Category Archives: Brink

De kaarke an de brink in jannewoarie 1963

Zo rond het jaar 2000 mocht de redactie van ut Deevers Archief van de veel te jong gestorven Jan Hessels bij hem thuis in zijn boerderij an de Kruusstroate in Deever heel veel foto’s van zijn veel te jong gestorven broer Harm (Haarm) Hessels scannen. Dat waren dozen vol met foto’s. De redactie is wijlen Jan Hessels daar postuum nog steeds bijzonder dankbaar voor.
Heel veel foto’s van dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels zijn geplaatst bij Deeverse berichten in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant). En misschien ook wel in andere kranten. Deever mag zich daarmee zeer gelukkig prijzen, want veel foto’s van Harm (Haarm) Hessels hebben geschiedkundige waarde.
Bijgaand afgebeelde – door Harm (Haarm) Hessels in januari 1963 gemaakte – prachtige zwart-wit foto van de brink en het kerkgebouw van de Nederlands Hervormde gemeente aan de brink heeft niet bij een bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) gestaan, maar heeft zeker wel geschiedkundige waarde.
De redactie probeert beetje bij beetje door middel van het tonen van afbeeldingen van foto’s, enzovoort, uit de periode 1880 tot heden de veranderingen aan de zeker niet-origineel-saksische brink van Deever en de bebouwing om de brink in beeld te brengen.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 29 november 2019.
De redactie roept de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief ten zeerste op goede scherpe scans van foto’s, enzovoort, uit de periode 1880 tot heden, ter beschikking te stellen voor publicatie in ut Deevers Archief.

Posted in Brink, Haarm Hessels, Kaarke an de brink | Leave a comment

See woll’n de duvel van Deever leem’slange gee’m

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 17 april 1947 het navolgende bericht over het Bijzonder Gerechtshof te Assen, inzake het proces tegen de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma uut Deever.

Duivel van Diever veroordeeld tot levenslang
Het Bijzonder Gerechtshof te Assen veroordeelde heden den 64-jarigen caféhouder Klaas Marcus Balsma te Diever, den ‘duivel van Diever’ tot levenslange gevangenisstraf, ontzetting uit de kiesrechten en uit het recht het beroep van caféhouder uit te oefenen. Eisch was doodstraf met ontzetting uit de rechten. Het recht van cassatie werd Balsma toegekend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het recht van cassatie is het recht beroep aan te tekenen bij het hoogste rechtsprekende orgaan van het land tegen het vonnis van een lagere rechter. Het is bij de redactie van ut Deevers Archief niet bekend of Klaas Marcus Balsma van dat recht gebruik heeft gemaakt. Klaas Marcus Balsma heeft de uiteindelijk opgelegde straf uitgezeten in de strafgevangenis in Veenhuizen.

Posted in Brink, Café Balsma, Café Brinkzicht, Deever, Klaas Marcus Balsma, N.S.B., N.S.B.'er | Leave a comment

Ken ie se nog … die uut Deever

De gepensioneerde hoofdonderwijzer van de Deeverse openbare lagere school Albertus Andreae (die in de volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) is de maker van het fotoboekje ‘Kent u ze nog … die van Diever’.
De uitgeverij Europese Bibliotheek in Zaltbommel heeft het fotoboekje in 1987, nu al meer dan 30 jaar geleden, op de markt gebracht. Het fotoboekje ‘Kent u ze nog … die van Diever’ is niet meer nieuw verkrijgbaar. Van het fotoboekje ‘Kent u ze nog … die van Diever’ zijn zo nu een dan wel tweedehands exemplaren te koop. Het boekje kan ook geleend worden in de bibliotheek op de Westeresch van Deever

De redactie toont uit het fotoboekje in bijgaande tweede afbeelding de bladzijde met tekst 3 en de bladzijde met de bij tekst 3 behorende foto 3 uit het fotoboekje. De gepensioneerde hoofdonderwijzer van de Deeverse openbare lagere school Albertus Andreae (die in de volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) schreef bij foto 3 de volgende tekst.
Een mooie historische foto ziet u hier. Op de voorgrond herkent u zeker de mooie ijzeren afrastering voor de boerderij waar thans Hendrik Mulder Jzn. woont. Toen woonde daar zijn vader Jan Mulder Wzn., maar daarover straks meer.
Het eerste gebouw herkennen velen wel: de hervormde pastorie. Daarachter is nog juist een raam te zien van het oude gemeentehuis. En nu de drie heren: links burgemeester H.G. van Os, die zijn functie hier in Diever heeft vervuld tot ongeveer 1939. Hij is hier in gezelschap van de toenmalige wethouders: de heren Roelof van Wester en Jan Seinen. Samen is hier dus het voltallige bestuurscollege van de gemeente.
Maken zij een ochtendwandeling ? Nee, ze zijn op weg naar het huis van Jan Mulder Wzn., die de functie had van gemeenteontvanger. Het bezoek van het college had dus te maken met de financiële zaken van de gemeente.
De burgemeester had een hekel aan lang vergaderen. Er is ons verteld dat hij de raadsagenda steeds van te voren doornam met de secretaris (toen nog ambtenaar ter secretarie geheten) en aangezien hij zijn wethouders goed kende, vermoedde hij reeds tevoren de al dan niet gerechtigde op- en aanmerkingen. Zo kon het dus gebeuren dat een raadsvergadering om kwart voor twaalf begon en eindigde om twaalf uur.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Naast de derde foto in het fotoboekje ”Kent u ze nog … die van Diever’ , zie de afgebeelde bladzijde, is op dezelfde dag ook bijgaand afgebeelde foto gemaakt. Het ligt voor de hand aan te nemen dat de eerste foto, waarop de drie mannen van wat verder weg zijn te zien, iets eerder is gemaakt dan foto 3 uit het fotoboekje.
De redactie is wel bijzonder benieuwd naar de naam van de maker van deze twee foto’s.
De foto’s zullen bij benadering tussen 1935 en 1939 zijn gemaakt.
Op de eerste foto zijn van links naar rechts te zien: burgemeester Hendrik Gerard van Os (met hoed), boer Roelof van Wester (met donkere pet) en boer Jan Seinen (met lichte pet).
Het gebouw aan de linkerkant is de pastorie van de Nederlands hervormde kerkgemeente aan de brink (een pastorie hoort aan de brink te staan. Daarnaast is het oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort aan de brink te staan) van de gemeente Deever te zien. Op de achtergrond is het (nog bestaande) café Brinkzicht van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma te zien.
Boer Jan Mulder is geboren op 6 augustus 1874 in Deever als zoon van Willem Mulder en Anna Catrina Seinen.
Boer en wethouder Jan Seinen is geboren op 25 juli 1876 in Wapse en is overleden op 13 december 1950 in Deever (Wapse ?).
Boer en wethouder Roelof van Wester is geboren op 13 januari 1873 in Wittelte en is op 5 juli 1943 overleden in Oll’ndeever.
De redactie moet de gegevens van boer Hendrik Mulder Jzn. nog uitzoeken.
De redactie moet de gegevens van burgemeester Hendrik Gerard van Os nog uitzoeken.

Posted in Alle Deeversen, Brink, Café Brinkzicht, Gemientebestuur, Gemientehuus, Pastorie aan de Brink | Leave a comment

Ut Schultehuus an de brink van Deever in de snee

De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan, soms wat eerder, soms wat later, voor de broodnodige verandering de kopafbeelding van ut Deevers Archief.
De redactie heeft de hier afgebeelde zwart-wit foto van de huizen en het Schultehuis aan de brink van Deever op 13 januari 1999 gemaakt. In de nacht van 12 op 13 januari 1999 was in Deever vijf tot tien centimeter sneeuw gevallen.
Op de foto zijn de twee toen nog niet vergiftigde rode beuken voor het huis met het adres Brink 5 te zien. De linker beuk staat een beetje verscholen achter de lantaarnpaal.
Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht deze echt wel geschikt als kopafbeelding van deze webstee, aarzel dan niet een scherpe scan van deze afbeelding naar de redactie te sturen.
Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (200 dpi).
Als jij de hier afgebeelde kopafbeelding lelijk vind of niet geschikt acht als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.
De smalle afbeelding is als kopafbeelding gepubliceerd op 5 december 2018.

Posted in Brink, Kopplètie, Skultehuus | Leave a comment

Wie vumoodde twee beuk’n an de brink van Deever ?

Op twee particuliere bruine beuken an de brink van Deever vóór het huis met adres Brink 5 hangt een aankondiging over het zoeken van de moordenaars van deze twee onvervangbare bomen. De tekst van de aankondiging is hier weergegeven.

Gezocht
Tussen januari 2017 en nu zijn deze schitterende, ongeveer 100 jaar oude bomen, slachtoffer geworden van vernieling.
Er zijn gaten in de stammen van onze bomen geboord waar (meerdere keren ?) vergif is ingespoten.
Meerdere experts hebben onafhankelijk van elkaar geconstateerd dat beide bomen deze aanval niet zullen overleven; ze zijn al aan het doodgaan. Vanwege het gevaar voor de omgeving worden ze binnenkort gekapt.
Er is aangifte gedaan bij de politie maar bij gebrek aan een verdachte kan er op dit moment niets gebeuren. Heeft u iets gezien of gehoord ? Iemand die geklaagd heeft over overlast door onze bomen ? Meld het alstublieft aan ons of anoniem bij de politie !
Wij betreuren dit verlies ten zeerste, niet alleen voor het aanzicht van de brink, maar ook voor de leefomgeving van mossen, insecten, vogels en eekhoorns die hier leven.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Binnen afzienbare tijd zullen deze twee bruine beuken (fagus sylvatica atropunicera), die door de meer dan honderd jaren van hun bestaan heen steeds meer tot ut Deeverse aarfgood zijn gaan behoren, door toedoen van een misterieuze sluipmoordenaar zijn verdwenen. Let wel, nota bene, mind you, beide bruine beuken (fagus sylvatica atropunicera) staat in één en dezelfde tuin. Wat een toeval ! Of bestaat toeval niet ?
De redactie van ut Deevers Archief prijst zich bijzonder ongelukkig dat hij voor het onverbiddelijke maar noodzakelijke vastleggen van ut vrogger in de gemiente Deever de vier bijgaande kleurenfoto’s treurig genoeg toch nog op vrijdag 30 november 2018 toevallig in het voorbijgaan heeft kunnen maken.
Op de bijgevoegde afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van het niet-origineel Saksische brinkje van Deever uit omstreeks 1950 zijn de twee bruine beuken al flinke beeldbepalende bomen geworden.




Posted in Aarfgood, Ansichtkoate, Brink, Toevallige waarneming | Leave a comment

Bee ut café mit un mooi sigt op de brink van Deever

Jantien Figeland, die Jantina werd genoemd, excelleerde vanaf het begin van het openluchtspel in 1946 gedurende 13 seizoenen in het openluchtspel. Zie het bericht Jantina Figeland excelleert in 13 openluchtspelen. Zij speelde in 1946, 1947 en 1955 de hoofdrol ‘Puck’ in het toneelstuk ‘Een midzomernachtsdroom’ van William Shakespeare in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever.
Jantien Figeland, die Jantina werd genoemd, is geboren op 13 september 1928 in Meppel en is overleden op 20 december 2016 in Lochem. Zij staat op de hier afgebeelde zwart-wit foto aan de linkerkant, naast haar moeder Jantje Dekker (afbeelding 1).
Jantje Dekker is geboren op 17 juli 1898 in Zuidwolde. Zij is overleden op 23 juli 1968 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zij trouwde op 28 april 1922 in Zuidwolde met molenaarsknecht Hendrik Figeland. Hendrik Figeland is geboren op 28 mei 1900 in Westerveld (Zuidwolde). De redactie heeft de datum en plaats van overlijden van Hendrik Figeland nog niet kunnen vinden in de openbare bronnen.
Naast Jantje Dekker staat aan de rechterkant haar dochter Trijntje Figeland, die Trijn werd genoemd. De redactie heeft nog geen gegevens van Trijntje Figeland in de openbare bronnen kunnen vinden.
Hendrik Figeland was molenaar in de maalderij van de Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmaalderij aan het Moleneinde (Katteneinde) in Deever. Hij kwam in 1930 naar Deever en huurde eerst de reddingsboot op de hoek van de Peperstraat en de Kerkstraat; dat boerderijtje was eigendom van bakker Albert Kuiper. Daarna woonde hij in Deever in een fabriekswoning aan het Moleneinde (Katteneinde); in die woning had eerder Bentum, de directeur van de zuivelfabriek gewoond. 
Hij werd vlak na de Tweede Wereldoorlog ook de pachter van hotel café restaurant Brinkzicht, dat eigendom was van de in Deever en omstreken beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma. Hij ging toen met zijn gezin wonen in café-restaurant Brinkzicht.
In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 19 februari 1958 verscheen een bericht over het overgaan van de pacht van hotel café restaurant  Brinkzicht van Hendrik Figeland naar Jantje Strampel. Hendrik Figeland en Jantje Dekker gingen toen wonen in een nieuw huis an de Vlasstroate in Deever. Hun kleine huis gaven ze de toepasselijke naam ‘Puck’.
Dus de afgebeelde zwart-wit foto is ná de Tweede Wereldoorlog en ruim vóór 1958 zijn gemaakt. De redactie heeft het vermoeden dat de zwart-wit foto in 1946 of 1947 is gemaakt.
Bijgaande zwart-wit afbeelding is een scan van een zwart-wit foto, die aanwezig was in de verzameling van wijlen Jantien Veeze-Figeland uit Lochem.
Zie de afbeelding van een ansichtkaart van café Brinkzicht uit 1960.
Zie ook de tekst op de bijgaande afgebeelde verpakking van suikerklontjes (afbeelding 2).
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de brink van Deever met links op de achtergrond café Brinkzicht gemaakt op maandag 19 april 2021 (afbeelding 3).

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Jantina Figeland | Leave a comment

Ut huus mit de nème De Iemenhof in de snee

De uit Zandvoort afkomstige U.L.O.-meester Hendrik (Henk) van den Bos is een echte Deeverse geworden. Hij was verknocht aan Deever. Hij mocht ook zeer graag Deeverse dorpsbeelden fotograferen. De hier afgebeelde kleurendia van hem is gemaakt in de winter van 1977-1978. De redactie van ut Deevers Archief weet helaas niet de precieze datum van opname.
Op de hier afgebeelde kleurendia is aan de linkerkant het huis met de naam De Iemenhof te zien. De Iemenhof is gebouwd op de bouwakker met de naam Iemenhof. Harmanna Cornelia Coster woonde in de winter van 1977-1978 nog in dit huis. Achter de boom is de boerderij van Hendrik Mulder en Jantje Wesseling te zien. De redactie weet niet of Hendrik Mulder toen al als boer was gestopt.

Posted in Brink, Brinkstroate, Iemenhof | Leave a comment

Un offesleet’n grafstien veur un ienvoldige deure

Bijgaande zwart-wit afbeelding van een deel van het westelijke deel van de zuidelijke zijbeuk van het kerkgebouw aan de brink van Deever is in 1934 gepubliceerd in een geïllustreerd weekblad.
Het bijschrift bij de foto luidt als volgt:
Het geheel van kerk en toren te Diever is zwaar van bouw en mooi-Drentsch in de omgeving, maar ook details zooals dit torenpoortje zijn vol stemming, opgewekt door muren, een eenvoudige deur en een afgesleten zerken stoepje, en een verdiepende beschouwing waard.
De redactie van ut Deevers Archief zoekt zich nog steeds suf naar de titel van dit geïllustreerde weekblad. Wie van de bezoekers van ut Deevers Archief weet om welk weekblad het gaat ?
De eenvoudige deur was geen torenpoortje, maar was tot de opening van de lagere school aan de brink de toegang tot de lagere school in het westelijke deel van de zuidelijke beuk van het kerkgebouw. De deur is ook geen oorspronkelijke deur, want is er in de negentiende eeuw ingeknutseld.
Intrigerend is wel het ‘afgesleten zerken stoepje’. De redactie heeft het vermoeden dat een deel van een oude gebroken zerk van een graf in de hof van de kerk aan de brink lang heeft gediend als opstapje.
Bij de Grote Restauratie in de vijftiger jaren van de vorige eeuw is de oorspronkelijke muur hersteld, wat te zien is op de hier afgebeelde kleurenfoto, die de redactie van ut Deevers Archief op woensdag 19 september 2018 heeft gemaakt.

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Legere skoele in Deever | Leave a comment

De Germaansche S.S. vugèderde in café Balsma

In het Duitsgezinde Drentsch Dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) werd op 27 februari 1943 de hier getoonde advertentie gepubliceerd.

Op maandag 1 maart 1943 hield de Germaansche S.S. een propagandabijeenkomst in het café van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma an de Brink in Deever. Niet bekend is of en zo ja welke inwoners van de gemiente Deever lid zijn geweest van de Germaansche S.S. Maar wellicht is dat nog steeds onderzoekbaar.
De Germaansche S.S. was de verzamelnaam van verschillende paramilitaire groepen, die van 1939 tot 1945 ontstonden in door Duitsland bezette gebieden. De Germaansche S.S. was gebaseerd op het model van de Schutzstaffel (S.S.) en had als doel de nationaalsocialistische rassendoctrine en het antisemitisme op te leggen. Dit deed zij voornamelijk door lokale politietaken op zich te nemen en eenheden van de Gestapo, de Sicherheitsdienst (S.D.) en andere afdelingen van de Reichssicherheitshauptamt te versterken.
De Nederlandse organisatie werd opgericht onder de naam Nederlandsche S.S., maar later omgedoopt tot Germaansche S.S. Ze was betrokken bij razzia’s tegen joden voor deportatie naar vernietigingskampen. Na de oorlog werden de meeste leden van de Germaansche S.S. in Nederland gebrandmerkt als landverraders en werd een deel veroordeeld wegens oorlogsmisdaden.
De taak van de Beauftragter van de Provincie was toezicht houden op het openbaar bestuur en het economisch leven. Daarnaast moest hij zich bezig houden met het nazificeren van de publieke opinie.

Posted in Brink, Café Balsma, Klaas Marcus Balsma, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Kaarke an de brink van Deever in 1933

De redactie van ut Deevers Archief kent maar weinig mooie oude foto’s van onderwerpen uut de gemiente Deever, waarvan de juiste datum van fotograferen bekend is.
Van de hier afgebeelde foto van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink van Deever is die datum wel bekend, te weten 11 maart 1933. Deze foto, nota bene afgedrukt op papier met een kartelrand, is gemaakt door juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst. Zij was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 onderwijzeres an de Wittelter skoele. Daarvoor had ze een tijdelijke aanstelling aan de openbare lagere school in Deever. Ze was in de kost bij Gosem Klasen, die in de Hoofdstraat woonde.
Aan de linker kant van de zuidelijke zijbeuk van de kerk is een deur te zien. Die deur is bij de restauratie van 1956/1957 weggehaald, omdat dit geen originele deur was, maar later is aangebracht, waarschijnlijk in de tijd dat de ruimte achter de deur, waar nu een drieluik hangt, in gebruik werd genomen als lagere school.
Op de hof van de kerk werden geen doden meer begraven, maar toch stond er nog een hek om de kerk, de reden daarvan kan zijn geweest dat de aanwezige graven nog niet waren geruimd, dat gebeurde bij de restauratie in 1956/1957. Straatjongens uit die tijd zullen zich de berg schedels en skeletten bij de zij-ingang van de kerk nog wel kunnen herinneren.
Aan de rechter kant van de foto is nog net een stukje van het hek om de braandkoele op de brink te zien.
Heel mooi is ook het slijtpad vanaf de Hoofdstraat over de brink naar de ingang van het oude gemeentehuis.
Uiteraard was het electriciteitsnet nog niet onder de grond aangebracht.
Het liek’nhusie op de brink is op deze foto niet meer te zien.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Brink, Deever | Leave a comment

Un tiekening van de olde kaarke an de brink

De redactie van ut Deevers Archief laat bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief zien. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen de redactie kan tonen, hoe liever het hem is.

Onlangs vond de redactie op de website Kunst Wereldwijd Netwerk een prachtige tekening van de oostzijde van het kerkgebouw aan de brink van Deever. Deze tekening heeft als titel: Mijn dorp Diever Holland – My village Diever Holland.
De welbekende beeldend kunstenaar en schrijver Willem van Spronsen heeft deze tekening gemaakt. Hij is lid van de Gooise Kunstkring.
Willem van Spronsen heeft in het verleden in Deever gewoond en is daar nog voorzitter van de PvdA-fractie in de gemeenteraad van Deever geweest. Ook zijn kinderen zijn in Deever geboren. Hij komt nog regelmatig in Deever, omdat hij daar een atelier heeft.
De redactie toont deze tekening met toestemming van Willem van Spronsen. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.
Daarbij stelde hij wel enige voorwaarden:
a) de afbeelding mag niet worden ingekort;
b) de afbeelding mag in de webstee ut Deevers Archief worden getoond, mits deze niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt.
c) alleen met schriftelijke toestemming van de maker mogen derden voor andere doelen van deze foto gebruik maken.
De redactie hoopt dat de kunstenaar Willem van Spronsen nog veel tekeningen en schilderijen (al dan niet in opdracht) van objecten in de gemiente Deever mag maken.

Abracadabra-1632

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

Een annekkedote in ut Deevers van Jan Hessels

Toen Jan Hessels nog leefde sprak de redactie van ut Deevers Archief regelmatig met hem bij hem thuis in zijn boerderij over het oude Deever, over het boerenleven. Jan hield van het vertellen van annekkedotes, zoals hij die korte en altijd grappige verhaaltjes noemde. De redactie prijst zich gelukkig enige daarvan digitaal te hebben opgenomen. De ‘annekkedote’ is -het kan niet anders- opgeschreven in ut Deevers: Jan Hessels sprak het Deevers, net zoals Jantje Andreae-Oost dat deed, zoals je ut Deevers hoort te spreken. Het is jammer dat ut Deevers in het hedendaagse Deever bijna dood is.

De grond van de febriek
De ièste grond veur de febriek is deur de gemiente Deever veur vieftien gulden vukogt an de vutening. Aachter de fubriek langes laag een akker bouwlaand van Haarm Hessels. Disse Haarm Hessels hef joar’n in ut bestuur van de fubriek  eseet’n. Ik miene dat hee sölls vanof de oprichting in 1899 in ut bestuur hef eseet’n. As de fubriek weer uutebreid mös wödd’n, dan waar’n see vansöllls laand van Haarm Hessels neudug. Op de vugèdering van ut bestuur wödde dan seins teeg’n Haarm Hessels esègd: Haarm, we hept -seg moar- duusend veerkante meter neudig van oen akker, wat geet oens dat kost’n. Noa wat hen en weer geproat wödde de koop esleut’n, ut geld wödde betèlt en de sèke gunk wieder. In 1936 bee de vudi.eling van de aarfenis kwaa’m wee ur aaachter dat de halve febriek op grond van de familie Hessels stön. Ur was nooit wat bee de netoaris beschree’m. Ut is toe recht etrökk’n mit un akte van vujoaring.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan Hessels bedoelt met ‘vereniging’ de in 1899 opgerichte Coöperatieve Zuivelfabriek aan het Moleneinde (Katteneinde). Harm Hessels (geboren op 3 oktober 1862, overleden op 23 juni 1936) was getrouwd met Aaltje Hessels (geboren op 23 maart 1868, overleden op 15 januari 1941). Harm Hessels was de grootvader van Jan Hessels. Hun boerderij stond, staat nog steeds, aan het begin van de Kruisstraat, je kijkt tegen de voorgevel aan als je vanaf de brink door de Hoofdstraat naar de Kruisstraat gaat. De hier afgebeelde zwart-wit foto van deze boerderij is gemaakt in de strenge winter van 1979 De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 16 november 2013.

Posted in Boerdereeje, Brink, Deever, Heufdstroate, Kruusstroate | Leave a comment

Beeld bee de kaarke kreg een skoonbraandbeute

De redactie van ut Deevers Archief leefde altijd in de veronderstelling dat het gemeentelijke metalen Shakespearitis-beeld van de verliefde elfenkoningin Titania, die de wever Spoel met de ezelskop smokt, maar wat stond weg te roesten op de kaarkhof bee de kaarke bij het helemaal niet-origineel Saksische brinkje van de gemiente Deever. Maar dat blijkt toch wel een vergissing te zijn, want de regionale beeldenschoonmaker brandt één keer per jaar de korstmosjes en de algjes en andere vervelende groene aangroei en de resten van de oude beschermende bekleding grondig weg met een stevige gasbrander, waarna hij het metaal bekwast met een nieuwe beschermende bekleding en vervolgens deze beschermende bekleding met behulp van de hete gasvlam hecht aan het metaal.
De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 3 mei 2018.

Posted in Beeld, Brink, Eup’mlogtspel, Kuunst in de gemiente Deever, Shakespearitis | Leave a comment

Ut olde boer’ncafé van Jan Boarels an de brink

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 12 een zwart-wit ansichtkaart van het boerencafé Brinkzicht van Jan Barelds aan de brink van Deever afgebeeld. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1906 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan café Brinkzicht en andere cafés in het binnendorp van Deever. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

12 – Diever – Café van Jan Barelds aan de Brink – Zomer 1906
Uit het ‘Register der Localiteiten waar vergunning voor den verkoop van Sterken drank in het klein in de Gemeente Diever is verleend’ blijkt dat Burgemeester en Wethouders op 18 maart 1893 aan Harm Pieter Hummelen een vergunning ‘voor den verkoop bij hoeveelheden van minder dan tien liter voor gebruik ter plaatse of elders’ verleenden.
Het boerencafé aan de brink had als adres Diever 6. Het verlof gold voor de beide voorkamers. Op 19 april 1906 werd de vergunning ingetrokken, omdat Harm Pieter Hummelen verhuisde naar de Peperstraat.
Het café werd voortgezet door Jan Barelds. Burgemeester en Wethouders verleenden hem daartoe met ingang van 6 mei 1906 een vergunning voor de grote voorkamer aan de westkant, dat wil zeggen voor de kamer aan de kant van de Hoofdstraat.
Op 6 juni 1922 werd in de vergunning een wijziging aangebracht, zodat deze ook gold voor de ten noorden aan de voorkamer grenzende kamer.
De vergunning verviel op 5 januari 1927 door het overlijden van Jan Barelds en de daaraanvolgende afbraak van de localiteit.
Links is de schaapskooi van Hendrik Roelofs Hessels te zien. Dit deel van de Hoofdstraat was vroeger een drift, waarlangs de schapen door het Dieverder Zand naar de heidevelden Aachter ’t zaand werden gedreven.
De beeldbepalende kastanjeboom bij het café is helaas in 1997 gekapt.
Diever was in die tijd nog een belangrijke marktplaats. Bij veehandel horen drank en café’s. Andere localiteiten met een sterkedrank-vergunning waren in 1906 de boerencafé’s van Klaas Bennen (Diever 52), Albert Egberts Mulder (Diever 75), Jan Blok (Diever 76), Cornelis Offerein (Diever 112), Reinder Hummelen (Diever 114), Roelof Seinen (Diever 121), Teunis Wesseling (Diever 144), Albert Trompetter (Diever 148) en Willem Huiskes (Diever 150). Uiteraard waren er ook niet geregistreerde stille kroegjes.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het feit dat in het dorp Deever zoveel localiteiten met een sterkedrank-vergunning waren, had alles te maken met de drukbezochte vee- en jaarmarkten. 

Het boerencafé van Klaas Bennen was gevestigd in de nog steeds bestaande boerderij, nu met adres Achterstraat 10 in Deever.
Het boerencafé van Albert Egberts Mulder was gevestigd in een niet meer bestaande boerderij, op die plek staat nu ’t Nieuwscafé, Kruisstraat 5 in Deever.
De redactie moet nog uitzoeken waar het café van Jan Blok was gevestigd (wie het weet mag het zeggen).
De redactie moet nog uitzoeken waar het café van Cornelis Offerein was gevestigd (de redactie vermoedt op ’t Kastiel in Deever ?) (wie het weet mag het zeggen).
De redactie moet nog uitzoeken waar het café van Reinder Hummelen was gevestigd (wie het weet mag het zeggen)..
Het boerencafé van Roelof Seinen was gevestigd in een boerderij, waar nu de boerderij met adres Hoofdstraat 57 in Deever staat. In dit pand was in de tijd van Roelof Seinen in een voorkamer ook het gemeentehuis ondergebracht.
Het boerencafé van Teunis Wesseling was gevestigd in de boerderij op de plek waar nu zelfbedieningswinkel met adres Hoofdstraat 82 is gevestigd.
Het boerencafé van Albert Trompetter was gevestigd in de nog steeds bestaande boerderij, nu met adres Hoofdstraat 53 in Deever
Het café van Willem Huiskes was gevestigd in een niet meer bestaand pand tussen de huidige pand met adres Hoofdstraat 49 en het huidige pand met adres Hoofdstraat 51.
De zwart-wit ansichtkaart, in 1906 uitgegeven, is op 21 juni 1908 verstuurd.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op vrijdag 30 november 2018 gemaakt.


Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Brink, Café Jan Barelds, Diever, ie bint 't wel ... | Leave a comment

N.S.B.’er Posthumus wödde burgemeister van Deever

Diverse kranten melden in een bericht over nieuwe burgemeesters dat de commissaris-generaal voor bestuur en justitie de N.S.B.’er Pier Obe Posthumus met ingang van 1 januari 1945 benoemde tot burgemeester van de gemiente Deever.

In Het Vaderland van 2 januari 1945 verscheen het volgende bericht.
Burgemeesters-benoemingen
De commissaris-generaal voor bestuur en justitie heeft tot burgemeester benoemd de heeren: J.C. Wesseling te Voorst, J. Vleeming te Herwen en Aerdt, P.O. Posthumus te Diever, W.A. Pijbes te Westerbork, Joost van der Bent te Zweelo en Th. A. Dijksman te Zuilen.

In het Drentsch Dagblad van 2 januari 1945 verscheen het volgende bericht.
Nieuwe burgemeesters
’s Gravenhage, 30 december. De commissaris-generaal voor Bestuur en Justitie heeft tot burgemeester benoemd de heeren: J.C. Wesseling te Voorst, J. Vleeming te Herwen en Aerdt, P.O. Posthumus te Diever, W.A. Pijbes te Westerbork, J. van der Bent te Zweelo en Th. A. Dijksman te Zuilen.

In de courant Het Nieuws van den Dag van 2 januari 1945 verscheen het volgende bericht.
Burgemeesters benoemd. 
Door den Rijkscommissaris zijn benoemd tot  burgemeester van Diever de heer P.O. Posthumus, van Westerbork de heer W.A.M. Pijbes, van Zweelo de heer J. v. d. Bent, thans waarnemende-burgemeesters van de betrokken gemeenten.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Pier Obe Posthumus was in 1944, nadat het Deeverse verzet burgemeester Jan Cornelis Meiboom had gedwongen vooral toch maar onder te duiken, waarnemend burgemeester van de gemiente Deever geworden.
Commissaris-generaal voor bestuur en justitie Friedrich Wimmer van het Duitse burgerbestuur benoemde de N.S.B.’er Pier Obe Posthumus met ingang van 1 januari 1945 tot burgemeester van de gemiente De
ever. Aan zijn burgemeesterschap kwam op 8 april 1945 een einde, toen Franse parachutisten (para’s, luchtcommando’s) van de geallieerde Special Air Service (S.A.S.) hem in een snelle actie en op klaarlichte dag tijdens het middageten in het café van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma aan de brink van Deever gevangen namen.

 

 


Posted in Brink, Gemiente Deever, Pier Obe Posthumus, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Veur wie in de gemiente Deever de klokk’n luut

Uit de nalatenschap van de heer Hendrik Onstee, die schoolmeester in Wapse en Zorgvlied was, is het volgende artikel afkomstig. Uit zijn nagelaten aantekeningen kon helaas niet worden opgemaakt welke bronnen hij voor dit artikel heeft geraadpleegd. De redactie heeft het vermoeden dat het een document uit het kerkelijke of het gemeentelijke archief betreft.
Het artikel werd de redactie ter beschikking gesteld door wijlen Hendrik Onstee uit Vledder, de zoon van Hendrik Onstee. 
Het artikel sluit mooi aan bij wat dorpsfiguur Jan Hessels in nummer 99/3 van Opraekelen, het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, in het artikel ‘Naoberhulp bij geboorte, ziekte en overlijden’ schrijft over het luiden van de klokken.

Bij overlijdensaangiften
Dit ging tot 1943 als volgt. De aangevers van een overlijden gingen eerst naar het gemeentehuis voor het doen van de aangifte en daarna gingen ze naar de kerk voor het ver luiden. Dan was een veel gestelde vraag op het dorp: ‘Wie zul ‘r verlut weed’n ?’.
Bij het overlijden van een man werd met de grote klok driemaal geklept, dat wil zeggen er werd drie keer geslagen met de klepel. Daarna werd met beide klokken enige tijd geluid.
Bij het overlijden van een vrouw of een kind werd met de kleine klok drie keer geklept. Daarna werd met beide klokken enige tijd geluid.
Heel vroeger kende men nog een derde wijze van verluiden. Die werd toegepast bij het overlijden van een kraamvrouw. Er werd dan drie keer geklept met de kleine klok en daarna enige tijd met beide klokken. Dit kleppen en luiden werd daarna nog twee keer herhaald.
Het drie keer kleppen en luiden bij al deze gevallen was bedoeld om het geloof in de heilige Drie-eenheid (God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest) aan te geven.
Sedert 1946 wordt bij overlijdensaangiften, zowel bij mannen als bij vrouwen en kinderen, gedurende korte tijd geluid met de klok. Vanaf die tijd werd niet meer geklept.

Bij begrafenissen, ongeacht de geloofsrichting van de overledenen
Eerder werd met beide klokken en nu wordt alleen met de grote klok geluid, voor zover het sterfhuis in het dorp Diever was gelegen, vanaf het moment dat de lijkstoet zich in beweging zet tot aan het ogenblik waarop de stoet weer bij het sterfhuis was teruggekeerd van het kerkhof.
Voor het geval het sterfhuis buiten het dorp Diever was gelegen, begon men te luiden vanaf het moment dat de lijkstoet de grens van het dorp Diever was genaderd tot aan het ogenblik waarop de lijkstoet de grens van het dorp Diever weer had bereikt.
Zodra op de dag van de begrafenis het graf gereed was, werd hiervan vroeger den volke kond gedaan door gedurende enige tijd met de grote klok te kleppen.

Bij openbare verkopingen en boelgoeden
Bij dit soort gebeurtenissen op doordeweekse dagen werd tot 1943 ongeveer dertig maal geklept met de grote klok.

Bij brand
Vroeger werd zowel overdag als ’s nachts verluid, dat wil zeggen dat het luiden en kleppen werd afgewisseld om het volk op de noodzaak tot het verlenen van hulp bij brand te wijzen.

Bij het zoekraken van kinderen
Als er een kind zoek was, dan werd vroeger enige tijd geklept met de grote klok.

Bij het sneeuw ruimen
Als er sneeuw moest worden geruimd, dan werd vroeger enige tijd geklept met de grote klok.

Bij boerwerken
Als men moest gaan boerwerken (redactie: boerwerken is werkzaamheden verrichten voor de boerschap), dan werd vroeger enige tijd geklept met de grote klok.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft het artikel van Hendrik Onstee ook gepubliceerd in nummer 00/2 van Opraekelen, het blad van de heemkundige vereniging uut Deever. Toen de redactie besloot het artikel van Hendrik Onstee in Opraekelen te publiceren, was hij niet bekend met de inhoud van het in 1999 verschenen boekje ‘Het mirakel’ van Klaas Kleine. In dat boekje heeft Klaas Kleine het luiden van de klokken ook beschreven. Klaas Kleine baseerde zich daarbij op het artikel in de Meppeler Courant van 5 september 1955, getiteld ‘Diever – In en om de oude dingspilkerk’. De schrijver van dat artikel is vermoedelijk Jan Poortman.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de klok van de gemeentelijke toren aan de brink van Deever op 8 februari 2006 ’s avonds om 18.52 uur onder winterse omstandigheden gemaakt. Gelukkig was het die avond niet nodig enige tijd met de grote klok te kleppen; het had niet zo veel gesneeuwd.

Abracadabra-1608

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Klaas Kleine, Opraekelen, Toor'n an de brink | Leave a comment

De olde kaarke an de olde brink van Deever

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van de olde kaarke an de brink van Deever, en dan vooral afbeeldingen waarop ook een flink stuk van de brink is te zien, aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. De redactie gebruikt uiterst bewust niet de popiejopie nepnaam Sint Pancratiuskerk. Zelfs in de tijd dat de katholieken hier naar de mis gingen, had de kerk niet de naam Sint Pancratiuskerk, nee de kerk was gewijd aan Sint Pancratius.
De redactie heeft al heel wat afbeeldingen van de olde kaarke opgenomen in ut Deevers Archief. Maar hoe meer afbeeldingen van de olde kaarke an de brink de redactie in ut Deevers Archief kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Collectie Topografische Foto’s’ van het Drents Museum en aanwezig in het Drents Archief  in Assen is bijgaand afgebeelde zwart-wit foto (nummer DM3202495) van de olde kaarke an de brink van Deever aanwezig. De naam van de maker van de foto is helaas niet bekend.
Op de hier afgebeelde foto is te zien dat de bomen op de brink bee de braandkoele net zijn gesnoeid. Is dat vlak voor Pasen gebeurd ? Mochten de jongens die de Deeverse poasbulte bij elkaar sleepten de takkebossen op de bulte gooien ? Of waren de takkebossen bestemd voor de oven van de bakkerij van Albert Kuiper of van de Coöperatie ?
De redactie heeft enige moeite met de datering van de hier afgebeelde foto. De foto is in elk geval gemaakt vóór de grote restauratie van de olde kaarke in de periode 1955-1957. En wanneer is de bakkerij en kruidenierswinkel van Albert Kuiper verbouwd ? En wanneer is de schuur van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma, die aan de linkerkant van de hier afgebeelde foto is te zien, afgebroken ? In elk geval enige jaren ná de Tweede Wereldoorlog. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan voor de hier afgebeelde foto gegevens aanleveren ?

Posted in Braandkoele, Brink, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Tiekening van de kaarke an de brink van Willem

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen zijn opgenomen in ut Deevers Archief, hoe liever het de redactie is.

De kunstenaar Willem van Spronsen gaf de redactie toestemming zijn bijgaand afgebeelde prachtige tekening van het kerkgebouw in de kaarketuun an de brink van Deever en een stukje bebouwing an de Peperstroate te publiceren in ut Deevers Archief. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.

Zo te zien heeft de tekening als titel: Diever.

Deze tekening heeft in mei 2016 gehangen in een internationale tentoonstelling in het museum Hermitage in Amsterdam.

Aan het tonen van deze tekening in ut Deevers Archief stelde hij wel enige voorwaarden:
a) de afbeelding alleen tonen als de website ut Deevers Archief niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt;
b) de afbeelding mag niet worden ingekort;
c) de afbeelding alleen tonen in de website ut Deevers Archief;
d) alleen met schriftelijke toestemming van de maker mogen derden voor andere doelen van deze foto’s gebruik maken.

De redactie hoopt dat de kunstenaar Willem van Spronsen nog veel tekeningen en schilderijen (al dan niet in opdracht) van objecten in de gemiente Deever mag maken.

De kunstenaar Willem van Spronsen is graag bereid -als men het in Deever een leuk idee vindt- een kleine eenvoudige expositie met een aantal tekeningen en schilderijen met ook werken uut Deever en omgeving te geven, in bijvoorbeeld het gemeentehuis aan de Raadhuisstraat in Deever.

abracadabra-492

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Peperstroate, Tiekening | Leave a comment

De kaarke an de brink van Deever in 1936

Met de naamgeving van het kerkgebouw aan de brink van Deever is iets merkwaardigs aan de hand. In de webstee van Wikipedia is te lezen dat de Sint Pancratiuskerk een Nederlands hervormde kerk is. Dit is een contradictio in terminis, een tegenstrijdigheid in de gebruikte woorden.
Tot 1598 was het kerkgebouw in gebruik bij de rooms-katholieke geloofsgemeente, het gebouw was gewijd aan de heilige Pancratius. In de periode van de beeldenstorm is het kerkgebouw gestript van alles wat met heiligen had te maken. Het kerkgebouw was daarom niet meer gewijd aan de heilige Pancratius. Toen was het afgelopen met die naam. Echt wel. Vanaf 1598 was het niet meer dan een veel te groot en veel te duur kerkgebouw aan de brink, nu het kerkgebouw aan de brink dat in gebruik is bij de erg kleine hervormde geloofsgemeente.
De zwart-wit-foto is gemaakt in 1936, toen het kerkgebouw gelukkig nog niet tot Sint Pancratiuskerk was gebombardeerd. De vrienden van het kerkgebouw aan de brink van Deeve gebruiken de naam Oude Kerk, een enigszins beter passende naam.
Let op het hekwerk om de hof van de kerk. In die jaren werden op de kerkhof al geen doden meer begraven, stonden op de kerkhof geen grafstenen meer, maar was de hof bij de kerk nog niet geruimd, dat gebeurde pas bij de Zeer Grote Grondige Restauratie van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren in de vijftiger jaren van de vorige eeuw.

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Titania smokt de wever Spoel met de eselskop

In de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) bij de brink van Deever staat een suggestief beeld van de elfenkoningin Titania met de wever Spoel met de ezelskop. Dit beeld stelt een scène uit William Shakespeare’s komedie ‘Een midzomernachtsdroom’ voor.
De elfenkoning Oberon is jaloers op zijn vrouw de elfenkoningin Titania, omdat zij zo’n aantrekkelijke dienstknaap heeft en die niet aan hem wil afstaan. Zijn wraaklust zorgt voor grote verwarring in het bos. Zo laat Oberon zijn dienaar Puck toversap halen en druppelt dat in de ogen van zijn sla­pende vrouw Titania. Hierdoor zal ze verliefd worden op het eerste levende wezen dat ze ziet. Na haar ontwaken ziet ze als eerste een handwerksman, de wever Spoel, die tot overmaat van ramp door Puck tijdelijk met een ezelskop is uitgerust. Titania zegt na haar ontwaken in haar mooiste Oud-Engels tegen Spoel met de ezelskop:
I pray thee, gentle mortal, sing again:
Mine ear is much enamour’d of thy note;
So is mine eye enthralled to thy shape;
And thy fair virtue’s force perforce doth move me
On the first view to say, to swear, I love thee.
De verliefde elfenkoningin Titania smokt vervolgens de wever Spoel met de ezelskop. Het beeld in de kaarkhof bij de brink van Deever is geplaatst ter gelegenheid van het vijfentwintig-jarig bestaan van het openluchttheater. Sinds 1946 wordt elke zomer in het openluchttheater aan het Groenendal een toneelstuk van William Shakespeare opgevoerd, met de gelukkige uitzondering in het jaar 1949, toen werd het prachtige stuk Peer Gynt van Hendrik Ibsen opgevoerd (werd de jongste zoon Peer van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (ome Kees) en Nelly Veltmann (tante Nel) vernoemd naar Peer Gynt ?).
De linker afbeelding van de wever Spoel met de ezelskop is opgenomen in het programmaboekje van het in 1955 opgevoerde openluchtspel. De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto van het beeld van de elfenkoningin Titania en de wever Spoel met de ezelskop in de kaarkhof bij brink van Deever in de avond van 23 december 2015 gemaakt.

Abracadabra-1502Abracadabra-1501Abracadabra-1504

Posted in Ansichtkoate, Beeld, Brink, Deever, Eup’mlogtspel, Grünedal, William Shakespeare | Leave a comment

De toor’n en de kaarke an de brink in 1925

De bijgaand afgebeelde zwart-wit foto van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink van Deever is omstreeks 1925 gemaakt. Dat is al bijna 100 jaar geleden ! Let op de wijzerplaat van het torenuurwerk boven het galmgat in de zuidelijke muur van de toren. Let ook op de lantaarnpaal op de brink. Let ook op de paal waaraan de bovengrondse electriciteitleiding was bevestigd. Op deze foto is heel goed de omheining van de kaarkhof te zien. Omstreeks 1925 werden geen mensen meer in de kaarkhof begraven. Op de hier afgebeelde zwart-wit foto is aan de linkerkant het wit geschilderde hek rond de braandkoele in de brink te zien. Links achter het hek staat het schuurtje waarin de brandspuit was gestald, waarin soms ook gestorven mensen werden opgebaard voor een lijkschouwing.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021. Dat was kort ná de uitvoering van het peperdure overmoedige megalomanistische overbodige herbestratingsplan van het binnendorp van Deever met de titel Diever op Dreef. Dat de kosten voor de uitvoering van dit plan gierend de bocht zouden uitvliegen, dat was op de achterkant van een dikke aannemerssigarendoos te voorspellen. Een onderzoeksbureau is aan het werk gezet om de redenen van die verschrikkelijke kostenoverschrijding boven tafel te krijgen. De redactie is uiterst benieuwd naar de uitkomsten van dit onderzoek. De projectwebstee Deeveropdreef.nl van de gemeente Westenveld met belangwekkende informatie bestaat uiteraard natuurlijk helemaal niet meer.

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

’t Is moar hoe ai ’t in Deever bekiekt

In dit bericht is afgebeeld een zwart-wit ansichtkaart, die in 1958 is uitgegeven door boekhandel Roelof (Roef) van Goor in Deever. De redactie van ut Deevers Archief brengt de kleine wakkere Roelof (Roef) van Goor daarvoor alsnog postuum hulde: hulde, hulde, hulde.
Op die ansichtkaart is het in 1957 geopende lelijke megalomane gemientehuus van de gemiente Deever an de brink van Deever te zien. Wie heeft ooit de bliend’n dicht voor de ramen gezien ? Ook is een stukje van de brink van na de grote vernieling in 1956/1957 te zien.
Het gebouw is onder neo-drenthiaans-boerse-postbellum-architectuur gebouwd en moest het oude wel volmaakt bij de brinq  passende gemientehuus snel doen vergeten.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op donderdag 4 november 2017 gemaakt.
Bij de kleurenfoto valt op dat aan het te eerbiedigen ontwerp van de architect Jans Boelens een beetje is gesleuteld. In het dak boven de voormalige gemeente-secretarie is een dakkapel flink vergroot en zijn dakramen aangebracht. Wellicht wordt de ruimte nu gebruikt als een soort van kantoor. Werd die zolder in de gemeentehuis-tijd gebruikt als opslagplaats ? De zij-ingang naar de secretarie is vervangen door een raam. Zijn al deze veranderingen een inbreuk op het auteursrecht van de architect ?
En waar is de op de zwart-wit ansichtkaart zichtbare gemeentelijke zonnewijzer -nota bene geplaatst op een zwerfsteentje- gebleven ? Ligt de zonnewijzer soms nog ergens op een van de vele en te grote zolderverdiepingen van het megalomane gebouw ? En is het zwerfsteentje wellicht verplaatst naar de hoek van de Kerkstraat en de Peperstraat ?
De niet-origineel-saksische brink van Deever en de hof um de kaarke an de brink van Deever is in 2019/2020 op de schop genomen. De politieke anti-Deever lobby (Deever möt neet seur’n, Deever hef sien roadhuus an de Gemientehuuslaène) heeft daar helaas geen dikke stok voor gestoken.
De brink heeft geen echte zo genoemde ‘forward to the past’ qualiteitsimpuls gekregen; trottoirs zijn niet gesloopt, de braandkoele in de brink is niet gegraven, die hiele dikke stien op de brink is niet verwijderd, de bestrating van zwerfkeitjes met de Abe-Brouwer-figuren is niet verwijderd, de glint’n um de hof van de kaarke zijn niet geplaatst, de hof um de kaarke is niet volgeplant met iepen, de onterecht gesloopte erfgoedboerderijen aan de zogenaamde Kerkstraat zijn herbouwd, de brink is niet helemaal autovrij, de toeristenindustrie is niet van de brink verdwenen, het schultehuis staat nog steeds los van de schulteboerderij, het zo genoemde toeristenbezigheidscentrum met de naam Oermuseum is niet verplaatst naar het bedrijventerrein an de Deeverbrogge, en zo voort, en zo voort.
De brink van Deever is niet opgestoten, opgeklopt of neergekalefaterd in de vaart van de hedendaagse toeristenstromen. ’t Is moar hoe ai ’t in Deever bekiekt.
De hedendaagse bevolkeraars van Deever mochten als schrale troost in 2018/2019 bij wijze van soort van proef een paar keer een beetje hun eigen mening mompelen over de inrichting van brink 8.2 in het bijzijn van de ijverige werkertjes van de voorkant van het gruwelijke gelijk in de luxe kantoorparkjes en in de luxe kantoortuintjes achter de wel erg vele ramen van het Roadhuus an de Gemientehuuslaène in Deever en in het bijzijn van de dominante betwetertechneutjes van een duur en chique ingenieursbedrijf, maar die eigen mening is volstrekt genegeerd.

Posted in Brink, Gemientehuus, Kaarkhof an de brink | Leave a comment

Sukersakkie van ut skultehuus in Deever

In de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw werden in het deel rechts van de voordeur van het skultehuus an de niet-origineel-saksische skultehuusbrink van Deever ook allerlei culturele activiteiten georganiseerd. Het Schultehuus zou met een beetje goede wil echt wel kunnen worden beschouwd als een soort van mini-Dingspilhuus.
Het skultehuus had net zoals hotels, cafés, restaurants, lunchrooms, kantines, enzovoort, enzovoort een ‘eigen’ sukersakkie. Dit sukersakkie – aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief – is hier afgebeeld.
De maker van de tekening op het sukersakkie heeft zijn tekening niet zelf bedacht, maar minder of meer (meer meer dan minder) overgetekend van een mooie ansichtkaart uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Zie de bijgaande afbeelding van deze ansichtkaart.
Op de achterkant van de ansichtkaart staat de volgende tekst:
Het schultehuis te Diever na de restauratie van 1935 – 1941.
Dit huis is in 1604 gebouwd door Berend Ketel. Deze was als schulte van Diever aangesteld door graaf Willem Lodewijk van Nassau, stadhouder van Friesland, Stad Groningen en Ommelanden en Drenthe, nadat in 1594 de stad Groningen was ingenomen en de Spanjaarden uit genoemde gewesten waren verdreven. Zijn wapen staat gebeiteld in de steen boven de voordeur. Toen het huis in 1934 dreigde te worden afgebroken, is het aangekocht door de Stichting ‘Oud-Drenthe’.
De redactie weet niet precies in welk jaar deze ansichtkaart is uitgegeven. Wie weet het wel ?
Het Schultehuus zat na de mislukte restauratie, die van 1935 tot 1941 duurde, helaas niet meer vast aan de bijbehorende Schulteboerderij.
Let bij de hier afgebeelde ansichtkaart vooral direct rechts naast het skultehuus op de nog net deels zichtbare roggemiete bij de skulteboerderij van Koendert Krol.


Posted in Brink, Deever, Skultehuus, Sukersakkie | Leave a comment

Ut boer’ncafé in de veurkaèmer an de westkaante

Het boerencafé Brinkzicht an de brink van Deever had als adres Diever 6. Het verlof gold voor de beide voorkamers. Op 19 april 1906 werd de drankvergunning ingetrokken, omdat Harm Pieter Hummelen verhuisde naar de Peperstraat.
Het café werd daarna voortgezet door Jan Barelds. Het college van burgemeester en wethouders van de gemiente Deever verleenden hem daartoe met ingang van 6 mei 1906 een drankvergunning voor de grote voorkamer aan de westkant, dat wil zeggen voor de kamer aan de kant van de Hoofdstraat. Op 6 juni 1922 werd in de vergunning een wijziging aangebracht, zodat deze ook gold voor de ten noorden aan de voorkamer grenzende kamer. De vergunning verviel op 5 januari 1927 door het overlijden van Jan Barelds en de daaraanvolgende afbraak van de localiteit.
De redactie van ut Deevers Archief schat in dat de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart omstreeks 1910 is uitgegeven en te koop was in café Brinkzicht.
Jan Barelds is geboren op 2 juli 1855 op Nijensleek. Koffiehuishouder Jan Barelds is overleden op 24 mei 1926 in Deever. Smidsknecht Jan Barelds trouwde op 23 november 1882 met Aaltje Middelbrink. Aaltje Middelbrink is geboren op 4 maart 1860 op Nijensleek. Zij is overleden op 14 juli 1927 in Vledder. Waarschijnlijk is café Brinkzicht na het overlijden van Jan Barelds nog enige maanden voortgezet door Aaltje Middelbrink.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van café Brinkzicht gemaakt op 20 november 2005.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van café Brinkzicht ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 5 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.


Posted in Brink, Café Brinkzicht, Café Jan Barelds | Leave a comment

Un neeje braandspuite veur de gemiente Deever

In het onvolprezen papieren fotoboekje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente zijn foto’s opgenomen uit de periode 1930-1980. Een werkgroep van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever heeft dit onvolprezen papieren fotoboekje samengesteld. De eerste druk van dit onvolprezen papieren fotoboekje is in 2008 uitgegeven. De redactie van ut Deevers Archief weet niet of daarna een herdruk van dit onvolprezen papieren fotoboekje is uitgegeven.
Op bladzijde 55 van dit onvolprezen papieren fotoboekje is bijgaande afbeelding 1 te zien.
Afbeelding 1 is samen met afbeelding 2 en afbeelding 3 op 22 maart 1940 gepubliceerd op bladzijde 24 van de provinciale Groninger en Drentse illustratie Het Noorden in woord en beeld, jaargang 16, 1940-1941, nummer 2; zie bijgaande afbeelding 4.
De tekst bij de afbeelding op bladzijde 55 van het onvolprezen papieren fotoboekje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente is voor het gemak klakkeloos overgenomen uit het bijschrift bij afbeelding 1.
De vraag is of de motorbrandspuit een nieuwe of een tweedehands motorbrandspuit is, want het zichtbare kenteken A-11249 aan het voertuig is niet te vinden in de kenteken-database van het Drents Archief. Echter kenteken A-11249 komt gelukkig wel voor in de webstee www.groningerkentekens.nl. Het Groninger kenteken is op 24 december 1925 op naam geschreven van Jan Jurrien van Bergen, fabrikant van torenklokken, torenuurwerken en hand- en motorbrandspuiten in Heiligerlee, gemeente Scheemda.
Het Groninger kenteken A-11249 was op 11 maart 1940 voor het rit van Heiligerlee naar Deever tijdelijk bevestigd aan de nieuwe motorbrandspuit van brandspuitenfabriek Van Bergen voor de gemiente Deever. De nieuwe motorbrandspuit voor de gemiente Deever kreeg kenteken D-4600. Dit Drentse kenteken werd op 26 maart 1940 op naam geschreven van de gemiente Deever.
Op afbeelding 1 is de nieuwe motorbrandspuit op de brink van Deever voor het oude gemeentehuis en de oude pastorie te zien. Het voor de demonstratie benodigde bluswater werd blijkbaar niet uit de braandkoele op de brink gepompt, maar uit een braandputte (?). Wie heeft kennis van deze braandputte ?
Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief weet de locatie van wat op afbeelding 2 is te zien ?
De redactie vond bij het digitaliseren van honderden papieren nummers van ut Deeverse Blattie van Japie van Goor in ut blattie van 22 april 1999 in de rubriek ‘Wat weet u nog van vroeger ? van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever bijgaand bericht, zie afbeelding 5. In het bericht wil deze vereniging weten wie van de personen op de afbeeldingen (zie afbeelding 5) lid zijn van de vrijwillige brandweer in Deever. Deze vereniging doelt op de afbeelding van de nieuwe motorbrandspuit, maar daar zijn geen mensen te zien. De vereniging denkt een andere foto van de nieuwe brandweerspuit voor ogen te hebben, want op die foto staan wel leden van de vrijwillige brandweer van Deever, namelijk Lambert Rolden en zijn zoon Hendrik Jan Rolden.

Afbeelding 1
Het bijschrift bij afbeelding 1 (zie afbeelding 4) luidt als volgt.
Maandag 11 Maart werd te Diever (Dr.) aan de gemeente een nieuwe motorbrandspuit afgeleverd en geprobeerd. Dat was een belangrijke gebeurtenis voor het dorp, want het blusschen van branden is in dergelijke plaatsen steeds een moeilijk probleem geweest. Dit uiterst moderne materiaal biedt een maximum van kracht en snelheid door een capaciteit van 4000 liter water per minuut bij 18 atmosfeer druk, door een dubbele schakelpomp, luide sirene en sterk zoeklicht. Verschillende deskundigen uit Meppel en Assen woonden de demonstratie bij.
Afbeelding 2
Het bijschrift bij afbeelding 2 (zie afbeelding 4) luidt als volgt.
De nieuwe spuit stond op 900 meter afstand van deze zogenaamde brand en leverde toch uitstekend werk met de drie stralen, waarin de slang verdeeld kon worden. Ook bij den toren was het succes te bewonderen.

Afbeelding 3
Het bijschrift bij afbeelding 3 (zie afbeelding 4) luidt als volgt.
Ook het oudje, eigenlijk een museumstuk, deed nog eens wat het kon… “Uit den tijd”; zal dat vonnis ook nog eens door een volgend geslacht worden uitgesproken over het thans zoo schitterende, moderne blusch-apparaat ?


Afbeelding 4
Dit is een afbeelding van bladzijde 24 van de provinciale Groninger en Drentsche illustratie Het Noorden in woord en beeld, jaargang 16, 1940-1941, nummer 2, 22 maart 1940.
Afbeelding 5

Posted in 10 april 1945, Automobiel, Braandkoele, Braandwièr, Brink, Olde auto, Verdwenen object | Leave a comment

Is dat Sierd Okke Roosjen doar op de fietse ?

De redactie van ut Deevers Archief kon onlangs bijgaand afgebeelde zwart-wit foto van het schultehuis en het huis met de naam Zonnehoekje aan de brink van Deever toevoegen aan ut Deevers Archief. Die zwart-wit foto is toch maar weer een mooi fragmentje uit het verleden in de gemiente Deever.
Het dateren van deze foto is best wel een hele uitdaging. De redactie meent in de man op de fiets – met name door zijn houding en door zijn haar en door zijn bril – Sierd Okke Roosjen te herkennen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan dat bevestigen ? Sierd Okke Roosen was de hoofdmeester van de griffemiède skoele an de Heufdstroate in Deever. Wellicht heeft hij een bezoek gebracht aan zijn moeder Jacoba Tiemersma, de weduwe van Broer Roosjen. Zij woonde enige tijd an de Kloosterstroate. De hier afgebeelde foto zal omstreeks 1955 zijn gemaakt.
Sierd Okke Roosjen is geboren op 7 oktober 1908 in Deever. Hij is overleden op 5 februari 1973 in Amsterdam. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever  Hij was getrouwd met Grietje Fokkinga. Grietje Fokkinga is geboren op 22 september 1907. Zij is overleden op 19 augustus 1998 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Sierd Okke Roosjen was een zoon van Broer Roosjen en Jacoba Tiemersma.
Broer Roosjen is geboren op 20 januari 1884 in IJlst in Fryslân. Hij is overleden op 2 januari 1939 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Jacoba Tiemersma is geboren op 30 mei 1888 in Hennaarderadeel in Fryslân. Zij is overleden op 1 mei 1955 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.
De witte blokken straatstenen tussen de Brink/Brinkstraat en de Kloosterstraat wekken ten onrechte de indruk dat het verkeer komende vanuit de Brinkstraat voorrang had op het verkeer in de Kloosterstraat.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de brink van Deever gemaakt op woensdag 6 november 2018. Aan de rechterkant is nog net het begin van de Kloosterstraat te zien.

De heer Hendrik (Henk) Nijboer reageerde op 13 juli 2022 als volgt: 
Even over die foto. Je denkt dat de man op de fiets misschien meester Roosjen is. Mijn eerste ingeving is dat dit Anne Mulder (Anne Bas) is. Die woonde in de Kloosterstraat waar later Miesie Bel woonde. Maar misschien heb ik het wel helemaal mis.



Posted in Brink, Kloosterstroate | Leave a comment

Vaè en seune Rolden bee de vreewilluge braandwièr

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens selectief in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een document waarvan de redactie het de moeite waard vindt dit te tonen in ut Deevers Archief.
Zo vond de redactie in de ordners met paperassen, die hij voortdurend verzamelde voor het samenstellen het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Voormalige Gemeente Diever (40 nummer in de jaren 1999-2007), een door wijlen Lambert Brugging op basis van gegevens van wijlen Hendrik Jan (Henneman) Rolden opgesteld stukje tekst over de vrijwillige brandweer in de gemiente Deever. De redactie geeft dat stukje tekst weer in de volgende nogal door hem bewerkte versie, met postume excuses aan Lambert Brugging.

Lambert en Hendrik Jan Rolden waren bij de vrijwillige brandweer
Vader Lambert Rolden en zoon Hendrik Jan (Henneman) Rolden zijn beiden lid geweest van de vrijwillige brandweer in de gemiente Deever. Lambert Rolden is een aantal jaren en Hendrik Jan Rolden is ruim twintig jaren lid geweest. Vanaf 1940, het jaar waarin de eerste motorbrandspuit is aangeschaft, waren ze bee de braandwièr. De werkzaamheden bee de braandwièr hielden een beetje verband met hun technische beroep. Ze voldeden aan de basiseisen om brandweerman te worden. Ze waren in het dorp woonachtig en veelal ook in het dorp werkzaam. Ze waren technisch onderlegd en ze waren bekend met auto’s. Daarom werden beiden chauffeur-monteur.
In die jaren (oorlogsjaren) bestond hun brandweerploeg uit onder meer Jan Driesen (opperbrandmeester en administrateur op de zuivelfabriek), Roelof Klasen (schoenmaker), Hendrik Nijzingh (aannemer), Albert Strik (vrachtwagenrijder), Harm Mos (wagenmaker), Jan Mulder (schoenmaker), Jan van de Berg (arbeider) en Hendrik Zoer (straatmaker). De gemeente-architect was de commandant.
Tegenwoordig krijgt een vrijwillige brandweerman eerst een uitgebreide opleiding, maar dat was in de tijd van Lambert en Hendrik Jan (Henneman) Rolden niet het geval. Een werknemer van de fabrikant van de brandweerauto kwam een keer langs om uitleg te geven over de werking van de pomp. De brandweerploeg oefende regelmatig. De eigenlijke werkzaamheden werden in de praktijk geleerd. De taken van de brandweer waren beperkt. Hij trad uitsluitend op bij brand en niet bij andere calamiteiten, zoals nu het geval is (hulpverlening, verkeersongelukken, enzovoort).
Het bluswater werd uit een braandkoele gepompt, omdat in de gemiente Deever aanvankelijk geen waterleidingnet aanwezig was. Deze waren op verschillende plaatsen in de gemiente Deever aanwezig. Het nadeel was, dat de kuilen praktisch niet werden onderhouden en bij een langere tijd van droogte en vooral bij grotere branden vaak spoedig leeg waren gepompt. Een belangrijke verbetering was het slaan van 4 nortonputten. Ze bevonden zich voor het gemeentehuis in Deever, nabij de boerderij van Albertus van Zomeren in Wapse, voor de onderwijzerswoning in Wittelte en tegenover Villa Nova op Zorgvlied. In Geeuwenbrug, Dieverbrug en Wittelterbrug waren geen nortonputten aanwezig. Dit werd niet nodig gevonden, omdat het bluswater uit de vaart kon worden gepompt. De nortonputten bestonden uit gegalvaniseerde ijzeren buizen met een vrije grote diameter. Het bluswater kon toto 40 meter diep worden gehaald. Het water werd eerst met een vacuümpomp opgepompt. Als voldoende water naar boven kwam, dan nam de brandweerauto het pompen over. De voorraad water in de put was vrijwel onuitputtelijk.
Om het water bij de brand te brengen moesten vaak over een lange afstand veel slangen worden uitgelegd. Dit vergde uiteraard nogal wat tijd. Soms was het beschikbare aantal slangen niet toereikend om bij het bluswater te komen, zoals bijvoorbeeld in Wateren, waar geen nortonput aanwezig was. In zodanig geval werd naar een oplossing gezocht, zoals het gebruiken van een nog aanwezige brandkuil, water uit een sloot of plas, enzovoort.
De meest spectaculaire brand, die Hendrik Jan (Henneman) Rolden heeft meegemaakt was een veenbrand in de Giethoornse polder. Het verraderlijke van deze branden is, dat het vuur zich ondergronds verspreidt en telkens weer de kop kan opsteken. Om de brand te blussen waren verschillende korpsen uit de omgeving, waaronder die uut Deever, opgetrommeld. De brandweerlieden zijn dagen met deze brand bezig geweest. Ze losten elkaar bij toerbeurt af.
Branden, die tegenwoordig niet meer, maar vroeger wel veel voorkwamen waren die, veroorzaakt door hooibroei. In het algemeen was het moeilijk bij de brandhaard te komen. Soms moest het gehele vak met hooi overhoop worden gehaald en verwijderd. Dit was op de eerste plaats het werk van de boeren zelf, met medewerking van omwonenden en anderen. De taak van de brandweer was het hooi goed nat te houden. Afhankelijk van de omstandigheden ging in de bestrijding van deze branden een hoop tijd zitten.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Hendrik Jan (Henneman) Rolden is geboren op 10 maart 1921 in Deever. De redactie is nog niet bekend met zijn datum van overlijden. Hij is een zoon van Lambert Rolden.
Hendrik Jan (Henneman) Rolden was getrouwd met Zijntje (Sina) Bel uut de Peperstroate in Deever. Zij is geboren op 14 september 1922 in Deever. Zij is overleden op 8 februari 2014 in Deever.
Lambert Rolden is geboren op 15 maart 1891 in Weerwille in de gemeente Ruinerwold. Hij is overleden op 2 februari 1958 op 66-jarige leeftijd in Deever. Hij was getrouwd met Elisabeth (Lize) Johanna Schoemaker. Zij is geboren op 14 oktober 1895 in Deever. Zij is overleden op 13 januari 1989 in Deever.
Hendrik Jan Rolden had een rijwiel-, garage- en installatiebedrijf an de Heufdstroate in Deever, op de plek waar nu de enige zelfbedieningswinkel van Deever is gevestigd.
In het Nieuwsblad van het Noorden verschenen op 12 maart 1940, kort voor het begin van de Tweede Wereldoorlog, twee foto’s (A en B) met onderschrift over de aanschaf van een nieuwe brandspuit voor de gemiente Deever. De redactie verwijst voor de volledigheid naar het bericht Old en nee bee de vreewilluge braandwièr in Deever.
De redactie toont in dit bericht van die twee foto’s (A en B) een uitvergroting van de onderste foto (foto B).
Op foto B is de nieuwe brandspuit op de brink van Deever te zien. De redactie van ut Deevers Archief herkent op foto B rechts voor de brandspuit Lambertus Rolden. Links naast de brandspuit staat zijn zoon Hendrik Jan (Henneman) Rolden. Aan de linkerkant is te zien Keimpe Roosjen. Rechts naast hem staat Geert Schute (was die ook lid van de vrijwillige brandweer ?). Vlak achter de brandspuit is meester Martinus Strating te zien. Het meisje aan de rechterkant is een dochter van Hessel Hessels te zien, zij is een zuster van Mans Hessels.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto van de brink van Deever gemaakt op woensdag 6 november 2019.
Bijgaande afbeelding is ook ten zeerste te bewonderen op bladzijde 1 van nummer 22/1 (maart 2022) van het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.

Posted in Braandwièr, Brink, Gemiente Deever, Olde auto | Leave a comment

Ut braandspuithusie was ok ut liek’nhusie

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 61 een afbeelding van en ansichtkaart uit 1930. In de begeleidende tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan het verschijnsel brink. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

61 – Diever – Brink met baorhuusie en braandkoele
In 1978 werd in een onderzoek naar de belevingswaarde van het dorp Diever aan 77 inwoners gevraagd wat onder een brink moest worden verstaan: een plein (5), een open plek midden in het dorp (45); rondom staat bebouwing (4); er staan huizen (17), boerderijen (3), oude gebouwen (1), belangrijke gebouwen (1), het gemeentehuis (15), de kerk (14), het schultehuis (3), een café (1) en winkels (2); er is een brandkuil (4); er groeit gras (3), er staan vooral bomen (17); een plaats voor festiviteiten (4); een ontmoetingsplaats (9); een marktplaats (4).
Brink is een oud woord en betekent onder meer rand van een akker en rand om een boerderij. Op de kadastrale minuutplans van 1 oktober 1832 is de toenmalige situatie om de brink af te leiden. De brink is ontstaan na de bouw van de kerk. De kerkbrink grensde met de zuidwestkant direct aan het bouwland de Iemenkaamp op de Westeresch. Op de plaats van het hier zichtbare café Brinkzicht stond de boerderij van Albert Kiers. Om de kerk stonden boerderijen. Op de plaats van het gedeeltelijk zichtbare gemeentehuis stond de boerderij van Albert Vos. Naast die boerderij stond de pastorij. Het schultehuis was het woonhuis bij de boerderij van Willem Mulder. Ten zuiden daarvan stonden de boerderij van Jan Wolters Hessels en die van de weduwe Jacob Booij.
Op de erfbrink bij de boerderijen stonden vaak bomen. Deze erfbrinken lagen om een gemeenschappelijke ruimte, die veelal ook beplant was met bomen. Deze centrale ruimte werd uiteindelijk ook brink genoemd.
Op deze foto is een kale verwaarloosde brink te zien. Wel zijn fraai de naar behoefte ontstane wegen en slijtpaden te zien, die worden geaccentueerd door het klinkerpad voor het hek van de pastorie. Rechts op de brink is een deel van de witte glinten om de helaas in de vijftiger jaren gedempte braandkoele te zien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De titel van het bericht behoeft enige toelichting. Het huisje op de brink was niet ut baorhuusie, maar het brandspuithuisje dat in dringende gevallen ook gebruikt werd als lijkenhuisje. Het baorhuusie is fout geschreven. Dit moet zijn boarhusie. In het Deevers wordt dit woord meer met een o-klank dan met een a-klank uitgesproken, vandaar boarhusie.

Het mag duidelijk zijn dat een brink die meer dan duizend jaar geleden is ontstaan bij de eerste houten rooms katholieke kerken in Deever geen origineel Saksische boerenbrink mag worden genoemd. Beter is te spreken van een soort van bij de rooms katholieke kerkbrink.
De hier afgebeelde sepiakleurige ansichtkaart uit rond 1930 was verkrijgbaar bij Jacoba (Coba) Hessels, de weduwe van Johannes Vos, in haar manufacturenwinkeltje (dat later is voortgezet door haar dochter Geertje Vos) an de Heufdstroate in Deever.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor de volledigheid en voor de goede orde ook graag naar het bericht Ut liek is hen ut braandspuithusie ebraagt

Posted in Ansichtkoate, Brink, Café Balsma, Café Brinkzicht | Leave a comment

Ut liek is hen ut braandspuithusie ebraagt

In de krant Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 13 augustus 1935 het navolgende bericht over een verkeersongeval met dodelijke afloop bij het huis met de naam De Wildschut aan de Drentse Hoofdvaart.

Verkeersongeval met doodelijken afloop
Vrachtauto rijdt te op stilstaande onverlichte vrachtauto

Hedenmorgen plusminus half vijf is te Diever nabij den Groninger weg op den Rijksweg Assen-Meppel een vrachtauto van Gebroeders Rus-Hartland uit Rotterdam op een stilstaande vrachtauto uit Meppel gereden.
De botsing was hevig en beiden auto werden zwaar beschadigd.
Van de drie inzittenden van de Rotterdamsche auto, een vader en twee zoons, werd een der zoons, M. Rus-Hartland, oud 28 jaar, die in een hoek zat te slapen, op slag gedood.
De stilstaande vrachtauto van de Gebroeders Van Dorssen uit Meppel had geen licht aan en heeft den geheelen nacht onverlicht op den weg gestaan.
Het Parket uit Assen was spoedig ter plaatse aanwezig evenals de marechaussee te Dwingelo en de burgemeester van Diever.
Een tragische bijzonderheid is, dat het slachtoffer eerstdaags in het huwelijk zou treden.
Het stoffelijk overschot is naar het lijkenhuisje te Diever vervoerd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In Deever staat nog steeds een liekwaeg’nskuurtie op ut maarkturrein an de Bosweg.
In Deever staat nog steeds een boarhusie op de kaarkhof an de Grönnegerweg. In ut boarhusie stond de baar voor het vervoeren van lijkkisten over ut kaarkhof.
In Deever stond geen echt lijkenhuisje. In veel gemeenten in Drenthe stond het lijkenhuisje op de kaarkhof, maar in Deever heeft het lijkenhuisje blijkbaar veur ut gemientehuus op de brink gestaan. In dit gebouwtje heeft ook de handbrandspuit gestaan. In uitzonderlijke gevallen werd daar een lijk opgebaard ? Zoals het lijk van het in het krantenbericht vermelde verkeersslachtoffer. Dit gebouwtje is te zien tussen de bomen op bijgaande ansichtkaart, die rond  1930 verkrijgbaar was bij Jacoba (Coba) Hessels, de weduwe van Johannes Vos, in haar manufacturenwinkeltje (dat later is voortgezet door haar dochter Geertje Vos).
Let vooral ook op de slijtpaden, die over de brink lopen..
Naast café Brinkzicht stond toen nog de schure van Balsmoa. De latere N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma was in 1930 de uitbater van café Brinkzicht.
Aan de rechterkant van de ansichtkaart is nog net een stukje van de witte glint’n um de braandkoele op de brink te zien.
Aan de linkerkant van de ansichtkaart is de voorgevel van ut gemientehuus te zien (in Deever heut un gemientehuus an de brink te stoan).
Aan de linkerkant van de ansichtkaart is ook ut ieser’n hekke veur de pasterie te zien (in Deever heut un pasterie an de brink te stoan).

Posted in Ansichtkoate, Brink, Café Balsma, Café Brinkzicht, Topstuk | Leave a comment

Onderhandelen over krijgsgevangenen in Deever

In Tresoar (Frysk Historisysk en Letterkundich Sintrum) in Leeuwarden bevinden zich in de inventaris (stukken betreffende het openbaar leven, militaire aangelegenheden, verdediging en oorlogshandelingen en algemene stukken) van het Stadhouderlijk archief: De archieven in het Koninklijk Huisarchief: Hendrik Casimir II stukken betreffende een overeenkomst, in 1672 gesloten te Diever, tussen gemachtigden van Hendrik Casimir II, de bisschop van Munster en de bisschop van Keulen betreffende de behandeling van wederzijdse krijgsgevangenen.

In het rampjaar 1672 (het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos) werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen van Münster en Keulen. Het bisdom van Münster stond onder gezag van Bernard van Galen, het bisdom van Keulen stond onder gezag van prins Maximiliaan Hendrik van Beieren.
De troepen van de twee bisdommen vielen Noord-Nederland aan. De Keulse en Munsterse bisschoppen zetten daarbij 30.000 man soldaten. Het lukte Bernard von Galen (Bommen Berend) tot vlak voor de stelling Heerenveen te komen, maar die was versterkt met een aarden wal en dubbele grachten. De bezetting bestond uit burgercompagnieën: schutters uit Leeuwarden en Franeker, en geregelde troepen, allen onder het bevel van graaf Johan Maurits van Nassau-Dietz, stadhouder Hendrik Casimir II, generaal Carl von Rabenhaupt en luitenant-admiraal baron Hans Willem van Ayala. De troepen van het bisdom Münster vielen in de nacht van 18 op 19 augustus 1672 tot driemaal toe aan, maar ze werden steeds tegengehouden. Daardoor konden ze Friesland niet verder binnendringen. Op 28 augustus, en na een beleg van amper een maand gaf de bisschop zijn troepen opdracht de belegering van Groningen op te heffen. Op 2 september 1672 werd Blokzijl bijgestaan door Friese troepen en een Hollandse vloot; de bisschop trok zich terug.
Winschoten werd op 7 september 1672 prijsgegeven; Oudeschans capituleerde op 27 oktober 1672 voor Von Galen. Coevorden werd na een verrassingsaanval eind december 1672 opgegeven. Bij dichte mist werden 600 Münsterse soldaten gevangen genomen en vielen 85 kanonnen in handen van generaal Carl von Rabenhaupt.
De troepen van de bisschop van Münster verbleven geruime tijd in Staphorst en omstreken, zodat zelfs de kerk van dat dorp bijna een jaar voor de beoefening van de roomse eredienst werd gebruikt. Vanuit Staphorst werden strooptochten in Drenthe en Friesland ondernomen.
In de strijd werden -blijkens de bewaard gebleven stukken- zowel aan de zijde van de troepen van Hendrik Casimir II als aan de zijde van de troepen van de bisschoppen van Münster en Keulen soldaten krijgsgevangen gemaakt, waarover tussen gemachtigden in Diever, wellicht in het huis van de schulte aan de Brink, werd onderhandeld over de manier van behandeling van wederzijdse krijgsgevangenen.

Posted in Brink, Deever | Leave a comment

Deever hef ur un paèr stroatnaè’m bee

In de krant Nieuwsblad van Friesland van 6 mei 1938 verscheen het verslag van de vergadering van de raad van de gemeente Diever gehouden op 4 mei 1938. In deze vergadering werd formeel de reeds lang in gebruik zijnde naam van een aantal straten vastgesteld.

De tekst in het rood omkaderde deel van het bericht ‘Raad Diever – 4 mei’ luidt als volgt:
Op voorstel van Burgemeester en Wethouders werden de volgende vaak al lang in gebruik zijnde straatnamen officieel vastgesteld:
Hoofdstraat van de Openbare Lagere School tot Kalteren;
Kruisstraat van Jacob Hessels tot Pieter Seinen;
Achterstraat van Hendrik Wesseling Gzn. tot Pieter Seinen;
Peperstraat van Roelof Hunneman tot Albert Fledderus;
Kerkstraat van Weduwe Albert Krol tot Hendrik Gruppen;
Brinkstraat van Brink tot Weduwe Hendrikus Albertus Jansen;
Moleneinde van Openbare Lagere School tot Jan Andree;
Brink: het plein voor gemeentehuis en pastorie.
Op voorstel van de heer Hendrik Nijzingh werd de weg over Kasteel en Dwarsdrift genaamd Burgemeester van Oslaan en op voorstel van den heer Roelof van Wester de straat van de zuivelfabriek tot Jans Bult, Kastanjelaan.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Nieuwe straatnamen waren wel de Burgemeester van Oslaan en de Kastanjelaan.
De oude namen ’t Kasteel en Dwarsdrift moesten helaas wijken voor een straatnaam ter meerdere eer en glorie van de scheidende burgemeester van Os.
Gelukkig zijn de oude namen ’t Kasteel en Dwarsdrift later weer in ere hersteld en heeft een daar in de buurt liggende cultuurhistorisch onbelangrijke straat de naam Van Osstraat gekregen.

Abracadabra-1411 

Posted in Aagterstroate, Brink, Brinkstroate, Heufdstroate, Kastanjelaène, Kerkstraat, Kruusstroate, Meul’nende, Peperstroate, ut Kastiel | Leave a comment

Esloopte paan’n an de brink van Deever

Op deze afbeelding van een vooroorlogse zwart-wit foto van vóór 1928 laat een fraai winters beeld van de brink van Deever zien. Links is de oude pastorie van de Nederlands Hervormde Kerk (een pastorie hoort aan de brink te staan) te zien met daarnaast het oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort aan de brink te staan), dat eerder de lagere school en nog eerder een boerderij was. Rechts is het oude boerencafé Brinkzicht van Jan Barelds te zien.
Wolter Smit, de bepaald niet onbemiddeld geworden boschbaas van Berkenheuvel, in dienst van mr. Albertus Christiaan van Daalen, kocht in 1928 het oude boerencafé Brinkzicht an de brink van Deever, liet het afbreken en liet ter plekke het nieuwe café Brinkzicht bouwen voor zijn dochter Gezina (Siene) Catharina, die getrouwd was met de in de Tweede Wereldoorlog in Deever en omstreken zo berucht geworden N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma.
De pastorie en het oude gemeentehuis moesten in 1956 helaas het veld ruimen voor de bouw van een nieuw gemeentehuis van de gemiente Deever.
Dit gemeentehuis en café Brinkzicht zijn te zien op de afgebeelde kleurenfoto.
De afgebeelde zwart-wit foto is aanwezig in het archief van de gemiente Deever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 4 november 2017.

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Deever, Gemientehuus, Pastorie aan de Brink, Verdwenen object | Leave a comment

Veer melkbuss’n op ut rikke van Knelus Seinen

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever woonde, daarna in Gasselte woonde, na zijn pensionering in Assen woonde, en is overleden bij zijn dochter in Voorburg – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels, documenten en foto’s over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem te publiceren. Het is de redactie helaas niet gelukt bij het leven van Anne Mulder al diens Deeverse documenten in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever te publiceren, dan maar postuum – en met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief. Anne Mulder heeft bijgaande foto gemaakt in 1956.

Deze foto is in 1956 gemaakt direct na van de afbraak van ut oldste gemientehuus an de brink van Deever. Dat moet in het voorjaar of in het najaar zijn geweest, want de bomen zijn kaal.
De grote vraag is natuurlijk wel wat de bestemming van al dat vrijgekomen bouw- en sloopmateriaal was. Recyclingbedrijven en puinbrekers bestonden in 1956 nog niet en zeker niet in de wijde omgeving van Deever. Heeft de gemiente Deever ergens een groot diep gat gegraven en daar al het materiaal in gedumpt ? Of heeft de gemiente Deever al het materiaal op de belt an de Grönnegerweg bee Deever gedumpt ? Of heeft de gemiente Deever een erfgoedzandweg verhard met het vrijgekomen steenachtige materiaal ? Of hebben boeren de vrijgekomen bakstenen gebruikt bij het bouwen van stallen ?
Na de afbraak van ut oldste gemientehuus an de brink van Deever kwam de gehele zijgevel van de aangrenzende boerderij en ut pothokke fraai in het zicht. Bij de zijdeur van de boerderij zijn vier omgekeerde melkbussen op ut rikke te zien.
De boerderij werd toen bewoond door boer Cornelis (Knelus) Seinen en Hendrikje Schiphorst en hun dochter Marie Seinen. Cornelis Seinen is geboren op 8 september 1912 in deze boerderij. Hij is overleden op 6 november 1989. Hendrikje Schiphorst is geboren op 5 oktober 1912. Zij is overleden op 14 oktober 1989. Zij zijn beiden begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Brink, Gemientehuus | Leave a comment

Rond ut olde bidhuus an de brink in Deever

Bijgaand afgebeelde pentekening is aanwezig in de beeldbank van het Drents Archief in Assen. Deze afbeelding mag vrij worden gebruikt en mag ook vrij van de webstee van het Drents Archief worden geplukt. De afbeelding is niet auteursrechtelijk beschermd.
De autodidactische tekenaar en illustrator Jan Otter is de maker van de hier afgebeelde pentekening met de titel ‘Rond het oude bedehuis (Diever)’. Hij zal deze vóór de grote restauratie van de gemeentelijk toren en het kerkgebouw in de kaarkhof an de brink van Deever hebben gemaakt, immers de klok in de zuidzijde van de gemeentelijke toren is boven het galmgat getekend.
De redactie heeft het vermoeden dat de originele pentekening een zwart-wit tekening is en dat de afbeelding in een geïllustreerde weekblad heeft gestaan en dat een lezer (een kind ?) van dit blad een poging heeft gedaan de zwart-wit afbeelding in zijn exemplaar van dit blad in te kleuren, als ware het een kleurplaat en dat de ingekleurde afbeelding op de een of andere manier in de beeldbank van het Drents Archief is beland.
Op de tekening is de omheinde braandkoele in de brink te zien. Op de brink loopt een boer naast zijn door een paard getrokken wagen. Achter de braandkoele is aan de linkerkant het door molenaar Hendrik Figeland gepachte café Brinkzicht te zien.
Het is de redactie van ut Deevers Archief niet duidelijk waarom onder de tekening de volgende spreuk van de schrijver Jan Fabricius is vermeld: “Er is niets beroerders dan een gemakkelijk leven. Werken, vechten tot je er bij neervalt, maar … weer opspringen – dat is leven; dat heeft een mensch nodig als zuurstof.”
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaande afbeelding in bijgesneden vorm en met bronvermelding opgenomen op bladzijde 54.

Posted in Braandkoele, Brink, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

Ut skulteveurhuus en de skulteboerdereeje

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van dinsdag 30 december 1930 stond de volgende bijzonder fraaie foto van het niet goed zichtbare schultevoorhuis an de brink van Deever en de gelukkig toen nog aan het schultevoorhuis vastgebouwde schulteboerderij. Wellicht en hopelijk is in het fotoarchief van deze krant het negatief van de hier afgebeelde foto bewaard gebleven.
Gelet op de oriëntatie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in de kaarkhof an de brink van Deever ten opzichte van de zichtbare gebouwen, kan het niet anders zo zijn dan dat de skulteboerdereeje het grote gebouw is dat is te zien onder de gemeentelijke toren en het kerkgebouw.
In de tijd woonde Koendert Krol, zoon van Jan Krol en Romkje van der Burg, al in het skulteveurhuus en boerkte hij in de skulteboerdereeje. De redactie moet in de openbare bronnen nog uitzoeken met wie Koendert Krol getrouwd was en wie zijn kinderen waren.
In de periode na 1935 sloeg het noodlot toe, toen werd het skulteveurhuus als gevolg van een zo nodig zo genoemde ‘grondige restauratie’ voorgoed vernield en werd het skulteveurhuus ‘losgerestaureerd’ van de skulteboerdereeje. What the hell was going on ?
Het kan niet anders zo zijn geweest dan dat in de boerengemeensschap van Deever na 1600 de vroegere schultes ook gewoon boer waren en dus een boerderij hadden. En de ene boer woonde in een mooier veurhuus dan de andere boer.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is afbeelding 1 in bijgesneden vorm en zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 54.

Afbeelding 1
Het onzinnige onderschrift bij de foto luidt als volgt:
De kortste dag ligt al weer eenigen tijd achter ons. En met het lengen der dagen komen we steeds meer den tijd naderbij, waarin weliswaar de takken der boomen nog kaal, maar niet meer zo somber dor zijn, als midden in den winter; de tijd, waarin de schaapjes weer in de wei gelaten, die weiden zelve weer frisch groen worden en alles zich op de komende lente voorbereidt. Van dien tijd geeft bovenstaande fraaie foto uit Diever een beeld.

Posted in Brink, Skultehuus | Leave a comment

De legere skoele wödde vurbaut tot gemientehuus

In het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is de navolgende tekst over het verleden van de eerste lagere scholen an de brink van Deever en het eerste oude gemeentehuis aan de brink van Deever met bijbehorende afbeelding 24 van een ansichtkaart uit 1913 en afbeelding 25 van een ansichtkaart uit 1913 gepubliceerd.

24 – Diever – Gemeentehuis – 1913
25 – Diever – Gemeentehuis en Pastorie – 1913
Omstreeks 1837 gingen in de zomer ongeveer 160 kinderen naar school in Diever. In de winter ging een deel van deze kinderen naar een bijschool in Wittelte en in Wapse. In Diever werd toen school gehouden in een veel te kleine, vochtige en bedompte ruimte in de kerk; eerst in de noordbeuk, later in de zuidbeuk.
Gedeputeerde Staten keurden op 4 oktober 1837 de aankoop van eene behuizinge met eene gedeelte van eenen daarbij behoorenden tuin goed. Die behuizing was een boerderij aan de Brink, op de plaats waar hier het gemeentehuis is te zien.
In maart 1839 gaf het Rijk een subsidie van 1000 gulden voor de aankoop van het perceel en de verbouwing van de boerderij tot klaslokaal en woning voor de schoolmeester. De gemeente sloot voor de rest van de kosten een lening van 1650 gulden af.
Het betreffende perceel werd voor 1150 gulden gekocht van landbouwer Hendrik van Zomeren. Dit perceel, kadastraal bekend in sectie C onder nummer 147, was volgens het kadastrale register van Diever op 1 oktober 1832 nog in het bezit van de eigenerfde boer Albert Vos.
De verbouwing werd op 15 januari 1840 voor 1450 gulden gegund aan Hendrik Warries, koopman te Dieverbrug. In het najaar van dat jaar was de verbouwing gereed. Schoolopziener Dorenbos was tevreden met de nieuwe school, maar de toenmalige schoolmeester Arend Jans van Dam moest wel les geven aan meer dan 100 kinderen in één klaslokaal van iets meer dan 100 m².
In 1875 werd een nieuwe school aan de Hoofdstraat in gebruik genomen, omdat de school aan de Brink te klein was geworden!
De school werd daarna verbouwd tot gemeentehuis, dat op 2 mei 1876 in gebruik werd genomen.
Het gemeentehuis met hek is op beide foto’s te zien. Op de linker foto is rechts het boerencafé van Jan Barelds te zien. Op de rechter foto zijn te zien naast het gemeentehuis de pastorie van de Hervormde Kerk en op de achtergrond de boerderij van de familie Jan Mulder, waarin Roelf ten Buur zijn bedrijf uitoefende.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Arend Jans van Dam is geboren in 1783 in Dwingel. Hij trouwde op 28 mei 1814 in Dwingel met de boerendochter Albertien Pieters Mulder uut Leggel. Arend Jans van Dam was, zoals in Deever in die tijd gebruikelijk, naast schoolmeester ook koster en wellicht ook voorzanger in de hervormde kerk an de brink van Deever. En het was voor een slecht betaalde schoolmeester mooi meegenomen dat hij een dochter uit de bepaald niet onbemiddelde boerenfamilie Mulder uut Leggel trouwde.
Andere aantekeningen moeten nog worden toegevoegd.
De redactie zal te gelegener tijd enige kleurenfoto’s van de huidige situatie ter plekke van het eerste oude gemeentehuis en de pastorie van de hervormde kerkgemeente toevoegen aan dit bericht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is gemaakt door fotograaf S. v.d. Zijl en was te koop bij winkelier Harm Pook an de Kruusstroate in Deever.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaande afbeelding in bijgesneden vorm en zonder bronvermelding opgenomen op bladzijde 58.

Posted in Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Gemientehuus, Pastorie aan de Brink | Leave a comment

Ut olde gemientehuus en de olde pasterie an de brink

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’  is als afbeelding 13 een zwart-wit ansichtkaart van het oude gemeentehuis en de oude pastorie an de brink van Deever opgenomen. Deze zwart-wit ansichtkaart is in 1906 verstuurd. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht besteed aan de verhuizing van de gemeentekamer in het café-logement van Roelof Seinen naar de tot gemeentehuis verbouwde lagere school an de brink van Deever. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

13 – Diever – Gemeentehuis en Pastorie op de Brink – 1906
In de vergadering van 2 mei 1876 deelde burgemeester Leonardus Willem van Os namens het college van Burgemeester en Wethouders de raad mee dat het gebouw voor het gemeentehuis gereed was en in gebruik kon worden genomen.
Voordat de raad de kamer in het café van Roelof Seinen aan de Hoofdstraat (Diever 104) verliet, bracht de burgemeester hulde aan de familie Seinen voor de flinke wijze waarop het gemeentehuis in hun huis was gehouden. De raad besloot de familie daarvoor schriftelijk te bedanken. Vervolgens begaf de raad zich naar het nieuwe gemeentehuis aan de Brink. Daar aangekomen bedankte de voorzitter de raad voor het besluit dat de gemeente een eigen gemeentehuis en de burgemeester een betere woning had bezorgd. Op 3 mei 1876 schreven Burgemeester en Wethouders de volgende keurige bedankbrief aan de familie Roelof Seinen:
In de op gisteren gehouden vergadering van den raad dezer gemeente en bij gelegenheid van de verplaatsing van het gemeentehuis van uwe woning naar het nieuwe daarvoor bestemde locaal, heeft de voorzitter met een kort woord in herinnering gebragt op welke wijze uwe familie steeds aan het gemeentebestuur is verbonden geweest. De verstandhouding was steeds goed; de bediening en de zorg uitmuntend. Een en ander heeft dan ook aanleiding gegeven dat de raad met algemeene stemmen heeft aangenomen het voorstel om uwe familie dank te zeggen voor de billijke wijze waarop door haar het gemeentehuis steeds ten hare huize is gehouden. Door dit schrijven daaraan gevolg gevende, bevelen wij ons in uw vriendschap aan.
Op de bomenrijke brink is rechts het gemeentehuis te zien. Daarachter staat de pastorie van de Hervomde Kerk. Op de voorgrond is een deel van de glinten om de Hervormde Kerk te zien.

Aantekeningen van de redactie van Ut Deevers Archief
Deze ansichtkaart was te koop in het boerencafé van Harm Pieter Hummelen an de brink van Deever. Harm Pieter Hummelen werd in de Deeverse volksmond natuurlijk gewoon Haarm Hummel genoemd. De hier getoonde zwart-wit ansichtkaart is een topstuk, ondanks het feit dat de originele glasplaat onder- en overbelicht is.
Jij kunt als verwoede verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever een exemplaar van deze kaart maar beter wel in jouw verzameling hebben, want anders hoor jij niet bij de club.
De brink en de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) bij de brink van Deever was in 1906 volop en niet te weinig begroeid met bomen, zoals dat op een karakteristieke en karaktervolle Deeverse brink hoort te zijn. Daar moeten bomen staan, veel bomen, vooral veel eiken. En over de brink moeten geen nepslijtpaden lopen, maar echte in het zand gesleten paden. En de brink heeft een braandkoele. En de brink heeft geen diepe struikelkanalen voor de afvoer van hemelwater. En op de brink staan geen design-zitbankjes. En in een straat op de brink liggen geen nazi-klinkers. En de kaarkhof hoort niet bij de brink.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Gemientehuus, Topstuk | Leave a comment

Die nazi-klinkers ligt nog steeds veur ut skultehuus

De webstee www.dieveropdreef.nl is al een tijdje definitief van het internet gehaald. De Hoge Dametjes en Heertjes Van Het Brinkenplan Diever op Dreef noemen dit ogenschijnlijk volksverlakkerig en eufemistisch uitgedrukt ‘Deze website is voor onbepaalde tijd offline’. De redactie van ut Deevers Archief zag deze ambtelijke schijnbeweging al lang aankomen en heeft voor de zekerheid alle digitale nieuwsbrieven met de naam ‘Brinkenplan Diever op Dreef’ van de nu welhaast met 0,000001 procent onzekerheid opgeheven webstee geplukt. Want je weet het maar nooit. Want je weet maar nooit of deze digitale nieuwsbrieven wel of niet onder de Archiefwet vallen.
Zo heeft de redactie ook de digitale nieuwsbrief van juni 2020 gelukkig kunnen redden. Zie de twee bijgaande afbeeldingen. Daarbij gaat het de redactie met name om het bedenkelijke bericht Cultureel erfgoed in de brink van Diever op bladzijde 1 van deze nieuwsbrief. Zie afbeelding 1.
De redactie wist tot het lezen van het bericht ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’ absoluut totaal volstrekt niet dat in de bestrating vóór het skultehuus op de brink van Deever en in de Brinkstroate straatklinkers uit een nazi-Duitse-startbaan van vliegveld Steenwijk zijn gebruikt. Nota bene in de Tweede Wereldoorlog heeft de beruchte in dienst van nazi-Duitsland staande bloedgroep Norg het skultehuus als martelkamer gebruikt.
De redactie vraagt zich ten zeerste af wanneer de gemeente Westenveld deze paar duizend mentaal zwaar beladen geworden nazi-straatklinkers, figuurlijke straampelstien’n, definitief en voor altijd gaat wegslopen en wanneer de gemeente Westenveld ter hoogte van de winkel van de joodse familie Zaligman an de Heufdstroate in Deever voor elk in de concentratiekampen omgekomen lid van de familie Zaligman een straampelstien in het voetgangerspad gaat aanbrengen. Op 4 mei 2022 ?
Volgens de commercieel ingestelde erfgoedgoeroe van de gemeente Westenveld zijn de nazi-klinkers, in volslagen tegenstelling tot wat in het bericht ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’ in de nieuwsbrief van juni 2020 van het ‘Brinkenplan Diever op Dreef’ ten stelligste wordt beweerd, volstrekt en totaal geen cultureel erfgoed.
Dus daar hoeft de gemeente Westenveld in zijn geheel niet zuinig op te zijn. Dus waar wacht de gemeente Westenveld op ? Kan het vervangen van die verdammte nazi-straatklinkers in de straat voor het skultehuus en in de Brinkstroate nog alsnog als een klein stukje meerwerk van het toch al peperdure project ‘Diever op Dreef” worden uitgevoerd ? Zo mogelijk vóór 4 mei 2022 ?

Afbeelding 1 – Bladzijde 1 van de nieuwsbrief.

Afbeelding 2 – Bladzijde 2 van de nieuwsbrief.

Posted in Brink, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

De keun könn’n so moar deur de gliev’m hen binn’n

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie zwart-wit foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde foto waarop het Schultehuis van vóór de restauratie is te zien, ook ten zeerste bewonderen als afbeelding nummer 35 in het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In dit bericht is eveneens de tekst bij afbeelding nummer 35 opgenomen.

35 – Diever – Schultehuis – 1918
Het oude gebouw werd in 1918 in zijn geheel bewoond door het echtpaar Jan Krol en Romkje van der Burg en hun kinderen Saakje, Geesje, Koendert, Jan en Tjibbe. Voor het huis zitten de breiende Saakje en haar zuster Geesje. Achter hen is nog net naast het linker gordijn een glimp van hun moeder Romkje te zien.
Door verbouwingen in de achttiende eeuw kreeg de voorgevel het aanzien, zoals dat gedeeltelijk op deze foto is te zien.
In 1933 achtte het Rijksbureau voor de Monumentenzorg het gebouw absoluut onbewoonbaar, vanwege de gevaarlijke toestand van het dak en de zeer vervallen staat van een groot gedeelte van het metselwerk. Het achterhuis was zelfs zo zwaar vervallen dat Koendert Krol zich nog herinnerde dat de keun so maor deur de gliev’m hen binn’n könn’n.
De Stichting Oud Drenthe heeft de bouwval van de ondergang gered. In 1934 kocht zij het unieke gebouw voor 2000 gulden van Marria Hillagonda Mulder. Met een eerste rijkssubsidie en een bijdrage van de gemeente Diever werd op 12 juli 1935 onder leiding van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg begonnen aan de restauratie, die om diverse redenen tot in 1941 zou duren.
Het belendende huis aan de zuidzijde werd tegen het einde van 1935 afgebroken. Het Rijksbureau voor de Monumentenzorg meende toen uit een dichtgemetseld kruiskozijn in de vrijgekomen gevel van het  de oorspronkelijke grootte en vorm van de kozijnen in de voorgevel af te kunnen leiden.
In het najaar van 1936 werd met de restauratie van de voorgevel begonnen. Daarbij werden de ramen, waarvan er drie op de foto zijn te zien, en de ingang vervangen, bleef de wapensteen boven de ingang behouden, maar moest het fraaie bovenlicht met de Davidster om onduidelijke redenen verdwijnen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hier afgebeelde zwart-wit foto is gemaakt door fotograaf C. Steenbergh voor de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.
Vergelijking van de zwart-wit foto met de kleurenfoto leert dat de op de kleurenfoto zichtbare muurankers met de cijfers 1, 6, 0 en 4 boven de ramen niet op de in 1935 gemaakt zwart-wit foto staan. Die muurankers op de kleurenfoto zijn neppers. Die zijn daar tijdens de restauratie ter opleuking van het gefröbel met dit gebouw geplaatst. Alsof het jaartal 1604 boven de deur al niet voldoende aanwijzing was voor een mogelijke eventuele wellichtelijke ouderdom van de allereerste versie van het gebouwtje. De
 redactie is wel benieuwd of één van die echte boerensmeden in de gemiente Deever die vier nieuwe muurankers mocht maken.
De redactie is ook wel benieuwd of de allereerste versie van het gebouwtje was gemaakt van hout of van regionale baksteen, bijvoorbeeld uit een veldoven op Groot Woater’n of uit een veldoven an de Stroom.
De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel van dit bericht ‘de keun könn’n so maor deur de gliev’m hen binn’n’ is als volgt: ‘de biggen konden zo maar door de scheuren naar binnen.’ Daarmee gaf Koendert Krol op rake wijze de staat van verval van het Schultehuis weer.  Let wel, mind you, nota bene, het bankje op de kleurenfoto is helaas niet het bankje dat net niet op de zwart-wit foto is te zien.

Posted in Brink, Diever, ie bint 't wel ..., Rieksmonement, Skultehuus, Topstuk | Leave a comment

Cent’n griep’m veur ut olde gemientehuus van Deever

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde – steeds van hem verhalen, schrijfsels, artikelen, krantenknipsels, documenten en foto’s over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm te publiceren. Het is de redactie bij het leven van Anne Mulder helaas niet gelukt al zijn Deeverse documenten en foto’s in het papieren blad Opraekelen van de heemkunduge vurening uut Deever te publiceren, dan maar postuum – en uiteraard met alle respect – en beetje bij beetje opnemen in ut Deevers Archief.

Ook bijgaand zeldzaam mooie foto is afkomstig uit de verzameling van Anne Mulder. Anne Mulder was in zijn tijd in Deever werkzaam op de secretarie van de gemiente Deever. Hij was ook ambtenaar van de burgerlijke stand, hij voltrok huwelijken.
In de jaren vóór de restauratie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw bij de brink, dus vóór 1956 bestond in Deever nog de oude traditie van het cent’n griep’m bij trouwerijen. De verzamelde jeugd riep dan ‘gooi wat, gooi wat’.
De bruidegom gooide bij het binnengaan van het gemeentehuis of de kerk en na de voltrekking van het huwelijk bij het verlaten van het gemeentehuis of de kerk muntstukken van een cent naar de verzamelde jongere jeugd.
Maar het kon ook zijn dat onderweg, lopend van huis naar het gemeentehuis of kerk, of van het gemeentehuis of kerk naar huis, de bruidsstoet langs het huis van iemand kwam, die de bruidegom niet mocht lijden, dat hij dan flink wat centen in de voortuin van die persoon gooide in de hoop dat de verzamelde jeugd die voortuin op de kop zette.

De foto is vóór 1956 gemaakt bij het oude gemeentehuis aan de brink van Deever. De foto moet zijn gemaakt vroeg in het voorjaar of laat in het najaar, gelet op de kale bomen op de omheinde hof van de kaarke en gelet op de vele kinderen met muts en winterkleding. Anne Mulder heeft de redactie van ut Deevers Archief niet verteld of hij de maker van deze foto is of iemand anders.
Op deze foto, die is gemaakt vóór de grote restauratie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, is het toen nog aanwezige hek om de hof van de kaarke goed te zien.
Het brinkje van Deever is ontstaan, nadat ter plekke een kerk was gebouwd en dikke boeren en de schulte en de pastoor in de buurt van het kerkgebouw gingen wonen. Daarom kan de brink van Deever niet het waardevolle keurmerk ‘Origineel Saksische brink’ krijgen. Ech neet.
De grote vraag is natuurlijk: wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent zichzelf of herkent andere cent’n griep’mde kiender op dit topstuk. De redactie zou het heel graag willen weten.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die tevens nog een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, die kan de hier afgebeelde foto van ut cent’n griep’m bee ut olde gemientehuus ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 63 van het in 2008 uitgegeven papieren boekwerkje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Alle Deeversen, Brink, Kaarke an de brink, Kaarkhof Grönnegerweg, Topstuk, Traditie | Leave a comment

Wièr un aarfgoodpaand esloopt an de Peperstroate

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog heeft burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) cum suis (met de zijnen) nogal bewust wat fraaie erfgoedpanden in Deever laten slopen. Zijn sloophamer was het rücksichtlos en doelbewust onbewoonbaar verklaren van deze erfgoedpanden. Dit erfgoed is voor altijd verdwenen.
Een van de fraaie panden die nooit gesloopt had mogen worden, maar op de lijst van rijksmonumenten had moeten staan, is de keuterboerderij an de Peperstroate, op de plek waar zogenaamd nodig het bankgebouw van de Boerenleenbank moest komen te staan (wie een hond wil slaan, die kan altijd wel een stok vinden).
Wie kan de redactie van ut Deevers Archief gegevens verschaffen over de bewoners van dit pand ?
U.L.O.-schoolmeester Henk van den Bos is de maker van de hier afgebeelde fraaie kleurendia.
Henk van de Bos moet de foto in de zestiger jaren van de vorige eeuw hebben gemaakt.

Posted in Aarfgood, Brink, Keutereegie, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Ut kuunstwaark ‘Grauw is goud en goud is grauw’

.De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (papier scannen en vervolgens in de papier-container gooien) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand geschiedkundig niet onbelangrijke berichtje uit het juni-juli nummer van het jaar 1996 van het tijdschrift Metaal en Techniek van de Metaalunie, over een smeedmanifestatie op de brink in Deever.

Kunstwerk gemaakt ter ere van Shakespeare
Smeedmanifestatie trok duizenden bezoekers
‘Fair is foul and foul is fair’. Deze veelbetekenende tekst uit MacBeth van William Shakespeare is verwerkt in het kunstwerk dat gemaakt is tijdens de Smeedmanifestatie op 24 en 25 mei in het Drentse Diever. Zo’n veertig smeden van het Nederlandse Gilde van Kunstsmeden (NGK) hebben samen met een aantal buitenlandse gasten uit België, Luxemburg en Duitsland daarvoor samengewerkt. Het unieke resultaat daarvan werd aan het eind van de tweedaagse manifestatie aangeboden aan burgemeester Cox van Diever.
Aanleiding voor het houden van de manifestatie was het 50-jarig jubileum van de Shakespeare-vereniging en de uitvoering van één van Shakespeare’s toneelstukken in het plaatselijke openluchttheater.
Naar een idee van Klaas Kleine, NGK-bestuurslid en smid in Diever, is een boog met gesmede ornamenteningevuld, waaraan een rijk versierde kroon hangt (omgekeerd opgehangen). De boog symboliseert de vergankelijkheid van roem, een element dat zo typerend is voor de toneelstukken van Shakespeare.
Aan de manifestatie is door de regionale media veel aandacht besteed. Meer dan tweeduizend bezoekers hebben gedurende de twee dagen de verrichtingen van de deelnemers gadegeslagen. Ook de goede onderlinge sfeer in de gemoedelijke omgeving heeft er toe bijgedragen dat de deelnemers met veel genoegen op deze manifestatie terugkijken.
Op 7 augustus aanstaande zal de burgemeester van Stratford upon Avon, de geboorte- en woonplaats van Shakespeare, naar Diever komen om de première van het jubileumtoneelstuk ‘A winters tale’, bij te wonen en om tevens het NGK-kunstwerk te onthullen, dat een permanente plaats krijgt bij het openluchttheater van Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 2 november 2017 gemaakt; let op de nog steeds bloeiende planten.
Het kunstig gemaakte object met de naam ‘Grauw is goud en goud is grauw’ staat net buiten de steeds meer verpretparkiseerde ondeeverse toneelspeelplaatsen an de Heezeresch bee Deever.
Op het groene bordje bij het kunstig gemaakte object staat: ‘Fair is foul and foul is fair’ (MacBeth). Aangeboden door het Nederlands Gilde van Kunstsmeden op 7 augustus 1996 in verband met 50 jaar Shakespaere in Deever.
Aan de lange lijst van kundes en beroepen van alleskunner Klaas Kleine kan een kunde worden toegevoegd, namelijk bestuurder van het Nederlands Gilde van Kunstsmeden.
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was dus onder meer hoefsmid, siersmid, kunstsmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent Dreins, bestuurder, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde of een beroep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde of dat beroep aan de redactie door te geven).

Posted in Brink, Deever, Eup’mlogtspel, Heezeresch, Klaas Kleine, Kuunst in de gemiente Deever | Leave a comment

De toor’n en de kaarke in de kaarkhof an de brink

De redactie van ut Deevers Archief laat graag zijn bezoekers meegenieten van mooie afbeeldingen uut de gemiente Deever.
In het archief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in Den Haag bevindt zich een prachtige zwart-wit foto van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren in de schitterende kaarhof an de brink van Deever. Deze hier afgebeelde foto is gemaakt in 1938. De naam van de fotograaf is niet bekend. Deze foto is een topstuk en is fotografisch aarfgood van de gemiente Deever.
Het uurwerk in de gemeentelijke toren in de schitterende kaarkhof an de brink van Deever zat voor de grote restauratie in 1956-1957 boven de galmgaten. Aan de stand van de zon te zien moet de foto om zesentwintig minuten over tien uur in de ochtend zijn gemaakt. Dit is af te leiden uit de schaduw in de linker benedenhoek van de foto.
Was de fotograaf speciaal naar Deever gekomen voor deze foto en heeft hij naast deze foto nog een hele serie foto’s gemaakt ? Dat is wel te hopen. Wellicht was hij al daags tevoren aangekomen en had hij overnacht in hotel Brinkzicht an de brink van Deever.
In die tijd was de hof van de kerk voorzien van een afrastering van betonnen palen en gaas. Om te voorkomen dat de vertrekkende of terugkerende schaapskudde op de hof zou gaan grazen ? Of om te voorkomen dat het mit de Deevermaarkt een rotzooitje zou worden op de hof ? De grafstenen op de kerkhof zijn misschien al lang vóór 1938 verdwenen. De graven zijn pas bij de grote restauratie van de kerk in 1956-1957 geruimd. Wie in die jaren in Deever woonde, zal zich wellicht de berg botten bij het graafwerk rond de kerk nog herinneren. Zijn de nieuwe boompjes met de juiste kennis van de ligging van de graven geplant of kan het zijn dat onder de stammen van de thans aanwezige bomen nog resten van menselijke botten zijn te vinden ?
Aan de rechterkant is wit wasgoed in de hof van de kerk te zien. De met gras begroeide hof kon immers mooi worden gebruikt als bleek (de was lag op de blieke). Wie bleekte daar de was ? Was het de vrouw die in de boerderij op de hoek van de Peperstroate en de Kaarkstroate woonde of was het de vrouw van Hendrik Gruppen (geboren op 10-07-1868, overleden op 15-8-1955), die in de boerderij op de hoek van de Heufdstroate en de Kaarkstroate woonde ?
Heette de verbindingsweg tussen de Heufdstroatre en de Peperpstroate toen ook al Kaarkstroate of is die saaie naam later bedacht ? De naam van deze straat zou met enige goede wil nog steeds kunnen worden veranderd in Aquamanileweg of Orgelpomperstraat of Jans Tabaklaan. Deze straat bestond in 1938 uit een klinkerverharding met aan weerskanten zo’n mooie echte strook van veldkeien en veldkeitjes. Is de verharding van deze straat ten prooi gevallen aan de naoorlogse slooplust van De Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemiente Deever, dat Deever in de naoorlogse vaart der volkeren wilde opstoten ?
Aan de rechterkant van de foto is een pand te zien. Of zijn het twee panden ? Bij vergroting van de foto is boven het rechter zonnescherm een niet te ontletteren naam te zien. Was in het pand een winkel gevestigd ? Van wie was het pand of de pandenl ? Van bakker Albert Kuiper (Aubut Kuper) ? Wat is na 1938 met dit pand of met deze panden gebeurd ?
Aan de rechterkant is een houten paal van het bovengrondse elektriciteitsnet te zien. Bij vergroting van de foto zijn aan de paal de porceleinen isolatiepotjes te zien en ook de stroomdraden. Was de spanning op de draden toen al 220 Volt ?
Aan de linker kant van de foto is te zien dat een hoekje van de hof in gebruik was als een soort plantentuintje. Was dit het tuintje van dorpsfiguur Geert Dekker, koster en orgelpomper van de kerk en menner van de lijkwagen ? Geert Dekker woonde immers an de Heufdstroate tegenover de Kaarkstroate ? Het zou best kunnen, want Geert Dekker had zijn moestuin op ut Bultie. 
Aan de linkerkant van de foto is op de achtergrond de boerderij van Jan Seinen te zien. Deze boerderij bestaat nog steeds, zij het dat aan één kant de muren beetje bij beetje steeds schever zakken.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op 22 april 2021.

Posted in Aarfgood, Brink, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink, Topstuk | Leave a comment

Dreeloek in de roadsaèl van de gemiente Deever

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 24 april 1992 is een kort artikeltje gepubliceerd over de onthulling van een verzameling van drie abstracte kunstwerken met de naam ‘Three phases of the thought’ (‘Drie fasen van de gedachte’) in de gerenoveerde raadzaal van de gemiente Deever.

Drieluik in raadzaal Diever gepresenteerd
Met de onthulling van het drieluik van mevrouw Van Spronsen is er een definitieve punt gezet achter de renovatie van de raadzaal van de gemeente Diever. De onthulling van het drieluik werd verricht door de drie kinderen van de familie Van Spronsen Elisa, Myrthe en Florantijn.
Nadat in 1989 de raadzaal van Diever was gerenoveerd heeft de gemeenteraad besloten om in verband met de verdere aankleding van de raadzaal een wandversiering aan te brengen. Inwoners van Diever werden uitgenodigd iets te vervaardigen en het ontwerp aan het gemeentebestuur te zenden.
Een zestal inwoners uit Diever heeft daaraan meegedaan, waarna de selectiecommissie bestaande uit de heer J. Lok, mevrouw A. Seinen-Brunsting en mevrouw Haarsma, uiteindelijk mevrouw C. van Spronsen de opdracht gunden. Dat gebeurde, omdat de door haar toegepaste kleurstellingen en figuratie zeer goed passen in het totaalbeeld van de raadzaal.
Het kunstwerk heeft van de kunstenares de titel gekregen ‘Three phases of the thought’ (drie fasen van de gedachte).
Het eerste doek is de verbeelding van een ontluikende gedachte of idee.
Het middelste doek laat een volgende stadium van die eerste gedachte zien.
En het derde doek, dat rechts hangt, gaat over de uiteindelijke gestalte van de gedachte.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is mevrouw Cecile van Spronsen, de kunstenares van de drie genoemde schilderijen, bijzonder erkentelijk voor het beschikbaar stellen van de hier afgebeelde kleurenfoto van deze schilderijen en het mogen publiceren van deze foto in ut Deevers Archief.
De grote vraag is – nu heden ten dage de oude raadzaal in het voormalige gemeentehuis aan de brink van Deever (een gemeentehuis in Deever hoort aan de brink te staan) geen raadzaal meer is – waar deze drie met publieksgeld aangeschafte schilderijen zijn gebleven ?
Hangen de drie kunstwerken nog in de oude raadzaal in het voormalige gemeentehuis aan de brink van Deever of hangen deze drie doeken in de nieuwe raadzaal van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan of zijn deze tijdelijk of permanent uitgeleend of zijn deze weggegeven of zijn deze bij de verhuizing van het oude gemeentehuis naar het nieuw raadhuis in een afvalcontainer gegooid of zijn deze netjes opgeslagen in het kunstdepot van de gemeente Westenveld of …… ?
Is de gemeente Westenveld nog steeds eigenaar van de drie doeken of heeft de gemeente Westenveld de drie kunstwerken verkocht of ……. ?
Wie het weet, die mag het de redactie melden; in het bijzonder wordt de hoofdbeleidsmedewerker voor de schone kunsten van de gemeente Westenveld uitgenodigd de verblijfplaats en de status van deze drie schilderijen te melden.

Posted in Brink, Deever, Gemeente Westenveld, Gemiente Deever, Kuunst in de gemiente Deever, Skildereeje | Leave a comment

De melbuss’n van Henduk Mulder op ut olde rikke

Enig zoeken leverde de redactie van ut Deevers Archief als resultaat bijgaande al tamelijk oude foto op.
Op deze op 29 juli 2002 door de redactie gemaakte zwart-wit foto zijn twee -speciaal voor de foto uitgestalde- melkbussen met deksel en een melkemmer op het half vergane houten melkrikke bij de boerderij van Hendrik Mulder en Jantje Wesseling an de brink in Deever te zien. Achter het melkgerak is een stalraam van het model Deever te zien.
Aan de nummers en met plakcijfers gewijzigde nummers is de oorspronkelijke nummering van de melkbussen, de naoorlogse hernummering, de hernummering na de fusie van de melkfabrieken van Deever en Wapse en de fusie van de melkfabriek Deever/Wapse met de DOMO af te lezen.
Boer Hendrik Mulder en boerin Jantje (Jantie) Wesseling zijn bij de onvermijdelijke overgang van de melkbus naar de melkkoeltank gestopt met boerk’n.
Hendrik Mulder is overleden op 31 oktober 2006. Zie het bijgevoegde overlijdensbericht.

abracadabra-488

Posted in Boerdereeje, Brink, Melkbusse, Overlijdensbericht, Stalraèm model Deever | Leave a comment

Stalraèm model Deever in de Schulteboerdereeje

In de Schulteboerdereeje aachter ut Schultehuus aan de verloederde brinQ van Deever, waar nu atelier en cadeauwinkel Hare Majesteit is gevestigd, trof de redactie van ut Deevers Archief gelukkig ook een stalraam van het model Deever aan.
De redactie heeft de kleurenfoto op 3 oktober 2012 gemaakt.

Posted in Boerdereeje, Brink, Stalraèm model Deever | Leave a comment

Un kap op de kaarke en un spitse op de toor’n

In de Amsterdamse Courant van 1 maart 1760 verscheen het navolgende bericht over de aanbesteding van bouwwerkzaamheden aan het kerkgebouw en de gemeentelijke aan de brink van Deever.

De Carspellieden van Diever zyn voornemens op Dinsdag 25 Maart 1760, ten huize van Andries Hummel te Diever, te besteden het maaken van een Kap op de Kerk en Spits op den Tooren, nevens de leverantie der materiaalen daar toe nodig; zullende het Bestek 14 dagen te vooren by het Gerigte aldaar te zien zijn.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Werd met Carspellieden van Deever het bestuur van het wereldse kerspel Deever bedoeld of het bestuur van het kerkelijke kerspel Deever of werden beide besturen bedoeld ? Deze vraag kan gesteld worden, omdat wellicht het kerkgebouw eigendom van het kerkelijke kerspel was en de toren eigendom van het wereldse kerspel was.
Waarom moest op het kerkgebouw een kap en op de toren een spits worden gemaakt ? Was het houtwerk van het dak en de spits verrot of vermolmd of was er brand geweest ?
Met ten huize van Andries Hummel zal in de herberg van Andries Hummel (is Hummelen) zijn bedoeld. Andries Klazen Hummelen werd op 22 december 1726 in Deever geboren als zoon van Hermannus Hummelen. Hij trouwde op 15 april 1759 met Maria Timens Winst. De herberg moet gevestigd zijn geweest in een boerderij aan de Brink.

Op de afbeelding uit omstreeks 1950 is de (weer) in verval geraakte kerk en toren aan de brink van Deever te zien en is\de braandkoele, omgeven door rhodondendrons, nog aanwezig op de brink. Het bestuur van de gemiente Deever greep de bouw van het nieuwe gemeentehuis en de restauratie van de kerk in de jaren 1956/1957 aan om de brink anders in te richten, beter gezegd grondig te vernielen.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Gemientehuus mit pasterie an de brink in 1941

De redactie van het Deevers Archief laat de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag meegenieten van mooie beelden uit het verleden van de gemiente Deever.
De hier afgebeelde foto is aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, zo rond 1940 of 1941, gemaakt voor een ansichtkaart. Op de foto is de nog niet vernielde brink van Deever met een slijtpad over de brink naar het gemeentehuis te zien.
Het gemeentehuis stond gewoon aan de brink. Ook de pastorie van de hervormde geloofsgemeente stond gewoon aan de brink. In 1956 moesten deze twee karakteristieke panden helaas verdwijnen om ruimte te bieden aan een lelijk nieuw gemeentehuis van de gemiente Deever. Ter vervanging van de afgebroken pastorie werd voor de dominee een nieuwe dienstwoning aan de Vlasstraat gebouwd.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Gemiente Deever, Gemientehuus, Verdwenen object | Leave a comment

Wee weinst ou gelok met oen vujoadag

Het bestuur van de Nederlands hervormde gemiente Deever die kerkt in het kerkgebouw op de verloederende brinQ van Deever had of heeft (?) de goede gewoonte elk lid een kaartje te sturen ter gelegenheid van zijn of haar verjaardag. Betalen leden tegenwoordig nog kaarkebelasting ?
Het bestuur stuurde of stuurt niet zo maar een bij een neringdoende gekocht dertien-in-een-dozijn verjaardagskaartje, maar stuurde of stuurt een kaartje met een tekening, die het bestuur speciaal liet maken. Driewerf hulde. Hulde, hulde, hulde.
Bij de hier afgebeelde eigenlijk niet zo goed gemaakte tekening gaat het om de hoofdingang aan de zijkant van het kerkgebouw aan de niet-Salsische brink van Deever. De rechter deur van de hoofdingang staat uitnodigend open. Kom binnen, de koffie staat te pruttelen.

De tekst op achterkant van het kaartje, zie bijgaande afbeelding,  geeft de tekst op de plaat boven de hoofdingang weer:
Wier ’t oude heiligdom door blixemvuur verbrand +
Het vuur der godvrucht bragt dit nieuwe huys tot stand ++
Maar wil God ’t heilig vuur van zijnen geest verlenen
Hier word een kerk gebouwd van levendige stenen

+ Anno 1759 den 27 augustus
++ Anno 1760

En natuurlijk wenste of wenst het bestuur van de Nederlands hervormde gemiente Deever het lid geluk met zijn of haar verjaardag.

Het is jammer dat de tekenaar zijn tekening niet van zijn naam of initialen heeft voorzien, nu kan de redactie van het Deevers Archief weer een paar vragen aan zijn toch al zeer lange lijst van vragen toevoegen.
Wie is de maker van deze tekening ? Wanneer is deze tekening gemaakt ? Heeft een foto als lichtend voorbeeld gediend ? Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief  kan deze vragen beantwoorden ?

De redactie van ut Deevers Archief heeft zelf het vermoeden dat de tekenaar niet gebruik heeft gemaakt van bijgaande zwart-wit foto uit 1957 van de hoofdingang, ondanks dat de rechter deur op de foto ook open staat. Architect H.K. Kleijn uit Aerdenhout is de maker van deze zwart-wit foto.


Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Tiekening | Leave a comment

Stien van 13 tunne efun’n in ’t Oldendeeverseveld

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand krantenknipseltje, dat de redactie de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief niet wil onthouden.

De tekst van het onderschrift bij de foto luidt als volgt.
Bij grondwerk voor de ruilverkaveling in het Oldendieverseveld in Diever is een kei van 13 ton gevonden.
Bulldozermachinist J. van Beers haalde het gevaarte naar boven.
De kei, 3,5 meter lang, 2,5 meter breed en 1,5 meter hoog, krijgt vermoedelijk een plaatsje op de brink voor het gemeentehuis van Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie betreurt het wel dat hij op de achterkant van het knipseltje niet heeft genoteerd in welke krant het berichtje heeft gestaan en op welke datum (ergens in de zeventiger jaren van de vorige eeuw ?) het berichtje is gepubliceerd. Maar wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan deze gegevens melden bij de redactie ?
De stien van daartien tunne is een stien van de buut’n-categerie. Echt wel. Zelfs de stenensjouwers en bouwvakkers van de stammen uit de nieuwe steentijd zouden deze hiele dikke stien veel te zwaar hebben gevonden voor het bouwen van hun hunnebedden. Echt wel.
De dikke stien is inderdaad naar de brinQ van Deever gesleept (en het was niet eens oudejaarsavond). De redactie verwijst de zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van het Deevers Archief voor nog een foto van de Oldendeeverse Stien op de brinQ van Deever naar het berichtje Een hiele dikke stien veur’t gemientehuus van Deever.
De grote vraag is natuurlijk staat deze dikke stien op de lijst van gemeentelijke aardkundige monumenten ?|
De nog grotere vraag is natuurlijk wat de namen van de drie kinderen bee’j de hiele dikke stien zijn. Deze kinderen zullen inmiddels in de vijftig zijn. Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief herkent de drie kinderen ? De redactie verneemt het graag.
Een scherpere versie van de foto staat op bladzijde 124 van het onvolprezen boekje ‘Oldendiever in de twintigste eeuw’ (elk dorp, elke kluft en elk gehucht in de gemiente Deever heeft het onvervreembare recht op een eigen soort van geschiedkundig boekje, dus bewoners van de Gowe, Kalter’n,
 ’t Moer, ’t Noave, ’t Noord, Olde Willem, Veenhuus’n, Veldhuus’n, Soerte, Wapse, Woater’n en Zorgvlied aan de slag).
Is de Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf wijlen Harm Hessels de maker van deze foto ?
De redactie heeft de kleurenfoto van de Oldendeeverse Stien op de BadQualityBrinQ van Deever op 11 november 2017 gemaakt.

Posted in Aardkundig monument, Brink, Deever, Oll'ndeever, Oudheidkunde | Leave a comment

Ansichtkoate van de toor’n en de kaarke

In het papieren clubblad met de merkwaardige titel Opraekelen van januari 2017 (jaargang 23, 2017, nummer 1) van de heemkunduge vurening uut Deever is als bladvulling op bladzijde 33 een afbeelding van een mooie zwart-wit ansichtkaart van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw op de brink van Deever opgenomen. De betreffende ansichtkaart is afkomstig uit de verzameling van J.F. Dekker. Wie is toch die J.F. Dekker ?
Wie leest tegenwoordig nog het papieren clubblad van de hiervoor genoemde vurening ? Wie leest in het huidige tijdperk van snel en veel beelden kijken op smartphone, tablet en laptop überhaupt eigenlijk nog wel tekst op papier ?
De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief een afbeelding van de hiervoor genoemde zwart-wit ansichtkaart uit eigen verzameling niet onthouden. Deze ansichtkaart is in 1948 uitgegeven. De kaart is vóór de grote vernieling van de brink in de jaren 1955/1957 uitgegeven en laat derhalve een oudere versie van de kerketuin bij de brink zien.
De redactie weet nog niet welke winkelhouder/neringdoende deze kaart heeft verkocht.
De redactie kwam er onlangs achter dat de Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Absolute Gelijk In De Gemeente Westenveld de schrijfwijze van brink enige tijd lang rücksichtlos heeft gewijzigd in brinq.
De grote vraag is wat voor soort brinq de brink bij de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in Deever is. Is het een marktbrinq, een torenbrinq, een kerkbrinq, een boerderijbrinq, een brandkoelebrinq, een schapenbrinq, een gemeentehuisbrinq, een cafébrinq, een cafetariabrinq, een toeristenindustriebrinq, een schultehuisbrinq, een nostalgiebrinq of ….. ?
Voor het beoogde oppimpen van deze schaarse ruimte naar ongeveer versie 13.13 (Deever op Drift) schijnt het voor de Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Oneindige Gelijk In De Gemeente Westenveld merkwaardig genoeg nog wel van belang te zijn wat voor soort ruimte het in het verleden is geweest. Het was in alle gevallen een niet-origineel-Saksische brink zonder trottoirbanden en zonder automobielen en zonder Nazi-Duitse-straatklinkers en zonder toeristenindustrie, maar wel met echte slijtpaden en een braandkoele en met veel erfgoed.


Posted in Ansichtkoate, Brink, Deever, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Eupening expositie Schilderskring Deever

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 16 juli 1980 verscheen het navolgende berichtje over een expositie van de Schilderskring Deever in het kerkgebouw aan de brink van Deever. Het artikel is aanwezig in het Deevers Archief.

Espositie schilderskring
Diever. Maandag werd in de Hervormde kerk de expositie van de Schilderskring Deever, door de heer Glazenburg, hervormd predikant te Diever geopend.
Voorzitter F.H.A. Michon, sprak woorden van dank, omdat men dit gebouw voor dit doel aan hen had toevertrouwd. Door deze expositie kon de schilderskring haar werk gestalte naar buiten geven. Als blijk van waardering bood hij dominee Glazenburg een schilderij van de Hervormde kerk aan, die op zijn beurt dit schilderij symbolisch overdroeg aan de voorzitter van de kerkvoogdij de heer Cornelis Offerein, die niet aanwezig was.
Routine
Volgens dominee Glazenburg behoorde het niet tot zijn routine-handelingen om een schilderijententoonstelling te openen. De kerk wil echter een monument zijn dat door toeristen gezien kan en mag worden.
In het verleden zijn godsdienst en kunst steeds nauw bij elkaar betrokken geweest en hebben steeds bevruchtend op elkaar gewerkt. Amateur betekent liefhebber, beminnaar. Zoo hebben deze mensen liefde opgevat voor kleuren, lijnen en vormen. Door schilderijen te exposeren geeft men iets van zichzelf prijs aan de ander.
Geraakt
‘Als u gaat schilderen in uw gebouw, dan weet u zich geraakt door de vleugels van de schoonheid; dit zal een band geven van medemenselijkheid. Deze banden, deze expositie’, aldus dominee Glazenburg, ‘zal uw dorps- en streekgenoten goede en schone momenten bezorgen’, waarop hij de expositie voor geopende verklaarde !
Op deze expositie worden een groot aantal werken van deze kring geëxposeerd. Ze is dagelijks geopend vanaf 15 juli tot en met 1 augustus van 10-12 en van 13-17 uur. Zondags is men niet geopend en de toegang is vrij.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij het artikel in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) was bijgaande zwart-wit foto afgedrukt. In 1980 verscheen de Olde Möppeler (Meppeler Courant) helaas nog niet in kleur. De zwart-wit foto is gemaakt door de Deeverse dorpsfotograaf en dorpsfiguur Harm Hessels.
De heer F.A.H. Michon overhandigde het schilderij van de toren en het kerkgebouw an de brink van Deever aan dominee Glazenburg, voorganger van de Nederlands hervormde gemeente van Deever.

Uit deze foto is bijgaande uitsnede gemaakt van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink.
De redactie heeft even gezocht in ut Deevers Archief en vond daar bijgaand afgebeelde kleuren-ansichtkaart van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink.
De redactie trekt de conclusie dat de amateur-schilder de kleuren-ansichtkaart uit het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw als inspirerend en leidend voorbeeld heeft gebruikt voor zijn schilderij.
Het overschilderen van Deeverse ansichtkaarten is in het verleden wel meer gebeurd en zal in de toekomst ook nog wel eens gebeuren. Hopelijk wordt dit niet een gewoonte, maar zullen de schilders van de Schilderskring Deever meer van zichzelf prijs geven.
Maar waar is het schilderij gebleven ? Hangt het schilderij in de consistoriekamer in het kerkgebouw aan de brink ? Of waar hangt het schilderij aan de muur ! ?


 

Posted in Ansichtkoate, Brink, Deever, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Skildereeje, Toor'n an de brink | Leave a comment

Sunig mit stien’n uut ’n nazi-Duutse startbène ?

In de nieuwsbrief ‘Brinkenplan Diever op Dreef’ van juni 2020, zijnde een officieel communicatiemiddel van de gemeente Westenveld, die nog te vinden is in de webstee van het zo genoemde Brinkenplan van de gemeente Westenveld, is aanwezig het schrikbarende artikeltje ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’. Dit schrikbarende artikeltje is hier als afbeelding opgenomen; zie afbeelding 1. Het ‘Brinkenplan Diever op Dreef” is de naam die de gemeente Westenveld heeft gegeven aan het in 2019 en 2020 uitgevoerde uiterst noodzakelijk geachte peperdure heronderbestratingwerkje van de straten van ut olde Deever, dat vele miljoenen euro’s belastinggeld heeft gekost.

Cultureel erfgoed in de brink van Diever
In Diever liggen op een aantal plaatsen nog stenen die afkomstig zijn van het vliegveld dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers is aangelegd op het Holtingerveld in Darp.
Deze stenen (broodjes) lagen in de startbaan waarvan op het Holtingerveld twee waren aangelegd (kleine startbaan en grote startbaan).
Veel jonge mannen uit de omgeving waren door de Duitsers hier te werk gesteld om het vliegveld aan te leggen. Het vliegveld werd tijdens de oorlog veelvuldig door de geallieerden gebombardeerd, waardoor het vliegveld vaak onbruikbaar was.
Na de oorlog is het vliegveld ontmanteld en zijn de stenen gebruikt bij de aanleg van wegen. In Diever liggen deze stenen in de brink en de Brinkstraat. Dit straatwerk is dus een stukje cultureel erfgoed waar we zuinig op moeten zijn.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Nederlandse vertaling van de Deeverse titel van dit bericht is: Zuinig zijn op stenen uit een nazi-Duitse startbaan  ?
De redactie wist absoluut, totaal, volstrekt, in zijn geheel niet, wös agin neet, tot het lezen van het schrikbarende bericht ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’, dat in de straat op de brink van Deever vóór het Schultehuis straatklinkers (broodjes) liggen uit een nazi-Duitse startbaan van het nazi-Duitse militaire vliegveld van de nazi-Duitse Luftwaffe op de Havelterberg.
De redactie was veraldereerd na het lezen van dit schrikbarende bericht waarin wordt gemeld dat deze nazi-Duitse straatklinkers (broodjes) zijn gebombardeerd tot ‘dus een stukje cultureel erfgoed’, waar ‘we’ zuinig op moeten zijn. Welke lomperiken zonder historisch besef hebben dit bedacht ?
De grote vragen liggen voor de hand: wie heeft besloten dat deze nazi-Duitse straatklinkers ‘een stukje cultureel erfgoed’ zijn en van wie is dit ‘stukje cultureel erfgoed’ en wie zijn ‘we’ en waarom moeten ‘we’ zuinig zijn op die nazi-Duitse straatklinkers (broodjes) ?
Vast staat wel dat de straatklinkers (broodjes) uit de nazi-Duitse startbaan in de straat op de brink van Deever gelukkig geen cultureel erfgoed van de Nederlandse staat zijn en gelukkig ook geen cultureel erfgoed van de provincie Drente zijn.
De straatklinkers (broodjes) schijnen ook geen cultureel erfgoed van de gemeente Westenveld te zijn, althans deze staan niet in de schier onvindbare lijst van gemeentelijke monumenten van de gemeente Westenveld in het dorp Deever. De in de Public Policy Industry werkzame beleidsregisseur erfgoed, cultuurhistorie en monumenten van de gemeente Westenveld bevestigde dat op een vraag van de redactie van ut Deevers Archief. Maar bij de jarenlange overgedetailleerde en overgeorganiseerde voorbereiding van het hyperdure heronderbestratingswerkje ‘Brinkenplan Diever op Dreef” van die paar straten in het binnendorp van Deever kan het niet anders zo zijn geweest dan dat de beslissing de nazi-Duitse straatklinkers (broodjes) op de brink van Deever de status van ‘cultureel erfgoed’ te geven, zorgvuldig en breed binnen het ambtenarenapparaatje (the Public Policy Industry) van de gemeente Westenveld is herkauwd en overwogen en genomen.
Weet de politiek verantwoordelijke wethouder van cultuur van de gemeente Westenveld dat de nazi-Duitse straatklinkers afkomstig uit een nazi-Duitse startbaan van het nazi-Duitse militaire vliegveld van de nazi-Duitse Luftwaffe op de Havelterberg in de straat op de brink van Deever vóór het Schultehuis de status van ondergeschoven gemeentelijk ‘cultureel erfgoed’ hebben gekregen ? Of hebben deze straatklinkers de aparte status van gemeentelijk ‘nazi-cultureel erfgoed’ ?
De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor de goede orde en voor de volledigheid ook naar het bericht Bint klinkers uut un nazi-Duutse startbène aarfgood ?

Afbeelding 1
Het hier afgebeelde bericht is gepubliceerd in het officiële gemeentelijke communicatiemiddel ‘Nieuwsbrief Brinkenplan Diever op Dreef” van juni 2020.
Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

In een stukje straat op de brink van Deever vóór het Schultehuis liggen straatklinkers (broodjes) die afkomstig zijn uit een nazi-Duitse startbaan van het nazi-Duitse militaire vliegveld van de nazi-Duitse Luftwaffe op de Havelterberg.
Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

In een stukje straat op de brink van Deever vóór het Schultehuis liggen straatklinkers (broodjes) die afkomstig zijn uit een nazi-Duitse startbaan van het nazi-Duitse militaire vliegveld van de nazi-Duitse Luftwaffe op de Havelterberg. Op de voorgrond is duidelijk de grens te zien tussen de door het ambtenarenapparaat (the Public Policy Industtry) van het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld zo gekoesterde nazi-Duitse straatklinkers (broodjes) en de duurzame en klimaatbestendige en hittestressbestendige en circulaire Deever-op-Dreef straatklinkers. Let vooral ook op de brede en diepe overstromingsbestendige afwateringskanalen aan weerskanten van de straat met de nazi-Duitse klinkers (broodjes). Of zijn het geen afwateringskanalen, maar wadi’s ?

Posted in Brink, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Bint klinkers uut un nazi-Duutse startbène aarfgood ?

In de nieuwsbrief ‘Brinkenplan Diever op Dreef’ van juni 2020, die te vinden is in de webstee van het zo genoemde Brinkenplan van de gemeente Westenveld, is aanwezig het artikeltje ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’. Dit artikeltje is hier als afbeelding opgenomen. Het ‘Brinkenplan Diever op Dreef” is de naam die de gemeente Westenveld heeft gegeven aan de in 2019 en 2020 uitgevoerde miljoenen euro’s belastinggeld kostende herbestrating van de straten van ut olde Deever. De afbeeldingen in het artikeltje ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’ zijn overgenomen uit het bericht Fliegerhorst Havelte van de provincie Drente.  

Cultureel erfgoed in de brink van Diever
In Diever liggen op een aantal plaatsen nog stenen die afkomstig zijn van het vliegveld dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers is aangelegd op het Holtingerveld in Darp.
Deze stenen (broodjes) lagen in de startbaan waarvan op het Holtingerveld twee waren aangelegd (kleine startbaan en grote startbaan).
Veel jonge mannen uit de omgeving waren door de Duitsers hier te werk gesteld om het vliegveld aan te leggen. Het vliegveld werd tijdens de oorlog veelvuldig door de geallieerden gebombardeerd, waardoor het vliegveld vaak onbruikbaar was.
Na de oorlog is het vliegveld ontmanteld en zijn de stenen gebruikt bij de aanleg van wegen. In Diever liggen deze stenen in de brink en de Brinkstraat. Dit straatwerk is dus een stukje cultureel erfgoed waar we zuinig op moeten zijn.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de Tweede Wereldoorlog was de Duitse Luftwaffe in dienst van nazi-Duitsland. De nazi-Duitsers werkten vanaf oktober 1942 aan de aanleg van een groot militair vliegveld bij Havelte voor gebruik in de luchtstrijd tegen de geallieerden. De redactie verwijst voor meer gegevens naar het bericht Fliegerhorst Havelte van de provincie Drente

Veel overblijfselen van dit vliegveld zijn nog steeds terug te vinden in het Havelter landschap. Ook voormalige taxibanen of rolbanen, het Duitse woord voor rolbaan is Rollbahn, zijn nog steeds terug te vinden. In de volksmond heet een van die taxibanen nog steeds de Rolbène. In de verharding van de Kolonieweg, een voormalige nazi-Duitse-rolbaan die na de Tweede Wereldoorlog is versmald, zijn de originele broodjes, een type straatklinker, nog aanwezig. Voorstelbaar is dat de straatklinkers, die vrij kwamen bij de versmalling van de Kolonieweg, in Deever zijn gebruikt voor de verharding van een stuk van de Brinkstroate en de stroate op de brink.

De redactie wist tot het lezen van het bericht ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’ absoluut totaal volstrekt niet dat in de bestrating vóór het Schultehuis straatklinkers uit een nazi-Duitse-startbaan zijn gebruikt. Nota bene in de Tweede Wereldoorlog heeft de beruchte in dienst van nazi-Duitsland staande bloedgroep Norg het Schultehuis als martelkamer gebruikt.

De redactie ergert zich aan de laatste zin van het bericht ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’, te weten de zin ‘Dit straatwerk is dus een stukje cultureel erfgoed waar we zuinig op moeten zijn’.
De redactie ergert zich bij het lezen van die zin aan het pleonasme ‘cultureel erfgoed waar we zuinig op moeten zijn.’
De redactie ergert zich bij het lezen van die zin nog het meest aan het gebruik van het autoritaire, domweg iedereen de mond willen snoerende woordje ‘dus’. 

De wet van 9 december 2015, houdende bundeling en aanpassing van regels op het terrein van cultureel erfgoed, in het dagelijks gebruik gewoon de Erfgoedwet genoemd, bevat het volgende artikel.
Artikel 3.16. Gemeentelijk erfgoed
1. De gemeenteraad kan een erfgoedverordening vaststellen.
2. De verordening ziet op het beheer en behoud van cultureel erfgoed gelegen binnen de desbetreffende gemeente, dat van bijzonder belang is voor die gemeente vanwege de cultuurhistorische of wetenschappelijke betekenis.
3. Het college van burgemeester en wethouders houdt een gemeentelijk erfgoedregister van aangewezen cultureel erfgoed bij.

Vast staat wel dat de straatklinkers uit de nazi-Duitse-startbaan in Deever geen cultureel erfgoed van de Nederlandse staat of de provincie Drente zijn. Dus cultureel erfgoed is dus alleen gemeentelijk cultureel erfgoed als dus het betreffende object dus in het gemeentelijk register van aangewezen cultureel erfgoed staat. Het is de redactie dus niet duidelijk wie in de gemeente Westenveld dus de grote wijze aanwijzer van cultureel erfgoed is. Is dat dus de burgemeester ? Is dat dus de wethouder van cultuur ? Is dat dus het college van burgemeester en wethouders ? Is dat dus de gemeenteraad ? Is dat dus de beleidsregisseur erfgoed en cultuurhistorie ? Is dat dus een heemkundige vereniging ? Is dat dus in het geval van de aanwezige straatklinkers uit een nazi-Duitse-startbaan in bestrating in Deever dus een op drift geraakt ambtenaartje die dus belast is met de uitvoering van het ‘Brinkenplan Diever op Dreef’ ? Is dat dus de redacteur van het artikeltje ‘Cultureel erfgoed in de brink van Diever’ ?

De redactie kan zich dus niet voorstellen dat enige vierkante meters hergebruikte straatklinkers uit een nazi-Duitse-startbaan in bestrating in Deever zijn gebombardeerd tot gemeentelijk cultureel erfgoed. Als dus de Kolonieweg of een klein stukje van de Kolonieweg met de oorspronkelijke straatklinkers uit de nazi-Duitse-rolbaan dus al geen gemeentelijk erfgoed is, dan zijn dus die enkele vierkante meters hergebruikte straatklinkers uit een nazi-Duitse-startbaan in Deever al helemaal geen gemeentelijk erfgoed. Die hebben dus voor Deever een negatieve cultuurhistorische betekenis, een negatieve historische waarde en een negatieve historische bijsmaak. Als die in Deever liggende straatklinkers uit een nazi-Duitse-startbaan onverhoopt dus wel in het gemeentelijk erfgoedregister zijn opgenomen, dan moeten die dus ‘mit groszer Geschwindigkeit und im geraden Trab’ uit het gemeentelijk erfgoedregister worden geschrapt. En die straatklinkers uit een nazi-Duitse-rolbaan moeten dus ‘mit groszer Geschwindigkeit und im geraden Trab’ worden gesloopt. Than it will be right, but with just another filthy memory !  

Posted in Brink, Brinkstroate, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Echte slietpaed’n slingert over de brink van Deever

In het geïllustreerd familieweekblad voor Groningen en Noord-Drenthe ‘Het Noorden in woord en beeld’ verscheen op 8 januari 1932 in jaargang 7, 1931-1932, nummer 42 op bladzijde 12 een sepiakleurige foto van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink van Deever en een deel van de brink van Deever.
Aan de linkerkant van de sepiakleurige foto is het hek voor de pastorie van de hervormde geloofsgemeente van Deever en het gietijzeren hek voor het gemeentehuis van de gemiente Deever te zien.
Meer naar rechts zijn de witte glint’n um de braandkoele op de brink te zien. Duidelijk is ook te zien dat over de brink een sloot naar de braandkoele loopt.
Om de kaarketuun of de kaarkhof om het kerkgebouw van de hervormde geloofsgemeente stond gelukkig nog een hek.
Aan de rechterkant achter het kerkgebouw is nog net het oude pand van bakker Albert Kuiper te zien.
Over de brink van Deever en de kaarketuun van het kerkgebouw slingeren nog echte slijtzandpaden, die ontstonden gewoon in veel belopen richtingen.
De redactie heeft de kleurenfoto (afbeelding 1) gemaakt op maandag 8 juni 2020.
De redactie heeft de kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
In het kader van het miljoenen belastingeuro’s verslindende gemeentelijke onderbestratingswerk met de snorkende naam Deever op Drift moest ook de brink van Deever het ontgelden en is in 2020 een volstrekt overbodig onslijtbaar nostalgetisch noodgedwongen om een boom slingerend nepslijtpad van een of ander soort van gemalen dakpannen gemengd met een raar soort bindmiddel tussen opsluitbanden over de brink van Deever aangelegd.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Posted in Brink, Deever | Leave a comment

De groote braand in Dieveren op 27 augustus 1759

In de Opregte Groninger Courant van 31 augustus 1759 verscheen het navolgende bericht over de zeer grote brand in het dorp Dieveren op maandag 27 augustus 1759. Het bericht is op 29 augustus 1759 opgesteld. Zie afbeelding 1.

Dieveren, in het Landschap Drenthe. Een Dorp vier uuren van Meppel geleegen. Den 29 Augusty.
Gepasseerde Maandag Sloeg de Blixem te gelijk in een Huys en in de Tooren te Dieveren, waar door zulk een Schrikkelijke Brand veroorzaakt wierd, dat er binnen weynig tyd de Kerke en ruym veertig Huyzen, die meest met Koorn en hooy gevuld waaren, daar in de Assche gelegd en derzelver Bewoonders in een Deplorable staat gebragt zyn.

In de Leeuwarder Courant van 5 september 1759 verscheen het navolgende bericht over de zeer grote brand in Deever op maandag 27 augustus 1759. Het bericht is op 28 augustus 1759 opgesteld. Zie afbeelding 2.

Dieveren in het Landschap Drenthe den 28 Augusty. Gisteren namiddag om 3 uuren had men hier een vreeslyk Onweer, bestaande in Donder en Bliksem; de Donder sloeg in het huis van een Smit aan de Zuidkant van de Kerk, verbryselde de Posten van de Deur, en stak het Huis in Brand, waar door de Vlam, door de sterke Wind, tot andere Huizen en vervolgens tot de Kerk en Tooren oversloeg, zoodanig dat dezelven, in 4 à 5 uuren tyds, benevens 43 Huizen en Schuuren, meerendeels vol Hooy en Koorn, in de assche wierden gelegt. Onder de Huizen bevinden zig die van den Predikant en van den Schout.

In de Amsterdamse Courant van 1 september 1759 verscheen het navolgende bericht over de zeer grote brand in Deever op maandag 27 augustus 1759. Het bericht is op 28 augustus 1759 opgesteld. Zie afbeelding 3.

Dieveren in het Landschap Drenthe den 28 Augusty. Gisteren namiddag om 3 uuren had men hier een vreeslyk onweer, vergezeld met donder en bliksem; de donder sloeg in het huis van een Smit aan de Zuidkant van de Kerk, verbryselde de posten van de deur, en stak het huis in brand, waar door de vlam, door de sterke wind, tot andere huizen en vervolgens tot de Kerk en Tooren oversloeg, zodanig, dat dezelven, in 4 à 5 uuren tyds, benevens 43 huizen en schuuren, meerendeels vol hooi en koorn, in de assche werden gelegt. Onder de huizen bevinden zig die van den Predikant en van den Schout.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het mag duidelijk zijn dat de redactie van de Amsterdamse Courant het bericht in de Leeuwarder Courant heeft overgenomen en heeft geredigeerd tot een enigszins moderner geschreven versie.
De zuidkant van het kerkgebouw aan 
de brink van Deever is de kaante van de Heufdstroate en de brink.
Het kerkgebouw en het huis van de predikant
en veel huizen en boerderijen om de kerk, langs de brink, langs de Heufdstroate en langs de Peperstroate zijn toen verwoest. Dit kan haast niet anders hebben betekent, dan dat de toenmalige kerkelijke archieven zijn vernietigd.
Dank zij een schenking van 3000 gulden van Ridderschap en Eigenerfden van de Landschap Drente konden het kerkgebouw, de gemeentelijke toren en de pastorie worden herbouwd. Boven de hoofdingang van het kerkgebouw aan de brink van Deever werd bij de herbouw een herinneringsteen aangebracht:
Wierd ’t oude heiligdom door blixsemvuur verbrand +

Het vuur der godvrucht bragt dit nieuwe huys tot stand ++
Maar wil God ’t heilig vuur van zynen geest verlenen
Hier word een kerk gebouwd van levendige steenen
+ Anno 1759 den 27 augustus.
++ Anno 1760.
De redactie toont in afbeelding 4 een detail van een door hem op donderdag 4 november 2017 gemaakte kleurenfoto, waarop de herinneringsteen is te zien
Ook het huis van de schout verbrandde, dat wil zeggen het schultehuis en de schulteboerderij verbrandden. Daarom is het muurankerjaartal 1604 in de voorgevel van het huidige nepschultehuis aan de brink van Deever een nepjaartal geworden, want dit voorgevelmuurankerjaartal had ten minste 1759 moeten zijn. Overigens hadden de vier voorgevelmuurankers 1, 6, 0 en 4 na de fantasierestauratie in de dertiger jaren van de vorige eeuw vervangen moeten zijn geworden door gewone muurankers, want van een origineel authentiek gebouw uit 1604, zelfs niet van een origineel authentiek wederopbouwgebouw van vlak na 1759, was na de neprestauratie van het schultehuis en de scheiding van het schultehuis en de schulteboerderij in de dertiger jaren van de vorige eeuw helemaal niets origineels authentieks meer over.

Afbeelding 1 – Bericht in de Opregte Groninger Courant van 31 augustus 1759

Afbeelding 2 – Bericht in de Leeuwarder Courant van 5 september 1759

Afbeelding 3 – Bericht in de Amsterdamse Courant van 1 september 1759

Afbeelding 4: Herinneringsteen boven de hoofdingang van het kerkgebouw aan de brink van Deever

Posted in Brink, Deever, Heufdstroate, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Foto van de brink van Deever

De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto van de brink van Deever met het Schultehuis en het kerkgebouw met de gemeentelijke toren gemaakt op 20 november 2005. Voor wat deze foto waard is.

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Skultehuus, Toor'n an de brink | Leave a comment

Bezinepompe van Laamut Roll’n an de brink

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 26 april 1926 in het krantenverslag van de vergadering van de raad van de gemiente Deever gehouden op 23 april 1926, dat Lambertus Rolden vergunning werd verleend voor het plaatsen van een ondergrondse benzine-tank met automatisch werkende pomp op gemeentegrond aan de brink van Deever.

Diever, 23 april.
In de heden gehouden raadsvergadering werd het benoemd-verklaarde lid van den raad, de heer J. Klaassen te Wittelte, na beëdiging als zoodanig toegelaten.
Verschillende ingekomen stukken werden voor kennisgeving aangenomen, onder andere besluit van Gedeputeerde Staten houdende goedkeuring instelling eiermarkt te Dieverbrug; verslag van den toestand der gemeente en dat betreffende de volkshuisvesting over 1925.
De handwerkonderwijzeressen te Wapse, mejuffrouw M. Oost en te Wateren, mej. K.H. Akkerman werden wederom voor één jaar benoemd.
Het vermenigvuldigingscijfer voor de plaatselijke inkomstenbelasting werd vastgesteld op 2,5 (vorig jaar 2,3). De opbrengst van genoemde belasting wordt dan geraamd op f. 28000.
De verordening op den keuringsdienst van vee en vleesch werd gewijzigd in verband met de aansluiting van de gemeente bij de N.V. Thermo-Chemische fabrieken te Bergum.
Vastgesteld werd een nieuwe verordening op de logementen, herbergen, tapperijen, enzovoort.
Op het verzoek van de Bataafsche Import Maatschappij, bijkantoor Groningen, om in gemeentegrond bij den rijwielhandelaar Rolden te Diever een benzine-tank met automatisch werkende pomp te mogen plaatsen, werd goedgunstig beschikt en de vergunning tot wederopzeggens verleend.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Jan Klaassen is geboren op
 16 juni 1884 in Lheebroek en is overleden  op 28 maart 1956 in Wittelte. Hij is getrouwd op 4 mei 1907 met Annigje ten Brink. Zij is geboren op 24 april 1880 in Wittelte en is overleden op 18 juli 1935 in Wittelte. Jan Klaassen hertrouwde in 1936 (?) met Grietje ten Brink. Zij is geboren op 9 maart 1882 in Wittelte en is overleden  op 15 juli 1958 in Wittelte. Zij was een zuster van Annigje ten Brink.
In 1925 werd de N.V. Nederlandsche Thermo Chemische Fabrieken (NTF) te Amsterdam opgericht door José Vigeveno, mr. M. Kan en Karel Mozes. Het gelukte deze N.V. om in 1926 haar eerste fabriek in Bergum op te richten. De eerste destructor van dit bedrijf werd op 15 april 1926 geopend. Vanaf die tijd werden kadavers van vee, zoals koeien, varkens en paarden, vervoerd naar Bergum om daar vernietigd te worden. Veel Deeversen zullen zich onder meer de stinkende kadaverbak op ’t Kasteel herinneren.
De Bataafsche Import Maatschappij was de voorloper van Shell Nederland en is vernoemd naar het olierijke Batavië (Indonesië). Rijwielhandelaar Lambertus Rolden was met zijn bedrijfje gevestigd aan de brink in Deever, op de plaats waar nu café-restaurant-cafetaria ’t Keernpunt is gevestigd. Zie bijgaande foto (gepubliceerd met toestemming van de familie Rolden). Op de foto is Hendrik Jan Rolden, de zoon van Lambertus Rolden bij de benzinepomp te zien.

 

 

 

 

 

Posted in Bedrief, Brink, Deever, Neringdoende, Topstuk, ut Kastiel | Leave a comment

An de olde brink van Deever op 12 mei 1955

De maker van deze zwart-wit foto was zo slim om op 12 mei 1955, dus niet zo lang vóór het begin van de grote vernieling van de brink van Deever in de jaren 1955-1957, nog een foto te nemen. Een vernieling dit daarna tot op de dag van vandaag is doorgegaan. Let vooral op de rododendronstruiken bee de braandkoele op de brink.
Dat deze foto vóór de restauratie van het kerkgebouw, die in gebruik is bij de hervormde geloofsgemeente, is gemaakt, dat is onder meer te zien aan de klok boven het galmgat in de gemeentelijke toren.
Tegenwoordig wordt dit kerkgebouw, dat nog steeds in gebruik is bij de hervormde geloofsgemeente te pas en vooral te onpas en onterecht en zonder respect voor de huidige gebruikers Sint Pancratiuskerk of Pancratiuskerk genoemd.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds graag naar afbeeldingen op papier kijkt, die kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste, zij het helaas sterk bijgeknipt, bewonderen op bladzijde 64 van het Magnus Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dit dikke zware boekwerk zijn of dit dikke zware boekwerk bij iemand in kunnen zien. Wellicht is op de één of andere webstee al een pre-owned -om maar eens een nieuw Nederlands onwoord te gebruiken- exemplaar van dit dikke zware boekwerk te koop.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Kaarke an de brink | Leave a comment

Goat see de brinq van Deever wieder vurrinnewièr’n ?

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 38 een zwart-wit ansichtkaart van de brink en de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink opgenomen. De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart is in 1925 gemaakt door Willem Egbert Mulder. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is onder meer enige aandacht aan de gemeentelijke toren en het kerkgebouw an de brink. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

38 – Diever – Brink met Hervormde Kerk – 1920
Een onderhoudend reisverslag uit die tijd vermeldt het volgende:
Voor den zuidkant van de kerk is een pleintje met een brandput in het midden, waaraan pastorie en gemeentehuis en aan de andere zijde het vroegere schultehuis staan. De kerk is een imposant gebouw. Onder de schaduw der hooge boomen die het voormalige kerkhof omgeven, rijzen de grauwe, verweerde muren op. De zware toren is binnen de kerk opgetrokken, zoodat de westzijde een vlakken gevel vormt.
In tegenstelling met de meeste Drentsche kerken uit denzelfden tijd die meestal één schepping zijn, bestaat deze kerk uit een middenschip en twee zijbeuken. Acht zware vierkante zuilen droegen de gewelven, waarvan alleen nog maar die van de noorder zijbeuk over zijn. In het middenschip en de zuidelijke zijbeuk zijn zij verdwenen. In augustus 1759 werd de toren door de bliksem getroffen en het dak der kerk door brand vernield. Bij die gelegenheid zijn de gewelven ingestort of zoodanig beschadigd dat zij moesten worden afgebroken. In de plaats daarvan kwam een vlakke zoldering van ruwe balken en planken. Ook het kruisgewelf onder de toren is weggebroken.
Niettemin is het binnenaanzicht der kerk door zijn strenge lijnen en goede verhoudingen nog altijd indrukwekkend en zou het zeker de moeite loonen het gebouw in zijn ouden toestand te herstellen. Boven den ingang wordt van den herbouw in 1760 in rijmvorm gewag gemaakt.
De brink en de Nederlands Hervormde Kerk zijn vaak op de foto gezet, maar dit is tot nu toe de enige bekende prentbriefkaart van dit dorpsbeeld in een winterse omgeving. Mooi is in de sneeuw te zien hoe de wegen over de brink lopen. Binnen het omheinde gedeelte op de brink ligt de braandkoele. Het kleine gebouwtje links naast de kerk is het boarhusie. De openbare ruimte werd toen nog in het donker met petroleumlampen verlicht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Dametjes En Heertjes Achter De Fraaie Voorgevel Van Het Eeuwigdurende Gelijk In De Gemeente Westenveld (de gemiente Deever is helaas onderdeel van de gemeente Westerveld. Westerveld ? Nooit van gehoord ! Waar ligt in hemelsnaam Westerveld ? Is dat niet de naam van een crematorium of een vuilstortplaats ?) hebben een dichtgetimmerd en onverbuigbaar plan met de citeertitel Beleid -en beheerplan Brinken gemeente Westenveld (nota bene: zelfs de citeertitel van het plan ligt vast !). De Dametjes En Heertjes Achter De Fraaie Voorgevel Van Het Onweerlegbare Gelijk In De Gemeente Westenveld hebben zichzelf al een tijdje bezig gehouden met het proces BrinQ.

Al direct in paragraaf 1 ‘beleidsvisie brinken’ van het door de Dametjes En Heertjes Achter De Fraaie Voorgevel Van Het Onuitstaanbare Gelijk In De Gemeente Westenveld vastgestelde brinkenplan begint het overduidelijke dure adviesbureau-geleuter en -gezever over de bomen. Lees daarvoor het volgende afschuwelijke volstrekt onbegrijpelijke abracadabra-kippenvel-citaat:
Evenals de paragraaf ‘van functie naar visie’ (redactie: je zou verwachten dat zo ’n paragraaf ‘van visie naar functie’ zou heten) in het vastgestelde bomenbeleid van de gemeente, zijn de bomen die staan op de verschillende brinken beeldbepalend in het dorp of in enkele gevallen daarbuiten. De brinkbomen zijn bepalend voor de structuur van het dorp en vormen een bijdrage aan de leesbaarheid van de historische ontwikkeling van het dorp, geven hier identiteit aan, spelen een rol in de milieukwaliteit, verzachten de harde lijnen van de gebouwen en infrastructuur rond de brink en hebben een lange levensloop. De visie van de gemeente Westenveld is er op gericht om de bestaande brinken haar oude vorm te laten behouden of te herstellen, wat van groot belang is en blijft voor de herkenbaarheid van het dorp en de leefbaarheid voor haar inwoners.

Het is natuurlijk zo dat de brinQ van Deever al lang niet meer haar oude qualiteit en vorm (welke oude qualiteit en welke oude vorm?) heeft. De brink in Deever is zelfs geen origineel Saksische brink.
De ‘historische leesbaarheid’ (is de brinQ een geschiedenisboek ?) van de brinQ van Deever is na de grote vernieling door de toenmalige voorkant van het  gelijk in de feodale meiboomiaanse jaren 1956-1957, en beetje bij beetje in de jaren daarna, volledig te niet gedaan. Echt wè.
Dus zal de tegenwoordige voorkant van het gelijk flinq wat geld moeten steken in het herstel van een soort van soort van oude qualiteit en vorm van de brinQ van Deever.
Maar dat zal wellicht worden getorpedeerd door de politieke krachten buiten de gemiente Deever (Deever hef ’t roadhuus an de gemientehuuslaèn, dus moei neet zeur’n, wee bint now an de beurte).
Maar wat is de oude qualiteit en vorm van de brinQ van Deever ?
Is dat de qualiteit en vorm uit 1925, zie de bijgaand afgebeelde ansichtkaart ?
Is ut un brinQ mit un braandkoele en un vreding um de braandkoele ?
Is ut un brinQ mit un vreding um de kaarke (want biest’n mögt nee’t op de kaarkhof loop’m) ?
Is ut un brinQ mit un liek’nhüsie ?
Is ut un brinQ mit slietpaèd’n ?
Is ut un bijna boomloze brinQ en veule iep’m op de kaarkhof ?
Is ut un brinQ sunder toerist’nindustrie ?
Is ut un brinQ mit un boer’ncafé ?
Is ut un brinQ mit de olde boerdereej’n (aarfgood) ?
Is ut un brinQ sunder auto’s ?
Is ut un brinQ sunder ut megalomane meiboomiaanse gemientehuus van de gemiente Deever ?
Is ut un brinQ woar ut skoltehuus vaaste sit an de skolteboerdereeje ?
Of is dat de qualiteit en de vorm uit 1910 of 1890 of 1832 ?
Of naaien de Hoge En Lage Dametjes en Heertjes Van De Oogverblindende Voorkant Van Het Gelijk In De Gemeente Westenveld de Deeverse gemeenschap met het proces brinQ (democrasietje spelen met geld van de belastingbetaler) een grote flapoor aan en laten ze vervolgens hun eigen fantasie en de fantasie van het voor veel geld ingehuurde dure en chique adviesbureau de vrije loop gaan ?
Of is het proces brinQ een verkapte actie om tot forse besparingen in het beheer van de openbare ruimte te komen ?
Meemummelen en meemompelen ? Echt wè. Meebeslissen ? Echt neet.
Het doorlópen van het proces brinQ (de Q van quality; spreek uit kwalleti) is verloren tijd en het daarvoor uitgegeven belastinggeld is weggegooid geld. Echt wè.

We moeten ons over de brinQ van Deever geen zorgen maken over een ver verwijderd later. Voor het beste voor de brinQ van Deever zullen we ons inspannen. En hoe meer we ons voor de brinQ van Deever inspannen, hoe meer we deze brinQ zullen vernielen.

Willem Egbert Mulder heeft de foto van de olde brink in Deever in de winter is gemaakt. Willem Egbert Mulder is geboren in Deever op 30 maart 1904 in de boerderij an de Heufdstroate, tegenover bejaardencentrum de Weier, waar eerder ‘de Koetsenman’ woonde, waar daarvoor de familie Roelof Fransen woonde, waar daarvoor de familie Jan Mulder woonde. Willem Egbert Mulder is boer geworden in Geetern en is daar overleden op 30 december 1965.
De zwart-wit ansichtkaart is in juli 1925 uitgegeven. De redactie weet helaas nog niet welke neringdoende in Deever deze ansichtkaart heeft verkocht. Het bij de redactie bekende oudste verzonden en gestempelde exemplaar van deze ansichtkaart dateert uit 1926.

Posted in Brink, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Gemeente Westenveld, Kaarke an de brink | Leave a comment

Ut schultehuus is neet beholl’n moar vurropt

In het blad Heemschut verschenen in 1937 enige foto’s van het schultehuis aan de brink in Deever. Bij de foto’s stond de volgende uitermate merkwaardige tekst.

Naar de nieuwere inzichten mag men weer meer restaureren dan conserveren. Doch daarbij gaat ook wel eens iets teloor van de schilderachtige schoonheid. Bovenstaande cliché’s werden ontleend aan het jaarverslag van de Stichting ‘Oud Drenthe’.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het is onbegrijpelijk dat de Stichting Oud Drenthe heeft toegestaan dat de ambtenaren van Monumentenzorg het pand bij de zogenaamde ‘restauratie’ in de jaren 1935-1937 grondig mochten vurropp’m. Conserveren ware inderdaad vele malen verstandiger geweest, dan het gebouw – zonder betrouwbare historische gegevens of afbeeldingen – op basis van subjectieve ideeën te herontwerpen en te ‘restaureren’. Niet iets ging teloor, een heel gebouw ging teloor. Zelfs de fraaie Davidster boven de ingang moest bij het vooroorlogse geknutsel aan het gebouw verdwijnen. Maar waarom ? En waarom moest de schulteboerderij gescheiden worden van zijn voorhuis; het voorhuis dat nu schultehuis wordt genoemd ? Waren daar ‘restauratieve redenen’ voor ?

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit foto van het schultehuis van vóór de ‘restauratie’ ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 6 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Brink, Deever, Rieksmonement, Skultehuus | Leave a comment

De kerk aan de brink van Diverde in 1756

Deze tekening van de kerk van Diverde werd gemaakt door Cornelis van Noorde (1731-1795) in 1756 gemaakt. De afmetingen van de tekening zijn 13,0 x 19,4 cm. De tekening bevindt zich in de prentencollectie van de Universiteitsbibliotheek van Leiden.
Bodel Nijenhuis (Museum Bodellianum) noteerde bij deze tekening: ‘Deze kerk heeft zeer veel duifsteen aan zich’. Duifsteen is tufsteen, dat uit Duitsland werd gehaald.
De toren had in 1756 nog geen uurwerk, uiteraard had de toren wel galmgaten. Het op de tekening zichtbare zuid-westelijke deel van het kerkgebouw aan de brink van Deever zag er in die tijd heel anders uit. Brand als gevolg van blikseminslag verwoestte de kerk in 1759.
De topografische expert van de heemkundige vereniging uut Deever noemt op de webstee van deze vereniging de resultaten van zijn diepgaande en diepgravende bronnenonderzoek naar de door de eeuwen heen veranderende naam van het esdorp Deever: Deuvre (1188), Deveren (1258), de Devere (1262), apud Duvere (1298-1304), van Dyveren (1327), van Deveren (1377), tot Deveren (1402), Dieveren (1475).
De expert van de plaatselijke heemkundige vereniging kan aan zijn niet-limitatieve lijstje in elk geval toevoegen: Diverde (1756).

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening, Topstuk | Leave a comment

In de kaarke an de brink van Deever

De schilder Maarten ’t Hart (1950) schildert graag onderwerpen, zoals oude verlaten stationsgebouwen, afgelegen staande huizen en bijzondere gebouwen in binnen- en buitenland, met name vanwege de lichtval op oude muren van interieur en exterieur, die een object vaak onwerkelijk en verlaten doet lijken. Hij past bij het schilderen graag de tempera techniek toe.
Het tekenen en schilderen van interieurs en exterieurs van Middeleeuwse kerken is zijn specialiteit.
Dat is te zien op bijgaande afbeelding van zijn schilderij (olieverf op paneel) Interieur kerk te Diever naar het koor. Het betreft een deel van het interieur van het kerkgebouw aan de brink van Deever.
Het is de redactie van ut Deevers Archief  niet bekend in welk jaar dit schilderij is gemaakt.
De andere afbeelding is een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart uit de zestiger jaren van de vorige eeuw, die de schilder gelukkig niet heeft gebruikt als voorbeeld voor zijn kunstwerk.
De schilder wekt de indruk van onwerkelijkheid en verlatenheid in het schilderij niet zozeer door de lichtinval, als wel door zoveel mogelijk in het schilderij weglaten van wel aanwezige voorwerpen in het interieur, zoals stoelen en kerkmeubilair en daarnaast door het licht-eiken-achtig schilderen van de preekstoel en de deur die toegang geeft tot de consistoriekamer.
Liggen vóór in het kerkgebouw aan de brink van Deever werkelijk zoveel plavuizen van natuursteen ? Het rechter raam is in werkelijkheid lager dan het linker raam. Wel heeft de schilder mooi de kringen van opgetrokken vocht onder in de muren van het koor geschilderd.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Skildereeje | Leave a comment

Plaetie 16 uut Bussink’s album ‘Mijn land – Drenthe’

Het boekwerk ‘Bussink’s Album – Mijn land – deel VIII – Drenthe’ is geschreven door G.J. Nijland. Het album is in 1934 uitgegeven door Bussink’s Koekfabriek uit Deventer (ja, die van de Deventer koek). Het album was verluchtigd met 100 plaatjes en 2 platen. Bijgaande kleine afbeeldingen tonen de voorkant en de achterkant van plaatje nummer 16. De redactie van ut Deevers Archief toont dit topplaatje graag aan de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van zijn webstee.
Op de voorkant van het plaatje is ut olde skultehuus an de brink van Deever te zien. Let vooral op het zeldzaam originele licht boven de voordeur in de vorm van de Davidster. Het is het schultehuis, zoals het was in 1933, een paar jaar voor de ‘grote knutselrestauratie’, toen het schultehuis gelukkig nog niet gescheiden was van de schulteboerderij. De redactie van ut Deevers Archief vraagt zich nog steeds af waarom het zo zeldzaam originele bovenlicht in de vorm van de Ster van David bij de ‘restauratie’ is weggeknutseld.
En zoals het meestal met getekende onderwerpen uut de gemiente Deever gaat, is voor dit plaatje ook een ansichtkaart als voorbeeld gebruikt. Deze ansichtkaart uit 1933 is hier ook afgebeeld. De overtekenaar van de ansichtkaart moest op zijn tekening de vrijheid nemen een toegangshek in de ‘glinten’ voor het schultehuis te tekenen, omdat hij het wél op de ansichtkaart aanwezige perspectief niet voldoende volgde. Dat hek was wel aanwezig en is op de ansichtkaart nog net een beetje aan de linkerkant te zien. Ook rommelde de overtekenaar wat met de plaats van de bomen -zo te zien geen geleide linden- voor het schultehuis. De overtekenaar heeft zijn tekening ingekleurd, dat heeft hij bepaald niet slecht gedaan. De overtekenaar van de ansichtkaart is waarschijnlijk niet in Deever geweest.

Abracadabra-1291Abracadabra-1290

Abracadabra-1292

Posted in Ansichtkoate, Brink, Kuunst in de gemiente Deever, Skultehuus, Tiekening | Leave a comment

Fietsehaandel van Laamut Roll’n an de brink

Lambert Rolden liet in 1919 een nieuw pand aan de brink van Deever bouwen. In het aan de brink liggende gedeelte van het huis werd de woning ingericht, in het middengedeelte kwam een winkel, terwijl in het achterhuis een werkplaats werd gemaakt, die gebruikt werd voor het herstellen van fietsen, later ook voor het onderhouden van auto’s.
Op het witte bord boven de deur van de werkplaats staat ‘L. Rolden – Rijwielhandel’.
Naast het huis is de Shell-benzinepomp te zien. Deze pomp werd met de hand bediend.
Lambert Rolden staat naast zijn Dodge met kenteken D-421. Deze auto had een groot met leer bekleed stuur. Op een gegeven moment was de motor versleten. Toen is er nog voor vijf gulden de motor van een sloopauto in gezet. In de loop van de dertiger jaren werd de auto afgedankt.
De auto achter de Dodge is eveneens van Lambert Rolden. Deze auto met kenteken D-8464 is van het merk Oakland. Het kentekenbewijs van deze auto werd op 12 september 1932 in Assen aan Lambert Rolden afgegeven.
Wegens gebrek aan ruimte in de werkplaats stalde Lambert Rolden zijn auto’s in de schuur bij het pand van café Brinkzicht van Klaas Marcus Balsma, die ook aan de brink van Deever woonde.
Lambert Rolden verhuisde zijn bedrijf in 1936 naar de Hoofdstraat. De foto moet tussen 1932 en 1936 zijn gemaakt.
De zwart-wit foto is afkomstig uit de verzameling van de erven Hendrik Jan (Henneman) Rolden. De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van het pand aan de brink gemaakt op 13 november 2014.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 20 van het papieren blaadje Opraekelen nr. 23/1 (september 2023) van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren blaadje zijn of dat papieren blaadje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Bedrief, Brink, Deever, Olde auto | Leave a comment

Twee neeje broene beuk’n an de brink van Deever

De redactie van ut Deevers Archief heeft in twee berichten aandacht besteed aan twee vergiftigde oude bruine beuken in een schaduwrijke particulier tuin an de niet-Saksische brink van Deever, te weten het bericht Wie vurmoordde twee beuk’n an de brink van Deever ? en het bericht Twee stervende fageus sylvatica atropunicera.
De redactie van ut Deevers Archief heeft op vrijdag 29 november 2019 de kleurenfoto voor afbeelding 1 gemaakt. Op die dag waren de twee vergiftigde oude bruine beuken al verwijderd, het tuintje lag er verwaarloosd bij.
De redactie van ut Deevers Archief heeft op maandag 8 juni 2020 de twee bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s (afbeeldingen 2 en 3) van twee jonge bruine beuken (fagus sylvatica atropunicera) in de hiervoor genoemde particuliere tuin an de niet-Saksische brink van Deever gemaakt.
De Lagere Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van Het Bemoeien Met De Inrichting Van Particuliere Tuinen Van De Gemeente Westenveld hebben de bewoners van het particuliere huis met adres Brink 5 het planten van de twee bruine beuken in hun particuliere tuin an de niet-Saksische brink van Deever opgelegd. Aangezien de bewoners niet van plan waren twee bruine beuken te planten, laat staan te bekostigen, zijn de twee jonge bruine beuken compleet met boompalen in de particuliere tuin geplant op kosten van de betaler van gemeentelijke belastingen aan de met geld smijtende gemeente Westenveld. En dat terwijl zelfs elke amateuristische hovenier het de Lagere Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van Het Bemoeien Met De Inrichting Van Particuliere Tuinen Van De Gemeente Westenveld had kunnen uitleggen dat de fagus sylvatica atropunicera helemaal niet geschikt is voor kleine particuliere tuinen. En dat terwijl het in Deever een feodale traditie is dat bruine beuken alleen op het erf van opmerkzamen, zoals de burgemeester, de dokter en de dominee, en op het erf van rijke boeren mogen staan.
Het niet meer aanwezig zijn van de twee oude grote zonbelemmerende bruine beuken in de particuliere tuin an de niet-Saksische brink van Deever heeft de eigenaren wel geïnspireerd tot een volledig nieuwe inrichting van die verwaarloosde tuin. En een groot bijkomend voordeel is ook dat nu vóór het huis langer in de zon kan worden gezeten. Elk nadeel heeft zo zijn voordeel. Van schaduwrijk naar zonovergoten. Deever heeft er an de brink een Zonnehoekje bij.

Afbeelding 1: De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 29 november 2019 gemaakt.

Afbeelding 2: De redactie heeft deze kleurenfoto op maandag 8 juni 2020 gemaakt.
Afbeelding 3: De redactie heeft deze kleurenfoto op maandag 8 juni 2020 gemaakt.

Posted in Brink | Leave a comment

De brink en de kaarkhof bint now ech wè vurknooid

Het verbijsterend veel belastinggeld verslindende doodgewone herbestratingsplan met de snorkende, intimiderende en arrogante titel Deever op Drift van de Hoge en Minder Hoge Dames En Heren Van De Verhollandiseerde Voorkant Van Het Onevenaarbare Gelijk Van De Gemeente Westenveld Belast Met Het Toekomstbestendig En Shakespeareproof Maken Van Het Commerciële Centrum Van Deever voorziet in de grondige en definitieve vernietiging van wat nog over is van de oorspronkelijke brink en de kaarkhof bee de brink van Deever. Het lukt de redactie van ut Deevers Archief vooralsnog niet zijn verbijstering over deze dieptreurige gang van zaken onder woorden te brengen, söls neet in ut Deevers.
Wel heeft de redactie op woensdag 22 april 2020 met veel moeite en met tranen in de ogen enige kleurenfoto’s kunnen nemen van de uitvoering in volle gang van de vernieling van de brink en de kaarkhof bee de brink. Die prachtige zonovergoten voorjaarsdag was wis en waarachtig een veel te mooie dag voor het fotograferen van zoveel vernielzucht en zoveel ellende.
Op de afbeeldingen 1 tot en met 7 zijn de in aanbouw zijnde gele kunstpaden over de brink te zien
Op de afbeeldingen 8 tot en met 11 zijn de in aanbouw zijnde gele kunstpaden over de kaarkhof bee de brink te zien.
Het is historisch gezien wel even goed te vermelden dat de hof van de kaarke bee de brink niet bij de brink hoort. De kaarkhof werd gebruik als de plaats waar dode mensen werden begraven, het was een dodenakker, die ook wel kaarketuun werd genoemd..
De Hoge En Minder Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk Van De Verhollandiseerde Gemeente Westenveld En Belast Met De Verbijsterende En Ongenaakbare Betutteling Van De Deeverse Bevolking hebben in hun niet te beteugelen betuttel- en regeldrang bedacht de bevolking voorgeprogrammeerde, kaarsrechte, uiterst saaie, volstrekt overbodige, gele kunstpaden over de brink en de kaarkhof bee de brink door de strot te duwen. De gele kunstpaden lijken in de verste verste niet op de echte kronkelende slijtpaden in ut Deeverse saand, die vrogger al naar behoefte over de brink en de kaarkhof bee de brink liepen. De gele kunstpaden zijn niet duurzaam, zijn niet toekomstbestendig, zijn niet mens- en diervriendelijk en belemmeren de bewegingsvrijheid van de burger in de Deeverse openbare ruimte. Streng vingertje in de lucht. Gij zult over de paden lopen !
Het viel de redactie van ut Deevers Archief wel op dat in één van de gele kunstpaden een rare kronkel zit. Zie afbeelding 3. Die rare kronkel was zeer zeker niet de bedoeling, maar blijkbaar was het de verantwoordelijke rechte lijnentrekker in het luxe kantorencomplex in het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever ontgaan dat een boom de rechtlijnigheid van het gele kunstpad onderbreekt. En wellicht hebben De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Boomkapgelijk Van De Verhollandiseerde Gemeente Westenveld het vervolgens niet aangedurfd de sta-in-de-weg-eik op te offeren voor het verwezenlijken van de grote gele kunstdroom.
Of zijn de rechtlijnige gele kunstpaden over de brink en de hof van de kaarke bee de brink civiele kunstwerken die passen in het Grote Kunstenmakersplan van het Miljoenen Euros Belastinggeld Verslindende Project Deever Op Drift ?
Overigens is het ontstaan van een echt stukje slijtpad nu al voorspelbaar. Zie afbeelding 11; mensen die over het gele kunstpad naar de patat- en ijszaak aan de Hoofdstraat willen lopen, zullen niet omlopen, maar gewoon rechtdoor langs het beeld op de kaarkhof naar de ingang van de patat- en ijszaak lopen. De redactie van ut Deevers Archief zal te zijner tijd, dus niet met geschwinde spoed en ook niet in getrekte draf een kleurenfoto van dit echte slijtpad in ut Deeverse saand in ut Deevers Archief tonen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Afbeelding 7

Afbeelding 8

Afbeelding 9

Afbeelding 10

Afbeelding 11

Posted in Brink, Kaarkhof an de brink | Leave a comment

Slijtpaden over de kaarkhof bij de brink van Deever

Op de hier afgebeelde foto uit 1916 is fraai te zien hoe over de kaarhof bij de brink van Deever drie slijtpaden lopen. In die tijd lagen op de kaarkhof bij de brink nog stoffelijke resten van begraven mensen. Pas bij de grote restauratie van het kerkgebouw aan de brink in 1956-1957 zijn deze stoffelijke resten geruimd. Onder de slijtpaden lagen dus in 1916 nog mensen begraven.
Op foto’s uit latere jaren is te zien dat om de kaarhof bij de brink een hek staat en dat over de kaarkhof geen slijtpaden meer lopen. Blijkbaar was dat hek in 1916 nog niet geplaatst.
Vanaf de brink loopt een slijtpad naar de hoofdingang van het kerkgebouw. Het brede slijtpad loopt van de Hoofdstraat over de kaarhof naar het boerencafé aan de brink. De mensen sneden zo een aardig stukje af. Het smallere slijtpad loopt vanaf de huizen bij het Schultehuis aan de brink over de kaarkhof naar de Peperstroate.
De hier afgebeelde foto van het kerkgebouw bij de brink van Deever is in 1916 gemaakt door de fotograaf Cornelis Johannes Steenbergh voor het weekblad ‘Buiten’. Het originele glasplaatnegatief is aanwezig in de collectie Monumentenfotografie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, In de collectie Monumentenfotografie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de foto objectnummer ST 1067.

Abracadabra-1252
Reactie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed van 10 mei 2016 :
Bijna alle foto’s en een groot deel van de tekeningen in de beeldbank zijn in de loop van de tijd gemaakt door medewerkers van de Rijksdienst en zijn diverse voorgangers. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is daarom de rechthebbende van deze afbeeldingen.
Er is ook ander materiaal in de beeldcollectie opgenomen. De Rijksdienst heeft zijn best gedaan de eventuele rechthebbenden van dit materiaal op te sporen en toestemming te vragen voor de openbaarmaking. Vindt u desondanks dat de digitale beschikbaarheid van bepaalde afbeeldingen inbreuk maakt op enig recht dat u toekomt of uw (privacy)belangen schaadt, dan kunt u dit onderbouwd aan ons doorgeven. Wij nemen dan op korte termijn contact met u op. Bij een gegronde klacht verwijderen we vanzelfsprekend het materiaal van de website.
Alle beschikbare bestanden zijn vrij te downloaden en mogen onder de voorwaarden van de Creative Commons Naamsvermelding – Gelijk Delen 4.0 licentie gebruikt worden. Dit betekent dat iedereen de foto’s mag kopiëren, verspreiden en delen onder voorwaarde dat de bron staat vermeld en elk afgeleid werk onder dezelfde licentie wordt aangeboden.

Posted in Aarfgood, Brink, Deever, Kaarke an de brink, Kaarkhof Grönnegerweg, Rieksmonement | Leave a comment

Nog un monement’nschiltie an de toren an de brink

In de Meppeler Courant van 8 september 2014 verscheen het navolgende kleine berichtje over de presentatie van het nieuwe landelijke monumentenschildje.

Primeur in Pancratiuskerk
Diever. De openingshandeling van de Open Monumentendag in de gemeente Westenveld vindt vrijdag om 16.00 uur plaats in de Sint Pancratiuskerk in Diever. Tijdens de openingshandeling heeft er een primeur plaats: landelijk wordt tijdens het Open Monumentendag weekeinde het nieuwe landelijke ‘moumentenschildje’ gepresenteerd en de gemeente Westenveld mag de Drentse onthulling voor haar rekening nemen. Voor het weekeinde van de Open Monumentendag in de gemeente Westenveld heeft zich een record aantal monumenteneigenaren en bewoners aangemeld. In totaal zijn 33 monumenten geopend voor het publiek.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sint Pancratiuskerk, het blijft merkwaardig het kerkgebouw aan de brink van Deever te bestempelen als de kerk van een rooms-katholieke geloofsgemeente, terwijl deze kerk al eeuwen niet meer in gebruik is bij deze geloofsgemeente.
Het kerkgebouw aan de brink van Deever, die in gebruik is bij de Nederlands hervormde geloofsgemeente (dominee, schrijf ik het zo goed ?), is een rijksmonument en is voorzien van het sinds 1954 internationaal gebruikte blauw-witte schildje. Zie de kleurenfoto die de redactie van ut Deevers Archief op 13 november 2014 maakte. Het schildje is keurig met 3 roestvast stalen schroefjes bevestigd aan de gemeentelijke toren, die blijkbaar onderdeel is van het rijksmonument. Niet alle rijksmonumenten zijn voorzien van het blauw-witte schildje. Het schildje geeft aan dat het betreffende pand in oorlogstijd moet worden beschermd en moet leiden tot eerbiediging van het pand door strijdende partijen tijdens gevechtshandelingen.

Een rijksmonument is een bouwwerk of object, of het restant daarvan, die van algemeen belang is wegens de schoonheid, de betekenis voor de wetenschap of de cultuurhistorische waarde.
Tijdens de Open Monumentendagen 2014 in het tweede weekeinde van september is het nieuwe schildje in gebruik genomen. Zie de kleurenfoto die de redactie van ut Deevers Archief op 13 november 2014 maakte. In Drenthe werd het eerste schildje bevestigd aan de gemeentelijke toren aan de brink staat. Voorwaar een gebeurtenis van groot historisch belang. Opvallend is dat het wit-oranje schildje niet gewoon naast het blauw-witte schildje is bevestigd.
Maar hoe is het nieuwe schildje aan de gemeentelijk toren bevestigd ? Schroefjes zijn niet te zien. Met lijm soms ?
De toren was eigendom van de gemiente Deever en is nu eigendom van de gemeente Westenveld. De Nederlands hervormde geloofsgemeente is erfpachter van de gemeentelijke toren aan de brink. Subsidietechnisch gezien schijnt dat een betere constructie te zijn.
Wellicht is het nieuwe schildje aan het verkeerde pand geschroefd en moet ook een schildje naast de hoofdingang van het kerkgebouw aan de tufstenen muur worden bevestigd.
Binnen de grenzen van de gemiente Deever zal het wit-oranje schildje naar verwachting aan de volgende rijksmonumenten worden bevestigd:
Restanten van een kalkovencomplex bij Rijksweg 26, Deeverbrogge;
Kerk aan de brink van Deever, Hoofdstraat 45, Deever;
Voormalig schultehuis, Brink 7, Deever;
Voormalig armenwerkhuis, Grönnigerweg 6, Deever;
Voormalige boerderij ‘de Caathof’, Holtenweg 2, Deeverbrogge;
Korenmolen ‘de Vlijt’, Dingspil 17, Deever;
Hunebed D52, op de Stienakkers an de Grönnigerweg, Diever;
Boerderij met zijbaander, Achterstraat 14, Deever;
Voormalige smederij, Hoofdstraat 49, Deever;
Boerderij met zijbaander, Kruisstraat 2, Deever;
Dubbel verdiepingsloos woonhuis, Kruisstraat 4, Deever;
Boerderij met zijbaander, Kastanjelaan 18, Deever;
Hallenhuisboerderij met voorgeplaatst dwarshuis, Brink 11, Deever;
Pothok met potstal bij hallenhuisboerderij, bij Brink 11, Deever;
Hollenhuisboerderij met dwarsdeel, Hoofdstraat 34, Deever.

Posted in Aarfgood, Brink, Kaarke an de brink, Rieksmonement, Toor'n an de brink | Leave a comment

Van harte beterschap – Familie Hendrik Mulder

De redactie van ut Deevers Archief laat de bezoekers van ut Deevers Archief graag meegenieten van zijn aanwinsten in de verzameling ansichtkaarten.
In het voorjaar van 1960 verstuurde de familie Hendrik Mulder, Drogisterij ‘de Gaper’ an de Heufdstroate in Deever, deze ansichtkaart van de omgeving van de brink en de Heufdstroate naar mevrouw Brouwer-van Sleen, kamer 3a van het Dianonessenhuis in Meppel.
Drogisterij ‘de Gaper’ stond  achter café Brinkzicht en is op deze foto niet te zien.
De twee eikebomen op de zwart-wit foto zijn nog steeds op de brink van Deever aanwezig.
De vraag is wie is mevrouw Brouwer-van Sleen ? Is het Diene van Sleen, de moeder van Hendrik Brouwer, de rijschool- en taxihouder uit de Hoofdstraat ? Wie kan de redactie daar informatie over verschaffen ?
De redactie heeft de kleurenfoto op 27 februari 2015 gemaakt.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Café Brinkzicht, Heufdstroate | Leave a comment

Museumboerdereeje Dieverza an de brink van Deever

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren van een grote stapel olde Deeverse Blatties (Weekblad voor de gemeente Diever, Van Goor’s Blattie) in het nummer van 12 juni 1997 bijgaande advertentie over de opening van Museumboerderij Dieverza. Zie afbeelding 1.
De redactie vond bij het digitaliseren van zijn papieren archief van allerlei papperasjes toevallig van Museumboerderij Dieverza het hierbij afgebeelde reclamekaartje dat je voor of na of tijdens een bezoek aan het museum kon meenemen. Zie afbeelding 2. Op het reclamekaartje is te lezen wat zoal in deze museumboerderij was gevestigd. Het reclamekaartje was ook te gebruiken als ansichtkaart.
De redactie ontving van Ron en Eefke Zegers op vrijdag 5 februari 2021 een knipsel van een advertentie van een kerstshow in museum Dieverza in de Westervelder van 17 decemeber 1997. Zie afbeelding 3.
De redactie heeft al een keer in een bericht een beetje aandacht besteed aan deze museumboerderij.
Museums in de gemiente Deever zijn nog nooit een lang leven beschoren geweest. Museumboerderij Dieverza was maar een paar jaren – van 14 juni 1997 tot eind 2002 – gevestigd in de boerdereeje van Cornelis Seinen an de brink van Deever.
De op het kaartje vermelde eigenaren Ron en Eefke Zegers hebben tegenwoordig een brocante-winkel met de naam Diverza in Schoondijke in Zeeland.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaande afbeelding 3 opgenomen op bladzijde 402.

Afbeelding 1 – Advertentie op bladzijde 10 van het Deeverse Blattie van 12 juni 1997.

Afbeelding 2 – Reclamekaartje van Museumboerderij Dieverza.
Afbeelding 3 – Advertentie in de Westervelder van woensdag 17 december 1997

Posted in Ansichtkoate, Brink, Museum, Toeristenindustrie | Leave a comment

Een vierkante band van straatklinkertjes

In de Volkskrant van 1 juni 1962 verscheen nummer 340 van de door Lijntrekker getekende rubriek ‘het merckwaerdigste meyn bekent’, waarin hij aandacht besteedde aan de kerk aan de brink van Deever.
Als Lijntrekker tekende en beschreef Jan Bouman decennia lang heemkundige varia voor de Volkskrant. Geen gevelsteen, windwijzer of tegeltableau in Amsterdam en de rest van Nederland sloeg hij over. Zo vergat hij ook de kerk aan de brink van Deever niet.
De tekst die boven de zuidelijke ingang van de kerk staat, is links boven in de afbeelding duidelijk te lezen, echter de tekst van de voetnoten niet, die luidt als volgt:
In het Drentse dorp Diever staat op het ruime plein de hervormde kerk, eertijds gewijd aan Sint Pancratius. Boven de zuidelijke ingang staat een vierregelig vers te lezen, verduidelijkt door twee voetnoten, dat herinnert aan de blikseminslag van 1759, die de toren trof. Het bovendeel van de toren en de kerk brandden uit.
Bij de restauratie van het kerkgebouw in 1955 werden de resten ontdekt van niet minder dan zeven voorgaande kerken, waarvan de eerste drie uit de negende en tiende eeuw dateren.
Aan de westkant van de toren is de opmerkelijkste ‘voetnoot’ aangebracht. Een vierkante band van straatklinkertjes geeft tussen het gras de grondslag aan van de vroegere toren, die los stond van een houten zaalkerkje met versmalde absis.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de kleurenfoto, met daarop te zien de vierkante band van straatklinkertjes, op 21 november 2014 gemaakt. De redactie heeft de kleurenfoto, met daarop te zien de markante paarsgebroekte Jans Roelof Tabak, koster en klokkenluider (en orgelpomper en lijkwagenkoetsier ?) van de Heilige Sint Pancratius Kathedraal aan de Brink van Deever, op 13 november 2008 gemaakt.

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Tiekening, Tillegröppe, Toor'n an de brink | Leave a comment

De olde brink van Deever mit de braandkoele in 1903

Op veel plaatsen in Deever waren braandkoel’n gegraven om in geval van brand snel te kunnen beschikken over bluswater. Zo ook de hier achter de kinderen zichtbare braandkoele op de brink van Deever. Om de braandkoele stonden witte glint’n (een wit hek).
In de gemiente Deever zijn de meeste braandkoel’n na de komst van de eerste motorspuit in de dertiger jaren van de vorige eeuw gedempt.
Echter deze braandkoele is pas tijdens de grote vernieling van de brink in het midden van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gedempt.
Rechts is de oude pastorie van de nederlands-hervormde kerkgemeente te zien (een pastorie hoort in Deever an de brink te staan).
De fotograaf had de driepoot van zijn fototoestel zo geplaatst dat in het midden van de foto tussen de bomen juist korenmolen ‘de Vlijt’ in Oldendeever is te zien.
In het voorhuis van de boerderij aan de linkerkant woonden Hendrikje en Marie Mulder. In het achterhuis oefende Roelof (Roef) ten Buur zijn boerenbedrijf uit.
Fraai is het slijtpad over de brink te zien dat liep naar het niet zichtbare oude gemeentehuis (een gemeentehuis hoort in Deever an de brink te staan).
De oude ansichtkaart is door H. ten Brink uit Meppel uitgegeven in 1903.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de zwart-wit foto onder de oude ansichtkaart gemaakt op 13 mei 2002.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Meule van Oll’ndeever, Pastorie aan de Brink, Topstuk | Leave a comment

Bouwbord geeft deels een indruk van Brink 6.0

De gemeente Westenveld toont in het kader van het zo door haar genoemde Brinkenplan op bouwborden hoe een deel van de omgeving van de brink van Deever bee de Heufdstroate en de kaarkhof (vrogger ok wè kaarketuun enuumd) na voltooiing van het plan in 2020 zal zijn. Op ut Van-Os-kaampie an ut ende van de Heufdstroate stiet ok ut hier eteunde bouwböd (nog beter is bouwbröt). Zie de bijgaande betreffende afbeelding. De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto voor deze afbeelding op woensdag 6 november 2019 gemaakt.
De redactie merkt op dat de naam Brinkenplan geen juiste naam voor het project is, want de vrije ruimte tussen het Schultehuis en het gemeentehuis van de gemiente Deever is de enige brink in het dorp Deever.
Dus een ruimte in het dorp Deever, die van horen zeggen maar al te graag als brink wordt gebombardeerd, is geen brink, mits verantwoord historisch en wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze ruimte wel een brink is.
Het betreft overduidelijk de ruimte bij de t-splitsing van de Heufdstroete en de Aachterstroate, die in de volksmond ook wel Kleine Brink wordt genoemd. Het betreft overduidelijk de vrije ruimte aan het begin van de Bosweg, die tegenwoordig door ignoranten en amateur-histerielogen te onpas marktbrink wordt genoemd. Derhalve moet het plan vooralsnog, maar hopelijk voor altijd als Brinkplan de geschiedenis in gaan. Zeg maar het zoveelste Brinkplan, zeg maar het plan voor de inrichting van Brink 6.0, met de zekerheid dat de toekomstbestendigheid van het resultaat van dit plan een ijdele illusie is.
Op de afbeelding zijn paden over de brink en over de kaarkhof (vrogger ok wè kaarketuun enuumd) te zien. Het mogen zo te zien geen door het natuurlijke gebruik ontstane slingerende slijtpaden in de zanderige ondergrond worden, nee het lijken wel rechtlijnige, voorgekauwde kunstmatige – gij zult hier en niet in het gras lopen – paden te worden. Paden die worden gemaakt van een of ander volledig nadeelvrij, roodbruin, kleurvast, slijtvast, duurzaam, toekomstvast, toekomstbestendig, milieuvriendelijk, klimaatvriendelijk, klimaatbestendig, waterbestendig, niet-verweekbaar, waterdoorlatend, zonbestendig, vorstbestendig, dooizoutbestendig, luchtdoorlatend, onkruidwerend, graswerend, molwerend, onscheurbaar, vervormbaar, warmteabsorberend, hangjongerenbestendig, volledig herbruikbaar, circulair en uiterst goedkoop en uiterst concurrerend cradle-to-cradle wondermateriaal.
De redactie van ut Deevers Archief is en blijft voorstander van zandpaden, die hebben al eeuwenlang hun bestaansrecht bewezen, soas ut now verropte kaarkepad tuss’n Deever, Kalter’n en Wapse of ut Raggerspad tussen Deever, Oll’ndeever en de Oll’ndeeversebrogge.
De struikelende naar het wonderwandelpadmateriaal kijkende vrouw heeft op haar rug een zakje met het logo van het Brinkplan en de naam Diever. Deze rugzakjes zullen ongetwijfeld binnenkort bij Deeverse neringdoenden te koop zijn of wellicht te koop zijn bij de balie aan de publieksbrink in het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever.
Op de brinkdam lopen duiven, een ogenschijnlijk Amsterdamse Drentenierster is bezig de duiven op de dam te voeren.
De redactie van ut Deevers Archief ontwaart op de brinkdam links achter de man met het blauwe rugzakje een kunstwerk. Het kunstwerk zal zo te zien helaas niet op een ten minste honderdenvijftigduizend jaar oude grote uiterst toekomstbestendige Deeverse zwerfsteen worden geplaatst, maar wellicht op een duurzaam, toekomstvast, toekomstbestendig, milieuvriendelijk, klimaatvriendelijk, klimaatbestendig, vorstbestendig, onscheurbaar, volledig herbruikbaar, circulair en uiterst goedkoop en uiterst concurrerend cradle-to-cradle materiaal.
Op de brinkdam en op de kaarkhof (vrogger ok wè kaarketuun enuumd) komen enige zitbankjes te staan. De grote vraag is natuurlijk of deze zitbankjes met schaars belastinggeld worden betaald of dat de uitbaters van cafe’s, restaurants, lunchrooms, snackbars, ijsco- en patatkramen, brood- en banketbakkerijen en andere neringdoenden een duit in het zakje moeten doen en geacht worden deze voorzieningen te betalen. Pecunia non olet.
Het is uiterst voorstelbaar en uiterst voorspelbaar dat vanwege het gekozen monotone, uniforme, saaie, dikmetalen, hangjongerenbestendige en dus onverwoestbare zitmeubilair op de brinkdam en op de kaarkhof (vrogger ok wè kaarketuun enuumd) het aandoenlijke Plattelandsvrouwenbankje op de brink zal worden geruimd of misschien al is geruimd en wellicht en hopelijk elders zal worden herplaatst. Het is uiterst voorstelbaar en uiterst voorspelbaar dat vanwege het gekozen monotone, uniforme, saaie, dikmetalen, hangjongerenbestendige en dus onverwoestbare zitmeubilair op de brinkdam en op de kaarkhof (vrogger ok wè kaarketuun enuumd) het aandoenlijke Rabobankbankje in het grasveldje tegenover de Rabobank zal worden geruimd of misschien al is geruimd en wellicht en hopelijk elders zal worden herplaatst.
De redactie van ut Deevers Archief suggereert het Plattelandsvrouwenbankje en het Rabobankbankje in de buurt van de huidige standplaats van de Van-Os-Baank te herplaatsen, op die manier ontstaat een soort van openluchtmuseumpje van afgedankte door burgerinitiatief ontstane en met burgergeld betaalde zitbankjes. Derhalve valt zeer te overwegen het misgesitueerde aandoenlijke Bert-Haanstrabankje aan het loop- en fietspad langs de Shakespearealley (voorheen Bosweg) ook te verplaatsen naar de nabijheid van de huidige standplaats van de Van-Os-Baank. En op korte termijn zou ook het op Zorgvlied staande aandoenlijke Incredible-Doctor-Jan-Haarm-Polbankje hier een laatste rustplaats kunnen krijgen. In de buurt van die andere hakhoutkunstwerken De Vliegende Deur en de Oehoeboeroe.
Langs het Oense-Abe-erfgoedhobbelpad van ten minste honderdenvijftigduizend jaar oude uiterst toekomstbestendige Deeverse veldkeien met religieuze tekens komen autoverrinnewièd’nde flinke ten minste honderenvijftigduizend jaar oude uiterst toekomstbestendige Deeverse zwerfkeien te liggen. De gemeente Westenveld is wellicht al een tijdje bezig met het sparen van deze stenen, wellicht komen de twee bee ut liekwaeg’nschuurtie verdwenen zwerfstenen hier ook te liggen.
De redactie van ut Deevers Archief had een oja-belevenis, een aha-erlebnis en een déjà vu ervaring bij het zien van de lantaarnpalen. Deze komen voor op oude ansichtkaarten, bijvoorbeeld die van de brink 3.0 in de sneeuw uit 1920. Alleen waren het toen carbid-lampen die de omgeving verlichtten, nu zullen het wel energiezuinige langelevensduur led-lampen worden, het carbid kan beter worden gebruikt bee ut kebiedskeet’n mit oldejaor.
De redactie van ut Deevers Archief ontwaart rechts achter de man met het blauwe rugzakje een groene auto die in de richting van de Rabobank rijdt. Is de maker van deze poster verkeerd geïnformeerd ? Of mag het autoverkeer de Peperstraat of het deel van de Peperstraat tot aan de zogenaamde Kerkstraat binnenkort in twee richtingen berijden ?

Posted in Brink, Deever | Leave a comment

Un inekleude ansichtkoate van de kaarke an de brink

Boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever gaf in januari 1975 het boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder uit. Op bladzijde 94 – een afbeelding van deze bladzijde moet nog worden toegevoegd aan dit bericht – is een afbeelding van een oude ansichtkaart van de kaarke an de brink van Deever met de volgende tekst opgenomen. 

De Nederlands Hervormde Kerk
De aan Sint Pancratius gewijde en in Romaanse vorm gebouwde kerk staat hier nog verscholen tussen hoog geboomte.
Hoeveel kinderen zouden om deze aloude kerk wel hebben gespeeld, geravot, geknikkerd, verstoppertje gespeeld achter de pilaren, enzovoort ?
Veel oud-ingezetenen van Diever zullen hier nog dankbare jeugdherinneringen aan ophalen.
De boer met vork op de nek is mij niet bekend. Wellicht Aaldert ter Mast ?
Links zien wij nog even de afrastering van de brandkuil. Behoudens deze brandkuil dienden eveneens een kuil aan de weg naar Kalteren, de Doolhof en een kuil op het zogenaamde Bultien, ongeveer op de plaats waar nu het Groene Kruis-gebouw staat, om bij brand het bluswater te leveren. Niet te zien op deze foto is het zogenaamde baorhuussien (baarhuis) waar onder andere nog de zoon van klompenmaker Luier uit de Peperstraat lag opgebaard, die zich verdronken had in het Witteveen in ’t Oldendieverveld.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De kerk aan de brink van Deever was aan Sint Pancratius gewijd, nota bene toen deze een paar eeuwen geleden nog in gebruik was bij de rooms-katholieke geloofsgemeente van Deever. De hervormde geloofsgemeente van Deever doet sinds de heiligenbeeldenstorm niet meer aan heiligen, dus zeker ook niet meer aan Sint Pancratius en wil zeker niet ter kerke gaan in een gebouw die Pancratiuskerk wordt genoemd. Dus is het regelrechte onzin om het kerkgebouw nu nog te onpas Pancratiuskerk te noemen.
De redactie leeft in de veronderstelling dat vóór de Tweede Wereldoorlog in Deever meer braandkoel’n waren, dan de door Arend Mulder genoemde drie. De redactie zal proberen hier meer duidelijkheid over te verschaffen.
De geboren en getogen Deeverse Arend Mulder geeft aan dat het huidige Goene Kruis-gebouw an de Vlasstroate op ut Bultie staat.
De redactie heeft ut husie in de kaarketuun (de kaarkhof) van de kaarke an de brink niet zelf meer meegemaakt, maar het meest aannemelijk is dat het diende als stalling voor de brandspuit, vanwege ruimtegebrek in het oude gemeentehuis. Het zou best zo kunnen zijn geweest dat gestorven mensen daar in bepaalde gevallen ook tijdelijk werden opgebaard.
In het geval van de zoon van klompenmaker Johannes Leijer – door Arend Mulder abusievelijk Luier genoemd – kan het zo zijn geweest dat in het kleine huisje van Johannes Leijer te weinig ruimte was voor een lijkkist en daarom gebruik is gemaakt van ut husie in de kaarketuun.

In het eenvoudig uitgevoerde boekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ kon natuurlijk niet de ingekleurde versie van de op bladzijde 94 getoonde ansichtkaart worden opgenomen  
De hier afgebeelde ingekleurde ansichtkaart van het kerkgebouw van de Nederlands hervormde geloofsgemeente in Deever en de gemeentelijke toren is in 1914 verstuurd. Deze ingekleurde ansichtkaart is een topstuk. Ech wè.
De gemeentelijke toren is vaag achter de vele kalende iepen te zien. De kaarketuun (de kaarkhof) was in die tijd gelukkig nog omringd deur glint’n. An de linkerkaante bint de glint’n van de braandkoele in de brink te seen. De boer die op de brink loopt draagt een vork op zijn nek.
De zwart-wit versie en de ingekleurde versie van deze prachtige ansichtkaart zijn omstreeks 1914 – inmiddels meer dan honderd jaar geleden – uitgegeven door boekhandel Hendrik ten Brink in Meppel (kaartnummer 211/2990). De redactie weet niet welke neringdoende in Deever deze kaart verkocht. De ingekleurde versie van deze ansichtkaart zal in de winkel duurder zijn geweest dan de zwart-wit versie van deze ansichtkaart.
De hier getoonde ansichtkaart is in 1914 gestuurd naar den heer G. Prins, Meester Schilder te Kuinre (de Kuunder) in Overijssel. De afzender was S. Prins, p/a G.S. Jonkman in Deever. Wat deed toch die S. Prins in Deever ? Was hij in de kost bij G.S. Jonkman ? Wie was toch die G.S. Jonkman ? Waar woonde toch die G.S. Jonkman in Deever ?
De postzegel op de ingekleurde ansichtkaart is op het postkantoor van Deever voorzien van een grootrondstempel. Deze werd op de Nederlandse postkantoren gebruikt na het kleinrondstempel, maar vóór de ingebruikname van het balkstempel. Een ansichtkaart die voorzien is van een gave postzegel en een grootrondstempel (uitgave 12 december 1900) heeft een grotere verzamelwaarde, dan een verstuurde ansichtkaart zonder dat stempel. Een ansichtkaart met een gave postzegel heeft echter een nog grotere verzamelwaarde als het grootrondstempel van een plaats op een ansichtkaart uit die plaats staat. En dat is bij de hier afgebeelde ansichtkaart het geval.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto op 6 november 2019 gemaakt.

Posted in Ansichtkoate, Brink, Kaarke an de brink, Topstuk | Leave a comment

Dwingel hef un nee Grüne Kruus gebau

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens in de oud-papier-container gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een  onbelangrijk, maar wel grappig berichtje. De redactie wil een dergelijk berichtje natuurlijk niet onthouden aan zijn trouwe bezoekers.
In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 21 juni 1957 verscheen het navolgende grappige berichtje over de opening van het nieuwe Groene Kruis gebouw in Dwingel (an de aandere kaante van de voart). De redactie van de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) vergiste zich  blijkbaar bij het plaatsen van de juiste foto bij het bericht. De foto van het nieuwe gemeentehuis van de gemiente Deever had in dezelfde krant bij het artikel ‘Opening van nieuw gemeentehuis stimulans voor verdere activiteit’ moeten zijn geplaatst. 

Dwingeloo opent nieuw Groene Kruis gebouw
Het Groene Kruis in Dwingeloo is zo ver gevorderd met zijn wijkgebouw, dat het woensdag a.s. kan worden geopend.
De openingsplechtigheid wordt ’s middags om twee verricht door de heer R. Mantingh uit Groningen, geneeskundig inspecteur voor de volksgezondheid, in hotel Wesseling.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het mag duidelijk zijn dat op de foto niet is te zien het nieuwe Groene Kruis gebouw in Dwingel, maar wel het in in dezelfde maand in 1957 in gebruik genomen gemeentehuis van de gemiente Deever.
Blijkbaar is de aannemer van de bouw van het gemeentehuis nog bezig met de laatste hand te leggen aan het gebouw, want er staat een ladder tegen het gebouw. Zo te zien is een schilder bezig met het schilderen van de linker dakkapel in het dak boven de secretarie. Waarom ontsierde de architect het gebouw met lelijke dakkapellen aan de kant van de niet-origineel-sakische brinQ van Deever ? Daarmee ging direct het soort van boersige boerachtige karakter van het gebouw verloren.
Het is zeer te betreuren dat voor de bouw van het gemeentehuis van de gemiente Deever een flink stuk van de niet-origineel-saksische brinQ moest verdwijnen en dat tijdens de bouw van het gemeentehuis de oude brinQ en de kaarkhof bij het kerkgebouw aan de brinQ grondig zijn vernield.

Posted in Brink, Deever, Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment

Wie de scha heeft, heeft ook de schande, niet waar ?

In het tijdschrift Het Noorden in Woord en Beeld, Jaargang 4, 1928-1929, Nummer 11, 8 juni 1928 werd de volgende fraaie afbeelding van het oud-Hollandse volksspel kuipsteken op de Brink van Deever getoond. De stelloasie mit de kupe mit waeter stön vlak bee de braandkoele. Die waeterkoele is net neet te seen aachter de witte glint’n. Vlak bee de braandkoele, dat was wel zo makkelijk als de kuip weer moest worden gevuld met water, immers Deever had toen nog geen waterleiding. Dit oud-Hollandse volksvermaak bestaat nog steeds, ook in Drenthe. Bij het gewone kuipsteken liet men een wagentje van een helling lopen. In Deever deud’ n see ut aans. Hier werd een hondekarre gebruikt, die met een aanloop in gang werd getrokken door een opgeschoten jongen. An de linkerkaante van de foto is tuss’ n de twee gepette kièrels ut braandspuithuusie te seen. Dat stön toe nog in de kaarketuun.

De landbouwtentoonstelling te Diever werd afgewisseld met volksspelen, waaronder het kuipsteken bijzonder de aandacht trok op de Brink. En geen wonder: één verkeerd gemikte stoot – en de draaibare ton stort zijn lading water uit op de onfortuinlijke rijder in het wagentje. En… die de scha heeft, heeft ook de schande, niet waar ?

Posted in Braandkoele, Brink, Cultuur | Leave a comment

Abe Brouwer hef ok de Doavidsterre estroat

De door wijlen dorpsfiguur, gemeentestraatmaker en schrijver Abe Brouwer (Oense Abe) in de periode 1957-1966 in bestrating aangebrachte en nog overgebleven symbolen zijn met name te vinden in de bestrating van veldkeitjes rond de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink van Deever. Daar is ook het symbool van de Davidster te vinden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande zwart-wit foto gemaakt op 3 oktober 2011.
Abe Brouwer en zijn vrouw en hun zoon woonden in Deever eerst in het huis dat toen als adres Veentjesweg 3 (nu Veentjesweg 5) had. Later woonden zij hij aan de Kloosterstraat.

 

 

Posted in Abe Brouwer, Brink, Deever | Leave a comment

Vugèdering van de N.S.B. in café Balsma uutestelt

Op 6 maart 1943 verscheen in het Agrarisch Nieuwsblad de volgende korte advertentie over het uitstellen van een vergadering van de afdeling Diever van de Nationaal Socialistische Beweging (N.S.B.) in het café van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma an de brink in Deever. De redactie heeft in de openbare bronnen niet kunnen vinden of en wanneer de aangekondigde vergadering wel is gehouden. En wat zou de agenda van deze vergadering zijn geweest ?

Nationaal Socialistische Beweging – Diever
De aangekondigde Openbare Vergadering op 7 maart in café Balsma wordt tot nader datum uitgesteld.

Posted in Brink, Café Balsma, Deever, N.S.B.'er, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Oude gemeentehuis aan de brink werd verlaten

Het volgende artikel over de verhuizing van het gemeentelijke apparaat van het oude gemeentehuis aan de brink van Deever naar het noodgemeentehuis op ut Bultie is gepubliceerd in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 16 november 1955. Dit artikel is ook als bladvulling gepubliceerd in nummer 00/3 (september 2000) en 00/4 (december 2000) van Opraekelen, het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge verening uut Deever.

Uit Diever en omgeving – Oude gemeentehuis werd verlaten
Nu van de voormalige hervormde pastorie nog slechts een troosteloze puinvlakte is overgebleven is het aloude vervallen gemeentehuis aan de Brink nu ook voor sloping gereed gekomen, want eind vorige week heeft de grote verhuizing naar het tijdelijke gemeentehuis op het Bultje plaats gehad. Dit nieuwe onderkomen voor het gemeentelijke overheidsapparaat is reeds een herademing. Van ‘scheiden doet lijden’ was dan ook bij het verlaten van het oude gebouw geen sprake. Of er ook in dezen zo iets als een veurspooksel (redactie: spookachtig voorteken) was, daarover het volgende.

Muizenschemering aan de Brink
Grijs en grauw is de mistrijke dag vergleden. Langzaam hult de avond het dorp Diever in zijn donkere sluiers. Rustig en stil ligt de Brink in avondstemming. Een eenzame wandelaar, die het paadje voorlangs het gemeentehuis en de voormalige pastorie wil betreden, stuit op een bord, dat verlicht is door een rode lantaarn, dat wil aangeven dat het paadje voor verkeer is afgesloten. Over het paadje ontrolt zich een miniatuur-spoorbaan, die zijn eindpunt vindt vlak vóór het oude gemeentehuis. De oude pastorie is geheel ten offer gevallen aan slopershanden, evenals de schuur achter het gemeentehuis. Een met puinbrokken bezaaide vlakte is naast het gemeentehuis ontstaan rond welke her en der afbraakhout ligt opgestapeld.
Onze wandelaar heeft zich niet aan het bord, dat hem een halt heeft toegeroepen, gestoord en is door alle afbraak en puin heen bij het afgeleefde gemeentehuis aangekomen. Hier wordt zijn oor getroffen door ongewone geluiden in het gebouw. Het ritselt en piept er op haast lugubere wijze. Zijn aandacht is gewekt en zijn nieuwsgierigheid geprikkeld. Hij stapt over het vervallen hek heen en gluurt door de ramen, die hem als holle ogen aanstaren, naar binnen. Gelukkig dat de maansikkel hem gunstig gezind is en de vertrekken in een mysterieus bleek licht hult. Hij ziet dat zich daar iets spookachtig afspeelt, dat zo sterk van het alledaagse afwijkt, dat het zijn zinnen bijna begoochelt.
Midden in het grote vertrek, dat overdag als secretarie fungeert, ontwaart hij een enorme muizen-aartsvader, tronend tussen ware heirlegers van muizen, die uit alle hoeken en gaten te voorschijn zijn gekomen. Dan neemt de oppermuis het woord: Gij die gekomen zijt van de zolders, vanuit de diverse kamers, achter het behang vandaan. Mannen uit Apeldoorn zijn gekomen en hebben onze broeders uit de pastorie verdreven en dit eerbiedwaardige gebouw tot puinhopen doen verworden. En hoe benard de woonruimtepositie ook is, we hebben deze bloedverwanten uit de pastorie inwoning verleend. Maar we zijn er nog lang niet. De vijand staat op het punt ons ook dit bolwerk te ontnemen. Ik heb hen, die hier daags werken horen zeggen: ‘Dit moet eerst weg. Dan dat. Het verhuizen begint vrijdagmiddag’. Het zal dus nodig zijn dat we ons terugtrekken naar de boerderij van Seinen. Die biedt veel ruimte en herbergt veel eten voor ons.’ Dan gaan al die grauwe diertjes naar de plaats van waar ze gekomen zijn. De man, die dit aanschouwt, herademt. Als hij vrijdagmiddag en zaterdag de heuse verhuizing aanschouwt, twijfelt hij geen opgenblik meer aan dat wat zijn voorgeslacht met het woord veurspooksel aanduidde.

Verhuizing
Zo is dan vrijdagmiddag het overbrengen van de gehele inventaris van het oude gemeentehuis naar de barak op het Bultje, dat als tijdelijk gemeentehuis zal fungeren, begonnen. Dit was een enorm karwei, dat pas zaterdagmiddag zijn beslag heeft gekregen.
De burgemeester, de gemeetesecretaris, de gemeentebode en het personeel van secretarie en gemeentewerken zijn hiervoor in de weer geweest en met het grootste plezier, omdat ze zich eindelijk verlost wisten uit dit vunzige, ongezonde, totaal uitgeleefde gebouw.
De barak die al eens als tentoonstellingslokaliteit en als noodwoning dienst deed, is verdeeld in een ruime secretarie, een burgemeesterskamer, een secretariskamer in een kleinere personeelskamer.
Als gevolg van een nieuwe vloerbedekking, een nieuw behang, een kwastje verf en doordat ze op een na alle prachtig op de zon zijn gelegen, zijn het aantrekkelijke hygiënische appartementen, die het tot een lust maken om er tijdens de overbruggingsperiode te werken. Het ligt in de bedoeling de raadsvergaderingen op de secretarie te blijven houden en de vergaderingen van burgemeester en wethouders en trouwpartijen in de burgemeesterskamer. Bij de barak is zaterdag een nieuwe kleinere loods gebouwd voor het kantoor van gemeentewerken.
Het oude gemeentehuis is woensdag meteen ook onder de slopershanden gevallen. De kop werd reeds voor het grootste gedeelte verwijderd. De terreinen met de er achter gelegen tuinen kunnen na de afbraak rijp gemaakt worden voor de bouw van het nieuwe huis der gemeente, waarvoor de aanbesteding reeds op 5 november jongstleden plaats had.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het najaar van 1955 viel het oude gemeentehuis, dat daarvoor dienst deed als lagere school en daarvoor als boerderij, onder de slopershamer. Opnieuw verdween een prachtig oud pand uit het dorp.
Het noodgemeentehuis was een houten barak op ut Bultie, gelegen aan de zo genoemde Kloosterstraat. Zou er een klooster op ut Bultie hebben gestaan ? Wat heeft de cultuurhistorische waardenkaart van de gemeente Westenveld hierover te melden ? Op ut Bultie is eigenlijk in ut Bultie, want het werkelijk hoger liggende gedeelte van de akkers lag meer in de richting van de Binnenesch en werd Scholten’s Bultie genoemd, zeg maar de bult in de akker van Scholten, derhalve zou de zo genaamde Kloosterstraat omgenaamd moeten worden naar Scholten’s Bultie, met als onderschrift: oude akkernaam.
Nadat het ambtenarencorps zich riant had gevestigd in het nieuwe gemeentehuis aan de brink vn Deever werd de barak in gebruik genomen als lesruimte voor de leerlingen van de school voor uitgebreid lager onderwijs (U.L.O).
Was het op de foto’s zichtbare spoorlijntje een gemakkelijk verplaatsbaar smalspoortje van het type Decauville ? De Decauville-deskundige bij de Zorgvlied-Wateren-Oude-Willem dependance van de heemkundige vereniging uut Deever weet daar vast wel een antwoord op.

Posted in Binnenesch, Brink, Gemiente Deever, Gemientehuus, Kloosterstroate, Opraekelen | Leave a comment

Café Trompetter belemmut ut sicht op de kaarke

In de Friese Koerier van 30 januari 1964 verscheen het navolgende alarmerende bericht over de weerstand bij Hoge Heer burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) cum suis tegen het mogelijk plaatsen van het boerencafé Trompetter an de Heufdstroate in Deever op de lijst van beschermde monumenten.

Monument-woning te Diever van lijst ?
Diever – Het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft het gemeentebestuur een aanvulling toegezonden van de lijst van beschermde monumenten. Het betreft het pand Hoofdstraat 25 te Diever, waarvan eigenaar bewoner is de heer A. Trompetter. De motivering is aldus:
‘Boerderij bestaande uit woonhuis met aangebouwde schuur. De voorgevel aan de Hoofdstraat bestaat uit een eenvoudige topgevel met vlechtingen. Het pand is vroeger in gebruik geweest als dorpsherberg. Het bevat inwendig, zowel begane gronds als op de verdieping betimmering met bedsteden, tegelwanden en een oude tapkast. Het pand is historisch merkwaardig, omdat het eertijds dienst deed als betaalplaats voor de belasting, hetgeen uit enkele elementen van het interieur nog blijkt plusminus 1720.
Ingevolge de Monumentenwet heeft de raad de bevoegdheid de minister in overweging te geven monumenten van de lijst af te voeren. Burgemeester en wethouders komt het gewenst voor in dit geval de minister te adviseren het pand Hoofdstraat 25 van de ontwerplijst af te voeren, omdat het is gelegen binnen het ‘komplan voor de gemeente Diever’. In dit plan is het terrein waarop genoemd plan is gebouwd bestemd voor aanleg van plantsoenen. Het is dus de bedoeling dat deze woning te zijner tijd zal verdwijnen als de sanering van de zogenaamde groene Brink enig effect zal sorteren.
Daar het zonder meer duidelijk zal zijn dat de sanering van de dorpskern, indien de plaatsing van het pand Hoofdstraat 25 definitief is geworden, in ernstige mate wordt belemmerd, omdat de groene Brink zijn aansluiting aan de Kruisstraat mist en het gezicht op de gerestaureerde Nederlands Hervormde kerk zal worden gestoord, stellen Burgemeester en wethouders van Diever de raad voor genoemde bezwaren aan de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen kenbaar te maken en hem te verzoeken het bedoelde pand van de ontwerplijsrt af te voeren.

Aantekeningen van de redactie van ut Dievers Archief
De onstuitbare sloopzucht, in dit artikel eufemistisch aangeduid met sanering van de dorpskern, van de toenmalige Hoge Heren Van De Voorkant Van het Gelijk van de gemiente Deever, aangevoerd door Hoge Heer burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd), was in de naoorlogse jaren groot, zonder daarbij oog te hebben voor behoud en restauratie van cultuurhistorische waardevolle panden en fraaie dorpsgezichten.
Denk aan de sloop van het boerderijtje van de familie Hunneman aan de Achterstraat, het pand an de Peperstroate, dat later door alleskunner Klaas Kleine is herbouwd, heel wat andere panden aan de Peperstraat, een pand aan het straatje dat nu de niet erg originele naam Kerkstraat heeft, het authentieke boerderijtje van orgelpomper Geert Dekker, de oude pastorie op de Brink (een pastorie hoort op de Brink te staan) en het oude gemeentehuis (daarvoor school en boerderij).
Blijkbaar was het ook de bedoeling van Hoge Heer burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) cum suis alle panden die ingesloten werden door Hoofdstraat, Kruisstraat, Peperstraat en Kerkstraat met de grond gelijk te maken om daar een megalomaan plantsoen met de naam ‘groene Brink’ van te maken, en dat in een dorp, waar zeker niet hoeft te worden geklaagd over gebrek aan groen.
De schrijver van het artikeltje was het wel heel erg onderkruiperig eens met Topsloper Hoge Heer burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) cum suis, want wat te denken van het vermelden van goedkope drogredenen, zoals ‘sanering van de dorpskern’ en ‘het gezicht op de gerestaureerde Nederlands Hervormde kerk zal worden gestoord’ ? De schrijver van het bericht was wellicht zelf enigszins gestoord en hard aan sanering toe.
Gelukkig is het snorkerige poeha plan voor de ‘groene Brink’ niet doorgegaan en is de boerderij waarin het boerencafé Trompetter was gevestigd terecht behouden gebleven.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op 15 november 2013.

 

 

Posted in Brink, Café Trompetter, Heufdstroate, Kruusstroate | Leave a comment

Auto van veearts Van der Eijk bee’j ’t gemientehuus

In het Nieuwsblad van Noorden van 19 juni 1957 verscheen het volgende korte bericht met bijbehorende foto over de in gebruik name van het nieuwe gemeentehuis aan de Brink van Deever.

Nieuw raadhuis in Diever
De Drentse gemeente Diever heeft een nieuw gemeentehuis gekregen, dat vanmiddag door de Commissaris der Koningin wordt geopend. Het gebouw staat op de plaats waar zich vroeger het oude raadhuis bevond.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Na de grote vernieling van de Brink van Deever in de jaren 1955-1957 stond aan die open ruimte het nieuwe huis van de gemiente Deever. Dit niet zo bij de Brink passende gebouw is op beide bijgaande afbeeldingen te zien.
De zwart-wit ansichtkaart is in juli 1957 uitgegeven door S.S.

Van belang is te weten van wie die voor het gemeentehuis geparkeerde witte automobiel was.
Was deze op beide afbeeldingen zichtbare Volvo van het type PV544 (Katterug) van veearts Wijnand van der Eijk, die aan de Tusschendarp in Deever woonde ? Of was het een Austin. Of had hij een auto van een ander merk ?
Het moet haast wel de auto van veearts Wijnand van der Eijk zijn geweest, want wie anders in de gemiente Deever kon zich in de vijftiger en begin zestiger jaren van de vorige eeuw een dergelijk automobiel veroorloven ?

Wellicht kunnen Nelleke en Andy van der Eijk, de twee dochters van veearts Wijnand van der Eijk, daar duidelijkheid in verschaffen ? Wellicht hebben zij andere Deeverse foto’s met de auto van hun vader. Dames, reageer alsjeblieft !
Het berichtje met de foto in het Nieuwsblad van het Noorden helpt om de datum waarop de foto voor de ansichtkaart is gemaakt, bij benadering vast te stellen; dat moet dus 19 juni 1957 zijn geweest, misschien een dag of twee dagen eerder.

In het bericht
Ter zake nu weer. Ik heb jullie ‘betrapt’ op een missertje op jullie site. De auto voor het gemeentehuis is niet de auto van de dierenarts. Het is namelijk geen Volvo, zoals jullie beweren. Als ik goed gekeken heb, dan is het een oud model Austin, dan kan het niet de auto van de veearts zijn. Voortaan ietsje beter kijken dus, maar het zij jullie vergeven.

Abracadabra-1483

Abracadabra-1101

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Brink, Gemientehuus, Olde auto, Tusschendarp | Leave a comment

De krottebewoners bint oadelukke lui ewödd’n

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief, bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaande fotokaart van de grond die braak kwam te liggen na de sloop van het olde gemientehuus an de brink van Deever. De redactie wil deze fraaie fotokaart niet onthouden aan de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief.

Op de grond die in 1956 vrijkwam na het afbreken van het oude bouwvallige, uitgewoonde en uitgeleefde gemientehuis an de brink van Deever is het nieuwe gemeentehuis van de gemiente Deever gebouwd.
De in het verre Assen residerende commissaris van de koningin mr. Jacob Cramer opende het overheidsgebouw an de brink van Deever op 19 juni 1957. Hij sprak daarbij tot de gemeentelijke ambtenaren ongeveer de volgende min of meer gevleugelde woorden: van krotbewoner bent u patriciër geworden.
Het was wellicht aan de hoog- en weledelgestrenge socialistische bestuursbobo uit het verre Assen voorbij gegaan dat hij met deze uitspraak de mensen die in 1957 in de gemiente Deever nog wel in krotten en hutten moesten wonen, voor het hoofd zou kunnen stoten.
Op de zwart-wit fotokaart – die gemaakt is door fotograaf B. Annen uit Beilen- is het braakliggende terrein naast de boerderij van Cornelis (Knelus) Seinen an de verneelde brink te zien. Zo is ook mooi het nog steeds bestaande flinke pothokke naast de boerderij te zien.
In het bericht Auto van veearts Van der Eijk beej ’t gemientehuus is de eerste zwart-wit ansichtkaart van ’t neeje gemientehuus an de brink van Deever te zien.
In dit bericht is bij de zwart-wit foto van het bouwterrein de afbeelding van een ansichtkaart van ut nee’je gemientehuus opgenomen. Jan Brugging (de Wiba an de Heufdstroate) gaf deze kaart in juli 1963 uit. Daarvoor postuum hulde, hulde, hulde.
Maar waar is de op de ansichtkaart zichtbare gemeentelijke zonnewijzer -nota bene geplaatst op een zwerfsteentje- gebleven ?
Liefhebbers van het koekel

Posted in Brink, Deever, Gemiente Deever, Gemientehuus, Pothokke, Verdwenen object | Leave a comment

Lijkwagendienst vergadert in café Balsma

In de Duitsgezinde krant Drentsch dagblad, officieel orgaan voor de provincie Drenthe, jaargang 1, nummer 289 van 10 mei 1943 verscheen de volgende hier afgebeelde advertentie.

Vergadering ‘Lijkwagendienst’ Diever. 13 mei te 3 uur. Café Balsma. Het Bestuur,

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Op 13 mei 1943 hield de ‘Lijkwagendienst Diever’ haar jaarvergadering om 3 uur ’s middags in café Balsma.
Het bestuur van de lijkwagendienst had blijkbaar geen behoefte het gebruik van het café van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma aan de brink in Deever te boycotten en te vergaderen in een ander café in Deever.
De Lijkwagendienst was de opvolger van één van de oude noaberplichten en was de voorloper van de begrafenisvereniging.
In het Deevers Archief is een exemplaar van het huishoudelijk reglement van de Lijkwagendienst aanwezig.

Abracadabra-1263

Posted in Brink, Café Balsma, Deever, Lijkwagendienst, N.S.B.'er, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Lantièrnplaetie van ut gemientehuus en de pasterie

Zo zag een deel van de brink van Deever er in de Tweede Wereldoorlog uit als je boven op de gemeentelijke toren aan de brink van Deever klom en vanuit het geopende luik een foto nam.
De brink van Deever leek toen nog een beetje op een brink, zoals een brink hoort te zijn.
Bij de grote vernieling in de jaren 1955-1957 verdwenen het oude gemeentehuis (in Deever hoort een gemeentehuis op de brink te staan) op de voorgrond met daarnaast de pastorie van de Nederlands hervormde gemeente (in Deever hoort een pastorie op de brink te staan).
Het gemeentehuis, dat daarvóór de openbare lagere school en daarvóór een boerderij was geweest, werd in de jaren 1955-1957 vervangen door een lomp bouwwerk, dat heden ten dage nog steeds de brink ontsierd.
Let vooral op de slijtpaden over de brink.
Links onder aan de foto is een deel van de omheinde braandkoele te zien, met daaromheen rhodhodhendhron struiken. Dit kenmerkende onderdeel van de brink werd tijdens de grote vernieling van de brink in de jaren 1955-1957 dicht gegooid.
De pastorie had zo te zien achter het huis een grote tuin met een soort van slecht onderhouden boomgaard.
Achter de pastorie staat het huis met de naam Iemenhof, dat gebouwd is op een deel van de akker met de naam Iemenkamp. Het huis met de naam Iemenhof staat heden ten dage nog steeds aan de brink.

Posted in Brink, Brinkstroate, Gemientehuus, Topstuk, Veldnème, Verdwenen object | Leave a comment

Verkoop Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 31 maart 1965 het navolgende artikeltje over de verkoop van drie in Wittelte gelegen bouwakkers met de veldnamen Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust.

Diever.
In café Brinkzicht vond ten overstaan van notaris D. Botje te Dwingelo, de openbare verkoping bij toeslag plaats van de volgende drie te Wittelte gelegen bouwakkers ten verzoeke van de heer Hessel Hessels aldaar:
1. De met rogge ingezaaide Bloemakker, groot 0.37.10 ha., ingezet op f. 2.100,-; koper werd de heer A. Westerveen, Wittelte voor f. 3.200,-.
2. De met rogge ingezaaide Kleine Ouwel, groot 0.21.70 ha., ingezet op f. 1.500,-; koper werd de heer A. Berends, Wittelte, voor f. 1.810,-.
3. Bouwland Hoendernust, groot 0.57.20 ha., ingezet op f. 3.800,-; koper werd de heer J. Pot, Wittelte, voor f. 3.900,-.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Hessel Hessels was boer aan de Wittelterweg in Wittelte. Hij werd op 9 februari 1899 geboren en overleed op 30 december 1990. Hij was getrouwd met Albertje Eggink, zij werd in 1901 geboren en overleed op 3 december 1971. Ten tijde van de verkoop van de drie akkers was Hessel Hessels 66 jaren oud.
Albert Westerveen was boer aan de Wapserveense weg in Wittelte. Hij werd op 2 februari 1914 geboren en overleed op 3 juni 1990. Hij was getrouwd met Aaltje Thijen. Zij werd geboren op 2 februari 1917 te Wapse en overleed op 14 juni 1999.
Jan Pot was boer aan de Wittelterweg in Wittelte. Hij werd geboren op 3 augustus 1918 in Wittelte en overleed op 12 november 1987. Hij was getrouwd met Margje Moes. Zij werd geboren op 28 oktober 1918 in Deever en overleed op 27 maart 1972.
De heemkundige vereniging uut Deever presenteerde op zaterdag 18 februari 2013 de publicatie ‘Veldnamen van de gemiente Deever omstreeks 1832’. Dorpskrachten van de heemkundige vereniging hebben ruim vijf jaar aan deze uitgave gewerkt. Van deze publicatie is helaas maar een beperkt aantal exemplaren gedrukt en verkocht. Veel mensen beseffen de cultuurhistorische waarde van de veldnaam niet.
In 1811 werd in Nederland het kadaster op Franse wijze in gebruik genomen. Het proces van kadastrering werd in 1832 voltooid. In het kadaster werd h
et eigendom van grond op systematische wijze vastgelegd. Dat was in de gemiente Deever niet zo moeilijk, want bijvoorbeeld iedereen in Wittelte wist wel welke akker de veldnaam Bloemakker, Kleine Ouwel of Hoendernust had en wie de eigenaar daarvan was. In de genoemde publicatie zijn de veldnamen uit 1832 vastgelegd, welke nieuwe namen na deze periode zijn ontstaan, als gevolg van opdeling of samenvoeging, is niet terug te vinden in deze publicatie.
Het kan best zo zijn dat de veldnamen Bloemakker, Kleine Ouwel of Hoendernust in 1832 nog niet bestonden. Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw werden deze veldnamen nog in de volksmond gebruikt, wat ook uit bijgaand artikeltje mag blijken. Maar wie weet heden ten dage de Bloemakker, de Kleine Ouwel of het Hoendernust nog te vinden ?

Posted in Aarfgood, Brink, Café Brinkzicht, Cultuurhistorie, Dorpskracht, Veldnème, Wittelte | Leave a comment

Eervol ontslag lantaarnopsteker per 1 november 1924

In het Nieuwsblad van het Noorden van 30 oktober 1924 verscheen een verslag van de vergadering van de gemeenteraad van Deever. In dit verslag staat weliswaar veel belangwekkend nieuws, maar in dit bericht gaat het met name om de passage over het ontslag van de gemeentelijke lantaarnopsteker Jan Monsieur (Jan Mesuur).

Diever, 30 oktober – ….. Besloten werd met het oog op de onlangs tot stand gekomen electrificatie van de straatverlichting, de betrekking van lantaarnopsteker op te heffen en aan J. Monsieur eervol ontslag als zoodanig te verleenen met ingang van 1 november aanstaande. …….

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief

De gemeentelijke lantaarnopsteker moest elke winteravond tegen het donker de petroleumlampen in de bebouwde kom van Deever bijvullen en aansteken. Deze lampen moesten één voor één worden aangestoken.

Een citaat uit het fotoboekje Diever in oude ansichtkaarten van Albertus Andreae (Andree ?, Andrea ?): …… de oude petroleum straatlantaarns, die elke winteravond ontstoken werden door Jan Monsieur van de Achterstraat. Hij ging rond met een speciaal daarvoor geschikt laddertje op zijn schouder, vaak vergezeld door kinderen, die dan dat laddertje ook wel eens mochten dragen. …..

Het zou best wel eens zo kunnen zijn geweest dat de in Deever aan het Moleneinde (naast het skoelpattie hen ’t Kastiel) gevestigde petroleumboer (pietereulieboer) Cornelis Andreae (Andree ?, Andrea ?) (geboren op 8 oktober 1863, overleden op 6 februari 1942 in Deever) – de vader van schoolmeester Albertus Andreae (Andree ?, Andrea ?) – petroleum voor de straatlantaarns aan de gemiente Deever leverde.

Niet bekend is hoe dit in de buitendorpen van de gemiente Deever was geregeld, was daar wel straatverlichting ?
De laatste gemeentelijke lantaarnopsteker was Jan Monsieur, die in de Achterstraat woonde. Hij werd op 20 april 1876 geboren in Deever als zoon van Albert Monsieur en Aaltien Benthem. Hij trouwde op 25 april 1908 met Rika Wanningen uit Dwingel. Jan Monsieur overleed op 15 februari 1960 in Deever. Hij ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever. Op de navolgende afbeelding van een ansichtkaart is aan de linkerkant de straatlantaarn bij de pastorie aan de Brink te zien. De foto voor deze ansichtkaart is omstreeks 1920 gemaakt, een paar jaar voor de electrificatie van de straatverlichting.
Op een ansichtkaart van de Kleine Brink uit omstreeks 1905 is ook een petroleum straatlantaarn te zien. 

Posted in Aagterstroate, Ansichtkoate, Brink, Kaarke an de brink | Leave a comment

Het reglement van het Armenwerkhuis

Het gesticht Armen-Werkhuis van de Nederlands Hervormde Kerk aan de Groningerweg werd in het jaar 1861 opgericht. Voor de gang van zaken in het gesticht Armen-Werkhuis onderhield de kerkeraad een reglement dat om de zoveel tijd werd aangepast aan nieuwe inzichten. De laatste ‘verpleegde’ was de in Diever welbekende Jans (Jansie) Grit (geboren 8 maart 1897, overleden 26 november 1969). Hij kwam, nadat de Nederlands Hervormde Kerk het gesticht Armen-Werkhuis in 1967 had verkocht, en na nog enige tijd op het Kasteel in Diever te zijn ondergebracht, terecht in het bejaardenhuis Dickninge in De Wijk.

Het navolgende is ook als bladvulling opgenomen in nummer 01/4 van Opraekelen, het papieren blad van de lokale heemkundige vereniging. Het hierna volgende reglement is de versie van 25 mei 1932. Het is niet bekend of het daarna nog is aangepast. Het origineel van het reglement bevindt zich in het Drents Archief in Assen. 

Algemene artikelen
Artikel 1:
Het doel van ons Armen-Werkhuis is de opname van behoeftigen onzer Kerkelijke Gemeente, die wanneer zij daartoe in staat zijn de nodige werkzaamheden verrichten.
Artikel 2:
De Kerkeraad der Nederlands Hervormde Gemeente te Diever vormt het bestuur.
Artikel 3:
Bij de vergaderingen neemt de Predikant de betrekking van President en van Secretaris waar.
Artikel 4:
Op de diakenen rust de verplichting om alles aan te wenden wat ten waren nutte der verpleegden kan strekken.
Artikel 5:
Zij zullen eens in de maand en wel bij voorkeur op den Maandag voor vollen maan hunne gewone vergaderingen houden en wel zoveel mogelijk in het Armen-Werkhuis. Buitengewone vergaderingen zullen gehouden worden wanneer de omstandigheden het eischen.
Artikel 6:
Bij de gewone en buitengewone vergaderingen zullen alle noodelooze onkosten ten bezware der Diaconie Kas worden vermeden.
Artikel 7:
De diakenen benevens de ouderlingen zijn verplicht met den Predikant de vergaderingen zoo mogelijk bij te wonen.
Artikel 8:
Het doel van de vergaderingen is om toe te zien op het gedrag der verpleegden, om dwalenden te vermanen, verkeerd gezinden ernstig te waarschuwen en hen, die goed oppassen een maandelijkse gift te schenken. Voorts toe te zien op de orde in het huis en op de netheid van de meubelen en van de kleederen der verpleegden, terwijl aan de diakenen het recht wordt toegekend om te allen tijde inzage te eischen in kasten en kisten.
Artikel 9:
Op de maandelijksche vergaderingen zullen de rekeningen der winkeliers worden nagezien en vergeleken met de Rekening en verantwoording van armvader en armmoeder.
Artikel 10:
Indien daartoe aanleiding bestaat zal voor of na de vergadering de boerderij worden bezichtigd.

De Armvader en de Armmoeder
Artikel 1:
Er wordt voor onbepaalden tijd een vader en een moeder benoemd op een door de Kerkeraad vast te stellen traktement, terwijl ze tevens vrije woning hebben en kostelooze geneeskundige behandeling. Ook brand en licht zijn vrij. Zij zullen kunnen bedanken of door de diakenen kunnen worden bedankt worden na daarvan voor 1 Januari kennis te hebben gegeven.
Artikel 2:
Zij aanvaarden hunne betrekking gewoonlijk 1 Mei. Zij moeten lidmaten der Nederlands Hervormde Gemeente zijn. Bij voorkeur zonder kinderen of zonder kinderen ten hunnen laste. De vader en de moeder moeten zooveel in hun vermogen is de christelijke opvoeding der jeugd bevorderen en trachten door woord en voorbeeld een christelijke zin bij allen aan te kweeken.
Artikel 3:
Zij zijn verplicht den Kerkeraad op eene behoorlijke wijze bij hunne vergaderingen ten dienste te staan zonder het recht te hebben daarbij tegenwoordig te zijn.
Artikel 4:
De vader is gehouden nauwkeurig boek te houden van hetgeen er wekelijks in het Armen-Werkhuis gebruikt wordt, bepaaldelijk ook wat de veldvruchten, boter en eieren en verder de opbrengst der boerderij betreft.
Artikel 5:
Zij zullen zooveel mogelijk zorgen, dat zoowel des zomers als des winters de bedeelden steeds doelmatig worden bezig gehouden met veldarbeid, huis- of handwerk, terwijl de moeder er voor heeft te zorgen dat de meisjes het breien en naaien leeren.
Artikel 6:
De vader heeft het recht om wegens vergrijp tegen huisorde of wegens luiheid, onzindelijkheid of onwil, na gepleegd overleg met den boekhouder-diaken, de volgende straffen toe te passen.
I huisarrest voor eenigen tijd.
II opsluiting in de prevoost op water en brood voor ten hoogste drie dagen.
De vader zal in een daartoe aan te leggen strafregister den naam van den gestrafte, de overtreding en de toegepaste straf opteekenen.
Artikel 7:
Willen vader en moeder zich gelijktijdig uit huis begeven, dan moeten zij den boekhouder-diaken hiervan vooraf in kennis stellen en zijne toestemming vragen.
Artikel 8:
De vader en de moeder zullen dezelfde spijs gebruiken als de verpleegden. Ofschoon vader en moeder in eigen vertrek eten zal de vader verplicht zijn voor en na den morgen-, middag- en avondmaaltijd te bidden en te danken. Voorts rust de verplichting op hem om elken morgen-, middag- en avondmaaltijd een gedeelte uit de Heilige Schrift en bij afwisseling een Psalm of Evangelisch gezang voor te lezen of voor te laten lezen, opdat de dag beginne met God en met hem geëindigd worde.
Artikel 9:
De vader en de moeder zullen geen aanverwanten mogen ontvangen op kosten van het huis.

De verpleegden
Artikel 1:
Ieder, die onderstand uit de Diaconiekas begeert, kan verplicht worden zich in het huis te begeven. Bij onwilligheid daartoe kunnen de diakenen zich van diens onderhoud ontslagen achten.
Artikel 2:
De verpleegden zijn verplicht zich stipt aan de orders en regels van het huis te houden, zich toe te leggen op orde en ijver in hun werk, op zindelijkheid van het lichaam en van de kleeding, waaronder ook begrepen is dat niemand des morgens aan het ontbijt of des middags aan de tafel mag verschijnen zonder zich vooraf behoorlijk te hebben gewaschen of gereinigd, terwijl verder de wekelijksche verschooning geregeld behoort te geschieden. De kleederen moeten worden hersteld of aan de moeder ter hand gesteld.
Artikel 3:
Zij zullen aan den kerkeraad een gepaste eerbied betoonen en jegens vader en moeder de noodige bescheidenheid en onderdanigheid in acht nemen en bewijzen.
Artikel 4:
De vader of de moeder zal verplicht zijn elken zondag ter kerke te komen met de verpleegden, die niet door ziekte of zwakheid verhinderd zijn, de schoolkinderen bij den onderwijzer of ter catechisatie bij den Predikant te zenden.
Artikel 5:
Het zal den verpleegden vrij staan hunne bloed- en aanverwanten en vrienden op gepasten tijd, mits zonder kosten voor het gesticht, bij zich te ontvangen. Zij moeten ’s avonds om negen uur het gesticht verlaten hebben.
Artikel 6:
Des winters wordt het huis om negen uur, des zomers om tien uur gesloten, terwijl vader en moeder voor het naar bed gaan hebben nagezien of alles in orde is.

Slotbepalingen
Artikel 1:
Er zal op bepaalde tijden en viermaal daags worden gespijzigd.
Artikel 2:
Aan den vader is opgedragen het besturen en regelen van de boerderij en het landwerk in overleg met de Diakenen. Verder heeft hij volgens order van den boekhouder-diaken het vee te verzorgen naar zijn beste weten en het te verkoopen vee aan de markt te brengen en verder te handelen volgens opdracht van den boekhouder-diaken en voorts zijn vader en moeder in alles onderdanigheid verschuldigd.
Artikel 3:
Alles wat in dit Reglement niet is opgenomen, maar wat bij voorkomenden gelegenheid nadere regeling behoeft zal door den boekhouder-diaken met vader en moeder nader geregeld worden.

Aldus gelezen en goedgekeurd op de kerkeraadsvergadering van 27 januari 1921.
Getekend door Jans Noorman, R.H. Wesseling, F. de Jonge en J.B. van Dalfsen.

Aldus gelezen en goedgekeurd op de kerkeraadsvergadering van 25 mei 1932.
Getekend door E. Winters, W. Mulder Azn, Joh. de Jong, E. Was, voorzitter, enzovoort

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
R.H. Wesseling was Roelof Hessels Wesseling (geboren op 11 juli 1868 in Deever, overleden op 27 januari 1928 in Deever). Hij had een boerderij aan het kleine Brinkie in Deever.
J.B. van Dalfsen was de predikant Jochem Berend Martinus van Dalfsen. Hij werd op 11 juli 1978 geboren in Aalsmeer en is op 6 mei 1957 overleden in Zutphen. Hij was van 1905 tot 1931 dominee van de hervormde gelooofsgemeente van Deever.

Posted in Aar'mhuus, Brink, Deever, Kaarke an de brink, Opraekelen, ut Kastiel | Leave a comment

Tekening van kerk en brink in Deever

De redactie toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de trouwe bezoekers van de webstee Deevers Archief. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen zijn opgenomen in het Deevers Archief, hoe liever het de redactie is.

De kunstenaar Willem van Spronsen gaf de redactie toestemming zijn bijgaande prachtige tekening van het kerkgebouw an de brink van Deever, parkeersplaats en café Brinkzicht te publiceren in het Deevers Archief. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.

De tekening zou als titel kunnen hebben: Kerk en brink in Deever.

Aan het tonen van deze tekening in het Deevers Archief stelde hij wel enige voorwaarden:
a) de afbeelding alleen tonen als de webstee Deevers Archief niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt;
b) de afbeelding mag niet worden ingekort;
c) de afbeelding alleen tonen in de webstee Deevers Archief;
d) alleen met schriftelijke toestemming van de maker mogen derden voor andere doelen van deze foto’s gebruik maken.

De redactie hoopt dat de kunstenaar Willem van Spronsen nog veel tekeningen en schilderijen (al dan niet in opdracht) van objecten in de gemiente Deever mag maken.

De kunstenaar Willem van Spronsen is graag bereid -als men het in Deever een leuk idee vindt- een kleine eenvoudige expositie met een aantal tekeningen en schilderijen met ook werken uut Deever en omgeving te geven, in bijvoorbeeld het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever.

abracadabra-499

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

De steeg tussen Schultehuis en Schulteboerderij

Van oudsher (wellicht al vanaf 1604) was het Schultehuis an de brink van Deever het woongedeelte van de Schulteboerderij, waarbij het Schultehuis vast zat aan die Schulteboerderij.
Bij de mislukte ‘grote restauratie’ van het Schultehuis, dus het voorhuis van de Schulteboerderij, in 1936 vonden de hoge heren deskundigen van Monumentenzorg het nodig het Schultehuis (het voorhuis) te scheiden van de bijbehorende Schulteboerderij (het achterhuis) en voor het Schultehuis een volledig nieuwe achtergevel bij elkaar te fantaseren.
Als gevolg van al deze ‘hoge heren zorg’ zit het dorp Deever sinds 1936 opgescheept met een verminkt Schultehuis en een steeg tussen het Schultehuis en de Schulteboerderij. Zie de bijgaande foto, die de redactie heeft gemaakt op 3 oktober 2012.
Na de foutieve scheiding van het Schultehuis (het voorhuis) van de Schulteboerderij (het achterhuis) in 1936 is aan de andere kant van de Schulteboerderij een nieuw voorhuis gebouwd.
Het Schultehuis an de brink in Deever is ook genoemd in het in 2009 verschenen lauweloenige boekje ‘De canon van Westerveld’. De redactie van het Deevers Archief heeft dit object ook opgenomen in de digitale ‘De canon van Deever’.

Posted in Atlas van de gemeente Diever, Brink, Canon van de gemiente Deever, Skultehuus | Leave a comment

Ansichtkaart van de Brink van Deever – 1959

In de zestiger jaren van de vorige eeuw verkochten neringdoenden in de gemiente Deever nog veel zwart-wit ansichtkaarten. De hier afgebeelde ansichtkaart van de bebouwing om en op de Brink van Deever moet wel erg gevraagd zijn geweest, want deze kaart werd na de eerste uitgave een aantal keren heruitgegeven.
De uitgever van deze ansichtkaart was JosPé uit Arnhem. Tussen 1925 en 1989 maakte JosPé duizenden fotokaarten van plaatsen uit heel Nederland.

In het Deevers Archief zijn de volgende vijf exemplaren van deze ansichtkaart aanwezig.
1.
Uitgave in juni 1959 (06-59):
Verkocht door L. Wanningen, Luxe en Huishoudelijke Artikelen en Souvenirs, Diever.
2.
Heruitgave in januari 1960 (01-60):
Verkocht door L. Wanningen, Luxe en Huishoudelijke Artikelen en Souvenirs, Diever.
3.
Heruitgave in april 1963 (04-63):
Verkocht door Hotel Brinkzicht. Diever, Telefoon 05219-1213.
4.
Heruitgave in december 1964 (12-64):
Verkocht door Pension, Lunchroom, Cafetaria Wanningen, Brink 2, Diever, Telefoon 05219-1335.
5.
Heruitgave van januari 1967 (01-67):
Verkocht door Levensmiddelenbedrijf A. Kuiper, Diever (Dr.), Telefoon 05219-1221.

De afgebeelde ansichtkaart is door verschillende aan de Brink gevestigde neringdoenden verkocht.
Zo blijkt Lubbert (Lub) Wanningen in 1960 in zijn pand aan de Brink een winkel in luxe en huishoudelijke artikelen en souvenirs te hebben, echter in 1964 is hij in hetzelfde pand uitbater van een pension, luchroom en cafetaria.

De vraag is natuurlijk of de kaart, die in juni 1959 is uitgegeven, de eerste uitgave van deze kaart is. Wellicht is de kaart al eerder uitgegeven. De vraag is natuurlijk ook of andere heruitgaven bekend zijn, bijvoorbeeld in 1961 of 1962 ? Wie van de verzamelaars van ansichtkaarten uut de gemiente Deever  kan de redactie aan aanvullende gegevens helpen ? Wie wil een exemplaar van in de lijst ontbrekende heruitgaven aan de redactie verkopen ?

Op de Brink is rechts van een boom en links van een lantaarpaal een zonnewijzertje op een zwerfkeitje (in de gemiente Deever is de zwerfkei de meest toegepaste sokkel) te zien. De vraag is of dit zonnewijzertje nog steeds op de Brink staat ? Zo nee, waar is dan dit object gebleven ? Wie kan de redactie hierover duidelijkheid verschaffen ?

abracadabra-485

Posted in Ansichtkoate, Boerdereeje, Brink, Café Brinkzicht, Gemientehuus, Kaarke an de brink, Neringdoende | Leave a comment

Un neeje skoele tummer’n in de kaarke van Deever

Op 11 juni 1819 verscheen in de Leeuwarder Courant het navolgende bericht van Stephanus Jacobus van Roijen, de schulte van Diever.

De Schultes van Diever, is voornemens, ondere nadere approbatie van Hun Ed. Gr. Achtb. Gedep. Staten van Drenthe, op Zaterdag den 26 Junij 1819, des nademiddags ten 2 uren, ten huize van Roelof Seinen, te Diever, publiek aan den minstaannemenden uit te besteden:
Het Timmeren en de leverantie der Materialen van eene nieuwe School, in het Zuidwestelijk gedeelte der Kerk te Diever.
Het Bestek en de Conditien, zullen van nu af aan ter lezing liggen ten huize van Roelof Seinen te Diever.
Vledder, den 5 junij 1819.
De Schultes voornoemd, S.J. van Roijen

Opmerkingen van de redactie van het Dievers Archief
approbatie = goedkeuring
Het timmeren van een nieuwe lagere school in het kerkgebouw op de Brink mag bijzonder lijken, maar dat is het niet niet voor Deever, want deze nieuwe school was de opvolger van de lagere school op een andere plek in het kerkgebouw.
Met het zuidwestelijk gedeelte van het kerkgebouw wordt het gedeelte in de zijbeuk rechts van de ingang onder de gemeentelijke toren bedoeld. 

Met ‘ten huize van Roelof Seinen’ wordt de boerderij van Roelof Seinen aan de Hoofdstraat bedoeld. Roelof Seinen werd geboren in Deever op 10 februari 1771. Hij was boer. Hij overleed op 54-jarige leeftijd op 14 juni 1825 in Deever. Hij was een zoon van Willem Roelof Seinen en Hilligje Hendriks Santing.
Of in deze boerderij toen al een café-logement was gevestigd is niet bekend. Wel was het ‘gemeentehuis’ in de voorkamer van de boerderij van Roelof Seinen gehuisvest en niet in het schultehuis op de Brink.
Stephanus Jacobus van Roijen was de schulte van Deever, maar woonde in Vledder.

Posted in Brink, Deever, Gemientebestuur, Gemientehuus, Legere skoele in Deever, Skultehuus | Leave a comment

Pension-Cafetaria-Lunchroom van Lub Wanningen

Lubbert (Lub) Wanningen had in het pand an de Brink van Deever na beëindiging van zijn winkel in het begin van de zestiger jaren (?) van de vorige eeuw na een gedeeltelijke verbouwing eerst een cafetaria. Dit is te zien op de bijgaande zwart-wit foto.
Later breidde hij dit pand na een verbouwing uit met een pension en een lunchroom. Dit is te zien op het bijgaand afgebeelde sukersakkie. Let daarbij op het sukersakkie op de voorgevel, de dakkapellen en de schoorstenen.
Zeker in die jaren had in Deever elk hotel, café, restaurant, lunchroom, bepaalde neringdoenden, en niet te vergeten het openluchtspel, enzovoort, nog zijn eigen sukersakkie. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is verzamelaar van sukersakkies die zijn uitgegeven door neringdoenden in de gemiente Deever ?
De redactie van ut Deevers Archief is op zoek naar meer gegevens van Lubbert Wanningen en zijn zaak (zaken). Wie helpt de redactie verder ? Waar zijn zijn kinderen Anke en Geesje (Geeske) Wanningen gebleven ? Wanneer kocht Lubbert Wanningen het pand van manufacturier Johannes Hatzmann ?
Het echtpaar Wanningen is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

De heer Harry Wanningen stuurde op 25 oktober 2022 de volgende zeer door de redactie gewaardeerde reactie.
Lubbert (Lub) Wanningen was de broer van mijn opa Harm Wanningen. Geeske woont volgens mij in Steenwijk, waar mijn vader ook woont. Ik weet niet waar Anke woont, maar dat moet mijn vader weten. Mijn vader heeft destijds nog bij zijn oom Lubbert (Lub) gewerkt. En in de periode 1985/1987 heeft hij zelf eethuisje ‘Keernpunt’ gerund, zoals het nu al meer dan 40 jaar heet.

abracadabra-483abracadabra-484

Posted in Brink, Neringdoende, Sukersakkie | Leave a comment

Zorgen komen niet als enkele verspieders

De redactie van het Deevers Archief heeft de drie volgende kleurenfoto’s op maandag 3 september 2018 gemaakt.
De redactie ontdekte bij het maken van de kleurenfoto van het op die datum te koop staande pand met adres Brink 2 in het voorbijgaan twee niet eerder door hem opgemerkte voorwerpen, die kennelijk ten dienste staan van de Shakespearificatie van de lokale bevolking en bezoekers.
Het ene voorwerp is een rode tegel met opschrift in de bestrating vóór de de toegangsdeur tot de in het pand gevestigde nering. Zie de bijgevoegde foto. De tekst op de rode tegel is gelukkig bezig te vervagen. Met de nodige moeite is A midsummer night dream te lezen. A midsummer night dream is een toneelstuk dat Sjakie uut Spier, erg lang geleden, aan het einde van de zestiende eeuw schreef. De Shakespearificateurs vonden het blijkbaar niet gepast en blijkbaar niet getuigen van respect voor de twintigduizend jaarlijkse Nederlandse bezoekers van het openluchtspel de Nederlandse titel van dit toneelstuk, te weten Een midzomernachtdroom, op de rode tegel te zetten.
Het andere voorwerp is een tegel met een weinig opbeurend zwartgallig citaat, gevat in een stukje siersmeedwerk van Klaas Kleine, boven de toegangsdeur tot de in het pand aan de brink gevestigde nering. Zie de bijgevoegde foto.
Dit citaat luidt als volgt: Als zorgen komen, komen ze nooit alleen, zoals verspieders, maar steeds in horden. Bij de tekst staat als bron Hamlet. Hamlet is een toneelstuk dat Sjakie uut Spier, erg lang geleden, omstreeks 1600 schreef.
De originele tekst van het citaat luidt als volgt: When sorrows come, they come not as single spies, but in battalions. Dus een juistere vertaling van dit citaat is: Als zorgen komen, komen ze niet als enkele verspieders, maar bij troepen tegelijk.
To translate or not to translate, that’s the question.
De redactie van het Deevers Archief stelt de Shakespearificateurs voor het tegeltje met het weinig opbeurende zwartgallige citaat met gezwinde spoed en liefst voorgoed te verwijderen en anders te vervangen door een tegeltje met een ander alom bekend citaat van Sjakie uut Spier, bijvoorbeeld: Een paard ! Een paard ! Mijn koninkrijk voor een paard ! Dit is een citaat uit Richard III uit 1592.


Posted in Brink, Eup’mlogtspel, Shakespearitis | Leave a comment

Elk joar un vette kiepe uut elk huus in Vledder

In 1855 schrijft Jaen Samuel Magnin, Provinciaal Archivaris van Drenthe, in zijn boek ‘Overzigt der kerkelijke geschiedenis van Drenthe’ op bladzijde 82 het volgende: ‘Thans zullen wij, in alphabetische orde naar de plaatsen in deze provincie, alwaar zij werden gevonden, laten volgen eene opgave van de geestelijke en kerkelijke stichtingen, welke in Drenthe hadden bestaan en nog bestonden, toen aldaar tot de kerkhervorming werd overgegaan.’. Over Deever schrijft hij op de bladzijden 99, 100 en 101 het volgende.

Diever
De parochiale kerk te Diever, de hoofdplaats van het Dieverder-dingspil, was mede eene der zes oudste christenkerken van Drenthe. Zij wordt gehouden voor de moeder der kerspilkerken te Dwingelo, Vledder en Wapserveen, welker pastoors door den tijdelijken parochiepriester van Diever werden aangesteld, en was den Heiligen Pancras toegewijd.
In de kerk te Diever werden acht altaren gevonden, namelijk: het Sint Pancras-altaar, dat het voornaamste was; het Heilige Kruis-altaar; het Sint Stephanus-altaar; het Heilige Sacraments-altaar; het Onze Lieve Vrouwen-altaar en een altaar dat aan den Heiligen Maarten was opgedragen. Op elk van deze altaren was eene vicarie gesticht. Het achtste altaar was Sint Anna toegeheiligd.
Volgens opgaven, daarvan in Januarij 1598 gedaan, behoorden destijds:

a. tot de pastorie te Diever:
1° huis, hof en geregtigheid of aandeel in de ongescheidene marke;
2° twaalf stukken bouwlands, welke bij name zijn genoemd, doch waarvan de grootte niet is opgegeven;
3° ongeveer 15 dagmaat hooilands;
4° eenige roggepachten, gezamenlijk bedragende 8¾ mud ’s jaars;
5° onderscheidene geldpachten, jaarlijks beloopende f. 15,00.
Uit gemaakte aanteekeningen blijkt, dat eenige goederen en inkomsten waren vervreemd, andere verzwegen.

b. tot de Heilige Kruis-vicarie, welke, volgens eene acte van het jaar 1503, toen reeds zeer lang had bestaan:
1° huis en tuin;
2° een halve kooltuin;
3° ongeveer 30 muds bouwlands en 14 dagmaat hooilands;
4° vier geldpachten, jaarlijks te zamen bedragende 5 goudgulden en ½ oud schild;
5° diverse roggepachten, ten bedrage van 15½ mud ’s jaars.

c. tot de Sint Antonie-vicarie:
1° huis, tuin en aandeel in de marke van Diever;
2° twee pachten, waarvan jaarlijks werd ontvangen 1 mud rogge;
3° eenige geldpachten, gezamenlijk ten bedrage van f. 6,00 ’s jaars;
4° drie stukken groenlands, groot vier roeden, en een stukje lands bij den molen te Diever gelegen.
De overige bezittingen en inkomsten dezer vicarie konden niet worden opgegeven, omdat de laatste Vicaris, Herman Alers, ‘hebbende gedaen een nederslagh’, was gevlugt, en alle boeken en papieren had meegenomen.

d. tot de Sint Steven-vicarie:
1° huis en tuin;
2° een hof, Sint Steffen’s-hof genaamd;
3° 27 stukken lands onder Diever en 13 stukken lands onder Wapse, waarvan de grootte niet is vermeld.
4° 5 mud bouwlands onder Leggelo;
5° 6½ mud dito, onder Eemster;
6° 1 dagmaat en 28 opgaande roeden hooilands, onder Eemster en Wapse;
7° eenige roggepachten, ten beloope van 8 mud en ½ schepel ’s jaars;
8° jaarlijks een hoen uit elk huis te Vledder.

Van de andere vicariën zijn de bezittingen en inkomsten niet opgegeven.

De vicariën gewijd aan het Heilige Kruis, aan Sint Antonius en aan Sint Stephanus werden bediend door Vicarissen, die tevens Kapellanen waren van den Pastoor. Uit hen werden de parochiepriesters van Dwingelo, Vledder en Wapserveen benoemd.
De laatste Pastoor, Andries Veenraet, vlugtte in het jaar 1594, en voegde zich bij de Spanjaarden en Spaanschgezinden, welke de bezetting van Lingen uitmaakten.
Jonkheer Evert van Ensse, van wege den Koning van Spanje steeds Drost van Drenthe en Hoofd-officier bij gemelde bezetting, die in het jaar 1606 eenen gewapenden inval en eenen strooptogt in dit Landschap deed, wendde bij die gelegenheid nog pogingen aan, om de ingezetenen van het kerspil Diever tot het doen van betalingen aan hunnen voormaligen Pastoor te dwingen, en schijnt daarin, immers ten dele, ook te zijn geslaagd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Een vicarie was vóór de kerkhervorming een afgezonderd vermogen, waarvan de opbrengst bestemd was voor het levensonderhoud van een priester. De vicaris – de beheerder van het vermogen van een vicarie – moest daarvoor aan het altaar van zijn vicarie per jaar één of meer heilige missen opdragen.
Dat zou kunnen hebben betekend dat aan het einde van de zestiende eeuw in het Deeverse dingspil de rooms-katholieke kerk alleen al uit het rendement op eigen vermogen zo’n negen priesters had kunnen onderhouden. Dat zal niet het geval zijn geweest. Voorwaar een voor die tijd goed draaiende winstgevende en op groei gerichte kerkelijke onderneming.
De zwart-wit foto van de voormalige rooms-katholiek kerk aan de brink van Deever is in de dertiger jaren van de vorige eeuw gemaakt.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie foto’s op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de Veentiesweg tussen de Kloosterstroate en de Tusschendarp ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 26 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Kattelieke Kaarke, Kerspel Diever | Leave a comment

Un hiele dikke stien veur ‘t gemientehuus in Deever

De redactie van het Deevers Archief  weet nog niet in welk jaar de foto van bijgaande kleuren afbeelding is gemaakt. Als een bezoeker van het Deevers Archief het wel weet, dan is hij bij deze uitgenodigd het te melden aan de redactie.
Op de brinQ voor het gemientehuus van de gemiente Deever ligt een hiele dikke stien die bij het uitvoeren van de ruilverkaveling in de zeventiger jaren van de vorige eeuw is gevonden in het Oldendeeverseveld.
De hiele dikke stien is een stien van de buiten-categorie. Ech wè. Zelfs de stenensjouwers en bouwvakkers van de stammen uit de nieuwe steentijd zouden deze hiele dikke stien veel te zwaar hebben gevonden voor het bouwen van hun hunnebedden. Ech wè.
De grote vraag is of de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk binnenkort de brinQ gaan neerkalefateren naar een vroegere versie van deze ooit zo fraaie open ruimte (wellicht brinQ 1819 of 1919) of de brinQ te vernielen in het kader van de Shaekespirificatie van het dorp Deever. Het zou best eens zo kunnen zijn dat de op drift geraakte medewerkertjes en beterwetertjes van de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Absolute Gelijk dan eenzijdig besluiten de hiele dikke stien te laten verwijderen van de brinQ.
De redactie is van mening dat de beste bestemming voor deze hiele dikke stien ergens in de berm van de Stienwiekerweg en zo dicht mogelijk in de buurt van de vindplaats is en dan de hiele dikke stien voor een deel te begraven (de voorbijganger moet voor de foto en de sölfie wel op de steen kunnen klimmen) (helemaal begraven is een beetje te veel van het goede).
Maar waarom is op veel foto’s van het gemientehuus van de gemiente Deever toch steeds weer die vervelende lange vlagstok zonder vlag te zien ? Was het voor de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Absolute Gelijk teveel moemakend gedoe of teveel moemakend gehannes om die stok op een vlagdag ’s morgens te plaatsen en na het dagje vlaggen weg te halen ? En als die lange vlagstok wel werd weggehaald, werd die dan in de dakgoot opgeborgen ?

Op 18 juni 1982 verscheen nota bene op de voorpagina van de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) het volgende korte berichtje.
Kei in Diever verplaatst
Diever. De grote zwerfkei voor het gemeentehuis van Diever is tien meter van zijn plaats gezet om ruimte te maken voor een nieuw tracé van de weg die voor het gemeentehuis langs loopt. Voorbijgangers keken toe hoe het tonnen zware gevaarte in de lucht werd getild.
De foto bij het korte berichtje is gemaakt door dorpsfotograaf en dorpsfiguur Harm (Haarm) Hessels. Hij moet het een hele eer hebben gevonden een door hem gemaakte foto op de voorpagina van de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) opgenomen te zien. De redactie toont ook apart de door Harm gemaakte foto. Wie herkent de personen op de foto ? Is de man met de baard wellicht Miesie Bel ? Wie herkent de ambtenaar achter het raam links achter de dikke stien ?
Zo te zien is de foto voor de kleuren afbeelding eerder dan 18 juni 1982 gemaakt.
De bezoeker wordt tevens verwezen naar het bericht Stien van 13 tunne efunn’n in ’t Oldendeeverseveld.


Posted in Brink, Deever, Gemientehuus, Haarm Hessels, Oudheidkunde | Leave a comment

Vernieling 1.0 van de kerkbrink van Deever in 1957

Na het afronden van de bouw van gemeentehuis 3.0 aan de kerkbrink van Deever en het in de oorspronkelijke toestand brengen van het kerkgebouw, dat in gebruik is bij de hervormde kerkgemeente, vonden de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemiente Deever onder het bewind van Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) het nodig de kerkbrink van Deever in 1956/1957 aan te passen aan het megalomanistische nieuwe gemeentehuis. Het euvele doel van de hiervoor genoemde Hoge Heren was de kerkbrink ondergeschikt te maken aan het nieuwe gemeentehuis, te moderniseren, toekomstbestendig te maken en te verduurzamen. Daarvoor moest de oude kerkbrink grondig worden vernield. Dit is meer dan duidelijk te zien op de hier afgebeelde zwart-wit foto, die is gemaakt in 1957. Zo verdween de authentieke braandkoele. Zo verdwenen de authentieke glint’n um de authentieke kaarketuun (de kaarkhof) en werd de authentieke kaarketuun (de kaarkhof) aan de zuidkant van de kerk gründlich en rucksichtlos toegevoegd aan de brink.
De maker van deze foto heeft waarschijnlijk voor het maken van deze foto zo hoog mogelijk op het dak van het huis met de naam Iemenhof gestaan. Heeft bewoonster Harmanna Cornelia Coster van schrik deze foto gemaakt ?
Nu de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld het marktterrein aan de Bosweg hebben gebombardeerd tot marktbrink, waar vroeger een paar keer per jaar de koeienmarkt en de paardenmarkt werd gehouden, is het onontkoombaar dat de kerkbrink wordt gebombardeerd tot schapenbrink, want de schapenmarkt werd vroeger op de kerkbrink gehouden.
In het kader van het proces Deever op Drift beginnen de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld, ruim 60 jaar na Vernieling 1.0, binnenkort in 2019 met Vernieling 2.0 van de kerkbrink van Deever. Want de kerkbrink moet zo nodig worden gemoderniseerd, moet zo nodig toekomstbestendig worden gemaakt en moet zo nodig worden verduurzaamd. Wellicht vonden de Hoge Heren Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld het nodig de bevolking van Deever al in 2016 ver voor de Dingspilhuus-nederlaag vet te pemperen en te vergulden met een bittere pil van ruim 1.8 miljoen euro voor het proces Deever op Drift. Wellicht mochten daarom ook een paar inwoners van Deever in het kader van het proces Deever op Drift zo nu en dan een beetje meebabbelen en een beetje meebeslissen over de nieuwe inrichting. Now möj neet meer zeur’n, ie hept ur sölf bee’j eseet’n.

Posted in Brink, Deever | Leave a comment

Plattelaansvrouw’nsitbaankie op de skultehuusbrink

Na de gedwongen fusie van de gemiente Deever met de gemient’n DwingelVledder en Oavelte bleek in de praktijk dat de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Zitbanken Gelijk In De Gemeente Westenveld het bestand aan erg schaarse zitbankjes in de openbare ruimte binnen de grenzen van de gemiente Deever bij voorkeur uitbreidde met gesponsorde exemplaren.
Op 23 november 1999 vierden de dames van de afdeling Deever van de Nederlandse Bond Van Plattelandsvrouwen hun vijfenzeventigjarige jubileum. En ja, echt wel, de plattelandsdames uut Deever vonden dit blijkbaar een goede gelegenheid voor het aanbieden van een met eigen geld betaald zitbankje aan de bewoners en bezoekers van ut dörp Deever.
In ut Deeverse Blattie van 25 november 1999 stond een berichtje over de aanbieding van deze bank. Zie de bijgevoegde afbeelding van dit bericht.
De voorkant van het gelijk stond de jubilerende plattelandsdames zo maar toe hun eigen goedbedoelde zitbankje op de helaas niet-origineel-saksische schultehuisbrink van Deever te plaatsen. Zie de twee kleurenfoto’s, die de redactie van ut Deevers Archief gelukkig op 2 januari 2017 nog heeft kunnen maken.
De grote vragen zijn natuurlijk of de dames van de afdeling Deever van de Nederlandse Bond Van Plattelandsvrouwen ook een zak met geld voor het langdurig beheren en onderhouden van hun zitbankje aan de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Zitbanken Gelijk In De Gemeente Westenveld hebben overgedragen ? Of dat de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Zitbanken Gelijk In De Gemeente Westenveld het zitbankje met schaars publieksgeld laat onderhouden ? Of schilderen de dames van het Deeverse plattelahaand in het kader van de burgerparticipatie zo nu en dan zelf hun eigen zitbankje !? Bij de laatste schilderbeurt met wijnrode glanslak is het aan het bankje geschroefde eeuwige-roem-plaatje van aluminium in de snelle gauwigheid een beetje meegeschilderd. Wie daar op let of daar iets lelijks van zegt of daar iets kritisch over schrijft is toch echt wel een kniesoor.
En let vooral ook op de vier ééntoers-schroeven, waarmee het eeuwige-roem-plaatje aan de rugleuning van het zitbankje is vastgemaakt. Zo kunnen verdwaalde rondhangjongeren (waar zijn toch al die rondhangjongerenkotjes van de hoogedelachtbare weledelgestrenge heer CDA-jeugdzorgwethouder Homme Geertsma gebleven ??) het plaatje niet verwijderen.
De vraag is of het nederlandsebondvanplattelandsvrouwenzitbankje op de schultehuisbrink mag blijven staan ? De redactie heeft het wijnrood gelakte vermoeden dat het prachtige zitbankje zijn vijfentwintigjarige jubileum, dat wil zeggen op de dag van het honderdjarige jubileum van de afdeling Deever van de Nederlandse Bond Van Plattelandsvrouwen, op de schultehuisbrink niet zal halen, want op bijgaande afbeelding van een detail van de door de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Inrichting Van De Openbare Ruimte In De Gemeente Westenveld min of meer bij benadering schier voorlopig definitief vastgestelde ontwerp- en bouwtekening van het superdure zo genoemde Brinkenplan Diever van 12 december 2017 komt het Plattelandsvrouwenzitbankje niet voor. De ontwerp- en bouwtekening geeft aan dat de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Inrichting Van De Openbare Ruimte In De Gemeente Westenveld op de plaats van het prachtige zitbankje wellicht veel reclame voor William Shakespeare zal gaan maken.
De Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld lijden immers zwaar aan shakespearitis, want reclame maken op de niet-origineel-saksische schultehuisbrink voor de (commerciële ?) theaters in het pretpark aan de Shakespearebrink an de Heezeresch bee Deever vergroot slechts een heel klein beetje de kans op meer theaterbezoekers en daarmee een heel klein beetje de kans op meer geld dat de Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Belastinggelijk In De Gemeente Westenveld binnenharken uit de belasting op de prijs voor de toegang tot die (commerciële ?) theaters.
Heeft de voorzitter van de politieke vereniging Dorpsbelangen Deever, die -let wel- lid is van het zo genoemde projectteam dat een beetje met de voorkant van het gelijk mag meebabbelen en meekeuvelen en meeleuteren over het Brinkenplan Deever, tijdens die meebabbel-meekeuvel-meeleuter-bijeenkomsten wel in de gaten dat dit prachtige goedbedoelde wijnrood gelakte Plattelandsvrouwenzitbankje gaat sneuvelen of van de schultehuisbrink zal worden verbannen ?
De redactie van het Deevers Archief trekt uit de ontwerp- en bouwtekening verder de conclusie dat de Brinkenplan-project-directeur-ingenieur van De Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld met al de vele zijnen van De Voorkant Van Het Grote Gelijk In De Gemeente Westenveld achter de vele ramen op de eerste verdieping van het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever al lang en breed hebben besloten dat de Heufdstroate vanaf de wel-origineel-saksische Kleine Brink tot an de Kruusstroate slechts in één richting mag gaan worden bereden, waardoor de Aachterstroate druk deel gaat uitmaken van het verkeersrondleidingsplan; dat zij al lang en breed hebben besloten flink wat jonge bomen op de niet-origineel-saksische schultehuisbrink van Deever te kappen en dat zij al lang en breed hebben besloten te zijner tijd een soort van nep-braandkoele (want Deever hef gien braandweer mièr) op deze niet-origineel-saksische schultehuisbrink te laten graven. Maar dat geeft allemaal echt niet, want de niet-origineel saksische Schultehuisbrink zal door al dat superdure gesleutel en gepruts aan de openbare ruimte niet meer of minder origineel-saksischer worden. Er is geen weg terug, het is een doodlopende éénrichtingsweg. De Griekse dichter Konstantinos Kavafis schreef al in het begin van de twintigste eeuw: We zullen ons geen zorgen maken over een ver verwijderd later, voor het beste zullen we ons inspannen en hoe meer we ons inspannen hoe meer we zullen bederven.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4
Bijgaand bericht is gepubliceerd in ut Deeverse Blattie van 25 november 1999

Posted in Brink, Deever, Gemeente Westenveld, Shakespearitis | Leave a comment

Diever – Plaatselijk distributie-kantoor leeggehaald

In de verzetskrant De Waarheid verscheen op 24 december 1943 tussen korte berichten over liquidaties van Nederlandse S.S.’ers, S.D.’ers, N.S.K.K.-mannen en andere foute Nederlanders in diverse dorpen en steden het navolgende korte bericht van slechts drie woorden.

DIEVER – Plaatselijk distributie-kantoor leeggehaald.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Het plaatselijke verzet overviel in de nacht van 9 op 10 november 1943 het gemeentehuis aan de Brink in Deever. Uit het gemeentehuis, waar ook het ‘distributie-kantoor’ was gevestigd, werden onder meer distributie-bonkaarten en een deel van het persoonsregister weggehaald.

Posted in Brink, Deever, Gemientehuus, Tweede Wereldoorlog, Verzet | Leave a comment

Begreu’m wödd’n in de kaarketuun van Deever

In de Drentse Almanak (dus niet de Nieuwe Drentse Volksalmanak) voor het jaar 1988 (de eerste jaargang) schreef de Hoogevener Lammert Huizing het sympathieke artikel ‘Oude gebruiken rond de groeve in Drenthe’. De redactie van het Deevers Archief citeert uit dit artikel het volgende korte stukje tekst.

In de dertiger jaren van de vorige eeuw werd het verboden om nog langer in de kerken te begraven of op de meestal te kleine karcktunen: de ruimte rondom het godsgebouw. Toen werden elders in de kerspels de eerste nieuwe begraafplaatsen aangelegd. Toen verdween ook geleidelijk de oude traditie van de lijkpredikatie in de kerk.
Pas in deze eeuw kwam het gebruik in vernieuwde vorm terug: de rouwdienst in een kerk of uitvaartruimte. Men hoefde nu geen kou meer te lijden, zoals vroeger toen de begrafenistoespraken nog bij het graf werden gehouden. Als men dan met de hoed af en in de wind aan het graf stond te luisteren, moest men rekening houden met het gezegde: ‘Van een groeve koo’j miestal tot een groeve’.
De plaats waar de dominee vroeger stond als de kist voor de laatste maal op de deel onder het balkenslop werd geopend, was aan het hoofdeinde van de kist. Hij ging in de stoet ook dicht achter de doodwagen lopen, om onheilsmachten af te weren. Dat gebeurde niet bewust. Maar men zag een dominee als drager van een hogere macht, als vertegenwoordiger van een andere, eeuwige wereeld. Een vaag besef van onheil en angst voor onbekende gevaren en machten, die rondwaren bij de dood, konden door Woord en Gebed worden afgeweerd.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Dat de kaarketuun of de kaarkhof, dat is de ruumte um de kaarke an de brink van Deever, an de suudkaante van de kaarke veule groter is dan an de noordkaante, dat komp umdat vrogger alle mein’s, riek en aarm, allennig an de suudkaante van de kaarke begreu’m woll’n wödd’n, dat was een olde misschien wel bijna heidn’se gewoonte.
An de suudkaante van de kaarke was dus veule meer kaarketuun of kaarkhof neudig. De suudkaante van de kaarketuun lig an de kaante van de Heufdstroate, de noordkaante van de kaarketuun lig an de kaante van de Peperstroate.
De lèste skelett’n in de kaarketuun an de suudkaante van de kaarke bint bee’j de grote resterasie van de kaarke in 1956/1957 eruumd.
De redactie hef de eerste kleurenfoto emeuk’n op 19 september 2018 en de dree aandere kleurenfoto’s op 30 november 2018.
In de somer wödt de suudkaante van de kaarketuun gewoon in beslag eneu’m deur de uutbater van ut cafetaria an de brink, dan is de suudkaante van de kaarketuun ut grote patat- en eiswalhalla van Deever.
Hept de Hoge Hièr’n Van De Veurkaante Van Ut Grote Geliek de uutbater doar un vurgunning veur egee’m ? Of döt die uutbater moar gewoon woar hee sin an hef ?
De Abe-Brouwer-promenade mit die kienderkoppies en mit die rère rooie tiek’ns tuss’n de kienderkoppies heude vrogger ok bee’j de kaarketuun en neet bee’j de Heufdstroate en de brink.


Posted in Abe Brouwer, Brink, Kaarke an de brink | Leave a comment