerde betonnen overkapping. Deze slaapbunker hoorde bij de verdedigingswerken die de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog in de Broeken in  Wittelte hebben aangelegd. Willem Steenbergen gebruikte de bak als ‘drinkensbak’ voor zijn vee. Deze afbeelding is aanwezig in de verzameling van Jan Reinder Steenbergen.

Afbeelding 2
Harrie Boerhof kweekt nu bomen en planten op de grond waar vroeger de boerderij van Willem Steenbergen stond. Coen Broekeman heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 17 augustus 2000.

Afbeelding 3
Harrie Boerhof kweekt nu bomen en planten op de grond waar vroeger de boerderij van Willem Steenbergen stond. Coen Broekeman heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 17 augustus 2000.

Afbeelding 4
Situatieschets boerderij uit het brandweerrapport (archief voormalige gemeente Diever)

Afbeelding 5
De betonnen bak van de Duitse slaapbunker is verhuist naar de nieuwe boerderij van Willem Steenbergen met adres Rijksweg 50 in Uffelte, later de boerderij van Jan Reinder Steenbergen. Ook de latere bewoners van deze boerderij gebruikten de bak nog steeds als drinkensbak. Coen Broekema heeft deze foto gemaakt op 17 augustus 2000 bij de boerderij met adres Rijksweg 50 in Uffelte.

 

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Wittelte | Leave a comment

Disse koate is twee kièr over de grote plasse ewest

De Amsterdamse reizende fotograaf C. v. d. Zijl heeft in heel Nederland foto’s gemaakt, die als ansichtkaart zijn uitgegeven. Bij de redactie van ut Deevers Archief zijn van hem enkele ansichtkaarten met de titel ‘Groet uit Zorgvliet (Dr)’ bekend. Waaronder de hier afgebeelde zo genoemde vier-luiks ansichtkaart. De redactie weet niet welke neringdoende op Zorgvlied an de aandere kaante van de bos deze ansichtkaart verkocht, maar heeft het vermoeden dat het winkelier Bos was.
Op de bovenste foto aan de linkerkant van de ansichtkaart is de kruidenierswinkel van Bos tussen de bomen door te zien.
Op de bovenste foto aan de rechterkant van de ansichtkaart is de nog steeds bestaande gebouw van de skoele op Woater’n te zien.
Op de onderste foto aan de linkerkant van de ansichtkaart is de nog steeds bestaande Villa Nova te zien. Laat daarbij vooral op de originele dakkapel.
Op de onderste foto aan de rechterkant van de ansichtkaart is het niet meer bestaande landhuis Castra Vetera te zien. Het landhuis Castra Vetera is in 1939 afgebroken.
Van de vier afbeeldingen op de ansichtkaart zijn, voorzover de redactie weet, geen afzonderlijk ansichtkaarten uitgebracht. De redactie hoopt dat dit wel het geval is geweest en dat deze op een dag toch nog zullen opduiken.
De ansichtkaart zal in het begin van de twintiger jaren van de vorige eeuw zijn verstuurd. De ansichtkaart is verstuurd naar mister W. Hamburger, 815 Washington Street, Pasadena, California, U.S.A. 815 Washington Street in Pasadena heet tegenwoordig 815 Washington Boulevard. Waar een ansichtkaartje uit Zorgvlied zoal terecht kan komen ! De ontvanger zal waarde aan het kaartje hebben gehecht en zal daarom deze mee terug naar Nederland hebben genomen, zodat het kaartje twee keer over de Atlantische Oceaan is vervoerd !

Posted in Ansichtkoate, Castra Vetera, Verdwenen object, Villa Nova, Woaterse skoele, Zorgvliet | Leave a comment

Ut boer’ncafé van Henduk Boer an de sluus

In het personeelsblad ’De Binnenspiegel’ van maart 1965 van de N.V. Drentse Autobusonderneming (de D.A.B.O.) verscheen een artikel over de verbouwing van het boerencafé van Hendrik Boer an de Deeverbrogge tot een steunpunt van de D.A.B.O.. De D.A.B.O. werd in 1933 opgericht en fuseerde in 1963 met de N.V. Eerste Drentse Stoomtramweg Maatschappij (de E.D.S.) tot de N.V. Drentse Vervoer Maatschappij (D.V.M.). De bijgaande afbeelding van dit boerencafé an de Riekseweg an de Deeverbrogge is een afbeelding van een niet zo scherpe scan van deze afbeelding in het hiervoor vermelde artikel.

Het boerencafé van Hendrik Boer en Grietje Gort stond vlak bee de löswal en de Deeverse Sluus an de Deeverbrogge. Hendrik Boer is geboren op 4 juli 1863 in Bovensmilde, hij is overleden op 7 augustus 1928 an de Deeverbrogge. Grietje Gort is geboren op 1 september 1877 in Zevenhuisen in de gemeente Leek in de provincie Groningen, zij is overleden op 4 december 1935 an de Deeverbrogge.
Het boerencafé van Hendrik Boer en Grietje Gort was in die tijd één van de vele café’s an de Deeverbrogge. In de tijd ver vóór de Tweede Wereldoorlog, toen de Drentse Hoofdvaart nog een druk bevaren transportroute was, moet dit gunstig gelegen café veel door schippers bezocht zijn geweest.
Op de hier afgebeelde foto uit 1935 is te zien, dat ook chauffeurs van fraaie automobielen, veelal handelsreizigers, het café bezochten. Let ook op het naambord ‘Café Boer’ boven het raam in de zijgevel.
Uit het ‘Register der Localiteiten waar Vergunning voor den Verkoop van Sterken Drank in het Klein in de Gemeente Diever’ is het volgende gebleken. Burgemeester en Wethouders verleenden op 30 juli 1924 met ingang van 14 september 1924 een vergunning voor de 40 m² grote noordoostelijke voorkamer (de kamer rechts naast de voordeur) aan Hendrik Boer, adres Dieverbrug 181 (oud), later adres Dieverbrug 236 (nieuw). De vergunning verviel op 1 mei 1929 ten gevolge van het overlijden van vergunninghouder Hendrik Boer, op die datum ging tevens de drankvergunning van Grietje Gort, de weduwe van Hendrik Boer, in. Op 1 mei 1935 verviel de drankvergunning van Grietje Gort, vanwege het niet betalen van het vergunningsrecht.
Na het overlijden van Grietje Gort in december 1935 moet het pand zijn verkocht aan de N.V. Drentse Autobusonderneming (D.A.B.O.). De redactie heeft de precieze verkoopdatum van het pand nog niet in de openbare bronnen kunnen vinden.
Bij de redactie van ut Deevers Archief is de hier afgebeelde foto tot nu de enig bekende foto van café Boer. De grote vraag is: wie heeft andere foto’s van dit café in zijn bezit ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie aan andere afbeeldingen helpen ? Een andere grote vraag is: waar zijn de nazaten van Hendrik Boer en Grietje Gort gebleven ? Hadden Hendrik Boer en Grietje Gort wel kinderen ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de situatie ter plekke van ut olde boer’ncafé van Hendrik Boer en Grietje Gort gemaakt op 2 januari 2017. Het had in de nacht van 1 op 2 januari 2017 een beetje gesneeuwd.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto van ut olde boer’ncafé van Hendrik Boer en Grietje Gort an de Deeverse sluus ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 21 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in An de Deeverbrogge, Verdwenen object | Leave a comment

Now ee’m over die rotzooi op ut gemientehuus

De redactie van ut Deevers Archief is ten tijde van de coronapandemie al een tijdje druk bezig met het digitaliseren (scannen) van zijn veel ruimte in beslag nemende papieren archief (papperrassie scannen en vervolgens dat papperrassie in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort.
Tot dit grote karwei behoort ook het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Deever, Van Goor’s Blattie). De redactie vond bij het scannen van jaargang 1999 van ut Deevers Blattie op bladzijde 3 van ut blattie van 21 januari 1999 het hier afgebeelde geschiedkundig en bestuurskundig waardevolle kleine krabbel van klokkenluider Klaas Kleine. De redactie wil dit bericht uiteraard niet onthouden aan de zeer gewaardeeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief.

Kleine krabbel
“Wat heb je toch steeds te schrijven over die rotzooi op de zolder van het gemeentehuis ? En steggelen schrijf je niet met een g, maar met ch, stechelen dus.” Aldus een lezer over mijn laatste krabbel van vorig jaar. Eerst maar even in het woordenboek gekeken. Tot mijn ergernis staat daar stechelen. Maar na even doorlezen: ook wel steggelen. Gelukkig maar ! U was het misschien al vergeten, maar aan fouten maken heb ik een hekel.
Nou even over die ‘rotzooi’ op het gemeentehuis. Die ‘rotzooi’ bestond uit ongeveer zeventig stuks antieke gebruiksvoorwerpen, geschonken door inwoners van de vroegere gemeente Diever.
Om daar een oudheidkamer mee in te richten. Diever had het destijds hoog in z’n bol. De klokkeluiderswoning zou gerestaureerd worden en ingericht als oudheidkamer. In veel gemeenten in de buurt hadden ze ook zoiets en Diever wilde blijkbaar bijblijven. Sommige dingen gelukken in Diever wonderwel, maar met die oudheidkamer wil het niet vlotten. Prutswerk. Bij de gemeentelijke herindeling bleek dat er van al dat moois op de zolder van het gemeentehuis niets meer over was. De gemeente heeft het nooit weggegeven en over verkoop van de spullen is totnogtoe niets terug te vinden in het archief. Het moet dus mijns inziens gestolen zijn. Wie heeft er wel eens iemand met een dikke bobbel onder de jas het gemeentehuis zien verlaten ? Burgemeesters en wethouders in ieder geval niet. Althans, dat is de officiële lezing tot nu toe.
U kent allemaal wel de lotgevallen van Paul van Buitenen, die de knoeierijen in de Europese Commissie aan de kaak stelde. Een hoop geschut in het Europese Parlement, maar ach, de grap ging uit als een nachtkaars. En Paul van Buitenen ? Die werd daarvóór al naar huis gestuurd en zijn salaris werd gehalveerd. Over een paar weken weet niemand meer wie Paul van Buitenen is. Zulke kwesties lossen vanzelf op.
Erg vervelend voor het gemeentebestuur, maar in de kwestie van het verdwenen antiek is het niet mogelijk iemand op nonactief te stellen en zijn inkomen te halveren. Desalniettemin heeft het er veel van weg dat de vroede vaderen rekenen op het vanzelf oplossen van de affaire. Al een jaar ben ik bezig. Meters brieven, maanden op antwoorden wachten en uiteindelijk mondeling contact. Maar nee, even stevig zoeken naar mogelijke dieven zit er niet in. Zelfs een excuus van het gemeentebestuur aan de bevolking van Diever of aan de gevers van destijds kan er niet af. Het is maar dat u het weet. Geef nooit wat in bewaring bij de gemeente. Het kan ‘zomaar’ verdwijnen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie vond het destijds en vindt het ook nu nog steeds uiterst, maar dan ook uiterst merkwaardig, dat de door klokkenluider Klaas Kleine zo genoemde vroede vaderen – lees de top van het gemeentebestuur van de gemiente Deever of de gemeente Westenveld – destijds geen aangifte van diefstal van die zeventig antieke gebruiksvoorwerpen van de zolder van het gemeentehuis hebben gedaan. Na aangifte hadden die dieven kunnen worden opgespoord. Als na opsporing zou hebben gebleken dat die dieven ambtenaren van de gemiente Deever waren, dan hadden deze op staande voet kunnen worden ontslagen, niks op nonactief en niks inkomen halveren. 
Klokkenluider Klaas Kleine schreef in zijn kleine krabbel heel beleefd en heel eufemistisch dat het er veel van weg had dat de vroede vaderen rekenden op het vanzelf oplossen van die affaire. Anders en harder uitgedrukt: het stinkende brandende zaakje moest met turbospoed en in turbodraf de doofpot in.

Afbeelding 1 – De kleine krabbel van Klaas Kleine in ut Deeverse Blattie van 21 januari 1999.

Afbeelding 2 – Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 5 februari 1999.

 

Posted in Gemiente Deever, Klaas Kleine, Verdwenen object | Leave a comment

Ut olde gemientehuus begön as boerdereeje

Op de plaats van het in de vijftiger jaren van de vorige eeuw afgebroken gemeentehuis van de gemiente Deever an de brink van Deever stond tot in 1839 een boerderij. In 1840 werd die boerderij na een verbouwing in gebruik genomen als de dorpsschool. In 1876 werd het schoolgebouw na een verbouwing in gebruik genomen als gemeentehuis van de gemiente Deever. Dat gemeentehuis is op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart te zien. Deze ansichtkaart is omstreeks 1950 uitgegeven. Op de plaats van het in 1956 afgebroken oude gemeentehuis werd een nieuw gemeentehuis gebouwd.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van het laatste gemeentehuis van de gemiente Deever gemaakt op woensdag 22 april 2020, in het begin van de coronapandemie en ten tijde van de twee jaar durende onderbestratingspandemie van het binnendorp van Deever in 2019/2020.

De verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier kan de hier afgebeelde foto van ut olde gemientehuus an de brink van Deever ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 6 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Gemiente Deever, Gemientehuus, Verdwenen object | Leave a comment

Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 21 een ansichtkaart uit 1911 opgenomen. In de tekst bij de afbeelding is enige aandacht besteed aan het verleden van het café-logement van Sjoert Benthem en Griet Merk an de Deeverbrogge. De betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is eveneens in dit bericht weergegeven.

21 – Dieverbrug – Café-Logement van Sjoert Benthem – 1911
In het archief van de gemeente Diever is het Register der localiteiten waar vergunning voor den verkoop van Sterken Drank in het klein in de Gemeente Diever is verleend bewaard gebleven. Uit dit document blijkt dat Burgemeester en Wethouders met ingang van 1 mei 1886 vergunning verleenden aan Hendrik Benthem Szn. voor de voorkamer, de achterkamer en de keuken van zijn café-logement, adres Dieverbrug 179. De vergunning verviel op 19 april 1906.
Zijn zoon Sjoert Benthem zette het café-logement voort. Burgemeester en Wethouders verleenden hem daartoe met ingang van 1 mei 1906 een vergunning voor de verkoop van sterke drank.
Sjoert Benthem had niet alleen als café- en logementhouder voordeel van de gunstige ligging van de Deeverbrogge. Ook op het gebied van vervoer kon geld worden verdiend, want op 14 november 1906 verscheen in de Drentsche en Asser Courant het volgende bericht:
Ondergetekenden Johannes Warries en Sjoert Benthem, schippers te Dieverbrug, zijn voornemens vanaf 18 november en voorts elke woensdag bij open water in werking te brengen een trekschuitdienst langs de Drentsche Hoofdvaart van Dieverbrug naar Assen vice versa, ingericht voor 30 personen. Vertrek van Dieverbrug ’s morgens 4½ uur; van Assen circa 1½ uur. Voor iedere persoon, enkele reis, zal verschuldigd zijn 20 cent. De kantoren zijn gevestigd te Dieverbrug bij J. Hogenkamp en H. Benthem en te Assen bij F. Westrup.
Caféhouder Sjoert Benthem overleed op 20 maart 1915. Zijn vergunning werd op 30 april 1915 door Burgemeester en Wethouders, krachtens toestemming verleend bij Koninklijk Besluit van 22 april 1915 en op grond van artikel 26 van de Drankwet overgeschreven op naam van Griet Merk, de weduwe van Sjoert Benthem. Op 1 mei 1921 werd de vergunning ingetrokken wegens niet betaling van het vergunningrecht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de hiervoor weergegeven tekst uit het fotoboekje Diever, ie bint ’t wel… is abusievelijk als datum van publicatie van de advertentie in de Provinciale Drentsche en Asser Courant 14 november 1906 vermeld. Dit moet zijn 16 november 1903.
Voor de volledigheid is in dit bericht ook de betreffende advertentie uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant weergegeven.

Op de hier afgebeelde en door Sjoert Benthem in 1906 uitgegeven ansichtkaart staat nota bene hôtel S. Benthem. Dat klinkt toch wel wat voornamer dan café-logement S. Benthem.
Burgemeester en wethouders gaven in 1886 een vergunning voor de verkoop van sterke drank aan Hendrik Benthem Szn. Deze vergunning gold voor de voorkamer, de achterkamer en de keuken van zijn café-logement. Zijn zoon Sjoert nam het bedrijf in 1906 over. Hij overleed in 1915. Zijn vrouw Griet Merk heeft het café tot 1 mei 1921 voortgezet. Toen werd de vergunning ingetrokken wegens het niet betalen van het vergunningsrecht. De foto moet op een warme zonnige dag zijn genomen, want de luiken van het huis aan de rechterkant zijn gesloten.
Sjoert Benthem staat voor de deur van zijn café-logement. Zo’n beetje iedereen die an de Deeverbrogge woonde, moet wel op de foto staan. Rechts tussen de bomen door is nog net de voorgevel van het huis van veearts Nanne Brandenburg te zien. Veearts Nanne Brandenburg staat op de ansichtkaart in het midden tegen een boom geleund.
Het huis van veearts Nanne Brandenburg is evenals het café-logement van Sjoert Benthem afgebroken.
Of in het boek met de titel An de Brogge, dat de heemkundige vurening uut Deever in 2014 ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan heeft uitgegeven, aandacht besteed aan de trekschuitdienst van Johannes Warries en Sjoert Benthem, dat heeft de redactie nog niet na kunnen gaan.
Sjoert Benthem en Griet Merk zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnerweg bee Deever.

De redactie heeft de tweede zwart-wit foto van het Chineze restaurant op 15 mei 2002 gemaakt; zie afbeelding 5. Deze foto is ongeveer op dezelfde plaats genomen als waar de fotograaf in 1906 heeft gestaan. Het lijkt alsof de boom aan de rechterkant daar ook in 1906 stond.
De redactie was ten behoeve van de zeer gewaardeerde leden van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever de samensteller van de zo nodig zo genoemde ‘historische kalender’ voor het jaar 2003. Op de hier afgebeelde bladzijde voor de maand december is de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook opgenomen.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is een afbeelding van de zwart-wit ansichtkaart zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 316.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto van het Chinese restaurant an de Brogge gemaakt op 15 mei 2002.

Posted in An de Deeverbrogge, Boek An de Brogge, Café-Logement Sjoert Benthem, Diever, ie bint 't wel ..., Historische kalender, Topstuk, Trekschuit, Verdwenen object | Leave a comment

Ut begun van vukaansiecentrum Ellert en Brammert

In de Opregte Steenwijker Courant van vrijdag 22 mei 1953 verscheen het volgende bericht over de opening van kampeercentrum Ellert en Brammert gelegen aan de rijksweg langs de Drentse Hoofdvaart tussen de Deeverbrogge en de Gowe.

Kampeercentrum ‘Ellert en Brammert’ officieel geopend
Tussen Dieverbrug en Geeuwenbrug, vlakbij de drukke verkeersweg Meppel-Assen, is Zaterdagmiddag het nieuwe kampeercentrum ‘Ellert en Brammert’ door de voorzitter van de Provinciale V.V.V., mr. A. Jonker uit Emmen, officiëel geopend.
Namens de directie, de gebroeders Lammertsma uit Bolsward, kon burgemeester J.C. Meyboom uit Deiver, hierbij een groot aantal belangstellenden welkom heten. Naast verschillende vertegenwoordigers van V.V.V.’s, merkten wij onder meer op de wethouder van Diever, de heer J. Hessels; de gemeente-architect, de heer J.G. Bakker; de consul van de Nederlandse Kampeerraad, de heer H. Brand uit Amersfoort; de kampeerconsul der A.N.W.B., de heer A. Suringar te Diever en de heer J. Bakker, directeur der provinciale V.V.V..
In zijn openingsrede noemde mr. Jonker dit bungalow- en kampeercentrum een aanwinst voor de provincie. Drente heeft nog te weinig van deze centra, waaraan steeds grotere behoefte wordt gevoeld.
De sociale ontwikkeling van ons land is zodanig, dat thans iedere werknemer recht heeft op vacantie met behoud van loon en daarnaast meestal ook een vacantietoelage ontvangt.
Hierdoor ontstaat grote vraag naar mogelijkheden voor goedkoop sociaal- of volkstoerisme en deze vraag zal bij de toenemende bevolking steeds groter worden.
Momenteel gaat tweederde deel der bevolking in de vacantie op reis en hieronder bevinden zich twee miljoen mensen, die daarbij gebruik maken van tenten, huisjes of gehuurde woningen.
De chef der afdeling recreatie en natuurbescherming van het Nationaal Plan, ir. Fokker, heeft een antwoord gegeven op de vraag, waarheen deze stroom vacantiegangers moet worden geleid. Naast de grote recreatiegebieden, zoals de kust en de Veluwe moeten ook de natuurruimten van kleinere omvang hierbij worden ingeschakeld. Onder meer werd hierbij de aandacht gevestigd op Drente, dat dus in de toekomst een grote stroom vreemdelingen mag verwachten. De gemeente Diever komt hier speciaal voor in aanmerking, omdat het reeds buiten de provinciale grens grote bekendheid geniet door de jaarlijks terugkerende openluchtspelen en ook volledig aan de vraag naar natuurschoon beantwoordt.
Met de hoop uit te spreken, dat dit centrum in een grote behoefte zal blijken te voorzien en daardoor zal uitgroeien tot een gezond en prettig verblijf, verklaarde mr. Jonker ‘Ellert en Brammert’ voor geopend.
Nadat verschillende sprekers zowel de gemeente Diever als de exploitanten geluk hadden gewenst met het totstandkomen van dit centrum, werd het terrein door de bezoekers bezichtigd.
Het terrein bestaat uit 10 hectare heuvelachtig bos, waarin op verschillende plaatsen in totaal 11 huisjes zijn geplaatst. De architect, de heer Grunstra uit Bolsward, is hierbij van het principe uitgegaan, dat de tijdelijke bewonders, willen zij vam hun vacantie genieten, zo miun mogelijk werk moeten hebben. De huisjes zijn daarom slechts eenvoudige verblijven, waar alleen maar de noodzakelijke dingen hoeven gedaan te worden. Ze bestaan uit een klein kamertje, tevens keuken met Butagas-aansluiting, en twee slaapkamertjes met in totaal vijf slaapplaatsen.
Het kamp is niet dicht bij het dorp gelegen. In het kampgebouw is echter een winkel ondergebracht, welke aan alle velangens zal kunnen voldoen. Het kampgebouw bevat verder een open cantine, terwijl verder de bovenverdieping een tweetal slaaapzalen bevat, welke groepen of trekkers onderdak kunnen verschaffen. Indien gewenst zullen de bewoners der huisjes ook eten uit de centrale keuken kunnen ontvangen.
Het kampterrein heeft deel uitgemaakt van het landgoed Berkenheuvel. Het is zeer gunstig gelegen nabij een bushalte en onmiddelijk aansluitend op het 2500 hectare grote boscomplex met vrije wandeling, dat zich tot Appelscha uitstrekt. Het zwembad Dieverzand is nabijgelegen en ook kunnen vanuit het kamp gemakkelijk tochten naar de omgeving van Dwingelo worden gemaakt.
De belangstelling voor dit nieuwe kampeercentrum is reeds groot. Slecht Juni en begin juli zijn de huisjes nog vrij, doch verder is alles reeds volgeboekt.
Tot beheerder van het kamp is aangesteld de heer G. Krol uit Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De schrijver van dit bericht was blijkbaar zo bijzonder diep onder de indruk van de officiële opening van het kampeercentrum dat hij van de weeromstuit het woord ‘officieel’ twee keer foutief schreef als ‘officiëel’.
De verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier kan de hier afgebeelde ansichtkaart met een somerhuussie (dit is niet ut somerhuussie met de naam de Dobbe, maar welk somerhussie is het dan wel ?) ook ten zeerste bewonderen in de publicatie Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980, die is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Gemeente Diever en in 2008 is verschenen.
Het is eigenlijk helemaal niet opvallend dat bij de opening van een particulier initiatief, zoals kampeercentrum Ellert en Brammert, de vele witte boorden dragende, in driedelig pak lopende, geen risicolopende bureaustoelenklevers, en heftig  belangrijke en onmisbare vertegenwoordigers van de georganiseerde toeristenindustrie, acte de presence gaven in Ellert en Brammert. Even belangrijk doen, even een eind weg lullen, even netwerken onder het genot van een gratis hapje en een gratis drankje en dan gauw weer terug naar moeder de vrouw. Want het was wel zaterdag.
De tekst bij de ansichtkaart met het onbenoemde somerhuussie (zie bijgaande afbeelding) in de publicatie ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, wil zeer ten zeerste de suggestie wekken dat het gaat om het somerhuussie met de naam De Dobbe, maar dat is geenszins het geval.
De grote vraag aan de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief is natuurlijk: wat is op de afbeelding de naam van het op de voorgrond zichtbare somerhuussie ?


Posted in Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

De gemiente Deever wödde liekedièrd

De redactie van ut Deevers Archief is druk bezig met het digitaliseren (scannen) van zijn veel ruimte in beslag nemende papieren archief (papperrassie scannen en vervolgens dat papperrassie in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort.
Tot dit grote karwei behoort ook het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Deever, Van Goor’s Blattie).
De redactie vond bij het scannen van jaargang 1997 van ut Deevers Blattie op bladzijde 9 van ut blattie van 11 december 1997 de hier afgebeelde geschiedkundig waardevolle advertentie. De redactie wil deze advertentie niet onthouden aan zijn zeer gewaardeeerde trouwe bezoekers. De redactie heeft deze advertentie wel voorzien van een rouwrand.
Het betrof de uitnodiging (let niet op het foutje in de tekst van de uitnodiging) aan alle inwoners van de gemiente Deever op 18 december 1997 om 20.00 uur aanwezig te zijn bij de vergadering van de raad van de gemiente Deever, waarin de gemiente Deever zich zelf ten grave moest dragen bij agendapunt 3, vanwege de gedwongen fusie met de gemiente Vledder, de gemiente Dwingel en de gemiente Oavelte. De gemiente Deever is er ingeluist.
Maar gelukkig was daar ook het verborgen agendapunt 7. Hapje en drankje. Vanwege dat gratis hapje en drankje, op kosten van de vet en veel belasting betalende inwoners van de gemiente Deever, zal het wel gezellig druk zijn geweest in ut Dingspilhuus, bee Jan Vos, in ut ienige echte waarme hart van Deever. Het is betekenisvol en bedenkelijk en misschien ook wel respectloos dat de liquidatievergadering niet werd gehouden in ut gemientehuus an de brink van Deever (ut gemientehuus van de gemiente Westenveld haar in de olde gemientehuusboerdereeje in Oavelte evestugd möt’n weed’n.).
Dat moet toch wel een dingetje zijn geweest voor bijvoorbeeld het bestuur van de vereniging met de naam Historische Vereniging Gemeente Diever. Dit bestuur nam de zeer gewaardeerde dappere beslissing deze naam na 1 januari 1998, dus na de liquidatie van de gemiente Deever, te handhaven en deze bijvoorbeeld niet te veranderen in Historische Vereniging Voormalige Gemeente Diever of Historische Vereniging Ex Gemeente Diever of  Historische Vereniging Geliquideerde Gemeente Diever of Historische Vereniging Opgedoekte Gemeente Diever of  Historische Vereniging Deelgemeente Diever of Historische Vereniging Diever/Dieverbrug/Geeuwenbrug/Olde Willem/Wateren/Wapse/Wittelte/Zorgvlied.

Posted in Gemiente Deever, Verdwenen object | Leave a comment

Vukaansie in ut somerhuussie ‘ut Plagg’nbultie’

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 7 maart 1921 van mevrouw Hanneke Wiegant-Klijnstra bijgaande reactie op het bericht Somerhuussie ‘de Wiemel’ in Ellert en Brammert. De redactie is mevrouw Hanneke Wiegant-Klijnstra bijzonder erkentelijk voor deze reactie.

Ook ik heb vele malen bij Ellert en Brammert gekampeerd met mijn familie. De eerste jaren sliepen we in legertenten van de Hervormde kerk in Den Haag. Die stonden aan de linkerkant van de toerit naar Ellert en Brammert. Later logeerden we in huisjes. Die stonden rechts van het toegangspad.
Ik heb nog een aanvulling op de namen van de zomerhuisjes. Een gezin van onze familie verbleef in het zomerhuisje met de naam ‘het Plaggenbultien’. Dat was volgens mij een stenen bungalow, net zoals ‘het Knienegat’, waar een ander gezin van onze familie was.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In vacantiecentrum Ellert en Brammert had elk stenen zomerhuisje of kampeerhuisje of bungalowtje een eigen naam.
De naam ‘Plaggenbultien’ kwam nog niet op de lijst voor. De naam ‘Plaggenbultien’ is in het Deevers ‘Plagg’nbultie’. Een plagg’nbultie is een hoop heideplaggen, die plaggen werden, in de tijd dat in Deever elke boer nog schapen had, in de winter gebruikt als strooisel in de potstal van de schapen.
De redactie kan helaas nog geen foto van het stenen zomerhuisje met de naam ‘Plaggenbultien’ tonen.
De lijst met namen is nu als volgt: Baander, Blekbèr, Brummel, Dankbèr, Deele, Dobbe, Eveltas, Hemertien, Hilde, Karnmeule, Knienegat, Nes, Plagg’nbultie, Scheuper, Schoapvoalt, Sikke, Spinwiefien, Streuper, Wiemel, Zödde.
De redactie van ut Deevers Archief heeft het vermoeden dat in de lijst van namen van de zomerhuisjes nog steeds minstens acht namen ontbreken ! Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan deze lijst aanvullen ?

De redactie toont hier ter illustratie een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van het stenen zomerhuisjes met de naam ‘de Bander’, in ut Deevers is dat ‘de Baander’. De ansichtkaart is in de zomer van 1955 verstuurd, is uitgegeven door JosPé in Arnhem en werd verkocht door Vacantiecentrum Ellert en Brammert, Dieverbrug, telefoon 05219-1207.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan zich herinneren vacantie gevierd te hebben in het zomerhuisje met de naam ‘de Baander’ ?

Posted in Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment