Monthly Archives: november 2021

Un neimoeds waètervaarfskildereegie van de kaarke

Kunstenaar Erik Weterings is de maker van het bijgaand afgebeelde fraaie kleine aquarel van de kaarke an de brink van Deever. In galerie Van Weterings & Wijngaarden an de Stienwiekerweg 2 in Oll’ndeever (ie weet wè, woar vrogger de familie Haarm Diekman woonde) zijn meer resultaten van zijn schilderwerk te zien.
De vertaling van de Deeverse titel Un neimoeds waètervaarfskildereegie van de kaarke van dit bericht is: Een modern waterverfschilderijtje van de kerk.
Het Deeverse woord neimoeds (modern) is een woord dat door de Deeverse-toal-vurneejer wijlen Jans Roelof Tabak uut de Aachterstroate (vrogger de Saandhook) is bedacht. Neimoeds is de naam van een winkel an de Heufdstroate in Deever.
Het Deeverse woord oldmoeds (ouderwets) is een woord dat door de redactie van ut Deevers Archief hier en nu op 26 november 2021 tijdens het redigeren van dit bericht is bedacht. Oldmoeds is een neimoeds synoniem voor olderwets.
De redactie van ut Deevers Archief hoopt dat kunstenaar Erik Weterings meer Deeverse objecten heeft geschilderd, aan het schilderen is of gaat schilderen en wil daarvan uiteraard ook graag een afbeelding opnemen in ut Deevers Archief.
De redactie heeft toestemming van kunstenaar Erik Weterings een afbeelding van dit aquarel in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De redactie heeft het vermoeden dat het waterverfschilderijtje is gemaakt in 2020, in elk geval nadat in het kader van het gemeentelijk project ‘Diever op Dreef’ de onslijtbare -uit een of ander wondermateriaal bestaande- namaakslijtpaden in de kaarkhof bij de brink zijn aangebracht.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Kaarke an de brink, Kuunst, Tiekening | Leave a comment

De hulsebossies mit rooie bessies an de Wittelerweg

De redactie van ut Deevers Archief is zich met het schaamrood op de kaken bewust van het feit dat hij in ut Deevers Archief te weinig aandacht besteedt aan het verleden van ut mooie Oll’ndeever. Voor het gemak en vooralsnog verwijst de redactie naar het boek Oldendiever in de twintigste eeuw dat is uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. Voor het gemak en vooralsnog verwijst de redactie ook naar de bestseller Fragmenten uit het verleden van de vroegere gemeente Diever die is uitgegeven door de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
Om die te weinig aandacht een beetje goed te maken, toont de redactie in dit bericht drie kleurenfoto’s van de eerste bocht in de weg van Oll’ndeever hen Wittelte. De redactie heeft deze drie kleurenfoto’s gemaakt op vrijdag 19 november 2021.
Aan beide zijden van deze bocht in de weg stonden en staan nog steeds hulsebossie, zoals is te zien op de drie foto’s. Die hulsebossies hadden en hebben rooie bessies. De redactie herinnert zich uit de zestiger jaren van de vorige eeuw dat deze hulsebossies zo vlak voor de kerstdagen in het langs fietsen zijn aandacht hadden en dat hij in het bijzonder aandacht had voor takk’n mit veule rooie bessies. Als die te zien waren, dan was het tijd om bee donkeroam’d mit ut skaarpe kloesie hen te goan, opdat het ouderlijk huis daarna met natuurlijk materiaal kon worden versierd.

Posted in Oll'ndeever, Wittelerweg | Leave a comment

Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg

Bijgaande foto van de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Woater’n is aanwezig in de verzameling van mevrouw ….. Mensink-Boersma. Zij is een dochter van één van de twee broers ….. en ….. Boersma, die de laatste pachters waren de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Woater’n.
De redactie is mevrouw ….. Mensink-Boersma en de heer Hans Salverda, die de foto op de kop wist te tikken, bijzonder erkentelijk voor het beschikbaar stellen van een goede scan van de hier afgebeelde boerderij. De boerderij was van het zeldzame kop-lange-hals-brede-romp type.
De foto is uiteraard vóór de afbraak van de boerderij in 1970 gemaakt. Maar in welk jaar ?
Let vooral ook op ut grote pothokke bee de boerdereeje. Was ut pothokke wit gekalkt of was het uit witte kalksteen opgetrokken ?

Posted in Boerdereeje, Verdwenen object, Woater’n | Leave a comment

De greinsstien an de Wittelerweg is ur nog !

Op zondagmiddag 30 mei 2021 om ongeveer 16.35 uur ontstond door nog onbekende oorzaak brand in de woonboerderij met adres Wittelterweg 3 in Oll’ndeever. Ie weet wè, woar vrogger de familie Pouwels woonde. De woonboerderij en de schuur zijn volledig uitgebrand en zijn als verloren te beschouwen.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst gemakshalve naar het bericht De boerdereeje mit adres Wittelerweg 3 is ofebraand  en naar het bericht In Oll’ndeever stiet nog een Deeverse greinsstien.
De redactie is op vrijdag 19 november 2021 poolshoogte gaan nemen op het toen al kale terrein waar de woonboerderij en de schuur stonden. De resten van de uitgebrande woonboerderij en de schuur zijn inmiddels afgevoerd naar een puinbreker. De greinsstien mit ut woap’m van de gemiente Deever staat aan de rand van het erf en zal na de herbouw van de woning gelukkig weer bij de woning worden geplaatst. De redactie heeft op die dag de drie bijgaande kleurenfoto’s gemaakt.
De greinsstien mit ut woap’m van de gemiente Deever heeft de brand en het bluswater overleefd en heeft wonder boven wonder geen onherstelbare schade opgelopen. De redactie biedt de eigenaren nog steeds ten zeerste aan te helpen met het restaureren van deze grenssteen. Het beton van de steen moet worden geschuurd en het geheel met inbegrip van de achterkant moeten worden geverfd. De achterkant is in het verleden al een keertje geverfd, want in de originele staat stond op de achterkant de standplaats van de grenssteen vermeld. Dit echte stukje Deevers aarfgoed is het waard duurzaam bewaard te blijven voor toekomstige generaties.

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Oll'ndeever, Verdwenen object, Woap'm van Deever | Leave a comment

Reinder vön un stien’n biele uut de neeje stientied

De redactie van ut Deevers Archief is zich met het schaamrood op de kaken bewust van het feit dat hij in ut Deevers Archief te weinig aandacht besteedt aan het verleden van ut mooie Oll’ndeever en ook aan het hele verre verleden in de gemiente Deever. Om dit enigszins recht te zetten toont de redactie hier het navolgende bericht dat verscheen in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 12 januari 1987. Het bericht beschrijft de vondst van een stenen bijl uit de nieuwe steentijd. Reinder van der Helm, boer in Oll’ndeever, vond deze bijl bij werkzaamheden op zijn land.. 

Van der Helm sr. vindt neolitische bijl in Diever

Hier woonden dus altijd al boeren ?
Diever – Bijlen zijn in de landbouw erg belangrijk en toen Reinder van der Helm uit Diever enkele weken geleden een stenen exemplaar op zijn land vond, was hij meteen op zijn hoede. Ook zijn zoon Jan, die oudheidkundig nieuws in de kranten volgt, zag onmiddellijk de waarde van het stenen voorwerp.
Maar wat moet je met zo’n ding ? Veel weet je er niet van en wat is eigenlijk de waarde in geld uitgedrukt ? Mag je zoiets houden of moet het naar een museum ?
Van der Helm sr. besloot de krant te bellen. Hij zocht contact met een man wiens oordeel hij het meest vertrouwde, Rein Schut uit Meppel, die zo mooi over vogels schrijft. Schut waarschuwde het provinciaal museum in Assen en onze redactie en zo kwam het archeologische balletje aan het rollen, want het werd al snel duidelijk dat de stenen bijl archeologische waarde bezat. Althans dat veronderstelden de deskundigen en zo bevonden zich op een winterse dag Arnold Berbers uit Meppel, die veel van steensoorten weet, Rein Schut, de natuurman, iemand van de krant en Jaap Beukers van het provinciaal museum zich per auto onderweg naar de familie Van der Helm aan de Wittelterweg.
Tot in de verre omtrek waren er alleen de silhouetten van bospartijen en woningen te zien. Toen men aankwam bij de Van der Helms, bleek het boerenerf bezaaid met stenen, grote en kleine. Hier woonde, dat was duidelijk, een ‘stenenman’.

Wolken
Dikke sneeuwwolken pakten zich samen boven de eenzame boerderij, toen men er naar binnen ging om ‘de bijl’ te zien, misschien wel de vondst van het jaar. De nieuwsgierigheid was extra geprikkeld door de mededeling van tussenpersoon Schut, die van Van der Helm sr. had gehoord dat er grote stenen gevonden waren in diens akker. Misschien was er wel een hunebed gevonden of resten daarvan. Misschien was Van der Helm wel op een steenkistgraf gestoten, een uit zwerfkeien bestaand langwerpig graf, zoals er al eens een exemplaar gevonden is in Diever.
Van der Helm liet de groep niet lang in het ongewisse. Als een goochelaar die een konijn uit een hoge hoed tovert, stond hij plotseling op kousenvoeten in de kamer met de bijl in de hand.

Geen gat
Het ding ging van hand tot hand. Het was meteen duidelijk, het betrof hier een oorspronkelijk gladde maar door erosie-invloeden beschadigde stenen bijl van het trechterbekertype. Minstens 4700 jaar oud. Van der Helm sr.: ‘Maar er zit geen gat in voor de steel’. Jaap Beuker legde uit: Het is niet zoals nu dat ze de steel in de bijl stopten, nee, het was net andersom, ze stopten de bijl in de steel. Het drukpunt zat daarbij aan de dunne rechte zijkanten en niet aan de gewelfde onder- en bovenkant, want dan zou het hout onmiddellijk splijten. Maar men hakte er hout mee, bomen met name, en je zou versteld staan als je zag hoe effectief men er mee werkte…

Klein
Het bijltje was vrij klein, ongeveer 15 centimeter lang bij een breedte van 6 centimeter en een dikte van 4 centimeter. Het hele oppervlak was sterk geërodeerd en er liepen bruine sporen door de steenaders. Petroloog Berbers stelde na enig wikken en wegen vast dat het hoogstwaarschijnlijk anifiboliet was, vandaar de roestkleur. Maar archeoloog Beukers dacht dat de bruine kleur afkomstig was van de vindplaats niet ver van een waterloopje. Zijn vragen richtten zich dan ook onmiddellijk op een nauwkeurige beschrijving ervan. Deze kon door Van der Helm sr. worden gelokaliseerd op de door Beukers meegebrachte topografische kaarten en alles werd nauwkeurig beschreven en ingetekend.
De landbouwer had de bijl uit het land zien steken met de scherpe kant naar boven. Voor hem was de situatie zo klaar als een klontje: ‘Er hebben hier dus al mensen gewoond ?’ Met deze uitspraak bevestigde hij de in de beroepsarcheologie steeds meer gehoorde mening dat er in de meeste Drentse nederzettingsgebieden sprake is van een doorgaande bewoning vanaf neolithische tijden, toen zich hier de eerste boeren vestigden.
Ook later op de middag getuigden Van der Helm sr. en zoon Jan op een oorspronkelijke en juiste wijze over archeologische vondsten zoals bijlen te kunne oordelen.

Hunebed ?
Bij het ploegen van een akker stootten beiden op een hard voorwerp. Bij controle van de bodem ontdekten vader en zoon Van der Helm op circa 1 meter diepte een dikke kei met er omheen een serie kleinere stenen. Alles leek door mensenhand aangebracht. Beuker wist er niet goed raad mee. Een hunebed ziet er totaal anders uit en van een steenkistgraf was evenmin sprake.
Na enige discussie kwamen de aanwezigen tot d conclusie dat het oordeel moest worden opgeschort. Eerst graven, aldus Beuker, die de situatie ter plekke graag had willen onderzoeken, maar die zich in dit voornemen gehinderd zag door de bevroren grond en het donkere weer.
‘Ik kom nog wel eens terug.’, zei de provinciaal archeoloog.
Wel werden de uitgegraven stenen bekeken. Het waren imposante zwerfkeien die de nog frisse kleuren bezaten van niet aan de buitenlucht blootgestelde gesteenten. Staande bij de verzameling stenen aan de rand van het bosje boerengeriefhout, dat Van der Helm de Tippe noemde, wees Beuker op de eigenaardigheden van de zwerfkeien. Er lagen enkele fraaie zandstenen bij, die vlak zijn en plat. Op deze stenen werden de bijlen gewet. ‘Je hebt hier een paar fraaie slijpstenen liggen Van der Helm,’, zei Beuker.
De landbouwer beschreef de situatie van kort na de oorlog., hoe het er allemaal had uitgezien in het Wittelterveld. Er waren toen nog houtwallen, heideveld zelfs en veel bos. Bij het graven was hij wel eens op oude wegen gestoten. karresporen die door zandverstuivingen leidden. Ook zijn echtgenote wist nog van de verdwenen heidevegetatie en betreurde het verloren gaan van veel moois in het landschap. Dat verdween trouwens langzaam maar zeker onder een dunne laag jachtsneeuw, alleen de paaltjes van de afrasteringen en de bomen toonden hun grauwe gestalte. De talloze grote zwerfkeien hurkten als vormloze gedrochten op de grond. De avond was gevallen.
Van der Helm bleef achter met zijn trechterbekerbijl die had toebehoord aan zijn voorvaderen. Beuker had hem uitgelegd dat die bijl niet naar het museum hoefde, het was zijn eigen land en hij had zelf de vondst gedaan. Alleen bij zeer belangrijke vondsten, zoals munten, grafheuvels en dergelijke speelt de overheid mee. Maar voor Van der Helm was de bijl wel degelijk belangrijk. ‘Dat daar nou nou mensen mee hebben gewerkt.’ Schut repliceerde onmiddellijk: ‘Ja daar werkten boeren vroeger mee en dat doen ze nu nog…’

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het merkwaardige aan dit gemakkelijk leesbare bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) is dat een aparte foto van dichtbij van de gevonden stenen bijltje uit de nieuwe steentijd ontbreekt. En daar ging alles toch om ?

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds teksten op papier wil lezen en nog steeds naar afbeeldingen op papier wil kijken, die kan het bovenstaande bericht en de hier getoonde illustraties ook ten zeerste bewonderen op de bladzijde 39, 40 en 41 van het Magnus Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dit dikke zware boekwerk zijn of dit dikke zware boekwerk bij iemand in kunnen zien. Wellicht is op de één of andere webstee al een pre-owned -om maar eens een nieuw Nederlands onwoord te gebruiken- exemplaar van dit dikke zware boekwerk te koop.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3 – Bericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 12 januari 1987.

Afbeelding 4 – (© Egbert Sinkgraven)

Afbeelding 5 – Overlijdensbericht in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) van 31 augustus 2012.

Posted in Oll'ndeever, Oudheidkunde | Leave a comment

Ur mist nog un paèr olde Gowse ansichtkoat’n

Bijgaand afgebeelde zwart-wit vierluiks-ansichtkaart was in het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe te verkrijgen voor de bewoners van het kamp. Deze ansichtkaart is in juli 1964 uitgegeven.
Op deze ansichtkaart staat een afbeelding van een groep jongens in de gemeenschapsruimte van barak Alaska (Groep Alaska), een groep jongens die met de handen aan het werk is (Handarbeid), de kantoren met de stafverblijven, een groep jongens op het sportveld (Sportles).
Van die vier afbeeldingen op de ansichtkaart is ook een afzonderlijke ansichtkaart uitgegeven. In ut Deevers Archief is slechts aanwezig een afbeelding van de ansichtkaart met een groep jongens in de gemeenschapsruimte van barak Alaska.
De redactie zou ook bijzonder graag een afbeelding van de ansichtkaarten met de titel Handarbeid, Kantoren en Sportles in ut Deevers Archief opnemen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief -wellicht één van de voormalige bewoners van De Eikenhorst- kan de redactie helpen aan een goede scherpe scan van die drie genoemde ansichtkaarten ?
De jongens van barak Alaska stuurden de hier afgebeelde ansichtkaart op 14 augustus 1964 met de hartelijke groeten en met de wens van spoedige beterschap naar mejuffrouw W. de Groot, Buiksloterweg 97-I. Amsterdam. Het adres werd aldaar doorgehaald en op 17 augustus 1964 blijkbaar (als onbestelbaar ?) teruggestuurd naar mejuffrouw W. de Groot, p/a kamp De Eikenhorst, Dieverbrug (Dr.). Het is de redactie niet duidelijk hoe deze ansichtkaart precies is gelopen. Wellicht was mejuffrouw W. de Groot al zeer spoedig beter en vliegensvlug weer afgereisd naar de Gowe ? Is de kaart met één postzegel twee keer verzonden geweest ?

Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Ut woap’m van Deever op un olde koate

De redactie van ut Deevers Archief herinnert zich dat na de opening van het nieuwe gemeentehuis an de brink van Deever in de vijftiger jaren van de vorige eeuw de gemeente presentkaarten met daarop gedrukt ut woap’m van de gemiente Deever uitdeelde, want ome Kees en tante Nel waar’n moar wat wies mit heur woap’m. Daar had ome Kees flink zijn best voor gedaan.
De redactie heeft deze kostelijke kaart al meer dan zestig jaar zorgvuldig bewaard en voor de gelegenheid voorzichtig en met witte handschoentjes aan uit het zuurvrije plastic mapje gehaald en gescand en daar een digitale kleurenafbeelding van gemaakt. Zie in bijgaande illustratie het op die manier bereikte.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Inleiding en vervolgens voor de zekerheid nog een keer in de paragraaf Het Wapen Van De Vroegere Gemeente Diever van het hoofdstuk Bestuur een respectabele verhandeling opgenomen over ut woap’m van de vroggere gemiente Deever. Hulde daarvoor, want dat wapen is echt wel een brokstukje uit het verleden van de vroggere gemiente Deever

De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor meer gegevens over ut woap’m van de gemiente Deever voor het gemak naar het bericht Ut woap’m van de gemiente Deever. Bovendien kan de geïnteresseerde bezoeker ook het onderwerp Woap’m van Deever in het rechter deel van het scherm of aan het einde van dit bericht aanklikken voor nog veel meer zaken die betrekking hebben op ut woap’m van de gemiente Deever. Be my guest.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds niet zonder afbeeldingen op papier kan, die kan het hier afgebeelde wapen van de gemiente Deever ook ten zeerste op de rug en helaas alleen in zwart-wit weergave bewonderen op bladzijde 2 en nog een keer op bladzijde 10 en nog een keer op bladzijde 86 van het Magnus Opus. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dit dikke zware boekwerk zijn of dit dikke zware boekwerk bij iemand in kunnen zien. Wellicht is op de één of andere webstee al een pre-owned -om maar eens een nieuw Nederlands onwoord te gebruiken- exemplaar van dit dikke zware boekwerk te koop.

Posted in Gemiente Deever, Woap'm van Deever | Leave a comment

Un old skildereeje van un Woaterse skoapsdrift

Kunstschilder en fotograaf Hans Kuiper is op 8 juli 1855 geboren in Deever an de Kruusstroate, adres Diever Nummer 129, later vernummerd in Kruisstraat 8, sinds 1 oktober 1976 vernummerd in Kruisstraat 6. Hij is op 3 november 1937 op 82-jarige leeftijd overleden in Blesdijke.
Hans Kuiper maakte van diverse onderwerpen op Zorgvliet en op Woater’n een schilderij.
Hans Kuiper maakte het schilderij Skoapsdrift (Schaapsdrift) omstreeks 1925, hij was toen ongeveer 70 jaren oud. De redactie van ut Deevers Archief heeft de precieze datum van voltooiing van dit bijna honderdjarige schilderij nog niet kunnen achterhalen. Als ondergrond voor dit fraaie schilderij gebruikte Hans Kuiper helaas vergankelijk karton.
De redactie weet niet of dit schilderij is beschreven in de Hans-Kuiper-catalogus van de nazaten van Hans Kuiper.
De redactie heeft het vermoeden dat Hans Kuiper eerst enige foto’s (glasplaatnegatieven) van de situatie ter plekke heeft gemaakt en dat hij vervolgens in zijn werkplaats in Noordwolde het schilderij Skoapsdrift heeft gemaakt met behulp van één van die foto’s.
De heer Hans Salverda, mede-auteur van het prachtige boek met als titel Groot Wateren: een oase van weldaad, heeft intensief onderzoek gedaan naar de plaats van het geschilderde onderwerp. Hij heeft die plaats gevonden en heeft van die plaats een foto opgenomen op bladzijde 29 van zijn prachtige boek met als titel Groot Wateren: een oase van weldaad. Deze plaats ligt an de Skoapsdrift, die min of meer evenwijdig an de Vledder Oa loopt. Ut begun van de saandweg Skoapsdrift is recht en helaas verhard. Kan het zijn dat de op 18 april 1929 overleden Sijbrand Donker de geschilderde schaapsherder is, hij was de laatste scheper op Woater’n. Van hem is bekend dat hij tijdens het hoeden van de schapen van de wol van de Woaterse skoap’m op bestelling en tegen betaling sokken breide.
De redactie zal te gelegener tijd van de plaats van het geschilderde onderwerp an de Skoapsdrift op Woater’n een kleurenfoto maken en deze aan dit bericht toevoegen.
Op de voorkant van het prachtige boek met als titel Groot Wateren: een oase van weldaad is een afbeelding van het schilderij Skoapsdrift van Hans Kuiper opgenomen. Het is de heer Hans Salverda alweer enige tijd geleden gelukt de verblijfplaats van dit bepaald niet kleine schilderij op te sporen. Tijdens een eerste bezoek aan de eigenaar van het schilderij Skoapsdrift heeft hij met zijn slimme-telefoon foto’s van het schilderij gemaakt, waarvan hij één heeft gebruikt voor de afbeelding op de voorkant van zijn boek.
De heer Hans Salverda is na het drukken van zijn prachtige boek met als titel Groot Wateren: een oase van weldaad wederom op bezoek gegaan bij de eigenaar van het schilderij Skoapsdrift, teneinde hem te bedanken en hem een present-exemplaar van zijn boek aan te bieden en met zijn slimme-telefoon enige foto’s van de eigenaar met zijn schilderij Skoapsdrift in de linkerhand en met het boek in de rechterhand te maken.
De redactie toont hierbij met toestemming van de heer Hans Salverda één van zijn toen gemaakte foto’s. De redactie heeft de originele kleurenfoto aan de linkerkant enigszins bijgeknipt. Het gezicht van de eigenaar van het schilderij Skoapsdrift is om redenen van privacy weggeknipt.
Op de kleurenfoto is duidelijk aan de bovenkant van het schilderij te zien dat het schilderij hard toe is aan een grondige restauratie.

Posted in Hans Kuiper, Kuunst, Skildereeje, Woater’n | Leave a comment

Ut hunnebedde bee Deever wöd restereerd

In de Friese Koerier (onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden) van vrijdag 23 april 1954 verscheen het volgende berichtje over het begin van de restauratie van hunnebed D52 an de Grönnegerweg bee Deever.

Hunebed te Diever wordt gerestaureerd
Vorig jaar herfst is men begonnen met de restauratie van het hunebed aan de Groningerweg te Diever. Na enige tijd moest men dit werk echter door gebrek aan geldmiddelen weer neerleggen. Thans heeft men de werkzaamheden, die onder leiding staan van prof. dr. A.E. van Giffen uit Groningen, weer kunnen hervatten.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is fervent verzamelaar van foto’s, studies, krantenberichten, tijdschriftartikelen, rapporten, dissertaties, boeken, enzovoort, met als onderwerp ut hunnebedde D52 in de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever. 
Dit berichtje is hier voor de dossiervorming en ter informatie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die met name is geïnteresseerd in de geschiedenis van ut hunnebedde. Wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan dit hunnebedde-dossier verder aanvullen ?
De grote vraag is natuurlijk of professor doctor Albert Egges van Giffen voor het leiding geven aan de restauratie van ut hunnebedde steeds aanwezig was of slechts een of twee of drie dagen per week aanwezig was. De professor woonde tijdens zijn aanwezigheid ongetwijfeld vierhonderd meter verderop in zijn geliefde zomerhuisje op de Heezerbaarg (ongeveer 15 meter boven N.A.P.).


Posted in Hunnebedde D52 | Leave a comment

Natuurmonement’n hef de Galama State begreu’m

Hans Salverda en Ebbing Kiestra besteden in hun prachtige boek Groot Wateren – Een oase van weldaad gelukkig ook terecht aandacht besteed aan de boerderijen op Groot Wateren. De redactie van ut Deevers Archief citeert met instemming van Hans Salverda de volgende tekst op bladzijde 27 van genoemd boek over de niet zo kleine boerderij met de naam Galama State:

De boerderij Galamastate (gebouwd rond 1900) lag net op de oude gemeentegrens van Diever en Vledder aan de Huenderweg. Deze boerderij werd in opdracht van Lodewijk Guillaume Verwer gebouwd met geld van de rijke familie Galama uit Koudum. Verwers moeder was Sietske IJsbrands Galama, een dochter van deze familie. Zij trouwde met Ids Johannes Verwer en werd in 1846 moeder van Lodewijk Guillaume en in 1853 van Julius Verwer.

Bij het bovenstaande citaat uit het boek van Hans Salverda en Ebbing Kiestra is een niet zo duidelijke afbeelding van een foto van de boerderij met de naam Galama State opgenomen. Deze bladzijde uit het boek op de scanner leggen en de afbeelding scannen en vervolgens tonen in ut Deevers Archief heeft daarom weinig zin. De bron van deze afbeelding is een foto die deskundig amateur-historicus-onderzoeker Hans Salverda met zijn slimme-telefoon heeft gemaakt bij de eigenaar van de originele zwart-wit foto, familie van de laatste boer van de Galama State. De originele foto is ongetwijfeld in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gemaakt door het niet meer bestaande bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.).

De redactie toont hier met instemming van Hans Salverda een afbeelding van zijn slimme-telefoon foto. Zie afbeelding 1. Op het zwart geschilderde boeibord onder het wolfsdak van de boerderij is in witte letters Galama State geschilderd. De bouw van de boerderij is een beetje merkwaardig. Is het woonhuis met het boerderij gedeelte achter het woonhuis eerst gebouwd en later dwars daarop een nog veel grotere bedrijfsruimte ? Of is het geheel in één keer gebouwd ? De initiële omvang van het bedrijf van 110 hectare doet vermoeden dat het geheel niet in fasen is gebouwd. Gelukkig stond bij deze boerderij wel een pothokke ! De bewoners van de boerderij staan rechts naast de boerderij te zwaaien naar de bemanning van het vliegtuigje van het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.).
De heer Hans Salverda heeft de foto van de L.F.N-luchtfoto ongeveer zes jaar geleden bij mevrouw Boersma in Wolvega gemaakt. De boerderij werd ten tijde dat de luchtfoto is gemaakt gepacht door de gebroeders Boersma. Eén broer woonde op de boerderij aan de Huenderweg en de andere woonde an de Dörpsstroate op Zorgvliet. De eigenaresse van de L.F.N.-foto woonde an de Dörpsstroate op Zorgvliet.

In de Tweede Wereldoorlog woonde Oosterhof op deze boerderij. Volgens de heer Hans Salverda was hij de eigenaar en later de verpachter van de boerderij en de bijbehorende gronden. De jongen die in op 8 september 1944 de executie in het Wapserveld overleefde, kroop vanuit een nabijgelegen onderduikershol naar de boerderij met de naam Galama State. Hij bleef in leven, maar werd blijvend invalide.

Op afbeelding 2 is de plaats van de boerderij met de naam Galama State an de Hünderweg op Groot Woater’n en nog net in de gemiente Deever te zien. Nergens elders in de gemiente Deever heeft een boerderij zo dicht op de gemeentegrens gestaan. De Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben de boerderij met alles wat er om heen stond rond 1970 laten afbreken. Denk nou niet dat die grote berg sloopmateriaal netjes naar een puinbreker is afgevoerd. Nee, in 1970 moesten woorden, zoals duurzaam, hergebruik, circulair, klimaatneutraal en planetproof nog worden uitgevonden. Nee, de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland hebben in 1970 die grote berg sloopmateriaal ter plekke laten begraven in een -het kan niet anders- gigantisch gat. En dat terwijl de Hoge Heren Van De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland misschien wel de uitvinders waren van de spreuk: Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar de schillen en de dozen. Moet deze ondergrondse berg bouw- en sloopafval aan de Huenderweg alsnog worden gesaneerd ?

De heer Gerard Galema reageerde op 30 november 2021 als volgt.
Sietske Galema was geen familie van de familie Galama uit Koudum. Zij was een dochter van Ysbrand Klazes Galema (Bolsward, Tjerkwerd). De Galama’s uit Koudum waren van adel. In 1813 is de laatste telg uit die familie overleden.
Dan de vraag wie op deze boerderij gewoond heeft. Lodewijk Verwer is in 1910 overleden in villa Zorgvlied.

Afbeelding 1
De boerderij met de naam Galama State in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw. De boerderij is van het zeldzame kop-lange-hals-brede-romp type. Is ut pothokke wit gekalkt of is het opgetrokken met witte kalksteen ?


Afbeelding 2
Op de topografische kaart uit 1964 is de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Groot Wateren ingetekend.

Afbeelding 3
Op de topografische kaart uit 1974 is de boerderij met de naam Galama State aan de Huenderweg op Groot Wateren niet meer ingetekend. De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten heeft de boerderij rond 1970 af laten breken.

Afbeelding 4
Dat de boerderij met de naam Galama State bij de stichting omstreeks 1900 bepaald geen kleine boerderij was, dat mag blijken uit het volgende bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 22 mei 1922.
Diever – Dinsdagmorgen had ten overstaan van notaris Bolk te Dwingeloo, in ’t café Slagter, de inzate plaats van de kapitale boerenhoeve, genaamd Galama-State, gelegen onder Wateren. De 22 perceelen, groot ongeveer 110 hectare, werden ingezet voor een totaal bedrag van f. 20920.

Posted in Boerdereeje, L.F.N.-logtfoto, Lodewijk Guillaume Verwer, Woater’n | Leave a comment

Verkoop panden cum annexis van de erven Pereboom

Op 29 oktober 1983 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden bijgaande advertentie van de publieke verkoop van twee woonhuizen en een cafépand cum annexis op Zorgvliet.
De redactie van ut Deevers Archief weet niet in welk jaar Peter Pereboom zijn café in het pand is begonnen. Daarvoor was het pand ook een winkelpand (kruidenierswinkel, bakkerij).
Peter Pereboom is op 11 september 1925 in Diemen geboren, hij is op 10 september 1983 op Zorgvliet gestorven, hij was toen bijna 58 jaren oud (scheelde één dag). Zijn vrouw Margrietha Johanna Wesselink is op 3 april 1926 geboren in Amersfoort, zij is op 12 oktober 2009 op Zorgvliet overleden, ze was toen 83 jaren oud.
De redactie ontving bijgaande kleuren-ansichtkaart van Frank Halman (veel dank daarvoor), een zoon van Bernardus Valentinus Halman (zie de schoolfoto), die weer een zoon is van Johannes Halman, die vóór de Tweede Wereldoorlog een bakkerij in het op de foto zichtbare pand had.
De ansichtkaart is omstreeks 1978 uitgegeven door café-restaurant Peter Pereboom, Dorpsstraat 30, Zorgvliet, telefoon 05212-7254.

Linksboven op de ansichtkaart is de volgende spreuk te lezen:
Jaag vrij en blij,
Maar zorg daarbij,
Dat het jachtbedrijf,
Een redelijke verposing blijft.

De redactie van ut Deevers Archief zet deze causerie (zeg maar gebabbel) nu voort met het volgende gedicht:
De wens zij immer Zorg Vlied heen
Toch blijven Mens en Zorgen één
Zo slechts de Vlied niet wordt tot Vloed,
Wien zijn dan niet, ook zorgen goed !
Geloof en Liefd’rijk zorgen
Zij zijn den Mens tot Borgen
Der Hoop op schoner Morgen,

Dit gedicht stond op een bord (het stond niet op de muur) in het plaatselijke café Pereboom, zie de bijgaande afbeelding (de lijst van het bord is niet helemaal op de ansichtkaart afgebeeld).
Heeft het bord ook in café van der Helm en dáárvoor in café de Harmonie gehangen ? Waar is het bord gebleven ? Het zou aardig zijn dit grappige bord met gedicht op Zorgvliet te hebben en te plaatsen op de lokale materiële erfgoedlijst. Waar is de jukebox (een Wurlitzer ?) van Peter Pereboom gebleven ? Waar zijn de kinderen van Peter Pereboom en Margrietha Johanna Wesselink gebleven ?

Abracadabra-1605Abracadabra-1606

Posted in Ansigtkoate, Café Pereboom, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Un skier waètervaarfskildereegie van ut hunnebedde

Kunstenaar Erik Weterings is de maker van het bijgaand afgebeelde fraaie kleine aquarel van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever. In galerie Van Weterings & Wijngaarden an de Stienwiekerweg 2 in Oll’ndeever (ie weet wè, woar vrogger de familie Haarm Diekman woonde) zijn meer resultaten van zijn schilderwerk te zien. De redactie hoopt dat hij meer Deeverse objecten heeft geschilderd en zal gaan schilderen en wil daarvan ook graag een afbeelding opnemen in ut Deevers Archief. De redactie heeft toestemming van kunstenaar Erik Weterings een afbeelding van dit op 26 augustus 2020 gemaakte aquarel in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

De redactie van ut Deevers Archief vervangt zo nu en dan voor de broodnodige verandering de kopafbeelding van ut Deevers Archief. Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht deze echt wel geschikt als kopafbeelding van deze webstee, aarzel dan niet dit kenbaar te maken aan de redactie. Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (300 dpi). Als jij de hier afgebeelde kopafbeelding lelijk vind als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken. Als jij een reeds getoonde kopafbeelding graag nog een keer als kopafbeelding van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit kenbaar te maken aan de redactie.
De redactie heeft van het hier getoonde aquarel van Erik Weterings een uitsnede gemaakt, die een tijdje zal zijn te zien als kopafbeelding van ut Deevers Archief.


Posted in Hunnebedde D52, Kopplètie, Kuunst, Skildereeje | Leave a comment

Wat mös ik dan nog doon in mien droe’mtuun ?

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag bidprentjes van rooms katholieken die zijn geboren in de gemiente Deever en zijn overleden in de gemiente Deever of zijn geboren in de gemiente Deever, maar niet zijn overleden in de gemiente Deever of niet zijn geboren in de gemiente Deever, maar wel zijn overleden in de gemiente Deever. Dit bericht toont de voorkant en de achterkant van het bidprentje van Maria Margaretha Brinkmann, echtgenote van Johannes Halman. Zij is op Zorgvlied geboren, maar zij is niet overleden in de gemiente Deever.

Gedenk in uw gebeden
Maria Margaretha Brinkman
Echtgenote van
Joannes Halman
geboren te Diever 7 juni 1886, overleden in het St. Jozefziekenhuis 31 mei 1959, voorzien van de H.H. Sacramenten der Stervenden en begraven op het R.K. Kerkhof te Aalst 3 juni 1959.

Zij was enkel bedacht op God en op allen, die God aan haar moederlijke liefde had toevertrouwd; zichzelf wist zij steeds te vergeten en op te offeren. Daarom juist spaarde God haar de zware last van de doodstrijd en riep hij haar schone moederziel zo onverwacht tot zich in de zalige, nooit eindigende vreugde van het paradijs.

Beste man, met wie ik zovele jaren lief en leed gedragen heb, mijn lieve kinderen en kleinkinderen, bidt voor mij en volgt het voorbeeld na, dat ik, naar best vermogen, getracht heb te geven.

Ik wenk U tot het eeuwig blijde weerzien, wanneer de goede Heiland ook voor U het sterfelijk leven af zal breken om het om te zetten in de eindeloze hemelse zaligheid.

Mijn Jezus barmhartigheid. (300 dagen aflaat.)
Moeder Maria, bid voor mij. (300 dagen aflaat.)

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Maria Margaretha Brinkmann is geboren op 7 juni 1886 op Zorgvlied in de gemiente Deever. Zij is overleden op 31 mei 1959 op 72-jarige leeftijd in het Sint Joseph Ziekenhuis aan de Aalsterweg in Eindhoven. Zij is een dochter van Bernardus Frederik Brinkmann (geboren op 8 december 1845 in Haskerdijke, overleden op 28 februari 1901 op Zorgvlied) en Johanna Elisabeth Meijer van Putten (geboren op 15 mei 1850 in Zuidveen, overleden op 25 oktober 1914 op Zorgvlied).
De redactie verwijst voor meer gegevens over Maria Margaretha Brinkmann gemakshalve naar het lange en uitgebreide bericht De familie Halman woonde op Woater’n en Zorgvlied.

De spreuk ‘Wat is ‘t, dat ik aan mijnen wijngaard nog had moeten doen en niet gedaan heb ?’ is te lezen in vers 4 van Jesaja 5.

Posted in Bidplètie, Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

Gien wiendmeule veur de Saandroos-communeros

De redactie van ut Deever Archief kijkt bijzonder graag met behulp van luchtfoto’s naar zogenaamde duurzame ontwikkelingen in de gemiente Deever. Hoe gemakkelijk wil je het hebben. Je zou dit zelfs in een dorp diep en hoog in het Andesgebergte kunnen doen. In dit bericht gaat het niet over het opsporen van illegale bouwseltje in de gemiente Deever, maar over de dakbedekking van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever.
In 2015 lagen op het voetbalveldgrote platte dak van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever nog geen zonnepanelen. Zie afbeelding 3.
In 2016 was het voetbalveldgrote platte dak van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever voor minder dan de helft bedekt met zonnepanelen. Zie afbeelding 2.
In 2020 was het voetbalveldgrote platte dak van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever tot grote schrik van de redactie van ut Deevers Archief helaas nog steeds voor minder dan de helft bedekt met zonnepanelen. Zie afbeelding 1.
Wat een dieptreurige anti-duurzame blamage voor de gemeente Westenveld. Dat is dus bepaald geen duurzame situatie. Dat is dus bepaald wel een zorgelijke onduurzame situatie. Dat hele voetbalveldgrote platte dak van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever moet zo snel worden bedekt met zonnepanelen en ook het platte dak van die architectonisch gedrochtelijke loods op het voetbalveldgrote platte dak moet worden bedekt met zonnepanelen.
En als de gemeente Westenveld die extra kilowattuurtjes niet nodig heeft voor de energievoorziening van het energiezuinige raadhuis aan de Gemeentehuislaan, dan zou de lege oppervlakte van het voetbalveldgrote platte dak voor plaatsing van zonnepanelen voor vet geld kunnen worden verhuurd aan die mekkerende geitewollen borstrokken- en sokkentypes, die de wooncommune Zandroos bevolken. Die willen graag volledig energieneutraal wonen, dat wil iedereen tegenwoordig met die sterk stijgende energieprijzen, maar hun zonnepaneeltjes op het dak van hun wooncommune produceren te weinig kilowattuurtjes per jaar. Hè, wat jammer nou toch. Dus de thermosstaat nog even op 18 °C zetten en over die heerlijke zelfgebreide geitewollen borstrok een heerlijke zelfgebreide schapewollen trui met daaroverheen een heerlijke zelfgeweven lamawollen poncho aantrekken ?
Op het voetbalveldgrote platte dak van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever is nog zeker vrije ruimte voor de produktie van meer dan 40 megawattuurtjes per jaar, dat zijn 40.000 kilowattuurtjes per jaar, dat zijn 40.000.000 wattuurtjes per jaar. Dat moet ruim genoeg zijn voor die zielige Zandroos-communeros. Als één Zandroosje per jaar 4.000 kilowattuurtjes verbruikt, dan kunnen 100 Zandroos-huilebalkjes meegenieten van de duurzaam geproduceerde zonne-energie op het voetbalveldgrote platte dak van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever.
Maar voorlopig jammeren en huilen en mekkeren die zielige Zandroos-communeros tot vervelens toe nog voortdurend over een klein niet zo hoog windmolentje, die niet in de achtertuintjes van de commune mag of kan komen te staan (not in my backyard = NIMBY), want dan kunnen die actieve, spirituele en milieubewuste levensgenieters niet goed hun levensvruchten plukken, niet goed de kracht van hun bloemen en boerenkool voelen en niet goed hun levenservaring delen met die andere zielige NIMBY-communeros. Nee, voor hun beoogde lawaaiproducerende en lelijk ogende windmolentje moet ergens in de gemiente Deever een dom boertje of een dom grondbezittertje opdraaien.
De gemeente Westenveld is erg druk bezig met het bedenken van beleid voor het dichtdraaien van de gaskraan in 2050. Daar heeft zich een groot gemeentelijk witteboordenleger op gestort: beleidswethouders, beleidsambtenaren, beleidsmedewerkers, beleidsregisseurs, beleidssouffleurs, beleidsbedenkers, beleidsvoorbereiders, beleidscommuniceerders, beleidsondersteuners, beleidsinfluencers, beleidsbeslissers, beleidsuitvoerders, beleidsanalisten, beleidssecretarissen, beleidscontroleurs, beleidsopzichters, beleidshandhavers, enzovoort, enzovoort. De ‘public policy industry’ draait op volle toeren. Slechts een pover resultaat is te vinden in de webstee van de gemeente Westenveld. Iedereen in het raadhuis heeft opeens achter zijn bureautje de duurzaamheidspet op, maar zijn het halflege voetbalveldgrote platte dak boven hun duurzaamheidspet en boven hun intelligente beleidshoofdjes zonneklaar vergeten. De toename van resultaat is omgekeerd evenredig met de toename van beleid.
En wat te denken van het idee het ideaal op het zuiden liggende weilandje ten noorden van de Gemeentehuislaan, zie afbeelding 1, vol te bouwen met zonnepanelen ? De beleiders achter de ramen van de eerste verdieping van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 hebben dagelijks zicht op dat weilandje. Ook weer goed voor ten minste 40.000.000 wattuurtjes per jaar. Iinitiatiefrijke particulieren in de gemeente Westenveld wachten niet op het opgeheven gij-zult vingertje van de beleiders in hun luxe kantoortuinen en luxe kantoorparken op de eerste verdieping van het raadhuis aan de Gemeentehuislaan 1 in Deever, die zijn al lang bezig met plannen voor het plaatsen van zonnepanelen in veldopstelling op steeds meer braakliggende weilandjes. Zie het voorbeeld in het bericht Sunnepaneel’n bee un boerdereeje in Oll’ndeever.

Afbeelding 1
In 2020 was het platte dak van het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever nog steeds voor minder dan de helft bedekt met zonnepanelen.

Afbeelding 2
In 2016 was het platte dak van het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever voor minder dan de helft bedekt met zonnepanelen.

Afbeelding 3 
In 2015 lagen op het platte dak van het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever nog geen zonnepanelen.

Posted in Sunnepaneel | Leave a comment

See hept de stee van de stienoo’m evun’n

De redactie ontving van de heer Hans Salverda op 19 september 2021 het volgende persbericht over de uitgave van het boek ‘Groot Wateren: een oase van weldaad’.

Groot Wateren: een oase van weldaad
Deze week komt een nieuw boek uit met als titel ‘Groot Wateren : een oase van weldaad’. Samen met Ebbing Kiestra heb ik een bodemkundig onderzoek gedaan bij Wateren bij de Huenderweg. Het doel was om de keiliemkoele te zoeken, die gebruikt is voor het opgraven van de keileem, waarmee zo’n 200 jaar geleden stenen zijn gebakken, ten tijde dat de Maatschappij van Weldadigheid eigenaar was van de kolonie Wateren.
Het is ons gelukt om deze liemkoele bij toeval te localiseren. En na het uitbreiden van het onderzoeksgebied hebben we hoogst waarschijnlijk ook de plek gevonden waar de steenoven heeft gestaan.
Uitgebreid met veel extra plaatselijk historisch onderzoek is volgens mij een leuk boek tot stand gekomen. In het boek wordt aandacht besteed aan de grote vloeiweide, de tillegruppe, de natuurontwikkeling omstreeks de laatste eeuwwisseling en de ruilverkaveling in de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Veel oude en recente foto’s sieren het boek. In het boek staan in de diverse hoofdstukken veel unieke wetenswaardigheden. In het boek wordt ook aandacht besteed aan de families Ekkels en Benthem, die zich na 1850 vestigden in ‘nieuw Wateren’ op gronden die tot dan toe tot de marke van Diever behoorden. Veel aandacht wordt besteed aan de opbouw van de bodem. Als laatste noem ik nog het ‘mysterieuze plateau’ op Kolonie Landarbeid, waaraan in het boek ook aandacht wordt besteed.
Het boek verschijnt aan het einde van deze week en kost € 7,50. De prijs van het boek is laag, omdat de plaatselijke recreatiebedrijven als sponsor zijn opgetreden.

Tekst op de achterkant van het boek ‘Groot Wateren : een oase van weldaad’ (zie afbeelding)
In het westen van de provincie Drenthe ligt een bijzonder gebied. Dit gebied, dat grenst aan de gemeenten Oost- en Weststellingwerf in Friesland, kent een fascinerende geschiedenis. Een geschiedenis die je niet meteen verwacht wanneer je hier als toerist je vakantie viert op een van de fraaie campings of vakantieparken. Van oudsher is dit nog altijd wat onbekende deel van Drenthe dunbevolkt. Het bestond vooral uit heide, veen en zandverstuivingen. In het verre verleden settelden de eerste bewoners zich bij de samenkomst van de beken Tillegröppe en Vledder Ao. Bekend is dat er in 1832, vlakbij deze plek, een aantal boerderijen stonden rond het zeer oude kruispunt Huenderweg – Appelschaseweg. Vanuit Groot Wateren, zo werd deze
buurtschap genoemd, en het nabij gelegen Klein Wateren zijn later Wateren en Zorgvlied ontstaan. Voor de ontwikkeling van deze dorpen is met name de Maatschappij van Weldadigheid van groot belang geweest, maar ook de inzet van de bekende Lodewijk Guillaume Verwer was groot. Zo stichtte Verwer een zuivelfabriek in het aangrenzende Elsloo-Zuid en begon een hypotheekbank en sigarenfabriek in Zorgvlied. Daarnaast steunde de bekende filantroop P.W. Janssen de Maatschappij van Weldadigheid en bouwde een aantal boerderijen. Zijn ontginningsmaatschappij zou in 1924 overgenomen worden door ’De Drie Provinciën’.
Aanleiding voor het schrijven van dit boek is in de eerste plaats het onderzoek dat in 2020 en 2021 plaatsvond naar een steenbakkerij. Daarbij werd door de bodemkundigen Ebbing Kiestra en Hans Salverda eerst gezocht naar keileemlagen waar mogelijk leem voorkwam dat gebruikt werd voor het bakken van stenen. Aan de hand van het onderzochte gebied werd uiteindelijk begin 2021 de plek gevonden waar de steenbakkerij, die in gebruik is geweest door de Maatschappij van Weldadigheid, heeft gestaan. Onderzocht is ook welke gebouwen in de omgeving ervan gebouwd zouden kunnen zijn met de hier gebakken stenen. Van het bodemonderzoek werd door Kiestra en Salverda een rapport samengesteld, dat in het tweede deel van het boek opgenomen is.
In de tweede plaats wordt in het boek ingegaan op het gebruik van een paar vloeiweiden die eertijds naast de beide beken lagen. Bij vloeiweiden gaat het om een oud bevloeiingssysteem waarbij water uit een naastgelegen beek op grasland wordt gelaten en dat door middel van een uitlaat weer terug kan stromen in diezelfde beek.
In het boek is er ook aandacht voor andere interessante kenmerken en onderwerpen van het gebied rond Wateren. Door een en ander aanschouwelijk te maken is er bovendien een wandelkaart met uitleg in opgenomen, en er kan gebruik gemaakt worden van een exclusieve excursie door het beschreven gebied met als gids auteur Hans Salverda.
Foto: de kruising Huenderweg – Appelschaseweg in 2021 Prijs boek: € 7,50.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Hans Salverda bijzonder erkentelijk voor dit bericht. Zo te lezen is het boek zonder tussenkomst van de historische vereniging uut Deever (an de aandere kaante van de bos) tot stand gekomen. De heer Hans Salverda gaf aan dat hij het boek in eigen beheer zal uitgeven. Het boek is te bestellen via zijn e-mail adres: hanssalverda@hetnet.nl.
Hij was zo vriendelijk een afbeelding van de voor- en de achterkant van het boek en een afbeelding van de voor- en de achterkant van de aan het boek toegevoegde bladwijzer ter beschikking te stellen voor opname bij dit bericht. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
Bij de proefdruk van het boek was de kleur van de achtergrond van de achterkant van het boek groen, zie de bijgevoegde afbeelding. Groot Wateren was een groene oase van weldaad. Bij de uitgegeven versie van het boek is de kleur van de achtergrond van de achterkant van het boek echter diepblauw. Geen groene oase van weldaad zonder diepblauwe wateren. De achterkant met de groene achtergrond van de proefdruk is nu al een verzamelaarsobject.
De redactie zal te gelegener tijd, dus zeker niet in turbodraf en ook niet met turbospoed, aandacht besteden aan onderdelen van de inhoud van het boek.


 

Posted in Publicatie, Woater’n | Leave a comment

Mös de Heufdstroate in Deever awièr op de skuppe ?

De gemeente Westenveld heeft in de periode 2019-2020 in het binnendorp van Deever het peperdure her- en onderbestratingsproject met de naam ‘Diever op Dreef” met veel tamtam en reclame doen uitvoeren. Het project had nota bene, mind you, let op, zelfs een eigen webstee.
De gemeente Westenveld gaf aan dat dank zij het project ‘Diever op dreef’ de bestrating in het dorp weer dertig jaar mee kan, dus dat geldt ook voor het op afbeelding 1 zichtbare deel van de Heufdstroate.
Maar dat gold blijkbaar niet voor de in 2004-2005 uitgevoerde reconstructie van het op afbeelding 2 zichtbare deel van de Heufdstroate, want het resultaat van die reconstructie in 2004-2005 is in 2019 al na 15 jaar, ver voor het einde van die gehanteerde afschrijfperiode van 30 jaar drastisch gesloopt. De gemeente Westenveld was echt op dreef ! Of op drift ? Zou het zo kunnen zijn dat schaars belastinggeld van de inwoners van Deever is vernietigd ?

Afbeelding 1
De redactie heeft deze kleurenfoto van de Heufdstroate in Deever gemaakt op woensdag 11 december 2019.

Afbeelding 2
De redactie heeft deze kleurenfoto van de Heufdstroate in Deever gemaakt op 16 oktober 2004.

Posted in Gemeente Westenveld, Heufdstroate | Leave a comment

Sunnepaneel’n op de doake van Kloosterstroate 9

De redactie van ut Deevers Archief beschouwt het berichten over actuele ontwikkelingen in de gemiente Deever als het bedrijven van geschiedschrijving. In dat kader is het voor de redactie onvermijdelijk aandacht te besteden aan ontwikkelingen die inspelen op het volledig dichtdraaien van de aardgaskraan in Deever in 2050. De nabije toekomst is verleden tijd voordat je het in de gaten hebt.

Op het huis met vroeger het adres Kloosterstraote 9 (nu Kloosterstroate 27) in Deever, waar gelukkig nog een blok beton versierd met het wapen van de gemiente Deever op de dam steet, liggen op de ongunstig op het oosten gelegen doake toch acht zonpanelen, zo ook op het huis met vroeger het adres Kloosterstroate 10 (nu Kloosterstroate 29).
Dit type dubbele woning an de Kloosterstroate is in januari/februari 1951 in het aardgasloze tijdperk opgeleverd, staat daar na 65 jaar nog steeds en zal daar in het volgende aardgasloze tijdperk na 2050 nog steeds staan, terwijl de in 1956 opgeleverde dubbele woningen an de Kloosterstroate in de richting van de brink al in 2014 zijn gesloopt.
De woningbouwvereniging vond het blijkbaar rendabel (subsidie ?) voor dit type dubbele woning een klein begin te maken met de verduurzaming en de onvermijdelijke overgang van de fossiele brandstof gas naar duurzaam geproduceerde elektrische energie. Koken de bewoners van deze woningen al op een elektrische koopplaat of op een inductie kookplaat ?
Als binnen afzienbare tijd dit type woningen flink wordt geïsoleerd en ook een hele forse elektrische warmtepomp in of bij dit type woningen wordt geïnstalleerd en het aardgas wordt afgekoppeld, dan mogen op de doake aan de ongunstige oostkant, na het verleggen van de acht aanwezige zonpanelen, nog wel vier zonnepanelen bij worden geplaatst en mogen op de doake aan de ongunstige westkant zeker ook nog wel ten minste acht zonnepanelen worden geplaatst en mogen op de schuur achter de woningen ook nog wel zes zonnepanelen worden geplaatst, want een forse elektrische warmtepomp verbruikt fors wat niet-zelf-geproduceerde elektrische energie, zeker in het stookseizoen in de winter bij een bewolkte hemel en laagstaande zon. Want waarom zou jij elektrische energie kopen als jij die zelf op de doake kunt produceren ? En zeker is wel te voorspellen dat dan de huur van deze woningen met zeker meer dan 25 procent zal stijgen.
En wat weerhoudt de eigenaar van de open onrendabele ruimte achter het gaas aan de linker kant van de afbeelding, die vroeger in gebruik was als ‘speelweide’, later als ‘schapenweide’, hier een ‘zonnepanelenweide’ van te maken en een kleine rendabele zonnepanelencentrale te bouwen ?  Wellicht is het daarvoor nodig een zonnepanelencoöperatie van omwonenden op te richten ! Bewoners, omwonenden, wacht niet tot de Hoge Dametjes En Heertjes Van Het Duurzame Gelijk In De Gemeente Westenveld met een opgeheven Gij-Zult-wijsvingertje op de stoep staan. Wacht niet ! Neem het initiatief !
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt voor de beeldvorming verwezen naar de bijgevoegde luchtfoto. Het voorgestelde zonnepanelenpark is geprojecteerd op het terrein, dat omringd is door woningen an de Kloasterstraote, de Binnenesch en de Veentiesweg. Daar moet wel een vijfenzestig jaar oude boom voor sneuvelen.
De redactie heeft de kleurenfoto op 26 april 2018 gemaakt.

Posted in Kloosterstroate, Sunnepaneel | Leave a comment

Wapse hef sien olde naèmbröt terogge

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief, bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand kranteknipsel uit de niet meer bestaande papieren krant De Westervelder van 20 juli 2005 tegen. Dit redactie wil dit knipsel graag tonen aan de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief. 

Wapse heeft oude borden terug
Het was een heel gedoe met de provincie Drente eind 1994. De bekende en vertrouwde witte borden met blauwe rand, met opschrift Wapse, moesten maar eens vervangen worden, zo oordeelde de provincie vanuit de ivoren toren. In januari 1995 kwamen na flinke protesten vanuit het dorp de oude borden terug.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Ten Darperweg door Kalteren en Wapse is een provinciale weg.
De afgebeelde foto op de afbeelding is gemaakt aan de Ten Darperweg op de grens van Kalteren en Wapse. Het andere bord moet hebben gestaan aan het einde van de Ten Darperweg op de grens van de gemeente Vledder en de gemiente Deever.

Op de afbeelding is onder het oude bord een bord met de volgende in ut Deevers vertaalde tekst te lezen:  
Wee bint ur wièr so ai’j seet
So möt ut blie’m veur altied’.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief gemakshalve ook graag naar het bericht Ut olde plaènaèmbröt Wapse – Gemiente Deever.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een goede scan van het oude plaatsnaambord Wapse – Gemiente Deever ?

Posted in Gemiente Deever, Ten Darperweg, Wapse | Leave a comment

Un sesloeks kleur’n ansichtkoate uut Zorgvliet

De eigenaren van het tweesterren hotel-restaurant Villa Nova, Dorpsstraat 38 op Zorgvlied zetten zo nu en dan in hun ansichtkaartenrekje bij de receptie van het hotel nieuwe ansichtkaarten met dorpsbeelden van Zorgvlied te koop. Daar kwam de redactie van ut Deevers Archief ook de hier afgebeelde zo genoemde zesluiks kleuren ansichtkaart tegen. De uitgever van deze ansichtkaart is uitgeverij Van der Meulen b.v. in Sneek. De redactie van ut Deevers Archief heeft nog niet uitgevogeld wanneer of in welk jaar deze kleuren ansichtkaart is uitgegeven. In elk geval na de datum waarop het stuk verroeste boorpaal in de openbare ruimte aan de Dorpsstraat vóór het tweesterren hotel-restaurant Villa Nova is geplaatst.

De kleuren ansichtkaart toont de volgende zes dorpsbeelden:
linkerbovenluik : hotel-restaurant Villa Nova an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
middenbovenluik: rooms-katholiek kerk an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
rechtsbovenluik: is dit het bruggetje in de bos dat ook door Hans Kuiper is geschilderd ?;
linksonderluik: de kapel van Obadja an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
middenonderluik: het verdwaalde kunstwerk De Verroeste Boorpaal an de Dörpsstroate op Zorgvlied;
rechtsonderluik: de vier bejaardenhuisjes bij de rooms-katholieke kerk an de Dörpsstroate op Zorgvlied.

Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie de plaats van het bruggetje melden ?

Posted in Ansigtkoate, Zorgvliet | Leave a comment

De fumilie Diekstroa veur de olde pasterie

Op de hier afgebeelde foto (afbeelding 1) staat voor de oude pastorie van de Gereformeerde Kerk an de Kruusstroate in Deever op een winterse dag de familie Dijkstra. Harmen Ages Dijkstra was de domeneer van de gereformeerde geloofsgemeente in de gemiente Deever.
De persoon aan de linkerkant is Ynschken (Ina) Dijkstra, Zij is geboren op 1 april; 1884 in Opsterland. Zij is overleden op 12 mei 1965 in Hoogeveen.
Naast Ina Dijkstra staat Margaretha (Margreeth) Tjitske Dijkstra. Zij is geboren op 29 januari 1910 in Deever. Zij is overleden op 9 september 2005 in Assen.
De derde persoon van links gezien is Aaltje Kok. Zij is geboren op 11 september 1867 in Dwingel. Zij is overleden op 23 mei 1960 in De Wijk. Aaltje Kok is een achterkleindochter van de bekende meister Albert Kok.
De derde persoon van rechts gezien is dominee Harmen Ages Dijkstra. Hij is geboren op 3 april 1856 in Oosterend (Hennaarderadeel). Hij is overleden op 27 februari 1942 in Zuidlaren.
De tweede persoon van rechts gezien is Johanna Hilberdiena (Jo) Dijkstra. Zij is geboren op 6 augustus 1905 in Deever. Zij is overleden op 19 april 1960 in Assen.
De man aan de rechterkant is de verloofde van Johanna Hilberdiena (Jo) Dijkstra. Tot een huwelijk is het echter niet gekomen. Jo werd onderwijzeres en bleef haar hele leven vrijgezel.

Niet op de afgebeelde foto (afbeelding 1) staat zoon Age (Ed) Dijkstra. Hij is geëmigreerd naar Sioux City in de deelstaat Iowa van de Verenigde Staten van Amerika. Hij noemde zich daar Edward (Ed) D. Dijkstra. Hij is geboren op 21 mei 1887 in Opsterland. Hij is overleden op 2 mei 1958 in Des Moines, hoofdstad van de deelstaat Iowa van de Verenigde Staten van Amerika. Age (Ed) Dijkstra zal op de dag dat de hier afgebeelde foto (afbeelding 1) is gemaakt al lang zijn geëmigreerd. Niet op de afgebeelde foto (afbeelding 1) staat Harm Dijkstra. Hij is geboren op 19 september 1894 in Deever. Hij is overleden op 23 maart 1975 in Winschoten.

De hier afgebeelde foto (afbeelding 1) is rond 1931 op een winterse dag gemaakt. Zou het zo kunnen zijn dat de foto is gemaakt op zondag 4 januari 1931 ? Op die datum hield dominee Harmen Ages Dijkstra zijn afscheidsdienst in de Gereformeerde Kerk an de Kruusstraote in Deever, waarna hij met emeritaat ging. Harmen Ages Dijkstra is 42 jaren lang, van 6 januari 1889 tot en met 4 januari 1931, dominee van de gereformeerde geloofsgemeente in de gemiente Deever geweest. Als je zó lang domeneer in Deever bent geweest, dan ben je toch echt wel un Deeverse geworden.

Aan de rechterkant van de hier afgebeelde foto (afbeelding 1) is nog net een klein stukje van de boerderij van boer en timmerman Roelof Santing en Janna Bolding te zien. De redactie moet met het schaamrood op de kaken toegeven, dat het hem nog steeds niet is gelukt een mooie afbeelding van de gehele boerderij van Roelof Santing en Janna Bolding an de Kruusstroate in Deever aan zijn verzameling toe te voegen en te tonen aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een goede scan van een foto van deze boerderij ? De oude pastorie is in 1931 op dezelfde plek vervangen door een nieuwe. Dit pand bestaat nog steeds. In het pand an de Kruusstroate in Deever is nu een kapperszaak gevestigd.

Let bij de hier afgebeelde foto (afbeelding 1) op de bevestiging van de bovengrondse elektriciteitsdraden aan de gevel van de oude pastorie. Let ook op de trekbel in de deurpost, De vraag is wel wat in het gebouwtje direct naast de pastorie werd gedaan ? Was dit gebouwtje onderdeel van de pastorie ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief het weet, die mag het zeggen.

Van de vijf kinderen van dominee Harmen Ages Dijkstra is gelukkig wel een mooie groepsfoto bewaard gebleven.
De kinderen Ynschken (Ina) en Age (Ed) waren kinderen van Harmen Ages Dijkstra en zijn eerste vrouw Tjaltje Sytsma.
De kinderen Harm, Johanna (Jo) Hilberdiena en Margaretha (Margreeth) Tjitske waren kinderen van Harmen Ages Dijkstra en zijn tweede vrouw Aaltje Kok. De groepsfoto is gemaakt omstreeks 1930. Waarschijnlijk was Age (Ed) Dijkstra toen op familiebezoek in Nederland. Wat zijn oude Friese meisjesvoornamen toch prachtige voornamen: Ynschken, Tjaltje, Tjitske.

Van de familie Age (Ed) Dijkstra is gelukkig wel een moooie gezinsfoto bewaard gebleven. Deze gezinsfoto is gemaakt omstreeks 1932.

Het echtpaar Harmen Ages Dijkstra en Aaltje Kok is begraven in perk A van ut kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de bijgevoegde kleurenfoto van de twee grafstenen, die de redactie van ut Deevers Archief heeft gemaakt op maandag 3 september 2018.

Afbeelding 1
De hier afgebeelde foto is afkomstig uit de fotocollectie van Margaretha (Margreeth) Tjitske Dijkstra, dochter van dominee Harmen Ages Dijkstra en Aaltje Kok.

abracadabra-561

Posted in Deever, Griffemiède kaarke, Kruusstroate, Topstuk | Leave a comment

De allerièste kleur’n ansichtkoate uut Wapse

Bij neringdoenden in Wapse zijn na de Tweede Wereldoorlog erg weinig ansichtkaarten van onderwerpen uit Wapse te koop geweest. In de zestiger jaren van de vorige eeuw zijn een aantal zwart-wit ansichtkaarten uitgegeven door Hennie Koning’s Zelfbediening en Café Louwes in Wapse. De in Wapse geboren Roelof (Roof) van Goor, die an de Kruusstroate in Deever een boehandel en een drukkerij had, heeft ook een aantal zwart-wit ansichtkaarten van Wapser onderwerpen verkocht, waaronder een zwart-wit ansichtkaart, waarop het boerderijtje waar hij is geboren is te zien.
De allereerste kleuren ansichtkaart uit Wapse – zie de bijgevoegde afbeelding – was in het begin van de zeventiger jaren te koop bij café-restaurant Het Witte Huis, adres Wapse 88. Het pand staat nog steeds aan de provinciale weg met de naam Ten Darperweg. De kaart is gedrukt bij Uitgeverij Van der Meulen in Sneek. Jij kunt als verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever, maar beter wel een exemplaar van deze zeldzame, meer dan een halve eeuw oude Wapser kleuren ansichtkaart in jouw verzameling hebben. Ech wè.
Dit café is vroeger lang café Land geweest. Het kan zijn dat achter de twee linker parasols nog het voetbalveld van Sportvereniging Wapse lag, maar misschien ook net niet meer, want in het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw is Sportvereniging Wapse verhuist naar de nieuwe sportvelden bij de Rollestraat. Toen hoefden de voetballers zich niet meer om te kleden in het café, maar konden ze gebruik maken van een eigen kleedruimte.
De naam van de voetbalvereniging Wapser Boys is in de tweede helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw veranderd in Sportvereniging Wapse. Op het oude voetbalveld zijn in de eerste helft van de tachtiger jaren van de vorige eeuw de huisjes van zomerhuisjespark Nieuwland gebouwd.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog een verstokte liefhebber van Wapser afbeeldingen op papier is, die kan de hier afgebeelde kleuren ansichtkaart van café-restaurant Het Witte Huis ook ten zeerste in zwart-wit weergave bewonderen op bladzijde 37 van het in 2008 uitgegeven papieren boekwerkje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. Wellicht is op één of andere webstee een tweedehands exemplaar te koop.

Posted in Ansigtkoate, Café-Restaurant Het Witte Huis, Wapse | Leave a comment

Van ut eup’mlogtspel bestiet iene ansichtkoate

De redactie van ut Deevers Archief heeft in zijn digitale foto-archief wel een scan van enige zwart-wit ansichtkaarten -dus uit de periode tot 1970- van het oude originele openluchttheater an de Heezeresch bee Deever, maar slechts één scan van een kleuren ansichtkaart van ut eup’mlogtspel. De redactie wil een afbeelding van deze unieke kleuren ansichtkaart niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief. Zie de bijgevoegde afbeelding.
Op de achterkant van de kleuren ansichtkaart, die is gedrukt bij uitgeverij Van der Meulen in Sneek is het jaar van uitgave helaas niet vermeld. De redactie kent wel een exemplaar van een op 14 september 1979 gelopen kaart. De vier foto’s van ut eup’mlogtspel zullen dan naar alle waarschijnlijkheid niet zijn gemaakt  in 1979, maar in 1978.
In 1978 werd het openluchtspel ‘The comedy of errors’ gespeeld, in het Nederlands ‘Een grappig vrolijk stuk over fouten’. Dit grappige vrolijke stuk over fouten is erg lang geleden -in 1592-1594- in het Engels geschreven door William Shakespeare, een toneelstukkenschrijver die wellicht bekend is bij de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent de vier afgebeelde scènes en kan bevestigen of het inderdaad gaat om scènes uit het grappige vrolijke stuk over fouten ? De redactie verneemt het graag. En een nog moeilijker vraag voor de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is de vraag: wie herkent de spelers in de vier scènes ? De redactie verneemt het graag.

De saandvlakte veur ut eup’mlogttheater is gien saandvlakte mièr, maar een steenvlakte voor het eventjes parkeren van auto’s van mensen die in het bijna najaar één van die paar voorstellingen in ut eup’mlogttheater bezoeken. Vroeger werd op die zandvlakte door Deeversen gebolderd. Vroeger was het een mooie grote boldervlakte. Tegenwoordig -anno 2021- noemt een uitbater van een eet-, drink- en slaapgelegenheid in de buurt van de boldervlakte deze trieste verlaten verharde gratisparkeerplaats eufemistisch een cultuurbrink. Maar welke cultuur dan ? De elandenbiefstukeetcultuur ? De openluchtspelcultuur ? De williamshakespearecultuur ? De metverdelgingsmiddelenbesproeidebloembollenveldencultuur ?
In Drente kan een ruimte alleen een brink zijn als aan die brink enige boerderijen liggen, hebben gelegen. Dat is bij de ruimte voor ut eup’mlogttheater niet het geval. In Deever hebben wel meer mensen last van het toevoegen van een zelfstandig naamwoord aan brink. Zo wordt de brink van Deever ook wel foutief kerkbrink genoemd. De brink van Deever is zelfs geen origineel Saksische brink. Zo wordt ut maarktterrein van Deever, vaak ten onrechte marktbrink genoemd. Ergo de parkeervlakte bij ut eup’mlogttheater kan en mag geen cultuurbrink worden genoemd. Een niet door enige kennis gehinderde uitbaatzuchtig denkende cultuurbarbaar heeft waarschijnlijk die naam bedacht.

Posted in Ansigtkoate, Eup’mlogtspel, Heezeresch | Leave a comment

Onder de lien’n in de Kruusstroate in Deever

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie zwart-wit ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart, waarop de Kruustroate is te zien, ook ten zeerste bewonderen als afbeelding nummer 41 in het in 1999 verschenen fotoboekje Diever, ie bint ’t wel …. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In de bericht is eveneens de tekst bij afbeelding nummer 41 opgenomen.

41 – Diever – Kruisstraat – Onder de linden – ± 1923
De mensen leefden hier in die tijd in de zomer in de schaduw van mooie leilinden.
Links is de boerderij (Diever 148) van Albert Trompetter en Trijntje de Wit te zien. Per 1 mei 1893 had hij een sterke-drank- vergunning. Deze was geldig voor de woon- en de opkamer. Na zijn overlijden werd de vergunning op 2 maart 1936 op naam gesteld van Trijntje de Wit.
Het huis daarachter (Diever 71) werd bewoond door timmerman, postbode en boer Hendrik Houwer, zijn vrouw Janna Trompetter en hun ongetrouwd gebleven zoon Nicolaas (Kloas). Net boven de leilinden van Hendrik Houwer is de punt van het torentje op de Gereformeerde Kerk te zien.
In het huis (Diever 75) achter de kinderen was van 3 maart 1882 tot 16 april 1916 het café van boer Albert Egberts Mulder gevestigd. De boerderij en de drankvergunning werden in dat jaar eigendom van Berend Slagter en Femmigje Mulder, waarna het pand grondig werd verbouwd. Femmigje Mulder was de dochter van Albert Egberts Mulder en Reintje Houwer. Berend Slagter had als bijnaam Berend Pik, omdat zijn vader schoenmaker was en schoenen mit pikkedraod werden genaaid.
Rechts onder de linden is de boerderij met het pothokke van Harm Hessels (Diever 118) te zien. Diever moet zuinig zijn op de pothokk’n die nog zijn overgebleven.
In het pand daarachter (Diever 117) woonde de familie Hendrik Pook. Let daar bij vooral op de geëmailleerde reclameborden aan de zijgevel van het winkeltje, met name het bord van Douwe Egberts.
Daarachter (Diever 116) is nog net het huis van timmerman en boer Roelof Santing en Janna Bolding te zien. Dit huis brandde zondagmiddag 12 juli 1953 af.
De pastorie van de Gereformeerde Kerk (Diever 115), bewoond door dominee Harmen Ages Dijkstra en Aaltje Kok, is door het huis van Roelof Santing niet te zien, evenals het huis (Diever 114) van Lucas Thijmes en Klaasje Hummelen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het bij de redactie oudst bekende exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is een exemplaar dat in 1921 is gestempeld, dat is twee jaar ouder dan het geschatte jaar (± 1923) in de bovenstaande tekst.
De hier afgebeelde ansichtkaart werd uitgegeven door Foto S. Mulder in Appelscha en was ongetwijfeld te koop bij neringdoenden in Deever.
De redactie moet met het schaamrood op de kaken toegeven, dat het hem nog steeds niet is gelukt een mooie afbeelding van de boerderij van timmerman en boer Roelof Santing en Janna Bolding an de Kruusstroate aan zijn verzameling toe te voegen en te tonen aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een goede scan van een foto van deze boerderij ? Roelof Santing is geboren op 23 juli 1871 in Deever en is overleden op 2 september 1949 op Kalter’n. Janna Bolding is geboren op 17 maart 1879 in Wapse en is overleden op 23 mei 1940 in Deever. Roelof Santing en Janna Bolding trouwden op 29 april 1899 in Deever. Janna Bolding was een zuster van Alberta (Batta) Bolding, die een winkeltje in de Heufdstroate van Deever had.
In de boerderij mit ut pothokke aan de rechterkant van de afbeelding woonden Harm (Haarm) Hessels en Aaltje (Oaltie) Hessels. Harm (Haarm) Hessels is geboren op 8 oktober 1862 in deze boerderij (adres Diever 118). Aaltje (Oaltie) Hessels is geboren op 23 maart 1868 in Leggel. Zij trouwden op 25 mei 1889. Hun zoon Jacob (Jaap) Hessels is geboren op 3 mei 1896 in de boerderij mit ut pothokke. Hij trouwde op 3 mei 1924 met Margje Veenhuis. Zij is geboren op 28 juni 1899 in Wapse. In 1921 was Harm (Haarm) Hessels ongeveer 59 jaar oud en zal nog werkzaam boer in de boerderij an de Kruusstroate zijn geweest. De volgende boer op deze boerderij was Jacob (Jaap) Hessels, die later ook wethouder van de gemiente Deever is geweest. De ongetrouwde dorpsfiguren Harm (Haarm) en Jan Hessels waren zonen van Jacob (Jaap) Hessels en Margje Veenhuis.
Het is gelukkig goed afgelopen mit ut pothokke van Harm (Haarm) Hessels, want ut pothokke is in de periode 2019-2020 volledig vernieuwd en verduurzaamd. Dat zouden ze met meer pothokk’n in de gemiente Deever moeten doen. De familie Hessels kookte in ut pothokke vroeger aardappels voor de varkens, tegenwoordig is het de waarkplaèse van un koos’ndokter.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Kruusstroate, zie afbeelding 3 gemaakt op vrijdag 15 november 2013. De grote vraag is wanneer de hier zichtbare bestrating van de Kruusstroate is aangelegd ? Toen moet ook de betonweg zijn opgebroken.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Kruusstroate, zie afbeelding 4, gemaakt op maandag 19 april 2021. De hier zichtbare grauwgrijze trieste bestrating is het resultaat van het in 2019-2020 uitgevoerde giganteske groteske gemeentelijke her- en onderbestratingsproject met de naam ‘Deever op Dreef’. Het geld kon niet op. Het leek alsof de binnenstromende belastinggelden bij de gemeente Westenveld in die jaren tegen de plinten opklotsten. In de Kruusstroate is gien leiliende meer te bekennen. Sterker nog, er is helemaal geen boom te bekennen. En dat terwijl de belangrijkste toegangsweg  tot de Deeverse bos als een soort van laan vol zou moeten staan met bomen. De redactie van ut Deevers Archief is een liefhebber van eikebomen. 

Afbeelding 1
In 1921 gelopen ansichtkaart van de Kruussstroate in Deever.
Afbeelding 2
Pagina met afbeelding 41 uit het fotoboekje ‘Dieverver, ie bin ’t wel …’.
Afbeelding 3
De redactie heeft deze kleurenfoto van de Kruusstroate in Deever gemaakt op vrijdag 15 november 2013.

Afbeelding 4
De redactie heeft deze kleurenfoto van de Kruusstroate in Deever gemaakt op maandag 19 april 2021.

Posted in Alle Deeversen, Ansigtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Kruusstroate | Leave a comment

De offescheid’n kaarke bestön honderd joar in 1936

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief, bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand tijdschriftknipsel uit 1936. De redactie heeft dit knipsel wel gescand, maar heeft het uiteraard niet in de oud-papier-doos gegooid. Dit redactie wil dit knipsel in zijn geheel niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief. 

De Stuwdam was een geïllustreerd weekblad voor het christelijke gezin. Het blad verscheen voor het eerst in 1935. In het blad werd veel aandacht besteed aan de bijbel, het christelijke geloof, politiek, actualiteiten en het gezin. De redactie had daarbij als onderliggend doel het weekblad tot het ultieme gezaghebbende weekblad voor het christelijke gezin te maken, teneinde het lezen van neutrale en anti-christelijke lectuur in christelijke gezinnen terug te dringen en het liefst helemaal in te dammen en uit te bannen. Het laatste nummer van De Stuwdam verscheen in 1942, de Duitse bezetter verbood de uitgave van het blad vanwege papiertekorten. Het weekblad is na de Tweede Wereldoorlog niet weer verschenen.
De redactie van ut Deevers Archief weet in zijn geheel niet of De Stuwdam in veel gereformeerde gezinnen in de gemiente Deever werd gelezen. De redactie heeft het vermoeden dat vóór de Tweede Wereldoorlog de leden van de gereformeerde kerkgemeente in de gemiente Deever niet veel meer dan de bijbel en de Olde Möppeler (Meppeler Courant) of de Opregte Steenwijker Courant lazen. Ze konden het met een stuwende predikant ook wel zonder de stuwende teksten in het weekblad De Stuwdam stellen.
In De Stuwdam verscheen begin november 1936 bijgaand afgebeeld berichtje met drie foto’s over het honderdjarig bestaan van de gereformeerde kerk in de gemiente Deever.
Lees vooral ook het bericht De olde griffemiède kaarke an de Krussstroate.

Afbeelding 1
Bericht in het geïllustreerde weekblad Stuwdam van .. november 1936.

Afbeelding 2
Bij de afbeelding in het bericht uit 1936 staat : Kerkeraad en predikant der jubileerende kerk.
De predikant zit aan de linkerkant. De redactie heeft nog niet uitgezocht wie de leden van de kerkeraad zijn.

Afbeelding 3
Bij de afbeelding in het bericht uit 1936 staat : Het tegenwoordige kerkgebouw.
Op de afbeelding is aan de rechter kant nog net een stukje van het café van Berend Slagter (Berend Pikkie) te zien. Aan de buizen tussen de betonnen palen konden tijdens de Deeverse veemarkten koeien en paarden worden vastgebonden.
Let vooral ook op de handbediende benzinepomp.


Afbeelding 4
Bij de afbeelding in het bericht uit 1936 staat : Het oude huisje op het ‘Kasteel, waar 31 october 1836 de gereformeerde kerk haar ontstaan vond.

Afbeelding 5
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op 24 april 1996.

Posted in Griffemiède kaarke, Kruusstroate | Leave a comment

De greinsstien van de gemiente Deever is kloar

Zo rond het jaar 2000 mocht de redactie van ut Deevers Archief van Jan Hessels bij hem thuis heel veel foto’s van zijn broer dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels scannen. De redactie is Jan Hessels daar postuum nog steeds bijzonder dankbaar voor.
Heel veel foto’s van Harm (Haarm) Hessels zijn geplaatst bij Deeverse berichten in de Olde Möppeler (Meppeler Courant). Deever mag zich daarvoor gelukkig prijzen.
Zo ook bijgaande foto van de onthulling van de grenssteen van de gemiente Deever in het gemeentehuis aan de brink van Deever. Burgemeester Hermen Gerrit Overweg (met bril) kijkt met belangstelling naar het gerede product.
De grenssteen is geplaatst in de berm van openbare wegen op de grens met naburige gemeenten. Zie het voorbeeld in ut Deevers Archief. De benodigde grensstenen moeten tijdens de regeerperiode van burgemeester Hermen Gerrit Overweg, dus in de periode 1975-1991, zijn geplaatst.
Maar wanneer ? De redactie heeft zich dagenlang een slag in de rondte gezocht, maar kon het betreffende bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) nog niet vinden !
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de namen van de personen, die bij burgemeester Hermen Gerrit Overweg staan ? Wie is die mevrouw aan de linkerkant van de foto ?
Achter de jongeman aan de linkerkant van de groep mannen is te zien het wandkleed, dat in het gemeentehuis aan de brink van Deever in het trappenhuis hing. Op het wandkleed staat de spreuk ‘Hoor ieders mening, doch bewaar uw oordeel’. Deze spreuk is te lezen in het toneelstuk Midzomersnachtdroom van William Shakespeare. Maar waarom kozen de dames van de Deeverse afdeling van de Bond voor Plattelandsvrouwen, veelal boerinnen, bij het borduren van dit wandkleed in 1957, voor een eeuwenoude moralistische betuttelspreuk van een Engels toneelstukjesschrijvertje ? En waarom niet voor een eeuwenoude Deeverse boerenwijsheidspreuk ? Bijvoorbeeld : As de henne van huus is, kreej’t de haène ut hadst. Of : Hee löp as un stoterse haène mit voel an de poot’n en see löp as un henne mit un glaès’n gat.

De redactie ontving op 13 december 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Ilse Boers.
De mevrouw links op de foto is Aaltje Seinen-Brunsting. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw was zijn V.V.D.-wethouder van de gemeente Diever. Zij is mijn oma.

Posted in Gemiente Deever, Haarm Hessels, Woap'm van Deever | Leave a comment

Die gele klinkers bee de Doolhof doot sièr an de oog’n

De gemeente Westenveld had voor de voorbereiding van de uitvoering van het klauwen met geld kostende her- en onderbestratingsproject van de straten van het binnendorp van Deever met de eufemistische naam ‘Brinkenplan – Diever op Dreef” een duur en chique en dominant advies- en ingenieursbureau ingehuurd. De gemeente Westenveld had voor de voorbereiding van het project ook een babbelgroep met de naam ‘Brinkenplan – Diever op Dreef” in het leven geroepen. Deze mee-mogen-praters waren leden van buurtverenigingen, organisaties en middenstanders. Want de gemeente wilde zo op het oog en voor de bühne graag dorpsdemocratietje spelen.
Bij de voorbereiding van het project mochten belangstellenden op een gegeven moment met behulp van een zogenaamde virtual reality bril door de situatie na uitvoering van het project lopen. Met behulp van een indrukwekkend apparaat, vastgebonden aan je hoofd, kon je zogenaamd ‘driedimensionaal’ kijken naar de ‘virtual reality’, naar de niet echt bestaande werkelijkheid. Zelfs de meest kritische tegenstander van het project was na het afzetten van die lompe trucendoos volkomen ‘flabbergasted’ en direct al zwalkend lyrisch voorstander van het project. Het dure en chique en dominante advies- en ingenieursbureau claimde dat ‘driedimensionaal kijken naar de niet echt bestaande tweedimensionale plaatjeswerkelijkheid’ binnen het aanvaardingsproces van het project een zeer invloedrijke rol heeft gespeeld. Ammehoela. De inwoners van Deever werden besodemieterd waar ze bij stonden.
Zo werd via die zogenaamde ‘virtual reality bril’ ook een plaatje van de nieuwe situatie bij de eendenvijver getoond. Zie afbeelding 1. De echte werkelijkheid na de uitvoering van het project was anders, maar dat klopte ook, want men had via de ‘virtual reality bril’ immers naar een niet bestaande fantasie werkelijkheid gekeken.
De echte werkelijkheid tart alle fantasie, want wie had die oogverblindende gele onderbestrating bij de Doolhof met let op, nota bene, mind you, rechts daarnaast de diepe Saandhookgröppe verwacht ? Zie afbeelding 2. En waar is de groenstrook, die aan de buiten- en binnenkant van het hek om de eendenvijver werd beloofd ? De inwoners van Deever zijn besodemieterd waar ze bij stonden.
De grote vraag is natuurlijk of de straten in het binnendorp van Deever bij de uitvoering in 2019-2020 van het grote peperdure her- en onderbestratingproject met de naam ‘Diever op Dreef’ klimaatbestendig zijn gemaakt, beter gezegd regenwateroverlastbestendig zijn gemaakt ? Is gezorgd dat deze straten veel regenwater kunnen bergen, vasthouden en langzaam afvoeren ? Zijn de mogelijkheden in het binnendorp optimaal benut ? De redactie van ut Deevers Archief ontkomt bij het kijken naar alle her- en onderbestrating van het binnendorp van Deever niet aan de indruk dat het doel van de Hoge Dametjes En Heertjes Van Het Grote Gelijk Van De Duurzame En De Klimaatgeadapteerde Inrichting Van De Openbare Ruimte In De Gemeente Westenveld vooral gericht was op een goede bereikbaarheid van winkels en terrassen, dus volop en meer verhard oppervlak, dus volop ten dienste van middenstand en toeristenindustrie, met een negatief effect op de regenwateroverlastbestendigheid. Of is de Saandhookgröppe en het regenwaterriool de mitigerende maatregel ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie heeft de hier getoonde kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019.

Posted in Deever, Eendeviever | Leave a comment

Jan Jurjen de Boer is estör’m in Assen

De redactie van ut Deevers Archief is een verstokte verzamelaar van berichten van overlijden van bekende Deeversen. De redactie kwam in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 26 oktober 1992 de algemene kennisgeving, dus geen rouwkaarten, van het overlijden van dorpsfiguur Jan Jurjen de Boer tegen. En kwam in ut Deeverse Blattie van 2 december 1999 het bericht van overlijden tegen van Grietje Sinnema, de weduwe van Jan Jurjen de Boer tegen. Zie de bijgevoegde afbeeldingen. Dat redactie toont deze berichten, want per slot van rekening is de redactie bijna twintig jaren, tot hun verhuizing van de Kloosterstraote hen de Kruusakkers in Deever, de buurjongen van Jan Jurjen de Boer en Griet Sinnema geweest.
Ook het bestuur van de gemiente Deever plaatste uit respect voor Jan Jurjen de Boer keurig en zoals het hoort een nette rouwadvertentie in de de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 26 oktober 1992. Per slot van rekening is Jan Jurjen de Boer lang in dienst van de gemiente Deever geweest. Zie het bericht Klaas Kleine over Kappie de Boer en Tante Nel. En zie het bericht Stroatveger Jan Jurjen de Boer stopt ur mit.

Alleskunner Klaas Kleine herinnerde zich de kleine edoch fijne rol die Jan Jurjen de Boer speelde in een uitvoering van een Midzomernachtsdroom in het openluchttheater an de Hezeresch bee Diever. Jan Jurjen de Boer speelde De Muur. Hij had een rood kleed om zijn schouders. Pyramos stond aan één kant van De Muur. Zijn geliefde Thisbe stond aan de andere kant van De Muur. Pyramos wilde graag wat tegen Thisbe zeggen, maar sprak eerst de woorden:
‘En gij, o Muur, o lieve, beste Muur,
Die ’t huis haars vaders en het mijne scheidt,
Gij Muur, o Muur, o lieve, beste Muur,
Toon mij uw spleet, waar ik mijn blik door weid.’
Jan Jurjen de Boer reageerde attent als De Muur door zijn wijs-en middelvinger in spreidstand omhoog te steken, een voortreffelijke spleet, waar de geliefden Pyramos en Thisbe doorheen konden praten.

De redactie heeft de kleurenfoto van het graf van Jan Jurjen de Boer (ome Jan) en Griet Sinnema (tante Griet) gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Het op de grafsteen vermelde Psalm 33 vers 10 luidt als volgt:
Zijn machtig’ arm beschermt de vromen,
En redt hun zielen van den dood;
Hij zal hen nimmer om doen komen
In duren tijd en hongersnood.
In de grootste smarten
Blijven onze harten
In den heer gerust;
‘k Zal Hem nooit vergeten,
Hem mijn Helper heten,
Al mijn hoop en lust.

Het op de grafsteen vermelde Jesaja 41:13 luidt als volgt:
Want ik ben de Heer,
jouw God,
Ik neem jou bij jouw rechterhand en zeg jou:
Wees niet bang,
Ik zal jou helpen.



Posted in Alle Deeversen, Dorpsfiguur, Overlijdensbericht | Leave a comment

Fokke Hessels emigriède hen Vega, Alberta, Canada

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 16 februari 1948 het volgende bericht over een boelgoed in Oll’ndeever ten huize van Fokke Hessels, vanwege emigratie naar Canada.

Boelgoed Diever
Notaris Heering te Dwingeloo zal op Vrijdag 20 februari eerstkomend des voormiddags van de heer Fokke Hessels Jan Thijmeszoon te Oldendiever 31, gemeente Diever, wegens aanstaande vertrek naar Canada, publiek verkopen:
– paard (6-jarige zwarte ruin),
– 5 melk- en kalfkoeien (tuberculose-vrij),
– 8 kippen en haan,
– zo goed als nieuwe hooimachine,
– maaimachine met nieuwe maalbalk,
– 2 boerenwagens,
– mestbak,
– bascule met gewichten,
– aardappelzeef met roosters,
– varkenhokje,
– schoffelploeg,
– cultivator,
– ploeg,
– eggen,
– aardappellichter,
– weidesleep,
– paardetuigen,
– melkbussen,
– kruiwagen,
– kookpot,
– meelkist,
– werkbank,
– deelgereedschappen,
– partij brandstof,
– hout,
– mest,
– stroo,
– hooi,
– aardappels (Noordeling),
– 12 vruchtboompjes,
– zwarte en rode bessestruiken,
– kachels,
– tuinstoelen,
– 2 kinderledikanten,
– herenrijwiel met banden,
– enzovoort.
Voorts een kapschuur op afbraak, partij weckflessen en kinderstoel.
Betaling: tot en met f. 100,- contant, overigens 1 november eerstkomend onder solide borgstelling.
Bezichtiging 1 uur vóór de verkoop.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Christian Reformed Church in Canada was bijzonder geïnteresseerd in het bijstaan van emigranten die lid waren van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Van de bijna 150.000 personen, die naar Canada emigreerden na de Tweede Wereldoorlog in de periode 1946-1963, was ongeveer 13 procent lid van de Gereformeerde Kerken in Nederland.
In het rapport ‘Dutch Emigrant Families Assisted by the Immigration Committee of the Christian Reformed Church in North America – 1946-1963’ is Fokke Hessels genoemd.
Fokke Hessels, godsdienst: christian reformed; afkomstig uit: Diever, Drenthe; jaar van aankomst: 1948; bestemming: Vega, Alberta.
Het rapport vermeldt niet of Fokke Hessels alleen naar Canada kwam of met zijn gezin. De redactie heeft het vermoeden dat hij niet getrouwd was, ondanks dat op het boelgoed 2 kinderledikanten en een kinderstoel te koop waren.
Fokke Hessels is geboren op 8 februari 1904 in Oll’ndeever als zoon van boer Jan Thijmes Hessels en Jantje Veenhuis. Hij was al 44 jaar oud, toen hij naar Vega, Alberta, Canada emigreerde. In Canada noemde hij zichzelf Frank Hessels. Hij is overleden op 1 oktober 1991 in Listowel, Ontario, Canada. Hij was toen 87 jaar oud.
De redactie heeft nog heel wat uitzoekwerk te doen. Welk adres heeft Oldendiever 31 tegenwoordig ? Was Fokke Hessels getrouwd en zo ja met wie ? Wat voor werk deed Fokke Hessels in Vega, Alberta, Canada ? Was hij boer ? Woont in de gemiente Deever nog familie van Fokke Hessels ? Fokke Hessels had vier broers en drie zusters.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens van Fokke Hessels ?

Posted in Emigrant, Oll'ndeever | Leave a comment

Klaas Kleine over Kappie de Boer en Tante Nel

In november 1999 verscheen van dorpsfiguur alleskunner Klaas Kleine het boek 99 Krabbels – de laatste van het millennium. Drukkerij Japie van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek uitgegeven. Dat kon ook niet anders, want de krabbels waren in de periode 1998-1999 te lezen in ut Deeverse Blattie van Japie van Goor uut de Kruusstroate in Deever.
De laatste krabbel heeft in het boek het nummer 99-44, dat wil zeggen dat deze krabbel in ut Deeverse Blattie van 4 november 1999 stond. 
Klaas Kleine is daarna in 1999 en ook nog enige tijd in 2000, dus na de millenniumwisseling, doorgegaan met ‘krabbelen’ in ut Deeverse Blattie, voor zover zijn tanende gezondheid dat toeliet.
Tot grote verrassing en tot groot genoegen van de redactie van ut Deevers Archief zit in het boek ’99 Krabbels – de laatste van het millennium’ ná krabbel 99-4 een toegift in de vorm van een grappige krabbel over Zwarte Geert, Eppie Bas, Kappie de Boer, Arend Naber, Hendrik Moessie, Harm Mos en Tante Nel
De redactie heeft in dit bericht -met alle respect voor Klaas Kleine- de krabbel over Kappie de Boer en de krabbel over Tante Nel opgenomen, omdat beide dorpsfiguren samen op een mooie zwart-foto staan. 

Kappie de Boer
In het huus an de Peperstroate, doar mien gezin nou onderdak hef, is Kappie de Boer lange tied mit de kamme en de schere in de weer ewest. Kapper was hij daor. De Boer was autodidact. Hoe of hij het vak onder de kneie kregen hef is niet dudelijk. Wellicht bint er ook gien Dieversen die het nog vertellen kunt. In allegeval hef hee jaoren de kost verdiend mit haor inkorten. Toen knipte hij niet langer.
Kappie de Boer was ter groots op zeins, dat hij Fraanse parachutisten in huus had hef. Kort veur de bevrijding ! En dat mit een foute cafébaos as buurman, op dartig meter ofstaand. Arg benauwd was hij toch al niet. Onderdukers vunden bij hum op de zolder onderdak. Onder die kneep in het dak, daoras pannen op ligt. Gaot mar ies kieken, ie kunt oe niet veurstellen dart daor meinsen onderdeuken. En toch is het zo.
Nao de oorlog was de Boer bij de gemiente te warken. Miesttied as straotveger. En nooit naodat hij der niet meer was, bint de straoten zó hemmel ewest. Peerdekeutels, hondepoep, blad en kladdegies, het kwaamp allemaole in Kappie de Boer zien gele bakfietse. Hij fietste een endtie, hij stapte of, hij meuk een praotie mit die of die en veegde allerhaande onnurigheid op. De vriendelijkste ambtenaar die Diever ooit hadde.
Die gele bakfiets speulde een grote rolle in Kappie zien leven. Der zat een iezern bak op die an de baovenkaante mit een ronde kap of esleuten was. An de kaante van het stuur gaapte de vulopening, daor de riezebezzem en de schöppestele uut steuken. An de veurkaante zat een kleppe die lös kun um de lading op de stortplaatse an de Grunnegerweg te kiepen.
Toen Kappie de Boer mit pensioen gunk, is hum een nuvere receptie anebeuden deur de gemiente. Ik had opdracht ekregen um Kappie zien bakfietse op schaol nao te maken, van keuper. Een mooi keupern bakfietsie van ongeveer tien centimeter laank en vief centimeter hoge. Mit het waopen van de gemiente der veurop. Dat hadden wij van een zulvern lepeltie of eknipt en der op soldeerd.
Kappie deud ook mitan in het Openluchtspel en zien rolle die nooit van mien netvlies wil, is die van de ‘Muur’. Het is hum niet altied in daank of eneumen deur zien geleufsgeneuten, mar hee meuk röstig en zeker zien eigen keuzes. Ien van zien mooiste eigenschoppen was wel dat hij toeristen zo behulpzaam de weg wiezen kun. Hij was de VVV in eigen persoon.
Kappie is al weer lange vertrökken. Hij wus de weg.

Tante Nel
‘Weet ie wel waorumme as een Belg zolt in zien broek strooit ? Nee ? Veur de flauwe kul !’ Dit was één van de moppen die Abel Koopman debiteerde tijdens de repetities in het Openluchttheater van Diever. Wie lag er dubbel van het lachen ? Nell Meyboom. Burgemeestersvrouw Nell Meyboom-Veltman, hulpregisseuse bij de Shakespearespelen. Ook vaak souffleuse, bij repetities zowel als uitvoeringen. Een merkwaardig mens. Ze had soms een waterpistooltje bij zich en als je haar aankeek tijdens het spel schoot ze een waterstraal in je gezicht. Ze had een typische opvatting van een correcte uitspraak van het Nederlands. Zo diende ik nadrukkelijk kastje te zeggen, waar het al sinds mensenheugenis klinkt als kasje. Dus prevelde ik braaf ‘kastje’ en ‘vogelnestje’.
Ze had een grote waardering voor pikante zinswendingen een bedenkelijke grappen. Ook in de Burgersdijk-vertalingen van het oeuvre van Shakespeare had dit haar instemming. Als het publiek tijdens de uitvoeringen dan niet reageerde met lachen, liet ze ons weten: ‘Ze zijn niet dirty mind’.
Vandaar ook haar spontane lachuitbarsting na die mop van die Belg. Overigens kon je met haar altijd lachen. Tante Nel werd ze wel genoemd. Hoe dit ontstaan is, daar moeten we eigenlijk naar raden. Ik houd het er maar op dat dit gekscherend ‘achter de coulissen’ in gebruik is geraakt. Wel herinner ik me dat we haar niet zo noemden als ze erbij was. Weinig mensen zullen weten dat Nell Veltman ook schreef. Kinderboeken zijn van haar uitgegeven en ook dichtte ze. Ze was zelfs lid van de Drentse Schrieverskring.
Haar verschijning leverde vaak een verholen commentaar op. Ze had namelijk een voorliefde voor gebreide jurken. Het gaat te ver om te zeggen dat ze altijd in een dergelijke robe verscheen, maar dat beeld liet ze op den duur wel achter. Het was niet altijd flatteus. Ongetwijfeld ontstonden deze producten door haar grote waardering voor nuttige handwerken.
Aan haar onvermoeide lust tot breien en haken dankten de Dieverse kinderen met Palmpasen hun eiernetje. De Palmpaasoptocht ging traditioneel richting de burgemeesterswoning en Nell stond dan klaar met een door haar zelf gehaakt eiernetje als beloning voor ieder kind. De kinderrijkheid van de Dieverse gezinnen noopte haar meer dan eens een berichtje in het ‘Van Goortje’ te plaatsen met het verzoek het eiernetje van vorig jaar terug te brengen.
Tante Nel in de hulpregie. Lachen kon je altijd. Met haar of om haar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, hij is veel te jong gestorven op 24 oktober 2000 in Deever aan de ziekte van Kahler. De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief graag naar de diverse berichten over Klaas Kleine in ut Deevers Archief.
Jan Jurjen de Boer is geboren op 30 oktober 1907. Hij is overleden op 24 oktober 1992. Zijn vrouw Griet Sinnema is geboren op 28 mei 1911. Zij is overleden op 26 november 1999. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie wil – met alle respect voor Klaas Kleine- toch wel enige bescheiden kanttekeningen maken bij de twee krabbels.
Klaas Kleine heeft de krabbel over Jan de Boer niet echt in ut echte Deevers/Kolderveens geschreven. Deze krabbel is helaas doorspekt met Nederlandse woorden. Deevers is neet makkeluk.
Klaas Kleine heeft de krabbel over Nell Meyboom-Veltman in het Nederlands geschreven. Het zij Klaas Kleine postuum vergeven, dat in deze krabbel enige grammaticale fouten zitten. Nederlaans is neet makkeluk. Hij die meent geen grammaticale fouten te maken, die steke zijn rechterhand op.
Op de hier getoonde zwart-wit foto zijn Kappie de Boer (Jan Jurjen de Boer) en Tante Nel (Nell Meyboom-Veltman) te zien bij het huis dat nu als adres Garriesstroate 28 in Deever heeft. Links achter Jan Jurjen de Boer zijn enige huizen an de Veentiesweg te zien Ook zittend op zijn gele vuilnisbakfiets kon Kappie de Boer een genoeglijk praatje maken, en natuurlijk ook met Tante Nel.

Posted in Dorpsfiguur, Klaas Kleine | Leave a comment

Un speegel en un waandklied van de gemiente Deever

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 9 december 2002 verscheen het volgende bericht over de schenking van de  spiegel en het wandkleed, die sinds 1957 in het trappenhuis van het gemeentehuis aan de brink van Deever hingen, aan de eigenaresse van restaurant The Shakespeare in de Aachterstroate van Deever.

Nieuwe stek voor wandkleed en spiegel uit gemeentehuis Diever
Diever – De spiegel en het wandkleed die jarenlang in het gemeentehuis in Diever hingen, hebben een plaatsje gekregen in restaurant The Shakespeare in Diever. Hiermee zijn  beide voorwerpen voor de inwoners van de voormalige gemeente Diever behouden.
Onder het genot van een hapje en een drankje in het bijzijn van wethouder Albert de Haan van de gemeente Westenveld en het bestuur van de historische vereniging werd vorige week de overdracht gevierd.
Het wandkleed is voor de opening van het nieuwe gemeentehuis in Diever gemaakt door de leden van de plattelandsvrouwen in Diever. Naast het gemeentewapen en een bloemenmotief prijkt de tekst Hoor ieders mening doch bewaar uw oordeel uit de Midzomernachtdroom van William Shakespeare.
Jarenlang hingen de spiegel en het wandkleed bij de trapopgang in het voormalige gemeentehuis aan de brink in Diever. Als er een huwelijk in het gemeentehuis plaats vond, dan werd het wandkleed opzij geschoven. Bruid en bruidegom konden met het opgaan van de trap elkaar in de spiegel bekijken.
De huurder van dit gedeelte van het gemeentehuis had te kennen gegeven geen belangstelling meer te hebben voor de spiegel en het wandkleed en had het gemeentebestuur van Westenveld verzocht het te verwijderen.
Het geheel werd het bestuur van de Historische Vereniging Gemeente Diever aangeboden. Er werd besloten de spiegel en het wandkleed te schenken aan restaurant The Shakespeare. Bianca Visser van dit restaurant was wild enthousiast over dit aanbod  en heeft het wandkleed zo goed als het kon gerestaureerd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is op zoek naar een goede scan van foto’s van het wandkleed en de spiegel in het trappenhuis van ut gemientehuus an de brink van Deever. Wie helpt de redactie ?
Veel ondernemingen in de Deeverse toeristenindustrie hebben een beperkte levensduur. Zo bestaat restaurant The Shakespeare (zie de bijgevoegde kleurenfoto) an de Aachterstroate in Deeve ook al enige tijd niet meer. Toch is de redactie op zoek naar een goede scan van foto’s van het wandkleed en de spiegel aan een muur in restaurant The Shakespeare. Wie helpt de redactie ?
De eigenaresse van restaurant The Shakespeare en daarmee ook de eigenaresse van het wandkleed en de spiegel is wellicht naar elders vertrokken en hangen het wandkleed en de spiegel nu elders aan een muur. Wie kan de redactie informeren over de huidige verblijfplaats van het wandkleed en de spiegel ? De redactie wil van deze twee objecten graag voor opname in ut Deevers Archief een foto maken.  


Posted in Aagterstroate, Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment