Author Archives: Deevers Archief

Ut woap’m van Deever in Oll’ndeever

Posted on 10 juli 2021

Het direct na de Tweede Wereldoorlog door de voorkant van het gelijk bij elkaar gefantaseerde en op 3 september 1946 door de Hoge Raad van Adel goedgekeurde wapen van de gemiente Deever is her en der binnen de grenzen van de gemiente Deever terug te vinden op bewaard gebleven grensstenen.
Zo staat een minder goed onderhouden exemplaar op zijn originele betonnen sokkeltje pal tegen de muur tussen de ramen van de in 1926 gebouwde boerderij van de familie Michels-Hessels in Oll’ndeever; zie de bijgaande foto die de redactie van ut Deevers Archief op 3 oktober 2012 heeft gemaakt. Hulde aan de familie Michels-Hessels, die deze grenssteen gelukkig heeft gered uit de slopershanden van de gezagsgetrouwe medewerkers van de voorkant van het gelijk.
Het grappige is dat de eigenaren de naam Deever op de steen hebben uitgebreid tot Oll’ndeever. En terecht, want de gemiente Deever had eigenlijk de gemiente Oll’ndeever moeten hebben geheten.
Dit stuk versierd beton heeft, tot vóór de dag waarop de gemienten Deever, Dwingel, Vledder en Oavelt gedwongen opgingen in de gemeente Westenveld, langs de Doldersummerweg op de grens van de gemiente Deever en de gemiente Vledder gestaan.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de voorgevel van de boerderij Oll’ndeever 10 mit ut pothokke op 4 november 2017 gemaakt. Het dak van ut pothokke is in 2016 vernieuwd. Hulde aan de eigenaren die dit letterlijke en figuurlijke erfgoed goed weten te onderhouden. Ech wè.

Posted in Aarfgood, Gemiente Deever, Oll'ndeever, Woap'm van Deever | Leave a comment

Un kap op de kaarke en un spitse op de toor’n

Posted on 9 juli 2021

In de Amsterdamse Courant van 1 maart 1760 verscheen het navolgende bericht over de aanbesteding van bouwwerkzaamheden aan het kerkgebouw en de gemeentelijke aan de brink van Deever.

De Carspellieden van Diever zyn voornemens op Dinsdag 25 Maart 1760, ten huize van Andries Hummel te Diever, te besteden het maaken van een Kap op de Kerk en Spits op den Tooren, nevens de leverantie der materiaalen daar toe nodig; zullende het Bestek 14 dagen te vooren by het Gerigte aldaar te zien zijn.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Werd met Carspellieden van Deever het bestuur van het wereldse kerspel Deever bedoeld of het bestuur van het kerkelijke kerspel Deever of werden beide besturen bedoeld ? Deze vraag kan gesteld worden, omdat wellicht het kerkgebouw eigendom van het kerkelijke kerspel was en de toren eigendom van het wereldse kerspel was.
Waarom moest op het kerkgebouw een kap en op de toren een spits worden gemaakt ? Was het houtwerk van het dak en de spits verrot of vermolmd of was er brand geweest ?
Met ten huize van Andries Hummel zal in de herberg van Andries Hummel (is Hummelen) zijn bedoeld. Andries Klazen Hummelen werd op 22 december 1726 in Deever geboren als zoon van Hermannus Hummelen. Hij trouwde op 15 april 1759 met Maria Timens Winst. De herberg moet gevestigd zijn geweest in een boerderij aan de Brink.
Met Gerigte zal het schultehuis aan de brink zijn bedoeld.

Op de hier afgebeelde ansichtkaart uit omstreeks 1950 is de in verval geraakte gemeentelijke toren en het in verval geraakte kerkggebouw aan de brink van Deever te zien en is de braandkoele -omgeven door glint’n en rhodondendrons- nog aanwezig op de brink. Het bestuur van de gemiente Deever greep de bouw van het nieuwe gemeentehuis aan de brink en de restauratie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in de jaren 1956/1957 aan om de brink anders in te richten, beter gezegd grondig te vernielen.

Posted in Ansigtkoate, Brink, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Kees Verhoef sög nog steeds Kees van Duin

Posted on 8 juli 2021

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaand artikel samengesteld op basis van een telefonisch interview met de heer Kees Verhoef, die in de periode 1950-1952 een jaar in kamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe verbleef.

Ik ben geboren in 1939 in Putten in Gelderland geboren. Mijn moeder is met mij van mijn vader weggelopen. In de oorlog heb ik in de Lombokstraat in Amsterdam gezeten bij mijn opa. Daarna ging ik in de oorlog naar een inrichting in Utrecht.

De man die bij mijn moeder was, dat was mijn stiefvader. Die had niet veel met mij. Die sloeg en schopte mij. Als dat gebeurde, dan kon ik niet thuis zijn, dan klom ik lang de regenpijp het dak op en ging ik achter de schoorsteen zitten. Daar kon hij mij niet pakken. De buren hebben op een gegeven moment de politie ingeschakeld. Daarna hebben mensen van de gemeente mij weggehaald. Zo ben ik in kamp ‘de Eikenhorst’ terecht gekomen.

Ik ben twee keer ondervoed geweest. We kenden thuis geen vettigheid. Thuis was het armoede. In het kamp was het eten goed. We kregen prima te eten. Er was goed brood met beleg. We aten in de barak met de keuken en de eetzaal.

Ik kan mij de naam van de commandant van het kamp niet meer herinneren. De commandant had een eigen woning. Die man zag je nooit. Die zat heel ver weg. Die kreeg z’n centen zeker voor niks. De naam van de adjudant was meneer Groen. We wisten zijn voornaam niet. Zo ging dat. Gelijk links van de ingang stond de barak van de leiding. We mochten het terrein niet af. We mochten niet in café Jonkers komen. We gingen niet naar het zwembad in Diever. Ik herinner mij het kanaal nog wel.

In het begin kregen we geen school in het kamp. Mijn taak was werken in het magazijn. Ben Nielen uit Wormerveer was de magazijnmeester. Hij was ook onze sportleraar. In het magazijn had ik wat verantwoordelijkheid. Dat gaf ook enige macht. We droegen militaire kistjes, van die hoge schoenen. Die werden steeds maar gerepareerd, totdat ze uit elkaar vielen. Ik zei dan dat zo’n versleten paar schoenen nog wel een tijdje meeging, maar daar besliste de magazijnmeester dan anders over.

We hadden ook corvee. Daar was een corveelijst voor. We moesten werken in de keuken en in de kantine. We moesten de afwas doen van de jongens uit alle barakken. Voor mij was structuur en discipline in mijn leven positief. In de afwasbarak moesten we alles met de hand afwassen. Met de corveelijst was alles goed geregeld. Er was structuur. Je wist waar je aan toe was. Dat was thuis heel anders. Ik heb in het kamp geleerd voor me zelf te zorgen. Het was goed dat je wat moest doen. Aan mijn tijd in kamp ‘de Eikenhorst’ heb ik veel gehad.

De jongens uit de barak Perú gingen met elkaar om en gingen weinig met de jongens van de andere barakken om. Daar heb ik geleerd wat kameraadschap en discipline is. De jongens onder elkaar vochten wel, maar als je onder kwam te liggen, dan had je verloren, dan was het afgelopen. Maar die Henk Staal hield zich daar niet aan en bleef de jongen die onder lag hard in zijn gezicht stompen. Dat was heel gemeen. In de barak sliepen we op een stromatras. Zo nu en dan werd het stro vervangen door nieuw stro.

Elke ochtend werd de Nederlandse vlag gehesen, net zoals tijdens de militaire dienst. We liepen in de gelid naar de vlag, dan werd de vlag gehesen. We moesten ook regelmatig flink wat kilometers door de bossen lopen. Dat was zwaar.

We hadden eens een hut gegraven in de zandvlakte. Dat mocht van de leiding. We gingen kijken waar de kippen van de commandant waren. We roofden de eieren van zijn kippen. We kregen leverpastei uit een blikje op ons brood. In zo’n leeg blikje kookten we de geroofde eieren van de commandant.

Kees van Duin was mijn kameraad, die kwam uit Scheveningen, vlak bij de haven. Ik kwam uit Groede, vlak bij de haven van Breskens. We praatten over loggers en botters en vissersschepen. Ik ben hem kwijt geraakt. Ik heb naar hem gezocht op Facebook, maar ik heb hem nog steeds niet gevonden.

Ik heb een hele mooie tijd gehad in het kamp. Ik heb een goed gevoel over het kamp ‘de Eikenhorst’. Ik ben daar een jaar geweest. Het is een mooie tijd geweest. De leiding was niet streng. Ze schreven wel alles over je op. Na een jaar ben ik overgeplaatst naar een kamp in Maarsbergen, daar moest ik een vak leren. Ik heb daarna nog in een kamp in Veenendaal gezeten, daar mocht je roken. In een metaalfabriek in Veenendaal heb ik als leerling gaten in scharnieren geponst. Later ben ik gaan varen op de binnenvaart.

Alles wat ik had van het kamp ‘de Eikenhorst’ is verdwenen. Ik had ook grammofoonplaten met uitvoeringen van heldentenoren gekregen van meneer Pols. Mijn stiefvader heeft alles weggegeven. Het enige wat ik nog heb, dat is deze foto. Ik kon niks van vroeger van ‘de Eikenhorst’ terugvinden. Ik zit sinds zes jaar op de computer en heb via Google in de website www.dieversarchief.nl verhalen over ‘de Eikenhorst’ gevonden. Dat was een hele gewaarwording.

Op de foto zie ik Kees van Duin staan. Hij is de jongen met het streepjesshirt. Ik zie aan de kopjes van de jongens dat ze gelukkig waren. Jantje Scholten staat ook op de foto. Hij was een klein mannetje en werd daarmee altijd geplaagd. Ik sta op de foto aan de rechterkant, met mijn handen bij elkaar. Meneer Pols, onze leider, staat achteraan op de foto. Zijn voornaam ken ik niet. Je zei meneer tegen hem, dat was alles. Alles was netjes geregeld. De foto is bij de barak van de groep Perú genomen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De jongens die omstreeks 1951-1953 in de barak met de naam Perú verbleven worden dringend verzocht te reageren op dit artikel van Kees Verhoef en vooral op de groepsfoto. In het bijzonder is de redactie op zoek naar Kees van Duin. Is Kees van Duin nog in leven ?

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Twee hüsies op de Baarg op ut Kastiel in Deever

Posted on 7 juli 2021

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in november 1964 uitgegeven door JosPé en was te koop bij Van Goor’s Kantoorboekhandel in de Kruusstroate in Deever.

Op de Baarg op ’t Kastiel in Deever is links het keuterboerderijtje van de weduwe Evertje Davids-Vierhoven en rechts het keuterboerderijtje waar tot in 1962 de familie Helprig Smit woonde. De weduwe Elsje (Elle, Olde Elle) Smit-Oost woonde toen al in een van de eerst gebouwde bejaardenwoningen in de Weiert an de Heufdstroate.
De redactie van ut Deevers Archief heeft nog niet uitgezocht wie in 1964 in het huisje woonde.
Tussen de twee boerderijtjes staat een grote vlierboom, waar altijd veel vlierbessen aan zaten. Wietske van Leeuwen, de echtgenote van Helprig Smit, is de uitvindster van de vlierbessenjam, lekkerder jam was in Deever niet te vinden.
Evertje Vierhoven werd op 29 juli 1896 in Deever geboren als dochter van Albert Vierhoven en Trijntje Andree (Andrea of Andreae ?). Zij trouwde op 27 juni 1925 met Albert Davids, beroep arbeider, zoon van Hendrik Davids en Magrieta Sidonia Wibier. Albert Davids werd op 26 oktober 1881 geboren in Deever en overleed op 20 juni 1955 in Deever. Evertje Vierhoven overleed op 21 april 1972 in Deever. Het echtpaar ligt begraven op de kaarkhof an ut begun van de Grönnegerweg bee Deever. In de webstee nieuwenhuis-genealogie is een mooie foto uit 1950 te zien van Albert Davids, Evertje Vierhoven en hun dochter Trijntje, de foto is genomen aan de voorkant van het boerderijtje.
Elsje (Elle, Olde Elle) Oost werd op 20 maart 1893 in Deever geboren als dochter van Helprig Oost en Hilligje Prikken. Zij trouwde op 31 augustus 1912 met Hilbert Smit, beroep arbeider, zoon van Jan Smit en Margje Hilberts de Wit. Zij overleed op 4 oktober 1985. Hilbert Smit werd op 18 september 1888 geboren in het Leggelerveld (gemiente Dwingel), hij overleed op jonge leeftijd op 5 juli 1931 in Deever, hij was toen landbouwer. Het echtpaar ligt begraven op de kaarkhof an ut begun van de Grönnegerweg bee Deever.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die een verstokte liefhebber van afbeeldingen van ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde foto van de twee hüsies op de Baarg op ut Kastiel in Deever ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 37 van het in 2007 uitgegeven papieren boekwerkje Voormalige Gemeente Diever in oude ansichten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto van de huidige situatie op de Baarg op ut Kastiel gemaakt op donderdag 11 november 2017.

Posted in Alle Deeversen, Ansigtkoate, ut Kastiel | Leave a comment

Un neeje kok-beheerder in ut waarkkaamp Deever B

Posted on 6 juli 2021

In december 1941 besloot de Duitse bezetter joodse Amsterdammers naar de Drentsche rijkswerkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen.
Het eerste resultaat was dat 905 mannen op zaterdag 10 januari 1942 naar Drenthe vertrokken, waarna ook mannen uit andere delen van het land gedwongen werden te gaan.
In de nacht van 2 op 3 oktober 1942 werden de rijkswerkkampen Diever A en Diever B door de Duitse bezetter ontruimd. De joodse mannen kwamen in het kamp Westerbork terecht. Vandaar werden ze gedeporteerd naar de Duitse vernietigingskampen.

Op 2 oktober 1942 verscheen in het Nieuwsblad van Friesland: Hepkema’s courant het volgende bericht.
De heer A. Posthumus alhier is benoemd tot kok-beheerder van het werkverschaffingskamp B te Diever.

Op 7 oktober 1942 verscheen in het Drentsch dagblad (officieel orgaan voor de provincie Drenthe) het volgende bericht.
De chef kok kampbeheerder van de werkkampen A en B te Diever, de heer A. Polder, is in gelijke betrekking overgeplaatst naar Vledder.

De vraag rijst wie na het vertrek van de heer A. Polder de kok-beheerder van rijkswerkkamp Diever A is geworden.

De vraag rijst of deze benoemingen verband hebben gehouden met het gedwongen vertrek van de joodse mannen uit de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de nacht van 2 op 3 oktober 1942. Wellicht heeft de Heidemaatschappij al kort na de nacht van 2 op 3 oktober 1942 de rijkswerkkampen Diever A en Diever B weer als werkverschaffingskamp in gebruik genomen.

Op 26 oktober 1942 werd vanuit Oldemarkt in de gemeente Steenwijkerwold in Overijssel een aangetekende brief verzonden naar de heer A.A. Posthumus, kok-beheerder van rijkswerkkamp Diever B. De grote vragen zijn natuurlijk wie de afzender was van deze aangetekende brief en wat de inhoud van die brief was. De envelop van deze aangetekende brief is bewaard gebleven, zie de bijgaande afbeelding.

Posted in de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

Jantina en Abe hept in Romeo en Julia espeult

Posted on 5 juli 2021

De fenomenaal goede toneelspeelster Jantina Figeland speelde de hoofdrol van Julia in het drama met een treurige afloop The Most Excellent and Lamentable Tragedy of Romeo and Juliet, geschreven door William Shakespeare, dat in 1958 in een vertaling van Leendert Alexander Johannes Burgersdijk werd opgevoerd in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever.

Abe Brouwer speelde in die tragedie de rol van broeder Lorenzo, een Franciscaner monnik.
In scene 1 van acte IV is Julia bij broeder Lorenzo in zijn cel in het klooster in Verona en zegt het volgende tegen hem:
Zeg vader niet, dat gij dit hebt gehoord,
Of zeg mij ook, hoe ik ’t verhoeden kan.
En als uw wijsheid mij geen redding weet,
Erkan dan slechts wat ik besloot als wijs
En ‘k help terstond mijzelve met dit staal.
God voegde Romeo’s hart en ’t mijne saam,
Gij onze handen; en eer deze hand,
Die gij aan Romeo hebt gezegeld,
Zich aan een ander echtverbond laat zeeg’len
Of mijn trouw hart verraad pleegt, van hem afvalt
Zich naar een ander keert, doodt dit die beide.
Dus geef uit uw veeljarige ondervinding,
Mij snelle raad; of anders zij dit staal
Scheidsrechter tussen ’t dreigend lot en mij;
’t Beslecht wat uw wijsheid en ervaring
Niet tot een uitkomst brengen kan.
Spreek bondig snel, ik wens nu snel de dood,
Brengt wat gij spreekt, geen redding in mijn nood.

In het boek ‘The complete works of William Shakespeare’ van William James Craig, heruitgegeven in 1980 in Londen, is op de bladzijden 850 en 851 de navolgende hopelijk oorspronkelijke Engelse tekst van de hiervoor weergegeven tekst van Julia te lezen.
Tell me not, friar, that thou hear’st of this,
Unless thou tell me how I may prevent it:
If, in thy wisdom, thou canst give no help,
Do thou but call my resolution wise,
And with this knife I’ll help it presently.
God joint’d my heart and Romeo’s, thou our hands;
And ere this hand, by thee to Romeo seal’d,
Shall be the label to another deed,
Or my true heart with treacherous revolt,
Turn to another, This shall slay them both.
Therefore, out of thy long-experience’d time,
Give me some present councel; or behold,
Twixt my extremes and me this bloody knife
Shall play the umpire, arbitrating that
Which the commission of thy years and art
Could to no issue of true honour bring.
But not so long to speak; I long to die,
If what thou speak’st speak not or remedy.

De fenomenaal goede toneelspeelster Jantina Figeland moest zich in de rol van Julia behelpen met de archaïsche vertaling van Leendert Alexander Johannes Burgersdijk. Je zal zo’n vastgeroeste ellenlange tekst maar moeten uitspreken ! Tegenwoordig maakt elke zichzelf belangrijk en onmisbaar vindende regisseur van een semi-semi-semi-professioneel of een semi-semi-professioneel of een semi-professioneel of een professioneel Shakespeare-gezelschap zijn eigen vrije vertaling van een te spelen Shakespeare-toneelstuk.

De fenomenaal goede toneelspeelster Jantien Figeland, die zichzelf Jantina noemde, excelleerde vanaf het begin van het openluchtspel in 1946 gedurende 13 seizoenen in het openluchtspel. Jantien (Jantina) Figeland, is geboren op 13 september 1928 in Meppel en is overleden op 20 december 2016 in Lochem.

De Friese schrijver, dichter, toneelspeler en stratenmaker Abe Brouwer is geboren op 18 september 1901 op de Bergumerheide bij Noordbergum in Friesland en is overleden op 18 maart 1985 in Franeker. Abe Brouwer begon op maandag 4 maart 1957 op 56-jarige leeftijd, toen het wat slechter ging met zijn schrijverscarrière, as stroatemaeker van de gemiente Deever.

Bijgaande prachtige en unieke zwart-wit foto van scéne 1 van acte IV van de tragedie Romeo en Julia met Jantina Figeland en Abe Brouwer is onlangs opgedoken.

Posted in Abe Brouwer, Alle Deeversen, Eup’mlogtspel, Shakespearitis | Leave a comment

Shakespeare ‘stencil wand’ an de brinq van Deever

Posted on 4 juli 2021

De Amsterdamse urban artist (stedelijke kunstenaar) Hugo Kaagman, die zichzelf de ‘stencil koning’ noemt, is de maker van een ‘stencil wand’ gevuld met Delftsblauwe afbeeldingen die verband houden met het ernstig aan shakespearitis lijdende dorp Deever, de toneelstukkenschrijver William Shakespeare en de toneelstukken van William Shakespeare, die zijn gespeeld in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever. Zie de bijgevoegde afbeelding.
De sjabloonsnijder Hugo Kaagman heeft de ‘stencil wand’ in juni 2017 gemaakt in opdracht van de ‘Foundation Diever Village of Shakespeare’ (Stichting Deever Dorp van Shakespeare).
Deze foundation (stichting) is in Deever in het leven geroepen voor het bevorderen van het financieel uitbaten in de gemiente Deever van de naam Shakespeare door middel van allerlei activiteiten, met als doel het trekken van veel meer toeristen naar de gemiente Deever, het trekken van veel meer bezoekers naar de toneelspeelplaatsen an de Heezeresch, het bereiken van veel meer boekingen in de gemiente Deever voor overnachtingen het hele jaar door, het bereiken van veel meer omzet voor de neringdoenden, het bereiken van veel meer omzet in de toeristenindustrie en derhalve het sterk vergroten van de daadwerkelijke opbrengst van de gemeentelijke toeristenbelasting (resultaatsverwachting ten minste € 3.000.000).
En dat met de wetenschap dat de Deeverse toeristenbelasting geen doelbelasting is, maar in de schatkist met algemene middelen van de gemeente Westenveld terecht komt, waaruit bijvoorbeeld ook de dorpshuizen van Vledder, Dwingel en Oavelt zouden kunnen worden gesubsidieerd.
De ‘stencil wand’ heeft in de zomer van 2017 niet op maar naast de niet-Saksische BadQualityBrinQ van Deever gestaan, op de plek waar vroeger het erfgoedboerderijtje (die in de volksmond ‘de Reddingsboei’ werd genoemd) van Albert Kuiper stond.
De ‘stencil wand’ heeft met name dienst gedaan als decor van een door Hugo Kaagman zo genoemde selfie spot (sölfie stee), dat wil zeggen dat de ‘stencil wand’ als achtergrond kon worden gebruikt bij het maken van foto’s, waarbij de makers met de telefoon in de hand of op een stok (tillefoontie op mien stokkie) zichzelf of zichzelf met anderen op de foto zetten. De verwachting was dat The Netherlands zou worden overspoeld met Shakespeare-selfies. To selfie, or not to selfie. That’s no question.
Wie denkt dat de ‘Foundation Diever Village of Shakespeare’ het reclamebordje zo maar naast de niet-Saksische BadQualityBrinQ van Deever kon plaatsen, die vergist zich.
Nee, het openbare besluitenlijstje (blijkbaar bestaat een geheime besluitenlijstje ook) van het college van burgemeester en wethouders van 13 juni 2017 vermeldt bij de portefeuille Openbare Ruimte van de toenmalige hoogedelgestrenge heer wethouder Homme Geertsma de volgende twee wel erg zware wik-en-weeg-beslissingen, te weten 1) instemmen met het plaatsen van de Selfie Wall door de Stichting Diever Village of Shakespeare en 2) ontheffing verlenen aan de Stichting Diever Village of Shakespeare voor het aanvragen van een omgevingsvergunning.
Maar het besluitenlijstje van de toenmalige hoogedelgestrenge heer wethouder Homme Geertsma vermeldt niet tot wanneer de ontheffing geldig is. Toch wel een minpuntje voor de hoofdbeleidsmedewerker (zeg maar een soort van pseudo-wethouder) voor de openbare ruimte van de gemeente Westenveld, die besluit welke besluiten op het openbare besluitenlijstje komen te staan.
Het is wel een slimme zet van Hugo Kaagman het wapen van de gemiente Deever op de ‘stencil wand’ te plakken en gelukkig niet het wapen van de gemeente Westenveld, want het Shakespeare-gedoe is niet van de gemeenten Vledder, Dwingel of Oavelt, maar enkel van de gemiente Deever.
De vraag is natuurlijk waar de Stichting Deever Dorp van Shakespeare het reclamebordje heeft gelaten ?
Wie het weet die mag het natuurlijk melden bij de redactie ! Want de redactie van ut Deevers Archief wil nog wel graag een foto van de huidige staat van dit kunstwerk maken.
De redactie heeft de kleurenfoto van de plek waar de ‘stencil-wand’ heeft gestaan op 25 november 2017 gemaakt.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een andere foto van de ‘stencil wand’.

Posted in Deever, Kuunst, Shakespearitis, William Shakespeare | Leave a comment

Ansichtkoate en foto van ‘de Keet’ op de Heezebaarg

Posted on 3 juli 2021

De oudheidkundige professor doctor Albert Egges van Giffen (geboren op 14 maart 1884 te Noordhorn, overleden op 31 mei 1973 te Zwolle, begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever) staat op deze ansichtkaart in de voordeur van zijn geliefde buitenhuisje genaamd de Keet op zijn landgoed de Heezebaarg aan de rand van de Heezeresch bee Deever.
Professor doctor Albert Egges van Giffen stuurde deze fotokaart -gemaakt van een eigen foto- op 16 september 1956 naar de familie Zijp-Laan, Oostwoud 56 in Noord-Holland. De kaart is ondertekend door professor doctor Albert Egges van Giffen en zijn vrouw Guda Erica Gerharda Duijvis (ja, die van de pinda’s) (klik hier voor meer gegevens over Albert Egges van Giffen). De tekst op de kaart luidt: Diever, de ‘Heezeberg’, ons buitenhuisje. Veel dank voor uw kaart van de reis. Met vele groeten.
De Keet is inderdaad de keet die bij de grote oudheidkundige afgraving van de terp van Ezinge stond (klik hier voor meer gegevens over de afgraving van de terp van Ezinge). Deze keet werd na 1934 afgebroken en weer opgebouwd op de Heezebaarg (de baarg an de raand van de Heezeresch).
In 1997 was met name de houten onderkant van de Keet in een dusdanig slechte toestand (houtrot) dat de eigenaren, een kleindochter van professor doctor Albert Egges van Giffen en haar echtgenote, het houten huisje hebben laten afbreken, waarna direct daarna op dezelfde plaats een groter stenen vakantiehuis is gebouwd. De afbraak van het oude en de bouw van het nieuwe is uitgevoerd door bouwbedrijf Schipper uut Dwingel (eerder gevestigd in Leggel).
Kleindochter Tineke Zweers-van Giffen schreef op 8 december 1997 aan de redactie van ut Deevers Archief:
Het heeft ons beslist moeite gekost te besluiten de oude Heezeberg af te breken en te vervangen door een nieuwe woning. We zijn nu uiteindelijk toch wel blij, dat we de beslissing hebben genomen, want het huisje bleek hard aan vervanging tot.

De avond voor de afbraak in de tweede helft van oktober 1997 hebben de redactie van ut Deevers Archief en de eigenaren van de Keet bij wijze van afscheid nog lekker gezellig een poosje in het woonkamertje van de Keet op de Heezebaarg gezeten en daar een kopje thee gedronken en een koekje gegeten.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de hier afgebeelde kleurenfoto op de dag vóór de afbraak tegen het vallen van de avond met flitslicht gemaakt. Het zal één van de allerlaatste ooit gemaakte foto’s van dit huisje zijn geweest.

Reactie van J. Smit van 5 december 2017
Ik ben in de zestiger jaren van de vorige eeuw enkele keren met mijn vader Wolter Smit, die de exclusieve jachtrechten op de gronden rond de Heezeresch had verkregen van de familie Van Giffen, in aanwezigheid van Jan van Giffen (de zoon van professor doctor Albert Egges van Giffen) in het verblijf geweest. Het was inderdaad een eenvoudig zomerhuisje op een prachtige locatie in een fraaie omgeving !

Abracadabra-1253
Abracadabra-844 Abracadabra-1254

Posted in Albert Egges van Giffen, Ansigtkoate, Deever, Heezerbaarg, Heezeresch, Oudheidkunde, Topstuk | Leave a comment

De sloop van de hüsies van de Sint Anthonij Stichting

Posted on 2 juli 2021

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 15 juni 1981 verscheen het volgende korte bericht over het slopen van de gasthuisjes van de Sint Anthonij Stichting naast de Rooms Katholieke Kerk op Zorgvlied.

Slopershamer in gasthuisjes
Zorgvlied. De vier gasthuisjes in Zorgvlied naast de rooms katholieke kerk worden afgebroken. Op dezelfde plaats zullen door de Stichting Woningbouw Zuidwest-Drenthe nieuwe woningen worden gebouwd. De gasthuisjes hebben jaren op de monumentenlijst gestaan, maar zijn onlangs afgevoerd.
De huisjes zijn altijd eigendom geweest van de Stichting van Weldadigheid ‘Het Sint Anthony Gasthuis’. Men is jaren bezig geweest om te proberen ze te laten restaureren. Het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk had echter geen geld voor de restauratie. Door de slechte toestand van de woningen was men genoodzaakt om ze toen dicht te spijkeren.
Wanneer met de nieuwbouw wordt begonnen is nog niet bekend, want financieel is de zaak nog niet helemaal rond.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief tevens naar bijvoorbeeld het bericht Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe.
De eerste afbeelding is een afbeelding van een foto, die gemaakt is door de welbekende Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels, en die de situatie van de gasthuisjes tijdens de sloop toont.
De tweede afbeelding is een afbeelding van een zwart-wit ansichtkaart en toont de situatie van de gasthuisjes vóór de sloop. Nog net aan de rechterkant is te zien het huis dat op de plek staat waar vroeger een koetshuis stond. Deze ansichtkaart werd nota bene niet door een neringdoende op Zorgvliet verkocht, maar door Roelof (Roof) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Deze kaart is in juni 1966 gedrukt door JosPé in Arnhem.
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 193 een enigszins bijgeknipte afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde ansichtkaart opgenomen.

Posted in Ansigtkoate, Lodewijk Guillaume Verwer, Sint Anthonij Gasthuis, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

Ut hüsie van klompemaeker Johannes Leijer

Posted on 1 juli 2021

De redactie van ut Deevers Archief kreeg in de jaren 2000-2008 bij zijn bezoeken aan wijlen Anne Mulder – een Deeverse uut de Aachterstroate – die eerst an de Kloosterstroate in Deever, daarna in Gasselte en later in Assen woonde en overleden is bij zijn dochter in Voorburg, steeds van hem verhalen, schrijfsels, foto’s, artikelen, krantenknipsels en documenten over Deever ter hand gesteld met de bedoeling deze voor hem al dan niet in geredigeerde vorm – zo mogelijk – te publiceren in Opraekelen, het papieren blad (papier is erg geduldig) van de induttende heemkunduge vurening uut Deever.
Het lukte de redactie de navolgende tekst van de hand van Anne Mulder gepubliceerd te krijgen in Opraekelen 01/1 (maart 2001). Anne Mulder schreef deze tekst in de loop van het jaar 2000 na het zien van de hier afgebeelde zwart-wit foto.

Omstreeks 1932 werd het hoekhuis aan de Peperstraat bewoond door Frederik Haveman. Hij was niet gehuwd. Hij was eertijds bediende bij de coöperatieve verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ in Diever. Op latere leeftijd heeft hij in Wapse zijn intrek genomen in het gezin van Hendrik Koning, die gehuwd was met zijn zuster Aaltje Haveman.
Na het overlijden van Frederik Haveman -zijn overlijdensdatum is te lezen op een eenvoudige grafzerk in het gesloten gedeelte van de begraafplaats- zijn Hendrik Koning en Aaltje Haveman verhuisd naar het hoekhuis aan de Peperstraat.
Ik vind zeker het vermelden waard dat pal naast het hoekhuis een klein huisje heeft gestaan, dat bewoond werd door de ongehuwde klompenmaker Johannes Leijer. Hierover zijn mij geen bijzondere gegevens bekend. Wel herinner ik mij nog dat bij hem een paar klompen tussen de tachtig centen en één gulden kostte.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de hier afgebeelde zwart-wit foto op 20 mei 1998 gemaakt; alleskunner met twee rechterhanden en duizend poten Klaas Kleine woonde toen nog op de hoek van de Grote en de Kleine Peperstroate.
De coöperatieve verbruiksvereniging ‘Samenwerking’ was gevestigd in het pand Heufdstroate 42, waarin onder meer ook de Vereniging Voor Vreselijk Veel Vreemdelingen Verkeer (V.V.V.) en rijwielbedrijf Jan Warnders gevestigd zijn geweest.
Frederik (Frièrik) Haveman is geboren op 8 mei 1876 in Deever en is overleden op 25 maart 1939 in Wapse.
Johannes Leijer is geboren op 11 januari 1866 in het Koekangerveld en is overleden op 3 mei 1942 op 76-jarige leeftijd in Deever. De redactie weet niet of Johannes Leijer is begraven in Deever. Johannes Leijer trouwde op 9 april 1892 met Klaasje Lamberts. Zij is overleden op 24 december 1909 in Zwolle.
Johannes Leijer was volgens verschillende akten in de burgerlijke stand op jongere leeftijd huisschilder van beroep. Volgens Anne Mulder (hij had een geheugen als een pot) was Johannes Leijer in de Peperstroate klompenmaker; er waren meer klompenmakers in de familie Leijer.

Posted in Alle Deeversen, Ambacht, Klaas Kleine, Peperstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Gemientehuus mit pasterie an de brink in 1941

Posted on 30 juni 2021

De redactie van het Deevers Archief laat de trouwe bezoekers van ut Deevers Archief graag meegenieten van mooie beelden uit het verleden van de gemiente Deever.
De hier afgebeelde foto is aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, zo rond 1940 of 1941, gemaakt voor een ansichtkaart. Op de foto is de nog niet vernielde brink van Deever met een slijtpad over de brink naar het gemeentehuis te zien.
Het gemeentehuis stond gewoon aan de brink. Ook de pastorie van de hervormde geloofsgemeente stond gewoon aan de brink. In 1956 moesten deze twee karakteristieke panden helaas verdwijnen om ruimte te bieden aan een lelijk nieuw gemeentehuis van de gemiente Deever. Ter vervanging van de afgebroken pastorie werd voor de dominee een nieuwe dienstwoning aan de Vlasstraat gebouwd.

Posted in Ansigtkoate, Brink, Gemiente Deever, Gemientehuus, Verdwenen object | Leave a comment

Nog un dakkapelle op ut huus van dr. Pol

Posted on 29 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief zag in het voorbijgaan op 2 november 2017 (toch nog gauw even bijgaande slecht belichte foto gemaakt) dat het geboortehuis van Jan Harm (Haarm) Pol (the incredible dr. Pol) (de ongelooflijke dr. Pol) weer was uitgebreid met een flinke dakkapel, deze keer aan de voorkant van de boerderij.
Blijkbaar hadden de bewoners van deze zo te zien nogal kleine woning behoefte aan meer leefruimte en hebben daarom voor daglicht in de kamer of kamers aan de straatkant op de zolder een dakkapel laten aanbrengen. Het is wel jammer dat daarmee de fraaie uitstraling van deze boerderij verder te niet is gedaan.
Deze dakkapel was op 7 augustus 2015 nog niet aanwezig, zie de betreffende afbeelding in een ander bericht in ut Deevers Archief.

Posted in Boerdereeje, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Woater’n | Leave a comment

Boerdereej’n an de Kleine Brink van Deever

Posted on 28 juni 2021

Drukkerij en Boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever heeft het boek De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld in januari 1975 uitgegeven. De Deeverse boerenzoon Arend Mulder is de schrjjver/samensteller van dit boek. In het boek is op bladzijde 101 is een afbeelding van een ansichtkaart uit 1914 te zien. Onder de afgebeelde ansichtkaart staat de volgende tekst.

De Hoofdstraat
Even voor wij de hoek omslaan op de weg naar Kalteren , zie wij links de boerderij van Jan Wesseling, met daarnaast (nog juist een raam zichtbaar) de boerderij van zijn broer R. Wesseling. Hier zijn Harm en Klaas Hummelen Smit als weeskinderen grootgebracht.
Rechts de hoek van het huis van smid A. Offerein, waar Harm Bennen is grootgebracht. Harm was onder andere ook bijker.
Nog even wordt ons een blik gegund op de smederij van zoon Frederik Offerein, om dan te eindigen met het zicht op de boerderij van Cornelis Kerssies.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie weet in het geheel niet zeker welk moment in de tijd Arend Mulder heeft gekozen voor het beschrijven van de woningen aan het Kleine Brinkje en de bewoners van die woningen. De redactie houdt vooralsnog 1914 aan, het jaar waarin de hier afgebeelde ansichtkaart is uitgegeven.
De redactie is in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Jan Wesseling en Roelof Wesseling
De redactie is in de openbare bronnen nog op zoek naar gegevens van Harm en Klaas Hummelen.
A. Offerein is Abel Offerein, smid en bijker. Hij leefde de laatste jaren samen met zijn zuster Luutien (Lutina). Abel Offerein is geboren op 31 mei 1859 en is overleden op 26 november 1921. Zijn vader Fredrik Jacobs Offerein was ook smid. Luutien (Lutina) Offerein is op 17 januari 1861 geboren en is overleden op 24 januari 1936.
Frederik Offerein werd in de Deeverse volksmond Grote Frièrik genoemd. Frederik Offerein is geboren op 28 januari 1887 en is overleden op 3 september 1967. Frederik Offerein was getrouwd met Anna Barelds. Zij is geboren op 11 april 1888 in Wapse en is overleden op 22 mei 1979 in Deever.
Harman (Harm) Bennen is geboren op 4 augustus 1891 in Deever. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 15 november 1924 met Roelofje (Roofie) Seinen. Roelofje (Roofie) Seinen is geboren op 24 juli 1902 in Dwingel. Zij is overleden op 19 maart 1996 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Kornelis Kerssies is op 15 maart 1885 in Wittelte. Hij is overleden op 10 april 1945 tijdens de Duitse moordpartij op ut maarkturrein in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Hij trouwde op 28 april 1911 op de Smilde met Geertje Mulder. Zij is geboren op 9 maart 1886 in Kloosterveen. Zij is overleden op 6 oktober 1981 in Deever.

Afbeelding 1
Bladzijde 101 van het boek ‘De historie en pre-historie van Diever in woord en beeld’ van Arend Mulder

Posted in Alle Deeversen, Kleine Brink, Publicatie | Leave a comment

Deeverse laandschopp’m – September 1643

Posted on 27 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan zijn zeer gewaardeerde trouwe bezoekers. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen getoond kunnen worden, hoe liever het de redactie is.

De hier afgebeelde tekeningen zijn aanwezig in een bewaard gebleven schetsboek van Pieter Serwouters. Het schetsboek ‘Assens Album, folio 69v-70r’ bevindt zich in de collectie van het Drentsch Museum in Assen.

Pieter Serwouters (geboren in 1586 in Antwerpen, overleden in 1657 in Amsterdam) was boekhouder en cartograaf. Vanaf 1629 tot aan zijn dood was hij boekhouder van de Compagnie van de Hollandse Participanten van de Dieverder en Leggeler Smildervenen. Hij was blijkbaar ook een begaafd tekenaar.

De tekeningen zijn gemaakt in september 1643. De drager van de tekening in kleur is papier. De tekenaar gebruikte waterverf en inkt. De liggende rechthoek van de tekeningen heeft een breedte van 145 mm en een hoogte van 96 mm.

Het opschrift van de bovenste tekening luidt als volgt:
Dieveren in Drenthe gelegen, alsoot hem vertoont komende vande Leggeler brug a° 1643 in September / voorden middach.

De toren met het aangebouwde kerkgebouw is herkenbaar. De redactie heeft het vermoeden dat de afgebeelde molen die van Oll’ndeever is en niet de beltmolen aan het Katteneinde. De weg die zichtbaar is aan de linkerkant van de bovenste tekening zal de Stienwiekerweg zijn.

De redactie heeft het opschrift van de onderste tekening helaas nog niet kunnen ontcijferen.

De redactie wil de in Pieter Serwouters geïnteresseerde zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag verwijzen naar het lezenswaardige artikel ‘De kunst van het boekhouden – Pieter Serwouters (1567-1657)’ van de Amerikaanse kunsthistorica Claudia Swan, dat in 2001 is verschenen in nummer 2 van het tijdschrift Waardeel. In dit artikel is bijgaande afbeelding opgenomen.

De topografische deskundige van de heemkunduge vurening uut Deever noemt op de webstee van deze vurening de resultaten van zijn diepgaande en diepgravende bronnenonderzoek naar de door de eeuwen heen veranderende naam van het esdorp Deever: Deuvre (1188), Deveren (1258), de Devere (1262), apud Duvere (1298-1304), van Dyveren (1327), van Deveren (1377), tot Deveren (1402), Dieveren (1475).

De topografische deskundige van de heemkunduge vurening heemkundige uut Deever zou op basis van het hiervoor genoemde jaartal 1643 Dieveren (1475) uit kunnen breiden tot Dieveren (1475-1643).

In ut Deevers is Deever de hedendaagse schrijfwijze van Diever.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een groot liefhebber van afbeeldingen op papier is, die kan bijgaand afgebeelde kleurentekeningen ook ten zeerste bewonderen – maar helaas dan in zwart-wit – op bladzijde 58 van het in 1992 door de Stichting Het Drentse Boek uitgegeven standaardwerk Geschiedenis van Diever. Maar ja, dan moet je dit boek wel ter hand kunnen nemen.

In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk 2 – Bestuur op de bladzijde 46 en 49 wel een, maar nogal bijgesneden zwart-wit afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde kleurentekening opgenomen. De redactie merkt wel op dat de onvolprezen vormgever in het genoemde Magnum Opus heel veel afbeeldingen van foto’s, ansichtkaarten en zo voort nodeloos heeft bijgesneden. De lezer van dit boek is op die manier wel veel kijkplezier onthouden.

Posted in Deever, Deevers, Kaarke an de brink, Kuunst, Meule van Oll’ndeever, Tiekening, Toor'n an de brink, Topstuk | Leave a comment

Bee de Hoarweg an de Bosweg in Deever

Posted on 26 juni 2021

De zwart-wit ansichtkaart met een bosgezicht en een oude eik aan de Bosweg aan het begin van de Haarweg was gedurende twaalf jaren wel een erg succesvolle ansichtkaart.
Kantoorboekhandel Roelof van Goor an de Kruusstroate in Deever gaf de kaart voor het eerst uit in juni 1955. Kantoorboekhandel Roelof van Goor an de Kruusstroate in Deever gaf de kaart opnieuw uit in november 1964.
Levensmiddelenbedrijf Albert Kuiper an de Peperstroate in Deever gaf de kaart uit in februari 1962, november 1965 en januari 1967.
Pension Lunchroom Cafétaria Lubbert Wanningen an de brink in Deever gaf de kaart uit in december 1964.
Je zal als verzamelaar van ansichtkoat’ n uut de gemiente Deever van deze ansichtkaart maar een exemplaar van alle jaren van uitgave in de nooit volledige verzameling hebben !
De redactie van ut Deevers Archief moest bijgaande vijf kleurenfoto’s helaas op 4 november 2017 met tranen in de ogen maken. Er was geen ontkomen aan. De vereniging tot behoud (exploitatie ?) van natuurmonumenten was in die periode druk bezig met het niet-duurzaam slopen van heel veel oude natuur op het erfgoedmonument Berkenheuvel. De slopers hebben zo te zien op de grootste kleurenfoto de in 2017 zeker meer dan honderd jaar oude markante eik – een natuurmonument dat al op de ansichtkaart uit 1955 is te zien – bij het stapelen van het gesloopte winstgevende dennehout zonder ontzag en zonder eerbied de genadeklap gegeven.
Nu is het natuurlijk wel zo dat eikehout duurder is dan dennehout en bij verkoop betrekkelijk meer geld in de kas van de vereniging tot behoud (exploitatie ?) van natuurmonumenten doet vloeien. Waar de economie heerst moet de natuur wijken. Alles van waarde is weerloos.
De redactie schat de waarde van deze houtoogst toch wel op zeker zo ongeveer een halve ton. De komende jaren zullen de voortdurende geldbedelbrieven van de zichzelf armlastig beschouwende vereniging tot behoud (exploitatie ?) van natuurmonumenten regelrecht in de oud-papier-container verdwijnen.
De grote vraag is natuurlijk of het gesloopte hout met een keurmerk van een door de Timber Procurement Assessment Commitee geaccrediteerd keuringsbedrijf als duurzaam geproduceerd hout op de markt mag worden gebracht ? Wordt voor elke gesloopte den een nieuwe geplant ?
De grote vraag is of de vereniging tot behoud (exploitatie ?) van natuurmonumenten precariobelasting aan de gemeente Westenveld betaald of gaat betalen voor het gebruiken, het verrinnewièr’n en het veropp’m van de berm naast de Bosweg ? En wat is geregeld voor het afwikkelen van schade aan de met publieksgeld onderhouden Bosweg door zwaar beladen vrachtwagens met het dure dennehout ?

Posted in Ansigtkoate, Bosweg, Economie, Landgoed Berkenheuvel | Leave a comment

Sukersakkie van meubelfabriek ‘de Toekomst’

Posted on 25 juni 2021

Meer dan twintig jaar stond N.V. Meubelfabriek ‘de Toekomst’ an de Deeverbrogge.
In het najaar van 1966 ging de fabriek failliet, verloren 18 medewerkers hun baan en werd de inventaris geveild.
Bekende producten van deze fabriek waren de stapelbare en koppelbare meubelen, die onder het merk STAKO (STApelbaar en KOppelbaar) op de markt werd gebracht.
Het bedrijf had ook zijn eigen sukersakkie -zie bijgaande afbeelding- met daarop natuurlijk reclame voor stapel-koppel meubelen en het oude telefoonnummer 05219-415 (later 05219-1415).

Posted in An de Deeverbrogge, Bedrief, Sukersakkie | Leave a comment

Deepe ploog’n in ut Olde Willemsveld

Posted on 24 juni 2021

In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen op 20 november 1912 het volgende korte bericht.

Zorgvlied, 18 november – De ontginning van woeste gronden neemt in deze omgeving sterk toe. Thans is in werking bij de Ontginning Maatschappij ‘De Drie Provinciën’ de zogenaamde trector, een dubbele ploeg, welke in één keer 1,20 m. omwerpt. In Amerika is deze ploeg al eenigen tijd in gebruik, doch in Nederland is dit de eerste.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De private ontginningsmaatschappij De Drie Provinciën was actief in de Olde Willem. Het valt te betwijfelen of daar voor het eerst de door een stoomtractor getrokken dubbele ploeg werd ingezet, omdat in die tijd overal in Nederland woeste gronden werden ontgonnen.
In de Olde Willem (het Olde Willemsveld) werd op grote schaal gediepploegd, geëgaliseerd en ontwaterd. Door het diepploegen werden de aanwezige bodemlagen vernietigd en met elkaar vermengd, wat tot een snellere waterafvoer leidde.
Nu wordt of is in de Olde Willem het in een eeuw ontstane cultuurlandschap omgevormd naar een ander door mensenhand geschapen cultuurlandschap die eufemistisch natuur wordt genoemd. De vernielde bodemlagen laten zich echter niet ontegaliseren en ontdiepploegen.
De oude toen 96-jarige Gerard Goettsch op Woater’n, ontginner van het eerste uur, kreeg de tranen in zijn ogen, toen hij begreep wat de hedendaagse hoge natuurregenten van Staatsbosbeheer over de Olde Willem hadden besloten: ‘See mèèkt alles kapot !’

Vraag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief: wie heeft een foto van het diepploegen in het Olde Willemsveld ?

Posted in de Olde Willem, Gerard Goettsch, Ontginning | Leave a comment

De berakk’n in de Olde Willem goat hen Limburg

Posted on 23 juni 2021

In de Heerenveensche koerier (onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) verscheen op 10 oktober 1946 het navolgende bericht over de afbraak van de rijkswerkkampen Diever A en Diever B an de Bosweg in de Olde Willem.

Diever raakt zijn barakken kwijt
Diever, 7 october. Binnenkort zullen de barakken van werkkamp Diever A ook worden afgebroken en evenals die van kamp B naar het zuiden des lands worden overgebracht. Daarmede wordt een belangrijke periode in de geschiedenis der gemeente Diever afgesloten.
Oorspronkelijk zijn deze kampen gebouwd voor werklozen uit de grote steden en uit Oost-Drente. Daarna zijn ze bewoond geweest door joden, O.T.-arbeiders, N.S.B.’ers en a-socialen. Ook hebben er nog evacué’s huisvesting gevonden.
Stellig zal het terrein de eerste tijd een ledige plaats geven, want om en bij de kampen was steeds veel beweging.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De betekenis van de afkorting O.T. is Organization Todt.
De betekenis van de beruchte afkorting N.S.B. is Nationaal-Socialistische Beweging.
De redactie wil zo veel als mogelijk is aandacht besteden aan de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de Olde Willem.
De zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief kan de reeds verschenen berichten over deze twee kampen in ut Deevers Archief vinden door in de rechter kolom of onder aan dit bericht de categorie ‘Werkkampen Diever A en B’ aan te klikken.
In de rijkswerkkampen Diever A en Diever B zijn ook kinderen van geïnterneerde N.S.B.’ers en S.S.’ers opgevangen geweest.

Posted in Bosweg, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog, Werkkampen Diever A en B | Leave a comment

De koele van Van Wester in Oll’ndeever

Posted on 22 juni 2021

Schuin aachter de aamper sichtboare boerdereeje van Van Wester sien jongen midd’n in ’t laand in Oldendeever lig de koele van Van Wester. Ut pothokke mit de rooie pann’n is wel net te seen.
Die koele is dichtegooid ewest, moar ur is al hiel wat joar’n elee’n wièr un soort van koele van emeuk’n.
Wie van de kiender ut de buute hef vrogger neet eskeuvelt op disse koele ?
Sult de kleine jongen doar, as ur ies is, nog steeds skeuveln lièr’n ?
De redaksie van ut Deevers Archief hef disse foto op 2 november 2017 emeuk’n.

Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever | Leave a comment

Ut winkeltie van Jantie Pook-Oost in Oll’ndeever

Posted on 21 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief heeft in enige berichten aandacht besteed aan Hendrik (Henduk) Pook. Hendrik (Henduk) Pook is een zoon van Jan Pook en Jantje Oost. Zie het bericht Inzate en palmslag van ut huus van Henduk Pook. Zie ook het bericht Un olde foto van de fumilie Pook an de Kruusstroate. Zie ook het bericht De fumilie Pook veur heur huus an de Kruusstroate. De heer Arjan Meijer reageerde op 1 maart 2021 als volgt: Hendrik (Henduk) Pook en Lammigje Wever hebben eerst in Oll’ndeever (nu Oldendiever 12) gewoond, waar Jantje Oost, de moeder van Hendrik Pook, de weduwe van Jan Pook, woonde.

Tussen 1865 en 28 april 1878 woonden Jan Pook en Jantje Oost met hun kinderen in Elp (huisnummer 147). Dan verhuisden zij naar Oll’ndeever (huisnummer 190, dat tussen 1880 en 1890 is vernummerd in huisnummer 217, nu Oldendiever 12).
Hier is Jan Pook op 21 februari 1890 overleden (de aangevers nabuur Jarg Winters en nabuur Roelof Bult geven aan dat het huisnummer 219 is, maar dat zal niet juist zijn geweest, aangezien het bevolkingsregister van 1880-1900 aangeeft dat de familie Pook in de woning met huisnummer 217 woonde.
Jantje Oost, de weduwe van Jan Pook, is hier toen blijven wonen met haar kinderen. In de woning had ze een winkeltje, zie het krantenbericht uit 1895 (afbeelding 1). In 1902 wordt ze ook nog van beroep koopvrouw genoemd.
Haar ongehuwde broer Ante Oost overleed op 12 januari 1913 en toen is de boerderij op ut Kastiel (nu Kasteel 16) verkocht. Deze boerderij was de ouderlijke woning van Jantje Oost. Zij is een dochter van Hendrik Geerts Oost en Anna Roelofs Kerssies. Anna, Klaasje en Roelofje Pook, de drie ongehuwde dochters van Jantje Oost, hebben de boerderij gekocht.
Omstreeks mei 1914 verhuist Jantje Oost naar ut Kastiel in Deever (huisnummer 99, later vernummerd in huisnummer 114, nu Kasteel 16) met haar drie ongehuwde dochters naar de boerderij op ut Kastiel (nu Kasteel 16) verhuist. Na haar overlijden op 14 oktober 1919 zijn de drie ongehuwde dochters daar blijven wonen tot omstreeks 1948.
Anna Pook is geboren op 14 mei 1866 in Elp. Zij is op 28 februari 1948 in Deever overleden. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Klaasje Pook is geboren op 13 augustus 1870 in Elp. Zij is overleden op 28 februari 1948 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Roelofje Pook is geboren op 6 april 1876 in Elp. Zij is overleden op 18 februari 1954 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Afbeelding 1
Bericht in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 8 maart 1895.
Afbeelding 2
Ut winkeltie van Jantje Oost, de weduwe van an Pook, was gevestigd in het zichtbare pand op deze afbeelding. Het pand heeft nu als adres Oldendiever 12. De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Alle Deeversen, Neringdoende, Oll'ndeever | Leave a comment

Wee weinst ou gelok met oen vujoadag

Posted on 20 juni 2021

Het bestuur van de Nederlands hervormde gemiente Deever die kerkt in het kerkgebouw op de verloederende brinQ van Deever had of heeft (?) de goede gewoonte elk lid een kaartje te sturen ter gelegenheid van zijn of haar verjaardag. Betalen leden tegenwoordig nog kaarkebelasting ?
Het bestuur stuurde of stuurt niet zo maar een bij een neringdoende gekocht dertien-in-een-dozijn verjaardagskaartje, maar stuurde of stuurt een kaartje met een tekening, die het bestuur speciaal liet maken. Driewerf hulde. Hulde, hulde, hulde.
Bij de hier afgebeelde eigenlijk niet zo goed gemaakte tekening gaat het om de hoofdingang aan de zijkant van het kerkgebouw aan de niet-Salsische brink van Deever. De rechter deur van de hoofdingang staat uitnodigend open. Kom binnen, de koffie staat te pruttelen.

De tekst op achterkant van het kaartje, zie bijgaande afbeelding, geeft de tekst op de plaat boven de hoofdingang weer:
Wier ’t oude heiligdom door blixemvuur verbrand +
Het vuur der godvrucht bragt dit nieuwe huys tot stand ++
Maar wil God ’t heilig vuur van zijnen geest verlenen
Hier word een kerk gebouwd van levendige stenen

+ Anno 1759 den 27 augustus
++ Anno 1760

En natuurlijk wenste of wenst het bestuur van de Nederlands hervormde gemiente Deever het lid geluk met zijn of haar verjaardag.

Het is jammer dat de tekenaar zijn tekening niet van zijn naam of initialen heeft voorzien, nu kan de redactie van het Deevers Archief weer een paar vragen aan zijn toch al zeer lange lijst van vragen toevoegen.
Wie is de maker van deze tekening ? Wanneer is deze tekening gemaakt ? Heeft een foto als lichtend voorbeeld gediend ? Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan deze vragen beantwoorden ?

De redactie van ut Deevers Archief heeft zelf het vermoeden dat de tekenaar niet gebruik heeft gemaakt van bijgaande zwart-wit foto uit 1957 van de hoofdingang, ondanks dat de rechter deur op de foto ook open staat. Architect H.K. Kleijn uit Aerdenhout is de maker van deze zwart-wit foto.

Posted in Brink, Deever, Kaarke an de brink, Tiekening | Leave a comment

Persoonlijke levenssfeer van de bezoeker

Posted on 19 juni 2021

Op 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing geworden.
De webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) maakt geen gebruik van zogenaamde cookies, pixels en vergelijkbare volgtechnieken.
De zeer gewaardeerde bezoeker van de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) wordt op geen enkele wijze gevolgd.
Van de zeer gewaardeerde bezoeker van de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) wordt geen enkel gegeven uit de persoonlijke levenssfeer (vaak privacy genoemd) vastgelegd.
De persoonlijke levenssfeer (vaak privacy genoemd) van de zeer gewaardeerde bezoeker van de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) wordt volledig geëerbiedigd.
De zeer gewaardeerde bezoeker kan in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) reageren op een bericht in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief).
De reactie van een zeer gewaardeerde bezoeker op een bericht in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) kan worden gepubliceerd bij het betreffende bericht in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief).
De naam van de eigenaar van een reactie op een bericht in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) kan bij de betreffende reactie worden gepubliceerd.
De eigenaar van een reactie heeft te allen tijde het recht zijn naam bij een gepubliceerde reactie op een bericht in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) te laten verwijderen of te laten anonimiseren. Hij of zij heeft het recht vergeten te worden.
Een reactie op een bericht in de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief) wordt na verwerking van deze reactie in de tekst van een bericht in ut Deevers Archief met inbegrip van het e-mail adres van de eigenaar van deze reactie verwijderd uit de database van de webstee www.dieversarchief.nl (ut Deevers Archief).

Posted in Privacy | Leave a comment

Stien van 13 tunne efun’n in ’t Oldendeeverseveld

Posted on 18 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand krantenknipseltje, dat de redactie de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief niet wil onthouden.

De tekst van het onderschrift bij de foto luidt als volgt.
Bij grondwerk voor de ruilverkaveling in het Oldendieverseveld in Diever is een kei van 13 ton gevonden.
Bulldozermachinist J. van Beers haalde het gevaarte naar boven.
De kei, 3,5 meter lang, 2,5 meter breed en 1,5 meter hoog, krijgt vermoedelijk een plaatsje op de brink voor het gemeentehuis van Diever.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie betreurt het wel dat hij op de achterkant van het knipseltje niet heeft genoteerd in welke krant het berichtje heeft gestaan en op welke datum (ergens in de zeventiger jaren van de vorige eeuw ?) het berichtje is gepubliceerd. Maar wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan deze gegevens melden bij de redactie ?
De stien van daartien tunne is een stien van de buut’n-categerie. Echt wel. Zelfs de stenensjouwers en bouwvakkers van de stammen uit de nieuwe steentijd zouden deze hiele dikke stien veel te zwaar hebben gevonden voor het bouwen van hun hunnebedden. Echt wel.
De dikke stien is inderdaad naar de brinQ van Deever gesleept (en het was niet eens oudejaarsavond). De redactie verwijst de zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van het Deevers Archief voor nog een foto van de Oldendeeverse Stien op de brinQ van Deever naar het berichtje Een hiele dikke stien veur’t gemientehuus van Deever.
De grote vraag is natuurlijk staat deze dikke stien op de lijst van gemeentelijke aardkundige monumenten ?|
De nog grotere vraag is natuurlijk wat de namen van de drie kinderen bee’j de hiele dikke stien zijn. Deze kinderen zullen inmiddels in de vijftig zijn. Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief herkent de drie kinderen ? De redactie verneemt het graag.
Een scherpere versie van de foto staat op bladzijde 124 van het onvolprezen boekje ‘Oldendiever in de twintigste eeuw’ (elk dorp, elke kluft en elk gehucht in de gemiente Deever heeft het onvervreembare recht op een eigen soort van geschiedkundig boekje, dus bewoners van de Gowe, Kalter’n, ’t Moer, ’t Noave, ’t Noord, Olde Willem, Veenhuus’n, Veldhuus’n, Soerte, Wapse, Woater’n en Zorgvlied aan de slag).
Is de Deeverse dorpsfiguur en dorpsfotograaf wijlen Harm Hessels de maker van deze foto ?
De redactie heeft de kleurenfoto van de Oldendeeverse Stien op de BadQualityBrinQ van Deever op 11 november 2017 gemaakt.

Posted in Aardkundig monument, Brink, Deever, Oll'ndeever, Oudheidkunde | Leave a comment

Wittelte op un olde laandkoate uut 1868

Posted on 17 juni 2021

In de Gemeente Atlas van Nederland van J. Kuyper, 1865-1870 is ook een kaart van de gemiente Deever opgenomen. Een detail van die kaart geeft de situatie van Wittelte in 1868 weer.

In 1868 werd De Baarg van Wittelte Wittesheuvel genoemd. Of was het Wittelterheuvel ?
In die tijd stond in de Stienbaarger bochte van de Rijksweg langs de Drentsche Hoofdvaart nog een Tol.
In die tijd was de Wittelter Schutsluis nog niet afgebroken.
In die tijd was de school zo te zien in een boerderij of in een woning gevestigd.
In die tijd bestond de boermarke van Wittelte nog.
In die tijd heette de Dwingeler Stroom nog de Oude Smilder Vaart.
Dit geeft aanleiding tot onder meer de volgende vragen:
– wanneer is de Wittelter skoele gebouwd;
– wanneer is de boermarke van Wittelte verdeeld;
– wanneer is de rijkstol aan de Rijksweg opgeheven;
– wanneer is de Wittelter Schutsluis gesloopt ?

Posted in Boermarke, de Witteler Baarg, Witteler brogge, Witteler skoele, Witteler skut, Wittelte | Leave a comment

Deever is gien echte Saksische nedersetting

Posted on 16 juni 2021

De heer Anne Post, de eigenaar van de webstee www.dorpshistorie.nl, heeft een bijzonder originele kijk op het ontstaan van het dorp Deever. Hij gaf de redactie van ut Deevers Archief toestemming bijgaande – door de redactie enigszins geredigeerde – tekst en bijgaande afbeelding van de plattegrond van het dorp Deever in 1832 te publiceren. De redactie van ut Deevers Archief is de heer Anne Post daarvoor bijzonder erkentelijk.

Diever is op de kaart van 1832 een vrij groot dorp.
In het bebouwingsbeeld is echter geen deel te ontdekken dat wijst op een oorspronkelijk Saksische nederzetting. Dat komt omdat het Saksische Diever gezocht moet worden in Oldendiever.
Diever zelf is ontstaan als gevolg van het aanleggen van een landgoed op basis van verordeningen van Karel de Grote (zie de webstee www.dorpshistorie.nl: deel 4 voor de ligging). Het is niet met zekerheid te zeggen wanneer deze aanleg heeft plaatsgevonden.
In 2004/2005 is ten noordwesten van Diever in het gebied van een nieuw aan te leggen woonwijk het verplichte archeologische onderzoek uitgevoerd. De plattegrond van een zeer groot gebouw is blootgelegd. Het onderzoek doet vermoeden dat dit gebouw, waarschijnlijk een grote hoeve, omstreeks 1150 moet zijn gebouwd.
Uit oorkonden is bekend dat er een leengoed Calthoren of Calthorne is geweest, in bezit van de bisschop van Utrecht, omstreeks 1200 in leen bij Hugo Sturm. Het leengoed zelf zal vermoedelijk zijn aangelegd na het jaar 1040, omdat dit landgoed niet wordt vermeld in de oorkonde van dat jaar, waarin de Duitse keizer zijn landgoederen in Drente schenkt aan de bisschop van Utrecht, vooruitlopend op de overdracht in 1047 van het wereldlijke bestuur over Drente aan diezelfde bisschop.
Maar ook het feit dat Diever zeker drie houten kerken heeft gehad vóór de bouw van de huidige. Elk landgoed moest een kapel hebben en evenals bij andere landgoederen in Drente, zoals bij Gieten, Gasselte en Een, heeft men ook hier een (houten) kerk gebouwd, ongeveer halverwege de Saksische nederzetting (Olden)Diever, zodat deze gekerstende Saksen hier ter kerke konden gaan. Rondom deze kerk heeft het huidige Diever zich ontwikkeld tot een centrum van handel en nijverheid.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De heer Anne Post concludeert in zijn webstee dat Deever geen echte Saksische nederzetting is. Dan is de open ruimte bij het kerkgebouw ook geen echte Saksische brink, deze lijkt dus eigenlijk meer een soort van geforceerd ontstane NepBrinQ, waaraan de notabelen en de machtigen van de boerengemeenschap zich vestigden.
Dan duidt het bebouwingsbeeld rond de Kleine Brink aanzienlijk meer op een echte Saksische brink, dat wil zeggen een willekeurige ongeordende organische samenklontering van boerderijen rond een open ruimte.
Gelukkig is op de plattegrond uit 1832 echt wel in de verste verte geen beeld te herkennen van wat de ronkende en zichzelf op de borst kloppende deskundologen, historologen, histerielogen, brinkologen en ietsologen de marktbrink van Deever durven te noemen.

Posted in Deever, Oudheidkunde | Leave a comment

Sukersakkies mit ’t woap’m van Deever

Posted on 15 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief zou van zijn zeer gewaardeerde trouwe bezoekers graag willen weten in welk jaar of in welke jaren de klanten van hotel Blok of hotel café restaurant Blok an de Deeverbrogge de suker voor hun kopje koffie of kopje thee in een zakje bedrukt mit woap’m van de gemiente Deever kregen.
Sommige klanten namen het sakkie mee naar huis voor vergroting van hun verzameling sukersakkies of om weg te geven aan een sukersakkies verzamelend familielid of buurjongen.
De trouwe bezoeker wordt voor gegevens over het wapen van de gemiente Deever verwezen naar een bericht elders in ut Deevers Archief.

Posted in An de Deeverbrogge, Hotel Blok, Sukersakkie, Woap'm van Deever | Leave a comment

De botterfubriek in Deever besteet vièrtug joar

Posted on 14 juni 2021

De Coöperatieve Stoomzuivelfabriek en Graanmaalderij Diever aan het Moleneinde in Deever bestond op woensdag 29 maart 1939 veertig jaar. De raad van commissarissen (in latere jaren commissie van toezicht genoemd), het bestuur en mijnheer de directeur van deze onderneming van boeren uut Deever, Oldendeever, Kalter’n, Wittelte en de Deeverbrogge zijn ter gelegenheid daarvan tussen de maartse buien door buiten bij de fabriek op de foto gezet. De jubilerende boeren hebben zo te zien hun mooiste en duurste zondagse pak aan. Let ook op de dikke (zilveren ?) horlogeketting van Bertus Wemmenhove van de Deeverbrogge. Het zichtbare deel van de zijgevel van ‘de febriek’ bestaat nog steeds. Het lijkt bijna vanzelfsprekend dat de zeer vele keuterboeren, die wel hun melk leverden aan ‘de febriek’, niet vertegenwoordigd waren in het bestuur en in de raad van commissarissen.

In de wekelijks verschijnende krant ‘de Westervelder’ is een aantal jaren de rubriek ‘Ontbrekende namen op school- en verenigingsfoto’s’ opgenomen geweest. In ‘de Westervelder’ van 8 augustus 2007 werd in de genoemde rubriek bijgaande foto opgenomen. Bij deze foto stond de volgende tekst:
Deze week een foto van de commissarissen, bestuur en de directeur van de Coöperatieve Zuivelfabriek en Korenmalerij te Diever. De Historische Vereniging wil graag in het bezit komen van de namen van de personen op de foto en verder uit welk jaar dateert de foto…………
De heemkundige vereniging uut Deever nam met de twee verzoeken de lezers van deze rubriek niet serieus, want de namen van alle personen op de foto en de datum waarop de foto is gemaakt waren al vóór 1999 op zijn minst bekend bij de secretaris van deze vereniging. Nog betreurenswaardiger is dat de oplossing van het ‘wekelijkse raadseltje’ niet één week of twee weken of drie weken later in ‘de Westervelder’ werd gepubliceerd en dat door goedwillende lezers verstrekte gegevens bij wijze van spreken verdwenen in de vele en dikke plakboeken en ordners van de heemkundige vereniging.
Op de foto zijn staande van links naar rechts te zien:
commissaris Tjeerd Ofrein van ’t Noord (melkbusnummer 133), commissaris Bertus Wemmenhove van de Deeverbrogge (melkbusnummer 119), voorzitter van de raad van commissarissen Jans Bult uut Oldendeever (melkbusnummer 192), secretaris van de raad van commissarissen Roelof (Roef) van Wester uut Oldendeever (melkbusnummer 204), commissaris Hendrik Jonkers van de Oldendeeversebrogge (melkbusnummer 114).
Op de foto zijn zittend van links naar rechts te zien:
bestuurslid Jan Berends van de Berg uut Wittelte (melkbusnummer 177), secretaris van het bestuur Jacob (Jaap) Hessels uut Deever (melbusnummer 59), bestuursvoorzitter Jan Seinen uut Deever (melkbusnummer 42), mijnheer de directeur Jan Andree (die dolgraag de achternaam Andreae zou willen hebben) (de enige met gleufhoed), bestuurslid Dirk (Dörk) Moes uut Deever (melkbusnummer 65), bestuurslid Jan Boerhof uut Wittelte (de enige met pet) (melkbusnummer 186).
De heren hebben allemaal hun glimmend gepoetste zondagse zwarte schoenen aan. En Tjeerd Ofrein heeft zijn zondagse klompen aan !
De redactie van het Deevers Archief verzoekt de lezers van dit bericht eventuele foute verwijzingen naar melkbusnummers door te geven.
De redactie heeft de kleurenfoto van een deel van de zijgevel van ‘de febriek’ op 21 januari 2016 gemaakt, voor wat deze waard is. In de zijgevel is een oorspronkelijk klein raam bij een verbouwing verdwenen.

Posted in Deever, Kalter’n, Meul’nende, Oll'ndeever, Süvelfubriek Deever, Wittelte | Leave a comment

Wie bint toch die aandere jongen bee barak Alaska ?

Posted on 13 juni 2021

Deze zwart-wit foto is in 1963 in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) gemaakt.
Wie zijn toch al die jongens bij barak Alaska ? Wellicht zijn het de dertien bewoners van deze barak ?
De deur van de barak is open. Zijn de jongens even naar buiten gekomen voor een foto bij daglicht ? Het is moeilijk in te schatten in welk jaargetijde de foto is gemaakt. Alle jongens hebben een trui aan. Een jongen heeft een jas met capuchon aan. Enige jongens hebben een sjaal om. Een jongen loopt zelfs nog in de korte broek. Aan de bomen zitten geen bladeren. De redactie heeft het vermoeden dat de foto in het najaar zo tegen de winter is gemaakt.
De kleine man met bril en witte sjaal en donker haar achter de jongens is hun leider Gerard Blikman.
De redactie van ut Deevers Achief wil bijzonder graag van voormalige bewoners van jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe weten wie op deze foto staan. Wie reageert ?

De redactie ontving op 12 juni 2021 de volgende zeer gewaardeerde reactie van de heer John Bosch uit Venlo
Hoi, mijn naam is John Bosch. Ik heb van januari 1963 tot januari 1964 is het kamp gezeten. Als ik zo alle verhalen lees, dan komen nog veel namen en leuke herinneringen boven. Ik heb een leuke tijd gehad in het kamp en veel vrieden gemaakt en veel geleerd ook van de leiding.
Ik herken barak Alaska en enkele jongens. De jongen aan de rechter kant is Frank de Kanter, links voor hem staat Harry de Kanter, die jongens kwamen uit Oosterhout. De jongen met de geblokte shawl, dat ben ik, John Bosch uit Venlo. Links naast mij staat Kees de Kleine uit Kampen. De jongen met de lichte trui is Harry Teffer uit Amsterdam.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 12 juni 2021
De redactie is de heer John Bosch bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Hopelijk lezen Frank de Kanter, Harry de Kanter, Kees de Kleine en Harry Teffer dit bericht en kunnen zij zich de andere jongens op de foto herinneren ! De redactie ontvangt graag hun reactie ! En uiteraard is de redactie bijzonder benieuwd naar wat zij zich kunnen herinneren van hun tijd in jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe !

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Wièr un emiste kaans op goodkope huurwonings

Posted on 12 juni 2021

De redactie heeft het bericht Voormalige locatie Dingspilhuus wordt ’t Olde Schoelplein in zijn geheel geciteerd van de webstee van de gemeente Westenveld.

Voormalige locatie Dingspilhuus wordt ’t Olde Schoelplein
Er ligt een voorlopig ontwerp klaar voor de voormalige locatie van het Dingspilhuus in Diever. Gemeente Westerveld wil dit ontwerp graag delen met inwoners van Diever en andere belangstellenden.
Gezien de huidige coronamaatregelen is het helaas niet mogelijk een fysieke informatiebijeenkomst te organiseren. Het totale beeld van de locatie is daarom te bekijken op de website van Diever op Dreef. Hier is ook een film te bekijken. In deze film wordt u meegenomen in het ontwerp en de beleving. Op de locatie zelf staat een informatiebord.
Verschoven accent
De gesprekken met de buurt en met de brede projectgroep Diever op Dreef hebben geresulteerd in een programma van eisen. Dit is de basis voor het voorlopige ontwerp, waarbij de locatie van de voormalige gymzaal kan worden ingevuld met woningbouw. In de rest van het gebied is ruimte voor een groene invulling waarin ontmoeten, beleven en rust centraal staan. Er is voldoende plaats voor de weekmarkt, een multifunctioneel/geïntegreerd podium en parkeren. Tijdens het ontwerpproces is, door toevoeging van kunstenaar Jeroen Doorenweerd aan de werkgroep, (aangedragen door de stichting Village of Shakespeare) een andere kijk ontstaan op de invulling. Hierdoor is er een meer organisch geheel ontstaan en is het accent verschoven van de woningbouw naar de openbare ruimte. Het ontwerp is enthousiast ontvangen door de werkgroep en het college van burgemeester en wethouders.
Sociale woningbouw
Er is nog steeds ruimte voor sociale woningbouw. Er kunnen door Actium zes levensloopbestendige (slaap- en badkamer op de begane grond) huurwoningen worden gerealiseerd. Binnen het voorlopige ontwerp zijn concept stedenbouwkundige randvoorwaarden opgenomen. Hierbij is het uitgangspunt circulaire woningbouw. Het ontwerp voor de woningen wordt nog uitgewerkt.
’t Olde Schoelplein
De historische vereniging gemeente Diever heeft voor deze locatie de naam; ’t Olde Schoelplein, aangedragen. Het college heeft hiermee ingestemd. Op deze locatie hebben in het verleden meerdere scholen gestaan. Daarnaast is een schoolplein een ontmoetingsruimte voor jong en oud en kan er gespeeld en ontdekt worden. Dit past heel goed bij de toekomstige invulling.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de tien kleurenfoto’s van het braakliggende terrein van het afgebroken Dingspilhuus, het enige en echte warme hart van Deever, an de Heufdstroate in Deever, gemaakt op een tamelijk bewolkte donderdag 22 april 2021. Welke idioot neemt tegenwoordig nog foto’s van een braakliggend terrein in Deever, dat vroeger een bouwakker op de esch was, vòòrdat de tweede lagere school in Deever werd gebouwd ?
Het mag duidelijk zijn dat de Hoge en Lage Dametjes en Heertjes Van De Westenveldse Voorkant Van Het Grote Gelijk Van Enkel Nog Nieuwbouw Wijken Voor Ten Minste Twee Keer Modalers Voor Het Dorp Deever veel te weinig, goed beschouwd helemaal niets op heeft met sociale woningbouw. Waarom zou je je druk maken om betaalbare sociale huisvesting voor de minimumloner ? De gemeente Westenveld schrijft heel grof in het bericht ‘er is nog steeds ruimte voor sociale woningebouw’; nota bene ruimte voor een karige zes levensloopbestendige huurwoningen. En dat terwijl op het braakliggende terrein ruimte is voor wel twintig deels levensloopbestendige circulaire duurzame klimaatbestendige fairtrade aardgasloze kooldioxideloze energieneutrale sociale huurwoningen. Die veertien huurwoningen zijn onder meer opgeofferd aan de bewijfelbare lepe belangetjes en lepe fratsjes van het stichtinkje Village of Shakespeare, in dienst van het optimaal commercieel uitbaten van de naam Shakespeare in Deever. Een erg verschoven en erg asociaal accent. Een zeer zwaar ongeneeslijk geval van Shakespearitis.
En de heemkunduge vurening uut Deever heeft zich met het bedenken van de onpassende eufemistische pseudo-historische nepnaam ’t Olde Schoelplein voor de aanstaande grote verspilde openbare ruimte weer eens voor het karretje laten spannen. Ditmaal voor een erg asociaal karretje.

Posted in Gemeente Westenveld, Shakespearitis | Leave a comment

Ut hüsie van pufesser Van Giffen op de Heezebaarg

Posted on 11 juni 2021

De kunstenaar Harm Kamerlingh Onnes maakte in 1946 een waterverfschilderijtje van 26 x 19 cm waarop zijn te zien een deel van de bos van het landgoed Heezebaarg en het dak van het zomerhuisje met de naam de Keet van de hooggeleerde professor doctor Albert Egges van Giffen en zijn vrouw Guda Erica Gerharda Duijvis (ja, die van de pinda’s en de nootjes) op de Heezebaarg bee Deever. Hij gaf het kunstwerkje de naam ‘Het huisje van professor van Giffen te Deever’. Wellicht was de bekende familie Kamerlingh Onnes bevriend met de bekende familie Van Giffen en bracht Harm Kamerlingh Onnes in 1946 een schilderweekeinde door op de Heezebaarg.
Het dak van het zomerhuisje was inderdaad gedekt met rode dakpannen. In 1946 zullen de dakpannen nog rood zijn geweest, de dakpannen waren zeker niet rood meer op de dag voordat het zomerhuisje met de naam de Keet werd afgebroken.
Het geel geaquarelleerde land op de voorgrond moet het land met de oeroude veldnaam Bunst of Buunst zijn. De redactie van ut Deevers Archief weet niet of dit land in 1946 als bouwland of als groenland in gebruik was. De redactie weet ook niet wie toen de eigenaar was. Boer Klaas Fledderus van ut Kastiel was aan het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw de eigenaar van dit land.
De afgebeelde kleurenfoto van het zomerhuisje de Keet met de rode dakpannen is aanwezig in de verzameling van mevrouw Tineke Zweers-van Giffen, een kleindochter van de hooggeleerde professor doctor Albert Egges van Giffen.

Posted in Albert Egges van Giffen, Deever, Heezerbaarg, Heezeresch, Kuunst, Skildereeje | Leave a comment

Oersicht op ut oerolde hunnebedde bee Deever

Posted on 10 juni 2021

In de bijna oerolde Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 13 juli 2012 verscheen het volgende belangwekkende bericht van de hand van de Deeverse krantencorrespondent over het opschonen van het oerolde hunnebed an de oerolde Grönnegerweg bee Deever.

Zicht op hunebed weer vrij
Diever – Vrijwilligers van de Historische Vereniging Gemeente Diever hebben deze week, in overleg met Staatsbosbeheer, een informatiebord geplaatst bij het hunebed van Diever. Met het plaatsen van het bord is het werk om het hunebed beter toegankelijk te maken, bijna afgerond. Met het opschonen van de omgeving van het hunebed aan de Groningerweg en het verplaatsen van het zitbankje, is de beleving van de bijzondere historische plaats geheel veranderd. Door enkele keien te verplaatsen, is het niet meer mogelijk om met de auto tot het hunebed te rijden. De vrijwilligers willen op korte termijn de grasklinkers bij de parkeerplaats nog schoon maken. Staatsbosbeheer plaatst nog een hekwerk voor het plaatsen van fietsen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Als gevolg van het verwijderen van enige bomen en struiken om het oerolde hunnebed an de Grönnegerweg is in 2012 vanaf de wegkant de zichtbaarheid van het oerolde hunnebed vergroot. Voorwaar een goed bedoelde vrijetijdsbesteding van enige vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut ut lang neet oerolde Deever. Driewerf hulde: hulde, hulde, hulde. Bij de snoeiactie kwam voor de vrijwilligers flink wat hout voor de open haard en de houtkachel vrij.
De vraag is natuurlijk of deze snoeiactie de kans op vandalisme heeft verkleind ?
De redactie is groot voorstander van het nog verder opschonen, sterker gezegd volledig, maar dan ook volledig opschonen en kaal maken van het gehele terrein om het oerolde hunnebed, dus met inbegrip van het verwijderen van alle bomen, het verwijderen van die vervelende kermis van betuttelende borden en weg met dat zitbankje en weg met die grasklinkers en weg met dat hekwerk voor het plaatsen van fietsen en weg met die parkeerplaats voor auto’s, dus van het gehele terrein weer een echt oerveld maken voor de ultieme oerconsumptie van dit oerobject uit de oertijd van ver voor het ontstaan van het lang niet oerolde Deever.
De redactie is wel benieuwd wat de oervrijwilligers van het verpretparkiserende oermuseum in het lang niet oerolde verprutste gebouw met de naam Schultehuis aan de lang niet oerolde verloederende niet origineel Saksische brinQ van het lang niet oerolde Deever van dit voorstel voor een kwaliteitsimpuls vinden. Heeft het oerverleden wel een toekomst in de gemiente Deever ?
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het oerolde hunnebed bij een laagstaand zonnetje in de ochtend van 2 januari 2017 gemaakt. Het had die ochtend een beetje gesneeuwd. Echt wel.

Posted in Deever, Grönnegerweg, Hunnebedde D52, Oudheidkunde, Toeristenindustrie, Winter | Leave a comment

Ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol

Posted on 9 juni 2021

De op Woater’n geboren dierendokter dr. Jan Haarm Pol, meer bekend van de tillevisie als ’the incredible dr. Pol’ (‘de ongelooflijke dr. Pol’), heeft bij Obadja an de Dorpsstroate op Zorgvliet an de aandere kaante van de bos, een eigen zitbankje aangeboden gekregen. Dierendokter dr. Jan Haarm Pol was aanwezig bij de aanbieding van het paardehoofdbankje.
De Hoge Dames En Heren Van De Voorkant Van Het Onomstotelijke Zitbankjes Gelijk Van De Gemeente Westenveld hebben dit bankje nota bene aan hem aangeboden. Het bankje is betaald met gemeentelijk publieksgeld en is dus niet gesponsord – wat echt wel had gekund – door een plaatselijk paardespul of een plaatselijke onderneming in de toeristenindustrie.
Kettingzaagvirtuoos Henri Koeling (die zichzelf woodcarver noemt) uut de Peperstroate in Deever is de snijder van het letterlijk enigszins laag-bij-de-grondse duurzame houten paardehoofdbankje. Het bankje is versierd met een paardehoofd, want het paard is het lievelingsdier van Jan Haarm Pol.
Het paardehoofdbankje nodigt uit hier een poosje te gaan zitten, bijvoorbeeld voor het maken van een foto van het paardehoofd en jijzelf, of bijvoorbeeld na een stichtende kerkdienst bij Obadja om zo het gehoorde bij Obadja te laten bezinken.
Toch is het wel een beetje merkwaardig te noemen dat het paardehoofdbankje bij Obadja is neergezet. Staat het paardehoofdbankje op particulier terrein ? Andere en mogelijk betere plaatsen voor het bankje zijn een plaats vlak bij het geboortehuis van dierendokter dr. Jan Haarm Pol op Woater’n, daar is ruimte genoeg, of een plaats op de koloniebrink (QoloniebrinQ) van Zorgvlied, daar is ruimte genoeg, bijvoorbeeld bij de nepklok van Tied Zat.
Het paardehoofdbankje is ontsierd met een informatieplaatje, waarin de volgende tekst is gegraveerd:
Geplaatst door de gemeente Westenveld ter gelegenheid van het bezoek van dr. Pol aan zijn geboortegrond, september 2016.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de afgebeelde kleurenfoto op 2 november 2017 gemaakt.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Kuunst, Woater’n, Zorgvliet | Leave a comment

De naeme Westerveld is un hiesteriese blunder

Posted on 8 juni 2021

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) verscheen op 6 december 1996 van alleskunner Klaas Kleine de volgende ingezonden brief inzake de naamgeving van de gemeente die ging ontstaan na de gedwongen samenvoeging van de gemeenten Vledder, Oavelte, Dwingel en Deever.

Westenveld
De gemeenten Vledder, Havelte, Dwingeloo, Diever en een gedeelte van Ruinen zullen door de gemeentelijke herindeling samengevoegd worden. Om de bevolking daaraan alvast te laten wennen en in te wijden in de problemen waarmee dat gepaard gaat, is een infokrant uitgegeven. D66 heeft op de kwaliteit van die krant nogal wat kritiek geuit, wat andere partijen weer in het verkeerde keelgat schoot.
Veel lelijks valt er inderdaad te zeggen van het krantje, maar één positief ding moet ik toch even vermelden. Dat gaat over de naamgeving van de toekomstige gemeente. Als werknaam is gekozen ‘Westerveld’.
Het gevaar van een werknaam is, dat later blijkt dat die naam definitief is, omdat hij inmiddels is ingesleten. Persoonlijk vind ik de gekozen werknaam prima, ook als hij definitief wordt, ware het niet dat veel inwoners er moeite mee hebben, omdat die naam associaties oproept met het oudste crematorium van ons land.
Feitelijk is het ook absurd om te spreken van Westerveld. Veel beter is om er Westenveld van te maken, analoog aan Noordenveld, Middenveld en Zuidenveld.
Je bent van die vervelende associatie af en je hebt een prachtige nieuwe naam.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is het bijzonder heel erg roerend eens met alleskunner wijlen Klaas Kleine de fusiegemeente de prachtige nieuwe naam Westenveld te geven. De redactie gebruikt in zijn berichten, waar dit aan de orde is, de naam Westenveld. Ter ere van en met dank aan alleskunner wijlen Klaas Kleine.

Posted in Gemeente Westenveld, Gemiente Deever, Klaas Kleine | Leave a comment

Kaamp veur Sociale Jeugdzorg an de Gowe – 1955

Posted on 7 juni 2021

Fritz Hendriks reageert op 29 mei 2014 en 4 november 2014 als volgt.
Ik heb hier 11 maanden gezeten in de jaren 1953-1954. Ik was toen 11 jaar.
Ik heb in het kamp gezeten vanwege een uithuisplaatsing.
Ik was uit huis gezet vanwege losse handjes en vanwege een stiefvader, die niet van me af kon blijven, die had ook losse handjes. Het zag er niet rooskleurig voor mij uit in die tijd.
Maar in het kamp was het precies hetzelfde. Ik had in het kamp helaas ook losse handjes. De leiders konden ook niet van mij afblijven, die hadden ook losse handjes.
Het was er niet prettig. Ik heb er geen goed gevoel aan over gehouden, maar dat is nu verleden tijd.
Verder gaat het goed met mij, maar ook na zoveel jaar zal ik het nooit vergeten.

Zijn er nog foto’s uit die tijd ? Wie kan mij helpen aan foto’s uit die tijd ?

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie stelde in 2006 ten behoeve van de leden van de heemkundige vereniging uut Deever de zo genoemde ‘historische kalender’ (hoe kan een kalender historisch zijn ?) voor het jaar 2007 samen.
Deze foto stond afgebeeld op het kalenderblad voor de maand januari 2007.
De redactie herinnert zich het samenstellen van deze kalender als een leerzame wandeling op de wegen der vrijheid.

Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Historische kalender, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Villa Aurora an de Dörpsstroate op Zorgvlied

Posted on 6 juni 2021

In het villapand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) aan de Dorpsstraat op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) was in de tijd van mr. Lodewijk Guillaume Verwer het hoofdkantoor van zijn Noordelijke Hypotheekbank gevestigd.
De redactie van ut Deevers Archief heeft in het voorbijgaan bijgaande foto van het zeer netjes opgeknapte, maar nogal dood aandoende villapand met de naam Aurora (Latijn = dageraad) gemaakt op 2 november 2017.
Zie ook de betreffende andere berichten over dit villapand in ut Deevers Archief.

Posted in De aandere kaante van de Deeverse bos, Lodewijk Guillaume Verwer, Villa Aurora, Zorgvliet | Leave a comment

Wie bint toch al die meins’n van de reisvurening ?

Posted on 5 juni 2021

Een dagje uit in de arme en bijna autoloze jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog was voor veel mensen in de gemiente Deever iets bijzonders. Daarvoor was men lid van ‘de reisvereniging’, in dit geval van de buurtvereniging Kastiel-Bolderhook.
Wie zijn toch al die mensen van ’t Kastiel uut Deever en uut de Bolderhook an de Deeverbrogge bij een hangar op Schiphol ? De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden uitdrukkelijk verzocht te reageren op deze foto uit 1951.

Posted in Alle Deeversen, Bolderhook, Topstuk, ut Kastiel, Vurening | Leave a comment

Skiere plaeties van de verropte Uilenhorst

Posted on 4 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief verkeert in de gelukkige omstandigheid een serie mooie plaatjes van de vernielde boerderij de Uilenhorst van de heer Laurens Hesseling in ut Deevers Archief te mogen tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. De foto’s zijn gemaakt in de zomer van het jaar 2012.
Op de foto’s is boerderij de Uilenhorst in verval te zien. Het op afstand van de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler) gezette zelfstandige bestuursorgaan Staatsbosbeheer, het zetbaasje van de Nederlandse Staat (de Nederlandse belastingbetaler), wilde destijds, ongelukkigerwijs en om volstrekt onduidelijke redenen, de boerderij niet direct na verwerving in één keer, in een dag of een paar dagen, volledig slopen en het sloopmateriaal afvoeren, maar sluipenderwijs en achterbaks en uitgestreken over flink wat jaren zo nu en dan wat aan de ruïne vernielen, zo nu en dan een muurtje in elkaar beuken en verwijderen, dus een soort van in de tijd vertraagd, maar versneld en onnatuurlijk vervalproces simulerend. Maar daar trapt het argeloos en dom geachte publiek (de Nederlandse belastingbetaler) natuurlijk niet in.

Afbeelding 1
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).

Afbeelding 2
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Aan de linkerkant van de foto is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.

Afbeelding 3
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Op deze foto is de binnenkant van de schoorsteen van ut pothokke van de Uilenhorst te zien.

Afbeelding 4
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Aan de rechterkant van de foto is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.

Afbeelding 5
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 30 juli 2012 (© Laurens Hesseling).
Door de poort is het pothokke met schoorsteen van de Uilenhorst nog te zien.
Let vooral ook op het bordje met brabbel-betuttel-indoctrinatie-informatie van Staatsbosbeheer an de holt’n stiele an de linkerkaante van de foto.

Afbeelding 6
Laurens Hesseling heeft deze foto gemaakt op 3 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).
Let vooral ook op de bordjes met brabbel-betuttel-indoctrinatie-informatie van Staatsbosbeheer an de kalksaandstien’n binn’nmure van de ruïne.

Afbeelding 7
Laurens Hesseling heeft deze foto van ut pothokke van de Uilenhorst gemaakt op 8 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).

Afbeelding 8
Laurens Hesseling heeft deze foto bij de Uilenhorst gemaakt op 8 augustus 2012 (© Laurens Hesseling).
Staatsbosbeheer zal deze twee rijen Fremdkörper op het erf van boerderij de Uilenhorst ondertussen wel de nek hebben omgedraaid, wel met zijn zo populaire broem-broem kettingzaag hebben gemold.

Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Verdwenen object | Leave a comment

Ut huus van Willie Hielkema-Bos is vot

Posted on 3 juni 2021

Mevrouw Wempke Wilhelmina (Willie) Maria Hielkema-Bos heeft tot haar overlijden op 11 december 2019 op Zorgvlied gewoond. De redactie weet niet wanneer ze is verhuisd naar het op de afbeeldingen zichtbare huis met adres Dorpsstraat 48. Haar kinderen hebben het huis na haar overlijden verkocht. Het huis is inmiddels afgebroken. De redactie weet niet wanneer dit huis is gebouwd en wie het huis heeft laten bouwen. Het is om geschiedkundige en andere redenen onvermijdelijk het zicht op haar huis vanaf de straat en vanaf verschillende standpunten te bewaren. Zie de bijgaande afbeeldingen.

Afbeelding 1
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 2
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 3
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 4
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 5
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 6
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Afbeelding 7
Deze foto is gemaakt in maart 2019 (© Google).

Posted in Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

’t Roadhuus an de Gemientehuuslaèn in Deever

Posted on 2 juni 2021

Is de voorkant van het gelijk van mening dat haar onderkomen een gemeentehuis of een raadhuis is ?
‘That’s the question’, zou de in de gemiente Deever veel vermakelijkheidsbelasting opleverende Shakespeare hebben geroepen. Dat is de vraag.
Deze wel in zeer goede staat en wel in zeer schone toestand verkerende gegevensbordjes aan het paaltje an de Heufdstroate in Deever wijzen naar de Raadhuislaan, het gemeentehuis, het politiebureau, het medisch centrum en de tennisbanen.
Worden de gegevensbordjes per toerbeurt wekelijks of maandelijks vrijwillig door een medewerker van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld in het weekeinde gepoetst ?
Voor wie is eigenlijk het bruine tennisbanen-bordje bedoeld. Zijn de tennisbanen een toeristenattractie, maken de tennisbanen deel uit van de Deeverse toeristenindustrie ?
De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld kan het tegenover de inwoners van de gemiente Deever natuurlijk niet maken haar luxueuze kantorentuinen en kantoorparkjes raadhuis te noemen. Want een raadhuis is het huis van de raad, dat wil zeggen de gemeenteraad. Wellicht heeft de Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld zich op een Freudiaanse manier vergist door de Gemeentehuislaan de Raadhuislaan te noemen, want wellicht waart de Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld zich stiekem wel een beetje op de punt van de stoel van de gemeenteraad gezeten.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto op 2 november 2017 gemaakt.

Posted in Deever, Gemeente Westenveld, Gemientehuus, Heufdstroate, Toeristenindustrie, Toevallige waarneming | Leave a comment

Theo Rutgers speult Peer Gynt van Henrik Ibsen

Posted on 1 juni 2021

De redactie van ut Deevers Archief heeft in het najaar van 2005 met veel zorg, plezier en voldoening de zo genoemde ‘historische kalender’ voor het jaar 2006 samengesteld voor de toen nog vele leden van de lokale heemkundige vereniging uut Deever. Het onderwerp van die kalender was ‘het Openluchtspel in de beginjaren van zijn bestaan’. Bijgaande tekst en afbeelding stonden op de bladzijde voor de maand april 2006 (grasmaand).

Toneelvereniging Diever voerde in 1949 met veel succes het enige niet door William Shakespeare geschreven stuk in haar geschiedenis op. Het was het buitengewoon moeilijk speelbare stuk Peer Gynt van Henrik Ibsen.
De jonge zeer talentvolle dominee Theo Rutgers, die toen nog in de pastorie op de brink van Deever woonde, speelde de rol van Peer Gynt op fenomenale wijze.

Een krant beschreef de voorbereiding op het stuk van de eveneens zeer talentvolle Jantina Figeland als volgt:
In de herberg op de hoek (café Brinkzicht in Diever) stond een meisje te zemen. Naast haar op een tafeltje lag opengeslagen het boek Peer Gynt van Henrik Ibsen. Zij wuifde naar de voorbijgangers en riep door de open deur dat zij terloops haar rol nog even doornam voor de voorstelling van die avond.

Busmaatschappij N.T.M. bood, vanwege het toen nog geringe particuliere autobezit, bezoekers van het openluchtspel gunstig geprijsd busvervoer.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie vindt het bijzonder jammer dat in het openluchttheater an ut Grunedal in Deever ná 1949 steeds maar weer, op weliswaar bijna perfecte wijze, een toneelstuk van William Shakespearer is opgevoerd.
Wat een monocultur, wat een gebrek aan toneeldiversiteit. Schotel het grote publiek maar weer een lekker stuk fast cultural food voor in het verpretparkiserende Royal Shakespeare Theatre an ut Grunedal. Succes verzekerd. Hoge luister- en kijkcijfers. Lovende kritieken in kranten. Hoge inkomsten. Hoog rendement. Hoge beoordelingen in De Telegraaf ……
Waarom niet elk jaar een toneelstuk van een andere, zo niet grotere toneelstukkenschrijver dan Willem Schudspeer opgevoerd ? Denk aan schrijvers, zoals: Aischylos, Aristofane, Armando, Edward Albee, Benno Barnard, Samuel Beckett, Thomas Bernhard, Marian Boyer, Berthold Brecht, Gerbrand Bredero, Abe Brouwer, Jacob Cats, Hugo Claus, Samuel Coster, Noël Coward, Jan Decorte, Euripides, August Defresne, Don Duyns, Rainer Werner Fassbinder, Dimitri Frenkel Frank, Esther Gerritsen, John Galsworthy, Johann Wolfgang Goethe, Maria Goos, Ron de Graaf, Günther Grass, Andreas Gryphius, Paul Haenen, Peter Handke, Herman Heijermans, Gerben Hellinga, Lillian Hellman, Judith Herzberg, Pieter Corneliszoon Hooft, Victor Hugo, Henrik Ibsen, Tom Lanoye, Lope de Vega, Federico Garcia Lorca, Sarah Kane, William Somerset Maugham, Arthur Miller, Molière, Heiner Müller, John Nederlof, Pablo Neruda, William Jan Otten, Harold Pinter, Jean Racine, Wanda Reisel, Gerard Jan Rijnders, Jean Paul Sartre, Wim T. Schippers, Werner Schwab, George Bernard Shaw, Sophokles, August Strindberg, Koos Terpstra, Anton Tsjechov, Lot Vekemans, Joost van den Vondel, Ton Vorstenbosch, Alex van Warmerdam, Oscar Wilde, Tennessee Williams, Willem de Wolf, Karst Woudstra en zeer zeer vele anderen.

Abracadabra-476 Abracadabra-552

Posted in Cultuur, Dorpskracht, Eup’mlogtspel, Henrik Ibsen, Historische kalender, Peer Gynt | Leave a comment

Domeneer Theo Rutgers speult Peer Gynt

Posted on 31 mei 2021

Toneelvereniging Diever voerde in 1949 met veel succes het enige niet door William Shakespeare geschreven stuk in haar geschiedenis op. Het was het buitengewoon moeilijk speelbare toneelstuk Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt) van de Noorse dramaturg Henrik Ibsen . De jonge zeer talentvolle dominee Theo Rutgers, die vanaf 1 augustus 1948 in de pastorie an de brink van Deever woonde, speelde de rol van Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt) op fenomenale wijze. In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van woensdag 25 mei 1949 verscheen het bericht ‘Diever speelt Peer Gynt’ over de voorbereidingen van de opvoering van dit toneeelstuk in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever.

Diever speelt Peer Gynt
Diever ziet alweer met rasse schreden de dag naderen, waarop de eerste opvoering zal worden gegeven in het openluchttheater in het bos. In de kringen van de toneelvereniging wordt druk gewerkt. De ‘hoofdrollen’ studeren en repeteren en tal van voorbereidingen moeten worden besproken. Bovendien lrijgt het hele dorp het langzamerhand druk met de voorbereidingen. Alles zal evenals de vorige jaren weer tot in de puntjes in orde moeten zijn.
‘Diever’ speelt dit jaar Peer Gynt van de Noorse dramaturg Henrik Ibsen, de geschiedenis van een wonderlijke jongen, een echte zoon van het hoge Noorden. Dat Diever het met dit werk lang niet gemakkelijk zal krijgen, laat zich begrijpen. Maar men ziet er niet tegen op. ‘Deze werken boeien en fascineren ons telkens weer tot en met. Steeds weer opnieuw ontdekken we weer iets in de tekst, dat we niet eerder hadden opgemerkt en begrepen en dit juist is het wat ons zo bijzonder trekt’, aldus burgemeester Meiboom van Diever, een der promotors van deze openluchtspelen. Bij de opvoeringen zal tevens gebruik worden gemaakt van de zo bij uitstek illustratieve muziek, welke de Noorse componist Edward Grieg voor Peer Gynt schreef, hetgeen ongetwijfeld sfeer en indruk bijzonder zal verstevigen.
De hoofdrol, de rol van Peer Gynt, wordt gespeeld door dominee Rutgers, die van Solvejg, verpersoonlijking van de reine liefde, door mevrouw Rutgers, Åse, Peers moeder, door mevrouw Meiboom, terwijl de rol van de Groene Vrouw gespeeld wordt door mejuffrouw J. Figeland en de heer Andrea de rollen van Koning van Dover en Knopegieter op zich neemt. In totaal werken ongeveer 100 personen aan deze opvoeringen mee. De regie berust, evenals vorige jaren, weer in de kundige handen van dokter Broekema.
In tegenstelling met het vorige jaar, zal het dit jaar zo zijn, dat bijna een ieder ’s avonds nog weer thuis kan komen. De D.A.B.O. rijdt na afloop der opvoeringen vermoedelijk de volgende routes: Diever, Smilde, Assen, Groningen; Diever, Uffelte, Havelte, Nijeveen, Meppel, Ruinerwold, Ruinen, Ansen, Dwingeloo; Diever, Dwingeloo, Dwingeloo, Eursinge, Hoogeveen, Beilen, Beilervaart, Dwingeloo. De N.T.M. zal de verbindingen met Leeuwarden, Sneekl, Heerenveen, Appelscha, enzovoort verzorgen, terwijl de E.D.S. zorgt voor het vervoer uit de omgeving van Emmen, Sleen, Zweeloo en Oosterhesselen. Bovendien is er de toezegging van de R.V.I., dat bij aanvragen voor een bezoek aan het openluchtspel te Diever, ontheffing van het rijverbod zal worden verleend.
Rest ons nog te vermelden, dat de eerste opvoering op 23 juni aanstaande zal plaats vinden onder meer voor leerlingen der scholen en inwoners van Diever tegen een speciaal tarief. De volgende opvoeringen vinden plaats op 7 juli, 16 juli en 27 juli.

In het Friesch Dagblad van 30 juli 1948 verscheen het volgende korte bericht over de bevestiging en intrede van dominee Theo Rutgers op 1 augustus 1948 bij de Nederlands Hervormde Gemeente in Deever.

Bevestiging en intrede
1 Augustus aanstaande hoopt de heer D. Th. Rutgers, voorheen wonende te Leeuwarden, beroepen predikant bij de Nederlands Hervormde Gemeente te Diever (Dr.), na des morgens bevestigd te zijn door den hoogeerwaarde zeergeleerde heer prof. dr. Th. C. Vriezen te Groningen, des namiddags te 2.30 uur zijn intrede aldaar te doen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Åse, de moeder van Peer Gynt (spreek uit Pèr Guunt), is een van de belangrijkste personages in het toneelstuk Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt). Zij is het die hem telkens tot de orde roept. Getergd door de fratsen van haar zoon, roept ze al in het eerste bedrijf wanhopig: “Ach, lag ik maar in mijn kist ! Hemel, was ik maar nooit geboren !”
Halverwege het stuk is het dan zo ver. In een prachtige scène begeleidt Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt) zijn bange moeder Åse naar het hiernamaals door haar een gelukkige hemelse toekomst voor te spiegelen. De Noorse componist Edward Grieg weet dit zeldzame moment, waarop Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt) zich een goed mens toont, goed te vatten in de Peer Gyntsuite nr. 1, deel II – De dood van Åse .

De redactie van ut Deevers Archief heeft in het najaar van 2005 met veel zorg, plezier en voldoening de zo genoemde ‘historische kalender’ voor het jaar 2006 samengesteld voor de toen nog vele zeer gewaardeerde leden van de heemkunduge verening uut Deever. Het onderwerp van die kalender was ‘het Openluchtspel in de beginjaren van zijn bestaan’.
De redactie verwijst naar de afbeelding van de bladzijde van de kalender voor de maand april 2006.
De redactie verwijst ook naar het bericht Theo Rutgers speult Peer Gynt van Henrik Ibsen.

Afbeelding 1
Deze prachtige en unieke zwart-wit foto van de scéne ‘de dood van Åse’ in het toneelstuk Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt) is een tijdje geleden opgedoken. De jonge dominee Theo Rutgers zit op het bed en speelt de rol van Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt). Mevrouw Nelly (Nell) Meiboom-Veltmann (die in de Deeverse volksmond altijd tante Nel werd genoemd) ligt in bed en speelt de rol van Åse, de moeder van Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt). Åse ligt op haar sterfbed.
In deze prachtige scène begeleidt Peer Gynt zijn bange moeder Åse naar het hiernamaals door haar een gelukkige hemelse toekomst voor te spiegelen. Let vooral ook op de kat op het opklapbare houten kermisdanstentstoeltje en de zandbodem van het podium.
Mevrouw Nelly (Nell) Meiboom-Veltmann (die in de Deeverse volksmond altijd tante Nel werd genoemd) was zo zelfingenomen met haar toneelprestatie als moeder van Peer Gynt (spreek uit: Pèr Guunt), dat zij haar in 1947 geboren zoon de voornaam Peer (spreek uit: Pèr) gaf. Zoon Peer (spreek uit Pèr) werd in de Deeverse volksmond altijd Peerke genoemd.

Afbeelding 2
Afbeelding uit de reclamefolder voor het openluchtspel ‘Peer Gynt’

Afbeelding 3
In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van woensdag 25 mei 1949 verscheen het bericht ‘Diever speelt Peer Gynt’ over de voorbereidingen van de opvoering van het toneelstuk Peer Gynt in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever.

Posted in Eup’mlogtspel, Henrik Ibsen, Peer Gynt | Leave a comment

Ansichtkoate van de toor’n en de kaarke

Posted on 30 mei 2021

In het papieren clubblad met de merkwaardige titel Opraekelen van januari 2017 (jaargang 23, 2017, nummer 1) van de heemkunduge vurening uut Deever is als bladvulling op bladzijde 33 een afbeelding van een mooie zwart-wit ansichtkaart van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw op de brink van Deever opgenomen. De betreffende ansichtkaart is afkomstig uit de verzameling van J.F. Dekker. Wie is toch die J.F. Dekker ?
Wie leest tegenwoordig nog het papieren clubblad van de hiervoor genoemde vurening ? Wie leest in het huidige tijdperk van snel en veel beelden kijken op smartphone, tablet en laptop überhaupt eigenlijk nog wel tekst op papier ?
De redactie van ut Deevers Archief wil de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief een afbeelding van de hiervoor genoemde zwart-wit ansichtkaart uit eigen verzameling niet onthouden. Deze ansichtkaart is in 1948 uitgegeven. De kaart is vóór de grote vernieling van de brink in de jaren 1955/1957 uitgegeven en laat derhalve een oudere versie van de kerketuin bij de brink zien.
De redactie weet nog niet welke winkelhouder/neringdoende deze kaart heeft verkocht.
De redactie kwam er onlangs achter dat de Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Absolute Gelijk In De Gemeente Westenveld de schrijfwijze van brink enige tijd lang rücksichtlos heeft gewijzigd in brinq.
De grote vraag is wat voor soort brinq de brink bij de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in Deever is. Is het een marktbrinq, een torenbrinq, een kerkbrinq, een boerderijbrinq, een brandkoelebrinq, een schapenbrinq, een gemeentehuisbrinq, een cafébrinq, een cafetariabrinq, een toeristenindustriebrinq, een schultehuisbrinq, een nostalgiebrinq of ….. ?
Voor het beoogde oppimpen van deze schaarse ruimte naar ongeveer versie 13.13 (Deever op Drift) schijnt het voor de Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Oneindige Gelijk In De Gemeente Westenveld merkwaardig genoeg nog wel van belang te zijn wat voor soort ruimte het in het verleden is geweest. Het was in alle gevallen een niet-origineel-Saksische brink zonder trottoirbanden en zonder automobielen en zonder Nazi-Duitse-straatklinkers en zonder toeristenindustrie, maar wel met echte slijtpaden en een braandkoele en met veel erfgoed.

Posted in Ansigtkoate, Brink, Deever, Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Olderwetse Hollaanse Hamlet’s Super Snoepies

Posted on 29 mei 2021

In het dagblad van het Noorden verscheen op 26 juni 2003 op bladzijde 14 het artikel Ruimschoots op tijd voor de Vrolijke Vrouwtjes. In het artikel komt onder het kopje Streekgebonden het navolgende stukje informatie over de Deeverse Spoeltjespot voor.

Dieverder Spoeltjespot
Shakespeare-dorp Diever mag niet worden verlaten zonder de aanschaf van de Dieverder Spoeltjespot, een zeskantig glazen potje gevuld met circa 200 gram ouderwets Hollands snoep, bereid op natuurlijke basis.
Het assortiment bestaat uit tien soorten. Op elk potje is een Dieverse munt, het Spoeltje geplakt. De munt is vernoemd naar Spoel de Wever uit Shakespeare’s Midzomernachtsdroom, Mijn keus viel op Hamlet’s Super Snoepjes, een anijsachtige salmiak lekkernij.
Op de ‘gouden’ Spoel-munt zijn Prospero en Ariel uit Shakespeare’s in 1612 geschreven stuk The Tempest afgebeeld.
De Spoeltjespotten zijn bij diverse winkels in diverse Diever verkrijgbaar, echter (voorlopig) niet bij de V.V.V. Uitverkocht !

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De neringdoenden in Deever doen steeds meestal vergeefse verwoede pogingen het ondeponeerbare handelsmerk Shakespeare uit te baten op de golven van het succes van het Openluchtspel. Er is zelf een speciale stichting voor opgericht. In 2003 werd de Spoeltjespot aan de man of de vrouw gebracht.
De shakespearitis begint in Deever chronische vormen aan te nemen.
Vooral het feit dat ouderwetse Hollandse snoepjes (Batta Bolding in de Heufdstroate in Deever verkocht in de vijftiger jaren van de vorige eeuw de echte in haar winkeltje) in 2003 werden verkocht als bijvoorbeeld Hamlet’s Super Snoepjes getuigd van echte Deeverse boerenslimheid.
Maar hoe streekgebonden zijn ouderwetse Hollandse (niet Deeverse) snoepjes verpakt in een glazen of plastic of stenen pot te noemen ?
De grote vraag is wie heeft nog een al dan niet gevulde Spoeltjespot ? De grote vraag is of de Spoeltjespot nog steeds te koop is in Deever ?
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een afbeelding van een Spoeltjespot ?

Posted in Deever, Neringdoende, Shakespearitis | Leave a comment

De halte van de stoomtrem van de N.T.M. an de Gowe

Posted on 28 mei 2021

Jan Krol kreeg op 15 maart 1905 vergunning van burgemeester en wethouders van de gemiente Deever voor het verbouwen van zijn woning an de Gowe (de Geeuwenbrug), met daarin een boerderij en een vergunning (café). Bij de aanvraag voor de verbouwing had Jan Krol ook een tekening gevoegd. De voorgevel van het te verbouwen pand is hier als afbeelding opgenomen.

Dat de voorgevel wel volgens tekening moet zijn verbouwd, dat is deels te zien op de tweede afbeelding. De foto voor deze afbeelding is in 1928 gemaakt door Jacob Zandstra, stationschef van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij in Assen. Jacob Zandstra (overleden in Sneek op 21 april 1939 op 49-jarige leeftijd) maakte in 1928 een reisje met de stoomtram van Hijkersmilde naar Meppel en weer terug. Tijdens zijn uitstapje heeft hij onderweg een aantal foto’s gemaakt, waaronder foto’s van de tramhaltes van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (N.T.M.) langs de Drentsche Hoofdvaart.
An de Gowe heeft hij merkwaardig genoeg geen foto van de stoomtram en de brogge gemaakt, maar wel een foto van de boerderij met café an de brogge.
Op de voorgevel staat: tramhalte Geeuwenbrug.
Op de foto is ook een zwaar beladen doorbuigende kar van een melkrijder of een vrachtrijder van de botterfebriek uut Eemster (?) te zien; aardig wat melkbussen, een pongel met meel, een kistje, een vaatje boter (?).
Werden deze goederen vanaf de kar overgeladen in een goederenwagon van de tram ? Zo te zien wel, want de beide mannen vóór de kar dragen immers een soort van officiële pet. De man aan de linkerkant houdt wat paperassen in zijn linkerhand vast.
De redactie weet niet wie deze mannen zijn. Is de man áchter de kar de melkrijder of de vrachtrijder ?

De derde afbeelding dateert uit juli 1972, uit de nadagen van de zwart-wit ansichtkaart. Op de afgebeelde ansichtkaart is het café van Willem Jonkers (Zwatte Henderkie), adres Geeuwenbrug 10, te zien. Op de voorgevel is de naam Geeuwenbrug nog steeds te lezen. Let ook op de hoge televisieantenne op het dak van het café. De ontvangst van de televisiesignalen moet geweldig zijn geweest met de zo dichtbije hoge televisietoren op de Smilde. Had men an de Gowe eigenlijk wel een antenne nodig ?

Abracadabra-470

Abracadabra-472

Abracadabra-471

Posted in Ansigtkoate, Café Jonkers, de Gowe, Stoomtram, Vervoer | Leave a comment

Lochtfoto van ut schienvliegveld in de Olde Willem

Posted on 27 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief is al vanaf 1 maart 1996 in het bezit van een afdruk van het negatief van een luchtfoto, waarop het schijnvliegveld in de Olde Willem uit de Tweede Wereldoorlog is te zien. Het negatief van deze luchtfoto bevindt zich onder nummer 3202 in doos 492 in het archief van de Topografische Dienst in Emmen. Verder heeft de luchtfoto als kenmerk 16/1920:23MAR45:F20″//K45:25,000′. De geallieerden hebben deze luchtfoto gemaakt op 23 maart 1945.
De geallieerden bombardeerden op 23 en 24 maart 1945 de Duitse Fliegerhorst Havelte. Blijkbaar hadden de geallieerden, mede dank zij deze luchtfoto, genoeg gegevens van de objecten op en de krakkemikkerige infrastructuur van het schijnvliegveld in de Olde Willem om vast te kunnen stellen dat het niet de moeite waard was dit gebied te bombarderen.
Het terrein van het schijnvliegveld in de Olde Willem is het intensief bewerkte terrein ten zuiden van de Tilgröppe in het rechterbovenkwadrant van de luchtfoto. De Woaterseweg loopt in een rechte lijn van rechtonder naar linksboven.

Afbeelding 1 – Luchtfoto van de Olde Willem gemaakt op 23 maart 1945 – © Topografische Dienst, Emmen

Posted in de Olde Willem, Logtfoto, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Koop Westerhof, de man mit un kogel in sien boek

Posted on 26 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief is in de eerste maanden van 2021 – ten tijde van de coronapandemie – druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever, Van Goor’s Blattie). De redactie kwam bij het scannen van jaargang 1995 van ut Deeverse Blattie op bladzijde 2 van ut blattie van 21 september 1995 het hier afgebeelde bericht van overlijden van Koop Westerhof tegen. De redactie wil dit bericht van overlijden de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief uiteraard niet onthouden.
Koop Westerhof is geboren op 10 oktober 1916 aan ut Brinkie in Deever in het huis aan de linkerkant van deze afbeelding, hij is overleden op 18 september 1995.
Koop Westerhof is de enige overlevende van de moordpartij op 10 april 1945 op het marktterrein aan de Bosweg in Deever. De redactie verwijst voor de volledigheid naar de volgende berichten Un tragiese 10 april en un onvugetelokke 12 april en Op ut maarktturrein teeg’n de wal van de kaarkhof.
De redactie herinnert zich uit zijn jeugd in de zestiger jaren van de vorige eeuw dat we bij het tegenkomen van Koop Westerhof – hij werkte als arbeider bij de gemiente Deever – altijd met eerbied en ontzag en ook wel een beetje met medelijden naar hem keken en dan vooral naar zijn buik keken. Onze ouders hadden ons verteld over het drama van 10 april 1945 op ut maarktterrein in Deever. En dat Koop Westerhof als enige die schietpartij had overleefd. En dat er nog steeds een Duitse kogel in zijn buik zat. Koop Westerhof, de man met een kogel in zijn buik. Koop Westerhof, de man mit un kogel in sien boek. De redactie weet niet of die kogel ooit uit zijn buik is gehaald, of dat hij met die kogel in zijn buik is overleden.

Posted in 10 april 1945, Overlijdensbericht, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Woar bint disse twee jongen toch eblee’m ?

Posted on 25 mei 2021

In ut Deevers Archief zijn van bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart twee exemplaren aanwezig. De ansichtkaart heeft als titel ‘Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’, Geeuwenbrug (Dr.) – Sportlaan’. De Sportlaan kwam ongetwijfeld uit bij het sportveld. De ansichtkaart is in 1955 in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ uitgegeven.
De jongeman J… Meeuwsen is de afzender van het ene exemplaar. De jongeman J…. Eveleens is de afzender van het andere exemplaar. Waar zijn deze twee jongens toch gebleven ? Hoe is het hen gegaan in hun leven ? Het moeten nu (2021) mannen van over de 75 jaar zijn.
De redactie van ut Deevers Archief verzoekt J… Meeuwsen en J… Eveleens te reageren op dit bericht. De redactie verzoekt barakgenoten van J…. Meeuwsen en J….. Eveleens eveneens te reageren.

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Un tiekening van de saele in ut Skult’nhuus

Posted on 24 mei 2021

In het archief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort is een perpectieftekening van de vergaderzaal van ut Skult’nhuus an de brink van Deever aanwezig. Zie de bijgevoegde afbeelding van deze tekening.
De maker van deze tekening is E.A. Canneman. Elias Anthony Canneman was hoofdarchitect bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Hij maakte de tekening in maart 1937 en gaf deze tekening de volgende titel: Diever (D) Schultenhuis Perspectief Vergaderzaal. Let op: Schultenhuis en niet Schultehuis.
Deze vergaderzaal is in het echt ooit min of meer overeenkomstig de afgebeelde tekening ingericht geweest. Van die bij elkaar geraapte inrichting is niets meer aanwezig. In de vergaderzaal staan nu, anno 2021, de zaakjes en de gedoetjes van het oervervelende zo genoemde Oermuseum opgehoopt.
De redactie van ut Deevers Archief vermeldt voor deze afbeelding de volgende bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / documentnummer BT-003472.
De redactie heeft de kleurenfoto van de voorgevel van ut Skult’nhuus gemaakt op 20 november 2005. Deze pre-oermuseum-foto begint al een beetje een oeroude foto te worden. De vergaderzaal in ut Skult’nhuus bevindt zich rechts van de voordeur.

Posted in Skultehuus | Leave a comment

De villa Castra Vetera op een lochtfoto

Posted on 23 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief is al vanaf 1 maart 1996 in het bezit van een afdruk van het negatief van een luchtfoto, waarop het dorp Zorgvlied, in het bijzonder villa Castra Vetera, is te zien. Het negatief van deze luchtfoto is geregistreerd als minuut 185, nummer 50, 193 in het archief van de Topografische Dienst in Emmen. Deze luchtfoto is gemaakt in 1932, de Topografische Dienst in Emmen heeft op de afdruk niet de opnamedatum vermeld. Het bijzondere aan deze luchtfoto is dat het negatief van de foto is samengesteld uit stroken film, die aan elkaar zijn gepast, waarna een afdruk is gemaakt, vandaar de zichtbare evenwijdige rechte strepen op afbeelding 1, die een detail is van de hiervoor genoemde luchtfoto.
De redactie heeft met een rode pijl de plaats van de villa Castra Vetera aangegeven. De oprijlaan van het landhuis lag in het verlengde van de weg naar Elsloo, deze weg heet nu niet Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildtlaan, maar helaas Verwersweg. Jacobus Fransiscus de Ruiter de Wildt, bouwer en bewoner van Villa Zorgvliet, en visonaire veroorzaker van het dorp Zorgvlied, wordt helaas slechts povertjes herinnerd door de aanwezigheid van zijn verkeerd geschreven naam op het naambordje van een onnozel oprijlaantje naar enige toeristisch industriële ondernemingen.

Afbeelding 1 – © Topografische Dienst, Emmen

Posted in Castra Vetera, de Ruiter de Wildt, Lodewijk Guillaume Verwer, Verdwenen object, Zorgvliet | Leave a comment

De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge

Posted on 22 mei 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ zijn als afbeeldingen 26, 27 en 28 respectievelijk een ansichtkaart van de aankomst van de stoomboot an de Deeverbrogge (afbeelding 1), een ansichtkaart van de stoomboot bij de aanlegplaats aan de Deeverbrogge (afbeelding 2) en een ansichtkaart van het vertrek van de stoomboot bij de Deeverse Sluus (afbeelding 3) opgenomen. De drie ansichtkaarten zijn niet omstreeks 1914 verstuurd, maar in de periode 1907-1909. In de tekst bij de drie afgebeelde ansichtkaarten is enige aandacht besteed aan de stoombootdienst van de Drentsche Stoombootmaatschappij door de Drentse Hoofdvaart. Een afbeelding van de betreffende bladzijde uit het fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is in dit bericht opgenomen, zie afbeelding 4.

26, 27 en 28 – Dieverbrug – Aankomst, aanlegplaats en vertrek van de stoomboot – 1914
De Drentsche Stoomboot Maatschappij uit Meppel onderhield in die tijd eene schroefstoombootdienst tusschen Assen en Zwolle door de Drentsche Hoofdvaart, het Meppelerdiep en het Zwartewater, vice versa.
Dagelijks, behalve op zondag, vertrok ’s morgens om zeven uur één boot vanuit de ligplaats in de Kolk te Assen en één vanuit de ligplaats bij het Roodetorenplein in Zwolle. De boten hadden een capaciteit van ten minste tachtig zitplaatsen. Deze kwamen ’s middags om vijf uur op hun plaats van bestemming aan.
De gelegenheden tot het opnemen en aflaten van reizigers en goederen waren Assen, Veenhoop, Dieverbrug, Havelte, Meppel, Zwartsluis en Hasselt, alsmede diverse andere sluizen en bruggen in de vaarroute, zoals het Haarschut, de Geeuwenbrug en de Wittelterbrug.
Aan de Dieverbrug werd aangelegd bij café Sjoert Benthem. De Asser boot kwam daar om ongeveer elf uur ’s morgens aan, de Zwolse boot arriveerde om ongeveer één uur ’s middags.

Aantekening van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie weet niet of de stoomboot die de Brogge passeert en de stoomboot die is aangelegd bij café-logement Sjoert Benthem ook de stoomboot met de naam Assen II, die te zien is bij het uitvaren van de Deeverse sluus, is. De redactie heeft het vermoeden dat dit niet het geval is.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeelding 1 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 20 en als donderslag bij heldere hemel ook nog een keer op bladzijde 238 van de in 2014 verschenen onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’, dat is samengesteld door een groep Broggers (Bruggers, Deeverbroggers, Dieverbruggers, Dieverbruggenaren, Dieverbruggenoten) en is uitgegeven door de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerk zijn of dat papieren boekwerk bij iemand in kunnen zien. De redactie vraag zich al jaren af waarom de afbeeldingen 2 en 3 niet zijn opgenomen in de onvolprezen papieren bestseller ‘An de Brogge, Geschiedenis van Dieverbrug in woord en beeld’.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf enige kleurenfoto’s van de huidige situatie an de Brogge en an de Deeverse Sluus aan dit bericht toevoegen.

Afbeelding 1
De hier afgebeelde ansichtkaart is op 3 september 1909 verzonden.

Afbeelding 2
De hier afgebeelde ansichtkaart van de aanlegplaats en het kantoor van de Drentse Stoomboot Maatschappij an de Brogge is op 2 januari 1907 door caféhouder Sjoert Bentem en zijn echtgenote Grietje Merk verstuurd.

Afbeelding 3
De hier afgebeelde ansichtkaart is in 1907 verzonden. Aan de rechterkant staat de woning van de opzichter van de Rijkswaterstaat. Bij de sluis staat de woning van de sluiswachter. In die tijd was de sluiswachter ook nog een beetje boer, gelet op de stalraampjes in de zijgevel van het huis.
Afbeelding 4

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Café-Logement Sjoert Benthem, Deeverse sluus, Diever, ie bint 't wel ..., Scheepvaart, Vervoer | Leave a comment

Plattegrond uut 1978 van ut dörp Deever

Posted on 21 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het ordenen en digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht document.
Het betreft in dit geval het zeer lezenswaardige rapport ‘Onderzoek naar de belevingswaarde van het dorp Diever’, dat is opgesteld door C.P. Huese, architect H.B.O., in opdracht van het college van gedeputeerde staten in de provincie Drente, en is uitgegeven in september 1978. Het rapport behandelt de belevingswaarde van ut dörp Deever en zijn omgeving. In zo’n rapport ontbreekt natuurlijk niet een plattegrond van ut dörp Deever. Zie de afbeelding van deze plattegrond in dit bericht. De plattegrond is getekend door Bart Buiter, medewerker van de Provinciale Planologische Dienst van de provincie Drente.
In dit rapport is de laatste zin in het voorwoord van het college van gedeputeerde staten in de provincie Drente de moeite van het citeren waard: Moge de hierin neergelegde bevindingen bijdragen tot meer creativiteit in de diverse dorpsbouwkundige plannen.
Opvallend is de reactie op de vraag: zijn er bepaalde plekken in Diever, waar volgens u beslist geen nieuwbouw moet komen ? Indien ja, waar dan niet ? Van de 87 ondervraagden noemden 76 ondervraagden plekken waar geen nieuwbouw mag komen:
– niet in het oude deel van ut dörp (22);
– niet op ut Kastiel (21);
– niet in Oll’ndeever (9);
– niet tussen de Veentiesweg en Oll’ndeever (9);
– niet an de Bosweg (9);
– niet op de Kleine Esch (7);
– niet op de Noorderesch (5);
– niet op de Heezeresch (4);
– niet op de eschen (6);
– niet aan de Dwarsdrift (2);
– niet in het gebied tussen de Aachterstroate en de Betonweg (2);
– niet aan de brink (2);
– niet bij ut maarktturrein (2);
– niet op ut kaampie grünlaand bee Henduk Mulder (5).
De Hogere en Lagere Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Onverwoestbare Gelijk Van de Ruimelijke Inrichting En Ordening Van Ut Dörp Deever hebben de resultaten van deze vraag in de enquete uit 1978 ogenschijnlijk redelijk gevolgd. Slechts het niet bebouwen van de Kleine Esch is niet gevolgd, sterker nog, het hele gebied tussen de Weiert en de Dwarsdrift is kort na 1978 helemaal en in rap tempo volgebouwd, daarbij ging ook de belevingswaarde van ut Skoolpattie tuss’n ut Kastiel en de Heufdstroate bee de skoele verloren.
Gelet op de ontwikkelingen van ut dörp Deever na 1978 wenst de redactie te betwijfelen of de in het genoemde rapport neergelegde bevindingen hebben bijgedragen tot meer creativiteit in de diverse dorpsbouwkundige plannen.

Posted in Deever, Topografie | Leave a comment

Ik heb ok nog un paer medallies van klei

Posted on 20 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 23 november 2014 van Kornelis (Kor) Fokker de navolgende reactie over zijn verblijf in het jongensinternaat ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie heeft de tekst een beetje geredigeerd. Wellicht kan Kor zijn verhaal nog verder aanvullen, geen enkel probleem om dat te publiceren. Dat deed Kornelis (Kor) Fokker op 20 mei 2021. De redactie is Kornelis (Kor) Fokker bijzonder erkentelijk voor zijn bijdrage aan de beschrijving van het verleden van Jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe.

Ik ben Kor en ik vind al die reacties heel herkenbaar.
Alleen ik heb in plusminus 1969 in het kamp vertoefd. Het kamp werd toen een internaat genoemd.
Ik heb daar de landing op de maan gezien en ik heb daar ook aan ‘olympisch spelen’ meegedaan.
Ik heb de namen van alle jongens met wie ik daar gezeten heb, waarschijnlijk geblokt, want ik kan mij maar één jongen herinneren, dat was Henk, zijn achternaam was Kypershoek, alleen ik weet niet zeker of dat zijn achternaam was.
Ik herken de barakken op de foto’s goed. Ik heb in de barak met de naam Perú gezeten.
Ik ben ook een keer weggelopen.
Nieuwe jongens noemden we ‘peesies’.
Ik heb ook nog een paar medailles van klei, overgehouden van die ‘olympische spelen’.
Ik heb daar gezeten toen ik 12 jaar was. Ik ben nu 57 jaar.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 6 december 2014 schreef Henk Kurpershoek in eigen persoon de volgende wel erg korte reactie in de vorm van één zin:
Ik heb bij jou in de groep gezeten, Perú.
Dus beste Kor, de achternaam van Henk is niet Kypershoek, maar Kurpershoek.
Maar wat is de achternaam van Kor ?

Reactie van Kornelis (Kor) Fokker van 20 mei 2021
Hoi Henk,
Ik kan mij nog een paar dingen herinneren.
Ik herinner mij juffrouw Klomp en meneer Jacob en ook het marmotten dorp.
We moesten ook aardappelen pitten.
Ik weet niet meer hoe lang ik daar ben geweest.
Ik weet nog wel dat wij goed met elkaar konden opschieten.
De namen van die andere jongens weet ik niet meer.
Ik werk in de haven op een kraan voor het lossen en laden van containers.
Ik ben nu 63 jaar en ik moet nog een paar jaar werken.
Groetjes, Kor Fokker

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Bee de scheerboas in Deever

Posted on 19 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief heeft van Lammert Joustra toestemming de door hem geschreven artikeltjes voor het papieren blad Opraekelen van de heemkundige vereniging uut Deever op te nemen in ut Deevers Archief. Bijgaande drie korte artikeltjes -voorzien van een korte inleiding van de redactie- zijn gepubliceerd in het papieren blad Opraekelen 03/4 (december 2003) van de heemkunduge vurening in Deever..

De redactie heeft Lammert Joustra uit Zuidwolde (Drente) bereid gevonden grappige herinneringen en voorvallen (annekedotes) uit de tijd dat hij in Deever kapper was op papier te zetten.
Hij begon in 1956 als leerling-kapper in de zaak van Geert Vierhoven an de Heufdstroate (tegenover de Wiba) in Deever. In de tijd dat hij leerling was, ging hij ’s maandagmiddags naar de vakschool in Grönning’n. Hij was tot in 1962 in dienst van Geert Vierhoven, toen nam Lammert de herenkapsalon van Geert over. Geert heeft toen nog een paar jaar bij Lammert gewerkt.
In 1965 begon Lammert zijn dames- en herenkapsalon in de voormalige Boerenleenbank an de Heufdstroate in Deever. In december 1991 heeft hij zijn zaak verkocht aan Wemmenhove, waarna hij naar Zuidwolde is verhuisd.
In sommige van zijn korte verhaaltjes worden om voor de hand liggende redenen geen namen van personen genoemd, maar misschien herkent iemand zichzelf of iemand uit zijn of haar familie.
In sommige verhaaltjes worden wel namen genoemd, maar dan gaat het om dorpsfiguren, zoals Geert Dekker, Harm (Haarm) Hessels, de gebroeders Mulder (Gaarke Bakker’s jongen) of Jans (Jansie) Grit.
Als lezers zich ook mooie of leuke voorvallen in de kapsalon herinneren, dan vernemen wij die graag ! De redactie zoekt ook foto’s van het interieur van de zaak !

Over kauwers van sigarentabak
Wij hadden klanten die tabak pruimden, we hadden ook klanten die op sigarentabak kauwden. We verkochten aan onze klanten ook sigaren per stuk (losse sigaren). Als in een doos een kapotte sigaar zat, dan verkochten we die aan een kauwer van sigarentabak. Die klanten keken zelf of in de dozen kapotte sigaren zaten.
Er was op een gegeven moment één bepaalde klant, die altijd kapotte sigaren vond. Bij andere klanten was dat veel minder het geval. Toen we bij hem iets scherper opletten, bleek ons dat zo gauw hij een doos open deed, hij dan met zijn duim op de sigaren drukte. Zo ‘vond’ hij steeds één of twee beschadigde of kapotte sigaren, die hij dan voor weinig geld kon kopen. Toen hebben we zelf maar weer de controle van de dozen ter hand genomen.

Over het in model knippen van haar
Op een keer kwam een jonge klant binnen met in zijn hand een briefje, waarop de instructie stond hoe hij moest worden geknipt. De moeder had het duidelijk opgeschreven. Er stond: “Gaarne model zo laten, recht van voor, schuin af, van achteren aflopend op.” Ze moet gedacht hebben dat het zo voor ons wel duidelijk zou zijn.
Ik begreep de tekst toch niet helemaal. Harm Hessels kwam juist de zaak binnen en ik vroeg hem om advies. Harm was bekend in Deever als fotograaf en adviseur. Harm las het briefje en zei: “Wat hier staat is mij volkomen duidelijk, maar ik kan niet knippen.”

Over het knippen van kinderen op woensdagmiddag
We knipten in onze kapsalon op woensdagmiddag kinderen voor een gereduceerde prijs. De reden daarvan was dat de kinderen op woensdagmiddag vrij van school hadden. Zodoende hadden we minder kinderen op andere dagen te knippen.
Op een woensdagmiddag voor de kerstdagen was het ontzettend druk. Er zaten en stonden wel tweeëntwintig kinderen te wachten op hun beurt. Geert en ik deden wie het snelste de kinderen kon knippen. We werkten razendsnel en pakten zelf de kinderen op en zetten deze in de stoel.
Ik pakte een jongen op, zette hem in de kinderstoel, sloeg hem het kaplaken om, knipte hem, deed hem het kaplaken af en zette hem weer op grond. Toen keek hij mij verwonderd aan en zei: “Ik moest niet geknipt worden, maar ik moet sigaretten hebben voor mijn vader.” Deze zaak is gelukkig zonder problemen opgelost en werd hij toch nog een betalende klant voor ons.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de kleurenfoto op woensdag 11 december 2019 gemaakt ten tijde van de uitvoering van het peperdure herbestratingswerk met de eufemisiische naam Diever op Dreef (in ut Deevers: Deever op Drift).
Geert Vierhoven had zijn kapperszaak in het pand waarvan op de kleurenfoto aan de linkerkant de voorgevel is te zien. De kapperszaak zat aan de rechterkant van het pand. De ingang zat rechts van het grote winkelraam, die ingang is later dichtgemetseld.

Tekst bij de foto van Geert Vierhoven
Geert Vierhoven is geboren op 3 oktober 1902 in Deever en is overleden op 14 augustus 1985 in Deever. Hij had van 1945 tot 1962 een kapperszaak an de Heufdstroate in Deever. De herenkapsalon werd overgenomen door Lammert Joustra. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels is de maker van de foto van Geert Vierhoven.

Tekst bij de afbeelding van een deel van een bladzijde van het ‘opschrijfboek’
Een detail van een bladzijde uit het ‘opschrijfboek’ van de kapsalon; schulden van klanten werden vaak ‘opgeschreven’. In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw kostte een pakje North State sigaretten f. 1,40, een pakje Stuyvesant sigaretten f. 1,50 en een doos Hofnar sigaren f. 2,80. Als de schulden waren afbetaald, dan werd een streep door de betreffende schuld gehaald. (document uit de verzameling van Lammert Joustra, Zuidwolde)

Posted in Alle Deeversen, Deever, Dorpsfiguur, Haarm Hessels, Heufdstroate, Neringdoende, Opraekelen | Leave a comment

De veer swaarfstien’n in de Student’nkaamp

Posted on 18 mei 2021

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van het keuken- en professorengebouwtje van de Student’nkaamp bee ut Mastenveltie an de Bosweg met op de voorgrond vier zwerfstenen is vlak voor of in de Tweede Wereldoorlog uitgegeven. De uitgever van deze kaart is J. Sch. te S. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet welke uitgever het betreft ? De redactie van ut Deevers Archief weet niet welke winkeldrijvende neringdoende in Deever deze kaart heeft verkocht. De redactie heeft wel het vermoeden dat de hier afgebeelde ansichtkaart in de Student’nkaamp te koop was.
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s gemaakt op donderdag 22 april 2021. De redactie is op die dag op zoek gegaan naar de vier hiervoor genoemde zwerfstenen. Dat was geen sinecure, maar heeft de plek na enig zoeken in het armoedige struweel gevonden. Ter plekke waren niet de grotere zwerfsteen en drie kleinere zwerfstenen aanwezig, maar alleen de grotere zwerfsteen en een kleinere zwerfsteen. Hopelijk liggen de twee andere kleinere zwerfstenen nog ergens onder de bodembegroeiing. Het terrein van de Student’nkaamp is volledig overwoekerd geraakt met laagwaardige begroeiing. Zo te zien een volmaakt leefterrein voor mieren.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van zwart-wit ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 14 van de in 2007 uitgegeven publicatie Voormalige Gemeente Diever in oude ansichtkaarten, die is samengesteld door vrijwilligers van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van die publicatie of die publicatie bij iemand kunnen bekijken.

Posted in Ansigtkoate, Student’nkaamp | Leave a comment

Eupening ièste expositie Schilderskring Deever

Posted on 17 mei 2021

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 16 juli 1980 verscheen het navolgende berichtje over een expositie van de Schilderskring Deever in het kerkgebouw aan de brink van Deever. Het artikel is aanwezig in het Deevers Archief.

Espositie schilderskring
Diever. Maandag werd in de Hervormde kerk de expositie van de Schilderskring Deever, door de heer Glazenburg, hervormd predikant te Diever geopend.
Voorzitter F.H.A. Michon, sprak woorden van dank, omdat men dit gebouw voor dit doel aan hen had toevertrouwd. Door deze expositie kon de schilderskring haar werk gestalte naar buiten geven. Als blijk van waardering bood hij dominee Glazenburg een schilderij van de Hervormde kerk aan, die op zijn beurt dit schilderij symbolisch overdroeg aan de voorzitter van de kerkvoogdij de heer Cornelis Offerein, die niet aanwezig was.
Routine
Volgens dominee Glazenburg behoorde het niet tot zijn routine-handelingen om een schilderijententoonstelling te openen. De kerk wil echter een monument zijn dat door toeristen gezien kan en mag worden.
In het verleden zijn godsdienst en kunst steeds nauw bij elkaar betrokken geweest en hebben steeds bevruchtend op elkaar gewerkt. Amateur betekent liefhebber, beminnaar. Zoo hebben deze mensen liefde opgevat voor kleuren, lijnen en vormen. Door schilderijen te exposeren geeft men iets van zichzelf prijs aan de ander.
Geraakt
‘Als u gaat schilderen in uw gebouw, dan weet u zich geraakt door de vleugels van de schoonheid; dit zal een band geven van medemenselijkheid. Deze banden, deze expositie’, aldus dominee Glazenburg, ‘zal uw dorps- en streekgenoten goede en schone momenten bezorgen’, waarop hij de expositie voor geopende verklaarde !
Op deze expositie worden een groot aantal werken van deze kring geëxposeerd. Ze is dagelijks geopend vanaf 15 juli tot en met 1 augustus van 10-12 en van 13-17 uur. Zondags is men niet geopend en de toegang is vrij.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Bij het artikel in de Olde Möppeler (Moppeler Kraante, Meppeler Courant) was bijgaande zwart-wit foto afgedrukt. In 1980 verscheen de Olde Möppeler (Möppeler Kraante, Meppeler Courant) helaas nog niet in kleur. De zwart-wit foto is gemaakt door de Deeverse dorpsfotograaf en dorpsfiguur Harm Hessels.
De heer F.A.H. Michon overhandigde het schilderij van de toren en het kerkgebouw an de brink van Deever aan dominee Glazenburg, voorganger van de Nederlands hervormde gemeente van Deever.
Uit deze foto is bijgaande uitsnede gemaakt van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink.
De redactie heeft even gezocht in ut Deevers Archief en vond daar bijgaand afgebeelde kleuren-ansichtkaart van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink.
De redactie trekt de conclusie dat de amateur-schilder de kleuren-ansichtkaart uit het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw als inspirerend en leidend voorbeeld heeft gebruikt voor zijn schilderij.
Het overschilderen van Deeverse ansichtkaarten of Deeverse foto’s is in het verleden wel meer gebeurd en zal in de toekomst ook nog wel eens gebeuren. Hopelijk wordt dit niet een gewoonte, maar zullen de schilders van de Schilderskring Deever meer van zichzelf prijs moeten geven.
Maar waar is het schilderij gebleven ? Hangt het schilderij in de consistoriekamer in het kerkgebouw aan de brink ? Of waar hangt het schilderij aan de muur ! ? Of heeft het bij wijlen Roelof Jans Tabak aan een muur in zijn boerderij an de Aagterstroate gehangen en is het na zijn overlijden in een afvalcontainer terecht gekomen ?

Op 14 juli 1980 bood de heer F.H.A. Michon (links), voorzitter van de Schilderskring Diever, ter gelegenheid van haar eerste expositie in de Nederlands Hervormde kerk van Diever, een schilderij van een van haar leden (wie ?) aan dominee S. Glazenburg (rechts) aan, die het op zijn beurt overdroeg aan de kerkvoogdij van de Nederlands Hervormde kerk. Het schilderij moet na 1957 zijn gemaakt, want de wijzerplaten zijn rechts van de galmgaten geschilderd. (foto wijlen Harm Hessels)

Posted in Ansigtkoate, Haarm Hessels, Kaarke an de brink, Kuunst, Skildereeje, Toor'n an de brink | Leave a comment

Deever op Dreef mit twee glasvezelnetwaark’n

Posted on 16 mei 2021

In de webstee van de gemeente Westenveld verscheen in december 2020 het volgende ‘het is niet onze schuld’ persbericht over het aanleggen van twee gescheiden netwerken van glasvezel in de gemeente Westenveld.

Meerdere initiatiefnemers aanleg glasvezel in kernen Westerveld
Momenteel lopen er twee initiatieven voor de aanleg van een glasvezelnetwerk. Delta Rijssen Glasvezel Investeringen en Rendo Buitenaf Glasvezel.
De gemeente Westerveld is geen initiatiefnemer, maar is op basis van de telecomwet verplicht om medewerking te verlenen aan deze initiatieven. In een later stadium, bij vergunningverlening, kunnen we voorwaarden opleggen over het tracé en de locaties voor de schakelstations.
Op dit moment zijn we met beide aanbieders in gesprek om te bekijken of beide initiatieven bereid zijn om gebruik te maken van één tracé (twee kabels in één sleuf) zodat de overlast bij mogelijke aanleg wordt beperkt. Op basis van wetgeving mogen wij niet een van beide initiatieven afwijzen. Inwoners van de betreffende kernen maken zelf de keus of ze gebruik willen maken van een aansluiting, maar zijn hiertoe niet verplicht.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie beschouwt het als een onontkoombare plicht te schrijven over recente ontwikkelingen die van invloed zullen zijn op de geschiedenis van de gemiente Deever. Want wat vorige maand in de gemiente Deever is gebeurd, dat is nu al geschiedenis. En de aanleg van toekomstbestendige netwerken van glasvezel voor snelle digitale communicatie in de gemiente Deever is een ontwikkeling die zeer zeker moet worden vastgelegd. Want communicatie met bijvoorbeeld de ontelbare spullen verkopende binnen- en buitenlandse webwinkels moet supersnel, zonder onderbreking en achterovergeleund op de bank kunnen verlopen en zal ongetwijfeld van invloed zijn op het voortbestaan van spullenverkopende neringdoenden in de gemiente Deever.
De redactie zag op maandag 19 april 2021 en donderdag 22 april 2021 in de Heufdstroate van Deever de voortgang van de aanleg van een netwerk van glasvezelkabel. Zie de bijgevoegde afbeeldingen.
Die uitsluitend Europese arbeidsmigranten van de aannemer waren druk en snel bezig met het opbreken van de zeer onlangs aangelegde peperdure nieuwe toekomstbestendige Deever-op-Dreef bestrating, het graven van sleuven, het aanleggen van de glasvezelkabel, het dichtgooien van de sleuven, het verdichten van het zand in de sleuven en het weer aanbrengen van de dan niet meer zo toekomstbestendige peperdure Deever-op-Dreef bestrating.
En dan te bedenken dat al die niet meer zo toekomstbestendige peperdure Deever-op-Dreef bestrating binnenkort moet worden opengebroken voor de aanleg van het glasvezelnetwerk van een concurrerende ondernemer. Want de Hoge en Lage Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van De Toekomstbestendige Onschuld In De Gemeente Westenveld zullen die tweede ondernemer via de regeltjes in de te verlenen vergunning ongetwijfeld en onontkoombaar dwingen het tracé van de eerste ondernemer te volgen.

Afbeelding 1
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op maandag 19 april 2021

Afbeelding 2
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op maandag 19 april 2021.
Afbeelding 3
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 4
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 5
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Communicatie | Leave a comment

De bemanning van de Halifax B-II LW-231 VR-F

Posted on 15 mei 2021

Op een gedenkplaat van ut Canadees’n monement an ut Hunterpad in de Olde Willem staan de namen van de op 22 november 1943 omgekomen zeven bemanningsleden van de neergestorte bommenwerper Halifax B-II LW-231 VR-F (F for Freddy) van squadron 419 van de Royal Canadian Air Force in de Olde Willem. De zeven bemanningsleden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Zie het bericht Lest we forget – Opdat we ut neet vurgeet.
Van de leden van de bemanning bij hun Halifax B-II LW-231 VR-F (F for Freddy) is gelukkig een foto bewaard gebleven. Deze foto is helaas niet zo scherp, maar beter zo’n foto, dan helemaal geen foto. Zie bijgaande afbeelding.
In de internet encyclopedie Wikipedia is aandacht besteed aan de Handley Page Halifax bommenwerper. In de daar opgenomen incomplete lijst van in Nederland neergestorte Halifax bommenwerpers moet nog aandacht worden besteed aan de Halifax B-II LW-231 VR-F (F for Freddy). Dat is toch echt wel een dingetje voor de tweedewereldoorloggeschiedenisdeskundoloog van de heemkunduge vurening uut Deever.

De bemanning van de Halifax bestond uit:
Pilot officer William Langenbeck Hunter
Hij was de piloot van de Halifax.
Hij is geboren op 4 mei 1922 in Morden in Manitoba in Canada.
Op het internet is een foto van William Langenbeck Hunter te vinden.
Flying officer Richard John Newman
Hij was de navigator van de Halifax.
Hij is geboren op 19 april 1922 in Toronto in Ontario in Canada.
Op het internet is een foto van Richard John Newman te vinden.
Sergeant George Alexander Howitson
Hij was de radiotelegrafist en luchtkanonnier van de Halifax.
Hij is geboren op 7 februari 1922 in Wilkie in Saskatchewan in Canada.
Op het internet is een foto van George Alexander Howitson te vinden.
Flight sergeant Malcolm Archie McKellar
Hij was de bommenrichter/bommenwerper van de Halifax.
Hij is geboren 19 april 1923 in Camper in Manitoba in Canada.
Op het internet is een foto van Malcolm Archie McKeller te vinden.
Flight sergeant warrant officer class II Joseph Alexander Lesage
Hij bediende het luchtkanon in de staart van de Halifax.
Hij is geboren op 3 november 1921 in Kingston in Ontario in Canada.
Op het internet is een foto van Joseph Alexander Lesage te vinden.
Sergeant George Alexander May
Hij bediende het luchtkanon boven in het midden van de Halifax.
Hij is geboren op 6 november 1924 in London in Ontario in Canada.
Op het internet is een foto van George Alexander May te vinden.
Sergeant Wilbert Blare Jones
Hij was de boordwerktuigkundige van de Halifax.
Hij is geboren in 1925 in Crayford in Kent in Engeland.
Op het inernet is de precieze geboortedatum van Wilbert Blare Jones nog niet te vinden.
Op het internet is nog geen foto van Wilbert Blare Jones te vinden.

Afbeelding 1
Drie van de zeven bemanningsleden op deze foto zijn in elk geval herkend. Aan de linkerkant staat flying officer Richard John Newman. Naast hem staat pilot officer William Langenbeck Hunter. Naast hem staat sergeant George Alexander Howitson. De redactie van ut Deevers Archief heeft na bestudering van de pasfoto’s het vermoeden dat de vier mannen aan de rechterkant van rechts naar links zijn: sergeant Wilbert Blare Jones, flight sergeant Joseph Alexander Lesage, flight sergeant Malcolm Archie McKeller en sergeant George Alexander May.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ut neeje Canadees’n monement in de Olde Willem

Posted on 14 mei 2021

Reeds op 22 november 1999 bleek al direct bij de onthulling van het monument ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden van een neergestorte Canadese bommenwerper van het type Halifax op 22 november 1943 in de bossen bij de Olde Willem, dat de gedenkplaat op de zwerkei veel te laag zat en dat de tekst op de gedenkplaat nauwelijks te lezen was. De aanwezigen bij de onthulling op 22 november 1999 moesten krom gaan staan of op de knieën gaan liggen en dan op twintig centimeter van de gedenkplaat met de leesbril op de punt van de neus de tekst proberen te oncijferen.
Pas na twintig jaren kwam het bestuur van de heemkundige vurening uut Deever plotseling achter dit vooral voor ouderen ergonomische probleempje. En zo kon het gebeuren dat vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever omstreeks 22 november 2021 een vonkelnagelnieuw van roestig maar weervast staal gemaakt monument 2.0 bij monument 1.0 plaatsten, zie de afbeeldingen 1 tot en met 6. Zo te zien en in de praktijk door de redactie uitgeprobeerd is de lessenaar van monument 2.0 te laag, zie afbeelding 5. Toch niet op naar monument 3.0 ?
In de digitale Olde Möppeler (Meppeler Courant) is het bericht Historische Vereniging Gemeente Diever plaatst informatiepanelen te vinden.
De redactie citeert het volgende stukje tekst uit dit bericht: ‘Om financiële redenen hebben wij daar toen te kleine tekstplaatjes aangebracht.’ Dat is voor ut Canadees’n monement in de Olde Willem een dubieus en merkwaardig argument. Want wie rechts onder op de gedenkplaat op de zwerfsteen kijkt, die ziet toch duidelijk staan: Aangeboden door Koop Tjuchem b.v. Dus de heemkundige vurening uut Deever had geen financiële redenen te kiezen voor een te klein tekstplaatje. Niet de heemkundige vurening uut Deever, maar weldoener Koop Tjuchem b.v. heeft het tekstplaatje gesponsord. De redaksie wil dat gevallegie vedder moar blau blau loat’n.
De redactie citeert het volgende stukje tekst uit het bericht in de digitale Olde Möppeler (Meppeler Courant): ‘Het is geheel hufterproof’.’ Met ‘het’ wordt het paneel van weervast staal bedoeld, zie afbeelding 5. De redactie heeft sterk de indruk dat de zwerfsteen op zijn minst net zo bestand is tegen een aanval van vandalen als het paneel van roestig maar weervast staal.
In het kader van de door de Lage en Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Ontzagwekkend Grote Circulaire Gelijk Van De Gemeente Westenveld omarmde politiek van het minimaal gebruiken van niet hernieuwbare grondstoffen en het maximaal hergebruiken van toegepaste materialen is monument 2.0 volledig en ten zeerste afgekeurd. Dat monument 2.0 is toch wel een klein blundertje van het bestuur van de heemkundige vurening uut Deever. Maar dat is gemakkelijk goed te maken.
De metselsdeskundologen onder de vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever kunnen van plaatselijk verzamelde zwerfkeitjes een redelijk hoge mooi ogende sokkel onder de zwerfsteen van het monument maken. De gedenkplaatdeskundologen onder de vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever kunnen gedenkplaat 1.0 van de zwerfsteen en gedenkplaat 2.0 van de lessenaar schroeven en vervolgens gedenkplaat 2.0 aan de zwerfsteen schroeven. Dan kan de vrijgekomen gedenkplaat van monument 1.0 en de vrijgekomen lessenaar van monument 2.0 elders uiterst nuttig circulair en duurzaam worden hergebruikt.
Maar het bestuur van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever zou natuurlijk ook voor het verwijderen van het door weldoener Koop Tjuchem b.v. gesponsorde monument 1.0 kunnen kiezen en dat verwijderen dan vooral stilzwijgend en zonder tamtam in de regionale pers te doen. Dan komt een einde aan de belachelijke en beschamende situatie aan de Hunterweg in de Olde Willem.

De tekst op de gedenkplaat van monument 1.0 en monument 2.0 luidt als volgt:
Op 22 november 1943 is op deze plaats een Halifax bommenwerper van de Royal Canadian Air Force neergestort. Het vliegtuig is om 19.00 uur aangeschoten door een Duitse jager. De Halifax B-11 LW-231 VR-F (F for Freddy) van het 419de squadron was die dag om 16.33 uur opgestegen van Middleton Saint George in Engeland. De vlucht bestond uit 776 bommenwerpers, waarvan 764 voor de aanval op Berlijn en 12 op Leverkusen.
De bemanning van de Halifax bestond uit:
Piloot : pilot officer William Langenbeck Hunter, geboren op 4 mei 1922 in Canada;
Waarnemer : luitenant Richard John Newman, geboren op 17 november 1922 in Canada;
Bombardier : sergeant Malcolm Archie Mc Kellar, geboren 19 april 1923 in Canada;
Draadloze telegrafist : sergeant George Alexander Howitson, geboren 7 februari 1922 in Canada;
Luchtkanonnier : warrant officer Joseph Alexander Lesage, geboren op 3 november 1921 in Canada;
Luchtkanonnier : sergeant George Alexander May, geboren 6 november 1924 in Canada;
Bemanningslid : sergeant Wilbert Blare Jones, 18 jaar, geboren te Crayford in Engeland.
De zeven omgekomen bemanningsleden liggen begraven op de algemene begraafplaats in Diever.
Bron: Historische Vereniging Gemeente Diever

Afbeelding 1
Het oude monument 1.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden van een neergestorte bommenwerper van het type Halifax van de geallieerden op 22 november 1943 in de bossen bij de Olde Willem.
Blijkbaar zijn na de onthulling van het monument op 22 november 1999 om de zwerfkei nog met behulp van zwerfkeitjes de vleugels van de Halifax-bommenwerper gesymboliseerd. Wie zat daar nou op te wachten ?
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 2
De gedenkplaat op het oude monument 1.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 3
Het oude mounument 1.0 en het nieuwe monument 2.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 4
Het oude mounument 1.0 en het nieuwe monument 2.0 ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op woensdag 11 mei 2022.

Afbeelding 5
Het nieuwe monument 2.0 van weervast staal ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Afbeelding 6
De gedenkplaat op het nieuwe monument 2.0 van weervast staal ter nagedachtenis van de omgekomen zeven bemanningsleden. De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Un mooie foto van de Dikke Stien’n op de Stienakkers

Posted on 13 mei 2021

Coöperatie Appelscha Regio 3.0 U.A., gevestigd aan de Venekoterweg 42 in Oosterwolde, is in het mooie gebied rond Appelscha een zeer gedreven en succesvol promotor en belangenbehartiger van de recreatieve en toeristische sector in het mooie gebied rond Appelscha. Zij rekent gelukkig zeer zeker ook de gemiente Deever tot haar mooie gebied rond Appelscha. Dat mag blijken uit onder meer een foto van ut hunnebedde D52 an de Grönnegerweg bee Deever op haar fraaie webstee appelscha.nl.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de zeer gewaardeerde toestemming van de beheerder van de webstee appelscha.nl deze foto te tonen in ut Deevers Archief. De beheerder van de webstee appelscha.nl wist de naam van de maker van deze foto niet en wist ook niet wanneer deze foto is gemaakt. Als de maker van deze foto zijn of haar foto in dit bericht in ut Deevers Archief ziet en niet wil dat deze mooie foto in die webstee wordt getoond, dan verneemt de redactie dat graag van hem of haar, dan zal de redactie deze foto direct verwijderen.
Het mooie van deze foto is de weinige begroeiing achter ut hunnebedde en het bijna vrije zicht op de Stienakkers en andere bouwakkers op de Heezeresch bee Deever. Het is het zelfstandige op afstand geplaatste bestuursorgaan Staatsbosbeheer, die bij dit hunnebedde mag optreden als zetbaasje van de eigenaar van ut hunnebedde D52, zijnde de Staat der Nederlanden (de Nederlandse belastingbetaler), nog steeds niet gelukt het perceel waarin ut hunnebedde is te vinden, geheel vrij te maken van bomen en struikgewas en dat terwijl Staatsbosbeheer wereldkampioen bomen kappen in de gemiente Deever is en dat terwijl vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever staan te popelen de bijl en de kettingzaag ter hand te nemen om dit klusje te klaren.
In de tijd van de bouw van dit hunnebedde stonden rond het hunnebedde geen bomen en struiken. Ut hunnebedde laag gewoon onder ut saand van de Stienakkers. Was dat now nog moar so. Now bint wee opeskeept mit een nepresterasie van ut hunnebedde in een nepbossie. Zie als leidend voorbeeld de in 1915 gemaakte foto van ut hunnebedde.

Posted in Grönnegerweg, Hunnebedde D52 | Leave a comment

Greinspoaltie 71 steet nog in de Olde Willem

Posted on 12 mei 2021

Op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân staan de provinciale greinspoalties 41 tot en mit 77.
De redactie van ut Deevers Archief moet met het schaamrood op de kaken melden dat het hem nog steeds niet gelukt is van dichtbij een kleurenfoto van greinspoaltie 71 (greinspoaltie LXXI) te maken. De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf van dichtbij een kleurenfoto van dit greinspoaltie aan dit bericht toevoegen.
De redactie heeft, staande op de plek van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) an de weg deur de Olde Willem, wel op donderdag 22 april 2021 bijgaande kleurenfoto kunnen maken. In de verte aan de bosrand is greinspoaltie 71 (greinspoaltie LXXI) te zien. De grens tussen Drente en Frylân loopt rechts van de enige tijd geleden door het cultuurontwikkelingorgaan met de terechte naam Staatsweilandbeheer dichtgeplempte sloot.
Het moet voor de fervente liefhebber van greinspoalties een hele geruststelling zijn te weten dat het Dreins-Freese greinspoaltie 71 (greinspoaltie LXXI) nog aanwezig is.

Posted in de Olde Willem, Greinspoal | Leave a comment

De saandloper op de geetieser’n saarke is vot

Posted on 11 mei 2021

In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) verscheen op 13 november 1995 het bericht ‘Bijzondere grafzerk in Diever opgeknapt’ over het onderhoud en behoud van de enige gietijzeren grafzerk op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.

Gemeente wil gietijzeren zerk behouden
Bijzondere grafzerk in Diever opgeknapt
Diever – Op de algemene begraafplaats van Diever bevindt zich op het afgesloten gedeelte, vlak naast het baarhuisje, een bijzondere grafplaat. Het is een gietijzeren plaat, de enige in Diever en één van de weinigen in de provincie. Vrijdagmiddag werkten twee mannen van de gemeente aan het herstel en behoud van de grafzerk.
Deze kent de volgende tekst: ‘Rustplaats van Lambertus Fledderus, geboren te Hoogersmilde 27 maart 1788 en overleden te Hoogersmilde 20 april 1845 en van Jentien Hummel, geboren te Smilde 30 juli 1794 en overleden te Hoogersmilde 20 november 1873, echtelieden’.
In elk van de twee bovenhoeken van de plaat is een vlinder afgebeeld, hetgeen het kortstondige aardse bestaan symboliseeert. Boven de belettering is een vliegende zandloper afgebeeld. Dit beeld de vliegende tijd uit. Onder de belettering is een cirkelvormige slang afgebeeld die in zijn staart bijt. Hiermee wordt het eeuwige leven uitgebeeld.
Medewerkers van de gemeente Diever hebben hert graf vrijdag opgeknapt, want het is één van de oudste graven van de algemene begraafplaats te Diever. Albert Koning en Erwin Gruppen hebben de gietijzeren plaat in beton gelegd. Op deze wijze hoopt men het graf te behouden.
De gietijzeren grafplaten komen sporadisch voor. In Diever komt één gietijzeren plaat voor, terwijl er in heel Drente zo’n twintig geregistreerd zijn. Het bijzondere aan de plaat is natuurlijk de materiaalkeuze voor een grafzerk: giertijzer. In het algemeen werd, en wordt natuursteen toegepast. In feite is de vormgeving van de gietijzeren zerk, inclusief de belettering en de figuratie, geheel afgeleid van de traditionele natuurstenen zerk. Het grote verschil in aanzicht is de geringe plaatdikte. Met natuursteen kan men niet zo dun werken. omdat de plaat dan te weinig sterkte heeft en zal scheuren.. Bovendien kon het gietijzer in afwijkende kleuren geschilderd worden. Hoewel de nu nog voorkomende gietijzeren platen er roestvormig uitzien, mag worden aangenomen dat ze van oorsprong geschilderd of geteerd waren. De gietijzeren platen werden op een verharde, vlakke ondergrond gelgd. In Diever lag de plaat op een vlijlaag van bakstenen.
De gietijzeren gedenktekens verschenen in de eerste helft van de negentiende eeuw op de Nederlandse begraafplaatsen. In Drente verschijnen ze in de tweede helft van die eeuw. De in Drente voorkomende platen zijn, evenals die in Diever, vervaardigd door de Asser IJzergieterij, die vanaf 1866 tot 1895 aan het Noord-Willemskanaal in Assen was gevestigd.
De grafplaat te Diever zal waarschijnlijk na het overlijden van Jentien Hummel in 1873 door de nabestaanden zijn besteld. Het is waarschijnlijk één van de eerste door de Asser IJzergieterij vervaardigde platen.
Het lijkt vreemd dat de echtelieden Lambertus Fledderus en Jentien Hummel, in de gemeente Smilde geboren en gestorven, in de gemeente Diever begraven liggen. De verklaring hiervan vinden we in het feit dat de bevolking van Hoogersmilde lidmaten waren de kerk in Diever. Dit betekende dat zij in Diever hun kinderen doopten, hun huwelijk lieten inzegenen en hun overledenen naar hun laatste rustplaats brachten.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft drie kleurenfoto’s gemaakt op donderdag 22 april 2021 en heeft één kleurenfoto gemaakt op 26 juli 2012..
De begravers van Lambertus Fledderus en Jentien Hummel waren wellicht gefascineerd door bruikbare symbolen op funeraire objecten.
De twee gietijzeren vlinders, die het stuntelige en hulpeloze gefladder van de ten zeerste vergankelijke mens op deze aarde symboliseren, waren op 22 april 2021 aanwezig op de gietijzeren grafzerk.
De gietijzeren zijn eigen staart opetende slang, die het eeuwige terugkeren en de eenheid van alles symboliseert, was op 22 april 2021 aanwezig op de gietijzeren grafzerk.
De gietijzeren vliegende zandloper, die symboliseert dat de tijd niet bestaat en dat de mens ten zeerste vergankelijk is, was op 22 april 2021 helaas niet meer aanwezig op de gietijzeren grafzerk. Gestolen ? Grafzerkendieven ? Grafzerkenplunderaars ?
Aan de bruine roestvlekken is de plaats van de gietzijzeren vliegende zandloper op de gietijzeren grafzerk te zien. Beter gezegd waar de gietijzeren vliegende zandloper gewoon los lag, want ook de gietijzeren zijn eigen staart opetende slang ligt gewoon los op de gietijzeren grafzerk. Elke grafzerkenvandaal of grafzerkenplunderaar kan deze gietijzeren slang zo in zijn fietstas of in zijn auto meenemen.
De gemiente Deever wilde in 1995 de gietijzeren grafzerk zeer terecht behouden. De grote vraag is hoe de verwesterde, verzakelijkte, verambtelijkte, afstandelijke, kille gemeente Westenveld aankijkt tegen het behoud van deze gietijzeren grafzerk, dat toch op zijn minst een gemeentelijk monumentje is. De nog grotere vraag is of de verwesterde, verzakelijkte, verambtelijkte, afstandelijke, kille gemeente Westenveld bereid is de gietijzeren grafzerk te restaureren ? De redactie schat in van niet.

Figuur 1
Dit bericht verscheen op 13 november 1995 in de Olde Möppeler (Meppeler Courant).
Figuur 2
De redactie heeft deze foto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Figuur 3
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Figuur 4
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Figuur 5
De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op donderdag 26 juli 2012.

Posted in Aarfgood, Kaarkhof an de Grönnegerweg | Leave a comment

Frits van den Boogaard zat in barak Transvaal

Posted on 10 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief ontving op 8 mei 2013 en 29 augustus 2017 korte reacties van Frits van den Boogaard uit Helmond, die ook verbleef in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. De redactie heeft beide reacties samengesteld tot het volgende bericht. Hij reageert op het bericht Ben van Erp vraagt: Herkennen jullie dit ook ?. Hij wil graag in contact treden met oude bekenden uit die tijd. Als een bezoeker van ut Deevers Archief zich Frits van den Boogaard herinnert, dan wordt deze persoon uitgenodigd te reageren op dit bericht. Oude bekenden van Frits van den Boogaard worden uitgenodigd foto’s van hun tijd in ‘de Eikenhorst’ naar de redactie te sturen voor opname in ut Deevers Archief.

Mijn naam is Frits van den Bogaard.
Ik woon in Helmond in Noord-Brabant.
Ik ben destijds via Jeugdzorg in jongenskamp ‘de Eikenhorst’ geplaatst.
Ik heb daar in 1958/1959 gezeten.
Ik heb daar in groep Transvaal gezeten.
In die tijd was mijn leidster Lenie de Win uit Noord-Brabant en mijn leider was de heer Hofman.
Mijn vraag aan de bezoekers van het Dievers Archief is: zijn er bij toeval nog foto’s uit die tijd bewaard gebleven ?
Het zou fijn zijn als deze hier getoond zouden worden.
Veel groetjes, Frits

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

Ut nepkuunststuwmièr in de Olde Willem

Posted on 9 mei 2021

Op de topografische kaart die in 1997 is uitgegeven, zie afbeelding 1, is het gebied rond het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide in de Olde Willem in de hoek van de Woaterseweg en de weg deur de Olde Willem nog als een gewoon degelijk landbouwgebied met rechte sloten ingetekend.
Op de topografische kaart, die zeven jaren na 1997, in 2014 is uitgegeven, zie afbeelding 2, is het gebied rond het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide in de Olde Willem in de hoek van de Woaterseweg en de weg deur de Olde Willem als een soort van waterachtig drassig gebied met nepkunstmeertjes en een kronkelende nepkunstbeekslootje, ingetekend. Dit is het resultaat van de uitvoering van de tekentafelplannen van de cultuurnatureluurinrichtingsdienst met de naam Staatsbosbeheer, kantoor houdende in het verre Amersfoort. Staatsbosbeheer is de door de Nederlandse staat (de Nederlandse belastingbetaler) ingehuurde zetbaas van natuur- en cultuurgebieden van de Nederlandse staat (de Nederlandse belastingbetaler). De grote vraag is of zetbaas Staatsbosbeheer ernstig en klantgericht bezig is met zijn plaatselijke opdracht, zijnde het beheren en het duurzaam tot maatschappelijk nut brengen van de terreinen in de Olde Willem rondom het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide.
Op afbeelding 2 is in de hoek van de Woaterseweg en de weg deur de Olde Willem en nota bene rondom recreatiebedrijf De Goede Weide in 2014 al een soort van speciale stuwdam ingetekend. Dat zal daar in het verre Amersfoort wel veel knarsetanden bij de knutselaartjes van zetbaas Staatsbosbeheer hebben opgeleverd. Die probeerde tevergeefs het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide het kostelijke recreatiegebied uit te werken. Die bood de eigenaren van het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide slechts een fooitje en een habbekratsje en een appeltje en een eitje. Daar trapt zelfs een seniele idioot nog niet in.
Die speciale stuwdam is daadwerkelijk aangelegd en aanwezig. De bedoeling daarvan is duidelijk te zien op bijgaande drie kleurenfoto’s, die de redactie heeft gemaakt op donderdag 22 april 2021. Op de foto’s is een vollopend en steeds groter worden nepstuwmeer te zien. De stuw voor dit nepstuwmeer is te vinden bij de kruising van het nepkunstbeekslootje met de Woaterseweg. Het is in het geheel geen vraag wat de grootste bijdrage levert aan het duurzaam en tot maatschappelijk nut brengen van de terreinen rond het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide. Een nepkunststuwmeer voor een paar verdwaalde watervogels of een duurzaam opgezet recreatiebedrijf De Goede Weide achter een speciale stuwdam op een nepschiereiland in een nepstuwmeer ? In een land dat zich permanent moet instellen op het leven met corona en het steeds meer vakantie houden in eigen land, zijn de faciliteiten van duurzame recreatiebedrijven, zoals De Goede Weide hard nodig. En straks kunnen de klanten van het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide ook nog mooie duurzame motorloze kanotochtjes maken op het steeds groter wordende en voller lopende nepkunststuwmeer. De redactie schat zelfs in dat de stuwdam langs de Woaterseweg binnenkort verder in de richting van Woater’n moet worden doorgetrokken.

Afbeelding 1 – Situatie in de Olde Willem in 1997

Afbeelding 2
Situatie in de Olde Willem in 2014. Langs de Woaterseweg, rondom het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide en langs de weg deur de Olde Willem is de speciaal aangelegde stuwdam grijs gearceerd weergegeven.

Afbeelding 3
Aan de linkerkant is de weg deur de Olde Willem te zien. In het midden is de speciaal aangelegde stuwdam te zien. Het water in het nepstuwmeer kan zeker nog wel meer dan een meter worden opgestuwd.

Afbeelding 4
Aan de linkerkant en aan de rechterkant van het nepstuwmeer in de Olde Willem is de speciaal aangelegde stuwdam te zien. Het water in het nepstuwmeer kan zeker nog wel meer dan een meter worden opgestuwd.

Afbeelding 5
Aan de rechterkant is het duurzame recreatiebedrijf De Goede Weide te zien. Aan de rechterkant van het water is de speciaal aangelegde stuwdam te zien. Het water in het nepstuwmeer kan zeker nog wel meer dan een meter worden opgestuwd.

Posted in de Olde Willem, Staatsbosbeheer, Toeristenindustrie, Topografie | Leave a comment

Pufesser dokter Van Giffen is begreu’m in Deever

Posted on 8 mei 2021

De redactie van ut Deevers Archief is een overtuigd verzamelaar van overlijdensberichten van personen die in verband staan met de gemiente Deever en toont deze berichten graag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
In de Leeuwarder Courant (Hoofdblad van Friesland) verschenen op 2 juni 1973 twee op elkaar afgestemde berichten over het overlijden van de weledelzeergeleerde oud-hoogleraar doctor Albert Egges van Giffen. Een bericht van echtgenote de archeologe Guda Erica Gerharda van Giffen-Duyvis (ja, die van de pinda’s en de nootjes) en een bericht van kinderen, aangetrouwden, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Professor doctor Albert Egges van Giffen had een innige band met Deever. In zijn jeugd woonde hij in Deever. Vanaf 1934 had hij een zomerhuisje op de Heezerbaarg an de Heezeresch bee Deever. Professor doctor Albert Egges van Giffen overleed in de Zalné serviceflat in Zwolle. Hij is op 5 juni 1973 begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie verwijst de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief voor berichten over de weledelzeergeleerde oud-hoogleraar doctor Albert Egges van Giffen graag naar het onderwerp Albert Egges van Giffen, te vinden in de lijst van onderwerpen aan de rechterkant van het scherm of onder aan dit bericht te klikken op de categorie Albert Egges van Giffen.

Posted in Albert Egges van Giffen, Overlijdensbericht | Leave a comment

Plattegrond van de olde kaamp ‘de Eikenhorst’

Posted on 7 mei 2021

Het Kamp voor Sociale Jeugdzorg ‘de Eikenhorst’ an de Gowe werd na de Tweede Wereldoorlog gevestigd in het werkkamp van de Nederlandse Arbeidsdienst (N.A.D.), dat de Duitse bezetter ten tijde van de Tweede Wereldoorlog bouwde en gebruikte.
De grote vraag bij deze plattegrond van de beginsituatie van het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ is natuurlijk of de bebouwing dezelfde als die van het N.A.D.-werkkamp ?
Het mag duidelijk zijn dat in het N.A.D.-werkkamp geen ‘kinderboerderij’, ‘marmottendorp’, ‘basketbalveld’ en ‘openluchttheater’ waren.
Maar was de ‘appelplaats’ dezelfde als de ‘appelplaats’ van de N.A.D.’ers ?
En was het ‘voetbalveld’ in de oorlog de ‘marcheerplaats’ ?
En waren de barakken dezelfde barakken als die van het N.A.D.-werkkamp ?
Merkwaardig op deze plattegrond is ook de aanduiding ‘woonruimte commandant’. Werd het hoofd van het jongenskamp commandant genoemd ?
Wie kan de redactie van ut Deevers Archief meer duidelijkheid over deze plattegrond verschaffen ? Met name de zeer gewaardeerde oud-bewoners van het jongenskamp worden uitgenodigd op dit bericht te reageren.

Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst, N.A.D.-kamp | Leave a comment

Ansichtkoate van hunnebedde D52 bee Deever

Posted on 6 mei 2021

De foto voor deze ansichtkaart van hunnebedde D52 an de Grönnegerweg bee Deever is in 1954 vlak na de mislukte herstapeling van de dikke stien’n. De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet welke neringdoende in Deever de hier afgebeelde ansichtkaart heeft verkocht.

Posted in Ansigtkoate, Grönnegerweg, Hunnebedde D52 | Leave a comment

Hotel Blok an de Deeverbrogge in 1933

Posted on 5 mei 2021

An de Deeverbrogge – zelfs heel dicht an de Deeverbrogge – brandde het hotel-restaurant-café-pension van Johan Blok in de nacht van 30 op 31 maart 1932 helemaal af. Al aan het einde van 1932 werd het nieuwe hotel-restaurant-café-pension in gebruik genomen.
Gelukkig zette Johan Blok in navolging van Sjoert Benthem de traditie van het uitgeven van mooie ansichtkaarten voort. In dit geval gaat het om een prachtige fotokaart uit 1933 met daarop te zien het nieuwe hotel-restaurant-café-pension Dieverbrug van Johan Blok.
De redactie van ut Deevers Archief wil een afbeelding van deze fotokaart zeer zeker niet onthouden aan de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief. Wat heb je aan het alleen voor jezelf bewaren van dit soort prachtige afbeeldingen in dure zuurvrije plastic hoesjes in dure opbergmappen ergens op een zolder.
De afbeelding is helaas niet opgenomen in het onvolprezen soort van geschiedenisboekje met de niet mis te verstane titel An de Brogge, dat de heemkundige vereniging uut Deever in 2014 ter opvrolijking en meerdere eer en glorie van haar 20-jarig bestaan in een beperkte oplage uitgaf (op = op). Jammer, toch wel een gemiste kans.
Johan Blok bleef – gelet op de reclame aan de gevel, net zoals Sjoert Benthem – Hengeloosche Bieren verkopen, dat moet lekker bier zijn geweest, daar was vast niks mis mee.
En wat te denken van het modern aandoende ter bescherming van het zonlicht overkapte soort van terras met rieten stoelen ? Johan Blok liep ver voor op de terrasindustrie in de gemiente Deever.
In het nieuwe hotel-restaurant-café-pension was tot de opheffing van de tramlijn Meppel-Hijkersmilde in 1933 nog het tramstation Dieverbrug van de Noord-Nederlandsche Tramweg Maatschappij gevestigd. De foto voor deze ansichtkaart moet kort na de opening van het nieuwe gebouw zijn gemaakt.
Zo te zien staat bij de deur de haltechef van het tramstation. Wie dat is en wie de kinderen zijn, dat is bij de redactie niet bekend. Het is jammer dat het nummerbord van de auto niet herkenbaar is.
En wat voor ding is helemaal aan de rechterkant van de afbeelding te zien ?

Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Boek An de Brogge, Hotel Blok, Stoomtram | Leave a comment

Ut olde posthuus an de Deeverbrogge is ofebraand

Posted on 4 mei 2021

In de krant Het Vaderland (Staat- en letterkundig nieuwsblad) verscheen op 31 maart 1932 het volgende berichtje over de brand in hotel Dieverbrug, het oude voormalige posthuis, café en logement an de Deeverbrogge.

Dorpshotel te Dieverbrug afgebrand.
Hedennacht omstreeks half één is door tot nu toe onopgehelderde oorzaak brand ontstaan in het bekende dorpshotel te Diever, gelegen aan de kruising van den Rijksweg Assen-Meppel, en den straatweg Diever-Dwingeloo.
Op het oogenblik dat de brand uitbrak, kwam de eigenaar van het hotel, de heer Blok, juist thuis. Hij snelde het brandende gebouw binnen en slaagde erin zijn vrouw en drie kinderen te redden. Bij zijn verdere pogingen om nog enkele voorwerpen in veiligheid te brengen, werd de heer Blok door den rook bedwelmd en raakte hij bewusteloos. Men wist hem echter spoedig uit het huis te halen, waarna hij weer bij kennis kwam. Gasten bevonden zich niet in het hotel.
De brandweren uit Diever en Dwingelo waren spoedig ter plaatse, doch konden weinig tegen de vuurzee uitrichten. Het gebouw, dat uit de achttiende eeuw dateert, en in den ouden tijd als posthuis werd gebruikt, is tot den grond toe afgebrand.
In het hotel was tevens gevestigd het plaatselijk kantoor van de Nederlandse Tramweg Maatschappij, dat door het vuur geheel is verwoest. Ook eenig geld ging verloren. Het blusschingswerk was om 5 uur hedenmorgen afgeloopen. De schade bedraagt ongeveer f. 8000,- en wordt door de verzekering gedekt.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Met de heer Blok wordt de heer Johan Blok bedoeld.
In 1933 is de tramlijn van de Noord-Nederlandse Tramweg Maatschappij tussen Meppel en Hoogersmilde langs de Drentse Hoofdvaart opgeheven.

Posted in An de Deeverbrogge, Hotel Blok | Leave a comment

Ut Dallegie in de kaamp De Eikenhorst

Posted on 3 mei 2021

Het voormalige jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe (aan de Geeuwenbrug) werd in januari 1949 gevestigd in het voormalige werkkamp van de Nederlandse Arbeids Dienst (N.A.D.) an de Gowe. Het kamp was in het begin vanaf de rijksweg te bereiken langs de Pastoorszandweg naast café Jonkers (het café van Zwatte Hendekie).
Een mooie indruk van de ligging van het kamp is te verkrijgen met behulp van een satelietfoto van het kamp, die via het internet is te vinden in de webstee nederland-in-beeld.nl.
Het jongenskamp was een zogenaamd V.B.S.-kamp (Vorming Buiten Schoolverband). Dit kamp werd later een B.J.-kamp (Bijzonder Jeugdwerk), het was een kamp voor de sociale jeugdzorg, daarna werd het een B.J.-internaat. Alle B.J.-internaten zijn inmiddels opgegaan in provinciale verbanden.
In de webstee members.quicknet.nl (Drentse internaten) is te lezen dat voormalige bewoners van het jongenskamp de Eikenhorst contact met elkaar proberen te zoeken.
Op ansichtkaarten zijn foto’s van het jongenskamp te zien, waaronder ook de bijgaande van de ingang van het kamp. De echte verzamelaar van ansichtkaarten uut de gemiente Deever heeft deze zwart-wit ansichtkaart ongetwijfeld in zijn verzameling.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 31 oktober 2012 ontving de redactie van ut Deevers Archief de volgende reactie op dit bericht:
Helaas heb ik slechte ervaringen opgedaan in het jaar 1953.
Ik heb 11 maanden in het kamp gezeten, vanwege uithuisplaatsing door jeugdzorg, de reden was incest, maar het misbruik ging gewoon door in het kamp.

Posted in Ansigtkoate, de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst | Leave a comment

The incredible dr. Pol is geboor’n op Woater’n

Posted on 2 mei 2021

Op de televisiezender National Geographic is nog steeds de zo genoemde ‘reality show’ met de titel ‘The incredible dr. Pol’ te volgen. Zie bijvoorbeeld het afgebeelde programma van National Geographic voor 4 september 2015, zoals dat is opgenomen in de VPRO-televisie- en radiogids, nummer 35 (29 augustus 2015 tot en met 4 september 2015).
De hoofdpersoon in deze zo genoemde ‘reality show’ is dierenarts dr. Jan Harm Pol. Hij werd geboren op Woater’n in de boerderij, toen met adres Wateren 40, nu met adres Wateren 20.
De redactie van ut Deevers Archief heeft – staande op de Huenderweg – bijgaande kleurenfoto van deze boerderij, nu woonboerderij, op vrijdag 7 augustus 2015 gemaakt. De woonboerderij is op die dag toch nog redelijk zichtbaar achter de vele richtingaanwijzers van plaatsen en recreatiebedrijven en ander wegmeubilair, die op de t-splitsing van de weg door Woater’n en de Huenderweg staan.
The incredible dr. Jan Harm Pol was enige tijd geleden met zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen op bezoek op Woater’n bij zijn oudere broer Jan aan de Appelschaseweg. De lokale pers heeft aan zijn bezoek enige aandacht besteed.

Posted in Boerdereeje, De aandere kaante van de Deeverse bos, Dr. Pol, Jan Haarm Pol, Woater’n | Leave a comment

Ut Mastenveltie bee de Student’nkaamp

Posted on 1 mei 2021

De foto voor deze ansichtkaart van de waterplas met de naam Mastenveldje bij de Studentenkamp aan de Bosweg in Deever werd in de tweede helft van de dertiger jaren van de vorige eeuw gemaakt.

Afbeelding 1

Afbeelding 2 – (© Ut Deevers Archief – donderdag 22 april 2021 – Alle rechten voorbehouden)

Posted in Ansigtkoate, Bosweg, Mast'nveltie, Meer, veen, ven, plas, enzovoort, Student’nkaamp | Leave a comment

Un olde foto van de kaarke an de brink van Deever

Posted on 30 april 2021

Afbeelding 1
Fotograaf Adolph Joannes Mathias Mulder heeft de in afbeelding 1 getoonde foto gemaakt in augustus 1898.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / Object 005482.
De hier zichtbare toren met kerkgebouw staat an de brink van Deever. Let daarbij vooral op de zeer bekend voorkomende voorgevel van het huis links naast de kerk achter de bomen. Boven het galmgat aan de westkant van de toren was geen wijzerplaat aangebracht. In die jaren was onder de toren geen toegangsdeur tot het kerkgebouw aanwezig.
Let vooral ook op de verticale zonnewijzer aan de rechterkant net onder de rand van het dak. Zie afbeelding 2. De wijzerplaat van de zonnewijzer is niet helemaal noord-zuid gericht. De foto zal omstreeks 14.00 uur zijn gemaakt. Deze zonnewijzer is helaas bij de grote restauratie in de vijftiger jaren van de vorige eeuw niet gerestaureeerd, dat is er wellicht bij ingeschoten, maar moet alsnog wel gebeuren. Zeg nou zelf, waar in Drente vind je een zonnewijzer tegen de muur van een kerkgebouw ?

Afbeelding 3
Fotograaf Adolph Joannes Mathias Mulder heeft de in afbeelding 3 getoonde foto gemaakt in augustus 1898.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / Object 005481.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vermeldt bij object 005481 als locatie de hervormde kerk van Deever. De in afbeelding 3 zichtbare toren met kerkgebouw lijkt an de brink van Deever te staan, maar dat is niet juist. Let daarbij vooral op het huis links naast de kerk achter de bomen.
De redactie van ut Deevers Archief moet nog uitzoeken waar deze foto dan wel is gemaakt. Wellicht herkent een zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief om welke kerk in welke plaats het gaat ? De redactie verneemt het graag.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeeldingen 1 en 3 ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 33 van het in juni 2020 verschenen papieren boekwerkje Opraekelen, Nr. 20/2, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.
De zeer gewaardeerde heren redacteuren van Opraekelen hebben waarschijnlijk een beetje zitten slapen en hebben klakkeloos de gegevens van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bij de twee foto’s overgenomen en vermelden daarom dat op afbeelding 3 de hervormde kerk van Deever is te zien.

Afbeelding 1
Toren en kerkgebouw an de brink van Deever in augustus 1898.

Afbeelding 2
Zonnewijzer, detail van afbeelding 1.

Afbeelding 3
De hier afgebeelde foto is niet in Deever gemaakt.

Posted in Kaarke an de brink, Toor'n an de brink | Leave a comment

Ut Canadees’n monement in de Olde Willem

Posted on 29 april 2021

In de gratis huis-aan-huis versie van het regionale nieuwsblad Aanpakken van 24 november 1999 verscheen het bericht ‘Verongelukte Halifax blijft in de herinnering’. Zie afbeelding 1. Het regionale nieuwsblad Aanpakken is helaas eind 2007 ter ziele gegaan.

Gedenksteen om zeven Canadezen te herdenken – Verongelukte Halifax blijft in de herinnering
Wateren. ‘Ik hoorde een enorme dreun. Het dak van ons huis bewoog. Het leek wel alsof er een luchtballon naar beneden kwam. Het was een vuurzee.’ Op 22 november 1943 zag de toen 9-jarige Ginus van der Velde vlak bij zijn huis een brandend vliegtuig neerstorten. De familie Van der Velde woonde bij de bossen tussen Wateren en Diever aan de zogeheten Pispot. Het vliegtuig dat naar beneden kwam, bleek een door een Duitse nachtjager getroffen Halifax bommenwerper van de Canadese luchtmacht. De zeven bemanningsleden, zeven Canadese militairen in de leeftijd van 18 tot 22 jaar, kwamen allen om. Ter nagedachtenis werd maandagmiddag in het bos een gedenksteen onthuld.
De Drentse kei met daarop een koperen plaatje met de namen van zeven slachtoffers staat niet op de plaats waar de Halifax neerstortte. ‘Dat was zeker 1500 meter verderop’, weet de nu 65-jarige Van der Velde uit Smilde. Vlak na de fatale crash gingen zijn vader Jan Albert en zijn oom Johannes Meines (beiden zijn inmiddels overleden) naar de plaats des onheils. Het wemelde er echter van de Duitse militairen. ‘Je mocht er niet heen’, herinnert Ginus van der Velde zich.
Vlak voordat de Halifax de grond raakte, wierp de vliegtuigbemanning volgens Van der Velde twee bommen weg. Die sloegen kraters in de Dieverse bodem. Op de plaats waar het vliegtuig verongelukte, moeten nog veel tastbare herinneringen in de grond zitten. ‘Ze hebben de motoren en andere onderdelen nooit weggehaald’, zegt Van der Velde, die bij de onthulling van het sobere monument aan het Hunterpad aanwezig was.
Dat de gedeksteen er staat, is vooral te danken aan de inspanningen van de Historische Vereniging in Diever. Burgemeester Anne Meijer onthulde het monument. Hij stond stil bij de Tweede Wereldoorlog en de bijna uitzichtloze situatie waarin ons land destijds verkeerde. ‘We hebben toen hulp gekregen van anderen. Van Amerikanen, Canadezen, Polen en Russen. Hulp die noodgedwongen gepaard ging met veel geweld, met heel veel slachtoffers en met veel menselijk leed. Veel jonge mensen hebben hun leven gegeven voor onze vrijheid’, aldus Meijer.
Zo ook de zeven jonge Canadezen die op de fatale datum om 16.33 uur waren opgestegen van Middleton St. George. De kist (officieel de Halifax B11 W231 VR-F F for Freddy) was onderdeel van een grote strijdmacht die door de R.A.F. in de lucht werd gebracht. In Engeland was het helder weer, maar boven het Europese vasteland lagen de wolken dicht opeengepakt. Het wolkendek gaf de vliegers de mogelijkheid om ongezien naar Duitsland te vliegen. Berlijn en Leverkusen waren het doelwit van de bommenwerpers.
Er was die nacht weinig tegenstand van Duitse nachtjagers. Door de bewolking konden die vrijwel niet opstijgen. De bemanning van de F for Freddy trof boven Drents grondgebied één van de weinige Duitse vliegtuigen die wèl het luchtruim had gekozen. De afloop was fataal. Van de 762 bommenwerpers die ’s middags waren opgestegen, keerden er twee niet terug op de basis. Eén van die twee was de F for Freddy.
De zeven Canadese militairen kregen een laatste rustplaats op het kerkhof in Diever. ‘Het is goed om te gedenken, gedenken betekent niet vergeten’, hield burgemeester Meijer de aanwezigen voor. ‘Wie zijn geschiedenis niet kent, kan niet volledig van zijn democratische vrijheid genieten. Een vrijheid waar we niet zuinig genoeg op kunnen zijn.’

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Direct na de onthulling in de stromende regen trok het monument veel bekijks.
Zie de afgebeelde foto in afbeelding 1.
De redactie herkent aan de rechterkant de man met de hoed, dat is wijlen dorpsfiguur, top-amateur-geschiedkundige en alles-verzamelaar Jans Roelof Tabak uut de Aachterstroate in Deever.
De man met baret, die diep gebukt voor de zwerfsteen de tekst op het kleine metalen gedenkplaatje probeert te ontcijferen, is oud-luchtmachtmedewerker A. Zandstra. Als de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief andere personen op de afbeelding herkennen, dan verneemt de redactie dat graag. De redactie zou graag willen weten wie de schrijver van het bericht is en wie de foto voor het bericht heeft gemaakt.
De redactie verwijst voor de volledigheid ook naar het bericht Monument Crash Halifax B11. W231 in de webstee Tracesofwar.nl.
Het monument bevindt zich aan het Hunterpad in de Olde Willem, achter de natuurcamping van Staatsbosbeheer, achter de zendmast en dan een stukje over het Hunterpad. Het monument is bereikbaar met de auto.

Afbeelding 1
Het artikel ‘Verongelukte Halifax blijft in de herinnering’ is op 24 november 1999 gepubliceerd in het nieuwblad Aanpakken.

Afbeelding 2
Gedenkplaat op de zwerfsteen aan het Hunterpad in de Olde Willem.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto op 14 februari 2001 gemaakt.

Afbeelding 3
Zwerfsteen met gedenkplaat aan het Hunterpad in de Olde Willem.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto op 14 februari 2001 gemaakt.

Posted in Canadees’n, de Olde Willem, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ut clubhuus Hordehol van de vurkenners

Posted on 28 april 2021

De afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van het clubhuis van de padvindsters in de buurt van het openlucht theater is in juni 1967 uitgegeven door Van Leer’s Fotodrukindustrie N.V. in Amsterdam. De ansichtkaart was te koop bij de firma Jan Brugging (Jan Wiba), Hoofdstraat 27 in Deever, telefoon 1487.
De redactie heeft de drie kleurenfoto’s gemaakt op donderdag 22 april 2021.
Aan de oorspronkelijke houten voorgevel is door padvinders met twee linker handen een uitbouwtje met een balkonnetje bij elkaar geknutseld, daarvoor moest ook het bovenraam worden verknutseld. Het gebouwtje is nu het clubhuis van de verkennerij Schultegroep Diever. Het clubhuis heeft de onheilspellende angstaanjagende naam Hordehol.
Aan de zijkant van het houten gebouw is een schoorsteen gemetseld. Lekker gezellig verkennerijen bij het vuur in de open haard ? In het zo nu en dan, maar steeds vaker droge bos rond het clubhuis moeten de verkenners wel zeer voorzichtig zijn met het stoken van hout in de open haard. Dat moet vanwege gevaar voor bosbrand wel vonkvrij gebeuren ! Dat stoken moet wel gedaan worden door verkenners met twee rechter handen.
Ramen en deuren van het Hordehol zijn voorzien van inbraakwerende metalen profielen. Dat was in de zestiger jaren van de vorige eeuw zo te zien nog niet nodig.
De leiding van verkennerij Schultegroep Diever heeft wel veel werk gemaakt van de (eigen) corona-regels. Die regels staan als volgt op een speciaal daarvoor gemaakt informatieblad in een chique aluminium lijst naast de ingang van het clubhuis.
– Kom liever niet in het clubhuis.
– 18+ jaar ?
– Houd 1,5 meter afstand !
– Kom het liefst alleen op je fiets.
– ‘Kiss and ride’, afzetten & rijden.
– Blijf thuis bij klachten.
– Ouders mogen niet het scoutingterrein op.
– Ga thuis alvast naar het toilet toe.
– Zorg dat je je aanmeldt voor de opkomstlijst.
– Was je handen thuis en bij aankomst.
– Blijf alert en volg de aanwijzingen op.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen van mooie ansichtkaarten op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 34 van het in 2008 uitgegeven onvolprezen papieren boekwerkje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente. 1930 – 1980, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkunduge vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansigtkoate, Corona-pandemie, Vurening | Leave a comment

Ut skildereeje ′Brinkgezicht in Deever′ hung bee Jans

Posted on 27 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief vindt bij het digitaliseren van zijn papieren archief (papperrassjus scannen en vervolgens die papperrassjus in de oud-papier-bak gooien) bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort, maar ook volledige jaargangen van tijdschriften, zo nu en dan een door hem belangwekkend geacht bericht. De redactie wil zo één bericht natuurlijk niet onthouden aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
In het tijdschrift Oeze Volk (Moandblad in de Dreinse toal), jaargang 44, nummer 9, september 2000) is op de bladzijden 159, 160 en 161 het artikel ‘Een kunstschilder komp weerum’ van Martha Hadderingh-Veenstra te lezen. De redactie heeft van de drie bladzijden één afbeelding gemaakt. Het artikel is in een soort van mengeling van een dialect van het noordoosten van Drente en het Nederlands geschreven.

De redactie schreef op 14 maart 2019 de volgende eerste versie van dit bericht.
In het digitale telefoonboek zijn in Deever nog mensen met de achternaam Oosterkamp te vinden. Deze mensen zijn ongetwijfeld familie van de in het artikel ‘Een kunstschilder komp weerum’ genoemde schilder Dirk Oosterkamp.
Dirk Oosterkamp schonk zijn schilderij ‘Brinkgezicht in Deever‘ aan het kerkbestuur van Deever. Dit zal waarschijnlijk het bestuur van de hervormde kerkgemeente van Deever zijn geweest.
In Deever möt dus aarg’ns dit schildereeje van de Dwingeler schilder Dörk Oosterkamp hang’n.
Een grote vraag is natuurlijk waar dit schilderij op dit ogenblik aan de muur hangt ?
Of worden de kunstschatten van de hervormde kerkgemeente van Deever ergens in een depot bewaard ?
Of heeft het kerkbestuur van de hervormde kerkgemeente van Deever het schilderij ‘Brinkgezicht van Deever‘ op zijn beurt geschonken aan bijvoorbeeld het Drents Museum in Assen ?
Wellicht weet een zekere en paar keer in het artikel genoemde Jans Tabak meer van deze schenking ?
Een andere voor de hand liggende vraag is welke boerderij aan de brink van Deever het betreft ?
De redactie piekert zich al dagen suf over de vraag welke boerderij an de brink van Deever of in de buurte van de brink van Deever zou kunnen lijken op de boerderij op de afbeelding.
Of is abusievelijk een afbeelding van een ander schilderij dan het schilderij ‘Brinkgezicht in Deever‘ bij het artikel geplaatst ?
De redactie zal een poging doen een antwoord te vinden op de hiervoor gestelde vragen.
Wie kan de redactie voorzien van verhelderende gegevens over deze schenking ?

De redactie stuurde op 14 maart 2019 het volgende bericht naar de secretaris (scriba) van de hervormde kerkgemeente van Deever
In uw webstee www.hervormddiever.nl kon ik niet duidelijk vinden aan wie ik mijn bericht moet richten/sturen. Vandaar dat ik mij aan u in uw hoedanigheid van secretaris (scriba) richt.
Ik heb in mijn webstee www.dieversarchief.nl een bericht geplaatst met de titel ‘Was het een brinkgezicht in Deever ?’. Het gaat om het schilderij ‘Brinkgezicht in Diever’ van Dirk Oosterkamp, dat volgens het in mijn bericht genoemde artikel in 2000 aan de kerk van Diever is geschonken. Ik verzoek u vriendelijk dit bericht te lezen.
Wellicht kunt u enige van de in dat bericht gestelde vragen beantwoorden.
Als het schilderij (nog) in het bezit van de hervormde kerkgemeente van Diever is, dan zou ik graag een kleurenfoto van dit schilderij in het Deevers Archief willen tonen. Ik zie uw reactie met veel belangstelling tegemoet.

De secretaris (scriba) van de hervormde kerkgemeente van Deever stuurde op 19 maart 2019 het volgende antwoord.
Ik heb dit bericht doorgestuurd naar Jans Tabak. Misschien heeft hij al gereageerd. Jans weet ontzettend veel over Diever en de kerk.

De redactie stuurde vervolgens op 20 maart 2019 het volgende bericht naar de secretaris (scriba) van de hervormde kerkgemeente van Deever.
Hartelijk dank voor uw eerste reactie. De redactie van ut Deevers Archief weet ook ontzettend veel van Deever en van de hervormde kerk van Deever. Maar de redactie weet zeer weinig van de bezittingen van de hervormde kerkgemeente van Deever. Daarom stuurde ik u op 14 maart 2019 een bericht.
Het bestuur van de hervormde gemeente moet volledige wetenschap hebben van de bezittingen van de hervormde kerkgemeente, bijvoorbeeld een inventaris van roerende en onroerende goederen, waaronder schenkingen, waaronder schilderijen.
Desalniettemin verneem ik graag wat u van de heer Jans Roelof Tabak uut de Aachterstroate in Deever te weten bent gekomen. Is hij de beheerder van de bezittingen van de hervormde kerkgemeente van Deever ?
Als u de verblijfplaats van het schilderij niet kunt achterhalen, zal de redactie dan in ut Deevers Archief berichten dat dit schilderij als vermist moet worden beschouwd ?

De secretaris (scriba) van de hervormde kerkgemeente in Deever stuurde op 19 maart 2019 het volgende antwoord.
Ik heb nog even navraag gedaan, maar het schilderij is niet meer in bezit van de hervormde gemeente van Diever. We kunnen niet traceren waar het wel is. Dus bericht maar dat dit schilderij als vermist moet worden beschouwd.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 19 maart 2019
Dus het schilderij is blijkbaar wel in het bezit van de hervormde gemeente van Deever geweest. De grote vraag is dan natuurlijk waar het als vermiste te beschouwen schilderij is gebleven. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bekend met de verblijfplaats van schilderijen van Dörk Oosterkaamp uut Dwingel ?

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief van 29 april 2021
Wijlen Jans Roelof Tabak woonde in het voorste deel van zijn boerderij an de Aachterstroate in Deever. Zijn dochter woont in het achterste deel. Zijn dochter heeft begin 2021 het voorste gedeelte van de boerderij verkocht. De redactie vond in de webstee van de ingehuurde verkoopmakelaar enige foto’s van het interieur van het door wijlen Jans Roelof Tabak bewoonde voorste deel van de boerderij.
De redactie toont met toestemming van de dochter van wijlen Jans Roelof Tabak bijgaande kleurenfoto (zie afbeelding 2) van een onbestemde ruimte in het voorste deel van de boerderij. In de linker bovenhoek van de kleurenfoto (zie afbeelding 2) is tot stomme verbazing van de redactie, maar wel gelukkig, nog net een stukje van het schilderij ‘Brinkgezicht van Deever’ te zien. Op 19 maart 2019 stuurde de secretaris (scriba) van de hervormde gemeente van Deever het bericht van de redactie van 14 maart 2019 door naar wijlen Jans Roelof Tabak. Deze gaf echter geen sjoege en deed geen melding aan de secretaris (scriba) dat het eigendom van de hervormde gemeente van Deever bij hem aan een muur hing.
Wellicht vond wijlen Jans Roelof Tabak dat hij, nadat het schilderij negentien jaar bij hem aan een muur had gehangen, wel als eigenaar mocht worden beschouwd en dat niet aan de secretaris (scriba) hoefde te melden. Of wellicht vond wijlen Jans Roelof Tabak dat hij de depothouder van de kunstschatten van de hervormde kerkgemeente van Deever was en daarom de secretaris (scriba) niet hoefde te melden dat het schilderij bij hem aan de muur hing. Om over de meest voor de hand liggende verklaring maar te zwijgen. Over de doden niets dan goeds.
De dochter van wijlen Jans Roelof Tabak heeft vanwege de verkoop het door wijlen Jans Tabak bewoonde voorhuis helemaal leeg moeten ruimen en heeft daarbij heel veel spullen, heel veel papperassen, heel veel geschiedkundig waardevol materiaal, enzovoort, enzovoort, in de afvalcontainer gegooid. Wellicht is het schilderij ‘Brinkgezicht van Deever’ ook in de afvalcontainer beland ?

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Posted in Jans Roelof Tabak, Kuunst, Skildereeje | Leave a comment

Greinspoaltie 72 in de Olde Willem is nog steeds vot

Posted on 26 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021. Op de kleurenfoto ligt het zichtbare deel van de weg deur de Olde Willem in de provincie Fryslân.
Greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Oooststellingwaarf in Fryslân stön in de baarm van de weg deur de Olde Willem an de kaante van de Tilgröppe, mor is nog steeds vot. Het paaltje is op de afgebeelde kleurenfoto niet meer aan de rechterkant te zien.
De redactie heeft in de middag van donderdag 22 april 2021 nog eens aan beide kanten van de weg over een langer stuk in de bermen, in de bermsloten en in de weilanden lang en nauwkeurig gezocht, maar heeft greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) helaas weer niet gevonden.
In het najaar van 2019 is gewerkt aan het ten zeerste bemoeilijken en vertragen van het autoverkeer op de weg deur de Olde Willem. Dat is bereikt door het plaatsen van veel niet erg duurzame dikke hinderpalen in de berm. Zie bijgaande kleurenfoto.
Greinspoaltie 72 is toen verdwenen bij werkzaamheden aan de weg en de berm, die moesten leiden tot het ontmoedigen, tot het afschrikken en tot het wegpesten van bestuurders van auto’s. En bestuurders van auto’s, die laten zich natuurlijk niet wegpesten, integendeel, het wordt steeds drukker op die weg. Die durven het berijden van deze kaarsrechte openbare weg natuurlijk met de grote lichten aan wel aan. Die berijders worden voortdurend gedwongen te stoppen, op tegenliggers te wachten bij passeerstroken en dan weer op te trekken. Dat leidt tot een sterke verhoging van de Co2 uitstoot in het wonderschone natuureluurcultuureluurgebied.
De redactie vermoedt dat greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) tijdens de werkzaamheden in het najaar van 2019 tijdelijk even was verwijderd en aan de kant gelegd. Daardoor was greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) helaas gemakkelijk en snel oplaadbaar en vervoerbaar geworden. Wellicht heeft een fanatieke verzamelaar ut swoare greinspoaltie alleen of met de hulp van een tweede persoon op een aanhangwagentje achter een auto geladen en meegenomen.
Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat ut skiere greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) bewust niet is terug geplaatst, omdat die vele lompe autoberijderpestpalen volledig uit de toon vallen bij zo’n fraai waardevol wit-zwart geverfd erfgoed Drens-Fries grenspaaltje. En alles van waarde is weerloos.
Bij de toch strikt noodzakelijke herplaatsing van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII) zal zorgvuldig aandacht moeten worden besteed aan een stevige verankering van de paal in de bodem.

Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinspoele, Verdwenen object | Leave a comment

Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever

Posted on 25 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief is een verwoed verzamelaar van afbeeldingen van getekende en geschilderde objecten in de gemiente Deever, en toont al dit moois uiteraard ook graag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
Mevrouw Ellen van Ishoven, die in 2020 een paar dagen heeft doorgebracht op camping Oldendiever (voorheen camping De Olde Boerdereeje), is de maker van bijgaand getoonde mooie tekening van de achterkant van de oude boerderij aan de Westerdrift in Oll’ndeever, waar vroeger de ongetrouwde Geert Kok (geboren op 7 november 1909, overleden op 5 mei 1987) woonde. Zij gaf toestemming deze tekening in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is haar daar bijzonder erkentelijk voor. De tekening is ook te vinden in de rubriek Kunstgroet van camping Oldendiever. De redactie weet nog niet op welke datum deze tekening is gemaakt.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de achtergevel van de oude boerderij aan de Westerdrift in Oll’ndeever gemaakt op donderdag 22 april 2021.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de door zon, neerslag en hete schoorsteenrook verkleurde voorgevel van de oude boerderij aan de Westerdrift in Oll’ndeever gemaakt op woensdag 19 september 2018.

Posted in Boerdereeje, Kuunst, Oll'ndeever, Tiekening | Leave a comment

Un Dreinse sölfplakker veur de 1,5 m ofstaand regel

Posted on 24 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief zag achter een ruit in de voordeur van het verloederende oude gemeentehuis van de gemiente Deever an de brink van Deever in het voorbijgaan een merkwaardige rode zelfplakker. Zie de twee bijgaand afgebeelde kleurenfoto’s. De redactie heeft deze kleurenfoto’s op donderdag 22 april 2021 gemaakt.
Ben jij al in het bezit van deze zelfplakker met de rare naam ‘Drentse afstandsmeter’ ? Met deze zelkplakker zijn mensen op een ‘creatieve’ (oh, oh, wat zijn we toch creatief, maar niet heus) manier te wijzen op de regel dat volwassenen ten tijde van de coronapandemie (en misschien daarna ook nog wel een hele lange tijd) op 1,5 meter afstand van elkaar moeten blijven.
De zelfplakker is aan te brengen op een gladde ondergrond, zoals een receptiebalie, een vloer en ook glas. MarketingDrente verstrekt de zelfplakker gratis, maar wel tegen betaling van de verzendkosten, aan toeristisch recreatieve organisaties in Drente, zo lang de voorraad strekt.
Dorpsfiguur, gemeentestraatmaker en schrijver Abe Brouwer (Oense Abe) heeft in 1957 het symbool in de bestrating voor het oude gemeentehuis gemaakt. Op de eerste afbeelding is een gerestaureerde versie van dit symbool te zien.

Posted in Abe Brouwer, Corona-pandemie, Gemientehuus | Leave a comment

As de haarfstorm’m over ut Oll’ndeeverse veld roast

Posted on 23 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief zag toevallig in het voorbijgaan tegen de zijgevel van un olde boerdereeje een bordje gespijkerd. Met vier verroeste spijkers, dat wel. Op het bordje stond de navolgende handgeschreven aandoenlijke tekst.
Als de najaarsstormen over de velden razen en de regen tegen de ramen klettert,
Is het heerlijk toeven in een oude boerderij.
Het kraken van het gebint geeft je het gevoel veilig te zijn voor het natuurgeweld.
Terecht, want de houten constructie vormt het haast onverwoestbare skelet van het gebouw.
De redactie heeft bijgaande foto gemaakt op 22 april 2021.

Posted in Oll'ndeever, Toevallige waarneming | Leave a comment

As ur gien volk is, dan möj ee’m anbell’n

Posted on 22 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief hoopt ten zeerste dat na de corona-pandemie de kans op besmetting met het corona-virus door periodieke (jaarlijkse ?) vaccinatie bijzonder klein zal gaan worden. De redactie acht het van belang met de corona-pandemie in verband staande zaken in de gemiente Deever zo veel als mogelijk is te archiveren in ut Deevers Archief. Wat vandaag is gebeurd, is morgen geschiedenis. De redactie toont daarom de hier afgebeelde helaas ongedateerde en bijna onbegrijpelijke aankondiging op de deur van molen De Vlijt in Oll’ndeever.

Geachte klanten
Vanwege het gevaar van coronabesmetting is de meelverkoop vanaf nu alleen beneden.
U kunt Uw bestelling noteren in het schrijfblok en doorgeven naar boven.
Indien niemand aanwezig gebruik de bel.
Grotere bestellingen van te voren opgeven via 0521-591502 of mwnoordhoek@hetnet.nl.
Voor bezoekers, zie richtlijnen ‘bezoek molen’.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Wat voor nut heeft het de bel te gebruiken in het geval niemand aanwezig is ?
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s gemaakt op 22 april 2021.

Posted in Corona-pandemie, Meule van Oll’ndeever, Oll'ndeever | Leave a comment

Wiendhose vurneelt un boerdereeje in Oll’ndeever

Posted on 21 april 2021

In het Nieuwsblad van het Noorden van 14 september 1932 verscheen het navolgende artikeltje ‘Een windhoos teistert Diever. Belangrijke schade aan woningen’.
Tijdens het slechte weer der laatste dagen is te Diever een windhoos gepasseerd, welke heel wat schade heeft aangericht.
In Oldendiever ging de hoos rakelings langs de korenmolen van den heer Jansen, vernielde een gedeelte van de stelling alsmede een gedeelte van het dak van de woning.
De woning van J. Kruid werd vervolgens geheel vernield. Alleen het woonvertrek bleef eenigszins in tact.
Toen moesten de woningen aan den weg naar Dieverbrug het ontgelden. De huizen en schuren van Moes, Figeland, Bolding, Andree en Bennen liepen allen min of meer schade op. De een verloor een schoorsteen, andere hadden groote gaten in het dak.

In de krant ‘Onze Toekomst’ van 5 oktober 1932 verscheen het navolgende bericht over de windhoos in Deever:
Te Diever is door een windhoos, welke vele boomen ontwortelde, de boerderij van den landbouwer J.K. ingewaaid. Het gezin, waaronder een tweeling van slechts eenige dagen, bevond zich in de woning. Doordat de muren van het voorhuis gedeeltelijk bleven staan bekwamen deze geen letsel.

Op de Illustratiepagina van het Nieuwsblad van het Noorden van 13 september 1932 werd een foto van de vernielde boerderij geplaatst. Zie de eerste bijgevoegde zwart-wit afbeelding. In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) van 14 september 1932 werd eveneens een zwart-wit afbeelding van de vernielde boerderij gepubliceerd. Zie de tweede bijgevoegde zwart-wit afbeelding.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De boerderij van Jacobus Kruid (Kobus Kruut) stond aan het zandpad met de naam ’t Bultie, dat Deever met Oldendeever verbond. De huidige Kloosterstraat ligt ongeveer op de plaats van het zandpad met de naam ’t Bultie. De boerderij stond ongeveer op de hoek van de huidige Kloosterstraat en de huidige Veentjesweg aan de kant van de Brinkstraat. Op die plek wordt nu iets meer in de richting van de Brinkstraat een nieuwe woning gebouwd.
De redactie heeft de kleurenfoto van de woning in aanbouw op 11 april 2013 gemaakt.

Abracadabra-447

Posted in Brinkstroate, Bultie, Deever, Kloosterstroate, Veentiesweg, Verdwenen object | Leave a comment

Grote spandook’n an de mure van In Den Uylenbal

Posted on 20 april 2021

In het pand Peperstroate 13 in Deever is tegenwoordig (april 2021) de winkel met de ongelukkige naam In Den Uylenbal gevestigd. Een uilebal is een ronde of ovale brok materiaal dat bestaat uit onverteerde resten van dieren die door een uil zijn gegeten.
Aan de witgekalkte zijmuur van het winkelpand aan de kant van de Raiffeisen-Boerenleen-bank is een aluminium spandoekframe aangebracht, waaraan grote bedrukte spandoeken kunnen worden gehangen. Een bedrukt spandoek kan ideale buitenreclame zijn. De verwachting is zelfs : hoe groter het spandoek hoe beter de boodschap blijft hangen.
De grote vraag bij de twee hier afgebeelde foto’s op de spandoeken is welke boodschap de uitbaters van In Den Uylenbal nu wel precies willen overbrengen aan de Deeversen. De redactie van ut Deevers Archief heeft zich suf gepiekerd, maar snapt geen bal, zelfs geen uilebal van de boodschap van de foto op de twee spandoeken.
De foto van de Dikke Stien’n op de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever op afbeelding 1 is binnen de grens van de gemiente Deever gemaakt. Dat is in elk geval een meevallertje. De foto van grazende schapen onder bomen kan overal in het oosten of het zuiden van het land zijn gemaakt.
De redactie stelt de uitbaters van de winkel In Den Uylenbal ten zeerste voor te stoppen met het verspillen van zeker honderd euro voor elk nieuw nietszeggend spandoek. De redactie stelt in plaats daarvan voor de vrije witgekalkte muur binnen het frame te gebruiken voor het periodiek tonen van bijvoorbeeld bijna filosofische brabbeluitspraken van Shakespeare, zoals ‘Beter een geestige dwaas dan een dwaze geest’ (bron: Twelfth night, 1601) of ‘De dwaas denkt dat hij wijs is, maar de wijze weet dat hij een dwaas is’ (bron: As you like it, 1599).
Ja, zelfs de redactie van ut Deevers Archief heeft bij tijd en wijle een beetje last van een aanvalletje van shakespearitis. En dan doet de volgende bijna filosofische Deeverse brabbeluitspraak het goed: Ai’j last hept, dan möj krabb’m.

Afbeelding 1
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto gemaakt op vrijdag 28 november 2020.

Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto gemaakt op maandag 19 april 2021.

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto gemaakt op donderdag 22 april 2021

Posted in Hunnebedde D52, Peperstroate, Shakespearitis | Leave a comment

Un olde ansichtkoate van ut Onderdukershol

Posted on 19 april 2021

Het Onderduikershol van het verzet in de gemiente Deever uit de Tweede Wereldoorlog is te vinden aan de Wouwenaarsweg in de bossen van het landgoed Berkenheuvel. Marten Wouwenaar was de eerste boswachter van het landgoed Berkenheuvel. Mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom, de eigenaar van landgoed Berkenheuvel, bedacht de naam Wouwenaarweg uit respect voor het werk van zijn eerste boswachter. Gemeente-architect Albert Wiglema is de ontwerper van de gedenksteen bij de ingang van het Onderduikershol. Het Onderduikershol is hier in de toestand na de eerste naoorlogse restauratie te zien.
De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart met witte rand is in mei 1949 uitgegeven. De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet bij welke neringdoende in Deever de ansichtkaart was te bekomen. De redactie weet niet zeker of dit de eerst uitgegeven ansichtkaart met een afbeelding van het Onderduikershol met gedenksteen is. Wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan hier uitsluitsel over geven ? De redactie van ut Deevers Archief is op zoek naar oude foto’s van het Onderduikershol uit de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw. Wie van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan goede scherpe scans van die foto’s ?

Posted in Ansigtkoate, Landgoed Berkenheuvel, Onderduikershol, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Ut somerhuussie De Dobbe wödde as ièste ebaud

Posted on 18 april 2021

Bijgaande afbeelding van de voorkant en de achterkant van een ansichtkaart, waarop ut somerhuussie De Dobbe is te zien, is in de zomer van 1963 verstuurd naar mevrouw Ruth Maria Helena van Ouwerkerk-Roothaan, Camping Buwalbee, Ingolstadt aan de Donau, Beieren, Deutschland.

De tekst op de achterkant van de ansichtkaart luidt als volgt.
Beste Ruth,
Hartelijk dank voor je kaartje. Jullie genieten daar wel hè ? Wij zijn gisteren hier gekomen in stromende regen, maar vandaag hadden we een fijne dag.
We wonen in het huisje op deze kaart, leuk hè ? Even moesten we wennen, want er is geen waterleiding, maar dat gaat nu best.
De kinderen genieten geweldig. De kleintjes spelen veel in een speeltuintje vlakbij ons huis.
Wat worden de avonden al lang ! ’t Is zo weer september.
Tot over een dag of 14.
Hartelijke groeten van huis tot huis,
je Lydia.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De samenstellers van de tekst bij de afbeelding van de ansichtkaart met het onbenoemde somerhuussie op bladzijde 14 van de onvolprezen publicatie ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’ van de Historische Vereniging Gemeente Diever, willen zeer ten zeerste de suggestie wekken dat het gaat om ut somerhuussie met de naam De Dobbe, maar dat is geenszins het geval.
De redactie toont hier graag aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief wel een afbeelding van een in 1963 verstuurde ansichtkaart, waarop ut somerhuussie met de naam De Dobbe is te zien. De oudste ansichtkaarten van N.V. Recreatiecentrum Ellert en Brammert werden gemaakt bij het bedrijf Polo in Wageningen.

Posted in Ellert en Brammert, Toeristenindustrie, Verdwenen object | Leave a comment

Abe Brouwer heft ’t drok in Deever

Posted on 17 april 2021

In een Fries periodiek verscheen in 1957 het navolgende in het Fries geschreven bericht over de Friese straatmaker-schrijver Abe Brouwer, die van 1957 tot zijn pensionering in 1966 woonde en werkte in Deever.
De redactie van ut Deevers Archief heeft het vermoeden dat het merendeel van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief de Friese taal niet machtig is, daarom heeft de redactie het bericht voor het leesgemak en het leesplezier benaderd in ut Deevers.

Abe heft ’t drok in Deever
Bee de uutvoering van ‘Veel leven om niets’ van Shakespeare’ in ’t oop’mlochttheater in Deever, hei’w in de schoft eempies de geleeg’nheid ekreeg’n um de Freese roman- en toneelskriever Abe Brouwer de haand te schudd’n en mit hum te proat’n. Dat mögt’n wee oens nee’t loat’n ontkoo’m, now wee in Deever waar’n, woar disse skriever now woont, want allicht bint de meins’n beneeit te weet’n hoe ’t hum doar bevalt en of hee miskien ok neej waark under haan’n hef.
Um de as Antonio vermomde Abe Brouwer te vien’n völ oens neet mit, moar langeleste kreeg’n wee hum toch bee’j de haand en an de proat, woar vansölf neet alle tied veur was.
Wee bint toch wel soveule te weet’n ekoo’m dat Brouwer tot now toe tied tekötte komp. Neet allennig deur sien neeje waark, moar ok deur disse uutvoering, woarveur see vanof 1 maert alle daeg’n an ’t rippeteer’n ewest bint. Ja, so hebt see dat in Deever loat’n see’n, van 1 meart tot de uutvoering op 1 juni, elke dag rippeteer’n op ’t toneel ! Wilt oense Freese toneelspeulers doar eempies acht op sloan ?
Vansölsspreek’nd dat ’t oens good lek dat Brouwer doar so gau al sien plekke in de Deeverse gemienschop meug innee’m en de kaans kreg hum as toneelman uut te lee’m. En dat hee sien plekke in disse toneelploog mit ere innemp en mit gemak, dat hei wee bee’j de uutvoering könn’n see’n.
Dat Brouwer tot now toe narungs aans an toe ekoo’m is, dat kö’j wel roa’n, moar ’t lek oens toe dat hee vrogger of laeter wel weer sal goan skrie’m. Tetman kön ’t indertied ok nee’t loat’n en Abe sal ’t ee’mmin könn’n loat’n. Olde liefde blef en roest neet.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie beging de stomme fout niet te noteren in welk periodiek en op welke datum het bericht is gepubliceerd, dat moet hij toch nog eens opnieuw gaan uitzoeken.
Abe Brouwer, sien vrouw en heur jongste seune woond’n ièrst op ut adres Veentiesweg 3 en laeter an de Kloosterstroate noast Lu Broer en Engeltje van Delden. Ut huus an de Kloosterstroate is esloopt en besteet dus nee’t meer. Ut huus an de Veentiesweg hef now as adres Veentiesweg 5.
De journalist van het artikeltje had wel gelijk, Abe Brouwer kon uiteraard ook in Deever het schrijven niet laten. Hij schreef in zijn Deeverse periode de delen 1, 2 en 3 van zijn roman Springtij; zie de bijgevoegde afbeelding.

Posted in Abe Brouwer, Deevers, Eup’mlogtspel | Leave a comment

Abe Brouwer skreef ‘Sorry, mister Shakespeare …!’

Posted on 16 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief vroeg een tijdje geleden in het bericht Op zoek naar ‘Sorry, mister Shakespeare …!’ de redactie op het spoor te zetten van het boek ‘Sorry, mister Shakespeare …!’ van de Friese schrijver Abe Brouwer, die jarenlang in Deever heeft gewoond, gewerkt en geschreven. Hij woonde eerst an de Veentiesweg (toen nummer 3) en later an de Kloosterstroate (huis is afgebroken).

In de Olde Möppeler (de Meppeler Courant) van 26 juni 2015 liet de heemkundige vereniging uut Deever via het plaatselijke correspondentje het volgende berichtje (zie de bijgevoegde afbeelding) in genoemde krant publiceren:
Historische vereniging zoekt boek Brouwer
Diever. De Historische vereniging gemeente Diever is op zoek naar het boek ‘Sorry, mr. Shakespeare’. Het boek is geschreven door Abe Brouwer, in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw stratenmaker, schrijver, dichter en toneelspeler in Deever..

Op 28 juni 2017 stuurde Menno Nijmeijer de volgende reactie naar de redactie van het Deevers Archief.
Geachte redactie van ut Deevers Archief,
Ik ben de kleinzoon van Abe Brouwer – hij was mijn pake – en ik heb misschien een antwoord op jullie vraag naar een exemplaar van het boek ‘Sorry, mister Shakespeare …!.
Het manuscript is eigenlijk nooit uitgegeven. Het boek is helaas niet in ons bezit.
Toen mijn pake was overleden heeft mijn moeder (de dochter van Abe Brouwer) contact gezocht met Freark Dam, die is de oprichter van het Friese Documentatiecentrum. Hij heeft uit de nalatenschap van pake veel van zijn werk meegenomen. Hoogstwaarschijnlijk ook het manuscript van ‘Sorry, mister Shakespeare …!’
In Leeuwarden zit Tresoar. Dat is het voormalige Friese Documentatiecentrum. Daar kan een exemplaar aanwezig zijn.

Het was voor de redactie een hele verrassing deze reactie op het bericht in ut Deevers Archief te mogen ontvangen van een kleinzoon van Abe Brouwer. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.

Mevrouw Wieke de Haan van Tresoar antwoordde op 4 juli 2017 op de vraag over de aanwezigheid van het boek in Tresoar het volgende:
Goedemorgen,
Ja hoor, we hebben het gevraagde:
https://tresoar.on.worldcat.org/search?databaseList=&queryString=Sorry%2C+mister+shakespeare
Dit zijn de gegevens:
‘Sorry, mister Shakespeare …! : di(e)vertimento van een stienelegger’ / Abe Brouwer;
Materiaalsoort: Gedrukt boek;
Publicatiejaar: [1981];
OCLC-nummer: 71454365;
In bezit van: Tresoar;
Publicatie: [Sneek: Abe Brouwer], [1981];
Fysieke beschrijving: 140 bladzijden: portret; 30 cm;
Taal: Nederlands.
Mei freonlike groetnis,
Wieke de Haan
Meiwurkster ynformaasje en presintaasje
Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum
Bûterhoeke 1, 8911 DH, Ljouwert

Het blijkt – na het aanklikken van de link – dat het manuscript van Abe Brouwer én de gedrukte versie van het manuscript aanwezig zijn bij Tresoar. Het manuscript kan natuurlijk niet worden geleend. Het gedrukte boek uiteraard wel.
Maar het boek kan ook gewoon via de Bibliotheek worden geleend.

In de Elburger Courant van 28 augustus 1970 verscheen een advertentie (zie de bijgevoegde afbeelding), waarin wordt aangekondigd dat de bekende schrijver-verteller Abe Brouwer zal spreken over zijn nieuwste en Nederlandse (dus niet in het Fries) en in Deever gesitueerde roman: Sorry, mister Shakespeare …! : di(e)vertimento van een stienelegger.
Een optreden van de gepensioneerde straatmaker-schrijver-dichter-verteller-voordrager-toneelspeler Abe Brouwer in het schnabbelcircuit !
Maar welke straat is de Corn. str. en in welke plaats is deze straat te vinden. Elburg ?

Posted in Abe Brouwer, Alle Deeversen, Deever, Eup’mlogtspel, Skriever | Leave a comment

De stee van de diek köj vanuut de locht nog seen

Posted on 15 april 2021

Op de topografische kaart van de Topografische Dienst stond het in 1942 geopende zwembad Dieverzand aan de Bosweg bij Diever pas voor het eerst in 1954 ingetekend. Zie de bijgevoegde afbeelding.
Swömbad Deeversaand an de Bosweg bee Deever is al in de zeventiger jaren van de vorige eeuw uit de tijd geraakt en in verval geraakt en met bomen en struiken begroeid geraakt.
Echter de plaats van de rechthoekige dijk rond het zwembad van afgegraven grond uit het zwembad is door kleurverschillen in de begroeiing nog steeds herkenbaar vanuit de lucht. Zelfs de plaats waar de ingang was en waar de kleedhokken waren is te herkennen. Zie het bijgevoegde detail van een satelietfoto uit 2012.

Posted in Swömbad Deeverse Saand, Verdwenen object | Leave a comment

Un patattie Sjeekspier eet’n an de Aachterstroate

Posted on 14 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief is in de eerste maanden van 2021 – ten tijde van de coronapandemie – druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever, Van Goor’s Blattie). De redactie kwam bij het scannen van jaargang 1996 van ut Deeverse Blattie op bladzijde 6 van ut blattie van 4 juli 1996 de hier afgebeelde reclame voor un patattie Sjeekspier tegen. De redactie wil dit reclamebercht de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief uiteraard niet onthouden.
Eetcafé De Lanteern an de Aachterstroate in Deever maakte met dit bericht reclame ter gelegenheid van 51 jaren openluchtspel in het openluchttheater an de Heezeresch bee Deever.
Het was niet zo maar un patattie Sjeekspier in een putie, nee het was een heel bord vol patat met mayonaise, witte bonen in tomatensaus, gebakken spek, gebakken ei en sla. Voor een lekkere vette bek. De uitbaters van eetcafé De Lanteern hebben zich ongetwijfeld laten inspireren en beïnvloeden door het Engelse ontbijt dat William Shakespeare rond 1600 elke ochtend in Stratford aan de Avon gewend was te verorberen, alvorens de veer in de inktpot te steken. Patat Sjeekspier is een typisch, maar niet zo’n zwaar gevalletje van de in Deever steeds maar weer uitbrekende shakepearitis.
Un patattie Sjeekspier kostte f. 6,50, dat is omgerekend € 2,95. Da’s echt wel een prijs uit lang vervlogen tijden. Bij de uitbater van het Deeeverse patatmonopolie kost een normale patatje met mayonaise (half april 2021) al € 2,60.
Eetcafé De Lanteern an de Aachterstroate in Deever bestaat niet meer. In het pand is nu een woonhuis gevestigd. De redactie weet niet waarom de uitbaters van eetcafé De Lanteern zijn gestopt. Te weinig omzet ? Te lage winstmarge ? Te weinig toeristen ? Te seizoensgebonden ? Te veel concurrentie ? Verkeerd verdienmodel ? De redactie heeft nog niet uitgezocht wanneer de uitbaters van deze onderneming in de toeristenindustrie zijn begonnen en wanneer zij zijn gestopt.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een scherpe scan van een mooie foto van eetcafé De Lanteern.

Posted in Shakespearitis, Toeristenindustrie | Leave a comment

De westkaante van de toor’n an de brink

Posted on 13 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief is een fervent verzamelaar van afbeeldingen van de gemeentelijke toren aan de brink van Deever en wil al die afbeeldingen graag tonen aan de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Het staat de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief vrij een goede scan van eigen afbeeldingen van de gemeentelijke toren naar de redactie te sturen voor opname in ut Deevers Archief.
De hier afgebeelde zwart-wit van de indrukwekkende westzijde van de gemeentelijke toren an de brink van Deever is gemaakt in december 1971, de redactie weet de precieze datum niet. De redactie weet ook niet wie de maker is van deze mooie foto. De originele afbeelding is aanwezig in de Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
En dan te bedenken dat de westkant van de gemeentelijke toren vóór de grote restauratie in de vijftiger jaren van de vorige eeuw geen wijzerplaat had en ook geen toegangsdeur had..
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 april 2021.

Posted in Toor'n an de brink | Leave a comment

Braand in un olde klièrnwinkel an ut Brinkie

Posted on 12 april 2021

Op afbeelding 1 is een fraaie zwart-wit foto –un Deevers topstuk– uit omstreeks 1910 te zien. Op de foto zijn van links naar rechts veur de boerdereeje an ut Brinkie in Deever te zien Roelof Hendrik Wesseling, Annigje Smidt, Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt. Mit de sundagse klièr’n an en Annegie Schmidt hef ut goll’n oorieser op.
Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt zijn de zonen van Sime Smidt en Geertien Dunning. Sime Smidt overleed op 10 juni 1905 en Geertien Dunning overleed op 30 juli 1907. Hun twee zonen zijn grootgebracht door het kinderloze echtpaar Roelof Hendrik Wesseling en Annigje Smidt. Annigje Smidt was een zuster van Sime Smidt.
De redactie van ut Deevers Archief bracht in 1998 een bezoek aan de in Assen woonachtige Roelof Smidt, zoon van Harm Smidt en Janna Vos. De redactie kreeg van hem een scan van de hier afgebeelde fraaie foto. De redactie is hem daar postuum bijzonder erkentelijk voor.
Roelof Hendrik Wesseling is geboren op 11 juli 1868. Hij is overleden op 27 januari 1928 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Annigje Smidt is geboren op 4 januari 1867 in Deever. Zij is overleden op 13 mei 1924 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Harm Smidt is geboren op 3 december 1899 in Rüne. Hij is overleden op 10 december 1981 in Deever. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Harm Smidt trouwde met Janna Vos. Zij is geboren op 17 januari 1900 in Lhee. Zij is overleden op 9 januari 1969 in Deever. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Klaas Hummelen Smidt is geboren op 30 september 1897 in Deever. Hij trouwde op 1 mei 1926 met Hendrikje Vos. De redactie van ut Deevers Archief heeft in de openbare bronnen helaas nog geen andere gegevens van Klaas Hummelen Smidt kunnen vinden.
Roelof Smidt, zoon van Harm Smidt, is geboren op 12 juli 1924 in Deever in de op afbeelding 1 zichtbare boerderij. Hij is overleden op 25 maart 2001 is Assen. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Na het overlijden van zijn pleegvader Roelof Hendrik Wesseling boerkte Harm Smidt verder op de boerdereeje an ut Brinkie. In 1939 verhuisde hij naar een nieuw gebouwde boerderij op Kalteren, waarna hij de boerdereeje an ut Brinkie verkocht aan veehouder Johannes Wiersma, die op Zorgvlied woonde. Het voorhuis van de boerderij werd verbouwd tot manufacturenwinkel voor zijn zoon Paulus Johannes Wiersma.
Paulus Johannes Wiersma is geboren op 26 september 1918 in Boornbergum in de gemeente Smallingerland in Friesland. Hij was van beroep manufacturier. Hij trouwde op 28 september 1939 in Deever met Geessien Mulder. Geessien Mulder is geboren op 16 augustus 1914 in Deever. Zij is een dochter van Harm Mulder en Hendrikje Bruursema.
Paul Johannes Wiersma verkocht in november 1955 zijn manufacturenwinkel aan Hendrik de Vries, die een manufacturenwinkel had bee de Wittewieke op de Hiekersmilde. Zie afbeelding 2.
De echtelieden Paulus Johannes Wiersma en Geessien Mulder emigreerden in 1956 naar Brantford in Ontario in Canada, niet ver van de Niagarawatervallen. Paul was de voornaam van Paulus in Canada. Grace was de voornaam van Geessien in Canada. Paulus Wiersma is op 26 november 1977 op 59-jarige leeftijd overleden in Brantford, Ontario, Canada. Geessien Mulder is op … april 1998 op 83-jarige leeftijd overleden in Brantford, Ontario, Canada. Zie de afbeelding van hun grafsteen op het Mount Hope Cemetery in Brantford, Ontario. Canada.
Hendrik de Vries liet het voorhuis van de boerderij van Harm Smidt in 1956 verbouwen tot winkel. De hier afgebeelde foto, zie afbeelding 3, is ongeveer in 1959 gemaakt. Let op de naam boven de voordeur. Fa. H. de Vries & Zn. Zoon Jacob ging de nering in de winkel an ut kleine Brinkie in Deever doen. Zie afbeelding 4. Zoon Jacob de Vries was goed opgeleid; zie afbeelding 3. In de uitstalkasten is onder meer dameskleding, kinderkleding, beddegoed, een kinderwagen en een kinderlooprek te zien.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wanneer de Fa. Hendrik de Vries en Zn. gestopt is met de manufacturenwinkel in Deever.
Op 1 december 1973 brak omstreeks 16.30 uur brand uit in het voorhuis. Toen de brandweer aankwam was het al een uitslaande brand geworden, de eerste en de tweede verdieping waren een grote vuurzee geworden. Tegen donkeravond kon na een uur blussen met heel veel water om 17.30 uur het sein brand meester worden gegeven. Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels is wellicht tijdens het koeien melken in alle haast en in het schemerdonker met zijn fotografeerspullen naar de plek des onheils gefietst om de hier afgebeelde zwart-wit foto te maken, zie afbeelding 5. Het pand was niet bewoond. De eigenaar leraar A.G.J.M. Borms woonde aan de Gerritsstraat in Deever. Hij was bezig met verbouwings- en opknapwerkzaamheden in het voormalige winkelpand. Het voorhuis is niet weer opgebouwd, wel is het achterhuis verbouwd tot woonhuis.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wie vanaf 1974 tot heden in het pand hebben gewoond.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier getoonde afbeeldingen 1 en 4 ook ten zeerste bewonderen op bladzijden 12 en 13 van het in december 1996 verschenen papieren boekwerkje Opraekelen, Nr. 96/4, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Afbeelding 1
Voor de boerderij staan Roelof Hendrik Wesseling, Annigje Smidt, Klaas Hummelen Smidt en Harm Smidt

Afbeelding 2
Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 18 november 1955

Afbeelding 3
Bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 14 augustus 1957

Afbeelding 4
Het voorhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling casu qou Harm Smidt is in 1956 verbouwd tot maufacturenwinkel. De hier afgebeelde foto is ongeveer in 1959 gemaakt.

Afbeelding 5
Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels maakte de hier afgebeelde zwart-foto van het brandende pand op 1 december 1973.

Afbeelding 6
Het achterhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling, later van Harm Smidt, is verbouwd tot woonhuis.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze zwart-wit foto gemaakt op 25 november 2003.

Afbeelding 7
Het achterhuis van de boerderij van Roelof Hendrik Wesseling, later van Harm Smidt, is verbouwd tot woonhuis.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto gemaakt op 6 november 2019.

Posted in Alle Deeversen, Boerdereeje, Emigrant, Kleine Brink, Topstuk, Verdwenen object | Leave a comment

Un olde foto van ut Monement op Baark’nheuvel

Posted on 11 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief toont hier een behoorlijk oude, maar prachtige zwart-wit foto van ut Monement an de Hoarweg op Baark’nheuvel. De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag willen weten in welk jaar deze foto is gemaakt en wie de maker van deze foto is. Ut Monement is in 1925 opgericht door mr. Albertus Christiaan van Daalen en onthuld door zijn eerste kleinzoon Albertus (Bert) Doorman. Ut Monement oogt tamelijk nieuw en schoon, nog niet verweerd en ook nog niet met kostelijke en kostbare en zeldzame korstmossen begroeid. De foto zal misschien bij de onthulling van het Monument in 1925 of vlak, maar zeker niet meer dan enige jaren na 1925 zijn gemaakt.

De Nederlandse dichter Peter Augustus de Génestet (1829-1861) schreef het gedicht Aan een heereboer in de periode 1846-1851. De redactie heeft de vrijheid genomen uit dit gedicht de elfde strofe te citeren:
‘Werk!’ is een goede, groote wet –
Geen bittre zondestraf;
De kracht tot d’ arbeid is ’t gebed,
De rust van ’t werk – het graf.
Waar arbeid en gebed zich paart,
Daar, o Verhoorder! rijz’,
Uit stuivend zand en ledige aard,
Een lachend Paradijs!

Op de afgebeelde foto is ut Monement op Baark’nheuvel te zien. Op het zijpaneel dat aan de linker kant van ut Monement is te zien, staat een voor de gelegenheid aangepast deel uit de hiervoor weergegeven strofe van het gedicht ‘Aan een heereboer’:
Daar rijz’,
Uit stuivend zand en ledige aard,
Een lachend paradijs.
Het zal wel voor altijd een vraag blijven waarom de weledelgestrenge heer meester Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom in Gelderland de eerste van de drie laatste regels van de elfde strofe van het gedicht ‘Aan een heereboer’ niet letterlijk heeft overgenomen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde foto van ut Monement ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 32 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien. In de tekst bij de foto in het genoemde boekwerkje wordt beweerd dat het gaat om een ansichtkaart uit juli 1951. Dat is toch wel een enigszins geschiedkundig blundertje. De foto is te dateren in de periode 1925-1929 en valt daarom buiten het aandachtsgebied ‘1930-1980’ van het genoemde fotoboekje. Bovendien is de foto op geen enkele ansichtkaart afgebeeld.

Posted in Landgoed Berkenheuvel, Monement op Baark'nheuvel | Leave a comment

Bebauing an de Dörpstroate op Zorgvlied in 1909

Posted on 10 april 2021

Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is op 8 september 1909 verstuurd naar T.G. de Willigen in Steenwijk. Op de ansichtkaart is de grote bocht in de Dorpsstraat op Zorgvlied in de richting van Wateren te zien. De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto gemaakt op 8 augustus 2015.

Posted in Ansigtkoate, Dorpsstroate, Zorgvliet | Leave a comment

Un tiekening van un paer olde huus’n op Zorgvlied

Posted on 9 april 2021

De redactie van ut Deevers Archief laat de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deeveers Archief graag meegenieten van getekende of geschilderde objecten in de gemiente Deever. De redactie heeft toestemming van mevrouw Marjan Elisabeth van der Helm bijgaand afgebeelde en door haar gemaakte pentekening van enige huizen aan de Dorpsstraat op Zorgvlied in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is haar bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Zij maakte deze tekening zittend op de bank en uit het raam kijkend naar de huizen aan de overkant van de straat. Zij signeerde de tekening in de linker benedenhoek met MvdH, 10-4-’83. De originele tekening hangt bij mevrouw Marjan Elisabeth van der Helm aan de muur.

Afbeelding 1
In 1983 woonden in deze huizen aan de Dorpsstraat andere mensen dan nu. In het linker pand was de dorpswinkel van Ale van der Heide gevestigd. Hij verkocht gelukkig ook ansichtkaarten.De familie van der Heide woonde in het aangrenzende pand. Het Amsterdamse huis werd toen al lang bewoond door Gerard Goettsch. Hij had in zijn huis ook een afdruk van deze tekening in een lijstje aan de muur hangen. Hij was zeer gesteld op deze tekening. In het rechter pand woonde vrouw Hillen, die later dood in haar huis werd gevonden.

Afbeelding 2
Coen Broekema heeft de hier getoonde foto gemaakt op 30 november 2002. Bijna twintig jaar na 1983 is de aanblik van de panden nog ongeveer hetzelfde. Alleen was toen in Zorgvlied helaas geen dorpswinkel meer aanwezig. Gerard Goettsch overleed op 13 juni 2000 op 96-jarige leeftijd zittend in zijn stoel voor het raam van zijn Amsterdamse huis.

Posted in Gerard Goettsch, Kuunst, Tiekening, Zorgvliet | Leave a comment

De braandkoele wödde un eendeviever

Posted on 8 april 2021

Op 15 mei 1957 bereikte de waterleiding ut dörp Deever en kon voor het eerst leidingwater in Deever worden getapt. Toen konden ook brandputten voor het tappen van bluswater worden aangelegd, waardoor de braandkoel’n in ut dörp Deever overbodig zouden worden. Alle braandkoel’n in ut dörp Deever zijn in de jaren na de ingebruikname van de waterleiding gedempt, met uitzondering van de braandkoele bee ut café van Roefie en Jentie Seinen.
Op 4 april 1957 schreef gemeentearchitect G. de Boer aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemiente Deever:
Zoals u misschien al wel opgemerkt zult hebben, moet de afrastering rond de brandkuil (Doolhof) hersteld worden. Daar de kuil evenwel door afkalven langzamerhand te dicht op de Betonweg komt, stelde ik me voor deze afrastering daar ter plaatse iets naar binnen te verzetten. Om dit evenwel uit te voeren zal die kant aangevuld moeten worden. Om dit hinderlijk afkalven te voorkomen zou ik langs de kant een eenvoudige betuining aan willen brengen. Ik heb hierover met Stoker kontakt opgenomen, die dit wel even zou kunnen doen. Naar ik meen, zult u hiermede wel akkoord kunnen gaan.
Dat de afrastering rond de braandkoele in slechte staat was en dat de rand van de braandkoele dicht bij de Betonweg lag, dat is te zien op een ansichtkaart uit 1953.
Uiteindelijk werd die door de gemeentelijke architect voorgestelde eenvoudige waterbouwkundige – wellicht en hopelijk architectonisch verantwoorde – betuining niet aangebracht, maar werd de braandkoele met de naam Doolhof vergraven tot de Eendenvijver, die op flink wat meters van de rand van de bestrating kwam te liggen. Zie de bijgevoegde afbeelding: de stippellijn is de omtrek van de braandkoele; de ononderbroken lijn is de omtrek van de Eendenvijver.
De in het bericht van gemeentearchitect G. de Boer genoemde Stoker is dorpsfiguur Roelof (Roef) Stoker (die in de Deeverse volksmond altijd Harrio werd genoemd). Roelof (Roef) Stoker woonde an de Kloosterstroate in Deever en was uitvoerder bij de Heidemij. De Heidemij heeft inderdaad het grondwerk uitgevoerd. Met grond die vrij is gekomen bij het graven van de Eendenvijver zal het te dempen deel van de braandkoele langs de bestaande verharding zijn opgevuld.
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan het grondwerk op een afbeelding elders in ut Deevers Archief bekijken.

Posted in Braandkoele, Eendeviever | Leave a comment

Die goeie olde Peperstroate van veur de oorlog

Posted on 6 april 2021

Op deze geschiedkundig waardevolle zwart-wit foto is een prachtige vooroorlogse (rond 1935 ?) Peperstroate te zien. De maker van deze foto is Hubert Adriaan Veltman (hij is geboren op 2 februari 1874 in Weert, hij is overleden op 10 november 1956 in Wassenaar). De redactie van ut Deevers Archief beschouwt deze foto toch echt wel als een topstuk.

Let vooral op de zijkanten van de straat: het is een bestrating met een regengoot van vele keien en keitjes, die afkomstig moeten zijn geweest uit de bouwakkers op de essen rond Deever. Die fraaie unieke veldkeibestrating werd in de vijftiger jaren van de vorige eeuw ten tijde van de grote restauratie van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren aan de brink van Deever van harte om zeep geholpen door de Kortzichtige Hoge en Lage Heertjes Van De Voorkant Van Het Veldkeiharde Grote Gelijk Van De Vernieling Van Het Binnendorp Van Deever.
Het oude boerderijtje (wanneer is dit pand afgebroken ?) achter het vervallen kerkgebouw van de hervormde gemeente, toen zonder uitbouw voor de consistoriekamer (?), was eigendom van bakker Albert Kuiper (Aubut Kuper), die zijn bakkerij en woning aan de andere kant van de straat had. Dit oude boerderijtje werd in de Deeverse volksmond ‘de Reddingsboei’ genoemd.
In die tijd werd de elektrische energie nog getransporteerd via draden die opgehangen waren aan houten palen.
Op de kleurenfoto is ongeveer tachtig jaar later de toestand ter plekke op een regenachtige morgen te zien. De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto op 3 oktober 2012 gemaakt.

De verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier kan de hier afgebeelde foto van de Peperstroate in Deever ook ten zeerste bewonderen op de voorzijde van de boekomslag van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. En als klap op de vuurpijl kan de verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier de hier afgebeelde foto van de Peperstroate in Deever ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 48 van het hiervoor vermelde boekwerkje. Maar ja, dan moet je wel in het bezit zijn van dat papieren boekwerkje of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Deever, Kaarke an de brink, Peperstroate, Topstuk | Leave a comment

De ièste huussies veur oll’n van daèg’n in Deever

Posted on 5 april 2021

De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van De Weiert an de Heufdstroate in Deever was nota bene te koop bij N.V. Recreatie Centrum Ellert en Brammert an de Deeverbrogge. De ansichtkaart is in december 1969 uitgegeven door JosPé in Arnhem. Wellicht en hopelijk bestaat een oudere uitgave van deze ansichtkaart. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie daar positief over berichten.
In het pand aan de linkerkant woonde in 1969 nog de familie Hendrik Jan Rolden. De werkplaats zat in het voormalige boerderijgedeelte van het pand aan de kant van de Tusschendarp. De linkerkant van het voorhuis was in gebruik als zondagse voorkamer. De rechterkant achter de twee grote rechthoekige etalageramen was de winkel voor elektrische huishoudelijke apparaten. De Deeversen konden daar terecht voor onder meer stofzuigers, wasmachines, elektrische fornuizen en snelkokers ! Zie de hier afgebeelde advertentie uit het programmaboekje voor het in 1953 opgevoerde openluchtspel in het openluchttheater an de Heezeresch. Het pand van de familie Rolden is afgebroken om een bouwplaats te verkrijgen voor een Golff zelfbedieningwinkel.
In het oude rietgedekte boerderijtje met het zijbaandertje woonden Jan Krol en Vrouwgje Bakker. Jan Krol is geboren op 27 januari 1884 in Deever en is overleden op 16 oktober 1968. Vrouwgje Bakker is geboren op 23 april 1886 in Deever en is overleden op 7 december 1968 in Deever. Ze zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Het kan dus zo zijn dat Jan Krol en Vrouwgje Bakker net niet meer leefden op het moment dat de foto voor deze ansichtkaart is gemaakt. Het boederijtje van Jan Krol en Vrouwgje Bakker is afgebroken om een bouwplaats te verkrijgen voor een burgerwoning.
Tussen de bejaardenwoningen is het nog steeds bestaande pand van de familie Schuil te zien.
De hier zichtbare bejaardenwoningen zijn in het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw gebouwd en zijn al in het begin van de negentiger jaren van de vorige eeuw afgebroken om een bouwplaats te verkrijgen voor de Jan Thijs Seinen Hof. De dubbele bejaardenwoning an de kaante van de Heufdstroate werd als eerste opgeleverd.
Op de voorgrond is de visvormige vijver te zien, volstrekt niet te verwarren met de vroeger aanwezige poel met de naam De Weiert.
De redactie zal te gelegener tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf in de buurt van het stapunt van de maker van de foto voor deze ansichtkaart een kleurenfoto van de huidige situatie maken en deze in dit bericht tonen.

De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook nog steeds een liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde ansichtkaart ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 9 van het fotoboekje Voormalige gemeente Diever in oude ansichtkaarten, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever en in september 2007 is uitgegeven door de toen nog bestaande Golff zelfbedieningswinkel in Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren fotoboekje zijn of dat papieren fotoboekje bij iemand in kunnen zien.

Posted in Ansigtkoate, de Weier, Heufdstroate, Verdwenen object | Leave a comment

Verkoop van het huispijporgel van Castra Vetera

Posted on 4 april 2021

In de Provincale Drentsche en Asser Courant van 21 oktober 1924 verscheen het volgende korte bericht over de verkoop van het pijporgel uit de huize Castra Vetera op Zorgvlied an de aandere kaante van de bos.

Zorgvlied. Aankoop van een orgel.
Naar men ons bericht is het fraaie pijporgel uit de huize Castra Vetera te Zorgvlied, aangekocht door het Protestantse Kerkbestuur te Beilen, en zal dezer dagen worden overgeplaatst.
’t Is een schoon stuk en gebouwd door een bekwaam orgelbouwer in de 18e eeuw.
Wij wenschen het kerkbestuur geluk met dezen aankoop, terwijl het kerkbezoek er ongetwijfeld door zal toenemen.

De heer Geert Jan Potjjewijd – bespeler van het orgel in het kerkgebouw an de brink van Deever- stuurde op 24 mei 2016 de volgende reactie naar ut Deevers Archief.
Volgens een krantenbericht uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 21 oktober 1924 heeft de Protestantenbond van Beilen het huispijporgel uit de villa Castra Vetera te Zorgvlied aangekocht. Zie de gegevens over het pijporgel in de webstee Orgels in Drenthe. Graag zou ik willen weten waar meer gegevens van deze villa en het inventarisdeel huisorgel zijn te vinden.

De redactie van ut Deevers Archief is de heer Geert Jan Pottjewijd bijzonder erkentelijk voor zijn attente reactie.
De redactie verwijst de heer Geert Jan Pottjewijd graag naar de berichten over het landhuis Castra Vetera in het Deevers Archief (klik aan de rechterkant van het scherm op de categorieën Castra Vetera en Lodewijk Guillaume Verwer).
Bij de redactie zijn vooralsnog geen gegevens van het huispijporgel uit het landhuis Castra Vetera bekend.

Abracadabra-1262

Posted in Castra Vetera, De aandere kaante van de Deeverse bos, Lodewijk Guillaume Verwer, Zorgvliet | Leave a comment

Bee de smedereeje van Roef Santing in Wapse

Posted on 4 april 2021

In het in 1999 verschenen fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is als afbeelding 8 een ansichtkaart uit 1903 opgenomen. In de tekst bij de afgebeelde ansichtkaart is enige aandacht besteed aan het verleden van Wapse.

8 – Wapse – Smederij Roelof Santing en Lagere School – 1903
In het huis aan de rechterkant woonden Roelof Santing en Femmigje Dolsma. De voorkamer bevond zich links naast de voordeur. De kamer rechts naast de voordeur was de slaapkamer. Jannes en Zwaantje Santing werden daar in de beddestee geboren. Achter het huis bevond zich een stal voor een paar koeien en een varken. In 1902 werd rechts naast het huis een kleine smederij gebouwd. Die is helaas op deze afbeelding niet te zien.
Rechts onder de bomen is de Openbare Lagere School te zien. Jannes Santing (Jans van d’Olde Smit) herinnerde zich dat het schoolplein ’s avonds een geliefde plaats van samenkomst van de Wapser jeugd was. Als ze te ballorig waren, dan werden ze door veldwachter Albertus Martijn (Olde Mattijn) weggejaagd.
In 1898 verzocht het bestuur van de brandwaarborgmaatschappij De Vereniging te Wapse aan de raad van de gemeente Diever een brandspuit in het gehucht Wapse te plaatsen. Als reden werd aangevoerd dat in geval van brand in Wapse de brandspuit van Diever te ver weg was om tijdig genoeg hulp te kunnen bieden. De gemeenteraad stemde in met het verzoek. De vervolgens gekochte tweedehands handspuit werd na een opknapbeurt in het daarvoor gebouwde en hier zichtbare huisje aan de weg bij de school geplaatst.
In het huisje links achter de bomen woonde Abel Kamer. Hij was voerman van de Wapser zuivelfabriek. Met zijn brikke bracht hij boter naar Steenwijk en naar de snikke bij de loswal aan de Dieverbrug. Niet zichtbaar, maar achter het linker huisje stond de bakkerij en kruidenierswinkel van Marinus Dijkstra, die zo te zien ook de hier afgebeelde ansichtkaart heeft verkocht.
Achter de mensen op de weg is een brikke te zien. In de verte is het huis van Harm Noorman waar te nemen.

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Roelof Santing is geboren op 1 november 1874 in Wapse. Hij is overleden op 17 februari 1931 in Wapse.
Femmigje Dolsma is geboren op 29 november 1874 op Wapserveen. Zij is overleden op 12 februari 1927 op 52- jarige leeftijd in Wapse.
Jannes Santing was de opvolger in het bedrijf van zijn vader Roelof Santing. Jannes Santing is geboren op 26 september 1904 in Wapse. Hij is overleden op 7 juli 1999 op 94-jarige leeftijd in Wilhelminaoord. Zie het bijgevoegde overlijdensbericht.
Zwaantje Santing is geboren op 3 januari 1909 in Wapse. Zij is overleden op 25 juli 1964. Zij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
Dorpsveldwachter Albertus Martijn is geboren op 28 augustus 1862 in Assen. Hij is overleden op 26 maart 1926 in Wapse. Hij is begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie moet gegevens van Abel Kamer nog in openbare bronnen proberen te vinden.
Bakker Marinus Dijkstra is geboren op 24 augustus 1854 in Vledder. Hij is overleden op 30 september 1920 in Wapse.
De redactie moet gegevens van Harm Noorman nog in openbare bronnen proberen te vinden.
Op de perceel waar het huis en de smederij van Roelof Santing stond, heeft Roelof Santing – zoon van Jannes Santing en kleinzoon van Roelof Santing – zijn bedrijf V.O.F. Santing Mechanisatie, Ten Darperweg 46, Wapse.
De redactie zal te zijner tijd en zeker niet met turbospoed en ook niet in turbodraf een foto van de huidige situatie ter plekke opnemen in dit bericht.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3
De redactie van ut Deevers Archief is ten tijde van de coronapandemie druk bezig geweest met het digitaliseren (scannen) van vele oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Deever, Van Goor’s Blattie). De redactie kwam bij het scannen van jaargang 1999 van ut Deeverse Blattie op de eerste bladzijde van ut blattie van 15 juli 1999 het hier afgebeelde overlijdensbericht van Jannes Santing tegen. De redactie wil dit overlijdensbericht uiteraard niet onthouden aan de zeer gewaardeeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief.

Posted in Diever, ie bint 't wel ..., Overlijdensbericht, Smedereeje, Smedereeje Santing, Wapse | Leave a comment

Un lilluke woarskowing van de burgemeisters

Posted on 3 april 2021

In het Agrarisch Nieuwsblad (waarin opgenomen het orgaan Landbouw en Maatschappij) van vrijdag 24 januari 1941 verscheen een lelijke waarschuwing, in de vorm van een ingezonden mededeling, van de edelachtbare heren burgemeesters van de gemeenten in Zuidwest Drente, waarin de edelachtbare heren burgemeesters de bevolking met klem afraden zich in geen enkele vorm te verzetten tegen de Duitsers bezetter.

Waarschuwing
De Burgemeesters van Meppel, Diever, Dwingeloo, Havelte, Nijeveen, Ruinen, Ruinerwold, Vledder, De Wijk en Zuidwolde sporen hierbij de ingezeten hunner Gemeenten met klem aan om zich zorgvuldig te onthouden van elke gedraging, in welken vorm ook, welke gericht is tegen de Bezettende Overheid.
Het niet nakomen van deze aansporing kan zeer ernstige gevolgen met zich meebrengen.
De Burgemeesters voornoemd,
G. Wisman, J.C. Meyboom, W.A. Stork, E.J. Eggink, E.S. van Veen, A.W. van Holthe tot Echten, W.S. Gelinck, R.O. van Holthen tot Echtern, J. de Blieck, H. Boelems

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie kan slechts bedenkelijk gissen naar de reden van deze ingezonden mededeling.
Probeerden de ‘goede’ en de ‘verkeerde’ burgemeesters van Zuidwest Drente met deze ingezonden mededeling vertrouwd over te komen bij de Duitse bezetter door de bevolking aan te sporen zich niet te verzetten tegen de Duitse bezetter ?
Of probeerden de ‘goede’ burgemeesters het vertrouwen te winnen van de ‘verkeerde’ burgemeesters ?
Of probeerden de ‘verkeerde’ burgemeesters de ‘goede’ burgemeesters naar de ‘verkeerde’ kant te trekken ?
Hoe je het ook wendt of keert, het blijft een bedenkelijke lelijke waarschuwing.
Geert Wisman, burgemeester van Meppel, werd na de oorlog veroordeelt tot 5 jaar gevangenisstraf.
Jan Cornelis Meiboom, burgemeester van Deever, moest in april 1944 uit de gemeente Diever verdwijnen.
Wilhelm Arent Stork, burgemeester van Dwingel, werd eind 1941 gedwongen zijn functie neer te leggen.
E.J. Eggink, burgemeester van Havelte, bleef gedurende de hele oorlog op zijn post.
Evert Sickens van Veen, burgemeester van Nijeveen, ging in september 1943 met ziekteverlof.
Jonkheer Anne Willem van Holthe tot Echten, burgemeester van Ruinen, moest in de loop van de oorlog onderduiken.
Mr. Dr. Willem Sebatiaan Gelinck , burgemeester van Ruinerwold, bleef gedurende de hele oorlog op zijn post.
Jonkheer Rudolph Otto van Holthe tot Echten, burgemeester van Vledder, werd in november 1941 ontslagen als burgemeester.
Mr. Jan de Blieck, burgemeester van De Wijk, moest in april 1941 vertrekken, omdat zijn vrouw van joodse afkomst was.
N.S.B.-er Harm Boelens, burgemeester van Zuidwolde, werd in september 1942 burgemeester van Assen.

Posted in Gemiente Deever, Jan Cornelis Meiboom, Tweede Wereldoorlog | Leave a comment

Jan en Marten meuk’n heidebössels en heidebessems

Posted on 2 april 2021

De redactie heeft het volgende bericht in het voorjaar van 1996, dat is alweer heel wat jaren geleden, samengesteld op basis van een gesprek met Marten van der Helm en geschreven informatie van en over Jan en Marten van der Helm. Marten van der Helm woonde in 1996 in de woning met adres Dorpsstraat 28 op Zorgvlied.

Het maken van heideboenders en heidebezems
Van 1952 tot in 1966 hebben de broers Jan en Marten van der Helm op Zorgvlied boenders en bezems van heide gemaakt. Ze zetten daar een ambacht voort, dat begon toen hun grootvader Jan van der Helm in Boijl, vlak bij de kolonieschool in Boschoord, omstreeks 1870 zijn eerste boenders en bezems maakte. Jan was schaapherder en zwierf elke dag met zijn kudde over de heidevelden in de buurt van Boijl. Dit werk leverde maar een heel karig bestaan op. Daarin kwam verbetering toen hij op een dag besloot om boenders en bezems te maken van de heide uit de velden, waarover hij dagelijks rondtrok.

Jan van der Helm verkocht zijn heideprodukten aan grossier Jan de Boer uit Leeuwarden. De vertegenwoordigers van deze grossier zetten de boenders en bezems in heel Friesland af. In elke dorpswinkel op het Friese platteland waren ze te koop. De schoonmaakartikelen uit Boijl werden vooral gebruikt op de boerderij. Zo werd het melkgerei schoongemaakt met de heideboender en werd de stallen en het erf met de heidebezem geveegd.

Tinus van der Helm zette het van zijn vader Jan geleerde ambacht eerst in een schuur in het land achter zijn huis met winkeltje aan de Kolonieweg in Boijl voort. Later verhuisde hij naar de Grensweg in Noordwolde. Op een gegeven moment overleed grossier Jan de Boer aan een beroerte. Tinus moest toen op zoek naar een nieuwe afnemer. Dit werd grossier W.T. Zandstra uit Sneek. Dat deze grossier geld verdiende aan de verkoop van heideboenders en heidebezems bleek wel uit een lening van 2000 gulden die hij op een gegeven moment aan Tinus verstrekte voor de bouw van een werkschuur achter zijn huis met winkeltje aan de Grensweg. Daardoor kon het veel te kleine achterhuis, waarin de heide was opgeslagen en ook nog een koe werd gehouden, worden verlaten. Dit betekende een duidelijke verbetering in de leef- en werkomstandigheden voor zijn familie, waardoor ook meer kon worden geproduceerd.

Zijn zonen Jan (geboren in 1920) en Marten (geboren in 1925) leerden het maken van boenders en bezems al jong, want beiden moesten al op zevenjarige leeftijd hun vader Tinus helpen. Tinus van der Helm kocht in 1952 het café ‘De Harmonie’ op Zorgvlied. In dat jaar gingen zijn twee toen al getrouwde zoons op Zorgvlied in en naast het café wonen, waar ze in het schuurtje achter het café het oude ambacht voortzetten. Het café brandde in 1963 af. Marten kocht na de brand het oude tolhuis aan de weg naar Elsloo. Ook in het tolhuis ging hij door met het maken van boenders en bezems. Daar heeft hij met zijn gezin meer dan twee jaar gewoond, totdat ze verhuisden naar de nieuwe woning die ze lieten bouwen op de plaats van het verbrande café. Daarna werkten de broers weer in het schuurtje achter het nieuwe huis.

Op Zorgvlied verkochten Jan en Marten hun produkten ook aan grossier Zandstra uit Sneek. Ze verkochten niet aan huis en hun produkten waren ook niet te koop bij winkeliers op Zorgvlied. Door de jaren heen was grossier Zandstra wel een betrouwbare afnemer gebleken. De broers moesten zo nu en dan wel eens wat langer op hun geld wachten, maar hij betaalde altijd. Met een vrachtwagen van Jan Krediet uit Noordwolde werden de bezems en boenders van Zorgvlied naar Sneek vervoerd. De bezems moesten samengebonden zijn in pakken van twaalf stuks. Een pak boenders moest uit 48 stuks bestaan. Later moest een pak boenders 96 stuks (een schijf) bevatten, want dan kon de vrachtrijder sneller zijn wagen laden. Zandstra leverde aan de broers het speciale henneptouw (driedraads, nr. 2¼, type tv) voor het samenbinden van de boenders en de bezems. Van boenders en bezems die te vochtig waren en te lang waren opgeslagen bij de grossier verrotte het touw. Deze werden dan naar de broers teruggestuurd, die ze moesten vervangen door nieuwe.

De boenders en bezems werden gemaakt van dopheide, omdat deze heide taaier was dan struikheide. Voor één kleine boender waren twee armen vol heide nodig. Voor het maken van een goede boender moest men niet alleen het vak verstaan, maar waren ook twee sterke handen nodig. De heide moest eerst met de handen worden gerold en gekneed en vervolgens met het henneptouw worden samengebonden tot een bikkelhard rolletje. Met een speciale beweging werd het touw, dat eerst aan een haak in een paal in de werkruimte werd vastgezet, om het rolletje heide getrokken en in een strop gelegd. Voor het maken van zo’n rammelstrop moest men heel goed geoefend zijn.

Het maken van een bezem gebeurde anders. Om de afgehakte resten van een vorige bezem werd een strop gelegd. Tussen de strop en het afhaksel werd dopheide gestoken met de gladde kant naar buiten en de ruige kant naar binnen. Zo nu en dan werd de heide op het hakblok vastgestampt. Als een strop voldoende gevuld was, dan werd de volgende strop gelegd en werd opnieuw heide ingestoken en vastgestampt. In totaal werden op die manier vier stroppen volgestoken, waarna de bezem met een vijfde strop werd afgebonden. Bij het maken van een bezem gebruikten ze ook hun knieën om de taaie heide in het gewenste model te brengen.

Na het binden werd een boender of een bezem op het houten hakblok met een hakmes aan beide kanten netjes afgewerkt. Ook het mooi rond afhakken van de uiteinden was moeilijker dan het op het eerste gezicht leek. Zo wedde de bakker, die op Zorgvlied een eindje verderop in de Dorpsstraat woonde, eens om een pakje sigaretten dat hij met gemak een boender volgens de regels der kunst kon afwerken. De broers zeiden ‘ga je gang’ en duwden hem vervolgens het hakmes in handen. Die bracht er die ene keer, tot genoegen van de broers natuurlijk, niets van terecht.

De broers hebben met hun ambacht altijd een behoorlijke boterham kunnen verdienen. Ze werkten negen à tien uur per dag en in die tijd konden beiden ongeveer 100 boenders of ongeveer 40 bezems maken. ‘s Zaterdags werkten ze alleen ‘s ochtends. De grossier betaalde in de laatste jaren 20 centen voor een boender en 75 centen voor een bezem. Toen de kosten van het levensonderhoud hoger werden en de grossier voor hun produkten geen hogere prijs wilde betalen, moesten ze harder en langer werken en uiteindelijk waren ze gedwongen de boenders wat minder lang en daardoor wat minder stijf te rollen, wat natuurlijk een achteruitgang in kwaliteit betekende.

In de goede jaren verwerkten ze gemakkelijk tienduizend bossen dopheide per jaar. Het loonde voor de broers niet om zelf heide te plukken of te snijden. Vroeger werd de heide geplukt, maar in latere jaren werd deze gesneden. Het verzamelen van heide werd door diverse mensen in hun vrije tijd gedaan. Op de Smilde waren dit onder meer Jan Gerding, zijn zonen en zijn broers. Deze mensen lieten het materiaal vaak met de vrachtwagen van Koers naar Zorgvlied brengen. Ook in de buurt van Ruinen werd dit door diverse mensen gedaan. De broers betaalden voor een bos heide 80 centen à een gulden.

In de laatste jaren was goede dopheide niet meer in voldoende mate te verkrijgen. Dit kwam door de opkomende economie aan het begin van de zestiger jaren, waardoor steeds minder mensen naast hun gewone werk nog een extraatje wilden verdienen met het snijden van heide. En ook mocht de heide op steeds minder plaatsen worden gesneden. Het tekort aan goede dopheide kwam de kwaliteit van de boender niet ten goede. Het buitenste deel van de boender en de bezem maakten ze nog wel van dopheide, maar de laatste jaren pasten ze binnenin steeds meer de minder taaie struikheide toe, waardoor deze sneller sleten. Bovendien kregen hun heideprodukten steeds meer concurrentie van produkten van kunststof. De broers hebben nog wel geprobeerd boenders van kunststofvezel op de manier van de heideboender te maken, maar dat was niet succesvol. Marten heeft het overgebleven proefmateriaal nog steeds in zijn werkschuurtje bewaard.

Grossier Zandstra stopte in 1965 met de verkoop van heideboenders en heidebezems. Toen was het voor de broers toch nog niet helemaal afgelopen. Een vertegenwoordiger van Zandstra plaatste zo nu en dan voor zichzelf nog een bestelling, omdat een tijd lang bij hem nog werd gevraagd naar de heideprodukten. Maar in 1966 zijn de broers voorgoed gestopt. Ze waren in deze streek de laatste beoefenaars van dit oude ambacht. In het schuurtje achter het huis van Marten hangt als tastbare herinnering nog steeds die ene laatste ‘haandskrobber’.

Het werken met de heide was bepaald niet prettig. Want na elke greep uit de voorraad heide, die onder handbereik lag opgeslagen, vulden het schuurtje en de longen van Jan en Marten zich met het opdwarrelende stof. Het kwam vaak voor dat de heide vochtig en verschimmeld was en dan was het om te stikken zo benauwd in het schuurtje. Als ze aan het werk waren en het weer het toeliet, dan lieten ze de deur en de ramen van het schuurtje natuurlijk wijd open staan. Op Zorgvlied zeiden de mensen tegen de broers ‘dat gaat je tien jaar van je leven kosten’, maar daar lachten ze toen om. Hun vader Tinus is 77 jaar geworden. Marten is nu 71 jaar. Hij voelt zich gezond en heeft geen last van zijn longen. Ook zijn 75-jarige broer Jan heeft nergens last van.

Op mijn vraag of hij nu, ongeveer 30 jaar na de laatste, nog een heideboender zou kunnen maken, antwoordt Marten lachend dat hij het nog wel zou kunnen, terwijl hij zijn handen onbewust weer die ontelbaar vaak uitgevoerde rolbeweging laat maken. En heb je er wel eens aan gedacht om in de zomer in de omgeving mee te doen aan demonstraties van oude ambachten? Hij aarzelt met zijn antwoord. Ik zou nogal wat dopheide nodig hebben en ik heb ook geen auto. Wie weet komt het er nog eens van ….

Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie ontdekte na het schrijven van het bericht in het voorjaar van 1996 dat de gepensioneerde heer .. de Jong uit Jubbega zich nog aktief bezig hield met het maken en verkopen van bezems. Hij maakte deze bezems niet van taaie dopheide, maar van het minstens zo taaie berkenrijs. Dit rijshout mocht hij tegen betaling en op aanwijzing van personeel uit de staatsbossen van de boswachterij Smilde snijden.
Jan van der Helm is geboren op 24 maart 1920 en is overleden op 20 juni 2004. Hij is begraven op de kaarkhof in Oosterwolde. Marten van der Helm is geboren op 27 april 1925 en is overleden op 3 juni 2011. Hij is begraven op de neeje kaarkhof bee Obadja an de Woaterseweg op Zorgvlied.

Reactie van mevrouw Marjan van der Helm van 7 april 2021
Jazeker kan de dochter van Marten dat !!
De staande persoon is mijn ome Jan. De gebukte persoon is mijn vader Marten.
Wat een leuk stukje over mijn vader en ome Jan.

Afbeelding 1
De gebroeders Van der Helm zijn bezig met het binden van heidebossen. Duidelijk waarneembaar zijn de haken in de paal en de stijf samengebonden borstelrolletjes en een bezemrol. De redactie kon tot zijn grote schande in zijn aantekeningen niet vinden wie op de afbeelding Jan van der Helm is en wie Marten van der Helm is. Wellicht kan de dochter van Marten van der Helm en Arendje Bergsma daar duidelijkheid in verschaffen.

Posted in Zorgvliet | Leave a comment

Author Archives: Deevers Archief

Oproep

Zoekterm

Berichten

Onderwerpen

Ut Deevers Archief