Monthly Archives: april 2022

Veul groet’n veur nichie Carla Verwer

Posted on 30 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief kwam de hier afgebeelde ansichtkaart bij wel heel erg veel toeval tegen in een doos met Nederlandse ansichtkaarten in een winkel met tweedehands spullen in Den Hoorn bij Delft en kon deze kopen voor 7 gulden. Je kunt zo’n merkwaardig goed bewaard gebleven kaart maar beter wel in jouw verzameling hebben.
De kaart is op 6 juni 1908 verzonden door Hans en Clemens Becker aan Fraulein Carla Verwer, Witte Huis, Zorgvlied, Drente, Holland. De tekst in de Raum für Mittellungen luidt als volgt: Oom Hans en Clemens zenden hun nichtje vele groeten, en wensen hun nichtje, tevens Pa en Ma plezierig Pinksterfeest.
Caroline (Carla) Elisabeth Maria Verwer is op 5 januari 1905 geboren op Zorgvliet als dochter van Idse Johannes Verwer en Elisabeth Maria Becker. Idse Johannes Verwer is een zoon van Lodewijk Guillaume Verwer en Johanna Cornelia Ludovica van Wensen. Idse Johannes Verwer was de directeur van Noordelijke Hypotheekbank.
Blijkbaar beschikten de zonen van koopman Clemens Anton Arnold Franz Becker en Francisca Josephina Carolina Strater voor die tijd over voldoende geld om zich zo’n Pinkstervakantiereisje langs de Rijn te kunnen permitteren. Of wellicht waren ze op familiebezoek in Remagen en bezochten ze de burcht Rolandseck en het Zevengebergte.

Abracadabra-1477

Posted in Ansigtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Noordelijke Hypotheekbank, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Achterkant ansichtkaart, verzonden in 1914

Posted on 29 april 2022

Het kan soms zeer leerzaam zijn de achterkant van helemaal beschreven ‘gelopen’ ansichtkaarten te bestuderen.
Op de voorkant van deze kaart staat een ingekleurde foto van de Openbare Lagere School, die op de plaats stond waar tot in december 2019 het Dingspilhuus, ut ienige echte Waarme Hart van Deever, stond. Een paar grote verzamelaars in Deever hebben deze ansichtkaart in hun verzameling en die kaarten zijn tussen 1914 en 1916 verstuurd.
Een van de verzendsters van deze kaart moet speciaal naar Deever zijn geweest om deze ansichtkaart, die tevens briefkaart was, bij een Deeverse neringdoende te kopen, want de twee verzendsters woonden in Wittelte en de plaatselijke Wittelter bakker en kruidenier Berend Wolters verkocht geen ansichtkaarten.

De kaart is gestuurd naar mejuffrouw Froukje Bosscha, Rusthof, Zeist. Het herenhuis Rusthof in Zeist was een herstellingsoord voor dames. Had Froukje Bosscha tuberculose ?

De tekst in het linker gedeelte dat beschreven mocht worden, luidt als volgt.
Vriendin Froukje, Wij hebben uw kaartje ontvangen en gezien dat ge daar zijt, nu in de hoop dat ge daar beter moogt worden, gij moet maar goede moed houden en als gij weer in Groningen zijt, moet ge maar eens overkomen, dan is de drukte wat aan de kant, wij zijn nu aan het hooien. Akkerman met de draaimolen staat aan de brug, daar hebben wij zondagavond naar toe geweest. Daaaaag. A. en G. Odie.

A. Odie is Aaltje Odie (geboren op 28 maart 1891, overleden op 24 december 1959 in Deever), zij trouwde met Jacob Krol (geboren op 1 augustus 1889, overleden op 4 november 1948 in Deever). Ze woonden in de boerderij naast de woning van de bovenmeester van de Gereformeerde School an de Heufdstroate in Deever. Oaltie Odie was de muss’nsteefster van Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
G. Odie is Grietje Odie (geboren op 2 mei 1892 te Uffelte, overleden op ……). Zij trouwde op 23 april 1919 in Deever met de rijkswegwerker Harm Jonker (geboren op 5 juli 1890, overleden op ……). Zij was een dochter van Jan Odie en Grietje Hoekman. Vader Jan Odie was boer op het Moer. De kaart is blijkbaar verstuurd in de hooiing, waaraan de beide jonge vrouwen mee moesten helpen.
Aardig is te lezen dat Akkerman met de draaimolen aan de brug staat. De vraag is: was dit an de Wittelterbrogge of an de Deeverbrogge ? Waarschijnlijk an de Deeverbrogge. Het moet heel wat geweest zij als je in die tijd als jonge meid op een zondagavond naar de kermis kon, dat was een mooie gelegenheid om jongens te ontmoeten. Wellicht kwam Aaltje (Oaltie) daar Jacob (Joapie) tegen of kwam Grietje daar Harm (Haarm) tegen.
Nazaten van kermisexploitant Hendrik Akkerman staan nog steeds met de zweefmolen op de Paaskermis van Deever, die vroeger an de Deeverbrogge stond. Hendrik Akkerman werd op 10 april 1945 bij de wal van de kerkhof van Deever vermoord door de Duitsers. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Posted in Ansigtkoate, Legere skoele in Deever, Wittelte | Leave a comment

Ut deepvrieskluus’nhüsie van de Witteler boer’n

Posted on 28 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief kwam een dezer dagen in het bezit van het merkwaardige boekwerkje ‘Cultuurhistorische rijkdom van de gemeente Westenveld – Het erfgoed van Zuidwest-Drenthe”. Bij een eerste lezing valt op dat de inhoud van boek, dat gemaakt is met het geld van BNG-erfgoedprijs 2012, een beetje als los zand aan elkaar hangt.

Het is goed is dat in het boek ruim aandacht wordt besteed aan de boermarke, die ook in de moderne vorm ervan, bijdraagt aan de sociale cohesie in plattelandsgemeenschappen. De redactie van ut Deevers Archief is van mening dat de boermarken van Wittelte en Wapse het verdienen opgenomen te worden in de nationale inventaris van het immaterieel cultureel erfgoed van Nederland.
In het boek wordt ook aandacht besteed aan het verschijnsel ‘gemeenschappelijk diepvrieskluis’ en aan het verschijnsel ‘diepvrieshuisje’ vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw. Daarbij rijst direct de vraag: is een ‘gemeenschappelijke diepvrieskluis’ of een ‘gemeenschappelijk diepvrieskluizenhuisje’ van een boerengemeenschap erfgoed ? Het antwoord lijkt nee te zijn. Waarom is in een duur boek over erfgoed aandacht besteed aan niet-erfgoed ?
In de bijdrage aan het boek wordt gerefereerd aan de diepvrieskluizen van Dwingel, Lhee, Westeinde en Leggel in de gemiente Dwingel. Het reilen en zeilen van het gemeenschappelijke diepvriesgebeuren in de gemient’n Deever, Hoavelte en Vledder wordt echter in het artikel niet beschreven. Het blijft op bladzijde 77 beperkt tot het tonen van een foto van het tot opbergschuurtje verworden diepvrieskluizenhuisje in Vledder en het volgende stukje tekst:
“….. Naast de genoemde diepvrieskluizen stonden er ooit diepvrieshuisjes in onder meer Havelte, Wapse, Vledder en Wittelte. De diepvrieshuisjes in Havelte, Wapse en Vledder bestaan als gebouwtje nog steeds: veel van de huisjes zijn echter verloren gegaan, zoals in Wittelte en aan het Westeinde in Dwingelo.”
De term ‘onder meer’ doet vermoeden dat in andere dorpen ook een diepvrieskluizenhuisje heeft gestaan, bijvoorbeeld op Zorgvlied, op Woater’n, in de Olde Willem of an de Deeverbrogge. De maker van het artikel had met weinig moeite en met enig navragen de opsomming volledig kunnen maken. De laatste zin van het citaat deugt ook niet. Ook hier was de maker van het artikel er in hetzelfde navraagrondje achter gekomen welke diepvrieskluizenhuisjes nog bestaan. De conclusie dat het diepvrieskluizenhuisje in Wittelte verloren is gegaan is in elk geval onjuist. Deze bestaat.
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande foto’s van het Wittelter diepvrieskluizenhuisje op 13 november 2014 in het voorbijgaan gemaakt.
Het huisje staat een beetje verscholen (op grond van de boermarke ?) achter de berken achter de boerderij van wijlen boer-kunstenaar-historicus-brinkbouwer-de-Wittelter-baargbeschermer Jacob (Japie) Snoeken aan de neo-brink van Wittelte. Het tegelpad naar de deur van het diepvrieskluizenhuisje is verdwenen of overwoekerd, zo gaat dat, kan gebeuren. Op de tweede foto is het huisje beter te zien. Kan het zijn dat de gegolfde dakplaten gemaakt zijn van asbesthoudend materiaal ? Op het dak groeit gelukkig het zeldzame diepvrieskluizenhuisjesmos. Erfgoed of niet-erfgoed, dat lijkt in dit geval geen vraag te zijn. (vrij naar: to be or not to be, that’s the question).

Posted in Boermarke, Wittelte | Leave a comment

Beeld van de Aachterstroate in 1906

Posted on 27 april 2022

Elke ansichtkaart die Uitgeverij Nauta uit Velsen in de beginjaren van de ansichtkaart -zo rond 1906- uitgaf van straatbeelden in de gemiente Deever, is – wat de redactie van het Deevers Archief betreft – een absoluut topstuk. Op bijgaande afbeelding is de ansichtkaart van Uitgeverij Nauta met het nummer 3974 te zien.
Op de afbeelding is de bebouwing an de Aachterstroate in Deever te zien. De fotograaf stond met de rug naar Ut Kleine Brinkie (één van de vele (echte en nep) brinken in de gemiente Deever).

Het eerste huis aan de linkerkant werd bewoond door de weduwe Meek.
In het tweede huis aan de linkerkant woonde de familie Jan Monsieur en Rika Wanningen. Jan Monsieur is geboren op 13 oktober 1879 in Deever en is overleden op 15 februari 1960 in Deever. Rika Wanningen is geboren op 26 april 1883 en is overleden op 3 april 1936 in Deever. Jan Monsieur was arbeider. Hij was tot 1 november 1924 ook lantaarnopsteker.
In de boerderij naast de woning van de familie Jan Monsieur (Mesuur) staat de boerderij van de familie Jan Seinen en Hilligje Hessels.
Jan Seinen is geboren op 15 juli 1876 in Wapse en is overleden op 13 december 1950 in Deever. Hilligje Hessels is geboren op 27 augustus 1878 in Oldendeever en is op 1 maart 1948 overleden in Deever.
In de boerderij op de achtergrond (deze boerderij staan aan de doolhofbrink) woonde de familie Klaas Hummelen Smidt en Jentje Dekker. Klaas Hummelen Smidt is geboren op 22 mei 1824 in Deever en is overleden op 28 maart 1895 in Deever. Jentje Dekker is geboren op 6 februari 1834 in Dwingel en is overleden op 13 mei 1900 in Deever. Hun kinderen waren Sime (geboren op 29 maart 1864), Geert (geboren op 8 september 1865), Annigje (geboren op 4 januari 1867), Geesje (geboren op 8 juli 1869) en Hilligje (geboren op 8 mei 1871). Wellicht is de boerderij na het overlijden van Klaas Hummelen Smidt en Jentje Dekker voortgezet door de oudste zoon Sime.
Aan de rechter kant is het voorhuis van de familie Hilbert Folkerts en Egbertje Winter te zien. Hilbert Folkerts is geboren op 14 mei 1870 en is overleden op 2 juli 1953. Egbertje Winter is geboren op 29 september 1887 en is overleden op 22 april 1952. Hilbert Folkerts was timmerman.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto op 2 januari 2017 gemaakt. De redactie stond bij het maken van de foto niet helemaal op dezelfde plek als de maker van de foto voor de ansichtkaart uit 1906. De redactie zal bij een nieuwe fotoronde deur de gemiente Deever een foto vanuit een betere positie maken. De redactie biedt zijn excuses aan voor dit ongemak.

Posted in Aagterstroate, Aarfgood, Alle Deeversen, Ansigtkoate, Topstuk | Leave a comment

Sic transit gloria mundi exercitum Castra Vetera

Posted on 26 april 2022

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 27 december 1938 het volgende bericht over de aanstaande afbraak van de villa Castra Vetera. Het bericht is ook als bladvulling opgenomen op bladzijde 22 van het papieren blad Opraekelen, nummer 12/3, van de heemkundige vereniging uut Deever.

Diever – Het landgoed Castra Vetera te Zorgvlied in deze gemeente, dat voor eenigen tijd in andere handen is overgegaan, zal de laatste phase intreden van het einde eener glansperiode. Aan het einde van de vorige eeuw en begin deze eeuw een prachtig natuurschoon-rijk park met groote villa, de laatste tientallen van jaren van haar bosschen beroofd, zal het in de toekomst een meer nuchtere metamorphose ondergaan. Gesticht in de heidevelden, later omgeven door een reeks van zeer nederige arbeiderswoningen en landbouwbedrijfjes, zal het nu passend gemaakt worden bij de omgeving. Het groote oude heerenhuis zal worden afgebroken, de bosschage, die er nog is, wordt gekapt en er voor in de plaats zullen treden een tweetal boerderijen met bijbehoorende gronden. Sic transit gloria mundi.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sic transit gloria mundi betekent in de context van het bericht ‘Zo vergaat de wereldse grootsheid’. De redactie heeft een poging gedaan het bericht de vertaling in het Latijn van de Nederlandse titel ‘Zo vergaat de wereldse grootheid van het Oude Legerkamp’ te geven. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan en wil mogelijke onvolkomenheden in deze vertaling aan de redactie willen doorgeven ?

Posted in Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Wanneer is Klein Woater’n Zorgvliet ewödd’n ?

Posted on 25 april 2022

In het Algemeen Handelsblad van 14 januari 1861 en 16 januari 1861 plaatste Johannes Fransiscus de Ruiter de Wildt de volgende advertentie inzake de onderhands uit te besteden bouw van een herenhuis in de nabijheid van het voormalige Gesticht op Klein Wateren, op een stuk grond dat had toebehoord aan de Maatschappij van Weldadigheid.

Heeren Aannemers.
De ondergetekende, eigenaar der gronden te Klein Wateren (provincie Drenthe), vroeger toebehoord hebbende aan de Maatschappij van Weldadigheid, wenscht in de onmiddelijke nabijheid van het aldaar bestaande voormalige gesticht te doen bouwen:
Een heerenhuis, en dien bouw in massa onderhands uit te besteden, met bijlevering val alle daartoe benoodigde materialen en arbeidsloonen, transportkosten, enzovoort.
Noodigt bij deze alle heren aannemers, die genoemden bouw wel op zich zouden willen nemen, beleefdelijk uit, zich aan hem ondergeteekende zoo spoedig mogelijk schriftelijk te willen aanmelden, ten einde hunedelen later het bestek en de voorwaarden waarop genoemde uitbesteding zal plaats hebben kunnen worden toegezonden.
Amsterdam, 10 januari 1861.
J.F. de Ruiter de Wildt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het meest opvallend aan de advertentie is de schrijfwijze van de achternaam van de ondergetekende: de Ruiter de Wildt. En niet dat opgefokte de Ruyter de Wildt of dat opgefokte de Ruijter de Wildt. De redactie gebruikt derhalve de achternaam de Ruiter de Wildt in berichten in ut Deevers Archief.
De bouw van het herenhuis moet na een onderhandse aanbestedingsprocedure van wellicht hooguit een maand zijn gegund.
De aannemer zal kort na de gunning zijn begonnen met de bouw en zal het herenhuis mogelijk uiterlijk in het voorjaar van 1862 hebben opgeleverd. Jacobus Franciscus de Ruiter de Wildt gaf het herenhuis de naam Huize Zorgvliet.
De redactie heeft de naam van de uitvoerenden aannemer en de aannemingssom nog niet kunnen achterhalen.
Het is vooralsnog moeilijk aan te tonen wanneer de bewoners van de streek voor de gegroeide bebouwing op Klein Wateren helaas onnodig de naam Zorgvliet zijn gaan gebruiken. Het meest voor de hand liggend is 1861 als geboortejaar van het dorp Zorgvliet te beschouwen, wat zou betekenen dat in 2011 het dorp Zorgvliet 150 jaar heeft bestaan.
Als de heemkundigen van Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) in al hun wijsheid echter 1862 -het opleverjaar van het heerenhuis- als geboortejaar van de dorpsnaam Zorgvliet zouden willen beschouwen, dan zou in 2022 op feestelijke wijze het 160-jarig bestaan van Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) kunnen worden gevierd.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 199 bijgaande afbeelding van het bericht in het Algemeen Handelsblad opgenomen.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, de Ruiter de Wildt, Huize Zorgvliet, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Vurkoop besittings van de aar’m Roef bee de Baarg

Posted on 24 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens in de oud-papier-container gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een voor hem belangwekkend berichtje. De redactie wil zo één berichtje natuurlijk niet onthouden aan de trouwe bezoeker van ut Deevers Archief. In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 28 mei 1969 verscheen het volgende berichtje over de opbrengst van de verkoop van de bezittingen van de erven van Roelof bij de Berg (Roef bee de Baarg) uit Wittelte.

Verkoop boerderij en landerijen
Totale opbrengst meer dan f. 170.000,-
Diever.
Dezer dagen vond in café Brinkzicht te Diever de openbare verkoping plaats ten behoeve van de erven Roelof bij de Berg uit Wittelte. De belangstelling was vooral van de zijde van de inwoners van Wittelte bijzonder groot. De verkoop, verricht door notaris Botje te Dwingelo, had het volgende verloop:
Een pachtvrije boerenbehuizing op en met ongeveer 40.59 are erf en grond, ingezet op f. 13.400, hieraan grenzend, verpacht groen- en bouwland, ongeveer 1.50.00 hectare, ingezet op f. 6.400, een perceel verpacht groen- en bouwland ongeveer 3.50.00 hectare, ingezet op f. 15.400 en een verpacht perceel groenland en bos groot 1.90.91 hectare, ingezet op f. 7.600. Bovengenoemde percelen werden gecombineerd verkocht aan Jan Pot te Wittelte voor f. 60.500.
Verpacht weiland de Oerten, 61.90 are ingezet op f. 2.200, dit perceel werd gekocht door Jan Pot te Wittelte voor f. 6.300.
Perceel 6, verpacht bouwland Bergrug, groot 55.70 are, ingezet op f. 2.000, gekocht door Hendrik Jan Tabak te Wittelte voor f. 3.000.
Verpacht weiland Broeken, groot 1.47.65 hectare, ingezet op f. 5.700, aangekocht door Hendrik Jan Tabak te Wittelte voor f. 7.600.
Verpacht groenland aan de Stroom, groot 82.77 are, ingezet op f. 2.300, gekocht door Albert (Appie) Winters voor f. 2.500.
Groenland Witteltermade, groot 3.31.10 hectare, ingezet op f. 11.600, gekocht door Albert (Appie) Winters voor f. 11.700.
Bouwland op de Witteleres, groot 24.70 are, ingezet op f. 990, verkocht aan Albert Westerveen te Wittelte voor f. 1.010.
Bouwland op de Witteleres, groot 90.40 are, ingezet op f. 3.800, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 6.100.
Bouwland op de Witteleres, groot 33.70 are, ingezet op f. 1.300, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 2.700.
Bouwland op de Witteleres, groot 50.40 are, ingezet op f. 2.400, gekocht door J. Boerhof te Wittelte voor f. 3.100.
Bouwland op de Witteleres, groot 40.10 are, ingezet op f. 1.800, gekocht door Jantje Elting te Wittelte voor f. 2.530.
Bouwland op de Witteleres, groot 60.80 are, ingezet op f. 2.400, verkocht aan Hendrik Jan Klaassen te Wittelte voor f. 4.500.
Groenland aan de weg naar Wapserveen, groot 1.71.25 hectare, ingezet op f. 7.600, gekocht door Roelof Stapel te Wittelte voor f. 11.500.
Groenland in het Wittelterveld, groot 1.50.00 hectare, ingezet op f. 5.200, gekocht door Albert Lensen te Wittelte voor f. 6.700.
Heide en woeste grond en ongeveer 33 are ontginning, te zamen ongeveer 7.72.30 hectare, ingezet op f. 7.500, gekocht door Brunsing voor f. 23.500.
Groenland aan de straatweg bij de Wittelterbrug, groot 77.20 are, ingezet op f. 2.900, gekocht door A.J. Boerhof te Wittelte voor f. 4.600.
Groenland in de Witteltermade, water en overhoeken, groot 1.29.50 hectare, ingezet op f. 3.800, gekocht door H. Boerhof te Wittelte voor f. 7.000.
Perceel bos, groot 1.07.90 hectare, ingezet op f. 880, gekocht door A.J. Boerhof te Wittelte voor f. 4.100.
Erf en straat aan de straatweg Wittelte – Diever, groot 5 are, ingezet op f. 50, gekocht door Geert van Eerten te Wittelte voor f. 51.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
De redactie heeft al een keer in een bericht aandacht besteed aan de uitgestorven Wittelter familie Bij de Berg.
Met het overlijden van de ongetrouwde Roelof bij de Berg op 16 juli 1968 is de Wittelter familienaam bij de Berg uitgestorven.
Roef en Jantie bee’j de Baarg woonden -komende vanaf de Wittelterweg- in de eerste boerenbehuizing aan de linkerkant van de Wapserveenseweg. De redactie heeft de kleurenfoto van de voorgevel van deze boerenbehuizing gemaakt op 9 april 2013.
Het is bijzonder te betreuren dat in het artikel in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) bij de meeste percelen niet de oude veldnaam is vermeld. Het gebruik van oude veldnamen in Wittelte is met name na de Tweede Wereldoorlog helaas sterk afgenomen door schaalvergroting en later versterkt door ‘de ruilverkaveling’.
Slechts bij drie percelen is de veldnaam vermeld, te weten weiland de Oerten, bouwland Bergrug en weiland Broeken.
De veldnamen de Oerten (de Oerte) en Broeken komen voor in het onvolprezen, maar uiterst belangrijke cultuurhistorische standaardwerk ‘Veldnamen gemeente Diever omstreeks 1832’, dat in 2013 is uitgegeven door de heemkundige vereniging uut Deever. In dit standaardwerk zijn de veldnamen van alle percelen in de gemiente Deever op de kadastrale atlas van 1832 verzameld en in kaart gebracht.
De veldnaam Bergrug komt in dit standaardwerk niet voor. Het kan zijn dat hier sprake is van een mineure omissie, het kan ook zijn dat een 1832-perceel door vererving, verkoop of andere redenen is opgesplitst in kleinere percelen, die een eigen andere naam kregen. De grote vraag is natuurlijk waar het bouwlandje Bergrug lag.
De kopers van de percelen waren boeren uit de omgeving van de boerenbehuizing van Roef bee’j de Baarg an de Wapserveenseweg:
Jan Pot van de Wittelterweg, Hendrik Jan Tabak van de Wapserveenseweg, Albert (Appie) Winters van de Wittelterbrogge, Albert Westerveen van de Wapserveenseweg, Roelof Stapel van ’t Moer, de weduwe Jantje Elting-Bakker van de Wapserveenseweg, Hendrik Jan Klaassen van de Wittelterweg/Wapserveenseweg, Albert Lensen van ’t Moer en Geert van Eerten uut de Sproakeling’n.
De redactie moet nog uitzoeken wie J. Boerhof, A.J. Boerhof en H. Boerhof zijn en waar de boerenbehuizing van deze mensen stond. Wellicht heeft een Wittelter bezoeker van het Deevers Archief hier gegevens over. De redactie weet wel dat 1969 een familie Boerhof aan de Steenwijkerweg en een familie Boerhof aan de Wittelterweg woonde, maar weet hun voornamen niet.
De redactie weet niet wie koper Brunsing was.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Cultuurhistorie, Veldnème, Wittelte | Leave a comment

Ansichtkoate van de legere skoele op Woater’n

Posted on 23 april 2022

Bijgaand afgebeelde erg zeldzame, dus erg dure zwart-wit ansichtkaart van de Openbare Lagere School en de daarbij staande woning van de hoofdmeester op Woater’n (an de aandere kaante van de Deeverse bos) is uitgegeven door Levensmiddelenbedrijf Van der Heide an de Dorpsstroate op Zorgvliet.
De ansichtkaart is in elk geval na juni 1954, dus vermoedelijk in de tweede helft van de vijftiger jaren van de vorige eeuw uitgegeven. Wie de precieze maand en het precieze jaar van uitgave weet, die mag het natuurlijk melden aan de redactie van ut Deevers Archief.
In de woning bij de school woonde hoofdmeester Hendrik Onstee (geboren op 3 januari 1900 in de Wijk, overleden in 1994 (?) in Deever (?)), zijn vrouw Jantje Otten (geboren op 22 augustus 1905 in Wapse, overleden op … in …) en hun zoon Hendrik Onstee (geboren op … in …, overleden op … in …).
De redactie moet de ontbrekende gegevens nog uitzoeken.

Posted in Ansigtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Woater’n, Woaterse skoele | Leave a comment

Ut Volkswaèg’nbussie van Oarn’d Uterwiek Winkel

Posted on 22 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief is in het bezit gekomen van de bijgaand afgebeelde zwart-wit foto van korenmolen De Vlijt in Oll’ndeever. De redactie weet nog niet of de foto een afdruk van een echt negatief is of dat de foto een afdruk van een negatief van een foto van een ansichtkaart is. Leuker is het niet op te schrijven, misschien wel makkelijker.
Op de afbeelding is de gerestaureerde korenmolen De Vlijt te zien. Deze is in het midden van de vijftiger jaren van de vorige eeuw gerestaureerd. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief leze daartoe de vele berichten over korenmolen De Vlijt in ut Deevers Archief.
Let vooral ook op het reclamebord van Sluis mengvoerders aan de muur onder de stelling. Let vooral ook op de roggevelden achter de molen op de Westeresch. Let vooral ook op het witte Volkswagen bestelbusje van de laatste beroepsmolenaar Arend Uiterwijk Winkel. Deze zwart-wit foto is weer zo’n fraai nostalgisch fragmentje uit het verleden in de gemiente Deever,
Arend Uiterwijk Winkel verhuisde in de zestiger jaren met zijn vrouw Leny Meester en hun twee kinderen Bert en Anneke naar Hoogeveen. Arend Uiterwijk Winkel is geboren op 22 september 1921 in Hoogeveen en is overleden op 31 december 2009 in Meppel. Zie zijn overlijdensbericht.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van korenmolen De Vlijt gemaakt op donderdag 4 november 2017.

Posted in Meule van Oll’ndeever, Oll'ndeever | Leave a comment

Zorgvliet – Pension Villa Nova- Ansichtkoate

Posted on 21 april 2022

Van het pension Villa Nova van de familie Jan Krans zijn na de Tweede Wereldoorlog in het tijdperk van de zwart-wit foto enige ansichtkaarten uitgegeven, waaronder de bijgaande.
Was de auto op de foto de auto van Jan Krans ?

Posted in Ansigtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Villa Nova, Zorgvliet | Reacties uitgeschakeld

De ièste echte ansichtkoate van Wittelte

Posted on 20 april 2022

Van Wittelte zijn geen ansichtkaarten van echte dorpsbeelden, zoals wegen, boerderijen, huizen, scholen, enzovoort bekend. De eerste ansichtkaart die hiervoor wel in aanmerking komt, is de op een verzamelbeurs gekochte ansichtkaart, zoals te zien is op bijgaande afbeelding. Hulde aan de bedenker/uitgever van deze kaart, te weten de eigenaren van galerie ‘de Herkenning’, Wittelte, The Netherlands. Ga zo door !

Op de achterkant van de kaart staat als uitleg bij de foto’s op de voorkant van de kaart: Jacob Snoeken, ‘Graaf Witto 21 mei 1040, betonnen beeld op de Wittesheuvel’, Herberg ‘de Twijfelaar’ en Monument op de Brink.
Bij de tekst ‘Graaf Witto 21 mei 1040, betonnen beeld op de Wittesheuvel’ zijn natuurlijk de nodige vraagtekens te zetten. Heeft Witto bestaan ? Zo ja, was hij graaf en zo ja van welk graafschap was hij graaf ? Zijn hierover oorkonden bewaard gebleven ?
Is de datum van 21 mei 1040 de geboortedatum van die zogenaamde Witto ? Zo ja, aan welk document is de geboortedatum van die zogenaamde Witto ontleend ?
Is de naam Wittesheuvel ontleent aan een document, zo ja aan welk document ?
Of hebben we bij het betonnen beeld van ‘graaf Witto’ op de ‘Wittesheuvel’ te maken met een gevalletje van onnavolgbare en onverbeterlijke pseudo-histo-romantiek ?

De heer Peter van Wijk reageerde op 22 september 2012 als volgt:
Blij verrast door de hulde die we kregen voor deze kaart. Hartelijk dank. We hebben nog wel een stapeltje van deze kaarten liggen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil neringdoenden en ondernemers uit Wittelte graag adviseren nieuwe ansichtkaarten met andere echte Wittelter dorpsbeelden uit te brengen. Daarvoor alvast driewerf hulde : hulde, hulde, hulde.

Posted in Ansigtkoate, de Witteler Baarg, Wittelte | Leave a comment

Café Petit-Restaurant ‘de Harmonie’ op Zorgvlied

Posted on 19 april 2022

De eigenaar van café-klein-restaurant ‘de Harmonie’ op Zorgvlied heeft met de uitgave in juni 1972 van bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart, zonder het waarschijnlijk toen in de gaten te hebben, een mooie bijdrage geleverd aan het in beelden vastleggen van de geschiedenis van de Dorpsstroate op Zorgvlied (de aandere kaante van de bos). Het witgeschilderde café-klein-restaurant ‘de Harmonie’ is op de zwart-wit ansichtkaart aan de linkerkant te zien. Eén beeld zegt vaak meer dan duizend geschreven woorden.
Voor deze uiterst zeldzame ansichtkaart uit de nadagen van de zwart-wit ansichtkaart hebben verzamelaars heel veel geld over. Jij kunt dit topstuk toch maar beter wel netjes in een mooi duur zuurvrij beschermhoesje in jouw verzameling hebben. Ech wè.
De redactie van ut Deevers Archief zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heel graag willen weten wie in 1972 de bewoners van de op de zwart-wit ansichtkaart zichtbare panden an de Dorpsstroate op Zorgvlied waren.
De redactie heeft de kleurenfoto op 4 april 2013 gemaakt.
De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief toch ook wel heel graag willen weten wie op 4 april 2013 de bewoners van de op de kleurenfoto zichtbare panden an de Dorpsstroate op Zorgvlied waren.

De redactie ontving op 28 mei 2020 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Ronnie Simom:
Op de oude kaart zijn rechts van het café drie woningen te zien. In de dubbele woning woonde aan de linkerkant Peet Pereboom en zijn vrouw Greet en aan de rechterkant woonde Marten van der Helm. De grote woning rechts van de dubbele woning was van Gerrit Hielkema en Willy Bos.

De redactie ontving op 11 maart 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van mevrouw Mattine van der Helm:
Daarvoor waren Jan van der Helm en zijn vrouw Ibeltje Veenstra de eigenaren van het café. .
Zij woonden met hun twee dochters in het linker deel van de dubbele woning, in het rechter deel woonde zijn broer Marten van der Helm en zijn vrouw Arentje Bergsma en hun twee dochters.

Posted in Ansigtkoate, Café De Harmonie, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dorpsstroate | Leave a comment

Greinspoaltie 43 stiet bee de vurropte Tilgröppe

Posted on 18 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto voor afbeelding 1 van greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) gemaakt op 21 november 2014 bij de Tilgröppe in de Olde Willem. De Stoat had de Tilgröppe op die datum nog niet vernield.
De redactie heeft de kleurenfoto voor afbeeldingen 2, 3, 4 en 5 van greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) gemaakt op donderdag 22 november 2019 vlak bij de vurropte Tilgröppe in de Olde Willem. De Stoat had de Tilgröppe op die datum al een tijdje vernield.
Greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) staat op zijn oorspronkelijke plaats op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Frysân, daar waar de grens vanuit het noordwesten gezien een knik van ongeveer vijfenveertig graden maakt in de richting van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74).
Greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) staat op korte afstand van greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74). Op afbeelding 2 is greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) nog net rechtsboven te zien.
Deze twee greinspoalties staan aan weerszijden van wat vroeger de Tilgröppe was en markeren het stukje grens tussen twee bijna haaks op elkaar staande grensdelen. Tussen greinspoaltie LXXIII (greinspoaltie 73) en greinspoaltie LXXIV (greinspoaltie 74) ligt nu wat nu nog over is van de vurropte Tilgröppe.
Ook dit roestgevoelige gietijzeren greinspoaltie bevond zich op 22 november 2019 in een uitstekende staat van onderhoud. Het greinspoaltie is alleen te voet met lieslaarsen via een weiland bereikbaar.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal, Tillegröppe | Leave a comment

Jeud’n mit de aagternèème Zaligman in Deever

Posted on 17 april 2022

Heiman Wolf Zaligman werd geboren op 20 december 1827 in Dwingel en stierf op 4 maart 1904 op de Smilde. Hij trouwde op 30 april 1855 in Dwingelo met Sara Israël van Zuiden. Zij werd geboren op 9 april 1825 in Hoogeveen. Heiman Wolf Zaligman was koopman. Het echtpaar moet direct na hun huwelijk in Deever zijn gaan wonen, want hun kinderen Siptje, Mietje, Mina, Israël, Wolf, Henderika en Simon zijn in Deever geboren. Het gezin verhuisde op 27 april 1868 naar de Smilde.
Siptje Zaligman werd geboren op 22 mei 1856 in Deever en overleed op 15 juni 1856 in Deever.
Mietje Zaligman werd geboren op 1 augustus 1857 in Deever. Zij overleed op 7 december 1927 in Amsterdam.
Mina Zaligman werd geboren op 12 december 1859 in Deever en overleed op 30 januari 1942 in Amsterdam. Zij trouwde op 17 mei 1900 met Levie Pam in Amsterdam. Leva Pam werd geboren op 26 mei 1869 in Amsterdam en stierf op 73-jarige leeftijd op 21 januari 1943 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen.
Hun dochter Bloeme Pam werd geboren op 11 oktober 1901 in Amsterdam en stierf op 9 augustus 1942 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen.
Hun dochter Sara Pam werd geboren op 23 juni 1904 in Amsterdam en stierf op 26 augustus 1943 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen.
Israël Zaligman werd geboren op 16 november 1861 in Deever en overleed op 16 augustus 1932 in Assen. Hij was koopman. Hij trouwde op 17 mei 1889 op de Smilde met Eva van Zuiden. Eva van Zuiden werd geboren op 22 oktober 1860 in Hoogeveen en stierf op 1 oktober 1942 op 81-jarige leeftijd in Katowice in Polen.
Hun dochter Rebecca Zaligman werd geboren op 12 mei 1893 in Hijkersmilde en stierf op 26 oktober 1942 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen
Hun dochter Saartje Zaligman werd geboren op 18 april 1890 in Hijkersmilde en stierf op 4 juni 1943 in het concentratiekamp Sobibor in Polen.
Wolf Zaligman werd geboren op 6 januari 1864 in Deever en overleed op 16 juni 1881 in Ommen.
Henderika Zaligman werd geboren op 5 mei 1866 in Deever en overleed op 3 april 1867 in Deever.
Simon Zaligman werd geboren op 2 februari 1868 in Deever en overleed op 26 augustus 1880 op de Smilde.

Philippus (Flip) Zaligman werd geboren op 21 september 1893 in Dwingel, hij stierf op 28 februari 1944 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen. Philippus Zaligman was manufacturier. Hij trouwde op 31 maart 1920 in Coevorden met Heintje (Hennie) Levie Wilda. Zij werd geboren op 10 mei 1894 in Coevorden en stierf op 8 oktober 1942 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen.
De echtelieden moeten kort na hun huwelijk in 1920 aan de Hoofdstraat in Deever zijn gaan wonen, want hun kinderen Martha Hendrika, Levie Salomon, en Hendrika Henriëtte zijn in Diever geboren. Op 7 januari 1936 verhuisde het gezin naar Meppel, keerde na enige tijd terug naar Deever, waarna het gezin officieel op 26 april 1940 -vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog- naar het adres Noordeinde 7 in Meppel verhuisde. Op 20 februari 1940 was hun winkel en huis aan de Hoofdstraat helemaal uitgebrand.
Martha Hendrika werd geboren op 8 december 1920 in Deever. Zij overleefde de Tweede Wereldoorlog. Zij overleed op 19 mei 1977 in Haarlem.
Levie (Loek) Salomon werd geboren op 29 dcecember 1921 in Deever en stierf op 28 februari 1943 in het concentratiekamp Schöppenitz. Hij was manufacturier.
Hendrika (Rikie) Henriëtte werd geboren op 26 oktober 1925 in Deever en stierf op 8 oktober 1942 in het concentratiekamp Auschwitz in Polen.

Posted in Deever, Familie Zaligman, Joodse inwoner | Leave a comment

Jan Booiman is estör’m in Warnemünde

Posted on 16 april 2022

Op 21 augustus 1943 verscheen in het Drentsch dagblad de volgende advertentie over het overlijden van Jan Booiman in een werkkamp in Warnemünde in het Noorden van Duitsland.

Heden ontvingen wij de droeve tijding, dat door een noodlottig ongeval om het leven is gekomen, onze mede-arbeider Jan Booiman op den bloeiende leeftijd van ruim 19 jaar. Directie en personeel van de Meubelfabriek ‘de Toekomst’. Dieverbrug, Augustus 1943.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In de Tweede Wereldoorlog kwamen drie mannelijke inwoners van de gemiente Deever om in werkkampen:
Jan Booiman (19 jaar) op 29 juli 1943 in Warnemünde in Duitsland;
Gerrit Kuiper (16 jaar) op 21 november 1942 in de Olde Willem;
Abraham Oostra (36 jaar) op 26 september 1944 in Osnabrück in Duitsland.
Hun naam staat gegraveerd op een plaat die zit vastgeschroefd aan het oorlogsmonument in de vorm van een zwerfsteen, die aan het begin van de Bosweg in Deever staat.
De advertentie leert ons ook dat Jan Booiman voor zijn gedwongen vertrek naar Duitsland als arbeider werkzaam was bij meubelfabriek ‘de Toekomst’ an de Deeverbrogge en dat deze meubelfabriek al in of vóór de Tweede Wereldoorlog an de Deeverbrogge was gevestigd.

Posted in An de Deeverbrogge, Bosweg, Meubelfabriek 'de Toekomst', Overlijdensbericht, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ansichtkoate van ut Meul’nende in Deever

Posted on 15 april 2022

Bij Jan Brugging (Jan Wiba), die een dorpswarenhuis aan de Hoofdstraat (toen Hoofdstraat 27, nu Hoofdstraat 59) in Deever uitbaatte, was voor het eerst in juli 1963 bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van het Moleneinde, gezien in de richting van de Hoofdstraat, te koop. Weer zo’n fraai zwart-wit fragmentje uit het verleden van de gemiente Deever.
De redactie van ut Deevers Archief zou graag van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief willen weten wie in die jaren de bewoners van de op de ansichtkaart zichtbare huizen waren.
In die jaren liep de betonweg nog gewoon door het dorp Deever.
De redactie zal te gelegener tijd een eigen kleurenfoto van de actuele situatie ter plekke aan dit bericht toevoegen. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief moet het vooralsnog met een afbeelding uit google.com/maps doen.

Posted in Ansigtkoate, Meul’nende | Leave a comment

De U.L.O.-skoele besteet dit joar 75 joar

Posted on 14 april 2022

In het dorp Deever werd 75 jaar geleden begonnen met een U.L.O.-school. U.L.O. is de afkorting van uitgebreid lager onderwijs. De U.L.O.-school werd opgeblazen tot een M.U.L.O.-school. M.U.L.O. is de afkorting van middelbaar uitgebreid lager onderwijs. De M.U.L.O. werd na de invoering van de Mammoetwet in 1968 afgeschaft. De M.U.L.O-school werd toen opgeblazen tot een M.A.V.O.-H.A.V.O.-school. M.A.V.O. is de afkorting van middelbaar algemeen vormend onderwijs. H.A.V.O. is de afkorting van hoger algemeen vormend onderwijs. Tegenwoordig is de school voor voortgezet onderwijs op de Westeresch in Deever een krimpachtig deelschooltje, zeg maar filiaaltje (voor hoelang nog ?) van scholenmoloch Stad & Esch aan de Ezingerweg in Möppel.
De directie van scholenmoloch Stad & Esch in Möppel vindt het bij 75 jaar voortgezet onderwijs in Deever tijd voor wat positieve aandacht en een feestje. De directie wil dit met een reünie vieren. Het moet een groot feest voor en door oud-docenten, docenten, leerlingen en oud-leerlingen worden. Iedereen is welkom, zelfs degenen die slechts een korte tijd op deze school hebben gezeten. De reünie wordt op 17 september 2022 gehouden en begint om 11.00 uur in het schoolgebouw op de Westeresch in Deever. Uiteraard onder het genot van drankjes en hapjes. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief die het betreft kan zich voor de reünie opgeven bij de administratie van de school op de Westeresch.
In en om het schoolgebouw zullen verschillende zaken worden georganiseerd. Waaronder een tijdelijke tentoonstelling van klassefoto’s. De redactie van ut Deevers Archief wil graag oude klassefoto’s in ut Deevers Archief uiteraard niet tijdelijk maar permanent tentoonstellen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie daarvoor aan foto’s helpen ?
Op bijgaande zwart-wit foto is het lerarenkorps van de U.L.O.-school te zien. De foto moet omstreeks 1962 (?) zijn gemaakt.
Staand zijn te zien van links naar rechts: Adriaan Marinus Vermaat, Hayo Bos, Boer, Nog niet herkend.
Zittend zijn te zien van links naar rechts: Bieleveld, Hendrik Jan Klumpers, Pieter (ome Piet) Zijlstra, Hendrik (Henk) van den Bos, van Laar.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan aanvullende gegevens van de leerkrachten van de U.L.O.-school op de hier afgebeelde foto ?
De redactie heeft van Pieter (ome Piet) Zijlstra en Hendrik (Henk) van den Bos het overlijdensbericht aan dit bericht toegevoegd. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan het overlijdensbericht van de andere leerkrachten.

Afbeelding 1
Nieuwsblad van het Noorden van 6 april 1983 – Bericht van overlijden van Pieter (Piet) Zijlstra.
|
Afbeelding 2
De Volkskrant van 20 november 1992 – Bericht van overlijden van Hendrik (Henk) van den Bos.

Posted in U.L.O.-skoele | Leave a comment

Veule roggemiet’n op de Heezeresch bee Deever

Posted on 13 april 2022

Bijgaande afbeelding is gekopieerd uit de reclamefolder ‘Ga liever naar Diever’ uit 1961 van de V.V.V. (Vereniging Voor Vreselijk Veel Vreemdelingen Verkeer uut Deever.

Om te vermijden dat de loonwerker sien trekker en sien döskaaste vaak moest verplaatsen van de ene miete naar de andere miete, zetten de boeren hun miet’n altijd in zo groot mogelijke groepen op de nes, in dit geval in het najaar van 1960 op de Heezeresch bee Deever.
Een miete zett’n was een hele kunst. Als deze niet mooi gelijkmatig werd opgebouwd, dan kon het gebeuren dat deze scheef zakte en met palen moest worden gestut. De schuine buitenkant was vergelijkbaar met een reet’n doake. In een goed gezette miete kon het regenwater net zoals bij een reet’n doake niet binnendringen.
De redactie van ut Dievers Archief is op zoek naar foto’s van rogge meej’n, miete zett’n, döss’n, enzovoort.
Bezoekers worden verzocht deze foto’s te scannen en naar de redactie toe te sturen voor publicatie in ut Deevers Archief.

Posted in Boer'nlee'm, Boer'nwaark, Deever, Heezeresch | Leave a comment

Kogels uut de kogelvangers op de Nul

Posted on 12 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 3 februari 2018 van Richard Kerssies bijgaande afbeelding met bijbehorende uitleg over kogels die hij en zijn vader hebben gevonden in het zand van één van de vier kogelvangers op de Nul.

Ik ben geboren in 1971 en heb als kind met mijn vader Jan Kerssies veel lopen struun’n in de bos in de buurt van de kogelvangers, maar nooit wat gevonden.
Totdat we op een keer op ooghoogte bij een plek keken waar een konijn was begonnen met het graven van een hol. In het gele zand vonden we bruine strepen die ongeveer 30 tot 40 centimeters de kogelvanger in liepen. Als we een streep volgden, dan vonden we aan het einde van deze streep een kogel.
Ik denk dat de buitenmantel van de kogel uit zwaar gecorrodeerd koper bestond; de mantel was omhuld met verbrand of geoxideerd zand. In de kern zat een nog gave loden kogel. Volgens mij hebben we op die manier zo’n tien kogels gevonden.
Ik zal proberen de plek waar we de kogels hebben gevonden terug te vinden.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is de heer Richard Kerssies bijzonder erkentelijk voor deze bijdrage aan het beschrijven van het verleden van de kogelvangers aan de Doldersummerweg ter hoogte van de Nul.
De tien (acht ?) kogels van de heer Richard Kerssies zijn zonder enige twijfel te beschouwen als Deevers militair aarfgood en de redactie plaatst deze zonder enig politiek en ambtelijk gedoe en gedraai en gedraal en geloel op de erfgoedlijst van ut Deevers Archief.
De heer Richard Kerssies en zijn vader kunnen worden beschouwd als de eerste twee Deeverse beoefenaren van de militaire archeologie.
Dorpskrachten van de Historische Vereniging Vroeger Gemeente Diever hebben in het begin van 2017 wat geknutseld aan één van de vier kogelvangers om deze weer wat zichtbaar en herkenbaar te maken. De redactie beschouwd deze respectabele dorpskrachten niet als beoefenaren van de militaire archeologie in de gemiente Deever.
Het ligt voor de hand dat vervolgens de toen dienstdoende wethouders Erik Van Schelven en Homme Geertsma van de voorkant van het gelijk er als politieke haantjes bij waren om aan de Doldersummerweg een door de heemkundige vereniging uut Deever en de vereniging tot behoud van natuurmonumenten uut ut verre ‘s Graveland betaald informatiebord te onthullen.

Posted in de Kaamp op de Oeren, Kogelvanger, Oudheidkunde, Wapse | Leave a comment

Un old skildereeje van de Heufdstroate in Deever

Posted on 11 april 2022

In het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende mini-essay (nummer 22) over de Deeverse schilderijen van de in Noordwolde geleefd hebbende, maar in Deever geboren kunstschilder Hans Kuiper met een zwart-wit afbeelding van het schilderij ‘Gezicht op Diever’ uit ± 1912 gepubliceerd. Zie de bijgaande afbeelding van de betreffende bladzijde uit het genoemde fotoboekje.

22 – Diever – Hoofdstraat – Gezicht op Diever – ± 1912
De in de Hoofdstraat (adres Diever 129) van Diever geboren fotograaf en schilder Hans Kuiper maakte van onderwerpen uit Diever ook een aantal schilderijen. In de catalogus van zijn kleinzoon Hermannus Deuling is het hier afgebeelde doek Gezicht op Diever onder nummer 518 te vinden. Links is de Hoofdstraat in de buurt van de dokterswoning te zien. Rechts achter de bomen is de toren van de Nederlands Hervormde Kerk zichtbaar. Het olieverfschilderij is omstreeks 1912 gemaakt.
Het eveneens omstreeks 1912 gemaakte schilderij Laantje in Diever is in de genoemde catalogus onder nummer 520 geregistreerd.
Hans Kuiper was op Zorgvlied bevriend met mr. Lodewijk Guillaume Verwer en dr. Julius Johannes Verwer. Hij heeft tussen 1900 en 1910 in opdracht van de gebroeders Verwer een aantal doeken geschilderd.
De genoemde catalogus vermeldt Brug in ’t Bosch te Zorgvlied (nummer 104), Lodewijk Guillaume Verwer (nummer 109), Landweg in Zorgvlied (nummer 110) en Familie Leemkoel (nummer 120).
Het schilderij Landweg in Zorgvlied heeft lange tijd in Vancouver in Canada gehangen, maar is in ruil voor twee flessen jenever terug in Nederland. Het mooie schilderij Familie Leemkoel hangt in de directiekamer van het Sint Joseph Ziekenhuis in Harlingen.
De nazaten van Hans Kuiper hebben een aantal van de genoemde schilderijen gekocht van de familie Verwer.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het schilderij ‘Gezicht op Diever’ was in 1998, toen de tekst voor het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ is geschreven, in het bezit van Hermannus Deuling, een kleinzoon van Hans Kuiper.
De in het fotoboekje ‘Diever, Ie bint ’t wel …’ opgenomen afbeelding is bijgaande zwart-wit afbeelding, die de redactie in 1998 heeft gemaakt, thuis bij Hermannus Deuling.
De redactie is bezig uit te zoeken wie de actuele eigenaar van dit schilderij is en waar het schilderij zich bevindt, teneinde mogelijk zelf een kleurenfoto van het schilderij te kunnen maken en deze eigengemaakte afbeelding te tonen in ut Deevers Archief, want de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief hebben daar wel recht op.
Tot zolang is van het schilderij bijgaande kleurenfoto uit de fotoverzameling van mevrouw Margje Dekker-van der Meulen uit Alkmaar te zien. De waarde heer Fred Jansen – secretaris van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever – stuurde deze kleurenfoto op 23 december 2017 naar de redactie. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
Op de kleurenfoto is duidelijk te zien dat het schilderij met name vanwege de ernstig gecraqueleerde verf erg hard toe is aan een grondige restauratie.
In de tekst staat dat het standpunt van de schilder in de buurt van de dokterswoning lag, maar het zal bij nadere beschouwing meer in de buurt van de voormalige burgemeesterswoning hebben gelegen.
De vraag is eigenlijk niet of Hans Kuiper het schilderij ter plekke heeft geschilderd, dat deed hij niet, nee de vraag is meer of zijn eigen foto van de situatie op het schilderij en of het betreffende glasplaatnegatief door hem is bewaard en bewaard is gebleven. De redactie heeft het vermoeden dat dit niet het geval is.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Hans Kuiper, Heufdstroate, Kuunst, Skildereeje, Toor'n an de brink, Topstuk | Leave a comment

Op ut maarktturrein teeg’n de wal van de kaarkhof

Posted on 10 april 2022

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto op 3 oktober 2012 gemaakt.
Op de foto is de bos rododendrons op ut maarktterrein teeg’n de wal van de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever te zien.
Op deze plaats vermoordde de Duitser Fritz Habener op 10 april 1945 de volgende tien personen:
– Nicolaas Houwer, geboren op 8 mei 1882 in Deever;
– Kornelis Kerssies, geboren op 15 maart 1885 in Wittelte;
– Harman Bennen, geboren op 4 augustus 1891 in Deever;
– Roelof Hunneman, geboren op 5 juni 1898 in Deever;
– Hendrik Akkerman, geboren op 15 februari 1904 in Zwolle;
– Klaas Daleman, geboren op 22 mei 1906 in Wittelte;
– Jan Houwer, geboren op 23 juli 1911 op Kalter’n;
– Koop Houwer, geboren op 16 mei 1915 in Deever;
– Antonius Maria Gerardus Janssens, geboren op 26 mei 1926 in Tilburg;
– Joseph Cornelis Maria Janssens, geboren op 10 oktober 1930 in Berkel;
Koop Westerhof werd ook neergeschoten, maar overleefde de moordpartij; geboren op 10 oktober 1916, overleden op 18 september 1995.

Posted in 10 april 1945, Kaarkhof an de Grönnegerweg, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

De veldnae’m in de gemiente Deever bint aarfgood

Posted on 9 april 2022

Op 18 maart 1938 verscheen in Nieuwsblad van het Noorden het volgende korte bericht.

Diever – Ten overstaan van notaris Heering vond de publieke verkoop plaats van de volgende onroerende goederen ten verzoeke van de erven L. Jonkers te Dieverbrug,
1. Huis, schuur en erf te Dieverbrug , A. Geerts, Diever, f. 1612.50,
2. Bouwterrein naast perceel 1, R. Warnders, Dieverbrug, f. 290,
3. Huis, erf en bouwland te Diever, F. Ofrein, Diever, f. 1510,
4. Bouwland Hilgensteen, F. Ofrein voornoemd, f. 1380,
5. Bouwland Hilgensteen, W. Jonkers, Dieverbrug, f. 770,
6. Bouwland Hilgensteen, dezelfde, f. 850,
7. Bouwland Zuurlandsche esch, L. Klok, Dieverbrug, f. 200,
8. Bouwland Heezenesch, H. Kloosterman, Diever, f. 95,
9. Aandeel boermarke Diever, W. Jonkers voornoemd, f. 10.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
L. Jonkers is Lambertus Jonkers (geboren op 01-12-1858, overleden op 13-02-1938).
R. Warnders is Roelof Warnders (geboren op 01-09-1893, overleden op 01-03-1972), de turfschipper.
F. Ofrein is Frederik Ofrein (geboren op 07-04-1895, overleden op 18-05-1975.
W. Jonkers is Willem Jonkers (geboren op 13-06-1905, overleden op 04-06-1993).
L. Klok is Leffert Klok (geboren op 16-07-1893, overleden op 09-06-1974).
H. Kloosterman is Harm Kloosterman (geboren op 16-01-1893, overleden op 28-03-1963).
Het bijzondere aan deze verkoop van onroerende goederen is dat de erven L. Jonkers een aandeel in de reeds verdeelde maar nog bestaande boermarke van Deever verkopen, weliswaar voor een bedrag van f. 10, maar toch. De vraag is of dit document nog in het bezit is van de nazaten van W. Jonkers ? Wie kan hier duidelijkheid over verschaffen ?
Het artikel maakt ook melding van de verkoop van drie stukken bouwland die alle drie de veldnaam Hilgensteen hebben. Met het verdwijnen van de kleine landbouw in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw, maar ook door het ruilverkavelen is ook het gebruik van oude veldnamen in de gemiente Deever verdwenen.
Wie in het Deever van de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw in de buurt van boeren is opgegroeid, zal zich bepaalde stukken landbouwgrond met een veldnaam herinneren, bijvoorbeeld Kwabbik, Buunst en Scholten’s Bultie.
Gelukkig is een gedreven, maar ondergewaardeerde vrijwilliger van de lokale heemkundige vereniging bezig geweest met het samenstellen van een eenvoudig drukwerkje (het mocht geen geld kosten), waarin op kaarten en op papier bijna alle ooit gebruikte veldnamen in de gemiente Deever zijn aangegeven. Hulde daarvoor ! Deze prestatie is groter dan het met veel gratis geld en een leger vrijwilligers samenstellen van een culturele atlas van de gemeente Westenveld.

Posted in Boer'nlee'm, Boermarke van Deever, Cultuurhistorie, Veldnème | Leave a comment

Deever hef ur un paèr stroatnaè’m bee

Posted on 8 april 2022

In de krant Nieuwsblad van Friesland van 6 mei 1938 verscheen het verslag van de vergadering van de raad van de gemeente Diever gehouden op 4 mei 1938. In deze vergadering werd formeel de reeds lang in gebruik zijnde naam van een aantal straten vastgesteld.

De tekst in het rood omkaderde deel van het bericht ‘Raad Diever – 4 mei’ luidt als volgt:
Op voorstel van Burgemeester en Wethouders werden de volgende vaak al lang in gebruik zijnde straatnamen officieel vastgesteld:
Hoofdstraat van de Openbare Lagere School tot Kalteren;
Kruisstraat van Jacob Hessels tot Pieter Seinen;
Achterstraat van Hendrik Wesseling Gzn. tot Pieter Seinen;
Peperstraat van Roelof Hunneman tot Albert Fledderus;
Kerkstraat van Weduwe Albert Krol tot Hendrik Gruppen;
Brinkstraat van Brink tot Weduwe Hendrikus Albertus Jansen;
Moleneinde van Openbare Lagere School tot Jan Andree;
Brink: het plein voor gemeentehuis en pastorie.
Op voorstel van de heer Hendrik Nijzingh werd de weg over Kasteel en Dwarsdrift genaamd Burgemeester van Oslaan en op voorstel van den heer Roelof van Wester de straat van de zuivelfabriek tot Jans Bult, Kastanjelaan.

Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Nieuwe straatnamen waren wel de Burgemeester van Oslaan en de Kastanjelaan.
De oude namen ’t Kasteel en Dwarsdrift moesten helaas wijken voor een straatnaam ter meerdere eer en glorie van de scheidende burgemeester van Os.
Gelukkig zijn de oude namen ’t Kasteel en Dwarsdrift later weer in ere hersteld en heeft een daar in de buurt liggende cultuurhistorisch onbelangrijke straat de naam Van Osstraat gekregen.

Posted in Aagterstroate, Brink, Brinkstroate, Heufdstroate, Kastanjelaène, Kerkstraat, Kruusstroate, Meul’nende, Peperstroate, ut Kastiel | Leave a comment

Bee Aubut Mulder in de Kleine Peperstroate

Posted on 7 april 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 55 een afbeelding van een foto uit 1930 van de Kleine Peperstraat. In de tekst bij de afgebeelde fotot is enige aandacht besteed aan het kerkgebouw en de bewoners van de huizen aan de linkerkant van de afgebeelde foto. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

55 – Diever – In de Kleine Peperstraat – 1930
De kerk van Diever is een van de oudste kerken van Drenthe. Uit opgravingen in 1955, tijdens de restauratie, is het ontstaan van de huidige kerk afgeleid. De eerste houten zaalkerk werd in de negende eeuw gebouwd. Deze werd door brand verwoest. De tweede houten zaalkerk brandde in de tiende eeuw af. De derde houten kerk brandde waarschijnlijk in de elfde eeuw af. Als opvolger werd een stenen Romaanse kerk met een vierkant koor en een losstaande toren gebouwd.
In de twaalfde eeuw werd het recht afgesloten koor afgerond, werd de tufstenen toren afgebroken en werd een nieuwe bakstenen toren tegen de kerk aangebouwd. Het rondgesloten koor werd in de dertiende eeuw vervangen door een Gotisch veelhoekig koor. In de zestiende eeuw werd het Romaanse schip vervangen door een driebeukig schip in Gotische stijl. Door deze verbouwing werd het koor gedeeltelijk en de toren geheel ingesloten, waardoor de kerk de vorm kreeg zoals deze hier en op andere afbeeldingen is te zien.
De kerk was volgens Magnin voor de Reformatie gewijd aan Sint Pancras, het Heilig Kruis, Sint Antonius, Sint Stephanus, het Heilig Sacrament, Sint Maarten, Sint Anna en Onze Lieve Vrouw. Het altaar van Onze Lieve Vrouw bevond zich aan de oostkant van de zuidbeuk. Deze Mariakapel is na de restauratie in de vijftiger jaren ingericht als trouwkapel.
De laatste pastoor van Diever was Andries Veenraet. Na de Reformatie, die in 1598 per decreet was opgelegd, kwam als eerste dominee Johannes Abels naar Diever. Hij werd echter niet toegelaten tot de kerkdienst. De tweede predikant was Henricus Meinardi Raedt.
In het linker huis woonden Jan Mulder en Ludina (Lutie) Houwer. Op de fraaie veldkeitjes staat Lutie, met witte muts en schort, te praten met Dina Daalman, die op de hoek van de Achterstraat en de Peperstraat woonde.
Lutie woonde in de opkamer, toen Albert Mulder en Dina Benthem hier woonden. In het huis bij de kerk was in het linker gedeelte de bakkerij van Jan Jonkman gevestigd. In het rechter gedeelte woonden Lambert Wanningen en zijn vrouw Dina. De leilinden voor de huizen deden op zonnige zomerdagen mooi dienst als natuurlijke parasol.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het is de redactie helaas nog niet gelukt te achterhalen in welk tijdschrift bijgaande afbeelding is gepubliceerd.
De redactie moet in openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Jan Mulder, Ludina Houwer, Lambert Wanningen, zijn vrouw Dina.
Albert Mulder is geboren op 23 juli 1906 in Deever. Hij is overleden op 13 januari 1974 in Deever. Hij trouwde op 9 juni 1928 met Dina Bentum. Dina Bentum is geboren op 11 februari 1909 in Dwingel. Zij is overleden op 15 oktober 1953 in Möppel.
Jan Jonkman is geboren op 7 augustus 1857 in Deever. Bakker Jan Jonkman trouwde op 1 mei 1886 in Meppel met Jantje Luichies. Jan Jonkman trouwde op 19 december 1893 in Beilen met Geesje Donker. Jan Jonkman is overleden op 7 juni 1939 in Deever. De grote vraag is natuurlijk of Jan Jonkman rond 1930 nog bakker was.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Peperstroate | Leave a comment

Ome Kees kwaamp ee’m in Deever koekeloer’n

Posted on 6 april 2022

In het ‘Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s Courant’ van 6 november 1939 verscheen een berichtje met twee foto’s van het bezoek van de nog niet als burgemeester van de gemiente Deever geïnstalleerde Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) en zijn vrouw Nelly Veltman (die in de Deeverse volksmond altijd tante Nel werd genoemd) aan de gemiente Deever, in het bijzonder aan de bijna gepensioneerde burgemeester Hendrik Gerard van Os en zijn vrouw Saakje Lena van der Veen.

Tot burgemeester van Diever is benoemd de heer Jan Cornelis Meiboom, zoon van den vroegeren notaris Meiboom te Oldemarkt (bij Steenwijk). Zijn echtgenoote is geboren in Makkinga en heeft een aantal jaren met haar ouders in Heerenveen gewoond. Ze is een dochter van dr. Veltman. Vrijdag bracht de nieuwe burgervader met zijn echtgenoote een bezoek aan de gemeente aan het hoofd waarvan hij met enkele weken komt te staan.
Links: Voor de woning van burgemeester Van Os werden het scheidende en het komende burgemeesterspaar samen gefotografeerd. Van links naar rechts: burgemeester Meiboom, burgemeester Van Os, mevrouw Meiboom-Veltman, en mevrouw Van Os. Rechts: De nieuwe burgemeester in gesprek met den pas benoemde gemeente-secretaris, den heer J. Boesjes.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het is toch wel merkwaardig dat een niet-zakelijk koekeloerbezoekje van een aanstaande nog niet geïnstalleerde burgemeester van de gemiente Deever aan een bijna gepensioneerde burgemeester van de gemiente Diever de Friesche pers heeft gehaald en dat bij het berichtje ook nog eens twee foto’s zijn getoond. Dat is bepaald geen goedkoop berichtje geweest. Wie uit de omgeving van de familie Meiboom-Veltman heeft op de publicitaire tam-tam geslagen ?
De foto aan de linkerkant van het bericht is gemaakt bij de voordeur van de nog niet verbouwde gemeentelijke dienstwoning van de burgemeester an de Heufdstroate in Deever. De foto aan de rechterkant van het bericht is gemaakt bij de dienstingang van het gemeentehuis aan de brink van Deever.
Voor meer gegevens van Hendrik Gerard van Os en Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) verwijst de redactie naar een bladzijde in Wikipedia. Voor wat dit waard is.

Posted in Burgemeisterwoning, Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment

Is ut huus van Oarn’d Mogg’n in de fik esteuk’n ?

Posted on 5 april 2022

In de Tweede Wereldoorlog stuurde de heer Jan Boesjes, secretaris van de gemiente Diever, op 25 augustus 1943 een brief, waarin verwerkt een telefonisch en een op schrift gesteld rapport van Auke Feentra (onderluitenant-groepscommandant van de Marechaussee van de Groep Diever te Dwingeloo) aan de SIPO (Sicherheits Polizei) in Assen, het Gewestelijk Politie Presidium in Leeuwarden, de commandant van de Marechaussee van het Gewest Groningen, de afdelings-commandant van de Marechaussee in Beilen en de Burgemeester van de gemeente Diever. De brief aan de SIPO werd per koerier verzonden.

Ten vervolge op en ter bevestiging van zijn telefonische melding van heden nacht, luidende: ”De Groepscommandant der Marechausse Groep Diever, te Dwingeloo, bericht, dat in den nacht van 24 op 25 augustus 1943 de boerderij van den landbouwer A.M. te Dieverbrug No. 11, gemeente Diever, is afgebrand. De brand werd te omstreeks 0.30 uur ontdekt. A.M. is plaatselijk Bureauhouder en staat bekend als nationaal socialistisch gezind. Aan kwaadwilligheid wordt gedacht. Schade ongeveer f. 10.000,-. Distributiebescheiden en waardevolle papieren zijn behouden. Van den dader ontbreekt elk spoor.”; heb ik de eer U te berichten dat op 25 augustus 1943 te omstreeks 2.15 uur, de Groep vanuit De Wijk telefonisch bericht kreeg, dat in de richting Diever brand werd waargenomen.
Onverwijld heb ik mij met alle beschikbare personeel naar den plaats van den vermoedelijken brand begeven. Bij aankomst bleek ons dat de boerderij van A.M. brandde en dat het dak reeds geheel en de muren gedeeltelijk waren ingestort. Bedoelde boerderij stond te Dieverbrug No. 11 in de gemeente Diever.
Bij onzen aankomst was de gemeente brandweer van Diever reeds eenigen tijd met de blussching bezig en werd door de motorbrandspuit water gegeven. Alle meubelen en kleeding konden nagenoeg worden gered. A.M., die tevens plaatselijk Bureauhouder is, kon de distributiebescheiden en waardevolle papieren van zijn administratie in veiligheid brengen. Met de boerderij is een kleine hoeveelheid graan, twee geiten en een weinig ander goed verloren gegaan. Aanvankelijk werd aan kwaadwilligheid gedacht, doch na gedaan onderzoek zijn er verschillende aanwijzingen die sterk doen denken aan kortsluiting. De schade bedraagt ongeveer f. 10.000,-
Opgemerkt zij dat de Groep eerst ongeveer 2 uren na het ontdekken van den brand door den Luchtwachtpost uit De Wijk werd gewaarschuwd en dat kort na het telefoonbericht uit De Wijk een melding van de Luchtwachtpost te Diever binnen kwam. Terstond nadat ik mij ter zake op de hoogte had gesteld, zijn de voorgeschreven meldingen verricht en werd bovendien een gelijke melding, met verzoek om een onderzoek door een deskundige, gedaan aan de Rijksrecherchecentrale te ’s-Gravenhage, waarop inmiddels eveneens telefonisch werd bericht dat een deskundige was aangewezen en het gevraagde onderzoek ten spoedigste zou plaats hebben.
Voor afschrift conform, de secretaris van Diever, J. Boesjes (handtekening)

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Dat deze brief per koerier aan de Duitse SIPO (Sicherheits Polizei) werd gestuurd, moet ingegeven zijn door het in de brief vermelde vermoeden van kwaadwilligheid.
Landbouwer A.M. is de N.S.B.’er Arend Muggen. Hij was plaatselijk bureauhouder van de distributiedienst.
De zinnen ‘Aan kwaadwilligheid wordt gedacht.’ en ‘Van den dader ontbreekt elk spoor.’ doen tussen de regels door vermoeden dat de rapporteur dacht aan een doelgerichte brandstichting. Bijvoorbeeld door een lid van de plaatselijke of regionale ondergrondse (verzet) ? In Deever ging het nooit bewezen hardnekkige gerucht dat verzetsleider Johannes Post de brand in het rieten dak had aangestoken.
Een afschrift van deze brief werd op 22 mei 1946 verzonden aan het Bureau Wederopbouw Boerderijen in Assen. De boerderij van de N.S.B.’er Arend Muggen is echter niet herbouwd.
De Luchtwachtpost te Diever bevond zich in de gemeentelijke toren aan de brink van Deever.
Aan het einde van de brief wordt echter verzocht om onderzoek door een deskundige van de Rijksrecherchecentrale. De opmerking dat verschillende aanwijzingen sterk doen denken aan kortsluiting, lijkt meer een wens, die de vader van een gedachte is.
De met riet gedekte boerderij brandde helemaal af. De met pannen gedekte varkensschuur naast de boerderij kon worden behouden. De na de oorlog beetje bij beetje in verval geraakte varkensschuur is in 2015 afgebroken.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de in verval geraakte varkensschuur gemaakt op 14 februari 2008.
De redactie verwijst ook naar het bericht Wat overbleef van de boerdereeje van Oar’nd Mogg’n.

Posted in N.S.B., N.S.B.'er, Tweede Wereldoorlog, Verdwenen object | Leave a comment

Ut Sjakie-uut-Spier-tegeltie veur de Boer’nlienbaank

Posted on 4 april 2022

Op 1 juli 2021 is de vestiging van de Coöperatieve RAiffeisenBOerenleenbank an de Peperstroate in Deever voor eeuwig en altijd opgeheven. De geldverdienbank had daarvoor als wel erg gemakkelijke verklaring dat klanten steeds minder naar dit kantoor kwamen. Maar ja, wie een hond wil slaan, die kan snel een stok vinden. Wat coöperatief ? Niks coöperatief ! Dus moest de vestiging van de Coöperatieve Rabobank (Ruimt Alle Boeren Op ?) (Ruimt Alle Bankfilialen Op ?) (Ruimt Alle Bankklanten Op ?) (Ruimt Alle Bankmedewerkers Op ?) an de Peperstroate in Deever sneuvelen.
In 2009 zijn in de voetpaden van de straten in het binnendorp van Deever zesendertig roodkleurige betonnen tegels aangebracht met daarop aangebracht de beeltenis van het hoofd en de naam van een toneelstuk van William Shakespeare. Deze tegels zijn of waren te vinden net precies voor de ingang van het pand van neringdoenden. Nijvere en ijverige en doenerige en streberige toeristen konden zelfs een Shakespearetegelwandelroute langs de handeltjes van neringdoenden in het binnendorp van Deever lopen. De zesendertig tegels zijn gemaakt en in de voetpaden aangebracht door de plaatselijk zeer bekende bestratingskunstenaar Frans Kamphuis. De redactie van ut Deevers Archief heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan deze ernstige vorm van Shakespearitis.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde twee kleurenfoto’s gemaakt op vrijdag 29 november 2019. De kleurenfoto van de voorgevel van het pand met de naam Rabobank is nu al een mooi fragmentje uit de geschiedenis van het geldverdienwezen in de gemiente Deever.
Voor de ingang van de vestiging van de Coöperatieve Rabobank an de Peperstroate in Deever was op die dag zo’n tegel waar te nemen. De beeltenis van het hoofd van Shakespeare was niet meer waar te nemen, de naam van het toneelstuk van Shakespeare nog net wel. Die naam is Julius Caesar. Dat is voor deze tegel een erg toepasselijke naam. Een belangrijke uitspraak van Julius Caeser is immers: Alea iacta est. De teerling is geworpen. De dobbelsteen is geworpen. Het lot is beslist. Het besluit is genomen. Er is geen weg terug. Het lot van het Deeverse filiaal van de Coöperatieve Rabobank is beslist. Het besluit tot sluiting van het Deeverse filiaal van de Coöperatieve Rabobank is genomen.
De grote vraag is natuurlijk of de tegel nog voor de ingang van het pand van de voormalige Coöperatieve Rabobank an de Peperstroate in Deever ligt. Want ten tijde van de driftige uitvoering van het ontspoorde buitensporig peperdure herbestratingsproject met de naam Deever Op Dreef in 2019/2020 zijn enige van de zesendertig Sjakie-uut-Spier-tegels in het herbestratingsgeweld gelukkig gesneuveld en gelukkig niet vervangen. Maar laten we over de nog aanwezige tegels niet treuren, want op elke nog aanwezige tegel is het hoofd van Sjakie en de naam van een van zijn toneelspelen gelukkig sterk aan het vervagen. To fade away or not to fade away, that’s no question.

Posted in Boer’nlienbaank, Peperstroate, Shakespeare prullaria, Shakespearitis | Leave a comment

Daansles in ut café van Klaas Marcus Balsma

Posted on 3 april 2022

Op een dorp, zoals Deever, was de wekelijkse danslesavond in de winter, een mooie omtmoetingsgelegenheid voor jongens en meisjes. In het winterseizoen 1929-1930 kwam de dansclub Diever wekelijks bij elkaar in de zaal van café Brinkzicht van Klaas Marcus Balsma aan de brink van Deever.
De man met de biljartkeu in de hand is Klaas Marcus Balsma. In die tijd werd het dansen geleerd op accordeonmuziek, ter plekke gespeeld door een accordeonist. De redactie van ut Deevers Archief weet de naam van de accordeonist niet. De man aan de linkerkant van de foto is de dansleraar. De redactie weet de naam van de dansleraar niet.
Wat wel opvalt is dat meer jongens dan meisjes op dansles zaten. Het gaat om jongens en meisjes die in de jaren 1910-1912 zijn geboren.
In de bovenste rij staan van links naar rechts:
Aaldert Kannegieter, Jan Jongbloed, Hendrik Kloosterman, Aaltje ten Buur, Gerrit Kannegieter, Lucas van Wester, Aaltje Zwiers.
In de rij daaronder zitten van links naar rechts:
Jan Roelof Bennen, Bertus Steenbergen, niet bekend, niet bekend, Bertus Oosterveen, niet bekend, Roelof Daleman.
In de rij daaronder zitten van links naar rechts:
Sikke Hoekstra, dansleraar, Gezina Balsma-Smit, Jan van der Helm, Albert Geerts, Jan Oostenbrink, niet bekend, Margje van der Helm.
Op de onderste rij zitten:
Klaas Marcus Balsma, Aaltje Buiter, Jan Wesseling, Jacoba Slot, Jacob Kannegieter, Arend Harm Buiter.
De grote vraag is natuurlijk de volgende. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent de niet bekende jongens of meisjes op deze foto ? De redactie verneemt de naam van deze jongelui bijzonder graag.

Posted in Alle Deeversen, Café Brinkzicht, Klaas Marcus Balsma | Leave a comment

Tante Nel is estör’m op 3 oktober 1994

Posted on 2 april 2022

In het NRC Handelsblad van dinsdag 4 oktober 1994 verscheen bijgaand bericht van overlijden van Nelly Veltman (die in de Deeverse volksmond altijd met ontzag en eerbied tante Nel werd genoemd), oud-burgemeestersvrouw van de gemiente Deever.

O, hoe graag laat ik het leven
Achter mij, waar niets mij bindt.
Alles wordt mij om het even
Zie, mijn ziel begint te zweven
Tot mij alles gaat begeven,
Tot ik het geluk hervind.
Uit ‘Hunkering’
N. Meyboom-Veltman

Heden overleed toch nog onverwacht onze lieve moeder, schoonmoeder en grootmoeder
Nelly Veltman
weduwe van Jan Cornelis Meyboom
in de leeftijd van 86 jaar.
Northampton (Engeland):
P.E. Townsend-Meyboom
R.J. Townsend,
Walter en Emily.
Dedemsvaart:
W.A. Meyboom
H.J. Meyboom-Klok
Kees, Elke, Kars en Rozemarijn.
Groesbeek:
H.A. Meyboom
Chr. Meyboom-de Bruin
Jan-Kees en Kolja.
Eindhoven:
J.A. Meyboom
C.J.P. Meyboom-van der Schalk
Wilfred, Daniëlle en Carlijn.
Oss:
P. Meyboom
B. Meyboom-Donker
Marleen en Rianne.
Bilthoven, 3 oktober 1994.
‘Het Oosten’
Correspondentieadres:
Zuiderwijn 16
5653 PR Eindhoven.

Ingevolge de wens van de overledene geen bloemen.

De crematieplechtigheid zal plaatsvinden op vrijdag 7 oktober om 13.00 uur in aula 1 van het crematorium ‘Den en Rust’, Frans Halslaan te Bilthoven.
Na de plechtigheid is er gelegenheid tot condoleren in de ontvangkamer van het crematorium.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Nelly Veltman (die in de Deeverse volksmond altijd met ontzag en eerbied tante Nel werd genoemd) was de echtgenote van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd met ontzag en met eerbied ome Kees werd genoemd).
Na de pensionering van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd met ontzag en met eerbied ome Kees werd genoemd) zijn ze verhuisd naar een serviceflat in Bilthoven
Nelly Meyboom-Veltman schreef in de Tweede Wereldoorlog ook een bundel verzen (gedichten) met de titel ‘Hunkering’. De bundel is in 1945 uitgegeven. De uitgever van deze bundel was Van Gorcum & Compagnons in Assen. De bundel kostte toen f. 1.25.
In de webstee van het Geheugen van Drenthe is ook enige aandacht besteed aan Nelly Meiboom-Veltman.

Posted in Overlijdensbericht | Leave a comment

Ut oorlogsmonement bee Hoeve aan den Weg

Posted on 1 april 2022

In de nacht van 2 oktober op 3 oktober 1942 werden de Rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Woaterseweg in de Olde Willem ontruimd en moesten de dan aanwezige Joodse bewoners van de twee kampen naar het doorgangskamp Westerbork lopen. Vandaar werden ze op transport gezet naar de Duitse concentratiekampen. Slechts een enkeling overleefde deze vernietigingskampen. Op 2 oktober 2002 vond ter plaatse van de twee voormalige kampen an de Woaterseweg in de Olde Willem de onthulling plaats van een teken van herinnering aan de periode dat de Duitse bezetter de twee werkkampen heeft gebruikt als voorportaal van de Duitse vernietigingskampen.

In de glazen plaat van het gedenkteken bij Camping Hoeve aan den Weg an de Woaterseweg in de Olde Willem is het volgende gedicht gegraveerd:
Geef mij de moed om onrecht te onderkennen
Ook waar ’t door eeuwen van gebruik gewilligd wordt
De vaste wil aan onrecht nooit te wennen
Ook waar de macht, het weg te nemen, schort
De vroeg gestorven Jacqueline van de Waals (geboren 26 juni 1868, overladen 29 april 1922) is de schrijfster van dit gedicht. Ze gaf het de titel ‘Moed’. Het gedicht is opgenomen in haar bundel ‘Laatste verzen’ uit 1922.
Onder het gedicht staat de volgende korte verklarende tekst.
Van begin 1942 -tijdens de Tweede Wereldoorlog- werden Joodse landgenoten in werkkampen ondergebracht om dwangarbeid te verrichten. Op 2 oktober van datzelfde jaar werden zij allen naar Kamp Westerbork en van daar naar Duitse vernietigingskampen gedeporteerd. Slechts weinigen keerden terug.
Onder deze tekst is te lezen:
Werkkampen Diever A en Diever B.
Diever A bevond zich links en Diever B rechts.

Hendrik Offerein merkte in het artikel ‘Een herinnering aan de Joden in de kampen in de Oude Willem’ in het papieren Opraekelen 03/1 van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever over het glazen gedenkteken op:
‘Ik had ook veel moeite met het lezen van de tekst. Er zou iets donkers achter de plaat moeten worden gezet of de letters zouden wit geschilderd moeten worden.’

De duidelijke zichtbaarheid en de letterlijke leesbaarheid van de tekst zijn eigenlijk van minder belang. De glazen plaat is immers bedoeld om ons over een donkere periode uit de Tweede Wereldoorlog an de Woaterseweg in de Olde Willem een figuurlijke spiegel voor te houden en uit te nodigen tot nadenken over vrijheid en onderdrukking, goed en kwaad, recht en onrecht, democratie en dictatuur.

Coen Broekema heeft de zwart-wit foto op 2 oktober 2002 gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto op 21 november 2014 gemaakt.

Posted in de Olde Willem, Joodse inwoner, Oorlogsmonement, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment