Author Archives: Deevers Archief

Un hiele mooie tiekening van ut Kastiel in Deever

Posted on 3 april 2023

In de collectie Groninger Archieven is een prachtige door het Nieuwsblad van het Noorden uitgegeven kalender voor het jaar 1934 aanwezig. Deze kalender is in 1933 vervaardigd. De kalender heeft als identificatienummer: NL-GnGRA-1536-7587.
Het kalenderblad voor de maand augustus is verfraaid met de bijgaand afgebeelde waterverftekening van een dorpsbeeld van Deever. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de beheerder van de Groninger Archieven deze waterverftekening hier te tonen.
De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet wie deze tekening heeft gemaakt. De redactie weet wel dat de tekening niet ter plekke is gemaakt, maar dat voor de tekening -zoveel veelal gebruikelijk bij tekeningen van Deeverse dorpsbeelden- een zwart-wit foto heeft gediend als voorbeeld. Zie de bijgaande afbeelding. Deze foto heeft gestaan bij de fotopagina De gemeente Diever in beeld in het Nieuwsblad van het Noorden van 2 november 1932. De natekenaar van deze zwart-wit foto uit 1932 heeft helaas de bovengrondse elektriciteitsvoorziening niet nagetekend. Dat is door een geschiedkundige bril gezien toch wel een beetje jammer.
De tekening heeft als titel ‘Brink, Diever’, maar de tekening toont in werkelijkheid een deel van ut Kastiel in Deever. De natekenaar zij deze kleine onvolkomenheid in de titel vergeven. Want hij vertolkte in zijn tekening penseelscherp het zeer hoge echt Saksische brinkgehalte van het toen prachtigste deel van het dorp Deever. Echt wel.
De redactie wil daarom voorstellen aan de hoogdoorgeleerde brinkologen, historielogen en histerielogen, die het aangrenzende negentiende-eeuwse marktterrein hebben omgebombardeerd en opgepimpt tot marktbrink, en al die anderen die menen de Deeverse historische waarheid in pacht te hebben, ut Kastiel, dat nu niet meer zo prachtig is, op te fokken en op te pimpen tot kasteelbrink.
In 1933 was de weg over ut Kastiel nog gewoon een zandweg. Let op de vele karresporen op de foto.
In ut Deevers Archief is ook bijgaand afgebeelde en inmiddels al behoorlijk historisch waardevolle 6×6 zwart-wit foto aanwezig. De redactie heeft deze gemaakt op 10 november 1999. Op deze foto is aan de rechterkant nog net te zien de voorkant van het boerderijtje (keuterijtje), waar toen de weduwe Jantje Andreae-Oost en haar ongetrouwde zoon Tinus woonden.
De redactie is de heer Albert Koops, webmaster en systeembeheerder van de Groninger Archieven, bijzonder erkentelijk voor zijn medewerking aan dit bericht.

Posted in Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening, ut Kastiel | Leave a comment

Tiekening van de kaarke an de brink van Willem

Posted on 2 april 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen zijn opgenomen in ut Deevers Archief, hoe liever het de redactie is.

De kunstenaar Willem van Spronsen gaf de redactie toestemming zijn bijgaand afgebeelde prachtige tekening van het kerkgebouw in de kaarketuun an de brink van Deever en een stukje bebouwing an de Peperstroate te publiceren in ut Deevers Archief. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.

Zo te zien heeft de tekening als titel: Diever.

Deze tekening heeft in mei 2016 gehangen in een internationale tentoonstelling in het museum Hermitage in Amsterdam.

Aan het tonen van deze tekening in ut Deevers Archief stelde hij wel enige voorwaarden:
a) de afbeelding alleen tonen als de website ut Deevers Archief niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt;
b) de afbeelding mag niet worden ingekort;
c) de afbeelding alleen tonen in de website ut Deevers Archief;
d) alleen met schriftelijke toestemming van de maker mogen derden voor andere doelen van deze foto’s gebruik maken.

De redactie hoopt dat de kunstenaar Willem van Spronsen nog veel tekeningen en schilderijen (al dan niet in opdracht) van objecten in de gemiente Deever mag maken.

De kunstenaar Willem van Spronsen is graag bereid -als men het in Deever een leuk idee vindt- een kleine eenvoudige expositie met een aantal tekeningen en schilderijen met ook werken uut Deever en omgeving te geven, in bijvoorbeeld het gemeentehuis aan de Raadhuisstraat in Deever.

Posted in Brink, Kaarke an de brink, Kuunst in de gemiente Deever, Peperstroate, Tiekening | Leave a comment

Holtskoolsketse van un boerdereegie op ut Kastiel

Posted on 1 april 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont graag mooie afbeeldingen van onderwerpen uit de gemiente Deever op tekeningen en schilderijen.

De in Boyl (Buil) geboren Stellingwerfse kunstenaar Johannes Mulders (1899-1989) maakte illustraties voor kinderboeken, ontwierp boekbanden en boekomslagen, maakte illustraties voor rijmprenten, kranten en tijdschriften en maakte houtsneden. Hij was kassier van de Boerenleenbank in Boyl (Buil). Nadat hij in 1964 met pensioen was gegaan, legde hij zich vooral toe op schilderen en tekenen.
Zo maakte hij ook de hier afgebeelde houtskoolschets van een keuterboerderijtje op ut Kastiel in Deever. De redactie weet niet in welk jaar deze fraaie schets is gemaakt.
De vragen zijn wanneer deze schets is gemaakt, om welk boerderijtje het gaat en wie daar woonden…… ?
Is hier soms de achterkant van het boerderijtje van de weduwe Elsje Smit-Oost met de nog steeds bestaande zandweg van ut Kastiel hen de Heezeresch te zien ? Wie het weet, die mag het natuurlijk zeggen.

Mevrouw Gina Raadgever-Smit reageerde op 4 november 2016 als volgt:
Ik denk wel dat dit het huisje van mijn opoe Elsje Smit-Oost is. Al die bomen en het weggetje en aan het eind nog een huis, dat moet dan van Roelof Fledderus zijn. Kan eigenlijk niet missen !

Mevrouw Gina Raadgever-Smit stuurde op 7 november 2016 bijgaande foto van de achterkant van het boerderijtje van haar grootmoeder de weduwe Elsje Smit-Oost. De redactie is haar daarvoor zeer erkentelijk.
De foto is omstreeks 1965 gemaakt. De familie Smit woonde toen al een paar jaar elders. De man die toen in het boerderijtje woonde, onderhield blijkbaar zijn achtertuin niet. De kinderen op de zandweg zijn kinderen uit Capelle aan den IJssel.

Het mag duidelijk zijn dat de kunstenaar Johannes Mulders zijn houtskoolschets van het boerderijtje van de weduwe Elsje Smit-Oost heeft gemaakt. Die kunstenaar werkte wel ter plekke en tekende thuis geen ansichtkaarten of zwart-foto’s over. Hij zal de tekening hebben gemaakt in de tijd vóór 1963, toen de familie Smit nog in het boerderijtje woonde, toen was de achtergevel nog niet ontsierd met die merkwaardige metalen pijp.

De heer Fred van der Zanden meldde op 9 november 2016 het volgende.
Na de familie Smit woonde een zekere Brouwer in het boerderijtje. Hij kwam uit Haren bij Groningen. Ik weet zijn voornaam niet. Hij heeft zeker tot 1970 daar gewoond. Ik weet dit, omdat mijn vriendje ook op ut Kasteel woonde en wij wel bij hem kwamen. Hij leed aan astma. Hij leefde als een kluizenaar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Na de heer Brouwer kwam het huis in het bezit van de familie Brakel, die op de plaats van het boerderijtje en nieuw woonhuis heeft laten bouwen.
De redactie heeft de afgebeelde kleurenfoto van de tegenwoordige bebouwing en het zandpad op 2 januari 2017 gemaakt.

Posted in Boerdereeje, Deever, Keutereegie, Kuunst in de gemiente Deever, Saandweg, Tiekening, ut Kastiel | Leave a comment

Kiender van de Witteler skoele in de zomer van 1949

Posted on 31 maart 2023

In de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever was lang geleden een werkgroep van vrijwilligers bezig met het verzamelen en documenteren van schoolfoto’s van alle scholen en voormalige scholen in de gemiente Deever. Is deze werkgroep ter ziele gegaan ? Zijn de werkgroepleden ter ziele gegaan ? Het grootse streven was zoveel mogelijk schoolfoto’s te verzamelen en te documenteren en deze zo mogelijk per school in boekvorm uit te brengen. De redactie van ut Deevers Archief heeft in de periode 1999-2007 actief meegewerkt aan deze werkgroep. De redactie van ut Deevers Archief heeft zich ook ná 2007, na het verlaten van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, bezig gehouden met het verzamelen en documenteren van schoolfoto’s van alle scholen en voormalige scholen in de gemiente Deever ten behoeve van ut Deevers Archief.
Zo nu en dan is in de periode 1999-2007 een schoolfoto met de namen van de gefotografeerde leerlingen in het papieren blad Opraekelen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever geplaatst. Zo is de bijgaand afgebeelde schoolfoto uit 1949 met de namen van de gefotografeerde leerlingen van de Witteler skoele gepubliceerd in Opraekelen 02/3 (september 2003).
De redactie meent te weten dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever na 2007 nooit een boekwerkje met schoolfoto’s van een bepaalde school heeft uitgegeven. Maar wat niet is, dan kan natuurlijk nog komen.
Het uitzoeken van namen en het opsporen van de huidige verblijfplaats van kinderen en leerkrachten op een schoolfoto is niet altijd even gemakkelijk. Het zoekwerk voor de hier afgebeelde schoolfoto, die in 1949 is gemaakt, was echter niet zo moeilijk. Een flink aantal kinderen staat ook op de schoolfoto uit 1953. De overige leerlingen op de foto waren voor een deel bekend bij de redactie. De redactie heeft een flink aantal leerlingen ook persoonlijk gekend.
Daarnaast is mevrouw Klaasje Geerts-Rozeboom uit Nijverdal behulpzaam geweest bij het nalopen van de namen van de kinderen. Zij maakte de redactie er op attent dat op de foto in elk geval Klaasje Jentje Berends (geboren 29 september 1936 in Wittelte, overleden op 5 november 2014 in Havelte) ontbreekt. Op basis van de groeiende verzameling gegevens is de conclusie getrokken dat ook Jacob Oostra (geboren 22 oktober 1939), Lammigje (Lammie) Houwer (geboren op 21 februari 1940), Gerda Klok (geboren op 20 juni 1941) en Roelofje (Roelie) Rozeboom (geboren op 5 februari 1942) op de foto hadden kunnen staan.
De leerlingen van het schooljaar 1948-1949 en leerkrachten van de Wittelter skoele zijn in de zomer van 1949 bij de school op het nog onverharde schoolplein op de foto gezet.
De redactie houdt zich beleefd aanbevolen voor verbeteringen en aanvullingen. Zo heeft de redactie niet direct kennis van het overlijden van een leerling op de hier afgebeelde foto. Per slot van rekening zijn alle nog levende leerlingen tussen de tachtig en negentig jaren oud.

De achterste rij leerkrachten en jongens bestaat van links naar rechts uit:

1. Jantje Koopman
Zij is geboren op 4 januari …., Zij trouwde met Esdert de Glind.
Zij was schooljuffrouw an de Wittelter skoele.

2. Magda Zijlstra
Haar gegevens zijn nog niet bekend; wie van de lezers kan helpen ?
Zij was schooljuffrouw an de Wittelter skoele

3. Jannes Siemens
Hij is geboren op 27 augustus 1939. Hij trouwde met Jantje Wolters. Hij woont in Bovensmilde.

4. Albertus (Bertus) Gerardus Pril
Hij is geboren op 13 juni 1937. Hij woont in Amsterdam.

5. Teunis Rozeboom
Hij is geboren op 12 oktober 1937. Hij is overleden op …. Hij woonde samen met Rita Kristeerius, Hij woonde op ut Kastiel in Deever. Hij is een broer van Klaasje Rozeboom.

6. Berend Jonker
Hij is geboren op 11 januari 1936. Hij trouwde met Fennie Bügel. Hij woont in Lhee.

7. Jantinus (Jannes) Hendrikus Boer
Hij is geboren op 8 november 1935. Hij trouwde met Roelien Huisman. Hij woont in Wassenaar

8. Albert Wanningen
Hij is geboren op 7 maart 1937. Hij is overleden op 1 december 1964. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

9. Albert van Zomeren
Hij is geboren op 31 januari 1938. Hij trouwde met Hilligje (Hillie) Oosterhof. Hij woont in Meppel.
Hilligje (Hillie) Oosterhof staat op de hier afgebeelde foto.

10. Jochem van Leeuwen
Hij is geboren op 11 maart 1938 in Wapse. Hij is overleden op 28 april 2018 in Enschede. Hij trouwde met Willie Schuitert. Hij woonde in Enschede. Hij is een broer van Gezina (Siena) van Leeuwen.

11. Tiede Oosterhof
Hij is geboren op 17 april 1939. Hij is overleden op 1 juni 1955. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

12. Hendrik (Henk) Broer
Hij is geboren op 26 augustus 1914. Hij is overleden op 1 februari 1996. Hij trouwde met Geertje Wuite.
Hij was de laatste hoofdmeester van de Witteler skoele.

De bovenste rij meisjes wordt van links naar rechts gevormd door:

13. Roelina (Roelie) Willemtje Klok
Zij is geboren op 2 juli 1938. Zij trouwde met Gerrit Grit. Zij woont in Hoogeveen.

14. Willemtje (Willie) Roelina Klok
Zij is geboren op 20 mei 1936. Zij is overleden op ….. Zij trouwde met Hendrikus (Rieks) Bos. Zij woonde in Deever.

15. Hilligje (Hillie) Oosterhof
Zij is geboren op 13 februari 1938. Zij trouwde met Albert van Zomeren. Zij woont in Meppel.
Albert van Zomeren staat op de hier afgebeelde foto.

16. Roelina (Roelie) Siemens
Zij is geboren op 21 februari 1938. Zij trouwdw met Jan Lubbinge. Zij woont in Steenwijk.

17. Jacobje (Cobie) Nijboer
Zij is geboren op 5 april 1937. Zij trouwde met Hendrik Roelof Liezen. Zij woont in Wanneperveen,

18. Klaasje Rozeboom
Zij is geboren op 25 november 1936. Zij trouwde met Aaltinus Geerts. Zij woont in Nijverdal. Zij is een zuster van Teunis Rozeboom.

19. Gezina (Sina) van Leeuwen
Zij is geboren op 23 augustus 1936 in Wapse. Zij is overleden op 24 november 2021 in Wilhelminaoord. Zij trouwde met Berend Mos. Zij heeft lange tijd in Dwingel gewoond. Zij is een zuster van Jochem van Leeuwen.

20. Roelofje (Roelie) Soer
Zij is geboren op 27 juli 1937. Zij trouwde met Jan Kiers. Zij woont in Deever.

21. Elsje Oost
Zij is geboren op 17 augustus 1939. Zij woont in Epe.

22. Christina (Stiena) Wilhelmina Klok
Zij is geboren op 16 februari 1940. Zij trouwde met Johannes van der Weij. Zij woont in Deever.

De twee kleine meisjes onder de rij meisjes zijn van links naar rechts:

23. Alie Pril
Zij is geboren op 12 juni 1943. Zij trouwde met Rob Pino. Zij woont in Baarn.

24. Willemina (toen Mina, nu Wilmie) Oost
Zij is geboren op 14 februari 1941. Zij woont in Den Haag.

De vier staande jongens in de rij daar beneden zijn van links naar rechts:

25. Geert Soer
Hij ia geboren op 30 april 1939 in Wittelte. Hij is overleden op 3 augustus 2022 in Steenwijk. Hij trouwde met Geesje Vrieling. Hij heeft lange tijd in Steenwijk gewoond.

26. Jan Willem Echten
Hij is geboren op 24 augustus 1940 in Dwingel. Hij is overleden op 22 januari 2004 in Zwolle. Hij trouwde met Roelie Noorman. Hij woonde lange tijd in Havelte.

27. Albertus (Bertus) Dijkman
Hij is geboren op 13 juni 1937. Hij is overleden op … Hij trouwde met Gea Hartkamp.

28. Roelof Jonker
Hij is geboren op 11 april 1939. Hij trouwde met Dinie Nijstad. Hij woont in Eext.

De rij zittende jongens op de voorgrond wordt van links naar rechts gevormd door:

29. Reinder van Leeuwen
Hij is geboren op 13 juni 1941. Hij trouwde met Dinie Jansen. Hij woont in Vledder.

30. Arend van Zomeren
Hij is geboren op 1 mei 1942. Hij trouwde met Hannie Annevelink. Hij woont in Westerbork,

31. Aaldert Soer
Hij is geboren op 16 juni 1941. Hij is overleden op … Hij trouwde met Roelie Stoker. Hij woonde in Wittelte.

32. Jan Barelds
Hij is geboren op 17 februari 1941. Hij trouwde met Jantje Prins. Hij woont in Emmeloord.

33. Wolter Jonkers
Hij is geboren op 17 februari 1943. Hij trouwde met Ivonne Meier. Hij woont in Voorthuizen.

34. Jan Klok
Hij is geboren op 3 april 1942. Hij is overleden op 12 november 1992. Hij trouwde met Hennie Meulenbelt. Hij woonde in Wittelte.

35. Arend (Arie) Oosterhof
Hij is geboren op 4 september 1941. Hij trouwde met Everdina (Dinie) de Vrieze. Hij woont in Meppel.

Posted in Witteler skoele | Leave a comment

Un gediggie op un W.C.-deure in de oorlog

Posted on 30 maart 2023

In dit geval gaat het om een stukje tekst, beter gezegd een kort vierregelig gedicht, dat de redactie vond in een van de vele brieven over ut olde Deever, die wijlen Roelof Smit aan de redactie schreef. De redactie vond deze brief in iene van de deus’n mit papperassies, die hij had verzameld in de periode 1999-2007, toen hij voor de zeer geachte -toen nog vele- leden van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever het papieren blad Opraekelen samenstelde. De redactie heeft deze brief na het scannen niet bij het oude papier gegooid.

Wijlen Roelof Smit schreef in zijn brief van 10 mei 1999 het volgende:
In de Tweede Wereldoorlog stond op de deur van de W.C. (het watercloset) van de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Deever het volgende gedicht:
Ons land is als dit closet,
Eerst was het vrij, thans is het bezet !
Hoe opgeruimd zult gij u voelen.
Als ge het vuil weg ziet spoelen !

Posted in Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

De stoomwolspinnereeje wödde in 1912 vukogt

Posted on 29 maart 2023

Na de oprichting in 1899 van de coöperatieve zuivelfabriek aan het Katteneinde in Deever kwam de particuliere stoomzuivelfabriek van Jan Frederik Hilkemeijer (geboren op 13 december 1858 te Nijensleek, overleden op 23 juni 1935 te Groningen) an de Deeverbrogge uiteraard zonder voldoende melk te zitten, vandaar dat hij in 1901 dit fabriekje ombouwde tot stoomwolspinnerij.
De stoomzuivelfabriek, later verbouwd tot stoomwolspinnerij, stond an de Deeverbrogge an de weg van de Deeverbrogge hen Deever, in het gebouw is later en is nog steeds de bouwmaterialenhandel van Concordia, tegenwoordig Bouwcenter Concordia, gevestigd.
In ut Deevers Archief is van twee ansichtkaarten, waarop de stoomwolspinnerij is te zien, een afbeelding opgenomen. Het betreft een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart uit 1906 en een afbeelding van een in 1911 gelopen zwart-ansichtkaart.
In de Opregte Steenwijker Courant verscheen op 23 maart 1912 het navolgende bericht over de publieke verkoop van de gebouwen, de directeurswoning, de grond, de inboedel en de voorraden van de stoomwolspinnerij van de weledele heer Jan Frederik Hilkemeijer.

Dieverbrug – Meppel – Steenwijk.
Stoom-wolspinnerij enz.
M.G. Bon, Notaris te Dwingeloo zal op Zaterdag 23 Maart 1912, des namiddags te één ure bij inzet en op Woensdag 27 maart 1912 bij toeslag, des namiddags te 8 ure in het Veerhuis van den heer S. Benthem te Dieverbrug,
publiek verkoopen:
Het kapitale onlangs nieuw gebouwde fabrieksgebouw, annex directeurswoning, machinekamer, werk- en bergplaatsen, groot open terrein en daarnaast gelegen terrein, enzovoort, der stoomwolspinnerij, ververij, wasscherij en machinale handbreierij van den weledele heer J.F. Hilkemeijer, ter grootte van 76 aren en 40 centiaren, staande en gelegen te Dieverbrug, aan de Hoofdvaart Meppel-Assen en de in aanleg zijnde stoomtram, terwijl op woensdag 27 maart 1912, des voormiddags 10½ ure, in bovengenoemd veerhuis zullen worden verkocht: De voor enkele jaren nieuw aangeschafte, in uitstekenden staat verkeerende machinerieën, vaste en losse gereedschappen, enzovoort, waaronder voorkomende horizontale stoommachine van 12 p.k., ketel 11 m² vloeroppervlak, 6 atmosfeer, fabrikaat Sepp & Co., stoom- en andere pompen, drijfwerken en riemen, kapitale spinmachine (Selfactor met 360 spindels), een assortiment krempels, (drie) arbeidsbr. 150 cm, twijnmachine, 30 spindels, haspel, 18 spoelen, slijpmachine, duivel, 1 m, alle van het fabrikaat der Firma Schimmel & Co., Chemnitz, koperen ketels, diverse benoodigdheden, verder 32 machinale handbreimachines, spoelmachines, (6 spindels), spoelen, persen, mangel, hand- en toenaaimachines voor wollen goederen, gereedschappen, enzovoort, alsmede de voorraad kousen, sokken, ondergoederen, enzovoort, en tot amotie vier koobsen.
Hoogingen op gebouwen en terreinen tegen genot van 15% der hoogsommen, kunnen geschieden ten kantore van bovengenoemden notaris te Dwingeloo.
De kavelingen der gebouwen en gronden, zo ook de verschillende combinatiën, met en zonder machinerieën, zullen in den afzonderlijken catalogus der machinerieën vermeld worden, welke intijds verkrijgbaar is.
De gebouwen en terreinen zijn te zien iederen werkdag van 10 tot 4 ure en zondag voor de finale toewijzing, de machinerieën 23, 24, 25 en 26 maart en ’s morgens voor den verkoop.
De spinnerij heeft vele vaste clientele, terwijl door gunstige ligging aan weg en water de fabriek zeer geschikt is exportslachterij of groote ruimte behoevende inrichting.
Nadere inlichtingen verschaft bovengenoemde notaris, alsook Cornelis de Vlaming, beëdigd makelaar in machinerieën en metalen te Amsterdam, Vossiusstraat no. 42, telefoon 690 zuid.
Vertrek van de omnibus op 23, 24, 25 en 26 maart uit hotel De Kroon te Steenwijk half één.
Vertrek van de omnibus uit Dieverbrug vier uur.
Op de 27e half negen uit Steenwijk en 5 uur uit Dieverbrug.

Posted in An de Deeverbrogge, Jan Frederik Hilkemeijer, Stoomspinnereeje, Wolspinnerij | Leave a comment

De massienale wolspinnereeje an de Deeverbrogge

Posted on 28 maart 2023

Na de oprichting in 1899 van de coöperatieve zuivelfabriek aan het Katteneinde in Deever kwam de particuliere stoomzuivelfabriek van Jan Frederik Hilkemeijer (geboren op 13 december 1858 te Nijensleek, overleden op 23 juni 1935 te Groningen) an de Deeverbrogge uiteraard zonder voldoende melk te zitten, vandaar dat hij in 1901 dit fabriekje ombouwde tot een stoomspinnerij.
De stoomzuivelfabriek, later stoomwolspinnerij stond an de Deeverbrogge an de weg van de Deeverbrogge hen Deever, in het gebouw is later en is nog steeds de bouwmaterialenhandel van Concordia, tegenwoordig Bouwcenter Concordia, gevestigd.
De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de Machinale Wolspinnerij, zeg maar de stoomwolspinnerij, an de Deeverbrogge is in 1911 verstuurd geweest. De kaart is uitgegeven door fotograaf J. Koops in Hoogeveen. De vier mannen op de hier afgebeelde ansichtkaart zijn wellicht arbeiders van de wolspinnerij.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 21 november 2014.

Je kan als fanatieke verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever deze uiterst zeldzame zwart-wit ansichtkaart maar beter wel en snel in jouw verzameling hebben, want de prijzen van zeldzame ansichtkaarten uut de gemiente Deever stijgen snel, verbluffend snel. Er zijn zelfs idiote verzamelaars die bereid zijn wel € 50,25 voor deze kaart te betalen. Maar dan moet de kaart wel verstuurd zijn geweest en moet op de kaart het liefst nog wel de postzegel aanwezig zijn. Dat dan weer wel.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Wolspinnerij | Leave a comment

Un D.A.B.O. bus bee de overstaphalte op de löswal

Posted on 27 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor enige gegevens over de Drentsche Autobus Onderneming (D.A.B.O.) naar de betreffende bladzijde in de online encyclopedie Wikipedia.
In de beeldbank van het Drents Archief in Assen is een zwart-wit foto van een autobus van de D.A.B.O. an de Deeverbrogge aanwezig. De maker van de foto is fotograaf Clewits Jr. De redactie is nog niet bekend met de voornaam van deze fotograaf. Maar wat niet is, dat kan komen. De foto is gemaakt in 1957.
Bij de foto in het Drents Archief zijn enige gegevens vermeld:
Een Scania-Vabis autobus van de D.A.B.O. ( Drentsche Autobus Onderneming te Meppel) met wagenparknummer 145, met een carrosserie van Medema Appingedam, staat bij de halte op de loswal te Dieverbrug. Directeur Van Dijk en controleur Harm Dieters controleren de nieuwe dienstregeling van 1957.
De afkorting D.A.B.O. is op voorkant van de autobus te lezen. De bus heeft als kenteken NB-23-43. De kentekencombinatie XX-99-99 is vanaf begin 1951 afgegeven. De overstaphalte voor de autobussen bevond zich op de löswal naast hotel Blok. De autobus gaat in de richting van Assen rijden.
De redactie heeft nog geen gegevens van directeur van Dijk (de man met de hoed) kunnen vinden. Maar wat niet is, dat kan komen. Wie kan gegevens aanleveren ?
Harm Dieters (de man met de pet) woonde in een dienstwoning van de D.A.B.O. an de Riekseweg an de Deeverbrogge. De redactie heeft nog geen gegevens van Harm Dieters kunnen vinden. Maar wat niet is, dat kan komen. Wie kan gegevens aanleveren ?
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de löswal bij het voormalige hotel Blok vanof de Dwingeler kaante van de voat gemaakt op zondag 18 december 2022.

Posted in An de Deeverbrogge, Verkeer en vervoer | Leave a comment

De narciss’n stoat bee greinspoal 47 mooi in de blui

Posted on 26 maart 2023

De heer Hans Salverda vond in 2012 onder een berg puin op het terrein van camping Groot Bartje op Zorgvliet de verloren gewaande Drents-Friese-grenspaal 47 terug. Een mooi voorbeeld van moderne archeologie. Grenspaal 47 stond op de oude landweer op de grens van de provincie Drente en de provincie Fryslân.
Grenspaal 47 is in zijn oude staat gerestaureerd en is eind juli 2012 op juiste wijze herplaatst op de Drents-Friese grens bij de Willingehoek van camping Groot-Bartje, dat wil zeggen dat op de grenspaal het wapen van de provincie Drente an de Dreinse kaante en het wapen van de provincie Fryslân oan de Fryske kant is te zien. De redactie van ut Deevers Archief verwijst eenvoudigheidsgemakshalve voor meer gegevens naar het bericht Greinspoaltie 47 is neet op deselde stee neer eset.
Grenspaal 47 staat op de rand van de achtertuin van de heer Hans Salverda, de terugvinder, de beschermheer en de beheerder van grenspaal 47. Hij is de maker van de bijgaande afgebeelde kleurenfoto’s van zijn troetelgrenspaaltje. Bij grenspaal 47 staan de narcissen mooi in bloei. Beheerder en grenspaalvertroetelaar Hans Salverda heeft de eerste bollen van deze narcissen ongetwijfeld na juli 2012 gepoot. De redactie weet uit eigen wandeltochten langs de Drents-Friese grenspalen op de grens van de gemiente Deever, dat de laatste jaren grenspaal 47 met directe omgeving het best is verzorgd. Eigenlijk zou elke Drents-Friese grenspaal op de grens van de gemiente Deever een beschermheer en beheerder moeten hebben. Daar is een mooie rol weggelegd voor de hielejoardeurvurening Tied Sat uut Zorgvliet.
De oorspronkelijke positie van grenspaal 47 (GP 47) is te zien op bijgaand afgebeeld detail van de topografische kaart uit 1926. Zie afbeelding 4. De nieuwe positie van grenspaal 47 (Gp) is te zien op bijgaand afgebeeld detail van de topografische kaart uit 2016. Zie afbeelding 5. De teruggevonden grenspaal 47 is nogal een stuk naar het noordoosten herplaatst. Maar dat mag de pret van de ware grenspalenliefhebber niet drukken.
Wellicht moet de heer Hans Salverda ook maar eens archeologisch onderzoek doen naar de verdwenen grenspaal 48, die een eindje verderop in een knik van de grens tussen de provincie Drente en de provincie Fryslân stond.
De redactie van ut Deevers Archief mocht bijgaand afgebeelde kleurenfoto (afbeelding 1) overnemen van de fraaie webstee Verdwaal Niet van de heer Hans Salverda. De redactie is de heer Hans Salverda hiervoor bijzonder erkentelijk. De redactie vraagt zich wel af of hij ook wandeltochten met gids organiseert van grenspaal 41 tot grenspaal 77 , met inbegrip van de doorwading van ut Greinsstuwmeer, en weer terug. Wandelen van grenspaal naar grenspaal, dan verdwaal je zeker niet.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 19 april 2023
De heer Hans Salverda heeft op 19 april 2023 met zijn slimme telefoon de coördinaten van grenspaal 47 opgemeten: 52°55’34.7″ Noorderbreedte en 6°15’11.9″ Oosterlengte.

Afbeelding 1
Grenspaal 47 op de landweer met bloeiende narcissen
Foto Hans Salverda – © 2016-03-21.

Afbeelding 2
Grenspaal 47 op de landweer met bloeiende narcissen.
Foto Hans Salverda – © 2023-03-30.

Afbeelding 3
Grenspaal 47 op de landweer met bloeiende narcissen en blauwe druifjes.
Foto Hans Salverda – © 2023-03-30.

Afbeelding 4
Detail van de topografische kaart uit 1926.

Afbeelding 5
Detail van de topografische kaart uit 2016.

Posted in Greinse, Greinspoal, Zorgvliet | Leave a comment

Veer Stako art deco aarmstool’n ut un kaarke

Posted on 25 maart 2023

De vier hier afgebeelde houten armstoelen zijn van het merk Stako. Zie afbeelding. Deze stoelen in art deco stijl zijn in 1950 gemaakt in meubelfabriek De Toekomst an de Deeverbrogge. De stoelen zijn in de originele staat. Op de afgebeelde foto’s is duidelijk te zien dat de stoelen stevig zijn gebruikt, maar nog lang niet zijn versleten. Ze hebben lange tijd dienst gedaan in een kerk. Stako-stoelen zijn uiteraard stapelbaar (afbeelding 3) en koppelbaar (afbeelding 4). De zithoogte van de stoelen is 48 cm. De stoelen hebben een hoogte van 83 cm, een breedte van 54 cm en een diepte van 45 cm. Nog bestaande Stako-stoelen zijn Deevers aafgood. Ech wè.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Afbeelding 5

Afbeelding 6

Posted in Aarfgood, An de Deeverbrogge, Meubelfabriek 'de Toekomst', STAKO-meubel | Leave a comment

De gemaèl’n bee de Deeverse sluus

Posted on 24 maart 2023

De maker van de foto voor de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart met witte rand stond voor het maken van de foto beneden de Deeverse sluus an de Dwingeler kaante van de voat. De foto zal in de zomer van 1955 zijn gemaakt, want de kaart is in augustus 1955 uitgegeven. De redactie weet niet wie de uitgever van de hier afgebeelde ansichtkaart is. De redactie heeft het vermoeden dat de kaart in hotel Blok an de Deeverbrogge te koop was. Want wijlen mevrouw Margje Blok-Buiten, de weduwe van hotelhouder Jan Blok, was in het bezit van een exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart. Jan Blok is geboren op 8 augustus 1920. Hij is overleden op 18 september 1985. Hij is begraven op de kaarkhof van Neejevene. Margje Buiten is geboren op 11 februari 1921. Zij is overleden op 20 maart 2012. Zij is begraven op de kaarkhof van Neejevene.
Bij de sluis staat het huis van sluiswachter Hendrik Warries. Dat huis is heden ten dage niet meer aanwezig. Boven de sluis is in de verte hotel Blok te zien. In 1955 bevond zich boven het stroomkanaal van de in 1925 gebouwde gemalen nog een loopbruggetje. Dat bruggetje is heden ten dage niet meer aanwezig.
De redactie heeft ter illustratie enige afbeeldingen van recent gemaakte kleurenfoto’s van de gemalen toegevoegd.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Afbeelding 4
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Posted in An de Deeverbrogge, Deeverse sluus, Verdwenen object | Leave a comment

Ut Witte Huus bee de kattelieke kaarke op Zorgvliet

Posted on 23 maart 2023

Bij de redactie van ut Deevers Archief was de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart tot nu toe niet bekend. Bij wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is deze ansichtkaart wel bekend ? Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft deze zeldzame ansichtkaart wellicht in zijn of haar verzameling ?
Op de ansichtkaart is de rooms-katholieke pastorie naast de rooms-katholieke Sint Andreas kerk op Zorgvliet (an de aandere kaante van de Deeverse bos) te zien. De woning van de pastoor had de naam Witte Huis.
De redactie heeft in ut Deevers Archief in verschillende berichten aandacht besteed aan het Witte Huis. Deze pastorie was in elk geval in september 1952 nog niet afgebroken. De pastorie was in april 1953 niet meer in gebruik. De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel graag willen weten wanneer ter plekke de nieuwe rooms-katholieke pastorie is gebouwd. Wie heeft kranteknipsels bewaard ?

Posted in Ansichtkoate, Witte Huis, Zorgvliet | Leave a comment

Wie hef de geetieser’n ouroboros mit eneum’m ?

Posted on 22 maart 2023

Aan het begin van perk A op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever ligt op een graf een gietijzeren grafzerk. Zie afbeelding 8. De grafzerk is in 1873 gemaakt door de Asser IJzergieterij. Deze gietijzeren grafzerk met symbolen van leven en dood is Deevers aarfgood. Ech wè. De gietijzeren grafzerk werd onder meer ook versierd met een slang die zijn eigen staart eet. Het is een gietijzeren ouroboros (vertaald uit het Oudgrieks : staart-eter).
De redactie van ut Deevers Archief heeft van deze ouroboros voor het laatst op donderdag 22 april 2021 een kleurenfoto gemaakt; zie afbeelding 4. Daarna heeft de redactie kleurenfoto’s gemaakt van de gietijzeren zerk zonder de gietijzeren ouroboros; zie de afbeeldingen 2 en 1.
De grote vraag is natuurlijk wanneer het graf is geschonden en wie de grafschenner is; wie heeft op baldadige en moedwillige wijze dit graf beschadigd ? De gietijzeren ouroboros is niet zo groot en is ook niet zo zwaar, dus die kan gemakkelijk in de kattebak van een bij de ingang van de kaarkhof geparkeerde auto worden gelegd. De redactie roept de persoon die de gietijzeren ouroboros heeft meegenomen ten zeerste op deze weer op de grafzerk te leggen. Deze gietijzeren grafzerk met inbegrip van de symbolen van leven en dood is Deevers aarfgood. Ech wt
Het viel de redactie wel op dat op maandag 19 april 2021 de figuur in de vorm van een gietijzeren zandloper ontbrak; zie afbeelding 5. Echter op zaterdag 17 december 2022 (zie afbeelding 2) en dinsdag 14 maart 2023 (zie afbeelding 1) was de gietijzeren zandloper wel weer aanwezig. What the hell is going on ?
Als de grafschenner, die de gietijzeren ouroboros meenam, dezelfde persoon is als de grafschenner die de gietijzeren zandloper meenam en weer teruglegde, dan bestaat de kans dat de gietijzeren ouroboros wordt teruggelegd op de gietijzeren grafzerk. De redactie is de berouwvolle grafschenner bij voorbaat bijzonder erkentelijk voor dit terugleggen. Dan is dit Deevers aarfgood weer volledig.

Afbeelding 1
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.
Afbeelding 2
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zaterdag 17 december 2022.

Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 4
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 5
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op maandag 19 april 2021.

Afbeelding 6
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
Afbeelding 7
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 december 2019.

Afbeelding 8
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zaterdag 16 juni 2018.

Posted in Aarfgood, Kaarkhof an de Grönnegerweg | Leave a comment

De logtkièrl deu in Deever mit an de film Fanfare

Posted on 21 maart 2023

In het Drents Letterkundig Tiedschrift Roet verscheen op 14 november 1991 de hier opgenomen kolom ‘Viefentwintig jaor’ van alleskunner Klaas Kleine uut Deever. Roet is een uitgave van de stichting Het Drentse Boek. In de kolom ‘Viefentwintig jaor’ haalt Klaas Kleine enige herinneringen op over zijn eerste vijfentwintig jaren an de Peperstroate in Deever. De kolom ‘Viefentwintig jaor’ is in het najaar van 2002 ook opgenomen in het Roet-themanummer ‘Klaas Kleine: Wij weegt niks, ’t is de eerde die oens trekt’.

Viefentwintig jaor
Ik heb wat te vieren volk. Ofgeleupen oktobermaond was het viefentwintig jaor eleden dat ik in Diever naor een verkoping van huusraod taogde. In de Peperstraote huusde op nummer 7 tot het begun van 1966 Aoltie Keuning. In een alderbarstens noodweer had het dak van heur huusie zó griezelig elekt en had het zó eweid dat heur femilie het niet langer good duchtte dat ze der bleef wonen. Een old meinse allent is onder zukke umstandigheden een bron van zorgen, dat opoe Keuning trök bij heur kienders in. Het huusie zul verkocht worden, mar eerst mussen het kammenet, een taofel, wat stoelen en een bulte aander gerei verkocht worden. Der kwaamp een advertentie in een plaatselijk bladtie en daor gung ik dus op of.
De verkoping was op een zaoterdagmiddag en der was niet veule van mien gading. Of feitelijk niks want ik kwame meer uut neisgierigheid. Wat mij en mien kameraod nog wel bekoren kon, dat was het Drentse kammenet, maor daor wördde zoveule veur evraogd dat het oens mitiene aover was. De kamer zal vol mit alderhaande volk. Kopers en kiekers dus. De kamer was klein, einglijk was alles klein. Mar teglieke was het huusie veur mij een misterie umdat het al een aanderhalfhonderd jaor terogge bouwd was. En de sporen van die aanderhalve eeuw koj der an alle kaanten an óf zien. Een bulte meinzen zeden dat het een weerdeloze olde kowe was. Ikke, eigenwies mar zat, krege visoenen van eindelijk ies een keer op mijzölf wonen. Bij moeders pappot vandaon en mien leven inrichten zoas mij dat goed duchtte. Links en rechts mar ies vraogen bij al dat onbekende volk of het huus niet te koop was. ‘Die keerl daor, mit die krullen en een brille, vraog die maor ies.’ Zij wezen naor een man die ik eerder zage in de film ‘Fanfare’ van Haanstra. Bertus Keuning, ambtenaor van het electriciteitsbedrief of, zoas ze in Diever zeden: ‘de lochtkerel’. Een goeie weke later had ik al een akkoord mit hum en de aandre eigenaars.
‘Wat kostte nou ‘die olde kowe ?’ Zeker nao viefentwintig jaor is het antwoord op die vraoge interessant. Mien va en moe wolden het toendertied ook weten vanzölf, dat ik kwame der mit veur de draod. Zeker ook al umdat mien Zilvervloot te weinig ruumte gaf veur zukke strapatsen. Een paar duzend gulden kwaam ik tekorte. ‘Dan muj hen Lucas Muggen’, zeden ze in Diever. Goed, ikke hen Lukas. Dat was toendertied hetzölfde as de Baank. Ik kun die tweiduzend gulden kriegen van Lukas, mar dan mus ik een börg hebben. Zodoende kwaam ik bij mien olden telaande, dat begriep ie. Mien va was börg en zo taogden wij op Dwingel an.
‘Heden verschenen voor mij, Dirk Botje, notaris ter standplaats Dwingeloo, in tegenwoordigheid van na te noemen getuigen… enz.’ Aj Botje zagen, dan zaag ie ook een sigare. En onder het veurlezen van de akte, dat in een griezelig tempo verdan gunk, gierde hum en de ‘comparanten’ de rook deur de hals.
Het is een belevenis aj een deur van ’t slot dreit en ie stapt veur de eerste maol oen eigen huus in. En dat is nou krek viefentwintig jaor eleden. En wat was dat een nuver dorp, dat Deever. Waorumme as het toen nog veule mooier was as nou, daor koom ik later wel ies een maol op terogge. Partie lu zit het verhuzen in het bloed. Die kunt wel um de vief jaor of nog vaker verkassen. Ik bin zitten blieven in dit dorp daor altmit alles kan en daor altmit niks schient te kunnen. In die viefentwintig jaor heb ik van alles en iederiene zien veraandern. Zes auto’s he’k in die tied versleten en twee börgemeisters. Ook twei zwembaden en vief domeneers, een blikken vuilnisummer en een beerputte heb ik aoverleefd. Een dokter en een baankdirecteur bint mij ontkomen en dreimaol een buurman. Veer gemientearchitecten en drei gemientesikretaorissen he’k der deur edreid en alle jaoren zes kiepen en een hane. De boeren mit peerd en wagen gungen veurbij en toen kwamen de boeren op heur trekkers deur de straoten te lawaaien, mar dat gunk ook feitelijk al veurbij, want de boeren in Diever kuj op de vingers van iene haand tellen, die in het dorp dan.
Hiete en natte zomers, strenge en kwakkelwinters heb ik in Diever had en minne jaoren en goeie jaoren. Vrenden had ik en ik reuke ze kwiet, mar de besten bleven. Eem tamme kreie had ik, drei honden, vief katten, vief knienen, veer goldvissen en dartien witte moezen. Een peerd, twei varkens, een koe en twintig geiten hebt mij ook nog gezelschop hulden al die jaoren. Ik krege een kale kop en veer dochters. Of was het aansumme ? Ik krege spit en ischias en een bulte peerden te beslaon. Dát was zéker aansumme.
Mit de miest uutiendlopende soorten van meinzen heb ik van doen had. Mit partie heb ik slaonde ruzie had, mar mit de miesten akkedeerde het butengewoon. En dat allemaole binnen de Drentse provinciegreinzen die zoveule meinzen te enge bint. Viefentwintig jaor Diever, da’s niet niks. De vrouwe hef gebak in huus haald en wij viert het vanaovend. ‘Onder oens.’

In de Drentse tekst van de verbale alleskunner Klaas Kleine uut de Peperstraote in Deever komen hier en daar enige verdwaalde Nederlandse woorden voor. De redactie heeft de navolgende zo goed en zo kwaad mogelijke poging gedaan het verhaal van Klaas Kleine in ut Deevers over te zetten.

Vie’mtwintig joar
Ik heb wat te vieren volk. Offeloop’m oktober was ut vie’mtwintig joar elee’n dat ik in Deever hen un vukoping van huusroad toogde. In de Peperstroate huusde op nummer 7 tot het begun van 1966 Oaltie Keuning. In un alderbarstens noodweer haar de doake van heur hüsie so greeselug elekt en haar ut so eweit dat heur fumilie ut neet langer good dunkte dat see doar bleef woon’n. Un old meinse allent is onder sukke umstaandigheed’n un bron van sörg’n, dus opoe Keuning trök bij heur kiender in. Ut huusie sol vukogt wödd’n, moar ièst muss’n ut kammenet, un toafel, wat stool’n en un bulte aander gerak vukogt wödd’n. Der kwaamp un adverteinsie in een plaèseluk blattie en doar gung ik dus op of.
De vukoping was op un soaterdagnoamedag en der was neet veule van mien gading. Of feitelijk niks, want ik kwame mìèr uut neisgierigheid. Wat mee en mien kameroad nog wel bekoren kön, dat was ut Dreinse kammenet, moar doar wödde soveule veur evroagt dat ut oens mitien over was. De kaèmer saat vol mit alderhaande volluk. Kopers en kiekers dus. De kaèmer was klein, eigluk was alles klein. Moar tuggelieke was ut hüsie veur mee un misterie, umdat ut al een aanderhalfhonderd joar elee’n ebouwt was. En de spoor’n van die aanderhalve eeuw kö’j der an alle kaant’n an of seen. Un bulte meins’n seed’n dat ut un wièdelose olde kouwe was. Ikke, eigenwies sat, krege visoen’n van eindeluk ies un kièr op meesölf woon’n. Bee moeders pappot weg en mien lee’m inrichten soas mee dat goed duchtte. Links en rechts moar ies vroag’n bee al dat onbekende volk of ut huus neet te koop was. ‘Die kièrl doar, mit die krull’n en un brille, vroag die moar ies.’ See wees’n noar un man die ik ièder sage in de film ‘Fanfare’ van Haanstra. Bertus Keuning, ambtenaar van ut electriciteitsbedrief of, soas see in Deever seed’n, ‘de logtkièrl’. Un goeie weke laèter haar ik al un akkoord mit hum en de aandre eigenaars.
‘Wat kostte now ‘die olde kouwe ?’ Seker noa vie’mtwintig joar is ut antwoord op die vroage interessant. Mien vaè en mow woll’n ut toendertied ok weet’n vansölf, dat ik kwame ur mit veur de droad. Seker ok al umdat mien Zilvervloot te weinig ruumte gaf veur sukke strapats’n. Un paèr düsend gull’n kwaam ik tekötte. ‘Dan mö’j hen Lucas Muggen’, seed’n see in Deever. Good, ikke hen Lukas. Dat was toendertied utsölfde as de Baank. Ik kön die tweidüsend gull’n krieg’n van Lukas, moar dan mus ik un börg hem’m. Sodoonde kwaam ik bee mien olden telaande, dat begriep ie. Mien vaè was börg en so toagd’n wee op Dwingel an.
‘Heden verschenen voor mij, Dirk Botje, notaris ter standplaats Dwingeloo, in tegenwoordigheid van na te noemen getuigen… enzovoort. Ai’j Botje saag’n, dan saag ie ok un segare. En onder ut veurlees’n van de akte, dat in un greeselug tempo verder gunk, gierde hum en de ‘comparanten’ de rook deur de hals.
Ut is un belevenis ai’j un deure van ut slot dreit en ie stapt veur de eerste kiér oen eigen huus in. En dat is now krek vie’mtwintig joar elee’n. En wat was dat een nuver dorp, dat Diever. Woarumme as ut toen nog veule mooier was as now, doar koom ik laèter wel ies een kièr op terogge. Partie lu sit ut vurhuus’n in ut blood. Die kunt wel um de vief joar of nog vaèker vurkass’n. Ik bin sitt’n eblee’m in dit dörp, doar amit alles kan en doar amit niks skient te kunn’n. In die vie’mtwintig joar heb ik van alles en iederiene sien vuraandern. Ses auto’s he’k in die tied vursleet’n en twei börgemeisters. Ook twei swembaèd’n en vief domeneers, un blikk’n vuilnisummer en un bièrputte heb ik overleeft. Un dokter en un baankdirecteur bint mee ontkoo’m en dreimoal un buurman. Veer gemientearchitect’n en drei gemientesikretoariss’n he’k der deur edreit en alle joar’n ses kiep’m en un haène. De boer’n mit pièrd en waèg’n gung’n vubee en toen kwaa’m de boer’n op heur trekkers deur de stroat’n te lawaai’n, moar dat gunk ook feiteluk al veurbij, want de boer’n in Deever kö’j op de vingers van iene haand tell’n, die in ut dörp dan.
Hiete en natte somers, strenge en kwakkelwinters heb ik in Deever ehad en minne joar’n en goeie joar’n. Vriend’n haar ik en ik reuke see kwiet, moar de best’n blee’m. Un tamme kreie haar ik, drei hond’n, vief katt’n, vief knien’n, veer goldviss’n en dartien witte moos’n. Un pièd, twei vaark’ns, un koe en twintig geit’n hebt mee ok nog geselschop holl’n n al die joar’n. Ik krege un kaèle kop en veer dochters. Of was ut aansumme ? Ik krege spit en ischias en un bulte pièd’n te besloan. Dát was séker aansumme.
Mit de miest uutienloop’mde soort’n van meins’n heb ik van doon ehad. Mit partie heb ik sloande ruusie ehad, moar mit de miest’n akkedièrde ut büt’ngewoon. En dat allemoale binn’n de Dreinse provinciegreins’n, die soveule meins’n te enge bint. Vie’mtwintig joar Deever, da’s neet niks. De vrouwe hef gebak in huus eheul’n en wee viert ut vanoam’d. Onder oens.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Sommige door wijlen Klaas Kleine gebruikte (modernere) Nederlandse woorden bestaan (nog) niet in ut Deevers, dat is wel jammer. De redactie beseft dat zijn min of meer fonetische vertaling (vanuit zijn eigen geheugen) niet volmaakt is en hij ontvangt graag van de écht Deevers denkende en sprekende en schrijvende bezoekers van ut Deevers Archief bij voorbaat zeer gewaardeerde verbeteringen. Een mens is nooit te oud om te leren.
De redactie had zijn tekst graag voorgelegd aan wijlen Jantje Oost of wijlen Anne Mulder of wijlen Arend Bult of wijlen Griet Grit of wijlen Hendrik Wilting of wijlen Jans Roelof Tabak of wijlen al die vele anderen, die uit de tijd zijn geraakt, die alleen maar in ut Deevers dachten en spraken en niet schreven. Of kan de redactie de tekst gewoon voorleggen aan Gea Tiemes-Hummel (iene van Molle Hummel uut de Olde Willem), die de hoogdeskundige Deeverse ambassadrice is in ut Ministerie van de Dreinse Toal ?
Klaas Kleine beschrijft in zijn verhaal Lambertus (Bertus) Koning, zoon van Aaltje Koning: ‘Die kièrl doar, mit die krull’n en un brille, vroag die moar ies. See wees’n noar un man die ik ièder sage in de film ‘Fanfare’ van Haanstra. Bertus Keuning, ambtenaar van ut electriciteitsbedrief of, soas see in Deever seed’n, ‘de lochtkièrl’.’
Lambertus (Bertus) Koning was de meteropnemer van het electriciteitsbedrijf. De redactie weet helaas niet welk bedrijf. Hij was aanwezig in het figurantenpubliek dat tijdens de Deeverse opnamen van de film Fanfare in 1958 naar het concours zat te kijken. Dat was bij de opnamen in Deever uiteraard typisch een shakespeariaans existentieel ‘zijn of niet zijn’ gevalletje van ‘is het Deeverse publiek toeschouwer of is het Deeverse publiek acteur ?’ of ‘is het Deeverse publiek én toeschouwer én acteur ?’ of ‘is het Deeverse publiek nóch toeschouwer nóch acteur ?’
Van Bertus Keuning (wel met krullen, maar zonder leeesbril) is een scan van een tijdens de Fanfare-opnamen an de Kloosterstroate in Deever gemaakte foto bewaard gebleven. Zie de bijgaande afbeelding. De redactie wil bij deze afbeelding bijzonder graag de naam van de fotograaf vermelden. Was deze foto aanwezig in de verloren geraakte verzameling van alles-van-Deever-weter en allesverzamelaar Jans Roelof Tabak ?
Bertus Keuning en zijn echtgenote Deeltje van der Helm zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hun gezicht is gegraveerd in de grafsteen op hun graf. Zie de bijgaand afgebeelde kleurenfoto van de grafsteen. Is dat het werk van hun zoon Jacob (Jaap, Japie) Koning ? De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.
De in Deever drentenierende Westerling die de beste Nederlandse vertaling van het verhaal van Klaas Kleine doet toekomen aan de redactie zal worden beloond met een echte vetleren medaille.

Posted in Deevers, Fanfare, Klaas Kleine | Leave a comment

Ur stoat wat melkbuss’n mit nummer 97 an de weg

Posted on 20 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag afbeeldingen van oude foto’s van het voorbije boerenleven in de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. De redactie is verwoed verzamelaar van scans van foto’s waarop melkbussen van boeren uut de gemiente Deever zijn te zien. Hoe meer van dit soort afbeeldingen hij kan tonen, hoe liever het hem is.
In de collectie met de naam ‘Collectie Provinciale Fotodienst’ in de beeldbank van het Drents Archief in Assen is bijgaande afgebeelde foto (nummer DA93700003540) van een boerderij an de Aachterstroate (vrogger de Saandhook) in Deever aanwezig.
Het betreft de boerderij van Jan Tabak en Grietje Bennen. In mei 1951 verhuisden zij van de Deeverbrogge hen de Aachterstroate in Deever, naar de boerderij die deels op bijgaand afgebeelde zwart-wit foto is te zien, toen adres Achterstraat 8, nu Achterstraat 10. De aan de weg staande melkbussen van Jan Tabak en Grietje Bennen waren voorzien van het nummer 97. Dat nummer hadden zij overgenomen van de ongetrouwde Geert Bennen; hij is geboren op 7 juli 1911 en hij is overleden op 13 oktober 1958.
De afgebeelde foto is gemaakt op 13 maart 1975. De redactie vermoedt dat wijlen Jans Roelof Tabak, de zoon van Jan Tabak en Grietje Bennen, toen al bezig was de boerderij van zijn ouders over te nemen of al had overgenomen.
De redactie heeft toch nog wel een gedachte bij de datum van 13 maart 1975. Haalde de D.O.M.O. melkfabriek in Beilen toen nog steeds de melk in melkbussen op of moesten de boeren toen al hun melk tijdelijk opslaan in een dure koeltank ?

De redactie ontving op 6 april 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer Meulbak
De melkbussen werden toen nog gehaald, de melktank kwam pas later.

Posted in Aagterstroate, Boer'nlee'm, Jans Roelof Tabak, Melkbusse | Leave a comment

Ut stuwgie van ut Olde-Willem-nepstuwmièr

Posted on 19 maart 2023

Enige jaren geleden heeft nepnatuurcultuurfabrikant Staatboschbeheer het Oude Willemsveld na honderd jaar opnieuw in cultuur gebracht. Daar zullen flinke hoeveelheden waterdoorlatend zand met bulldozers zijn verschoven, teneinde een nepbeek te componeren. Zie de blauwe o zo idyllisch kronkelde lijn rechtsboven in afbeelding 1. Een deel van de Olde Willem in de Deeverse bos is op een detail van een in 2022 gemaakte luchtfoto te zien. Zie afbeelding 1. De weg, die op afbeelding 1 van midden onder naar links boven loopt, is de Woaterseweg. Rechts op afbeelding 1 is de camping met de naam ’t Oude Willemsveldt te zien. De drie donkere rechthoekige vlakken vormen samen het Olde-Willem-nepstuwmeer. Dit nepstuwmeer ligt binnen kunstmatig aangelegde stuwdijken en omsluit nagenoeg recreatiecentrum De Goede Weide. De nepcultuurnatuurfabrikant Staatboschbeheer heeft het nepstuwmeer ongetwijfeld op een tekentafel in het hoofdkantoor in het verre Amersfoort gecomponeerd. De redactie van ut Deevers Archief heeft het vermoeden dat nepnatuurcultuurfabrikant Staatboschbeheer het liefst ook recreatiecentrum De Goede Weide onder water wil zetten.
Voor het opstuwen en zoveel mogelijk tegenhouden van regenwater in het Olde-Willem-nepstuwmeer is bij de Woaterseweg een merkwaardig ontworpen stuw gebouwd. Zie afbeelding 2 en afbeelding 3. Op afbeelding 2 is wel te zien dat het water op 14 maart 2023 in het nepstuwmeer was opgestuwd tot een hoogte van 8.37 m boven N.A.P.. Maar het regenwater uit het Olde Willemsveld kan nog wel 30 centimeters hoger worden opgestuwd. Maar dan krijgen ze bij recreatiecentrum De Goede Weide natte voeten. Het overtollige regenwater stroomt over de stuw en komt terecht in het o zo idyllisch kronkelend aangelegde en o zo schilderachtige nepbeekje aan de andere kant van de Waterseweg.
Is het nepstuwmeer en de stuw in beheer bij het waterschap Drents-Overijsselse Delta ? Of speelt nepcultuurnatuurfabrikant Staatsboschbeheer eigen waterschapje ? Maar zonder vergunning van het waterschap Drents-Overijsselse Delta is ontwatering met drainagemiddelen, zoals de op afbeelding 2 zichtbare stuw, in het Oude Willemsveld verboden.
De stuw, die op de afbeeldingen 2 en 3 is te zien. ligt achter een ogenschijnlijk probleemwolfbestendige schrikdraadversperring. De helaas uitheemse runderen binnen de schrikdraadversperring kunnen ogenschijnlijk zo niet worden aangevallen door een uitheems roedeltje moordlustige probleemwolven. Dat soort schrikdraadwolvenversperringen zijn voor gewone hardwerkende schapen- en koeienboeren uiteraard niet te betalen.
De redactie heeft de kleurenfoto’s voor afbeeldingen 2, 3 en 4 gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in de Olde Willem, Staatsbosbeheer, Wolf | Leave a comment

Un ansichtkoate van ut Monement an de Hoarweg

Posted on 18 maart 2023

Van ut Monument aan de Haarweg op het landgoed Berkenheuvel van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom waren bij Deeverse middenstanders verschillende zwart-wit ansichtkaarten te koop, zo ook de bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart (afbeelding 1).
De redactie van ut Deevers Archief schat in dat deze zwart-wit ansichtkaart in de vijftiger jaren van de vorige eeuw is uitgegeven. In die jaren waren de ansichtkaarten nog voorzien van een mooie witte rand. De redactie heeft geen flauw idee wie de uitgever van deze ansichtkaart was.
Ut Monement is in 1925 opgericht door mr. Albertus Christiaan van Daalen en onthuld door de eerste kleinzoon met zijn voornamen: Albertus (Bert) Christiaan Doorman. Hij plaatste het monument ter gelegenheid van de voleindiging van de ontwikkeling van het landgoed Berkenheuvel. De redactie heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan het Landgoed Berkenheuvel en ut Monement.
Op één van de vier zijkanten van het gedenkteken (zie afbeelding 2) staat een voor de gelegenheid aangepast deel uit de elfde strofe van het gedicht Aan een heereboer van Petrus Augustus de Génestet (1829-1861):
Daar rijz’,
Uit stuivend zand en ledige aard,
Een lachend paradijs.
Het betreffende deel van de elfde strofe van het gedicht Aan een heereboer luidt als volgt:
Daar, o Verhoorder ! rijz’,
Uit stuivend zand en ledige aard,
Een lachend Paradijs !
De redactie heeft de bedoeling van alle ooit uitgegeven zwart-wit ansichtkaarten, waarop ut Monement is te zien, een afbeelding in ut Deevers Archief op te nemen. De redactie weet niet of ut Monement ook op kleuren ansichtkaarten is te zien. In elk geval wel op kleurenfoto’s. De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 22 mei 2022.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Ansichtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Legere skoele 1.0 en legere skoele 2.0

Posted on 17 maart 2023

Op bijgaande afbeelding staat links onder de volgende tekst.
Deze kaart is gemaakt door A.J. van Dam, schoolmeester en voorzanger te Diever in het jaar 1826.
Het origineel berust ter gemeentesecretarie te Diever, overgenomen door J. Westra van Holthe, Februari 1932.
In October 1954 is door hem een exemplaar gemaakt voor het Rijksarchief te Assen.

Op bijgaande afbeelding staat links boven de volgende door J. Westra van Holthe geschreven tekst.
De kerkvoogd van Diever vertelde mij dat de personen die zettingen hadden in de kerk, een aantal daar naar kregen op de nieuw aangelegde begraafplaats aldaar. Wellicht is de kaart gemaakt om te zien wie gerechtigd waren.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Als in Deever een boerenfamilie zichzelf vroeger nogal belangrijk en vooraanstaand vond en zich van de rest wilde onderscheiden, dan kocht de familie ‘zettingen’ – een soort van familiegraf – in het kerkgebouw an de brink van Deever. Daar konden familieleden worden begraven. Op een gegeven moment was in het kerkgebouw an de brink van Deever natuurlijk geen ruimte meer om overleden mensen te begraven. En ook in de kerkhof -dat wil zeggen in de hof om het kerkgebouw aan de brink van Deever- was op een gegeven moment te weinig ruimte om doden te begraven. De nieuwe kerkhof is aangelegd an de Grönnegerweg bee Deever. Het is de redactie niet bekend of de begraven personen in de kerk zijn verplaatst naar de nieuwe kerkhof. In 1832 gingen de mensen uut Leegel en Eemster nog in Deever ter kerke, dus werden toen ook in Deever begraven.
Op de hier afgebeelde tekening is in de rechter benedenhoek de ‘oude school’ getekend, dat was de eerste openbare lagere school in Deever, zeg maar Legere Skoele 1.0. Was het een winterschool ? Op de hier afgebeelde tekening is in de rechter bovenhoek te lezen ‘hier is getimmerd de nieuwe school’, zeg maar Legere Skoele 2.0. Deze school is in 1819 getimmerd. Zie het bericht Un neeje skoele tummer’n in de kaarke van Deever.
In ut Deevers Archief zijn wel afbeeldingen van het oude gemeentehuis aan de brink, waarin daarvoor Legere Skoele 3.0 was gevestigd, te vinden. Zie bijvoorbeeld de volgende afbeelding. De redactie verwijst ook naar het bericht De legere skoele wödde vurbaut tot gemientehuus.
In ut Deevers Archief is wel een afbeelding van Legere Skoele 4.0 an de Heufdstroate in Deever te vinden. Zie de volgende afbeelding.
In ut Deevers Archief is wel een afbeelding van Legere Skoele 5.0 an de Tusschendarp in Deever te vinden. Zie de volgende afbeelding.
De redactie moet met het schaamrood op de kaken melden dat in ut Deevers Archief nog geen afbeelding van Legere Skoele 6.0 is te vinden. Dat is de openbare lagere school De Singelier op de Westeresch van Deever. Op de webstee van deze school is te lezen dat De Singelier in Deever en de Ten Darperskoele in Wapse een onderwijsteam vormen, dat wil zeggen dat de twee scholen zo fusierijp worden gemaakt of al fusierijp zijn en op termijn op zullen gaan in één brede school voor alle lagere-school-leerlingen binnen de grenzen van de gemiente Deever. Het gebouw voor Legere Skoele 7.0 staat al op de Westeresch van Deever. Dat is het schoolgebouw, waarin het krimpfiliaaltje van scholengigant Stad en Es uit Meppel is gevestigd. Voor zolang het nog duurt.

Posted in Kaarke an de brink, Legere skoele in Deever | Leave a comment

Ut nep-Deceauville-lorregie is neet vot

Posted on 16 maart 2023

Ten behoeve van de uiterst nuttige ontginning van ut Olde Willemsveld in de twintiger jaren van de vorige eeuw werd een kaarsrechte zogenaamde Deceauvillebaan door ut Olde Willemsveld aangelegd. Na de voltooiing van deze uiterst nuttige ontginning werden de rails van de baan verwijderd en werd ter plekke van de opgebroken baan de openbare weg door de Olde Willem aangelegd. Deze weg is op bijgaand afgebeelde kleurenfoto aan de linkerkant te zien. Voor hoe lang nog ?
De redactie van ut Deevers Archief waardeert het bijzonder dat de eigenaren van Camping Ut Olde Willemsveldt de herinnering aan het trotse landbouwverleden van dit gebied levend willen houden in de vorm van een eenvoudig lorrietje op een railsje met drie bielsjes bij de t-splitsing van de Woaterseweg en de weg door ut Olde Willemsveld.
De redactie heeft de woensdag 11 mei 2022 een kleurenfoto van het lorrietje op een railsje met drie bielsjes gemaakt..
Het (speciaal voor de gelegenheid gemaakte ?) lorrietje is nogal afwijkend van de echte Deceauville lorrie, maar dat mag de goedbedoelde en zeer te waarderen pret in ut Olde Willemsveld uiteraard niet drukken. Het is zoals Sjakie uut Spier al een paar honderd jaren geleden rijmelde: Want nooit is iets verkeerd of ongepast, wat eenvoud in oprechte ijver biedt. De redactie verwijst ook naar een foto van de ontginning in ut Olde Willemsveld, waarop de echte Deceauville lorrie is te zien.
Echter tot zijn grote ontzetting moest de redactie in het voorbijgaan vaststellen dat het lorrietje op het railsje met de drie bielsjes is verdwenen. De redactie heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.
Wat zou toch de reden van deze verdwijning zijn ? Hadden de eigenaren van camping Ut Olde Willemsveldt geen vergunning voor het plaatsen van dit (reclame)object op een mooie zichtplek en hebben daarom de nijvere en noeste en streberige met peperduur belastinggeld betaalde regelneven en regelnichten in het peperdure Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan In Deever de eigenaren van camping Ut Olde Willemsveldt onder dreiging van toepassing van hun hel- en verdoemenisregeltjes gedwongen het eenvoudige doch fraaie kunstzinnige (reclame)object te verwijderen ?
Niets van dat sombere alles, want op 23 maart 2023 schreef de heer Marcel Jansen van camping Ut Olde Willemsveldt de volgende zeer gewaardeerde reactie:De lorrie hebben wij even binnen gehaald voor onderhoud aan het bord, maar van de week gaat deze zeker weer worden teruggeplaatst. Wat leuk dat het niet aanwezig zijn van de lorrie en het bord is opgevallen en dat hieraan aandacht is besteed.
De heer Marcel Jansen stuurde ter illustratie van zijn reactie de bijgaand afgebeelde door hem op 27 maart 2023 gemaakte kleurenfoto van de mooi onderhouden lorrie met het reclamebord op een stukje rails op drie bielsjes bee un poase krooie in een schuur van camping Ut Olde Willemsveldt.

Posted in de Olde Willem | Leave a comment

Ut kantoorpasseneel veur ut olde gemientehuus

Posted on 15 maart 2023

De redactie heeft het vermoeden dat de hier afgebeelde foto in het begin van 1953 is gemaakt. Het enige vrouwelijke gemeentelijke kantoorpersoneelslid staat samen met de mannelijke gemeentelijke kantoorpersoneelsleden met verkreukeld colbertje, met witte-boord, met stropdas en met pullover bij de hoofdingang van het oude gemeentehuis an de brink van Deever. Op de hier afgebeelde foto is uitsluitend het selecte groepje kantoorpersoneel en helaas niet de noeste arbeiders in de buitendienst van de gemiente Deever te zien. Wellicht is de foto voor het selecte groepje kantoorpersoneel gemaakt voor het hebben van een soort van herinnering aan het aanstaande afscheid van het zeer zeker door de sloopgrage burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) onbruikbaar verklaarde gebouw. Het moet voor burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) in de jaren van voorbereiding van de bouw van het nieuwe gemeentehuis in 1955 een euforische tijd zijn geweest in de wetenschap dat in Deever alweer een kostbaar restaureerbaar historisch erfgoedpand in elkaar ging worden gemept.

Op de hier afgebeelde zwart-wit foto zijn van links naar rechts de volgende personen te zien.

1. Hendrikje (Hennie) Hulshof
Zij is een dochter van Jacob (Joop) Hulshof en Margje Smit. Zij is geboren op 12 september 1934 in Deever (Wapse ?). Zij trouwde op 14 augustus 1957 met bakker Klaas Echten uit Wittelte.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

2. Jan Bellijn
Hij vertrok na zijn Deeverse periode naar Abcoude in de provincie Utrecht.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

3. Jan Cornelis Meiboom
De redactie verwijst vooralsnog gemakshalve naar enige informatie op het internet.
Hij werd in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd.
Hij woonde in de gemeentelijke burgemeesterswoning an de Heufdstroate in Deever.

4. Arend Lefferts
Hij is geboren op 3 december 1921 (Uffelte ? Havelte ? Nijeveen ?). Hij is overleden op 12 april 2005. Hij is begraven op de kaarkhof van Neejevene.
Hij werd op 15 januari 1952 als vierde ambtenaar ter gemeente-secretarie in vaste dienst van de gemiente Deever benoemd. Hij werd op 1 juli 1953 van derde ambtenaar ter gemeente-secretarie bevorderd tot tweede ambtenaar ter gemeente-secretarie. Hij heeft de Deeverse gemeentedienst op 18 april 1955 verlaten. Hij speelde in zijn jonge jaren in het eerste elftal van de Darper voetbalvereniging. De redactie weet niet of hij in de gemiente Deever heeft gewoond en zo ja waar hij heeft gewoond.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

5. Jelle G…. Bakker
Hij werd in maart 1951 benoemd tot gemeente-architect van de gemiente Deever. Hij was afkomstig uit Zierikzee. Hij volgde daarmee de naar de gemeente Opsterland vertrekkende gemeente-architect Albert Wiglema op. Hij woonde in de gemeentelijke huurwoning met adres Veentjesweg 1 in Deever, waarmee hij als dure zogenoemde gemeente-architect een goedkope huurwoning voor een Deevers arbeidersgezin bezet hield. Deze woning an de Veentiesweg bestaat nog steeds. Hij nam per 1 januari 1955 ontslag uit de gemeentelijke dienst. Hij associeerde zich met een particulier architect in Zierikzee.
Jelle Bakker, zijn vrouw en zoon Hansie zijn te zien op een afgebeelde foto in ut Deevers Archief.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

6. Anne Mulder
Anne Mulder is geboren en getogen aan de Achterstrtaat. Hij verhuisde in de tweede helft van de vijftiger jaren naar een inmiddels al afgebroken gemeentelijke huurwoning an de Kloosterstroate in Deever. Hij vertrok na zijn Deeverse periode naar Gasselte, waar hij ambtenaar van de gemeente Gasselte werd.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

7. Jan Kannegieter
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

8. Marcus Bosma
Hij was opzichter-tekenaar bij gemeentewerken. Hij werd op 1 maart 1953 in gelijke functie benoemd bij gemeentewerken Texel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

9. Jan Boesjes
Hij is geboren op 31 mei 1904 in Gees. Hij trouwde op 28 september 1927 in Diever met Trijntje de Jong. Hij is een zoon van Jan Boesjes en Aaltje Lunsing.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers varn ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

10. Otte Franke van Elselo
Hij is geboren op 3 april 1908 in Hindeloopen. Hij is overleden op 11 september 1987 in Bergum. Hij trouwde op 14 december 1935 in Hindeloopen met Trijntje Graansma.
Hij woonde met zijn gezin eerst an de Veentiesweg in Deever. Hij liet aan het einde van de vijftiger jaren een huis bouwen op de hoek van de Kloosterstraat en de Vlasstraat. Hij speelde al in 1950 mee in het openluchtspel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens van hem verstrekken ?

Posted in Gemiente Deever, Gemientehuus | Leave a comment

Ut huus van veearts Boerhave an de Deeverbrogge

Posted on 14 maart 2023

Op de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is de man met bolhoed en bolle buik veearts Boerhave. Frederik Boerhave studeerde in 1888 af als veearts. Hij trouwde op 12 juni 1890 in Zuidbroek met Regina Wichers. Hij was eerst veearts in Oosterwolde, maar vertrok in 1895 naar Staphorst en vandaar hen Dwingel en vestigde zich rond de eeuwwisseling an de Deeverbrogge in de gemiente Deever. Van veearts Frederik Boerhave is bekend dat hij graag een borreltje dronk in het café van Hendrik Benthem en later van zijn zoon Sjoert Benthem. Frederik Boerhave overleed op 14 juli 1913 op 47-jarige leeftijd an de Deeverbrogge, in het huis dat is te zien op de hier afgebeelde ansichtkaart. Zijn vrouw Regina Wichers is op 20 april 1956 overleden in Veendam.
De redactie van ut Deevers Archief moet nog precies uitzoeken wanneer het huis is gebouwd en wie er na het vertrek successievelijk hebben gewoond. Heeft veearts Boerhave het huis laten bouwen ?
Om de weg van Diever naar de Dieverbrug recht tegenover de later verplaatste brug aan te kunnen sluiten moest het huis op de hier afgebeelde ansichtkaart worden afgebroken. De redactie moet nog uitzoeken wanneer dit is gebeurd.
Elizabeth (Liesje) Gerritdina Boerhave is geboren op 30 november 1905 an de Deeverbrogge, in het huis dat is te zien op de hier afgebeelde ansichtkaart. Zij is de dochter en enig kind van veearts Frederik Boerhave en zijn vrouw Regina Wichers. Liesje trouwde op 10 juli 1928 in Winschoten met verfhandelaar Cornelis Hendrik Voorthuis. Zij overleed op 21 juli 1929 op 23-jarige leeftijd in Winschoten.
Op de hier afgebeelde ansichtkaart is te zien dat moeder Regina Wichers haar dochtertje Liesje op de arm heeft. De redactie schat in dat de foto voor deze ansichtkaart in 1906 zal zijn gemaakt.
Het andere bijzondere op de hier afgebeelde ansichtkaart is te zien aan de linkerkant. Voor zover de redactie van ut Deevers Archief het kan overzien is dit de enige oude afbeelding uut de gemiente Deever waarop een hondekar met trekhond is te zien. De redactie houdt zich bijzonder aanbevolen voor een scan van andere foto’s van hondekarren met trekhonden uut de gemiente Deever !
Wat ook opvalt is dat voor de voordeur van het huis op de hier afgebeelde ansichtkaart een bruggetje ligt. Blijkbaar stond het huis dicht bij een sloot. En werd het stuk gras aan de rechterkant gebruikt als blieke voor het drogen van de witte was ?
Wat ook opvalt is dat links naast het huis van de familie Boerhave een stukje van de met stoomkracht aangedreven wolspinnerij van Jan Frederik Hilkemeijer (geboren op 13 december 1858 te Nijensleek, overleden op 23 juni 1935 te Groningen) is te zien.
De redactie schat in dat de hier afgebeelde ansichtkaart in 1906 is uitgegeven. Drukker-uitgever Gosen Riezebos uit Ede is de uitgever van deze ansichtkaart. De kaart was te koop in het cafe-logement van Sjoert Benthem an de Deeverbrogge.
Van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart zijn bij de redactie slechts drie exemplaren bekend. Je kan dus maar beter zorgen deze kaart zo gauw mogelijk in jouw verzameling te hebben, want de prijs van dit soort zeldzame ansichtkaarten stijgt explosief ! Eén van die bekende exemplaren is een exemplaar, waarvan de postzegel op 24 juli 1911 is gestempeld. Blijkbaar heeft Sjoert Benthem deze ansichtkaart lange tijd verkocht.
In de beeldbank van het Drents Archief in Assen is in de Collectie Provinciale Monumentenzorg een zwart-wit foto van de weg van de Deeverbrogge hen Deever aanwezig. Deze foto heeft als kenmerk kenmerk MZ10702000108. De foto is gemaakt op 9 april 1976. Zie afbeelding 2.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk 8 – Dieverbrug op bladzijde 312 wel een, maar nogal bijgesneden, afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart opgenomen. De redactie merkt wel op dat de onvolprezen vormgever van het genoemde Magnum Opus heel veel afbeeldingen van foto’s, ansichtkaarten en zo voort nodeloos heeft bijgesneden. De lezer van dit boek is op die manier wel veel kijkplezier onthouden. Zo is van de afbeelding op bladzijde 312 van het Magnum Opus aan de linkerkant de hondekarre mit de trekhond weggesneden. Uhh ? Heè ? Wattt ? Is de onvolprezen vormgever van het Magnum Opus een goozebrook ?

Afbeelding 1
De weg van de Deeverbrogge hen Deever in 1906.

Afbeelding 2
De weg van de Deeverbrogge hen Deever in 1976.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate | Leave a comment

Op Zorgvliet wödd’n ok klomp’m emeuk’n

Posted on 13 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geachte afbeelding. In dit geval gaat het om het hier afgebeelde voorblad van het niet meer bestaande maandblad Oeze Volk, nummer 9, jaargang 15, september 1970. Wim Hiddingh uit Gasselte is de maker van de zwart-wit foto voor bijgaand afgebeeld voorblad. De redactie heeft dit voorblad na het scannen niet bij het oude papier gegooid.

In 2016 is na ruim zestig jaren helaas een einde gekomen aan het mooie Drentstalige maandblad Oeze Volk. Het Drentstalige tijdschrift Zinnig is met ingang van 1 januari 2017 de opvolger van Oeze Volk. Het Huus van de Toal is de uitgever van het tijdschrift Zinnig.

De redactie heeft toestemming van de redactie van het tijdschrift Zinnig het mooie voorblad van Oeze Volk, nummer 9, jaargang 15, september 1970 in ut Deevers Archief te tonen. De redactie van ut Deevers Archief is de redactie van Zinnig bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

Op het hier afgebeelde voorblad is klompenmaker J. van der Leij te zien. Hij had een klompenmakerij en loonzagerij op Zorgvlied naast de vijf huisjes van het Sint Anthony Gasthuis, die naast de rooms katholieke kerk stonden. Blijkbaar maakte hij in 1970 nog klompen. De redactie wil bijzonder graag wat meer gegevens van klompenmaker J. van der Leij is dit bericht opnemen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan gegevens, bijvoorbeeld scans van foto’s of krantenartikelen.

Posted in Ambacht, Zorgvliet | Leave a comment

Ut Baargie van Japie Snuuk’n op un foto uut 1975

Posted on 12 maart 2023

In de collectie met de naam ‘Collectie Provinciale Fotodienst’ in de beeldbank van het Drents Archief is bijgaande afgebeelde foto (nummer DA93700037284) van de Witteler baarg aanwezig. De resten van de in de Middeleeuwen aangelegde berg zand bestaan nog steeds dank zij de inspanningen van wijlen Jacob (Jaap, Japie) Snoeken (de Snuuke). Daarvoor alsnog postuum driewerf hulde: hulde, hulde, hulde.
Zie ter illustratie van de afgebeelde foto ook het bijgaand afgebeelde bijzonder fantasierijke bericht ‘Witto’s Veurhof’ over wijlen geschiedenisuitvinder, geschiedenisbedenker en geschiedenisfantaseerder Jacob (Jaap, Japie) Snoeken (de Snuuke), dat op 3 december 1994 in het Nieuwblad van het Noorden is gepubliceerd.

Witto’s Veurhof
Jacob (50) en Mina (52) Snoeken uit Wittelte hebben hun boerderij een mooie historische naam gegeven: Witto’s Veurhof. De vondst in van de landbouwer zelve en is de vrucht van een lange en vermoeiende speurtocht in de archieven. Hierbij werd een stukje Drentse geschiedenis aan de vergetelheid ontrukt.
Witto was een invloedrijke edelman uit de 11de eeuw. Samen met zijn broers Uffo en Peelo controleerde hij grote delen van het graafschap Drente. Tot hun machtsgebied behoorden ook Groningen en aanpalende delen van de Ommelanden. De familienaam van de adellijke broeders is niet achterhaald; hun voornamen leven echter tot op de huidige dag voort in de plaatsnamen Wittelte en Uffelte in Zuidwest-Drente en Peelo, tegenwoordig een wijk van Assen.
Witto bezat bij Wittelte een burcht. Het was een zogeheten motte, bestaande uit een kunstmatig opgeworpen ronde heuvel met daar bovenop een uit palisaden opgetrokken sterkte. Het geheel was omringd door een gracht. De heuvel bestaat nog steeds; zij het in afgeslankte vorm. De volksmond spreekt van ‘de berg’. Duidelijk is in het omringende groenland nog de loop van de gedempte gracht te volgen. En aan het geaccidenteerde terrein ervoor is ook nog te zien waar eens het voorgebouw stond; de entree zeg maar – ofwel de voorhof. ‘Veurhof’ op zijn Drents. Zo kwam Jacob Snoeken aan de naam op zijn boerderij: Witto’s Veurhof.
De hoeve grenst direct aan het voormalige kasteelterrein. De ‘berg’, officieel Wittesheuvel, ligt op zijn land en is zijn eigendom. Al vanaf de late 18e eeuw is het familiebezit. In die periode liet een voorvader-in-de-vrouwelijke-lijn de boerderij bouwen. Dat was een Berend Roelofs van de Berg, die zichzelf had vernoemd naar ‘de berg’. Nadien heeft de hoeve een aantal ingrijpende veranderingen ondergaan. Het oude gebinte echter stamt waarschijnlijk nog goeddeels uit de 18de eeuw.
‘Al heel lang was ik op zoek naar een mooie naam voor de boerderij,’ zegt Snoeken, ‘ik vond wel wat, maar ’t zinde me niet. Totdat ik in de archieven opeens op de ridderfiguur Witto stuitte !’ Hij vond een oorkonde uit 1040. Daaruit viel meteen op te maken dat het met de broers Witto, Uffo en Peelo slecht was afgelopen. Zij hadden zich de toorn op de hals gehaald van hun leenheer, de Duitse keizer Hendrik III, die hof hield in Goslar. De monarch betichtte het trio van ‘schandelijke lichtzinnigheid’. De broers kwamen vervolgens op nooit opgehelderde wijze om het leven. Vermoedelijk zijn ze vermoord; op bevel van de keizer wellicht ? Hendrik III schonk blijkens de oorkonde uit 1040 al hun bezittingen aan de bisschop van Utrecht.
Maar Jacob Snoeken wekte Witto weer tot leven. Niet alleen in de naamgeving van zijn boerderij, maar ook in de vorm van een standbeeld. In 1987 plaatste hij op de kasteelheuvel een zelf vervaardigd beeld van de ridder, opgetrokken uit ijzer en beton. Uit archeologische hoek werd dat maar zo-zo gevonden.
Want werd daar niet een waardevol monument uit het verleden aangetast ? Snoeken hield echter voet bij stuk. ‘Ze hoeven echt niet bang te zijn hoor,’ zegt hij nog maar eens, ‘de heuvel wordt aan alle kanten beschermd. Namelijk door mijzelf.’
Opgravingen zijn er overigens nooit gedaan bij de restanten van Witto’s motte. Het enige dat er ooit werd gevonden is een aarden kruikje.
Uit de wederwaardigheden van Witto en z’n broers leerde Jacob Snoeken ook, dat het dorp in 1990 precies 950 jaar bestond; net zoals de stad Groningen. Ze hebben toen in Wittelte een geweldig herdenkingsfeest gevierd. Sindsdien is in het dorp een nieuw gevoel van saamhorigheid ontstaan. Dat bleek al in de aanloop naar de feestelijkheden, toen de familie Snoeken aan alle kanten door hun dorpsgenoten werd geholpen.
Op het brinkje van Wittelte staat tegenwoordig een groot informatiepaneel, omringd door enorme veldkeien. Deze dragen de namen van de broers Witto, Uffo en Peelo. Onder de hoofdsteen begroef Snoeken in een fles een lijst met namen van allen die eraan meegewerkt hebben. En volgend jaar 27 en 27 mei wordt in het dorp wederom een grote feesttent opgesteld. Dan wordt het eerste Witto-lustrum gevierd. ‘Eerlijk is eerlijk: we hebben met z’n allen veel aan Witto te danken,’ stelt Jacob Snoeken vast.

Posted in de Witteler Baarg, Wittelte | Leave a comment

An de Deeverbrogge stön’n iens stoplocht’n

Posted on 11 maart 2023

Stoplogt’n ? Deurrielogt’n ? See hept iens un posie an de Deeverbrogge estoan ! Ja, echt ! Echt woar !

De redactie van ut Deevers Archief is al lange tijd op zoek naar foto’s van het kruispunt an de Deeverbrogge, waarbij het kruispunt vanwege de verkeersveiligheid is voorzien van een verkeersregelinstallatie, in de volksmond veelal stoplogt’n genoemd. Op bijgaande foto uit de tachtiger jaren van de vorige eeuw is aan de linkerkant van de foto één van de vier stoplogt’n te zien.
De vier stoplogt’n hebben niet zoveel jaren dienst gedaan. Na de grote opkomst van de rotonde in Nederland is ook het kruispunt an de Deeverbrogge ongebouwd tot een rotonde.
De redactie heeft de zwart-wit-foto van de rotonde gemaakt op 8 februari 2000.
Het is de redactie niet bekend wanneer de stoplogt’n in gebruik zijn genomen en wanneer de rotonde in gebruik is genomen. Wie kan de redactie hierover informeren ?
De redactie van ut Deevers Archief is op zoek naar goede scherpe scans van andere foto’s waarop de stoplocht’n op dit kruispunt zijn te zien. Wie kan de redactie aan deze scans helpen ?

Posted in An de Deeverbrogge | Leave a comment

Wie kent de Booimannegies uut de Peperstroate nog ?

Posted on 10 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief weet zich de familie Baaiman nog heel goed te herinneren, waar ze woonden aan de Peperstraat, dat ze vanwege de afbraak van het huis waar de familie aan de Peperstraat woonde naar de Wapserveenseweg in Wittelte verhuisden, waar de vijf kinderen Baaiman de Wittelter Skoele voorlopig van van sluiting redden, tot het vertrek van de kinderen Baaiman uit Wittelte naar diverse pleeggezinnen in het land.
De redactie van het ut Deevers Archief wil graag reageren op het verzoek van Theo Baaiman en Keitje Kei. Allereerst een foto van de leerlingen van de Wittelter Skoele uit 1959. Op deze foto staan de vijf oudste kinderen van Hendrik Baaiman en Klaasje Velthuizen: Wolter, Theo, Gesinus, Albert (Appie) en Annie Baaiman.

Wittelte – Openbare Lagere School – Zomer 1959

De redactie van ut Deevers Archief is zeer actief bezig met het verzamelen van alle klassefoto’s van alle scholen in de voormalige gemiente Deever, te weten de voormalige openbare lagere school van Deever, thans openbare basisschool ‘De Singelier’, de gereformeerde school van Deever, thans de bijzondere basisschool ‘de Meester Roosjenschool’, de openbare lagere school van Wapse, thans ‘de Ten Darperschoele’, de openbare lagere school van Zorgvlied-Wateren (opgeheven) en de openbare lagere school van Wittelte (opgeheven in 1967).
Het uitzoeken van de namen en de verblijfplaats van kinderen op klassefoto’s levert altijd weer positieve reacties op. In de serie ‘Olde skoelfoto’s’ toont de redactie van ut Deevers Archief een foto van de voormalige openbare lagere school van Wittelte. We weten dat we daarmee in het bijzonder Wolter, Theo, Gesinus, Albert (Appie) en Annie Baaiman een plezier kunnen doen.
De leerlingen van de openbare lagere school van Wittelte zijn in de zomer van 1959 op het plein bij de school op de foto gezet.

Het gezin van Hendrik Baaiman en Klaasje Velthuizen verhuisde in het najaar van 1958 van de Peperstroate in Deever naar de Wapserveenseweg in Wittelte, vanwege de afbraak van hun huurwoning an de Kleine Peperstroate. Het toch al niet zo grote aantal leerlingen van de openbare lagere school van Wittelte nam daardoor van de ene dag op de andere met vijf leerlingen toe. Dankzij het kinderrijke gezin Baaiman was het gevaar voor sluiting van de school weer voor jaren geweken.
Het nagaan in welk jaar een schoolfoto is genomen is altijd weer een kwestie van puzzelen. Dit keer was het niet zo moeilijk. Wolter Baaiman vertelde dat hij op 18 april 1947 is geboren en dat hij op zesjarige leeftijd in Deever naar de openbare lagere school is gegaan. Hij is daar nooit ‘blijven zitten’. Hij heeft in 1958 nog een paar maanden bij meester Albertus Andreae (die in de Deeverse volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) in de zesde klas gezeten. Dus moet de foto, gelet op de korte broeken van de jongens, aan het einde van het schooljaar in de zomer van 1959 zijn genomen. De andere zesde-klassers Cornelis Hunneman en Henk Oosterhof zijn ook in april van het jaar 1947 geboren.

In de bovenste rij staan van links naar rechts opgesteld:

1. Engeltje (Engel) Anje Broer-Van Delden
Zij is geboren op 12 mei 1923. Zij is overleden op ….. Zij trouwde met Luite (Lu) Wolter Broer. Zij woonde in Deever. Zij was schooljuffrouw van de Witteler skoele.

2. Theo Baaiman
Hij is geboren op 15 augustus 1948 in Deever. Hij trouwde met Jannie Hazeleger. Hij woont in Amersfoort.

3. Cornelis Hunneman
Hij is geboren op 6 april 1947. Hij trouwde met Irma Jonkers. Hij woont in Deever.

4. Jacob Westerveen
Hij is geboren op 21 maart 1948 in Wittelte. Hij trouwde met Geesje Otten uit Wapse. Hij woont in Meppel.

5. Wolter Baaiman
Hij is geboren op 18 april 1947 in Deever. Hij trouwde met Luitje (Lutie) Dam. Hij woont in Meppel.

6. Hendrik Jacobus (Henk) Oosterhof
Hij is geboren op 19 april 1947. Hij trouwde met Femmy Schipper. Hij woont in Steenwijk.

7. Hendrik (Henk) Willem Broer
Hij is geboren op 18 februari 1950 in Wittelte. Hij trouwde met Trijntje Roggen. Hij woont in Groningen.
Hij is een zoon van Hendrik (Henk) Broer en Geertje Wuite.

8. Hendrik (Henk) Klok
Hij is geboren op 18 januari 1948 in Wittelte. Hij trouwde met Maria Schipper. Hij woont in Dwingel.

9. Jan Boerhof
Hij is geboren op 7 augustus 1948 in Wittelte, Hij trouwde met Lies Gerdes. Hij woont in Deever.

10. Hendrik (Henk) Broer
Hij was de laatste hoofdmeester van de Witteler skoele. In Wittelte is de weg langs de plek waar de school stond naar hem vernoemd: Meester Broerweg.
Hij is geboren op 26 augustus 1914. Hij is overleden op februari 1996. Hij trouwde met Geertje Wuite.

De rij meisjes bestaat van links naar rechts uit:

11. Tietje (Thea) Hunneman
Zij is geboren op 26 februari 1953. Zij trouwde met Willem Willems. Ze woont in Uffelte.

12. Bertha Berends
Zij is geboren op 31 juli 1952 in Wittelte. Zij trouwde met Egbert (Eppie) Warnders. Zij woont in Uffelte.

13. Grietje van de Berg
Zij is geboren op 31 maart 1951 in Wittelte, Zij trouwde met Henk Bergman. Zij woont in Midwolda.

14. Jennie Soer
Zij is geboren op 21 november 1946 in Wittelte. Zij trouwde met Hendrik (Henk) Daleman. Zij woont in Wittelte.

15. Grietje Berends
Zij is geboren op 20 maart 1948 in Wittelte. Zij trouwde met Gabriël (Gabie) Verboom. Zij woont in Frederiksoord.

16. Jennie Winters
Zij is geboren op 14 februari 1949 in Wittelte. Zij trouwde met Nico Hardeman. Zij woont in Decatur in Nebraska in de U.S.A.

17. Alie Diever
Zij is geboren op 17 mei 1950. Zij is overleden op ….,. Zij trouwde met Meeuwis Tiemes. Zij woonde in Deever.

18. Annie de Jong
Zij is geboren op 15 maart 1951. Zij trouwde met Henk Oort. Zij woont in Deever.

19. Klaasje Oosterhof
Zij is geboren op 10 februari 1953. Zij trouwde met Dirk Westerhof. Zij woont in Dwingel.

20. Annie (An) Baaiman
Zij is geboren op 3 augustus 1953 in Deever. Zij trouwde met Pieter Lafinus Schraal. Zij woont in Lelystad.

De rij jongens beneden de rij meisjes bestaat van links naar rechts uit:

21. Klaasinus (Gesinus, Sinus) Jantinus Baaiman
Hij is geboren op 1 januari 1950 in Deever. Hij trouwde met Jannie van Sleen. Hij woont in Vledder.

22. Jacob ten Buur
Hij is geboren op 14 juni 1952 in Wittelte. Hij trouwde met Jannie Oostenbrink. Hij woont in Drachten.

23. Albertus (Bert) Jan de Boer
Hij is geboren op 21 december 1949 in Wittelte. Hij trouwde met Cobie de Zeeuw. Hij woont in Wijk bij Duurstede.

24. Roelof ten Buur
Hij is geboren op 1 mei 1950 in Wittelte. Hij trouwde met Grietje Westerbeek. Hij woont in De Wijk.

25 Albert (Appie) Baaiman
Hij is geboren op 8 januari 1952 in Deever. Hij trouwde met Josephine Catharine Smit. Hij woont in Steenwijk.

26. Albert (Appie) Jongebloed
Hij is geboren op 10 januari 1952 in Wittelte. Hij trouwde met Annie Wobben. Hij woont in Meppel.

27. Jans Tabak
Hij is geboren op 26 september 1953 in Wittelte. Hij trouwde met Tineke Koning. Hij woont in Beilen.

28. Reinder de Weerd
Hij is geboren op 14 februari 1949. Hij trouwde met Grietje Scheper. Hij woont in Meppel.

De onderste rij jongens bestaat van links naar rechts uit:

29. Frens Winters
Hij is geboren op 11 juli 1947 in Wittelte. Hij is overleden op …… Hij trouwde met Hillie Millekamp. Hij woonde in Wittelte.

30. Albert Jan Oosterhof
Hij is geboren op 27 juni 1949. Hij trouwde met Jannie Beugels. Hij woont in Assen.

31. Gerard Klok
Hij is geboren op 20 september 1950 in Wittelte. Hij trouwde met Hendrikje de Leeuw. Hij woont in Varsseveld.

32. Jacob Rozeboom
Hij is geboren op 24 juni 1953 in Oll’ndeever. Hij is overleden op 11 oktober 1969. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

33. Arend Berends
Hij is geboren op 9 februari 1951 in Wittelte. Hij trouwde met Jennie Segers. Hij woont in Uffelte.

34. Hendrik (Henk, Henkie) Wesseling
Hij is geboren op 14 juni 1951 in Wittelte. Hij trouwde met Trijntje Wever. Hij woont in De Wijk.

De redactie van ut Deevers Archief is zeer geïnteresseerd in het publiceren van verhalen over het schoolleven in Wittelte. De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden uitdrukkelijk uitgenodigd te reageren !
De redactie van ut Deevers Archief heeft voorgaand artikel ook gepubliceerd in het nummer 2002/2 van Opraekelen, het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever.

Posted in Witteler skoele, Wittelte | Leave a comment

Skoft van de törfstikkers in ut Bakkersveentie

Posted on 9 maart 2023

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 48 een in de zomer van 1926 gemaakte zwart-wit foto van turfstekers in het Baakersveentje in Wapse opgenomen. De zwart-wit foto voor deze ansichtkaart was aanwezig in de verzameling van wijlen Hennie Nijzingh, een echte Wapser. In de tekst bij de afgebeelde foto is met name aandacht besteed aan de mensen op de foto. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

48 – Wapse – In ’t Bakkersveentie – Zomer 1926
Voor de Tweede Wereldoorlog werden voor gebruik als brandstof in diverse veentjes in de gemeente Diever törf en zödden gestoken. Dat was ook zo het geval in het Bakkersveentie. Dit veentje lag in de Aarlanden op de plaats waar zich nu het gelijknamige dierenparkje in de Haarsmastraat bevindt. Het veentje werd Bakkersveentie genoemd, omdat dit het eigendom was van bakker Marinus Dijkstra.
Het is blijkbaar schoft in het veen. De turfstekers rusten even uit, want de drie vrouwen hebben zo te zien net een pul met verse koffie gebracht. Dit was voor de fotograaf een prachtig moment voor het maken van deze sfeervolle opname.
Aan de linkerkant zit Lambert Dijkstra, een zoon van de op 30 september 1920 overleden bakker Marinus Dijkstra en Geertje Wouwenaar. Lambert Dijkstra heeft na de dood van zijn vader nog een tijdje de bakkerij voortgezet.
Zijn zwager Hendrik Trompetter zit naast hem. Naast Hendrik Trompetter zit zijn vrouw Trijntje Dijkstra, de zuster van Lambert Dijkstra. Toen Lambert op Kalteren woonde, heeft Trijntje het winkeltje van haar ouders voortgezet. Achter haar staat Janna Trompetter, de zuster van Hendrik Trompetter. Zij was getrouwd met boer en timmerman Hendrik Houwer uit Diever. Naast Trijntje Dijkstra zit Margje Houwer, dochter van timmerman Hendrik Houwer en Janna Trompetter. Margje Houwer was getrouwd met Johannes Nijzingh. Ze heeft haar pasgeboren en zo te zien goed ingepakte, naar haar grootmoeder vernoemde, dochter Janna op schoot. Rechts staat Jan van der Weij (Jan Kanon). Hij was geen familie van de genoemde mensen.
Ook op andere plaatsen in de gemeente werd turf gewonnen. Jan en Harm Hessels staken turf uit een veentje aan de Geeuwenbrug. Wittelter boeren wonnen turf uit het Holleveen en de Zandlotten. Ook langs de Vledder Aa werd turf gestoken. Rensje Donker herinnerde zich dat ze vaak turven moest keren in een veentje bij Wateren. Ook bij het Adderveen en in de Hertenkamp werd lange tijd turf gestoken.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het dierenparkje met de naam Bakkersveentie aan de Haarsmastraat in Wapse op 26 april 2018 gemaakt.
Op het internet is het dierenparkje aan de Haarsmastraat in Wapse ook te vinden. Let op de afbeelding van het dierenparkje vooral op het erg zeldzame zitbankje.
Marinus Dijkstra is geboren op 24 augustus 1854 in Doldersum en is overleden op 30 september 1920 in Wapse.
Geertje Wouwenaar is geboren op 9 maart 1859 op Berkenheuvel en is overleden op 3 mei 1945 in Wapse.
Marinus Dijkstra trouwde op 25 december 1883 met Geertje Wouwenaar.
Lambert Dijkstra is geboren op 28 augustus 1898 in Wapse en is overleden op 10 december 1975 in Wapse. Lambert Dijkstra was getrouwd met Jantina van Zomeren.
Hendrik Trompetter is geboren op 24 maart 1892 in Wapse en is overleden op 16 december 1985 in Wapse. Hendrik Trompetter was getrouwd met Trijntje Dijkstra.
Trijntje Dijkstra is geboren op 1 juni 1891 in Wapse en is overleden op 27 oktober 1957 in Wapse.
Janna Trompetter is geboren op 3 september 1881 in Wapse en is overleden op 8 november 1973 in Deever.
Hendrik Houwer is geboren op 19 mei 1880 in Deever en is overleden op 20 februari 1970 in Deever.
Margje Houwer is geboren op 21 augustus 1905 in Deever. Ze trouwde op 15 mei 1926 op twintigjarige leeftijd met Johannes Nijzingh. Zij is in 1987 op 77-jarige leeftijd overleden.
Johannes Nijzingh is geboren op 19 mei 1904 in Deever en is overleden op …… in …..
De gegevens van ut poppie Janna Nijzingh ontbreken nog. Ze moet al kort na het huwelijk van Johannes Nijzingh en Margje Houwer zijn geboren. Het zou kunnen zijn dat Janna Nijzingh nog leeft.
De gegevens van Jan van der Weij ontbreken nog.
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden vriendelijk verzocht ontbrekende, aanvullende of verbeterende gegevens van de personen op de foto bij de redactie te melden, in het bijzonder van Janna Nijzingh.

Posted in Alle Deeversen, Diever, ie bint 't wel ..., Topstuk, Wapse | Leave a comment

Grof- en hoefsmit Abel Offerein an ut Brinkie

Posted on 8 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont de zeer gewaardeerde bezoekers van zijn webstee graag mooie afbeeldingen van Deeverse dorpsgezichten.
Bijgaande ansichtkaart, waarop ut Brinkie in Deever is te zien, is op 10 juli 1908 door mejuffrouw E.J. Schoemaker uut Deever verstuurd aan mejuffrouw H. Krol p/a B. Krol, Herbergier te Noordwolde.
E.J. Schoemaker is Elisabeth Johanna Schoemaker, geboren op 14 oktober 1895. Zij was een dochter van Jan Schoemaker, van beroep brievengaarder en Jantien Trompetter. Zij trouwde met Lambert Rolden. Elisabeth Johanna Schoemaker is op 2 februari 1958 in Deever overleden. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Arend Mulder schreef in het tekst- en fotoboekje ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ de volgende tekst bij dit dorpsgezicht:
Het eerste huis (rechts) is van Abel Offerein, smid en bijker. Hij leefde de laatste jaren samen met zijn zuster Luutien. Harm Bennen is daar grootgebracht. Het tweede huis (links) is van kleermaker en scheerbaas Frederik Westerhof. Hier hing destijds een uithangbord aan de gevel, waarop was geschilderd: Eerst werkte ik om de kunst, nu werk ik om de gunst.
In het huis (adres Diever 12) aan de linkerkant woonde en werkte kleermaker en scheerbaas Fredrik Westerhof. Hij was getrouwd met Christina Houwer. In de voorgevel bevonden zich destijds nog twee ramen die de vorm hadden van de grote ramen in de Hervormde Kerk.
Fredrik Westerhof werd geboren op 23 september 1866 op Kalteren, hij overleed op 28 november 1934 in Deever.
Hij was eerst getrouwd met Margje Houwer, later met Christina Houwer.
In het huis (adres Diever 13) aan de rechterkant woonden Abel Offerein en zijn zuster Lutina. Abel Offerein was grof- en smid (zie de tekst op het bord boven het linker raam) en bijker. Frederik Offerein, die ook aan ut Brinkie woonde, was een neef van hen.
Abel Offerein werd geboren op 31 mei 1859 en overleed op 26 november 1921. Zijn vader Fredrik Jacobs Offerein was ook smid. Luitje (Lutina) Offerein werd op 17 januari 1861 geboren en overleed op 24 januari 1936.
Frederik Offerein werd in de volksmond Grote Frièrik genoemd. Frederik Offerein werd geboren op 28 januari 1887 en overleed op 3 september 1967. Frederik Offerein was getrouwd met Anna Barelds. Zij werd geboren op 11 april 1888 in Wapse en overleed op 22 mei 1979 in Deever.

Posted in Ansichtkoate, Deever, Kleine Brink, Topstuk | Leave a comment

De kaarke an de brink van Deever in 1936

Posted on 7 maart 2023

Met de naamgeving van het kerkgebouw aan de brink van Deever is iets merkwaardigs aan de hand. In de webstee van Wikipedia is te lezen dat de Sint Pancratiuskerk een Nederlands hervormde kerk is. Dit is een contradictio in terminis, een tegenstrijdigheid in de gebruikte woorden.
Tot 1598 was het kerkgebouw in gebruik bij de rooms-katholieke geloofsgemeente, het gebouw was gewijd aan de heilige Pancratius. In de periode van de beeldenstorm is het kerkgebouw gestript van alles wat met heiligen had te maken. Het kerkgebouw was daarom niet meer gewijd aan de heilige Pancratius. Toen was het afgelopen met die naam. Echt wel. Vanaf 1598 was het niet meer dan een veel te groot en veel te duur kerkgebouw aan de brink, nu het kerkgebouw aan de brink dat in gebruik is bij de erg kleine hervormde geloofsgemeente.
De zwart-wit-foto is gemaakt in 1936, toen het kerkgebouw gelukkig nog niet tot Sint Pancratiuskerk was gebombardeerd. De vrienden van het kerkgebouw aan de brink van Deeve gebruiken de naam Oude Kerk, een enigszins beter passende naam.
Let op het hekwerk om de hof van de kerk. In die jaren werden op de kerkhof al geen doden meer begraven, stonden op de kerkhof geen grafstenen meer, maar was de hof bij de kerk nog niet geruimd, dat gebeurde pas bij de Zeer Grote Grondige Restauratie van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren in de vijftiger jaren van de vorige eeuw.

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

De lege legere skoele an de Tusschendarp in Deever

Posted on 6 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto van de leegstaande Openbare Lagere School an de Tusschendarp in Deever op 2 maart 1996 gemaakt.
De twee lokalen aan de rechterkant van de school zijn later gebouwd, de bouw wijkt af van de bouw van het oude gebouw. Het nieuwe deel met twee lokalen is -voor zover de redactie dit na kan gaan- in 1961 in gebruik genomen. De redactie herinnert zich dat hij in de zesde klas, in het schooljaar 1961-1962, in het linker lokaal van het nieuwe gedeelte zat bij meester Andree (die in de Deeverse volksmond altijd Bart Eulie werd genoemd) zat. Het rechter lokaal was bedoeld als een soort van handenarbeidlokaal. De U.L.O.-school gebruikte het lokaal ook als bij een leeg tussenuur leerlingen moesten worden bezig gehouden.
De redactie weet tot op de dag van vandaag niet waarom tot 1961 de leerlingen van de zes klassen in de vier lokalen van de oudbouw zaten. Besparing op onderwijzers ? Besparing op stookkosten ? Zaten de leerlingen van de eerste en de tweede klas in één lokaal ? Zaten de leerlingen van de tweede en de derde klas in één lokaal ?
De redactie weet tot op de dag van vandaag niet waarom vanaf het schooljaar 1961-1962 de leerlingen van de zes klassen in de vier lokalen van de oudbouw en in één lokaal van de nieuwbouw zaten. Konden de leerlingen van twee klassen nog steeds gecombineerd worden. Zaten de leerlingen van de eerste en de tweede klas in één lokaal ? De leerlingen van de tweede tot en met de zesde klas moeten dan in een apart lokaal hebben gezeten. Wie verschaft de redactie hierover gegevens ?

Posted in Legere skoele in Deever, Tusschendarp, Verdwenen object | Leave a comment

Sukersakkie van Hotel Blok an de Deeverbrogge

Posted on 5 maart 2023

In de vijftiger jaren van de vorige eeuw lag Hotel Blok an de Deeverbrogge aan de doorgaande drukke Riekseweg. De autosnelweg A28 van Meppel via Hoogeveen en Beilen naar Assen bestond nog niet. Het was toen een druk beklant hotel-restaurant.
Het hotel-restaurant had net zoals zoveel andere hotels, cafés en restaurants ‘eigen’ sukersakkies. Eén van die sukersakkies – aanwezig in de verzameling van ut Deevers Archief – is hier afgebeeld.
De maker van de tekening op het sukersakkie heeft zijn tekening niet zelf bedacht, maar min of meer (meer min dan meer) overgetekend van een mooie zwart-wit ansichtkaart uit het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw.
De D.A.B.O.-bus bee’j de brogge heeft de overtekenaar voor het gemak maar weggelaten. Ook de boerderij van Hendrik Warries heeft hij niet overgetekend. Wie kan de redactie informeren over de bewoners van deze boerderij ?
De luchtfoto is gemaakt door het bedrijf Lucht Foto Nederland (L.F.N.). Dit bedrijf was vooral in het noorden van Nederland bezig. L.F.N. heeft in die jaren in de gemiente Deever van bijna alle boerderijen (en dat waren er toen nogal wat) een luchtfoto gemaakt. De redactie zou graag L.F.N.-luchtfoto’s van boerderijen in de gemiente Deever willen tonen in ut Deevers Archief. Wie stuurt een mooie scan van een L.F.N.-foto van een boerderij ?
Rechts naast het rechthoekige stenen electriciteitsgebouwtje naast het brugwachtershuisje ligt een stuk grond waar in de periode 1919-1933 een emplacement van de stoomtram van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (N.T.M.) was ingericht. Heden ten dage is op dat stuk grond Shell Benzinestation Blok V.O.F. gevestigd.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Boerdereeje, Hotel Blok, L.F.N.-logtfoto, Logtfoto, Sukersakkie, Tiekening | Leave a comment

Tekening van de Aachterstroate van Jan Planting

Posted on 4 maart 2023

Het Museum van Smallingerland in Drachten heeft een grote verzameling tekeningen van de kunstenaar Jan Planting, waaronder een fraaie tekening van de Aachterstroate in Deever. Zie de bijgaande afbeelding. Jan Planting heeft deze tekening in augustus 1948 gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief heeft lang gezocht naar een goed gelijkende foto van dit getekende dorpsbeeld, maar heeft deze niet kunnen vinden. De redactie is vooralsnog van mening dat de kunstenaar de tekening ter plekke heeft gemaakt en dat daardoor aan deze tekening een zekere documentaire waarde moet worden toegevoegd. Het dorpsbeeld op de afgebeelde kleurenfoto wordt op de voorgrond ontsierd door gemeentelijke betuttelpaaltjes en bij het huis aan de linkerkant van de afbeelding staat een overbodig gemeentelijk metalen voorwerp waarin buurtbewoners opgeveegde boombladeren kunnen gooien.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op 4 november 2017 gemaakt. De redactie stond bij het maken van deze kleurenfoto niet helemaal op dezelfde plek als de maker van de tekening in 1948. De redactie zal te gelegener tijd bij een nieuwe fotoronde deur de gemiente Deever een foto vanuit een positie in de buurt van de wit geverfde zwerfsteen maken. De redactie biedt de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief zijn excuses aan voor dit ongemak.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt tevens verwezen naar het bericht Beeld van de Aachterstroate in 1906.

Posted in Aagterstroate, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

De saandweg deur ut Grünedal

Posted on 3 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief laat van het goeie oude Deever graag mooie beelden uit haar archief zien. Een van de meest fotogenieke plaatsen in de gemiente Deever is de slingerende zandweg door ut Grünedal, gezien vanaf de Bosweg.
De eerste afbeelding van ut Grünedal is van een ansichtkaart, die in 1953 is uitgegeven door Roelof van Goor, Kantoorboekhandeld an de Kruusstroate in Deever. Hij was ook de uitgever van ut Deeverse Blattie. In die tijd werd op de nes nog rogge verbouwd.
In het eerste huis woonde het echtpaar Jitse Betten en Eltje Oost.
De tweede afbeelding van ut Grünedal is van een ansichtkaart die in juli 1953 is uitgegeven door Hendrik Mulder (die in de Deeverse volksmond Henduk Moessie of Moessie Peep werd genoemd), Drogisterij ‘de Gaper’, Deever.
Wijlen mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, de grondlegger van het landgoed Berkenheuvel, wist al direct bij zijn aankomst in Deever in 1891 dat de veldnaam van de akkers aan de rechterkant van de eerst afgebeelde ansichtkaart Grünedal was.
Toch gaf de Voorkant Van Het Gelijk Gevestigd In Het Gemeentehuis Aan De Brink Van Deever – al dan niet gehinderd door enige historische kennis van de gemiente Deever – de weg door het Grünedal volkomen onterecht de naam Heezenesch.
In de zestiger (?) of zeventiger jaren (?) van de vorige eeuw werd het fraaie karakter van ut Grünedal door burgemeester Jan Cornelis Meiboom en de zijnen verpest, vernield en opgeofferd aan de discutabele belangen van het Openluchtspel: de fraaie bochtige zandweg werd omgebouwd tot een rechte asfaltweg.
De redactie van ut Deevers Archief zal te gelegener tijd een actuele foto van de toestand ter plekke bij dit bericht opnemen.

Abracadabra-1551

Posted in Alle Deeversen, Ansichtkoate, Grünedal, Saandweg, Veldnème | Leave a comment

De breurs Haarm en Jaap Mulder weet ur alles van

Posted on 2 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papier scannen en vervolgens in de oud-papier-container gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever zo nu en dan een voor hem belangwekkend bericht. De redactie wil zo één bericht natuurlijk niet onthouden aan de trouwe bezoeker van het Deevers Archief. In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 10 februari 1967 verscheen op de volledige bladzijde 15 het volgende artikel over de Deeverse dorpsfiguren de gebroeders Harm en Jaap Mulder, die an de Heufdstroate tegenover de smederij van ‘de Kloeze’ woonden.

De gebroeders Mulder weten er alles van
Het spinmoal en de snikke
“De ruimtevaart ? Je moet even aan het idee wennen. Als je vijftig jaar geleden zou zeggen dat er nog eens een tijd zou komen, dat je in één nacht van Nederland naar Canada zou kunnen vliegen, verklaarden de mensen je voor gek, maar het is tegenwoordig de gewoonste zaak van de wereld en niemand kijkt er meer van op.” Deze woorden worden gesproken door Harm Mulder uit Diever, die ondanks het feit dat hij al 84 jaar oud is, deze wereld van automatisering beslist niet verafschuwt en in al zijn weloverwogen zinnen overduidelijk naar voren laat komen dat hij het oog houdt voor de reusachtige ontwikkelingen, die zich in de afgelopen decennia hebben voltrokken en zich in de toekomst nog voltrekken zullen. “Vroeger ? O, ja, het leven was veel gemoedelijker. Nu schijnt iedereen zich te moeten haasten, maar of het vroeger beter was … Sociale voorzieningen waren er bijna niet. De mensen leefden vaak in bittere armoede. Landarbeiders, die soms met grote gezinnen in krotten hokten, hadden midden in de winter geen aardappel meer in huis en hun bestaan hing af van de liefdadigheid van anderen. Het laatste toevluchtsoord was vaak het armenhuis. Meneer, de mensen leven nu in welvaart, maar ze beseffen het niet altijd. Ze zijn nog ontevreden; is het niet droevig ?”

Harm Mulder woont met zijn 80-jarige broer Jaap in een keuterboerderijtje aan de Hoofdstraat in Diever. Aan die straat wonen de Mulders hun lange leven al. Tot 1915 woonden ze met hun ouders in een boerderij een eindje verderop, maar in dat jaar ging deze boerderij in vlammen op en al het vee en huisraad verbrandde. De inboedel, die in die jaren al antiek was, vertegenwoordigde een kapitaal. Harm Mulder wijst op een paar grote koperen ketels, die in de hoek van de kamer staan. “Dat soort spullen bedoel ik nou.” Dan neemt hij ons mee naar buiten en wijst naar een manufacturenwinkel. “Daar woonden we vroeger, samen met de familie Boelens.”
Als Harm en Jaap Mulder op de praatstoel zitten komen ze er niet zo gemakkelijk af. Het zijn gezellige vertellers, die vaak herinneringen uit het oude Diever ophalen en het is dan ook niet verwonderlijk dat er voortdurend oudere inwoners even bij hen komen aanwippen, om ’t laatste dorpsnieuws te horen of om ‘zomaar’ een praatje te maken. Harm en Jaap Mulder zijn uit Diever even moeilijk weg te denken als de oude hervormde kerk, die vanaf de Brink het dorpsbeeld beheerst.
De Mulders gingen vroeger, evenals hun leeftijdgenoten, op school bij meester Kuper, die lange tijd de scepter zwaaide in het gebouw, waar nu het gymnastieklokaal is.
De onderwijsmethoden verschilden heel wat met die van nu en het was helemaal geen uitzondering als de leerlingen ‘lijfstraffen’ kregen. “De lineaal kwam er wel eens aan te pas als het niet helemaal naar de zin van de meester ging”, zegt Harm nu, lachend als hij aan die tijd terugdenkt. “Het leerlingental was erg onregelmatig. Leerplicht was er niet en de arbeiderskinderen zag je ’s zomers niet komen. Die moesten op hun broertjes en zusjes passen als de ouders aan het werk waren of ze liepen met de schapen langs de weg. Tegen de winter kwamen ze weer op school. ‘Winterkraaien’, noemde meester Kuper die kinderen.”
Harm en Jaap hebben hun leven doorgebracht met werken in de landbouw, als houthakker of ze groeven waterputten voor de boeren in de omtrek. Jaap weet nog dat hij als houthakker twee gulden per dag verdiende, wat een hoog loon was. Harm: “Een daggelder in de landbouw verdiende maar een gulden.” Jaap verbetert: “Nee, zo was het niet, zestig cent en ’s winters veertig cent. ”
Als de 71-jarige oud PTT-besteller Arend Trompetter binnenkomt, vindt hij het gezellig als hij hoort dat er over oud-Diever wordt gepraat. Hij gaat zitten en vertelt dat er in Diever vroeger een grote paardenmarkt was, die bekend was in het gehele noorden en waar kooplui uit het buitenland soms honderd paarden tegelijk kochten. Ook was er een schapen- en een geitenmarkt, die op de Brink werd gehouden. Trompetter: “Deze markten waren altijd hele feestdagen voor het dorp. Bij de kerk stond een draaimolen en een Kop van Jut. Maar het was allemaal geen pais en vree, want dit waren juist de dagen dat de onderlinge vetes tussen jongelui uit Diever en die uit de naburige dorpen werden uitgevochten, waarbij dikwijls het mes werd getrokken. Als een jongen uit een ander dorp met een Dieverse uit wilde, kostte hem dat een kruik jenever van tachtig cent. Het ‘glaasje op, laat je rijden’ was er niet bij, want iedereen moest lopen.”
De gebroeders Mulder gingen vroeger met de trekschuit naar de Meppeler markt. Om vijf uur vertrok de boot, de zogenaamde snikke vanuit Dieverbrug. In het vooronder liepen de varkens, die in Meppel van eigenaar zouden veranderen, in het ruim krioelden de biggen en in de bedompte kajuit zaten de passagiers, die tegen elkaar hele verhalen afstaken, die wel leuk waren om te horen, maar die vaak niet geheel op waarheid berustten. “Dat waren de snikkepraatjes”, zegt Harm, die nog best weet dat de schippers van de trekschuit, de ‘snikkevaarders’, Klasens en Warries heetten. “De vrouwen moesten wel eens in de lijn lopen en dan zei de schipper: “Je moet de vrouwen altijd in de gaten houden.””
In de jaren 1915-1916 ging de tram van Dieverbrug naar Meppel rijden en toen werd het vervoer wat gemakkelijker. Harm weet niet hoe lang een dergelijke reis duurde, maar als hij in Meppel een sigaar opstak en langzaam rookte kon hij tot Dieverbrug met de sigaar doen.
Harm en Jaap Mulder waren trouwe bezoekers van de catechisatie van de gereformeerde kerk, die werd gegeven door de oude dominee Dijkstra, die in Diever zijn veertigjarig ambtsjubileum vierde. Zo’n zestig jaar geleden was dominee Van Dalsem voorganger in de Hervormde Kerk. “Op één van deze catechisaties miste dominee Dijkstra een jongen, die niet was gekomen. Wij vertelden de dominee, dat de jongen naar Hijken was, naar een meisje waarop de dominee vermanend zei: “Hijken, Hijken, het land van wellust en vermakelijkheid, Hijken het oude spinnehuis.””, zegt Harm, die ondeugend begint te lachen als het gesprek op de liefde komt. “Ja”, zegt Trompetter, “vroeger kwamen de jongens ook wel aan de meisjes.”
Als Jaap zich even in de keuken heeft teruggetrokken om een kopje koffie te zetten, beginnen Harm en Trompetter te praten over de toenaderingen tot het vrouwelijk geslacht, en vooral over de spinmoalen die na Nieuwjaarsdag plaatsvonden. “De huwbare dochters zaten dan in het achterhuis aan het spinnewiel te wachten op de komst van de jongelieden, die hun hoofd voorzichtig om de deur staken. Als de meisjes dan begonnen te zingen: “Snor, snor, snor, wat zijn de jongens dor.”, dan was dit een stille wenk dat de jongelieden wel binnen mochten komen. Er zijn wel huwelijken uit dit soort bijeenkomsten voortgekomen.”
Trompetter vertelt dat er vroeger in het café van zijn ouders ook wel eens dansavonden werden gehouden, die alleen toegankelijk waren voor paren. Vrijgezellen werden angstvallig geweerd en als ze toch naar binnen wilden, werden ze zonder pardon van de trap gegooid.
Deze dansavonden, de bijeenkomsten die door de kerk waren georganiseerd en de jaarmarkten, waren eigenlijk de enige vorm van ontspanning, die de mensen in Diever kenden en daarom vormden ook de bezoeker van een zekere Slieker een welkome afwisseling, vooral voor de schooljeugd. Slieker kwam in Diever met een voorloper van de moderne projector, de cinematograaf, die hij voor café Brinkzicht, in die dagen geëxploiteerd door kastelein Hummel, liet afdraaien. Hij maakte dan gebruik van de volgende slagzin: “Hij komt, wie komt, Slieker komt met zijn cinematograaf of levende beelden.”
Een jaar of tien later, het zal in de twintiger jaren zijn geweest, zo vertelt Harm Mulder, ontstond er op warme zomeravonden voor de winkel van manufacturier Zaligman, een oploop als die grammofoonplaten draaide op zijn piepende patofoon. Het waren de dagen van de uitvindingen, die ook Diever bereikten. Zo herinnert Mulder zich nog dat de eerste automobiel, piepend en knallend door het centrum van het dorp reed, gevolgd door de schooljeugd, die het vehikel gemakkelijk bij kon houden. En verder het verhaal van de landbouwer Jan Haveman Mzn. uit Wapse, die zestig jaar geleden de eerste hulpmeststoffen in ’t nachtelijke duister op zijn akkers strooide, omdat hij bang was dat de bevolking anders zou zeggen dat hij niet goed wijs was door de toepassing van de nieuwe bemestingsstoffen.
De klederdrachten hebben zich in Diever niet kunnen handhaven; alleen bij bijzondere gebeurtenissen komen de Drentse kostuums nog uit de kast. Harm: “Vroeger droegen de mannen een duffelse jas, die wel een leven lang meeging als hij een keer gekeerd werd. De vrouwen kregen oorijzers als ze zestien of zeventien jaar werden en het haar mochten opsteken. Aan deze oorijzers kon je zien uit welk milieu de vrouwen kwamen. Arbeidersvrouwen hadden een zilveren oorijzer, de andere vrouwen een gouden en de ‘upper ten’ had nog een gouden plaat op het oorijzer.
Aan de klederdrachten kon je ook zien of iemand in de rouw was, want in die dagen werd bij het overlijden van een familielid een jaar lang diepe rouw betracht.”, zegt Harm. “Ja,”, vult Jaap aan, die inmiddels weer in de kamer is gekomen en een kopje koffie met een Drents koekje presenteert, “de vrouwen die in de rouw waren droegen een dichte muts over het oorijzer. In de periode na de diepe rouw droeg de vrouw weer een andere muts.
Trompetter is blij dat de tijden veranderd zijn. “Er was vroeger bittere armoede. De arbeider had een achttienurige werkdag en als hij zes gulden in de week verdiende had hij een reuzeloon. In de wintermaanden als er voor hen geen werk was, werd er door de kerken brood uitgereikt en als er een noodslachting was, werd het vlees verdeeld onder de armen. Nu is er welvaart.”
Terwijl Harm Mulder met zijn hand langs de kin strijkt, komt zijn gesprek nog even op barbier Vierhoven, die de inwoners op de deel van de baard bevrijdde. Het kostte drie cent en dan kreeg je koffie toe.
Als we Harm en Jaap Mulder en Arend Trompetter vragen wat ze van het Diever anno 1967 denken, een Diever dat zich steeds meer gaat toeleggen op de recreatie, zeggen ze: “De boeren houden niet van de recreatie. Je moet eens zien wat de stadse bevolking in de zomermaanden vernield. Maar ja, de middenstand heeft in de zomermaanden belang bij recreatie en daar moet je ook naar kijken. De tijden zijn nu eenmaal veranderd.”

De tekst bij de afbeelding van ansichtkaart van de Kleine Peperstraat luidt als volgt:
Een dorpsbeeld van Diever, dat op deze foto doet denken aan een Zwitsers bergdorp. De foto, die dateert uit 1910, is genomen vanaf de Pepersteeg.

De tekst bij de afbeelding van de ansichtkaart van café Brinkzicht luidt als volgt:
Café Brinkzicht in vroeger dagen (1910).

De tekst bij de afbeelding van Arend Trompetter luidt als volgt:
… vroeger kwamen de jongens ook wel aan de meisjes …

De tekst bij de afbeelding van Jaap Mulder luidt als volgt:
… kopje koffie met Drentse koek …

De tekst bij de afbeelding van Harm Mulder luidt als volgt:
… er is nu welvaart …

De tekst bij de afbeelding van de ansichtkaart van de löswal an de Deeverbrogge luidt als volgt:
Boven: De Drentse Hoofdvaart bij de Dieverbrug, een oud vrachtschip wordt geladen (1910).

De tekst bij de afbeelding van de ansichtkaart van de plaggenhut luidt als volgt:
Links: Een plaggenhut in Wapse (1910).

De tekst bij de afbeelding van de ansichtkaart van de Kruusstroate in Deever luidt als volgt:
Onder: De schooljeugd van Diever kwam in 1910 op de foto.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het interview met Harm Mulder, Jaap Mulder en Arend Trompetter werd gehouden in het huis met adres Hoofdstraat 60 in Deever. Dit huis is te zien op bijgaande kleurenfoto. De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto op 20 november 2005 gemaakt.
De redactie wil graag zo snel mogelijk van alle vijf in het artikel ‘Het spinmoal en de snikke’ getoonde afbeeldingen van oude ansichtkaarten een afbeelding in ut Deevers Archief tonen. De redactie wil ook graag een afbeelding van Harm Mulder, Jaap Mulder en Arend Trompetter bij dit bericht in ut Deevers Archief tonen.
De afbeelding van de ansichtkaart van de löswal an de Deeverbrogge is al opgenomen in het bericht Waterverfschilderij ‘An de Deeverbrogge’. Deze ansichtkaart is niet in 1910, maar in 1905 uitgegeven.

Posted in Deever, Dorpsfiguur, Heufdstroate | Leave a comment

Ansichtkoate van de Deeverbrogge uut 1964

Posted on 1 maart 2023

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag meegenieten van mooie ansichtkaarten van objecten in de gemiente Deever.
Bijgaand afgebeelde ansichtkaart is in 1954 uitgegeven door Fa. Kuiper, Levensmiddelenbedrijf in Deever. De firma Kuiper had ook een winkel an de Deeverbrogge bee de Sluus. Wellicht is deze kaart in de winkel an de Sluus verkocht. De kaart is an de Deeverbrogge gepost en gestempeld.
Grietje van Wijk stuurde deze kaart in december 1964 naar haar buurjongen Roelie Grit, die een paar huizen verderop woonde.
Roelie Grit was weer eens opgenomen in de Christelijke Kindervleugel van de Afdeling Professor Eerland van het Academisch Ziekenhuis in Groningen.
Roelie had bij de fubriek (de zuivelfabriek) aan het Moleneinde natronloog gedronken uit een fles die ongewoon open en bloot tegen een muur buiten de fubriek stond. Roelie had dorst en dacht dat in de fles gewoon water zat. Het natronloog verbrandde zijn slokdarm en zijn maag. Zijn lichaam is nooit volledig hersteld van dit afschuwelijke ongeluk. Roelie is niet oud geworden. Zie het bijgaande overlijdensbericht dat op 21 februari 2010 in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) stond.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Overlijdensbericht, Süvelfubriek Deever | Leave a comment

Voetbalclub SHELL – Sport Houdt Elk Lichaam Lenig

Posted on 28 februari 2023

Bijgaand afgebeelde foto uit de jaren 1935/1936 is afkomstig uit de verzameling van Jochem Smit uit het verre Steenbergen in Noord-Brabant. Hij kreeg deze foto van zijn vader Helprig Smit, die op deze foto staat.
De foto van het elftal van voetbalclub SHELL (Sport Houdt Elk Lichaam Lenig) is gemaakt op het weiland van boer Roelof Bisschop an de Aachterstroate in Deever, het weiland naast het vroegere restaurant The Shakespeare, nu naast het huidige Landhuis Noordes. Achter de jongens op de afgebeelde foto is een akker met rogge op de Noorderesch te zien. Aan de rechterkant van de afgebeelde foto zijn eikebomen aan de Bosweg te zien.
De jongens staan in de klassieke drie-twee-vijf elftalformatie opgesteld. In het midden vooraan zit de keeper met de voetbal, geflankeerd door de twee backs, de drie spelers in het midden zijn de linkshalf, de stopperspil en de rechtshalf. Achteraan staan de linksbuiten, de linksbinnen, de midvoor, de rechtsbinnen en de rechtsbuiten.

1. Jan Mulder Tzn.
Hij was de linksback.
Hij is geboren op 18 april 1910 in Deever als zoon van Teunis Mulder en Maria Houwer.
Zijn dochter Monique Mulder vulde deze gegevens op 29 oktober 2016 als volgt aan.
Hij is geboren op ’t Kasteel in Deever. Hij is in 1947 getrouwd met Pietertje de Jong. Zij is geboren op 8 september 1915 in Bleskensgraaf. Jan Mulder is overleden op 14 mei 1988 in Apeldoorn. Zijn beroep was timmerman.

2. Jacob (Jaap) Kannegieter
Hij was de keeper.
Hij is geboren op 18 februari 1913 en is overleden op 26 mei 1974.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

3. Albert Vos
Hij was de rechtsback
Hij is geboren op 10 augustus 1915 an de Bosweg in Deever. Hij was een zoon van postbode Roelof Vos (bode Vossie) en Jansje ter Heide van de Bosweg. Hij is op 26 januari 2005 overleden. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

4. Albert Geerts
Hij was de linkshalf.
Hij is op 25 juni 1912 geboren in Eursinge (bij Havelte) als zoon van Klaas Geerts en Femmigje van de Pol.
Hij trouwde met Grietje Ofrein
Hij is geëmigreerd naar Zuid-Afrika.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

5. Jan Oostenbrink
Hij was de stopperspil.
Hij is geboren op 5 februari 1913 an de Deeverbrogge. Hij is overleden op 11 september 1979 in Deever. Hij was timmerman.
Hij trouwde met Aaltje van der Helm. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

6. Johannes Mulder Tzn.
Hij was de rechtshalf .
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

7. Helprig Smit
Hij was de linksbuiten. Was hij linksbenig ?.
Zijn dochter mevrouw Sina Raadgever-Smit (woonachtig in Amsterdam) stuurde op 3 november 2016 de volgende zeer gewaardeerde gegevens.
Hij is op 14 mei 1916 in Deever geboren. Hij was een zoon van Hilbert Smit en Elsje Oost. Hij is op 25 oktober 2003 overleden in Capelle aan den IJssel.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

8. Jacob Hulshof
Hij was de linksbinnen. Was hij linksbenig ?
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

9. Hendrik Punt
Hij was de midvoor.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

10. Geert Andree (Andrea ? Andreae ?)
Hij was de rechtsbinnen.
Hij is geboren op 30 oktober 1913 n Deever als zoon van Cornelis Andree (Andrea ? Andreae ?) en Jantje Schoenmaker. Hij is overleden in Groningen op 1 februari 1968, hij was toen 54 jaar oud.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

11. Arend de Groot
Hij was de rechtsbuiten.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar aanvullende gegevens van hem.
Wie kan aanvullende gegevens verstrekken ?

Op 3 november 1932 verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden het volgende bericht:
Diever, 2 november. De voetbalclub SHELL alhier is toegetreden tot den Drentsche Voetbal Bond. Een onmiddelijk gevolg hiervan was dat een nieuw terrein gehuurd moest worden, aangezien het oude niet aan de eischen voldeed. Het bestuur is er in geslaagd een stuk weiland te vinden en heeft nu het terrein meteen in het dorp liggen, hetgeen aan het bezoek zeker ten goede zal komen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
SHELL speelde in de dertiger jaren eerst op het Mastenveldje bij de Studentenkamp aan de Bosweg.
In het jubileumboekje Geschiedenis van de voetbalvereniging Diever, dat ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan van de voetbalvereniging Diever is uitgegeven, is bijgaande foto helaas niet opgenomen, is bijgaand artikeltje helaas niet opgenomen en is helaas maar heel beperkt dus veel te weinig aandacht besteed aan de voorlopers van de voetbalvereniging Diever.
Bijgaand afgebeelde foto is ook gepubliceerd in nummer 10/2 van het blad Opraekelen, het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkundige vereniging uut Deever.

Posted in Deever, Opraekelen, Topstuk, Voetbal | Leave a comment

Ut vennegie de Koekoeksviever op Baark’nheuvel

Posted on 27 februari 2023

De Koekoeksvijver op het landgoed Berkenheuvel is op een aantal zwart-wit ansichtkaarten afgebeeld, Wat de redactie van ut Deevers Archief dateert de mooiste afbeelding, zie bijgaande afbeelding, uit het einde de zestiger jaren van de vorige eeuw.
Bij nadere beschouwing is aan de linker boom op de voorgrond een bordje met daarop de naam Koekoeksvijver bevestigd.
De huidige eigenaar van dit deel van het landgoed Berkenheuvel doet niet meer aan onderhoud van aan bomen gespijkerde bordjes van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom en ook niet meer aan het plaatsen en onderhouden van zitbankjes en het onderhouden van wegen.
De bezoeker van Berkenheuvel wordt van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland geacht bij de Koekoeksvijver vooral door te lopen, fietsen is daar nog nauwelijks mogelijk, een zitbankje is niet meer aanwezig, een wit naambordje is ook niet meer aanwezig, dus snel weg te wezen, dus op te rotten. Sterker nog: wel contributie aan de vereniging te betalen, maar vooral niet meer te komen. En nog sterker: vooral helemaal niet meer te komen, nu de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten In Het Verre ‘s-Graveland een eigen verwend roedeltje allochtone moordzuchtige probleemwolven in de Deeverse bos heeft, dat bljjkbaar een permantent bewoond nest heeft in de buurt van het Onderduikershol. En de aanwezigheid van zo’n roedeltje allochtone moordzuchtige probleemwolven is een mooie stok om de trouwe bezoeker van de Deeverse bos definitief de bos uit te meppen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van het toevallig met een laagje ijs bedekte vennetje met de naam Koekoeksvijver gemaakt op 21 januari 2016.
Wie herinnert zich nog die echte koude winters in de zestiger jaren van de vorige eeuw, toen de Deeverse jeugd deze vijver gebruikte als schaats- en ijshockeybaan ?

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is bijgaand afgebeelde zwart-wit ansicht van het vennetje met de naam Koekoeksvijver opgenomen op bladzijde 112.

Posted in Ansichtkoate, Bosgesigte, Koekoeksviever, Landgoed Berkenheuvel, Wolf | Leave a comment

Plèties in heufdstok 2 van de Magnum Opus

Posted on 26 februari 2023

Vrijdag 9 juli 2021 was een zeer heuglijke en gedenkwaardige en historische dag, want op die dag reikte de heer Homme Geertsma, toen nog steeds voorzitter van het hoofdbestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, het eerste exemplaar van de in eigen beheer uitgegeven maar vet gesponsorde fotobijbel Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever uit aan zijn vroegere collega de heer doctorandus Hendrikus (Rikus) Jager, voorzitter van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Westenveld. De uitreiking vond plaats in het krimpfiliaaltje van scholenmoloch Stad en Es uut Möppel op de Westeresch van Deever.
De redactie van ut Deevers Archief beschouwt dit prachtige bijna 600 bladzijden tellende standaardwerk, let op, nota bene, mind you, toch echt wel als het Magnum Opus van de veteranen onder de vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
De redactie betreurt het toch wel enigszins dat in het paar kilo zware boek geen overzicht van de opgenomen illustraties met bronvermelding is opgenomen. Teneinde deze omissie in enige mate te compenseren is in dit bericht het overzicht van de illustraties in hoofdstuk 2 opgenomen. Als een bepaalde illustratie aanwezig is in ut Deevers Archief, dan is een link naar deze illustratie aangebracht. De redactie moet helaas erkennen dan bij lange na nog niet alle illustraties in hoofdstuk 2 van de Magnum Opus zijn opgenomen in ut Deevers Archief. Maar wat niet is, dat zal zeker komen !

2. Het bestuur
074 – Bladzijde 43 – Ansichtkaart van het Schultehuis.
075 – Bladzijde 44 – Foto van de Hoofdstraat in 1891, foto gemaakt door mr. A.C. van Daalen.
076 – Bladzijde 45 – Foto van de braandkoele met de naam Doolhof met op de achtergrond de Kruusstroate.
077 – Bladzijde 46 – Afbeelding van een aquarel van Pieter Serwouters, gemaakt in september 1643.
078 – Bladzijde 46 – Kaart van de gemiente Deever uit 1865.
079 – Bladzijde 48 – Kaartje van Dieverder en Leggeler-Smildervenen, gemaakt door Pieter Serwouters in 1643.
080 – Bladzijde 49 – Afbeelding van Dieveren in Drenthe, aquarel van Pieter Serwouters, september 1643.
081 – Bladzijde 50 – Tekening Gezicht op dorp Diever in 1732, gemaakt door Cornelis Pronk.
082 – Bladzijde 51 – Kaart van de Deeverse Dingspil.
083 – Bladzijde 52 – Gezicht op Diever, tekening van J.F. Obbes, gemaakt in …..
084 – Bladzijde 53 – Tekening van Dieveren, 3 julij 1735, gemaakt door Cornelis Pronk.
085 – Bladzijde 54 – Foto van ut skulteveurhuus en de skulteboerdereeje.
086 – Bladzijde 55 – Foto van het schultehuis (jaar ?)
087 – Bladzijde 58 – Ansichtkaart van de pastorie en het oude gemeentehuis aan de brink van Deever.
088 – Bladzijde 59 – Tekening van Deever in 1754, gemaakt door landmeter Meier Witholt.
089 – Bladzijde 60 – Tekening van de situatie van het schultehuis vlak vóór het begin van de restauratie in 1935.
090 – Bladzijde 61 – Ansichtkaart van omstreeks 1930 van het schultehuis en de aangrenzende panden.
091 – Bladzijde 61 – Uitvergroot detail van luchtfoto uit 1930, zichtbaar zijn Huygenstede en het schultehuis.
092 – Bladzijde 62 – Kadastrale kaart uit 1832 met daarop de panden om de brink en om de kerk.
093 – Bladzijde 64 – Ansichtkaart van de kerk en de toren aan de brink van Deever, omstreeks 1955
094 – Bladzijde 65 – Afbeelding van een brief uit 1542 van Egbert van Deveren aan Johan van Ewsum.
095 – Bladzijde 66 – Afbeelding van de kaart van Pijnacker uit 1634.
096 – Bladzijde 68 – Afbeelding van de wapensteen boven de deur van het schultehuis.
097 – Bladzijde 69 – Afbeelding van het wapen van Oosterwolt.
098 – Bladzijde 69 – Afbeelding van het wapen van Ketel.
099 – Bladzijde 69 – Foto van de familie Krol, die van 1914 tot ongeveer 1950 in het Schultehuis woonde.
100 – Bladzijde 70 – Foto van het schultehuis en het aanliggende pand vóór de restauratie.
101 – Bladzijde 70 – Ansichtkaart van het schultehuis ná de restauratie.
102 – Bladzijde 71 – Foto van het schultehuis ingericht na de restauratie.
103 – Bladzijde 72 – Foto van een detail van de paardenkop op het sleutelstuk aan een moerbalk.
104 – Bladzijde 73 – Foto van het muuranker als huismerk in de vorm van een gespiegelde 4.
105 – Bladzijde 74 – Foto van het tegelplateau in de schouw.
106 – Bladzijde 74 – Foto van een detail van de vier oudste tegels met onder andere ‘de toren van Babel’.
107 – Bladzijde 75 – Foto van een bijbelse voorstelling.
108 – Bladzijde 75 – Foto van een bijbelse voorstelling.
109 – Bladzijde 75 – Foto van een tegeltableau.
110 – Bladzijde 75 – Foto van een tegeltableau.
111 – Bladzijde 76 – Foto inzake tegels voor het schultehuis.
112 – Bladzijde 76 – Foto inzake tegels voor het schultehuis.
113 – Bladzijde 77 – Foto van de ingang naar de kelder onder het schultehuis.
114 – Bladzijde 78 – Foto van de graven van de tien gefusilleerde mannen op de kaarkhof an de Grönnegerweg.
115 – Bladzijde 79 – Ansichtkaart uit 1915 van logement Roelof Seinen met paard en koets.
116 – Bladzijde 80 – Ansichtkaart van ut olde gemientehuus an de brink van Deever.
117 – Bladzijde 80 – Plattegrond uit 1876 van het gemeentehuis met woonruimte voor de burgemeester
118 – Bladzijde 81 – Foto van het kantoorpersoneel van de gemiente Deever omstreeks 1955.
119 – Bladzijde 81 – Schets uit 1953 van de eerste versie van het nieuwe gemeentehuis an de brink van Deever.
120 – Bladzijde 82 – Foto van de verhuizing van de inboedel naar het noodgemeentehuis op ut Bultie.
121 – Bladzijde 82 – Foto van de verhuizing van de inboedel naar het noodgemeentehuis op ut Bultie.
122 – Bladzijde 83 – Foto van de verhuizing van de inboedel naar het noodgemeentehuis op ut Bultie.
123 – Bladzijde 83 – Plattegrond van het nieuwe gebouwde gemeentehuis an de brink van Deever.
124 – Bladzijde 83 – Foto van het met sneeuw bedekte nieuwe gemeentehuis in de winter van 1957/1958.
125 – Bladzijde 84 – Foto van het beeldje ‘het Leven’ an de brink van Deever tijdens de onthulling.
126 – Bladzijde 84 – Foto van het beeldje ‘het Leven’ an de brink van Deever in 2021.
127 – Bladzijde 85 – Detail van een luchtfoto van 1983 met gemeentehuis en gemeentewerf.
128 – Bladzijde 85 – Foto van het personeel van gemeentewerken omstreeks 1965.
129 – Bladzijde 86 – Foto van het personeel van de secretarie omstreeks 1975
130 – Bladzijde 86 – Foto van het raadhuis van de gemeente Westenveld.
131 – Bladzijde 86 – Wapen van de gemeente Deever.
132 – Bladzijde 87 – Tekening van de drie ontwerpen van het wapen van Deever.
133 – Bladzijde 88 – Schilderij van burgemeester S.J. van Royen.
134 – Bladzijde 89 – Schilderij van burgemeester S. van Royen.
135 – Bladzijde 90 – Foto van burgemeester J. Pottinga.
136 – Bladzijde 90 – Foto van burgemeester L.W. van Os.
137 – Bladzijde 90 – Foto van burgemeester H.G. van Os.
138 – Bladzijde 91 – Foto van bugemeester J.C. Meiboom.
139 – Bladzijde 91 – Foto van N.S.B.-burgemeester P.O. Posthumus.
140 – Bladzijde 92 – Foto van burgemeester H.G. Overweg.
141 – Bladzijde 92 – Foto van burgemeester J.H. van der Laan.
142 – Bladzijde 92 – Foto van burgemeester G.J.M. Cox.
143 – Bladzijde 93 – Foto van burgemeester R.J. Schaeffer.
144 – Bladzijde 93 – Foto van het tolhuis aan de Wittelterweg in Wittelte.
145 – Bladzijde 94 – Tekening met een overzicht van de tolhuizen in de gemiente Deever.
146 – Bladzijde 95 – Foto van het vroegere tolhuis aan de Bosweg 2 in Deever.
147 – Bladzijde 96 – Advertentie van de verkoop van de tolhuizen op Kalteren en in Wapse.
148 – Bladzijde 96 – Foto met het tolhuis aan de linkerkant met mensen bij het tolhuis.
149 – Bladzijde 97 – Bouwtekening van het tolhuis in Wittelte.
150 – Bladzijde 98 – Foto van het tolhuis op Zorgvlied.
151 – Bladzijde 98 – Foto met twee mensen voor het tolhuis op het voorste Kalteren.
152 – Bladzijde 99 – Foto van het vroegere tolhuis aan de Ten Darperweg 4.
153 – Bladzijde 99 – Bericht in de …….. over de verdwijning van de tollen.
154 – Bladzijde 99 – Foto van het tolhuis met tolhek an de Deeverbrogge omstreeks 1900.
155 – Bladzijde 99 – Foto van het vroegere tolhuis an de Deeverbrogge.
156 – Bladzijde 100 – Foto 1 van het vroegere tolhuis in Wapse, Ten Darperweg 122.
157 – Bladzijde 100 – Foto 1 van het vroegere tolhuis in Wapse, Ten Darperweg 122.
158 – Bladzijde 100 – Foto van het vroegere tolhuis in Wittelte.

Posted in Magnum Opus, Publicatie | Leave a comment

De melkbusse mit nummer 130 van Oarn’d Saan’n

Posted on 25 februari 2023

De redactie van ut Deevers Archief is een verwoed verzamelaar van jaarverslagen van de voormalige Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmaalderij ‘Diever’ an ut Meul’nende in Deever. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan exemplaren van deze historische waardevolle documenten ?
In die jaarverslagen zijn per melkbusnummer (elk lid van de coöperatie had zijn eigen melkbusnummer) wel de resultaten van de kwaliteitscontroles van de geleverde melk vermeld, maar om voor de hand liggende privacy-redenen niet de bij een lidnummer behorende naam. Maar elke boer wist natuurlijk van heel veel andere boeren uit de buurt het melkbusnummer.
En gelukkig wist Jannes Smit -voormalig werknemer van de botterfubriek an ut Meul’nende in Deever– wel van alle naoorlogse melkbusnummers de bijbehorende naam en stelde met zijn kennis zo een waardevolle lijst op. In jaarverslag 51 (boekjaar 1949/1950) van juni 1950 worden de melkleveranciers voor het eerst met hun nieuwe melkbusnummer vermeld. Daar was slechts door vergelijking met jaarverslag 50 achter te komen, want jaarverslag 51 maakt geen melding van deze toch niet onbelangrijke hernummering van de melkleveranciers.

In de nieuwe lijst van 1950-1953 staat melkbusnummer 130 vermeld als reservenummer. Echter dit melkbusnummer is later toegekend aan Arend Zantinge Fzn. Arend Zantinge Fzn. is een zoon van Fokke Zantinge (Fokke Deken) en Jacobje Klaassen. Arend Zantinge Fzn. trouwde met Hindrika de Weerd uit Eemster. Zij namen in 1953 de boerderij met adres Noordswegje 9 over van zijn ouders Fokke Zantinge en Jacobje Klaassen.
De redactie citeert onder dankzegging het volgende stukje tekst uit het bijzonder interessante boekwerkje ‘Wittelte – Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden’ van wijlen Klaas de Boer:
Evenals bij andere veeboeren hielden Arend en Rika ook steeds meer koeien. In 1974 liepen er totaal 100 koeien, pinken en kalveren op de boerderij. Maar toen heeft Arend het roer omgegooid. Alle rundvee werd verkocht. De stallen werden grondig schoongemaakt en heringericht. Arend werd ‘antiekhandelaar’. Alle ruimten in deze voormalige boerderij werden gevuld met oude gebruiksvoorwerpen en veel duurzame meubelen, uurwerken, porselein en dergelijke. Heel veel materiaal waarmee in het verleden de mooiste kamers versierd werden. Arend was met hart en ziek ‘antiekhandelaar’. Hij heeft zijn koeien nooit meer terug verlangd. Rika Zantinge-de Weerd is in 2010 overleden. En nu, januari 2017, woont hier nog steeds Arend Zantinge, met zijn 86 jaren een eenheid met zijn mooie duurzame koopwaar.

Op een grauwe winterse zaterdagochtend 21 februari 1970 -in de nacht daarvoor was tot zo’n 10 à 15 cm sneeuw gevallen- brachten de melkrijders van de Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmaalderij ‘Diever’ an ut Meul’nende in Deever voor de laatste keer de bussen met melk van de bij de coöperatie aangesloten boeren naar de fubriek, veelal de botterfubriek genoemd. Daarna werd de melk van de Deeverse en Witteler boeren eerst naar de melkfabriek in Dwingel gebracht en later naar de D.O.M.O. in Beilen gebracht. Zo ook tot in 1974 de melk van de koeien van Arend Zantinge Fzn. en Hindrika de Weerd. Na het sluiten van de Deeverse melkfabriek in 1970 werd vóór de Deeverse en Witteler melkbusnummers een 1 geplaatst. Melkbusnummer 130 werd zo melkbusnummer 1130.

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto, waarop een melkbus met nummer 1130 is te zien, toevallig in het voorbijgaan gemaakt op zaterdag 17 december 2022. De melkbus staat rechts bij de ingang naar de ruimten in het krimpfiliaaltje van de Möppeler scholenmoloch Stad en Es op de Westeresch in Deever, waar inwoners van Deever en omgeving een drankje mogen kopen en een sport-, vergader- of theaterzaaltje mogen huren.
De grote vraag is natuurlijk wat ‘antiekhandelaar’ Arend Zantinge Fzn. heeft bewogen één van zijn melkbussen af te staan aan het krimpfiliaaltje van de Möppeler scholenmoloch Stad en Es op de Westeresch in Deever. Of heeft scholenmoloch Stad en Es de roesterige antiekerige nostalgerige melkbus gekocht van ‘antiekhandelaar’ Arend Zantinge ? Leeft Arend Zantinge Fzn. nog ?

Posted in Melkbusse, Süvelfubriek Deever | Leave a comment

Titania smokt de wever Spoel met de eselskop

Posted on 24 februari 2023

In de kaarkhof (ook wel kaarketuun genoemd) bij de brink van Deever staat een suggestief beeld van de elfenkoningin Titania met de wever Spoel met de ezelskop. Dit beeld stelt een scène uit William Shakespeare’s komedie ‘Een midzomernachtsdroom’ voor.
De elfenkoning Oberon is jaloers op zijn vrouw de elfenkoningin Titania, omdat zij zo’n aantrekkelijke dienstknaap heeft en die niet aan hem wil afstaan. Zijn wraaklust zorgt voor grote verwarring in het bos. Zo laat Oberon zijn dienaar Puck toversap halen en druppelt dat in de ogen van zijn slapende vrouw Titania. Hierdoor zal ze verliefd worden op het eerste levende wezen dat ze ziet. Na haar ontwaken ziet ze als eerste een handwerksman, de wever Spoel, die tot overmaat van ramp door Puck tijdelijk met een ezelskop is uitgerust. Titania zegt na haar ontwaken in haar mooiste Oud-Engels tegen Spoel met de ezelskop:
I pray thee, gentle mortal, sing again:
Mine ear is much enamour’d of thy note;
So is mine eye enthralled to thy shape;
And thy fair virtue’s force perforce doth move me
On the first view to say, to swear, I love thee.
De verliefde elfenkoningin Titania smokt vervolgens de wever Spoel met de ezelskop. Het beeld in de kaarkhof bij de brink van Deever is geplaatst ter gelegenheid van het vijfentwintig-jarig bestaan van het openluchttheater. Sinds 1946 wordt elke zomer in het openluchttheater aan het Groenendal een toneelstuk van William Shakespeare opgevoerd, met de gelukkige uitzondering in het jaar 1949, toen werd het prachtige stuk Peer Gynt van Hendrik Ibsen opgevoerd (werd de jongste zoon Peer van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (ome Kees) en Nelly Veltmann (tante Nel) vernoemd naar Peer Gynt ?).
De linker afbeelding van de wever Spoel met de ezelskop is opgenomen in het programmaboekje van het in 1955 opgevoerde openluchtspel. De redactie van ut Deevers Archief heeft de foto van het beeld van de elfenkoningin Titania en de wever Spoel met de ezelskop in de kaarkhof bij brink van Deever in de avond van 23 december 2015 gemaakt.

Posted in Ansichtkoate, Beeld, Brink, Deever, Eup’mlogtspel, Grünedal, William Shakespeare | Leave a comment

Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever

Posted on 23 februari 2023

Het bijzonder aardige van deze zo genoemde vijfluiks-ansichtkaart is dat de vijf getoonde beelden ook op een aparte zwart-wit ansichtkaart zijn uitgegeven. Je zal die vijf afzonderlijke ansichtkaarten maar wel in jouw chique verzameling hebben.
De hier getoonde vijfluiks-ansichtkaart is in november 1953 uitgegeven.

Burgemeester van Osbank
Deze ter meerdere eer en glorie van burgemeester Hendrik Gerard van Os aan elkaar gemetselde berg zwerfkeien staat niet meer op zijn oorspronkelijke plek, die plek is wel op de afbeelding te zien. Op de afbeelding is aan de rechterkant de Hoofdstraat te zien.
Bij het marktterrein
Het marktterrein aan het begin van de Bosweg is eigenlijk een complex van vier niet-origineel-Saksische brinken. Het terrein om de koele, die tegenwoordig Eendenvijver wordt genoemd, is de Doolhofbrink. Kijkend in de richting van het tolhuisje ligt aan de linkerkant van de Bosweg de Paaskermisbrink. Sommige mensen noemen deze brink ook wel de Lijkwagenschuurtjebrink. Aan de rechterkant van de Bosweg ligt de Kaarkhofbrink. Daar is ook het 4 mei 1945 brinkje te vinden.
Peperstraat
Op de afbeelding is de Kleine Peperstraat te zien.
In het huis aan de linkerkant woonde de familie Roelof Hunneman. Roelof Hunneman is op 10 april 1945 op het marktterrein door de Duitse S.S.’er Fritz Habener vermoord.
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) had, nadat hij na de oorlog, uit een door nota bene het Deeverse verzet afgedwongen onderduiking, helaas terug was gekomen als burgemeester van de gemiente Deever, zeer grote haast alle oude kostbare erfgoedpanden in het centrum van Deever onbewoonbaar te verklaren en vervolgens zo snel mogelijk te laten slopen. Dat gebeurde ook met het erfgoedpand van de familie Roelof Hunneman op de hoek van de Kleine Peperstroate en de Aachterstroate.
Burgemeester van Oslaan
Het Kasteel is een tijdlang door de Voorkant Van Het Gelijk Van De Gemiente Deever volledig onterecht Burgemeester van Oslaan genoemd. In de volksmond bleef de weg over ut Kastiel gelukkig altijd gewoon Kastiel heten.
Aan de rechterkant loopt de weg over ut Kastiel. Aan de linkerkant is de zandweg met de naam Grönnegerweg te zien.
Uitkijktoren
In het Deevers Archief is in een aantal berichten aandacht besteed aan de uitkijktoren tegenover paviljoen Berkenheuvel.

Posted in Ansichtkoate, Braandkoele, Braandtoor’n, Burgemeister Van Osbank, Jan Cornelis Meiboom, Maarktturrein, Peperstroate, ut Kastiel, Uutkiektoor’n, Verdwenen object | Leave a comment

Wat over is van de braandpoal bee de Juniperusweg

Posted on 22 februari 2023

Op het landgoed Berkenheuvel werd voor het uitkijken over de bos ook gebruik gemaakt van een brandpaal. Dit was een lange houten paal die was voorzien van klimijzers en was geplaatst in een zware sokkel van veldkeien en tras. Zie de bijgevoegde foto’s.
Deze werd op 14 juni 1931 centraal opgesteld op een hoge heuvel aan de Middenlaan (elke bosweg op Berkenheuvel heeft een naam), tegenover de Juniperusweg (elke bosweg op Berkenheuvel heeft een naam).
Het was bij zegsman Albertus (Bert) Christiaan Doorman (de kleinzoon van mr. Albertus Christiaan van Daalen) niet bekend tot wanneer deze brandpaal dienst heeft gedaan.
Heb als klant van de huidige eigenaar van Berkenheuvel vooral niet de illusie de plek aan de Middenlaan (elke bosweg op Berkenheuvel heeft een naam) tegenover de Juniperusweg (elke bosweg op Berkenheuvel heeft een naam) heden ten dage zo maar te kunnen vinden. De huidige eigenaar doet niet aan bomen vastgespijkerde naambordjes, hij is systematisch bezig de oorspronkelijke boswegen (elke bosweg op Berkenheuvel heeft een naam) van mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom te doen verdwijnen of te blokkeren. Zijn de klanten van de huidige eigenaar wel welkom op Berkenheuvel ? Het heeft er alle schijn van dat dat niet het geval is.
Maar hoe moet het dan als de huidige eigenaar de inkomsten uit bosbouw in zijn verdienmodel gaat opnemen ? Dan moet bosbouwmaterieel over de boswegen kunnen rijden. Worden dan de oude boswegen (elke bosweg op Berkenheuvel heeft een naam) weer in ere hersteld ?
De vraag is wel hoe zo’n brandwacht bij de brandpaal verliep. Een dorpskracht van de vrijwillige brandweer kwam op de fiets naar de brandpaal. Was het zijn eigen fiets, was de fiets van de brandweer of had de gulle mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom uit eigen belang een fiets ter beschikking gesteld ? De dorpskracht van de vrijwillige brandweer zat wellicht op een stoeltje onder aan de paal een boek te lezen of te keuvelen met zijn vriendinnetje. Wellicht moest de brandwacht om het kwartier, om het halfuur of om het uur, afhankelijk van de droogte in de bos, in de paal klimmen voor het doen van een waarneming. De brandwacht zal daarvoor in het bezit moeten zijn geweest van een horloge. En als hij een brand waarnam, wat deed hij dan ? Bellen via de slimme telefoon was er toen nog niet bij. Een vuurpijl afschieten ? Of op de fiets gesprongen en naar de dichtsbijzijnde telefoon gesjeesd ? Was in het landhuis Berkenheuvel een telefoon geïnstalleerd ? Of moest de arme dorpskracht helemaal naar Deever racen om alarm te slaan ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de vier bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op 21 januari 2016 onder enigszins winterse omstandigheden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Posted in Braandwièr, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

V.C.S.B.-kaamp’m an de Bosweg in 1922

Posted on 21 februari 2023

In de krant Het Vaderland (staat- en letterkundig nieuwblad) van 20 februari 1922 verscheen het navolgende bericht over het kampterrein van de op 8 december 1915 opgerichte Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond (V.C.S.B.) in de buurt van het Mastenveldje aan de Bosweg tussen Diever en Wateren.

Evenals vorige jaren zal de V.C.S.B. dezen zomer op haar kampterreinen te Diever en te Sleen in Drente jongens- en meisjeskampen houden, in totaal vijf, waarvan drie voor jongens, alle 10 dagen durende. Uitnemende instelling! H.B.S.’ers, Gymnasiasten en dat soort volkje worden zoo geleidelijk aan voorbereid om later den V.C.S.B. of C.J.B. te beschouwen als hun geestelijk huis. Vooral de zoogenaamde novietenkampen voor jongens en voor meisjes afzonderlijk, zijn van groot belang. Uit elke academiestad zijn daar studenten, die aan de nieuwelingen alle mogelijke inlichtingen verstrekken. Men verwacht van deze kampen, welke buiten het kader der gewone studentenconferenties worden gehouden, door meer sport en eenvoudiger besprekingen, veel vrucht.
En voor de studenten die deze kampen leiden heeft de omgang met de jongeren groote bekoring en groot nut. Te midden van de vele gevaren die het geestelijk en zedelijk leven bedreigen zijn deze kampen een prachtige tegenweer. Juist ook door hun vroolijkheid en sportieven geest. Voetbal, korfbal, hockey, zwemmen, hardloopen, fietsen, naast het zingen van een ernstig lied, zijn aan de orde van de dag. De jongens worden door de kampboekjes al ingelicht dat hun leiders, ook de predikanten en professoren, uitstekende sportlui zijn.
De kampboekjes ! Wat zien ze er, met hun leuke kiekjes, aantrekkelijk uit ! En wat is de uitnoodiging prettig en hartelijk !
Ouders en voogden, als ge uw kinderen een heerlijken, naar lichaam en ziel gezonden en stralenden tijd wilt gunnen, gedurende de lange vacantie, stuur ze dan naar een V.C.S.B.-kamp. Vraagt een kampboekje aan voor uw jongens of meisjes bij het secretariaat van den V.C.S.B., Nutsgebouw, Langebrug te Leiden. Maar: ge moet u haasten. Ik weet zeker dat volgend jaar de grootste wensch van uw kind voor de zomervacantie zal zijn: naar het kamp te Diever of te Sleen. En wij zelf? Als onze kinderen met opgetogen verhalen thuiskomen, zouden we, alleen voor zoo’n kamp nog eens 15 jaar willen worden!
J.J.M.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond wilde de vereniging zijn voor alle vrijzinnige universitaire studenten in Nederland. Deze bond was ontstaan uit de vrijzinnig christelijke studenten verenigingen te Utrecht, Leiden en Groningen. De bond trachtte in studentensteden waar deze nog niet bestond ook een plaatselijke vereniging op te richten.
De hier afgebeelde foto op de ansichtkaart uit 1920 toont het zogenoemde ‘professorenhuis’. In dit houten gebouwtje had de dokter een ruimte en in een ander deel van dit gebouwtje sliep de leiding van het kamp.
Na de Tweede Wereldoorlog vorderde de gemeente gedurende een aantal jaren het pand, vanwege de toen heersende woningnood en vestigde daar toen pas getrouwden in, totdat deze konden verhuizen naar een woning in de eerste naoorlogse nieuwbouw. De stapel zwerfstenen is ter plekke nog steeds aanwezig.

Posted in Ansichtkoate, Bosweg, Student’nkaamp, Verdwenen object | Leave a comment

Kiender van groep II van de legere skoele in 1914

Posted on 20 februari 2023

De dochter van alles-van-Deever-weter en alles-van-Deever-verzamelaar wijlen Jans Roelof Tabak heeft vanwege de door haar gewenste verkoop in 2020 het door wijlen Jans Roelof Tabak bewoonde voorhuis van zijn boerderij an de Aachterstroate (vrogger de Saandhook) in Deever helemaal leeg geruimd en heeft daarbij zonder om te kijken en zonder enig historisch besef heel veel Deeverse spullen, heel veel Deeverse paperassen, heel veel Deevers geschiedkundig waardevol materiaal, heel veel Deeverse foto’s, enzovoort, enzovoort, enzovoort in de afvalcontainer gegooid. Wijlen Jans Roelof Tabak was een soort van éénmans historische vereniging van Deever. Ech wè. Wellicht is daarbij ook een exemplaar van de hier afgebeelde schoolfoto in de afvalcontainer beland. Dat is dan toch wel jammer voor de dochter van wijlen Jans Roelof Tabak, want haar grootmoeder Grietje (Griet) Bennen staat ook op de foto. En ook nog enige andere familieleden met de achternaam Bennen.
Maar niet getreurd, want de redactie van ut Deevers Archief mocht al bijna 20 jaar jaren geleden van Jans Roelof Tabak enige oude exemplaren uit zijn verzameling Deeverse schoolfoto’s scannen. Waaronder het hier afgebeelde exemplaar. En het mooie was dat bij deze schoolfoto ook een -helaas niet helemaal compleet- lijstje met namen van de leerlingen op de hier afgebeelde foto aanwezig was. Zie het hier afgebeelde lijstje. Wellicht heeft Grietje (Griet) Bennen, de moeder van Jans Roelof Tabak, het lijstje opgesteld.
De redactie is nog bezig met het uitzoeken van zoveel mogelijk gegevens van de leerlingen op de hier afgebeelde skoelfoto. De leerlingen zijn geboren in de periode 1901-1909. De redactie schat in dat gelet op de geboortedatum van de leerlingen en gelet op het feit dat meester Pieter Riewert Buitenwerf op 21 september 1914 werd benoemd als hoofd van de openbare lagere school in Oudeschip en gelet op het feit dat Arentdina Johanna Seinen is overleden op 16 januari 1915, dat de hier afgebeelde skoelfoto in 1914 is gemaakt.
Op de lei, die door Roelof Offerein wordt vastgehouden, staat O.L.S. Diever II. Het is toch wel een beetje jammer dat de fotograaf -zoals veelal gebruikelijk- niet het jaartal op de lei heeft geschreven. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief mag niet denken dat het gaat om leerlingen uit de tweede klas of groep 2. Nee, de groep bestaat zoveel mogelijk uit groepjes kinderen uit eenzelfde gezin. Vaak staan of zitten kinderen uit eenzelfde gezin ook bij elkaar.

Afbeelding 1

Op de bovenste rij zijn van links naar rechts staan de volgende leerlingen.

1. Jan Krol
Hij is geboren op 25 november 1901 in Deever. Hij is een zoon van boer Gerard Krol en Deeltje Bos.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar zijn gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

2. Jan Koning
Hij is geboren op 19 mei 1901 in Deever. Hij is een zoon van arbeider Hendrik Koning en Aaltje Haveman.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

3. Naam onbekend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

4. Frens Folkerts
Hij is geboren op 4 maart 1903 in Deever. Hij is een zoon van timmerman Hilbert Folkerts en Jantje Eggink.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

5. Johannes Nijzingh
Hij is geboren op 19 mei 1904 in Deever. Hij is een zoon van arbeider Anne Nijzingh en Janna Houwer. Hij trouwde op 25 mei 1926 in Deever met Margje Houwer. Het echtpaar kreeg twee kinderen: Janna en Hendrik.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

6. Hendrik Nijzingh
Hij is geboren op 18 juli 1901 in Deever. Hij is overleden op 12 mei 1969 in Deever. Hij is een zoon van arbeider Anne Nijzingh en Janna Houwer.
Hendrik Nijzingh trouwde op 4 mei 1929 in Deever met Jentje Boelens. Het echtpaar kreeg 5 kinderen: Janna (geboren op 6 februari 1930), Geesje (geboren op 5 maart 1931), Anne (geboren op 26 augustus 1932), Hendrikje (geboren op 3 oktober 1933) en Mans (geboren op 17 februari1940).
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

7. Roelof Bennen
Hij is geboren op 13 november 1901 in Deever. Hij is een zoon van boer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

8. Wolter Folkerts
Hij is geboren op 29 augustus 1901 in Deever. Hij is een zoon van timmerman Hilbert Folkerts en Jantje Eggink.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

Op de rij onder de bovenste rij zijn van links naar rechts te zien de volgende leerlingen.

9. Tijme (Tieme) Bakker
Hij is geboren op 9 december 1902 in Deever. Hij is overleden op 3 april 1987. Hij is een zoon van boer Willem Bakker en Grietje Mulder. Hij trouwde met Aaltje Bennen. Zij staat ook op de hier afgebeelde foto. Tijme Bakker en Aaltje Bennen zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie afbeelding 3.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

10. Koendert Krol
Hij is geboren op 23 februari 1904 in Deever. Hij is een zoon van boer Gerard Krol en Deeltje Bos.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

11. Jan van Nijen
Hij is geboren op 4 februari 1904 in Deever. Hij is een zoon van arbeider Lambert van Nijen en Annigje Benthem
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

12. Michiel Koning
Hij is geboren op 1 april 1905 in Deever. Hij is een zoon van arbeider Hendrik Koning en Aaltje Haveman.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

13. Naam onbekend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

14. Harman Jan Bennen
Hij is geboren op 3 mei 1904 in Deever. Hij is een zoon van molenaar-boer Egbert (Eppe) Bennen en Jantien Zoer.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

15. Jan Roelof (Jan Roesie) Bennen
Hij is geboren op 30 oktober 1905 in Deever. Hij is een zoon van molenaar-boer Egbert (Eppe) Bennen en Jantien Zoer. Hij trouwde met Reina Slagter. Zij is een dochter van Berend Slagter en Femmigje Mulder.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

16. Grietje (Griet) Bennen
Zij is geboren op 18 augustus 1903 in Deever. Zij is een dochter van boer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

17. Aaltje Bennen
Zij is geboren op 21 januari 1906 in Deever. Zij is overleden op 18 maart 1999. Zij is een dochter van boer Klaas Bennen en Hendrikje Bolding. Zij trouwde met Tijme Bakker. Hij staat ook op de hier afgebeelde foto. Aaltje Bennen en Tijme Bakker zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie afbeelding 3.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

18. Grietje (Griet) Santing
Zij is geboren op 10 januari 1903 in Deever. Zij is een dochter van timmerman Roelof Santing en Janna Bolding.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

Op de rij boven de onderste rij zijn van links naar rechts te zien de volgende leerlingen.

19. Annigje van Nijen
Zij is geboren op 22 september 1899 in Deever. Zij is een dochter van Roelof van Nijen en Geertje Westerhof.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar haar gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

20. Annigje (Anje) Westerhof
Zij is geboren op 21 augustus 1902 in Deever. Zij is een dochter van arbeider Geert Westerhof en Ronkje van Nijen,
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

21. Jantje Oosting
Zij is geboren op 15 januari 1905 op Kalter’n. Zij is een dochter van arbeider Klaas Oosting en Klaasje Soer.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

22. Naam onbekend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

23. Stina Koning
Zij is geboren op 16 februari 1903 in Deever. Zij is overleden op 16 september 1952 op 49-jarige leeftijd in Wittelte. Zij trouwde met boer Lubbert Meekhof. Zij is een dochter van arbeider Hendrik Koning en Aaltje Haveman.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar haar gegevens. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

24. Willem Egbert Mulder
Hij is geboren op 30 maart 1904 in Deever. Hij is een zoon van boer Jan Mulder en Roelofje Tissingh. Hij was boer in Giethoorn. Hij trouwde op 15 juni 1934 in Giethoorn met Trijntje Steenbeek. Hij is overleden op 30 december 1965 in Giethoorn. Hij is begraven op de kaarkhof van Geeter’n.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

25. Anna Catrina Mulder
Zij is geboren op 9 mei 1908 in Deever. Zij is een dochter van boer Jan Mulder en Roelofje Tissingh. Zij is overleden op 14 januari 2004. Zij trouwde met dominee Johannes Luchies. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

26. Arend Mulder
Hij is geboren op 25 april 1906 in Deever. Hij is een zoon van Jan Mulder en Roelofje Tissingh.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

27. Pieter Folkerts
Hij is geboren op 22 maart 1907 in Deever. Hij is een zoon van timmerman Hilbert Folkerts en Jantje Eggink.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

28. Hendrik Seinen
Hij is geboren op 14 juli 1907 in Deever. Hij is een zoon van boer Jan Seinen en Hilligje Hessels.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

29. Arentdina (Dina) Jantina Seinen
Zij is geboren op 13 mei 1905 in Deever. Zij is op 16 januari 1915 op negenjarige leeftijd in Deever overleden. Zij is een dochter van boer Jan Seinen en Hilligje Hessels.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

Op de onderste rij zijn van links naar rechts te zien de volgende jongste leerlingen.

30. Albert Krol
Hij is geboren op 24 juli 1906 in Deever. Hij is een zoon van boer Gerard Krol en Deeltje Bos.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

31. Johannes Krol
Hij is geboren op 4 januari 1903 in Deever. Hij is een zoon van boer Gerard Krol en Deeltje Bos.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

32. Hendrik Krol
Hij is geboren op 7 juni 1908 op Kalter’n. Hij is een zoon van boer Gerard Krol en Deeltje Bos.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

33. Elizabeth (Liesje) Gerritdina Boerhave
Zij is geboren op 30 november 1905 an de Deeverbrogge. Zij is een dochter van veearts Frederik Boerhave en Regina Wichers. Zij trouwde op 10 juli 1928 in Winschoten met verfhandelaar Cornelis Hendrik Voorthuis. Zij overleed op 21 juli 1929 op 23-jarige leeftijd in Winschoten.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

34. Naam onbekend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

35. Naam onbekend
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief herkent deze leerling ?

36. Frederik Koning
Hij is geboren op 27 januari 1907 in Deever. Hij is een zoon van Hendrik Koning en Aaltje Haveman. Hij is overleden op 17 juli 1968. Hij trouwde met Cornelia Kleene.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

37. Roelof Offerein
Hij is geboren op 28 mei 1905 in Deever. Hij is een zoon van boer Kornelis Offerein en Janna Jonkers.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

38. Lammigje Seinen
Zij is geboren op 29 april 1909 in Deever. Zij is een dochter van boer Jan Seinen en Hilligje Hessels.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

39. Albert Mulder
Hij is geboren op 23 juli 1907 in Deever. Hij is een zoon van boer Willem Mulder en Jantje Koning.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

40. Reinder Hummelen
Hij is geboren op 26 juni 1907 an de Peperstroate in Deever. Hij is een zoon van boer Harm Pieter Hummelen en Anna List. Harm Pieter Hummelen verkocht in 1906 zijn boerderij annex café an de brink van Deever aan Jan Barelds, waarna hij en zijn gezin naar de Peperstraat verhuisden.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

41. Pieter Hendrikus Hummelen
Hij is geboren op 29 januari 1905 an de brink van Deever. Hij is een zoon van boer-kastelein Harm Pieter Hummelen en Anna List. Hij trouwde met Jantje Wesseling. Harm Pieter Hummelen verkocht in 1906 zijn boerderij annex café an de brink van Deever aan Jan Barelds, waarna hij en zijn gezin naar de Peperstraat verhuisden.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem aanleveren ?

Op de foto zijn twee meesters en twee juffrouwen te zien.

42. Pieter Riewert Buitenwerf
Hij staat aan de linkerkant van de hier afgebeelde foto.
Hij is in 1912 benoemd tot onderwijzer aan de openbare lagere school.
Hij slaagde op 18 juli 1914 voor de hoofdakte, hij was toen nog onderwijzer in Diever.
Hij werd op 21 september 1914 benoemd tot hoofd van de openbare lagere school in Oudeschip.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van deze leerling aanleveren ?

43. Johannes Kuiper
Hij staat aan de rechterkant van de hier afgebeelde foto.
Hij is geboren op 20 maart 1851 op de Smilde. Hij was vóór zijn komst naar Deever onderwijzer in Beilen. Hij werd op 7 maart 1892 benoemd tot hoofd der school te Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van hem. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van hem leerling aanleveren ?

44. Hilligje Hoogenkamp
Zij zit aan de linkerkant van de hier afgebeelde foto.
Zij is geboren op 30 oktober 1875 in Deever. Zij is overleden op 30 april 1963. Zij is een dochter van hoofdonderwijzer Roelof Hoogenkamp en Jantje Schipper. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar meer gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

45. Tjitske Dragstra
Zij is op 18 mei 1910 benoemd tot onderwijzeres aan de openbare lagere school.
Zij kreeg met ingang van 1 mei 1916 eervol ontslag als onderwijzeres aan de openbare lagere school.
Zij zit aan de rechterkant van de hier afgebeelde foto.
De redactie moet in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van haar. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan gegevens van haar aanleveren ?

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op dinsdag 14 maart 2023.

Posted in Jans Roelof Tabak, Legere skoele in Deever | Leave a comment

Date et dabitur vobis. Geeft en u zal gegeven worden.

Posted on 19 februari 2023

Op 9 oktober 1923 kreeg het bestuur van de Sint Andreas parochie op Zorgvliet van de aartsbisschop van Utrecht toestemming voor het bouwen van een nieuw kerkgebouw voor de rooms katholieke geloofsgemeente. Het inzamelen van het benodigde geld voor de bouw verliep voorspoedig, zodat al op 27 november 1923 de eerste steen kon worden gelegd. Op 15 juli 1924 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd.
Bij het inzamelen van het benodigde geld kreeg een donateur als dank bijgaande kaart met daarop de tekst:
Date et dabitur vobbis. Geeft en u zal gegeven worden.
De tekst is afkomstig uit de Bijbel:
Lucas 6:38.
In het Latijn luidt de tekst van Lucas 6:38 als volgt:
Date dabitur vobis mensuram bonam confersam et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum vestrum eadem quippe mensura qua mensi fueritis remetietur vobis.
In het Nederlands luidt de tekst van Lucas 6:38 als volgt:
Geeft, en u zal gegeven worden: eene goede, neergedrukte en geschudde overlopende maat zal men in uwen schoot geven; want met dezelfde maat waarmede gijlieden meet, zal ulieden wedergemeten worden.
De tekst uit de Bijbel zal wel niet letterlijk en niet materieel, naar overdrachtelijk en spiritueel bedoeld zijn geweest.
Blijkbaar waren na de geldinzamelingsactie nog wat kaartjes overgebleven, want meneer pastoor M.D.N.J. Epping verzond bijgaand exemplaar in 1926 aan den Weledele Heer C. Willemse, Strijbeek 359, te Ginneken. Ginneken ligt bij Breda in Noord-Brabant. Kwam meneer pastoor M.D.N.J. Epping uit Ginneken ?
De redactie van ut Deevers Archief raadt de maker van het beoogde populair-wetenschappelijke geschiedenisboek over Zorgvliet-Woater’n-Olde Willem aan bijgaande prachtige afbeelding op te nemen in zijn boek.
Het voordeel van het onderhouden van een webstee, zoals die van ut Deevers Archief, boven een boek (een boek ? ik heb al een boek), is dat niet veel teksten over de Sint Andreas kerk hoeven te worden overgeschreven, linken naar van belang zijnde gegevens in andere webstees volstaat, bijvoorbeeld naar de betreffende pagina in de webstee van het Monumentenregister.

Voor het overschrijven van teksten is gebruikt gemaakt van de Bijbel, dat is de gansche heilige schrift, bevattende alle de canonieke boeken boeken des ouden en nieuwen testaments; de gebruikte uitgave is op last van de hoogmogende heeren Staten-Generaal der Vereenigde Nederlanden en volgens het besluit van de nationale synode gehouden te Dordrecht in de jaren MDCXVIII en MDCXIX, uit de oorspronkelijke talen in onze Nederlandsche getrouwelijk overgezet en in 1902 uitgegeven door het Nederlands bijbelgenootschap, Herengracht 366, Amsterdam.

Posted in Ansichtkoate, De aandere kaante van de Deeverse bos, Kattelieke Kaarke, Zorgvliet | Leave a comment

De kaarke an de brink was un ruïne ewödd’n

Posted on 18 februari 2023

De redactie van ut Deevers Archief kwam bij het digitaliseren van zijn papieren archief weer het artikel ‘Er staat een kerk op instorten’ van de journalist P.W. Russel tegen. Dit artikel is gepubliceerd op de bladzijden 26 en 27 van het protestants-gristelijke -met foto’s en advertenties verluchtigde- weekblad De Spiegel van 23 juli 1955. De redactie moest na het scannen van de twee bijna A3-formaat bladzijden op zijn A4-scanner even knutselen om de afbeeldingen 1 en 2 te verkrijgen.
De redactie heeft de overgetikte tekst van het artikel en de foto’s in het artikel in een groter formaat weergegeven in een apart bericht in ut Deevers Archief.

Afbeelding 1
Bladzijde 26 van De Spiegel van 23 juli 1955
Afbeelding 2
Bladzijde 27 van De Spiegel van 23 juli 1955

Posted in Aarfgood, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Bottermaèker Hans Neeboer van de Deeverse fubriek

Posted on 17 februari 2023

In het tijdschrift Waardeel van de ‘Vereniging voor geschiedenis en genealogie van de Drentse historie’ verscheen in nummer 1 in het eerste kwartaal van 1995 van de jaargang 15 het artikel ‘Gedane zaken – De botermaker’ over de Deeverse botermaker Johannes (Hans) Nijboer van de zuivelfabriek aan het Moleneinde in Deever. De schrijver van het artikel is José Martin. De redactie heeft toestemming van het bestuur van de ‘Vereniging voor geschiedenis en genealogie van de Drentse historie’ het artikel op te nemen in ut Deevers Archief. De redactie is het bestuur van deze vereniging bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Zo heeft de redactie weer een fragmentje uit het verleden van de gemiente Deever toegevoegd aan ut Deevers Archief.

Gedane zaken – De botermaker
Meer dan driekwart eeuw had Diever een eigen zuivelfabriek. Het bedrijf werd aan het einde van de negentiende eeuw opgericht als coöperatieve stoomzuivelfabriek en was daarmee één van de 43 die Drente in 1903 telde, naast 59 door handkracht gedreven fabriekjes. Ze waren alle in slechts enkele decennia gebouwd, met de bedoeling om de concurrentiepositie te verbeteren door het leveren van een betere kwaliteit boter. Nan een aantal jaren verdwenen de handkrachtfabriekjes; ze konden de melk niet pasteuriseren en leverden daardoor een slechter product.
Johannes Nijboer (91) uit Diever werkte vanaf zijn zeventiende vijfendertig jaar in de plaatselijke zuivelfabriek. Hij begon bij de melkontvangst, maar kreeg uiteindelijk de verantwoordelijkheid voor de boterbereiding .
Nadat Johannes een aantal jaren bij een boer had gewerkt, kwam hij begin jaren twintig aan het werk in de Dieverder stoomzuivelfabriek. Zijn vader, de plaatselijke rietdekker, had hem een baantje bezorgd door een gesprek met de directeur te regelen. Zijn eerste werk werd het ontvangen en afwegen van de melk. Als spoedig lonkte de botermakerij en ging Johannes af en toe even bij de karn kijken. “Maar de directeur werkte niet mee. Als hij mij daar zag, stuurde hij mij terug naar de melkontvangst.”, zo weet hij nog. Maar dat verminderde zijn belangstelling voor de botermakerij niet. “Want”, zo legt Nijboer uit, “als je er belang bij hebt, leg je je er ook op toe.” Zijn kans kwam, toen de oude directeur vertrok en werd opgevolgd door de toenmalige botermaker. Het schuiven met functies leverde Johannes uiteindelijk de felbegeerde plek bij de karn op, een plek die hij tientallen jaren niet meer zou verlaten. In 1934 haalde hij met twee zevens en een acht zijn diploma botermaker bij de Algemene Nederlandse Zuivelbond.
Dat boter maken was heel precies werk. Na de ontvangst werd de melk gewogen en via leidingen naar een centrifuge gevoerd, waar de ondermelk werd gescheiden van de room. De room werd gepasteuriseerd en daarna afgekoeld. Vervolgens werd er een cultuur van melkzuurbacteriën aan toegevoegd. Op die bacteriecultuur was Nijboer heel zuinig. “Ik maakte me altijd veel zorgen en had er een hekel aan als iemand mij moest vervangen. Die was niet zindelijk genoeg, ik was daar heel krek op. Eén verkeerde bacterie erbij en het was mis, dan moest je een nieuwe cultuur bestellen. Van verschillende fabrieken kwamen ze met een pulletje bij mij om bacteriën te halen. Zelf kon ik jarenlang met een cultuur doen”, aldus Nijboer.
Na een dag was de room geschikt voor de karn. Via een kijkglas kon Nijboer de inhoud van de draaiende karn in de gaten houden. Als er korrels ter grootte van een rijstkorrel in de massa dreven, konden karnemelk en boter worden afgetapt. De boterkorrels werden gewassen en gingen daarna terug in de karn. Dan was het tijd om te kijken of de boter droog genoeg was. Daarvoor werd een monster van tien gram op een bascule gelegd, met als tegengewicht ook tien gram. De boter werd met een spiritusvlam verhit en opnieuw gewogen met kleine gewichtjes van één gram. Zo kon precies het vochtgehalte worden bepaald. “Zat je boven de zestien procent vocht, dan was er een flinke boete voor de directeur. Kreeg hij drie bekeuringen, dan lag de directeur eruit”, zo schetst hij zijn verantwoordelijkheid.
Kwaliteit stond hoog in Nijboers vaandel. Nog steeds heeft hij vele diploma’s, die hem werden uitgereikt door de Drentse Boter- en Kaaskeuringsvereniging en de Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Drenthe. “Niet alleen de Rijkscontroleur nam monsters, er ging iedere week ook een pakje boter naar de Drentse Zuivelbond en een vaatje naar de NCZ in Amsterdam. Het laboratorium in Assen liet de boter een week staan, waarna gekeurd werd op smaak, geur en constitutie. Het zuren van de room geeft de boter het aroma, dus daar moest je het meest op letten. Met behulp van de gegevens uit Assen werd er uitbetaald. Bij de NCZ werd alleen gekeurd, maar als je altijd eerste klas boter leverde, kreeg je aan het eind van het jaar een diploma.” Die van Johannes Nijboer vermeldden hoge cijfers en werden hem tijdens plechtige bijeenkomsten op de fabriek overhandigd.
Het waren lange werkdagen. Om zes uur was Nijboer al in de fabriek te vinden. “Voordat de melk er was, moest de room al in de karn. En dan had ik tot aan de middag geen pauze. ik had er namelijk veel werk bij. Ik hield het winkeltje ook nog bij voor de melkrijders. Die namen kaas mee en de boter, in ponden of halve ponden.” Tussen de middag ging Johannes dan even naar huis. Hij had vlakbij de fabriek voor zijn gezin een huisje laten bouwen. Dat was gemakkelijk, want dan kon hij thuis eten en een uurtje rusten. Daarna ging hij weer terug naar de fabriek, tot een uur of vijf. Ook in het weekeinde werd gewerkt. Zaterdagavond deed Nijboer de melkontvangst en zondagmorgen werd er gekarnd. ’s Avonds moest hij dan nog weer even kijken hoe ver de zuring was. Twintig jaar werkte Johannes zo door, zonder vakantie. ‘Dat kon wel, maar dan moest je heel beleefd met de pet in de hand naar kantoor. En dan wilde de directeur wel even weten waar je naar toe ging.”
Nijboer herinnert zich niet in welk jaar de stoommachine verdween en alle machines werden voorzien van een eigen elektromotor. Wel kan hij beeldend beschrijven, hoe alle aandrijfbanden uit de fabriek verdwenen en daarmee een groot deel van het lawaai. Of dat ze in het begin met een man of acht in de fabriek werkten en later met ruim dertig. Ook staat hem nog levendig voor de geest hoe de oorlogsjaren van invloed waren op het werken in de fabriek. “Er moest toen iemand lid worden van de Duitse bond. We wilden er geen NSB’er bij, dus vroeg het bestuur of ik lid wilde worden. Ik heb toen gezegd, als ik er later maar geen gedonder mee krijg. Maar ik heb het toch maar gedaan. Je moest dan bijeenkomsten doen en dergelijk, daarover kwam steeds gezeur. Ik leuterde dan maar wat. Last heb ik er later trouwens nooit mee gekregen.” De oorlog was verder van weinig invloed op de produktie van de fabriek. Maar Nijboer ziet de mensen die op hongertocht vanuit het zuiden door Diever kwamen nog voor het raam van de botermakerij staan. Die lag namelijk langs de weg; mensen drukten hun neuzen plat tegen het raam om zo beter al die heerlijke boter te kunnen zien.
Na vijfendertig jaar hard werken kwam er een einde aan de carrière van botermaker Nijboer. Het harde geklepper en het lawaai in de fabriek eiste zijn tol. Steeds vaker moest hij zijn werk onderbreken als gevolg van evenwichtsstoornissen. “Ik had altijd duizeligheidsaanvallen en dan zag ik niks meer. Ze brachten me dan naar huis, naar bed. Ik lag dan een paar uur op bed en dan kon ik weer een beetje zien. Daar heb ik heel lang mee rondgelopen.” Een tijdje zat hij nog op kantoor, om de boekhouder te helpen. Maar dat wilde de directeur niet: Nijboer was te duur. Nog steeds klinkt zijn stem wat verbitterd als de oud-botermaker vertelt hoe hij moest plaatsmaken voor een broekie, net van school, die veel goedkoper was. En daarom werd Nijboer afgekeurd. In welk jaar dat gebeurde, weet hij niet precies uit zijn geheugen te halen.
Stilzitten kon Nijboer echter niet. Na zijn afkeuring heeft hij nog verschillende baantjes gehad. Elf jaar bestelde hij telegrammen en zorgde hij voor het nabezorgen van de post. Ook was hij nog torenwachter in het bos en stelde hij tentoonstellingen samen. Met name de eerste tijd na zijn afkeuring was moeilijk. “Ik durfde eerst niet langs de fabriek, bang dat ze zouden zeggen, daar heb je hem weer.” Nijboer heeft zijn zuivelfabriek overleefd. Door schaalvergroting moesten veel Drentse zuivelfabrieken al in de jaren zestig sluiten. In Diever was het pas op 24 december 1979 zover. De DOMO, die het bedrijf inmiddels had overgenomen, verplaatste toen de produktie naar Beilen. Veel van de markante fabriekspanden hebben inmiddels het veld moeten ruimen, sommige kregen een andere bestemming. In de voormalige zuivelfabriek van Diever is tegenwoordig een garage gevestigd. Van de oude inventaris heeft Nijboer alleen de boterstamper weten te redden.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Johannes (Hans) Nijboer is geboren op 1 juli 1903 in Deever. Hij is overleden op 10 december 1997. Hij is een zoon van rietdekker Mannes Nijboer en Eltje Kuiper. Hij trouwde op 15 juni 1929 in Deever met Harmpje Grit. Zijn beroep was toen melkmeter. Harmpje Grit is een dochter van arbeider Arend Grit en Geertje Kloosterman. Harmpje Grit is geboren op 21 december 1908 op Kalter’n. Zij is overleden op 9 januari 1995. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie de bijgaand afgebeelde kleurenfoto, die de redactie op woensdag 17 mei 2023 heeft gemaakt.
In ut Deevers Archief is wel een afbeelding van de vrachtauto geladen met vaten boter aanwezig. Johannes (Hans) Nijboer zit bij de botervaten op de vrachtwagen. De redactie zou bijzonder graag een scherpe scan van de twee andere in het artikel ‘Gedane zaken – De botermaker’ afgebeelde foto’s aan dit bericht willen toevoegen. Wellicht hebben de kinderen van Johannes (Hans) Nijboer en Harmpje Grit deze foto’s bewaard. De grote vraag is of deze kinderen nog in leven zijn. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie hierover gegevens verschaffen ?
Johannes (Hans) Nijboer is ook te zien op de galafoto, die is gemaakt ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de Deeverse zuivelfabriek. Hij is de man met de witte overall met zwarte plaquette vooraan in het midden.
Aan de Kastanjelaan in Deever naast de ijsbaan staat het huisje van Johannes (Hans) Nijboer en Harmpje Grit.

Posted in Alle Deeversen, Süvelfubriek Deever | Leave a comment

Ome Kees hef Peperstroate 6 lilluk weg eknooit

Posted on 16 februari 2023

Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) met de zijnen hadden al in 1953 hun meedogenloze begerige slopersogen laten vallen op de zo nodig zo genoemde ‘krotwoning’ met adres Peperstraat 6 in Deever. Dat was het noordelijke deel van de dubbele woning op de hoek van de Peperstraat en de Kleine Peperstraat. Zie afbeelding 2. De woning met adres Peperstraat 6 was eigendom van bakker B. Jonkman, die an de Gowe woonde. De woning met adres Peperstraat 6 werd in 1953 bewoond door de familie Hendrik Baaiman.
De ijverige loyale ambtenaartjes van de dienst Gemeentewerken Diever maakten van de twee Deeverse erfgoedpanden maar wat graag voor het destructieve sloopplan van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) met de zijnen een tekening in het kader van de zo nodig zo genoemde ‘krotopruiming’. De redactie toont hier in de afbeeldingen 1, 2, 3 en 4 respectievelijk de zuidgevel, de westgevel, de noordgevel en de oostgevel van de genoemde krotopruiming-tekening.
Het is burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) met de zijnen helaas inderdaad wel gelukt de zo nodig zo genoemde ‘krotwoning’ met adres Peperstraat 6 te slopen. De redactie van ut Deevers Archief weet helaas niet in welk jaar dat is gebeurd (1955-1960 ?). Dat slopen kon pas gebeuren, nadat de familie Hendrik Baaiman van de Peperstraat in Deever was verbannen naar de Wapserveenseweg in Wittelte. Zo sloeg ome Kees twee vliegen in één klap. De te slopen tot zo nodig zo genoemde ‘krotwoning’ gebombardeerde woning met adres Peperstraat 6 kwam leeg te staan en dankzij het zeer kinderrijke gezin Baaiman-Veldhuizen werd de Witteler skoele weer een tijdje van de onvermijdelijke ondergang gered.
De lege ruimte na de destructie van de zo nodig zo genoemde ‘krotwoning’ met adres Peperstraat 6 is te zien in een in ut Deevers Archief getoonde afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart.
Een stukje van de zuidgevel van de zo nodig zo genoemde ‘krotwoning’ met adres Peperstraat 6 is ook te zien op een afbeelding van een in 1955 gemaakte foto in ut Deevers Archief.
De woning met adres Peperstraat 6 is bijvoorbeeld ook te zien op een sepiakleurige afbeelding van de Kleine Peperstraat.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

Afbeelding 4

Posted in Aarfgood, Peperstroate | Leave a comment

Vukoop van Klein en Groot Woater’n en Zorgvliet

Posted on 15 februari 2023

In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 16 september 1871 het volgende bericht over de verkoping van het landgoed Klein- en Groot Wateren en het landgoed Zorgvlied.

Westhoek van Drenthe, 15 september
Die dagbladen leest en de advertenties niet onopgemerkt voorbijgaat, zal misschien wel de aandacht gevestigd hebben op de belangrijke verkoopingen van gronden, die in de laatste weken geannonceerd zijn.
Tot de meest uitgebreide verkoopingen behoorde voorzeker die van Klein- en Groot Wateren en Zorgvlied, respectievelijk in eigendom behorende aan de h.h. van Gelder van Delft en wijlen de Ruijter de Wildt, wiens familie het landgoed nog bewoont.
Deze goederen zijn te zamen ongeveer 1400 hectaren groot en grootendeels gelegen onder de gemeente Diever.
Vóór 1859 behoorden zij in eigendom aan de Maatschappij van Weldadigheid en was er het opvoedings-instituut gevestigd van een 70tal jonge lieden uit de koloniën dier Maatschappij, welke daar een meer speciaal onderwijs ontvingen in den landbouw en aanverwante vakken.
Sedert die 12 jaren hebben er veranderingen en verbeteringen plaats gevonden, waardoor het oude instituut te Wateren en annexen bijna niet te herkennen is.
Vele gebouwen, waaronder een fraai heerenhuis, boerenwoningen en schapenstallen zijn er gebouwd, wegen en bosschen aangelegd, bouw- en weiland aangemaakt, ’t geen niet weinig tot de welvaart der arbeidende klasse in deze streken bijgedragen heeft.
De heer Enger van Arnhem was kooper van Groot- en Klein Wateren; het verheugt ons te kunnen melden dat ook Zorgvlied thans zijn eigendom is.
Hebben de h.h. de Ruijter de Wildt en van Gelder veel bijgedragen om de arbeidende klasse in den winter werk te verschaffen, er bestaat hoop dat ook de heer Enger dit voetspoor zal volgen.
Onze Drentsche heidestreken zijn helaas nog maar te onbekend en wachten slechts op kapitaal, maar ook op kennis om voordeelig geëxploiteerd te worden. Veel mislukkingen zijn te wijten aan het ontbreken van een of beide dier factoren. Dat het den heer Enger gegeven zij door de vereeniging van beiden een goed geheel te vormen, wordt in deze streken hartelijk gewenscht.
De koopsom van Klein- en Groot Wateren bedroeg plusminus f. 100.000, die van Zorgvlied (met inbegrip van het kapbare houtgewas) is ongeveer f. 73.000.

Posted in de Ruiter de Wildt, Huize Zorgvliet, Landgoed Groot en Klein Wateren, Landgoed Zorgvliet, Maatschappij van Weldadigheid | Leave a comment

De breurs Zeephat hept de stien’n van de meule ebilt

Posted on 14 februari 2023

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante), jaargang 1963, nummer 118, van 4 oktober 1963 verscheen het volgende bericht over het slijpen van de stenen van korenmolen ‘de Vlijt’ in Oll’ndeever. De redactie van ut Deevers Archief vond dit artikel bij het digitaliseren van zijn papieren archief in een van de vele dozen met krantenknipsels.

Molen staat sinds 1858
Er zijn in Nederland nog maar weinig molens, die gebruikt worden voor het malen van graan tot meel. Dit aantal wordt bovendien doorlopend kleiner, want wanneer de molensteen éénmaal stomp is geworden, is er niemand die de molenstenen opnieuw kan scherpen. Dit is een oude kunst, die de rasechte molenaars verstonden. Met het verdwijnen van dit ambacht zijn degenen die deze bijzondere werkzaamheden kunnen verrichten, nagenoeg geheel verdwenen.
Sinds 1958 staat in Diever (Oldendiever) de molen ‘de Vlijt’ bij de bevolking beter bekend als de Dieverse molen, In 1958 onderging deze molen een grondige restauratie, die twintigduizend gulden kostte. Rijk, gemeente, provincie en de vereniging ‘de Hollandse Molen’ brachten dit omvangrijke bedrag bij elkaar.
Nu in 1963 zijn de molenstenen stomp geworden en het zou bijzonder jammer zijn, indien ook deze molen non-actief zou worden. Niet omdat de molenaar dan niet meer zijn brood kan verdienen, want het molenaarsvak levert geen ‘zout op de aardappels’ op. De eigenaar van de Dieverse molen, de heer A. Uiterwijk Winkel, gebruikt de molen zo nu en dan, terwijl nu zijn hoofdberoep meelhandelaar is. Een stukje folklore zou echter verloren gaan en juist dat zou zo bijzonder jammer zijn.

Op zoek
De vereniging ‘de Hollandse Molen’ ging op zoek naar een molenaar, die de stenen zou kunnen slijpen. Om een dergelijk persoon te vinden, moest zij bij de oudere generatie zijn. Zelfs bij de heel oudere, want dan had men nog een kans. Men kwam tenslotte terecht bij de heer W. Zeephat uit Makkinga en hem werd gevraagd dit zaakje even op te knappen. ‘Natuurlijk’, zei de heer Zeephat en hij nam zijn broer mee.
Jong zijn de gebroeders Zeephat geenszins, doch voor een dergelijk karweitje deinzen zij niet terug. Wijert Zeephat is negentig jaar oud en beslist de oudste molewaar van ons land. Nog altijd woont hij in een molen en nog steeds maalt hij, zij het dan slechts zo nu en dan. Vanaf zijn achttiende jaar is de heer Zeephat al in het vak, hetgeen dus betekent dat hij nu al 72 jaar lang molenaar is.
Wijert en Roelof, die 77 jaar oud is, hebben de molenstenen snel en goed geslepen. Dat deden zij in ongeveer vijf uur. Dat is snel en toen de gebroeders Zeephat daarover gecomplimenteerd werden, antwoorden zij: ‘Och, wee bint jonge kièrels’.
Dank zij deze ‘jonge kerels’ kan de molen in Oldendiever nu weer dienst doen en is een stukje folklore behouden.

Tekst bij de foto van de molen
Al sinds 1858 siert de molen ‘de Vlijt’ het Dieverse landschap. De molen kan nu weer dienst doen, nu de stenen zijn gescherpt.

Tekst bij de foto van de stenenslijpers
De oudste molenaar van ons land Wijert Zeephat uit Makkinga (rechts) die 90 jaar is, is hier met zijn 77-jarige broer Roelof, ook molenaar van beroep, in actie met het scherpen van de stenen van de molen in Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het scherp maken van molenstenen wordt ‘billen’ genoemd. De schrijver van dit artikel overdreef uiteraard wat betreft het verloren gaan van de kennis en de kunde van het scherpen van molenstenen.
Het is daar heden ten dage minder dramatisch mee gesteld, dan het artikel in de Olde Möppeler doet vermoeden. De redactie verwijst hier gemakshalve naar gegevens over molenstenen in de webstee Wikipedia.
Wijert Zeephat is geboren op 15 april 1873 en hij is op 8 mei 1970 op 97-jarige leeftijd overleden in Makkinga.
Roelof Zeephat is geboren op ….. en is overleden op …. Wie weet zijn gegevens ?
De redactie zou wel graag weten welke vrouw op de akker bij de molen bezig is met het rooien van aardappelen ?

Posted in Aarfgood, Meule, Meule van Oll’ndeever, Oll'ndeever | Leave a comment

Un tiekening van de kalkoom’s an de Deeverbrogge

Posted on 13 februari 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen zijn opgenomen in ut Deevers Archief, hoe liever het de redactie is. De redactie nodigt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief te zeerste uit een goede scan van getekende of geschilderde Deeverse objecten voor opname in ut Deevers Archief ter beschikking te stellen.

In een van zijn schetsboeken heeft de kunstenaar Jan Thijs Boekholt op 28 september 2005 verdeeld over twee bladzijden – vandaar die vouw in het midden – een tekening – hij noemt het een reisschets – van de kalkovens bij de Drentse Hoofdvaart an de Deeverbrogge gemaakt. Zie afbeelding 1. De redactie heeft van Jan Thijs Boekholt toestemming deze fraaie tekening in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.

In 2014 heeft de kunstenaar Jan Thijs Boekholt op basis van de tekening in zijn schetsboek een fraaie aquarel gemaakt. Zie afbeelding 2.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in An de Deeverbrogge, de Kalkoo’ms, Kuunst in de gemiente Deever | Leave a comment

Tillefoons an de aandere kaante van de bos in 1955

Posted on 12 februari 2023

Vanwege de vele hedendaagse mogelijkheden om zich via een draad of draadloos met elkaar in verbinding te stellen is het wel aardig om te zien dat op 21 maart 1955 op Zorgvliet, op Woater’n en in de Olde Willem slechts enige huizen waren aangesloten op het openbare telefoonnet. Het kengetal van Zorgvliet, Woater’n en de Olde Willen was 05212.

De aangeslotenen waren:
Telefoonnummer 1
Gerrit Hielkema, Textielhandel en luxe autoverhuur, Zorgvlied 29.
Telefoonnummer 2
Meinte Jan Boersma, Landbouw- en veeteeltbedrijf, Wateren 3.
Telefoonnummer 3
Thijs Oenema, Landbouw- en veeteeltbedrijf, Wateren 4.
Telefoonnummer 4
J…. R…. Doornbos, Landbouwer, Wateren 39.
Telefoonnummer 6
Rijkspolitie, Post Zorgvlied van de groep Diever, woonhuis postcommandant, Zorgvlied 24a.
Telefoonnummer 7
Weduwe A. Bigot, Landbouwonderneming ‘Het Oude Willemsveld’, Hoeve De Goede Weide
Telefoonnummer 8
I. Hunse, Brood- en banketbakker, kruidenier, Zorgvlied 37.
Telefoonnummer 9
H. Kooistra, Nederlands Hervormde Pastorie.
Telefoonnummer 10
J. van der Leij, Klompenfabriek en loonzagerij, Zorgvlied 12.
Telefoonnummer 13
Willem Zwiers, Rijwiel-, motoren- en bandenhandel, Zorgvlied 24b.
Telefoonnummer 14
Hendrik Onstee, Hoofdonderwijzer, Wateren 16 a.
Telefoonnummer 15
Rooms Katholieke pastorie, Zorgvlied 9.
Telefoonnummer 18
Franke Tjassing, Zorgvlied 13.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De lijst van aangeslotenen geeft een mooi beeld van de aanwezige en in opkomst zijnde ondernemers. Zo had bijvoorbeeld boer Jan Krans van Villa Nova in 1955 nog geen telefoon. In de zeer vele advertenties van Pension Villa Nova is pas op 15 april 1961 in de Leeuwarder Courant het telefoonnummer te lezen: 05212-467. Ergens tussen 1955 en 1961 is de telefoonmaatschappij door het toenemende aantal telefoonaansluitingen overgegaan op driecijferige abonneenummers.
Telefoonnummer 1
Gerrit Hielkema is geboren op 25 april 1928 en hij is overleden op 22 november 1987. Het is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja.
Telefoonnummer 2
Meinte Jan Boersma is geboren op 31 mei 1862 en hij is overleden op 20 juli 1954 op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja. Hij was getrouwd met Marianne Terwisscha van Scheltinga.
Telefoonnummer 7
Hoeve De Goede Weide is tegenwoordig Minikampeerterrein De Goede Weide in de Olde Willem, Oude Willemsweg 1, de Olde Willem, telefoon 0521-388494.
Telefoonnummer 8
De redactie van ut Deevers Archief probeert al lange tijd gegevens van bakker Hunse te achterhalen, wie kan helpen met informatie ? Bakker Hunse ventte in de zestiger jaren van de vorige eeuw ook met een Citroën bestelwagentje. Hij kwam ook wel in Diever te venten.
Telefoonnummer 10
Zie de navolgende advertentie uit de krant De Heerenveensche koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) van 11 maart 1952, waarin het nummer van de telefoon en het bedrijfje van J. van der Leij wordt bevestigd. Het bedrijfje was gevestigd op de plaats van het voormalige ‘koetshuis’ van de villa Castra Vetera (was het pand in 1952 al vernieuwd ?).
Telefoonnummer 13
Willem Zwiers vertrok later naar Meppel, waar hij een autobedrijf begon. Dit bedrijf bestaat nog steeds.
Telefoonnummer 18
Franke Tjassing was boer op de boerderij met de naam Castra Vetera. Deze boerderij (nu woonboerderij) bestaat nog steeds.
Hij is geboren op 30 augustus 1909 en hij is overleden op 28 januari 1990 op Zorgvliet. Hij is begraven op de kaarkhof bee de kapelle van Obadja.

Posted in Bedrief, Communicatie, De aandere kaante van de Deeverse bos, de Olde Willem, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

Ut spotturrein van kaamp De Eikenhorst an de Gowe

Posted on 11 februari 2023

De jongens in het Kamp voor Sociale Jeugdzorg De Eikenhorst an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) hoefden voor het kopen van een ansichtkaartje, om deze te versturen naar familie, vrienden of kennissen, in de vijftiger jaren van de vorige eeuw niet naar een neringdoende an de Gowe of in Deever, want konden deze gewoon in het jongenskamp verkrijgen.
Bijgaand afgebeelde zeldzame zwart-wit ansichtkaart van het sportterrein van het jongenskamp is in oktober 1957 heruitgegeven en in 1958 verstuurd naar mejuffrouw Elza Blok, Zaagmolendrift 53 in Rotterdam.
De ansichtkaart van het sportterrein is voor het eerst uitgegeven in november 1954. Een exemplaar van deze kaart is in 1955 door Johan Drost verstuurd aan de familie A. Drost, Lonnekerweg 37 in Glanerbrug.
Het jongenskamp was in de beginjaren gevestigd in de barakken van het werkkamp van de Nationale Arbeidsdienst (N.A.D.) uit de Tweede Wereldoorlog. Het sportterrein van het N.A.D.-werkkamp was ook het sportterrein van het jongenskamp.
Het is de redactie van ut Deevers Archief niet gelukt de naam van de afzender van de afgebeelde ansichtkaart te ontcijferen. Wie van de bezoekers van de webstee kan dit wel ? De redactie wil graag de naam van de afzender in het bericht vermelden.
De redactie nodigt de voormalige bewoners van het jongenskamp uit een en ander over het sportterrein op papier te zetten en dit verhaal naar de redactie te sturen (klik onder aan het bericht op ‘Leave a comment’). Wellicht kan Johan Drost reageren ?

Posted in Ansichtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, N.A.D.-kamp | Leave a comment

Dreinse boboos in ut bestuur van Stichting Old Drente

Posted on 10 februari 2023

Het sluimerende snurkende ons-kent-ons upper-class adelachtige bobo-bestuur van de Stichting Oud-Drenthe stuurde in het voorjaar van 1935 plotsklaps een geldbedelbrief over het door de stichting gewenste en mogelijke ‘behoud en herstel’ van het zogenaamde Schultenhuis an de brink van Deever de wereld in. Of de buitenstaande Deeversen en Drenten maar even wilden dokken voor de hobby van het sluimerende snurkende ons-kent-ons upper-class adelachtige bobo-bestuur van de Stichting Oud-Drenthe. Zie de twee bijgevoegde afbeeldingen.

Stichting Oud-Drenthe te Assen, voorjaar 1935
L.S.
Het bestuur van Oud-Drenthe verzoekt beleefd Uwen aandacht voor het onderstaande.
Wegens het overlijden van de leden van het Bestuur, dat overigens steeds onvolledig is gebleven, wijlen de H.H. Mr. J.T. Linthorst Homan, Dr. H.A. Poelman en Jhr. Mr. A.W. van Holthe tot Echten, heeft dit zich in het voorjaar van 1934 opnieuw geconstitueerd. Daarin hebben thans zitting genomen:
voor de Provincie Drenthe, Mr. Dr. R.H. Baron de Vos van Steenwijk, Voorzitter,
voor het Provinciaal Museum, Mr. Dr. J. Linthorst Homan, Vice-Voorzitter,
voor de Stichters, Frederik Lieftinck, Secretaris te Haren (Gr.),
voor de Drentsche Praehistorische Vereniging, Dr. A.E. van Giffen,
en voorts de Heer Notaris W.L. Tonckens te Assen, die zich met het penningmeesterschap heeft belast.
Het bestuur heeft besloten de zaak van de Stichting zoo krachtig mogelijk ter hand te nemen. Het beoogt daartoe zijne belangstelling vooreerst te bepalen tot enkele objecten, welker behoud naar zijn inzien en tevens naar dat van ter zake in het bijzonder bevoegde autoriteiten, alleszins gerechtvaardigd of noodzakelijk is, en die zonder de opzettelijke bemoeienis zijnerzijds voor altijd dreigen te loor te gaan te gaan of verhaspeld te worden. De werkzaamheid der Stichting is door den ongelukkigen loop der omstandigheden tot nu toe beperkt gebleven tot het beheer der haar bij de oprichting afgestane eigendommen, te weten de Schans te Een, Gemeente Norg en een klein gedeelte van de zogenaamde heidensche legerplaats (Celtic Field) te Zeijen en voorts tot dat van de destijds en sedert ingekomen geldmiddelen.
Nadat nog in 1934 aan het nieuwe Bestuur zijn aangeboden, door Mevr. S.E.G.A. Offerhaus, geboren Westra van Holthe te Dwingeloo het Batinger Schut aldaar en door den Heer J.Th. Hoben te Westerbork de daar gelegen zogenaamde Galgenberg, tezamen met eenigen grond er om heen en een behoorlijken toegangsweg van 3.50 M. breed en circa 425 M. lang, welke laatste schenking inmiddels aanvaard is, heeft het gemeend in de eerste plaats zijn geheelen aandacht te moeten concentreeren op het behoud van het zogenaamde Schultenhuis te Diever.
Dit is een oud gebouw aan den Brink. Sedert 1604, het tijdstip van den bouw, hebben daarin 6 generaties van de familie Ketel gewoond, die achtereenvolgens het Schulteambt te Diever hebben uitgeoefend. Intusschen is het oude huis wel veranderd, doch ook als zoodanig mag, mede en vooral volgens het oordeel van den Directeur van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg, den Heer Dr. J. Kalf, het gebouw in zijn omgeving als een monument beschouwd worden. Aldus is ons inziens het behoud, alsook het hoog noodige herstel in elk opzicht gemotiveerd. Dr. Kalf heeft ons door zijn bureau een plan met kostenbegrooting voor de restauratie doen toekomen, terwijl de tegenwoordige eigenaresse ons het huis, indien het tenminste behouden blijft, inclusief eenigen grond heeft aangeboden voor 2000 gulden. De door het Rijksbureau geraamde kosten van herstel bedragen 3520 gulden, waarin Zijne Excellentie de Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, gezien Zijne hoogelijk gewaardeerde toewijzing, bij missive Nr. 6842, d.d. 20 december 1934 van ons daartoe strekkend verzoek van 30 juni d.a.v., behoudens de gebruikelijke voorwaarden , heeft beslist te willen bijdragen met een Rijkssubsidie van 40% tot een maximum van f. 1408,-.
Aangezien ons voor het beoogde doel inmiddels nog buitendien reeds f. 1500,- ter beschikking of in uitzicht zijn gesteld, en ons Bestuur uit eigen kasmiddelen eveneens f. 1500,- voor den aankoop heeft bestemd, is daartoe thans overgegaan. Er ontbreekt derhalve, zal de totstandkoming van het geheel (aankoop en restauratie beide) verzekerd zijn, nog circa f. 1100,-.
Het Bestuur van de Stichting Oud-Drenthe neemt daarom de vrijheid zich langs dezen weg ook tot U te wenden. Daarbij doet het een beleefd beroep ook op Uwe belangstelling en financiële medewerking, in het vertrouwen, dat U zijn streven wel zult willen steunen om het bewuste, niet alleen in zijn naaste omgeving, doch ook in de Provincie Drenthe merkwaardige gebouw door aankoop en restauratie te redden, en het vervolgens als uit een historisch oogpunt belangrijk monument onder ons toezicht tot een levend dorpscentrum voor cultureele doeleinden te bestemmen, zulks onder onmiddelijke leiding van een plaatselijke commissie met als voorzitter den Burgemeester.
Namens het Bestuur van de Stichting Oud-Drenthe te Assen:
Mr. Dr. R.H. Baron De Vos van Steenwijk, voorzitter.
Ferniand Lieftinck, Secretaris.

Posted in Skultehuus | Leave a comment

Holtsnede ‘In ut Deeverse saand’ van Haarm Ellens

Posted on 9 februari 2023

In de collectie van het Fries Museum in Leeuwarden is een inktafdruk op papier van de houtsnede ‘In het Dieverzand’ van de kunstenaar Harm Ellens aanwezig. Zie de bijgevoegde afbeelding. De afdruk heeft een breedte van 27,9 cm en een hoogte van 36,6 cm. De redactie van ut Deevers Archief weet niet of de houtsnede zelf bewaard is gebleven en hoeveel gesigneerde afdrukken Harm Ellens van deze houtsnede heeft gemaakt.
Harm Ellens is geboren op 20 augustus 1871 in Groningen. Hij is overleden op 22 september 1939 in Velsen-Zuid. Hij was schilder, aquarellist, reclametekenaar, pastellist, houtsnedenmaker, rietvlechter, sieradenontwerper, graficus, lithograaf, meubelontwerper en sierkunstenaar.
De houtsnede van een zandverstuiving ‘In het Dieverzand’ heeft hij gemaakt in de periode 1908-1920. De redactie van ut Deevers Archief weet helaas nog niet in welk jaar hij het hout voor dit kunstwerk heeft gesneden. In de periode 1908-1920 was hij directeur van de rijksrietvlechtschool in Noordwolde. De redactie weet helaas ook nog niet of Harm Ellens in die periode andere kunstwerken van onderwerpen uit de gemiente Deever heeft gemaakt.
Het is de redactie natuurlijk niet gelukt te achterhalen waar in ut Deeverse saand de kunstenaar zijn inspiratie heeft opgedaan. Om dit enigszins goed te maken toont de redactie hier maar wat graag een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van de toen nog grote zandverstuiving met de toepasselijke naam de Witte Baarg’n aan de Bosweg uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw.

Posted in de Deeverse bos, Kuunst in de gemiente Deever | Leave a comment

En wièr is ur een sjeikspier-prul de nekke um edreejt

Posted on 8 februari 2023

Vóór de uitvoering van het peperdure megalomane over-de-top her- en onderbestratingsproject met de snorkerige naam ‘Diever op Dreef’ van een paar straten in het binnendorp van Deever is de kaarketuun (vrogger de kaarkhof) bij de brink helaas enige jaren vervuild geweest met een shakespeare-prul. Dat prul had de vorm van een agressief-roodkleurig indoctrinatie-bord.
Maar gelukkig is tijdens de uitvoering van het overbodige project ‘Diever op Dreef’ het agressief-rode – niet bij de kaarketuun passende – indoctrinatie-bord op de een of andere manier en om de een of andere reden verdwenen. Dat is dan weer wel een plus-puntje van het trieste project ‘Diever op Drift’. De redactie van ut Deevers Archief hoopt ten zeerste dat de verdwijning van dit shakespeare-prul definitief en dus voorgoed is.
De redactie betreurt ten zeerste dat het beeld van de elfenkoningin Titania met de wever Spoel met de ezelskop in de kaarketuun (vrogger de kaarkhof) nog steeds niet is verplaatst naar de bolderbrink bij het openluchttheater an de Heezeresch of naar de voortuin van de woning van de voorzitter van de bulkend rijke toneelvereniging Diever of naar de rotonde an de Deeverbrogge.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de drie afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op 3 september 2018.

Posted in Shakespearitis | Leave a comment

Ik dèènke altiet mit veul plusier aan De Eikenhorst

Posted on 7 februari 2023

Fred Pothuizen stuurde op 11 januari 2016 het volgende verhaal over zijn verblijf in 1963 in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe.

Ik heb in 1963 in het kamp ‘de Eikenhorst’ gezeten. Ik was 11 jaar. Ik zal het ook nooit meer vergeten. Het was het jaar dat president John F. Kennedy werd vermoord. Ik zat in de groep Perú. Toen we het hoorden begonnen we allemaal te huilen. We waren bang dat er oorlog zou komen.
Ik kan mij nog herinneren, toen ik daar aankwam, dat ik werd gebracht door mijn ome Cor en mijn ouders. Mijn oom had een auto en bracht mij helemaal uit Rotterdam naar ‘de Eikenhorst’ aan de Geeuwenbrug. Bij het Dalletje stonden twee jongens mij op te wachten, die brachten mij naar de groep. Mijn ouders moesten nog bij de directie (de commandant) komen en ik wilde alleen maar met die jongens mee. Ik moet daar nog een foto van hebben, één van de weinige uit mijn jeugd. Ik liep langs de grote kampkeuken en volgens mij langs twee schoollokalen.
Nu had ik helemaal niks met scholen, daarom moest ik ook naar het kamp toe. Ik heb hier eigenlijk de mooiste tijd van mijn jonge jeugdjaren gehad en ben ervan overtuigd dat als de mogelijkheid er was geweest daar langer te mogen blijven, ik daarna nooit in zoveel andere tehuizen en internaten had gezeten. Ik vond iedereen in het kamp mooi en lief, zowel mijn vriendjes als de leiding,
’s Morgens zongen we het kamplied op school. Ik ken het nog helemaal. In het kamp vond ik de school wel leuk. We werkten ook op de kinderboerderij. Ik mocht ook op de paardenkar rijden, ik heb daar leren mennen, We gingen veel naar het Slangenveen, wat was het daar mooi. We visten in de Drentse Hoofdvaart. We vingen voorntjes en die mochten we bakken in de grote keuken. Ja, ik heb een geweldige tijd in het kamp gehad.
Ik ben nu 64 jaar. Ik ben schilder en 10 jaar schildersleermeester geweest. Ik ben nu afgekeurd en ik heb nu tijd om alle tehuizen en internaten op te zoeken en een stukje te schrijven over mijn verblijf daar. Het zijn er in totaal acht geweest. Alleen aan jongenskamp ‘de Eikenhorst’ denk ik met veel plezier terug.
Ik kwam op mijn negentiende jaar weer bij mijn ouders. Toen ik 21 jaar was, ben ik uit huis gegaan en ben ik gaan samen wonen. We trouwden snel en ik kreeg mijn eerste dochter. Dit was volgens mij een noodweg, want die relatie heeft maar dertien maanden geduurd.
Ik ben snel daarna waarschijnlijk wel iemand tegengekomen met een luisterend oor, want met haar ben ik alweer 38 jaar getrouwd en bij haar heb ik ook een dochter.
Van mijn twee dochters heb ik 6 kleinkinderen. Zo zie je, ik ben toch nog goed terecht gekomen. We hebben het saampjes en met de twee hondjes goed thuis.
Maar ik bedank als enige instelling het jongenskamp ‘de Eikenhorst’. Die is goed geweest voor de kinderen en dus ook voor mij. Bedankt !.

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

De kaarke an de brink was un ruïne ewödd’n

Posted on 6 februari 2023

In het protestants-gristelijk georiënteerde weekblad De Spiegel verscheen in het nummer van 23 juli 1955 het volgende artikel Er staat een kerk op instorten ! van de hand van de journalist P.W. Russel over de slechte staat van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren op de brink van Deever. Het artikel is geschreven kort voor aanvang van de grote restauratie van het oude kerkgebouw en de gemeentelijke toren in de jaren 1956/1957. De twee bladzijden van het artikel zijn in een apart bericht in ut Deevers Archief weergegeven.

Er staat een kerk op instorten !
‘Ja, dit is een ramp’, zei burgemeester J.C. Meyboom van Diever, toen ik hem opbelde om een afspraak te maken. ‘Beslist een ramp, zoals de kerk er nu bij ligt’, herhaalt hij, als wij op het kerkplein in het centrum van zijn dorp staan. Diever, het bijna vijf-en-dertig-honderd zielen tellende dorp tussen Assen en Meppel, kent in deze dagen nog maar één gesprek: de kerk. De bakker en de melkboer, de burgemeester en de jonge dominee Smit. allen zijn er vol van. ‘Er zijn twee mogelijkheden: óf we gaan de kerk het volgend jaar sluiten en schaffen een bordje aan ‘Ruïne te bezichtigen’, óf er wordt gerestaureerd.’ Zo stond het op een folder en het hele dorp is geschrokken.
De hervormde gezinnen in het dorp – het is hun kerk – brachten 22.000 gulden bij elkaar; vlugschriften leverden nog eens tien mille op en een fonds beschikte nog over drieduizend gulden. Vijf-en-dertig-duizend gulden dus. Die zijn er.
‘Maar weet u wat dit gaat kosten ?’ vraagt burgemeester Meyboom, die nu al zestien jaar zijn krachten aan Diever geeft. ‘We hadden een eerste begroting en daar stond als eindbedrag 170.000 gulden op. Daar was niet bij gerekend wat er allemaal in de kerk moet gebeuren, na de restauratie. Ik bedoel zaken zoals meubilair, verwarmingsinstallatie en verlichting.
‘Maar wacht even. Kijk, ziet u die meneer daar uit de kerk komen ? Juist, dat is de heer G.C. Helbers, de directeur van het Provinciaal Museum in Assen. Moet u hem eens vragen, waarom het allemaal zo duur gaat worden.’ ‘Hierom’, zegt de heer Helbers, die breedgeschouderd en goedgehumeurd is, ‘we gaan deze kerk niet repareren, niet herstellen, maar restaureren. En dat betekent, dat we alles zoveel mogelijk in de oude en originele vorm terugbrengen.’
‘Deze kerk staat op instorten’, aldus de directeur van het museum in Assen. ‘Niets meer en niets minder. Alle maatregelen, die nodig waren, zijn genomen. We gaan restaureren, dat is één. We hebben een restauratiecomité, dat is twee. Gedeputeerde Staten zijn helemaal accoord, dat is drie en er is een begroting, nummer vier. We startten dus, twee weken geleden.’
‘Maar wat ontdekken we ? Tien centimeter onder de huidige tegelvloer in de kerk ligt een tweede vloer, van rode plavuizen. Oh, dachten we, de originele staat van de kerk was dus tien centimeter lager. Neen, helemaal niet, want nog eens vijfentwintig centimeter lager vinden we een tweede vloer, van groene en gele tegeltjes. Dat betekent dus, dat we de hele kerk vijf-en-dertig centimeter moeten uitgraven, om de oorspronkelijke diepte terug te krijgen.’
We lopen door de kerk, de burgemeester, de heer Helbers en ik. ‘Ga hier eens in dat gat staan’, zegt de heer Helbers. ‘Ziet u wel, de kerk wordt hoger en imponeert nu veel meer door zijn verhoudingen. We hebben verder inkassingen gevonden, waaruit blijkt, dat het middenschip en het hoogkoor eens overwelfd waren. Overal aan de zijkanten ziet u nog hele of halve colonetten; bij die halve heeft men in vroegere jaren de rest gewoon weggehakt, om ‘ruimte’ te krijgen. En kijkt u eens naar de zoldering. Half verteerde planken uit 1760. Het gewelf zit er onder. De manier, waarop vroeger aan deze kerk is gewerkt, is gewoon in-elkaar-timmeren geweest.’
‘Hoe oud is deze kerk van Diever eigenlijk, burgemeester ?’ vraag ik. ‘De kerk dateert uit 1400 en de toren uit 1100’, is het antwoord. ‘Naar die tijd moeten we met onze restauratie dus terug’, vult de heer Helbers aan. ‘Steeds doen we meer ontdekkingen: dichtgemetselde ramen, die open behoren te zijn; muren in zijbeuken die er maar gewoon tussen gemetseld werden en kostbare zandstenen randen rond pilaren, waar de een of andere optimist rustig overheen kalkte. Maar al die verrassingen doen de begroting van de restauratie angstig naar boven lopen. De tweede (definitieve’?) begroting moet nog komen, maar men vreest dik boven de twee ton te komen.
‘Maar dit kon niet langer’, zegt burgemeester Meyboom, die tegelijk voorzitter van de restauratiecommissie is. ‘Twee tot drie jaar duurt de restauratie, maar we zijn beslist tegenover het nageslacht verplicht een bouwwerk als dit, met zulk een rijkdom aan schoonheid, te bewaren.’ ‘Hier in dit hoekje moet U gaan staan en dan naar boven kijken’, adviseert de heer Helbers. Ik doe het en kijk dwars door het dak heen. Niet door een klein gaatje, maar door een opening, waar met gemak een divan in de breedte doorheen getrokken kan worden. Het dak van nieuwe pannen voorzien, kon ook niet meer, want geen mens durft meer naar boven. ‘Eerst moeten alle rotte balken weggehaald, want een kind zou er door vallen’, zegt de heer Helbers.
Tot 1 juni van dit jaar zijn de kerkdiensten in Diever gewoon doorgegaan. En het is goed, dat de dorpelingen het niet zo precies geweten hebben. Want toen men begon met breekijzers de planken van de zijvloeren los te breken, bleven de planken zitten en vielen de verteerde binten naar beneden. ‘Om niet eens te praten van de kerkbanken zelf’, merkte de burgemeester op. ‘Daar, vóór de kerk ziet u ze liggen: één hoop vermolmd hout. Ze vielen in elkaar toen men ze wilde wegdragen.’

Onderschrift van foto 1 in het artikel
Zo ziet de kerk er nu van binnen uit: de orgelpijpen, tijdig gered uit de ruïne, liggen in het zand; kruiwagens staan in het middenpad; de kansel wordt voorzichtig gesloopt en in de muren van het hoofdkoor ontdekt men steeds meer verborgen nissen.
Onderschrift van foto 2 in het artikel
Dit is de kerk van Diever, die op instorten staat. Aan de dakrand en vlak bij de toren zijn de gaten te zien, terwijl op de voorgrond een dichtgemetseld raam herinnert aan de eerste helft van de 17de eeuw, toen de kerk na een brand werd ‘vertimmerd’.

Onderschrift van foto 3 in het artikel
Oorspronkelijke hoge, smalle ramen in gotische stijl; sinds honderden jaren al dichtgemetseld, met hier en daar een recht raampje. ‘Maar voor we het open maken, moet de kerk eerst gestut’, zei de directeur van het Provinciaal Museum in Assen. ‘Anders valt de hele zaak in.’

Onderschrift van foto 4 in het artikel
‘Ik ben 79 jaar’, zegt Geert Dekker, ‘en gedurende 45 jaar daarvan heb ik de kerkklok van Diever geluid. Nu moet ik drie jaar wachten, maar ik weet niet wat ik in die tussentijd moet doen.’

Onderschift van foto 5 in het artikel
Niet alleen in de kerk, maar ook in de toren zijn in de loop der eeuwen ramen dichtgemaakt. De steunbeer uit de vijftiende eeuw, vlak naast de ronde deur, kan elk ogenblik omvallen. De stenen, voor zover ze niet afbrokkelden, staan los op elkaar en de specie geeft geen enkel houvast meer.

Onderschrift van foto 6 in het artikel
Met het grootste gemak breekt burgemeester J.C. Meyboom van Diever een plank van een kerkbank door. Tot 1 juni van dit jaar volgden de dorpelingen, gezeten op deze banken, de kerkdiensten.

Onderschrift van foto 7 in het artikel
Als u in een zijbeuk van de Dieverse kerk staat en omhoog kijkt, dan ziet u dit: verteerde balken, gescheurde muren en een kapot dak.

Posted in Aarfgood, Deever, Kaarke an de brink | Leave a comment

Mein’s veur en op de stelling van meule De Vlijt

Posted on 5 februari 2023

In bijgaand bericht heeft mevrouw Lammigje van de Zwaag-Kloeze uit Hoogeveen enige herinneringen aan de molen van Oll’ndeever en zijn bewoners weergegeven aan de hand van bijgaand afgebeelde foto uit haar verzameling.

Ik ben geboren op 4 oktober 1933 in het woonhuis bij de smederij aan de Hoofdstraat in Diever. Ik heb geen broers en zusters.
De naam van mijn moeder is Jantje Jansen. Zij is geboren op 16 oktober 1902 in het molenaarshuis bij de molen in Oldendiever. Mijn moeder is overleden op 6 oktober 1963.
De naam van mijn vader is Albert Kloeze. Mijn vader is op 14 april 1901 geboren. Hij is geboren in het oude huis aan de Peperstraat, dat stond schuin tegenover bakkerij Albert Kuiper stond. Mijn vader is overleden op 22 april 1961.
Mijn grootvader was eigenaar van de molen in Oldendiever. Oom Jan Albert Jansen is gestopt met de molen in 1954. Hij is met zijn gezin naar Amerika gegaan. Oom Jan Albert heeft in januari 1954 de molen verkocht aan Arend Uiterwijk Winkel.
Hierbij een foto van de molen in Oldendiever. Op de stelling staat oom Albert Jansen in het midden. Voor de molen staat links mijn grootmoeder Hilligje Jansen-Veenhuis en rechts haar dochter tante Aaltje Jansen. Het huis aan de rechterkant van de foto is van Jacobus Kruid.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Albert Kloeze is een zoon van smid Albert Kloeze en Lammigje Santing.
Albert Kloeze en Jantje Jansen trouwden op 7 mei 1932 in Deever.
Lammigje Kloeze is de dochter van smid Albert Kloeze en Jantje Jansen.
Hendrikus Albertus Jansen is geboren op 10 januari 1860 in Apeldoorn. Hij is overleden op 7 maart 1929 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hilligje Veenhuis is geboren op 10 december 1860 in Wapse. Zij is overleden op 15 april 1952 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Hendrikus Albertus Jansen en Hilligje Veenhuis trouwden op 2 februari 1895 in Deever.
Jantje Jansen is een dochter van molenaar Hendrikus Albertus Jansen en Hilligje Veenhuis.
Jan Albert (Ab) Jansen is een zoon van molenaar Hendrikus Albertus Jansen en Hilligje Veenhuis. Jan Albert (Ab) Jansen is geboren op 18 mei 1905 in de molenaarswoning in Oll’ndeever. De redactie is op zoek naar gegevens van Jan Albert (Ab) Jansen.
Aaltje Jansen is een dochter van molenaar Hendrikus Albertus Jansen en Hilligje Veenhuis. Aaltje Jansen is geboren op 18 december 1903 in de molenaarswoning in Oll’ndeever.
De redactie schat in dat de hier afgebeelde foto in elk geval vóór 15 april 1952 is gemaakt. De foto is waarschijnlijk ook ná 7 maart 1929 gemaakt. Op deze foto is de stelling van de molen nog aanwezig. De foto moet derhalve vóór 24 december 1942 zijn gemaakt, want op die dag stortte de stelling in. Op de hier afgebeelde foto is Aaltje Jansen een volwassen vrouw, de foto zal daarom ná 1930 zijn gemaakt. In september 1932 vernielde een windhoos de oude boerderij van Jacobus (Kobus) Kruid an ’t Bultie. De in 1932/1934 nieuw gebouwde boerderij is op de hier afgebeelde foto aan de rechterkant te zien. De foto moet derhalve ná 1932 zijn gemaakt. De foto moet op basis van het voorgaande ruim geschat tussen eind 1932 en 24 december 1942 zijn gemaakt.
Het is spijtig dat mevrouw Lammigje van de Zwaag-Kloeze de andere twee mannen op de stelling van de molen niet heeft herkend.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op donderdag 4 november 2017.

Posted in Meule van Oll’ndeever, Oll'ndeever | Leave a comment

De jeneverstüver gung hen en wièr over de Brogge

Posted on 4 februari 2023

In de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van de 13 december 1978 stond het bericht Dieverbrug van de Dwingeler onderwijzer, schrijver en amateur-historicus Reinder Smit uit Lhee. In het bericht beschrijft hij aan de hand van een ansichtkaart de situatie an de Deeverbrogge in 1905.

Dieverbrug
Gezicht op Dieverbrug kort na 1900
We staan hier met onze rug naar Dwingelo en kijken we uit op de weg naar Diever. Links het wit geschilderde café-logement van Sjoert Benthem, dat als pleisterplaats diende voor de reizigers die met de snikke (trekschuit) reisden. De snikke voer tussen Meppel en Assen: voorts waren er nog de veerschepen, de marktschuiten en de pakschuiten, die een regelmatige dienst onderhielden tussen verschillende plaatsen. Nemen we daarbij nog de turfschepen en de vrachtschepen, dan zal duidelijk zijn, dat er sprake was van een druk scheepvaartverkeer op de Drentsche Hoofdvaart.
Later kwam de snellere tram, die een groot deel van het personenverkeer voor z’n rekening nam. De snikke was door deze vooruitgang gedoemd te verdwijnen.
Omstreeks de eeuwwisseling werden te Dieverbrug regelmatig maandmarkten gehouden, waar voornamelijk biggen werden verhandeld. Midden op de voorgrond zien we de ijzeren draaibrug. Rechts achter (in de gemeente Diever), de woning van de destijds zo bekende veearts Boerhave. Midden achter ligt tussen het geboomte de weg naar Diever verscholen. Geheel rechts is nog juist een hoge ‘vierkante, rechtop geplaatste houten balk te zien, waarvan een zelfde exemplaar zich aan de Dwingeler zijde van de Drentsche Hoofdvaart bevond: de functie van deze palen is ons niet duidelijk.
Tegenover het café-logement van Benthem stond aan de Dwingeler zijde het café van Warries. Van ‘de oude’ Sjoert Benthem en ‘de oude’ Warries is volgens overlevering bekend, dat beiden verzot waren op een borrel, en dat ze ‘de kunst’ verstonden, zich voor slechts één stuiver te bedrinken: zo kon het gebeuren dat op een goede dag Warries de brug overstak om bij Benthem een borrel te komen drinken: Warries betaalde zijn ‘consumptie’ met een stuiver, en keerde weer huiswaarts. Niet lang na zijn thuiskomst verscheen Benthem in de gelagkamer van Warries en bestelde een borrel, die met dezelfde stuiver werd betaald, waarmee Warries Benthem had betaald. Zo reisde de stuiver menigmaal per dag over de brug heen en weer. De geldbuidel bleef op die manier gesloten, maar de fles met jenever minderde wel van inhoud.
Wanneer de vorst inzette verschenen vele jonge lieden aan de kant van de Drentsche Hoofdvaart om te proberen of het ijs al wilde houden. Menigmaal moest een overmoedige waaghals de eerste schreden op het nog dunne ijs bekopen met een nat pak. Wie echter zonder kleerscheuren als eerste de overkant bereikte werd bij Warries ‘op de balk gescheven’: zijn naam werd dan met krijt op één der balken in de gelagkamer geschreven.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wijlen collega amateur-historicus Reinder Smit uut Lhee gebruikt in zijn bericht de naam Sjoerd Bentum: dit moet zijn Sjoert Benthem. De grote vraag is of Sjoert Benthem rond 1905 al eigenaar was van het café-logement of dat zijn vader dat nog was.
Reinder Smit zal het ongetwijfeld wel geweten hebben, maar hij vergat te vermelden dat de Drentsche Stoomboot Maatschappij (D.S.M.) in het begin van de twintigste eeuw met stoombootjes een dienst tussen Meppel en Assen onderhield. De redactie heeft in verschillende berichten aandacht besteed aan de D.S.M.
De redactie heeft in verschillende berichten ook aandacht besteed aan de stoomtramlijn van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (N.T.M.) tussen Meppel en Hijkersmilde langs de Drentse Hoofdvaart. De halte van de stoomtram an de Deeverbrogge was bij het café-logement.
Frederik Boerhave studeerde in 1888 af als veearts. Hij was veearts in Oosterwolde, maar vertrok in 1895 naar Staphorst en vandaar naar Dwingel en vestigde zich rond de eeuwwisseling an de Deeverbrogge in de gemiente Deever. Hij overleed op 14 juli 1913 op 47-jarige leeftijd an de Deeverbrogge.
Helemaal aan de rechterkant van de ansichtkaart is nog net de schoorsteen van de wolspinnerij van ondernemer Jan Frederik Hilkemeijer te zien.
De redactie kan zich niets anders voorstellen, dan dat de vijf kinderen op de brug de drie dochters en de twee zonen van Sjoert Benthem en Grietje Merk zijn.
De redactie is ook in het geheel niet bekend met de functie van de hoge vierkante, rechtop geplaatste houten balk, die aan de rechterkant van de ansichtkaart is te zien. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan hierover enige tekst en uitleg geven ?
De redactie heeft voor alle duidelijkheid een goede scan van een exemplaar van de in het bericht van Reinder Smit afgebeelde ansichtkaart toegevoegd aan dit bericht.

Posted in An de Deeverbrogge, Café-Logement Sjoert Benthem, Snikke | Leave a comment

Twee vragtwaègn’s mit ut D-nummer van Aubut Strik

Posted on 3 februari 2023

De heer Jan Hessels uut de Krussstroate in Deever reageerde in Opraekelen 00/3 (september 2003), het papieren blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, als volgt: ‘Ik weet het niet helemaal zeker, maar ik dacht dat Albert Strik toen ook een Amerikaanse legervrachtwagen heeft gekocht, deze moet het kenteken D-14334 hebben gehad.’ Dorpskenner Jan Hessels moet met ‘toen’ hebben bedoeld ‘kort na de Tweede Wereldoorlog’.
Mevrouw Janny van Dijk-Strik reageerde op de reactie van Jan Hessels kort daarop als volgt: ‘In Opraekelen 00/3 dacht de heer Jan Hessels dat Albert Strik ook een Amerikaanse legervrachtwagen had gekocht. Dat is juist. Zie de bijgaande foto. Aan de linkerkant staat mijn opa Albert Strik. In het midden staat mijn vader Adolf Strik. Aan de rechterkant staat mijn oom Berend Strik.’
De vrachtwagen met kenteken D-7525 is op de hier afgebeelde foto aan de linkerkant te zien. Het bijbehorende kentekenbewijs is afgegeven op 30 januari 1931 aan Albert Strik. Hij woonde in 1931 nog op het adres Dieverveld 215 in de Olde Willem. Hij was in 1931 expediteur. De Amerikaanse legervrachtwagen met kenteken D-14334 is op de hier afgebeelde foto aan de rechterkant te zien. Dit kentekenbewijs is afgegeven op 19 september 1945 aan Albert Strik. Hij woonde in 1945 op het adres Brinkstraat 9, later Brinkstraat 20.
Hij en zijn twee zonen waren in 1945 wegtransporteur. Dagelijks reden ze vanuit Diever naar Groningen, Assen, Meppel en Steenwijk. De redactie van ut Deevers Archief heeft het vermoeden dat de hier afgebeelde foto in Meppel is gemaakt.
De redactie vraagt zich wel af hoe de oude vrachtwagen met kenteken D-7525 de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd. Is de vrachtwagen door de Duitse bezetter gevorderd geweest ?

Posted in D-nummer, Olde vrachtwèg'n | Leave a comment

De toor’n en de kaarke an de brink in de snee

Posted on 2 februari 2023

De redactie is een liefhebber van mooie foto’s uut de gemiente Deever. U.L.O.-leraar Hendrik (Henk) van den Bos heeft in het kleurendia-tijdperk met zijn fototoestel heel wat opnamen van dorpsgezichten in de gemiente Deever gemaakt. Hij heeft bijgaand afgebeelde prachtige maar verkleuringsgevoelige kleurendia van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink van Deever gemaakt in januari 1963. Op 18 januari 1963 werd de twaalfde Elfstedentocht gehouden.
Kleurendia’s van onderwerpen uit de gemiente Deever verdienen het ten zeerste gered te worden van verkleuring en vervaging en vervuiling en de ondergang. Elk analoog diapositief topstuk moet met geschwinde spoed en in gestrekte draf worden gedigitaliseerd. Dat is wat de redactie van ut Deevers Archief met de hier afgebeelde kleurendia van Henk van den Bos heeft gedaan.

De heer Jannes Smit stuurde op 3 februari 2023 de volgende zeer gewaardeerde reactie naar de redactie van ut Deevers Archief.
Leraar van den Bos was naast zijn fotografische liefhebberij ook een voortreffelijk docent aan de U.L.O. in Diever. Hij kon ook goed voetballen. Hij heeft nog enige tijd in het elftal Diever 1 gespeeld. Maar hij was tevens heel sociaal betrokken in velerlei opzichten. Zelf heb ik het laatste contact met hem gehad ver na mijn schooltijd (1956), toen hij geheel onverwacht en onaangekondigd mij tijdens mijn burgemeesterschap in Oudewater (1982-1987) bezocht. Wij hebben toen heel wat herinneringen opgehaald. Deze man blijft in mijn herinnering !

Posted in Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Ankomst van ut DSM-stoombotie an de Deeverbrogge

Posted on 1 februari 2023

In het boekje An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld, dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever heeft uitgegeven ter gelegenheid van haar twintigjarige bestaan, wordt op bladzijde 75 summier aandacht besteed aan de Drentsche Stoomboot Maatschappij (D.S.M.).
De slordige vormgever van dit onvolprezen boekje heeft een grote kans laten liggen bijgaand afgebeelde prachtige zeldzame ansichtkaart van de aankomst van het stoombootje Assen II an de Deeverbrogge uit de richting van de Gowe in 1914 in zijn geheel op te nemen in het genoemde boekje.
An de Deeverbrogge werd aangelegd bij het café-logement van Sjoert Benthem. Hij staat helemaal aan de linker kant op de foto (de man mit ut sikkie). Het stoombootje uit de richting Assen arriveerde om ongeveer elf uur ’s morgens an de Deeverbrogge.
In plaats van de gehele afgebeelde prachtige zeldzame ansichtkaart (bij de verzamelaars zijn maar enige exemplaren bekend) in het boekje op te nemen, gebruikte de slordige vormgever een uitsnede uit deze ansichtkaart voor het vullen van de voorkant van dit boekje. De leden van de krimpende Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever, is veel moois onthouden. De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief helemaal niets onthouden, integendeel.

Posted in An de Deeverbrogge, Ansichtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, D.S.M., Löswal, Snikke, Topstuk, Vervoer | Leave a comment

Kaèle en saaie muur’n eseugt in de gemiente Deever

Posted on 31 januari 2023

In de gemiente Deever, met name in het dorp Deever, komt de oplettende, maar ook de niet-oplettende burger steeds meer Shakespeare-gedoe tegen: op tegels die aan muren zijn bevestigd, op tegels in bestratingen, een buitenwijk met de naam Park Midzomernachtsdroom, straatnamen zoals Pucklaan, Oberonlaan, Spoellaan, Helenalaan, Hermialaan en Titanialaan, op nepmunten (het Spoeltje), een niet meer bestaand restaurant met de naam Shakespeare, shakespearegerechten, sukersakkies, bierviltjes, plakplaatjes en wat dies meer zij, een shakespearetheater (eerst openluchtspel genoemd, later openluchttheater). Deever lijdt aan een ernstige vorm van shakespearitis, echt wel
Echter in Deever is nog geen steegje of paadje vernoemd naar William Shakespeare zelf. De redactie van ut Deevers Archief stelt dan ook voor de oprit naar Het Raadhuis, de nu zo genoemde Gemeentehuislaan, te wijzigen in William Shakespeare Avenue.

In ‘Hamlet, Prince of Denmark’ zegt Hamlet in de tweede scene van de tweede acte tegen Polonius, Lord Chamberlain:
Ay, sir; to be honest, as this world goes, is to be one man picked out of ten thousand.
Deze tekst zou in het Nederlands min of meer als volgt kunnen luiden:
Ach, meneer: een eerlijk man te zijn in deze wereld, betekent één uit tienduizend te zijn.
Dit lijkt een vertaling te zijn die de originele Engelse versie redelijk benadert.
Op de tegeldecoratie aan de muur van het voormalige Wiba-dorpswarenhuis an de Heufdstroate in Deever is de originele Engelse tekst echter als volgt vertaalt: Eerlijk zijn in een wereld als de onze wil zeggen: één uit tienduizend zijn. Deze vertaling wijkt nogal behoorlijk van de originele Engelse tekst af.
Als het toch om vrije vertalingen gaat dan lijkt de volgende vertaling waarschijnlijk nog het meest de bedoeling van de oorspronkelijke Engelse tekst te benaderen:
De kans een eerlijk mens te zijn in deze wereld is één op tienduizend.

De redactie van ut Deevers Archief begrijpt niet – als het dan toch zo nodig noodzakelijk wordt geacht – waarom binnen de grenzen van de gemiente Deever geen betere spreuken of teksten uit ‘Hamlet, Prince of Denmark’ aan muren zijn gehangen. Bijvoorbeeld de sterke filosofische tekst: ‘To be or not to be: that is the question’.
In het Nederlands luidt de tekst als volgt: ‘Zijn of niet zijn: dat is de vraag’ of ‘Bestaan of niet bestaan, dat is de vraag’.
Deze spreuk zou zeker niet misstaan op een keramisch tegeltje dat duurzaam is bevestigd naast de dienstingang van het gebouw waarin De Voorkant Van Het Gelijk Van De Gemeente Westeveld aan de Raadhuislaan in Deever..

Andere niet te versmaden spreuken uit ‘Hamlet, Prince of Denmark’ zijn:
Take each man’s censure, but reserve thy judgment.
Luister naar ieders kritiek, maar behoud uw eigen oordeel.
Of:
There is nothing either good or bad, but thinking makes it so.
Er is geen goed of slecht, maar het denken maakt het ervan.
Of:
Brevity is the soul of wit.
Beknoptheid is het kenmerk van verstand.

En ook de volgende Shakespeare-tekst is als tekst op een kale en saaie Deeverse muur zeker ook niet te versmaden:
Wie goede wijn drinkt, slaapt goed.
Wie goed slaapt, zondigt niet.
Wie niet zondigt, wordt heilig.
Wie goede wijn drinkt, wordt heilig.

Bij gebrek aan originaliteit zouden in Deever en omliggende dorpen ook muren kunnen worden volgekalkt met sonnetten van William Shakespeare. Als voorbeeld moge dienen sonnet XXX van William Shakespeare, dat te lezen is op de muur van het studentenhuis aan het Rapenburg 30 in Leiden en constateer tevens hoe moeilijk het is teksten van William Shakespeare te vertalen. Wie van de huizenbezitters in de gemiente Deever stelt een kale en saaie muur ter beschikking ?

De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto’s op 23 december 2015 gemaakt.

Bronvermelding:
In boekvorm: The complete works of William Shakespeare, W.J. Craig (Trinity College, Dublin), London, 1980.
In digitale vorm via de link The complete works of William Shakespeare.

Abracadabra-1498 Abracadabra-1499

Posted in Cultuur, Eup’mlogtspel, Shakespearitis, Toevallige waarneming, William Shakespeare | Leave a comment

Fotokaart van de offescheid’n skoele in Deever

Posted on 30 januari 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont zijn trouwe bezoekers graag mooie beelden uut de gemiente Deever.
In dit bericht is een zeer zeldzame door fotograaf Sietze Mulder in Appelscha gemaakte foto en daarvan uitgegeven fotokaart van de offescheid’n skoele (griffemiède skoele) an de Heufdstroate in Deever te zien.
De redactie kan niet goed inschatten in welk jaar deze kaart is uitgegeven, wellicht aan het einde van de veertiger jaren van de vorige eeuw. Wie van de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan deze schatting verbeteren ?
Op de ansichtkaart is aan de kleur van de dakpannen en de kleur van het metselwerk in de voorgevel te zien dat het derde lokaal aan de rechterkant van de school later is bijgebouwd.
De tweelokalige school is op 31 mei 1904 geopend. De heer R. Offringa te Smilde heeft het bestek en de tekeningen voor de tweelokalige school gemaakt. Aannemer Paul Mos uut Eemster heeft de tweelokalige school voor f. 5.200,- gebouwd.
Op 1 oktober 1929 is het derde lokaal in gebruik genomen. De heer Hoekstra uit Appelscha heeft het bestek en de tekeningen voor de verbouwing van de school tot een drielokalige school gemaakt. Aannemer D. Oort en schilder Geert Koster uut Deever hebben de verbouwing voor f. 8385,95 uitgevoerd.
Op het terrein van deze school staat nu een christelijke lagere school (christelijke school voor primair onderwijs) (christelijke basisschool) (basisschool met den bijbel) met de naam Roosjenschool, adres Heufstroate 23, Deever.

De redactie denkt dat de Roosjenschool nog wel een tijdje zal bestaan, maar dat het in krimpgemeente Westenveld met onder meer steeds minder kinderen en steeds meer drentenierende westerlingen onvermijdelijk is dat de openbare lagere school van Deever, de christelijke lagere school van Deever en de openbare lagere school van Wapse na lang en vergeefs verzet zullen worden samengevoegd tot één brede school, dit naar analogie van de vorming van de brede school in Dwingel.
De redactie denkt dat het op de Westeresch van Deever staande onderbouw-filiaaltje van de Meppeler scholengemeenschap Stad & Esch nog wel een tijdje zal bestaan, maar dat het in krimpgemeente Westenveld met onder meer steeds minder kinderen en steeds meer drentenierende westerlingen het onvermijdelijk is dat dit te dure en te verwende filiaaltje na lang en vergeefs verzet zal worden opgegeven en dat in het dan vrijgekomen grote gebouw de brede school van Deever zal worden ondergebracht.

Posted in Deever, Griffemiède skoele, Heufdstroate, Onderwies, Verdwenen object | Leave a comment

Op ut Deeverse hunnebedde stön un olde skure

Posted on 29 januari 2023

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 64 een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever. De foto voor deze ansichtkaart is rond 1933 gemaakt. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de aankoop van het hunnebed door het rijk en een globale beschrijving van ut hunnebedde door professor doctor Albert Egges van Giffen. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

64 – Heezeresch – Hunebed op de Steenakkers – ± 1933
Op 6 januari 1855 werd ter voldoening aan het Koninklijk Besluit van 28 december 1854 aan het Rijk gemeld dat op de Heezeresch in een akker van Hendrik ter Mast een hunebed lag. Op deze akker stond bij een huisje een schuur, waaronder stenen van het hunebed lagen.
Het Rijk besloot pas op 20 oktober 1871 de akker en het hunebed aan te kopen. Het Rijk verzocht wethouder Klaas Kok om met de eigenaar te onderhandelen over de aankoop en het verplaatsen van de schuur, opdat het hunebed in zijn geheel vrij zou komen.
Hendrik ter Mast was wel bereid de akker met het hunebed te verkopen. Voor de grond vroeg hij 12 gulden. Voor het verplaatsen van zijn schuur vroeg hij 200 gulden. Ook bedong hij dat een op zijn akker aanwezig voetpad over de publieke weg moest gaan lopen. Uiteindelijk ging hij accoord met een vergoeding van 88 gulden voor de schuur. Daarbij stelde het Rijk wel als voorwaarde dat deze niet hoger zou zijn, als de schuur in zo’n slechte staat zou blijken te zijn, dat deze na het afbreken niet meer zou kunnen worden herbouwd. De totale verkoopprijs kwam zo op 100 gulden te liggen. Op 2 november 1871 werd de koop gesloten. Na het afbreken van de schuur konden de daar onder liggende stenen worden blootgelegd.
De archeoloog professor doctor Albert Egges van Giffen beschreef het hunebed later als volgt:
Het hunebed is onregelmatig spits-eivormig. Het heeft een ongeveer noord-oostelijk-zuidwestelijk gerichte lengte-as. De ingang bevindt zich vermoedelijk aan de zuidkant, doch de plaats waar is niet zonder meer vast te stellen. Het steengraf bestaat uit minstens 10 draagstenen en totaal uit 22 stenen. Ze bestaan allen uit graniet. Toen het hnnebed nog geheel ongeschonden was, werd als bijzonderheid aangegeven dat in één der dekstenen een grote mensenhand was gegraveerd of uitgehouwen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De foto voor de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van ut hunnebedde an de Grönnegerweg bee Deever dateert uit 1933. In de achtergrond van de afbeelding is de bebouwing van de Dwarsdrift en van ut Kastiel te zien.
Had meneer de weledelgestrenge professor doctor in de oudheidkunde Albert Eggen van Giffen het hunnebed maar nooit naar eigen inzichten ‘gerestaureerd’ ! Ut hunnebedde op bijgaande afbeelding oogt veel echter, zo zijn het mooie dikke stien’n in de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever.
Hedendaagse slimme professoren in de oudheidkunde ‘restaureren’ niet zo maar meer een oudheidkundig object, maar proberen dit zo mogelijk zo goed en duurzaam mogelijk te ‘conserveren’, in de (vervallen) staat te houden waarin het zich bevindt, dus wat betreft dit hunnebedde plat en kort door de bocht gezegd: met de fikken er van afblijven en letterlijk saand uut de Stienakkers erover.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op maandag 2 januari 2017. Het had in de nacht van 1 op 2 januari een beetje gesneeuwd. Dat leverde toch wel weer een mooi fragmentje uit het recente verleden van ut hunnebedde op.

Posted in Albert Egges van Giffen, Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Grönnegerweg, Hunnebedde D52, Oudheidkunde, Stienakkers | Leave a comment

Ut geet lös op de iesbaène van Thialf in Oll’ndeever

Posted on 28 januari 2023

Sinds de zestiger jaren van de vorige eeuw ligt de ijsbaan van de Deeverse ijsvereniging Thialf aan de Kastanjelaan. Zie het bijgaand afgebeelde detail van een luchtfoto uit 2022. Het droogliggende ijsbaanterrein is door het kleurverschil met zijn omgeving goed te herkennen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de vijf hier afgebeelde kleurenfoto’s van de Thialf-ijsbaan in Oll’ndeever gemaakt op zaterdag 17 december 2022. In de ochtend van die dag was het eindelijk zover. De Deeversen, vooral de jongere Deeversen, konden weer de al dan niet geslepen ijzers onder binden. Ur kön wièr ies un kièr eskeuvelt wödd’n. Want je weet maar nooit met al die wispelturige klimaatveranderingen wanneer dat weer het geval zal zijn. Die kans wordt veel groter als het wijze toekomstbestendige duurzame bestuur van ijsvereniging Thialf besluit het terrein zo vlak als een biljartlaken te laten maken, opdat na slechts één nacht stevige vorst een laagje van 2 centimeter water zodanig is bevroren dat het de volgende ochtend weer los kan gaan. Ut geet lös.

Posted in Vurening | Leave a comment

De Liendert is de iesbaène van iesclub Deever

Posted on 27 januari 2023

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 30 november 1937 het volgende berichtje over de jaarvergadering van de IJsclub Diever.

Diever
In het café Slagter vergaderden de leden van de ijsclub Diever, onder presidium van burgemeester Van Os.
De ontvangsten bedroegen f. 314.31 (inclusief het batig saldo van het vorig jaar ad f. 179,87), de uitgaven f. 132.77, batig saldo f. 181.54. Het ledental bedraagt 249.
Bovendien werd een cassagebouwtje voor de club gemaakt, wat een uitgaaf vorderde van f 65.10.
Het aftredend bestuurslid, de heer J. Boesjes, werd herkozen.
De contributie voor het vereenigingsjaar 1937/1938 werd bepaald op f. 0.50 per lid.
De voorzitter deelde mede, dat het bestuur de vorige vergadering is gemachtigd tot het uitvoeren van een verdiepingsplan van de ijsbaan ‘de Leendert’. Dit plan zou van de club f. 240,- vorderen. De uitvoerende maatschappij wilde echter niet toezeggen, dat ‘de Leendert’ dan voor jaren goed en vrij van biezen enzovoort zou blijven. Daarom werd een proef genomen met het afmaaien van de biezen. Blijkt dat dezen winter goed te voldoen, dan wordt van het uitdiepingsplan afgezien.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Met café Slagter wordt het café van Berend Slagter, later het café van Klaas Doorten en Alberdine Slagter, an de Kruusstroate in Deever bedoeld.
Het was vóór de Tweede Wereldoorlog gebruikelijk dat de zo genoemde notabelen, de zo genoemde opmerkelijken, de zo genoemde vooraanstaanden in de gemeente in de meeste verenigingsbesturen een functie bekleedden, zo ook bij de ijsclub Diever. De hoogedelachtbare weledelgestrenge heer Hendrik Gerard van Os, burgemeester van de gemeente Deever, was in 1937 voorzitter van de ijsclub. De hoogedelachtbare weledelgestrenge heer Jan Boesjes, secretaris van de gemeente Deever was in 1937 lid van het bestuur van de ijsclub. De weledelgestrenge heer Jan Boesjes was per definitie secretaris van elke, maar dan ook echt van elke vereniging in Deever. Die stön wel hiel aarg as un soort van Frièrik Jacobse mit sien snötkoker veuran.
Vanaf de Wittelterweg liepen de schaatsers over het land van de familie Bult naar het veentje ‘de Liendert’. Zie het bijgevoegde detail van de topografische kaart uit 1925. Het kassagebouwtje zal bij ‘de Liendert’ hebben gestaan, blijkbaar moesten niet-leden bij de kassa toegang tot de ijsbaan betalen.
Wie van de bezoekers van de webstee van ut Deevers Archief heeft verhalen over het schaatsen op ‘de Liendert’ ? Wie heeft foto’s van het schaatsen op ‘de Liendert ? De redactie wil deze graag publiceren.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op 4 april 2013. Het veentje ‘de Liendert’ is nu volledig dichtgegroeid.

Posted in Deever, Kruusstroate, Oll'ndeever, Vurening | Leave a comment

De skoapemaarkt in de kaarketuun bee de brink

Posted on 26 januari 2023

In het Drents Archief in Assen is een sepiabruinkleurige foto van een schapenmarkt in de kaarketuun bee de brink van Deever bewaard gebleven. Zie bijgaande afbeelding van die foto. De redactie heeft het sepiabruine vermoeden dat burgemeester Hendrik Gerard van Os de maker is van deze foto. Hij heeft wel meer foto’s gemaakt in de gemiente Deever. De redactie weet niet of deze foto is gemaakt tijdens een gewone veemarkt, die bestond uit een koeien- en paardenmarkt op ut maarkturrrein an de Bosweg en een schapenmarkt in de kaarketuun bee de brink van Deever, of tijdens de grote jaarmarkt in oktober. De redactie schat in dat de foto omstreeks 1905 is gemaakt. Aan de rechterkant van de foto staat niet zichtbaar achter de bomen het boerencafé van Jan Barelds. In het midden van de foto is tussen de bomen het bovenste deel van de voorgevel van de boerderij van Jan Seinen en Hilligje Hessels an de brink te zien. De redactie van ut Deevers Archief houdt zich bijzonder aanbevolen voor aanvullingen op dit bericht.

Posted in Veemaarkt | Leave a comment

De Ford mit ut kentiek’n D-5589 van Jan Mulder Wzn.

Posted on 25 januari 2023

De provinciale griffie van Drente gaf het kentekenbewijs D-5589 op 27 oktober 1927 af aan de Deeverse boer Jan Mulder, zoon van Willem Mulder en Ana Catrina Seinen. Het kentekenbewijs was bestemd voor zijn automobiel van het merk Ford. Zie de twee hier afgebeelde foto’s (afbeeldingen 1 en 2). De redactie weet niet of Jan Mulder deze auto nieuw of tweedehands heeft gekocht. Jan Mulder woonde in 1927 op het adres Diever 183.
Jan Mulder trouwde op 5 juni 1903 in Deever met Roelofje Tissingh. De kinderen van Jan Mulder en Roelofje Tissingh waren Willem Egbert, Arend, Anna Catrina, Klaassien en Hendrik. Klaassien Mulder trouwde op 9 mei 1935 in Diever met Roelof Fransen.
In het navolgende reageren de kinderen Albertus (Bertus) Jan en Wil van het echtpaar Roelof Fransen en Klaassien Mulder en Hendrik, zoon van Jan Mulder en Roelofje Tissingh op de twee hier afgebeelde foto’s (afbeeldingen 1 en 2).

Herinneringen van Albertus Jan Fransen
De binnenbekleding van de auto is in de Tweede Wereldoorlog door mij ‘persoonlijk’ gesloopt. De auto was toen uiteraard al buiten gebruik en stond achter de boerderij aan de Brink. Van dit materiaal heeft mijn moeder een trainingspak gemaakt. Het pak was onverslijtbaar en winddicht en was in het gebruik zeer praktisch. Ik heb geen foto kunnen vinden waarop ik met het pak sta afgebeeld. Ik weet mij nog te herinneren uit de tijd dat ik een jochie van drie á vier jaar was, dat wij bij familiebezoek richting Dwingelo aan de Dwingelder kant van de Dieverbrug een tol passeerden. Dan mocht ik het tolgeld van 1 cent afgeven, waarna het tolhek werd geopend en wij onze weg konden vervolgen.
Herinneringen van Wil Fransen
De Ford van opa Jan Mulder droeg het kenteken D 5589. Onze ouders zijn indertijd in deze auto getrouwd. In de oorlog is de auto, die als kippenhok nog dienst deed, door mijn broer Bertus gesloopt. De bekleding nam hij mee naar huis en deze was zo oerdegelijk dat mijn moeder er een ‘trainingspak’ van heeft laten maken. Het pak heeft ‘goede diensten’ bewezen.
Herinneringen van Hendrik Mulder
De auto van mijn vader raakte voor de oorlog in onbruik. Hij heeft op het onderstel van de auto een boerenwagen laten maken. Deze wagen was niet zo vlot met draaien als een gewone boerenwagens. De wagen hebben we nog jarenlang op de boerderij gebruikt. Later is deze verkocht aan Roelof Booij uit Wapse. De wagen is waarschijnlijk verbrand, toen zijn boerderij in juli 1988 afbrandde. De kap van de gesloopte auto kwam bij onze boerderij te staan. Hij deed dienst als kippenhok, maar de kinderen speelden er ook wel in.

De redactie verwijst voor een lijst van de Deeverse auto’s met een D-nummer naar het bericht Kentiek’nplaèt’n mit ut D-nummer in Deever.

Afbeelding 1
Albertus Jan Fransen weet over deze foto het volgende te vertellen: De auto van mijn opa Jan Mulder met kenteken D 5589 staat op 10 mei 1931 met bandenpech op de weg langs de Drentse Hoofdvaart. De man die bezig is met het vervangen van de lekke band is mijn overleden oom Willem Mulder Jzn. Het is mij niet bekend wie het jongetje is.(foto uit de verzameling van Albertus Jan Fransen, Twello)

Afbeelding 2
De medereizigers staan rustig te wachten op het moment dat de reserveband onder de auto is gezet. Albertus Jan Fransen wist niet wie de twee dames aan de linkerkant waren. De dame aan de rechter kant is waarschijnlijk Maria Hillegiena Mulder, een zuster van Jan Mulder. (foto uit de verzameling van Albertus Jan Fransen, Twello)

Posted in Automobiel, D-nummer, Olde auto | Leave a comment

Withalte lig op 4000 stapp’m van Stienwiek

Posted on 24 januari 2023

De redactie van ut Deevers Archief toont hier enige teksten uit oude boeken, waarin oude schrijfwijzen van Wittelte voorkomen, alsmede enige tekst en uitleg over deze streek in de gemiente Deever.

Hugo van Rijn schrijft in 1724 in zijn boek ‘Oudheden en gestichten van Groningen en Groningerland, mitsgaders van het Land van Drent’ het volgende over Wittelte.

Withelte, In een perkamenten brief der Utrechtsche kerke Withalte genaamd / is eene plaats in ’t Graafschap van Drent; die de voornoemde keizer Hendrik III uyt de goederen van Ulfo en van deszelfs broeder / geschonken heeft aan den Bisschop Bernulphus. Het behoudt tegenwoordig noch den naam van Witholte; en is gelegen tusschen Wapsterveen en Dwingelo; 4000 schreeden van Steenwijk

Afbeelding 1

François Halma schreef in 1725 in het tweede deel van zijn boek ‘Tooneel der Vereenigde Nederlanden en onderhorige landschappen’ het volgende over Wittelte.

Witthelte, is eene plaats, die Keyzer Hendrik de III uyt de goederen van eenen Uffo of Ulfo, en deszelfs broeders in het Graafschap Drenthe, aan Bisschop Bernulphus van Utrecht vereerde. De naam leeft nogh in Witholte, een geringe buurt, in het Diverder Dingspil tusschen de dorpen Dwingelo en Wapsterveen gelegen. In het Utrechtse Parkementeboek staat Withalte boven Steenwyk, waar van het negen mijlen afgelegen is. Pikart getuygt dat voorgemelde Uffo en zijne broeders in het jaar van 1040 in het lantschap Drenthe zouden gewoont hebben, en van de oudste Edelen dezes lands waren, afkomstigh van de Dronthers, die dit landt bevolkt hebben, waar onder dit Withelte, nevens Uffelte, Pele, Lintherunge en Euven gehoorden, en nogh in weezen zyn. Ook wil het oude en overgebleven Erfgeruchte, dat het weghschenken hunner bezittinge door keyzer Hendrik gegrondt was op hunne dagelyksche dwinglandye en geweldt tegens in, en uytlanders.

Afbeelding 2

Abraham Jacob van der Aa schreef in 1849 in deel 12 van zijn boek ‘Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden’ het volgende over Wittelte.

Wittelthe, Wittelte, Withelte of Witholte en in het perkamentboek van het bisdom Utrecht, Withalte, gehucht in Dieverderdingspil, provincie Drenthe, arr. en 5 uren zuidwestelijk van Assen, kant. en 4 uren noordoostelijk van Meppel, gem. en ½ uur zuidelijk van Diever; met 20 huizen en 15 inwoners.
Men heeft hier eene winter-bijschool, die gemiddeld door 15 leerlingen beozcht wordt.
Keizer Hendrik III schonk deze plaats, uit de goederen van Ulfo en van zijnen broeder, aan Bernulphus, den twintigsten Bisschop van Utrecht.

Afbeelding 3

De geograaf en geschiedkundige Pieter Harmen Witkamp schreef in 1877 in zijn ‘Aardrijkskundig woordenboek van Nederland’ het volgende over Wittelte.

Wittelte, buurtschap in de Drenthsche gemeente Diever, in 1811 met 80, in 1840 met 115, in 1870 met 163 inwoners. De plaats is oud en wordt reeds in eene oorkonde van Keizer Hendrik III van den jare 1040 als Witthelte vermeld.
Vijftien minuten ten noordwesten van deze buurtschap ligt in de heide eene overoude schans, nagenoeg rond van vorm, houdende 15 meter in middellijn.

Afbeelding 4

Posted in Wittelte | Leave a comment

Göng elke jonge mit un sierspeltie hen huus ?

Posted on 23 januari 2023

Van het jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe zijn bij de redactie van ut Deevers Archief weinig souvenirs bekend. Het hier afgebeelde souvenir is een broche. Deze broche kan met een speld aan een kledingstuk worden vastgemaakt. Kreeg elke jongen aan het einde van zijn kamptijd zo’n sierspeld mee naar huis om deze weg te geven aan zijn moeder, een stiefmoeder, een zuster, een tante, een buurvrouw of deze te bewaren voor een toekomstige verkering ? Of was deze sierspeld gewoon te koop in het jongenskamp ? De redactie weet niet in welke jaar deze sierspeld is geproduceerd. De redactie weet ook niet welk gebouw in het jongenskamp op de sierspeld is afgebeeld. Wellicht kan een van de voormalige bewoners van het jongenskamp enige tekst en uitleg geven bij deze sierspeld ?

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Ut ransjièrturrein van de N.T.M. an de Deeverbrogge

Posted on 22 januari 2023

De redactie heeft in verschillende berichten in ut Deevers Archief aandacht besteed aan de enkelsporige stoomtramlijn van de Nederlandse Tramweg Maatschappij (N.T.M.) langs de Drentse Hoofdvaart tussen Meppel en Hijkersmilde. De stoomtramlijn werd in 1916 geopend. Op 15 februari 1933 reed op deze lijn de laatste stoomtram, waarna de rails werden verwijderd. De stoomtram kon niet meer concurreren met de vrachtwagen.
Van de situatie van de tramlijn an de Deeverbrogge is een tekening op een schaal van 1:1000 bewaard gebleven in het archief van de Nederlandse Tramweg Maatschappij (N.T.M.). Zie de bijgaande afbeelding.
Via een wissel kon de stoomtram met de wagons op een stukje zijspoor worden gerangeerd. Langs dit stukje zijspoor was een perron waar vee uit de omgeving in de wagons kon worden geladen. Via een andere wissel en een stukje zijspoor kon de stoomtram met de wagons langs een bergplaats (opslagloods ?) worden gerangeerd.
De links onder zichtbare plattegrond van een gebouw op de hier afgebeelde tekening is de plattegrond van café-logement Sjoert Benthem. De weg Deever-Dwingel loopt op deze tekening nog vlak langs het café-logement. Ook de Deeverbrogge was toen nog vlak bij het café-logement gesitueerd.

Posted in An de Deeverbrogge, Stoomtram | Leave a comment

Un logtfoto van ut Katt’nende van dokter Broekemoa

Posted on 21 januari 2023

De redactie van ut Deevers Archief leerde van alles-van-Deever-weter en alles-van-Deever-verzamelaar wijlen Jans Tabak dat de Aachterstroate in Deever vroeger de Saandhook werd genoemd en dat het Meul’nende in Deever vroeger ut Katt’nende werd genoemd. De redactie stelt aan de homo sapiens burocratis maximus van de gemeente Westenveld voor deze straatnamen met geschwinde spoed en in gestrekte draf in ere te herstellen. Huisdokter Ludolf Dirk Broekema heeft in de eerste helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw in een sportvliegtuigje een rondvlucht boven Deever gemaakt en heeft daarbij gelukkig ook zwart-wit luchtfoto’s gemaakt. De bijgaand afgebeelde zwart-wit luchtfoto van ut Katt’nende is aanwezig in de verzameling van zijn zoon Coen Broekema.

In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw zijn op ut grünlaand van boer Jan Thijs (Jan Tees) Seinen en zijn zusters Hilligje (Hillegie) en Aaltje (Oaltie) an de Heufdstroate de eerste oll’n-van-daèg’n-hüsies in de gemiente Deever gebouwd. Mensen die 65 jaar waren geworden, die kwamen in aanmerking voor verhuizing naar zo’n oll’n-van-daèg’n-hüsie. Die zes gemeentelijke dubbele huurwoningen zijn aan de bovenkant van de luchtfoto te zien. Van de zes dubbele huurwoningen zijn heden ten dage nog twee aanwezig.
Het dorpshuis met de naam Dingspilhuus, het enige warmkloppende dorpshart van Deever, was in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw nog niet gebouwd. Op die plaats an de Heufdstroate staat een oude openbare lagere school (O.L.S. 4.0), die toen nog in gebruik was als gymnastieklokaal van onder meer de lagere school. De redactie herinnert zich dat hij met de B- en de A-junioren van de Deeverse voetbalvereniging in de winter één avond in de week in het lokaal trainde.
Links naast O.L.S. 4.0 staat nog een openbare lagere school (O.L.S. 5.0). Achter de oorspronkelijk gebouwde O.L.S. 5.0 is de uitbreiding met twee lokalen te zien. Die uitbreiding is in 1961 in gebruik genomen. De redactie van ut Deevers Archief herinnert zich dat hij in het schooljaar 1961-1962 in een lokaal van die uitbreiding erg helaas bij die oninspirende arbeidersjongensboycottende ergerlijke meester Bart Eulie de zesde klas moest doorbrengen. Daar was geen ontkomen aan. Dus dorpsdokter Ludolf Dirk Broekema heeft zijn luchtfoto ná 1961 gemaakt.
Links naast O.L.S. 5.0 is een stukje van het gemeentelijke sportveld met het houten kleedgebouwtje an de Tusschendarp te zien. Direct naast het kleedgebouwtje lag het korfbalveld van de U.L.O.-korfbalvereniging O.D.I.V.A.L. (Ontspanning Door Inspanning Voor Alle Leerlingen) van ome Piet Zijlstra. De redactie is op zoek naar foto’s van dit gemeentelijke sportveld.
Het weiland naast het gemeentelijke sportveld en achter de boerderij van Dirk Moes liep in de winter onder water, waardoor bij vorst al snel op dit weiland kon worden geschaatst.
In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw was de aan de onderkant van de luchtfoto zichtbare botterfubriek aan het einde van ut Katt’neinde (Meul’nende) nog volop in bedrijf.
Tegenover de botterfubriek, aan de andere kant van de weg hen de Deeverbrogge, is de voormalige boerderij van Egbert (Eppe) Bennen te zien. Die was gekocht door de gebroeders Kloeze. Bij de boerderij is zo te zien hun garagebedrijf in aanbouw. Het bedrijf Kloeze verhuisde in 1965 van de oude smederij an de Heufstroate hen ut Katt’nende. Dus dorpsdokter Ludolf Dirk Broekema moet deze luchtfoto vóór 1965 hebben gemaakt.
De boerderij van de familie Teunis Jansen op de hoek van ut Katt’nende en de Dwarsdrift was nog aanwezig. De bloemenhandelaar Jan Bolding van de Deeverbrogge heeft deze boerderij gekocht (wanneer ?) en af laten breken en heeft op het terrein twee woonhuizen laten bouwen.
Het is op de hier afgebeelde luchtfoto niet goed te zien, maar tussen ut Kastiel en het begin van ut Katt’nende loopt tussen de akkers ut skoelpattie over de Kleine Esch. Ut skoelpattie begon vlak bij de lagere school an ut Katt’nende tussen de huizen, die tegenwoordig als adres Moleneinde 1 en Moleneinde 3 hebben en eindigde op ut Kastiel.
De redactie verzoekt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief bijdragen te leveren aan dit bericht.

Posted in Legere skoele in Deever, Meul’nende, Süvelfubriek Deever, Verdwenen object | Leave a comment

Suster Broer op de Spatta mit kentiek’n D-9908

Posted on 20 januari 2023

Wijkzuster, beter gezegd dorpszuster, nog beter gezegd gemeentezuster en dorpsfiguur Elje Broer-Doodhagen was de bijzonder goede en gewaardeerde dorpszuster in de gemiente Deever. Ze werd in de Deeverse volksmond altijd zuster Broer genoemd. Elje Doodhagen is geboren op 4 maart 1893 in Noordwolde. Zij ging met ingang van 1 september 1959 met pensioen. Zie het bijgevoegde bericht (afbeelding 2), dat op donderdag 3 september 1959 verscheen in de krant Friese Koerier. Zij is overleden op 23 januari 1985 op 91-jarige leeftijd in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Het kenteken D-9908 is op 17 juni 1935 afgegeven aan Elje Doodhagen. Het kentekenbewijs was bestemd voor haar motorrijwiel van het merk Sparta. Zij woonde in 1935 nog an de Deeverbrogge in het huis met adres Dieverbrug 232. De redactie van ut Deevers Archief verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die geïnteresseerd is in oude Deeverse motorvoertuigen met een D-nummer, graag naar het bericht Kentiek’nplaèt’n mit ut D-nummer in Deever.

De maker van de hier afgebeelde zwart-wit foto (afbeelding 1) is Luite (Lu) Wolter Broer. Hij is geboren op 2 november 1918 in Noordwolde. Hij is het enige kind van Willem Broer en Elje Doodhagen. De redactie weet niet of Lu Broer de hier afgebeelde zwart-wit foto heeft gemaakt in 1935 of later. De redactie heeft het vermoeden dat de foto niet an de Deeverbrogge is gemaakt, maar later an de Brinkstroate in Deever bij haar nieuwe eigen huis met de naam Zwerversrust. Maar wanneer ? Wellicht kunnen de kinderen van Luite (Lu) Wolter Broer en Engeltje (Engel) Anje van Delden hier een mooi verhaal bij vertellen.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Alle Deeversen, D-nummer, Dorpsfiguur, Olde moter | Leave a comment

Deever möt hiel sünig weed’n op sien saandweeg’n

Posted on 19 januari 2023

De redactie van ut Deevers Archief is een groot liefhebber van de zandweg langs de bosrand om de Noorderesch van Deever. Zandwegen behoren tot het te koesteren erfgoed van de gemiente Deever. Het is helaas bijzonder jammer en bijzonder storend dat een deel van deze oeroude zandweg een flink stuk is bestraat.
De redactie beveelt de Homo Sapiens Burocratis Municipii Occidentiscampum achter de vele uitkijkramen van Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan in Deever ten zeerste aan het stukje straatweg dat op de hier afgebeelde kleurenfoto is te zien met geschwinde spoed en in gestrekte draf weg te slopen en zo de oeroude zandweg in ere te herstellen, opdat komende generaties ook van dit stukje erfgoed kunnen blijven genieten.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie attenderen op schilderijen en tekeningen van de zandweg langs de Noorderesch van Deever. De redactie wil deze kunstwerken bijzonder graag in ut Deevers Archief tonen.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zondag 18 december 2022.

Posted in Noorderesch, Saandweg | Leave a comment

De pette van de arbeiders van de gemiente Deever

Posted on 18 januari 2023

De arbeiders in vaste buitendienst van de gemiente Deever konden beschikken over een werkpet, niet zo maar een werkpet, maar eentje die was versierd met het wapen van de gemiente Deever. Velen zullen goede herinneringen hebben aan de mannen die deze pet droegen, zoals Jan van de Berg, Jan Jurjen de Boer (kappertie de Boer), Jan Brugging en Hendrik Wiltinge. Sommigen droegen deze pet elke dag, anderen bijna nooit of nooit.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (zie afbeelding 1) toevallig in het voorbijgaan gemaakt op woensdag 3 oktober 2012. De pet op de kleurenfoto (zie afbeelding 1) lag toen in een vitrinekast van de Historische Vereniging Gemeente Diever direct rechts bij de ingang van het toen steeds meer in verval rakende en verloederende Dingspilhuus an de Heufdstroate in Deever. Ut Dingspilhuus, het echte en enige warme hart van het dörp Deever, is helaas, jammer genoeg, met geschwinde spoed en in gestrekte draf in december 2919 in elkaar gebeukt.
De grote vraag was natuurlijk waar deze pet was gebleven ná de afbraak van ut Dingspilhuus ? Het zou bijzonder jammer zijn dat deze pet verloren zou zijn geraakt bij het overhaaste vernielen van ut Dingspilhuus, want een dergelijk fraai hoofddeksel behoort – nota bene, mind you, let wel – zeker tot ut Deevers aarfgood.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto (zie afbeelding 2) toevallig in het voorbijgaan gemaakt op zaterdag 17 december 2022. De pet op de kleurenfoto (zie afbeelding 2) lag toen in een vitrinekast van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever direct links bij de ingang van de ruimten in het krimpfiliaaltje van de Möppeler scholenmoloch Stad en Es op de Westeresch, waar inwoners van Deever en omgeving een drankje mogen kopen en een sport-, vergader- of theaterzaaltje mogen huren.

De gemeente Westenveld heeft helaas geen echte Deeverse arbeiders meer in de buitendienst. Want arbeiders, dat zijn mensen die met hun handen werken, die zijn uit de tijd geraakt, daar doen ze bij de gemeente Westenveld niet aan. Dat soort werk besteed je voor veel schaars belastinggeld uit. Outsourcing heet dat tegenwoordig. De gemeente Westenveld heeft als onderneming in de policy industry alleen ambtenaren en ambtenaressen in de binnendienst. Je ziet ze nooit, je kunt ze van buiten af ook niet zien, maar ze zitten voor alle duidelijkheid op de eerste verdieping achter hun schermpjes, verschanst achter de vele ramen van het luxe complex van kantoortuinen en kantoorparken in Het Raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever. De bevolking van de gemeente Westenveld hoest voor alle duidelijkheid wel direct en indirect hun salarissen en pensioenpremies op.
De homo sapiens burocratis municipii Occidentiscampum noemt zichzelf vaak beleidsambtenaar of beleidsmedewerker of beleidsregisseur, of misschien wel beleidssouffleur, of misschien wel beleidsvoorbereider, of misschien wel beleidsondersteuner, of misschien wel beleidsinfluencer, of misschien wel beleidsbeslisser, of misschien wel beleidsvlogger of misschien wel beleidsuitvinder of misschien wel beleidsdoordrukker. Samenvattend: als de ambtenaar of ambtenares op de een of andere manier het woordje beleid in de benaming van zijn of haar functie weet te frommelen of te frutselen, dan is hij of zij erg onmisbaar, dan is hij of zij erg belangrijk, dan is hij of zij erg onontslaanbaar, dan moet hij of zij direct worden gepromoveerd naar salarisschaal 13 of hoger. Dus nogmaals: de bevolking van de gemeente Westenveld hoest voor alle duidelijkheid wel direct en indirect hun salarissen en pensioenpremies op.
Zie bijvoorbeeld het summum van belangrijkheid en onmisbaarheid in dit voorbeeld.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Woap'm van Deever | Leave a comment

Greinsstien mit ut Deeverse woap’m an de brink

Posted on 17 januari 2023

Bij het immer krap bij kas zittende Deeverse V.V.V.-kantoor, een tijd lang gevestigd in het schultehuis aan de brink van Deever, stond een grenssteen met het wapen van de gemiente Deever on het grasveldje vóór het schultehuis. Zie afbeelding 1. De grenssteen is niet meer aanwezig. Die staat nu bij het nog steeds krap bij kas zittende bijna failliete Deeverse V.V.V.-kantoor – tegenwoordig T.I.P.-kantoor genoemd – op het paardemarktterrein aan de Bosweg in Deever.
Aan de voorgevel bij de voordeur van het schultehuis hingen een tijd lang twee tegeltjes met een spreuk van de eeuwenoude uit de tijd geraakte oubollige Engelse toneelstukkenbedenker William Shakespeare (die veelal in de Deeverse volksmond Willem Sjeikspier wordt genoemd). Zie afbeelding 1. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet welke twee spreuken werden geciteerd ?
Alleskunner Klaas Kleine heeft zich nog uitgesloofd om de houders voor de tegeltjes te smeden. Dat was mooi siersmeedwerk van hem, dat dan weer wel.
Die tegeltjes waren het resultaat van een acute aanval van sheakespearitis van enige Deeverse shakespeare-verslaafden. De twee tegeltjes zijn gelukkig verdwenen. Want het is zoals de Rotterdamse nachtburgemeester Jules Deelder het heeft gedicht: Alles blijft, alles gaat voorbij, alles blijft voorbijgaan.

Afbeelding 1
Fotograaf Hans Dekker heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 12 november 2004. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de Stichting Het Drentse Landschap deze kleurenfoto hier te tonen.

Afbeelding 2
Fotograaf Hans Dekker heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 4 oktober 2006. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de Stichting Het Drentse Landschap deze kleurenfoto hier te tonen.

Afbeelding 3
Fotograaf Hans Dekker heeft de bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 3 mei 2011. De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de Stichting Het Drentse Landschap deze kleurenfoto hier te tonen.

Afbeelding 4
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 19 november 2021.

Posted in Shakespeare prullaria, Shakespearitis, Skultehuus, Woap'm van Deever | Leave a comment

Un tiekening van Roelof Otto van Koert op un leie

Posted on 16 januari 2023

In 1984 was de toen zestigjarige toren van de Sint Andreaskerk an de Dorpsstroate op Zorgvliet toe aan onderhoud. De dakbedekking van leisteen is daarbij vervangen. Tweehonderd vrijgekomen leien zijn bedrukt met een tekening van de Sint Andreaskerk en verkocht als souvenir.

Koop ’n lei van de Kerk
, dan kunnen we weer verder met het restauratiewerk.
Deze lei is nr. … van de 200; deze 60 jaar oude lei is gered tijdens de restauratie van de toren van de Heilige Andreaskerk te Zorgvlied.
De lei is bedrukt in het ‘Atelier van Koert te Elsloo’ naar het idee en ontwerp van Anny van der Berg – van der Hengel te Elsloo.
De opbrengst uit de verkoop van deze lei komt ten goede aan de restauratie van de Heilige Andreaskerk.
Namens het restauratiefonds..

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Sint Andreaskerk an de Dorpsstroate op Zorgvliet is op 15 juli 1924 ingewijd door deken Vaas uit Wolvega. Derhalve was de toren in 1984 zestig jaren oud. Dus dat onderhoud aan het dak van de toren in 1984 was wellicht niet helemaal toevallig, want in dat jaar bestond de Sint Andreasparochie honderd jaren. En het eeuwfeest van de parochie kon natuurlijk niet met een lekkend dak worden gevierd.
De maker van de tekening op de hier afgebeelde leisteen is de in 1943 geboren kunstenaar Rudolf Otto van Koert uit Elsloo vlak bij Zorgvliet. De kunstenaar heeft op elk exemplaar van de tweehonderd geredde leistenen deze tekening gedrukt. De redactie zou wel graag van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief willen weten welke druktechniek de kunstenaar heeft gebruikt.
Elke leisteen had een nummer, dat met de hand werd ingevuld op een bijbehorend hier afgebeeld paperasje.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto gemaakt op woensdag 6 november 2019.

Posted in Kattelieke Kaarke, Sint Andreasparochie, Tiekening, Zorgvliet | Leave a comment

Over de Baarg van Wittelte

Posted on 15 januari 2023

Waarschijnlijk is de Baarg van Wittelte het laatste restje van een zogenaamde motte. Als de Baarg inderdaad een motte is geweest, dan is het waarschijnlijk dat op de Baarg ook een soort van kasteel of kasteeltje heeft gestaan.
In de lijst van ‘mottes en mottekastelen in Nederland‘ in de website Wikipedia is de Baarg van Wittelte niet genoemd, nu zegt dat niet alles, want de inhoud van Wikipedia moet voortdurend kritisch worden beoordeeld.
In Wikipedia is een en ander te lezen over het mottekasteel.
Op het internet is ook een voorbeeld van een mottekasteel in België te vinden.
Nog meer afbeeldingen van ‘mottekastelen’ zijn te vinden via het aanklikken van: meer afbeeldingen van mottekastelen.
In de website Wikipedia hebben direct belanghebbenden ook een bladzijde volgeschreven met grotendeels subjectieve gegevens over de Baarg van Wittelte.
In de website Wikipedia is ook een grappige foto uit 2009 van de Baarg te vinden. In de tekst bij die foto wordt de Baarg aangeduid als ‘Wittesheuvel’, maar die naam is gewoon een verzinsel van de eigenaar van het land waarin de Baarg ligt. Het is aardig om op deze foto te zien dat om het rijksmonument eindelijk schrikdraad is gespannen.
Nog tot niet zo lang geleden liet de eigenaar van het land gewoon zijn koeien over de Baarg lopen, wat bij heeft gedragen aan het grote vernielen (verropp’m) van deze archeologische rest. Het is ook vermakelijk om te zien dat de eigenaar het kale heuveltje leuk heeft opgedirkt en opgepimpt met een eigengemaakte grijze (gewapend?) betonnen pop. Zwaait de pop met zijn zwaard in de richting van Utrecht ?
Op de website Geheugen van Drenthe is ook enige aan oudere bronnen ontlede gegevens over de Baarg te vinden.
Ook de website Encyclo Online Encyclopedie biedt enkel bekende gegevens uit oudere bronnen.
De website home.kpn.nl/ekats doet enige beweringen die niet worden onderbouwd met verwijzingen naar bronnen. Wel is op deze site een aardige foto van de Baarg te zien.

Posted in Aarfgood, de Witteler Baarg, Oudheidkunde, Wittelte | Leave a comment

Mooie olde ansichtkoate van swömbad Deeversaand

Posted on 14 januari 2023

Van het zwembad Dieverzand aan de Bosweg in Deever zijn in de loop van de jaren van het bestaan van dit zwembad in de open lucht veel mooie zwart-wit ansichtkaarten uitgegeven. Stel jij jou eens voor dat jij deze allemaal in jouw mooie collectie zou hebben.
De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief bijgaande afbeelding van een ansichtkaart, die tussen 1945 en 1950 moet zijn uitgegeven, graag tonen.
De foto voor deze ansichtkaart moet buiten het badseizoen zijn gemaakt, want de waterstand in het zwembad is laag.
Let vooral op de houten omkleedhokken op de achtergrond. In het midden was de ingang van het zwembad. Links van de ingang waren de omkleedhokken voor de meisjes en de vrouwen en rechts waren de hokken waar de jongens en de mannen zich moesten omkleden.
De zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief worden opgeroepen van ansichtkaarten of foto’s van het zwembad, die zij in hun bezit hebben, een goede scan te maken en deze in te sturen naar ut Deevers Archief. De redactie zal deze met veel plezier publiceren in ut Deevers Archief.

De zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van mooie afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 12 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansichtkoate, Bosweg, Deever, Swömbad Deeverse Saand | Leave a comment

Elk lid kreeg so moar un hiele kilo botter veur niks

Posted on 13 januari 2023

De heer Roelof Fransen sprak het openingswoord uit bij de viering van het 60-jarig bestaan van de ‘Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmalerij Diever’ aan het Moleneinde in Deever op 29 maart 1959.

Nu we deze maand – maart 1959 – het feit herdenken, dat de ‘Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmalerij Diever’ te Diever, 60 jaar bestaat, is het mij, en dit namens mijn medebestuursleden, leden van de commissie van toezicht en directie een voorrecht, u allen een zeer hartelijk welkom te roepen.
60 jaren Coöperatie, een lange reeks van jaren, voor en tegen met elkaar gedeeld. Is er mooier in deze wereld denkbaar ? Het loont zeker de moeite om met elkaar onze gedachten te concentreren omstreeks onze jongste eeuwwisseling. We zagen in die tijd de grote opkomst van de coöperatieve zuivelfabrieken. Dit wil niet zeggen dat hiervoor de melk nog op de boerderij tot boter werd gekarnd. In vele gevallen zeer zeker nog wel, maar ook werd toen reeds de melk naar speculatieve melkfabriekjes gestuurd, om daar te worden ontroomd en tot boter verwerkt. De financiële resultaten waren echter zeer povertjes en men ondervond aan den lijve, of liever gezegd in de geldbuidel, dat men van de wal in de sloot was geraakt, dat wil zeggen men had zich ontlast van de melkkoeken-handelaren (vaak zwendelaars), maar men was overgeleverd aan de speculanten, die eerst op hun eigen zak gingen letten en als er dan nog wat over was, ook de boer-melkleverancier iets toeschoven.
Men werd gedwongen om de melkverwerking in eigen hand te nemen en wat was hiervoor de enige weg ? Coöperatie !
Ook in Diever en Wittelte was reeds de melk van onderscheidene boeren-melkleveranciers gezamenlijk gekarnd, zoals ik al zeide in ondernemingen van speculatieve mensen.
In 1899 ging men over tot oprichting van de tegenwoordige fabriek. Zo zien we, dat op een vergadering, gehouden op 20 februari 1899, ten huize van W. Huiskes, staande op de plaats, waar u vandaag het gebouw van de Coöperatieve Boerenleenbank vindt, veel voorstanders en ook enige tegenstanders bijeen waren.
Deze vergadering stond onder leiding van wijlen Leonardus Willem van Os, toen burgemeester der gemeente Diever. Met veel waardering moeten we de naam vermelden van wijlen Hendrik Krol, die volgens de revue opgevoerd ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan, de volgende woorden sprak:
Wees stil ! In dizze vergadering van boeren,
Uut Diever, wil ik graag het woord eens even voeren !
Zo dan bekend, wordt ônze botter slecht betaald,
In Müppelt minder dan 10 stuvers
En kooken daar gehaald
Zij waren pependuur. Zo kan ’t niet langer goan
Zonder verbeetering in dizze toestand, goan wij allen naar de moanv!
In deze vergadering werd burgemeester Van Os als voorzitter aangewezen, die volgens de notulen de laatste vergadering leidde op 25 april 1900. In deze vergadering werd in beginsel tot oprichting besloten. Aan Hendrik Krol en vijf anderen, zoals de notulen vermelden, werd opdracht gegeven, hier en daar hun licht eens op te steken en een plaats uit te zoeken waar de fabriek zal verrijzen. Op 1 maart 1899 werd ten huize van R. Hummelen in de Peperstraat, een tweede vergadering gehouden. Burgemeester Van Os leidde deze vergadering en gaf de commissie het woord. Bij monde van de heer Krol werd verslag uitgebracht van hun bevindingen, opgedaan in Wapse en Dwingeloo. Meegedeeld werd, dat met de bouw van een fabriek zeker f. 4000,- gemoeid zal zijn. De commissie adviseerde, wat de plaats betreft, waar de fabriek zal verrijzen, de gemeentegrond, liggend aan de straatweg naar Dieverbrug, en wel vóór het land van de familie Hessels, tegenover de boerderij van Bennen en naast de korenmolen. De gemeente Diever stelde de grond beschikbaar voor de som van f. 15,-.
De commissie werd in de vergadering gemachtigd de grond aan te kopen, een reglement vast te stellen en verdere maatregelen te nemen, welke zij wenselijk achtten. Op 29 maart 1899 passeerde de acte van oprichting ten overstaan van notaris mr. J. Bekkering van Loenen, notaris te Dwingeloo onder de stichtingsnaam: ‘Coöperatieve Landbouwvereniging voor Boterbereiding en Aanschaffing van Veevoeders Diever’ te Diever.
In het notulenregister werd de geschiedenis van het ontstaan opgemaakt door Leonardus Willem van Os, voornoemd.
Op 30 maart 1899 zijn als lid toegetreden:
1. Hessel Harm Hessels;
2. Frederik Boelens;
3. Hendrik Moes;
4. Johannes Noorman;
5. Roelof Daalman;
6. Hendrik Koops Kruit;
7. Hendrik Roelof Hessels;
8. Roelof Arends Bult;
9. Klaas Bennen;
10. Willem Boverhof;
11. Jan Ofrein Schuring;
12. Albert Egberts Mulder;
13. Lucas Tijmes;
14. Roelofje Wever;
15. Hendrik Oost;
16. Klaas Willem Fledderus;
17. Willem Bakker;
18. Cornelis Offerein;
19. Roelof Seinen;
20. Egbert Bennen;
21. Harm Kok;
22. Henderikus Moes;
23. Cornelis Andreae;
24. Albert Fledderus;
25. Jan Manden;
26. Roelof van Kampen;
27. Hendrik Mulder;
28. Willem Huiskes;
29. Lammigje Klaster;
30. Hendrik Kiers;
31. Jan Bennen;
32. Cornelis Rodermond;
33. Hendrik Zanting;
34. Marcus Koetsier;
35. Hendrik Krol;
36. Jannes Bult;
37. Jannes Moes;
38. Roelof Wesseling;
39. Jacob Frederiks Offerein;
40. Reinder Hummelen;
41. Tjibbe van de Burg;
42. Geert Smidt;
43. Harm Hummelen;
44. Roelof Noord;
45. Hendrik Wouwenaar;
46. Barteld Oost;
47. Klaas Posthumus;
48. Annigje Bartelds Warnders;
49. Jan de Ruiter;
50. Henderikus Ofrein;
51. Jannes Koning;
52. Hendrik van Wester;
53. Lambert Winters;
54. Jan Klaster.
Op 1 april 1899 werd de bouw van de boterfabriek opgedragen aan de heer Johannes Noorman te Diever voor de som van 2736 gulden. Op 18 mei van dit jaar werd de eerste steen gelegd door Leonardus Willem van Os, in tegenwoordigheid van de bestuursleden. De heer Jan Hendrik Benthem, werkzaam bij de boterfabriek te Dwingeloo, werd op 19 mei 1899 tot directeur benoemd. Er waren 7 sollicitanten.
Voor levering van de inventaris werd aangewezen de firma Boeke en Huidekooper te Groningen, voor de som van f. 1515,-.
Tot arbeiders werden aangewezen in de bestuursvergadering van 17 juli 1899: Jan Jonkers, Arend Klaster en Roelof van Nijen.
Opening van het bedrijf op 25 juli 1899 in tegenwoordigheid van alle bestuursleden te weten:
Leonardus Willem van Os;
Hessel Harms Hessels;
Klaas Willem Fledderus;
Cornelis Offerein en
Roelof Seinen;
en de commissarissen:
Hendrik Krol;
Barteld de Ruiter;
Harm Kok;
Willem Bakker en
Reinder Hummelen
werd het bedrijf in werking gesteld.
Op de eerste morgen (25 juli 1899) wordt van 54 leden en 46 niet leden in totaal 2.194 kg melk ontvangen, waar 138 pond boter uit werd bereid. Voor de bereiding van 1 kg boter was benodigd 31.6 kg melk, wat overeenkomt met een gemiddeld vetgehalte van 2.93 % vet.
In april 1900 worden de eerste nieuwe leden in Wittelte geboekt. Men is over de gang van zaken zeer tevreden.
In juni 1900 werd burgemeester Van Os ten grave gedragen. Zijn pionierswerk werd door de boeren uit Diever zeer geroemd.
In de notulen van de bestuursvergadering van dinsdag 7 mei 1901, leren we, dat het afgesloten boekjaar sluit met een voordelig saldo van f. 23.25. Na aftrek van rente en aflossing werd besloten het geld onder de leden te verdelen.
In 1903 werd de handkarn door de stoomkracht te vervangen. Een gelegenheid om zelf koren te malen werd ingericht. Het een en ander vroeg een investering van f. 12.000,-.
De eerstvolgende jaren zien we steeds een toename van de aangevoerde melk en uitbreiding van de malerij-afdeling en omzet in veevoeder.
In 1914 brak de eerste wereldoorlog uit. Vele jonge mannen werden onder de wapenen geroepen. Niemand vermoedde dat deze oorlog, welke door het Duitse Keizerrijk zo zegevierend werd ingezet, vier jaar zou duren. Alhoewel ons land voor ’t ruw geweld bleef gespaard, drukte ze diepe wonden in het economische leven van ons land. Toen de vrede getekend was en het machtige Duitsland door de Geallieerde strijdkrachten was overmeesterd, haalde men weer ruimer adem. De heidevelden rondom Diever en ook in de Oude Willem worden ontgonnen. Steeds rijker vloeit de melkstroom naar de fabriek. Zonder veel tam-tam passeert het feit dat de fabriek 25 jaar bestaat. Ieder lid krijgt een kilo boter thuisbezorgd. Geheel gratis.
In 1928 komt na veel wikken en wegen de kaasmakerij tot stand. De verbouwing vraagt een investering van f. 60.000,-.
In 1930 wordt besloten het lidmaatschap van de Coöperatieve Landbouwersbank te Meppel aan te vragen en vanaf deze tijd, tot vandaag, worden de voederproducten en kunstmest via deze coöperatie aangevoerd.
Na een trouwe dienstloopbaan van 32 jaren neemt de directeur, de heer Jan Hendrik Benthem, ontslag. Hij heeft ontegenzeggelijk veel gedaan voor de boeren van Diever. Een foto van deze eenvoudige werker heeft thans een ereplaats op het kantoor van de fabriek.
De heer J. Andreae volgt de heer Benthem op. De beruchte dertiger jaren breken aan. Het wordt een moeilijke tijd. De zuivelprijzen brokkelen steeds af en komen op een niveau, dat het haast hetzelfde is of men er nog wat voor betaalt of niet ! De jonge directeur stuurt met veel tact en wijsheid onze coöperatie door de crisisjaren heen, maar, helaas, nog groter ramp zal ons treffen.
In 1939 wordt met veel luister het 40-jarig bestaan der coöperatie herdacht. Een door de heer Andreae geschreven revue en in de Dieverse toneelzalen voor het voetlicht gebracht, is lange tijd het gesprek van de dag. Veel landbouw-jongeren werkten aan dit grootse gebeuren mee !
Op 10 mei 1940 worden wij door de Duitse legers overvallen en 5 dagen later zijn wij bezet gebied. Een 5-tal duistere jaren volgen. Ieder van ons ligt dit gebeuren nog vers in het geheugen. Ook onze secretaris, de heer Jacob Hessels, raakte na veel omzwerving in Duitse concentratiekampen. In 33 bestuursvergaderingen was hij aanwezig. In mei 1944 werd directeur Andreae in gelijke betrekking benoemd aan de Coöperatieve Zuivelfabriek te Zuidwolde. In de gecombineerde vergadering van bestuur en commissarissen van 8 juni 1944 werd de heer R.W. Bosscha als opvolger van Andreae aangewezen.
In februari 1948 werd de heer Bosscha benoemd als directeur der Coöperatieve Zuivelfabriek te Balkbrug. Met veel waardering mogen we vandaag getuigen, dat beide genoemde heren hun beste krachten aan onze fabriek hebben gegeven. Ook voor hun beiden mag ik zeggen dat een prachtige omlijste foto een ereplaats is gegeven ten kantore van de zuivelfabriek.
Na een mislukte poging om met de zuivelfabriek te Wapse een combinatie aan te gaan, werd op 18 februari 1948 de heer F. Bouwstra als directeur benoemd. Tot vandaag stuurt hij, trouw bijgestaan door z’n assistent De Jong, op voorbeeldige wijze de Dieverse zuivelcoöperatie een nieuwe periode binnen. Wat deze nieuwe periode zal brengen ? Niemand onzer is bij machte, ook maar één tipje van de toekomstsluier op te lichten ! Sinds enige jaren hebben wij gemeend ons te moeten specialiseren, gezien ook de beperkte uitbreidingsmogelijkheden die ons ten dienste staan. De lunchkaasproductie voor de N.C.K. wordt reeds enige jaren uitgevoerd. Belangrijke investeringen hebben we de laatste tijd moeten doen om deze specialisatie naar wens te doen verlopen. Zostraks zult u met eigen ogen kunnen zien, wat is bereikt, al verklap ik er direct bij dat het misschien wel enige slapeloze nachten heeft gekost. Maar dit is geweest, en vol vertrouwen gaan we de toekomst tegemoet, gedachtig aan de spreuk, die u voor op uw uitnodiging aantrof: Uw ijver, zij een blijver ! Dat het zo moge zijn !

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in een flink aantal berichten aandacht besteed aan de ‘Coöperatieve Landbouwvereniging voor Boterbereiding en Aanschaffing van Veevoeders Diever’ te Diever.

Posted in Süvelfubriek Deever | Leave a comment

De kalkoom’s an de Deeverbrogge wöd op eknapt

Posted on 12 januari 2023

In de Leeuwarder Courant: hoofdblad van Friesland verscheen op 26 februari 1993 het volgende bericht over de restauratie van twee kalkovens, een industrieel monument an de voart tuss”n de Deeverbrogge en de Gowe.

Opknapbeurt voor kalkovens Dieverbrug
Dieverbrug – De kalkovens die aan de Drentse Hoofdvaart in Dieverbrug staan, worden deze zomer gerestaureerd. De gemeenteraad van Diever had gisteravond alleen nog wat vragen over het onderhoud na de renovatie. Voor de zomervakantie zullen de twee voor het Drentse plaatsje kenmerkende torentjes in hun oude staat gebracht zijn. Het is de eerste opknapbeurt sinds de in 1925 gebouwde schelpkalkverbranders in de jaren zestig dicht gingen.
Lange tijd leken de twee kalkovens hetzelfde lot te ondergaan als een derde brander, het leshuis en de transporteur. Die werden zo’n dertig jaar geleden afgebroken. De gemeente Diever zag er weinig heil in voor de twee resterende ovens de status van monument aan te vragen. Zo bijzonder waren ze nu ook weer niet, vond de gemeente jarenlang. Ook al was bekend dat de minister een aanvraag zou honoreren.
Pas toen de kalkovens begonnen af te brokkelen, veranderde de gemeente van standpunt. ‘Dat zie je altijd met dergelijke bouwwerken’, aldus Bertus Volbeda van de Stichting Drents Monument. ‘Eerst moeten ze half vervallen, voordat iedereen beseft dat ze de gebouwen toch niet kwijt willen.’ De stichting is momenteel eigenaar van de ovens en knapt die voor f. 100.000 op.
Zeldzaam
De status van monument kwam in 1991, nadat de Bond Heemschut daar al jaren eerder bij de gemeente een verzoek voor had ingediend. De minister noemde de beide kalkovens ‘een kenmerkend complex voor de 20ste eeuwse industrie in Drente. Ze herinneren aan een bloeiende bedrijfstak en zijn zeldzaam geworden in Nederland’. Behalve de exemplaren in Dieverbrug staan er ook nog ovens bij Meppel, Dedemsvaart en Hasselt. De laatstgenoemde produceren als enigen nog metselkalk, die bij het restaureren van monument gebruikt wordt.
Bij de kalkverbranders in Dieverbrug is nog een jacobsladder aanwezig waarmee schelpen en turg naar het gat boven in de oven vervoerd werden. Beneden kwam de gebrande kalk uit de oven waarna die in het leshuis geblust werd. Daarna was de kalk klaar voor gebruik als specie.
Toen bouwstoffenhandel Concordia uit Meppel het niet meer rendabel vond om de ovens te gebruiken, werden de torens aan hun lot overgelaten. De invloed van weer en wind veranderde de branders in bouwvallige bouwwerken. De Stichting Drents Monument kocht de ovens van een particulier en ging op zoek naar geldschieters om ze op te knappen.
De status van monument maakte het mogelijk om bij de overheden subsidie te vragen. Een directeur van een bedrijf uit de provincie was eveneens bereid aan het project bij te dragen, hoewel de man voor de buitenwereld anoniem wil blijven. De stichting begint deze zomer met de drie maanden durende opknapbeurt. De bedoeling is dat er een schelpenpaadje komt dat vanaf de weg naar het monument leidt. Een informatiebord zal de historie van de ovens uit de doeken doen. Doordat er geen parkeermogelijkheden zijn, zullen de ovens voor fietsers het best bereikbaar zijn. Volbeda verwacht dat de landschapskenmerken in een V.V.V.-route opgenomen worden.
Na de restauratie gaan de ovens in de veerkoop. De stichting gaat daarna op zoek naar nieuwe projecten. Zo staan de bekende arbeiderswoningen in Veenhuizen te koop. Volgens Volbeda wil zijn organisatie die karakteristieke panden graag overnemen van het ministerie van justitie, maar is de vraagprijs vooralsnog veel te hoog. ‘Dat wordt echt een miljoenenproject’, aldus Volbeda.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in een aantal berichten aandacht besteed aan de kalkovens an de Deeverbrogge.
De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 4 april 2013. De tekst op de herinneringsplaat luidt als volgt: Industrieel Monument Kalkovencomplex Dieverbrug. Gebouwd in 1925. Gerestaureerd in 1993 in opdracht van Stichting Drents Monument door Aannemingsbedrijf Voogt b.v. Smilde.

Posted in An de Deeverbrogge, de Kalkoo’ms | Leave a comment

Wat hef Rutger Bondam in Deever eskildert ?

Posted on 11 januari 2023

De schilder Antonie de Jong maakte in het vierde kwart van de negentiende eeuw bijgaand afgebeeld schilderij met de naam ‘Portret van Rutger Bondam’. De kunstenaar Rutger Bondam is geboren op 25 januari 1817 in Amsterdam. Hij is overleden op 7 augustus 1896 in Den Haag.
Rutger Bondam trouwde op 19 november 1857 op 40-jarige leeftijd in Deever met de 27-jarige Aaltje Klaster. In de huwelijksakte is bij Rutger Bondam boekhouder als beroep vermeld. Hij is een zoon van kantonregter Pieter Christiaan Bondam en Aletta Debora Carolina van Noemer. Aaltje Klaster is geboren op 1 januari 1830 op Kalteren. Zij is een dochter van arbeider Hendrik Roelofs Klaster en Jantje Hendriks Haveman. Bij het huwelijk werd de dochter Cornelia van de ongetrouwde Aaltje Klaster gewettigd. Aaltje Klaster overleed op 23 maart 1917 in Den Haag.
In de database van het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis staat bij Rutger Bondam vermeld dat hij amateurschilder en amateurtekenaar was. Hij schilderde en tekende vooral stillevens. Hij zal rond het jaar 1857 dat hij met Aaltje Klaster trouwde in Deever hebben gewerkt en gewoond. De genoemde database vermeldt niet wat Rutger Bondam in Deever heeft geschilderd en getekend. In 1863 zijn Rutger Bondam en Aaltje Klaster verhuist naar Amersfoort.

Posted in Kuunst in de gemiente Deever | Leave a comment

Un lepeltie mit de toor’n en de kaarke an de brink

Posted on 10 januari 2023

De redactie van ut Deevers Archief vond alweer enige tijd geleden bij het opruimen van een van de vele dozen met spullen uit de nalatenschap van zijn moeder ook een lepeltje, waarvan op bijgaande afbeelding alleen het uiteinde van de steel in de vorm van het aanzicht van de zuidkant van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink van Deever is te zien. Gelet op de positie van de kerkklok boven het galmgat is het lepeltje vóór de grote restauratie van de toren en het kerkgebouw in de vijftiger jaren van vorige eeuw geproduceerd.
Hoe kwam ze aan dat toeristische snuisterijtje ? Kocht zij dat lepeltje zo rond 1954 in het Wiba-dorpswarenhuis van Jan Brugging en Griet Oost an de Heufdstroate in Deever ? Of leurde de restauratiecommissie van de nederlands hervormde kerk met het lepeltje voor het werven van fondsen voor de restauratie ?
Voor jou als verzamelaar van Deeverse prullaria is het lepeltje met de hier afgebeelde steel natuurlijk een echt ‘must have’ voorwerpje. Dat dingetje moet en mag en wil en zal jij in jouw verzameling hebben. Daar is geen ontkomen aan.
Uiteraard heeft de redactie het lepeltje niet bij het herbruikbare oude metaal gegooid, maar weer bewaard, maar nu in de doos met zijn eigen Deeverse waardeloze en waardevolle prullaria.

Posted in Deeverse prullaria | Leave a comment

Jan Planting hef de voat an de Brogge etiekent

Posted on 9 januari 2023

Het Museum van Smallingerland in Drachten heeft een grote verzameling tekeningen van de kunstenaar Jan Planting in depot of in bruikleen aan andere museums gegeven, waaronder een fraaie potloodtekening op papier van de voat an de Deeverbrogge. Zie de bijgaande afbeelding van deze tekening. Jan Planting heeft deze tekening op 28 augustus 1948 gemaakt.
De redactie van ut Deevers Archief heeft lang gezocht naar een goed gelijkende foto of ansichtkaart uit omstreeks 1948 van dit getekende vaartbeeld, maar heeft deze helaas niet kunnen vinden. De redactie is van mening dat de kunstenaar de tekening ter plekke an de Deeverbrogge heeft gemaakt – per slot van rekening had hij voor zijn tekening alleen een potlood en een stuk papier (schetsboek) nodig – en dat daardoor aan deze tekening wellicht een zekere documentaire waarde zou kunnen worden gehecht.
Het getekende vaartbeeld toont aan de rechterkant de Leggeler kaante – de stille kaante – van de voat. In de Drentse Hoofdvaart is een vrachtboot te zien. Aan de linkerkant zijn in de verte van de drie kalkovens van Concordia de schoorsteen te zien. Helemaal aan de linkerkant tekende Jan Planting een boerderij. De vraag is of deze boerderij an de Deeverbrogge stond of dat Jan Planting de kunstzinnige vrijheid heeft genomen deze aan de tekening toe te voegen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de twee afgebeelde kleurenfoto gemaakt op respectievelijk 18 november 2022 en 18 december 2022.

Afbeelding 1

Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 18 november 2022.

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zondag 18 december 2022.

Posted in An de Deeverbrogge, Kuunst in de gemiente Deever, Tiekening | Leave a comment

De N.S.B. vugaèderde bee Klaas Marcus Balsma

Posted on 8 januari 2023

In de Duits gezinde spreekbuis Drentsch Dagblad, officieel orgaan voor de provincie Drenthe, jaargang 2, nummer 606, van 22 mei 1944 verscheen het volgende bericht.

Ons nationalisme uw redding.
Openbare vergadering
op vrijdag 26 mei, in zaal Balsma
te Diever.
Aanvang 8 uur.
Spreker Ph. van Kampen.
Ons socialisme uw toekomst.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De Nationaal Socialistische Beweging (N.S.B.) kondigde op 22 mei 1944 in het Duits gezinde Drentsch Dagblad aan dat de beweging een openbare vergadering in café Brinkzicht an de brink van Deever ging houden. Dat was het café van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma.
De Nationaal Socialistische Beweging (N.S.B.) was een Nederlandse politieke beweging, die van 1931 tot 1945 heeft bestaan. De N.S.B. was op nationaal-socialistische leest geschoeid en fungeerde in de Tweede Wereldoorlog als colloboratiepartij voor de Duitse bezetter/
De propaganda-teksten ‘Ons Nationalisme uw redding!’ en ‘Ons Socialisme uw toekomst!’ en ook ‘Steunt de N.S.B. in de strijd voor Volk en Vaderland!’ werden op allerlei affiches van de N.S.B. gebruikt.
De N.S.B.’er J.Ph. van Kampen was afkomstig uit IJmuiden.
Het is niet precies bekend wie in de gemiente Deever naar dit soort propaganda-bijeenkomsten kwamen.

Posted in Café Balsma, Klaas Marcus Balsma, N.S.B., N.S.B.'er, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

En vuvluukt is hee die mien bott’n beweegt

Posted on 7 januari 2023

De duisternisvernieler Jaap van den Elzen mocht in 2022 een in het donker zichtbaar kunstlichtkunstwerk aanbrengen op ut liekwaèg’nhüsie op ut maarktturrein an de Bosweg in Deever. Zie de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s. Hij kreeg de opdracht voor het bedenken van dit kunstwerk van de propagandastichting Village of Shakespeare. Die stichting wil Deever upon Kwasloot bekender maken dan Stratford upon Avon. Die stichting wil van Deever een hele jaar door Shakespearebedevaartstoord maken. Dat levert voor de horeca- en theater- en winkeluitbaters in het bestuur van die stichting nogal substantiële economische voordelen op.
Kunstlichtkunstenmaker Jaap van den Elzen kwam op het illumineuze idee de derde regel van het grafschrift van Shakespeare met kunstlicht op het lijkwagenhuisje te projecteren. Het grafschrift luidt als volgt:
Good friend for Jesus’ sake forbeare
To digg the dust enclosed here;
Blessed be the man that spares these stones,
And curst be he that moves my bones.
Maar waarom koos die kunstlichtkunstenmaker juist die derde regel blessed be the man that spares these stones ? In het Nederlands: gezegend zij de man die deze stenen spaart. Een nogal tamelijk slap dichtregeltje ? Een nogal tamelijk slappe keuze ? Of wil de kunstlichtkunstelaar met die versregel op het lijkwagenschuurtje zo vlak bee de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever de homo sapiens burocratis van de gemeente Westenveld herinneren aan die grove blunder in 2019 ? Zie de bijgevoegde afbeelding van het bericht ‘Gemeente Westerveld blundert bij opruimen grafstenen’ in de Olde Möppeler (Möppeler Kraante) van 23 oktober 2019.
Want om dat grafsteen slopen te voorkomen op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever moeten de rechthebbenden van een graf wel op tijd de peperdure grafrechten aan de uitbater van dit kaarkhof hebben betaald. Maar zelfs al zijn die peperdure grafrechten betaald, dan kan het met die peperdure homo sapiens burocratis van de gemeente Westenveld toch nog gebeuren dat die grafsteen niet wordt gespaard.
Maar in dit grafschrift gaat het uiteraard niet om de derde maar om de snoeiharde vierde regel: and curst be he that moves my bones. In ut Deevers: en vuvluukt is hee die mien bott’n beweegt. In het Nederlands: en vervloekt is hij die mijn botten beweegt. Het gerucht gaat dat Shakespeare zijn grafschrift niet zelf heeft bedacht, dus ook de derde regel niet.
De redactie heeft de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op zaterdag 17 december 2022.

Posted in Lijkwagenschuurtje, Maarktturrein | Leave a comment

Un stereofoto van de toor’n en de kaarke an de brink

Posted on 6 januari 2023

De afgebeelde zwart-wit foto is een stereofoto die gemaakt is met een stereocamera. Een dergelijk fototoestel maakt tegelijk twee foto’s vanaf een iets verschillend standpunt. De twee foto’s zijn met een stereoscoop te bekijken. Het linkeroog ziet het linker beeld en het rechteroog ziet het rechter beeld, de hersenen vertalen de twee afzonderlijke beelden naar één beeld met diepte. Met twee platte tweedimensionale afbeeldingen wordt de illusie van een driedimensionaal beeld verkregen.
Op de hier afgebeelde stereofoto is te zien de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in de kaarketuun an de brink van Deever en de braandkoele in de brink.
Voor het vastleggen van het beeld is een glasplaatnegatief gebruikt. Dit glasplaatnegatief met kenmerk DM35021201 is aanwezig in de collectie glasplaatnegatieven van het Drents Museum in Assen.
De redactie van ut Deevers Archief schat in dat de hier afgebeelde stereofoto in de twintiger jaren van de vorige eeuw is gemaakt. De redactie heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zondag 18 december 2022.

Posted in Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Boomstamgimmestiek van N.A.D.‘ers

Posted on 5 januari 2023

Bijgaande foto werd gepubliceerd in het Nieuwsblad van het Noorden van 5 september 1942.
Het onderschrift bij de foto luidde als volgt. Ter gelegenheid van een zomerfeest, dat de mannen van den N.A.D. van het kamp Diever georganiseerd hadden, werd op het Dieversche sportveld een groote demonstratie gehouden. De arbeidsdienstmannen bij het uitvoeren van een nummer boomstamgymnastiek.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het kamp Diever van de Nederlandse Arbeids Dienst (N.A.D.) lag in de buurt van de Geeuwenbrug, na de oorlog was daar het jongensinternaat ‘de Eikenhorst’ gevestigd. Op 1 januari 1942 voerde de Duitse bezetter voor mannen en vrouwen van 18 jaar de ongewapende arbeidsdienstplicht in. Mannen werden hiervoor naar een ver van hun woonplaats gelegen kamp van de Nederlandse Arbeids Dienst (N.A.D.) gestuurd.
De mannen van het N.A.D. kamp an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) werkten bij de ontginning van woeste gronden, deden ook boerenwerk, zoals het oogsten van aardappels. De mannen moesten ook veel sporten, zoals op bijgaande foto is te zien, zij het dat boomstammetjesgymnastiek wel een merkwaardig en drillerig soort van gymnastiek genoemd mag worden, zou de Duiste bezetter deze speciaal als verkapte soldatentraining hebben bedacht ? De mannen exerceerden en marcheerden ook regelmatig met een schop aan de schouder, wat maakte het uit, een schop is gemakkelijk in te wisselen voor een geweer.
Meer gegevens over de N.A.D. kampen zijn te vinden op de betreffende bladzijde in de webstee wikipedia.nl. Niet bekend is of de gegevens op de wikipedia bladzijde geverifieerde gegevens zijn. Het onderschrift bij de foto noemt het Dieversche sportveld. Dit zou het gemeentelijke sportveld an de Tusschendarp kunnen zijn geweest, maar de redactie is daar niet zeker van. Wanneer werd dit sportveld aangelegd ?

Posted in de Gowe, N.A.D.-kamp, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

In Deever köj ok op skiere skelp’mpatties fiets’n

Posted on 4 januari 2023

De hier afgebeelde uitsnede van de hier afgebeelde kleurenfoto van de Schapendrift op de Nul is gepubliceerd van 21 april 2015 tot en met 6 juli 2015. De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto gemaakt op 1 mei 2011.

De redactie vervangt zo nu en dan voor de verandering ut kopplaètie van ut Deevers Archief. Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht een uitsnede van deze afbeelding wel geschikt als kopplaètie voor deze webstee, aarzel dan niet een goede scan van deze afbeelding naar de redactie te sturen. Als jij vind dat een getoond kopplaètie te lelijk is als kopplaètie van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening aan de redactie kenbaar te maken. Als jij een reeds getoond kopplaètie graag nog een keer als kopplaètie van ut Deevers Archief wilt zien, aarzel dan niet dit aan de redactie kenbaar te maken.

Posted in Kopplètie, Landschap | Leave a comment

De bushalte van de D.A.B.O. bee hotel Blok

Posted on 3 januari 2023

Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is op 11 november 1958 an de Deeverbrogge verstuurd. Deze ansichtkaart was te koop in het op deze ansichtkaart zichtbare Hotel Blok an de Deeverbrogge.
Aan de linkerkant van de ansichtkaart is een boer met paard en wagen te zien.
Het gedeelte van de löswal bij hotel Blok met het hek lang de vaart deed dienst als bushalte van de N.V. Drentsche Autobus Onderneming (D.A.B.O.). Op de ansichtkaart is links naast het transformatorgebouwtje de achterkant van een D.A.B.O.-bus te zien.
De redactie heeft de twee hier afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op zondag 18 december 2022.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 28 van het in 2014 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje An de Brogge – Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld, dat is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg moar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje van iemand in kunnen zien.

Posted in An de Deeverbrogge, Hotel Blok | Leave a comment

Ut aarmlastige V.V.V.-kantoor op ut maarktturrein

Posted on 2 januari 2023

In het overbodige gebouw op het paardemarktterrein aan de Bosweg in Deever is alweer enige jaren een V.V.V.-kantoor gevestigd. Het absoluut niet duurzame veldkeiengebouw is slecht of helemaal niet onderhouden en is aan het verloederen. En het V.V.V.-kantoor heeft nogal geldgebrek. De bezoekers van de Deevers bos brengen immers – wat op de achterkant van een sigarendoos was te voorspellen – veel te weinig eurootjes in het laatje. Ja, dat heb je met al die toeristen die de hele dag alleen maar met een slimme telefoon voor de snufferd rondlopen en alle gewenste informatie over de omgeving letterlijk en figuurlijk bij de hand hebben. En daarom is het overbodige verloederende slooprijpe gebouw (onderhands ?) verkocht aan iemand die in het overbodige verloederende slooprijpe gebouw een zo genoemde brasserie gaat vestigen. En let wel, mind you, nota bene, in die nieuwe brasserie mag straks iedereen zichzelf zijn. Dan kan best wel zo zijn, als ze maar wel met de fikken van de grenssteen met het wapen van Deever afblijven.
De redactie van ut Deevers Archief zou het gebouw grondig hebben gesloopt.
De redactie heeft de hier getoonde kleurenfoto’s gemaakt op zondag 18 december 2022.

Posted in Bosweg, Maarktturrein, Toeristenindustrie | Leave a comment

Greinspoaltie 56 möt nog evaarfd wödd’n

Posted on 1 januari 2023

De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor een volledige lijst van provinciale grenspalen op de grens van de gemiente Deever in de provincie Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in de provincie Fryslân naar het bericht Lieste van de greinspoalties 41 tot en mit 77.
Greinspoaltie 56 (greinspoaltie LVI) staat langs een schelpenpad, een beetje ten oosten van de Appelsgascheweg-Canada. De redactie heeft de drie hier afgebeelde kleurenfoto’s van dit nu witte greinspoaltie zonder zwarte banden gemaakt op zaterdag 17 december 2022.
De redactie verwijst hier ook naar een stukje van een topografische kaart uit omstreeks 1932. Op dit stukje kaart zijn de nummers van enige Drents-Friese greinspoalties aangegeven, waaronder greinspoaltie 56 (greinspoalie LVI).
De redactie heeft greinspoaltie 56 (greinspoaltie LVI) bij een vorige grenswandeltocht recht moeten zetten en het zand om het paaltje flink aan moeten stampen. Maar dat was een wit paaltje met zwarte banden. Vandalen of grenspaaldieven hebben dat paaltje waarschijnlijk weer losgetrapt en het paaltje meegenomen, want nu staat ter plekke een wit paaltje. Een reservepaaltje ? Heeft de provincie Fryslân een voorraad reservepaaltjes ? Het paaltje moet nog wel worden beschilderd met zwarte banden. De redactie zag wel dat ut greinspoaltie goed staat. Het wapen van Drente is an de Dreinse kaante van de greinse te zien en het wapen van Fryslân is aan de Friese kant van de grens te zien.
De redactie wil van elk van de negenendertig greinspoalties, te weten greinspoaltie 41 (greinspoaltie XLI) tot en met greinspoaltie 79 (greinspoaltie LXXIX) zoveel mogelijk afbeeldingen in ut Deevers Archief opnemen. De redactie nodigt de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag uit te reageren met foto’s van greinspoalties en een beschrijving van de plaats van die greinspoalties.

Posted in Greinspoal | Leave a comment

Un rooms katteliek centrum veur kiender op Zorgvliet

Posted on 31 december 2022

Op bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is een pand aan de Dorpsstroate op Zorgvliet te zien. Deze ansichtkaart is in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw verstuurd. In het zichtbare pand op de ansichtkaart was volgens de titel op deze ansichtkaart in die jaren een rooms katholiek jeugdcentrum gevestigd. De redactie van ut Deevers Archief heeft zich een tureluurse slag in de rondte gezocht naar berichten in kranten over dit jeugdcentrum van de rooms katholieke kerk, maar helaas niets kunnen vinden. Was het jeugdcentrum gevestigd in de schuur achter de woning ? Was het een soort van vakantiecentrum ?
De redactie heeft de in dit bericht afgebeelde kleurenfoto gemaakt op zaterdag 17 december 2022.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 48 van het in 2007 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door een keur van vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansichtkoate, Zorgvliet | Leave a comment

Vincent en Daniëlle holt van mekaèr

Posted on 30 december 2022

In de buurt van het Monument van mr. A.C. op Berkenheuvel staan beuken, die een bast hebben, die heel geschikt is om met een scherp mes (bijvoorbeeld een Kloezie) in te snijden. Zeker in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw kwam het nog wel voor dat verliefde stelletjes hun verkering ‘vereeuwigden’ in een houtsnede in een beuk. Vincent en Daniëlle. Twee namen met daartussen een met een pijl doorboord hart. De letters van de houtsnede worden door het groeien van de boom elk jaar iets groter en deze letters zijn door de jaren heen steeds slechter te lezen en zullen uiteindelijk vervagen.
De rodondendrons bij het Monument op Berkenheuvel bevinden zich in een verhoute en slecht onderhouden staat. Het lijkt alsof de zeer vele erfgenamen/nazaten van mr. A.C. in geen zestig jaar naar deze struiken hebben omgekeken. De redactie van ut Deevers Archief raadt de zeer vele erfgenamen/nazaten van mr. A.C aan deze hinderlijke struiken te verwijderen.
De redactie heeft bijgaand afgebeelde kleurenfoto op 25 april 2018 gemaakt. De rodondendrons bloeiden nog niet.
De afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in juli 1951 uitgegeven. In die tijd stonden geen rodondendrons bij het monument, zodat het monument van alle kanten goed was te zien.

Posted in Albertus Christiaan van Daalen, Ansichtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Over de Baarg in ut Neesblat van ut Noord’n

Posted on 29 december 2022

In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op woensdag 2 november 1932 het volgende artikeltje over de Baarg van Wittelte.

Dit is een overblijfsel van een zoogenaamden Frankischen burcht, waarop vermoedelijk betrekking heeft de giftbrief van Keizer Hendrik III van 12 mei 1040, waarbij hij de goederen van zekeren Ulfo en zijn broeders, gelegen te Uffelte, Wittelte en Peelo, verbeurd verklaarde en aan de kerk van Utrecht schonk als allodiale bezitting.
De proostdij van St. Pieter te Utrecht trok nog vele eeuwen inkomsten uit deze omgeving; de zogenaamde St. Peters roggepachten. De burcht te Wittelte zou door een van de gebroeders zijn bewoond.

Posted in de Witteler Baarg, Wittelte | Leave a comment

Un olde foto van kiender van de skoele op Woater’n

Posted on 28 december 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 44 een afbeelding van een zwart-wit foto uit 1925 van kinderen bij de lagere school op Wateren opgenomen. In de tekst bij de afgebeelde schoolfoto zijn alle kinderen genoemd. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

44 – Wateren – Openbare Lagere School – Zomer 1925
Het leek mij aardig om een foto te tonen die niet is opgenomen in de mooie gelegenheidsuitgave ‘1884-1984 – 100 jaar Openbare Lagere School Wateren’. Temeer, omdat het meisje aan de rechterkant, met de mooie strik in haar haren, mijn moeder is.
Op de foto staat alleen groep I, dat wil zeggen ongeveer de helft van de leerlingen en de drie leerkrachten uit het schooljaar 1924-1925 op het plein bij de school.
Ik hoefde bij deze foto weinig moeite te doen om achter de namen van de leerlingen en de leerkrachten te komen, want zelfs na meer dan zeventig jaar wist mijn moeder deze namen zonder te aarzelen achter elkaar op te noemen.
Op deze foto zijn te zien:
Jantje Dolsma (1), Margje de Boer (2), Geesje Benedictus (3), Gerritje Bruursema (4), Roelofje Schipper (5), Bernadetta Ackermann (6), Johanna Dekker (7), Jan Bos (8), meester Gerrit Bakker (9), Ferdinand Jacob Damhuis (10), Gerritje Ekkels (11), Hitsje van Aarsen (12), Geesje Blaauw (13), Hessel Donker (14), Martin Ackermann (15), Alie Bos (16), juffrouw Naleke Bos-Evers (17), hoofdmeester Hendrik van Delden (18), Johanna Alida Brinkmann (19), Margaretha Bernardina Halman (20), Johannes Joseph Halman (21), Antonius Hendrikus Damhuis (22), Bernardus Valentinus Halman (23), Hendrikus Hugo Damhuis (24), Roelof Blaauw (25), Rensje Donker Wdr. (26), Hielke Ekkels (27), Rensje Haanstra (28), Trijntje Haanstra (29), Rensje Donker Rdr. (30), Maria Bos (31), Hennie Bos (32), Jacob Donker (33), Harm Donker (34), Johan Ekkels (35), Jene Haanstra (36), Ignatius Willebrordus Brinkmann (37), Johannes Frederik Brinkmann (38), Piet Bos (39), Jan Bruursema (40) en Gerrit Haanstra (41).

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is op zoek naar aanvullende gegevens van het onderwijzende personeel en de leerlingen en zal deze in dit bericht publiceren. Wie helpt de redactie bij al dat zoekwerk ??

Gegevens van de kinderen op de foto:

1. Jantje Dolsma
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

2. Margje de Boer
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

3. Geesje Benedictus
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

4. Gerritje Bruursema
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

5. Roelofje Schipper
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

6. Bernadetta Ackermann
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

7. Johanna Dekker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

8. Jan Bos
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

9. Meester Gerrit Bakker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

10. Ferdinand Jakob Damhuis
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

11. Gerritje Ekkels
Zij is geboren op 15 februari 1917 op Zorgvliet. Zij is overleden op 22 december 1993. Zij ligt begraven op de kaarkhof an de Verwersweg op Zorgvliet. Zij was getrouwd met Jan Zwiers. Jan Zwiers is geboren op 7 april 1915. Hij is overleden op 20 maart 2004. Hij ligt begraven op de kaarkhof an de Verwersweg op Zorgvliet.

12. Hitsje van Aarsen
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

13. Geesje Blaauw
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

14. Hessel Donker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

15. Martin Ackermann
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

16. Alie Bos
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

17. Juffrouw Naleke Bos-Evers
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

18. Hoofdmeester Hendrik van Delden
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

19. Johanna (Jo) Alida Brinkmann
Zij is geboren op maandag 29 juli 1918 op Zorgvliet. Zij is overleden op zondag 21 december 1997 op 79-jarige leeftijd in Veldhoven. Zij is een dochter van Valentinus Brinkmann en Riemkje Kingma. Zij trouwde op donderdag 21 mei 1953 op 34-jarige leeftijd met de 32-jarige Christianus (Chris) Antonius Gilsing. Hij is een zoon van Petrus Leonardus Gilsing en Maria Gerarda Walraven. Christianus is geboren op vrijdag 11 maart 1921 in Eindhoven. Hij is overleden op dinsdag 2 mei 1989 op 68-jarige leeftijd in Waalre. Van Johanna en Christianus zijn vijf kinderen bekend.

20. Margaretha Bernardina Halman
Zij is geboren op 9 juni 1918 op Zorgvliet. Zij is overleden op 24 december 2008 in Eindhoven. Zij is een dochter van Johannes Halman (geboren op 23 oktober 1881 in Weststellingwerf, overleden op 2 februari 1966 in Eindhoven) en Maria Margaretha Brinkmann (geboren op 7 juni 1886 op Woater’n, overleden op 31 mei 1959 in Eindhoven).

21. Johannes Joseph Halman
Hij is geboren op 24 januari 1915 op Zorgvliet. Hij is overleden op 4 april 1984 in Eindhoven. Hij is een zoon van Johannes Halman (geboren op 23 oktober 1881 in Weststellingwerf, overleden op 2 februari 1966 in Eindhoven) en Maria Margaretha Brinkmann (geboren op 7 juni 1886 op Woater’n, overleden op 31 mei 1959 in Eindhoven).

22. Antonius Hendrikus Damhuis
Hij is geboren op 21 mei 1914 op Zorgvliet. Hij is overleden op 13 oktober 1992 in Doetinchem. Hij is een zoon van rijksveldwachter Hendrikus Damhuis en Oeke van der Weide. Hij trouwde op 10 juli 1938 in Oranjewoud met Catharina Susanna Draaisma.

23. Bernardus Valentinus Halman
Hij is geboren op 26 september 1916 op Zorgvliet. Hij is overleden op 16 mei 1999 in Eindhoven. Hij is een zoon van Johannes Halman (geboren op 23 oktober 1881 in Weststellingwerf, overleden op 2 februari 1966 in Eindhoven) en Maria Margaretha Brinkmann (geboren op 7 juni 1886 op Woater’n, overleden op 31 mei 1959 in Eindhoven).

24. Hendrikus Hugo Damhuis
Hij is geboren op 17 februari 1918 op Zorgvliet. Hij is getrouwd met Gertrud Widhager.
Nog verder te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

25. Roelof Blaauw
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

26. Rensje Donker Wdr.
Zij is geboren op 13 maart 1917 in Donkerbroek. Zij was een dochter van Wietze Donker en Sara Pool. Zij is overleden op 31 december 1998 in Den Burg op Texel. Zij is begraven in Den Burg. Zij is op 21 september 1934 op zeventienjarige leeftijd getrouwd met Wybren Pranger.

27. Hielke Ekkels
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

28. Rensje Haanstra
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

29. Trijntje Haanstra
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

30. Rensje Donker Rdr.
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

31. Maria Bos
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

32. Hennie Bos|
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

33. Jacob Donker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

34. Harm Donker
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

35. Johan Ekkels
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

36. Jeene Haanstra
Hij is geboren op 24 juli 1913 in Doldersum. Hij is een zoon van Hendrik Haanstra (geboren op 2 april 1886 in de gemeente Ooststellingwef, overleden op 25 november 1958) en Annigje Oosterga (geboren op 1 december 1885 in de gemeente Diever, overleden op 9 oktober 1975). Hij is overleden op 18 september 1990. Hij trouwde met Jacoba Kerssies (geboren op 25 december 1914, overleden op 8 mei 1995). Jeene Haanstra en Jacoba Kerssies zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

37. Ignatius Willebrordus Brinkmann
Hij is geboren op 27 juli 1914 op Zorgvliet. Hij is overleden op 20 augustus …. te Eindhoven.

38. Johannes Frederik Brinkmann
Hij is geboren op woensdag 10 mei 1916 op Zorgvliet. Hij is een zoon van Valentinus Brinkmann (geboren op 17 april 1882 op Zorgvlied, overleden op 14 juni 1961 in Aalst) en Riemkje (Regina) Yntes Kingma (geboren op 18 november 1888 in Wirdum, overleden op 22 september 1964 in Aalst). Hij is overleden op woensdag 16 januari 1985 op 68-jarige leeftijd.
Johannes trouwde met Hendrika Wilhelmina Gerrits. Zij is geboren op zondag 10 juli 1921 in Nijmegen en is overleden op donderdag 23 maart 2006 in Velden op 84-jarige leeftijd. is.

40. Jan Bruursema
Nog te onderzoeken. Wie kan gegevens aanleveren ?

41. Gerrit Haanstra
Hij is op 8 januari 1915 geboren in Doldersum (gemeente Vledder). Hij is een zoon van Jan Uilkes Haanstra (geboren op 2 april 1886 in Appelscha in de gemeente Ooststellingwerf, overleden op 25 november 1958 op Woater’n) en Jantje Donker (geboren op 1 december 1885 in de gemeente Diever, overleden op 9 oktober 1975). Hij is overleden op 7 september 1990. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde met Jantje Kerssies.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Diever, ie bint 't wel ..., Woater’n, Woaterse skoele | Leave a comment

Laandgood Castra Vetera op Zorgvliet wöd vukogt

Posted on 27 december 2022

De heemkundige werkgroep Zorgvliet-Groot-en-Klein-Wateren-Oude-Willem helpt tegenwoordig mee met het vullen van het blad van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever (an de aandere kaante van de bos). In Opraekelen 12/3 (september 2012) werd daarvoor gebruik gemaakt van het volgende artikel ‘Het landgoed Castra Vetera te Zorgvlied’ dat op 25 maart 1938 verscheen in het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant).

Even over de grens tusschen Friesland en Drenthe ligt het aardige dorpje Zorgvlied. Van verre is het al te herkennen aan den rijzigen toren van de Rooms-Katholieke kerk en het hooge gebouw Castra Vetera.
Komen we uit de richting Elsloo, dan ligt aan onze rechterhand het uitgestrekte, plm. 40 H.A. groote landgoed. Zuidelijk sluiten de Staatsbosschen bij de bosschen, die bij het landgoed hooren, aan. Veel vacantiegangers zullen op hun doorreis naar Appelscha of Diever de groote, massale villa wel hebben opgemerkt en misschien hebben ze zich wel eens afgevraagd, hoe men men er toch toe heeft kunnen komen, om in zoo’n kleine plaatsje zoo’n groot heerenhuis te bouwen. Daar het heele landgoed en de villa a.s. dinsdag verkocht zullen worden, leek het ons wel interessant, om eens iets meer van Castra Vetera te weten te komen. Daarom hebben we een dezer dagen den tegenwoordigen eigenaar van het landgoed, den heer F.W. Ackermann, eens opgezocht en hij was dadelijk bereid het een en ander te vertellen.
Direct bij het binnentreden van de villa werden we getroffen door de groote gang met de marmeren vloer. Aan de wanden zagen we een tiental opgezette hertekoppen en tal van andere jachttropheeën. Daartusschen hangen enkele oude wapens, zooals krissen, dolken, sabels, die getuigden van de liefhebberij voor de jacht van de eigenaar.

De geschiedenis
De naam Castra Vetera herinnert ons aan een Romeinse nederzetting in de buurt van Emmerich (Duitsland). Dit gebouw zouden we dan ook best met een vesting kunnen vergelijken. Van buiten lijkt het één massale steenklomp, van binnen ziet alles er ook hecht en solide uit. De vloeren bestaan uit heel dikke planken, waaronder lange eiken balken, die een doorsnee hebben van 30 bij 30 cm. Het gebouw bestaat uit twee verdiepingen, met daarboven een zeer ruime zolder. Vanaf den beganen grond is het plm. 15 meter hoog. Boven op het platte dak staande, heeft men een prachtig vergezicht en ‘kan bij helder weer de toren van Steenwijk en de belvedère in Oranjewoud worden waargenomen’. Als bijzonderheid menen we te moeten vertellen, dat het Duitsche luchtschip Graf Zeppelin op zijn tocht over Nederland mede Castra Vetera als orieënteeringspunt gebruikte. Vóór het huis is een bordes en rechts bij de hoofddeur is een looden gevelsteen aangebracht met de naam van den bouwer J.F. de Ruyter de Wildt, die het plm. 1850 bouwde. Deze heer kwam toen als gepensioneerde Schout bij Nacht uit Indië en vatte het plan op, temidden van de heide een heerenhuis te bouwen.

Uit den naam zien we ook al wel, dat genoemde heer een verre nakomeling van den bekenden Michiel Adriaansz. de Ruijter was. Hij bracht niet alleen den naam mee, maar ook enkele erfstukken van zijn voorvaderen. Nadat deze voorwerpen een poos op Castra Vetera waren geweest, werden ze afgestaan aan het Rijksmuseum te Amsterdam.

Het bouwen leverde vele moeilijkheden op: zoo moesten bijvoorbeeld de benoodigde steenen (ongeveer 250.000) vanuit Willemsoord naar Zorgvlied worden vervoerd. Dit gebeurde met paard en wagen langs de moeilijk begaanbare zandwegen en de paarden hadden het tijdens den langen tocht zwaar te verantwoorden. Zelfs moesten enkele het met den dood bekoopen. Vooral de lange balken leverden bij het transport vele moeilijkheden op.

Tezelfder tijd werd ook een aanvang gemaakt met het ontginnen van de heide. In het jaar 1861 werd de familie Verwer eigenares vaan het landgoed, alsmede van groote delen van het tegenwoordige Wateren. Vooral van den heer L.G. Verwer ging veel initiatief uit en in die dagen werd de ontginning met kracht voortgezet. Een hondertal arbeiders hielp mee bij dit reusachtige werk. Enkele dezer kwamen heel uit Noordwolde loopen en na een harden dag werken hadden ze slechts 30 cent verdiend. Aan dezen heer was het ook te danken, dat in Zorgvlied een zeevaartschool verrees (midden op de heide!!), een bankgebouw kwam en mede gaf hij een krachtigen stoot tot de oprichting van de tegenwoordige zuivelfabriek De Drie Gemeenten. In 1997 werd deze fabriek opgericht onder den naam van Zorgvliedsche Natuurboterfabriek. Deze fabriek was de eerste in den Zuidoosthoek van Friesland, spoedig gevolgd door die van Steggerda en Oosterwolde. Vlak voor 1900 beleefde Zorgvlied zijn glorietijd!

Tegenwoordig is van de zeevaartschool nog over de rij huizen naast de nieuwe Roomsch Katholiek kerk en enkele leegstaande villa’s wijzen op de vergane glorie van Zorgvlied.

Van 1913 tot 1919 was Castra Vetera onbewoond en het bijbehoorende boschcomplex werd aan de natuur overgeleverd. Houthakkers e.d. vernielden zooveel van de aanplantingen en de woning, dat het eens zoo trotsche landgoed er als een wildernis uitzag en het huis veel had van een ruïne. ‘Toen ik in 1919 met mijn vrouw en twee jongens hier kwam’, aldus onze zegsman, ‘was er bijna geen ruit meer heel. De schoorsteenen hingen scheef en het heeft me honderden guldens gekost om alles weer in orde te maken. Het was net, alsof ook Nederland had deelgenomen aan den wereldoorlog en Castra Vetera was gebombardeerd. Toen had ik ook wel een bordje kunnen maken met de woorden Ruïne Castra Vetera. Bij de plaats Emmerich staat ook een dergelijk bordje, maar dit verwijst naar het werkelijke Castra Vetera.’

Het heele huis werd gerestaureerd en met forsche hand werd begonnen de wildernis te veranderen in een gecultiveerd bosch; nieuwe boomen werden geplant en diverse paden aangelegd. Heel oude, dikke boomen (enkele hadden een doorsnee van anderhalve meter) werden met behulp van Duitsche springstoffen, die oorspronkelijk voor Turkije bestemd waren, gerooid. Geleidelijk werd nu een boschcomplex aangelegd, waarbij enkele jongens van de stichting Kinderzorg, waarop de heer Ackermann het toezicht had, behulpzaam waren. Bij het aanplanten van nieuwe boomen had men veel last van de konijnen en daarom werd een 4 kilometer lange afrastering aangebracht, om de knagers te weren. In den loop der jaren is er nu een oppervlakte van ongeveer 20 H.A. bosch aangelegd en met den heer Ackermann hebben we alles eens op ons gemak bekeken. Het heele boschcomplex met zijn talrijke kronkelpaden zag er prachtig verzorgd uit. Op enkele plaatsen ontwaarden we te midden der sparren aardige veldjes met tulpen.

Nadat we een twintig minuten hadden geloopen, zagen we plotseling midden in het bosch een zwembad! Het bleek hier een grootsch opgezet plan te zijn voor den aanleg van een soort natuurbad, hetwelk echter door den plotselingen dood van Mevrouw Ackermann, geboren Hahne, niet heelemaal was voltooid. Over een oppervlakte van 3000 m2 was alle grond weggegraven en zoodoende was het bassin verkregen. De vrijgekomen aarde was aan den kant opgeworpen tot een grooten heuvel van plm. 10 m. hoogte en hierop staande heeft men een prachtig uitzicht over het geheel. Midden in het bad is een geul gegraven van 3 m. diepte en overigens is het er 1,50 m. diep. Zelfs een kinderbad en een strand ontbreken niet. Wanneer we nu nog meedeelen, dat er helder water is en de heele zwemgelegenheid is omringd door bosch, kunnen we gerust zeggen, dat we hier met een fraai natuurbad hebben te doen. Vele bezoekers en vooral jongens, die in de leegstaande pastorie, een buitencentrum van de Katholieke Jeugdvereeniging De Jonge Wacht, verblijf hielden, maakten reeds druk gebruik van deze schitterend gelegen zwemgelegenheid, die bereikt wordt langs slingerpaadjes.

Op den terugweg naar Castra Vetera ging het langs een anderen weg. Natuurliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen. Primitieve bruggetjes en talrijke kronkelpaadjes vormen met het lage struikgewas en opgaande geboomte een prachtig stukje natuurschoon. Wat er nu verder met het landgoed gaat gebeuren, moeten we afwachten. In elk geval is het te hopen, dat het in zijn geheel wordt bewaard. We vernamen, dat er groote belangstelling voor deze verkooping wordt getoond uit vele streken van ’t land.

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Opraekelen, Zorgvliet | Leave a comment

De Maatschappij hef sien laand op Woater’n vurkogt

Posted on 26 december 2022

In de regionale Provinciale Drentsche en Asser Courant van 22 november 1860 verscheen het volgende korte bericht over de verkoop van goederen van de noodlijdende Maatschappij van Weldadigheid op Woater’n.

Gisteren heeft de finale veiling van de goederen der Maatschappij van Weldadigheid te Wateren plaats gehad; zij zijn gebracht op de som van f. 52.905,50 en getrokken door de heeren de Ruyter de Wildt te Amsterdam en van Gelder te Leiden, die deze goederen dadelijk onder elkander hebben verscheiden, en, naar men zegt, de cultuur daarvan met kracht ter hand willen nemen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 21 november 1860 kwam op Woater’n een einde aan de aanwezigheid van de Maatschappij van Weldadigheid.
Op Zorgvliet en op Woater’n herinnert niets aan deze particuliere organisatie.
De redactie stelt bescheiden voor de openbare ruimte aan de Dorpsstraat tegenover het bedrijf Villa Nova om te dopen tot Maatschappij van Weldadigheid brink of een straat in een eventueel uitbreidingsplannetje van Zorgvliet de naam Laan van de Maatschappij van Weldadigheid te geven.

Posted in de Ruiter de Wildt, Maatschappij van Weldadigheid, Woater’n | Leave a comment

Bee de winkel van Flip Zaligman in de Heufdstroate

Posted on 25 december 2022

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is opgenomen als afbeelding 76 een afbeelding van en ansichtkaart uit 1936 van de Heufdstroate in Deever met aan de rechterkant de manufacturenwinkel De Toekomst van het echtpaar Philippus (Flip) Zaligman en Heintje Wilda. In de begeleidende tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is aandacht besteed aan de familie Zaligman. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen.

76 – Diever – Bij de manufacturenwinkel van Flip Zaligman – 1936
In het rechter pand was de grootste en mooiste manufacturenwinkel van het dorp gevestigd.
Het werd bewoond door de in Dwingeloo geboren Philippus (Flip) Zaligman, zijn vrouw Heintje Wilda en hun in Diever geboren kinderen Martha Hendrika (8-12-1920), Levie (Loekie) Salomon (21-12-1921) en Hendrika (Rikie) Henriëtta (26-10-1925).
Flip Zaligman was mit ’t pak bee’j ’t pad. In het begin bezocht hij zijn klanten op een transportfiets. Het pak was toen een grote koffer die onder meer was gevuld met rollen stof. Als hem werd gevraagd hoe de zaken gingen, dan kon het zijn dat hij antwoordde: Het gaat goed, maar het goed gaat niet…..
Het ging echter zo goed met het goed dat hij de transportfiets kon vervangen door een automobiel. Bij de winkel staat zijn voertuig met kenteken D-3386. Het nummerbewijs werd afgegeven op 11 maart 1924.
De winkel brandde op 20 februari 1940 af. De familie Zaligman vestigde zich op 26 april 1940 in Meppel op het Noordeinde 7.
De Duitse bezetter arresteerde in de nacht van vrijdag 2 op zaterdag 3 oktober 1942 ongeveer 14.000 joodse landgenoten. Zo kwam het dat in de grauwe morgen van zaterdag 3 oktober, op sabbat en bovendien op Grote Verzoendag, de joodse gemeenschap van Meppel op het station stond te wachten op een trein naar het kamp Westerbork. Daarbij bevonden zich Flip, Heintje, Loekie en Rikie Zaligman. Martha was ondergedoken en werd later verraden. Haar dochter Thea werd in Westerbork geboren. Vanuit Westerbork zijn ze gedeporteerd naar de Duitse vernietigingskampen.
Heintje en Rikie werden kort daarna in 1942 vergast in Auschwitz. Loekie kwam in 1943 om in Schöppenitz. Flip vond in 1944 de dood in Auschwitz. Martha, haar man en hun dochter Thea overleefden het concentratiekamp Theresienstadt. Martha overleed in 1970 in Zandvoort. Thea emigreerde naar Israël, waar ze met Marcel Gaby trouwde. Zij heeft nog regelmatig contact met Jans Tabak.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Philippus (Flip) Zaligman is op 21 september 1893 geboren in Dwingel. Hij was manufacturier.
Hij huwde op 10 mei 1894 in Coevorden met Heintje Wilda.
Zij verhuisden op 20 mei 1920 van Dwingel naar het adres Deever 189.
Martha Hendrika Zaligman is op 8 december 1920 in Deever geboren.
Levie (Loekie) Salomon Zaligman is op 21 december 1921 in Deever geboren.
Hendrika (Rika) Henriëtte is op 26 oktober in Deever geboren.
De familie Zaligman verhuisde op 7 juni 1936 naar het adres Eerste Hoofdstraat 34 in Meppel.
De familie Zaligman verhuisde op 28 april 1939 naar het adres Deever 189.
De familie Zaligman verhuisde op 26 april 1940 naar het adres Noordeinde 7 in Meppel.
De winkel van Philippus (Flip) Zaligman brandde op 20 februari 1940 af.
Het zou zeker van respect getuigen als in het trottoir voor de drogisterij op het adres Hoofdstraat 51 in Deever (zeg mor veur de olde boer’nlienbaank) vijf zo genoemde stolpersteine (straampelstien’n), waarbij op elke steen de naam van een lid van de familie Philippus (Flip) Zaligman is gegraveerd.
Een mooie klus voor bestuursvoorzitter Homme Geertsma met de vele zijnen van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever uut Deever.
De redactie heeft de kleurenfoto van de prachtige erbij liggende bestrating van de Heufdstroate gelukkig nog op 26 april 2018 kunnen maken, vóór de uitbarsting van het herbestratingsgeweld met de titel ‘Deever op Drift’ in 2019 in het oude binnendorp Deever.

abracadabra-491

Posted in Ansichtkoate, Diever, ie bint 't wel ..., Familie Zaligman, Heufdstroate, Joodse inwoner, Olde auto, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Author Archives: Deevers Archief

Oproep

Zoekterm

Onderwerpen

Berichten

Ut Deevers Archief