Monthly Archives: juli 2019

Eervol ontslag lantaarnopsteker per 1 november 1924

Posted on 31 juli 2019

In het Nieuwsblad van het Noorden van 30 oktober 1924 verscheen een verslag van de vergadering van de gemeenteraad van Deever. In dit verslag staat weliswaar veel belangwekkend nieuws, maar in dit bericht gaat het met name om de passage over het ontslag van de gemeentelijke lantaarnopsteker Jan Monsieur (Jan Mesuur).

Diever, 30 oktober – ….. Besloten werd met het oog op de onlangs tot stand gekomen electrificatie van de straatverlichting, de betrekking van lantaarnopsteker op te heffen en aan J. Monsieur eervol ontslag als zoodanig te verleenen met ingang van 1 november aanstaande. …….

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief

De gemeentelijke lantaarnopsteker moest elke winteravond tegen het donker de petroleumlampen in de bebouwde kom van Deever bijvullen en aansteken. Deze lampen moesten één voor één worden aangestoken.

Een citaat uit het fotoboekje Diever in oude ansichtkaarten van Albertus Andreae (Andree ?, Andrea ?): …… de oude petroleum straatlantaarns, die elke winteravond ontstoken werden door Jan Monsieur van de Achterstraat. Hij ging rond met een speciaal daarvoor geschikt laddertje op zijn schouder, vaak vergezeld door kinderen, die dan dat laddertje ook wel eens mochten dragen. …..

Het zou best wel eens zo kunnen zijn geweest dat de in Deever aan het Moleneinde (naast het skoelpattie hen ’t Kastiel) gevestigde petroleumboer (pietereulieboer) Cornelis Andreae (Andree ?, Andrea ?) (geboren op 8 oktober 1863, overleden op 6 februari 1942 in Deever) – de vader van schoolmeester Albertus Andreae (Andree ?, Andrea ?) – petroleum voor de straatlantaarns aan de gemiente Deever leverde.

Niet bekend is hoe dit in de buitendorpen van de gemiente Deever was geregeld, was daar wel straatverlichting ?
De laatste gemeentelijke lantaarnopsteker was Jan Monsieur, die in de Achterstraat woonde. Hij werd op 20 april 1876 geboren in Deever als zoon van Albert Monsieur en Aaltien Benthem. Hij trouwde op 25 april 1908 met Rika Wanningen uit Dwingel. Jan Monsieur overleed op 15 februari 1960 in Deever. Hij ligt begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever. Op de navolgende afbeelding van een ansichtkaart is aan de linkerkant de straatlantaarn bij de pastorie aan de Brink te zien. De foto voor deze ansichtkaart is omstreeks 1920 gemaakt, een paar jaar voor de electrificatie van de straatverlichting.
Op een ansichtkaart van de Kleine Brink uit omstreeks 1905 is ook een petroleum straatlantaarn te zien. 

Posted in Aagterstroate, Ansigtkoate, Brink, Kaarke an de brink | Leave a comment

Gesloopt pand aan de Hoofdstraat in Diever

Posted on 30 juli 2019

Dit pand an de Heufdstroate in Deever werd gesloopt in …..
De laatste bewoners van dit pand waren schoolschoonmaker, klompenverkoper en cantharellenopkoper Hendrik Berends en Toni ….
De redactie van het Deevers Archief heeft de zwart-wit foto gemaakt op een zondag, een paar dagen voor de sloop van het pand.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op 23 november 2012, links op de foto is de kastanjeboom te zien, die aan de linker kant op de zwart-wit foto ook een beetje is te zien.
Wie kan de redactie meer gegevens over dit pand verschaffen ?

Posted in Deever, Heufdstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Hervormde kaarkgemiente hef un eig’n webstee

Posted on 29 juli 2019

De hervormde kerkgemeente in de gemiente Deever heeft een eigen websteee met de naam https://www.hervormddiever.nl.
In deze webstee zijn ook enige gegevens te vinden over het kerkgebouw an de brink van Deever, waaronder enige foto’s van het exterieur en interieur van het kerkgebouw.

Posted in Deever, Kaarke an de brink | Leave a comment

Openluchttheatertje in het kamp ‘de Eikenhorst’

Posted on 28 juli 2019

Bijgaande zwart-wit foto staat afgebeeld op een ansichtkaart die in augustus 1966 is uitgegeven. Onder aan de kaart staat als titel vermeld: Openluchttheatertje in het kamp ‘de Eikenhorst’.
Niet bekend is wie de uitgever van deze kaart is. Of gaf jongenskamp ‘de Eikenhorst’ zelf ansichtkaarten uit ?
De vraag is wel waar dat openluchttheatertje op deze ansichtkaart is te zien, want het horizontale vlak op de voorgrond lijkt meer het oppervlak van een openluchtvijvertje te zijn.
Wie van de oud-bewoners van het jongenskamp an de Gowe kan hier wat duidelijkheid in verschaffen ?

Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

SAS Semi Brigade (French) raid at Diever

Posted on 27 juli 2019

In de webstee backtonormandy.org is een bericht over de acties van de Franse parachutisten op 8 en 9 april in en bij Diever te vinden. Voor de volledigheid en voor het geven van commentaar op dit bericht is hier de Engelse tekst en de Nederlandse vertaling van deze tekst opgenomen. Mochten in deze vertaling fouten zitten, dan verneemt de redactie van het Deevers Archief dit graag.

In the night of the 7th of April to the 8th of April a group of French paratroopers (SAS, Special Air Services) lands in the Drenth village Diepen, with the order to sabotage the Germans and give help to the men of resistance. As well thanks to the arrest of two fierce NSB’ers, the following day, a liberation atmosphere is there in the village, which has the result that in the morning of the 10th of April a few NSBers are getting whipped. Of course the Germans didn’t let them get away with this and a few soldiers arrived early in the afternoon from Steenwijk into the village. Split in two, one half of the group of soldiers takes 11 citizens hostage and try to locate the other soldiers. That evening 11 hostages are executed by a firing squad in front of a wall. One of them, Koop Westerhof, survives the shootings by playing dead. Three other citizens are chased by the Germans, only one survives, by breaking away.

In de nacht van 7 op 8 april landt een groep Franse parachutisten (SAS, Special Air Services) in het Drentse dorp Diever, met de opdracht de Duitsers te saboteren en hulp te bieden aan de mannen van het verzet. Ook dankzij de arrestatie van twee felle N.S.B.’ers, heerst de volgende dag een sfeer van bevrijding in het dorp, wat tot gevolg heeft dat in de ochtend van 10 april enige N.S.B.’ers in elkaar worden geslagen. Natuurlijk lieten de Duitsers dit niet over hen kant gaan en enkele soldaten uit Steenwijk kwamen vroeg in de middag aan in het dorp. Opgesplitst in twee groepen, nam de ene helft van de soldaten 11 burgers in gijzeling en probeerde de andere helft de parachutisten te lokaliseren. Die avond worden de 11 gegijzelden geëxecuteerd door een vuurpeloton voor een muur. Eén van hen, Koop Westerhof, overleeft de schietpartij door zich dood te houden. Drie andere burgers worden door de Duitsers achtervolgd, slechts één overleeft door los te breken.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie is van mening dat het Engelse bericht veel feitelijke onjuistheden bevat en zal in een volgende versie van dit bericht daar op terugkomen. Om te beginnen alvast de volgende opmerkingen.
Met in de nacht van 7 op 8 april is bedoeld in de nacht van 7 op 8 april 1945.
De Franse parachutisten landden niet in het dorp Deever, maar in de buurt van het gesticht Armenwerkhuis an de Grönnegerweg bee’j Deever.
De 11 gegijzelde mannen werden niet door een vuurpeloton voor een muur geëxecuteerd, maar werden vermoord door de S.S.’er Fritz Habener.

Posted in Fraanse parachutist, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Het reglement van het Armenwerkhuis

Posted on 26 juli 2019

Het gesticht Armen-Werkhuis van de Nederlands Hervormde Kerk aan de Groningerweg werd in het jaar 1861 opgericht. Voor de gang van zaken in het gesticht Armen-Werkhuis onderhield de kerkeraad een reglement dat om de zoveel tijd werd aangepast aan nieuwe inzichten. De laatste ‘verpleegde’ was de in Diever welbekende Jans (Jansie) Grit (geboren 8 maart 1897, overleden 26 november 1969). Hij kwam, nadat de Nederlands Hervormde Kerk het gesticht Armen-Werkhuis in 1967 had verkocht, en na nog enige tijd op het Kasteel in Diever te zijn ondergebracht, terecht in het bejaardenhuis Dickninge in De Wijk.

Het navolgende is ook als bladvulling opgenomen in nummer 01/4 van Opraekelen, het papieren blad van de lokale heemkundige vereniging. Het hierna volgende reglement is de versie van 25 mei 1932. Het is niet bekend of het daarna nog is aangepast. Het origineel van het reglement bevindt zich in het Drents Archief in Assen. 

Algemene artikelen
Artikel 1:
Het doel van ons Armen-Werkhuis is de opname van behoeftigen onzer Kerkelijke Gemeente, die wanneer zij daartoe in staat zijn de nodige werkzaamheden verrichten.
Artikel 2:
De Kerkeraad der Nederlands Hervormde Gemeente te Diever vormt het bestuur.
Artikel 3:
Bij de vergaderingen neemt de Predikant de betrekking van President en van Secretaris waar.
Artikel 4:
Op de diakenen rust de verplichting om alles aan te wenden wat ten waren nutte der verpleegden kan strekken.
Artikel 5:
Zij zullen eens in de maand en wel bij voorkeur op den Maandag voor vollen maan hunne gewone vergaderingen houden en wel zoveel mogelijk in het Armen-Werkhuis. Buitengewone vergaderingen zullen gehouden worden wanneer de omstandigheden het eischen.
Artikel 6:
Bij de gewone en buitengewone vergaderingen zullen alle noodelooze onkosten ten bezware der Diaconie Kas worden vermeden.
Artikel 7:
De diakenen benevens de ouderlingen zijn verplicht met den Predikant de vergaderingen zoo mogelijk bij te wonen.
Artikel 8:
Het doel van de vergaderingen is om toe te zien op het gedrag der verpleegden, om dwalenden te vermanen, verkeerd gezinden ernstig te waarschuwen en hen, die goed oppassen een maandelijkse gift te schenken. Voorts toe te zien op de orde in het huis en op de netheid van de meubelen en van de kleederen der verpleegden, terwijl aan de diakenen het recht wordt toegekend om te allen tijde inzage te eischen in kasten en kisten.
Artikel 9:
Op de maandelijksche vergaderingen zullen de rekeningen der winkeliers worden nagezien en vergeleken met de Rekening en verantwoording van armvader en armmoeder.
Artikel 10:
Indien daartoe aanleiding bestaat zal voor of na de vergadering de boerderij worden bezichtigd.

De Armvader en de Armmoeder
Artikel 1:
Er wordt voor onbepaalden tijd een vader en een moeder benoemd op een door de Kerkeraad vast te stellen traktement, terwijl ze tevens vrije woning hebben en kostelooze geneeskundige behandeling. Ook brand en licht zijn vrij. Zij zullen kunnen bedanken of door de diakenen kunnen worden bedankt worden na daarvan voor 1 Januari kennis te hebben gegeven.
Artikel 2:
Zij aanvaarden hunne betrekking gewoonlijk 1 Mei. Zij moeten lidmaten der Nederlands Hervormde Gemeente zijn. Bij voorkeur zonder kinderen of zonder kinderen ten hunnen laste. De vader en de moeder moeten zooveel in hun vermogen is de christelijke opvoeding der jeugd bevorderen en trachten door woord en voorbeeld een christelijke zin bij allen aan te kweeken.
Artikel 3:
Zij zijn verplicht den Kerkeraad op eene behoorlijke wijze bij hunne vergaderingen ten dienste te staan zonder het recht te hebben daarbij tegenwoordig te zijn.
Artikel 4:
De vader is gehouden nauwkeurig boek te houden van hetgeen er wekelijks in het Armen-Werkhuis gebruikt wordt, bepaaldelijk ook wat de veldvruchten, boter en eieren en verder de opbrengst der boerderij betreft.
Artikel 5:
Zij zullen zooveel mogelijk zorgen, dat zoowel des zomers als des winters de bedeelden steeds doelmatig worden bezig gehouden met veldarbeid, huis- of handwerk, terwijl de moeder er voor heeft te zorgen dat de meisjes het breien en naaien leeren.
Artikel 6:
De vader heeft het recht om wegens vergrijp tegen huisorde of wegens luiheid, onzindelijkheid of onwil, na gepleegd overleg met den boekhouder-diaken, de volgende straffen toe te passen.
I huisarrest voor eenigen tijd.
II opsluiting in de prevoost op water en brood voor ten hoogste drie dagen.
De vader zal in een daartoe aan te leggen strafregister den naam van den gestrafte, de overtreding en de toegepaste straf opteekenen.
Artikel 7:
Willen vader en moeder zich gelijktijdig uit huis begeven, dan moeten zij den boekhouder-diaken hiervan vooraf in kennis stellen en zijne toestemming vragen.
Artikel 8:
De vader en de moeder zullen dezelfde spijs gebruiken als de verpleegden. Ofschoon vader en moeder in eigen vertrek eten zal de vader verplicht zijn voor en na den morgen-, middag- en avondmaaltijd te bidden en te danken. Voorts rust de verplichting op hem om elken morgen-, middag- en avondmaaltijd een gedeelte uit de Heilige Schrift en bij afwisseling een Psalm of Evangelisch gezang voor te lezen of voor te laten lezen, opdat de dag beginne met God en met hem geëindigd worde.
Artikel 9:
De vader en de moeder zullen geen aanverwanten mogen ontvangen op kosten van het huis.

De verpleegden
Artikel 1:
Ieder, die onderstand uit de Diaconiekas begeert, kan verplicht worden zich in het huis te begeven. Bij onwilligheid daartoe kunnen de diakenen zich van diens onderhoud ontslagen achten.
Artikel 2:
De verpleegden zijn verplicht zich stipt aan de orders en regels van het huis te houden, zich toe te leggen op orde en ijver in hun werk, op zindelijkheid van het lichaam en van de kleeding, waaronder ook begrepen is dat niemand des morgens aan het ontbijt of des middags aan de tafel mag verschijnen zonder zich vooraf behoorlijk te hebben gewaschen of gereinigd, terwijl verder de wekelijksche verschooning geregeld behoort te geschieden. De kleederen moeten worden hersteld of aan de moeder ter hand gesteld.
Artikel 3:
Zij zullen aan den kerkeraad een gepaste eerbied betoonen en jegens vader en moeder de noodige bescheidenheid en onderdanigheid in acht nemen en bewijzen.
Artikel 4:
De vader of de moeder zal verplicht zijn elken zondag ter kerke te komen met de verpleegden, die niet door ziekte of zwakheid verhinderd zijn, de schoolkinderen bij den onderwijzer of ter catechisatie bij den Predikant te zenden.
Artikel 5:
Het zal den verpleegden vrij staan hunne bloed- en aanverwanten en vrienden op gepasten tijd, mits zonder kosten voor het gesticht, bij zich te ontvangen. Zij moeten ’s avonds om negen uur het gesticht verlaten hebben.
Artikel 6:
Des winters wordt het huis om negen uur, des zomers om tien uur gesloten, terwijl vader en moeder voor het naar bed gaan hebben nagezien of alles in orde is.

Slotbepalingen
Artikel 1:
Er zal op bepaalde tijden en viermaal daags worden gespijzigd.
Artikel 2:
Aan den vader is opgedragen het besturen en regelen van de boerderij en het landwerk in overleg met de Diakenen. Verder heeft hij volgens order van den boekhouder-diaken het vee te verzorgen naar zijn beste weten en het te verkoopen vee aan de markt te brengen en verder te handelen volgens opdracht van den boekhouder-diaken en voorts zijn vader en moeder in alles onderdanigheid verschuldigd.
Artikel 3:
Alles wat in dit Reglement niet is opgenomen, maar wat bij voorkomenden gelegenheid nadere regeling behoeft zal door den boekhouder-diaken met vader en moeder nader geregeld worden.

Aldus gelezen en goedgekeurd op de kerkeraadsvergadering van 27 januari 1921.
Getekend door Jans Noorman, R.H. Wesseling, F. de Jonge en J.B. van Dalfsen.

Aldus gelezen en goedgekeurd op de kerkeraadsvergadering van 25 mei 1932.
Getekend door E. Winters, W. Mulder Azn, Joh. de Jong, E. Was, voorzitter, enzovoort

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
R.H. Wesseling was Roelof Hessels Wesseling (geboren op 11 juli 1868 in Deever, overleden op 27 januari 1928 in Deever). Hij had een boerderij aan het kleine Brinkie in Deever.
J.B. van Dalfsen was de predikant Jochem Berend Martinus van Dalfsen. Hij werd op 11 juli 1978 geboren in Aalsmeer en is op 6 mei 1957 overleden in Zutphen. Hij was van 1905 tot 1931 dominee van de hervormde gelooofsgemeente van Deever.

Posted in Aar'mhuus, Brink, Deever, Kaarke an de brink, Opraekelen, ut Kastiel | Leave a comment

Dieverderdingspil, een archaïsche utopie !?

Posted on 25 juli 2019

In de tweede editie van het in vertrouwenwekkende groene kleuren uitgevoerde indoctrinatiekrantje ‘Infokrant van uw nieuwe gemeente Westerveld in oprichting’, dat in juli 1997 onder de bewoners van de gemeenten Deever, Dwingel, Fledder en Oavelt werd verspreid, stond een bericht van een zo genoemde ‘adviescommissie naamgeving’ over zijn voorstel voor de naam van de nieuwe gemeente in oprichting met de werktitel Westerveld. 

Naam nieuwe gemeente
In de startkrant gemeente Westerveld in oprichting zijn de inwoners opgeroepen naamsuggesties voor de nieuwe gemeente voor te stellen. U deed dat in grote getale. De stuurgroep gemeente Westerveld in oprichting stelde vervolgens een adviescommissie naamgeving in, bestaande uit 3 deskundigen van buiten Westerveld in oprichting.
Deze commissie bestudeerde 246 suggesties afkomstig van 84 personen en bracht 18 juni haar advies uit aan de stuurgroep. De voorgestelde naam bleek door vijf inwoners uit ons gebied te zijn voorgesteld. Deze mensen zullen worden benaderd voor een attentie. Proficiat en dank hiervoor. Inmiddels weet u, denken wij, allang hoe het voorstel voor de nieuwe naam luidt: Dieverderdingspil.
De Herindelingswet bepaalt evenwel, dat, als de nieuwe gemeenteraad na 1 januari 1998 besluit tot de voorgestelde nieuwe naam, de gemeente toch nog één jaar Westerveld zal moeten heten. Kunt u zich het allemaal voorstellen na 1 januari 1998 ? Uiteraard is het ook mogelijk dat de nieuw gekozen raad alsnog kiest voor een andere naam. Voorbeeld: Frederiksoord, gemeente Westerveld na 1 januari 1999: gemeente Dieverderdingspel.
De commissie heeft het volgende overwogen.
De landschap Drenthe was vanuit de middeleeuwen tot 1795 verdeeld in zes zogenaamde dingspelen, die waren voortgekomen uit de oudste zes kerspelen in de provincie. Zo’n kerspel was van oorsprong een parochie, maar werd na verloop van tijd steeds wereldser en als zodanig de voorloper van de huidige gemeente.
Zowel de bestuurlijke organisatie, als de organisatie van de rechtspraak in Drenthe ging uit van dingspelen. Het woord ding in dingspel kennen we nu nog in geding: proces. Van oorsprong waren het dan ook gebieden waarbinnen recht werd gesproken. Daarnaast vormden ze bestuurlijke eenheden, zoals bijvoorbeeld in de afvaardiging naar de vergadering van de staten van Drenthe.
Eén van de dingspelen was het Dieverderdingspel. Behalve Diever als oudste dorp, omvatte het de kerspelen Dwingelo, Havelte Vledder, Meppel, Ruinen, Hoogersmilde en De Wijk. De meeste van de dorpen hadden zich bovendien ontwikkeld rondom kerken die waren gesticht vanuit de Dieverder moederkerk. Ondanks verschillen tussen de kerspelen, ook in belangen en inzichten, voelden ze zich tezamen als dingspel toch een eenheid.
De naam Dieverderdingspel omvat derhalve alle gemeenten die in de gemeente Westerveld in oprichting samen zullen gaan en is zo gezien een samenbindende factor. Zij heeft een historische grondslag, is exclusief voor het gebied en klinkt speels dankzij de drie zich herhalende d’s, waardoor deze naam zich onmiddellijk in het geheugen vastzet. Op zich ook op de historie gebaseerde samenstellingen met daarin woorden, zoals brinken, markten, essen, enzovoort, missen de exclusiviteit die Dieverderdingspel wél heeft. Brinken, markten, essen, enzovoort komen immers overal in Drenthe en zelfs daarbuiten voor. Namen met daarin ‘wold’, ‘loo’, ‘veld’ en dergelijke zijn in Nederland deels evenmin origineel en hebben bovendien alleen betrekking op één landschapstype in de nieuwe gemeente, terwijl er zeker ook andere voorkomen.
Op grond van al deze genoemde argumenten heeft de commissie verder niet overwogen om de optie van de stuurgroep over te nemen en de naam te kiezen van de plaats waar het toekomstige bestuurscentrum zal worden gevestigd.
De commissie is namelijk van mening dat met de door haar voorgestelde naam recht gedaan wordt aan het gehele gebied dan de huidige vier gemeenten beslaat.
De volgende personen hebben deze naam voorgesteld: H. Boers, Lhee 97, Dwingelo; K.R. Cuperus, Egginkstraat 5, Wapse; C. Boer-Oosterloo, Lheeweg 12, Dwingelo; Werkgroep V.V.D., p/a Lhee 100, Dwingelo; M.J. Steffers, Soerte 11, Wapse.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Van de ongeveer wat minder dan 20.000 bewoners van de gemiente Deever, de gemiente Dwingel, de gemiente Oavelt en de gemiente Fledder noemden in 1997 slechts vijf personen de naam Dieverderdingspel, dat is ongeveer één op de vierduizend inwoners, dat was gelukkig een erg overtuigende minderheid.
De adviescommissie heeft waarschijnlijk niet in de gaten gehad dat gemeente Dieverderdingspel voor de oude nieuwe gestroomlijnde gemeentelijke politici waarschijnlijke een archaïsche utopie was, een onmogelijke ouderwetse en onuitsprekelijke werkelijkheid, was. Vooruit naar het verleden was voorspelbaar niet haalbaar. Welk zijn eigen dorp respecterend gemeenteraadslid uut de gemiente Oavelt of de gemiente Fledder of de gemiente Dwingel zou gestemd hebben voor de voorgestelde naam van de nieuwe gemeente, waarin zo uitdrukkelijk de naam Diever voorkomt ? De naam Dieverderdingspel was gedoemd te sneuvelen.
Overigens maakt het in 1841 uitgegevens Woordenboek der Nederlanden, derde deel, beginletters C en D, bijeengebracht door A.J. van der Aa terecht gewag van Dieverderdingspil, zie de bijgaande afbeelding. Het Dieverderdingspil omvatte veel meer gemeenten dan de gemient’n Deever, Dwingel, Oavelt en Fledder, waarbij de redactie terloops opmerkt dat de ‘adviescommissie naamgeving’ zich nogal vergiste in het noemen van de juiste kerspelen van het Dieverderdingpil.
De politiek trapte terecht niet in het lulkoekverhaal en het advies van de ‘adviescommissie naamgeving’, de naam Dieverderdingspil sneuvelde gelukkig, dus bleef het gemeente Westerveld en helaas niet gemeente Westenveld.
Westenveld is toch wel een handige naam, want als de gemeente Westenveld binnen afzienbare tijd moet fuseren met de gemeente Meppel (nog ver vóór het paleisje van De Hoge en Lage Heren Van De Voorkant Van Het Absolute En Onaantastbare Gelijk aan de Gemeentehuislaan in Deever is afgeschreven ?), dan is de nieuwe naam snel bedacht: Zuidwestenveld.

Posted in Gemeente Westenveld | Leave a comment

Ut holt’n beeld van Gijs Smeekes is vut

Posted on 24 juli 2019

In de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) van 28 april 1982 verscheen het volgende korte bericht over het naamloze houten beeld van de heer Gijs Smeekes naast zijn makerij van massief eiken meubelen in de voormalige boerderij op de hoek van de Wittelterweg en de Kastanjelaan in Oldendeever. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels is de maker van de  foto bij het bericht.

Fraai beeld
Dat sommige mensen in hun vrije tijd tot opmerkelijke prestaties kunnen komen, is in de gemeente Diever weer eens gebleken.
Daar heeft de heer Gijs Smeekes, werkzaam bij Teka in Oldendiever, waar meubelen van eikehout worden gemaakt, van een boomstam een beeld gemaakt, dat erg mooi is. Met veel geduld slaagde hij er in aan de ene kant een houthakker en aan de andere kant een man, die een mand aardappelen draagt, af te beelden. Later maakte hij er ook nog een wijze uil bij. Uit een stuk aan de voorzijde sneed hij een fraaie hondekop.
Smeekes, die met tussenpozen ongeveer een jaar aan deze schepping heeft gewerkt, had geen vastomlijnd plan voor ogen. Hij maakte van de overblijvende mogelijkheden gebruik haar verder uit te breiden.
Het beeld, dat enige keren is gelakt om het tegen weersinvloeden te beschermen, is naast de meubelfabriek geplaatst. Het trekt een grote belangstelling, zowel van inwoners als toeristen, en wordt veel gefotografeerd.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s van het markante houten kunstwerk op donderdag 11 oktober 2017 gemaakt. De redactie wilde begin april 2018 weer een paar foto’s van het beeld maken, maar moest tot zijn verrassing vaststellen dat het beeld verdwenen was en dat de voormalige boerderij, waarin de makerij van massief eiken meubelen van Gijs Smeekes was gevestigd, een andere eigenaar had gekregen; een stedeling met een Amsterdamse tongval.

Posted in Beeld, Boerdereeje, Kuunst, Neringdoende, Oll'ndeever, Verdwenen object | Leave a comment

Kloosterstroate 4, 6, 8, 10, 12, 14, 15, 17, 19 en 21

Posted on 23 juli 2019

De redactie van het Deevers Archief heeft op 15 november 2013 bijgaande vijf kleurenfoto’s gemaakt van inmiddels afgebroken huurwoningen an de Kloasterstroate in Deever. Deze woningen hadden direct na het bouwen als adres Kloosterstroate 3, 4, 5, 6, 18, 19, 20, 21, 22 en 23 en bij afbraak respectievelijk Kloosterstroate 15, 17, 19, 21, 14, 12, 10, 8, 6 en 4. Deze tien woningen zijn in de tweede helft van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gebouwd en zijn kort na 15 november 2013 in 2014 (wanneer ?) afgebroken.
Het moet ech wè tot de mogelijkheden behoren te achterhalen wie in welke van deze woningen heeft gewoond en van wanneer tot wanneer hij of zij daar heeft gewoond.
Wie kan gegevens aandragen voor deze reconstructie van een stukje vrogger in de gemiente Deever ?
Om te beginnen alvast het volgende.
De redactie weet uit eigen waarneming dat in elk geval de familie Vermaat in 1963, 1964 en 1965 in de woning met adres Kloosterstroate 18 woonde, dat adres is later omgenummerd naar het huidige adres Kloosterstroate 14. De heer Vermaat was leraar aan de U.L.O.-school. De redactie herinnert zich dat de heer Vermaat ook les gaf in aardrijkskunde. De redactie weet uit eigen waarneming dat de familie Abe Brouwer (Oenze Abe) een paar jaren tot de pensionering van Oenze Abe in 1966 heeft gewoond op nummer 23 (later nummer 6) .
De redactie is ook op zoek naar foto’s die bewoners in en om deze woningen hebben gemaakt. Wie reageert ?

Kloosterstroate 4 (rechts) en Kloosterstroate 6 (links)

Kloosterstroate 8 (rechts) en Kloosterstroate 10 (links)
Kloosterstroate 12 (rechts) en Kloosterstroate 14 (links)Kloosterstroate 15 (links) en Kloosterstroate 17 (rechts)
Kloosterstroate 19 (links) en Kloosterstroate 21 (rechts)

Posted in Abe Brouwer, Kloosterstroate, Verdwenen object, Woningbouw | Leave a comment

Binnenesch 6, 8, 10, 12, 14 en 16

Posted on 22 juli 2019

De redactie van het Deevers Archief heeft op 15 november 2013 bijgaande zes kleurenfoto’s gemaakt van inmiddels afgebroken huurwoningen an de Binnenesch in Deever. Deze zes woningen zijn in de tweede helft van de vijftiger jaren van de vorige eeuw in de vorm van twee blokken van elk drie woningen gebouwd en zijn kort na 15 november 2013 in 2014 (wanneer ?) afgebroken. Het waren oorspronkelijk gemeentelijke huurwoningen. De zes huurwoningen hadden bij afbraak als adres Binnenesch 6, 8, 10, 12, 14 en 16.
Het moet ech wè tot de mogelijkheden behoren te achterhalen wie in welke van deze woningen heeft gewoond en van wanneer tot wanneer hij of zij daar heeft gewoond.
Wie kan gegevens aandragen voor deze reconstructie van een stukje vrogger in de Binnenesch van Deever ?
De redactie verwijst voor een eerste begin van deze reconstructie naar het bericht Kolenbak achter het pand met adres Binnenesch 6.
De redactie is ook op zoek naar foto’s die bewoners in en om deze woningen hebben gemaakt. Wie reageert ?

Van rechts naar links zijn zichtbaar Binnenesch 6, Binnenesch 8 en Binnenesch 10.

Van rechts naar links zijn zichtbaar Binnenesch 6, Binnenesch 8 en Binnenesch 10.
Op deze foto zijn de zijgevel en de achtergevel en het schuurtje van de woning met adres Binnenesch 10 te zien.

Van links naar rechts is de achtergevel van Binnenesch 12, Binnenesch 14 en Binnenesch 16 te zien.
Van links naar rechts is de voorgevel van Binnenesch 16, Binnenesch 14 en Binnenesch 12 te zien.
Van rechts naar links is de voorgevel van Binnenesch 12, Binnenesch 14 en Binnenesch 16 te zien.

Posted in Binnenesch, Verdwenen object | Leave a comment

Neebouw an de Kloosterstroate en an de Binnenesch

Posted on 21 juli 2019

De omstreeks 1956 gebouwde gemeentelijke dubbele huurwoningen an de Kloosterstroate en an de Binnenesch in Deever zijn in 2014 gesloopt, waarna de bouw van twaalf huurwoningen en vier koopwoningen is begonnen.
Dat heeft een nogal aanzienlijke verandering van het straatbeeld van de Kloosterstroate en de Binnenesch tot gevolg gehad. Zo een grote verandering moet toch wel in ut Deevers Archief worden bericht en gefotodocumenteerd. Bij deze.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande serie foto’s van de al redelijk ver in aanbouw zijnde woningen gelukkig op 13 november 2014 tijdens un fotorontie deur de gemiente Deever kunnen maken. Eergisteren is immers gisteren geschiedenis geworden. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid deze serie aan te vullen met een eigen serie foto’s ?



Posted in Binnenesch, Deever, Kloosterstroate | Leave a comment

Kool’nbak aachter ut paand mit adres Binnenesch 6

Posted on 20 juli 2019

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 15 november 2013. Tot aan de sloop van de huurwoningen aan de Binnenesch in Deever was achter de woning met adres Binnenesch 6 nog een gemetselde bak met betonnen dekplaat voor het bergen van een voorraad steenkolen compleet met deksel te zien.
Bij andere gelijksoortige woningen an de Kloosterstroate en an de de Binnenesch is de kolenbak wel gesloopt, dat was niet zo moeilijk, omdat de sta-in de-weg kolenbak geen geheel vormde met het schuurtje, maar gewoon koud tegen de muur van het schuurtje was aangebouwd.
De woning is vanaf de oplevering in 1957-1958 bewoond geweest door de familie Kraak. Geert Kraak was bakker bij de Coöperatie (de Koeperasie) an de Heufdstroate in Deever. Na het overlijden van Geert bleven zijn vrouw Rika en hun ongetrouwde zoon Chris daar wonen en na het overlijden van Rika bleef Chris daar alleen wonen tot aan zijn verhuizing naar de Weijert in Deever.
Geert Kraak is op 30 december 1910 in Oldemarkt geboren. Hij is overleden op 21 september 1988 in Deever op 77-jarige leeftijd. Hij was een zoon van Christoffel Kraak en Aaltje van Veen.
Frederika (Rika) Schultinge is op 26 januari 1918 geboren in Dwingel. Zij is overleden op 31 oktober 1999 te Meppel op 81-jarige leeftijd. Zij is overleden in verpleeghuis Reggersoord in Meppel en is op 5 november 1999 gecremeerd in het crematorium Zomerdijk 10a te Meppel. Rika is een tweelingzus van Hendrikje. Rika woonde na haar huwelijk met Geert Kraak in Deever. Ze was een dochter van Lucas Schultinge en Margje Eissen.
Geert Kraak en Rika Schultinge trouwden op 1 maart 1940 in Dwingel.
Uit dit huwelijk werden geboren Aaltje (geboren op 23 augustus 1940 in Dwingel, overleden op 3 juni 1942 in Meppel op 1-jarige leeftijd), Lukas (geboren op 10 juni 1942 in Dwingel), Christoffel (Chris) (geboren op 15 september 1944 in Dwingel, overleden op 2 oktober 2012 in Deever, zie de bijgevoegde overlijdensadvertentie uit de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) en Martijn Aaltinus (geboren op 17 april 1948 in Dwingel).
De vraag is natuurlijk wie na de verhuizing van Chris Kraak (wanneer ?) tot aan de ontruiming in de woning met adres Binnenesch 6 in Deever hebben gewoond ? Wie het weet die mag het de redactie melden.

Posted in Binnenesch, Deever, Overlijdensbericht, Toevallige waarneming, Verdwenen object | Leave a comment

Ut aachterspatbödplaètie van Jan Slagter

Posted on 19 juli 2019

Jan Slagter, een zoon van Berend Slagter (Berend Pikkie), had in de vorige eeuw een nering in rijwielen, bromfietsen, motoren en elektrische huishoudelijke artikelen, radio’s en tillevisies an de Kruusstroate in Deever. Hij exploiteerde ook een taxi. Hij exploiteerde ook een benzinepomp.
De redactie van ut Deevers Archief toont aan de zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief graag bijgaande afbeelding van een achterspatbordplaatje van aluminium van Jan Slagter. Die ponste hij of knecht Tiesie Kuuk uut Uffelte of knecht Jan Waandes uut Uffelte vast op het achterspatbord van elke verkochte nieuwe of tweedehands fiets.
Had concurrent Hendrik Jan (Henneman) Rolden an de Heufdstroate ook een eigen achterspatbordplaatje ?
Jij kunt als verzamelaar van prullaria uut de gemiente Deever zo’n achterspatbordplaatje maar beter wel in jouw hopelijk steeds fraaier wordende verzameling hebben.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft herinneringen aan de zaak van Jan Slagter ? De redactie verneemt het graag.

Posted in Deeverse prullaria, Neringdoende | Leave a comment

Leidingwater bereikt Deever op 15 mei 1957

Posted on 18 juli 2019

In de Heerenveensche Koerier van 20 juni 1955 verscheen het navolgende bericht over de aanleg van de waterleiding in de gemeente Diever.

In 1956 waterleiding in Diever
De waterleidingmaatschappij Drenthe heeft bericht het zeer waarschijnlijk te achten, dat de gemeente Diever al in 1956 aan de beurt van aansluiting zal zijn. De raad van deze gemeente heeft nu besloten van 1 januari 1955 tot en met 1959 een subsidie te verlenen van f. 12,50 per jaar voor ieder aan te sluiten perceel. Indien  alle voorlopig aansluitbare percelen – in totaal 490 stuks – aangesloten zullen zijn, betekent dat een jaarlijkse uitgaaf van f. 6.125,-. Tevens zal de gemeente toetreden als aandeelhouder van de Maatschappij.

In de Friese Koerier van 16 januari 1957 verscheen het navolgende bericht over de aanleg van de waterleiding in de gemeente Diever.

Diever deze zomer waterleiding
Diever. Binnenkort zal alhier worden begonnen met de aanleg van de waterleiding. Regelmatig worden grote hoeveelheden buizen van Bremen aangevoerd en momenteel is men begonnen met het opnemen van de percelen welke voor aansluiting in aanmerking komen. Het laat zich aanzien dat de gehele gemeente in de aanstaande zomer van waterleiding zal worden voorzien.

In de Friese Koerier van 15 mei 1957 verscheen het navolgende bericht over de komt van het leidingwater in de gemeente Diever.

Leidingwater in Diever
Diever. Onder grote belangstelling is gisteravond voor het eerst water in de buizen van het waterleidingnet van deze gemeente gelaten. Om 8 uur werd bij café Seinen de kraan opengedraaid door burgemeester Meijboom, waarop een flinke straal water de voormalige brandkuil inspoot. Deze kuil is thans een vijver met eendenhuis. Waterleiding betekent een enorme vooruitgang voor Diever. Binnenkort zullen de huizen aangesloten worden; in vele woningen zijn de binnenleidingen reeds klaar.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De oudste huurhuizen an de Kloosterstroate in Deever hadden vóór de komst van de waterleiding een met de hand te bedienen waterpomp in de keuken. Drinkwater werd derhalve via een leiding opgepompt ‘uut de welle’.
De smalle sleuven in de gemeente Deever, zo ook in de Kloosterstroate, werden door grondwerkers, die in een lange rij werkten, gegraven. Na 56 jaren was in de Kloosterstroate in Deever de tijd gekomen om de oude leidingen te vervangen.
Op de op 15 november 2013 gemaakte foto’s is te zien dat in de Kloosterstroate de vrijgekomen buizen zijn verzameld in een container. Vanwege milieuhygiënische randvoorwaarden is eerst een stevig stuk plastic folie in de container aangebracht (zijn de leidingen vervuild ?). Op de eerste foto is links achter de container een te slopen blok huurwoningen te zien. Op de tweede foto is te zien hoe in het verleden met behulp van een plastic buis met moffen een reparatie is uitgevoerd (vanwege een doorgeroeste leiding ?).

Posted in Deever, Gemiente Deever, Toevallige waarneming | Leave a comment

Kent U dit kiekje ? Hoe vindt U het ?

Posted on 17 juli 2019

De jongedame Charlot van Os heeft de hier afgebeelde briefkaart (Carte postale) op 5 of 6 maart 1902 verzonden aan de dames Van Os en Hissink, Korte Bisschopstraat in Deventer. Deze ansichtkaart is – voor zover bekend bij de redactie van het Deevers Archief – de oudste en tevens particuliere ansichtkaart uut de gemiente Deever. 

Op de voorkant van de hier afgebeelde ansichtkaart is geschreven:
L., T. en J.,
Zooeven kwam ’t bericht uit Amsterdam,dat ik benoemd ben.
Kent u dit kiekje ? Hoe vindt U het ?
De hartelijke groeten van ons allen in ’t bijzonder van
Uwe U liefhebbende Charlot.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De ontwikkeling van de ansichtkaart begon in de loop van de jaren tachtig van de negentiende eeuw. In de loop van de negentiger jaren van de negentiende eeuw begon de ansichtkaart gemeengoed te worden. Tot 1905 mocht in Nederland de achterkant van een ansichtkaart alleen worden gebruikt om naam, adres en woonplaats op te schrijven. Het was niet toegestaan om iets op de voorkant van de ansichtkaart te schrijven. Dit had te maken met de frankeerwaarde. Het verzenden van kaarten met een bericht op de voorkant was duurder. 
De hier afgebeelde ansichtkaart uit het begin van 1902 (of is de foto in 1901 gemaakt ?) heeft wél een beschreven voorkant. Burgemeester Leonard Willem van Os moet een serie van deze ansichtkaart voor particulier gebruik hebben laten maken. Daarmee was hij zijn tijd vooruit, want pas in 1903 kon men in Deever de eerste bij neringdoenden verkrijgbare ansichtkaarten kopen. Burgemeester Leonard Willem van Os heeft deze foto wellicht zelf gemaakt, van hem is bekend dat hij fotografeerde. De redactie van het Deevers Archief is zeer benieuwd of van deze voor eigen gebruik gemaakte ansichtkaart meer exemplaren bekend zijn. Wie reageert ?
De afzendster Charlotta (Charlot) Maria van Os is op 9 maart 1879 geboren in Deever. Zij was een dochter van burgemeester Leonard Willem van Os en Leentje Mulder.
Op de foto, die gebruikt is voor de ansichtkaart, is een boerderij te zien an ’t Brinkie van Deever, waar de familie Van Os tijdelijk woonde. Bij de witte ‘glint’n’ voor de boerderij staan twee dames. De redactie van het Deevers Archief schat in dat dit zijn Leentje Mulder en dochter Charlotta Maria van Os of Leentje Mulder en dochter Anna Charlotte Frederika of de gezusters Charlotta Marie en Anna Charlotte Frederika van Os.

abracadabra-522 abracadabra-523

Posted in Ansigtkoate, Boerdereeje, Burgemeisterwoning, Heufdstroate | Leave a comment

Ansichtkoate van de Kruusstroate in Deever in 1953

Posted on 16 juli 2019

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag genieten van ansichtkaarten met mooie oude dorpsbeelden uit de verzameling van ut Deevers Archief.
De foto voor deze ansichtkaart is in 1953 gemaakt. De kaart werd verkocht door Hendrik Mulder, die als bijnaam Henduk Moessie of Moesie Peep had, en de eigenaar was van drogisterij ‘de Gaper’ an de Heufdstroate tegenover de bakkerij-kruidenierswinkel van de Coeperasie.
Links is de woning van de familie Cornelis de Graaf te zien. Rechts op de voorgrond is de tot eendenvijver verworden braandkoele te zien. De eendenvijver heeft de merkwaardige naam ‘de Doolhof’.
Aan de rechterkant is ook café ‘Marktzicht’ van de gezusters Seinen te zien, later café de Lange, nog weer later café Kragt, nu dorpsrestaurant De Langen.
Links van café Marktzicht is hotel-café-restaurant Centrum van Klaas Doorten en Berendina Slagter te zien, later uitgebaat door Roelof Warnders en Albertje van Nijen, later door Grenen Grit.
Daarnaast is te zien het Esso-benzinepompje van Jan Slagter, die tevens fietsenmaker was, een winkel voor elektro- en huishoudelijke apparaten had en een taxibedrijfje had.
Vervolgens is het oude kerkgebouw van de gereformeerde geloofsgemeente van Deever te zien.
Daarnaast is de kruidenierswinkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze te zien. In dat pand zaten later textielgigant Henk ten Hoor en weer later Jan Kuiper met de Familux winkel, die het pand van Henk ten Hoor huurde.
De redactie heeft het vermoeden dat de lijst niet juist en volledig is. De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden uitgenodigd verbeteringen in en aanvullingen op deze lang nog niet volledige beschrijving in te brengen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de Kruusstroate ook ten diepste bewonderen op bladzijde 33 van het in september 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansigtkoate, Café Centrum, Deever, Eendeviever, Griffemiède kaarke, Kruusstroate | Leave a comment

Tekening van kerk en brink in Deever

Posted on 15 juli 2019

De redactie toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de trouwe bezoekers van de webstee Deevers Archief. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen zijn opgenomen in het Deevers Archief, hoe liever het de redactie is.

De kunstenaar Willem van Spronsen gaf de redactie toestemming zijn bijgaande prachtige tekening van het kerkgebouw an de brink van Deever, parkeersplaats en café Brinkzicht te publiceren in het Deevers Archief. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.

De tekening zou als titel kunnen hebben: Kerk en brink in Deever.

Aan het tonen van deze tekening in het Deevers Archief stelde hij wel enige voorwaarden:
a) de afbeelding alleen tonen als de webstee Deevers Archief niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt;
b) de afbeelding mag niet worden ingekort;
c) de afbeelding alleen tonen in de webstee Deevers Archief;
d) alleen met schriftelijke toestemming van de maker mogen derden voor andere doelen van deze foto’s gebruik maken.

De redactie hoopt dat de kunstenaar Willem van Spronsen nog veel tekeningen en schilderijen (al dan niet in opdracht) van objecten in de gemiente Deever mag maken.

De kunstenaar Willem van Spronsen is graag bereid -als men het in Deever een leuk idee vindt- een kleine eenvoudige expositie met een aantal tekeningen en schilderijen met ook werken uut Deever en omgeving te geven, in bijvoorbeeld het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever.

abracadabra-499

Posted in Brink, Café Brinkzicht, Kaarke an de brink, Kuunst, Tiekening | Leave a comment

Eerste herten in 1882 gezien in het Deeverzaand

Posted on 14 juli 2019

Op 31 januari 1882 verscheen in de rubriek Binnenlandsch Nieuws van de krant Het Nieuws van den dag (kleine courant) het volgende merkwaardige bericht.

Als een bijzonderheid kan worden vermeld, dat zich op de gronden der Maatschappij van Weldadigheid, in de gemeente Vledder gelegen, en in het nabijgelegen Dieverzand, sedert eenigen tijd herten hebben vertoond. Tot dusver had men nog nooit van de aanwezigheid van dat soort wild in die streken vernomen.

Posted in Deever, Maatschappij van Weldadigheid | Leave a comment

Boerenprotest tegen opheffen tramlijn

Posted on 13 juli 2019

In de krant Het Vaderland (Staat- en Letterkundig Nieuwsblad) van maandag 6 juli 1931 verscheen het volgende bericht over protesten tegen een mogelijke opheffing van de tramlijn langs de Drentsche Hoofdvaart van Meppel naar Hijkersmilde.

De tramlijn Meppel – Smilde
De besturen van de coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Handelsvereeniging te Dwingelo, de coöperatieve Zuivelfabriek en Graanmalerij Eemster en Leggelo te Eemster, gemeente Dwingelo, de coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Korenmalerij Diever, te Diever, de coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Korenmalerij Ons Belang te Wapse, gemeente Diever, en de coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Graanmalerij Nooit Gedacht te Hoogersmilde, pleiten in een adres aan den minister van Waterstaat voor het behoud van de tramlijn Meppel-Smilde. De opheffing van deze tramlijn zou volgens hen een groote ramp betekenen voor den geheelen Zuidwesthoek van Drente, als zijnde het eenige middel voor geregeld snelvervoer, niet alleen voor personen, maar ook voor goederen, die de streek voor haar ontwikkeling noodig heeft en dient af te voeren.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Het bestuur en de directie van de coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Korenmalerij Diever aan het Katteneinde in Deever en het bestuur en directie van de coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Korenmalerij Ons Belang te Wapse laten met het behoudende adres aan de minister van Waterstaat zien veel te weinig oog te hebben voor de toen al duidelijke zichtbare ontwikkeling van het vervoer van goederen in vrachtauto’s, waarmee de stoomtram tussen Meppel en de Smilde in toenemende mate moest wedijveren, wat uiteindelijk leidde tot het opheffen van de tramlijn in 1933-1934.
De twee boerenondernemingen zullen bevreesd zijn geweest voor verstoring van onder meer de aanvoer van veevoer en kunstmest vanuit Meppel of de Smilde, de afvoer van zuivelproducten van de twee fabrieken naar de afnemers. Of waen ze bevreesd voor hogere kosten van het transport van goederen per vrachtauto ? Of zagen de twee boerenondernemingen op tegen het investeren van geld in eigen vrachtauto’s ? Maar hoe was het vervoer van de goederen naar en van de twee fabrieken naar de tramhalte an de Deeverbrogge geregeld ? Met paard en wagen ?
De plaatselijke heemkundige vereniging heeft in 2014 haar 20-jarige bestaan opgeluisterd met het onvolprezen jubileumboek ‘An de Brogge’, waarin onderwerpen aan de orde komen, zoals scheepvaart, kalkovens, kampeercentrum Ellert- en Brammert, de noodslachtplaats, de bedrijvigheid aan de löswal, hotel Blok, bouwmaterialenhandel Concordia, het postkantoor, de steenfabriek, de winning van ijzeroer, het arrestantenlokaal achter hotel Blok, kermissen, markten, culturele voorstellingen, filmvoorstellingen en dansavonden. Ook is enige aandacht besteed aan de tramlijn Meppel-Hijkersmilde.

 

Posted in An de Deeverbrogge, Dorpskracht, Gemiente Deever, Stoomtram, Süvelfubriek Deever, Süvelfubriek Wapse | Leave a comment

Hoofdkantoor Noordelijke Hypotheekbank op Zorgvlied

Posted on 12 juli 2019

In het dagblad De Tijd (een godsdienstig staatkundig dagblad) van 12 april 1910 verscheen het volgende korte bericht.

Uit het verslag der Noordelijke Hypotheekbank te Zorgvlied blijkt, dat het winstsaldo f. 19.707, verleden jaar f. 17.298, bedroeg, waarvan f. 9.157 bestemd wordt voor diverse afschrijvingen en reserve en 7, verleden jaar 6, procent dividend uitgekeerd wordt.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
In het pand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvlied was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van de Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
De redactie van het Deevers Archief heeft bijgaande foto van het netjes opgeknapte, maar nog steeds koud en zakelijk als een bank ogende pand met de naam Aurora gemaakt op 12 juli 2011.

Posted in Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

Canon van de gemiente Deever

Posted on 11 juli 2019

Volgens de Canon van Westenveld geeft de canon antwoord op de vraag: ‘Wat zijn de belangrijkste onderwerpen uit de geschiedenis van deze gemeente’. Het aantal onderwerpen in een canon is in principe niet begrensd.
In deze Canon van de gemiente Deever van de redactie van ut Deevers Archief zijn ook onderwerpen uit de Canon van Westenveld opgenomen.
In een volgende versis van deze Canon van de gemiente Deever zal deze worden uitgebreid en zullen de onderwerpen beetje bij beetje van een passende tekst worden voorzien.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt van harte uitgenodigd onderwerpen en inhoud aan te dragen voor de Canon van de gemiente Diever.

– Archeologische vindplaatsen
– Brink van Deever
– Esdorp Deever
– Hunnebed D52 op de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever
– Kluften van Wapse
– Professor dr. Albert Egges van Giffen
– Kerk aan de brink van Deever
– Kunst in de gemeente Deever
– Bisschoppelijke hof bij Kalteren
– De Baarg van Wittelte
– Deeverder dingspil
– Boermarken in de gemiente Deever
– Ruilverkaveling in de gemiente Deever
– Reformatie in de gemiente Deever
– Afscheiding in de gemiente Deever
– Schultehuis van Deever
– Amsterdamse veencompagnie
– Drentse Hoofdvaart
– De weg langs de Vaart
– Saksische boerderij
– Stichting Maatschappij van Weldadigheid
– Molens van Deever
– Molen van Wapse
– Gemeentehuizen in Deever
– Medische zorg
– Scholen in de gemiente Deever
– Foto’s van Engelke Jan Boneschanser
– Zuivelfabrieken in de gemiente Deever
– Ontginning van woeste gronden
– mr. Albertus Christiaan van Daalen
– Landgoed Berkenheuvel
– Johannes Fransiscus de Ruiter de Wildt
– Lodewijk Guillaume Verwer
– Zorgvliet
– Rijkswerkkampen Diever A en Diever B
– Joden in de gemiente Deever
– Tweede Wereldoorlog
– Onderduikershol
– Sporen van de Tweede Wereldoorlog
– Openluchtspel
– Kalkovens an de Deeverbrogge
– De Deeverse bos
– Veldnamen

Posted in Albert Egges van Giffen, Canon van de gemiente Deever, de Olde Willem, Eup’mlogtspel, Gemiente Deever, Hunnebedde D52, Landgoed Berkenheuvel, Skultehuus, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde

Posted on 10 juli 2019

In jaargang 14, nummer 55, november 1995 van ‘de Stelling’, het blad van de Vereniging Historie Weststellingwerf en omstreken, stond het artikel ‘Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde’ van Geert Lantinga uit Wolvega. Het bestuur van de genoemde vereniging gaf de redactie van het Deevers Archief toestemming dit artikel in het Deevers Archief op te nemen, De redactie is het bestuur van genoemde vereniging daarvoor bijzonder erkentelijk.

Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde
Zoals in de vorige Stelling reeds opgemerkt was er tot 1 november in het Rotanmuseum in Noordwolde een overzichtstentoonstelling van het werk van Hans Kuiper.
Hans Kuiper werd in 1855 in Diever geboren en overleed op 82-jarige leeftijd als gevolg van een ongeluk in Blesdijke. Een groot deel van zijn leven woonde hij in Noordwolde, waar hij aan de weg naar Frederiksoord ter hoogte van het Westersche Veld, een veelzijdig bedrijf uitoefende.
Zo stond hij bekend als winkelier, als vergunninghouder, als kastelein, als boer, als fotograaf en als kunstschilder van portretten, boerderijen en landschappen. De grootste bekendheid verwierf hij in de omgeving als fotograaf, maar in den lande als kunstschilder.
Opvallend en dus vermeldenswaard is dat hij opdrachten kreeg tot het vervaardigen van portretten van schatrijke personen, iets wat meestal werd gegund aan beroemde(re) kunstschilders uit die tijd. Zo schilderde hij een gezinsgroep voor de heer Dreesman, oprichter-directeur van het Vroom en Dreesmanconcern.
Voor ons evenwel is zijn fotograaf zijn belangrijker hoewel dat weer alles te maken heeft met zijn kunstschilderspraktijk. Kuiper had namelijk de gewoonte om vanaf foto’s te schilderen. Daarnaast maakte hij vele foto’s waarvan hij prentbriefkaarten maakte. Van zijn hand verschenen vele schilderijen, geschat circa 500 of meer plus diverse (series) prentbriefkaarten, waarvan de meeste exemplaren in zwart-wit verschenen, later ook ingekleurd en vervolgens in kleur, al dan niet uitgebracht met de vermelding ‘Fotographie H. Kuiper’.
De prentbriefkaarten werden veelal geleverd op bestelling van opdrachtgevers, veelal in een oplage van 500 en in series van circa 24 verschillende onderwerpen gelegen in Noordwolde en wijde omgeving. Verder maakte hij (tover)lantaarnplaatjes, de voorloper van de latere dia’s.
Hans Kuiper was een fervent sportvisser en verbleef vaak aan de waterkant. Tot zijn dood op 82-jarige leeftijd gebruikte hij de fiets als vervoermiddel, zo ook op zijn sterfdag, toen hij in Blesdijke weer had gevist aan de Linde en op terugweg naar huis in de mist door een auto werd aangereden, als gevolg waarvan hij met inwendige kneuzingen later die dag is overleden.
Veel materiaal van Hans Kuiper is in het bezit gebleven van de familie.
Daarnaast blijken er met de regelmaat van de klok ansichtkaarten van deze begaafde man bij particulieren op te duiken en prijkt in diverse gezinnen in onze omgeving nog een echte Kuiper aan de muur.
Bovenstaande gegevens zijn overgenomen uit een zeer uitgebreide beschrijving van het leven van Hans Kuiper, opgetekend door zijn kleinzoon E. Deuling.
Wolvega, Geert Lantinga

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft al in een aantal berichten aandacht besteed aan Hans Kuiper.
Bijna-alleskunner Hans Kuiper is op 8 juli 1855 an de Heufdstroate in Deever geboren. Hij is op 3 november 1937 op 82-jarige leeftijd overleden in Blesdijke.  
De redactie weet van één ansichtkaart van Zorgvliet zeker dat deze is gemaakt door Hans Kuiper. Zie de afgebeelde ansichtkaart in het bericht Castra Vetera – Zorgvliet – 1895 – Foto Hans Kuiper. Op de achterkant van deze ansichtkaart is vermeld: Uitgave H. Kuiper, Fotograaf, Noordwolde (Fr.).
Ook heeft Hans Kuiper een keer een serie van 24 ansichtkaarten met onderwerpen uit Zorgvlied uitgegeven. Zie het bericht 24 gezichten te Zorgvlied bij Noordwolde in 1895.
De webstee van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie vermeld het bestaan van enige olieverfschilderijen van Hans Kuiper , echter helaas zonder een afbeelding.

abracadabra-490

Posted in Ansigtkoate, Deever, Hans Kuiper, Kuunst, Skildereeje | Leave a comment

Bouw van een eigen theaterlokaal en sportlokaal

Posted on 9 juli 2019

De redactie van het Deevers Archief heeft van de webstee www.scholenopdekaart.nl het volgende citaat over het steeds maar verder krimpende plattelandsfiliaaltje van het Meppeler scholenconglomeraat Stad & Esch op de Westeresch in Deever overgenomen:

Stad & Esch Diever is een kleinschalige school, maar heeft van alle deelscholen van Stad & Esch de breedste onderbouw: VMBO, HAVO, VWO en Atheneum. Leerlingen in de basisberoepsgerichte of kaderberoepsgerichte leerweg gaan na het tweede jaar naar het Stad & Esch Beroepencollege in Meppel. VWO-leerlingen gaan na het derde jaar verder op het Stad & Esch Lyceum in Meppel. De aansluiting verloopt altijd soepel. De school is onlangs gerenoveerd, de openbare bibliotheek huist onder hetzelfde dak en gewerkt wordt aan een nieuwe sportzaal en een eigen theaterzaal.

De beleving van de Deeverse gemeenschap bij de vervanger van het Dingspilhuus 1.0 an de Heufdstroate in Deever is een volledig andere dan de beleving van de Voorkant Van Het Gelijk en het Bestuur van de Stichting Onderwijsgroep Zuid-West Drenthe.
Terwijl de Deeverse dorpsgemeenschap denkt dat het Dingspilhuus 1.0 door een helaas uiterst sober Dingspilhuus 2.0, zeg maar een Dingspilhuus 0.5, gaat worden vervangen, staat in de gegevens van het scholenconglomeraat Stad & Esch dat het gaat om de bouw van een nieuwe sportzaal en een eigen theaterzaal. Let wel boven aan het dure en schreeuwerige indoctrinatiebord, zie afbeelding 1, staat dat het gaat om de nieuwbouw van een sportaccomodatie.
Dus het lekker lang hangen aan de bar, onder het genot van een niet te duur kopje koffie of pilsje of borreltje na het sporten en na het vergaderen of gewoon zo maar, is er straks niet mee bij ? Dus zelfs geen ontmoetingscentrum Dingspilhuus 0.5. Is de Deeverse dorpsgemeenschap een loer gedraaid ? Over een jaar zullen de Deeversen het weten.
Het onvermijdelijk krimpende Westeresch-filiaaltje van het scholenconglomeraat Stad & Esch heeft ongeveer 200 leerlingen (of al minder ?). Bij Stad & Esch in Meppel gaan bijna 2000 leerlingen naar school.
Voorstelbaar is dat de verborgen politieke agenda van (de beleidsregisseurs van) de Voorkant Van Het Gelijk was en is de sluiting van het Westeresch-filiaaltje voor de korte termijn te voorkomen en dat daarom het met publieksgeld pamperen van het Bestuur van de Stichting Onderwijsgroep Zuid-West Drenthe met een eigen nieuw sportlokaal en eigen theaterlokaal daar onderdeel van is.
De Deeversen mogen wel even blijven treuren, maar moeten zich wel alvast voorbereiden op de volgende klap. Na de onvermijdelijke sluiting van het op middellange termijn niet-levensvatbare krimpende Westeresch-filiaaltje van het scholenconglomeraat Stad & Esch uit Meppel kan het schoolgebouw worden omgebouwd tot een ‘zeer brede school’, waar de openbare lagere school Deever en de openbare christelijke lagere school Deever en de openbare lagere school Wapse in kunnen worden ondergebracht. Dat levert na afbraak van de bestaande scholen voor het grondhandeltje van de Voorkant Van Het Gelijk veel heel dure bouwgrond op, waarvan de opbrengst gebruikt kan gaan worden voor de financiering van de ‘zeer brede school Deever‘.
De bouw van het sportlokaal is inmiddels naast de bestaande gymnastieklokaal begonnen, zie afbeelding 2. Dit eigen gymnastieklokaal van het filiaal Esch zal na de bouw van het nieuwe sportlokaal met publieksgeld worden omgebouwd tot eigen theaterlokaal.
In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 18 mei 2018 staat een kleurenfoto van de onthulling van het luxe en groteske, op afbeelding 1 zichtbare, bouwbord ‘nieuwbouw sportaccomodatie’. Op die foto zijn in het geheel geen vertegenwoordigers van de Deeverse dorpsgemeenschap en het Deeverse verenigingsleven te bekennen. Wel staan vijf dragers van kreukelige colbertjasjes op de foto, te weten van links naar recht gezien, de heer Jaap Schipper, filiaalhouder van de Westeresch-locatie in Deever van het scholenconglomeraat Stad & Esch, de heer Homme Geertsma, wethouder van de Voorkant Van Het Gelijk, de heer Peter de Visser, directeur-bestuurder van het scholenconglomeraat Stad & Esch, de heer Erik van Schelven, wethouder van de Voorkant Van Het Gelijk en de heer Klaas Smidt, wethouder van de Voorkant Van Het Gelijk.
Het is bij de redactie niet bekend of de prachtig gedurfd geelgeschilderde houten barak, die al jarenlang het ontmoetings- en inspiratiecentrum voor de Deeverse kunstenaren, kunstmakers en kunstenmakers is, die op afbeelding 2 aan de linkerkant is te zien, zal worden gesloopt of zal blijven gedoogd. Of gaan op die plek de geplande ruimtes voor vergaderingen van verenigingen en organisaties uut Deever worden gebouwd en mag deze barak daar nog eventjes blijven staan ?
De redactie heeft beide kleurenfoto’s op 16 juni 2018 gemaakt.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Deever, Dingspilhuus, Krimpsignaal | Leave a comment

De neie lienbank van de boer’n in Deever

Posted on 8 juli 2019

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 23 mei 1941 verscheen het hier weergegeven bericht over de aanbesteding van de bouw van het eerste eigen pand van de coöperatieve boerenleenbank an de Heufdstroate in Deever.  

In de Nieuwe Provinciale Groninger Courant van 24 mei 1941 verscheen het hier weergegeven bericht over de aanbesteding van de bouw het eerste eigen pand van de coöperatieve boerenleenbank an de Heufdstroate in Deever.

Aanbesteding Coöperatieve Boerenleenbank
Diever, 21 mei. In café Trompetter vond hedenmiddag de aanbesteding plaats van het bouwen van een kantoorgebouw met kassierswoning onder architectuur van den heer J. Hubregtse, architect te Smilde, voor rekening van de coöperatieve boerenleenbank alhier.
Perceel 1: Metsel, timmer- en grondwerken:
J. Mos, Dieverbrug, f. 9667;
H. Daalman, Wapse, f. 9565;
Gebr. Van Wijk, Dieverbrug, f. 9244;
Nijzingh en Koning, alhier, f. 9215.
Perceel 2: Glas- en verfwerk:
H. Mulder, alhier, f. 845;
A. Kannegieter, alhier, f. 814;
G. Koster, alhier, f. 798,60.
Perceel 3: Aanleg electrische installaties:
J. Slagter, alhier, f. 305.
Gegund aan de laagste inschrijvers.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Café Trompetter stond direct naast de bouwlocatie en bestond in de Tweede Wereldoorlog nog.
Op 20 februari 1940 brandde manufacturenwinkel ‘de Toekomst’ van Philippus (Flip) Zaligman an de Heufdstroate in Deever af. Blijkbaar is de grond waar de winkel op stond al snel verkocht aan het bestuur van de Coöperatieve Boerenleenbank. De boerenleenbank hield tot dan toe kantoor in de voorkamer van een boerderij an de Aachterstroate in Deever.
De bouw van het kantoorgebouw met kassierswoning vond in de Tweede Wereldoorlog plaats, blijkbaar ging het in die jaren niet slecht met de geldhandel in de gemiente Deever.
Ook aardig is te lezen welke plaatselijke bedrijven op de aanbesteding hebben ingeschreven, deze bestaan al lang niet meer.
J. Mos is ………. Mos.
H. Daalman is Hendrikus Daalman.
Gebroeders Van Wijk zijn Goitse en Jan van Wijk.
Nijzingh en Koning zijn Hendrik Nijzingh en Jan Koning.
H. Mulder is drogist en huisschilder Hendrik Mulder
A. Kannegieter is huisschilder Aaldert Kannegieter
G. Koster is huisschilder Geert Koster.
J. Slagter is Jan Slagter.
Café Trompetter stond direct naast de bouwlocatie en bestond in de Tweede Wereldoorlog nog.

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in 1948 uitgegeven door Jos-Pé in Arnhem. De kaart was te koop bij drogisterij De Gaper van Hendrik Mulder an de Heufdstroate in Deever.
Aan de linkerkant is de schilderswinkel van Geert Koster te zien. Aan de rechterkant is de Boerenleenbank te zien. Daarachter is de smederij van de gebroeders Kloeze te zien. Daarachter is het postkantoor te zien.

Posted in Ansigtkoate, Boer’nlienbaank, Café Trompetter, Heufdstroate, Joodse inwoner | Leave a comment

An de Deeverbrogge – Restanten van de kalkovens

Posted on 7 juli 2019

An de Deeverbrogge zijn langs de provinciale weg tussen de Deeverbrogge en de Gowe restanten aanwezig van een kalkovencomplex, gesticht in 1925 als schelpkalkbranderij en in dat jaar omvattende twee schelpkalkovens en een leschhuis. Leter is het complex uitgebreid met een elektrische transporteur, een derde oven en een schelpenbreker. De derde oven en het leschhuis zijn in 1959/60 echter afgebroken, zodat nu nog de twee oudste identieke ovens resteren en het geraamte van de transporteur.
De restanten liggen in de buurt van Drentse Hoofdvaart, die van belang was voor de aanvoer van de grondstof schelpen, de brandstof turf en de afvoer van het product schelpkalk.
Het zijn de restanten van twee flesvormige kalkovens van het sedert 1860 door de Alkmaarse koopman W.F. Stoel verbeterde schachtoven-type. De te halver hoogte taps toelopende schacht van de ovens is opgetrokken uit in kruisverband gemetselde zachtrode baksteen en heeft enkele lichtgetoogde lucht-, laad- en los- en kijkgaten; de slanke cilindrische schoorsteen is opgetrokken uit helderrode strengperssteen, heeft klimijzers en ijzeren banden; de top wordt benadrukt door een even uitgemetselde rand. Tussen beide ovens in staat nog het geraamte van een ijzeren transporteur.
De restanten van het kalkovencomplex zijn van cultuurhistorisch en industrieel-archeologisch belang monument vanwege de geschiedenis van de Nederlandse schelpkalkbranderij in het algemeen en die van de provincie Drente in het bijzonder, de betekenis van het complex voor de 20ste-eeuwse economie van Drente en de gemiente Deever in het bijzonder en de herinnering aan deze in de 20ste eeuw aldaar bloeiende bedrijfstak, het feit dat (restanten van) schelpkalkbranderijen in Drente, maar ook in Nederland inmiddels zeer zeldzaam zijn geworden, vanwege het hiervoor vermelde type met een relatief kleine middellijn en een grote hoogte en vanwege de historisch belangrijke ligging aan een waterweg en een provinciale weg.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie hoopt niet dat de flinke groep dorpskrachten van de Deeverbrogge (Deevebroggers, Deevebroggenaren, Broggers, Broggenaren of hoe noemen zij zichzelf eigenlijk ?), die de samenstellers van het boek ‘An de Brogge’ zijn, de cultuurhistorisch waardevolle kalkovens zijn vergeten te beschrijven in hun boek, dat in 2014 ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de heemkundige vereniging uut Deever is verschenen.
Hopelijk zijn de dorpskrachten niet vergeten in hun boek enige ‘annekkedotes’ op te nemen van de arbeiders van de kalkovens. De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto van de twee kalkovens en de restanten van de transporteur bij een donkerazuurblauwe hemel op 1 april 2005 (geen grap) gemaakt.  

Posted in Aarfgood, An de Deeverbrogge, Bedrief, Boek An de Brogge, Cultuurhistorie, de Kalkoo’ms | Leave a comment

Het reglement van de Lijkwagendienst uit 1912

Posted on 6 juli 2019

In het Deevers Archief bevindt zich een exemplaar van het reglement van de Vereniging “Lijkwagendienst” voor de gemiente Deever. Het reglement is vastgesteld op 23 december 1912. Het exemplaar is afkomstig uit het papieren archief van de erven Hendrik Donker uut Woater’n (de aandere kaante van de bos).
De lijkwagendienst was de voorloper van de begrafenisvereniging en was mede het gevolg van het opheffen van de boermarken, de verminderende sociale binding binnen boerengemeenschappen, de groei van de dorpen en de verwatering van het noaberschop. Door de noabers hen de kaarkhof gebracht worden op een boerenkar is op een gegeven moment uit de tijd geraakt.   

Reglement van de Vereniging “Lijkwagendienst” voor de gemeente Diever
Artikel 1
De vereeniging “Lijkwagendienst” voor de gemeente Diever stelt voor begrafenissen beschikbaar een lijkwagen met toebehoren.
Artikel 2
Het verenigingsjaar loopt van 1 januari tot 1 januari.
Artikel 3
Leden zijn zij, die vóór 1 februari 1913 hunne contributie betaald hebben.1
Artikel 4
Na 1 februari 1913 worden nieuwe leden slechts toegelaten met den aanvang van een nieuw vereenigingsjaar.
Personen die in den loop van een vereenigingsjaar zich metterwoon in de gemeente vestigen, of een zelfstandig gezin vormen, kunnen onmiddelijk lid worden, mits binnen een maand na de vestiging of na de gezinsvorming zich daarvoor aangevende tegen betaling der volle contributie. Laten zij dezen termijn voorbijgaan, dan is de eerste zinsnede van dit artikel van toepassing.
Artikel 5
De contributie wordt jaarlijks vastgesteld en geïnd in januari. Wie niet betaalt wordt geacht niet meer lid te zijn.
Een eventueel tekort wordt gedekt door een hoofdelijke omslag over de leden.
Artikel 6
Het lidmaatschap eindigt ook door bedanken of vertrek uit de gemeente Diever. Als een lid sterft, gaat zijn lidmaatschap over op wie dan als ’t hoofd van ’t gezin wordt beschouwd.
Artikel 7
Het bestuur bestaat uit 7 leden, waarvan 3 in Diever, 1 in Wapse, 1 in Wittelte, 1 in Wateren en 1 te Dieverbrug en omstreken.
Op den in artikel 8 bedoelde algemeene vergadering treden ieder jaar 3 of 4 bestuursleden af volgens rooster. Ze zijn herkiesbaar.
Het bestuur verdeelt de functies onderling.
Artikel 8
Elk jaar wordt in Januari een algemeene ledenvergadering gehouden. De agenda bevat onder andere rekening over het afgeloopen, en behandeling der begrooting voor het komende dienstjaar.
Artikel 9
Indien 40 leden het verlangen, is het Bestuur verplicht binnen 14 dagen een buitengewone vergadering te beleggen.
Artikel 10
Het rijden van den wagen en ’t schoonhouden van dezelve en ’t schuurtje enzovoort, wordt door het Bestuur geregeld.
Artikel 11
Het gebruik van den wagen is voor leden kosteloos. Indien hij buiten de gemeente Diever gebruikt wordt door een lid, is deze verplicht, de meerdere onkosten te betalen tegen een door het Bestuur vast te stellen tarief.
Armlastigen hebben kosteloos ’t gebruik van den wagen.
Artikel 12
Aanvraag van den wagen geschiedt bij den Secretaris, minstens 2 x 24 uur voor de begrafenis (buitengewone gevallen uitgezonderd).
Artikel 13
Bij meerdere aanvragen op één dag, gaat de eerste voor. De Secretaris kan door schikking in de uren der begrafenis, trachten aan meerdere aanvragen te voldoen.
Artikel 14
Stemming over personen geschiedt schriftelijk, over zaken mondeling; bij staking beslist het lot. Besluiten worden genomen bij volstrekte meerderheid der op de vergadering uitgebrachte stemmen.
Artikel 15
Geen voorstellen ter verandering van dit Reglement worden behandeld, tenzij minstens 1/4 der op de vergadering aanwezige leden of het Bestuur zulks verlangd.
Artikel 16
In onvoorziene gevallen beslist het Bestuur.

Alsdus vastgesteld in de vergadering van 23 december 1912.
Het Bestuur:
J.B.M. van Dalfsen, Voorzitter
A. Kloeze, Secretaris
J. Mulder Wzn., Penningmeester
R. Haveman
A. Kruit
S. Benthem

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief, versie van 2016-11-24
Het bestuur bestond bij vaststelling van het reglement niet uit 7 reglementaire leden, maar uit 6. Deever was vertegenwoordigd met 4 leden, Wapse met 1 en deDeeverbrogge met 1. Wittelte en Woater’n waren niet vertegenwoordigd. Opvallend is dat Zorgvlied in artikel 10 niet wordt genoemd.
J.B.M. van Dalfsen was de predikant Jochem Berend Martinus van Dalfsen. Hij is geboren op 11 juli 1978 in Aalsmeer en is overleden op 6 mei 1957 in Zutphen. Hij was van 1905 tot 1931 dominee in de hervormde kerk van Diever.
A. Kloeze was de dorpsmid Albert (Aubert) Kloeze uut de Heufdstroate in Deever. Hij is geboren op 18 maart 1873 in Veeningen (Zuidwolde) en is overleden op 15 mei 1944 in Deever. Nazaten van Albert Kloeze wonen nog in Deever.
J. Mulder Wzn, was boer Jan Mulder uut de Heufdstroate in Deever, zijn gegevens moeten nog worden uitgezocht. Nazaten van hem wonen nog in de gemeente Deever.
R. Haveman was boer Roelof Haveman uit Wapse. Roelof Haveman is geboren op 17 februari 1858 en is overleden op 9 oktober 1941.
De gegevens van A. Kruit zijn nog niet gevonden.
S. Benthem was café-logementhouder Sjoert Benthem van de Deeverbrogge. Sjoert Benthem is geboren op 18 november 1864 an de Deeverbrogge, hij is overleden op 50-jarige leeftijd op 20 maart 1915 an de Deeverbrogge. Was hij toen nog bestuurslid van de Lijkwagendienst ? Zou hij na zijn dood ook met de lijkwagen van de Deeverbrogge hen de kaarkhof van Deever zijn vervoerd ? Of besloot zijn familie hem toch maar met de kiddewaegen naar zijn laatste rustplaats op de kaarkhof van Deever te brengen ?

In artikel 10 van het reglement is sprake van ’t schuurtje. Daarmee wordt het gebouwtje voor de lijkwagen van de Lijkwagendienst op het marktterrein aan de Bosweg in Deever bedoeld, zoals deze is te zien op een op 3 oktober 2012 gemaakte foto. De baander zit aan de andere kant van het schuurtje. Bij de bouw van het schuurtje moet een vergissing zijn gemaakt, want de achteringang van het schuurtje zit goed beschouwd aan de kant van de Bosweg. Het schuurtje van de Lijkwagendienst is eigendom van de ondernemersvereniging in het dorp, maar die heeft het schuurtje al jaren lang niet meer onderhouden.
De plaatselijke heemkundige vereniging is van mening dat het honderd jaar oude schuurtje, waar de lijkwagen stond van grote waarde is voor het dorp. De vereniging hoopt dat de gemeente het gebouwtje van de ondernemersvereniging wil overnemen. De ;plaatselijke heemkundige vereniging staat te popelen om met behulp van dorpskrachten het schuurtje een grote opknapbeurt te geven. De gemeente wil het bouwvallige schuurtje niet overnemen, vanwege de bezuinigingen, zij wil juist zoveel mogelijk voorzieningen en panden en projecten privatiseren en wil daarom geen panden aankopen. Ook niet voor het symbolische bedrag van 1 euro ? De dorpskrachten doet de rest wel.

De Mepperler Courant van 9 april 2012 meldt het volgende:
Het lijkwagenhuisje aan de Bosweg in Diever heeft een schoonmaakbeurt gehad. Samen met drie vrijwilligers van de Historische Vereniging Gemeente Diever heeft Rian van de Berg donderdag het huisje van de buitenzijde schoongemaakt. Het honderd jaar oude lijkwagenhuisje is eigendom van de ondernemingsvereniging Diever. Die heeft het gebouwtje aangeboden aan de historische vereniging. Die wil het stukje erfgoed graag voor Diever behouden, maar het onroerend goed niet overnemen. In een schrijven aan de ondernemigsvereniging verzoekt het bestuur van de historische vereniging de handelsvereniging contact op te nemen met het gemeentebestuur van Westerveld om het lijkwagenhuisje over te nemen. De historische vereniging heeft wel toegezegd de onderhoudswerkzaamheden voor haar rekening te nemen. Een eerste bespreking over de toekomst van het gebouwtje heeft inmiddels plaatsgevonden, maar duidelijkheid is er nog niet.

Posted in Aarfgood, Atlas van de gemeente Diever, Bosweg, Canon van de gemiente Deever, Deever, Dorpskracht, Kaarke an de brink, Lijkwagendienst | Leave a comment

Diever herdenkt twee zwarte dagen op 22-11-1945

Posted on 5 juli 2019

In De Heerenveensche Koerier – Onafhankelijk Dagblad voor Midden-Zuid-Oost Friesland en Noord-Overijssel verscheen op 28 november 1945 het navolgende bericht over de herdenking van twee zwarte dagen in de Tweede Wereldoorlog in de gemeente Diever. 

Diever herdenkt een zwarte dag
Op 22 november 1943 stortte in het Dieverveld een Canadeesch vliegtuig neer, waarbij alle zeven leden der bemanning de dood vonden. Bij zwaar buiïg weer was het toestel hoog in de lucht in brand geraakt en zonder dat iemand der bemanning de kans had er uit te komen viel het toestel ter aarde.
Precies een jaar later, namelijk op 22 november 1944 werden zeven inwoners van deze gemeente als politieke gevangenen gearresteerd, van wie slechts één terugkeerde.
Ter herdenking van deze gebeurtenissen werd op donderdag j.j. een rouwdag gehouden. Van de huizen hing de vlag halfstok. In de ochtend van de dag vond een bijeenkomst plaats van illegale werkers en hun familie bij het hol in de bosschen van Berkenheuvel, waar de S.D. een jaar geleden zijn slag sloeg. Het woord werd hier gevoerd door dominee Van der Hoeven te Diever en dominee Van Nooten te Meppel. Om 12 uur werd in de Gereformeerde Kerk een rouwdienst gehouden. In het bijzonder bestemd voor de verwanten van de families Eggink, Gunnink, Koster en Vos. In deze dienst spraken dominee Van der Hoeven te Diever en dominee Van Arkel te Naaldwijk.
Des middags vond een indrukwekkende plechtigheid plaats op het kerkhof bij de graven van de Canadeesche vliegers. Om de graven werd een eerewacht opgesteld van twee secties gezagtroepen. Daarvoor stelde zich een groep doedelzakspelers, die met hun muziek de plechtigheid zeer verhoogden. Verder stond een groep Iersche Canadeezen opgesteld. Tegenwoordig waren tallooze hoge militaire autoriteiten. Het woord werd gevoerd door den burgemeester en een Canadeesch veldprediker, waarna een kranslegging plaats vond.
In de Nederlandsch Hervormde Kerk werd daarop een kerkdienst gehouden waar als spreker optraden dominee Bakker te Diever, dominee Van der Hoeven te Diever en dominee Van Nooten te Meppel.
Vermelden wij nog de namen van alle de gevallenen. Het zijn dokter Van Nooten, arts alhier. T.G. Drupsteen, 1e ambtenaar ter secretarie, C.M. Groenewoud, controleur der steunverleening, de gebroeders Th. J. en R. Eggink, allen landbouwers te Wapse, G.G. Koster, schilder te Diever, H. Vos, manufacturier te Diever, terwijl nog worden vermist H. Gunnink, smidsknecht te Diever en J. Bosscher, plaatsvervangend leider van de distributiedienst alhier. Zij gaven hun leven voor onze vrijheid.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Op de zwart-wit foto zijn in het zwart geklede mensen te zien, die onderweg zijn naar de kerkdienst die op 22 november 1945 in de middag werd gehouden in de Nederlandsch Hervormde Kerk op de Brink van Deever.
Achter de in het zwart geklede mensen is het boerderijtje van Hendrik Gruppen te zien.

Abracadabra-415

Abracadabra-411

Posted in Canadees’n, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object, Verzet | Leave a comment

Braand in ut boerdereegie van Henduk Grupp’m

Posted on 4 juli 2019

De redactie van ut Deevers Archief publiceerde het bijgaande bericht in Oprakelen 07/02. Opraekelen is het papieren blad van de heemkundige vereniging uut Deever. Het bericht betreft de brand in het boederijtje van Hendrik Gruppen an de Heufdstroate in Deever. Dit boerderijtje is op 21 juni 1946 na een blikseminslag afgebrand en niet weer opgebouwd. De plek van het boerderijtje is nu een stuk grasveld aan de zo genoemde Kerkstraat bij het kerkgebouw aan de brink.

Bij de brand in het boerderijtje van Hendrik Gruppen kwamen een paard en drie varkens om het leven. Het brandweerrapport vermeldt: Het beschikbare aantal slangen was net voldoende. Aangezien de zuigslang te kort is voor de nortonput, kon slechts uit de open brandkuil (redactie: de braandkoele op de brink van Deever) worden gepompt, zodat na beëindiging van de brand de watervoorraad ook geheel was uitgeput. Het dak van deze boerderij bestond uit riet en stroo, zoals zoveele daken in de kom. Indien de voorafgaande regen de omliggende daken niet voldoende nat had gemaakt, was een groote ramp niet te voorkomen geweest.

Afbeelding 1
Het huis naast het boerderijtje van Hendrik Gruppen an de Heufdstroate was eigendom van Jan Schoemaker. In het linker deel van het voorhuis was het postkantoor gevestigd. Het rechter deel was in gebruik als voorkamer. In het huis daarnaast woonde Jantje Kiers. Dit huis is later gekocht door Lambertus (Bart) Schoemaker, die ook een beetje makelaar in grond en huizen was. Hij heeft het huis afgebroken om zo ruimte te krijgen voor een tuin.Abracadabra-410
Afbeelding 2
In Deever an de Heufdstroate op de hoek van het smalle straatje dat nu de naam Kerkstraat heeft, stond het boerderijtje van Hendrik Gruppen. Deze foto uit 1937 toont verloren gegaan bijzonder erfgoed, te weten de fraaie bestrating van veldkeitjes bij de boerderij en toont een vervallen kerkgebouw met een omheinde hof van de kaarke – ook wel kaarketuun genoemd – en pas geplante armzalige boompjes. Het pas gebouwde hotel-café Brinkzicht van de in de Tweede Wereldoorlog berucht geworden N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma en zijn echtgenote Gezina Smit is achter het kerkgebouw.Abracadabra-413

Posted in Ansigtkoate, Boerdereeje, Braandwièr, Heufdstroate, Kaarke an de brink, Opraekelen, Postkantoor, Verdwenen object | Leave a comment

We hadden een commandant als hoofd van het kamp

Posted on 3 juli 2019

Henk Franssen stuurde op 1 augustus 2014 de volgende reactie over zijn verblijf in kamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.

Ook ik was ooit bewoner van kamp de Eikenhorst in Diever. Precies 1 jaar gewoond daar. We hadden een commandant als hoofd van het kamp. Er stonden 4 barakken als slaap en recreatiezaal. Elke barak had een groepsleider. Ook de douchegelegenheid was ondergebracht in een barak. Eten deden we gezamenlijk in de eetzaal. Er was veel sport en spel voor zover ik weet. We waren met 65 jongens. Na mijn verblijf daar nooit meer iemand gesproken.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie is op zoek naar foto’s uit de begintijd van jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Oud-kampbewoners worden verzocht te reageren met verhalen en foto’s.

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Het steenfabriekje van Willem Bolt in de Holthe

Posted on 2 juli 2019

In de Provinciale en Asser Courant van 13 september 1856 verscheen de navolgende advertentie van Willem Nicolaus Bolt, eigenaar van een steenfabriekje aan de Deeverbrogge.

Ondergetekende beveelt zich beleefdelijk aan tot het leveren van metselsteenen aan zijne fabriek in de nabijheid van Dieverbrug voorhanden. Diever, augustus 1856.
W.N. Bolt.

In de Provinciale en Asser Courant van 4 juli 1857 verscheen de navolgende advertentie van Willem Nicolaus Bolt, eigenaar van een steenfabriekje aan de Deeverbrogge.

Ondergetekende beveelt zich beleefdelijk aan tot het leveren van oude graauwe mondsteenen, klinkers en andere metselsteenen, aan zijne fabriek in de nabijheid van Dieverbrug voorhanden.
W.N. Bolt.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De plaatselijke heemkundige vereniging heeft in 2014 haar 20-jarige bestaan opgeluisterd met een jubileumboek, waarin volgens zeggen onderwerpen aan de orde zijn komen, zoals scheepvaart, kalkovens, Ellert- en Brammert, de noodslachtplaats, de bedrijvigheid aan de loswal, de tramlijn, hotel Blok, Concordia, het postkantoor, de steenfabriek, de winning van ijzeroer, het arrestantenlokaal achter hotel Blok, kermissen, markten, culturele voorstellingen, filmvoorstellingen en dansavonden.
De redactie publiceert dit bericht, teneinde de dorpskrachten, die met het jubileumboek bezig zijn geweest, te complimenteren met het zoeken naar gegevens over de steenfabriek an de Deeverbrogge.
Volgens de lokale deskundige heemkundigen zou deze steenfabriek, beter gezegd dit steenfabriekje, nabij de huidige zuiveringsinstallatie hebben gestaan.
Willem Nicolaus Bolt werd in 1826 in Rottevalle in Friesland geboren. Hij trouwde op 35-jarige leeftijd op 2 maart 1861 met Hennetta Zuanna Slomp uit Havelte. In de Holthe was hij landbouwer en koopman. Maar in welke boerderij woonde hij ? Kinderen van het echtpaar werden in de Holthe geboren.
Het lijkt er meer op dat zijn steenfabriekje meer in de richting van de Holthe en waarschijnlijk ook dichter in de buurt van de vaart moet hebben gestaan.
Als grondstof voor zijn steenfabriekje moest hij natuurlijk zand gebruiken, want waar in de gemeente Diever is goede klei te vinden ? Het is bekend dat Willem Bolt zandduinen kocht van de marke van Diever om daar kalkhoudend zand uit af te graven. Zijn fabriekje zal dus witte kalkzandsteen hebben geproduceerd. Het zou best wel eens zo kunnen zijn geweest dat de plaggenhutten achter in de Bolderhoek zijn herbouwd met kalkzandsteen van het lokale steenfabriekje.
Maar wat zijn oude graauwe mondsteenen en waarom adverteerde Willem Bolt met oude en geen nieuwe ? Grauwe mondsteen blijkt rode baksteen te zijn. Maar werd die rode baksteen in de Holthe gebakken of werd die van elders per schip aangevoerd ?
Willem Bolt verkocht ook klinkers, maar die waren gemaakt van klei. Voerde de koopman Willem Bolt deze klinkers ook per schip aan van elders ?
Het was een mooie taak en uitdaging voor de Dieverbrug-deskundigen van de plaatselijke heemkundige vereniging om één en ander goed en grondig uit te zoeken en in het jubileumboek met een heemkundig verantwoord verhaal te komen, maar daar is het helaas niet van gekomen..


Posted in An de Deeverbrogge, Bedrief, Dorpskracht, Steenfabriekje | Leave a comment

De ièste foto op de kaarkhof an de Grönnegerweg

Posted on 1 juli 2019

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst gepubliceerd over de in Noordwolde geleefd hebbende, maar in het dorp Deever geboren en getogen huisschilder, decoratieschilder, kunstschilder en fotograaf Hans Kuiper met een zwart-wit afbeelding van Hans Kuiper, zijn vrouw Margje Johanna Eits, hun dochter Cornelia Johanna en haar verloofde Jan Willem Deuling op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.

29 – Diever – Op het kerkhof – ± 1914
De twee graven bevinden zich op het kerkhof van Diever.
Op de linker grafsteen staat vermeld: Rustplaats van Roelof Kuiper, geboren 20 juli 1808, overleden 24 december 1888, echtgenoot van M. Oosterveld. Het bijzondere is echter dat op de overlijdensacte van Roelof Kuiper is vermeld dat hij op 7 augustus 1808 is geboren.
Roelof Kuiper was huisschilder (verver) en winkelier. In 1888 was zijn adres Diever 129 en dat was in de Hoofdstraat in de buurt van het café van Willem Huiskes met adres Diever 123.
Op de rechter grafsteen is te lezen: Rustplaats van Margje Oosterveld, geboren 13 september 1813 en overleden op 1 maart 1888, echtgenote van R. Kuiper.
Het echtpaar Roelof Kuiper en Margje Oosterveld kreeg vijf kinderen: Grietje, Deeltje, Aaltje, Geertje en Hans.
Hans Roelofs Kuiper was hun jongste kind en werd op 8 juli 1855 in Diever geboren. Hij was aanvankelijk huis- en decoratieschilder. Op 23 oktober 1890 trad hij in het huwelijk met Margje Johanna Eits uit Noordwolde.
In die plaats begon hij zelf een schildersbedrijf. Op Zorgvlied schilderde hij het houtwerk van onder meer de villa Castra Vetera van mr. Lodewijk Guillaume Verwer. Ook maakte hij diverse decoraties in deze villa.
Mr. L.G. Verwer had gemerkt dat Hans Kuiper aanleg had voor tekenen en gaf hem zijn eerste betaalde opdracht voor het maken van een portret, waarna hij van de familie Verwer meer opdrachten voor portretten van familieleden en schilderijen van Zorgvlied kreeg. Daarnaast ontwikkelde hij zich als een goed fotograaf. Aan hem zijn de oudste en mooiste opnamen van Zorgvlied te danken.
Hans Kuiper overleed op 3 november 1937 te Blesdijke aan de gevolgen van een ongeval, dat gebeurde toen hij op zijn fiets in de mist werd aangereden door een automobiel.
Op deze niet alledaagse foto op het kerkhof staat Hans Kuiper aan de linkerkant. Naast hem staat zijn vrouw Margje Johanna Eits. De jonge vrouw op de foto is hun dochter Cornelia Johanna. De man aan de rechterkant is haar verloofde, de marechaussee Jan Willem Deuling. Het gezelschap maakte een uitstapje naar Diever ter gelegenheid van de verloving van Cornelia Johanna en Jan Willem.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De afgebeelde foto was in 1998 aanwezig in de collectie van Hermannus Deuling, zoon van Jan Willem Deuling en Cornelia Johanna Kuiper.
De redactie heeft het vermoeden dat Hans Kuiper is geboren in een voorloper van het huis dat nu als adres Hoofdstraat 68 in Deever heeft, maar zal nader onderzoek doen naar het geboortehuis van hem.
Jan Willem Deuling is geboren op 9 augustus 1898 in Ter Apelkanaal. Zijn ouders waren Harmannus Joannes Josephus Deuling en Engelina Maria Zudinga.
Cornelia Johanna Kuiper is geboren op 1 augustus 1896 in Noordwolde.
Jan Willem Deuling en Cornelia Johanna Kuiper trouwden op 6 juni 1925 in Noordwolde. 
Daarmee is wel duidelijk dat de foto niet omstreeks 1914, maar omstreeks 1923-1925 moet zijn gemaakt. Het zal desalniettemin de eerste foto zijn, die ooit op ut kaarkhof an de Grönnegerwg bee Deever is gemaakt.
Het is natuurlijk belangwekkend te weten wie het fototoestel (op een driepoot) van Hans Kuiper heeft bediend. Was de fotograaf een vijfde lid van het gezelschap uit Noordwolde ? Was de fotograaf een toevallige behulpzame bezoeker van de kaarkhof ? Was de fotograaf misschien Geert Dekker, de orgelpomper en de menner van de liekwaèg’n ? Of was het fototoestel van Hans Kuiper zo modern, dat het al een zelfontspanner had ?
In de webstee van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie zijn enige gegevens over de kunstschilder Hans Kuiper te vinden; als kunstwerken worden vermeld: portret van Hans Kuiper (zelfportret), portret van Anton Dreesman, portret van Clemens Becker, portret van De Jong, portret van Lodewijk Guillaume Verwer.

Posted in Alle Deeversen, Deever, Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Kaarkhof an de Grönnegerweg | Leave a comment