Oproep
De redactie publiceert over vrogger in de gemiente Deever graag herinneringen, verhalen, reacties, artikelen uit tijdschriften, berichten, scans van foto's en ansichtkaarten, afbeeldingen van tekeningen en schilderijen, enzovoort. Stuur deze naar ut Deevers Archief. Wacht daar niet mee. Vandaag is morgen verleden tijd.Zoekterm
Berichten
Onderwerpen
- 10 april 1945 (11)
- 12 april 1945 (1)
- 22 november 1944 (1)
- Aagterstroate (28)
- Aar'mhuus (14)
- Aardgaswinning (2)
- Aardkundig monument (2)
- Aarfgood (139)
- Abe Brouwer (19)
- Albert Egges van Giffen (26)
- Albert Hoever (1)
- Albertus Christiaan van Daalen (24)
- Alle Deeversen (192)
- Alle Eikenhorsters (1)
- Alle Wapsers (4)
- Alle Wittelers (19)
- Ambacht (7)
- Amsterdamse huus (3)
- An de Deeverbrogge (135)
- An de Deeverse sluus (4)
- Ansigtkoate (395)
- Ansigtkoate uut 1905 (1)
- Ansigtkoate uut 1906 (3)
- Ansigtkoate uut 1907 (1)
- Ansigtkoate uut 1908 (3)
- Aquarelle (3)
- Atlas van de gemeente Diever (3)
- Auteursrecht (1)
- Automobiel (3)
- Baander (9)
- Bedrief (29)
- Beeld (14)
- Bert Elmendorp (2)
- Bestuur (2)
- Bidplètie (11)
- Binnenesch (10)
- Boek An de Brogge (17)
- Boer'nlee'm (45)
- Boer'nwaark (15)
- Boer’nlienbaank (11)
- Boerdereeje (98)
- Boermarke (6)
- Boermarke van Deever (9)
- Boermarke van Wapse (1)
- Bolder’n (5)
- Bolderhook (1)
- Boo’mlocht (1)
- Bosgesigte (11)
- Bosweg (49)
- Botterfubriekie Wittelte (1)
- Braandkoele (11)
- Braandtoor’n (12)
- Braandwièr (13)
- Brink (105)
- Brinkstroate (13)
- Bultie (5)
- Burgemeister Van Osbank (9)
- Burgemeisterwoning (8)
- Café Balsma (20)
- Café Barteld Smit (1)
- Café Berend Slagter (4)
- Café Brinkzicht (24)
- Café Centrum (4)
- Café De Harmonie (2)
- Café De Lange (2)
- Café Haarm Hummel (1)
- Café Jan Barelds (4)
- Café Jonkers (1)
- Café Pereboom (1)
- Café Sjoert Benthem (2)
- Café Slagter (1)
- Café Trompetter (5)
- Café Wesseling (2)
- Café-Logement (5)
- Cafe-Logement Roelof Seinen (3)
- Café-Logement Sjoert Benthem (15)
- Café-restaurant Blok (1)
- Café-Restaurant Het Witte Huis (2)
- Camping De Zonnekamp (1)
- Camping Deever (1)
- Canadees’n (17)
- Canon van de gemiente Deever (5)
- Castra Vetera (18)
- Cent'n griep'm (1)
- Christina Augusta Johanna ter Horst (1)
- Communicatie (3)
- Corona-pandemie (6)
- Crescendo (2)
- Cultuur (28)
- Cultuurhistorie (14)
- D-nummer (18)
- D.S.M. (4)
- De aandere kaante van de Deeverse bos (65)
- de Deeverse bos (20)
- de Deeverse mesiek (3)
- de Drie Provinciën (2)
- de Gowe (79)
- de Kaamp op de Oeren (29)
- de Kalkoo’ms (9)
- de Kloeze (4)
- de Olde Willem (78)
- de Ruiter de Wildt (22)
- de Saandkaamp (3)
- de Stroom (1)
- de Uilenhorst (22)
- de Voat (18)
- de Weier (4)
- de Witteler Baarg (16)
- Deever (274)
- Deevermarkt (4)
- Deevers (36)
- Deevers Archief (3)
- Deeverse brogge (4)
- Deeverse prullaria (24)
- Deeverse sluus (17)
- Diever, ie bint 't wel … (68)
- Digitale tijdperk (3)
- Dingspilhuus (9)
- Dokterswoning (5)
- Dorpsfiguur (37)
- Dorpsgesigte (5)
- Dorpskracht (31)
- Dorpsstroate (24)
- Dr. Pol (9)
- Dreins-Fryske-greinse (3)
- Duurzame energie (1)
- Dwarsdrift (2)
- Economie (3)
- Eendeviever (8)
- Electrificatie (2)
- Ellert en Brammert (23)
- Emigrant (6)
- Etherpiraat (2)
- Ets (1)
- Eup'mlogttheater (3)
- Eup’mlogtspel (46)
- Familie Zaligman (5)
- Fanfare (5)
- Fraanse parachutist (14)
- Geert Dekker (14)
- Geese Schoemaker (4)
- Gemeente Westenveld (39)
- Gemeentelijke camping (1)
- Gemiente Deever (105)
- Gemientebestuur (17)
- Gemientehuus (43)
- Gemientelijk monument (4)
- Gerard Goettsch (5)
- Geschiedenis (1)
- Greinse (34)
- Greinspoal (36)
- Greinspoele (8)
- Griffemiède kaarke (15)
- Griffemiède skoele (7)
- Grönnegerweg (35)
- Grüne Kruus (1)
- Grünedal (8)
- Haarm Hessels (31)
- Haentie op mien stokkie (2)
- Hans Kuiper (18)
- Heezerbaarg (8)
- Heezeresch (24)
- Henrik Ibsen (6)
- Heufdstroate (82)
- Historische kalender (10)
- Hoarsluus (2)
- Hoeve aan den Weg (1)
- Hotel Blok (19)
- Hotel Het Drentse Wold (2)
- Huize Zorgvliet (4)
- Hunnebedde D52 (37)
- Hunnebedde D52a (3)
- Hutte (2)
- Iemenhof (5)
- Ièste Wereldoorlog (3)
- Jan Cornelis Meiboom (10)
- Jan Frederik Hilkemeijer (2)
- Jan Haarm Pol (9)
- Jan Hessels (6)
- Jans (Jansie) Grit (1)
- Jans Roelof Tabak (13)
- Jantina Figeland (3)
- Joarmaarkt (2)
- Johannes Minderaa (5)
- Jongenskamp de Eikenhorst (59)
- Joodse inwoner (14)
- Juffrouw Van der Land (1)
- Julius Verwer (2)
- Kaarke an de brink (102)
- Kaarkhof aachter Obadja (1)
- Kaarkhof an de brink (5)
- Kaarkhof an de Grönnegerweg (24)
- Kaarkhof de Monden (3)
- Kalter’n (12)
- Kalterbrook’n (4)
- Kastanjelaène (4)
- Kattelieke Kaarke (34)
- Kebied skeet’n (10)
- Kerkstraat (1)
- Kerspel Diever (2)
- Keukenlaène (1)
- Keutereegie (28)
- Kitsch in de gemiente Deever (8)
- Klaas Kleine (35)
- Klaas Marcus Balsma (23)
- Kleine Brink (9)
- Kleine Es (1)
- Kleuterskoele 'de Buitelbam' (4)
- Kloosterstroate (17)
- Koekoeksviever (1)
- Kogelvanger (2)
- Kopplètie (39)
- Krimpsignaal (6)
- Kruusstroate (50)
- Kuunst (162)
- L.F.N.-logtfoto (4)
- Laandkoate (4)
- Lammert Huizing (2)
- Landbouw (23)
- Landgoed Berkenheuvel (51)
- Landgoed Groot en Klein Wateren (6)
- Landgoed Zorgvliet (8)
- Landhuis Berkenheuvel (3)
- Landschap (9)
- Landverhuizer (3)
- Legere skoele in Deever (35)
- Lelieteelt (2)
- Levensboom (1)
- Lijkwagendienst (4)
- Lijkwagenschuurtje (3)
- Lodewijk Guillaume Verwer (47)
- Logtfoto (14)
- Löswal (4)
- Lusefasdösie (4)
- Maarktturrein (28)
- Maatschappij van Weldadigheid (8)
- Magnum Opus (8)
- Marten Wouwenaar (2)
- Mast'nveltie (5)
- Meer, veen, ven, plas, enzovoort (5)
- Melkbusse (8)
- Meubelfabriek 'de Toekomst' (8)
- Meul’nende (18)
- Meule (16)
- Meule in Veldhuus’n (4)
- Meule van Oll’ndeever (41)
- Midwinterhoorn (3)
- Miet'n (6)
- Monement op Baark'nheuvel (16)
- Museum (16)
- N.A.D.-kamp (14)
- N.S.B. (11)
- N.S.B.'er (24)
- Natuur (3)
- Neringdoende (63)
- Net over de greinse (1)
- Noaberskop (2)
- Noordelijke Hypotheekbank (8)
- Noorderesch (11)
- Obadja (14)
- Old gerak (2)
- Olde auto (20)
- Olde moter (8)
- Olde vrachtwèg'n (6)
- Oll'ndeever (96)
- Oll'ndeeversebrogge (1)
- Onderduikershol (8)
- Onderwies (14)
- Ontginning (7)
- Oorieser (3)
- Oorlogsgraf (6)
- Oorlogsmonement (14)
- Oorlogsslachtoffers (1)
- Openbaar vervoer (2)
- Operatie Amherst (3)
- Opraekelen (23)
- Oudheid (3)
- Oudheidkunde (36)
- Overlijdensbericht (45)
- P.O.D. (1)
- Palmpoas’n (3)
- Park Midzomer (1)
- Participatie-maatschqappij (1)
- Pastorie aan de Brink (4)
- Paviljoen Berkenheuvel (4)
- Peer Gynt (8)
- Peperstroate (58)
- Pier Obe Posthumus (6)
- Poasvuur (6)
- Postkantoor (7)
- Pothokke (13)
- Pottiesbaargie (1)
- Privacy (1)
- Publicatie (27)
- Recreatie (6)
- Redactie (1)
- Restaurant The Shakespeare (1)
- Rieksmonement (9)
- Rieksstroatweg (2)
- Rollestroate (1)
- Ruilvurkaveling (1)
- Ruterhuus (1)
- Saandweg (19)
- Scheepvaart (10)
- Shakespeare prullaria (8)
- Shakespearitis (46)
- Siedbaander (4)
- Sigarenfabriek (3)
- Sint Andreasparochie (3)
- Sint Anthonij Gasthuis (13)
- Skildereeje (49)
- Skriever (2)
- Skultehuus (27)
- Smedereeje (3)
- Smedereeje Santing (3)
- Snikke (9)
- Sport (8)
- Staatsbosbeheer (8)
- STAKO-meubel (5)
- Stalraèm model Deever (4)
- Steenfabriekje (1)
- Stienakkers (6)
- Stoomspinnereeje (4)
- Stoomtram (10)
- Stroatnaème (4)
- Student'nwaarkkaamp (17)
- Student’nkaamp (14)
- Sukersakkie (20)
- Sunnepaneel (7)
- Süvelfubriek Deever (37)
- Süvelfubriek Wapse (7)
- Swömbad de Calthorne (2)
- Swömbad Deeverse Saand (11)
- Tabak (3)
- Ten Darp (3)
- Ten Darperweg (8)
- Tiekening (79)
- Tillegröppe (4)
- Toeristenindustrie (56)
- Toevallige waarneming (28)
- Tol (4)
- Tolhusie (1)
- Toor'n an de brink (52)
- Topografie (3)
- Topstuk (106)
- Törfschipper (1)
- Traditie (30)
- Trekschuit (1)
- Tusschendarp (13)
- Tweede Wereldoorlog (170)
- Tweeënberg (3)
- U.L.O.-skoele (10)
- ut Kastiel (46)
- ut Moer (3)
- ut Noave (1)
- ut Noord (4)
- Uutkiektoor’n (12)
- Veemaarkt (1)
- Veenhuus’n (1)
- Veentiesweg (12)
- Veldhuus’n (3)
- Veldnème (28)
- Veneschut (1)
- Verdwenen object (193)
- Verkeer en vervoer (12)
- Vermilion Energy (1)
- Vervoer (7)
- Verzet (10)
- Villa Aurora (10)
- Villa Cornelia (3)
- Villa Laanzicht (5)
- Villa Nova (17)
- Vlasstroate (4)
- Vledder Oa (3)
- Voetbal (9)
- Volksfeest (1)
- Vurening (26)
- Wapse (69)
- Wapser skoele (7)
- Wapserveenseweg (1)
- Webstee (4)
- Werkkampen Diever A en B (22)
- Westerdrift (1)
- Westeresch (17)
- Wètervaarfskildereeje (2)
- Willem van Spronsen (4)
- William Shakespeare (8)
- Winter (29)
- Witte Huis (6)
- Witteler brogge (2)
- Witteler skoele (20)
- Witteler skut (7)
- Wittelerweg (2)
- Wittelte (60)
- Woap'm van Deever (32)
- Woater’n (67)
- Woaterse skoele (14)
- Wolf (9)
- Wolspinnerij (3)
- Woningbouw (5)
- Zorgvliet (192)
-
Ut Deevers Archief
- De Woatersestroatweg steet ok op un ansigtkoate
- Un soldoat’nkeuk’n in de Kaamp op de Oeren
- Skildereeje van ut interieur van ut skultehuus
- Wie hef de toor’nhèène van de kaarke op Zorgvliet ?
- Un foto uut 1936 van kiender van de Witteler skoele
- Jopie Overheul hef in de oorlog in Deever ewoont
- Ie leeft moar ien kièr en ie leeft neet veur oesölf
- See hept ut huus van de skoolskoonmèker esloopt
- See woont now in de olde Boer’nlienbaank
- Jans Tabak lig onder un skiere oranjebroene plèète
- De skutsluus in de voat bee Duunkaark’n
- Ut oorlogsgraf van Antonius en Jozeph Janssens
- The Shakespeare Theatre Diever
- Awièr un Shakespeare kalender
- De rieksopsigter woonde bee de Deeverse sluus
- Tjeerd Bottema bedaagt ut bröt mit de Sluus-hèène
- Un putrettiekening van alleskunner Klaas Kleine
- Un holtskooltiekening van de Aagterstroate in Deever
- De ièste betèèlde offeskeid’n domeneer in Deever
- De griffemiède jongekièrlvurening bestiet 40 joar
- Un pentiekening van de kaarke an de Deeverse brink
- ‘Vrau an de wasse’ hef neudig un neeje lieste neudig
- De boerdereeje van Hendrikus Ofrein in Oll’ndeever
- Oad’nd Bult uut Oll’ndeever in un exesitiepaark
- Hen ut feest mit de sundagse musse en ut oorieser op
- Un dronefoto van de legere skoele op de Westeresch
- De Witteler Baarg is toch un rieksmonement ewöd’n
- De Vriesche Wech laangs Ooster- en Westerwoater’n
- Halifax B-11 LW-231 VR-F völ nièr in de Olde Willem
- Un dronefoto van ut olde korfbalveld van ome Piet
- Un dronefoto van de Westeresch van Deever
- Ur laag nog un beetie snee op Zorgvliet
- Ut vuslag van N.B.S.-commedant Aubut Wiglema
- Deever stön agin neet op de koate van Drente
- Un snikke veur de löswal an de Brogge
- De karre van Klaas Echten in de Kloosterstroate
- Un hiele dikke stien veur ut gemientehuus in Deever
- Arbeiders bint in de mobilesasie möjluk te krieg’n
- Cultuurhistorische atlas van de gemiente Westenveld
- Speultuun in vukaansie-centrum Ellert en Brammert
- In de bou bee boer Oad’nd Bult in Oll’ndeever
- Dieveren op un koate in een reisatlas uut 1794
- Keutereegie van Henduk Grupp’m en Geesie Pruntel
- Saat ur ok un krudenierswinkeltie in ut postkantoor ?
- Eise Winters deud ut onderhold an de sneeploog
- Un stereofoto van de Iemenhof an de Brinkstroate
- Ut hunnebedde is mit veul vubeelding te resteriè’n
- Ut skildereeje ‘Vrau an de wasse’ van Hans Kuiper
- Ik bin ien joar in kamp ‘de Eikenhorst’ ewest
- Scheupers in de fumilie Oost uut Deever
- De gebraandskilderde Lodewiek en Johanna
- Veul veurspoed, heil en seeg’n op ut neeje continent
- Adres veur un skoele en un skoelmeister op Woater’n
- De Fraanse parechutist’n skeut’n veer plisies dood
- In Deever hept wè seu’m of acht meuln’s estoane
- In ut café-losement an de Deeverbrogge
- Sjakie uut Spier in de Deeverse bos an de Heezeresch
- Albert Egges kwaamp ee’m kiek’n op de Oer’n
- Veer arbeiders ontdekt’n ut urn’nveld op de Oeren
- De pufesser lig in de Baargakkers op de Heezeresch
- Ur wödde agin gien nee pottokke ebaut
- Ut Wittelter poasvuur braant in de Brook’n
- Meule De Vlijt in Oll’ndeever in de snee
- Ut pottokkie van Haarm Hessels is in 1935 ebaut
- De fumilie Haarm Hessels woonde an ut Pot’s Weggie
- De jeneverstüver gunk hen en wièr over de Brogge
- Plèèties in heufdstok 8 van de Magnum Opus
- Mèèk oe gien sörg’n, mèèk de beegies gelokkug
- Veer foto’s van de boerdereeje van Knelus Seinen
- Veer lepelties mit ut woap’m van Deever
- De soldoat´n stapt neet in Frederiksoord uut de trem
- Un logtfoto van de boerdereeje van Knelis Klok
- Geskrief over onderwaarp’m uut de gemiente Deever
- Ut mr. A.C.-monement steet ur bijna 100 joar
- Dreins Archief lat vieftug foto’s uut WO II seen
- De dossiers van Klaas Marcus Balsma in ut CABR
- Un skoelphoto van photograaf Hendrik Berend Dirksen
- Hei un klap van de meule van Oll’ndeever ehad ?
- De boerskop Oll’ndeever bestön ièder dan Deever
- Un olde David Brown 885 trekker uut 1977
- De Wittelerbaarg hef un hoge saandvlakte ewest
- Maria Houwer steet bee heur husie op ut Kastiel
- Ut pottokke van Jan, Jantie en Jantinoa Kok
- Is ut pottokke bee de Alberthoeve op Woater’n vot ?
- See stopt mit de tillevisieserie The Incredible Dr. Pol
- Luuks Mogg’n wödde kassier van de Boerenlienbaank
- Jan en Jantinoa Kok bint an ut heue’n op ut Noord
- Cor hef meule De Vlijt in Oll’ndeever etiekent
- Ut vurhèèl van Zorgvliet en Woater’n op tien posters
- Ut maxi-tiny Menhett’n on the Kwoasloot in Deever
- Andries Wieldraaijer sögte un döskaaste
- De Wiba van Jan Brogg’n en Griet Oost
- De A-Ford mit ut kentiek’n D-11249/D-16946
- De stoat hef de Greinspoele uut ebaggert
- Roggemiet’n bee de boerdereeje De Uilenhorst
- Jan Wartena saat in ut N.A.D.-kaamp an de Gowe
- Un olde foto van Engelke Jan Boneschanscher
- Ut noordelukse puntie in de gemiente Deever
- Mit de melkkarre hen de jeud’n in de Olde Willem
- See steuk’n un bren deur ut gèès van ut loket
- De tummerman uut Zorgvliet mös un doescel mèèk’n
- De kastboom’m gaam’m mièr logt dan de gaslaampe
- See kwaam’m nog wat geld tekötte veur ut kaamp
- Is d’r iene dood of bin ie allemoale dood
- Reinder en Jan hept de stien’n biele ehöll’n
- Ut maarktturrein van Deever is ut maarktplein
- De Greinspoele tuss’n GP 59 en GP 61
- Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge
- Jansie Grit was de lèèste aarme in ut aar’mhuus
- Gièt Dekker en Aèbeltie Smok an ut waark in de tuun
- Gièt Dekker was de lèèste klokkelüder van Deever
- Gaar’m rogge an de gaaste op de Westeresch
- De wieserplèèt’n an de toor’n sit noast de galmgèèt’n
- De neeje vrouw’nklokke in de toor’n an de brink
- Is de toneelvurening Deever nog neet koninklijk ?
- Un brokkie leistienpanne van de doake van de kaarke
- Us Abe mög van Ome Kees sien hèmer mit neem’m
- De Duutsers mögt’n mee mien fietse neet ofpakk’n
- Bee ut galasuvies heude ok un posselein’n botterpot
- De ièste marretonloper komp uut Deever
- Ut hef an de Brogge wè wat dooi’n ekost
- De klaant’n drinkt dom’miet koffie in de kantine
- Dieuwke Kollewijn hef ut dreeloek eskildert
- De olde Deeverse sluus bee de olde Deeverse brogge
- Vivos voco, mortuos plango, fulmina frango
- Slimme Kees wol ut dreeloek wè grèèg anneem’m
- Theo Rutgers en Jantina Figeland speult Ibsen
- De meule van Oll’ndeever sunder stelling
- Un pèèr beriggies over de student’nwaarkkaamp’m
- Un fotovuslag van ut student’nwaarkkaamp 1934
- Un skiere foto van ut student’nlaandmeetwaark
- See möss’n mit de krooie en de skuppe waark’n
- Ut student’nwaarkaamp in de Olde Willem in 1937
- De gedèènkplèète bee de Willemienebaarke
- De kiender van de Wapser skoele in juni 1940
- Dree cafees bee de braandkoele an de Kruusstroate
- De eendeviever in Deever was un braandkoele
- Woar wol Ome Kees hen mit de gemiente Deever ?
- Ut ende van de legere skoele an de Tusschendarp
- Boom’m plaant’n bee de skoele an de Tusschendarp
- Deveren op un olde laandkoate uut 1614
- Ut pompstation bee ut riekswaarkkaamp Deever A
- Ut saandstien’n beeltie De Oele in Singelier
- Ut lege model Simon van de Sphinx uut Maastrigt
- Vief fotoos van de U.L.O. an de Tusschendarp 3
- De Buitelbam was de ièste kleuterskoele in Deever
- Un logtfoto van ut pièdespul Ut Ruterhuus
- Ut bedrief van Dinand Kloezen en Lummegie Kortwijk
- Ik gunne meesölf die koate toch ech wè
- Ik gunne oe die koate toch echt neet !
- De kiender van de Witteler skoele in de skoele
- Hef Klaas Kleine sien eig’n grafmonement esmeet ?
- Foto van de kiender van de Wapser skoele uut 1905
- Ik verwaagte nog hoog besuuk
- Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem
- Ik steule bee disse aksie un sölver’n theelepeltie
- Roggemiet’n op de Heezenesch bee Deever
- Vreewilligers onderholt ut Onderduikershol
- Ut oorlogsmonement an de Bosweg op 5 mei 1999
- Speulturrein in vucaansie-centrum Ellert en Brammert
- Laandschop bee Deever in Drente ?
- Lest we forget – Opdat wee ut neet vugeet
- See hept ut gruun bee ut hunnebedde weg eheul’n
- Ut berigt van inzet van ut laandgood Castra Vetera
- Slimme Kees drok Deever de ‘cultuur’ deur de strotte
- Wie wet nog wie de Booimannegies bint ?
- Un olde foto van de fumilie Pook an de Kruusstroate
- De kattelieke parochie op Zorgvliet besteet 140 jaor
- Feest in en bee de Heilige Andreaskaarke
- Kiender van de Witteler skoele in memoriam
- Veur un koe mus 10 cent maarktgeld wöd’n betèèlt
- Oaltie Oost’nbrink stuurde un koatie hen lieve Milly
- Foto’s en vuhèl’n van ut boer’nlee’m usögt
- Radio Wereld saat in de boerdereeje van Sime Smidt
- De kaarke an de brink van Diverde
- Ansichtkoate van pension Villa Nova op Zorgvliet
- Slimme Kees roskamt de leed’n van de gemienteroad
- De toestaand van de Baarg van Wittelte in 1847
- An de proat mit burgemeister Hendrik Gerard van Os
- De hoefstal van de fumilie Kloeze an de Wittelerweg
- Deever, London, Paris, New York, Mexico, Caïro …
- Ome Kees hef Deever opeskeept mit un cultuurzolder
- Ut daarde student’nwaarkkaamp
- Un ansichtkoate van de firma Klaas Hielkema
- Un snikke bee ut café-losement van Sjoert Bemthem
- Un 110 joar olde foto van ut vuwèèrloosde Kastiel
- Bee ut café-losement van Roef Seinen
- Ut café-losement van Roef Seinen op un klenderblad
- Un inekleude ansigtkoate van de Heufdstroate
- De oldste ansigtkoate uut de gemiente Deever
- De organisasie van ut daarde student’nwaarkkaamp
- Monement Meule in Deever in Hollaand
- Noaberskop bij geboorte, seekte en staar’m
- De grond was deurgreuit mit worg en bente
- Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge
- Ansigtkoate van de legere skoele an de Heufdstroate
- Ut Student’npad is veur un diel ut Jeud’npad
- De koekies bint al op en de sukeloa is al anebreuk’n
- Frièrik haar veul leever boer dan tolk ewest
- Ut student’nwaarkkaamp gunk in 1934 wè deur
- Ut olde vaandel van Advendo is cultureel aarfgood
- Maxi-tiny houses in the Drentian village of Deever
- Advendo wön de ièste pries in de ièste ofdieling
- De sluuswagter woonde vlak an de Deeverse sluus
- Ut botterfubriekie van de fumilie Boarels in Wittelte
- Mit de stoomtrem van de N.T.M. hen Möppel
- Ut student’nwaarkkaamp in de Uilenhorst
- Pentiekening van de Keet 2.0 op de Heezebaarg
- Uffelters hept de reels langs de voat esloopt
- Mit de naachtboot van de Lemmer hen Amsterdam
- Un braandtoor’n van boomstamm’m in de Olde Willem
- Veiling van wat begön as de Saandkaamp
- Greinspoaltie 47 is neet op deselde stee nièr eset
- Ik heb in de kaamp eseet’n van juni 1969 tot juni 1970
- Johannes Franciscus was gien schout-bee-naacht
- Kaarke an de brink van Deever in mei 1963
- Op de Baarg op ut Kastiel in de winter van 1962-1963
- Woap’m van Deever an de Meulakkers in Deever
- De vudieling van de boermarke van Deever
- Ansigtkoate van Villa Nova op Zorgvliet
- De uutsigttoor’n op ut Kiekduun
- Pier Obe Posthumus hef moar 10 joar ekreeg’n
- Ut olde landhuus op Baark’nheuvel in 1891
- Wittelermoase heuilaan’n hept gien veldnèème mièr
- Adriaan Vermeulen hef de Aagterstroate eskildert
- De soldoat’nkaamp op ut heideveld De Oer’n
- Boerdereeje van Haarm Hessels in febewoarie 1933
- Tweeloeks wètervaarftiekening van ut hunnebedde
- Ut eulievaarfskilderee Wittelermoa van Fred Klaassen
- Iene grote vlakte van heide, russchen en bente
- Groepsbarakk’n Perú en Klondike an de Gowe
- D’r sit wièr un dikke skoerkerd aagter de skure
- Buut’nlaanders koomt ok hen ut student’nwaarkkaamp
- Oldste ansichtkoate van de uutkiektoor’n
- Ik hep ut neet edoane, ut gebeurde aagter mee
- Ansichtkoate van de boerdereeje van Klaas Fledderus
- S.S.-Jongeskaamp in ut olde N.A.D.-kaamp
- Un tiekening van de kalkoo’ms an de voat
- Ut nep-Jan-Haarm-Pol-baankie an de Woaterseweg
- De hüsies van de Stichting Sint Anthony Gasthuis
- Uutkiektoor’n an de Bosweg bee Deever wöd esloopt
- De twee fageus sylvatica atropunicera bint dood
- See woll’n Balsmoa de doodstraf gee’m
- De ofsender is K. Dijkstra- 9R3K3B
- N.S.B.’ers saat’n vaaste in de skure van Balsmoa
- Rooms Katholiek Vacantie Centrum op Zorgvliet
- Excelsior in de consistoriekèmer op 22 mei 1954
- Ut ièste sunnepaneel’npaarkie in de gemiente Deever
- De kaarke van de Sint Andreas parochie
- Skildereeje van de boerdereeje van Henduk Neeboer
- Ut Deeverse vuset overvöl ut gemientehuus
- De olde ULO-skoele an de Tusschendarp in Deever
- Begreu’m wödd’n in de kaarketuun van Deever
- Un acrylskildereeje van de bos aagter de Titanialaan
- Doctor in de regten Lodewijk Guillaume Verwer
- So ai’j seet bin ik nog in Deever
- Fraanse veteraan hef ut over sien Deeverse avontuur
- Studiosi Iuvare Delectamur regelde de waarkkaamp’m
- De Matchless moter mit nummerbröt D-5389
- Skildereeje van ut veentie an de Doldersummerweg
- Bint klinkers uut un Nazi-vliegveld aarfgood ?
- Boortoor’n van de N.A.M. wöd braandtoor’n
- Ut roadhuus an de Gemientehuuslèène in Deever
- De Citroën mit veurwielandrieving van Willem Seinen
- Ansichtkoate van de camping an de Bosweg
- Coöperatieve Zuivelfabriek Ons Belang in Wapse
- Un skiere kleur’ntiekening van Willem van Spronsen
- De brink van Deever in de snee
- Roef Smit skref over ut N.A.D.-kamp an de Gowe
- De Grönnegerweg was tot an de Gowe un saandweg
- Ut café mit de concetsèèle van Klaas Marcus Balsma
- Ut olde plèèsnèèmbröt Wapse – Gemiente Deever
- De Heufdstroate in de richting van Kalter’n
- Ur wöd laand mit un veldnèème vukogt
- Feest op ut plein veur de skoele an de Heufdstroate
- Deeverse oorlogsgrafstien’n stoat bijna in Duutslaand
- Disse stee wödde agin neet ut Bultie enuumt
- Ut is drok bee de löswal an de Deeverse brogge
- De Nederlaanse Volksdeenst en de Winterdeenst
- Zorgvliet hef sien eup’mlogtmuseumpie
- Un olde foto van Engelke Jan Boneschanscher
- De ièste kroeg an de aandere kaante van de bos
- Veiling van veer vielaas van Verwer
- Plèètie 88 uut Bussink’s album Mien laand – Drente
- Greinsstien langs de Voat tussen Wittelte en Uffelte
- Jacob Oost is viètug joar veemaarktmeister
- Stoomsüvelfubriek an ut Katt’nende in 1908
- De seeoad’nd van Henri Koeling op ut maarktturrein
- De meule De Vlijt in Oll’ndeever in de snee
- Tiekening van de wiendmeule in Oll’ndeever
- De burgemeister hef de juuste beslissing eneum’m
- Un laandweg in de gemiente Deever in 1920
- De goldsuukers van ut jongeskaamp De Eikenhorst
- De Woaterseweg in de snee in jannewoari 1942
- Vugèdering van burgemeister en wetholders in 1953
- Woar was ok a wièr ut Bultie, bin ut ee’m kwiet
- De lèèste fotos van de Keet op de Heezerbaarg
- Olde dokterswoning an de Heufdstroate
- Ansichtkoate van pension Villa Nova uut 1972
- In de kantine van Ellert en Brammert
- Nicolaas en Klaas Houwer bint neet eruumt
- Ansichtkoate van heujwaark an de Westerdrift
- Advendo wöd dit joar 100 joar’n en dus konunkluk
- Leeve Tecla, wöd moar echt gelokkug
- Gien eet´n en gien siegerett´n an de Jeud´n gee´m
- Un fresco (?) op un mure in de cafetaria an de brink
- Un tiekening van ut olde gemientehuus an de brink
- Ansichtkoate van de Kastanjelèène in Oll’ndeever
- Un tiekening van de boerdereeje van de Van Westers
- De winkel van Aubert Kuper an de Deeverse sluus
- Jantie Bos sög un kosthuus in Den Haag
- Sukersakkie van de Saandkaamp an de Heezeresch
- Bee Kloas Benn’n in de Aachterstroate
- Olde boerdereej’n an de Kruusstroate in Deever
- In de oorlog un ballegie trapp’m op ut Mastenveltie
- Ut oorlogsgraf van Kloas en Koop Houwer
- Johannes Franciscus wol in de poletiek
- Plotseling en wreed stond de dood voor de broers
- Grote bosch- en heidebraand op Zorgvliet en Woater’n
- Seu’m Fraanse parachutist’n op ut kaarkhof
- Dorpskragt’n sneujt struweel en bossies
- Sukersakkie van café-restaurant Johan Blok
- Ut boer’ncafé van Haarm Hummel an de brink in 1903
- Foto uut 1918 van hunnebedde D52 in de Stienakkers
- Stön ur een pothokke bee Oarend van der Helm ?
- Eup’mlochtspul mit de titel Keuning van de Vlakte
- Ie kunt ok buut’n op ut turras van ut Ruterhuus sitt’n
- De Venus van Leggel wödde evunn’n in Deever
- Fotobookie ‘Diever in oude ansichten’ van Bart Eulie
- Woar was ok a wièr ut Bultie
- Ut fototoestel van Hansie Kuper uut Noordwolde
- De commesoarus leut hum deur Deever ried’n
- De kiep’m leup’m lös op de brink bee de braandkoele
- Deur de haand van de vijaand vusmölt’n tot geweld
- Ut kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever
- Willem Mulder vukog sien welbeklaante meule
- Arbeider vön un hiele urne bee ut hunnebedde
- Woar is de greinsstien bee ut Schultehuus eblee’m ?
- Ut begun van de toerist’nindustrie noa de oorlog
- Wee woond’n noast Appie Kiep in de Peperstroate
- De koate van Geese Schoemaker saat ur ok tuss’n
- Huus mit starke draank vurgunning in de Saandhook
- Vurbou van tabak, hop en cichorei op Woater’n
- Ut huus veur de boo’mmeister van de Wapser skoele
- Un hiele lange optogt op un skiere logtfoto
- De seu’m lange staarke ieser’n balk’n van Oere Chris
- Van de keuning mög Obadja sien kaarkie bau’n
- De kaarke en de toor’n an de brink van Deever
- Elfenkeuneginne Titania döt ut mit Spoel de Wever
- Ut lusefasdösie van de resterasie van de kaarke
- Skiere olde ansichtkoate van swömbad Deeversaand
- Ut hüsie woar mien opa en oepoe hept ewoont
- Un olde automobiel in de Deeverse bos
- De villa Villa Cornelia is publiek bee insate eveilt
- Greinspoaltie 74 stiet ok bee de vurropte Tilgröppe
- Greinspoaltie 55 stiet an de Appelsgascheweg
- Schildereeje ut ‘Binn’nhuus Deever (Drente)’
- In de tuun aachter ut huus van de boo’mmeister
- De ingang tot het weiland ‘de Helprichskaampe’
- Jacobus Franciscus lig bee de kaarke in Buil
- Greinspoaltie 49 an de Mond’n op Zorgvliet
- Greinspoaltie 45 stiet an de Verwersweg op Zorgvliet
- Ut anplakbiljet van ut eup’mlogtspel Hamlet
- Aan den Jongeheer Dirk de Wit Dz. in Bovenkarspel
- Bakkereeje en kruudenierswinkel van Alle Brouwer
- De brons’n vuurpot uut de Vledder Oa
- Is de Deeverse kaarke in 830 ebaut op un hunnebed ?
- Roggemiete sett’n an de Grönnegerweg bee de Belt
- Heiug sigt op ut dörp Deever en de Noorderesch
- Greinspoaltie 44 steet vlak bee de Verwersweg
- STAKO-meubelen: STApelbaar en KOppelbaar
- De melkkarre mit Appe Noorman op de Veentiesweg
- Un neemoedse traplift in ut olde Amsterdamse huus
- Slimme Kees hef Deever opeknapt mit un dreeloek
- Ie hept an ien stuk deur honger
- Ut skiere logo op ut breefpupier van Japie van Goor
- Ut lei’n dak hef ut vie’msestug joar ut ehöll’n
- N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma such un deenstmeid
- Ut dak van de toor’n kö’j mooi boo’m de boo’m seen
- See hept Keuning Kimbelijn in 2002 espeult
- De leste skoeldag van de Witteler skoele in juli 1967
- Ut lusefasdösie van hotel-café-restaurant Blok
- De olde boerdereeje van Jan Tabak stön an de weg
- Un olde ansichtkoate van ut mr. A.C. monement
- Was ut jongeskaamp an de Gowe wè so ideaal ?
- Henduk Jan Noord vön twee potties op de Oosteresch
- Ut nutuurmuseum op Woater’n hef ut ok neet ered
- Nog un foto van de vragtwèg’n mit kentiek’n D-14361
- De Chevrolet automobiel mit kentiek’nplète D-832
- Bromdozems in de Heufdstroate van Deever
- Iene knolle steel’n is net so aarg as 100 gull’n steel’n
- Ut mislukte monementie veur ome Piet bee de U.L.O.
- Digitaal skildereeje van un huus an de Grönnegerweg
- De moter mit nummer D-431 van dokter Miedema
- De bau van ut Deeverse skut an de Deeverse brogge
- Vrachtauto mit nummer D-14361 van Knelus de Graaf
- Plèètie van de boerdereeje van Van Wester’s jongen
- Ansichtkoate van un gesicht op de Deeverbrogge
- Is de DNA-boom bee ut Roathuus in Deever kuunst ?
- De kaarke an de brink in jannewoarie 1963
- Geöffnet durch Gericht des Marinebefehlshabers
- Jacobus Franciscus bedaagt de nème Zorgvliet
- De ièste kampjongen bint now allemoale tachtugers
- Ut Witteler skut wödde in de somer van 1880 esloopt
- Woap’mstien bee de boerdereeje an de brink is vot
- See woll’n de duvel van Deever leem’slange gee’m
- Foto van kiender van de skoele op Woater’n uut 1970
- De ièste boer op ut laandgood Zorgvliet op Woater’n
- De Maatschappij vurkog ut gestigt mit 1300 bunder
- De gemiente kog de boerdereeje van Swatte Gièt
- Is dit ut lèèste skildereeje van Hans Kuper ?
- Un mooi uutsigt over un bauakker op de Noorderesch
- Un skier wètervaarfskildereegie van De Grüne Vrou
- Wie hef un foto van de moter mit kentiek’n D-5051
- Un hiele rèère anval van shakespearitis an de Bosweg
- Woon’n an de Peperduurstroate in Deever
- De oldste boom in Deever steet an de Heufdstroate
- Bee toer’n höl ik ee’m un natte lappe um mien kop
- Ik wete ok neet of mien Engsels wè so good was
- De publieke vukoop van ut laandgood Zorgvliet
- Ut ende van de meule an ut Katt’nende in Deever
- Meule De Vlijt steet an de raand van de Westeresch
- Un stereofoto van de olde Peperstroate uut 1950
- De oam’d dat Kennedy wödde vumoord
- Ansichtkoate van de Greinspoele – 1958
- Ken ie se nog … die uut Deever
- De keutereegies in Deever bint de egte kleine hüsies
- Ut huus van tummerman Henduk Niesing in de snee
- Foto van kiender van de skoele op Woater’n uut 1971
- De Skeeve vukochte neeje en tweedehaans trekkers
- Henduk Niesing hef de neeje boer’nlienbaank ebaut
- Greinspoaltie 71 stiet in de Olde Willem
- Un foto van de bau van de kattelieke kaarke
- De Witteler reisvereniging op un platform op Schiphol
- Mr. L.G. Verwer vukogte 1600 hectare an Floris Vos
- De Kochbunker in de Brook’n in Wittelte is restereerd
- Pietereuliekarre van de Garries’s jongen bee Jan Krol
- De Vuurpanne an de Peperstroate in Deever
- Ut Schultehuus an de brink van Deever in de snee
- Wie vumoodde twee beuk’n an de brink van Deever ?
- Manneke Pis van Zorgvliet op un protestplaquette
- De dorpsboer’nleider benuumd de dorpsboer’nroad
- Fumilie Verwer vurkoch 928 iekeboo’m
- Bee ut café mit un mooi sigt op de brink van Deever
- Ut huus mit de nème De Iemenhof in de snee
- Henduk Niesing hef ut huus De Iemenhof ebaut
- Ut olde boerdereegie van Warries in Oll’ndeever
- Jantina Figeland excelleert in 13 openluchtspelen
- Un neeje pachter in café Brinkzicht
- Rogge döss’n bee Garriet Jan Wesseling
- Advendo op ut muziekconcours in Tuk in 1949
- Wie hef disse foto van de maarkt an de Brogge ?
- Wièr un hiele skiere tiekening van Johannes Minderaa
- Hunnebedde bee Deever veural wè en veule beklöm’m
- N.S.B.-burgemeister Pier Obe Posthumus
- Glasmuseum De Spiraal an ut Meul’nende in Deever
- In Oll’ndeever bint de skuur’n van de Vinke vot
- Tiekening van veer boerderee’n in Wapse
- See hef mièr dan düs’nd kiender in de klasse ehad
- Abram Moesker steet veur sien V.I.V.O.-winkel
- Zicht op ut Brinkie en de kleine Peperstroate
- Keimpe Roosjen in ut Oranjehotel in Scheveningen
- Van Osstraat te wijzigen in ’t Kasteel
- Un offesleet’n grafstien veur un ienvoldige deure
- Un doodloop’nde of neet doodloop’nde saandweg ?
- Bert Elmendorp hef de kaarke en de toor’n etiekent
- Un skildereeje van un olde hutte in Deever
- Un olde auto bee ut hunnebedde an de Grönnegerweg
- Greinspoaltie 49 steet now an de Mond’n
- Hoe sit dat now pusies mit greinspoaltie 45 ?
- Un survettie mit een rère reclame onder un muffin
- De Deeverse roggemeeërs van mr. A. C. van Daalen
- De Germaansche S.S. vugèderde in café Balsma
- De bos bee de boerdereeje De Uilenhorst
- Ut pothokke in de gemiente Deever
- Vukwisters haad’n un laampe van wè 40 kiès’n
- Ut lee’m möt neet vleeg’n, moar fladder’n
- Swat-wit 8 mm film mit nummer 58245265 uut 1939
- Un Spartaans hangkottie op de Langparkeerbrink
- Kiender van de legere skoele in Deever in 1949
- Is disse foto in ut Ekingersaand emeuk’n ?
- Ut turrein van ut eup’mlogtspel hef fl. 51.000 ekost
- Groet’n uut de Kaamp bee Deever
- De burgemeister hef GW3151m of loat’n knall’n
- Echte sigaar’n van Lodewiek Willum uut Zorgvliet
- Ut drama op 10 april 1945 op ut maarkturrein
- Stichting van vukaansiecentrum Ellert en Brammert
- Monsters neem’m veur de melkfubriek van Deever
- Burgemeister Ome Kees wol awièr de boas speul’n
- Un greinsstien van de marke van Deever en Wapse
- Café-restaurant Blok an de Deeverbrogge giet dichte
- Un hiele mooie olde fotokoate van de Dorpsstroate
- Ut Bultie lig an ut ende van ut Swatte Pattie
- An de Riekseweg bee de sluus an de Deeverbrogge
- De ièste ondergrondse tillefoonkèèbel in Deever
- De Hunnebedweg löp vlak langes ut Pottiesbaargie
- Oense ièste wedstried wönn’n wee mit 21-0
- An ut gebak op de lèèste skoeldag in Wittelte
- Un olde dikke beuke mit hiel veule tatoeasies
- Kiender van de Witteler skoele in de dier’ntuun
- Un Kalterse melkbusse stiet in un gerasie in Sweed’n
- De kèèle Oll’ndeeverse meule op de kèèle Westeresch
- Elk somerhüsie hef sien eig’n bièrputte
- De cantineholders in de Kaamp bint good tevree’n
- De Deeverse musiek in de Heufdstroate in Deever
- Witteler skoelkiender bee un Oavelter hunnebed
- De Canadees’n hept Deever op 12 april 1945 bevreet
- Aagter de meid’n an, moar wè mit militaire putroejes
- Ut kebiedskeet’n an de Ten Darperweg in Wapse
- Ut skiere woap’m van Deever aagter ut reet
- Een foto van de broers Anton en Jozeph Janssens
- Kiender bee de legere skoele op 22 mei 1931
- Woar is ut plakbook van ut jeugdschaaktournooi
- Un old vusleet’n keutereegie op ut Aagterste Kalter’n
- Woar hef disse Deeverse greinsstien estoane ?
- Ut beeld van Gijs Smeekes stiet now bee un holtwal
- De Wapser Jong’n op ut Deeverse sportveld
- Ut passeneel van ut distributiekantoor an de brink
- Aagterkleinseune skref over Hans Kuper
- Willem van Beek hef ok in ut jongeskaamp eseet’n
- Fitting In Or Fitting Out That Is Not A Question
- Un skildereeje van un olde boerdereeje in Deever
- Ut sundagse suvies van de gemiente Deever
- Was de Heezebaarg un Germaanse offerplèèse ?
- Un pèèr diel’n van ut suvies van de gemiente Deever
- Sölfklever van ammeteursender Zeemeermin
- See hept De Buitelbam an de Binnenesch eupm’t
- Albert Egges’s fotoos van sien troetelhunnebedde
- Klaas Marcus Balsmoa is 77 joar ewödd’n
- En meldt den omzwervende niet …..
- Ut Kastiel wödde gelokkug nooit Van Oslaan enuumt
- Neeg’nde regiment, tweede batteljon, daarde compenie
- Soldatenkamp op de Oeren bee Wapse – 1905
- De kleuterskoele wödde op 31 augustus 1955 eupm’t
- Ur möt wièr ekapt en esnujt wödd’n bee D52
- De meule van Frièrik Westerling is ofebraand
- Ut winkeltie van Batta en Lammegie Bolding
- Veer skeetbèèn’n op de Nul bee Wapse
- Woap’m van Deever an de Heufdstroate in Deever
- Ansichtkoate van ut Monement in de bos van Deever
- De saandweg hen de Deeverbrogge in 1906
- De keuning van de vlakte op klomp’m
- Kaarke an de brink van Deever in 1933
- De Shell haandpompe bee gurasie Rolden
- Gien deure in de toor’n an de brink
- Tiekening van de kaarke an de brink op un tegel
- Un N.S.B. propaganda-oam’d in café Slagter
- Un aarg net huus mit twee braandvreeje kluus’n
- Ik hep oarig wat last van mien voot’n
- De twee bolderstien’n van Henduk van Joapie
- Woap’m van Deever an de Kloosterstroate in Deever
- Veiling koornmolen met bijbehoorenden molenberg
- Ut ièste kaamphuus hedde d’ Olde Stee
- Ut gesin Zaligman vurhuusde in 1936 hen Möppel
- Soldoat’nkaamp op de Oeren bee Wapse – 1908
- Uitkiektoor’n in de bos van Baark’nheuvel
- In ut neee gemientehuus an de brink van Deever
- De Nimrodseun’n skeut’n de probleemswienties of
- De bouw van de noodbrogge an de Deeverbrogge
- De keuk’n van de jongeskaamp an de Gowe
- Albert van Gijssel en Aaltje Hagewoud mit kleinkiend
- Bee ut huus van Roef Hünneman en Trientie van Eijk
- De fumilie van scheuper Barteld Oost op ut Kastiel
- Ut transformatorhüsie an de Wittelerbrogge
- De Dikke Stien’n in de Stienakkers op de Heezeresch
- De Dwingeler Stroom is ut greinsriviertie
- Wee felicetièt oe mit ut slèèg’n veur ut exoa’m
- Boerdereeje mit de koe boo’m de doake
- Veur de tente in de kaamp bee Deever in 1906
- Ut doktershuus van de gemiente op de Noorderesch
- Geetiesern stalrèèm – model Deever en model Wapse
- Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt an de Tusschendaarp
- ’24 Gezichten te Zorgvlied’ bee Noordwolde in 1895
- Poasvuur in Deever, Wapse en Wittelte – Poas’n 2016
- Ee’m un tiek’n van lee’m uut Deever, 22 juli 1943
- De ièste badmeister van swömbad Deeversaand
- Un seilskip in de Dreinse Heufdvoat bee Wittelte
- Woar is de lieste mit de vreewilluge monement’n ?
- Fraanse aksies op 9 april 1945 an de Gowe
- Neeje tieken’s op olde grond bint vut
- De kogelvangers liekt wè piramid’n in uut saand
- Ik bin Wim Schouten uut Schiedam
- Fritz Habener is de moordenaar van 10 april 1945
- Sukersakkie uut 1963 van openluchtspel Deever
- Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth is overlee’n
- Roef Offerein uut ut bestuur van de Boermarke
- Wie hef ur olde fotoos van de Wapser botterfubriek ?
- Arbeidsman Knelus hef in ut N.A.D.-kaamp eseet’n
- De Doldersumse kemping ‘de Zonnekamp’
- De bool van Vesalius Mobachius wöd vukogt
- De webstee van ut museum Radio Wereld in Deever
- De burgemeister is de boas van de hypotheekbaank
- Jan Winters hef de rove van de rechter klompe of
- See hept wièr alle rogge uut de meule usteul’n
- Un trouwjurk van siede van un Fraanse parachute
- Breimer – In ’t goeie maark … is Centra staark
- An de Jongedame Jantina Hendrika Pot in Coever’n
- Huygen Groote Maeth, een veldnème uut 1639
- Kiender van de U.L.O.-skoele op de foto
- Ut huus van de koen’ndokter Van der Eijk
- Hept de wol’m die Spaanse koon’n al utemoort ?
- De Veentiesweg an de kaante van de Kastanjelène
- Un witte boswal an de Ten Darperweg in Wapse
- Un dood espeut’n lappe baulaand
- Wilde swienties op Woater’n
- De greinse tussen de gemient’n Deever en Vledder
- De paus hef Henduk Bos ok un goll’n medallie egee’m
- Un fragmentie uut ut vurlee’n van Hotel Villa Nova
- Bee ut winkeltie van Jan ter Heide an de Heufdstroate
- Roadsstokk’n lees’n in Ut Winkeltie op Zorgvliet
- Ièste plattegrond van ut onderdukershol
- Wie hef fotoos van ut SHELL-tankstation in Wapse ?
- Un deeglukke, staarke en welbeklaante meule
- Ut hüsie van de broggewaagter an de Gowe
- Mien nème is Rob Koghee. Wie kent mee nog ?
- A&O-winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze
- De saandweg hen Ellert en Brammert
- Ur was gien wèter en de braandspuite was kapot
- Giet ut husie van de fumilie Andree teeg’n de vlakte ?
- De Gèper boo’m de drogistereeje Henduk Moesie
- Hoe ai’j könt boerk’n op aarme grond
- Gebient’n van de skulteboerdereeje bee ut skultehuus
- Hiele olde boerdereeje braant of in Oll’ndeever
- Van wie was de Opel Olympia Record – UD-10-18 ?
- De lèèste melkbuss’n, de lèèste melkrit ……
- Saandige en hadde saandige heide en saandduun’n
- Ut ende van ut laandgood Baark’nheuvel
- De olde kapelle van Obadja op Zorgvliet
- Plèties in heufdstok 3 van de Magnum Opus
- De kapelle van Obadja noa de uutbreiding
- De kapelle van Obadja veur de uutbreiding
- Kuunstmest veur de boer’n uut Wapse
- Woar is ut pothokke en woar is ut hüsie ?
- Roggemiet’n op de Noorderesch van Deever
- Un kuierrontie langes de Dikke Stien’n
- Eetsèle in un holt’n barak in kaamp De Eikenhorst
- In 1968 waar’n wee in ‘de Streuper’ op vukaansie
- De drogistereeje van Moesie Peep an de Heufdstroate
- Disse ansichtkoate van de Dikke Stien’n is un topstuk
- Un olde foto van un Deeverse en un Wittelterse
- Un tiekening van ut huus Zorgvliet op Woater’n
- De rogge steet an de gaaste teeg’nover De Eschhorst
- Ut keutereegie van Gaarke Bakker’s jong’n in Deever
- Un mooi uutsigt over de mooie Heezeresch
- Vusiering van un groeve op de kaarkhof
- Roefie en Jannoa van Ankör’m wöd eruumt
- Un tiekening van de olde kaarke an de brink
- Un blau sukersakkie van hotel Johan Blok
- Twee ansichtkoat’n van de Dorpsstroate op Zorgvliet
- Legerplèse Deever – 15 september 1915
- Een annekkedote in ut Deevers van Jan Hessels
- Beeld bee de kaarke kreg een skoonbraandbeute
- Palmpoas’n en poasvuur sleep’m in 1939 in Deever
- Vèke liekt wee wat wee agin neet bint
- Old en nee bee de vreewilluge braandwièr in Deever
- Scholte Niesingh woonde moar köt in ut scholtehuus
- Poesie van de dood op un grafstien uut 1911
- Andreas-parochie viert 100-jarig bestoan in 1984
- Van de trouwstoet wödd’n oarig wat fotoos emeuk’n
- Automobiel mit kentiek’n D1 red deur Deever
- Dieveren op un bröt uut Paries in ut Rieksmuseum
- Ut bloem’mhuus Hofman steet leeg
- Un nee uurwaark in de toor’n van de gemiente
- Shakebeer or not Shakebeer, that’s not a question
- De fagus sylvatica atropunicera an de Aagterstroate
- Skildereej’n van ut boer’ncafé van Wolter Benthem
- Ut olde boer’ncafé van Jan Boarels an de brink
- Un Duutse annemer leg Spaanse lei’n op de doake
- Woar is ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol ?
- See hept ut maarktturrein nog wieder vurinnewièt
- Un kattelieke jeugdhaarbaarg van de K.V.C.
- De streek Wittelte hef in 1928 stroom ekreeg’n
- Gien stoplogt’n moar un deurrierotonde
- N.S.B.’er Posthumus wödde burgemeister van Deever
- Veur wie in de gemiente Deever de klokk’n luut
- Dörpsgesigte vanof ut Swatte Pattie
- Waètervaarftiekening van de Peperstroate in Deever
- De parechutist’n koomt de ièste Deeves’n teeg’n
- In Oll’ndeever stiet nog un Deeverse greinsstien
- Veul heil en seeg’n in 1906
- In de winkel van Jan Breimer en Lammigje Kloeze
- In ut café van Jan Pot an ut Wittelerschut
- Wat is now ut adres van Wittelte 38 en Diever 73 ?
- Oprigting van un tabakskaarvereeje op Zorgvliet ?
- Wee wilt de toal van oense mow bliem’m proat’n
- Nee fotobookie over ut vuleen’n van Deever
- Ut looppad an de Dorpsstroate bee Obadja
- Buut’ncentrum De Jonge Wacht aagter ut Witte Huus
- Un olde boer’nkarre bee un olde skure op ut Kastiel
- De ièste stee van de greinspoal’n 41 tot en mit 77
- Fumilie Aubut Strik felisitièt Garriet Zoer van hatte
- Ut Holocaust Naèm’m Monement in Amsterdam
- De Chevy Stylemaster van dokter Broekema
- Poasvuur slepers op de brink bee ut gemientehuus
- De Galama State an de Hünderweg op Woater’n
- Sicht op de diek rond ut swömbad Deeversaand
- See hept de uutbau van villa Zonsopgang wegeknooit
- Ut Meul’nende in Deever in 1958 en in 2012
- Olde spull’n van Migieltie op Zorgvliet
- Twee boerdereegies op de Baarg op ut Kastiel
- Dütse piloot stotte in 1944 nièr in de Olde Willem
- Kiender bee de legere skoele 4.0 an de Heufdstroate
- Ut Hoarskut in de Voat bee de Gowe in 1884
- De rogge steet an de gaaste bee de meule
- De olde kaarke an de olde brink van Deever
- Twee melkbuss’n van Willem Nijboer op ut rikke
- De Thijs, Jan en Roelof Eggink stroate in Wapse
- See gaa’m heursölf un bauvugunning
- Pentiekening van hunnebed D52 van Arie Goedhart
- Fraanse para’s laand’n per ongeluk bee Deever
- Tiekening van de Noorderesch van Deever
- Aquarel van de Dikke Stien’n van Marjolein Kruijt
- Tiekening van de boerdereeje van Henduk Mulder Jzn
- Un hiele mooie tiekening van ut Kastiel in Deever
- Tiekening van de kaarke an de brink van Willem
- Holtskoolsketse van un boerdereegie op ut Kastiel
- Kiender van de Witteler skoele in de zomer van 1949
- Un gediggie op un W.C.-deure in de oorlog
- De stoomwolspinnereeje wödde in 1912 vukogt
- De massienale wolspinnereeje an de Deeverbrogge
- Un D.A.B.O. bus bee de overstaphalte op de löswal
- De narciss’n stoat bee greinspoal 47 mooi in de blui
- Veer Stako art deco aarmstool’n ut un kaarke
- De gemaèl’n bee de Deeverse sluus
- Ut Witte Huus bee de kattelieke kaarke op Zorgvliet
- Wie hef de geetieser’n ouroboros mit eneum’m ?
- De logtkièrl deu in Deever mit an de film Fanfare
- Ur stoat wat melkbuss’n mit nummer 97 an de weg
- Ut stuwgie van ut Olde-Willem-nepstuwmièr
- Un ansichtkoate van ut Monement an de Hoarweg
- Legere skoele 1.0 en legere skoele 2.0
- Ut nep-Deceauville-lorregie is neet vot
- Ut kantoorpasseneel veur ut olde gemientehuus
- Ut huus van veearts Boerhave an de Deeverbrogge
- Op Zorgvliet wödd’n ok klomp’m emeuk’n
- Ut Baargie van Japie Snuuk’n op un foto uut 1975
- An de Deeverbrogge stön’n iens stoplocht’n
- Die mooie ieser’n Deeverse dreejbrogge over de voat
- Skoft van de törfstikkers in ut Bakkersveentie
- Grof- en hoefsmit Abel Offerein an ut Brinkie
- De kaarke an de brink van Deever in 1936
- De lege legere skoele an de Tusschendarp in Deever
- Sukersakkie van Hotel Blok an de Deeverbrogge
- Tekening van de Aachterstroate van Jan Planting
- De saandweg deur ut Grünedal
- De breurs Haarm en Jaap Mulder weet ur alles van
- Ansichtkoate van de Deeverbrogge uut 1964
- Voetbalclub SHELL – Sport Houdt Elk Lichaam Lenig
- Ut vennegie de Koekoeksviever op Baark’nheuvel
- Plèties in heufdstok 2 van de Magnum Opus
- De melkbusse mit nummer 130 van Oarn’d Saan’n
- Titania smokt de wever Spoel met de eselskop
- Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever
- Wat over is van de braandpoal bee de Juniperusweg
- V.C.S.B.-kaamp’m an de Bosweg in 1922
- Kiender van groep II van de legere skoele in 1914
- Date et dabitur vobis. Geeft en u zal gegeven worden.
- De kaarke an de brink was un ruïne ewödd’n
- Bottermaèker Hans Neeboer van de Deeverse fubriek
- Ome Kees hef Peperstroate 6 lilluk weg eknooit
- Vukoop van Klein en Groot Woater’n en Zorgvliet
- De breurs Zeephat hept de stien’n van de meule ebilt
- Un tiekening van de kalkoom’s an de Deeverbrogge
- Tillefoons an de aandere kaante van de bos in 1955
- Ut spotturrein van kaamp De Eikenhorst an de Gowe
- Dreinse boboos in ut bestuur van Stichting Old Drente
- Holtsnede ‘In ut Deeverse saand’ van Haarm Ellens
- En wièr is ur een sjeikspier-prul de nekke um edreejt
- Ik dèènke altiet mit veul plusier aan De Eikenhorst
- De kaarke an de brink was un ruïne ewödd’n
- Mein’s veur en op de stelling van meule De Vlijt
- Un pèèr fotoos van ut tolhusie in Wittelte
- Twee vragtwaègn’s mit ut D-nummer van Aubut Strik
- De toor’n en de kaarke an de brink in de snee
- Ankomst van ut DSM-stoombotie an de Deeverbrogge
- Kaèle en saaie muur’n eseugt in de gemiente Deever
- Fotokaart van de offescheid’n skoele in Deever
- Op ut Deeverse hunnebedde stön un olde skure
- Ut geet lös op de iesbaène van Thialf in Oll’ndeever
- De Liendert is de iesbaène van iesclub Deever
- De skoapemaarkt in de kaarketuun bee de brink
- De Ford mit ut kentiek’n D-5589 van Jan Mulder Wzn.
- Withalte lig op 4000 stapp’m van Stienwiek
- Göng elke jonge mit un sierspeltie hen huus ?
- Ut ransjièrturrein van de N.T.M. an de Deeverbrogge
- Un logtfoto van ut Katt’nende van dokter Broekemoa
- Suster Broer op de Spatta mit kentiek’n D-9908
- Deever möt hiel sünig weed’n op sien saandweeg’n
- De pette van de arbeiders van de gemiente Deever
- Greinsstien mit ut Deeverse woap’m an de brink
- Un tiekening van Roelof Otto van Koert op un leie
- Over de Baarg van Wittelte
- Mooie olde ansichtkoate van swömbad Deeversaand
- Elk lid kreeg so moar un hiele kilo botter veur niks
- De kalkoom’s an de Deeverbrogge wöd op eknapt
- Wat hef Rutger Bondam in Deever eskildert ?
- Un lepeltie mit de toor’n en de kaarke an de brink
- Jan Planting hef de voat an de Brogge etiekent
- De N.S.B. vugaèderde bee Klaas Marcus Balsma
- En vuvluukt is hee die mien bott’n beweegt
- Un stereofoto van de toor’n en de kaarke an de brink
- Boomstamgimmestiek van N.A.D.‘ers
- In Deever köj ok op skiere skelp’mpatties fiets’n
- De bushalte van de D.A.B.O. bee hotel Blok
- Ut aarmlastige V.V.V.-kantoor op ut maarktturrein
- Greinspoaltie 56 möt nog evaarfd wödd’n
- In Deever haad’n alle Mulders un beenèème
- Un citaat over de Witteler Baarg
- Un olde foto van kiender van de skoele op Woater’n
- Laandgood Castra Vetera op Zorgvliet wöd vukogt
- De Maatschappij hef sien laand op Woater’n vurkogt
- Bee de winkel van Flip Zaligman in de Heufdstroate
- Un paèr leed’n van de Deeverse mesiek in 1930
- De Oele op ut pièdemaarktturrein in Deever
- Gerrit Hielkema bee de ièste ijscobak op Zorgvliet
- Disse greinsstien kreg wièr un mooie stee
- Ut oorlogsmonement bee ut Greinsstuwmièr
- Over ut ies van ut Greinsstuwmièr in de Deeverse Bos
- De meule van Oll’ndeever in ut teeg’nlogt
- De olde legere skoele an de Heufdstroate in Deever
- De Ruijter de Wildt overleed in 1870 op Woater’n
- Henduk Onstee Sr. op de moter van sien swoager
- De toor’n en de kaarke an de brink in 1925
- In de vette kö’j de piepe van de botterfubriek seen
- De Heufdstroate bee ut café-losement van Roef Seinen
- Wie hef de veer deur’n van ut Witteler skut ekogt ?
- Nog un swat-wit ansigtkoate van ut hunnebedde
- Plèties in heufdstok 1 van de Magnum Opus
- Vuile N.S.B.-propaganda mit de kaamp an de Gowe
- Jantie hef un skier neejoaskoatie hen Sijtske estuut
- Ansichtkoate van ut café van Berend Pik
- Donkere noajoarslogten boo’m Deever
- In de winter bee ut Snookvene in de Deeverse bos
- Chevrolet vragtwèèg’ntie mit nummerbröt SB-31-53
- Ut bouw’n van un legere skoele in Deever
- Anbesteding van ut snee skoe’m mit de sneeslee
- An de Deeverse brogge en an de Deeverse sluus
- Boerdereegie van Rensinus Garries op ut Kastiel
- Verwiède tufstien van de kaarke an de brink
- Trek oen jasse moar an, dan goa’w hen de netoaris
- Twee fietsers en twee maègies in Veldhuus’n
- Mit de sundagse pette op op de petret in Oll’ndeever
- De ploog van Abe in de dam van Roef en Jantie
- Un olde saksiese boerdereeje an de weg in Ten Darp
- Un waslappie mit ut woap’m van Deever
- De olde beltmeule en de olde fubriek an ut Katt’nende
- De vlagge aansumme en ok nog ies halfstok
- Olde fotoos van ut gemaèl bee de Deeverse sluus
- An de gaaste esette rogge op de Pachtkaampe
- Ut pension van Gijs van de Broek en Griet de Leeuw
- Nummerbröt D-12882 op de Ford van Hans Hatzmann
- Mit de auto op vukaansie in Deever in de oorlog
- Un skiere swat-wit foto van Deever in de winter
- Wolle uut de spinnereeje an de Deeverbrogge
- Ur stön neet veule over de noodbrogge in ut dagbook
- De kiender van de Wapser skoele in ± 1929
- De boerdereeje van Laamut Vos en Geesie Moes
- Jaap Hessels op de fietse in de Heufdstroate
- ’t Is moar hoe ai ’t in Deever bekiekt
- Sukersakkie van ut skultehuus in Deever
- De Deeverse sluus vrog in de mörn
- Disse stee wöd ok wè ut Bultie enuumt ?
- Ansichtkoate – Viefloek – Groet’n uut Deever
- Ut landgood Castra Vetera wödde vurkocht an Pasman
- Ik sate in barak Klondike, de laèste barak in de riegel
- Foto uut Oll’ndeever in ut Frese meul’nbook uut 1980
- Uutlegbröt veur ’n olde boer’nhof op Kalter’n
- Dorpsstroate in de 80-joar’n van de veurige eeuw
- Marmott’nveltie in de kaamp ‘de Eikenhorst’
- De olde meule van Veldhuus’n wöd ofebreuk’n
- De L.F.N.-logtfoto van de stee van Haarm en Jan
- Kiender van de Deeverse legere skoele in 1920
- De Melkweg boo’m de Olde Willem
- Harmanna Cornelia Coster woonde in de Iemenhof
- De dree kiender van Flip Zaligman en Hennie Wilda
- Un waètervaarfskildereegie uut de Olde Willem
- Un braandwièrauto en un vrachtauto van de gemiente
- Ansichtkoate van De Gavere en van De Robijn
- Un kriettiekening van de Kleine Peperstroate
- Kentiek’nplèt’n mit ut D-nummer in Deever
- Un olde tiekening van Jan Planting
- Ie kunt neet mièr veur oen poppie sjop’m in Deever
- De auto mit kentiek’n D-11935 van Henduk Brouwer
- De olde saksiese boerdereeje van Sikke Trompetter
- De olde kentiek’nplèt’n D-976, D-5595 en D-8464
- De maègiesvurening van de hervormde kaarke
- Ut bidplaètie van Clara Johanna Mulder
- Ut veurhuus van Koendert Krol sit in ut aachterhuus
- Ut jagthaèmtie is beekaans ut hiele joar deur leeg
- ‘Drie Fasen Van Een Gedachte’ hangt in ut roadhuus
- De opkomst van ut internet in de gemiente Deever
- Archaïsch utopische nepnatuur in ut Olde Willemsveld
- Un neet soon olde etse van Cock Overeem
- Bouw van Villa Nova anbesteed veur 6777 guln’s
- Oerdegelijke en onverwoestbare STAKO-leunstoelen
- See daacht’n dat ut un jeugdgevangenis was
- Hoe Haarm Bakker an un dikke segare kwaamp
- Un skildereeje van un Mariabeeld in de Mariakapelle
- De huus’n an de Kloosterstroate stoat op ut Bultie
- Geskrief over de Witteler baarg
- Ut eulievaarfskildereeje Ode aan Shakespeare
- Wie bint toch die vrou’n bee ut skultehuus ?
- Halifax B-11 LW-231 VR-F völ nièr in de Olde Willem
- De botterfabriek van Deever bestiet 40 joar
- Boer’ngerak van de gebroeders Haarm en Jan Hessels
- Un vingerhood mit ut woap’m van Deever
- De groet’n uut Deever op un koelkaastemagnetie
- Un tiekening van ut hüsie van Teunis Kuper
- De fumilie Aaldert Slot veur de bakkereeje op de foto
- Olde plaèties uut de gemiente Deever
- Ut keutereegie van Aubut Keizer veur op ut Kastiel
- See hept de saandweg deur ut Grünedal vurneelt
- De old-germaansche urn uut de Stienakkers is vöt
- Moar wet de toerist ok ut T.I.P.-kantoor te vien’n ?
- Ut weilaand van Jan Tees en Hillegie en Oaltie Seinen
- Ut tankstation van Blok an de Deeverbrogge
- Koate van de gemiente Deever in 1865
- Bakkereeje Gerard Krol hef twintug joar bestoan
- Wie wet ur now nog wat van vrogger in Deever ?
- Un heuiwaèg’n op de riekseweg bee Johan Blok
- De eeuwugheid begön as de klokke stille eset wödde
- Die olde kustanjeboom bee café Brinkzicht is vot
- Twee keutereegies op de Baarg op ut Kastiel
- Ut boer’ncafé in de veurkaèmer an de westkaante
- De offecier’n in de kaamp aat’n gien soldoat’nkost
- Jan Hessels vön un stien’n haèmer in de Hett’nkaamp
- Bint ur grafplunderaars in Oll’ndeever besig ewest ?
- De ièste en laèste krabbel van Jans Roelof Tabak
- Cent’n griep’m bee ut olde gemientehuus
- De ehoakte poaseierbuul van tante Nel
- Ut vurhaèl van Paolo over ut kaamp an de Gowe
- Kaèle wilg’n an de raand van de Deeverse bos
- Jan Booiman en Jan Booiman op un boer’nkarre
- De laèste schoemaèkers in de gemiente Deever
- Saand menn’n veur paviljoen Baark en Heuvel
- Twee skiere kleur’nfoto’s van de kalkoom’s
- Un pentiekening van de Peperstroate en de kaarke
- De auto mit kentiek’n D-7940 van dokter Van Nooten
- Kiender van de legere skoele op Eelde in 1956
- Ut swömbad Deeversaand hef 10000 gull’n ekost
- De offeskeid’n meugt neet Shakespeare speul’n
- De naèm’m op un wandelkoate van Baark’nheuvel
- Grös meej’n mit de sende in de Olde Willem
- De keuneginne bee de speulers van ut eup’mlogtspel
- Hengelossche bieren an de Deeverbrogge
- Alle 84 plaèties in ut bookie ‘Diever, ie bint ’t wel …’
- De skoele mit de Biebel an de Heufdstroate
- De gristelukke somerkaamp’m an de Bosweg
- Wat op 22 november 1944 en ur noa gebeude
- Ut anplakbiljet van de oam’d van de dree keunings
- Kiender bee de Witteler skoele an ut Pot’s Weggie
- De storm bee ut eilaand van Prospero
- Hielke Siebrand Schrale wödde in Wapse vumooid
- Kiender op ut plein veur de offeskeid’n skoele
- Wim Stuver vutelt over radioos in de oorlog
- Dörk Kist vumooidde Jan van der Helm
- Die fatale seu’mde febewoari in Kaark’nveld
- Retro-koate van de stoombooties an de brogge
- Un neeje braandspuite veur de gemiente Deever
- De kiender van de skoele op Woater’n in 1948 (?)
- Un tiekening van ut Aar’mhuus an de Grönnegerweg
- Ut lee’mswaark van mr. A.C. van Daalen
- Bee Bièrend Pik an de Kruusstroate in Deever
- See hept wat van ut fundement van Deever B evönn’n
- Bee ut café van Swatte Hendukkie an de Gowe
- Un knap lillukke ansichtkoate uut Deever
- De iéste cantine van Ellert en Brammert
- Wièr un horecabra mit turras ur bee in Deever ?
- Klaas Kleine’s kleinste kleine krabbel
- Ut broes’nde hart van de gemiente Westenveld
- Un ongebruukte anveloppe van de gemiente Deever
- De vlagge van de gemiente Deever
- Ut huus veur de dokter is op de Noorderesch ebaut
- Un tiekening van de Sint Andreas kaarke op Zorgvliet
- Alle kiender op de skoelfoto uut 1920 bint bekent
- Un skiere kleur’nfoto van Haarm Hessels
- De süvelfubriek bestön viètug joar in 1939
- Wie was toch die Jan van der Helm ?
- In ut Deevers besteet ut woord kopstubber agin neet
- De olde mestkrooie van Geert van Ankör’m
- See breekt de olde offescheid’n skoele of
- It troch Jaring Walta skildere portret fan Abe Brouwer
- Is dat Sierd Okke Roosjen doar op de fietse ?
- Ut loon wödde mit 10, 7,5 of 5 % vurminderd
- Koate van ut laandgood Baark’nheuvel – 1936
- De plakplaèties van ut eup’mlogtspul
- Ien kièr in de weke wödde de bièr eslaagt
- De Sint Andreasparochie bestiet honderd joar
- Is Frièrik Trompetter dood ekoo’m in de Oekraïne ?
- Fokke Dieuwko Lindeboom komp umme in Oekraïne
- De kanariegele plestik püte van de V.V.V. uut Deever
- Wat deud betonarbeider Marinus Pankow in Deever ?
- Domeneer Theo Rutgers prat teeg’n un doodskop
- Haarm Hessels hef Abe Brouwer ok op de foto eset
- Ièpels op de Smitskaamp’m bee ut hunnebedde
- See breekt de olde offescheid’n kaarke of
- De kiender van de Witteler skoele in 1955
- Zorgvlied – Gegevens in de webstee dbnl.org
- Vaè en seune Rolden bee de vreewilluge braandwièr
- Ut bluswaèter in de braandkoele is good te seen
- De doodgraèver mag gien vee weid’n op de kaarkhof
- Wie hef disse tiekening van de Oll’ndeeverse meule ?
- De streek Wittelte is veule older dan 21 mei 1040
- De evangelist Henduk Bett’n lig aachter Obadja
- In Deever agin neet un staandbeeld veur ut spittertie
- De stroom op Zorgvliet was in de oorlog op rantsoen
- De pufesser hef ut hunnebed bee mekèèr eknutseld
- Tjebbe uut Zorgvliet mit Maria uut Wapserau’n
- Neeje lidmoat’n van de hervormde kaarke
- Berigt’n in heufdstok Zorgvlied van de Magnum Opus
- Roubreef van de mow van Luise Ackermann-Hahne
- De gemiente Deever is un gemiente mit twelf starr’n
- In de winter jurk’n neei’n bee Berend Slagter
- Broambossies an de Holteweg in Oll’ndeever
- Ut braandspuithusie was ok ut liek’nhusie
- Ansichtkoate van café-petit restaurant De Harmonie
- Groet’n uut Zorgvliet bee Noordwolde in Fryslân
- Ut liek is hen ut braandspuithusie ebraagt
- Plèties in heufdstok 4 van de Magnum Opus
- Jean François Obbes stön op de Westeresch
- De parachute van twee Duutse pilot’n gung neet lös
- In de Heufdstroate bee ut postkantoor en de Kloeze
- N.A.D.’ers op un trappe in de kaamp an de Gowe
- De kiender van de Witteler skoele bee de Baarg
- Logtfoto van de rooms kattelieke kaarke op Zorgvliet
- Crescendo bee de Fokker F-36 PH-AJA op Schiphol
- Ut winkeltie van Hidde Visser en Trientie Diekstroa
- As ut kolder wödt in de Dreinse laandschop
- Allend sociale huurwonings op ut Dingspilhuusturrein
- Ik lope veuruut, moar ik goa aachteruut
- De olde Ford mit nummerbröt D-2620
- Bleuin’de broamboss’n bee de Ruterweg
- Wie hef ut Sjakie uut Spier sukersakkie uut 1991 of 1992 ?
- Dat bouseltie möt moar gau ofebreuk’n wödd’n
- Broamboss’n bee de Tillegröppe in de Olde Willem
- Wie hef un neeje dekstien veur ut hunnebedde ?
- Un lorrie mit reclame veur Ut Olde Willemsveldt
- Bleuin’de broamboss’n bee swömbad Deeversaand
- Lodewiek en Johanna kiekt oe moar mooi an
- Onderhandelen over krijgsgevangenen in Deever
- Wat hef Jan Garriet Kloeze in ut vuset edoane ?
- Un mooie olde foto van sangvurening Crescendo
- Un olde ansichtkoate van de meule van Oll’ndeever
- Un olde foto van de meule van Oll’ndeever
- Un plètie van meule De Vlijt op un lusefasdösie
- De palmslag van ut laandgood Castra Vetera
- Herinnerings an ’t Aar’mhuus an de Grönnegerweg
- De dooie eup’mboare legere skoele op Woater’n
- Woar stön ut winkelhuus van de gebroeders Zaligman ?
- Joden in de rijkswerkkampen Diever A en Diever B
- De groeve van mr. A.C. van Daalen besteet nog
- Veul groet’n veur nichie Carla Verwer
- Achterkant ansichtkaart, verzonden in 1914
- Ut deepvrieskluus’nhüsie van de Witteler boer’n
- Beeld van de Aachterstroate in 1906
- Sic transit gloria mundi exercitum Castra Vetera
- Wanneer is Klein Woater’n Zorgvliet ewödd’n ?
- Vurkoop besittings van de aar’m Roef bee de Baarg
- Ansichtkoate van de legere skoele op Woater’n
- Ut Volkswaèg’nbussie van Oarn’d Uterwiek Winkel
- Zorgvliet – Pension Villa Nova- Ansichtkoate
- De ièste echte ansichtkoate van Wittelte
- Café Petit-Restaurant ‘de Harmonie’ op Zorgvlied
- Greinspoaltie 43 stiet bee de vurropte Tilgröppe
- Jeud’n mit de aagternèème Zaligman in Deever
- Jan Booiman is estör’m in Warnemünde
- Ansichtkoate van ut Meul’nende in Deever
- De U.L.O.-skoele besteet dit joar 75 joar
- Veule roggemiet’n op de Heezeresch bee Deever
- Kogels uut de kogelvangers op de Nul
- Un old skildereeje van de Heufdstroate in Deever
- Op ut maarktturrein teeg’n de wal van de kaarkhof
- De veldnae’m in de gemiente Deever bint aarfgood
- Deever hef ur un paèr stroatnaè’m bee
- Bee Aubut Mulder in de Kleine Peperstroate
- Ome Kees kwaamp ee’m in Deever koekeloer’n
- Is ut huus van Oarn’d Mogg’n in de fik esteuk’n ?
- Ut Sjakie-uut-Spier-tegeltie veur de Boer’nlienbaank
- Daansles in ut café van Klaas Marcus Balsma
- Tante Nel is estör’m op 3 oktober 1994
- Ut oorlogsmonement bee Hoeve aan den Weg
- Wie is toch die jonge bee Hendukkie Oosterveen ?
- Boolgood op Groot Woater’n op 27 maart 1928
- Bee Garke Bakker’s jongen in de Heufdstroate
- De buss’n van de D.A.B.O. hept un holtgasgenerator
- De Oele in de gevel van de legere skoele
- Aardkundugge monement’n in de gemiente Deever
- Ur is un flink vuloop van nièringdoond’n in Deever
- De botterfubriek wödde op 1 april 1899 anbesteed
- Johanna Cornelia Ludovica van Wensen is 70 ewöd’n
- De neeje kattelieke kaarke en parochie op Zorgvliet
- Veiling van eene boerenplaats van Pieter de Vroome
- Stako-stool’n an de riegel en op de bulte
- Ansichtkoate van veer oorlogsmonement’n
- Ut valse reclamebröt veur de Deeverse bos
- Vandaège goa’j van gister hen mörn
- Bestuursleed’n van ut veefonds kriegt un wièrglas
- Henkie hef sien glaès’n knikkes mitekreeg’n
- Bee de waèterpompe van de legere skoele
- Plesierboaties bee de löswal an de Brogge
- De twee kalkoom’s an de Deeverbrogge
- Braand in ut gemientehuus van Deever
- Ut stroatnaèmbröttie veur vaè en seune Koster
- De meule in Oll’ndeever veur 1942
- Bert Doorman mög ut laèk’n wegtrekk’n
- De vieftien Fraanse parachutist’n van stick 49
- Seu’m Fraanse para’s noa viètug joar wièr in Deever
- Un foto van kiender van de Wapser skoele in 1925
- Un duur rittie in un olde T-Ford over de Bosweg
- Un baarg old gerak op de solder in ut gemientehuus
- De Peperstroate laag oarug dikke onder de snee
- Ut gebouw op ut pièdemaarktturrein steet te koop
- Sint Andreas kaarke stiet bijna 100 joar op Zorgvliet
- Un rond holt’n bröttie mit ut woap’m van Deever
- Esloopte paan’n an de brink van Deever
- Café De Harmonie van Johannes van Opzeeland
- De webstee van Deever op Dreef is op drift
- Veer melkbuss’n op ut rikke van Knelus Seinen
- Ut bolder’n is aarfgood van de Unesco
- De ofdieling onderbrook’n-lol in museum Dieverza
- Natuurmonement’n hef de Galama State ekogt
- Ut skultehuus was ut skulteboerdereejeveurhuus
- Villa Nova in de zomer en Villa Nova in de winter
- Tinus Ponne hef de toor’n an de brink ok eskildert
- De kruusing bee hotel restaurant Blok an de Brogge
- De tremhaltechef is overeplaèst hen de Smilde
- Bee un lorrie op smalspoor in ut Olde Willemsveld
- Juffrou Naleke Bos-Evers mit heur dochtertie Willie
- De skièr’nslieper kwaamp mit de woonwaèg’n
- De villa Villa Nova an de Dorpsstroate op Zorgvliet
- Un pèèr winkelties an de Dorpsstroate op Zorgvliet
- Un skier kuunstwaark van gesinterde bakstien’n
- Un nee huus an de Dorpsstroate 48 op Zorgvlied
- Un vuroddening uut 1865 wödde in 1954 eskrapt
- Un paèr olde fotoos van museum Dieverza
- Ut setboasie vurrinnewièt de ruïne tot hee vot is
- Un skiere veerloeks ansichtkoate uut Deever
- Van wie was toch die eig’n Deeverse postsegel ?
- Un wièdelose Shakespearemaarktmunt uut Deever
- Leever op de boerdereeje dan in de huusholling
- Mijn dagen als nieuwe pees zal ik niet gauw vergeten
- Rond ut olde bidhuus an de brink in Deever
- Un putretfoto van de N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma
- Twee felle laamp’m vulogt de toor’n van de gemiente
- Ut skulteveurhuus en de skulteboerdereeje
- De kattelieke kaarke en de huussies noast de kaarke
- Ut vuleed’n van de gemiente Diever op ut internet
- De legere skoele wödde vurbaut tot gemientehuus
- De toor’n wödde vulogt mit dree logttoeters
- De kermisvulogting an de kaarke bee de brink
- De onthulling van ut monement op Baark’nheuvel
- Kolt en stief op un hadde plaanke sitt’n
- Op de boer’nkarre deur ut saand van Baark’nheuvel
- Un kleur’nfoto van ut skildereeje ‘Vrau an de wasse’
- Un waètervaarfskildereeje van de meule in Oll’ndeever
- Un landbouwtrekmotor an ’t waark in de Olde Willem
- De winkel en de bakkereeje van Marinus Diekstroa
- Jongen uut groep Alaska in de Eikenhorst op de foto
- Ut olde gemientehuus en de olde pasterie an de brink
- De ièste arbeiders van de Deeverse botterfubriek
- Un Wapser voetballer in ut Nederlaanse elftal
- De ièste kantine in de soldoat’nkaamp op de Oeren
- Wat is ur echt terechte ekoom’m van ut Gruunplan ?
- Boschboas Haarm Smit is ur in 1934 mit estopt
- De soldoat’nkaamp hef op un urn’nveld estoane
- Ut neeje Deeverse skut an de Deeverse brogge
- Ut skiere waètervaarfskildereegie ‘Bee Woater’n’
- Un joar rond in ut kaamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- Langs ut saandpad an de Noorderesch van Deever
- Van Doal’n hef de kaarke al in 1891 op de foto eset
- Un paèr joar eleene he’k un bookie eskree’m
- Wat vleug ur so gauw over ut dörp Deever ?
- Un eulievaarfskildereeje van ut dörp Deever
- Vurening Ut Grondbezit hef Baark’nheuvel besögt
- Gerard Krol hef kukelvlaai en kukelbrood ebakt
- Die nazi-klinkers ligt nog steeds veur ut skultehuus
- Ut weilaand woar see hept efilmd veur Fanfare
- Un neet so mini minibieb bee de meule in Oll’ndeever
- De Deevers’n bint steeds wieser mit heur eig’n vlagge
- Op de skeuvels hen Ass’n en hen Beil’n
- Op de stee van Willy steet now un neemoods huus
- Ut vurdrunk’n cultuurlaand in ut Olde Willemsveld
- Hoe hef ut skultehuus ur in ut echt uut eseene ?
- Emigrant Klaassen kwaamp mit de busse
- Gesigt op ut dörp Deever van Jean François Obbes
- Tante Aal en tante Greet bint in Broabaant estör’m
- Moar hoe kwaamp de gemiente an die boerdereeje ?
- Dörpsfiguur Jan Hessels is veul te vrog estör’m
- Ut woap’m van Deever hangt an ut tolhuussie
- Ut kantoor van de Rabo besteet neet mièr
- De muurskildering in Villa Nova hef last van vocht
- De ièste stien an de gevel van villa Villa Nova
- Un neeje reet’n doake op un olde boerdereeje
- Stroom op de skrikdroad’n teeg’n dass’n
- De keun könn’n so moar deur de gliev’m hen binn’n
- Ut algemien protestants kristelukke pepermuntie
- Braand in café-hotel Blok an de Deeverbrogge
- Un flesse cojac esteul’nuut café Trompetter
- Ome Kees is op 11 febewoari 1982 estör’m
- Un hiele mooie echte fotokoate van Wapse
- Oense Leeve Vrouwe steet in de Mariakapelle
- Ut olde plisiebro an de Tussendorpstroate in Deever
- Un neimoeds waètervaarfskildereegie van de kaarke
- De hulsebossies mit rooie bessies an de Wittelerweg
- Un olde foto van de Galama State an de Hünderweg
- De greinsstien an de Wittelerweg is ur nog !
- Reinder vön un stien’n biele uut de neeje stientied
- Ur mist nog un paèr olde Gowse ansichtkoat’n
- Ut woap’m van Deever op un olde koate
- Un old skildereeje van un Woaterse skoapsdrift
- Ut hunnebedde bee Deever wöd restereerd
- Natuurmonement’n hef de Galama State begreu’m
- Verkoop panden cum annexis van de erven Pereboom
- Un skier waètervaarfskildereegie van ut hunnebedde
- Wat mös ik dan nog doon in mien droe’mtuun ?
- Gien wiendmeule veur de Saandroos-communeros
- See hept de stee van de stienoo’m evun’n
- Mös de Heufdstroate in Deever awièr op de skuppe ?
- Sunnepaneel’n op de doake van Kloosterstroate 9
- Wapse hef sien olde naèmbröt terogge
- Un sesloeks kleur’n ansichtkoate uut Zorgvliet
- De fumilie Diekstroa veur de olde pasterie
- De allerièste kleur’n ansichtkoate uut Wapse
- Van ut eup’mlogtspel bestiet iene ansichtkoate
- Onder de lien’n in de Kruusstroate in Deever
- De offescheid’n kaarke bestön honderd joar in 1936
- De greinsstien van de gemiente Deever is kloar
- Die gele klinkers bee de Doolhof doot sièr an de oog’n
- Jan Jurjen de Boer is estör’m in Assen
- Fokke Hessels emigriède hen Vega, Alberta, Canada
- Klaas Kleine over Kappie de Boer en Tante Nel
- Un speegel en un waandklied van de gemiente Deever
- Bemanning Halifax B11 LW231 VR-F herdacht
- De millenniumkrabbel van alleskunner Klaas Kleine
- Jan Vos hef de braand in de sunneskaarms eblust
- Van Nooten lig bee sien femilie in Schoonoo’m
- De revue veur de graèves van swömbad Deeversaand
- Op de foto mit de pette en mit ut oorieser op
- Kennis Drentse bodem nu breed toegankelijk
- Un hiele skiere foto van Villa Nova op Zorgvliet
- Dree tiekenings van de bos langes ut Student’npad
- De saandweg hen Ellert en Brammert
- De keuneginne vun ut good en hef ut begreep’m
- Hans Kuper uut Deever meuk foto’s en skilderee’n
- Goa leever neet hen Deever
- De Veentiesweg is vlak noa de oorlog anelegt
- De olde kaarkhof aachter Obadja is aarfgood
- En ok nog ee’m wat pièd’n en veer kenonn’n
- Ut sukersakkie van hotel restaurant De Walhof
- Bee Geert Dekker in de Heufdstroate in Deever
- Jans Bult wös hum wel road mit ut Oll’ndeevers
- Un olde foto van de olde Deeverse mesiek
- De olde griffemiède kaarke an de Kruusstroate
- Oaltie Zwiers steet veur de winkel van Gièt Koster
- Maarkturrein an ut begun van de Bosweg in 1929
- De hiele inventaris van De Toekomst wödde vurkocht
- Rijks Evacuatie Kamp Diever B
- Somerkaamp veur de jong’n van de V.C.S.B.
- Moar woar laag dan toch ut Skoapwassershookie ?
- De Peperstroate aachter de kaarke in Deever
- Deeverse lunchkäsies en Wapser Cheddarkäs’n
- De Wapser skoele mit ut huus van de boo’mmeister
- De midwinterhoorn van het Andes-gebergte
- Allerièste foto van ut ièste elftal van v.v. Diever
- De lèèste melkritt’n hen de botterfubriek
- Ik bin beekaans un joar in Klondike ewest
- Un tiekening van de kaarke en de toor’n an de brink
- Ut woap’m van de gemiente Deever
- De Toekomst meuk dit tiedskriftbeesettoafeltie
- De dree kalkoo’ms waarkt’n an ien stuk deur
- De Wapser skoele mit ut huus van de boo’mmeester
- Braand in de kappe van de postkarre
- Harry Dolph en Ernst Scheufele geeft mekaèr de haand
- Juffrouw Ter Horst steet bee de Witteler Skoele
- In de bouw op de Noorderesch bee Deever
- See haar’n ut olde Schultehuus so muut’n loat’n
- De boerdereeje van Knelis Kassies an de kleine brink
- Ut café van Barteld Smit an de Deeverbrogge
- Sunnepaneel’n bee un boerdereeje in Oll’ndeever
- Un olde boerdereeje in de Saandhook
- Nog un waarkstuk van kettingsaèger Henri Koeling
- Ut neeje huus an ut ende van de Brinkstroate
- De neeje hutte van Haarm Albes in Wapse
- De weier in ut laand van Jan Thijs Seinen
- Auteursrecht
- Burgemeester Meiboom maakt film van aanleg weg
- Deever hedde Dieveren in de tied van Paus Pius
- Cent’n griep’m veur ut olde gemientehuus van Deever
- Villa Villa Laanzicht steet now an de Deeverbrogge
- Waarkkaamp’m Diever A en Diever B in Montfort
- De toor’n van de gemiente boo’m de boom’m
- Sigt op de Veentiesweg vanuut Oll’ndeever
- Ik heb in 1954 en 1955 in barak Klondike eseet’n
- Die vurroeste poal möt hen ut Ekingersaand
- Op de toor’n hei sigt op ut Brinkie en de Heufdstroate
- De legere skoele an de Tusschendarp in Deever
- Ut olde pothokke an de brink van Deever
- De mooie kaèmer in de boerdereeje van Jans Tabak
- Rogge döss’n bee Kobus Kruut in Oll’ndeever
- Ut beeltie bee ut gemientehuus an de brink
- Vurkoop van grünlaand en bouwlaand in 1928
- Stelling van korenmolen ‘de Vlijt’ bezwijkt
- Wièr un aarfgoodpaand esloopt an de Peperstroate
- De aachterkaante van ut neeje roadhuus
- Veur oldejoasvurening Tied Zat besteet tied neet
- Mit trillings suuk’n noar gas onder Wapse
- Wie was toch ok awièr Geert Koster ?
- Roggemiet’n op de Heezeresch bee Deever
- Sicht op ut bedrief van Henneman Rolden
- Anne Mulder over Geert Dekker en Abel Wijkstra
- Un oarig duur stooltie van vief loag’n fineerholt
- Anne Mulder over Geert Dekker en Aèbel Wiekstra
- Ut kuunstwaark ‘Grauw is goud en goud is grauw’
- In de vurboude pothokke trekt see now koos’n
- De melkventer mit de melkkarre in de Heufdstroate
- Ut woap’m van Deever op un emaille speltie
- De keuk’n van de student’nkaamp an de Bosweg
- Ut stoefmaèl hung as un dichte wolke um Deever
- Un onbekende olde foto uut de gemiente Deever
- Hen un neeje hutte op Kalter’n
- Niks bau’n tuss’n de Heufdstroate en de Peperstroate
- In de bouw in ut Grünedal an de Bosweg in 1964
- Soldoat’nbivak in de kaamp op de Oeren bee Kalter’n
- Agin neet betaèl’n mit ut Spoeltie
- Stalraèm model Deever in de olde skoapskooi
- De bebossing van Baark’nheuvel is hoast kloar
- De toor’n en de kaarke in de kaarkhof an de brink
- Wat is ut geboortejoar van ut dörp Zorgvliet ?
- Groot en Klein Woater’n ekocht mit Indies gold
- Dreeloek in de roadsaèl van de gemiente Deever
- Groot en Klein Woater’n veur f. 99.408,- vurkocht
- De melbuss’n van Henduk Mulder op ut olde rikke
- Stalraèm model Deever in de Schulteboerdereeje
- Kiender van de skoele op Woater’n in 1977 (?)
- Sloaptent’n in de student’nkaamp bee ut Mast’nveltie
- De boerdereeje mit adres Wittelerweg 3 is ofebraand
- The Shakespearebrunch in The Shakespeare
- Hevige brand in logement ‘de Dieverbrug’ – 1864
- Betonn’n beeld op de Baarg in Wittelte
- Op de boortoor’n an de Bosweg hai’j un mooi uutsicht
- Ur bint ok roedelties wolv’m buut’n ut risicogebied
- Mi Jesu, misericordia
- Duustere doad’n van de duvel van Deever
- Hier wödde laandvurhuuser Haarm Kassies geboor’n
- Un olde reeg’nwaeterputte in Oll’ndeever
- Ut woap’m van Deever in Oll’ndeever
- Un kap op de kaarke en un spitse op de toor’n
- Kees Verhoef sög nog steeds Kees van Duin
- Twee hüsies op de Baarg op ut Kastiel in Deever
- Un neeje kok-beheerder in ut waarkkaamp Deever B
- Jantina en Abe hept in Romeo en Julia espeult
- Shakespeare ‘stencil wand’ an de brinq van Deever
- Ansichtkoate en foto van ‘de Keet’ op de Heezebaarg
- De sloop van de hüsies van de Sint Anthonij Stichting
- Ut hüsie van klompemaeker Johannes Leijer
- Gemientehuus mit pasterie an de brink in 1941
- Nog un dakkapelle op ut huus van dr. Pol
- Boerdereej’n an de Kleine Brink van Deever
- Deeverse laandschopp’m – September 1643
- Bee de Hoarweg an de Bosweg in Deever
- Sukersakkie van meubelfabriek ‘de Toekomst’
- Deepe ploog’n in ut Olde Willemsveld
- De berakk’n in de Olde Willem goat hen Limburg
- De koele van Van Wester in Oll’ndeever
- Ut winkeltie van Jantie Pook-Oost in Oll’ndeever
- Wee weinst ou gelok met oen vujoadag
- Persoonlijke levenssfeer van de bezoeker
- Stien van 13 tunne efun’n in ’t Oldendeeverseveld
- Wittelte op un olde laandkoate uut 1868
- Deever is gien echte Saksische nedersetting
- Sukersakkies mit ’t woap’m van Deever
- De botterfubriek in Deever besteet vièrtug joar
- Wie bint toch die aandere jongen bee barak Alaska ?
- Wièr un emiste kaans op goodkope huurwonings
- Ut hüsie van pufesser Van Giffen op de Heezebaarg
- Oersicht op ut oerolde hunnebedde bee Deever
- Ut pièdeheufdbaankie van Jan Haarm Pol
- De naeme Westerveld is un hiesteriese blunder
- Kaamp veur Sociale Jeugdzorg an de Gowe – 1955
- Villa Aurora an de Dörpsstroate op Zorgvlied
- Wie bint toch al die meins’n van de reisvurening ?
- Skiere plaeties van de verropte Uilenhorst
- Ut huus van Willie Hielkema-Bos is vot
- ’t Roadhuus an de Gemientehuuslaèn in Deever
- Theo Rutgers speult Peer Gynt van Henrik Ibsen
- Domeneer Theo Rutgers speult Peer Gynt
- Ansichtkoate van de toor’n en de kaarke
- Olderwetse Hollaanse Hamlet’s Super Snoepies
- De halte van de stoomtrem van de N.T.M. an de Gowe
- Lochtfoto van ut schienvliegveld in de Olde Willem
- Koop Westerhof, de man mit un kogel in sien boek
- Woar bint disse twee jongen toch eblee’m ?
- Un tiekening van de saele in ut Skult’nhuus
- De villa Castra Vetera op een lochtfoto
- De stoomboot bee Sjoert Benthem an de Brogge
- Plattegrond uut 1978 van ut dörp Deever
- Ik heb ok nog un paer medallies van klei
- Bee de scheerboas in Deever
- De veer swaarfstien’n in de Student’nkaamp
- Eupening ièste expositie Schilderskring Deever
- Deever op Dreef mit twee glasvezelnetwaark’n
- De bemanning van de Halifax B-II LW-231 VR-F
- Ut neeje Canadees’n monement in de Olde Willem
- Un mooie foto van de Dikke Stien’n op de Stienakkers
- Greinspoaltie 71 steet nog in de Olde Willem
- De saandloper op de geetieser’n saarke is vot
- Frits van den Boogaard zat in barak Transvaal
- Ut nepkuunststuwmièr in de Olde Willem
- Pufesser dokter Van Giffen is begreu’m in Deever
- Plattegrond van de olde kaamp ‘de Eikenhorst’
- Ansichtkoate van hunnebedde D52 bee Deever
- Hotel Blok an de Deeverbrogge in 1933
- Ut olde posthuus an de Deeverbrogge is ofebraand
- Ut Dallegie in de kaamp De Eikenhorst
- The incredible dr. Pol is geboor’n op Woater’n
- Ut Mastenveltie bee de Student’nkaamp
- Un olde foto van de kaarke an de brink van Deever
- Ut Canadees’n monement in de Olde Willem
- Ut clubhuus Hordehol van de vurkenners
- Ut skildereeje ′Brinkgezicht in Deever′ hung bee Jans
- Greinspoaltie 72 in de Olde Willem is nog steeds vot
- Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever
- Un Dreinse sölfplakker veur de 1,5 m ofstaand regel
- As de haarfstorm’m over ut Oll’ndeeverse veld roast
- As ur gien volk is, dan möj ee’m anbell’n
- Wiendhose vurneelt un boerdereeje in Oll’ndeever
- Grote spandook’n an de mure van In Den Uylenbal
- Un olde ansichtkoate van ut Onderdukershol
- Ut somerhuussie De Dobbe wödde as ièste ebaud
- Abe Brouwer heft ’t drok in Deever
- Abe Brouwer skreef ‘Sorry, mister Shakespeare …!’
- De stee van de diek köj vanuut de locht nog seen
- Un patattie Sjeekspier eet’n an de Aachterstroate
- De westkaante van de toor’n an de brink
- Braand in un olde klièrnwinkel an ut Brinkie
- Un olde foto van ut Monement op Baark’nheuvel
- Bebauing an de Dörpstroate op Zorgvlied in 1909
- Un tiekening van un paer olde huus’n op Zorgvlied
- De braandkoele wödde un eendeviever
- Die goeie olde Peperstroate van veur de oorlog
- De ièste huussies veur oll’n van daèg’n in Deever
- Verkoop van het huispijporgel van Castra Vetera
- Bee de smedereeje van Roef Santing in Wapse
- Un lilluke woarskowing van de burgemeisters
- Jan en Marten meuk’n heidebössels en heidebessems
- Ut café van Roefie en Jentie Seinen
- Ut ende van café De Harmonie op Zorgvlied
- Un paer olde Deeverse woord’n van Anne Mulder
- Wat wee’j nog van vrogger op Zorgvliet ?
- Bee Willem Stienbaarg’n in de bochte
- Disse koate is twee kièr over de grote plasse ewest
- Ut boer’ncafé van Henduk Boer an de sluus
- Veur wie de klokke in de toor’n lut
- Now ee’m over die rotzooi op ut gemientehuus
- Ut olde gemientehuus begön as boerdereeje
- Ut café-losement van Sjoert Benthem an de Brogge
- Honderd joar elee’n saag de Baarg ur ok al neet uut
- Wie hef de prieslieste van Kloas en Berend nog ?
- Un waetervaarfskildereeje van De Kleine Henduk
- Ut Ruterhuus an de Grönnegersaandweg bee Deever
- Ut begun van vukaansiecentrum Ellert en Brammert
- Kiender van de legere skoele in Deever in 1946
- Kiender van de skoele op Woater’n in 1946
- Klaas Kleine hef ok ut book Ut Meraekel eskree’m
- Kiender van de Witteler skoele op Schiphol
- De Twee Hendukk’n bint saem’m Ieserstaark
- Veurkaante vukaansieboerdereeje Onder De Eiken
- De gemiente Deever wödde liekedièrd
- Boer’n betaelt mit an de weg langs de Witteler skoele
- Un skildereeje van un hutte aachter Deever
- Vukaansie in ut somerhuussie ‘ut Plagg’nbultie’
- Snee sköpp’m van de saandweeg’n in Deever
- Inzate en palmslag van ut huus van Henduk Pook
- De behièder van café Balsmoa döt un oproep
- De fumilie Pook veur heur huus an de Kruusstroate
- Ut jonkvolk van Deever hef wè wat te weins’n
- De sloop van De Keet op de Heezebaarg in 1997
- Un vurgeet’n foto van de Iemenhof bee de brink
- Jan Kok an ’t waark mit de heujschudder
- Henk ter Hoor hef un stuk bee sien winkel anebaut
- De modderkaamp op de Oeren bee Deever
- Bee Castra Vetera stön un Araucarea imbricata
- Ut beeld Ut Behagen kö’j vanof de weg neet seen
- Ee’m middageet’n in de kaamp op de Oeren
- Sunig mit stien’n uut ’n nazi-Duutse startbène ?
- Anne Mulder spreuk as ièste in un eup’mlochtspel
- Wie bakt ur now nog rechthookugge knieperties ?
- Villa Olde Legerplaèse op Zorgvliet in 1895
- Foto van de pas restoriède meule an de Westeresch
- In ut kaarkorgel laag un keuper’n deusie
- De fumilie Halman woonde op Woater’n en Zorgvliet
- Jan hef un koatie hen sien maegie Griet estuu’d
- Koffiesaele van de Saandkaamp an de Heezeresch
- Un tiekening van de Brogge an de Gowe uut 1985
- Wie hef meister Jan van der Meer ekent ?
- Ut swatte pattie hen Oll’ndeever
- De kaarke van Deever hef wè un hiele bulte laand
- Ut holt’n sitbaankie an de Betonweg hef ut neet ered
- Funerair mosaiek op de groeve van Jan Westendorp
- Un mooi eulievaarfskildereeje van bee de Hoarsluus
- Un ereboge veur de neeje keuneginne
- Ai’j neet mièèr sunder ut internet könt
- Ik heb een heerlijke tijd in kamp De Eikenhorst gehad
- Un mooi stukkie van ut Kastiel sestug joar’n elee’n
- De oldste ansichtkoate van ut swembad Deeversaand
- Un meteoriet in de koele van un besunder stiengraf
- See hept ut husie van Jan en Tinus Andree vurboud
- Un hiele olde ansichtkoate van de kaarke an de brink
- Ut vurrinnewièrde pothokkie van de Uilenhorst
- Un conté-tiekening van de kaarke an de brink
- Ut pothokke van de Uilenhorst in de Olde Willem
- Un toertie kuunst, historie en ambacht in Deever
- De sloop van villa Castra Vetera op Zorgvlied
- Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever
- Ut skiere uuthangbrött van De Kleine Henduk
- De botterfabriek en de beltmeule an ut Katt’nende
- Un mooie ansichtkoate van Ut Winkeltie
- Ut boerdereegie van Marinus Bel is vot
- De greinspoalties 73 en 74 stoat bee de Tilgröppe
- Un stillee’m van de kuunstskilder Jaap van Zijderveld
- Aarm en tevree’n is rieke en rieke sat ? !
- De boer’ngerakkaarkhof an de Oll’ndeeverse Veldweg
- Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem
- Un loagie ies op un plasse waeter in ut Wapserveld
- Un skildereeje van de voat bee ut Veneschut
- Toren en kerk aan de brink van Deever
- Ut Instituut veur de Landbouw op Klein Woater’n
- Gruunte, vis en fruit van Jochem Kamp
- Ut monement op Baark’nheuvel in de oorlog
- Un olde melkbusse uut 1958 mit ut nummer 182
- De hoefstal van de Kloeze an de Heufdstroate
- De Kloeze is hen ’t Meul’nende verhuust
- Hoe un neeje meister uut ekeus’n wödde
- De QualiteitsbrinQ van Deever
- Brandwièrpost Deever is weg ekrömp’m
- Un waetervaarfskildereeje van un olde boerdereeje
- Zorgvlied lig skier teeg’n de Dreins-Freese grens an
- Ut hunnebedde D52 noa ut knutselwaark in 1953
- De aachterkaante van de olde kapelle van Obadja
- Ièst ut paark A op de kaarkhof van Deever ruum’m
- Now hef Deever twee Bert Haanstra sitbaankies
- Loat oen topstokk’n in ut Deevers Archief seen
- Ee’m kiek’n in de Heufdstroate van Deever
- Deever, bonito rincón restaurado en su estado orginal
- Ut Deevers Archief söch foto’s van ut boer’nlee’m
- Ee’m kiek’n of ‘r ok gesellige doo’jn bee bint
- J. SL. en B.M. hept de ièste stien elegt op 16-5-53
- De jonge laandgeities van Klaas Kleine uut Deever
- Haentie op mien stokkie mit Palmpoas’n in 1939
- De ieser’n baarge van snikkevaeder Beijer
- In de grote saele van Blok an de Deeverbrogge
- Hartelijk dank – Kees, Nell, Elsje en Wouter
- Gemeentelijk propagandabord net niet plat gereden
- Un brocante kleefplaetie van ut woap’m van Deever
- Un riegel betuttelpoalties van ut type Amsterdamned
- Nepkuunstbekie mit de naeme Kwoawadi op Kalter’n
- Ut nepbeeld op ut gras bee de dokter
- Gedèènkplaete veur de bouwers van de noodbrogge
- Un neeje gedèènkplaete op un wièrvaaste sokkel
- De krimp’nde hervormde kaarkgemiente van Deever
- Jeudse mann’n uut Amsterdam in kaamp Deever A
- Gemiente geet proat’n mit de kebiet skeeters
- Ansichtkaart van een oude boerderij in Oldendeever
- Diever kreeg nieuw gemeentehuis an de brinq
- Langs de Wapserweg bee ut Addervene in 1891
- Wallegies en sloties van de Witteler Wière
- De kapelle van Obadja op Zorgvlied
- Wat overbleef van de boerdereeje van Oar’nd Mogg’n
- De situatie an de Deeverbrogge bij tegenlicht
- Sukersakkie van Hotel Blok – TT Assen – 29 juni 1957
- Stroatveger Jan Jurjen de Boer stopt ur mit
- De messies saat’n wel hiel lös in de büse
- De greinse löp wat aans in de kaarspel Deever
- Een steenen potje met tien oude muntstukken
- Panorama van de Aachterstroate en de Noorderesch
- Blik, Wringe, Boekweitenveen, Giere, Kleine Kwabbik
- De smid en de tiedmesiene
- Un te kleine foto van ut mooie zwembad De Calthorne
- Krieg now toch de groet’n uut Deeverbrogge
- Kiender in de klasse in de Witteler skoele
- De ijzeren man met de vreemde toeter
- Pannebier drink’n bee de bou van ut postkantoor
- De Doavidsterre mög neet boo’m de veurdeure blie’m
- Knallen met carbid wint terecht aan populariteit
- Elk dag wödd’n sesdüsend lunskäsies emeuk’n
- Bouw’n op de Westeresch van Deever
- Skildereeje van ekspressionist Klaas Koopmans
- De toor’n en de kaarke op ut haandvat van un lepeltie
- Die lillukke anbouw is gelokkig vut
- De plakette mit de keuneginne höng in de roadsael
- Ut breefpepier van de botterfubriek van Wapse
- De olde braandkoele an de Peperstroate in Deever
- To leporello or not to leporello, that’s no question
- Echte slietpaed’n slingert over de brink van Deever
- Woar is die plakette mit de keuneginne eblee’m ?
- Over de stee van de wieserplaet’n teeg’n de toor’n
- Peter van Tiel saat ok in ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- Schor getoeter over de someroam’dheide
- Un tiekening van de boerdereeje van Haarm en Jan
- De traditie van ut kebied skeet’n in Deever
- Ut bidplaetie van Sjoerd Aukes uut Woudsend
- De oldste foto van de meule van Roef Machiel
- De meule van Roef Machiel op de baarg in Veldhuus’n
- “Oens Belang” in Wapse is op 22 april 1897 operigt
- Un beetie olde foto van de meule in Oll’ndeever
- Ik hep ondekt dat ut apperoat neet gevoaluk is
- Un old pothokke bee un boerdereeje op Veenhuus’n
- Boerdereeje mit twee siedbaanders in Veldhuus’n
- Un paer aarmoodige rhododendrons op un diek
- Surogaatbotter uut de stad Grönning’n
- Achterkleinzoon van Marten Wouwenaar reageert
- Un volle moane in ut naachtblauwe Oll’ndeeverseveld
- Gedoe en geklooi en geknutsel an ut hunnebedde D52
- Op de pompestroate in un boerdereegie in Deever
- Sneestorm an ’t Meul’nende op 14 febuwoari 1979
- Un rustige dorpstroate in ut olde Deever
- De veiling van un Saksiese boerdereeje in Oll’ndeever
- Krieg now gau de groet’n uut Deever in Drente
- Ik blieve in mien beddestee sloap’m tot mien dood
- Bungelo noast Villa Nova op Zorgvlied
- Un tragiese 10 april en un onvugetelokke 12 april
- Twee olde huussies an de Peperstroate
- De groote braand in Dieveren op 27 augustus 1759
- Gill’nd redt de saandtrein langs de Deeverbrogge
- Somerhuussie ‘de Wiemel’ in Ellert en Brammert
- Dorpsfotograaf Haarm Hessels is in 1995 estör’m
- De sloop van de piepe van de Deeverse botterfubriek
- De bou van veer oll’nvandaeg’nhuussies op Zorgvlied
- Braandtoorn’s en un braandpoal op Baark’nheuvel
- Gedèènktiek’n veur de bouwers van de noodbrogge
- De sloop van ut Wittelter skut in 1880
- An de Deeverbrogge – Kalkovens staan op instorten
- De meule van Ab Jansen hef gien stelling mièr
- Vlag hijsen en breken in jongenskamp De Eikenhorst
- Haarm Hessels hef ut hunnebedde ok op de foto set
- In de tillefooncel kö’j dag en naacht automaties bell’n
- Un mooie ansichtkoate van ut Pension Vierhoven
- Ansichtkoate – Groet’n uut Deever
- De ièste 90 joodse mann’n in warkkaamp Diever A
- Pakschuitendienst tusschen Assen, Deever en Meppel
- Ut vroggere noodgemientehuus wöd ofebreuk’n
- Wapse hef now un woap’m en un vlagge
- De student’nkaam’pm bee ut Mast’nveltie
- Foto van de brink van Deever
- Wee goat mit de snikke hen de maarkt in Möppel
- Ut bidplaetie van Jurjen Bos uut Zorgvlied
- Un foto van de olde Kruusstroate in Deever
- De lüder van de klokk’n in de toor’n an de brink
- De ofscheidskoate van ut somerkaamp
- Frièrik Westerling hef ok mulder in Oll’ndeever ewest
- Wie hef de olde sluuswaachterswoning ekocht ?
- Ièste anplakbiljet van ut eup’mlochtspel uut 1946
- Maurice Domingo hef sien oorlogsherinneringskruus
- Wie hef toch die plèsnème Zorgvlied bedaagt?
- Sukersakkie van pension Vierhoven an de Bosweg
- Vincent en Daniëlle holt van mekaèr
- Bezinepompe van Laamut Roll’n an de brink
- Bee de schièrboas
- In ut Deevers Archief is ut gewoon Dwingel
- N.S.B.-burgemeester Pier Obe Posthumus voor het hof
- Deur ut dakraem köj mooi de toor’n an de brink seen
- De Kalkoom’s tuss’n de Deeverbrogge en de Gowe
- An de olde brink van Deever op 12 mei 1955
- Ut bidplaètie van mr. dr. Lodewijk Guillaume Verwer
- ’t Pattie hen van Wester sien koele
- Dree skiere tiekenings van de Dikke Stien’n
- Groeten uit Wapse – Grootmoeder aan ’t spinnen
- Sjoerd Aukes en sien gezin hept op Woater’n ewoond
- See daanst en dan nog wè op sundagmiddag
- Un swat-wit ansichtkoate uut de gemiente Deever
- Geesje Jantina Schoemaker is uut de tied ekoo’m
- Ut woor’nbook Dreinse streektoal’n stiet op ut internet
- Gemiente Deever liquideert zwembad ‘de Calthorne’
- Ansichtkoate van de Peperstroate in Deever
- Un wit arbeidershüsie an de Ten Darperweg
- Un mooie donkerazuurblauwe locht aachter de kaarke
- Bidplaetie van Bertha Carolina Verwer
- De Deeverse voetbal wödde opericht in de oorlog
- Old-wetholder van de gemiente Deever is estörm
- Echtpaar in Deever viert 60-jarig huwelijksfeest
- Ansichtkoate van de Schoapsdrift op Baark’nheuvel
- De bouwers van de noodbrogge en de Canadezen
- Hotel Johan Blok an de Deeverbrogge in 1949
- N.A.D.’ers rooit ièpels op de Noorderesch
- Afbraak van het mooie oude boerencafé Trompetter ?
- Ut haentie van de toor’n wödde neet ereuk’n
- De meule an de lege ruumte van de Westeresch
- Ut schultehuus is neet beholl’n moar vurropt
- De kaarke aan de brink van Deever in 1756
- Oprichting van de Noordelijke Hypotheekbank
- Geert Dekker, Aèbel Wiekstroa en Hillegie Dekker
- Jongenskamp ‘de Eikenhorst’ had eigen kampgeld
- Het landgoed Castra Vetera op Zorgvlied – 1938
- In de kaarke an de brink van Deever
- Ut saandstien’n pottokke van Teunis Kuper
- Anthonij Gasthuis – Gratis wonen en een gulden toe
- In de Heufdstroate van Deever in 1954
- Anne Mulder over Albert Egges van Giffen
- De jeud’n muss’n ’s naachts hen Westerbörk loop’m
- Plaetie 16 uut Bussink’s album ‘Mijn land – Drenthe’
- Over de organisatie van jongenskamp ‘de Eikenhorst’
- Al is de crisis nog zo fel, de liefde trotseert hem wel
- Stoomtram van de N.T.M. an de Deeverbrogge
- De Kwoasloot begunt in de Stroet’n op Kalter’n
- Kantinetente mit militaer’n in de kaamp op de Oeren
- Winternoamedag op ’t Kastiel in jannewoari 1979
- Un lochtfoto van ut midd’n van ut olde Deever
- Ut olde postkantoor an de Heufdstroate in Deever
- Un kwitaansie mit kwitaansiesegel van grote Frièrik
- Mit de hondekarre onder de tolboom deur
- De haandtiekening van Leonard Willem van Os
- Ièpels rooi’n op de nes bee de Kaamp
- Ie kriegt de groet’n uut Deever in Drente
- Dames van de buurtvurening van ut Kastiel
- Un baarg swaarfstien’n veur un friet- en snekkot
- Tweehonderd eek’n in ut Grünedal
- Woar laag’n ok awièr de Stroet en de Kreulenakker ?
- Woar is ‘Sorry, Mister Shakespeare …!’
- Fietsehaandel van Laamut Roll’n an de brink
- In het Grünedal in de winter van 1955-1956
- De familie Zaligman uut de Heufdstroate in Deever
- Greinspoaltie 46 stiet noord van de Verwersweg
- Deever. De stee um te weed’n ?
- Oaltie Keuning-Hoaveman bee huus op ut Kastiel
- Aubut Kuper hef ut Grünedal veur 65 gull’n ekocht
- Ut husie van de fumilie Andree wöd vurboud
- Bijna hiel Deever is in 1581 plat ebraant
- Twee neeje broene beuk’n an de brink van Deever
- Grindbiggels op ut oorlogsmonement an de Bosweg
- Ut Rabobankjebankje op de kaarkhof bee de brink
- De Deeverse Terras Route löp neet over Zorgvlied
- Ièst mit de vlegel un legge rogge döss’n op de deele
- N.A.D.’ers op de foto bee de Hoarsluus an de Gowe
- Is Tied Zat de tied zat of besteet de tied neet mièr ?
- Jans Tabak is estör’m an de Saandhook in Deever
- De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman
- Van Daalen in Bennekom en in Deever
- Ansichtkoate mit de groet’n van de Deeverbrogge
- De piepe van de botterfubriek kö’j nog net seen
- Un wandelkoate veur Bark’nheuvel uut 1936
- Ansichtkoate van de meule in Oll’ndeever
- If you steal, then you are marked
- De allerièste recensie van ut openlochtspel
- Deever is ien tuneel en besükers bint mor figerant’n
- Deever – Wied kiek’n hen alle kaant’n
- Op Woater’n is ut hoogste huusnummer now 34
- Vurbeeldingskracht redt ut neet op Woater’n
- Waarm eet’n bee de fumilie Verwer op ut Kastiel
- Un rooms katteliek centrum veur kiender op Zorgvliet
- Kinderkamp voor opvang van kinderen van N.S.B.’ers
- Op de knee’jn veur Lodewiek en Johanna
- De Olde Willem lig in de gemiente Deever
- Un grote saandvlakte in Ellert en Brammert
- Frömmes op de fietse op de Riekseweg
- An de Deeverbrogge – Proef met nagloeiende verf
- Wie kent Jan Giessen uut Rotterdam nog ?
- In Ellert en Brammert stön somerhuussie ′de Sikke′
- Gezin van Philippus Zaligman
- Willy Hielkema-Bos is estör’m op 11 december 2019
- De botterfubriek bestön 40 joar op 30 mièt 1939
- Saut en Hollande: Mission Amherst
- Camping Diever v/h Gemeentelijk Kampeerterrein
- Obbe Verwer groet zijn zuster Euphemia Verwer
- Ut skoelpattie van ut Kastiel hen ut Meul’nende
- Coöperatie Samenwerking U.A. an de Heufdstroate
- Uutzicht op de gemientelukke toor’n an de brink
- De oprichters van de koeperasie an de Heufdstroate
- Pentekening van Peperstraat en kerk aan de Brink
- Koaties uut ut 3e maegieskaamp V.C.S.B. in 1926
- De holt’n noodgebouw’n van de U.L.O.
- In de winter van 1925 in de olde Peperstroate
- Ut monement van mr. A.C. op Baark’nheuvel
- An Oosting hei’w oens lee’m te daank’n
- Manuel Smit hef in ut N.A.D.-kamp an de Gowe eseet’n
- Laan’n in de bos bee ut aar’mhuus: un bos te vrog
- Bouwers van de noodbrogge kriegt un gedenkplaete
- Plaquette voor de Royal Canadian Dragoons
- De brink en de kaarkhof bint now ech wè vurknooid
- Ut holt’n sitbaankie bee de Van Osbaank redt ut neet
- Un paer olde woor’n in ut Deevers
- Ut mooie Museum Dieverza an de brink van Deever
- Zaandweg van ’t Kastiel hen de Heezenesch – 1969
- Ansichtkaart van de Rollestraat in Wapse
- An ’t ende van ’t Meul’nende – Winter 1978-1979
- Sukersakkies van een kantine van Ellert en Brammert
- Sukersakkies van een kantine van Ellert en Brammert
- Hier stön ut Waarme Hart Van Deever
- Deever – ‘t Kleine Brinkie – 1904
- Boerdereeje van Knelus Seinen an de brink in Deever
- De hartelijke groeten voor de familie Keimpe Roosjen
- Bee de femilie van Ankör’m op ut Kastiel in Deever
- Slijtpaden over de kaarkhof bij de brink van Deever
- Riekstoll’n in de gemiente Deever vurpacht in 1869
- Wie hef olde joarverslèg’n van de botterfebriek ?
- Ut domme, dröge, dorre, drammerige D-logo
- In Deever vind ik vaak verrassende hoekjes
- Wie heeft een foto van een marcherende Excelsior
- Bee Garke Bakker in de Heufdstroate van Deever
- Arbeiders weigeren naar fascistisch Duitsland te gaan
- Waterverfschilderij ‘Bee de löswal an de Brogge’
- Un olde foto van ut tolhuussie in Wittelte
- Ik liz op ‘e knibbels en arbeidzje yn stien
- Deever is mooi oppeknapt mit ’t liekwaeg’nschuurtie
- De winkel en ut vurlof van Henduk Pook
- Bee de pompe op ut plein van de Witteler skoele
- Kiender van de Deeverse legere skoele in 1958
- In de klasse bee meester Onstee in ut joar 1952 ?
- Mevrouw de hoogwelgeboren jonkvrouw Henriëtte Ottoline Clara Elisabeth Holmberg de Beckfelt weduwe van Jacobus Franciscus de Ruijter de Wildt verkoopt haar aanzienlijke luxe inboedel van ‘het Kasteel’ op Zorgvliet
- Ik hoop weer terug te komen, zoo gauw mogelijk
- Deepe joap’m in de ziele van de Deeversen
- Ik wil even reageren op het verhaal over ’t Bultie
- Groet’n uut kaamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- Een oud hekje op een rooms-katholiek kerkhof
- Un ienvoldig gedèènktiek’n bee de Deeverbrogge
- Ut hunnebed van Deever wordt zichtbaarder
- Militair kamp is bijna in gereedheid gebracht – 1905
- Nog un monement’nschiltie an de toren an de brink
- De valse aquamanile in ut Schultehuus an de brink
- Deever rouwt um zijn tien dooden
- Hier goa ik woon’n, ofsender Rob
- Keutereegie op ut Kastiel in Deever in 1958
- Op de plokhoare
- Schetsplan van oens mooie neeje Dingspilhuus
- Vrogger in de gemiente Deever
- Twee Tiktak-spelties van Aubet Kuper uut Deever
- Inbreken in het ‘lijkhuisje’ aan de Bosweg
- Sukersakkie van hotel Blok an de Deeverbrogge
- Passeneel van annemer Niesing in de Peperstroate
- Van harte beterschap – Familie Hendrik Mulder
- Voorkant van het gelijk organiseert bijeenkomst
- Café-Restaurant ut Dreinse Wold besteet neet mièr
- Junioor’nelftal van Deever kampioen van 1958/1959
- Hier mö’j Deevers proat’n
- De Burgemeister Van Osbaank bee de Betonweg
- Dieveren op een topografische kaart uit 1599
- Tiekening van de kaarke an de brink van Deever
- De sloop van ut hüinebedde D52a an de Bolsweg
- Rijkswerkkampen Diever A en Diever B
- De sloop van ut hüinebedde D52a an de Bolsweg
- Ut onderlinge pièrdefons van Deever
- Museumboerdereeje Dieverza an de brink van Deever
- Proat’n in ut Deevers-Hooghaarlemmerdieks
- Ut mislukte padjongenkottie 1.0 is vot
- Greinspoaltie 70 stiet now an un fietspad van asfalt
- Greinspoaltie 50 steet op 100 meter van de olde stee
- Een groepsleider heeft mij verschrikkelijk mishandeld
- Op de Wittelterweg in Oll’ndeever in de haast
- Mijn bed stond midden in de slaapzaal
- Sportveld met kinderboerderij in ′de Eikenhorst’
- Graffity kunst in Deever – Een huis moet oud zijn
- Reacties van ‘Deeversen in de vrömde’ gevraagd
- Hiele mooie ansichtkoate van de olde Kruusstroate
- The incredible dr. Pol is geboor’n op Woater’n
- Ansichtkaart Groeten uit Diever in spiegelbeeld
- Vernietiging van ut Waarme Hart van Deever
- Ik had een klein gaatje in de houten wand gemaakt
- Ut verropp’m van un saandweggie in Oll’ndeever
- Boerderijtje van Hendrik Nijboer brandt in 1939 af
- De dreejbrogge an de Gowe in 1938 en in 1945
- Vukaansiecentrum Ellert en Brammert an de Brogge
- Sölfklever van ammeteurzender Eenzame Jager
- Eetzaal in ut jongenskamp De Eikenhorst an de Gowe
- Foto’s jongenskamp De Eikenhorst uit 1961-1963
- Ansichtkaart en sukersakkie van Hotel Café Centrum
- Henduk Gièrad van Os is hielemoale kloar in Deever
- Bidprentje van Johanna Josephina Maria Verwer
- Een en ander behoort tot de historie van Deever ??
- Ansichtkoate van ut monement op Baark’nheuvel
- U.L.O.-skoele in Deever officieel eupend
- Bidprentje van Bernardus Johannes Nibbelke
- Ansichtkoate van ut speulturrein in Ellert en Brammert
- See hept de Van Osbaank wièr vusleept
- Ik heb rond 1953 in kamp ‘de Eikenhorst’ gezeten
- De koostal van un boerdereeje in Veenhuus’n
- Paviljoen Vierhoo’m an de Bosweg in Deever
- Ut Hoarschut an de Gowe in 1884
- Lochtfoto van ut olde Deever
- Lieste van de greinspoalties 41 tot en mit 77
- De nepper van ut frutselwoap’m van Deever
- Hoe gaat het toch met de jongens van barak Perú ?
- Ut naembröttie van de Greinsweg op Baark’nheuvel
- Ben van Erp vraagt: Herkennen jullie dit ook ?
- De kleine Henduk en de grote Henduk an ’t waark
- Ik mösse oense tente skone maek’n
- Greinspoaltie 63 stiet vlak bee de Kaele Duun’n
- Greinspoaltie 61 stiet woar ut altied hef estoan
- Deevers skildereegie van Hein Auke Kray uut 1957
- Ut fietsepad noast de olde Stienwieker saandweg
- Vier muurschilderijen sieren biljartzaal
- Iens komp de tied, de tied die rose en ekkelboom velt
- Greinspoaltie 65 steet bee ut Ekingerdiekie
- Ut bolder’n was, is en blef Deevers aarfgood
- Greinspoaltie 67 steet now op un aandere stee
- Set ut huus ur neet oarug uut ?
- Is dit hangjongerenontmoetingskotje 3.0 ?
- Allerheiligen en Allerzielen in de Sint Pancratiuskerk
- Plechtige afkondiging grondwetswijziging in 1953
- Die raere richtinganwieser bee ut pièrdemaarkturrein
- Ik vurwaagte altied bericht van oe
- Klaas Kleine, de siersmid en romanticus uut Deever
- Toen de Groningerweg nog helemaal een zandweg was
- Carbid schieten is nu een nationaal erfgoed
- Pannekoekenboerderij Dieverszicht is niet meer
- Een vierkante band van straatklinkertjes
- Deeverbrogge – Uit de diligence en op de boerenkar
- De nieuwe gevangenis an de Deeverbrogge in 1852
- Kamplied jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
- De stand der electrificatie van Deever in 1924
- Ut hulp-postkantoor an de Deeverbrogge
- Twee verhalen van luitenant parachutist Gilles Anspach
- De olde brink van Deever mit de braandkoele in 1903
- Hotel Blok an de Deeverbrogge verbraand
- Witteler fumilienèème Bee de Baarg bestiet neet mièr
- Vukaansiewoning De Witte Raaf in de Olde Willem
- De aftakeling van een horeca-gelegenheid
- Bergplaats voor benzine en petroleum op ’t Kastiel
- Promise of the dawn – Belofte van het ochtendgloren
- De woning van de familie Andreae is verdwenen
- De jonge boerenzoon Jans Roelof Tabak
- Greinspoaltie 47 steet bee un olde kerreven
- Symbionische Zuil op de rotonde an de Deeverbrogge
- En zal ik staan en zult gij op mijn troon zitten ?
- Greinspoaltie 72 is now ee’m vot
- Weinigen hebben Geert Dekker uitgeleid
- Gièt Dekker huust nog op un lie’m vloere
- Goa toch leever hen Deever
- Over Wolter Smit en twee vrachtwaègn’s van de fubriek
- Broembroem en vroemvroem in de stilte
- Keloel van Sjakie uut Spier eponst in ieser’n baankies
- De zoore poal van droefheid en van leed
- Ut kottie van Homme Geertsma is vot
- Un modderige Stienwieker saandweg
- Ut Greinsstuwmeer bee de Kaele Duun’n
- Kuunstwaark op de rotonde an de Deeverbrogge
- Liekwaeg’nschuutie wöd gien groevemuseumpie
- Greinspoaltie 59 steet in ut aarg hoge grondwaeter
- De Zwalk langs de Sjakie-tegels in Deever
- ‘Drie fasen van een gedachte’ hangen in de griffie
- Roesterig veulenbeeld bij de ingang van Villa Nova
- Uutkiekplatform stiet veul te wiet van ut stoefsaand
- Bouwbord geeft deels een indruk van Brink 6.0
- De umvang van de Baarg in Wittelte op un lochtfoto
- Plaesnaemböd Woatern in de gemiente Deever
- Doe vandaege gien ding’n die ai ‘j mörn ok könt doon
- Daar wij zelf bijna niets meer hebben
- Ut rookkottie van de veurkaante van ut geliek
- Die week in Giethoorn staat mij nog erg bij
- Ut is wè elokt, die hook is now leeg
- De Deeverse greinsstien op ut maarktturrein
- Heer Witto op de Baarg in Wittelte
- Ut olde kaarkhof aachter de kepelle van Obadja
- Greinspoaltie 58 steet an ut Ekingerpad
- Greinspoaltie 56 stiet bee de Appelsgascheweg
- De Noorderesch mit de bosraand in Deever
- Nog ’n woap’m van Deever an de Kloosterstroate
- De sproanust’n in de beuk’n an de Toor’nlaene
- Feestoam’d van de boerinnebond in café Balsmoa
- Ut poasbulte sleep’m in Deever in 1938
- Het zou een sieraad voor het dorp kunnen worden
- Ut kaarkepad over de Westeresch is vurneeld
- Het verleden kan nu spreken in zijn eigen oude sfeer
- Un olde saksiese boerdereeje in Ten Darp
- We zitten hier zoo heerlijk en zoo goed
- Un inekleude ansichtkoate van de kaarke an de brink
- Ut huus van de heufdmeister an de Heufdstroate
- Deever möt ok op de plaesnaemböd’n
- De Van-Osbaank in ut Van-Oskaampie
- De Van Osbaank wödde in 1962 un stukkie vusleept
- Schilderij ‘Landweg in Zorgvlied’ van Hans Kuiper
- Goan en koo’m van de burgemeister in Deever
- Dwingel hef un nee Grüne Kruus gebau
- De veroordeling van N.S.B.’er Pier Obe Posthumus
- Reet dekk’n op un keutereegie op ut Veurste Kalter’n
- Ut brogwaagtershusie an de Oll’ndeeversebrogge
- Huuswaark veur ut husie van de toal
- Bee de een’nviever in Deever
- Ut maarktturrein an ut begun van de Bosweg in 1924
- Wie de scha heeft, heeft ook de schande, niet waar ?
- Vurdeevern mit dé historicus van de gemiente Deever
- Meule De Vlijt en un angesicht van Deever
- Ut dorpshuus van Deever het ut Dingspilhuus
- Tuunvusiering op un heede an de Deeverbrogge
- Eapels rooi’n mit de mesiene in de Olde Willem
- Esdoorn op 12-04-1985 eplaant veur de Canadezen
- Abe Brouwer hef ok de Doavidsterre estroat
- De Wapserveenseweg in Wittelte in de snee
- Wie lust heeft vijgen te plukken, hij kan ze er vinden
- Ut riekstillefoonkantoor is in 1902 eup’mt
- Nieuwjaarswens kwam ruim 35 jaar te laat aan
- Fotoos van ut olde Deeverse boer’nlee’m esögt
- Klaas Kleine regisseur van ‘Café De Laeste Snik’
- Ansichtkoate van ‘in de bouw’ in Deever
- De legere skoele op Woater’n bestiet honderd joar
- Breimer Zelfbediening op speldje van Tiktak thee
- Batta Bolling legateert f. 4000,- aan Het Groene Kruis
- Oense Abe an ’t stroat’n an de Binn’nesch in Deever
- Vugèdering van de N.S.B. in café Balsma uutestelt
- Bungalow ’t Spinwiefien in Ellert en Brammert
- Groeten uit kampeercentrum Ellert en Brammert
- Bee ut keutereegie van de Flitter an de Heufdstroate
- Betekenis van de woorden lodderein en siepel
- De laatste verzetsdaad van Gerrit Gunnink
- Lilluk op drift mit ut maarktterrein an de Bosweg
- Metam-natrium is bij teelt van lelies weer toegestaan
- Ut groevemuseumpie sal ur nooit koo’m
- Wanneer begunt de less’n Deevers ?
- Ansichtkoate van de Kruusstroate in juli 1960
- Kunstschilder Fedor van Kregten is geboren in Deever
- Ok dit joar wièr kebied veur olderwets knalplusier
- N.S.B.-propaganda-bijeenkomst in café Balsma
- Mann’n uut Deever dood in de slag bee Damiate
- Eerste hennepkwekerij in Deever ontmanteld
- De bos op Baark’nheuvel
- Op de hoorn bloas’n in de winter in Oldendeever
- Een paar foto’s van Jan Harm Pol op Woater’n
- Oude gemeentehuis aan de brink werd verlaten
- Ik kan ur neet langes mit de melkwaèg’n
- Ut rouwberigt van mr. Lodewiek Willem Verwer
- Lucas Muggen wordt beheerder van enige vermogens
- De statuut’n van de Noordelijke Hypotheekbank
- An un echte Saksiese brink stoat allennig boerdereej’n
- Postuum eerbewijs aan dokter Bas van Nooten
- Diever, 9 juni 1962. Ze hebben hier ook televisie.
- Molens en mensen moeten meer moveren
- Melkaanvoer loopt in 1942 verder terug
- Café Trompetter belemmut ut sicht op de kaarke
- Moar de boer, hee ploogde vedder .. op de Westeresch
- Inleveren van radio’s in de Tweede Wereldoorlog
- Auto van veearts Van der Eijk bee’j ’t gemientehuus
- De krottebewoners bint oadelukke lui ewödd’n
- As see d’r allemoale bint, dan binne wee mit elf man
- IJsvermaak an de Deeverbrogge
- Keukenlaan op Zorgvlied en Wateren
- Over greinspoalties en de laandwièr op Zorgvlied
- De eupening van ut nutuurbad Deeversaand in 1942
- Gesaèmelukke ruumte in de Alaska barak
- De nieuwe pastorie van de gereformeerde kerk
- Jan Keuning uut Leggel benuumt as magasienmeister
- Gezicht op molen ‘de Vlijt’ op de Westeresch
- De levensboom in het bovenlicht van Peperstraat 1
- Un holt’n dekskiptjalkie bee de Deeverse sluus
- De Sunnekaamp lig neet in de gemiente Deever
- Het kunstwerk aan de buitenwand van ‘de Paletmess’
- Lijkwagendienst vergadert in café Balsma
- Ik heb ten minste een eigen dakje boven mijn hoofd
- Verkoop landgoed Groot en Klein Wateren in 1871
- Skildereeje en foto van ‘Brogge in de bos’ op Zorgvliet
- Lantièrnplaetie van ut gemientehuus en de pasterie
- De süvelwinkel an ut Meul’nende in Deever
- De nu nog gratis Langparkeerbrink op de Westeresch
- Verkoop Bloemakker, Kleine Ouwel en Hoendernust
- Oudste Deeverse advertentie – 3 december 1746
- Café Berend Slagter an de Kruusstroate in Deever
- Eervol ontslag lantaarnopsteker per 1 november 1924
- Gesloopt pand aan de Hoofdstraat in Diever
- Hervormde kaarkgemiente hef un eig’n webstee
- Openluchttheatertje in het kamp ‘de Eikenhorst’
- SAS Semi Brigade (French) raid at Diever
- Het reglement van het Armenwerkhuis
- Dieverderdingspil, een archaïsche utopie !?
- Ut holt’n beeld van Gijs Smeekes is vut
- Kloosterstroate 4, 6, 8, 10, 12, 14, 15, 17, 19 en 21
- Binnenesch 6, 8, 10, 12, 14 en 16
- Neebouw an de Kloosterstroate en an de Binnenesch
- Kool’nbak aachter ut paand mit adres Binnenesch 6
- Ut aachterspatbödplaètie van Jan Slagter
- Leidingwater bereikt Deever op 15 mei 1957
- Kent U dit kiekje ? Hoe vindt U het ?
- Ansichtkoate van de Kruusstroate in Deever in 1953
- Tekening van kerk en brink in Deever
- Eerste herten in 1882 gezien in het Deeverzaand
- Boerenprotest tegen opheffen tramlijn
- Hoofdkantoor Noordelijke Hypotheekbank op Zorgvlied
- Canon van de gemiente Deever
- Hans Kuiper, schilder en fotograaf te Noordwolde
- Bouw van een eigen theaterlokaal en sportlokaal
- De neie lienbank van de boer’n in Deever
- An de Deeverbrogge – Restanten van de kalkovens
- Het reglement van de Lijkwagendienst uit 1912
- Diever herdenkt twee zwarte dagen op 22-11-1945
- Braand in ut boerdereegie van Henduk Grupp’m
- We hadden een commandant als hoofd van het kamp
- Het steenfabriekje van Willem Bolt in de Holthe
- De ièste foto op de kaarkhof an de Grönnegerweg
- Sigaar’nfubriekie op ut laandgood Woater’n in 1898
- De steeg tussen Schultehuis en Schulteboerderij
- Ut woap’m van Deever an de greinse van de gemiente
- Ansichtkaart van de Brink van Deever – 1959
- Dorspkrachten bouwen in 1942 mee aan Dieverzand
- De wolspinnereeje van Hielkemeier an de Brogge
- Vall’nde stien’n en gevoar veur instott’n
- Un neeje skoele tummer’n in de kaarke van Deever
- Pension-Cafetaria-Lunchroom van Lub Wanningen
- ’t Is Sunt Joapik, de hongermaand is voorbij
- Stoomspinnerij an de Deeverbrogge
- Zorgen komen niet als enkele verspieders
- Een ontsierende gaping in een dorpsgezicht
- Kleuterskoele ‘de Buitelbam’ an de Binn’nesch is lös
- Vervanging van de Deeverse sluus
- De vergeten veldnamen in de gemiente Deever
- Wat ur nog is van de Uilenhorst in de Olde Willem
- Van Giffen vön un stien’n messie bee ’t Aar’mhuis
- Mogelijke verklaring van de naam Deever
- An de Deeverse sluus an de Deeverbrogge
- Kiender van de Witteler skoele in de somer van 1965
- Elk joar un vette kiepe uut elk huus in Vledder
- Op Zorgvlied, op Woater’n, op Kalter’n, op ’t Noave
- Ut kaamp dicht bee ut gehucht De Gowe
- Ontvang onze hartelijke gelukwenschen
- De melkbusnummers van de fabriek in Deever
- Un seismograaf op ut dak van ut roadhuus ?
- Kiender van de legere skoele in Deever in 1922
- De vernieling van de Peperstroate omstreeks 1957
- Vernieling 1.0 van de kerkbrink van Deever in 1957
- Bolder’n is een traditie die nooit verloren zal gaan
- De snikke bee café-losement Sjoert Benthem
- Veiling van goederen van Barteld de Ruiter en familie
- Een ezel stoot zich geen tweede keer aan dezelfde ….
- Knipselmappen KB I 314 en KB I 315 van het N.I.O.D.
- Aanlegplaats en Kantoor der D.S.M. te Dieverbrug
- De begrafenisvurening is gien neeje noaberskop
- Grafsteen van mr. Lodewijk Guillaume Verwer
- Hoofd Politieke Opsporingsdienst neemt ontslag
- Vacature Schoolonderwijzer, Koster en Voorzanger
- Dorpskrachten beheren de openbare buitenruimte
- Het schoolverzuim in de gemiente Deever in 1889
- Eerste diploma’s in Dieverzand – augustus 1942
- De snikke an de löswal bee café-losement Benthem
- Hunnebed D52 – Documenten
- Gevolgen vergroten aanrijdtijden brandbluswagens
- Gedraaide vierkante ramen in een boerderij
- Roelof Santing verkoopt Shell Butagas reclamebord
- Versiering van een erfbestrating an de Binnenes
- Wateren – Gegevens in de webstee plaatsengids.nl
- A-junioren van v.v. Diever – Eind vijftiger jaren
- Brandweerpost Deever wordt gesloten
- Eerste Hollandsche Levensverzekerings-Bank
- An de Deeverbrogge zagen huizen vaak geheel wit
- Kleinste museumpje ter wereld nog steeds niet open
- Plèties in de Magnum Opus
- Wie gaat de cultuurhistorische waarde versterken ?
- Kopplèties van ut Deevers Archief
- Webstee www.drentschehoofdvaart.nl
- De berigt’n in de Magnum Opus
- Deever op drift met een schijnbare maakbaarheid
- Dr. Pol was op 10 maart 2017 op de tillevisie
- Plattelaansvrouw’nsitbaankie op de skultehuusbrink
- Een reactie – Cantharellen zoeken in de herfst
- U ontvangt zo spoedig mogelijk antwoord
- Groevegoeroe is zeker nog wat aan het trainen
- Hoe ut poasvuur in Deever ebaut wödde
- Alle Deeversen
- Voor allen die Julialaantje 7 binnengaan
- Ie meut mit die kleine swatte trein mit
Author Archives: Deevers Archief
Un ereboge veur de neeje keuneginne
In de Heufdstroate van Deever staat bij de schilderswinkel van Geert Koster en de Boerenleenbank een ereboog.
Die staat daar ter gelegenheid van de kroning van Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, prinses der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau, hertogin van Mecklenburg, prinses van Lippe-Biesterfeld, tot koningin der Nederlanden, op 4 september 1948. De inhuldiging vond plaats op 6 september 1948 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
De Heufdstroate was tot an de Brink versierd met een merkwaardig soort van plantenbakken. De kroning werd zo te zien als een soort van volksfeest gevierd. Met een optocht van versierde wagens ?
Onder de boog is aan de rechterkant te zien eerst het woonhuis van de smederij van de Kloeze en daarachter het rechthoekige postkantoor met woonhuis van de familie Schoemaker.
De redactie van ut Deevers Archief wijst de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief, die in het bezit zijn van het onvolprezen boekwerkje Diever, zoals het was in de voormalige gemeente 1930-1980, op bladzijde 58 van dat boekje, waarop een foto van een vergelijkbare ereboog aan het begin van de Peperstroate staat afgebeeld.
De hier getoonde afbeelding is een scan van een foto, die aanwezig was in de verzameling van wijlen mevrouw Margaretha (Griet) Oost, die getrouwd was met Jan Brugging (Jan Wiba), die samen een winkel – een soort van dorpswarenhuis – hadden an de Heufdstroate. De redactie wil graag de naam van de maker van de hier afgebeelde foto vermelden. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie aan die naam helpen ?
Posted in Heufdstroate
Leave a comment
Ai’j neet mièèr sunder ut internet könt
De redactie van ut Deevers Archief is druk bezig met het digitaliseren (scannen) van zijn veel ruimte in beslag nemende papieren archief (papperrassies scannen en vervolgens die papperrassies in de container voor het oude papier gooien), bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders uut de gemiente Deever, en zo voort, en zo voort, en zo voort.
Tot dit grote karwei behoort ook het digitaliseren (scannen) van oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Deever, Van Goor’s Blattie). De redactie vond bij het scannen van jaargang 1997 van ut Deevers Blattie op het voorblad van ut blattie van 18 september 1997 de hier afgebeelde geschiedkundig zeer waardevol geworden advertentie.
Openbare Bibliotheek
In de bibliotheek voordelig nader kennis maken met nieuwe media !
De gehele maand september staat de bibliotheek in het teken van nieuwe media. Het betreft hier een nadere kennismaking met internet en cd-rom. Na de introductie in april zijn er faciliteiten bijgekomen, zoals een cd-romserver, die de bibliotheek graag aan het publiek wil presenteren. Dit gebeurt onder de noemer Bi-point wat staat voor Bibliotheek Interactief.
Bi-point in de bibliotheek biedt u ook de mogelijkheid om tegen een zeer voordelig tarief van slechts f. 3,50 per half uur zelf met internet te werken. En als u de smaak van internet goed te pakken heeft, dan bestaat de mogelijkheid om tegen gereduceerd tarief een 10-strippenkaart te kopen. Deze kost in september slechts f. 25,00 in plaats van f. 31,50.
op donderdag 25 september van 18.20 – 20.30 uur kunt u onder deskundige begeleiding gratis komen net-surfen. Ook kunt u dan alle vragen over internet en cd-rom stellen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Ut Deevers Archief is een steeds groter wordende verzameling van flarden uit de geschiedenis van de voormalige gemiente Deever, zeg maar van gedigitaliseerde (gelukkig geen papieren) fragmenten uit het verleden van de voormalige gemiente Deever. Het omvat groeiende verzamelingen fragmenten van heel veel onderwerpen, zoals archeologie, bestuur, ontginning, landbouw, bosbouw, natuur, Zorgvlied, Wittelte, Wateren, Wapse, Oll’ndeever, Olde Willem, ’t Moer, Kalteren, Geeuwenbrug, Deeverbrogge, Deever.
De redactie heeft de categorie met de werktitel ‘digitale tijdperk’ toegevoegd aan de niet-limitatieve lijst van onderwerpen uit het verleden van de gemiente Deever. Die categorie ontbrak nog.
De hier afgebeelde advertentie van de Openbare Bibliotheek van Deever laat zien dat deze diensten verlenende organisatie al in 1997 in de gaten begon te krijgen dat de computer en het internet ongekende snelle ontwikkelingen zouden gaan doormaken en onbegrensde mogelijkheden zouden gaan bieden, ook in de wereld van het papieren boek, en dat je maar beter bij kon blijven.
Bevroedde de Openbare Bibliotheek van Deever toen al dat alle aanwezige papieren boeken in de bibliotheek ook digitaal via het interntet beschikbaar zouden gaan komen ? Bevroedde de Openbare Bibliotheek van Deever toen al dat de bakens verzet moesten worden ?
Posted in Digitale tijdperk
Leave a comment
Ik heb een heerlijke tijd in kamp De Eikenhorst gehad
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 1 februari 2021 van Pim Zaalberg de volgende reactie op het bericht Mijn dagen als nieuwe pees zal ik niet gauw vergeten van zijn kamp- en barakgenoot Rob Tijssen. Pim Zaalberg bracht van begin 1962 tot eind 1963 door in het jongenskamp De Eikenhorst (barak Klondike) an de Gowe. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor zijn reactie.
Beste Rob Tijssen,
Dank je voor jouw nauwgezette beschrijving van het leven in het kamp de Eikenhorst. Mijn naam is Pim Zaalberg en ik heb sterk het vermoeden dat wij in dezelfde periode in Klondike zijn geweest.
Harry Peek was mijns inziens een fijne groepsleider. Ik heb hem later, begin jaren zeventig van de vorige eeuw nog eens opgezocht. Hij woonde toen op een woonboot in de buurt van Cruquius (Vijfhuizen ?).
Ik zag dat je je een paar namen herinnerde, bijvoorbeeld die van Jan Schipper, die bokser wilde worden. Die heeft mij nog de ziekenboeg ingeslagen.
Ik heb de indruk dat ik in de groep wel een buitenbeentje was. Eigenlijk is het mij nooit duidelijk geworden waarom ik daar bijna anderhalf jaar -van begin 1962 tot juni 1963- heb doorgebracht. Maar in tegenstelling tot anderen, die aan het verblijf in het kamp een trauma hebben overgehouden, heb ik een heerlijke tijd in het kamp gehad.
Volgens mij werkte de heer Westerhof ook als kok in hotel-restaurant Wesseling in Dwingeloo.
Nogmaals dank voor je mooie beschrijving.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De reactie nodigt Klondike-genoten van Pim Zaalberg, in het bijzonder Jan Schipper, te reageren op de berichten van Pim Zaalberg en Rob Tijssen. Is Jan Schipper inderdaad bokser geworden ?
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Un mooi stukkie van ut Kastiel sestug joar’n elee’n
De hier afgebeelde zwart-wit foto is gemaakt op 3 juli 1963 op ut Kastiel in Deever. De redactie weet niet wie de maker is van deze foto, maar zou wel graag zijn naam willen vermelden.
De foto is afkomstig uit de verzameling van wijlen Margaretha (Griet) Oost, die was getrouwd met winkelier Jan Brugging (ja, die van de Wiba-winkel an de Heufdstroate in Deever). Deze foto is gebruikt voor een ansichtkaart, die het bedrijf JosPé uit Arnhem in juli 1963 heeft uitgegeven. De ansichtkaart was te koop bij winkelier Jan Brugging, Hoofdstraat 27 in Deever. Blijkbaar heeft JosPé ter kennisgeving en ter goedkeuring eerst een afdruk gestuurd naar opdrachtgever Jan Brugging.
De weg over Ut Kastiel had toen helaas nog de naam Burgemeester Van Oslaan. De naam Ut Kastiel werd in 1939 opgeofferd aan de eer en glorie en eeuwige plaatselijke roem van de pensionerende burgemeester Hendrik Gerard van Os (zeven koeien en een os).
In het boerderijtje aan de linkerkant van de afbeelding woonden in juli 1963 Roelof Fledderus en Annegien Jansen. Roelof Fledderus is geboren op 4 januari 1885 in Wittelte en is overleden op 26 maart 1964 in Deever. Annegien Jansen is geboren op 25 april 1895 op de Smilde en is overleden op 25 november 1967 in Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In juli 2000 woonde in het boerderijtje aan de linkerkant van de afbeelding de familie Honing.
In het boerderijtje daarnaast woonden in juli 1963 Lammigje Oost, de weduwe van Geert van Ankorven en haar kinderen Janna en Roelofje. Geert van Ankorven is geboren op 10 februari 1877 in Dwingel en is overleden op 14 september 1956 in Deever. Lammigje Oost is geboren op 30 juli 1879 in Oll’ndeever en is overleden op 28 juni 1973 in Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. Janna (Jannoa) van Ankorven is geboren op 20 januari 1903 in Deever en is overleden op 10 juni 1990 in Deever. Roelofje (Roefie) van Ankorven is geboren op 24 januari 1909 in Deever en is overleden op 23 juni 1996 in Deever. De twee zusters zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever.
In een e-mail bericht van 31 augustus 2000 meldde een mevrouw van Ankorven uit Utrecht het volgende aan de redactie. De naam Ankorven is een verbastering van de plaats Heunkörben (Hohenkörben) in de buurt van de Nederlands-Duitse grens. De familie van Ankorven heeft een boek over de eigen familie gemaakt. Er wonen nog Van Ankorven’s in Den Haag. De achternaam is helaas bezig uit te sterven.
In juli 2000 woonde in het boerderijtje tussen het linker boerderijtje en de rechter boerderij mevrouw Teddy van Marum.
In de boerderij aan de rechterkant van de afbeelding woonden in juli 1963 de familie Klaas Fledderus en Fransiena (Sientie) Fledderus. Klaas Fledderus is geboren op 27 januari 1908 in Deever en is overleden op 26 juni 1988 in Deever. Fransiena (Sientie) Fledderus is geboren op 23 april 1908 in Wapse en is overleden op 1 februari 1994 in Deever. Beiden zijn begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever. In juli 2000 woonde in deze boerderij de familie Jark Otten en Siena Fledderus. Siena Fledderus is een dochter van Klaas Fledderus en Fransiena Fledderus. In januari 2021 woonde in deze boederij nog steeds het echtpaar Jark Otten en Siena Fledderus.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de bijgevoegde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 3 mei 2018. De redactie stond niet helemaal op de dezelfde positie als de maker van de zwart-wit foto, maar zal te zijner tijd en zeker niet met geschwinde spoed en in gestrekte draf een beter passende kleurenfoto aan dit bericht toevoegen.
Op de stee van het vervallen boerderijtje (keuterijtje) tussen het linker boerderijtje en de rechter boerderij is een nieuw huis gebouwd.
Posted in Alle Deeversen, Ansigtkoate, ut Kastiel, Verdwenen object
Leave a comment
De oldste ansichtkoate van ut swembad Deeversaand
De redactie van ut Deevers Archief toont de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief ook graag oude beelden van het zwembad Dieverzand an de Bosweg bee Deever. Bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart werd in 1948 uitgegeven en was te koop bij Jan Brugging an de Heufdstroate in Deever. De redactie schat in dat deze ansichkaart de oudste ansichtkaart van het zwembad Dieverzand is. De redactie verneemt graag van zijn zeer gewaardeerde bezoekers het bestaan van oudere dan de hier afgebeelde ansichtkaart.
Gelukkig is van de jongen die bij het pierebad links op de voorgrond staat de naam bekend. Het is Albertus (Bertus) Fransen, zoon van boer Roelof Fransen en Klassien Mulder. De familie Fransen woonde destijds aan de Hoofdstraat, het huidige adres is Hoofdstraat 78 in Deever. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deeves Archief herkent andere kinderen op de hier afgebeelde ansichtkaart ?
De dijk, gemaakt van de grond die uit het zwembad is gegraven, aan de andere kant van het pierebad, bestaat nog steeds. De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van de andere kant van deze dijk gemaakt op 26 april 2018. Het hek dat destijds om het zwembad stond, is natuurlijk al lang verdwenen.
De redactie roept vooral Albertus (Bertus) Fransen te reageren op dit bericht.
De redactie is op zoek naar oude foto’s van het zwembad Dieverzand. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief is bereid een goede scan van zijn foto’s naar de redactie te sturen ?
Un meteoriet in de koele van un besunder stiengraf
In de Leeuwarder Nieuwsblad verscheen op 28 augustus 1929 een uitgebreid bericht over het onderzoek van de grafheuvel nabij de Grönnegerweg bee Deever, die onder leiding stond van professor doctor Albert Egges van Giffen.
De opgravingen te Diever
Een zeer bijzonder steengraf – Menschelijke overblijfselen van 4000 jaar oud – Een meteoorsteen in den grafkuil
Waar in den ouden tijd de belangrijke ruiterwegen van Steenwijk naar Groningen en van Coevorden naar Friesland, elkander kruisten, ligt het oude Drentsche brinkdorp Diever. Naar het Oosten, over Dwingelo en Wijster, loopt over de hooge heide de weg naar Coevorden, naar het Noorden over het oude Calthorn en Wijster, die naar Groningen; naar het Zuiden, over Ruinen en Echten, de oude verbinding via de Ommerschans met Deventer; naar het Zuidwesten, over Vledder, de heerbaan naar Steenwijk; naar het Noordwesten, over Wateren en vandaar over Elsloo of Oosterwolde, de weg naar Friesland. De namen Ruiterweg, Groningerweg, Friescheweg, die in den Dieverschen volksmond nog leven, herinneren aan deze ouden toestand.
De hooge zandgrond, waarop het dorp is gelegen, zendt van hier uitlopers uit naar Havelte en naar Steenwijk en zet zich noordwaarts voort naar Oosterwolde en Bakkeveen; even ten Noorden van het dorp begint de inzinking, in welke zich de venen hebben afgezet, die zich van Smilde langs Appelscha en Fochteloo tot aan Haule uitstrekken.
Hoewel Diever in Drente ligt, is de bodem er dan ook dezelfde als die van de Frieschen Zuid-Oosthoek en we mogen dan ook, met terzijdestelling van de provinciale grenzen, deze landstreek als één geheel beschouwen.
Reeds in de alleroudsten tijden is deze streek door menschen bewoond geweest. Meende men tot voor kort, dat de oudste bewoners hier tusschen 3000 en 2000 jaar vóór Christus leefden, de nieuwe onderzoekingen hebben aangetoond, dat men nog veel verder terug moest gaan.
Het is vooral aan den heer H.J. Popping van Oosterwolde te danken, dat er een nieuw hoofdstuk aan de geschiedenis van Friesland kan worden toegevoegd. Deze ijverige bodemonderzoeker heeft uit de zandstuivingen een grote collectie vuursteenen werktuigjes verzameld en systematisch gerangschikt, die ten duidelijkste aantoonen, dat deze bodem reeds bewoond was, lang vóórdat de bouwers der hunnebedden zich verstigden.
In de jongste aflevering van ‘De Vrije Fries’ komt dr. A.E. van Giffen naar aanleiding van deze vuursteenen werktuigjes tot de conclusie, dat zij moeten afkomstig zijn uit een tijdperk, waarin de menschen nog niet de kunst verstonden om vaatwerk uit leem en klei te maken, om steenen werktuigen te polijsten en te slijpen, om paalwoningen en steengraven te bouwen.
Wanneer deze menschen precies geleefd hebben, is niet in jaartallen uit te drukken, doch men kan er zich op de volgende wijze eenige voorstelling van maken.
Het brons leerden de bewoners van ons land kennen tusschen 2000 en 1500 vóór Christus. De hunnebedden en de steengraven, zoals die bij Oosterwolde ontdekt zijn, dateeren uit het eerste gedeelte van dit tijdperk, of uit het laatst van het nieuw-steen-tijdperk (neolithicum); dit neolithicum (neo, nieuw, lithus, steen) heeft duizenden jaren geduurd; daaraan vooraf ging het midden-steen-tijdperk (mesolithicum) en daarvoor het oud-steen-tijdperk (paleolithicum), dat is dus duizenden jaren vóór de hunnebedden. Dit paleolithicum wordt verdeeld in 14 tijdperken; het laatst noemt men het Azilien.
Welnu, de door den heer Popping verzamelde werktuigjes behoorden tot het laatste deel van het Azilien, waarvan bijvoorbeeld ook de overblijfselen zijn gevonden in Denemarken en in Frankrijk, en het staat vast, dat dit de droog-warme tijd is, die volgde op den laatsten ijstijd. Dat kan ongeveer 8 à 9000 jaar geleden zijn, de zogenaamde Ancylustijd, zoo genoemd naar de zoetwaterslak Ancylus fluviatilus, die toen in de Oostzee leefde. Noorwegen was toen namelijk met Denemarken verbonden en de Oostzee was een zoetwatermeer. Onze kleistreken bestonden toen nog niet, vandaar dat dr. van Giffen dan ook meent, dat de voornaamste resten uit dezen tijd te zoeken zijn in de veenlagen, diep onder de klei.
De menschen, die hier toen woonden, waren afstammelingen van het West- of Middel-Europeesche laat-paleolithische ras. Zij vonden hier oer-ossen, beeren, wilde zwijnen, elanden, herten en vischrijke wateren.
Van hoe groot belang het werk van den heer Popping is, moge blijken uit het feit, dat nog in 1927 Mr. P.C.J.A. Boeles naar den toenmaligen stand der wetenschap in zijn boek Friesland tot de elfde eeuw, moest schrijven: ‘Eerst in de derde periode van den lateren steentijd (het neolithicum) krijgen wij in Friesland onze oudste bewoners, die als voornaamste monument hebben nagelaten het hunnebed bij Rijs.
Thans weten we dus, dat plusminus 5000 jaar daarvóór de Friesche bodem reeds door menschen bewoond werd ! Wie weet, hoe spoedig onze Oostelijke zandgronden de bewijzen zullen leveren, dat gedurende al die duizenden jaren dit terrein nimmer onbewoond is geweest ! Nu ligt er nog een klove tusschen de makers van die eenvoudige vuursteenen werktuigjes uit de zandstuivingen en de bouwers der hunnebedden.
In Friesland treffen wij van deze laatste slechts één aan, namelijk in Gaasterland, doch vlak over onze grenzen liggen er op dezelfde zandgronden meerdere. Ieder heeft wel gehoord van de hunnebedden bij Havelte; verder is er een geweest bij Eeze en ten Noorden van Diever ligt er een aan den zandweg van dit dorp naar het Werkhuis.
Uit oude papieren was bekend, dat er hier vroeger nog een is geweest, namelijk op den Berkenheuvel, in den volksmond de potties- en pannegiesbaarg. Dit hunnebed is echter reeds in 1735 door boeren uit den omtrek afgebroken om de steenen te gebruiken of te verkoopen. Uit den volksmond blijkt wel, dat er hier in de loop der tijden heel wat urnen zijn gevonden.
Van dit afgebroken hunnebed heeft dr. van Giffen thans de grondsporen blootgelegd en het is hem gelukt om den geheelen opbouw te reconstrueeren. Uit gevonden scherven bleek, dat het op één lijn is te stellen met de hunnebedden van Havelte.
Er zit daar in den omtrek van Diever heel wat uit den grijzen voor-tijd in den bodem en herhaalde malen zijn er bij den landarbeid potties opgedolven en helaas vernield. Des te gelukkiger is het, dat er nu een belangrijk vóór-historisch monument in geheel ongeschonden toestand te voorschijn is gekomen !
De bekende rijks-archeoloog dr. A.E. van Giffen heeft in dit dorp een groot deel van zijn jeugd doorgebracht en hij kent er de eigenaardigheden van den bodem dus als weinig anderen. Zoo was hem dus ook ’t bestaan van een grooten, gaven grafheuvel in het bosch tegenover het Werkhuis, niet ver van het hunnebed, wel bekend en ook wist hij, dat uit een heuvel daar kortbij jaren geleden urnen zijn opgegraven. Eerst thans echter kon hij gevolg geven aan zijn lang gekoesterd verlangen om deze heuvel zijne geheimen te ontrukken ! En met een zeer bijzonder resultaat !
Reeds bij het proefboren bleek, dat er steenen in zaten en bij het afgraven stuitte men dan ook al spoedig op een laag ‘keien’, die met keienpuin was aangevuld. Voorzichtig werd thans verder gewerkt en ten slotte werd een langwerpig steengraf blootgelegd, liggende in de richting Oost-West. Het Westelijk einde was met een zware, zuiver vlak gespleten ‘sluitsteen’ afgesloten, juist zooals men dit bij de hunnebedden aantreft. Ook de verdere bouw herinnerde aan dien van de hunnebedden, met dit verschil, dat hier veel kleinere steenen gebruikt waren en een afdekking van den grafkelder geheel ontbrak.
Nadat de steenen ommanteling geheel was schoongemaakt, begon men met uiterste zorgvuldigheid den grafkelder uit te graven en wat men hier aantrof, stelde alle andere vondsten in menig opzicht in de schaduw !
Vrijwel alle hunnebedden, die in ons land zijn onderzocht, waren grootendeels vernield en de inhoud bestond slechts uit scherven en geschonden voorwerpen; menselijke overblijfselen werden nog nooit aangetroffen. Hier daarentegen werd alles in ongeschonden staat te voorschijn gebracht.
Men vond twee trechterhalsbekers en een rond urntje, typisch hunnebedden-aardewerk; een groote en een kleine vuursteenen beitel en enkele pijl- en lansspitsen. In zooverre stemde alles met de bekende hunnebedden-cultuur overeen. Doch groote verrassing baarde een rond urntje met een oor, want zoiets is in Nederland en Noord-Duitschland in hunnebedden nog nimmer aangetroffen. Zijn gelijkenis heeft dit zeer merkwaardige urntje alleen in Hongarije.
En wat nog verrassender was: in dit urntje lag een lampje van aardewerk (zie afbeelding). Dergelijke lampjes, die veel overeenkomst hebben met de latere Romeinsche, vond men in hunnebedden wel meer. Zij zijn den doode waarschijnlijk meegegeven ter voorlichting op de reis door het duistere schimmenrijk, en zij bewijzen, op welk een betrekkelijk hoog beschavingspeil deze hunnebeddenbouwers reeds stonden, hoewel ze nog geen metaal konden bewerken !
Toch bevatte deze grafkelder een metalen voorwerp, doch een, dat niet door menschenhanden is gemaakt. Midden in het graf vond men namelijk een zware metalen kogel, ter grootte van een gewonen stuiter, een meteoriet of meteoorsteen. Ook dit is een zeer zeldzame vondst. Uit de onbegrensde hemelruimte is deze klomp metaal eens gloeiend, als een vallende ster, op de aarde neergeslagen. Hoe hij in handen der hunnebeddenbouwers is gekomen, valt niet te gissen, doch dat hij als een kostbare bezitting is beschouwd, valt wel af te leiden uit het feit dat hij den afgestorvene in het graf is meegegeven. Misschien is het wel een amulet geweest ter bezwering van booze invloeden.
Het meest opmerkelijke echter is, dat in dit steengraf voor het eerst menschelijke overblijfselen zijn gevonden, namelijk een zeer verweerd gedeelte van een schedel (op de teekening is deze plaats met een kruisje gemerkt) en de resten van menschelijk gebit. Misschien, dat uit de resten iets nieuws is op te maken omtrent de lichamelijke gesteldheid van den hier begravene.
En ten slotte vertoonde dit graf nog een eigenaardigheid, die al evenzeer eenig is ons land. In den Noord-Oosthoek werd namelijk een uitgebouwde nis ontdekt, die zorgvuldig met vlakke keien was geplaveid. Deze ontdekking stelde den archeoloog voor een raadsel. In ons land is zooiets nog nimmer aangetroffen; alleen in Frankrijk is er een voorbeeld van bekend. Waartoe deze nis heeft moeten dienen, ligt nog geheel in het duister.
Geen wonder, dat dr. van Giffen met het resultaat dezer opgraving buitengewoon in zijn schik was. Het hier blootgelegde graf is te beschouwen als een overgang tusschen de hunnebedden en de gewone steengraven. Het is aangelegd op boschgrond, waarin eerst een kuil is gegraven; later is over dit graf een heuvel van schierzand opgeworpen.
De grafkelder is een zogenaamd hoofdgraf, waarin meerdere lijken zijn ter aarde besteld; sporen van verbranding zijn er niet in aangetroffen.
Ten Noorden van dit hoofdgraf vond men in den heuvel op hetzelfde niveau nog een vrouwengraf met enkele urnscherven en een kindergrafje met eenige steentjes en een lampje !
In denzelfden heuvel bleken, ongeveer 50 centimeter boven het steengraf, in veel lateren tijd nog twee grafurnen te zijn ingegraven. Ze bevatten verbrande menschenbeenderen en waren bedekt met een laagje brandaarde en houtskool, waartusschen verbrande dierenbeenderen, afkomstig van offerdieren. Een dezer urnen was een typische Germaansche urn met gekartelde rand.
Meer dan 1500 jaar nadat de nakomelingen der hunnebeddenbouwers hier hunne afgestorvenen met veel zorg hebben ter aarde besteld, hebben dus de Germaansche bewoners dezer streken op denzelfden heuvel een brandstapel opgericht om hunne dooden naar toenmalig gebruik tegelijk met hunne lijfdieren (paarden) te verbranden en de asch in urnen te verzamelen.
En nog eens tweeduizend jaar hebben deze menschelijke resten hier ongestoord gerust, tot ze ter wille van de wetenschap met grote zorgvuldigheid aan het daglicht zijn gebracht.
Er was voor dit opgravingswerk voortdurende groote belangstelling. Jongstleden zaterdagmiddag kwamen de leden der Prae-Historische Vereeniging te Assen het graf bezichtigen en bij dezelfde gelegenheid vervaardigden wij de teekening, die hierbij gereproduceerd is.
Nadat alles gefotografeerd en geteekend is, de verschillende afmetingen zijn vastgelegd, enzovoort, wordt de kuil weer dicht geworpen. Thans is aan den heuvel dus niets bijzonder meer te zien.
W.H.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie is nog niet bekend met de naam van de auteur en de tekenaar van de twee afbeeldingen met de initialen W.H. van het bericht in het Leeuwarder Nieuwsblad van 28 augustus 1929. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan hier duidelijkheid in verschaffen ?
Posted in Albert Egges van Giffen, Oudheidkunde
Leave a comment
See hept ut husie van Jan en Tinus Andree vurboud
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande kleurenfoto’s van de woning met adres ut Kastiel 10 in het voorbijgaan gemaakt. Speciaal voor zijn school- en klasgenoten Jan en Tinus Andreae, twee van de vroegere bewoners van deze woning.
Ut husie woar vrogger de familie Albert Andreae (Aubut Andree, deze achternaam werd in de volksmond altijd als Andree uitgesproken) en Jantje (Jantie) Oost met hun kinderen, waaronder de tweeling Jan en Tinus, woonde, is vanwege een volledige verbouwing eerst flink, zeg maar helemaal, gestript.
Het is door de rode en blauwe dekzeilen (afbeelding 2) niet goed te zien, maar de reet’n doake zal ook zijn gesloopt. In het huisje zullen vroeger wel beddestees hebben gezeten. Duidelijk is te zien dat het huisje oorspronkelijk is gebouwd met halfsteens muurtjes. Zo te zien wordt aan de achterkant van de woning een stuk aangebouwd, het beton voor de fundering en de vloer is al gestort. Dat is een mooiere oplossing dan het lompe en onbestaanbare huis, dat nog net op afbeelding 2 aan de rechterkant is te zien, waarvoor de latere woning (boerdereejie, keutereegie) van Albert Andreae (Aubut Andree) en Jantje (Jantie) Oost wel werd weggesloopt.
Afbeelding 1
De redactie heeft deze kleurenfoto van de verbouwing op maandag 3 september 2018 gemaakt.
Afbeelding 2
De redactie heeft deze kleurenfoto van de verbouwing op woensdag 19 september 2018 gemaakt.
Afbeelding 3
De redactie heeft deze kleurenfoto van de achtergevel van de verbouwde wonning op woensdag 11 december 2019 gemaakt.
Afbeelding 4
De redactie heeft, staande in de berm van ut Kastiel, deze kleurenfoto van de verbouwde en verlengde woning op woensdag 11 december 2019 gemaakt.
Afbeelding 5
De redactie heeft deze kleurenfoto van de achtergevel van de verbouwde en verlengde woning op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Afbeelding 6
De redactie heeft deze kleurenfoto van de zijgevel van de verbouwde en verlengde woning op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Posted in Toevallige waarneming, ut Kastiel
Leave a comment
Un hiele olde ansichtkoate van de kaarke an de brink
Op 24 augustus 1905 stuurde een zekere mejuffrouw Nel bijgaande ansichtkaart met een afbeelding van de kaarke an de brink van Deever naar mejuffrouw G. IJnzonides in Buitenpost. De kaart is op 25 augustus 1905 gestempeld op het postkantoor in Buitenpost.
De adreskant van de ansichtkaart mocht in die jaren helaas nog niet worden beschreven, vandaar dat mejuffrouw Nel de lege ruimte onder de foto van de oostkant van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren an de brink van Deever gebruikte om met de kroontjespen en met inkt het volgende tekstje te schrijven:
L.G. We zijn nu in Diever. Tot midden volgende week denk ik. Mijn adres is bij R. Bult. We genieten hier van de mooie natuur. Vele groeten van Nel.
Mejuffrouw G. IJnzonides in Buitenpost is mejuffrouw Gerbina Eelcina Simonetta IJnzonides. Zij is op 1 februari 1885 geboren als dochter van huisarts Gerben IJnzonides en Simontje Leeman. Zij trouwde op 30 november 1916 met Jan Wierda.
De redactie van ut Deevers Archief vermoedt dat de afkorting L.G. betekent Lieve Gerbina.
Drie zonen van het echtpaar Jan Wierda en Gerbina IJnzonides kwamen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog om bij de fusillade bij Dronrijp.
Mejuffrouw Nel zal een vriendin van Gerbina IJnzonides zijn geweest. Mejuffrouw Nel logeerde op de boerderij van de familie Roelof Bult an de Wittelterweg in Oll’ndeever. Roelof Bult is geboren op 26 januari 1857 in Oll’ndeever en is op 3 juli 1933 overleden in Drachten.
De redactie van ut Deevers Archief vermoedt dat student-medicijnen Gerben IJnzonides in Groningen bevriend was met student-medicijnen Koert Jacob Bult uut Oll’ndeever en dat mejuffrouw Nel via de vader van haar vriendin Gerbina aan het logeeradresje in Oll’ndeever was gekomen.
De in 1905 verzonden ansichtkaart is een topstuk en behoort tot de oudste ansichtkaarten van ut dörp Deever en is daarmee Deevers aarfgood. Ech wè. De kaart (nummer 4240) is in 1903 uitgegeven door drukkerij H. ten Brink in Möppel. Wie allemaal op de foto bij het kerkgebouw an de brink van Deever staan, dat is jammer genoeg nooit vastgelegd. Let vooral ook op de glint’n um de kaarhof (ok wè kaarketuun enuumd). Let vooral ook op de jongen, die hept allemoale un pette op.
De redactie betreurt het bijzonder dat in 2019/2020 in het ten koste van veel schaars belastinggeld uitgevoerde prestigeonderbestratingswerkje Deever op Drift (Diever op Dreef) van de gemeente Westenveld helaas niet was voorzien in het herstel van de cultuurhistorisch waardevolle kaarketuun met daar om heen deze fraaie glint’n. De kaarketuun is opgeofferd aan de toeristenindustrie.
De redactie heeft de kleurenfoto van de oostkant van het kerkgebouw en de gemeentelijke toren an de brink van Deever gemaakt op 11 december 2019 om – let op de torenklok – 13.33 uur. Toen was de Peperstroate nog niet aangepakt in het kader van Deever op Drift (Diever op Dreef).
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op 19 mei 2019 stuurde mevrouw Janny Franssens de volgende reactie, waarvoor de redactie haar bijzonder erkentelijk is:
Wat bijzonder leuk deze foto/ansichtkaart. Gerbina IJnzonides was een tante van mijn oma Simontje Gerbina Bergsma, de moeder van mijn vader. Mijn oma Simontje Gerbina Bergsma was getrouwd met mijn opa Derk Hendriks Franssens. Met vriendelijke groet, Janny Franssens.
Posted in Aarfgood, Alle Deeversen, Ansigtkoate, Kaarke an de brink, Topstuk
Leave a comment
Ut vurrinnewièrde pothokkie van de Uilenhorst
De Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) heeft in 2006 de boerderij en de bijgebouwen van De Uilenhorst in de Olde Willem gesloopt, met uitzondering van het hoge deel van de stal en ut pothokkie bee de boerdereeje.
De Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) heeft het hoge deel van de stal en ut pothokkie in de periode tussen 2006 en 2012 steeds beetje bij beetje stiekem en geruisloos verder gesloopt. Het leek alsof een natuurlijk proces van verval zijn werk deed. Althans dat is wat de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) de argeloze niets vermoedende voorbijganger, zeg maar de vet belastingbetalende klanten van de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer), kil en koud wilde doen geloven. Het was een nepshowtje, maar wel eentje in quick motion.
De redactie van ut Deevers Archief verwijst voor de volledigheid naar het bericht De pothokke van de Uilenhorst in de Olde Willem.
De redactie heeft toestemming van multikunstenaar Bas Dekker – bezoek vooral zijn prachtige webstee www.zalix.nl) – deze door hem gemaakte foto van ut pothokkie bee De Uilenhorst in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming. Bas Dekker heeft deze foto van ut pothokkie gemaakt op 19 augustus 2011 (© Bas Dekker, www.zalix.nl).
De redactie vindt het wit van de muren van kalkzandsteen, die zijn gemaakt in de kalkzandsteenfabriek op de Smilde, mooi tegen de donkere achtergrond afsteken. De hier getoonde uitsnede van de foto is het zeer zeker waard een tijdje te worden getoond als kopafbeelding in ut Deevers Archief.
Als jij in het bezit bent van een mooie afbeelding uut de gemiente Deever en jij acht deze echt wel geschikt als kopafbeelding van deze webstee, aarzel dan vooral niet deze afbeelding naar de redactie te sturen.
Het formaat van een kopafbeelding is 940 x 198 puntjes (300 dpi).
Als jij de hier afgebeelde kopafbeelding lelijk vind als kopafbeelding van ut Deevers Archief, aarzel dan niet jouw mening luid en duidelijk aan de redactie kenbaar te maken.
Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Kopplètie, Pothokke, Verdwenen object
Leave a comment
Un conté-tiekening van de kaarke an de brink
De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. (Jaap van Zyderveld, Jacob Maria Zijderveld) heeft bijgaand afgebeelde conté-tekening in 1976, staande of zittend, in de Kloas Kleinestroate (vrogger de Kleine Peperstroate) in Deever gemaakt. De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. is geboren op 25 september 1919 in Den Haag en is overleden op 8 maart 1985 in Den Haag. De tekening is in het bezit van de kinderen van kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. en komt uit hun ‘voorraad’. De kunstenaar heeft het schilderij links onder aan de tekening voorzien van zijn zwierige handtekening, de naam Diever en het getal 76 (1976).
De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van een dochter (van de kinderen) van Jaap van Zijderveld sr. deze tekening te tonen in ut Deever Archief. De redactie is die dochter (de kinderen) bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Jaap van Zijderveld sr. tekende en schilderde altijd ter plekke. De redactie van ut Deevers Archief hoefde dus in dit geval niet naarstig op zoek te gaan naar een foto of een ansichtkaart, die de kunstenaar als voorbeeld zou kunnen hebben gediend. Het zij de kunstenaar van deze mooie realistische tekening uiteraard vergeven, dat hij al dan niet bewust gebruik makend van zijn kunstzinnige vrijheid de urenborden van het torenuurwerk naast de galmgaten niet heeft getekend. Wellicht deed hij dat, omdat in een vacantie in ut Deeverse laand tied neet bestiet.
Wel toont de redactie als referentie een kleurenfoto die hij op 4 oktober 2017 heeft gemaakt. De zichtbare bomen op de kleurenfoto waren in 2017 een stuk groter dan in 1976. Alleskunner Klaas Kleine was in 1976 al een paar jaar klaar met zijn ‘grote restauratie’ van de olde kouwe van de weduwe Aaltje Koning-Haveman (Oaltie Keuning-Hoaveman) op de hoek van de Peperstroate en de Kloas Kleinestroate (vrogger Kleine Peperstroate) in Deever.
Posted in Klaas Kleine, Kuunst, Tiekening
Leave a comment
Ut pothokke van de Uilenhorst in de Olde Willem
Het eenvoudige maar onvolprezen geschrift ‘Pothokken in de voormalige gemeente Diever’ is in 1999 uitgegeven door de Historische Vereniging Gemeente Diever. Om te komen tot dit geschrift is door vrijwilligers van die vereniging ontzettend veel werk verzet. Daarvoor driewerf hulde: hulde, hulde, hulde. In deze publicatie zijn gelukkig ook enige gegevens -zie afbeelding 8- te vinden van de pothokke mit de neet te begriep’m code 07-001-61, die stön bee de boerdereeje mit de naeme De Uilenhorst in de Olde Willem. Een buizerd nestelt in een horst, maar nestelen uilen ook in een horst ?
De Stoat (leees zetbaas Staatsbosbeheer) heeft het door particulieren in de vorige eeuw met bloed, zweet en tranen in cultuur gebrachte gebied de Olde Willem alweer sinds heel wat jaren stevig in zijn houdgreep en is alweer sinds heel wat jaren stevig bezig geweest alle bebouwing in de Olde Willem te liquideren. Cultuur moet plaats maken voor aangeharkte voorgekauwde gecultiveerde consumeerbare berekende tekentafelnatuur.
Zo moest ook de boerderij met de naam De Uilenhorst in de Olde Willem verdwijnen. De boerderij en de bijgebouwen van De Uilenhorst werden merkwaardigerwijs in 2006 niet in zijn geheel in een paar dagen met de sloopkogel in elkaar gebeukt en op vrachtwagens afgevoerd. Nee, de dametjes en heertjes van de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) bedachten voor de argeloze voorbijganger een aantal jaren durend verloedering-en-verval en kijk-en-verbaas nepshowtje voor een paar uit zandsteen opgetrokken gebouwen van De Uilenhorst. Zo mocht het hoge deel van de stal blijven staan. Nou ja, vooruit, een paar jaren dan, maar niet te lang. Zo mocht ook de pothokke blijven staan. Nou ja, vooruit, een paar jaren dan, maar niet te lang.
De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van multikunstenaar Bas Dekker -bezoek vooral zijn prachtige webstee www.zalix.nl)- enige door hem gemaakte foto’s van de pothokke van De Uilenhorst in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Afbeelding 1
De boerderij met de naam De Uilenhorst in de Olde Willem is voor het eerst in 1926 op een topografische kaart aangegeven.
Afbeelding 2
De pothokke is rechts naast het hoge deel van de stal te zien. Deze foto is op 23 juli 2007 gemaakt.
Afbeelding 3
Bas Dekker heeft deze foto van de pothokke gemaakt op 5 mei 2007 (© Bas Dekker, www.zalix.nl).
Afbeelding 4
Bas Dekker heeft deze foto van de pothokke gemaakt op 19 augustus 2011 (© Bas Dekker, www.zalix.nl).
Op miraculeuze wijze zijn op een paar na alle rode dakpannen verdwenen. Ze liggen ook niet binnen de zandstenen muren van de pothokke. Ook het ijzeren stalraam in de gevel is verdwenen. En ook de deur is verdwenen. En ook de achtermuur van de pothokke is ingeslagen geworden. Waar zijn de resten van die muur gebleven ?
Afbeelding 5
Bas Dekker heeft deze foto van de pothokke gemaakt op 19 augustus 2011 (© Bas Dekker, www.zalix.nl)
Afbeelding 6
Bas Dekker heeft deze foto ter plekke van de pothokke gemaakt op 24 augustus 2018 (© Bas Dekker, www.zalix.nl)
Het is volstrekt zo klaar als een klontje dat de olde pothokke niet vanzelf zo keurig in zulke kleine stukjes en brokjes uit elkaar is gevallen. De olde pothokke heeft op zijn geboortegrond het laatste stevige zetje naar de dood gekregen van de nijvere dametjes en heertjes van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Maakbaarheid Van Het Snelle Verval, in dienst van zetbaas Staatsbosbeheer. Die hebben met koevoeten en sloopmokertjes en sloothamertjes stiekem de ingevallen zandstenen muurtjes aan puin en diggelen geslagen. Die hept doar flink stoan book’n. Ech wè. En waar zijn de resten van het hout van het dak gebleven ? Hergebruikt als hout voor de open haard ?
Afbeelding 7
Op een luchtfoto uit 2015 is te zien, dat de pothokke van de boerderij De Uilenhorst al vóór 2015 doelbewust in elkaar is gemept.
Afbeelding 8
Gegevens van de pothokke van de boerderij De Uilenhorst uit het geschrift ‘Pothokken in de voormalige gemeente Diever’. Dit pothokke is in 1912 gebouwd en is omstreeks 2012 geliquideerd.
Posted in de Olde Willem, de Uilenhorst, Pothokke, Verdwenen object
Leave a comment
Un toertie kuunst, historie en ambacht in Deever
De redactie van ut Deevers Archief kwam bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief – bestaande uit vooral veel dozen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels en reclamemateriaal uut de gemiente Deever – bijgaande folder van een beschrijving uit 1993 van een rondje door het dorp Deever langs aantrekkelijkheden van de Deeverse toeristenindustrie.
De redactie merkt op dat het door de jaren heen in ut dörp Deever een komen en gaan is van ondernemers in de toeristenindustrie. Van de zaken waarvoor de negen ondernemers reclame maken bestaan alleen nog korenmolen De Vlijt, atelier/winkel Maaike Bakker (toen an de Heufdstroate, nu op ut Kastiel), expositieboerderij Dieverhof en het Openluchtspel.
De eigenaren van Radio Wereld sloten hun museum op 1 oktober 1999.
Met het overlijden van de eigenaar kwam een einde aan het koetshuis De Koetsenman.
Tegenwoordig is gevestigd in het zo genoemde Schultehuis het zo genoemde Oermuseum, een soort van museum dat aandacht probeert te besteden aan de non-factieve en factieve prehistorie van Zuid-West Drenthe.
De Kleine Hendrik (alleskunner Klaas Kleine) leeft niet meer, de Grote Hendrik woont tegenwoordig in Ruinerwold.
In de boerderij van Cornelis Seinen an de Brink is het een komen en gaan van neringdoenden.
De toeristische zomerattractie Openluchtspel, gevestigd an ut Grünedal, is heden ten dage helaas afgegleden tot een soort van steeds maar uitdijend toneelpretpark, met het opvoeren van toneelstukken van Shakespeare als saai monoproduct. Maar het is met die grote aantallen bezoekers elk jaar weer wel een flinke toeristenbelastingmelkkoe voor de gemiente Westenveld.
Met het geld dat de gemiente Westenveld door de vele jaren heen aan het Openluchtspel heeft verdiend, had gemakkelijk ter plekke van het Dingspilhuus een vervanger van dit onmisbare culturele centrum, dit onmisbare warme hart van Deever, gebouwd kunnen zijn geworden. To be or not te be, that’s the question. Bestaan of niet bestaan, dat is de vraag. Een warm hart of een koud hart, dat is de vraag. Deever een nieuw Dingspilhuus gunnen of niet gunnen, dat is de vraag. Niet bestaan, geen warm hart, niet gunnen is het politieke antwoord van de gemiente Westenveld aan Deever.
De sloop van villa Castra Vetera op Zorgvlied
In het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) verscheen in de rubriek ‘Te koop aangeboden’ op 3 maart 1939 de volgende korte advertentie over de te koop aangeboden afbraakbouwstoffen van de villa Castra Vetera op Zorgvlied.
Afbraak.
Alle soorten afbraak van de Villa Castra Vetera te Zorgvlied, als 1000 m² vloer-, plank- en schothout, prachtige balken, deuren, ramen, lood en glas, latten, regels, 60 m² marmeren tegels, 2 pompen, zandsteenen drempels en 200.000 steenen. Dagelijks op het terrein aanwezig van 7 tot 5 uur.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De heer D. H. Pasman uit ’s Gravenhage kocht op 30 maart 1938 het landgoed Castra Vetera. Op 27 december 1938 berichtte het Nieuwsblad van Friesland (Hepkema’s Courant) dat villa Castra Vetera zal worden afgebroken. Dit was twee maanden later al een feit.
De sloopaannemer heeft het landhuis wel zorgvuldig en selectief gesloopt, wat mag blijken uit de opsomming van de te koop aangeboden waardevolle herbruikbare afbraakbouwstoffen. Veel van deze afbraakbouwstoffen zijn in de buurt weergebruikt. In het Amsterdamse Huis zitten aan de achterkant op de eerste verdieping enige glas-in-lood ramen uit de villa. Oude bakstenen uit de villa zijn in boerenschuren in de buurt verwerkt. Bij de bouw van de boerderij Castra Vetera op Zorgvlied zijn ook veel oude bakstenen uit de villa verwerkt.
De redactie heeft de kleurenfoto van de boerderij Castra Vetera gemaakt op 4 april 2017.
Posted in Boerdereeje, Castra Vetera, Verdwenen object, Zorgvliet
Leave a comment
Un tiekening van un olde boerdereeje in Oll’ndeever
De kunstenaar Arie Goedhart is op zondag 9 augustus 2020 op 76-jarige leeftijd in Hoogeveen overleden. De favoriete bezigheid van wijlen kunstenaar Arie Goedhart was tekenen met pen en inkt, dat is arceren en werken met natuurlijke structuren, maar vooral het weergeven van de stilte en de rust van de natuur. Het motto van kunstenaar Arie Goedhart was: Het is een voorrecht bezig te zijn met de schoonheid van de natuur.
Maar kunstenaarArie Goedhart deed zijn inspiratie niet alleen op in de natuur, maar ook in natuurlijk aandoende bebouwde omgeving van de gemiente Deever en ook bij hunnebed D52. Hij vond daar vaak een verrassend mooi hoekje. Zo ook in Oll’ndeever, waar hij aan de Holtenweg een tekening maakte van één van de oudste boerderijen in de gemiente Deever. De boerderij is volgens de muurankers in de voorgevel gebouwd in 1759, maar is in 1970 gerenoveerd.
De redactie van ut Deevers Archief correspondeerde zo nu en dan per e-mail met kunstenaar Arie Goedhart en kreeg op 30 januari 2019 toestemming van hem een afbeelding van zijn mooie pentekening met de titel ‘Oudste boerderij van Diever’ te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is hem daarvoor postuum bijzonder erkentelijk.
De redactie heeft de kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op 13 november 2014. Aan de rechterkant van de kleurenfoto is nog net het dak van ut pothokke te zien. Ut pothokke is vernieuwd in de tijd dat de boerderij werd bewoond door het echtpaar Harman Jan (Herman) Bennen en Wietske (Wies) Bosscha en hun zoon Jantinus (die in de volksmond altijd Maxi werd genoemd).
De redactie nodigt Jantinus Bennen uit te reageren op dit bericht.
Afbeelding 2
Pentekening van ‘de oudste boerderij van Diever’ van de kunstenaar Arie Goedhart
Afbeelding 2
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto van de boerderij met adres Holtenweg 4 in Oll’ndeever bij tegenlicht gemaakt op 13 november 2014.
Afbeelding 3
Deze afbeelding van de boerderij met adres Holtenweg 4 in Oll’ndeever is afkomstig van google.maps. De opname dateert van juni 2016.
Posted in Boerdereeje, Kuunst, Oll'ndeever, Pothokke, Tiekening
Leave a comment
Ut skiere uuthangbrött van De Kleine Henduk
De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren van oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever of Van Goor’s Blattie) op bladzijde 7 van het nummer van 19 oktober 1995 bijgaand kort bericht over de beëindiging van de Firma De Twee Hendrikken van de gebroeders Berend en Klaas Kleine.
Fa. De Twee Hendrikken
Na een samenwerking van negen jaar hebben onderstaande firmanten thans de vennootschap beëindigd.
Berend gaat zich vestigen in Giethoorn met een smederijmuseum annex smederij. Klaas zet zijn smeedwerkzaamheden voort in de smederij aan de Peperstraat.
Beide firmanten zeggen hun klanten uit de voorbije periode hartelijk dank voor hun vertrouwen en hopen die in een andere opstelling nog dikwijls te ontmoeten.
Berend en Klaas Kleine
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Alleskunner Klaas Kleine is geboren op 20 maart 1940 op Koldervene en is veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever. Hij kocht op 14 oktober 1966 het huis op de hoek van de Peperstraat en de Kleine Peperstraat voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman. Hij verbouwde en breidde het huis uit. In het huis aan de Peperstraat vestigde hij een smederij.
De firma De Twee Hendrikken was een samenwerkingsverband van de gebroeders Berend en Klaas Kleine.
De smederij van Berend Kleine had de naam De Grote Hendrik en was gevestigd aan de Hoofdstraat in Deever in de voormalige smederij van de Kloeze. De smederij van alleskunner Klaas Kleine had de naam de Kleine Hendrik.
Op 3 oktober 2012, bijna twaalf jaar na het overlijden van alleskunner Klaas Kleine, hing aan de gevel van zijn voormalige smederij nog steeds het door hem zelf gemaakte fraaie uithangbord van zijn smederij De Kleine Hendrik.
De redactie heeft de kleurenfoto van de Klaas Kleinestraat (voorheen Kleine Peperstraat), gemaakt op vrijdag 29 november 2019 ten tijde van het grote superdure niets ontziende allesonderbestratingswerk met de bulkende titel Deever op Drift (Diever op Dreef) van de straten in het binnendorp van Deever. Ook de bestrating van de Klaas Kleinestraat (voorheen Kleine Peperstraat) moest er aan geloven.
Op vrijdag 29 november 2019, bijna 20 jaar na het overlijden van alleskunner Klaas Kleine, hing aan de gevel van zijn voormalige smederij aan de Klaas Kleinestraat (voorheen Kleine Peperstraat) nog steeds het door hem zelf gemaakte fraaie uithangbord van zijn smederij De Kleine Hendrik. Het lijkt wel alsof de tand des tijds geen vat krijgt op dit uithangbord.
Posted in Klaas Kleine, Peperstroate
Leave a comment
De botterfabriek en de beltmeule an ut Katt’nende
In het in 1999 verschenen Deeverse fotoboekje ‘Diever, ie bint ’t wel …’ is de volgende tekst opgenomen bij afbeelding 7, zijnde een afbeelding van een foto van de beltmolen van Egbert (Ebbe) Bennen en de handkrachtzuivelfabriek aan het Katteneinde in Deever.
7 – Diever – Molen en boterfabriek – 26-6-1903
In het café van Willem Huiskes aan de Hoofdstraat, adres Diever 123, werd op 1 maart 1899 door Dieverder en Wittelter boeren het besluit genomen samen de verwerking van melk ter hand te nemen. Op 1 maart 1899 werd in het boerencafé van Reinder Hummelen in de Kruisstraat, adres Diever 98, besloten tot de bouw van een fabriek aan destraatweg naar Dieverbrug op een stuk grond van de gemeente tegenover de boerderij van Egbert (Ebbe) Bennen en naast zijn korenmolen. De gemeente stelde de bouwgrond beschikbaar voor slechts vijftien gulden. De boeren vonden het wel een mooie stee, want het halen van veevoer bij de fabriek was dan goed te combineren met het laten malen van graan bij de molen: A’w koeken mut haelen, ku’w vut mit ’n ponge rogge hen de meule.
Op 29 maart 1899 passeerde bij de notaris de akte van oprichting van de Coöperatieve Landbouwvereniging voor Boterbereiding en Aanschaffing van Veevoeder te Diever. Op 30 maart 1899 had de vereniging vierenvijftig leden. Het eerste bestuur werd gevormd door burgemeester Leonardus Willem van Os, Hessel Hessels, Klaas Willem Fledderus, Cornelis Offerein en Roelof Seinen. De eerste commissarissen waren Hendrik Krol, Barteld de Ruiter, Harm Kok, Willlem Bakker en Reinder Hummelen.
Op 1 april 1899 werd de bouw van de boterfabriek en de veevoederschuur voor 2736 gulden gegund aan Johannes Noorman uit de Hoofdstraat. Burgemeester Van Os legde op 18 mei 1899 de eerste steen in aanwezigheid van de overige bestuursleden.
Op 19 mei 1899 werd Jan Hendrik Benthem, werkzaam bij de Dwingeler boterfabriek, benoemd tot directeur. In de bestuursvergadering van 17 juli 1899 werden Jan Jonkers, Arend Klaster en Roelof van Nijen als eerste arbeiders aangenomen.
Reeds op 25 juli 1899 werd de fabriek in werking gesteld. Op de morgen van die dag werd van de vierenvijftig leden en van zesenveertig niet-leden in totaal 2194 kg melk ontvangen, waaruit 138 pond boter werd bereid. In 1903 werd voor het karnen van de boter de handkracht vervangen door de stoomkracht en werd tevens een gelegenheid voor het malen van koren ingericht.
De maker van deze foto stond in de hof van de boerderij van Ebbe Bennen aan het Moleneinde (Katteneinde). Aan de overkant
van de weg is de boterfabriek nog in zijn originele vorm te zien. Daarachter is de beltmolen van dezelfde Ebbe Bennen te zien. Na de bouw van de stoommaalderij raakte de molen in onbruik. In 1916 werd deze op afbraak verkocht aan Klaas Roelof Fledderus uit Wittelte.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De hier afgebeelde foto is een kopie van de foto die in de toonkamer van autobedrijf Boer aan het Moleneinde in Deever hangt. De foto die in de toonkamer van autobedrijf Boer hangt is helaas een kopie van de originele foto. De redactie zou graag willen weten wie het orgineel van deze foto in zijn bezit heeft. De originele foto is gemaakt op 28 juni 1903. De redactie weet helaas niet wie de maker is van deze foto. De foto van de hier zichtbare zuivelfabriek is gemaakt in het jaar 1903, in dat jaar is de fabriek overgegaan van handkracht op stoomkracht. Bij de verbouwing is ook een schoorsteenpijp gebouwd. Deze was op het moment van het maken van deze foto nog niet gebouwd, gelet op de originele kopgevel en de kopgevel na de verbouwing.
Un mooie ansichtkoate van Ut Winkeltie
In 1994 kwamen de eigenaren van ut winkeltie met de naam Ut Winkeltie an de Dörpsstroate op Zorgvlied (an de aandere kaante van de bos) op het prachtige idee van het uitgeven van een eenvoudig vormgegeven kleurenansichtkaart, waarop zijn te zien de opvolgers van de gasthuisjes van de Stichting ‘Het Sint Anthonij Gasthuis’ naast het kerkgebouw van de rooms-katholieke geloofsgemeente an de Dörpsstroate op Zorgvlied.
De redactie van ut Deevers Archief zwaait de eigenaren van ut Winkeltie voor dit initiatief alsnog driefwerf hulde toe: hulde, hulde, hulde. Alleen dat feit is al historisch. Over tachtig jaar is deze ansichtkaart net zo historisch en net zo zeldzaam als bijvoorbeeld nu de ansichtkaart van de oude gasthuisjes van de Stichting ‘Het Sint Anthonij Gasthuis’ naast het kerkgebouw van de rooms-katholieke geloofsgemeente an de Dörpsstroate op Zorgvlied uit 1937.
Ut Winkeltie was voorlopig het laatste winkeltje op Zorgvlied. De redactie heeft nog niet uitgezocht wanneer de deur van Ut Winkeltie niet meer open is gegaan.
Ut boerdereegie van Marinus Bel is vot
De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren van oude jaargangen van ut Deeverse Blattie (Weekblad voor de gemeente Diever of Van Goor’s Blattie) op bladzijde 4 van het nummer van 31 augustus 1995 bijgaande nieuwsadvertentie over de tijdelijke verplaatsing van de winkel van Henk ten Hoor Textiel an de Peperstroate in Deever hen ut Kastiel in Deever in verband met de afbraak van het pand an de Peperstroate. Het pand was vroeger het boerderijtje van het echtpaar Marinus Bel en Jantje Bentem en kinderen. Marinus Bel was varkenskoopman.
Henk ten Hoor Textiel is verhuisd
Vanaf vrijdag 25 augustus is Henk ten Hoor Textiel tijdelijk gevestigd aan het Kasteel 1 (schuin tegenover De Graaf Transport) te Diever. Hier wordt gestart met de verkoop van de nieuwe voorjaarsmode. Het huidige pand aan de Peperstraat 23 moet plaats maken voor nieuwbouw. Dit zal bestaan uit 4 winkelunits met daarboven appartementen. Henk ten Hoor Textiel zal op deze plaats een grotere winkelruimte gaan betrekken.
De verkoop gaat gewoon door
Zoals vermeld gaat Henk ten Hoor Textiel natuurlijk door met acties, aanbiedingen, advertenties en folders. Elke week treft u verscheidene verrassingen aan. Het tijdelijke onderkomen zal uitpuilen van de nieuwste najaarscombinaties. De collectie voor jong en oud blijft afgestemd op de vraag van de klant en de trends in het hedendaagse modebeeld. Uiteraard vindt u nog steeds het vertrouwde vaste assortiment terug.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft de kleurenfoto van de Peperstraat gemaakt op vrijdag 28 november 2020. Zie afbeelding 2. Aan de linkerkant is het voormalige postkantoor te zien. Daarachter zijn de in het bericht genoemde vier winkeleenheden met daarboven appartementen te zien. De kleurenfoto is gemaakt, nadat de Peperstraat in Deever in het kader van het in 2019-2020 uitgevoerde peperdure herbestratingswerk met de naam ‘Deever op Drift’ is aangepakt. De Peperstraat is over de gehele breedte dicht bestraat en oogt daardoor ogenschijnlijk en schijnbaar erg voertuigdrukbestendig, duurzaam, klimaatbestendig, hittestressbestendig ? (waar zijn de bomen ?), glasvezelkabelbestendig, vuitlwaterrioolonderhoudbestendig, fairtradeproof en waterondoorlatend. Vandaar dat aan beide zijden van de straat een soort van bestrate bedding van een nogal diepe waterafvoer is gemaakt. Zijn het beekjes of wadi’s. Zijn de kolken en de regenwaterafvoerbuizen wel op de steeds grotere en zwaardere stortbuien en regenperioden berekend ? Zal het regenwaterafvoersysteem het wel dertig jaar uithouden ?
Afbeelding 3 toont een afdruk van een kleurenpositief (kleurendia) van een deel van de Peperstraat met het boerderijtje van Marinus Bel en Jantje Bentem. De maker van het kleurendiapositief is U.L.O.-meester Henk van den Bos. De kleurendia is in elk geval na de opening van het nieuwe postkantoor op 11 november 1964 gemaakt. De redactie schat in dat Henk van den Bos de kleurendia aan het einde van de zestiger of aan het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw heeft gemaakt.
Op de voorgrond is dorpsfiguur Harm Mulder te zien. Hij werd in de Deeverse volksmond Harm Bakker genoemd. De gebroeders Harm, Hendrik en Jacob Mulder werden in de volksmond Gaarke Bakker’s jongen genoemd, omdat hun vader Gerke Mulder bakker was. Zo konden ze al die Mulders in Diever van elkaar onderscheiden. Harm Mulder was ook voorloper van de begrafenisverenging en had op die manier nauw contact met dorsfiguur Geert Dekker, die koster van de hervormde kerk was.
De redactie kan de liefhebbers van zwart-wit foto’s melden, dat een zwart-wit weergave van het kleurendiapositief (afbeelding 3) van Henk van den Bos is te bewonderen op het septemberblad van de zo genoemde historische kalender van het jaar 2014 van de Historische Vereniging Gemeente Diever. Voor wat deze melding waard is.
Posted in Peperstroate, Verdwenen object
Leave a comment
De greinspoalties 73 en 74 stoat bee de Tilgröppe
De heer Herman Posthumus is een fervent liefhebber en kenner van grenzen, die gemarkeerd worden door grenspalen, grensstenen, enzovoort. Zo houdt hij ook de ontwikkelingen op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân nauwlettend in de gaten. Hij heeft de twee hier getoonde kleurenfoto’s van greinspoaltie 73 (greinspoaltie LXXIII, GP 73) en greinspoaltie 74 (greinspoaltie LXXIV, GP 74) bee de Tilgröppe in de Olde Willem gemaakt op 10 april 2010.
De redactie van ut Deevers Archief is in de loop van de laatste jaren fervent liefhebber van de geschiedenis van de puvinciale greinspoalties op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân geworden en toont graag mooie zo oud mogelijke foto’s van deze paaltjes.
De redactie heeft toestemming van de heer Herman Posthumus voor het tonen van zijn twee mooie historisch waardevolle kleurenfoto’s. De redactie is de heer Herman Posthumus bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De puvinciale greinspoalties op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân bint aarfgood. Doar moe’w hiel aarg sunig op weed’n.
Afbeelding 1
Greinspoaltie 73 staat aan de overkant (aan de noordkant) van de sloot in de Olde Willem. Greinspoaltie 74 staat aan deze kant (de zuidkant) van de sloot in de Olde Willem. Herman Posthumus heeft deze foto op 10 april 2010 gemaakt.
Afbeelding 2
Greinspoaltie 73 staat aan de linkerkant (de noordkant) van de sloot in de Olde Willem. Greinspoaltie 74 staat aan de rechterkant (de zuidkant) van de sloot in de Olde Willem. Aan de rechterkant is de Tilgröppe in betere tijden te zien. Herman Posthumus heeft deze foto op 10 april 2010 gemaakt.
Afbeelding 3
Greinspoaltie 74 staat op de voorgrond aan de linkerkant van de sloot noast de Tilgröppe in de Olde Willem. Greinspoaltie 73 staat nog net een beetje zichtbaar aan de rechterkant van die sloot in de hoek van het weiland. Aan de linkerkant is de Tilgröppe te zien, voordat deze door de Stoat (lees zetbaas Staatsbosbeheer) is vernield. Deze kleurenfoto is gemaakt op 21 maart 2015. De redactie weet niet wie de maker is van deze historisch waardevolle kleurenfoto.
Afbeelding 4
De plaats van de greinspoalties 73 en 74 bij de Tilgröppe in de Olde Willem is te zien op deze afbeelding.
Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal
Leave a comment
Un stillee’m van de kuunstskilder Jaap van Zijderveld
De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. (Jaap van Zyderveld, Jacob Maria Zijderveld) heeft bijgaand afgebeeld stilleven in 1976 in de gemiente Deever geschilderd. De kunstenaar heeft het schilderij links naast de linker klomp voorzien van zijn handtekening en het getal 76 (1976). De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. is geboren op 25 september 1919 in Den Haag en is overleden op 8 maart 1985 in Den Haag. Het schilderij is in het bezit van een dochter van kunstenaar Jaap van Zijderveld sr.
Zij wist het volgende te vertellen. ‘We logeerden in Diever in een vroegere boswachterswoning. Die woning was toen particulier bezit van een familie uit Wassenaar. Aan welke weg de boswachterswoning lag, dat weet ik niet meer. Wel lag de bosingang aan de doorgaande weg, die langs de Drentse Hoofdvaart loopt. Mijn vader schilderde altijd ter plekke. Wanneer wij als gezin op een vakantiebestemming aankwamen, dan zette mijn vader eerst een stilleven op van allerhande voorwerpen die daarvoor in aanmerking kwamen: dat was voor het schilderen in de avonduren. Het bijgaande schilderij is ook in Diever gemaakt. ’s Morgens vroeg trok hij naar buiten om te gaan schilderen of te gaan tekenen. Wie van de kinderen mee wilde, die kon mee. Ik heb daar goede herinneringen aan. Ik zal kijken of in de ‘voorraad’ nog schilderijen aanwezig zijn, die mijn vader ook in Diever heeft gemaakt’.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie verwijst voor de volledigheid ook naar het bericht Un waetervaarfskildereeje van un olde boerdereeje.
Posted in Kuunst, Skildereeje
Leave a comment
Aarm en tevree’n is rieke en rieke sat ? !
Voor de ingang van het sinds juli 2020 enige frietkot in ut dörp Deever an de brink zijn in het openbare verhoogde voetpad langs de Heufdstroate zwarte metalen gemeentelijke indoctrinatiestrippen aangebracht, waarin discutabele uitspraakjes van die rijke Engelse toneelstukkenschrijver William Shakespeare zijn geponsd, een discutabel uitspraakje in het Engels en de vertaling van dat discutabele uitspraakje in het Nederlands, want het frietkotbezoekende publiek wordt geacht de Engelstalige brabbeluitspraakjes van die rijke Engelse toneelstukkenschrijver William Shakespeare niet te begrijpen.
Waar het de redactie van ut Deevers Archief in dit geval om gaat is de Engelse tekst ‘Poor and content is rich and rich enough’ op de ene gemeentelijke indoctrinatiestrip, vertaald in het Nederlands met ‘Arm en tevreden is rijk en rijk genoeg’ op de andere gemeentelijke indoctrinatiestrip. Zie de twee bijgevoegde kleurenfoto’s die de redactie zeer tegen zijn zin op vrijdag 28 november 2020 heeft gemaakt.
Het discutabele rijmelarijzinnetje ‘Poor and content is rich and rich enough’ is te lezen in scene 3 met de titel ‘De tuin van het kasteel’ van acte 3 van de tragedie Othello, dat die rijke Engelse toneelstukkenschrijver William Shakespeare in 1603-1604 schreef. De tragedie Othello is in 1989 en 2013 als openluchtspelletje opgevoerd in het openluchttheatertje an ut Grünedal an de Heezeresch in Deever.
De redactie van ut Deevers Archief kan zich geen asocialere, feodalere en discriminerender uitspraak van die rijke toneelstukkenschrijver William Shakespeare herinneren dan het uitspraakje ‘Poor and content is rich and rich enough’, Arm en tevreden is rijk en rijk genoeg’.
Arm ? ! Maar je moet tevreden zijn ? ! Want als je arm en tevreden bent, dan ben je rijk en rijk genoeg ? !
In Staphorst hebben ze een lege maag gekregen van dat acociale, feodale en discriminerende rijmelarijzinnetje ‘Arm en tevreden is rijk en rijk genoeg’.
In de gemeente Westenveld is volgens de laatste statistische gegevens vijf procent van de inwoners miljonair. Het percentage miljonairs in ut dörp Deever is wellicht nog hoger en is door het toenemende aantal bulkend rijke Drentenierders vast en zeker stijgende.
Je zal als inwoner van ut dörp Deever, met zoveel miljonairs om je heen, maar in armoede moeten leven en de eindjes ternauwernood of helemaal niet aan elkaar kunnen knopen en bij het halen van een zeldzaam patatje bij de zaak, die nu het prachtige patatmonopolie in ut dörp Deever uitbaat, telkens weer door de gemeente Westenveld voor zijn deur worden beledigd met dat acociale, feodale en discriminerende rijmelarijzinnetje ‘Arm en tevreden is rijk en rijk genoeg’ van die rijke Engelse toneelstukkenschrijver William Shakespeare.
De redactie van ut Deevers Archief stelt voor deze twee gemeentelijke indoctrinatiestrips per omgaande en met zeer geschwinde spoed en in zeer gestrekte draf uit de bestrating te slopen.
Posted in Gemeente Westenveld, Shakespearitis
Leave a comment
De boer’ngerakkaarkhof an de Oll’ndeeverse Veldweg
De redactie van ut Deevers Archief heeft in het voorbijgaan bijgaande twee kleurenfoto’s van een soort van boerenwerktuigenkerkhof gemaakt op vrijdag 28 november 2020 an de Oll’ndeeverse Veldweg. Het lijkt alsof gebruikers van boerenwerktuigen hier hun afgedankte materieel kunnen dumpen.
Posted in Boer'nlee'm, Oll'ndeever, Toevallige waarneming
Leave a comment
Greinspoaltie 72 stiet an de weg deur de Olde Willem
De heer Herman Posthumus is een fervent liefhebber en kenner van grenzen, die gemarkeerd worden door grenspalen, grensstenen, enzovoort. Zo houdt hij ook de ontwikkelingen op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân nauwlettend in de gaten. Hij heeft de twee hier getoonde kleurenfoto’s van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII, Gp 72) in de baarm van de weg deur de Olde Willem gemaakt op 1 juli 2012.
De redactie van ut Deevers Archief is in de loop van de laatste jaren fervent liefhebber van de geschiedenis van de provinciale grenspaaltjes op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân geworden en toont graag mooie zo oud mogelijke foto’s van deze paaltjes.
De redactie heeft toestemming van de heer Herman Posthumus voor het tonen van zijn twee mooie kleurenfoto’s. De redactie is de heer Herman Posthumus bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De puvinciale greinspoalties op de greinse van de gemiente Deever in Drente en de gemiente Ooststellingwaarf in Fryslân bint aarfgood. Doar moe’w hiel aarg sunig op weed’n.
Afbeelding 1
Aan de Friese kant van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII, Gp72) is het wapen van de provincie Fryslân te zien.
Afbeelding 2
Aan de Drentse kant van greinspoaltie 72 (greinspoaltie LXXII, Gp 72) is het wapen van de provincie Drente te zien.
Posted in Aarfgood, de Olde Willem, Greinse, Greinspoal
Leave a comment
Un loagie ies op un plasse waeter in ut Wapserveld
De redactie van ut Deevers Archief is een fervent liefhebber en verzamelaar van mooie foto’s van landschappen en bosgezichten in de gemiente Deever. De redactie heeft van kunstenaar Bas Dekker uut Stienwiek – bezoek vooral zijn prachtige webstee – toestemming bijgaande door hem gemaakte fraaie landschapsfoto te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.
Op de foto is een ondergelopen kapvlakte – beter is het te hebben over een kaalslagvlakte – met een dun laagje ijs in ut Wapserveld op het landgoed Berkenheuvel. Bas Dekker heeft de foto gemaakt op 30 november 2019.
Deze kapvlakte – beter is het te hebben over een kaalslagvlakte – in ut Wapserveld is helaas ontstaan, omdat de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland het zo nodig achtte heel veel hectares prachtig bos te kappen voor het vormen van open landschappen. Open landschappen doen het goed bij de klanten van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland. Open landschappen geven die klanten veel kijkplezier, die klanten voelen zich er zekerder en de natuurconsumptiewaarde is relatief hoog.
De Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Graveland zegt zich hard te maken voor de groei van het totale bosoppervlak in Nederland, maar het deel van het landgoed Berkenheuvel dat eigendom is van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten uit het verre ’s Gravelandmag mag desalniettemin nochthans evenwel absoluut geen mini-Amazonegebied worden.
Posted in Bosgesigte, Landgoed Berkenheuvel
Leave a comment
Un skildereeje van de voat bee ut Veneschut
De redactie van ut Deevers Archief rekent de Deeverse kaante van ut Veneschut ook eigenlijk toch echt wel een beetje tot het aandachtsgebied van ut Deevers Archief. Vroeger liep de grens tussen de gemiente Deever en de gemiente Smilde gewoon langs ut Veneschut.
De redactie toont de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief graag afbeeldingen van mooie kunstwerken van objecten binnen de grenzen van de gemiente Deever.
De redactie heeft toestemming van portret- en landschapschilder Hendrik Borst een afbeelding van zijn met olieverf op doek geschilderde kunstwerk ‘Drentse Hoofdvaart bij Diever’ in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk.
Kunstschilder Hendrik Borst reageerde op 9 januari 2021 als volgt.
Op uw vraag of u een afbeelding van het schilderij voorstellend de Drentse hoofdvaart bij het Veneschut in ut Deevers Archief ga ik akkoord. Ik heb het in 1996 geschilderd tijdens onze jaarlijkse vaartocht naar Terschelling. Ik denk dat ik onze boot ruim voor de sluis heb aangelegd. In de verte zie ik palen van de sluis staan. Mijn gewoonte is dat ik ter plaatse een schets van het onderwerp maak en in enkele gevallen ten dele schilder. Een nat doek aan boord kan narigheid geven. Ik heb een scheepshond en die zat een keer midden in de verf op mijn schilderspallet.
Een leuk detail is dat ik het schilderij van het Veneschut in 2000 heb verkocht op een grote tentoonstelling in Vlissingen. De eigenaar heeft in 2001 met zijn jacht langs de Drentse Hoofdvaart naar de sluis op het schilderij gezocht en die gevonden. Hij complimenteerde mij met de gelijkenis.
Op de terugtocht in 1996 heb ik ook de kalkovens aan de Dieverbrug geschilderd. Dat schilderij hangt in rustoord de Menning in Wilhelminaoord.
Portret en landschapschilder Henk Borst heeft ook een eigen webstee.
Posted in Kuunst, Skildereeje, Veneschut
Leave a comment
Toren en kerk aan de brink van Deever
De gemeentelijke toren van de kerk op de Brink van Diever was vóór de Grote Restauratie in 1955 in een zeer beroerde en vervallen toestand, wat mag blijken uit de bovenste foto die tijdens de restauratie in 1956-1957 van de noordkant van de kerk en de gemeentelijke toren is gemaakt. Op deze foto is aan de linker kant het toen nog gelukkig niet gesloopte pand bij de kerk te zien.
De foto onder de bovenste foto toont de noordkant van de gerestaureeerde kerk en de gemeentelijke toren en het pand bij de kerk, nadat Klaas Kleine het eerder gesloopte pand bij de kerk eigenhandig weer helemaal had opgebouwd. Hière mien tied, wat ’n klus.
De redactie van het Deevers Archief heeft de onderste foto op 7 augustus 2015 tijdens een periodieke visuele inspectie van de gemeentelijke toren vanaf het terras van Café Brinkzicht gemaakt.
Posted in Aarfgood, Ansigtkoate, Deever, Kaarke an de brink, Klaas Kleine
Leave a comment
Ut Instituut veur de Landbouw op Klein Woater’n
In 1860 kwam het einde van het Instituut voor den Landbouw op Klein Wateren, toen kwam een einde aan een merkwaardige episode in het Nederlandse landbouwonderwijs. Het volgende artikel van ir. J.D. Dorgelo over het Instituut voor den Landbouw van de Maatschappij van Weldadigheid op Klein Wateren verscheen in het Jaarboek 1861 van de Maatschappij van Weldadigheid.
Het Instituut voor den Landbouw te Wateren
De Maatschappij van Weldadigheid heeft sinds de stichting van de koloniën in 1816 steeds zeer veel aandacht besteed aan het onderwijs. De kinderen van 5 tot 12 jaar waren leerplichtig, uitgezonderd die van 10 tot 12 jaar in de maanden mei, september en oktober in verband met het aardappelpoten en -rooien. Verder mocht in de vrije koloniën één kind per gezin van 1 april tot 1 november thuis zijn als koehoeder. De schooltijden waren van 10.00-12.00 uur en van 14.00-16.00 uur, gedurende vijf dagen per week.
De jongelieden (13- en 14-jarigen) waren bovendien verplicht de avondscholen te bezoeken van 18.00-20.00 uur; de jongens op maandag, woensdag en vrijdag, de meisjes op dinsdag en donderdag [1]. Dit avondonderwijs is te beschouwen als voortgezet onderwijs. Andere mogelijkheden tot het volgen van voortgezet onderwijs, zoals vakonderwijs, waren er toentertijd nog niet,
totdat in 1823 het Gesticht van Opvoeding te Klein Wateren in de gemeente Diever ging functioneren. Zie afbeelding 1.
Over de doeleinden van de opleiding aldaar liepen de meningen uiteen. In het het jaarverslag van de Maatschappij over 1822 werd vermeld, dat men zou beginnen 50-100 koloniale kinderen op te leiden tot wijk- en sectiemeesters en onderdirecteurs, etcetera, dus tot ambtenaren bij de Maatschappij.
De meest begaafde kinderen werden uitgekozen om eene meer volkomene opvoeding van een volledig onderwijs in den landbouw op de daarvoor bestemde gronden te ontvangen [2].
Men speelde echter ook wel met de gedachte, dat Wateren een meer dan zuiver interne betekenis voor de Maatschappij zou kunnen krijgen. Met name Jan Kops was hiervan een voorstander. In zijn verslag over de toestand van de koloniën, hoofdzakelijk aan de landbouw gewijd, schreef hij in 1823 [3]:
‘Dit gesticht, zoo als ik aan den Heer Generaal en den daartoe bestemden Direkteur, den Heer Mulder, breeder heb te kennen gege-ven, wenschte ik mede dienstbaar te zien gemaakt aan de algemene belangen van den Nederlandschen Landbouw: immers dat daar ook jongelingen gevormd wierden tot arbeiders en opzieners, die met de betere wijze van landbouw bekend, met de schadelijke vooroordelen der landlieden niet bezet, en in het gebruik van de beste werktuigen ervaren zijnde, gretig zullen gezocht worden door verlichte landbouwers, die gaarne het oude verkeerde spoor willen verlaten, maar door gebrek aan kundige werklieden of opzieners hiervan worden afgeschrikt, of het begonnen werk uit dezen hoofde moeten laten steken. Zulke jonge lieden zouden alzoo te allen tijde van een goed bestaan verzekerd zijn.’
Inderdaad beoogde men een Opvoedings-Instituut voor den Landbouw daar te stellen, waarvan tot nu toe in ons vaderland geen voorbeeld bestaan heeft [4]. Ofschoon bij het Instituut voor den Landbouw wel enkele landbouwkundige proeven zijn genomen, is het echter nooit een modelschool geweest in de ware zin van het woord. Het bestuur van de Maatschappij zette in het jaarverslag over 1828 openlijk uiteen waarom zij, die dáár een model zoeken eener landbouwkundige school, die meer bijzonder, tot het nemen van proeven en het oplossen van geschillen in het landbouwkundige bestemd zouden zijn, met de eigenlijke bedoeling van dit gesticht niet bekend schijnen te wezen.
Men maakte deze opmerkingen opdat de toestand van dat gesticht niet verkeerd zoude worden beoordeeld en wij geen grooteren
dunk van hetzelve zouden geven dan het inderdaad verdient.
Het hoofddoel van het Instituut voor den Landbouw is steeds geweest de opleiding van jongelui tot opzichters en zetboeren in Dienst van de Maatschappij. Leerlingen van buiten de koloniën werden dan ook niet toegelaten, zodat de instelling van beperkte betekenis is gebleven. Ook als vormingscentrum voor toekomstige ambtenaren voldeed het Instituut voor den Landbouw slechts
ten dele, doordat de meeste jongens de Maatschappij verlieten, hoewel deze doorgaans beter terechtkwamen dan de kinderen uit de andere koloniën. In 1834 constateerde de commissie tot opneming van de toestand der koloniën na haar inspectie dan ook:
Het schijnt, dat het doel der instelling niet geheel bereikt wordt. Een soortgelijk geluid liet de commissie horen, die de koloniën in 1838 inspecteerde. Als kweekschool voor toekomstige opzichters scheen Wateren geenszins al dat nut te hebben daargesteld, hetwelk men zich daarvan bij de oprigting heeft voorgesteld. De commissie adviseerde meer te letten op de natuurlijke aanleg van de leerlingen en de zekerheid, dat zij in dienst van de Maatschappij zouden treden. In 1860 werd het Instituut voor den Landbouw te Wateren opgeheven in verband met de jaarlijkse financiële tekorten van ongeveer 5000 gulden. De kwekelingen ontvingen een minder kostbare opleiding in de landbouw te Frederiksoord.
De verkoop van het gehele gebied Wateren en omgeving, groot 2000 hectare, grotendeels nog heideveld, bracht netto 78.000 gulden op. Dit bedrag moest voorzien in de behoefte aan bedrijfskapitaal na de reorganisatie van de Maatschappij in 1859 [5]. Het Instituut voor den Landbouw met naastgelegen gronden ter grootte van 500 hectare kwam in handen van J.F. de Ruyter de Wildt, een nazaat van Michiel Adriaanzoon de Ruyter [6]. Deze gaf zijn buiten de naam Zorgvlied, de huidige naam van het dorpje, dat bij het voormalige Instituut voor den Landbouw is ontstaan. Nadien is het landgoed verscheiden malen van eigenaar veranderd.
De inrichting van het Instituut voor de Landbouw
In 1823 werd te midden van een heideveld, dat de Maatschappij van Weldadigheid had gekocht in de Marke van Diever en Wateren, een gebouw opgericht dat bestond uit twee woonzalen en een school, capaciteit 75 leerlingen, een keuken, een woning voor de zogenaamde instituteur en een woning voor de onderdirecteur-boekhouder. Verder verrezen er een washuis en een broodbakkerij, alsmede een boerderij, waarop de onderdirecteur van de landbouw van de Maatschappij woonde. Deze boerderij bevatte stalruimte voor 25 stuks rundvee en vier paarden, terwijl drie afzonderlijke hokken 400 schapen en enige varkens konden herbergen. Tenslotte behoorden tot de boerderij enkele gereedschaps- en werktuigenloodsen en een graanschuur [7]. Volgens het jaarverslag over 1823/24 was van de 100 morgen [8] bij het Instituut van Opvoeding in het voorjaar van 1824 reeds 20 á 25 morgen ingezaaid, terwijl in hetzelfde jaar nog een grote uitbreiding van de oppervlakte cultuurgrond was te verwachten. Het verslag van 1826/27 meldde, dat 42 morgen te Wateren was ontgonnen.
Het onderwijs te Wateren
In de geschiedenis van het onderwijs te Wateren zijn drie perioden te onderscheiden. De eerste strekt zich uit van de oprichting tot 1832. In deze jaren berustte de leiding bij een oud-leerling van het instituut van Fellenberg (Zwitserland), een geestverwant van Pestalozzi. Het onderwijs moet naar toenmalige maatstaven modern (verlicht) zijn geweest, hetgeen strookte met de bedoeling van Wateren een modelschool te maken. In 1831 werd de eerste directeur overgeplaatst en tevens een aanmerkelijke
uitbreiding gegeven aan de oppervlakte cultuurgrond, die bij het Instituut behoorde. Ook stichtte men een veevokkerij ten dienste van de Maatschappij.
Een gevolg hiervan was, dat het theoretische onderwijs in het gedrang kwam en werd beperkt tot enig avondonderwijs in elementaire vakken, die met de landbouw weinig verband hielden. Deze situatie duurde voort tot ongeveer 1851.
De laatste te onderscheiden periode (1851-1860) kenmerkte zich door meer afwisselend praktisch onderwijs overdag en op een hoger peil staande avondlessen. Op 20-jarige leeftijd konden de leerlingen nog 1 à 2 jaren als boerenknecht worden geplaatst op de grote boerderijen te Veenhuizen, die behoorden bij de aldaar door de Maatschappij opgerichte wezengestichten en het bedelaarsgesticht.
Dat het Instituut voor den Landbouw te Wateren niet beantwoordde aan de gestelde doeleinden, blijkt uit de door de ontslagen leerlingen verrichte werkzaamheden. Fabius vermeldt [9], dat in de periode 1831 tot en met 1840 van de 145 ontslagen jongens slechts 18 een betrekking in de koloniën waren gaan vervullen. Het aantal vacante plaatsen bij het bestuur van de koloniën is in
deze tien jaar ongetwijfeld groter geweest. Verreweg de meeste oud-leerlingen van het Instituut vertrokken echter naar de gewone maatschappij. Zesendertig jongens werden boerenknecht, vijfentwintig gingen in de steden werken en twee bij de binnenscheepvaart, terwijl niet minder dan zevenenvijftig jongens beroepsmilitair werden, te weten één officier, zes onderofficieren, veertien korporaals, één schermmeester en vijfendertig fuseliers. Slechts ongeveer éénderde van de kwekelingen vond een werkkring in de landbouw, zodat het Instituut ook in dit opzicht van beperkte betekenis was.
Niettemin pleitte de toenmalige directeur van de Maatschappij, die bijna dertig jaar in de koloniën had gewerkt, in april 1859 in een brochure voor het behoud van het Instituut voor den Landbouw [7]. Na hun opleiding kregen de meeste leerlingen volgens hem een gunstige plaatsing: Van Konijnenburg noemde nog betrekkingen bij het onderwijs en als huisbediende. Hij ontving vele verzoeken tot toelating en gaf als bijlagen enkele uittreksels uit brieven van ontslagen kwekelingen, die gedurende zes jaar in Wateren waren opgeleid. Ondanks deze pogingen tot voortbestaan van het Instituut voor den Landbouw besloot de Maatschappij tot verkoop van Wateren en omgeving. In 1860 kwam het einde van het Instituut voor den Landbouw, dat tevens de afsluiting betekende van deze merkwaardige episode uit de geschiedenis van het landbouwonderwijs in Nederland.
Noten
[1]
De Vriend des Vaderlands, maandblad der Maatschappij voor Weldadigheid, 1830, bladzijde 151.
[2]
De Star, Eerste maandblad der Maatschappij voor Weldadigheid, Vijfde jaargang, 1823, bladzijde 946.
[3]
De Star, Eerste maandblad der Maatschappij voor Weldadigheid, Vijfde jaargang, 1823, bladzijden 942 en 943.
[4]
De Star, eerste maandblad der Maatschappij voor Weldadigheid, Zesde jaargang, 1824, bladzijden 789.
[5]
Mr. W. J. van Welderen Baron Rengers: Overzicht van het beheer der Maatschappij van Weldadigheid, ná de reorganisatie van 1839, 1893, bladzijde 7.
[6]
Het landgoed Zorgvlied van den heer J.F. de Ruyter de Wildt. In: Staatscourant, jaargang 23, 2 oktober 1869, nummer 42, bladzijde 174.
[7]
J. van Konijnenburg. De toestand der vrije koloniën en het Instituut te Wateren bij de afscheiding der gestichten van de goederen, Meppel, 1859.
[8]
Eén morgen = 0,855 hectare.
[9]
F.W. Fabius. De Maatschappij van Weldadigheid in hare werking, strekking en geldelijken toestand. Amsterdam, 1841.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het op vrijdag 9 juli 2021 uitgegeven Magnus Opus Fragmenten Uit Het Verleden Van De Vroegere Gemeente Diever van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever is in het hoofdstuk Zorgvlied op bladzijde 186 ook een afbeelding van een exemplaar van de hier afgebeelde tekening opgenomen.
Afbeelding 1
Het Instituut voor den Landbouw op Klein Wateren (thans Zorgvlied) functioneerde als een Gesticht van Opvoeding van de Maatschappij van Weldadigheid. Het Instituut bestond in de periode 1823-1860.
Gruunte, vis en fruit van Jochem Kamp
De fraaie foto voor deze zeldzame ansichtkaart – nota bene een gloep’ms dure fotokaart – is gemaakt in de zomer van 1939.
In de Tweede Wereldoorlog woonde de familie Jochem Kamp in het huis van Marinus Bakker an de Heufdstroate. Op het witte uithangbord aan de gevel van het pand aan de rechter kant staat vermeld: J. Kamp, Groente, Visch en Fruit. Jochem Kamp is na de Tweede Wereldoorlog verhuist naar een pand an de Kruusstroate in Deever. Zie de bijgevoegde afbeelding van een advertentie van hem.
Aan de linker kant zijn van links naar rechts te zien het boerderijtje van Hendrik Gruppen. het postkantoor van Lambertus Schoemaker, de smederij van Albert en Hendrik Kloeze, het huis waarin de gezusters Oostenbrink woonden en het woonhuis met winkel ‘de Toekomst’ van Philip Zaligman.
Het pand van Philip Zaligman brandde op 20 februari 1940 af en is niet herbouwd. Het boerderij van Hendrik Gruppen is op 21 juni 1945 als gevolg van blikseminslag verbrand en niet herbouwd.
Aan de rechter kant zijn van rechts naar links te zien het boerderijtje van Geert Dekker en zijn zuster Hilligje (let vooral op de bliende voor het raam boven de voordeur), het pand van boer Marinus Bakker, de manufacturenwinkel van Jacoba Vos-Hessels, het huis van Harm, Hendrik en Jaap Mulder (Garke Bakker’s jongen) en het pand van huisschilder Geert Koster.
De woning van Geert Dekker is afgebroken. De andere panden aan de rechterkant van de foto bestaan nog, zoals is te zien op de bijgevoegde kleurenfoto.
Op de achtergrond is achter de leilinden de boerderij van boer en wethouder Jacob (Jaap) Hessels te zien. Jaap Hessels is de vader van de dorpsfiguren Harm en Jan Hessels.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto gemaakt op donderdag 22 november 2019. Op die dag was voor auto’s de doorgang hen de Kruusstroate en de Heufdstroate geblokkeerd, vanwege de uitvoering van het peperdure her- en onderbestratingswerk van de straten in het binnendorp van Deever. Het gloep’ms dure bestratingswerk heeft de protserige naam Diever op Dreef (Deever op Drift). Let bij de kleurenfoto vooral op de klimaatbestendige, hittestressbestendige, overstromingsbestendige en duurzame afwateringskanalen naast de verharding van de Heufdstroate.
Posted in Ansigtkoate, Heufdstroate, Verdwenen object
Leave a comment
Ut monement op Baark’nheuvel in de oorlog
Op de bijgaand afgebeelde ansichtkaart is het uit 1925 daterende monument op Berkenheuvel te zien. De kaart is op 17 augustus 1942 verstuurd vanuit Deever. Het is de redactie van ut Deevers Archief niet helemaal gelukt de naam tot wie het bericht is gericht en de naam van de verstuurders te ontletteren. In de navolgende weergegeven tekst op de achterkant van de ansichtkaart waren enige woorden ook onletterbaar voor de redactie.
Den Weledel Geboren Heer W. Leeman, Statenweg 156 B, Rotterdam
Diever, 17 augustus 1942
Allerliefste …,
We zitten hier in een boerderij en hebben het fijn.
De bosschen zijn hier prachtig en heel wild, met herten, termietenheuvels en adders en allerlei soorten paddestoelen en vreemde insecten.
Gaat het bij jullie goed ? De laatste keer dat m’n vader bij jullie was, liet een en ander zich beroerd aanzien hè ?
Groet ook … lieven … en wees zelf stevig het pootje gedrukt.
… … … …
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart was in de Tweede Wereldoorlog te koop in de winkel van de Coöperatieve Bakkerij en Winkelvereniging ‘Samenwerking’ an de Heufdstroate in Deever. Het bedrijf Lera was de uitgever van deze ansichtkaart.
Blijkbaar behoorde op vacantie gaan in Nederland en dan met name in Deever ten tijde van de Tweede Wereldoorlog nog steeds tot de mogelijkheden. Maar bij welke boer vierden de verstuurders van deze ansichtkaart hun vacantie ?
Un olde melkbusse uut 1958 mit ut nummer 182
Het is de redactie van ut Deevers Archief dan toch een keer gelukt enige foto’s van een nog bestaande oude melkbus te kunnen tonen. De eigenaar van de melkbus heeft de drie kleurenfoto’s gemaakt op 5 december 2020. De redactie heeft toestemming van de eigenaar van de oude melkbus de drie foto’s in ut Deevers Archief te tonen. De redactie is de eigenaar bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
In dit geval gaat het om een melkbus van de Coöperatieve Zuivelfabriek Diever (CZ DIEVER), die gevestigd was aan het Moleneinde in Deever. De melkbus is in 1958 (let op het nummer 58 op de bus) in gebruik genomen.
Deze melkbus heeft veertig jaar lang op een zolder gestaan en de eigenaar wilde toch wel een keer zijn zolder opruimen. Daarom wil de eigenaar de melkbus verkopen, gaat de eigenaar de melkbus verkopen, heeft de eigenaar de melkbus wellicht inmiddels al verkocht, vanwege de buitengewoon hoge prijs die voor een oude melkbus wordt betaald, vanwege de populariteit van de indrukwekkend mooie en veilige traditie van ut kebiet skeet’n mit oldejoar.
De redactie van ut Deevers Archief hoopt dat de eigenaar de grote culturele erfgoedwaarde van deze melkbus inziet en alsnog besluit zijn oude melkbus niet te verkopen. Kebiet skeeters hebben geen oude melkbussen nodig, die kunnen gewoon via een webstee op het internet wel een nieuwe melkbus met een flinke voorraad carbid aanschaffen. Vrogger kocht’n wee ut kebiet gewoon bee de Kloeze.
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief zouden kunnen denken dat het niet meer mogelijk is te achterhalen welke boer in 1958 de eigenaar van deze melkbus met nummer 182 was. Integendeel. Albertje Timmerman, de weduwe van Heime Timmerman uut Wittele was de melkleverancier, die van de Coöperatieve Zuivelfabriek aan het Moleneinde in Deever, bij de naoorlogse hernummering het nummer 182 kreeg. Boer Heime Timmerman is geboren op 15 februari 1875 en is overleden op 21 september 1937. De boerderij werd in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw voortgezet door zoon Jacob Timmerman en Machteld Zomer. De redactie verwijst voor voor meer gegevens naar het zeer informatieve boek Wittelte – Geschiedenis van de boerderijen vanaf 1770 tot heden van Klaas de Boer.
Posted in Aarfgood, Kebied skeet’n, Melkbusse, Süvelfubriek Deever
Leave a comment
De hoefstal van de Kloeze an de Heufdstroate
Wijlen U.L.O.-meester Henk van den Bos heeft in het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw een geschiedkundig waardevolle opname gemaakt van de hoefstal bij de voormalige smederij Kloeze an de Heufdstroate in Deever. Hij heeft het beeld vastgelegd op een kleurendiapositief. Op de hier getoonde afbeelding van de hoefstal is ook de hond Pukkie van de familie van den Bos te zien.
Deze afbeelding is een digitale scan van het betreffende kleurendiapositief. Wijlen mevrouw Stien van den Bos-Dees gaf de redactie van ut Deevers Archief toestemming deze afbeelding voor geschiedkundige doeleinden te gebruiken. De redactie is haar daar alsnog postuum bijzonder erkentelijk voor.
Hoefstallen zijn nog steeds in het hele land te vinden in allerlei soorten en maten en gemaakt van allerlei materialen. Het paard wordt in de hoefstal geplaatst en vastgezet, waarna de smid rustiger en veiliger aan de hoeven kan werken. Het gebruik van een hoefstal is niet echt nodig om een paard te kunnen beslaan. Een handige en ervaren smid doet het liever zonder.
Deze hoefstal heeft in elk geval nog tot in de zeventiger jaren van de vorige eeuw bij de voormalige smederij van de Kloeze an de Heufdstroate in Deever gestaan.
Het is bij de redactie van ut Deevers Archief niet bekend tot wanneer deze hoefstal is gebruikt, immers als gevolg van de mechanisatie van de landbouw in de zestiger jaren van de vorige eeuw maakten de boeren steeds minder gebruik en uiteindelijk helemaal geen gebruik meer van trekpaarden.
Het bedrijf Kloeze verhuisde in 1965 van de oude smederij an de Heufstroate hen un vurboude boerdereeje an ’t Meulenende in Deever. Het zou kunnen zijn dat de hoefstal tot dat jaar zo nu en dan nog is gebruikt.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de voorgevel van de voormalige smederij gemaakt op vrijdag 28 november 2020. In de oude smederij was toen voor de afwisseling een advocatenkantoor gevestigd.
De hoefstal van smederij Kloeze stond bij de nog steeds aanwezige boom.
Posted in Ambacht, de Kloeze, Heufdstroate, Verdwenen object
Leave a comment
De Kloeze is hen ’t Meul’nende verhuust
De gemeenteraad van Deever stemde op woensdag 20 mei 1964 in met de gedeeltelijke herziening van onderdelen van het uitbreidingsplan van Deever, waardoor het mogelijk werd dat de boerderij met adres Moleneinde 13 in Deever, die eigendom was geworden van de gebroeders Kloeze, verbouwd kon worden tot een autobedrijf en een benzinestation (verkooppunt van motorbrandstoffen).
De voormalige dorpssmeden Albert en Hendrikus (Rikus) Kloeze, die in de smederij/autogarage/benzinepomp an de Heufdstroate in Deever waren gevestigd, lieten over de ontstane mogelijkheid de boerderij tot autobedrijf te verbouwen geen gras groeien, want blijkens een advertentie in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van vrijdag 31 december 1965, stelde Simca Nederland N.V. hen op die dag aan als officieel Simca dealer voor Deever en omstreken. Voorwaar geen geringe prestatie. In de advertentie is de veel verkochte Simca 1000 te zien.
De redactie van ut Deevers Achief is op zoek naar foto’s van de verdwenen boerderij met adres Moleneinde 13, nu Moleneinde 37, in Deever. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie helpen aan een scan van een dergelijke foto ?
Afbeelding 2
De familie Kloeze was in de zestiger jaren van de vorige eeuw bezig met de overschakeling van dorpssmederij met inbegrip van het onderhouden van landbouwmachines naar autobedrijf met BP-benzinepomp. Bij de smederij is de onbruik geraakte hoefstal nog te zien. De redactie van ut Deevers Archief weet niet in welk jaar de foto is gemaakt en wie de maker is van deze foto, maar deze moet tussen 1957 en 1964 zijn gemaakt.
Afbeelding 1
Reclame van garage A. Kloeze, Moleneinde 13, Deever in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 31 december 1965.
Posted in Bedrief, de Kloeze, Meul’nende, Verdwenen object
Leave a comment
Hoe un neeje meister uut ekeus’n wödde
Het boek met de titel ‘Folmers en zijne tijdgenooten. Eene Drentsche novelle’ is geschreven door Hendrik Tillema uit De Wijk. Het boek is in 1868 verschenen bij uitgeverij K. van Hulst te Kampen.
Hoofdstuk 1 is gesitueerd in het gehucht W. en beschrijft het onderzoek naar de bekwaamheden van vijf gegadigden voor de vacante betrekking van meister an de skoele van het gehucht W..
Het mag duidelijk zijn dat uit de eerste alinea van hoofdstuk 1 blijkt dat het verhaal in het gehucht Wapse is gesitueerd, echter de schrijver had zijn verhaal ook met gemak in vele andere boerendorpen of boerengehuchten in het Drente van 1868 kunnen situeren.
De redactie van ut Deevers Archief heeft hier alleen het met humor en sarcasme en veel dialect geschreven hoofdstuk 1 van het genoemde boek weergegeven, zeg maar als een soort van gemakzuchige bladvulling.
Dit hoofdstuk 1 is ook letterlijk als bladvulling (bladzijden 2 tot en met 13) opgenomen in nummer 15/4 (december 2015) van het papieren blad Opraekelen van de heemkundige vereniging uut Deever.
Hoofdstuk 1
Stil en vredig, doch niet onaardig, ligt te midden van eene hier en daar onafzienbare heide, het gehucht W (redactie: Wapse). Verdeeld in vijf kluften of boerschappen, behoort het burgerlijk zoowel als kerkelijk, tot de gemeente D (redactie: Deever). Van de kom dier gemeente ligt het ongeveer een uur gaans verwijderd.
Wij bevinden er ons in het najaar van 182*. De aardappelen zijn gerooid. Op den esch moet hier en daar nog ’n akkertien met winterrogge bezaaid worden, doch overigens is er de noodzakelijkste veldarbeid geëindigd. Het rundvee verlaat des daags nog slechts eenige oogenblikken de stallen en wordt dan naar eene dorre weide gedreven, doch as ’t weer umslat en regenachtig wordt, zal ’t veur vaste op ezet moên worden. Geen wonder ! Allerhilligen is kort op handen. ’t Is opmerkelijk, dat de Drenthenaar, ofschoon over ’t algemeen afkeerig van alles wat naar de gebruiken der Roomsche kerk zweemt, in zijn dagelijkschen spreektrant, de Sinten, voor de verdeeling des jaars, behouden heeft. Zoo spreekt hij gedurig van Allerhilligen, Lichtmissen, St. Jan, St. Jaopek, enz. ’t Schöt dan nou, al ’n mooi stukkien, nao Allerhilligen too.
’t Vee is gemolken en verzorgd. De scheper is eenige oogenblikken eerder, dan overigens anders zijne gewoonte is, met de kudde huiswaarts gekeerd. De wollige langstaarten verdeelen zich in onderscheidene koppels, en zonder opzicht, begeeft elke koppel zich naar het voor hem bestemde hok. De scheper begeeft zich met zijnen hond, naar de woning waar hij (met zijn trouwen volgeling) in den kost is, ten einde daar het voor hem bestemde middagmaal, dat reeds eenigen tijd op de gladgeschuurde vuurplaat heeft gestaan, te gebruiken. ‘Zoo Haarm! bin ie daor al’, spreekt de vrouw des huizes hem toe, ‘as ie wat eer ekomen had, haije good gelieke mit oeze volk kunnen eten. Jans is nao de schoele toe, want de boer is daor te hoope.’ Uit het verdere tusschen beiden gevoerde gesprek, waaraan nu en dan ook de andere huisgenooten deelnemen, komen wij te weten, dat de huisvaders van het gehucht W. (redactie: Wapse) dien avond in het schoollokaal zullen vergaderen, om onderzoek te doen naar de bekwaamheden van een vijftal sollicitanten, naar de vacante betrekking van onderwijzer te W. (redactie: Wapse) en na den afloop hiervan, tot de benoeming over te gaan.
Zoo was dan de stok of bongel, die in het voorjaar, ten teeken dat het schoolonderwijs gestaakt was, door den ring der schooldeur was gestoken, weggenomen. Twee kaarsen, eene op eene ledige flesch, de andere op een houten blok, dienen tot verlichting van het tochtige lokaal. Tusschen de planken der zoldering door, ziet men hier en daar een gat in het rieten dak, waardoor men tot de gevolgtrekking komt, dat het hier niet alleen tochten, maar ook lekken kan. De aanwezende personen hebben zich zelven en elkander reeds in een dikken tabaksdamp gehuld. Twee der laatst aangekomenen, geene wettige redenen voor hun te laat komen kunnende aanvoeren, worden met bijna eenparige stemmen, tot de vooraf vastgestelde boete van tien cents voor ieder die te laat komt, veroordeeld. Na vruchteloos protest, wordt de boete eindelijk pruttelend betaald.
De vijf adspiranten, hebben op eene in een hoek staande bank, plaats genomen en zien elkander ter sluiks, met niet zeer vriendelijke blikken aan. De boeren schijnen weinig notitie van hen te nemen, en hunne gesprekken loopen over geheel andere onderwerpen, dan over onderwijs en opvoeding. Deze en gene groep is druk bezig om de marktprijzen van rogge en boter te bespreken. Ginds is een paar ijverig bezig om de zwaarte van ’n onverstaandeg zwaor vaarken te taxeeren, dat tegen achttien cents per pond verkocht, en te Steenwijk op de stadswaag gewogen en afgeleverd zal worden. Elders hoort men klagen over het weinige hooi, dat in den afgeloopen zomer gewonnen is, en over het dunne beschot, dat het dorschen der rogge oplevert. Kortom, men kan uit de gesprekken der vergaderden volstrekt niet afleiden, met welk doel zij in het schoollokaal zijn saamgekomen.
Eindelijk nam Jans het woord. Daar hij een van de voornaamste eigenaren der marktegronden, en tevens jaren lang lid van den gemeenteraad was, was hij gewoon de boerenvergaderingen te leiden, vele zaken van algemeen belang te regelen, en kon door een en ander veel invloed op zijne gehucht- en marktgenooten uitoefenen. Wanneer de man als voorzitter het woord voerde, scheen hij dit nimmer te kunnen doen, zonder lange inleiding en voorloopige opmerkingen. Zoo begon hij thans mede te deelen, dat het schoollokaal sedert den 10 Mei slechts éénen keer was ontsloten, en wel bij gelegenheid van de veiling van het algemeene gras. Velen knikten hier toestemmend; trouwens elk een was overtuigd, dat de man de waarheid sprak. Maar, dat deze inleiding dienen moest om een paar der aanwezige pachters, hunne geldelijke verplichting van een vorig jaar in herinnering te brengen, wisten slechts zij, die in deze zaak betrokken waren. Waarlijk! men dwaalt, zoo men meent, dat de Drentsche landman in sommige zaken van teederen aard, soms niet zeer kiesch kan zijn.
‘Wij bint hier‘ vervolgde de spreker ‘dan ekomen om ’n neije meister an te stellen. Deur de dood van Zwarte Klaos bint we daortoo geneudzaakt’. Hierop volgde weder eene uitweiding waardoor Jans te kennen gaf, dat hij gaarne gezien zou hebben, dat men bij ’t onderzoek naar de bekwaamheden der sollicitanten, de adsistentie van den hoofdonderwijzer te D. (redactie: Deever) had gevraagd. Hier schudden eenigen der aanwezenden het hoofd, waardoor ze te kennen wilden geven ‘wij bint hier baos en hebt mit de meister van D. (redactie: Deever) niks te maken.’
Eindelijk volgde de voorstelling der sollicitanten. No. 1 Jan Hindriks uut de Graafschop, oud 48 jaren. Bijna twintig achtereenvolgende jaren had hij des zomers de provincieën Holland en Friesland bezocht om er gras te maaien. Toen zijne kameraden den vorigen zomer huiswaarts waren gekeerd, was hij door ziekte verhinderd geworden, hen te vergezellen. In Friesland achtergebleven, had hij om de tijdens zijne ziekte gemaakte onkosten te bestrijden, na zijne herstelling aldaar en in Drenthe, werk gezocht en gevonden. Voor eenigen tijd gehoord hebbende, dat er te W. (redactie: Wapse) een onderwijzer noodig was, had hij niet geaarzeld, zich voor deze betrekking aan te bevelen.
Hij kon volgens zijn zeggen good mit de penne umgaon, en was ’n baos in ’t zingen. Hij had lange genog in Holland verkierd, om in goed Hollandsch te kunnen leeren. ’t Kwam hem hiel veurdieleg. Nao schoeltied kon hij klompen en manden maken”. En wanneer hij te W. (redactie: Wapse) aangesteld werd, was hij dicht bij Friesland, en kon dan, wanneer des voorjaars de bongel op de schoeldeure ehangen werd, nao Friesland gaan om daar turfveen te baggeren, en wanneer dien arbeid des zomers ten einde liep, gras te maaien. Nee ! ’t was hum miseraobel veurdieleg. Zoo behoefde hij dan niet langer jaarlijks van de Graofschop nao Holland en omgekeerd te reizen. Zeer verlangend naar de plek waar eens zijn wieg op stond, was Jan Hindriks niet. Hij was in den rechten zin des woords een wereldburger. Waar hij het meeste geld verdienen, en het goedkoopst aan den kost komen kon, zou hij het eerst en het langst zijne tenten opslaan. Voor de schoonheden der natuur, even als voor die der vrouwelijke sekse, was hij ongevoelig. Van zijn uiterlijk is niets bijzonders te zeggen. De roode kleur van zijn vleezig gelaat werd nog aanmerkelijk verhoogd door een rooden doek, dien hij stijf om den hals gebonden had. Zijne kolossale gestalte gaf groote lichaamskracht te kennen. De blauwe kiel, die onze sollicitant gewoon was te dragen, had dien avond plaats gemaakt voor een kort buisje, en de van zware spijkers voorziene schoenen, vervingen de gewone plaats der groote houtsblokken.
Van het uiterlijke en innerlijke van Jan Hindriks niets meer te zeggen hebbende, stellen wij voor No 2. Ouderdom 36 jaar. Naam: Rieks de Snieder, doch om zijne gebogene gestalte algemeen en beter als kroeme Rieks! bekend. Over zijn vaal gelaat, hingen zijne roode haren, sluik neer. Hij was uit de gemeente Z. afkomstig, waar zijne zaken in den laatsten tijd sterk achteruitgegaan waren, doordien onze held te sterken lust gevoelde, om op godsdienstig gebied als kampvechter, tegen den predikant en vele notabele ingezetenen dier gemeente, op te treden. Wijl hij daardoor niet zelden onrust verwekte, en ’s mans eerlijkheid bij velen niet boven alle bedenking verheven was, verloor hij te Z. eindelijk geheel en al de weinige achting, die hij er voorheen genoten had. Een en ander had ten gevolge, dat hij besloot, niet alleen de gemeente Z. voor goed te verlaten, maar tevens zijn handwerk, tegen een volgens zijne zienswijze, gemakkelijker ambt, te verwisselen. Doorkneed, als hij meende te zijn in de leer van den catechismus, dien hij even als de meeste psalmen letterlijk van buiten kende, dacht hij hierdoor, alsmede om zijne bijbelvastheid en welbespraaktheid, de meeste aanspraken op de vacante betrekking te kunnen doen gelden.
No 3. was iemand, wien het duidelijk was aan te zien, dat hij een zeer teringachtig gestel bezat, dat hem voor zwaren handenarbeid ongeschikt deed zijn. Ouderdom 22 jaar, bekwaamheden geene.
No 4. Een boerenzoon 20 jaar oud, ingezeten van het gehucht W. (redactie: Wapse) en aldaar algemeen onder den naam van Jan de Wiesneuze bekend. Tot in zijn negentiende jaar had hij des winters trouw de gehuchtsschool bezocht, en daar met den overleden onderwijzer Zwarte Klaos, het hoogste gezag gedeeld, echter niet altijd in vredelievenden geest. Tusschen de meister en wiesneuze was er gedurig oneenigheid over de uitoefening der tucht en de handhaving van het gezag ontstaan, die soms tot hevige tooneelen aanleiding gegeven had. Zulke wiesneuzen in de school te moeten dulden, was in voorgaande jaren, voor vele bijschoolhouders in Drenthe, een waar kruis. Alle tucht en orde, zooals ze meenden, ontwassen zijnde, verkeerden zij met den meister meestal op eenen te gemeenzamen voet, waarvan door hen niet zelden misbruik gemaakt werd. No 4. had hoegenaamd niets, dat hem aanbeval, als dat hij lange schoele elegen hadde en dat hij den meister in de handhaving der tucht tegenover jongere wiesneuzen, dikwerf geholpen had.
Eindelijk komt de beurt aan No. 5. Wij zien in hem een jongeling, die zich door zijn gunstig uiterlijk en door zijne bescheidenheid aanbeveelt. Wat hem inzonderheid bij de boeren te W. (redactie: Wapse) had moeten aanbevelen, was zijne acte als onderwijzer en de gunstige getuigschriften, die hij van den schoolopziener van zijn distrikt en van den man, bij wien hij zijne opleiding ontvangen had, overlegde. Hendrik Folmers, zoo heette onze sollicitant, was hoewel een Drenthenaar van geboorte, niet van Drenthsche afkomst. Zijn vader was landsambtenaar geweest te S. (redactie: Smilde). Hier werd zijn huwelijk met de geboorte van twee zonen en eene dochter gezegend. Vrede en liefde heerschten in het huisgezin. Doch donkere wolken pakten zich boven de hoofden van ’t gezin te samen. De beide echtelingen werden op het ziekbed geworpen, en toen de moeder uit den bewusteloozen toestand ontwaakte, waarin ze ten gevolge van hare ziekte langen tijd verkeerd had, was zij weduwe geworden. Wij verwijlen niet bij, hare smart. Van een zeer gering jaargeld moetende leven, waren hare zorgen vele. Doch dit was niet het eenige dat haar ter neder drukte. Zij dacht aan de toekomst van haar kroost. In haren oudsten zoon meende zij een goeden aanleg te ontdekken, en in deze meening werd zij versterkt door den onderwijzer, bij wien hij ter school ging. Na onderling beraad werd besloten, dat hij na zijn twaalfde jaar voorloopig nog te S. (redactie: Smilde) zou blijven schoolgaan. Dat de knaap de gunstige verwachting zijns Onderwijzers en die zijner moeder niet te leur stelde, blijkt daaruit, dat hij op zijn 16e jaar den vierden, en op zijn achttiende jaar den derden rang, als onderwijzer verkreeg. Nadat hij van zijn zestiende jaar af als ondermeester bij zijn gewezen onderwijzer was werkzaam geweest, had deze hem, na het verkrijgen van den derden rang, aangeraden van standplaats te verwisselen. Geen wonder dus, dat wij, onder de sollicitanten, die naar de betrekking van onderwijzer te W. (redactie: Wapse) stonden, Hendrik Folmers aantreffen, te minder daar de woonplaats zijner moeder slechts ruim drie uren gaans van daar verwijderd lag.
Wij hebben nu de sollicitanten voorgesteld en zullen thans iets mededeelen van het vergelijkend examen, dat door Jans, hierin bijgestaan door al de huisvaders van W. (redactie: Wapse), werd afgenomen. ‘Koman volk !’ zoo ving hij aan, ‘wij zult deenen te begunnen.’ Hierop werd door den spreker voorgesteld, om met elkander te zingen Ps. 119, v. 3. ‘Deze baos daor’ , ging hij voort op Jan Hindriks wijzende ‘zal wel veurzingen willen.’ Hieraan werd door dezen gereedelijk voldaan. En al kon de stem des voorzangers niet op groote helderheid aanspraak maken, hij leverde toch het bewijs, dat hij een paar krachtige longen bezat, hetgeen te meer uitkwam, daar kroeme Rieks herhaaldelijk pogingen aanwendde, om hem te overschreeuwen. ‘Nou zullen we de meisters‘ liet de president, na den geëindigden zang, zich hooren ‘mit de condities bekend maken.’ De goede man had dezen term dikwerf van den Notaris, bij publieke verkoopingen, gehoord. Uit de door hem medegedeelde voorwaarden bleek, dat de aan te stellen meister te W. (redactie: Wapse) zou genieten een jaarlijksch traktement van twaalf gulden, en van elk bij hem ter school gaand kind, een halven stuiver in de week. Verder zou hem ten gebruike worden afgestaan een akkertje op den hoek der esch gelegen, algemeen bekend onder den naam van ’t meisterlaand, en tevens het recht om eenige schapen in het heideveld van W. (redactie: Wapse) te weiden, onder de hoede van den scheper. De meister zou bovendien kost en inwoning genieten, onder dien verstande, dat hij bij iederen boer, die te W. (redactie: Wapse) woonde en schoolplichtige kinderen had, beurtelings eenige dagen in den kost zou gaan. Ter tegemoetkoming van hem, bij wien hij in de slaopsteê kwam, zou de meister gehouden zijn, des morgens bij het dorschen de behulpzame hand te bieden. Wanneer de meister wat redelek was, had hij veul aventuur om begunstigd te worden met de levering der schoolbehoeften. ‘Maor’, hier liet een der boeren zich hooren, ‘dan mussen ze neet doon as Zwarte Klaos edaone had. Hij wol de man niks te nao komen, maar bij tiên had hij veur ’n harst pampier twie centen, en veur twie pennen ’n halve stuver erekend. En dan wassen de pennen wat gou an ’t ende west.’ ”k Wil ’t leuven!’ viel Jan de Wiesneuze in ‘hij versneed mit ’t vermaken de pennen soms hielemaol. ’t Is mij niet klaor, of hij ’t pennenvermaken niet good kon, dan of hij er zooveule of sneê, om meer pennen te kunnen verkoopen.’ Wel wus hij, dat Zwarte Klaos in de leste tied, veul in de schoele had laoten schrieven, um daordeur ’t makkelek te hebben en veul pampier te kunnen verkoopen.‘Stilte volk !’ begon weer de president, ‘wat de pennen en ’t pampier betreft, dat komt later. Wij kunt die dingen mit de neije meister ’t beste overleggen. En wat meer is’, hier richtte hij zijn oog op Jan de Wiesneuze, ‘Zwarte Klaos is dood en kan zuk neet verantwoorden.’ Uit de verder door hem medegedeelde voorwaarden bleek, dat aan den onderwijzer de verplichting werd opgelegd, des voormiddags van tien tot twaalf, en des namiddags van half twee tot vier uur, school te houden. Hoe de onderwijzer zich in de school had te gedragen, zou hem door eene verordening, door het plaatselijk bestuur ontworpen en door den schoolopziener goedgekeurd, worden medegedeeld. ‘Wij kunt’, besloot de spreker, ‘als elk en iene mit de condities tevreën is, tot ’t vergeliekend exaomen overgaon.’
Wij zullen niet trachten de koddige tooneelen, die er voor en bij ’t examen plaats grepen, breedvoerig mede te deelen. Jan Hindriks verklaarde, dat hij wat het traktement betrof ’t wel ’n tikkeltien minder zou willen doen, en dat hij ’s avonds na volbrachten arbeid in de school, voor de lieden bij wie hij in den kost was, zoo ze hem goed behandelden, klompen zou willen maken, en manden vlechten, mits men hem hout en teenen verschafte, en terstond tot zijne benoeming overging.
Kroeme Rieks nam met de gestelde voorwaarden genoegen, en wilde zich gaarne aan een examen onderwerpen, opdat daardoor zijne bijbelkennis en vastheid in de leer zouden kunnen blijken. Echter deed hij de vraag, indien de keus op hem mocht vallen, of het hem niet vergund zoude zijn, om ’s morgens in plaats van te helpen dorschen ‘veur de luu te meugen sniederen’.
No. 3 bleef bescheidenlijk zwijgen.
De vader van No. 4 bracht in het midden, dat as men zien zeune Jan benuumde, ’t akkertien op de nes, tot zoo lange zien zeune trouwde, verhuurd kon worden, en dat hij zien zeune zölfs in de kost bleef holden. ‘As men’, besloot hij ”n ingezeten, dee ’t waark hier in de schoele en de kiender kent, anstelt, wint de boerschop de kost uut, en komt de huure van ’t akkertien, ten bate van ons allemaol.’
No. 5 nam met de gestelde voorwaarden genoegen.
Eindelijk stelde nog de scheper, die na haastig zijn middagmaal te hebben gebruikt, ook in de vergadering verschenen was, bij wijze van amendement voor, dat de schapen, die de nieuw te benoemen onderwijzer in het gehucht zou willen invoeren, eerst door hem zouden moeten onderzocht worden, opdat er geene schurftige onder de kudde kwamen. ‘Mos ’n olderling’, hier vestigde de man zijn oog op Jans, ‘waken, dat er gien wolven in de giestelieke kudde kwamen; hij mos zörgen, dat er niks verkierds in de kudde kwam, dee hum toovertrouwd was.’
Bij het nu volgende examen gaf Jan Hindriks zoo vele bewijzen van onbekwaamheid, dat er van zijne benoeming geen sprake kon zijn. De man kende ter nauwernood de tafel van vermenigvuldiging. En toen hem in zeker oud schoolboek, dat toen nog hier en daar in zwang was, de namen Qaudragesima, Quintilianus en meerdere anussen en gesima’s ter lezing werden opgegeven, zei de man, dat dit heksentaal was.
Rieks verschafte den president veel moeite en gaf zelfs aanleiding tot oneenigheden onder de boeren. Hem werd opgegeven om zeker Evangelisch gezang te zingen, waarop hij antwoordde, dat de Heere hem bewaren zol, om zukke Baoälsleeder te zingen. Hierop bracht hij in het midden, dat men bij het woord Gods niets toe mocht doen, en dat de gezangen er aan toegevoegd waren geworden, door den wil eens menschen, waarop de president na eenige opmerkingen besloot met te zeggen, dat men de belijdenis des geloofs, den catechismus enz. volgens de redenering van Rieks, dan evenmin gebruiken mocht, dewijl zij ook tot het woord Gods waren toegevoegd geworden. Verder moest de sollicitant niet vergeten, dat hier geene godsdienstoefening, maar een examen gehouden werd, en dat zij, die daaraan wenschten deel te nemen, geene wetten hadden voor te schrijven, maar aan de bepaalde verordeningen zich hadden te onderwerpen. Hierop volgde weer eene levendige discussie, naar aanleiding van Rieks opvatting, van het ‘men moet Gode meer gehoorzamen dan de menschen’, waarbij volgens de meening van vele der aanwezigen, de kleermaker het recht aan zijne zijde had. Elk een wonderd over de smeuje bek van Rieks. Doch toen hem werd opgedragen, eenige Nederl. (redactie Nederlandse) Ellen en Palmen in oude maat, en oude Ellen en Duimen in Nederl. (redactie: Nederlandse) te herleiden, ging dit zijne bevatting te boven. ”n Tummerman’, zoo drukte hij zich uit, ‘had wel doemen en misschien ook wel strepen op de doemstok staon, maor op ’n gewone elle, stunden niks anders as vörrels en halfvörrels. Hij had lange nog mit de elle ummegaone, um dit good te wieten. Maar misschien was dit wel nije leere. ’t Olde geloove deugde volgens sommegen ook neet meer, zoo zol ’t ook wel mit de elle waezen. Hij had mit die neijegheden niks op, en höld zuk an ’t olde.’ Niettegenstaande zijne ombeschaamdheid, was de publieke opinie over het algemeen gunstig voor hem, doch toen ’s mans schrift te voorschijn kwam en ter sprake werd gebracht, werd er algemeen geoordeeld, ‘dat ’n kleine schoeljonge beter mos kunnen schrieven.’
Aan No. 3 werd opgedragen een bekend psalmvers te zingen; doch toen hij reeds bij den tweeden regel, deerlijk van de wijs raakte, werd niet alleen hierover, maar ook over zijn geheelen persoon, een afkeurend oordeel uitgesproken.
Wat Jan de Wiesneuze betreft, het bleek, dat hij, naar ’t zeggen der boeren ‘neet veur nimmedal zo lange schoele had elaegen.’ Indien er geen No. 5 was geweest, men zou hem zekerlijk tot meister benuumd hebben.
‘Nou is hier nog Folmers’, begon de president, ‘dee ons ’n acte hef mitebracht, waaruut bliekt, dat hij al twie examens hef ofelegd. Ik leuve, dat het dwaos van ons zal wezen, om hum in alles to examenieren. Dee hum de acte egeven hebt, bint ander kerels as wij. ’n Bewies van bekwaomheid tot schoelholden en ’n getuugschrift van good gedrag, hef hij ons ook laoten zeen.’ ‘O’, merkte hierop een der boeren aan, ‘as ie hum hier hebben wilt, dan hadden wij ’t hiele examen wel achterwege kunnen laoten.’ Het recht, dat zij bezaten om te examineeren, lieten zij zich door geene heeren uit Assen uit de handen nemen. En ’n geëxamenierde meister verdiende volgens zijne meening in het geheel geen vertrouwen. Zoo had men onder anderen, te S. (redactie: Smilde) ook ’n geexamenierde veearts, maar die niet de minste kennis bezat. ‘Hooge rekeningen schrieven, dat kon hij’. Bij ’t kalven der koeijen, had deze en gene boer getoond, veel beter hulp te kunnen verleenen, dan de veearts. Zoo was ’t ook met geëxamenierde dokters. De mulder te N. en de duvelbanner te Steenwiek, wisten beter en goedkooper raad te verschaffen, dan alle geneesheeren in Drenthe. ‘En komt maor ies’, zoo besloot de spreker zijne rede, ‘as er wat van oe esteulen is bij de scholte of bij ’n advekaot. Ze wieten gewoonlek nargens van, maor kom ook iets bij de duvelbanner ?’ Nee, ’t kon en zol unit ’n geëxamenierde schoelmeister wel krek zoo wezen, as mit alle geëxamenierde luu.’ ‘Men mos’, zooals hij zich uitdrukte, ‘gien katte in de zak koopen, en zuk niks deur de Asser heeren in de handen laoten stoppen.’ Daar zijne woorden in de vergadering weerklank vonden, werd er besloten, dat Hendrik Folmers en Jan de Wiesneuze, na eenige regels geschreven en eenige rekenkundige voorstellen opgelost te hebben, een mondeling examen zouden ondergaan, loopende over geschiedenis en aardrijkskunde. Door middel, van voor dien tijd goede handboeken, gelukte het den president en eenige boeren, sommige vragen te doen, die beantwoord konden worden. Wij weten echter niet wat komischer was, de wijze waarop de vragen soms ingekleed en voorgesteld werden, of de manier waarop Jan de Wiesneuze meende, ze te moeten beantwoorden. ’t Gevolg van een en ander was, dat menigeen, die misschien met recht van meening was, dat elk geëxamineerde geen heksenmeester was, tot de overtuiging geraakte, dat Hendrik Folmers een geleerde bol was. Wel was er, volgens de zienswijze van sommigen, iets op zijn zingen aan te merken, daar hij de gewone loopjes en de sierlijke, draaingen bij ’t zingen van psalmen niet scheen machtig te zijn. Maar anders had hij eteund wied genog de baos te wezen.
Nadat het onderzoek naar de bekwaamheden der sollicitanten was afgeloopen, stelde Jans voor, dat deze, omdat ze zoo deksels mit de kop ewaarkt hadden, zich zouden verwijderen. Zij zouden zich nao Roege Garriet begeven, waor de olde meister altied in de slaopstee ewest hadde. Daor zouden ze op koffie en stoetebruggen onthaald worden. De uitslag der beraadslaging over de benoeming, zou hun misschien nog denzelfden avond, bekend worden gemaakt. De sollicitanten verwijderen zich; en in het schoollokaal te W. (redactie Wapse) werd, na eenige discussie, door de boerenvergadering bij meerderheid van stemmen benoemd tot onderwijzer der jeugd aldaar, Hendrik Folmers. Toch had het Jans eenige moeite gekost om deze benoeming door te drijven. De vader van Jan de Wiesneuze had zich reeds lang voor het examen van een aantal stemmen voor zijnen zoon meester gemaakt. Deze brachten bij de beraadslaging over de benoeming in het midden, dat Folmers wel eenige vragen had beantwoord, die Jan had laoten zitten, maor wat betiekende dat? As Jan neet wis, waor Chinaò of Jepan of meer van die vrömde laanden laggen, wat zol dat? Allemaol ballast! De kiender hoofden neet nao dee vrömde laanden too te gaon, en hadden er niks mit te maken. ’t Was beter, dat ze de weg good deur Drenthe leerden. En wat hadden ze te maken mit dee olde kerels, die al lange dood wassen, zooals Olde Sander de groote, mit zien oorlogen! Mit Greeken en Parzen en al dat olde volk? Stund je niks van in de biebel ? ’t Was beter, dat ze wisten van Groote Willem, hoeveul schaopen dat dee bij de koppel mog doen enz. Jan was mans genog om dit de kiender te leeren. Men wus wee Jan was. ’t Was ’n jendarege jongen. Maor de Smildegers ? ’t Was al gelieke ligt volk. Enkele boeren zeiden, voor Rieks te zullen stemmen. ’t Was wel waor, hij schreef neet mooi, maar ’t kereltien was biebelvast. Wat hölp al dat mooije geschrief? Wat dat veule rekenen ? As men maor good antiekenen en berekenen kon wanneer de koên mossen kalven, en de motte biggen mos kriegen en de meere ’t vul. Wat hölp al dee geleerdheid en al dee wiesneuzerij”. Gelukkig dat Jans door het verlichtste deel van W’s (redactie Wapse’s) ingezetenen bijgestaan, deze en gene redenen wist te ontzenuwen. Sterk deed hij uitkomen, dat men thans, volgens de wet, verplicht was een geëxamineerd onderwijzer te benoemen. ‘Men mos ook neet denken’, vervolgde hij, ‘dat men juust hier de wiesheid in pacht had. Dee in de regiering zatten wassen ook gien kwaojongens, al luup er ook ’n enkelde onder, dee soms kwaojongersstreken dee. Geleuf ook maor’, ging hij voort, ‘dat de scholte en doomeneer wanneer we de bekwaomste neet neemt, biester kwaod zullen wezen. Misschien hebben we dan umtied te wachten, dat de pestoor er ’s Zundags in zien preke, er nou en dan op smeelt.” Na deze en dergelijke redenen besloot men tot de stemming over te gaan, waarbij bleek, dat het gezond verstand van velen had gezegevierd. Hierop werd besloten, dat Jans aan Folmers van zijne benoeming zou kennis geven, en dat hij den nieuwen onderwijzer, daags nao Elf Duzend aan de kinderen zou voorstellen. Toen daarop de voorzitter nog de opmerking maakte, dat wegens het vergevorderde uur de sollicitanten niet wel de terugreis konden aanvaarden, namen terstond eenige der meest gegoede ingezetenen op zich, om hun nachtverblijf aan te bieden. Hierop scheidden de vergaderden.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in het verhaal de woorden, die niet in het Nederlands, maar in dialect zijn geschreven, cursief en in vette letters weergegeven. Het mag duidelijk zijn dat de uit De Wijk afkomstige auteur niet schreef in het dialect dat in de gemiente Deever werd gesproken en ook is te merken dat de auteur al langere tijd in het Westen verbleef. De redactie heeft de cursief en in vette letters overgezet naar ut Deevers en waar nodig overgezet in het Nederlands.
’n akkertien = un akkertie
as ’t weer umslat = as ut wièr umslat = als het weer omslaat
’t veur vaste op ezet moên worden = ’t veur vaaste op eset möt’n wöd’n = vast op stal gezet moet worden.
Allerhilligen = Allerhilligen = Allerheiligen (1 november).
St. Jaopek = Sunt Joapik = Sint Jacobus.
’t Schöt dan nou, al ’n mooi stukkien, nao Allerhilligen too. = ’t Schöt al un mooi stukkie hen Allerhilligen = Het schiet al mooi op naar Allerheiligen.
Zoo Haarm bin ie daor al ! = Zoo Haarm, bin ie ur a = Zo Harm, je bent er al.
As ie wat eer ekomen had, haije good gelieke mit oeze volk kunnen eten. = Ai’j wat èerder ekoo’m waar’n, hai’j glieke mit oense volk könn’n eet’n. = Als je wat vroeger was gekomen, dan had je gelijk met ons volk kunnen eten.
Jans is nao de schoele toe, want de boer is daor te hoope. = Jans is hen de skoele, want de boer is doar te hoope. = Jans is naar de school, want de boeren komen daar samen.
Bongel = Bongel = Stok.
Wij bint hierdan ekomen om ’n neije meister an te stellen. = Wee bint hier ekoo’m um de neeje meister an te stell’n = Wij zijn hier gekomen voor het aanstellen van de nieuwe onderwijzer.
Deur de dood van Zwarte Klaos bint we daortoo geneudzaakt = Dit is te veel vernederlandst dialect.
’n onverstaandeg zwaor vaarken = un onvurstaandug zwaor vaark’n = een onverstandig zwaar varken (een te vet gemest varken).
Wij bint hier baos en hebt mit de meister van Deever niks te maken. = Wee bint hier boas en hept mit de meister van Deever niks van doon. = Wij zijn hier de baas en hebben niets te maken met de schoolmeester van Deever.
uut de Graafschop = uut de Graafschop = uit de Graafschap.
Hij kon good mit de penne umgaon, en was ’n baos in ’t zingen. = Hee kön good mit de penne ummegoan en was un boas in ut sing’n = Hij kon goed omgaan met de pen en was een baas in het zingen.
De redactie zal bij beschikbare tijd en zeker niet met geschwinde spoed en in gestrekte draf beetje bij beetje de rest van de in dialect geschreven zinnen in ut Deevers vertalen.
Dit geeft personen die ut Deevers echt willen gaan beheersen, zoals kiender van Deeversen die ut Deevers neet meer van heur Deevers proat’nde vae en mow hept elièed, of Drentenierders (import) die druk en ernstig bezig zijn met een indeeveringscursus Deevers op Drift, de hiervoor weergegeven leerstof tot zich te nemen,.
Posted in Deevers
Leave a comment
De QualiteitsbrinQ van Deever
De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan in Deever hebben een dichtgetimmerde en onverbuigbare regeling met de citeertitel Beleid- en beheerplan Brinken gemeente Westenveld. Nota bene: zelfs de citeertitel van het plan lag vast.
De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan in Deever hebben zich in het overbodige herbestratingsproject ‘Deever op Dreef’ ook’ een tijdje bezig gehouden met de Qualiteit van de brinQ van Deever. Maar is daarbij uitvoering gegeven aan het Beleid- en beheerplan Brinken gemeente Westenveld ?
De gemiente Deever is helaas onderdeel geworden van de gemeente Westerveld ! Westerveld ? Nooit van gehoord ! Waar ligt in hemelsnaam Westerveld ? Is dat niet de naam van een crematorium of een vuilstortplaats ?
Al direct in paragraaf 1 ‘beleidsvisie brinken’ van het door de Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk In Het Raadhuis Aan De Gemeentehuislaan in Deever vastgestelde brinkenplan begint het overduidelijke dure adviesbureau-geleuter en -gezever over de bomen. Lees daarvoor het volgende afschuwelijke volstrekt onbegrijpelijke abracadabra-kippenvel-citaat:
Evenals de paragraaf ‘van functie naar visie’ (redactie: je zou verwachten dat zo’n paragraaf ‘van visie naar functie’ zou heten) in het vastgestelde bomenbeleid van de gemeente, zijn de bomen die staan op de verschillende brinken beeldbepalend in het dorp of in enkele gevallen daarbuiten. De brinkbomen zijn bepalend voor de structuur van het dorp en vormen een bijdrage aan de leesbaarheid van de historische ontwikkeling van het dorp, geven hier identiteit aan, spelen een rol in de milieukwaliteit, verzachten de harde lijnen van de gebouwen en infrastructuur rond de brink en hebben een lange levensloop. De visie van de gemeente Westenveld is er op gericht om de bestaande brinken haar oude vorm te laten behouden of te herstellen, wat van groot belang is en blijft voor de herkenbaarheid van het dorp en de leefbaarheid voor haar inwoners.
Het is natuurlijk zo dat de brinQ van Deever al lang niet meer haar oude Qualiteit en vorm (welke oude Qualiteit en welke oude vorm ?) heeft. De brinQ in Deever is zelfs geen origineel Saksische brink. Dat is ie nooit geweest.
De ‘leesbaarheid van de historische ontwikkeling’ (is een brinQ een geschiedenisboek ?) van de brinQ van Deever is na de grote vernieling door de Hoge Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk In Het Gemeentehuis Aan De BrinQ in Deever in de feodale meiboomiaanse jaren 1955-1956-1957, en beetje bij beetje in de jaren daarna, volledig te niet gedaan. Ech wè.
Dus zullen de Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk In Het Raadhuis Van De Gemeente Westenveld Aan De Gemeentehuislaan in Deever toch nog flinQ wat geld moeten steken in het herstel van een soort van soort van oude Qualiteit en vorm van de brinQ van Deever. Maar dat zal wellicht worden getorpedeerd door de politieke krachten buiten de gemiente Deever (Deever hef ut roadhuus an de gemientehuuslèène, dus moei neet seur’n, wee bint now an de beurte).
Maar wat is de oude Qualiteit en vorm van de brinQ van Deever ?
Is ut de Qualiteit en de vorm uut seg moar 1925 ?
Is ut un brinQ mit un braandkoele en un vreding um de braandkoele ?
Is ut un brinQ mit un vreding um de kaarke (want biest’n mögt neet op de kaarkhof loop’m) ?
Is ut un brinQ mit un liek’nhüsie ?
Is ut un brinQ mit slietpèèd’n ?
Is ut un bijna boomloze brinQ en veule es’n op de kaarkhof ?
Is ut un brinQ sunder toerist’nindustrie ?
Is ut un brinQ mit un boer’ncafé ?
Is ut un brinQ mit de olde boerdereej’n (aarfgood) ?
Is ut un brinQ sunder auto’s ?
Is ut un brinQ sunder ut megalomane meiboomiaanse gemientehuus van de gemiente Deever ?
Is ut un brinQ woar ut skoltehuus vaaste sit an de skolteboerdereeje ?
Of is ut de Qualiteit en de vorm uut 1910 of 1890 of 1832 ?
Of naaiden de Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Gelijk In Het Raadhuis Van De Gemeente Westenveld Aan De Gemeentehuislaan in Deever de Deeverse gemeenschap met het project ‘Diever op Dreef’ (democrasietje spelen met geld van de belastingbetaler) een grote flapoor aan en lieten ze vervolgens hun eigen fantasie en de fantasie van het voor veel geld ingehuurde dure en chique adviesbureau de vrije loop gaan ? De Deeverse gemeenschap mocht meemummelen en meemompelen met de ambtenaren. Echt wè. Meebeslissen ? Echt neet.
Het doorlópen van het proces BrinQ (de Q van Quality; spreek uit kwalleti), als onderdeel van het project ‘Diever op Dreef’ was verloren tijd en het daarvoor uitgegeven belastinggeld was weggegooid geld. Echt wè.
We moeten ons wat betreft de brinQ van Deever geen zorgen maken over een nabij of ver verwijderd later.
Voor het beste voor de brinQ van Deever zullen we ons inspannen.
En des te meer we ons voor de brinQ van Deever inspannen, des te meer we deze brinQ zullen vernielen.
Posted in Brink
Leave a comment
Brandwièrpost Deever is weg ekrömp’m
In de webstee gemeentewesterveld.nl van de gemeente Westenveld is op 10 september 2013 het navolgende bericht over de sluiting van de brandweerpost Diever geplaatst.
Het college van Burgemeester en Wethouders van Westerveld stelt aan de gemeenteraad voor, de brandweerzorg per 1 januari 2014 vanuit de posten in Havelte, Vledder en Dwingelo te organiseren. Dat betekent dat het college voornemens is om de post in Deever te sluiten.
Burgemeester Jager: “Het college beseft dat dit voorgenomen besluit een enorme impact heeft op de vrijwilligers van de post. Het uitoefenen van het brandweervak is niet zomaar een hobby. Het is een passie waarvoor deze mensen zich enorm inzetten. Daarom heb ik namens het college maandagavond 9 september eerst de vrijwilligers van de te sluiten post op de hoogte gebracht”.
Door de brandweerzorg vanaf 2014 vanuit drie in plaats van vier posten te organiseren kan de gemeente Westerveld een structurele bezuiniging realiseren. In een eerdere bezuinigingsronde in 2010 bleef de brandweer grotendeels buiten schot, maar bij behandeling van de tweede bestuursrapportage 2012 besloot de gemeenteraad een taakstellende bezuiniging op te nemen en werd de bijdrage van Westerveld aan brandweer Zuidwest Drenthe met € 250.000 naar beneden bijgesteld. Ook is binnen de regio een regionale taakstelling opgenomen van twee keer 5%. Het afgelopen jaar heeft het college van Westerveld verschillende mogelijkheden onderzocht om de taakstellende bezuiniging te realiseren. Hieruit blijkt dat het organiseren van de brandweer in Westerveld vanuit drie posten mogelijk is.
Met de organisatie van de brandweerzorg vanuit de posten in Havelte, Dwingelo en Vledder blijft het grotendeels mogelijk om binnen vijftien minuten na alarmering bij een incident te zijn. Voor de huizen en bedrijven buiten deze aanrijtijd neemt de gemeente in samenwerking met de Veiligheidsregio aanvullende maatregelen, zoals het plaatsen van rookmelders en het geven van voorlichting aan bewoners en gebruikers. Het college stelt aan de gemeenteraad voor, in totaal € 40.000,- beschikbaar te stellen voor het opstellen en uitvoeren van deze preventieve maatregelen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Moeten de Deeverse Dorpskrachten, die zich vrijwillig voor incidentbestrijding (brandweerzorg is een verkeerd Nederlands woord, dat gelukkig steeds minder wordt gebruikt) inzetten, zich straks thuis in hun brandweerpak hijsen, om zich vervolgens in eigen vervoer, per tweewieler of per vierwieler naar een plaatselijke brand te spoeden of worden ze op 1 januari 2014 bedankt voor bewezen vrijwillig verleende diensten ?
Weer een vet signaal van krimp in de gemiente Deever !
Is het de bedoeling dat de brandweerpost van Deever, zie de foto, wordt afgebroken ?
Of kan het verhuurd worden als clublokaal aan de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, dat wil zeggen de plaatselijke heemkundige vereniging ?
En wat gaat met het materieel gebeuren ? Wellicht zal dit verkocht worden en zullen van het geld incidentdetectiesystemen worden gekocht voor de huizen in bijvoorbeeld Zorgvlied, Wateren, Olde Willem, Wittelte en ’t Moer ?
Wellicht kan het brandweerembleem boven de linker garagedeur worden geschonken aan de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, dat wil zeggen de plaatselijke heemkundige vereniging.
Posted in Braandwièr, Deever, Dorpskracht, Krimpsignaal
Leave a comment
Un waetervaarfskildereeje van un olde boerdereeje
De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. (Jaap van Zyderveld, Jacob Maria Zijderveld) heeft het bijgaand afgebeelde impressionistische waterverfschilderij in 1975 op papier gemaakt in de gemiente Deever. De titel van het waterverfschilderij is gewoon Diever. Het schilderij heeft een breedte van 47 centimeter en een hoogte van 40 centimeter. De kunstenaar heeft het schilderij in de rechter benedenhoek van zijn handtekening voorzien. De schilder heeft het kunstwerk in de linker benedenhoek van de naam Diever en het getal 75 (het jaar 1975) voorzien. De kunstenaar Jaap van Zijderveld sr. is geboren op 25 september 1919 in Den Haag en is overleden op 8 maart 1985 in Den Haag.
Niet bekend is de plaats waar de kunstenaar voor het maken van dit schilderij heeft gezeten. De redactie van ut Deevers Archief schat in dat dit fraaie schilderij in Deever op ut Kastiel of misschien wel in Oll’ndeever is gemaakt. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet welke boerderij hier is geaquarelleerd ?
Posted in Kuunst, Tiekening
Leave a comment
Zorgvlied lig skier teeg’n de Dreins-Freese grens an
De redactie van ut Deevers Archief laat zijn zeer gewaardeerde bezoekers graag meegenieten van bijgaande afbeelding van ut goeie olde Zorgvlied. De nostalgisch aandoende sepiakleurige afbeelding is gepubliceerd in het geïllustreerde familieweekblad voor Friesland met de naam Fan Fryske Groun (Van Friese Bodem), 2e jaargang, 1927-1928, 14 oktober 1927. De foto voor deze afbeelding zal eerder dat jaar zijn gemaakt, de bladeren zitten aan de bomen.
In die tijd ging een verslaggever van dit weekblad nog op zijn fiets en met zijn fototoestel op pad voor het maken van een reportage. De verslaggever had voor de gelegenheid even de journalistieke vrijheid genomen de Friese Bodem te verlaten en was voor het maken van deze foto een paar honderd meter de Drents-Friese grens overgestoken. En wellicht heeft de verslaggever daarna even een kopje koffie gedronken in café De Harmonie, een eindje verderop in het dorp. Bij de redactie zijn geen ansichtkaarten van dit dorpsgezicht uit die periode bekend.
Links naast het nieuwe kerkgebouw van de rooms-katholieke geloofsgemeente is zichtbaar het Witte Huis, de woning van de pastoor. Deze woning bestaat niet meer. Rechts naast het kerkgebouw met de naam Heilige Andreaskerk staan de vijf woninkjes van het Sint Anthonij Gasthuis. Twee woninkjes hadden een dakkapel. De vijf woninkjes bestaan niet meer. In het achterhuis van het grote witgekalkte huis aan de rechterkant was een klompenmakerij gevestigd. Dit huis is later afgebrand. De redactie weet niet of de zichtbare weg in 1927 al was verhard en toen al Dorpsstraat heette.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de Dorpsstraat gemaakt op donderdag 4 november 2017.
Posted in Verdwenen object, Zorgvliet
Leave a comment
Ut hunnebedde D52 noa ut knutselwaark in 1953
De grote archeoloog professor doctor Albert Egges van Giffen schreef in 1918 over hunnebed D52 in de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever: “Het hunebed verkeert in geheel vervallen staat, zoodat zelfs enkele hoofdbijzonderheden nauwelijks herkenbaar zijn; het geheel is dan ook zonder meer niet reconstrueerbaar”.
Duidelijker en directer uitgedrukt: het hunnebed was één grote niet te reconstrueren hoop stenen.
Toch zou volgens professor doctor Albert Egges van Giffen het graf honderd jaar eerder nog geheel ongeschonden zijn geweest. Hij telde bij een eerste visuele inspectie in 1918 in totaal twee en twintig stenen, maar zette toen al bij meer dan de helft van de stenen vraagtekens over de aard of de positie.
Toch ging de grote archeoloog professor doctor Albert Egges van Giffen in 1953 als een soort van twintigste eeuwse hunnebedbouwer over tot een soort van herstapeling van de stenen.
De bijgaand afgebeelde zwart-wit ansichtkaart is in mei 1955 uitgegeven en was te koop bij Jan Brugging (Jan Wiba) in de Heufdstroate in Deever. Op de afbeelding is het resultaat van het partijtje hunnebedje knutselen van de grote archeoloog professor doctor Albert Egges van Giffen te zien.
De redactie van ut Deevers Archief is ten zeerste van mening dat de grote archeoloog professor doctor Albert Egges van Giffen dat professorale geknutsel an de Dikke Stien’n in de Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever maar beter had kunnen nalaten. In ut Deevers Archief zijn enige afbeeldingen van de Dikke Stien’n van vóór 1953 te vinden. Bijvoorbeeld deze afbeelding uit 1911. Of deze afbeelding uit 1918. Of deze bijzonder fraaie afbeelding uit 1952. Laag’n de Dikke Stien’n ur nog moar so bee in de kaele Stienakkers an de Grönnegerweg bee Deever.
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s van de Dikke Stien’n gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
De grote vraag is natuurlijk wel de volgende. Waar is de dikke stien die op de zwart-wit ansichtkaart uit 1953 rechts aan het einde van het hunnebed is te zien, gebleven ? Deze dikke stien zou op de twee kleurenfoto’s links op de voorgrond moeten staan. Het was wel un dikke stien, die bij de twee en twintig door de professor getelde stenen van het hunnebed D52 hoorde. Waarom is deze dikke stien verdwenen ? Zo’n dikke stien is niet zo maar met een paar man te verslepen en in de kattebak van een auto te stoppen of op een boedelwagentje te laden.
Posted in Ansigtkoate, Hunnebedde D52
Leave a comment
De aachterkaante van de olde kapelle van Obadja
De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet in welk jaar de hier getoonde zwart-wit foto van de achterkant van de Obadja-kapel op Zorgvlied is gemaakt en weet ook nog niet wie deze foto heeft gemaakt. Op de zwart-wit foto is aan de linkerkant ut törfhokke te zien. Het is een afbeelding die zeer zeker wel in elk geval moet worden gearchiveerd.
De redactie heeft wel het vermoeden dat de foto ná de Tweede Wereldoorlog is gemaakt, maar wel vóórdat de kapel in 1968 is verlengd. Bestudering van de op de zwart-wit foto zichtbare en nog steeds aanwezige grafstenen kan mogelijk een preciezere datering opleveren.
In die jaren vonden de zeer geachte leden van de geloofsgemeente, die in de Obadja-kapel ter kerke gingen, het nog niet nodig de buitenkant van hun houten kerkgebouwtje spierwit te verven.
De kapel is in 1968 aan de voorkant verlengd, waarbij de voorgevel naar voren is verplaatst. De op de eerste kleurenfoto zichtbare oostelijke zijgevel heeft drie oorspronkelijke en aan de rechterkant twee toegevoegde vensters, die alle voorzien van negenruits ramen, een kalf en een halfrond drieruits bovenlicht. Op de plek van het vierde oorspronkelijk venster is een nooduitgang gemaakt.
De redactie heeft de twee kleurenfoto’s gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
Ièst ut paark A op de kaarkhof van Deever ruum’m
Voordat je als kind of kleinkind of achterkleinkind of achterachterkleinkind het in de gaten zou kunnen hebben, zouden de overijverige werkertjes van de voorkant van het gelijk – die hun bureautje in het raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever hebben staan – op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever kunnen beginnen met het opruimen van de stoffelijke resten van een ouder of een grootouder of een overgrootouder of een overovergrootouder in één van de perken A tot en met Z.
Als vanwege het voorgewende of geveinsde ruimtegebrek op de kaarkhof an de Grönnegerweg bee Deever dan zo nodig een perk zou moeten worden geruimd, dan is dat voor de erfgenamen van de stoffelijke resten en de grafsteen ethisch en juridisch gezien alleen te verantwoorden als de overijverige werkertjes beginnen bij de graven in het zo genoemde perk A.
De Engelsen zeggen dat zo: first in, first out. Wie het eerst is begraven, die wordt ook het eerst geruimd. Dus de conclusie is dat de stoffelijke resten in perk A in volgorde van overlijden en zonder aanziens des persoons het eerst moeten worden geruimd.
En dan kan het wel zo zijn dat de overijverige bestuurdertjes van de zo genoemde Historische Vereniging Gemeente Diever -niet gehinderd door enige kennis- wel voortdurend en heel hard schreeuwen en brullen en lobbyen dat perk A van historisch belang is en dan kan het wel zo zijn dat de ijverige werkertjes van de genoemde vereniging als een soort van tijdverdrijf zo nu en dan in perk A hier en daar de gevallen bladeren opharken, hier en daar een grafsteentje rechtzetten, hier en daar de korstmosjes van een grafsteen wegkrabben of hier en daar de rode grafsteentor bestuderen, maar dat heeft nul en generlei waarde, dat doet niets af aan het ethische, objectieve en juridisch te volgen principe dat de oudste stoffelijke resten in het oudste perk A het eerst worden geruimd, en niet subjectief eerst perk D waar veel arbeiders liggen en dat perk K en dan perk B waar veel dikke boeren en notabelen liggen.
In het geval van Jan Lefferts ten Brink en Grietje Veenhuis, die begraven zijn in perk A, zal het overijverige werkertje van de voorkant van het gelijk inderdaad -als een soort van beginnend notarisklerkje- overijverig en gratis overuren makend op zoek moeten gaan naar alle erfgenamen van de stoffelijke resten van Jan Lefferts ten Brink en Grietje Veenhuis en de grafsteen en hen via een officieel document de wettelijke en objectieve mogelijkheden voor het omgaan met de stoffelijke resten en de grafsteen en de geldelijke gevolgen van een keuze mee te delen.
Jan Lefferts ten Brink is geboren op 1 juni 1850 in Deever en is op 30 april 1887 overleden in Wittelte. Hij is een zoon van Leffert ten Brink en Grietje Hessels. Jan Leffert ten Brink was boer in Wittelte.
Geertje Veenhuis is geboren op 18 maart 1858 in Wapse en is op 29 mei 1915 overleden in Wittelte. Zij is een dochter van Fokke Jans Veenhuis en Annechien Niklaas Krijthe.
Op de grafsteen staat de voor boeren erg toepasselijke eerste regel van psalm 103, vers 8.
Dit vers heeft betrekking op de vergankelijkheid van het leven, het sterven en de rouw.
De tekst van psalm 103, vers 8 luidt als volgt:
Gelijk het gras is ons kortstondig leven,
Gelijk een bloem, die op het veld verheven,
Wel sierlijk pronkt, maar krachteloos is en teer,
Wanneer de wind zich over ’t land laat horen,
Dan knakt haar steel, haar schoonheid gaat verloren,
Men kent en vindt haar standplaats zelfs niet meer.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze kleurenfoto op 3 oktober 2017 gemaakt.
De redactie is bezig alle grafstenen in alle perken van de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever te fotograferen.
Posted in Deever, Kaarkhof an de Grönnegerweg
Leave a comment
Now hef Deever twee Bert Haanstra sitbaankies
Het laatste deel van de film Fanfare, te weten het beroemde muziekconcours, nam filmmaker Bert Haanstra in 1958 op in een weiland an de Kloosterstroate in Deever, aachter ut huus mit de naeme ut Zonnehoekje. Dat weiland is geen weiland meer, op die plek staan al lang vier burgerwoningen.
Bert Haanstra schonk een duurzaam houten zitbankje aan de inwoners van de gemiente Deever, als dank voor het gebruik van het weiland en de inzet van vele Deeverse figuranten bij de opnamen. Dit duurzame houten zitbankje kreeg een plekje an ut asfaltpad langs de Bosweg, vlak bee ut huus woar vrogger bode Vossie hef ewoond en woar Roelof (Roef) Zoer ok hef ewoond. Zie afbeeldingen 1 en 2.
Pas bij de opening van de Bert Haanstra wandelroute is het duurzame houten zitbankje voorzien van een tekstplaatje: ‘Ter herinnering aan Bert Haanstra (1916-1997). In juni 1958 filmde de cineast in Diever het laatste gedeelte van zijn komische speelfilm Fanfare’. Zie het tekstplaatje op afbeelding 3.
De redactie van ut Deevers Archief hoopt dat dit duurzame houten zitbankje, toch un ech stukkie aarfgood van de olde Deeversen, tot in lengte van jaren zal blijven bestaan. Wie is eigenaar van dit duurzame houten zitbankje ? Zijn dat de oude inwoners van de gemiente Deever of is dat het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld ? Wellicht is het een duurzaam idee om dit duurzame zitbankje met het fraaie tekstplaatje eervol en respectvol te verplaatsen naar de achterkant van het grote gemeentelijke gemetselde veldkeiengedrocht met de naam Burgemeester van Os bank ? Want in Deever zijn ze ondertussen wel een beetje gewend geraakt aan het gesleep met zitbanken.
De redactie was toch wel bijzonder erg verbaasd en verrast en veraldereerd op vrijdag 28 november 2020 een nepversie van het originele enige echte Bert Haanstra zitbankje in de vorm van een metalen zitbankje van het type Ikarus van het bedrijf Gardelux b.v. voorzien van een neptekstplaatje aan een nepslijtpad op de kaarkhof an de brink van Deever aan te treffen. Zie de afbeeldingen 5 en 6. Welke lomperik heeft dat bedacht ? Dit bankje is daar in 2019 of 2020 neergezet in het kader van het peperdure onderbestratingwerk met de naam Deever op Drift. Is dit gecoate metalen zitbankje wel duurzaam ? Voldoet dit gecoate metalen zitbankje wel aan de Fairtrade criteria van het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld ? Is het gecoate metalen zitbankje wel circulair, met andere woorden kan van het zitbankje aan het einde van zijn levensduur over dertig jaren wel een nieuw zitbankje worden gemaakt ?
En wat is de bedoeling van het Publieke Bedrijf Gemeente Diever ? Blijft het originele enige echte duurzame Bert Haanstra zitbankje, echt aarfgood van Deever an de Bosweg, staan en zal het nepzitbankje op de kaarkhof an de brink van Deever op een dag zijn verdwenen ? Of blijft het nepzitbankje op de kaarkhof an de brink van Deever staan, en zal het enige echte duurzame Bert Haanstra zitbankje, echt aarfgood van Deever an de Bosweg, op een vroege ochtend na een mistige nacht zijn verdwenen ?
Afbeelding 1
De Bert Haanstra zitbank met twee duurzame houten zitplanken en drie duurzame houten rugleuningplanken an de Bosweg. De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Afbeelding 2
De Bert Haanstra zitbank met drie duurzame houten zitplanken en twee duurzame houten rugleuningplanken an de Bosweg. De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Afbeelding 3
Tekstplaatje dat is vastgeschroefd aan een van de twee duurzame houten rugleuningplanken van de Bert Haanstra zitbank. De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Afbeelding 4
Aan de linkerkant is zichtbaar de achterkant van het gemeentelijk gemetselde veldkeiengedrocht met de naam Burgemeester van Os bank. De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Afbeelding 5
Deze nepversie van het originele enige echte Bert Haanstra zitbankje met drie metalen zitplanken en één metalen rugleuningplank, waarin die onneusele D is geponsd, staat in de kaarhof (ok wè kaarketuun enuumd) an de brink van Deever. De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Afbeelding 6
Aan de rugleuning van het nep Bert Haanstra zitbankje is een metalen nepplaatje bevestigd. De tekst is niet precies overgenomen van het originele tekstplaatje, want bevat in elk geval twee onnozele fouten, te weten ‘cinecast’ is ‘cineast’ en ‘Komische’ is ‘komische’. Maar alleen een critecast let op dergelijke onnozele fouten. De redactie heeft deze kleurenfoto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Posted in Aarfgood, Fanfare
Leave a comment
Loat oen topstokk’n in ut Deevers Archief seen
De redactie van ut Deevers Archief biedt uiteraard ruimte in het Deevers Archief voor het tonen van jouw eigen topstukken van de geschiedenis van de gemiente Deever.
Een topstuk kan zijn een verhaal, een artikel, een document, een foto, een afbeelding, een …….
Overal is wel wat over de geschiedenis van de gemiente Deever te vinden !
Wat vind jij een topstuk dat behoort tot de geschiedenis van de gemiente Deever en volgens jou een mooi plekje in ut Deevers Archief verdient ?
Een foto van een afgebroken pand ?
Een foto van een melkboer ?
Een verkoopakte van een boerderij uit 1833 ?
Een verhaal over een dorpsfiguur ?
Een foto van het interieur van een smederij ?
Een vooroorlogs jaarverslag van de zuivelfabriek ?
Een beschrijving van een archeologische vondst ?
Een foto van een klompenmaker ?
Een beschrijving van de regels van het bolderen ?
Een foto van een auto met een D-nummer op de kentekenplaat ?
Een verhaal uit de Tweede Wereldoorlog ?
Een foto van overgrootmoeder met oorijzer ?
Een …. ?
Reageer of stuur een digitale versie van jouw topstukken in.
De redactie zal deze zeker tonen in ut Deevers Archief !
Bij voorbaat hartelijk dank !
Posted in Gemiente Deever, Topstuk
Leave a comment
Ee’m kiek’n in de Heufdstroate van Deever
De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand knipsel met een afbeelding van een boer met een door een paard getrokken geladen kar bij de gereformeerde school in de Heufdstroate in Deever vroeg in de ochtend.
De redactie weet helaas nog niet in welke tijdschrift deze fraaie afbeelding heeft gestaan en in welk jaar de foto is gemaakt. De redactie heeft het vermoeden dat de foto voor deze afbeelding ongeveer rond 1935 is gemaakt. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief het wel weet, die mag het de redactie natuurlijk melden.
De maker van de foto voor de kleuren ansichtkaart met de titel Groet’n uut Deever stond ongeveer op hetzelfde punt als de maker van de foto voor de afbeelding uit het tijdschrift. De maker van de kleurenfoto deed dat op de vuilnisophaaldag. Ee’m de conteen’r an de weg zett’n.
De organisatie Diever Sportief heeft de kleuren ansichtkaart in 2016 uitgegeven ter gelegenheid van de Internationale Drents-Friese Woud Wandelvierdaagse. Daarvoor alsnog driewerf hulde: hulde, hulde, hulde.
Posted in Ansigtkoate, Boer'nlee'm, Heufdstroate, Kaarke an de brink, Topstuk
Leave a comment
Deever, bonito rincón restaurado en su estado orginal
De redactie van ut Deevers Archief kwam bij het digitaliseren van zijn papieren archief – bestaande uit vooral veel dozen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels uut de gemiente Deever – bijgaande afbeelding van het huis van Klaas Kleine an de Peperstroate in Deever tegen.
De redactie heeft het donkerbruine vermoeden – vanwege het bijschrift in het Nederlands, het Engels, het Duits, het Frans en het Spaans – dat deze foto heeft gestaan in een nummer van het periodiek Kijk op het Noorden, maar heeft op de achterkant van de afbeelding niet aangetekend in welk nummer van dit periodiek de afbeelding heeft gestaan.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet in welk nummer van Kijk op het Noorden deze foto heeft gestaan ?
Of Klaas Kleine het pand van de familie Koning in zijn oorspronkelijke staat heeft gerestaureerd, dat is de vraag. Want zeker is dat de levensboom in het bovenlicht van de voordeur vóór de restauratie niet aanwezig was; zie het bericht De olde kouwe van Oaltie Keuning-Hoaveman.
De redactie vermoedt dat siersmid Klaas Kleine deze levensboom zelf wel zal hebben gesmeed.
De redactie heeft al in verschillende berichten aandacht besteed aan Klaas Kleine. De trouwe bezoeker van het Deevers Archief die meer wil lezen over Klaas Kleine wordt uitgenodigd aan de rechterkant op de categorie ‘Klaas Kleine’ te klikken.
Posted in Deever, Dorpsfiguur, Klaas Kleine, Peperstroate
Leave a comment
Ut Deevers Archief söch foto’s van ut boer’nlee’m
In de vijftiger jaren van de vorige eeuw waren in de gemiente Deever in totaal meer dan vierhonderd kleine, wat grotere en voor die tijd grote boeren bezig met hun veelal gemengde bedrijf. Het aantal boerenbedrijven is in de daaraan volgende decennia door diverse redenen gestaag afgenomen.
In de foto-albums van de kinderen en de kleinkinderen van deze boeren moeten heel veel foto’s van het boerenleven van hun familie aanwezig zijn.
Foto’s van ploegen, zaaien, maaien, hooien, dorsen, dorsmachines, aardappels rooien, knollen plukken, tractoren, landbouwmachines, melken, melkbussen, veetransport, en zo voort, en zo voort, en zo voort.
Zie als voorbeeld de bijgaande kleurenfoto van ploegen met het paard na het oogsten van rogge op de Heezenesch van Deever. Wie is deze ploegende boer ?
Zie als voorbeelden ook de afbeeldingen die in deze webstee worden getoond als aan de rechterkant de categorie Boer’nwaark wordt aangeklikt.
De zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief worden verzocht te melden (klik onder aan dit bericht op ‘leave a comment’) of de redactie van ut Deevers Archief bij hen bekende of aanwezige foto’s van het boerenleven mag scannen en mag publiceren in ut Deevers Archief. De redactie is hen daar bij voorbaat zeer erkentelijk voor.
Bijgaande afbeelding is in bijgeknipte vorm en in zwart-wit opgenomen op bladzijde 142 van het papieren Magnum Opus van de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever.
Posted in Boer'nlee'm, Boerdereeje, Heezeresch
Leave a comment
Ee’m kiek’n of ‘r ok gesellige doo’jn bee bint
De redactie van ut Deevers Archief ontkomt niet aan de besteding van enige aandacht aan Nell Meiboom-Veltman (die in de Deeverse volksmond altijd tante Nel werd genoemd), de echtgenote van burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd). Nell Veltman is op 4 mei 1908 geboren in Makkinga in Friesland. Nell Veltman is op … 1994 overleden in Bilthoven.
Nell Veltman ging na drie jaar HBS als correctrice werken bij het Leeuwarder Nieuwsblad en de Haagsche Courant. Op 19 juli 1935 trouwde ze in Wassenaar met Jan Cornelis Meiboom, die werkzaam was op het ministerie van Binnenlandse Zaken. In 1939 werd hij benoemd tot burgemeester van Diever. Dat bleef hij tot april 1975, slechts onderbroken in het laatste bezettingsjaar, toen hij ondergedoken was.
Zij vergezelde haar man in de onderduik (vanaf 14 april 1944) en begon zich op het schrijven toe te leggen. Ze schreef gedichten, onder meer over haar actuele situatie, die in 1945 verschenen in de bundel ‘Hunkering’.
Na haar debuut schreef Nell Veltman meisjesboekjes, zoals Heleen heeft vacantie [1948], Een mand vol letters [1951] en Een nazaat van Marijke Meu ? (1951).
Zie de bijgevoegde afbeelding van de drie vermelde boekjes. Deze boekjes zijn voor een habbekratsje of een paar eurootjes op de kop te tikken in onder meer tweedehandsboekwinkeltjes.
In de courant De Heerenveensche Koerier (Onafhankelijk dagblad voor Midden, Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel) schreef een recensent – zie de bijgevoegde afbeelding van de recensie – over het meisjesboekje Een nazaat van Marijke Meu ? als conclusie: Met litteratuur heeft dit boek weinig te maken.
Ook als (gelegenheids)toneelschrijfster kreeg ze bekendheid. Enkele titels van haar toneelstukken zijn: ‘Het uitbreidingsplan’ [1948], ‘Witte cyclamen’ (1948) en – in samenwerking met Jan Naarding – het openluchtspel ‘Zwedera van Ruinen’.
Voor het 25-jarig jubileum van de Vereniging Voor Veel Vreemdelingen Verkeer (V.V.V.V.V.) in Deever schreef ze samen met stratenmaker en schrijver Abe Brouwer en politieagent en schrijver Roel de Lange de revue ‘Liever naar Diever’.
Ze was betrokken bij de oprichting van de Toneelvereniging Diever, waarvoor ze jarenlang actief bleef als regieassistente en souffleuse.
In 1975 reikte de gemiente Deever haar een oorkonde uit voor haar werk als ambassadrice van de openluchtspelen en voor het organiseren van folkloristische evenementen.
Vanaf de oprichting was ze bestuurslid van de Drentse Schrieverskring.
Ze leverde bijdragen aan de Drentse schrieversalmanak 1954 en de Drentse schrieversalmanak 1956.
Voorts schreef ze toneelrecensies.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
In het orgaan ‘Het Amateur Toneel’ – zie de bijgevoegde afbeelding van een citaat uit bladzijde 572 van het boek Geschiedenis van de Drentse literatuur, 1816-1956 – deed Nell Meiboom-Veltman (die in de Deeverse volksmond altijd tante Nel werd genoemd) zich in 1953 – in de naoorlogse periode van armoede en hard werken – nogal laatdunkend uit over het culturele peil in de provincie Drenthe, lees de gemiente Deever.
Haar in het Deevers (met spelfouten) geschreven uitspraak ‘Ee’m kiek’n of ’t er ok gezellige dojen bi’j bint’ werd haar niet in dank afgenomen, maar gaf wel haar houding tegenover de inwoners van de gemiente Deever op juiste wijze weer. See haar de Deeversen agin neet in de reken.
Waren haar hoogcultureluurse meisjesboekjes wel te lenen in de eerste leesbevorderende (openbare) bibliotheek in de gemiente Deever ?
In het citaat staat NATU voor Nederlandse Amateur Toneel Unie.
Posted in Abe Brouwer, Alle Deeversen, Cultuur, Jan Cornelis Meiboom
Leave a comment
J. SL. en B.M. hept de ièste stien elegt op 16-5-53
De redactie van ut Deevers Archief heeft op 3 oktober 2012 des morgens om 10.14 uur toevallig in het voorbijgaan de hier afgebeelde eenvoudige gevelsteen an de Kruusstroate in Deever waargenomen en natuurlijk op de foto gezet:
J.SL. B.M. 16-9-53.
Blijkbaar heeft het echtpaar J.SL en B.M de ‘eerste steen’ van het op 3 oktober 2012 leegstaande pand op 16 september 1953 ‘gelegd’ in de vorm van een gevelsteen. Heeft hij of heeft zij hem ‘gelegd’ of hebben zij hem samen ‘gelegd’ ?
Het pand stond op 3 oktober 2012 nog te koop. De staat van het pand was toen niet al te best meer. Hopelijk hebben de kopers van dit pand de gevelsteen bij het opknappen van het pand niet verwijderd.
Hopelijk herkennen bezoekers van het Deevers Archief deze gevelsteen en kunnen en willen zij een en ander vertellen over het echtpaar J.SL en B.M.
Posted in Deever, Toevallige waarneming
Leave a comment
De jonge laandgeities van Klaas Kleine uut Deever
De redactie van ut Deevers Archief kwam bij het scannen van grote stapels Deeverse krantenknipsels bijgaand berichtje uit de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van 8 februari 1980 tegen. Het is een berichtje over geitenfokker Klaas Kleine uut de Peperstroate in Deever. De redactie probeert zo veel als mogelijk is over deze markante en veel te vroeg overleden dorpsfiguur te publiceren. Wie van de trouwe bezoekers helpt de redactie een handje ?
Jonge landgeitjes in Diever
Diever. De bok Gerold, die op 12 september vorig jaar door burgemeester H.G. Overweg van Diever naar het op die dag geopende fokcentrum ‘de Veentjes’ geleid werd, heeft een actiever rol gespeeld bij de instandhouding van zijn ras.
Woensdagmorgen aanschouwden zijn eerste nakomelingen van dit jaar het levenslicht.
Op de foto burgemeester Overweg (rechts) en de heer Kleine, eigenaar van het fokcentrum met de lammetjes Christoffel en Cecile. Tussen hen in moeder Yfke.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Alleskunner wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer hoefsmid, siersmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent cursus Drents, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde of beroep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde of dat beroep aan de redactie door te geven).
Meer gegevens over Klaas Kleine zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.
Wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever) kocht op 14 oktober 1966 het huis op de hoek van de grote en kleine Peperstraat voor f. 6.000,- van Aaltje Haveman, de weduwe van Hendrik Koning, en ging met het pand aan de slag op basis van een vermetel plan voor restauratie en herbouw.
Burgemeester Overweg is burgemeester Hermen Gerrit Overweg.
Gegevens over de landgeit zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.
Posted in Alle Deeversen, Deever, Dorpsfiguur, Klaas Kleine
Leave a comment
Haentie op mien stokkie mit Palmpoas’n in 1939
De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand knipsel -nota bene een hele bladzijde- uit het tijdschrift Het Noorden in Woord en Beeld, Jaargang 15, Nummer 4, 7 april 1939, van de ‘Haentie op mien stokkie’ traditie met Palmpasen. In 1939 viel Palmzondag op 2 april. Dat deze tradtie in de dorpen van de gemiente Deever nooit verloren moge gaan.
Het bijschift bij de bovenste foto luidt als volgt
Op Palmzondagmorgen ontving de burgemeester van Diever de palmpaaschdragers op hartelijke wijze. Een 80-tal kinderen waren ditmaal van de partij ! Onze foto laat dit aardige, oude gebruik hier zien. De optocht met al de fraaie ‘haenties op ’n stokkie’ lokt heel wat belangstelling.
Het bijschrift bij de tweede foto luidt als volgt.
Links: Mevrouw Van Os, de echtgenoote van den burgemeester, zien we op deze foto geheel rechts.
Het bijschrift bij de derde foto luidt als volgt.
Hieronder: De Paascheieren worden uitgereikt. Een mooi moment
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het moge duidelijk zijn dat de eerste foto voor de Griffemeerde Skoele an de Heufdstroate is genomen en de twee andere foto’s bij het huis van de burgemeester an de Heufdstroate.
Zou mevrouw Saakje Lena van der Veen -getooid met cowgirlhoed- zelf de eiernetjes hebben gehaakt ?
Wie herkent personen op de derde foto ?
De redactie is op zoek naar oude foto’s van de ‘Haentie op mien stokkie’ traditie in de dorpen van de gemiente Deever. Wie zou een scan van deze foto’s ter beschikking willen stellen ?
De redactie is op zoek naar nazaten van het burgemeestersechtpaar Hendrik Gerard van Os en Saakje Lena van der Veen. Mogelijke kinderen van dochter Jacqueline van Os zouden nog kunnen leven.
Het is te betreuren dat heden ten dage mevrouw de echtgenote van de burgemeester de kinderen niet meer ontvangt of niet wenst te ontvangen. Of woont de burgemeester van de gemeente Westenveld buiten de gemiente Deever ? Of is de burgemeester van de gemeente Westenveld niet geïnteresseerd in Deeverse tradities ?
De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief, die ook een verstokte liefhebber van afbeeldingen op papier is, kan de hier afgebeelde zwart-wit foto van de haentie-op-mien-stokkie-optocht ook ten zeerste bewonderen op bladzijde 47 van het in 2008 verschenen papieren boekwerkje ‘Diever, zoals het was in de voormalige gemeente, 1930-1980’, dat is samengesteld door vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever. Maar ja, dan moet je wel in het bezit van dat papieren boekwerkje zijn of dat papieren boekwerkje bij iemand in kunnen zien.
Posted in Deever, Haentie op mien stokkie, Palmpoas’n, Traditie
Leave a comment
De ieser’n baarge van snikkevaeder Beijer
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 24 juli 1852 verscheen het volgende bericht over de nieuwe ijzeren barge van snikkevaeder Beijer.
Met verneemt, dat waarschijnlijk door den snikkevaarder Beijer de door hem bestelde ijzeren barge in het veer tusschen Assen en Meppel in de vaart zal gebragt worden, alsmede dat de snikkevaarders voorhands van hun voornemen, om ook een nacht-barge-dienst in werking te brengen, hebben afgezien, om de te bezwarende voorwaarden, welke, naar hunne meening, door het Provinciaal bestuur, in het belang van de werken der Hoofdvaart, voor de vergunning, om des nachts te varen, zijn gesteld.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Hoe krijgt de schrijver van dit artikeltje het voor elkaar een artikeltje van één lange zin te maken !
Dat het bestuur van de provincie Drente het varen in de nacht van de snikke tegen hield, dat is wellicht te verklaren vanwege de noodzaak dan ’s nachts bruggen en sluizen te moeten bemannen.
Een barge was een bepaald type ijzeren trekschuit met een recht vallend voorsteven, een rond klipperachtig achtersteven. en een houten ruime kajuit over de gehele lengte, welke van enkele ramen was voorzien. De barge was in gebruik tussen ongeveer 1850 en 1920. De barge werd evenals de snikke getrokken door een paard.
De redactie heeft in het verleden wel gesproken met olde Deeversen en olde Deeverbroggers, die in hun jonge jaren nog snikkejaeger waren geweest.
Uiteraard deed snikkevaarder Beijer ook Dieverbrug aan.
In het boek An de Brogge, die de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever, zeg maar de heemkunduge vurening uut Deever ter gelegenheid van haar twintigjarige bestaan heeft uitgegeven, is ook enige aandacht besteed aan de snikkevaeder, de snikkejaeger, de snikke en de barge. Daarvoor driewerf hulde: hulde, hulde, hulde.
Posted in An de Deeverbrogge, Boek An de Brogge, de Voat, Scheepvaart, Snikke
Leave a comment
In de grote saele van Blok an de Deeverbrogge
Op deze kleurenfoto uit het einde van de zestiger jaren van de vorige eeuw is het interieur van het restaurant van hotel-restaurant-café-pension Blok an de Deeverbrogge te zien, met name het duur en chique ogende linker deel van de ruimte. In die tijd stonden nog geen vaasjes met plastic bloemen op de tafels. Wel stond op elke tafel het bekende flesje van het nog steeds bestaande merk Maggi met veel zouthoudend soeparoma.
Zijn de stoelen van het merk Stako (stapelbare en koppelbare stoelen) en an de Deeverbrogge gemaakt in meubelfabriek De Toekomst ?
De ruimte was niet altijd ingericht, zoals hier is te zien, want soms, in elk geval enige keren aan het einde van de vijftiger en het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw, was deze ingericht als een soort van bioscoop, rijen stoelen achter elkaar, zonder tafeltjes daartussen. Voor de kinderen van de laegere skoele an de Tusschendarp in Deever werd dan op een woendagmiddag een kinderfilm gedraaid.
Het is de redactie van ut Deevers Archief niet bekend of daar ook kinderen van andere scholen uut de gemiente Deever bij aanwezig waren of dat deze op een andere middag naar de film gingen kijken. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan hier duidelijkheid over verschaffen ?
Het was in die tijd voor kinderen in elk geval wel een ware gebeurtenis naar een echte film te kunnen kijken.
In deze heden ten dage totaal anders uitziende ruimte vond in november 2014 de uitreiking plaats van het eerste exemplaar van het onvolprezen boek met de titel An de Brogge, dat de heemkundige vereniging uut Deever ter gelegenheid van haar twintigjarige bestaan uitgaf. Een afdruk van deze geschiedkundig zeer waardevolle kleurenfoto had zeker niet misstaan in het hiervoor genoemde boek. Jammer, weer een opgelegd kansje gemist.
Hartelijk dank – Kees, Nell, Elsje en Wouter
In 1943 verstuurden het burgemeestersechtpaar Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd, die op een Solex reed en die North State sigaretten rookte) en Nelly Veldman (die zichzelf Nell noemde en die in de Deeverse volksmond altijd tante Nel werd genoemd) en hun kinderen Elsje (Elisabeth, die in de Deeverse volksmond altijd Elsebé werd genoemd) en Wouterus Albertus bijgaande Agfa-fotokaart van hun woning vanuit Deever naar den Heer en Mevrouw de Könnigh-Veldman, Groot Hoefijzerlaan 49 in Wessenaèr.
De fotokaart moet een in eigen beheer gemaakte kaart van de familie Meiboom-Veldman zijn geweest, die was niet bij een neringdoende in Deever te koop. Was Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) de maker van de foto voor deze kaart ? Was dit het 102-de exemplaar dat was verstuurd ?
In 1943 – in het derde jaar van de Tweede Wereldoorlog – was burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de Deeverse volksmond altijd ome Kees werd genoemd) nog volop in functie.
De familie Meiboom-Veldman noemde de gemeentelijke burgemeesterswoning ‘de Eschhorst’. In het Oud-Germaans wordt met een horst een ‘vogelnest’ bedoeld. Vanuit de woonkamer, de serre en enige slaapkamers van hun ‘vogelnestje’ an de Heufdstroate in Deever had de burgemeesterlijke familie in de Tweede Wereldoorlog nog een mooi uitzicht op de Westeresch. Aan de achterkant van het ‘vogelnestje’ kon de familie vanuit de ramen van de eerste verdieping en de zolderverdieping uitkijken over de Noorderesch, aannemende en zo te zien dat de bomen in het bosje achter de woning nog niet hoog waren.
Dus eigenlijk had de familie de woning beter de ‘de Eschenhorst’ kunnen noemen. Wellicht stond de woning op een soort van zandruggetje tussen de Westeresch en de Noorderesch, maar dan had de familie de woning ook ‘de Eschenhors’ kunnen noemen.
Blijkbaar waren de kinderen Hubert (Huup), Cornelis (die in de Deeverse volksmond altijd Cow werd genoemd) en Peer (die in de Deeverse volksmond altijd Peerke de Boskaeter werd genoemd) nog niet geboren in 1943.
De redactie van ut Deevers Archief heeft nog niet uitgeplozen wie de heer en mevrouw de Könnigh-Veldman zijn. De redactie heeft wel het vermoeden dat de genoemde mevrouw Veldman niet de tweelingzuster Elisabeth van Nelly Veldman is. Misschien een tante ?
De gemiente Deever heeft de gemeentelijke burgemeesterswoning kort na het intrekken van de familie Meiboom in de woning in 1939/1940 laten voorzien van een eerste verdieping. Ja, de familie Meiboom-Veldman kon vanwege het groeiende gezin wel wat leefruimte gebruiken.
Het bouwen van de eerste verdieping werd als volgt gedaan. Zolderverdieping naar boven krikken, eerste verdieping bouwen en de zolderverdieping naar beneden krikken. Tijdens de bouw stortte de zolderverdieping wel een keer zo’n beetje in. Een echt staaltje van Deeverse bouwkunde, bouwkunst, bouwgekunstel en bouwgestuntel.
Gemeentelijk propagandabord net niet plat gereden
Komende vanuit Kalteren over de Ten Darperweg wordt bij het marktterrein ter hoogte van de bocht bij de Bosweg de aandacht van de weggebruiker sterk getrokken naar een tamelijk nutteloos en erg luxe, erg degelijk en erg protserig uitgevoerd elektronisch propagandabord van de gemeente Westenveld.
Dit propagandabord is waarschijnlijk door een nijvere medewerker van de voorkant van het gelijk vanuit het raadhuis aan de Gemeentehuislaan in Deever te programmeren met allerlei propagandistische teksten. Wat is eigenlijk het gemeentelijke verdienmodel voor dit dure propagandabord ?
Toen de redactie deze foto op 2 januari 2017 nam, was op het propagandabord de tekst ‘Diever, 15 januari nieuwjaarsconcert Drents symfonie orkest, Sint Pancratiuskerk, 15.00 uur’ te lezen.
Het is knap vervelend dat de nijvere propaganda-medewerker van de voorkant van het gelijk, al dan niet gehinderd door enige kennis van en respect voor religieuze zaken, het kerkgebouw, dat als eeuwen in gebruik is bij de hervormde geloofsgemeente, de naam van een katholieke heilige durft te geven.
Zo te zien is kort voor het tijdstip van deze opname een voertuig uit de bocht gevlogen, zijn daarbij enige paaltjes omver of kapot gereden, is het voertuig vlak langs het gemeentelijke propagandabord gereden, en is waarschijnlijk tot stilstand gekomen bij het omver gereden boompje. Hopelijk hebben de daarbij betrokken weggebruikers geen letsel opgelopen. Maar hoe zou het ongeval afgelopen zijn als het voertuig tegen de forse rechter staander van het gemeentelijke propagandabord was geknald ?
Zou tussen de plaats van het schreeuwerige en vooral in het donker sterk de aandacht trekkende gemeentelijke propagandabord en het uit de bocht vliegen van het voertuig een oorzakelijk verband zijn ?
Het is de hoofdbeleidsmedewerker voor verkeersdeskundige zaken van de gemeente Westenveld aan te bevelen zijn licht nog eens te laten schijnen over de plaats van dit soort lichtbakken bij de invalswegen naar de dorpen in de gemiente Deever, de plaats nog eens goed tegen het licht te houden, de plaats nog eens goed door te lichten.
Maar wie zit met de grenzeloze en uitdagende mogelijkheden van het internet eigenlijk nog te wachten op dit soort amateuristisch overkomende propagandagedoe ?
Un brocante kleefplaetie van ut woap’m van Deever
In de jaren vóór de samenvoeging van de gemiente Deever, de gemiente Dwingel, de gemiente Vledder en de gemiente Oavelt waren in verschillende winkels van neringdoenden in Deever kleefplaeties mit ut woap’m van de gemiente Deever te koop.
De redactie van ut Deevers Archief toont aan zijn zeer gewaardeerde trouwe bezoekers graag bijgaande afbeelding van zo’n kleefplaetie dat te koop was bij Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever. Veel jongens in Deever reden met zo’n kleefplaetie op hun fiets of hun brommer rond. Veel toeristen kochten zo’n kleefplaetie en plakten dat op de achterkant van hun automobiel.
Jij kunt als verzamelaar van brocante toeristische prullaria uut de gemiente Deever dit soort van souvenirs toch maar beter wel in jouw hopelijk steeds fraaier wordende verzameling hebben.
Posted in Deever, Gemiente Deever, Woap'm van Deever
Leave a comment
Un riegel betuttelpoalties van ut type Amsterdamned
De redactie van ut Deevers Archief heeft de bijgaande kleurenfoto gemaakt op vrijdag 28 november 2020 in de Kruusstroate in Deever, helaas midden in de tweede golf van de Corona-pandemie, Deever leek op die dag uitgestorven.
An de Kruustroate in Deever staat voor het bedrijfspand van twee horeca-ondernemers un hiele riegel betuttelpoalties van ut type Amsterdamned. Let daarbij op de drie andreaskruisen op het linker bruingeschilderde plaatstalen paaltje.
Deze rij Amsterdamnertjes is daar in 2019 of 2020 geplaatst ten tijde van de uitvoering van het peperdure herbestratingswerk Deever op Drift in ut olde Deever. Staat de rij paaltjes in openbare grond of staat de rij paaltjes in de grond van de twee horeca-ondernemers ? De redactie van ut Deevers Archief vermoedt dat de rij paaltjes in openbare grond staat en daar is neergezet om de grens van de verrommelende terrasruimte voor het bedrijfspand van de twee horeca-ondernemers vanwege de precariobelasting te markeren.
De Deeverse dorpsgemeenschap mocht in 2017 ten tijde van de voorbereiding van het peperdure herbestratingswerk Deever op Drift eventjes meeleuteren over de inrichting van de openbare ruimte. Een paar inwoners mochten, let op, nota bene, meedoen en hun stem laten horen. Het is meer dan waarschijnlijk dat de Deeverse dorpsgemeenschap zijn kans schoon heeft gezien en hier heeft beslist wat echt nodig is: poalties van ut type Amsterdamned en gien poalties mit die raere onneusele D.
Dat is dus een zekere factor. Want die keuze past geheel bij de veramsterdamisering en vercolacolarisering van het historische binnendorp van Deever. De Kruusstroate straalde vroeger rust en gezelligheid uit, ondanks het verkeer, het had de charme van een historische binnendorpse straat. Nu zetten de Hoge En Minder Dametjes en Heertjes Van Het Ontegenspreekbare Gelijk Van Het Sterk Vergroten Van De Inkomsten Uit De Toeristenbelasting Van De Gemeente Westenveld vol in op massaverblijfstoerisme en hordes dagjesmensen en veel openluchttheaterbezoekers. Daar horen veel en grote terrassen bij. Het is te voorspellen maar niet te verwachten dat na het verdwijnen van de enige en zeker 75-jaren oude Deeverse aardappel-, groente- en fruitwinkel an de Kruusstroate, daar een horeca-onderneming met terras zal worden gevestigd.
Maar weinig terraseuro’s te besteden hebbende inwoners van Deever en dagjesmensen kunnen helaas nu geen patatje of bereklauw meer halen bij de snackwagen van Gerrie Jissink, die is merkwaardigerwijs verdwenen. Merkwaardigerwijs staat op de plaats van die onmisbare snackwagen nu het gemeentelijke gemetselde veldkeigedrocht met de naam Burgemeester Van Os bank.
Posted in Corona-pandemie, Kruusstroate
Leave a comment
Nepkuunstbekie mit de naeme Kwoawadi op Kalter’n
Aan de erg kwetsbare westrand van ut dorp Deever is de uit de grond te stampen nieuwbouwwijk Kalterbroeken niet om aan te zien, wellicht erger dan de slechtste grootstedelijke uitbreidingswijk, wellicht een dorpenbouwbouwkundige ramp van de ergste orde.
Op afbeelding 1 zijn de Kalterbrook’n op een topografische kaart uit 1965 te zien. De Kwoa ontspringt in de Sloet’n. In 1965 is de Kwoa al lang geen nostalgetisch kronkelend en murmelend oerbeekje meer, maar was door de eeuwen heen verworden tot een aantal korte en wat langere rechte stukjes boerensloot, dus terecht dat de boeren deze afwatering niet meer de Kwoa noemden, maar gewoon de Kwoasloot. Tussen de Sloet’n en het einde van ut Aachterste Kalter’n zit ongeveer 3 meter hoogteverschil, dat verschil zorgde voor een snelle afstroming van het water in de boerensloot door de Kalterbrook’n. Om het afstromende water in de zomer te kunnen benutten voor het bevloeien van de hooilanden in de brook’n moesten de boeren het water in de boerensloot vasthouden door middel van stuwen.
Op afbeelding 2 zijn de Kalterbrook’n op een topografische kaart uit 1986 te zien. Op deze kaart is te zien dat de korte en wat langere stukjes boerensloot zijn verdwenen. De Kwoasloot tussen de Sloet’n en ut Aachterste Kalter’n bestond toen nog maar uit drie lange rechte stukken boerensloot. Boerensloteriger kan een boerensloot niet zijn.
Op afbeelding 3 zijn de Kalterbrook’n op een detail van een topografische kaart uit 2011 te zien. Op deze afbeelding is te zien dat het eerste rechte stuk boerensloot gezien vanaf de Ten Darperweg is verdwenen. In plaats daarvan hebben de Hoge En Minder Hoge Dametjes en Heertjes Van Het Grote Gelijk Van En Het Grote Geloof In De Onstuitbare Maakbaarheid Van De Openbare Ruimte Van De Gemeente Westenveld een nostalgetisch meanderend nepkuunstbekie in een nepoerdal zonder stromend water laten bedenken en laten uitvoeren. Ze noemen dit nepkuunstbekie eufemistisch een wadi, zeg maar een gewone droge rivierbedding. De redactie van ut Deevers Archief stelt nederig en met teneergeslagen ogen en met de pet in de hand voor om water uit de visvijver via een buisleiding naar de Sloet’n te pompen en het water vandaar lekker te laten stromen en murmelen door ut nepkuunstbekie in het nepoerdal en het water na het afstromen tot aan de helft van het aansluitende rechte stuk Kwoasloot via een buisleiding terug te pompen naar de visvijver. Nepbekeriger kan een nepbeek niet zijn.
De kern van het idee om de dorpenbouwkundige ramp in de Kalterbrook’n te verenigen met de ontwikkeling van duurzame nepcultuur in een duurzaam nepoerlandschap zit in het lucratieve verdienmodel van het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld. De kosten voor de aankoop van de grond, de aanleg van de speciaal ontwikkelde duurzame nepnatuur en het speciaal ontwikkelde duurzame nepoerlandschap ten faveure van de happy few geprivilegieerde bewoners van de Kalterbrook’n zitten verwerkt in de exorbitant hoge grondprijzen en zitten verwerkt in de onroerend zaak belasting van de bewoners van de gemeente Westenveld. De exorbitant hoge gemeentelijke grondprijzen in de Kalterbrook’n en de speciaal gecreëerde gunstige ligging ten opzichte van de duurzame nepnatuur en het duurzame nepoerlandschap zal de huizenprijzen in de Kalterbrook’n tot ver boven het landelijke gemiddelde opdrijven en dat is gunstig voor de taxatie van de waarde van de onroerende zaken in de Kalterbrook’n en dat is gunstig voor het vergroten van de inkomsten uit de onroerend zaak belasting van het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld. Met het soepeltjes verdiende geld is helaas soepeltjes Kalterbrook’n II met duurzame nepnatuur in een duurzaam nepoerlandschap te ontwikkelen en is ook het daarbij behorende noodzakelijke onderhoud te bekostigen. Nu hoeft dat laatste goed beschouwd niks te kosten, want het schijnt de bedoeling te zijn dat de duurzame nepnatuur in het duurzame nepoerlandschap in de Kalterbrook’n niet onderhouden gaat worden. Dus ook daar gaat het Publieke Bedrijf Gemeente Westenveld (the Public Policy Industry) veel geld aan overhouden. Het schijnt dat zelfs het maaien van het gras in particuliere gazons is verboden. Hoe duurzaam en hittestressbestendig en klimaatbestendig wil je het hebben ?
De nepnatuur in het nepoerlandschap is uiteraard ook ontwikkeld om te dienen als een soort van overgangsgebied naar het Drentian-Frysian National Park. In het overgangsgebied staat nota bene langs een soort van spannend aandoend houten golvend nepvlondertje in een nepmoerasgebied naar de visvijver een geel betuttelbordje van de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten. Dus de gemeente Westenveld is niet de eigenaar van de grond met de nepnatuur en het nepoerlandschap en de visvijver, maar de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten ? Dus is de grond met de nepnatuur en het nepoerlandschap een natuurmonument en onderdeel van het Drentian-Frysian National Park geworden ? Dat is snel, zo snel is in Nederland nepnatuur in een nepoerlandschap nog nooit gebombardeerd tot natuurmonument, daarmee is toch wel een Nederlands record gebroken. Of is de Vereniging Tot Behoud Van Natuurmonumenten in concurrentie met Staatsbosbeheer alsvast begonnen met het beetje bij beetje opkopen of cadeau krijgen van gronden ten zuiden van de Ten Darperweg in de richting van Kalter’n, ut Oll’ndeeverseveld, de Sproakeling’n en ut Wittelerveld naar het Oosterzand ten behoeve van een te realiseren uiterst urgent noodzakelijke ongeveer één kilometer brede zogenaamde ecologische hoofdverbindingszone tussen Berkenheuvel en het Oosterzand, zeg ruwweg zo’n 800 hectares ?
Op een satelietfoto (zie afbeelding 4) zijn in de Kalterbrook’n bijzonder goed de contouren van de meanderende loop van de verdwenen oeroude Kwoa in de landbouwgronden tussen de rechtgetrokken Kwoasloot en de weg naar het Aachterste Kalter’n door kleurverschillen te herkennen. Het is voorstelbaar en voorspelbaar dat op de plek van de meanderende loop van de verdwenen oeroude Kwoasloot ut nepkuunstbekie met het brede nepbeekdal zal worden doorgetrokken en dat tussen ut nepkuunstbekie en de visvijver nog meer nepnatuur in een nepoerlandschap zal worden ontwikkeld. Het is voorstelbaar en voorspelbaar dat de uitbreidingswijk Kalterbrook’n II ten zuiden van ut nepkuunstbekie zal komen te liggen. Het is voorstelbaar en voorspelbaar dat daarvoor de straatweg naar Kalteren vanaf de Westerdrift tot aan de tweede bocht zal moeten verdwijnen en dat de rechte straatweg door ut Aachterste Kalter’n in rechte lijn zal worden doorgetrokken naar de Westerdrift. Dus gelukkige eigenaren van grond in de aanstaande Kalterbrook’n II: Nog Even Geduld, Want Binnenkort Gaat De Kassa Vet Rinkelen.
Naar aanleiding van de oproep ‘wat is volgens jou het mooiste plekje in Westerveld ?’ is in het online-magazine InWesterveld een kleurenfoto van de Kwoasloot in de Kalterbrook’n van een zeer gewaardeerde inwoonster van Deever opgenomen. Wat betreft de huidige Kwoasloot concludeert zij : ‘Het is eigenlijk een doodnormale sloot, maar ik denk dat het door mijn verhalen bijzonder wordt.’ De redactie van ut Deevers Archief citeert uit het online-magazine InWesterveld van een geboren en getogen Deeverse, lid van het dagelijks hoofdbestuur van de heemkundige vereniging uut Deever en succesvol leidend topamateurstreekhistoricus de volgende reactie: ‘Maar… de Kwasloot was géén eenvoudige sloot. De sloot stond in verbinding met de Wapserveensche Aa en via de Steenwijker Aa in verbinding met de zee, die later de Zuiderzee werd genoemd. In de prehistorie voeren de schepen vanaf die zee naar Calthorne. Het huidige Kalteren was toentertijd een belangrijke binnenlandse zeehaven.’
De redactie van ut Deevers Archief mag het niet nalaten als volgt te reageren op de conclusies van het Kwaslotendiepgravende historische onderzoek van de succesvolle leidende topamateurstreekhistoricus van de heemkundige vereniging uut Deever.
De Kwoa was in de vroege middeleeuwen in het gebied waar later de hooilanden in de Kalterbrook’n kwamen te liggen een klein smal meanderend ondiep oerbeekje, waardoor het kwelwater vanuit de dichtbije Stroet’n werd afgevoerd, in natte tijden wat meer water dan in droge tijden. Het beetje water in het oerbeekje stroomde naar de Wapserveense Oa en het water uit de Wapserveense Oa stroomde naar de Stienwieker Oa en de Stienwieker Oa mondde uit in de Zuiderzee. Het waren open waterlopen, waarbij het water vanuit de hogere zandgronden snel afstroomde naar het lager gelegen Stienwiek. De Wapserveense Oa en de Kwoa waren in de vroege middeleeuwen volstrekt onbevaarbaar voor vrachtschepen van enige afmetingen, wellicht bij tijd en wijle wel enigszins bevaardbaar met een boomkano of een roeibootje. De bewoners van de vroegmiddeleeuwse boerderij met de naam Calthorne, die in de buurt van de Kwoasloot is opgegraven, zijn vast mede, misschien wel de eerste ontginners van de gronden voor de hooilanden in de Kalterbrook’n geweest. Zo kon naast de landbouw op de essen op een grootschaliger wijze veeteelt worden bedreven. De voor de bisschop van Utrecht bestemde opbrengsten van de landbouw en de veeteelt werden natuurlijk met boerenkarren vervoerd naar Stienwiek, zo is de oeroude Stienwiekerweg ontstaan. Stienwiek had vast en zeker wel een soort van binnenzeehaventje in de vroege middeleeuwen.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de afgebeelde kleurenfoto’s gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
Afbeelding 1- Op deze afbeelding zijn de Kalterbrook’n op een topografische kaart uit 1965 te zien.
Afbeelding 2
Op deze afbeelding zijn de Kalterbrook’n op een topografische kaart uit 1986 te zien.
Afbeelding 3
Op deze afbeelding zijn de Kalterbrook’n op een topografische kaart uit 2011 te zien.
Afbeelding 4
Op deze satelietfoto zijn de contouren van de meanderende loop van de oude Kwoasloot in de landbouwgronden tussen de rechtgetrokken Kwasloot en de weg naar het Achterste Kalteren in de Kalterbroeken door kleurverschillen te herkennen.
Afbeelding 5
In de Kwoasloot op ut Aachterste Kalter’n sol sunder stuwgies gien waeter stoan.
Afbeelding 6
In de Kwoasloot op ut Aachterste Kalter’n sol sunder stuwgies gien waeter stoan.
Afbeelding 7
De nepwadi met nepnatuur in een nepoerlandschap in wat vrogger de Kalterbrook’n waar’n .
Afbeelding 8
De toegang tot ut Drentian-Frysian National Park, speciaal voor de happy few bewoners van de Kalterbrook’n.
Afbeelding 9
See hept ok een stuwgie ebaut in de nepwadi in wat vrogger de Kalterbrook’n waar’n.
Posted in Kalter’n, Kalterbrook’n
Leave a comment
Ut nepbeeld op ut gras bee de dokter
De redactie van ut Deevers Archief heeft bijgaande foto tijdens een van zijn periodieke fotografeerrondes deur de gemiente Deever op donderdag 4 november 2017 gemaakt.
De apotheekhoudende huisartsenpraktijk Deever is gevestigd in een gebouw aan de Gemeentehuislaan in de buurt van het Raadhuis van de gemeente Westenveld op de Westeresch van Deever.
Op het grasveld voor het raam waarboven de twee woorden ‘medisch centrum’ zijn te lezen, staat een beeld van een zittende man. Het is de redactie niet duidelijk of het beeld een uitbeelding is van een zieke man of een gezonde man. Het ligt wel een beetje voor de hand te veronderstellen dat het een zieke man moet voorstellen, want gezonde mannen zullen niet zo gauw naar apotheekhoudende huisartsen gaan.
Deze nepversie van het beeld de Denker van Auguste Rodin moet tamelijk recent op het grasveld zijn gezet, want op de foto die is te vinden op de openingsbladzijde van de webstee van de apotheekhoudende huisartsenpraktijk Deever is het nepbeeld niet te zien.
De grote vragen zijn natuurlijk of het beeld van metaal of plastic is gemaakt, of het beeld is gemaakt in opdracht van de twee apotheekhoudende huisartsen of dat het beeld is gekocht bij een postorderbedrijf voor nepversies van echte beelden.
Het echte antwoord is natuurlijk dat het om kitsch gaat.
Wellicht kan één van de twee in de praktijk spreekuurhoudende en apotheekhoudende huisartsen op dit bericht reageren.
Posted in Beeld, Kitsch in de gemiente Deever
Leave a comment
Gedèènkplaete veur de bouwers van de noodbrogge
Bee de Deeverbrogge is op 2 augustus 2020 een gedenkteken voor de mannen, die een noodbrug in de nacht van 11 op 12 april 1945 bouwden, naast de door de Duitsers opgeblazen Deeverbrogge. Vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever hebben dit gedenkteken geplaatst. Onder meer de Olde Möppeler (Meppeler Courant) besteedde in het bericht Historische Vereniging Gemeente Diever plaatst informatiepanelen aandacht aan deze toch wel zeer te waarderen actie.
Op de in de tijd van de coronapandemie gemaakte foto bij het bericht in de Olde Möppeler (Meppeler Courant) is duidelijk waar te nemen dat de heren vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever de coronaregel van anderhalve meter afstand houden tot elkaar zeer in acht nemen. Daarvoor hulde.
De redactie van ut Deevers Archief zag her en der in Nederland al wel steeds vaker objecten van weervast staal, zoals plantenbakken, tafelpoten, buitenhaarden, erfafscheidingen, tuinwanden, borderwanden, boomkorven, zandbakken en kunstobjecten. En nu blijkt de als lessenaar gebogen plaat, waarop het nieuwe informatiepaneel bee de Deeverbrogge is aangebracht, ook van weervast staal te zijn gemaakt. Weervast staal is een soort staal dat te herkennen is aan de bruine roestkleur. De zeer dichte roesthuid schermt het dieper liggende materiaal af van zuurstof, waardoor het roesten sterk wordt vertraagd. Weervast staal is een metaal dat bestaat uit koper, fosfor, silicium, nikkel, chroom en ijzer. Dit staal gaat bij blootstelling aan weersinvloeden vroeg of laat roesten. Die roestlaag zal de nu nog een beetje donkere plaat mettertijd een opvallend oranjebruine kleur geven.
De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet van welk materiaal de nieuwe gedenkplaat op de lessenaar is gemaakt.
De tekst op de gedenkplaat bee de Deeverbrogge luidt als volgt.
In de nacht van 11 op 12 april 1945 werd door burgers van Dwingeloo en Diever hier een noodbrug gebouwd, ter vervanging van de opgeblazen Dieverbrug.
Dit gebeurde om de gevechtswagens van het Canadese leger de mogelijkheid te bieden de Drentsche Hoofdvaart over te steken om het getroffen Diever te bevrijden.
In de nacht van 7 op 8 april waren bij Diever Franse parachutisten geland met als doel de Duitse zaak achter het front te ontregelen en bruggen en kruispunten te bezetten om de opmars van de geallieerde legereenheden te bespoedigen. Op 10 april verschenen Duitse troepen in Diever, die wilden afrekenen met de para’s. Ze namen 11 willekeurige mensen in gijzeling en toen de aanval op de para’s volledig mislukte en waarbij de Duitsers verliezen leden, werden de 11 gegijzelden zonder pardon geëxecuteerd. Slechts één van hen wist te overleven door zich urenlang dood te houden.
Het gerucht ging dat de Duitsers weer terug zouden komen om hun werk af te maken. Een delegatie Dievernaren verzocht de Canadese commandant om naar Diever te trekken, maar deze zei dat dit onmogelijk was zonder een deugdelijke noodbrug. Het kon nog enige dagen duren voordat de genie arriveerde met materiaal om een brug te bouwen. Burgers van Dwingeloo en Diever besloten om de klus dan maar zelf te klaren en bouwden die nacht een noodbrug.
In de vroege ochtend van 12 april trokken de eerste gevechtswagens over deze noodbrug, waardoor het westen van Drenthe en grote delen van Friesland eerder konden worden bevrijd dan gepland.
Afbeelding 1 – De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op 27 november 2020
Afbeelding 2 – De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op 27 november 2020
Un neeje gedèènkplaete op un wièrvaaste sokkel
Bij het oorlogsmonument De Zwerfkei op ut maarkterrein an de Bosweg is op 2 augustus 2020 een extra gedenkteken geplaatst. Vrijwilligers van de heemkundige vereniging uut Deever hebben dit uitgevoerd. Onder meer de krant het Dagblad van het Noorden besteedde in het bericht Historische Vereniging Gemeente Diever plaatst informatiepanelen aandacht aan deze toch wel zeer te waarderen actie Hierbij rechtvaardigden de ergonomische en audiovisuele deskundigen van de heemkundige vereniging uut Deever hun handeling an de Bosweg met de de volgende twee redenen; a). Op het zwerfkei van het in 1992 onthulde oorlogsmonument an de Bosweg in Deever waren om redenen van geldgebrek twee te kleine tekstplaatjes aangebracht; b). Over de slechte leesbaarheid van de tekst op de twee plaatjes waren in de loop der jaren veel klachten binnengekomen. De redactie van ut Deevers Archief kan nog wel een derde reden bedenken, te weten de voorovergebogen houding, die je lang moet aannemen, om de te kleine tekst helemaal te kunnen lezen.
Op de in de tijd van de coronapandemie gemaakte foto bij het bericht in het Nieuwsblad van het Noorden is duidelijk waar te nemen dat de heren vrijwilligers van de heemkundige vurening uut Deever de coronaregel van anderhalve meter afstand houden tot elkaar zeer in acht nemen. Daarvoor hulde.
De redactie van ut Deevers Archief zag her en der in Nederland al wel steeds vaker objecten van weervast staal, zoals plantenbakken, tafelpoten, buitenhaarden, erfafscheidingen, tuinwanden, borderwanden, boomkorven, zandbakken en kunstobjecten. En nu blijkt de als lessenaar gebogen plaat, waarop het nieuwe informatiepaneel is aangebracht, ook van weervast staal te zijn gemaakt. Weervast staal is een soort staal dat te herkennen is aan de bruine roestkleur. De zeer dichte roesthuid schermt het dieper liggende materiaal af van zuurstof, waardoor het roesten sterk vertraagt. Weervast staal is een metaal dat bestaat uit koper, fosfor, silicium, nikkel, chroom en ijzer. Dit staal gaat bij blootstelling aan weersinvloeden vroeg of laat roesten. Die roestlaag zal de nu nog een beetje donkere plaat mettertijd een opvallend oranjebruine kleur geven.
De redactie van ut Deevers Archief weet nog niet van welk materiaal de nieuwe gedenkplaat op de lessenaar is gemaakt.
Wijlen Bertus Koning uit Delden, zoon van de op de Hezenesch doogeschoten Jan Koning, schreef destijds als reactie:
Op bladzijde 23 van het blad Opraekelen 95/1 van de Historische Vereniging Gemeente Diever is geschreven dat het lichaam van Jan Koning naar het Schultehuis is gebracht. Dat is onjuist. Ook is in een andere Opraekelen geschreven dat Harm Kloosterman mijn vader van de Hezenesch heeft opgehaald. Dat is onjuist. De juiste versie is als volgt.
Bertus Vos heeft mijn vader met paard en wagen opgehaald. Ik weet nog dat dit bij ons in huis is besproken. Bertus Vos woonde destijds in de boerderij naast de Openbare Lagere School aan de Hoofdstraat. We wisten dat het ophalen nog niet zonder gevaar was, maar het is wel gebeurd. Mijn vader is thuis gebracht en heeft in de voorkamer opgebaard gelegen. Van huis uit is hij door de buren naar de Hervormde Kerk gebracht.
Afbeelding 1 – De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op vrijdag 27 november 2020
Afbeelding 2 – De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op vrijdag 27 november 2020
Afbeelding 3 – De redactie heeft deze kleurenfoto gemaakt op vrijdag 27 november 2020.
Posted in 10 april 1945, Bosweg, Oorlogsmonement, Tweede Wereldoorlog
Leave a comment
De krimp’nde hervormde kaarkgemiente van Deever
De tekst op het witte plastic bordje, dat met roestvast stalen kruiskopschroeven is vastgemaakt aan de muur bij de ingang onder de gemeentelijke toren aan de brink van Deever, luidt als volgt.
De hervormde gemeente Diever en de hervormde gemeente Dwingelo zoeken samen naar een vorm van samenwerking. We kerken daarom de ene week in de Pancratiuskerk in Diever en de andere week in de Nicolaaskerk in Dwingeloo. De diensten beginnen om 10 uur. Voor nadere informatie, waar de dienst wordt gehouden, verwijzen wij u naar het mededelingenbord.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Het mag duidelijk zijn dat het aantal leden van de hervormde kerkgemeente in de gemiente Deever al jaren aan het krimpen is. Dit is ook het geval met het aantal leden van de hervormde kerkgemeente in de gemiente Dwingel. Teneinde de kosten, zoals bijvoorbeeld de hoge loonkosten van de dominee, voor het onderhouden van een kerkgemeente op te kunnen hoesten, zijn de hervormde kerkgemeente Deever en de hervormde kerkgemeente Dwingel samen op zoek naar samenwerking (is samen op zoek naar samenwerking een pleonasme of een tautologie ?). Van een fusie is blijkbaar nog geen sprake ? Toch nog even apart samen ? Het is slechts een kwestie van afzienbare tijd en dan zullen de door blijven krimpende hervormde kerkgemeente Deever, de door blijven krimpende hervormde kerkgemeente Dwingel, de door blijven krimpende hervormde kerkgemeente Vledder en de door blijven krimpende hervormde kerkgemeente Oavelte samen naarstig moeten gaan zoeken naar samenwerking, anders gezegd zullen moeten gaan fuseren tot een hervormde kerkgemeente Westenveld in de burgerlijke krimpgemeente Westenveld. En waarom dan in vier dorpen nog een duur kerkgebouw aan de brink onderhouden ? Wellicht doet zich tegen die tijd wel de mogelijkheid voor een oude boerderij of een bedrijfspand an de centraler gelegen Deeverbrogge om te bouwen tot kerkgebouw ?
Overigens is de nadere informatie (is nadere informatie een pleonasme of een tautologie ?), niet alleen te vinden op het informatiebord bij de gemeentelijke toren an de brink van Deever, maar ook in de webstee www.kerkdienstgemist.nl.
Goed beschouwd kan het bruine bordje van de muur van de gemeentelijke toren worden geschroefd, want op het witte bordje staan de juiste gegevens over de diensten.
De redactie heeft de bijgaande kleurenfoto van de bordjes naast de ingang onder de gemeentelijke toren aan de brink van Deever gemaakt op vrijdag 27 november 2020.
Posted in Kaarke an de brink, Krimpsignaal
Leave a comment
Jeudse mann’n uut Amsterdam in kaamp Deever A
In het kader van de systematische intimidatie, discriminatie, isolatie, deportatie en vernietiging van de Joden besloot de Duitse bezetter in december 1941 Amsterdamse joodse mannen naar de Drentse rijkswerkkampen in Diever, Geesbrug, Gijsselte, Kremboong, Mantinge, Orvelte, Stuifzand en Vledder te sturen. Het eerste resultaat was dat 905 van de 1402 geplaatste mannen op zaterdag 10 januari 1942 vanaf het Centraal Station in Amsterdam per trein vertrokken naar Drente. Op een met potlood beschreven velletje papier, dat bewaard is gebleven in het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, is te lezen dat de mannen voor de rijkswerkkamp Diever A (zie afbeelding 2) en rijkswerkkamp Diever B om 9.45 uur vanaf het vijfde perron moesten vertrekken. Naar aanleiding van de ‘lage opkomst’ van 905 van de eerste groep van 1402 Amsterdamse joodse mannen, die aangewezen was voor tewerkstelling in de werkkampen van den Nederlandschen Rijksdienst voor de Werkverruiming op 10 januari 1942, voerde de Duitse bezetter direct de druk op.
Op 13 januari 1942 deed de Joodsche Raad voor Amsterdam in opdracht van de Duitse bezetter een oproep aan alle mannelijke Joden in Amsterdam die geen arbeid of vaste bezigheid hadden, tot het invullen van een formulier (zie afbeelding 1). Daarin kon men verklaren ‘geen arbeid, noch vaste bezigheid’ te hebben. Uiteraard was het de bedoeling van de Duitse bezetter meer Amsterdamse joodse mannen via rijkswerkkampen in onder meer Drente en vervolgens via concentratiekamp Westerbork te deporteren naar de vernietigingskampen in Duitsland en Polen.
Op 14 april 1942 schreef de Joodsche Raad voor Amsterdam in opdracht van de Duitse bezetter een nota (bron: collectie 182, Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) over de werkverruiming met de navolgende tekst.
Een belangrijk percentage van hen, die voor keuring en tewerkstelling ten behoeve van de werkverruiming wordt opgeroepen, laat niets van zich horen. Hun wegblijven leidt ertoe, dat anderen worden opgeroepen. De Nederlandsche autoriteiten kunnen en mogen te dezen geen maatregelen nemen. De Duitsche autoriteiten mogen dat wel; zij hebben dan ook den Voorzitters (van de Joodsche Raad voor Amsterdam, redactie) medegedeeld, dat zij er ernstig over dachten, hen, die zonder gegronde redenen niet opkomen, te straffen. Teneinde zoveel als mogelijk is moeilijkheden te voorkomen, is daarom de volgende circulaire verzonden, aan welke is voorafgegaan een herhaalde oproep van het Gewestelijk Arbeidsbureau:
De autoriteiten hebben gelast, dat Joden, ongeacht het feit of zij werk hebben dan wel werkloos zijn, bij de Werkverruiming moeten worden geplaatst en wel in de Nederlandse kampen van den Nederlandschen Rijksdienst voor de Werkverruiming. Ook Gij zijt voor keuring ten behoeve van dezen arbeid opgeroepen, doch hebt aan dezen oproep geen gevolg gegeven. Wellicht leeft Gij in de veronderstelling, dat Ge niet naar de keuring behoeft te gaan, omdat Ge werk hebt. Daarom wijzen wij er U nadrukkelijk op, dat het thans niet meer gaat om keuring van werkloozen, doch om keuring en tewerkstelling van allen, ongeacht of zij al dan niet werkloos zijn. In uw eigen welbegrepen belang raden wij u dringend aan, aan den oproep, welke
het Gewestelijk Arbeidsbureau U heeft gezonden, gehoor te geven. Bij niet voldoen hieraan wacht U, naar wij weten, ernstige straf. Wij hebben verkregen, dat deze straf nog vermeden kan worden, indien Gij alsnog aan de oproeping gevolg geeft, en wel onmiddelijk.
De oproep van de Duitse bezetter van 13 januari 1942 enkel aan mannelijke Joden in Amsterdam, die geen arbeid of vaste bezigheid hadden, tot het invullen van een formulier (zie afbeelding 1) was een brutale repressieoproep, want van de personen op de lijst met namen van Amsterdamse joodse mannen, die op 10 januari 1942 naar rijkswerkkamp Diever A hadden moeten vertrekken, hadden de meesten wel degelijk eerbare arbeid: chauffeur, winkelbediende, koopman, musicus, reclameschilder, diamantbewerker, postsorteerder, boekbinder, gids, reiziger, kleermaker, marktkoopman, huidenzouter, sigarenmaker, agent, kleermaker, verplegende, huidenkoopman, glasbewerker, fotograaf, toneelspeler, slager, huisschilder, loopknecht, behanger, kantinehouder, boekhouder, venter, magazijnbediende, havenarbeider, diamantslijper, toneelspeler, darmenbewerker, schijvenschuurder, heilgymnast.
In het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is document 363A bewaard gebleven in doos 235 in archief 216. In dit document deelt de directeur Sociale Zaken (van … ?) mede de namen van 90 Amsterdamse joodse mannen, die met ingang van 10 januari 1942 waren geplaatst in het werkverruimingkamp Diever A aan de Waterseweg in de Olde Willem. Welke van deze 90 mannen daadwerkelijk niet op sabbad 10 januari 1942 naar rijkswerkkamp Diever A vertrokken, dat is niet bekend, maar zal aanzienlijk zijn geweest. Welke van de 90 mannen die niet op 10 januari 1942 naar rijkswerkkamp Diever A waren vertrokken, maar op een latere datum naar rijkswerkkamp Diever A vertrokken, dat is ook niet bekend.
De redactie van ut Deevers Archief neemt aan dat de in die lijst genoemde Saul Monnikendam niet in rijkswerkkamp Diever of rijkswerkkamp Diever B is geweest. De redactie neemt aan dat de in de lijst genoemde Jacob Knegje ook niet in rijkswerkkamp A of rijkswerkkamp B is geweest, hij overleed op 13 juli 1942 in Amsterdam.
De redactie heeft de namen van de mannen op deze lijst opgezocht in de webstee van het Joods Monument en de gegevens van deze mannen (sommigen met foto) in de volgende lijst weergegeven.
De Duitse bezetter en zijn Nederlandse handlangers ontruimden de rijkswerkkampen Diever A en Diever B in de nacht van vrijdag 2 oktober 1942. De toen nog aanwezige joodse mannen uit diverse delen van Nederland moesten in de nacht van vrijdag 2 op 3 oktober 1942 (op de joodse Grote Verzoendag) vanuit de Olde Willem zo’n vijfentwintig kilometer lopen naar concentratiekamp Westerbork.
Het merendeel van de mannen in de navolgende lijst van Amsterdamse Joden zullen in rijkswerkkamp Diever A zijn geweest en stierven vóór vrijdag 2 oktober 1942 in Auschwitz of Sobibor: Mozes Aandagt, Alexander Aldewereld, Levie Appelboom, Bernard Aussen, Mozes Bacharach, Izaäc Blitz, Juda Canes, Abraham Cohen, Andries Couvern, Jacob van Esso, Abraham Groothuis, Benjamin van Hes, Elias Korthoef, Benjamin de Levie, Aäron van Rooijen, David Salomon, Barend Waas, Isaäc Walvisch, Siegried Wolder, Joseph Zwaab.
Daarmee mag het duidelijk zijn dat de Duitse bezetter het rijkswerkkamp Diever A (en het naastliggende rijkswerkkamp Diever B) gebruikt heeft als doorstroomkamp (durchgangslager) van concentratiekamp Westerbork.
Slechts enige in de lijst genoemde mannen overleden na het einde van Tweede Wereldoorlog: Samuel Bierman (1951), Israel Cohen (1970), Isaac Gobets (1993).
Lijst van Amsterdamse Joden die op 10 januari 1942 moesten vertrekken naar werkkamp Diever A
Mozes Aandagt, woonachtig in de Sint Antoniesbreestraat 67 II in Amsterdam, geboren op 15 juni 1883 in Amsterdam, overleden op 7 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 59 jaar, beroep: niet bekend
Naftalie Achttienribben, woonachtig in de Oleanderstraat 21 huis in Amsterdam, geboren op 30 juli 1897 in Amsterdam, overleden op 28 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 45 jaar, beroep: chauffeur.
Alexander Aldewereld, woonachtig in de Van Woustraat 101 II in Amsterdam, geboren op 16 augustus 1901 in Amsterdam, overleden op 30 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 41 jaar, beroep: winkelbediende.
Levie (Louis) Appelboom, woonachtig in de Nieuwe Achtergracht 113 III, geboren op 22 februari 1878 in Amsterdam, overleden op 21 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 64 jaar, beroep: koopman.
Willem David Augurkiesman, woonachtig in de Sarpathiestraat 96 I in Amsterdam, geboren op Sobibor, bereikte de leeftijd van 49 jaar, beroep: musicus.
Bernard Aussen, woonachtig in de Hofmeyrstraat 5 I in Amsterdam, geboren op 14 januari 1881 in Amsterdam, overleden op 10 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 60 jaar, beroep: reclameschilder.
Mozes Bacharach, woonachtig in de Blasiusstraat 116 I in Amsterdam, geboren op 2 december 1879 in Amsterdam, overleden op 10 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: diamantbewerker.
Barend Beek, woonachtig in de Boterdiepstraat 19 II in Amsterdam, geboren op 2 mei 1892 in Amsterdam, overleden op 11 december 1944 in Extern Kommand Burggraben, bereikte de leeftijd van 52 jaar, beroep: diamantbewerker.
J. Baan, woonachtig in de Ruijschstraat 91, geboren op 1 juli 1912 in Amsterdam.
Van deze persoon is niet vastgesteld of hij de oorlog heeft overleefd.
Samuel Bierman, woonachtig in de Latherusstraat 78 in Amsterdam, geboren op 2 februari 1881 in Amsterdam, overleden op 20 november 1951 in Amsterdam, bereikte de leeftijd van 70 jaar, beroep: loswerkman.
Isaäc Blitz, woonactig in de Spitskopstraat 12 huis in Amsterdam, geboren op 18 april 1887 in Amsterdam, overleden op 10 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 55 jaar, beroep: postsorteerder.
Nathan Bonewit, woonachtig in de Louis Bothastraat 17 huis in Amsterdam, geboren op 13 december 1900 in Amsterdam, overleden op 9 april 1943 in Sobibor, beroep: niet bekend.
Jacob Bueno de Mesquita, woonachtig in de Van Zesenstraat 7 huis in Amsterdam, geboren op 4 april 1886 in Amsterdam, overleden op 21 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 57 jaar, beroep: boekbinder.
Hijman Buijs, woonachtig in de Schalk Burgerstraat 12 huis in Amsterdam, geboren op 4 april 1883 in Amsterdam, overleden op 5 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 59 jaar, beroep: diamantbewerker.
Juda Canes, woonachtig in de Uiterwaardenstraat 75 II in Amsterdam, geboren op 17 januari 1880 in Amsterdam, overleden op 14 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: niet bekend.
David Cavalje, woonachtig in de Van Ostadestraat 328 II in Amsterdam, geboren op 15 december 1894, overleden op 7 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 48 jaar, beroep: niet bekend.
Abraham Cohen, woonachtig in Amstel 128 I, geboren op 24 april 1881, overleden op 17 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 61 jaar, beroep: gids.
Israel Cohen, woonachtig in Govert Flinckstraat 84 IV in Amsterdam, geboren op 10 augustus 1907 in Amsterdam, overleden op 19 juli 1970 in Amsterdam, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: niet bekend.
Andries Couvern, woonachtig in de Nieuwe Prinsengracht 48 huis in Amsterdam, geboren op 7 maart 1887 in Amsterdam, overleden op 14 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 55 jaar, beroep: reiziger.
Emanuel Degen, woonachtig in de Danie Theronstraat 36 in Amsterdam, geboren op 15 maart 1913 in Amsterdam, overleden op 31 maart 1944 in Midden-Europa, bereikte de leeftijd van 31 jaar, beroep: kleermaker.
Samuël Degen, woonachtig in de President Brandstraat 28 III in Amsterdam, geboren op 9 juli 1880 in Amsterdam, overleden op 5 oktober 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: reiziger.
Levie Abraham Drukker, woonachtig in Nieuwe Kerkstraat 31 II in Amsterdam, geboren op 10 maart 1883 in Zaandam, overleden op 30 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 60 jaar, beroep: marktkoopman.
Jacob van Esso, woonachtig in de Minervalaan 19 huis in Amsterdam, geboren op 15 juli 1881 in Meppel (Drente), overleden op 28 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 61 jaar, beroep: huidenzouter.
Abraham Fraenkel, woonachtig in de Zwanenburgwal 112 III in Amsterdam, geboren op 2 juli 1880 in Amsterdam, overleden op 26 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: sigarenmaker.
Levie Fraenkel, woonachtig in de Reitzstraat 31 I in Amsterdam, geboren op 30 juni 1879 in Leeuwarden (Friesland), overleden op 12 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: koopman.
Marcus Eliazer Friezer, woonachtig in de Volkerakstraat 50 I in Amsterdam, geboren op 13 oktober 1904 in Amsterdam, overleden op 2 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 38 jaar, beroep: agent.
Salomon Gobes, woonachtig in de Plantage Badlaan 3 II in Amsterdam, geboren op 29 augustus 1893 in Amsterdam, overleden op 4 juni 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 49 jaar, beroep: marktkoopman.
Isaac Gobets, woonachtig in Nieuwe Prinsengracht 102 in Amsterdam, geboren op 14 mei 1907 in Amsterdam, overleden op 14 augustus 1993 in Amsterdam, bereikte de leeftijd van 86 jaar, beroep: niet bekend.
Jacob Gobets, woonachtig in de Veeteeltstraat 104 huis in Amsterdam, geboren op 8 maart 1896 in Amsterdam, overleden op 9 juli 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 47 jaar, beroep: coupeur en tailleur.
Samuel Mendel Goldstein, woonachtig in de Nieuwe Kerkstraat 14 I in Amsterdam, geboren op 27 oktober 1889 in Chrzanów (Polen), overleden op 11ereikte de leeftijd van 53 jaar, beroep: verplegende.
Abraham Groothuis, woonachtig in de Nieuwe Herengracht 51 I in Amsterdam, geboren op 16 juli 1881 in Amsterdam, overleden op 28 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 61 jaar, beroep: niet bekend.
David Halmans, woonachtig in de Govert Flinckstraat 227 II in Amsterdam, geboren op 17 september 1877 in Amsterdam, overleden op 21 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 65 jaar, beroep: niet bekend.
Willem Harpman, woonachtig in de Ruijschstraat 47 I in Amsterdam, geboren op 19 juli 1905 in Amsterdam, overleden op 31 maart 1944 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 38 jaar, beroep: niet bekend.
Maurits Hartog, woonachtig in de Van Woustraat 118 III in Amsterdam, geboren op 1 februari 1897 in Eindhoven, overleden op 26 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 46 jaar, beroep: huidenkoopman.
Abraham Benjamin de Hes, woonachtig in Lepelstraat 73 I in Amsterdam, geboren op 4 februari 1882 in Hoogeveen (Drente). Van deze persoon is niet vastgesteld of hij de oorlog heeft overleefd.
Benjamin van Hes, woonachtig in de Weesperstraat 30 I in Amsterdam, geboren op 19 juni 1899 in Amsterdam, overleden op 30 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 43 jaar, beroep: koopman.
Marcus Hoed, woonachtig in de Borssenburgstraat 31 I in Amsterdam, geboren op 9 juli 1894 in Amsterdam, overleden op 16 juli 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 49 jaar, beroep: glasbewerker.
Eliazer Jacobs, woonachtig in de 2e Boerhaavestraat 19 I in Amsterdam, geboren op 3 maart 1888 in Amsterdam, overleden op 5 oktober 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 54 jaar, beroep: fotograaf.
Jacob Jacobs, woonachtig in de Albert Cuijpstraat 134 III in Amsterdam, geboren op 9 februari 1879 in Amsterdam, overleden op 5 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: niet bekend.
Philip Elias Jacobs, woonachtig in de Waverstraat 101 III in Amsterdam, geboren op 2 9 februari 1884 in Zutphen, overleden op 28 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 59 jaar, beroep: reiziger.
Georg Jacobsohn, woonachtig in de Zandstraat 13 huis in Amsterdam, geboren op 23 februari 1880 in Berlijn, overleden op 26 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: toneelspeler.
Samuel Kats, woonachtig in de Tilanusstraat 68 II in Amsterdam, geboren op 18 mei 1880 in Rheden (Gelderland), overleden op 2 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: slager.
Jacob Knegje, woonachtig in de Tugelaweg 115 huis in Amsterdam, geboren op 23 mei 1889 in Amsterdam, overleden op 13 juli 1942 in Amsterdam, bereikte de leeftijd van 53 jaar, beroep: niet bekend.
Elias Korthoef, woonachtig in de Blasiusstraat 127 I in Amsterdam, geboren op 13 december 1900 in Amsterdam, overleden op 30 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 41 jaar, beroep: koopman.
A. de Leeuw, woonachtig in de ’s Gravenzandestraat 18 in Amsterdam, geboren op 6 augustus 1894.
Van deze persoon is niet vastgesteld of hij de oorlog heeft overleefd.
S. Lelie, woonachtig in de Tweede Jan van der Heijdenstraat 22 II in Amsterdam, geboren op 2 september 1880.
Van deze persoon is niet vastgesteld of hij de oorlog heeft overleefd.
Benjamin de Levie, woonachtig in de Rapenburg 98 huis in Amsterdam, geboren op 20 augustus 1888 in Groningen, overleden op 24 september 1942 in Monowitz, bereikte de leeftijd van 54 jaar, beroep: huisschilder.
Marcus Lisser, woonachtig in de Schalk Burgerstraat 24 huis in Amsterdam, geboren op 23 april 1884 in Amsterdam, overleden op 23 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 59 jaar, beroep: sigarenmaker.
Jacob Haïm de Mesquita, woonachtig in de Zandstraat 13 I in Amsterdam, geboren op 24 januari 1877 in Amsterdam, overleden op 26 januari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 66 jaar, beroep: koopman.
Emanuel Mok, woonachtig in de Valkenburgerstraat 206 II in Amsterdam, geboren op 16 juli 1882 in Amsterdam, overleden op 2 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 60 jaar, beroep: koopman.
Saul Monnikendam, woonachtig in de Gaaspstraat 56 I in Amsterdam, geboren op 18 mei 1901 in Amsterdam, overleden op 2 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 41 jaar, beroep: heilgymnast.
Joseph Naarden, woonachtig in de Nieuwe Kerkstraat 61 I in Amsterdam, geboren op 25 september 1883 in Amsterdam, overleden op 16 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 59 jaar, beroep: niet bekend.
Joseph Neuman, woonachtig in de Vechtstraat 14 II in Amsterdam, geboren op 4 september 1880 in Roermond (Limburg), overleden op 21 januari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: niet bekend.
Aron Nunes Vaz, woonachtig in de Nieuwe Kerkstraat 19 III in Amsterdam, geboren op Sobibor, bereikte de leeftijd van 26 jaar, beroep: huisschilder.
Lion Pesaro, woonachtig in de Louis Bothastraat 29 I in Amsterdam, geboren op 18 juni 1879 in Amsterdam, overleden op 7 december 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: loopknecht.
David Polak, woonachtig in de Rapenburgerstraat 58 I in Amsterdam, geboren op 30 augustus 1898 in Amsterdam, overleden op 28 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 44 jaar, beroep: koopman.
Levie Polak, woonachtig in de Lange Houtstraat 17 II in Amsterdam, geboren op 11 oktober 1880 in Amsterdam, overleden op 3 december 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: koopman.
Meijer van Praag, woonachtig in de Tweede Boerhaavestraat 3 II in Amsterdam, geboren op 9 februari 1882 in Amsterdam, overleden op 26 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 61 jaar, beroep: niet bekend.
Emanuel Querido, woonachtig in de Van Woustraat 189 III in Amsterdam, geboren op 24 mei 1894 in Amsterdam, overleden op 11 juni 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 49 jaar, beroep: diamantbewerker.
Jozeph Reens, woonachtig in de Nieuwe Kerkstraat 115 III in Amsterdam, geboren op 15 januari 1909 in Amsterdam, overleden op 28 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 34 jaar, beroep: behanger.
Joël de Roos, woonachtig in de Camperstraat 16 III in Amsterdam, geboren op 25 december 1879 in Amsterdam, overleden op 5 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: niet bekend.
Juda Roos, woonachtig in de Tilanusstraat 83 II in Amsterdam, geboren op 20 maart 1893 in Amsterdam, overleden op 11 december 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 49 jaar, beroep: kantinehouder.
Aäron van Rooijen, woonachtig in de Kraaijpanstraat 44 huis in Amsterdam, geboren op 28 februari 1885 in Amsterdam, overleden op 30 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 57 jaar, beroep: koopman.
Aäron Salomons, woonachtig in de Zuider Amstelstraat 10 I in Amsterdam, geboren op 30 september 1882 in Amsterdam, overleden op 27 november 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 60 jaar, beroep: koopman.
David Salomon, woonachtig in de Borssenburgstraat 24 II in Amsterdam, geboren op 23 juli 1905 in Rogasen (Polen), overleden op 30 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 37 jaar, beroep: boekhouder.
Joseph Sacksioni, woonachtig in de Tugelaweg 82 in Amsterdam, geboren op 25 september 1882 in Amsterdam, overleden op 13 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 60 jaar, beroep: niet bekend.
David Santen, woonachtig in de Spitskopstraat 4 II in Amsterdam, geboren op 7 mei 1878 in Amstedam, overleden op 26 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 64 jaar, beroep: koopman.
Mozes Schuijer, woonachtig in de Nieuwe Uilenburgerstraat 117 III in Amsterdam, geboren op 21 april 1883 in Den Haag, overleden op 19 november 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 59 jaar, beroep: huisschilder.
Levie Sluijter, woonachtig in de Plantage Doklaan 32 huis in Amsterdam, geboren op 17 juli 1879 in Amsterdam, overleden op 21 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: koopman.
Sander Speelman, woonachtig in de Zwanenburgwal 48 I in Amsterdam, geboren op 11 oktober 1876 in Rotterdam, overleden op 4 juni 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 66 jaar, beroep: reiziger.
Salomon Speelman, woonachtig op het Waterlooplein 84 II, geboren op 24 december 1881 in Amsterdam, overleden op 19 november 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 60 jaar, beroep: koopman.
Elkan van Sijs, woonachtig in de Vaalrivierstraat 20 huis in Amsterdam, geboren op 17 december 1896 in Amsterdam, overleden op 4 juni 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 46 jaar, beroep: venter.
Mozes Tailleur, woonachtig in de Borssenburgstraat 18 IV in Amsterdam, geboren op 5 september 1879 in Amsterdam, overleden op 13 november 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 63 jaar, beroep: magazijnbediende.
Jozes Tertaas, woonachtig in de Foeliestraat 40 II in Amsterdam, geboren op 27 februari 1880 in Amsterdam, overleden op 27 november 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: havenarbeider.
Aäron Troeder, woonachtig op het Afrikanerplein 32 II in Amsterdam, geboren op 13 oktober 1896 in Amsterdam, overleden op 28 februari 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 46 jaar, beroep: diamantslijper.
Bernard Troostwijk, woonachtig in de Iepenweg 26 I in Amsterdam, geboren op 6 april 1878 in Amsterdam, overleden op 27 november 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 64 jaar, beroep: koopman.
Mozes Veffer, woonachtig in de Tugelaweg 50 I in Amsterdam, geboren op 4 mei 1894 in Amstersam,. overleden op 4 juni 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 49 jaar, beroep: diamantwerker.
David Vierra, woonachtig in de Lepelstraat 61 I in Amsterdam, geboren op 17 juni 1885 in Amsterdam, overleden op 4 juni 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 57 jaar, beroep: venter.
… Vierra, woonachtig in Amsterdam, zijn gegevens moeten nog worden uitgezocht.
Van deze persoon is niet vastgesteld of hij de oorlog heeft overleefd.
Cosman Vos, woonachtig in het Sarpathipark 36 II in Amsterdam, geboren op 17 november 1891 in Amsterdam, overleden op 9 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 51 jaar, beroep: toneelspeler.
Barend Waas, woonachtig in de Zwanenburgerstraat 21 I in Amsterdam, geboren op 21 augustus 1900, overleden op 29 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 42 jaar, beroep: sigarenmaker.
Gabriël Walvis, woonachtig in de Weesperstraat 18 I in Amsterdam, geboren op 2 augustus 1877 in Amsterdam, overleden op 26 maart 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 65 jaar, beroep: niet bekend.
Isaäc Walvisch, woonachtig in de Amstellaan 27 II in Amsterdam, geboren op 21 september 1888 in Amsterdam, overleden op 14 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 53 jaar, beroep: koopman.
… de Vries, woonachtig in de Lutmastraat 11 II in Amsterdam, geboren op 3 januari 1877, gegevens ontbreken.
Van deze persoon is niet vastgesteld of hij de oorlog heeft overleefd.
Abraham Winnik, woonachtig in de Vaalrivierstraat 18 huis in Amsterdam, geboren op 4 november 1884 in Amsterdam, overleden op 2 april 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd van 58 jaar, beroep: darmenbewerker.
Joseph Winnik, woonachtig in de Sparrenweg 1 III in Amsterdam, geboren op 30 maart 1907 in Amsterdam, overleden op 30 april 1943 in Midden-Europa, bereikte de leeftijd van 36 jaar, beroep: venter.
Siegried Wolder, woonachtig in de Tweede Jan Steenstraat 73 I in Amsterdam, geboren op 24 november 1918 in Amsterdam, overleden op 30 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 23 jaar, beroep: niet bekend.
Jacob Zak, woonachtig in de Krugerstraat 17 II in Amsterdam, geboren op 5 juni 1877 in Amsterdam, overleden op 17 september 1943 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 66 jaar, beroep: schijvenschuurder.
Izak Zilverberg, woonachtig in de Retiefstraat 15 II in Amsterdam, geboren op 9 augustus 1885 in Coevorden, overleden op 28 mei 1943 in Sobibor, bereikte de leeftijd vn 57 jaar, beroep: huisschilder.
Joseph Zwaab, woonachtig op de Nieuwe Keizersgracht 56 II in Amsterdam, geboren op 18 november 1879 in Amsterdam, overleden op 24 september 1942 in Auschwitz, bereikte de leeftijd van 62 jaar, beroep: diamantbewerker.
Afbeelding 1
Mannelijke Joden in Amsterdam zonder arbeid of vaste bezigheid moesten een formulier invullen, dat leidde tot tewerkstelling in rijkswerkkampen in onder meer Drente. Dit formulier is aanwezig in het archief van het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies in Amsterdam.
Afbeelding 2
Ingang van rijkswerkkamp Diever A op een door Roelof (Roef) van Goor uut Deever in 1935 uitgegeven ansichtkaart
Afbeelding 3
Gedenkteken bij de rijkswerkkampen Diever A en Diever in de Olde Willem
Gemiente geet proat’n mit de kebiet skeeters
In de Meppeler Courant (de Olde Möppeler) van 26 november 2012 verscheen het navolgende bericht over het traditionele carbid schieten (kebiet skeet’n) in Deever.
Gemeente gaat om tafel met carbidschutters
Diever – Over een aantal weken is het oudejaarsavond en wordt er traditiegetrouw flink met carbid geschoten in de gemeente Westenveld. Om ervoor te zorgen dat het carbidschieten veilig gebeurt, wil de gemeente om de tafel met carbidschieters. Burgemeester Jager wil graag meewerken aan het in stand houden van de traditie en daarom worden er twee bijeenkomsten gehouden over de spelregels voor carbidschieters. De overleggen vinden plaats op 6 en 13 december om 20.00 uur in het gemeentehuis. Aan bod komen onder meer de huidige en de toekomstige schietlocaties.
Aantekeningen van het redactie van ut Deevers Archief
De ‘spelregels’ voor het ‘kebiet skeet’n’ zullen wel bedacht zijn door die nijvere niet uut Deever komende en niets van tradities begrijpende regelzuchtige ambtenaren van het Team Veiligheid van de gemeente Westenveld. Wie wil nou regels bedenken voor het spel ‘kebiet skeet’n’ ? Het is geen spel, het is een traditie !
Traditie is een melkbusse an un iekeboom bien’n op ut pièrdemaarktterrein bee de kaarkhof. Ut lid an un laank stuk touw knupp’m en dan in ut pikkedonker bolder’n tot daij ur doof van wödt of tot dat de plisie komp. Dat möt now en doalijk en veur altied de stee veur ’t kebiet skeet’n weed’n.
Het plaatselijke niet uit Deever komende correspondentje van de Olde Möppeler (Meppeler Courant) vergiste zich een beetje bij het bedenken van de titel voor zijn berichtje: carbidschutters = carbidschieters. Het zij hem voor deze ene keer vergeven.
Posted in Gemeente Westenveld, Kebied skeet’n, Traditie
Leave a comment
Ansichtkaart van een oude boerderij in Oldendeever
De hier afgebeelde zwart-wit ansichtkaart van de boerderij van ….. Hessels in Oldendeever is uitgegeven door Jan Brugging (de Wiba) in juli 1960. Wat was de voornaam van deze Hessels ?
De redactie van ut Deevers Archief heeft de eerste kleurenfoto van deze boerderij met pothokke gemaakt op 3 oktober 2012.
De tweede afbeelding in kleur is een scan van de voorkant van het boekje ‘Oldendiever in de twintigste eeuw’. De heemkundige vereniging uut Deever heeft dit onvolprezen boekje in 2009 uitgegeven ter gelegenheid van haar 15-jarige bestaan. Wellicht is het boekje voor een paar eurootjes of een habbekratsje nog te koop bij een handeltje in tweedehands boeken ergens in den lande.
Het mag toch wel merkwaardig worden genoemd dat de makers in het boekje ‘Oldendiever in de twintigste eeuw’ geen aandacht hebben besteed aan de boerderij die op de voorkant van het boekje is te zien. Het moet toch wel enigszins belangwekkend zijn wie daar sinds de nieuwbouw in 1818 zoal hebben gewoond en hebben gewerkt en zijn geboren en zijn overleden ?
De redactie kwam de derde afbeelding in kleur in een webstee op het internet tegen. De redactie weet niet wie de maker is van deze foto.
Posted in Ansigtkoate, Boerdereeje, Oll'ndeever
Leave a comment
Diever kreeg nieuw gemeentehuis an de brinq
In de Leeuwarder Courant van 20 juni 1957 verscheen het volgende korte bericht over de ingebruikname van een nieuw gemeentehuis aan de brinq van Deever.
Diever kreeg nieuw gemeentehuis
De Drentse gemeente Diever heeft de gewoonte, belangrijke evenementen in het gemeentelijke leven of in de dorpsgemeenschap te laten samenvallen met de première van de jaarlijkse Shakespeare-uitvoeringen en het dient daarmee zowel het een als het ander. Immers: wie niet voor Shakespeare naar Diever zou komen, komt wel voor ‘het evenement’ en omgekeerd, waarmee geenszins gezegd wil zijn, dat de uitvoeringen in ’t sprookjesachtige openluchttheater géén evenement zouden zijn. Integendeel ! Was het vorig jaar de ingebruikneming van de geheel gerestaureerde korenmolen De Vlijt, waarvoor mede de Dieverse gasten van heinde en verre waren gekomen, gisteren gold ‘het evenement’ de opening van het nieuwe gemeentehuis aan de Brink -een gebeurtenis, die het volgend jaar moeilijk zal zijn te evenaren, want het gemeentehuis is gebouwd volgens plannen, waaraan de bestedingsbeperking nog vreemd was.
Het is een gebouw geworden, dat vele andere noordelijke gemeentebesturen ertoe zal brengen, Diever te benijden. Niet alleen qua stijl (het doet het uitstekend aan de Brink) en qua omvang, maar vooral om zijn inrichting zal het beantwoorden aan de wensen van meer dan één burgemeester en secretaris.
Van waarde vooral zijn de geschenken van de burgerij en de organisaties (waarvan wij noemen de originele aardewerken krans met de symbolen van bijna alle plaatselijke sociale en culturele instellingen in de hall en het enorme, esthetisch zeer verantwoorde gezandstraalde raam van de plaatselijke coöperaties), omdat zij tonen dat dit het huis der gemeente is in de beste zin des woords.
Daarvan getuigt ook de oplossing, die voor enkele ruime zolderzalen is gevonden: de ene is gepromoveerd tot ‘cultuurzolder’, waarin bijeenkomsten met ruim 200 mensen kunnen worden gehouden en de andere is ‘expositiezolder’ geworden. Daarin is nu tentoonstelling van schilderijen, verbazend aardige kindertekeningen over eigen dorp en een collectie foto’s en ansichtkaarten van Diever. Een prima idee !
Aantekeningen van de redactie van het Deevers Archief
Op bijgaande afbeelding (aanwezig in de beeldbank van het Drentsch Archief in Assen) is de cultuurzolder van het gemeentehuis an de brinq (de voorkant van het gelijk heeft een nieuwe schrijfwijze voor deze vernielde openbare ruimte bedacht) van Deever te zien. Let vooral op de Stako-stoelen (stapelbare en koppelbare stoelen), die an de Deeverbrogge zijn geproduceerd.
In de vijftiger jaren van de vorige eeuw dacht de voorkant van het gelijk tegen beter weten in dat de vraag naar ruimte bij Deeverse verenigingen opgelost kon worden met een ‘cultuurzolder’ in het gemeentehuis.
De redactie herinnert zich dat schaakclub ‘Koning Schaak’, waar burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) ook spelend lid van was, zijn clubavond op de ‘cultuurzolder’ hield.
De ‘cultuurzolder’ op de bovenste verdieping van het gemeentehuis an de brinq van Deever zou beschouwd kunnen worden als een soort van voorloper van het voor Deever onmisbare en nog altijd zeer gemiste Dingspilhuus, de spil van het sociale en culturele leven in Deever, het sociale warme hart van Deever.
Wellicht is het nog steeds mogelijk de ‘cultuurzolder’ na de rampzalige sloop van het Dingspilhuus op te delen in kleinere ruimten, die in gebruik genomen kunnen worden door enige verenigingen; een zeer geschikte kandidaat is bijvoorbeeld de heemkundige vereniging uut Deever.
De redactie blijft wel met een grote vraag zitten: waar zijn de ten toon gestelde kindertekeningen, foto’s en ansichtkaarten, zoals vermeld in het bericht, gebleven ? Wie het weet, die mag het natuurlijk melden.
Posted in Cultuur, Deever, Gemientehuus
Leave a comment
Langs de Wapserweg bee ut Addervene in 1891
De redactie van ut Deevers Archief mocht van wijlen Albertus (Bert) Doorman aan het einde van de vorige eeuw van enige door zijn grootvader mr. Albertus Christiaan van Daalen uit Bennekom op Berkenheuvel gemaakte foto’s een scan maken. Opnieuw, maar nu posthuum, hartelijk dank daarvoor.
Mr. Albertus Christiaan van Daalen kocht in 1890 het landgoed Berkenheuvel, een landgoed van 700 ha in de gemiente Deever. Hij maakte de hier afgebeelde foto op Berkenheuvel.
De tekst bij deze foto in zijn fotoalbum luidt als volgt: Langs Wapserweg bij Adderveen in 1891.
De redactie van ut Deevers Archief kent van het landgoed Berkenheuvel vooralsnog geen oudere bosgezichten dan deze.
Wel is nu enig lastig uitzoekwerk ontstaan, want op de wandelkaart van het landgoed Berkenheuvel uit 1936 is bij het Adderveen geen Wapserweg te vinden, wel Adderveenweg en Jacobaweg. Wie weet waar de Wapserweg lag ? In elk geval in heuvelachtig terrein.
De redactie heeft op een stukje topografische kaart uit 1881 het gebied rond het Adderveen rood gemarkeerd, zie de bijgevoegde afbeelding.
Reactie van Marten Wouwenaar van 16 februari 2016
De achterkleinzoon van boschbaas Marten Wouwenaar gaf in zijn reactie aan waar volgens hem de Wapserweg ligt of moet hebben gelegen. Deze reactie is verwerkt in het bericht Achterkleinzoon van Marten Wouwenaar reageert.
Reactie van Peter Haveman van 15 augustus 2017
Het Adderveen ligt tegenover het boshuis van roofvogelkenner Rob Bijlsma, aan het zandpad met de naam Doldersummerweg, vroeger Wapserweg.
Wallegies en sloties van de Witteler Wière
In de Nieuwe Drentse Volksalmanak 1907, uitgegeven door de Commissie van Bestuur over het Provinciaal Museum van Oudheden in Drente, is op de bladzijden 34 tot en met 51 het artikel ‘De Wittelter Schans’ van Hendrik Gerard van Os, burgemeester van de gemiente Deever, opgenomen. De redactie van ut Deevers Archief toont hier enkel een afbeelding van de bladzijden 34, 35, 36 en 37 en een schets van de situatie ter plekke van die ene Wittelter schans, waarin Hendrik Gerard van Os, burgemeester van de gemiente Deever, de toestand ter plekke van die ene Wittelter schans vergelijkt met de toestand ter plekke van die ene Wittelter schans, zoals dr. L.J.F. Janssen die in 1847 heeft beschreven in zijn boek ‘Drenthsche Oudheden’. Leonardus Jan Frederik Jansen was Lit. Doctor en Conservator bij het Museum van Oudheden in Leiden. De tekst op de bladzijden 35, 35, 36 en 37 van het artikel van Hendrik Gerard van Os is hierna weergegeven. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief en hopelijk zeer geïnteresseerde in de Deeverse oudheidkunde wordt voor het lezen van het volledige artikel verwezen naar de Nieuwe Drentse Volksalmanak 1907.
De Wittelter Schans
In het Wittelterveld (gemeente Diever), tusschen het gehucht Wittelte en de buurtschap ’t Moer, bevinden zich verschillende wallen en grachten, blijkbaar door menschenhanden aangelegd, welke onderling verbonden zijn en daardoor den indruk wekken dat ze bij elkander behooren en tot een gemeenschappelijk doel hebben gediend. Tot dusver echter liggen de oorsprong en de bestemming van het werk in het duister.
Reeds vele jaren geleden heeft deze plek de aandacht getrokken van oudheidkundigen, die wel hunne veronderstellingen daaromtrent hebben neergeschreven, doch niet tot een beslist resultaat zijn gekomen. Zij schijnen evenwel eenstemmig de meening te zijn toegedaan, dat men hier heeft een gedenkteeken der oudheid, behoorende tot de met wildgraven of landweeren verbonden schansen.
Intusschen maakt ons deze indeeling niet veel wijzer, want men heeft de benaming schans niet op te vatten in de meest gangbare en in dien zin tamelijk begrensde beteekenis van het woord, maar in de meer algemeene beteekenis welke in de oudheidkunde daaraan gehecht wordt, n.l. van een aardhoogte door menschenhanden opgeworpen en door een of meer droge grachten omringd, zonder dat daarbij bepaald aan een krijgskundige bestemming behoeft gedacht te worden. Wildgraven of noemt men de wallen met droge grachten, die in velerlei vorm uit vroegere eeuwen bewaard zijn gebleven.
In 1847 heeft dr. L. J. F. Janssen deze schans bezocht en vrij uitvoerig beschreven in zijn het volgend jaar uitgekomen werk ‘Drentsche Oudheden’. In deze beschrijving komen echter eenige onjuistheden voor ten opzichte van de windstreken waarschijnlijk een gevolg van de omstandigheid dat het bezoek bij schemeravond plaats vond en slechts van korten duur was. Ik laat hier de beschrijving volgen, zooals ze op pagina’s 128 en 129 van genoemd werk voorkomt en voeg tusschen haakjes daarbij de resultaten eener onlangs door mij verrichte opmeting, waaruit men zou kunnen opmaken, dat – indien althans niet ook in dit opzicht de opneming door dr. Janssen wat al te vluchtig is geweest – de schans c.a. door vergravingen is geschonden:
Deze schans is nagenoeg rond, doch van boven plat (men ziet thans boven in den heuvel een vrij diepe ingraving, het werk van schatgravers), heeft 15 ellen middellijn en 3 tot 4 ellen hoogte. Zij is omgeven van eene drooge gracht van 2 ellen breedte; daarna volgt een wal van 3 ellen breedte en 2 tot 3 ellen hoogte, hierop weder eene drooge gracht van 2 ellen breedte en eindelijk een laag walletje. (ik vond voor de breedte der grachten gemiddeld 3 meter, voor die der beide wallen gemiddeld 5 meter; het verschil zal wel zijn oorzaak vinden in het sehuin beloop der wallen.) De eerste wal en de tweede gracht (volgens mijne meening, waarover later, de tweede gracht en de tweede of buitenste wal) verlengen zich zuidwaarts (lees: noordwest- en verder noordwaarts) tot eene uitgestrektheid van meer dan 350 ellen (thans volgens opmeting circa 300 meter, op enkele plaatsen onderbroken door een veldweg; tot circa 200 meter is de wal op maaiveldshoogte 6 meter, de gracht 3 meter breed, de overige 100 meter wal en gracht elk circa 3 meter, terwijl op dit laatste gedeelte de wal ook veel lager is); dit doen zij ook noordwaarts (lees; zuidoostwaarts), doch daar slechts eenige ellen ver, terwijl 40 ellen ten noorden (lees: ten zuidoosten), doch geheel in dezelfde richting als de daar verlengde wal en gracht, nog een wal gelegen is van 50 ellen (57½ meter) lengte, die aan zijne oostzijde (lees: zuidzijde) ook eene gracht heeft. Vermoedelijk is deze noordelijke (lees: zuidoostelijke) wal eertijds evenzeer met de schans vereenigd geweest als het thans de zuidelijke (lees: noordwestelijke) nog is; hij is misschien door den ouden weg van Diever op Steenwijk geschonden geworden. Opmerkelijk is bij deze schans nog, dat er nergens een in- of opgang te vinden is, en dat de eerste wal, tegenover de oostzijde der schans, veel breeder is dan de wal, die de overige zijden omgeeft; deze heeft n.l. de breedte van 8 ellen. Deze schans, als zeer weinig geschonden zijnde, verdient een nauwkeurig onderzoek, vergezeld van opgravingen en teekeningen. Dewijl zij eenzaam is gelegen, zich rondom enkel heide bevindt en in de nabijheid niets te ontdekken is wat te verdedigen valt, zij bovendien ook zeer gemakkelijk kan beklommen worden, zal er bezwaarlijk eene krygskundige bestemming aan kunnen worden toegeschreven;
ten ware men stelde, dat er de tent van een veldheer opgestaan, die van deze hoogte althans een verspiedend uitzigt zou gehad hebben. Opgravingen zouden omtrent de bestemming misschien opheldering geven.
Voor zoover ik kon nagaan, is de verbinding van heuvel en wildgraaf anders geweest dan dr. Janssen vermeldt. Immers volgens bijgaand schetskaartje, dat den tegenwoordigen toestand weergeeft, zijn de gracht en de wal van den wildgraaf verbonden respectievelijk met de buitenste gracht en wal om den heuvel en hebben ze zich aan de andere zijde van den heuvel op dezelfde wijze voortgezet tot over den Ruiterdijk. Dat de toestand ook vroeger zoo zal zijn geweest, mag men afleiden uit de omstandigheid, dat de buitenste wal om den heuvel bij het verbindingspunt dezelfde breedte en hoogte heeft als de wal van den wildgraaf en eerst geleidelijk smaller en lager wordt. Trouwens, waar de eerste wal om den heuvel door de tweede gracht geheel is omringd, kan die wal bezwaarlijk met een anderen wal verbonden zijn geweest.
Aan de zuidoostzijde van den heuvel is de verbinding, zooals ik mij voorstel dat ze vroeger geweest is, niet meer aanwezig, doch ik meen dat hiervan ook een verklaringkan worden gegeven. Het komt mij n.l. voor, dat in lateren tijd de gracht van den wildgraaf dwars door de schans is gegraven, met het doel, het water uit een in de nabijheid gelegen turfveentje langs de bestaande gracht (waarmee het door een nog aanwezig slootje verbonden is geweest) en verder langs een bermsloot van den Ruiterdijk …………………….
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Oudheidkundigen tasten wat betreft de oorsprong en het doel van de Witteler Wière volledig in het diepzwarte aardeduister. Zij veronderstellen dat mensen de niet meer aanwezige wallen en sloten bij het Holleveen en de Ruiterdijk in het Wittelerveld hebben aangelegd. De wallen en sloten waren onderling verbonden en leken daardoor bij elkaar te horen. Zij veronderstellen dat de wallen en sloten behoren tot met wildwallen of landweren verbonden schansen.
Wellicht was het de bedoeling van de boeren van de marke van Wittelte de gewassen op de bouwakkers op de Westeresch tegen hordes oprukkend wild uit het Wittelter Veld te beschermen met een sloot en een wildwal begroeid met een dicht gesloten struweel. Misschien hebben de Wittelter boeren zich wel laten inspireren door de Friese landweer op de grens van de gemiente Deever en de gemeente Ooststellingwerf op Woater’n ?
De hoogdoorgestudeerde heer doctor Leonardus Jan Frederik Jansen heeft de Witteler Wildwal met dat ene merkwaardige onverklaarbare schansje (was het wel een schansje ?) in 1847 goed zichtbaar gezien in de heidevelden van het Wittelter Veld. Ook de edelachtbare heer burgemeester Hendrik Gerard van Os heeft de Wittelter Wildwal met dat ene merkwaardige onverklaarbare schansje (was het wel een schansje ?) nog goed zichtbaar gezien in de heidevelden van het Wittelter Veld. Zie zijn bijgevoegde schets uit 1906.
De Wittelter Wildwal met dat ene merkwaardige onverklaarbare schansje (was het wel een schansje ?) is door ontginningen van de heide en stevig doorploegende en noest doorwerkende en ruilverkavelende Wittelter boeren weggevaagd. Weggevaagd ? Toch niet helemaal, want vanuit de ruimte zijn de contouren van de sloten en de met grond uit de sloten opgeworpen wildwallen en dat ene merkwaardige onverklaarbare schansje (was het wel een schansje ?) wel degelijk zichbaar. Zie de bijgevoegde satelietfoto uit 2019 van het gebied, met linksboven het Holleveen en rechts de Ruiterdijk.
Hebben de hoogdoorgestudeerde heer doctor Leonardus Jan Frederik Jansen en de edelachtbare heer burgemeester Hendrik Gerard van Os destijds toch wel een behoorlijk beetje lopen te slapen op de Wittelter heide ? Want op de satelietfoto zijn aan de rechterkant van de Ruiterdijk, dus rechtsboven op de satelietfoto ook contouren van sloten en wallen te onderscheiden, die op de grens van de Westeresch liggen.
De redactie vraagt zich tot op de dag van vandaag af waarom het stuk weg tussen het Noordsweggie en de Wapserveenseweg nog steeds geen Ruiterdijk heet, temeer nu aan deze weg een paardenspul staat. De echte oude Steenwijkerweg boog gezien vanuit de kant van Oll’ndeever bij het Noordsweggie rechtsaf richting Wapserveen. Die cultuurhistorisch zeer waardevolle zandweg moest bij de ruilverkaveling om volstrekt onduidelijke redenen sneuvelen. De weg tussen het Noordsweggie en de Wapserveenseweg heette tot in 1986 nog Ruiterweg, in ut Deevers dus Ruterweg. Stuit het teruggeven van de echte naam aan een stukje weg tussen het Noordsweggie en de Wapserveenseweg op onwillige Minder Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Straatnamen Gelijk Van De Gemeente Westenveld ? Ervaren de Minder Hoge Dametjes en Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Straatnamen Gelijk Van De Gemeente Westenveld Stuit het teruggeven van de echte naam aan een stukje weg tussen het Noordsweggie en de Wapserveenseweg als een nederlaag ?
Afbeelding 1
Schets van de ‘Wittelter Schans’ , in 1906 gemaakt door de edelachtbare heer Hendrik Gerard van Os, burgemeester van de gemiente Deever.
Afbeelding 2
Satelietfoto van de Ruiterdijk en zichtbare sporen van de Witteler Wildwal
Afbeelding 3
Satelietfoto van de Westeresch van Wittelte met aan de linkerkant de Ruiterdijk
Afbeelding 4
Foto van de Ruiterdijk met links het weiland waarin de sporen van de Wittelter Wildwal nog zijn te vinden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft deze foto op vrijdag 28 november 2020 gemaakt.
Posted in Oudheidkunde, Wittelte
Leave a comment
De kapelle van Obadja op Zorgvlied
In het online-magazine InWesterveld verscheen op 11 september 2020 het bericht De Obadja kapel in Zorgvlied. Dit bericht is geschreven in het kader van de Open Monumentendagen van 2017, waarbij de gemeente Westenveld gastheer was van de landelijke opening. In dat jaar verschenen in een speciale uitgave van het magazine InWesterveld interessante artikelen over monumenten in de gemeente Westenveld. Vanwege de corona-pandemie zijn de Open Monumentendagen in 2020 niet doorgegaan, vandaar dat het bericht De Obadja kapel in Zorgvlied opnieuw is gepubliceerd in het magazine InWesterveld.
De redactie van ut Deevers Archief heeft toestemming van de redactie van het online-magazine InWesterveld dit bericht in zijn geheel op te nemen in ut Deevers Archief. De redactie van ut Deevers Archief is de redactie van InWesterveld bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
De Obadja kapel in Zorgvlied
Westerveld telt vele monumentale kerkgebouwen. Van de imposante Pancratiuskerk in Diever tot het kleinste stenen kerkje van Drenthe in Leggeloo. De kleinste houten kapel van Drenthe staat in Zorgvlied: De Obadja kapel, een rijksmonument.
Het bijzondere witte kapelletje aan de Dorpsstraat in Zorgvlied werd in 1904 gebouwd en doet nog steeds dienst als hervormde kerk. In de zomermaanden weliswaar, als er veel vakantievierende kerkgangers zijn, want met de huidige negen leden is een kerkdienst in de winter niet rendabel.
Eigen kerk bouwen
Dat was ruim honderd jaar geleden wel anders. Toen moesten de kerkgangers uit Zorgvlied, Oude Willem en Wateren te voet naar Diever. Anderhalf uur heen en anderhalf uur terug over de toen nog niet verharde Bosweg. Tot Wolter Benthem de mensen in de gelagkamer van zijn boerencafé in Wateren uitnodigde voor de wekelijkse kerkdienst. Dominee Kan leidde de diensten. Toen ook die situatie niet ideaal bleek, besloot Benthem het initiatief te nemen voor het bouwen van een eigen kerk. Van de zeventig leden werd een extra bijdrage van 25 cent gevraagd. Daarnaast werden er vanuit het hele land door middel van postwissels diverse bijdragen ontvangen.
Het houten witte kerkgebouwtje verrees binnen zeer korte tijd. Op 18 oktober 1904 werd de eerste steen gelegd (de binnenkant van de houten kerk bestaat uit een halfsteens muur), op 14 december vond de eerste kerkdienst plaats.
Druk bezocht
In de jaren zestig van de vorige eeuw werd het kerkje zo druk bezocht dat er twee diensten werden gehouden om iedereen een plek te kunnen geven. In 1968 werd er een stuk bij de kerk aangebouwd. Daarvoor werd de gehele voorgevel naar voren geplaatst. Maar ook de jaren erna was het kerkgebouw al weer snel te klein en werd een legertent aan het gebouw gekoppeld om mensen onderdak te bieden. In de jaren tachtig bezochten wekelijks 120 mensen het kleine kerkje.
Alle protestanten voelen zich hier thuis
De getallen staat in schril contrast met de huidige situatie, waarbij de kerk slechts negen leden telt. Maar Dirk Ferwerda, voorzitter van de evangelisatievereniging Obadja, die ook het historische pand beheert, is niet pessimistisch. ‘Naast de negen leden hebben we 34 gastleden, mensen die langdurig in een zomerverblijf in de omgeving wonen. Met daarbij nog de losse zomergasten hebben we van april tot eind oktober wekelijks een mooi gevulde kerk. Tijdens de zomermaanden is de kerk met zestig tot zeventig mensen helemaal vol. Gereformeerden, christelijk gereformeerden, hervormden, doopsgezinden, alle protestanten voelen zich hier thuis.’
Gastvrijheid
‘Mensen zijn verrukt van de kleine kapel. Vooral de gastvrijheid en het na afloop met elkaar gezellig een kopje koffie drinken wordt zeer gewaardeerd,’ vult penningmeester Attie Goettsch-Tol aan. ‘Dat geeft een band.’ De kerk heeft een prettige sfeer, met tapijt als vloerbedekking en een aangename temperatuur. ‘Vroeger werd er een kachel gestookt met turf. Kijk, dat was het turfhok.’ Dirk wijst naar het schuurtje naast de kerk. ‘Later kwamen er gaskachels en nu hebben we centrale verwarming.’
Historische waarde
Aan de wand van de kerk hangen foto’s van hoe de kerk en het interieur er vroeger uit heeft gezien. Er was in 1933 een brand in de toren. Later werd een andere toren teruggebouwd. Waar nu losse stoelen staan, stonden in de beginjaren rotanbanken. Later werden er ossenbloedrode houten banken geplaatst.
De evangelisatievereniging is verantwoordelijk voor het onderhoud van het gebouw. Doordat het kerkgebouw als rijksmonument staat geregistreerd heeft de vereniging een grote verantwoordelijkheid. En de vereniging neemt dat heel serieus. ‘We zijn trots op deze mooie kerk en we doen er alles aan om dit in stand te houden. De monumentenwacht komt eens in de twee jaar langs om het pand te controleren en aandachtspunten aan te geven. Dat is zeer prettig, want je krijgt tips om bepaalde onderhoudswerkzaamheden in te plannen.
Dit jaar wordt de houten buitenkant opnieuw in de verf gezet. ‘Dat betekent alle verf er af branden en opnieuw verven. Daarvoor hebben we een contract met een schilder, dat moet je niet als amateur gaan doen.’
Het kerkorgel is ook een monument
Het kerkorgel is als apart monument beschermd. Het eenklaviersorgel, in 1785 gemaakt door J.S. Strumphler, heeft niet altijd in deze kerk gestaan. ‘Het staat er in ieder geval vijftig jaar,’ weet Attie. ‘Er stond eerst een oud kamerorgel. Dit is een bijzonder orgel. Het werd in 1969 gerestaureerd. Ik weet nog dat er ooit binnen het bestuur over werd gesproken om het te vervangen door een elektronisch orgel. Maar goed dat we dat niet hebben gedaan.’
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie heeft in een aantal berichten aandacht besteed aan de evangelisatievereniging Obadja.
In het bericht De Obadja kapel in Zorgvlied zijn vier kleine afbeeldingen opgenomen, die hier in een groter formaat zijn weergegeven. Daarnaast stelde de redactie van het online magazine InWesterveld enige foto’s beschikbaar die te zelfder tijd en te zelfder plaatse zijn gemaakt en niet in het magazine InWesterveld zijn gepubliceerd, maar wel in ut Deevers Archief worden getoond. De maker van deze serie foto’s is Charlie Wessels. Hij heeft deze foto’s gemaakt op 13 juni 2017.
Afbeelding 1 – Voorgevel van de Obadja kapel (© Charlie Wessels)
Afbeelding 2 – Voorgevel van de Obadja kapel met rechts het voormalige turfhok (© Charlie Wessels)
Afbeelding 3 – Voorgevel van de Obadja kapel (© Charlie Wessels)
Afbeelding 4 – Voorgevel van de Obadja kapel met de dr. Jan Harm Pol-bank (© Charlie Wessels)
Afbeelding 5 – De olde kaarkhof met de achtergevel van de Obadja kapel (© Charlie Wessels)
Afbeelding 6 – Interieur met het orgel van de Obadja kapel (© Charlie Wessels)
Afbeelding 7 – Kansel met het orgel van de Obadja kapel (© Charlie Wessels)
Posted in Obadja, Zorgvliet
Leave a comment
Wat overbleef van de boerdereeje van Oar’nd Mogg’n
In de geparametriseerde Duitsgezinde krant het ‘Drentsch dagblad: officieel orgaan voor de provincie Drenthe’ verscheen op 4 augustus 1942 het navolgende indoctrinatieberichtje.
Diever.
In café Balsma was een vergadering belegd om te komen tot een vrijwillige organisatie van den Nederlandsche Volksdienst en Winterhulp Nederland.
De leiding van dezen avond berustte bij het wijkhoofd den heer Muggen te Dieverbrug.
De spreker de heer Zuurveen gaf een uiteenzetting van den Nederlandsche Volksdienst en Winterhulp Nederland.
Het doel van deze vergadering is volkomen geslaagd, aangezien een voldoend aantal personen aanwezig was om een vrijwillige organisatie tot stand te brengen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De vergadering werd gehouden in het café Brinkzicht van de beruchte N.S.B.’er Klaas Marcus Balsma an de brink van Deever. Tussen de regels door van het gecensureerde bericht is te lezen dat in Deever de belangstelling voor beide genoemde organisaties te verwaarlozen was.
De N.S.B.’er en commies van de distributie Arend Muggen schreef op zaterdag 11 mei 1940 de volgende mededeling:
Van officiële zijde wordt vernomen, dat na afloop van de thans lopende distributieperiode, welke donderdag j.l. eindigde, de distributieregeling voor bonen en capucijners en grauwe erwten komt te vervallen. Met ingang van gisteren is de verkoop van deze artikelen aan het publiek vrij en behoeft bij aflevering door de winkelier geen bonnen van de rijksdistributiekaart te worden ingeleverd. Er wordt nadrukkelijk op gewezen dat bonen, capucijners en grauwe erwten dan weder vallen onder het hamsterverbod
Voor wat het waard is, vermeld de publiek toegankelijke webstee nl.wikipedia.org over de Nederlandsche Volksdienst het volgende.
De Nederlandsche Volksdienst werd in juli 1941 opgericht naar voorbeeld van de National Sozialistische Volkswohlfahrt in nazi-Duitsland. De oprichters van de Nederlandsche Volksdienst wilden al het sociale werk in Nederland bundelen in de Nederlandsche Volksdienst. De Nederlandsche Volksdienst werd opgericht op initiatief en met hulp van de Duitse bezetter. Het ging de bezetters om de nazificering van het maatschappelijk werk in Nederland. Door zich in te zetten voor de Nederlandsche Volksdienst steunde men in feite de vijand.
Voor wat het waard is vermeld de publiek toegankelijke webstee nl.wikipedia.org over de organisatie Winterhulp Nederland het volgende.
Winterhulp was de gemeenzame benaming van de Stichting Winterhulp Nederland, de nationaal-socialistische organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog alle maatschappelijke hulpverlening, zoals verleend door de overheid, particuliere en kerkelijke organisaties in Nederland moest overnemen.
De publiek toegankelijke webstee www.alledrenten.nl bevat de volgende gegevens over het wijkhoofd an de Deeverbrogge:
Beilen, huwelijksakte, 1 mei 1931, aktenr. 18
Bruidegom: Arend Muggen, geboren te Diever; oud: 28 jaren; beroep: landbouwer, zoon van Albert Muggen, beroep: landbouwer, en Klaasje van Wester, beroep: zonder.
Bruid: Henderika Ovinge, geboren te Beilen; oud: 27 jaren; beroep: zonder, dochter van Hendrik Ovinge, beroep: landbouwer, en Jantje Lutken, beroep: zonder.
Diever, geboorteakte, 17 september 1902, aktenr. 47
Kind: Arend Muggen, geboren te Diever op 16-09-1902, zoon van Albert Muggen, beroep: landbouwer; oud: 29 jaren, en Klaasje van Wester, beroep: zonder.
Klaasje van Wester was een dochter van Hendrik van Wester en Geertje Huisman, die tuss’n de Oll’ndeeversebrogge en Wittelte bee ‘t Olde Voartie woonden. Klaasje van Wester was een zuster van boer en wethouder Roelof van Wester uut Oll’ndeever.
Een plaatselijk wijkhoofd was een vaste medewerker van de nationaal-socialistische liefdadigheidsorganisatie Stichting Winterhulp Nederland. Winterhulp had tot politieke doel hulpbehoevenden in de winter materieel te ondersteunen.
Op de foto, die de redactie van ut Deevers Archief heeft gemaakt op 8 februari 2008, is de situatie te zien, zoals deze al sinds jaar en dag is te zien op de plek waar de woning van de N.S.B.’er Arend Muggen tot in de Tweede Wereldoorlog stond. Het huis is in de Tweede Wereldoorlog afgebrand. De geruchten gingen dat een belangrijk lid van het Drentse verzet het huis in de brand heeft gestoken. Maar dat is niet meer na te gaan. In de volksmond was het commentaar: See hept hum in de braand esteuk’n.
De redactie heeft nog niet na kunnen gaan of in het boek met de titel ‘An de Brogge’, dat de Historische Vereniging Vroegere Gemeente Diever heeft samengesteld ter gelegenheid van haar twintigjarig bestaan, enige aandacht is besteed aan ‘de Brogge in oorlogstied’.
De situatie an de Deeverbrogge bij tegenlicht
Deze afbeelding van de Deeverbrogge en van hotel-café-restaurant-pension Blok staat op een ansichtkaart die in augustus 1955 is uitgegeven door Hotel Blok, telefoon 05219-456.
Diverse Deeverse verzamelaars zijn in het bezit van een exemplaar van deze ansichtkaart.
Van deze ansichtkaart is ook een herdruk bekend uit juni 1959.
Deze kaart is dus veel verstuurd. Blijkbaar hadden toen lang onderweg zijnde handelsreizigers en vrachtvervoerders tijdens een eet- en drinkpauze in café-restaurant Blok even de tijd een kaartje met een berichtje naar huis te sturen. Hotel-café-restaurant Blok stond in 1955 aan de drukst bereden route tussen Meppel en Assen; de autosnelweg A28 tussen Meppel en Assen bestond toen nog niet.
Op de bij tegenlicht gemaakte kleurenfoto, die de redactie van ut Deevers Archief op 21 november 2014 om ongeveer twee uur in de middag heeft gemaakt, is een enigszins ander beeld te zien.
Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, de Voat, Hotel Blok
Leave a comment
Sukersakkie van Hotel Blok – TT Assen – 29 juni 1957
De klanten van het hotel-café-restaurant van Johan Blok an de Deeverbrogg kregen in 1957 bij hun kopje koffie of kopje thee ter gelegenheid van de motorracewedstrijden op het oude TT-circuit bij Assen op 29 juni 1957 een tijdlang -zolang de voorraad strekte- suiker in een zakje met rode opdruk: 29 juni 1957, TT, Hotel Blok, Dieverbug (Dr), aan de weg Assen-Meppel, telefoon 05219-456.
In die tijd -de autosnelweg A28 bestond nog niet- gingen veel inwoners uut de gemiente Deever in de namiddag na afloop van de TT hen de Gowe, hen de Deeverbrogge, hen de Oll’ndeeversebrogge of hen de Wittelerbrogge om -stinkende en schadelijke uitlaatgassen trotserend- naar de zeer vele voorbij komende motoren te kijken.
Posted in An de Deeverbrogge, Hotel Blok, Sukersakkie
Leave a comment
Stroatveger Jan Jurjen de Boer stopt ur mit
In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) van woensdag 1 november 1972 verscheen het volgende artikel over de pensionering van gemientewaarker Jan Jurjen de Boer uut de Kloasterstroate in Deever.
Straatveger de Boer stopt ermee
Laten ze er in Diever nu geen smeerboel van maken
Diever. De heer J. de Boer, straatveger van de gemeente Diever heeft maandagavond in café Centrum afscheid van het gemeentepersoneel genomen. Iedere zaterdagmorgen en in de week veegde Jan Jurjen de Boer de straten in het dorp Diever. Het vegen van de straten op zaterdagmorgen was een traditie, die niet zal terugkomen. De opvolger van de oude veger zal in het vervolg de straten alleen door de week vegen.
De heer de Boer is in al die jaren een bekend figuur in het dorp geworden. De Boer heeft het straatvegen in de gemeente bijna 25 jaar gedaan. Iedere morgen trok hij er met zijn karretje op uit, om de route van die dag af te leggen. Zaterdagmorgens werd hij wel door de inwoners geholpen, want dan veegde men het vuil op hoopjes en dan behoefde hij het alleen maar in de kar te doen. Ook had hij dan altijd een vast adres om koffie te drinken.
Onprettig
Trouwens, ook onprettige werkzaamheden, zoals het schoonhouden van de kadaverbakken werden hem niet bespaard. Daarnaast was hij de rattenvanger van de gemeente. Met het met pensioen gaan van de heer J.J. de Boer verdwijnt een bekend en moeilijk te vergeten figuur uit het dorp.
Receptie
Tijdens de afscheidsreceptie voerde J.C. Meyboom, burgemeester van Diever als eerste het woord. Daarna sprak de heer K.T. de Vries als voorzitter van de personeelsvereniging Diever. Hij bood namens het personeel een vuilniswagentje op schaal aan. Het vuilniswagentje werd gemaakt door plaatsgenoot K. Kleine.
Door beide sprekers werd de heer de Boer geschetst als een man die men in de gemeente niet gauw zal vergeten, want alle werkzaamheden die hem werden opgedragen heeft hij met volle overgave gedaan.
Namens de motorclub sprak de heer Snoeken, die de heer de Boer een gouden dasspeld aanbood, terwijl mevrouw de Boer een zilveren kandelaar kreeg.
De heer de Boer sprak aan het einde een dankwoord, waarin hij ook het personeel van de gemeente-secretarie betrok. ‘Ik heb altijd prettig samengewerkt’, zei hij onder meer.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie kwam bij het digitaliseren (scannen) van dozen vol met oude krantenknipsels bijgaand afgebeeld bericht over dorpsfiguur Jan Jurjen de Boer tegen.
Dorpsfiguur Jan Jurjen de Boer heeft in zijn vrije tijd ook mooi toneel gespeeld in het openluchttheater. Jan Jurjen de Boer begon ooit als kapper. In Diever heeft hij als een soort van hobby en om een beetje bij te verdienen nog lange tijd in zijn vrije tijd een aantal voornamelijk wat oudere mannen het haar geknipt.
De in de Lemmer in Friesland opgegroeide Jan Jurjen de Boer (geboren op 30 oktober 1907 in de Lemmer, overleden op 24 oktober 1992 in Assen) en zijn vrouw Grietje Sinnema (geboren op 28 mei 1911 in de Lemmer, overleden op 26 november 1999 in Assen) liggen begraven op de kaarkhof an de Grönnegerweg in Deever.
Posted in Alle Deeversen, Deever, Dorpsfiguur, Gemiente Deever, Klaas Kleine
Leave a comment
De messies saat’n wel hiel lös in de büse
In de Leeuwarder Courant van 6 september 1883 verscheen het volgende bericht over een groote onenigheid tussen de jeugd van Deever en Dwingel op de Deeverse kermis.
Makkinga, 4 september.
Tusschen de jongelingschap van Diever en Dwingelo bestaat sedert de Dieversche kermis groote twist. Op dien dag namelijk werden de kermisbezoekers uit Dwingelo door de Dieversche jongelingen letterlijk bij klaarlichten dag naar huis gejaagd. Die van Dwingelo besloten wraak te nemen, en alle jongelieden aldaar werden bij geheimen brief uitgenoodigd om Zondag daar aan volgend, te acht uur, op den Brink zamen te komen en een togt naar Diever te maken, natuurlijk niet met edele bedoelingen. Aan die uitnoodiging werd door plusminus honderd man gevolg gegeven, waarvan sommige met pistolen gewapend, en onder ’t zingen van krijgshaftige (?) liederen ging ’t op Diever los.
De Burgemeester van Dwingelo, van de zaak bewust en wonende te Dieverbrug, posteerde zich met eenige veldwachters vóór zijne woning, en toen de troep, onder het lossen van eenige schoten, de gemeente Diever zou betreden, trad de burgervader voor de bende en kommandeerde: ‘Retireren !’
Dank zij de doortastende maatregelen van dien ambtenaar en de omstandigheid dat de troep nog niet te veel aan Bacchus gewijd had, werd de terugtogt aangenomen. Echter de dappere (?) Dwingelo’ster jonkheid heeft nu aan de inwoners van Dwingelo eene andere proclamatie uitgevaardigd, namelijk: Niet van Dieversche ingezetenen te koopen, en dat, wordt deze bepaling overtreden, met het inwerpen der glasruiten van den overtreder zal worden bestraft.
En die laatste bedreiging schijnt te helpen; althans de bakkers en andere neringdoenden uit Diever verkoopen nu in Dwingelo niets en worden door die dapperen (?) met steenen begroet. Een kuiper met eenige vaatjes moest door de laagheden dier bengels den terugtogt aannemen.
Ook Diever had zich op den voorgenomen togt voorbereid; men verzekert ons, dat op dien dag vele geladen pistolen aan de wand hingen.
’t Is te hopen, dat de belhamels van weerszijden eens kennis maken met het pakhuis van Themis, want zulke daden moeten bestraft worden.
In het Algemeen Handelsblad van 31 oktober 1883 verscheen het volgende korte bericht.
Ter gelegenheid der jaarmarkt te Diever is een persoon, terwijl hij buiten de herberg was, door anderen aangegrepen en zóódanig in ’t aangezicht gesneden, dat hij bijna onherkenbaar was. Bovendien werden de jassen van een tiental personen op verschillende plaatsen aan stukken gesneden. Van een en ander is proces-verbaal opgemaakt.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Op de Deeverse jaarmarkten met kermis werd natuurlijk stevig gedronken en was er voor de jeugd uit de toen nog gesloten dorpsgemeenschappen altijd wel een aanleiding om met elkaar op de vuist te gaan, bijvoorbeeld de omgang met een mooi meisje uit een ander dorp.
De aanleiding van de hier beschreven twist moet echter wel heel ernstig zijn geweest, in het artikel in de Leeuwarder Courant wordt daar geen aandacht aan besteed. De verslaggever wil de belhamels in het pakhuis van Themis (de gevangenis) opsluiten.
Wellicht heeft de twist te maken met het bericht in het Algemeen Handelsblad van 31 oktober 1883.
De messies saat’n wel hiel lös in de büse.
Posted in Deever, Joarmaarkt
Leave a comment
De greinse löp wat aans in de kaarspel Deever
In de Nieuwe Drentsche Volksalmanak 1905, bladzijden 22 tot en met 39, verscheen het artikel ‘Het voormalige kerspel Diever en de latere grensveranderingen’ van burgemeester H. G. van Os van de gemeente Diever
Bij de mededeling van de oorspronkelijke uitgestrektheid van het kerspel Diever heb ik gemeend niet verder te moeten teruggaan dan tot het begin der 15de eeuw, omdat gegevens omtrent de vroegere indeling van Drenthe in kerspelen nagenoeg ontbreken en ongeveer op dat tijdstip in de oude Landschap ene gewijzigde orde van zaken intrad, welke gedurende de volgende vier eeuwen in hoofdzaak onveranderd bleef. Immers eerst na den afstand van Drenthe door Reynold van Coevorden aan de Utrechtsen bisschop Frederik van Blankenheim in 1395, werd door laatstgenoemde een meer geregeld bestuur in Drenthe ingesteld en het is dan ook van omstreeks deze tijd, dat enigszins betrouwbare inlichtingen, vooral ook aangaande het burgerlijk bestuur in de kerspelen, tot ons zijn gekomen en de benaming kerspel een scherper omlijnde betekenis kreeg.
Deze betekenis van een tweeledige: de indeling in kerspelen betrof zowel het werkelijk als het kerkelijk machtsgebied, zodat men sedert genoemde afstand in de regel in elk kerspel een schulte en een pastoor aantrof.
De oudst bekende volledige opgaaf van de Drentse kerspelen vindt men in een handschrift van omstreeks het jaar 1435, medegedeeld in den Nieuwe Volksalmanak van 1904, bladzijde 182, waarin Diever voorkomt als ‘Deueren’. Uit de vermelding van de namen van de overige kerspelen is na te gaan, dat het kerspel Diever ten Noorden en Noord-Oosten begrensd werd door het kerspel Beilen, ten Oosten door Dwingelo, ten Zuiden door Westerhessel en Wapserveen en ten Westen door Vledder. Overigens grensde het noordelijk aan Friesland (Stellingwerf).
Men zal tegenwoordig deze grenzen niet overal met even grote juistheid kunnen aanwijzen, onder andere op die plaatsen, waar vroeger uitgestrekte onbewoonde heidevelden, moerassen of venen werden aangetroffen; nauwkeuriger echter waar een riviertje of stroom een natuurlijke grens vormde. En daar dergelijke natuurlijke grenzen tussen de tegenwoordige burgerlijke gemeente en de meeste der omliggende gemeenten, in de opgaaf van 1435 reeds als kerspelen voorkomende (de gemeente Havelte als gevormd uit de kerspelen Westerhessel en Wapserveen), bijna overal aanwezig zijn, mag men, ook gelet op de benamingen en grenzen der marken, velden, maden enzovoort van de verschillende buurtschappen en kluften, die natuurlijke grensscheiding veilig aannemen als de grens van het oude kerspel Diever, behoudens de plaats gehad hebbende grensveranderingen, waaromtrent echter voldoende zekerheid bestaat. Deze grenzen waren: de Oude of Beilerstroom tegen het kerspel Dwingelo, de Wapserveensche Aa tegen het kerspel Wapserveen, de Vledder Aa tegen het kerspel Vledder.
De grens tegen het kerspel Westerhessel vormde waarschijnlijk een moeras ter plaatse van het tegenwoordige gehucht ‘het Moer’, dat daaraan blijkbaar zijn naam heeft ontleend (voetnoot 1), terwijl in het Noorden en Noord-Oosten uitgestrekte moerassen en venen werden aangetroffen tussen het kerspel Diever aan de ene zijde, Friesland en het kerspel Beilen aan de andere zijde. Juist terwijl deze streek niet bewoond was, zal het vergeefse moeite zijn, na te sporen, hoever in die tijden het kerspil zich in deze richting uitstrekte. Van ene eigenlijke grenslijn zal wel geen sprake zijn geweest. Eerst later, toen de venen vergraven en de gronden dientengevolge productief gemaakt werden, zal de grens der onder de verschillende kerspelen gelegen marken, als gevolg van het op de voorgrond tredend eigenbelang van de wederzijdse deelgerechtigden, door deze zijn vastgesteld. En deze markegrenzen, welke ook thans nog wel zijn aan te wijzen, werden alzo tevens de grenzen tussen de kerspelen, van welke die marken deel uitmaakten.
Op het tijdstip, waarmede deze verandering begint, bestond het kerspel Diever, behalve uit het dorp Diever (in ene acte van 1181 of 1182 reeds voorkomende als Devere), uit de buurtschappen of gehuchten Kalteren (in 1209 of 1210 Calthorne), Oldendiever (in een register van de jaren 1298-1304 Oldendene, waarschijnlijk een schrijffout voor Oldendever), Wittelte (21 mei 1040 Withelte), Wapse (5 februari 1384), Leggelo (in 1207 of 1208 Leggelo) en Eemster (in 1210 of 1211 Hemsere) (voetnoot 2). Enige kleinere gehuchten schijnen eerst later te zijn ontstaan, zoals Krommevoort (reeds in 1633 bekend), Wateren (in de 17e eeuw bekend als Achter- en Voor-Wateren, terwijl de benaming Klein-Wateren voor ’t eerst in 1761 voorkomt), ’t Moer in 1683, de Brugge of Dieverbruggge in 1685, de Voshaar in 1737, de Geeuwenbrug in 1768 en de Haart in 1772 (voetnoot 3).
Magnin (voetnoot 4) vermeldt nog, dat na de 14e eeuw Lhee onder ’t kerspel Diever heeft gehoord. Ik heb niet kunnen ontdekken, waarop deze mening gegrond is en ben geneigd aan een onwillekeurige vergissing bij die schrijver te denken. Volgens die mening zou Dwingelo, dat toen reeds een afzonderlijk kerspil vormde, behalve aan den kant van Ruinen geheel door ’t kerspel Diever zijn ingesloten geweest, terwijl Lheebroek, dat steeds een deel van Dwingelo heeft uitgemaakt, een enclave zou hebben gevormd. Een en ander komt mij zeer onwaarschijnlijk voor en ook bij overlevering is van een vereniging van Lhee met het kerspel Diever niets bekend.
De enige malen uitgesproken mening, dat Wapserveen nog geruime tijd, althans nog in de 15de eeuw, onder Diever heeft behoord, zal wel op een dwaling berusten. Volgens Romein (voetnoot 4) en waarschijnlijk in navolging daarvan de Nieuwe Drentse Volksalmanak van 1902, bladzijde 73, zou het in 1461 kerkelijk van Diever zijn afgescheiden, terwijl op laatstgenoemde plaats nog vermeld wordt, dat er toen eveneens een schulte werd aangesteld en de schrijver blijkens de bewoordingen wil te kennen geven, dat Wapserveen voor ‘t eerst sedert dat jaar zowel in ’t burgerlijke als in ’t kerkelijke een afzonderlijk kerspel uitmaakte, in overeenstemming met de stelling onder andere bij Magnin (voetnoot 4). Dat dit niet het geval geweest is, mag blijken uit een open brief van het jaar 1285 (voetnoot 4), waarin van de kerk aldaar reeds als van een parochiekerk wordt melding gemaakt, alsook uit de lijst der kerspelen van 1435, waarop Wapserveen eveneens reeds als zodanig voorkomt.
Wel is het aan te nemen, dat Wapserveen in vroegere tijd met Diever en de omgelegen buurtschappen een kerspil vormde. Niet alleen de naam, in verband met die van de buurtschap Wapse onder Diever, maakt dit zeer waarschijnlijk, doch ook de omstandigheid, dat Wapserveen, sedert het een afzonderlijk kerspel werd, meest met Diever tot een schultambt verenigd was. Tot dusver heeft men alleen in de jaren 1461, 1469 en 1480 (voetnoot 4) afzonderlijke schulte van Wapserveen aangetroffen; overigens was de schulte van Diever tevens schulte van Wapserveen, althans van 1595 tot 14 april 1795, toen laatstgenoemd kerspel bij besluit van de Representanten van het volk van Drenthe in ’t burgerlijke bij Havelte werd gevoegd.
Een eigenaardige illustratie van de verhouding tussen de kerspelen Diever en Wapserveen (misschien wel een uitvloeisel van de vroegere afscheiding), leverde de sinds onheugelijke tijden bestaande gewoonte, dat de schulte van Diever van elk erf te Wapserveen een voer turf genoot, waartegenover de schulte om het andere jaar twee tonnen bier placht te geven.
Bij een contract van 17 juni 1768 (voetnoot 6) werd tussen de schulte L. Nysingh en de carspellieden van Wapserveen tot onderling gemak en gerief overeengekomen, dat de carspellieden, zolang de heer Nysingh schulte zou zijn, in plaats van turf voor elk voer zouden betalen 14 stuivers, terwijl de schulte vrij zou zijn van het geven van bier. Er waren toen te Wapserveen 59 of 60 erven.
Behalve Wapserveen, schijnt ook Vledder enige tijd met het kerspel Diever in het burgerlijke te zijn verenigd geweest. Met zou dit kunnen opmaken uit een ordel van de Etstoel, in 1454 te Rolde gewezen, aldus aanvangende: “Soe iss gewiset tusschen den Drost unde den Kasspil van Deueren unde Vledderen…”. Deze vereniging is dan echter slechts zeer tijdelijk geweest, want op de lijst van 1435 komt Vledder als een afzonderlijk kerspel voor, in 1595 weer, terwijl het korte tijd daarna dezelfde schulte had als Havelte. Wellicht dat dus een enkele schulte van Diever tevens schulte van Vledder was, evenals later Hendrik van Barneveld, bijgenaamd Magere Hein, sedert 1530 tegelijkertijd schulte was van Meppel en Diever en Arent Dannenberg in 1737 en 1738 tegelijkertijd van Diever en Hoogersmilde.
In de loop der jaren is de grens van het kerspel Diever, zoals die hierboven is aangegeven als te zijn geweest in het begin van de 15de eeuw, meermalen gewijzigd door de afscheiding van enkele buurtschappen. Deze afscheiding betrof nu eens het wereldlijk, dan weder het kerkelijk gebied, doch nimmer het een en ander tegelijk.
De eerste afscheiding had plaats in 1633 en betrof de uitgestrekte hoge venen in het Noorden en Noord-Oosten van het kerspel onder de marken Diever en Leggeloo, tot de vervening waarvan in 1612 octrooi was verleend. In 1625 waren de meeste gronden reeds van veen ontbloot en ontgonnen, terwijl zich daar inmiddels een kolonie gevormd had, de Hoogersmilde genoemd. Bij een acte van 19 februari 1633 werden door Ridderschap en Eigenerfden ten behoeve van Adriaan Pauw, Ridder, Heer van Heemstede, Raadpensionaris van Holland en Westfriesland, deze venen, genaamd de Dieverder en Leggelder Smilder venen ‘beginnende t’eydens de Crommevoerder veenen (voetnoot 7), streckende opwaerts aen tot aen Hycker- ende andere Marcken ende tot aen de Vriesche Custen respective’ tot een Heerlijkheid verheven onder de naam van ‘de Heerlickheyt van Hooger-Smilde’. Dientengevolge kreeg Hoogersmilde een eigen schulte; een enkele maal was de schulte van Diever tevens schulte van de Heerlijkheid (voetnoot 8).
Kerkelijk bleef ze onder Diever ressorteren en ook de armenzorg, destijds uitsluitend een zaak van de diaconie, bleef aanvankelijk op de oude voet bestendigd. Op de duur gaf dit laatste echter aanleiding tot bezwaren en onenigheden, welke bij de Ridderschap en Eigenerfden werden aanhangig gemaakt. Een notitie in een oud kerkelijk register (voetnoot 6) leert ons de uitslag. Op 22 maart 1711 werd namelijk de kerk te Diever afgekondigd, dat ingevolge sententie van Ridderschap en Eigenerfden, op de laatstgehouden landdag genomen, de diakenen van het kerspil Diever ‘van alle gemeynschap met de Smildinger armen of armcassa ten enemaal aftreden en niet voornemens sijn eenich support an deselve te verlienen. Noch oock van haar armpenningen te profiteeren en dat diensvolgens de Smildinger haar armgeld en almosen separaat sullen konnen manieren, distribueren end imployeren so als sullen goedvinden’. Doch hiermee was het geschil niet uit de weg geruimd, want daarna vinden wij de zaak voor de Etstoel gebracht. Bij een uitspraak van 6 juni 1714 (voetnoot 9) van Gecommitteerden namens de Etstoel werd, na verhoor van diakenen en volmachten van Diever en Smilde, een minnelijke overeenkomst tot stand gebracht, in hoofdzaak hierop neerkomende, dat het armoortjesgeld (voetnoot 10) van de verpachtingen en de opbrengst van de bussen, in de herbergen hangende, door elke diaconie op haar eigen gebied zou worden genoten; evenzo hetgeen in het bekken op het kerkhof te Diever gegeven werd bij de begrafenissen van doden uit het kerspil Diever en uit Smilde. Daarentegen zou de opbrengst der collecten in de kerk te Diever voor 9/10 aan Diever, voor het overige 1/10 gedeelte aan de Smilder diaconie komen en zouden in dezelfde verhouding de rente en huur van de armengoederen verdeeld worden, uitgezonderd de goederen, welke reeds voor de stichting van Hoogersmilde aanwezig waren en waarvan de opbrengst geheel aan de diaconie van Diever verbleef.
Zoals gezegd , bleef Hoogersmilde kerkelijk onder Diever behoren en het is vrij nauwkeurig na te gaan, hoever zich destijds het gebied van de kerk te Diever noordelijk uitstrekte. Deze grens moet worden aangenomen ongeveer ter plaatse, waar zich tegenwoordig de Leembrug over de Drentse Hoofdvaart bevindt. In de oude doopboeken immers ziet men, dat herhaaldelijk personen van den- achter den- of tegenover de Wolvenberg (gelegen in de nabijheid van de vervening van het Oranjekanaal met de Drentse Hoofdvaart) hun kinderen in de kerk te Diever lieten dopen.
Een grote verandering bracht de vereniging van het Koninkrijk Holland met het Franse Keizerrijk, bij Keizerlijk decreet van 9 juli 1810 en de daarop gevolge verdeling in departementen, arrondissementen, kantons en gemeenten, definitief omschreven bij decreet van 21 oktober 1811, ten opzichte van Diever teweeg.
Werd bij deze verdeling Vledder met Diever tot een commune verenigd, de welvarende buurtschappen Eemster en Leggeloo werden van Diever afgescheiden en in het burgerlijke bij Dwingelo gevoegd. Bij deze afscheiding wens ik enigszins uitvoeriger stil te staan, omdat ze – en vooral de daaruit gevolgde kerkelijke afscheiding – op hevig verzet van de zijde van de belanghebbenden stuitte en vooral ook omdat, zonderling genoeg, noch Magnin in zijn overigens zo volledig ‘Overzicht van de Kerkelijke Geschiedenis van Drenthe’, noch Romein in ‘de Hervormde Predikanten van Drenthe’ hiervan met een enkel woord gewag maken.
De beweegreden voor deze afscheiding schijnt minder te moeten worden gezocht in de wens om de ingezetenen van deze buurtschappen welgevallig te zijn, dan wel om het zielental van Dwingelo tot een behoorlijk cijfer op te voeren; van een andere overweging is mij althans niet gebleken. In Diever schreef men de afscheiding toe aan kuiperijen van de zijde van Dwingelo, gegrond als men ze noemde op willekeurigheid, misverstand, overijling of persoonlijke berekeningen. In elk geval is het duidelijk, dat daarbij geen rekening is gehouden met de wensen van de bevolking van de beide buurtschappen, die op ondubbelzinnige wijze blijk gaf van haar tegenzin tegen deze verandering.
In Dwingelo daarentegen heeft men zich gemakkelijker bij het geval neergelegd en haastte men zich de nieuwe gemeentenaren ook de voorrechten van een kerkelijke vereniging te doen deelachtig worden. Reeds in november 1811 richtte de maire van Dwingelo een verzoek tot de prefect van het departement van de Wester-Eems, om de beide buurtschappen thans ook in de geestelijke onder Dwingelo te doen ressorteren. Dit verzoek werd in dier voege toegestaan, dat bij besluit van de perfect van 16 december daar aan volgende, no. 15, werd verklaard, dat met ingang van 1 januari 1812 Eemster en Leggelo ten aanzien van het kerkelijk zouden gehouden worden tot de mairie van Dwingelo te behoren ’tenzij daartegen gegronde inconvenienten mogten militeeren, dewelke existerende, door den onderprefekt opgegeven en ter kennisse van den prefekt moeten gebragt worden.’
Niettegenstaande de laatste zinsnede van deze beschikking, die door de onderprefect in het arrondissement Assen ook aan de maire van Diever werd gezonden en die als ’t ware een uitnodiging was aan belanghebbenden om met hun bezwaren voor de dag te komen, bleef men van die zijde aanvankelijk stilzitten. De maire van Dwingelo schijnt daaruit niet zonder reden te hebben afgeleid, dat er geen ‘inconvenienten’ aanwezig waren, waarom hij de vrijheid nam om op de 7 mei 1812 in de kerk te doen afkondigen, dat sedert 1 januari van dat jaar Eemster en Leggelo kerkelijk met Dwingelo verenigd waren.
Deze mededeling was wel in staat, de belanghebbenden op onzachte wijze uit de slaap te wekken. Reeds de 16 mei daarop volgende werd een adres, door een aanzienlijk getal inwoners van Eemster en Leggelo en leden van het Hervormde kerkgenootschap te Diever ondertekend, ingezonden, waarbij zij te kennen gaven ‘niets hartelijker te verlangen dan met de gemeente Diever op de oude voet verknocht te blijven en wel op grond van een door de tijd diep ingewortelde en door niets te wraken gehechtheid aan een gemeente, in welke kring hun voorvaderen sedert onheugelijke jaren en zijzelf de zegeningen van de godsdienst genoten hebben, alsmede op grond van de nadelen, die door de voorgenoemde afscheidingen bedreigen’.
Nu ook achtte de maire van Diever de tijd gekomen om te voldoen aan de aanschrijving van de onderprefect te Assen van 23 december van het vorige jaar, om ten spoedigste te rapporteren ten aanzien van de inconvenienten, die bij hem tegen het besluit van de prefect mochten aanwezig zijn. En nu worden wij bekend gemaakt met tal van bezwaren, sommige wel wat al te breed uitgemeten, andere daarentegen volstrekt niet denkbeeldig, uit welke opsomming blijkt, dat men het ook destijds reeds een goede gewoonte achtte, de meest afdoende argumenten tot het laatst te bewaren.
In de eerste plaats dan zouden de ingezetenen van Diever voor de afscheiding in de onmogelijkheid worden gebracht, hun kerkgebouw en aanhoren naar eis te onderhouden. Deze kerk zou veel te groot worden en die van Dwingelo te klein voor de vermeerderde bevolking. Verder hadden de bewoners van Eemster en Leggelo te Diever in de nabijheid van de kerk sedert jaren bij hun oude vrienden en bloedverwanten, met wie zij – zowel als deze met hen – de broederlijke gemeenschap wensten te onderhouden, een zogenaamde ‘vrije intrek’, waar zij bij slecht weer, te vroege aankomst en tot verblijf tussen de kerkdiensten kosteloos vertoefden en verfrissing vonden, hetgeen zij te Dwingelo misten en zich dus tegen betaling moesten verschaffen. Te Diever hadden zij merendeels in de kerk hun vaste zitplaatsen en eigen voorouderlijke graven; hier waren zij gedoopt en in de echt verbonden, hier stonden ook hun familie van de oudste tijden er in de kerkelijke registers opgetekend en hadden zij van hun jeugd af het godsdienstonderwijs genoten, zodat een onlaakbare vooringenomenheid en van hun kindsheid af aan de plaats, medelidmaten en leraar verbond. Bovendien viel hun de uitoefening van de eredienst te Diever gemakkelijker, terwijl de weg daarheen korter en te allen tijde te voet en per rijtuig begaanbaar was, terwijl die naar Dwingelo, vooral in de winter wanneer de Oude stroom buiten zijn oevers was getreden, veelal onbruikbaar was, bepaaldelijk voor voetgangers. Het slotargument, dat naar de mening van adressanten moest beslissen, was, dat zij voor hun aandeel wettige eigenaars waren van de kerk en pastorie te Diever van welke eigendom zij door de afscheiding verstoken zouden worden, terwijl hun aandeel in de lasten voor rekening van de Dieverse leden zou komen.
De zaak schijnt daarna geruime tijd hangende te zijn gebleven, waarschijnlijk een gevolg van de algemene toestand van het land, welke in het volgende jaar tot de val van het Franse Keizerrijk en de herstelling van onze onafhankelijkheid leidde. Wel opmerkelijk is het, dat juist tussen januari 1812 en juli 1813 geen enkel kind uit Eemster of Leggelo te Diever is gedoopt, later wel weer.
Uit een in mijn bezit gekomen ontwerpadres van ingezeten uit Eemster en Leggelo blijkt, dat men nu de tijd gekomen achtte om opnieuw, ditmaal bij de Staten van de Landschap Drenthe, aan te dringen op een hereniging met Diever, waartoe de op handen zijnde reorganisatie van het inwendig bestuur een ongezochte gelegenheid aanbood. Dit verzoek betrof zowel de burgerlijke als de kerkelijke indeling, zodat wij, behalve de reeds vroeger gebezigde argumenten, daarin ook de bezwaren tegen de politieke afscheiding aantreffen.
Vooropstellende, dat van de oudste tijden er de Oude stroom de natuurlijke grens was geweest tussen de kerspelen Diever en Dwingelo, betoogde men, dat door de afscheiding de evenredigheid tussen bouwland, heide en zandgrond met hooi- en weilanden in eenmaal verbroken werd, daar bijna al het groenland van de gemeente onder de afgescheiden buurtschappen gelegen was. Dientengevolge zou de gemeente niet bestand zijn tegen de aanmerkelijke quota’s en aanslagen, inzonderheid van de grondbelasting, welke over de zo weinig opleverende overgebleven gronden moest worden verdeeld. Talloze onenigheden zouden hieruit voortvloeien, daar de grondeigendommen wederzijds zodanig door elkander waren gelegen, dat dit alleen reeds de afscheiding als geheel absurd en als zonder kennis van zaken tot stand gebracht moest doen voorkomen. Ook had door de afscheiding het traktement van de schoolmeester te Diever een aanmerkelijke vermindering ondergaan, terwijl deze functionaris toch mede door adressanten was beroepen, welke verbintenis zij voor hun aandeel thans verhinderd waren na te komen (voetnoot 11). Ten slotte gaven zij hun vast voornemen te kennen, niettegenstaande alle politie betrekkingen, bij voortduring van het kerkgebouw te Diever gebruik te zullen maken en tot het onderhoud van kerk en eredienst aldaar te blijven bijdragen, wat toch wel niemand hun zou kunnen beletten. Ook hun liefdegaven ten bate van de diaconie zouden zij te Diever blijven besteden.
Deze poging heeft evenmin het gewenst gevolg gehad. In het burgerlijke bleven Eemster en Leggelo met Dwingelo verenigd, terwijl Diever en Vledder afzonderlijke gemeenten werden.
Op 15 juli 1817 heeft de commissaris-generaal, provisioneel belast met de zaken van de Nederlands Hervormde kerk enzovoort, Eemster en Leggelo kerkelijk van Diever afgescheiden en met Dwingelo verenigd. Bij Koninklijk Besluit van 12 september 1823, no. 103, werd die afscheiding definitief tot stand gebracht.
De bedreiging, dat de ingezetenen van de buurtschappen niettegenstaande de burgerlijke afscheiding toch te Diever de bevrediging van hun godsdienstige behoeften zouden blijven zoeken, is niet lang volgehouden. Werden in de eerste jaren na 1823 hun kinderen nog op de oude voet te Diever gedoopt, spoedig verminderde dit, om in 1830 geheel op te houden. Reeds sedert 1814 waren uit Leggelo, sedert 1816 uit Eemster geen nieuwe lidmaten meer te Diever aangenomen. Enkele families daarentegen bleven nog een 30-tal jaren te Diever naar de kerk gaan.
Nog tweemaal moest de kerk te Diever een deel van haar gebied afstaan.
De eerste maal was dit een gevolg van de kolonisatie der buurtschappen Wateren door de Maatschappij van Weldadigheid, die daar een opvoedingsgesticht vestigde. Bij beschikking van de Minister voor de zaken van de Hervormde eredienst enzovoort van 17 april 1834, no. 3, werden de godsdienstige belangen der Protestantse kwekelingen van het opvoedingsgesticht te Wateren en van de Protestantse bewoners van de te Groot-Wateren gelegen woningen aanbevolen aan de predikant te Vledder. Nadat in 1860, dus een jaar nadat de bedelaarsgestichten te Ommerschans en Veenhuizen door het Rijk van de Maatschappij van Weldadigheid waren overgenomen, alle bezittingen van de Maatschappij te Wateren, de kweekschool daaronder begrepen, in openbare veiling waren verkocht en in handen aan bijzondere personen overgegaan, werd bij besluit van dezelfde Minister van 7 maart 1862, no. 8, op een adres van het Classicaal bestuur van Meppel vorenbedoelde beschikking van 1834 ingetrokken, zodat sedert dat jaar geheel Wateren weer kerkelijk onder Diever behoort.
De laatste afscheiding betrof de voormalige Heerlijkheid Hoogersmilde, in 1633 reeds in het burgerlijke van Diever gescheiden. Met het oog op de verre afstand ligt het voor de hand, dat het voor de bewoners op de duur een groot ongerief was, hun godsdienstplichten te Diever blijven te vervullen. Een deel van hen bezocht dan ook reeds sedert jaren de op 17 februari 1788 ingewijde nieuwe kerk te Kloosterveen. Op verzoek van de Hervormde ingezetenen van Hoogersmilde werd hun bij Koninklijk Besluit van 23 maart 1844, no. 70, toegezegd, dat zij van Diever zouden worden afgescheiden en een afzonderlijke kerkelijke gemeente uitmaken, indien zonder bezwaar van ’s lands kas aldaar een geschikt kerkgebouw met predikantswoning werd gebouwd. De kerk te Diever zou alle kerkelijke bezittingen behouden, de ingezetenen van Hoogersmilde zouden daarentegen worden vrijgesteld van de kerkelijke omslag te Diever, in te gaan op 1 januari na het jaar waarin de nieuwe kerk zou zijn ingewijd. Deze inwijding had plaats op 26 december 1844, zodat op 1 januari 1845 ook deze afscheiding haar beslag kreeg.
Volledigheidshalve werd nog vermeld, dat te Wateren, waar voor de afscheiding van de Maatschappij van Weldadigheid door de Rooms Katholieke bewoners gebruik werd gemaakt van de Rooms Katholieke kerk te Frederiksoord. (rectoraat onder de parochie Steenwijkerwold), zich vooral sedert het jaar 1880 meer Rooms Katholieke gezinnen vestigden, zodat zich langzamerhand de behoefte aan een eigen kerk deed gevoelen. In 1883, toen het getal van de gezinnen 9 bedroeg met 50 gezinsleden, richtte de Vikaris Kapitulair van het Aartsbisdom Utrecht tot de Minister van Financiën het verzoek om ten behoeve van de pastoor een te Wateren op te richten parochie een rijksjaarwedde, benevens een subsidie voor de bouw van een kerk, toe te kennen. Niettegenstaande dit verzoek, met het oog op de weinig talrijke nederzetting, werd afgewezen, werd bij beschikking van de Aartsbisschop van Utrecht van 3 september 1884 met ingang van 18 september daaropvolgende te Wateren een kerkelijke parochie opgericht onder de bescherming van de H. Andreas.
Voetnoten:
1)
Van de vroegste tijden af, dat deze naam in oude stukken voorkomt, werd de bevolking van dit gehucht steeds aangeduid als wonende “op het Moer”.
2)
Deze oorkonden zijn te vinden in het Oorkondenboek van Groningen en Drenthe onder de nrs. 39, 48, 199, 19, 726, 44 en 49.
3)
Deze jaartallen zijn geput uit de oude kerkelijke doopboeken, aanwezig op het gemeentearchief te Diever, beginnende op het jaar 1676.
4)
Magnin. Overzicht der Kerkelijke Geschiedenis van Drenthe, bladzijde 141.
5)
De Hervormde Predikanten van Drenthe.
6)
In het gemeentearchief van Diever.
7)
In de nabijheid van de Geeuwenbrug.
8)
Zie de Nieuwe Drentse Volksalmanak van 1902, bladzijde 197.
9)
Kopie in het “Protocol aangaande de administratie der armen wegens de Hooger Smilde”, in het gemeentearchief te Smilde.
10)
Een vierde gedeelte, namelijk een oortje (2 duiten of 4 penningen) van elke stuiver, welke van elke gulden op de pachtsommen der Generale Middelen ten laste van de pachters werd geheven.
11)
Dat Eemster en Leggeloo inderdaad het welvarendste deel van het kerspil Diever hebben uitgemaakt, mag blijken uit de volgende lijst van zuivere bezittingen (daaronder begrepen de gekapitaliseerde waarde van revenuen van ambten, bedieningen en beneficiën) van de ingezeten, welke tot een bedrag van minstens 100 gulden gegoed waren. Deze lijst strekte ten behoeve der heffing van den 100sten penning, ingevolge resolutie van de representanten van het Drentse volk van 11 oktober 1796.
Diever 83 huizen 201515,– gulden
Oldendiever 19 huizen 38525,– gulden
Kalteren 3 huizen 400,– gulden
Wateren 6 huizen 5400,– gulden
Wittelte 12 huizen 32050,– gulden
’t Moer 4 huizen 1450,– gulden
Wapse 36 huizen 61990,– gulden
Leggeloo 22 huizen 79550,– gulden
Eemster 25 huizen 57635,– gulden
Posted in Deever, Kaarke an de brink, Kalter’n, Kerspel Diever, Oll'ndeever, ut Moer, Wapse, Wittelte, Woater’n
Leave a comment
Een steenen potje met tien oude muntstukken
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 4 december 1928 het volgende belangwekkende bericht over de vondst van oude munten in een weiland op Kalteren.
Oude munten gevonden
Terwijl een zoon van den landbouwer Seinen met een knecht op het weiland te Kalteren bezig was met graafwerk, deden ze een merkwaardige vondst. Reeds eenige malen waren op dit land voorwerpen gevonden, welke er op duidden dat daar vroeger een woning had gestaan. Toen de knecht nu wederom op iets stootte met zijn schoffel, zei hij uit de grap, dat hij nu de pot met goud had gevonden. En waarlijk kwam er een steenen potje te voorschijn, hetwelk door een kei afgedekt was.
De inhoud werd zorgvuldig nagezocht en bestond uit 10 oude muntstukken, 4 gouden en 6 zilveren. Tussen de munten zat telkens een stukje zak (nog geheel gaaf). De gouden munten waren ter grootte van bijna een gulden, de zilveren als van een rijksdaalder.
Bij nadere beschouwing bleek ons dat de muntstukken verschillende randschriften droegen.
Op een gouden munt stond: P. HS. D.G. HISPZ. REX. DUX. BR aan de eene zijde en aan de andere DOMINUS MIHI ADJUTOR, benevens een beeld van Philips II.
De tweede gouden munt bevatte eveneens het woord Philips.
Deze beide munten zijn dus uit den tijd van Philips de Tweede. Koning van Spanje.
Van de beide overige gouden munten bevatte de eene een massa (vermoedelijk) Hebreeuwse letterteekens en de andere een wapen, voorstellende een Engel.
Vier van de zes zilveren munten waren gelijk. Aan de eene zijde stond een wapen, voorstellende een leeuw met als randschrift CON FIDENS DNO NON MOVETVR, benevens het jaartal 1616. Aan de andere zijde een wapen, voorstellende een geharnaste ridder met een leeuw in een apart wapen er onder. Het randschrift vermeldde: FOE BELG IRAN MO. ARG PRO : CON.
De beide andere zilveren munten waren eveneens gelijk en vertoonden aan beide zijden een wapen. Het randschrift aan de een zijde luidde: Albert et Elisabeth Dei Gratia en als vervolg daarop aan de andere zijde: Archid. Aust. Duces. Burg. Brab. Zd.
De heer Seinen heeft de muntstukken onder zijn berusting gehouden, terwijl kennis is gegeven aan dr. A.E. van Giffen te Groningen.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Landbouwer Seinen moet Jan Seinen uit Wapse zijn geweest. Jan Seinen is geboren op 15 juli 1876 in Wapse. Jan Seinen is overleden op 13 december 1950 in Deever. Wellicht is de bijzondere muntschat nog steeds in het bezit van een nazaat van Jan Seinen.
Dominus mihi adiutor (DOMINVS MIHI ADIVTOR) (de Heer is mijn helper) was de lijfspreuk van de Spaanse koning Philips II, daarmee ligt de datering van de betreffende munt ongeveer vast, namelijk 1555-1581.
PHS. D.G. HISP. Z. REX. DUX. BR is voluit: Philippus Dei gratia Hispaniarum z rex dux Brabant. Dit betekent: Philips, bij de gratie Gods koning van Spanje en hertog van Brabant.
Posted in Alle Deeversen, Kalter’n, Oudheidkunde, Wapse
Leave a comment
Panorama van de Aachterstroate en de Noorderesch
De redactie van ut Deevers Archief schat in dat dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm Hessels, staande boven in de gemeentelijke toren aan de brink van Deever, deze prachtige panoramafoto van de Aachterstroate en de Noorderesch in de eerste helft van de zestiger jaren van de vorige eeuw heeft gemaakt. Harm Hessels is niet in de toren geklommen om te genieten van het fraaie panorama, maar mogelijk wel vanwege een speciale gebeurtenis in het dorp Deever, want in de Aachterstroate loopt veel volk. De redactie heeft nog niet kunnen bedenken of achterhalen ter gelegenheid van welke gebeurtenis zo veel volk op de been was.
Op deze panoramafoto is heel goed te zien hoe de Hoge Heren Van Het Grote Essenbehoud Gelijk Van De Gemiente Deever met de aanleg van de halve rondweg met de naam Betonweg, die tegenwoordig onterecht Ten Darperweg heet, de Noorderesch voor altijd hebben vurropt, vurnaggeld en vurrineweerd.
De redactie heeft nog niet uitgezocht wie rond 1965 in de huizen en de panden an de Aachterstroate woonden. Voor de hand ligt dat in de boerderij met het rieten dak, die in de lengte langs de Aachterstroate staat, Jan Tabak, Griet Bennen en hun kinderen Jans en Roelof woonden. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie gegevens verschaffen over de mensen die in de periode 1960-1965 in de zichtbare panden woonden ?
In de periode 1950-1953 woonde op het adres Achterstraat 10, nu Achterstraat 6, Lammigje Haveman, weduwe van Hendrik Mulder Ezn, moeder van Anne en Egbert Mulder. In die periode hield ze nog een paar koeien. Zoon Egbert was postbode, maar zal ook wel het boerenwerk hebben gedaan. Ze leverde melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Op haar melkbussen stond leveranciernummer 94. Ze bewoonde het pand achter de leilinden, dat links op de voorgrond van de foto is te zien.
In de periode 1950-1953 woonde op het adres Achterstraat 9, nu Achterstraat 8, het echtpaar Hilbert Folkerts en Egbertje Winters. Zij hielden ook een paar koeien. Zij leverden melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Op hun melkbussen stond leveranciernummer 95. Ze bewoonden het pand dat naast het pand van Lammigje Haveman staat.
In de periode 1950-1953 woonde op het adres Achterstraat 4, nu Achterstraat 7, het echtpaar Teunis Wesseling en Lammigje Seinen. Zij leverden melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Op hun melkbussen stond leveranciernummer 96. Ze bewoonden de boerderij waarvoor een grote groep mensen loopt.
In de periode 1950-1953 woonde op het adres Achterstraat 8, nu Achterstraat 10, de ongetrouwde Geert Bennen. Hij leverde melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Op zijn melkbussen stond leveranciernummer 97. In mei 1951 verhuisden Jan Tabak en Griet Bennen van Dieverbrug 10 naar Achterstraat 8. Zij leverden ook melk aan de fabriek, maar blijkbaar stond in die periode het busnummer nog op naam van Geert Bennen. Geert Bennen woonde in de boererij, die in de lengte langs de Achterstraat staat.
In de periode 1950-1953 woonde op het adres Achterstraat 6, nu Achterstraat 14 t/m 24, het echtpaar Jan Dolsma en Hendrikje Koops. Zij leverden melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Op hun melkbussen stond leveranciernummer 98. Ze woonden in de niet zichtbare boerderij achter de bomen aan de rechterkant van de foto.
In de periode 1950-1953 woonde op het adres Achterstraat 5, nu Achterstraat 9, het echtpaar Klaas Hummelen Smidt en Hendrikje Vos. Zij leverden melk aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Op hun melkbussen stond leveranciernummer 99. Ze woonden in de boerderij die rechts boven de boerderij van Geert Bennen is te zien.
De redactie is al heel lang op zoek naar foto’s van melkbussen met het leveranciernummer van boeren, keuterboeren en arbeiders, die melk leverden aan de zuivelfabriek aan het Moleneinde. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan de redactie voorzien van een goede scan van foto’s van melkbussen met het leveranciernummer ?
Posted in Aagterstroate
Leave a comment
Blik, Wringe, Boekweitenveen, Giere, Kleine Kwabbik
In het Nieuwsblad van het Noorden van 18 december 1964 -alweer meer dan vijftig jaar geleden- verscheen het volgende korte bericht over de verkoop van bouwland en groenland in café Brinkzicht an de brinq in Deever.
Diever. Ten overstaan van notaris D. Botje te Dwingelo werd in café Brinkzicht te Diever bij toeslag, wegens voorgenomen beëindiging van het bedrijf, in het openbaar verkocht:
1.
Voor de heer R. Hummelen te Almelo:
Bouwland ’t Blik op de Westeres, groot 48 are 10 ca.
Kopers werden gebroeders Elting te Wittelte voor f. 3690,-.
2.
Voor de heer A. Vierhoven te Ruinerwold:
Groenland de Wringe bij de Bolderhoek, groot 97 are en 70 ca.
Koper werd de heer J. Pot te Wittelte voor f. 5650,-.
3.
Voor de heer H.J. Bennen te Diever:
Groenland Boekweitenveen op de Westeres, groot 2.63.20 ha.
Kopers werden gebroeders Van Wester te Oldendiever voor f. 15.800,-.
Bouwland de Giere op de Hezenes, groot 46 are.
Koper werd de heer H. Offerein te Diever voor f. 3000,-.
Groenland de Kleine Kwabbik aan de Groningerweg, groot 62 are 60 ca.
Koper werd de heer W. Bakker te Diever voor f. 3440,-.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw werden bouwlanden en groenlanden aangeduid met hun eeuwen oude veldnaam. Hoe eenvoudig kon het zijn.
De heemkundige vereniging uut Deever heeft met langdurend en geduldig uitzoekwerk gelukkig zoveel mogelijk oude veldnamen in alle dorpen van de gemiente Deever in kaart gebracht. Deze hebben grote cultuurhistorische waarde. Veldnamen zijn cultureel erfgoed.
Met het in de vorige eeuw doordrukken en uitvoeren van de zo genoemde ruilverkaveling, het verdwijnen van de kleinschalige landbouw en het verdwijnen van de boerenstand uut de gemiente Deever is helaas ook het gebruik van de oude veldnamen van bouw- en groenlanden verdwenen.
Als men nu een willekeurige inwoner van de gemiente Deever vraagt waar ’t Blik, de Wringe, ‘t Boekweitenveen, de Giere en de Kleine Kwabbik liggen, dan zal die inwoner het antwoord hoogstwaarschijnlijk schuldig blijven.
Of wellicht weet die inwoner waar de Wringe heeft gelegen, omdat die veldnaam terug is te vinden op een straatnaambordje an de Deeverbrogge.
De gebroeders Elting waren Jan en Willem Elting uit Wittelte.
Jan Pot is geboren op 3 augustus 1919 in Wittelte en is overleden op 12 november 1987.
De gebroeders Van Wester waren Hendrik, Roelof Willem en Lucas van Wester uit Oll’ndeever.
H.J. Bennen is Harman Jan Bennen. Harman Jan Bennen is geboren op 3 mei 1904 in Deever.
H. Offerein is Hendrik Offerein.
W. Bakker is Willem Bakker.
Posted in Aarfgood, Cultuurhistorie, Deever, Landbouw, Veldnème
Leave a comment
De smid en de tiedmesiene
De redactie van ut Deevers Archief vond bij het digitaliseren (scannen) van zijn papieren archief bestaande uit vooral veel dozen en veel mappen en veel ordners met veel foto’s, kranten- en tijdschriftenknipsels, reclamemateriaal, folders, en zo voort, en zo voort, en zo voort, uut de gemiente Deever bijgaand artikel over dorpsfiguur Klaas Kleine, dat is gepubliceerd in 1983 in nummer 40 van het tijdschrift Panorama. De redactie wil dit vermakelijke artikel niet onthouden aan zijn trouwe bezoekers.
Boven aan het artikel stond de volgende tekst.
Panorama’s Buitenbeentjes
Wat tien jaar geleden begon als de Panorama-serie Buitenbeentjes is dank zij de NCRV uitgegroeid tot Showroom, het meest bekeken televisieprogramma van de laatste jaren. Showroom is gestopt, maar Panorama pakt de draad weer op
Klaas Kleine, de duizendpoot van Diever, zet de klok eens per jaar een eeuw terug.
De Smid en de Tijdmachine
Klaas Kleine is smid, hij bouwt violen, maakt kaas, fokt geiten en schrijft gedichten. Daar is dus niks raars aan. Wat ons wel bevreemdt, is zijn jaarlijkse terugkerende hang naar een leven zonder stofzuiger, radio en stromend kraanwater. Want over een paar weken is het weer zover: dan doet hij met zijn gezin een week lang net alsof het honderd jaar geleden is.
Sinds enkele jaren is Klaas Kleine in de herfstvakantie onbereikbaar voor de geneugten van de moderne tijd. Niet dat hij er dan ineens een week uitbreekt met tent en primusstel of dat hij zich een woudlopershut huurt in het Schwarzwald of zoiets, nee, Klaas Kleine uit het Drentse Diever keer telkens voor de winter invalt een week lang terug naar de vorige eeuw. Hij doet dan de deur op slot, zet de tijdmachine in zijn achteruit en stapt uit in de buurt van 1860, 1870. Daar vindt hij zijn eigen huis en zijn eigen vrouw en kinderen, maar de wasmachine is buiten werking, de stofzuiger staat op non-actief en zijn vrouw roert in een kookpot boven het houtvuur, terwijl de kleintjes spelen met bikkels en knikkers van klei. Klaas heeft namelijk iets met ‘vroeger’ en iets tegen -wat hij noemt- de dranghekkencultuur.
Normaliter treft de doordeweekse bezoeker Kleine aan in zijn werkplaats. Of in zijn geitenwei, in zijn kaasmakerij, achter een bos vioolhout of zijn typemachine. Maar als wij aanbellen staat hij voor de verandering achter de deur.
Ze zeggen wel, zegt hij, dat hij voortdurend op de vlucht is voor het moderne bestaan. Dat is dus flauwekul. Hij is danig tevreden met zijn platenspeler en de waarde van de telefoon weet hij heus wel naar waarde te schatten; hem zal je nooit horen zeggen dat hij honderd jaar te laat is geboren. Edoch. Onder het motto: beproeft alle dingen en behoudt het goede, spit Kleine aanhoudend in het verleden om tot de conclusie te komen dat sommige dingen uit de oude doos hem beter bevallen. Rust bijvoorbeeld. Tegenwoordig heeft iedereen haast en iedereen komt tijd tekort. Dat is behalve ongezond ook absurd. De goeie God heeft de mens vierentwintig uur per etmaal gegeven en dat moet voldoende wezen.
Nu mag het gerust een mirakel heten dat Kleine het redt met die twee dozijn uur. Naast zijn vak als smid oefent hij een aantal bijvakken uit waar een ander zijn leven lang de handen aan vol zou hebben. Neem het viool bouwen. Als klein jongetje zag hij voor het eerst een viool in handen van zijn oom. Dat was wat, zulke rare instrumenten kwamen normaal het huis van zijn ouders niet in. Dat was meer voor de dokter en de domeneer en vandaar dat hij nooit heeft geweten wat voor geluid zoiets nou eigenlijk voortbracht. Tot zijn oom op die viool begon te spelen, toen was hij er gelijk kapot van. Binnen de kortste keren maakte hij van een sigarenkistje een eigen viool en daarmee was het hek van de dam. Geen snaarinstrument kon hij meer in handen hebben of hij peuterde er net zolang aan tot hij wist hoe het in elkaar zat. Hij vrat alle beschikbare lectuur over middeleeuwse instrumenten en nu hij 43 is, is de vioolbouwerij een halve broodwinning.
Het fokken van oud-Nederlandse geiten. Ook zoiets. Ooit kocht hij zich één scheeloog om een maaimachine uit te sparen. Dat zette hem op het spoor van de zeldzaam geworden Veluwse geit en prompt was hij verkocht. Voor hij het goed en wel besefte had hij twintig van die langharige types in de wei staan en vergaderde hij in verenigingsverband in de dorpskroeg over het wel en wee van zijn geiten. Als maaimachine voldoen ze niet, zo heeft hij gemerkt, maar van hun melk maak je na wat oefening frisse kaas.
Toen het voltallige bestuur van de Dieverse geitenfokvereniging niet langer bij machte was Kleines met de hand geschreven notulen te ontcijferen, kreeg hij een typemachine. Dat bleek een verrassend handig apparaat, waarop ook zijn Drentse gedichten en verhalen getypt bleken te kunnen worden. De gelegenheden waarbij hij deze of gene een sonnet cadeau deed, werden ineens aanmerkelijk enthousiaster toegejuicht, vrienden en kennissen konden eindelijk lézen wat Kleine voor hen had geschreven. Publikaties in een Drents tijdschriftje voor literatuur behoren sindsdien ook tot zijn gewone bezigheden.
Tussen de bedrijven door werd er bij de Dieverse smid en zijn vrouw ook nog eens een stel kinderen opgevoed, een klus waarvan Kleine zich nimmer met een Jantje van Leiden heeft afgemaakt. Enkele jaren geleden gebeurde het dat zijn oudste dochter van geschiedenisles thuiskwam met vragen als Hoe kookten de mensen eigenlijk in de vorige eeuw ? en Hoe leefden ze zonder electriciteit ? Waar ieder ander zo nauwgezet mogelijk zou proberen te antwoorden, om daarna over te gaan tot tde orde van de dag, koos Kleine een andere methode, zij het een wat omslachtige. Hij stelde zijn vrouw en de kinderen voor een paar dagen vorige eeuw te gaan spelen. De gehele herfstvakantie van dat jaar werd voor het experiment gereserveerd. Kleine kocht rookvlees, alsmede worsten en zijden spek; zijn vrouw maakte voor iedereen zo origineel mogelijke kleding en de kinderen werd geïnstrueerd het speelgoed te zuiveren van twintigste-eeuwse elementen. Toen ging de deur dicht.
Dat eerste jaar viel de regen met bakken uit de hemel. Het stookhout werd vochtig en met rooie ogen van de rook leefden ze genietend het leven van een eeuw geleden. Dat het zo’n succesvolle herfstweek werd, kwam mede door de authentieke staat waarin hun huis verkeert. De vrouw van Kleine kon zich, gezien het feit dat er zoals eertijds een pomp op het erf staat, met beide handen uitleven op het wasgoed. Kleine zelf begaf zich, in plaats van per auto, te voet naar zijn geitenwei en in zijn smidse ging hij ouderwets te keer met de blaasbalg, terwijl de kinderen zich oefenden in het gebruik van griffel en lei. Na die week werd besloten dat, zolang ze het allemaal leuk bleven vinden, iedere herfstvakantie voortaan besteed zou worden aan het-leven-in-de-vorige-eeuw.
De dorpsgenoten bezien sindsdien die Kleine met wat meer oplettendheid. Een afwijkinkje of wat is tot daaraan toe, maar al te bont moet het ook niet worden. Een vriendinnetje van één van de kinderen kwam tijdens zo’n herfstweek eens binnen met de mededeling: ‘Ik moet van mijn vader zeggen dat jullie gek zijn’.
Vrienden en kennissen houden zich verbaal iets meer op de vlakte, maar putten zich gedurende de bewuste week wel uit in een meer dan gemiddelde belangstelling voor het gezin van de smid. En als iemand eindelijk een fout meent te hebben ontdekt (Heb je een slaapzak op bed ? In die tijd hadden ze anders helemaal geen slaapzakken !) is de ondertoon van triomf net iets te duidelijk hoorbaar. Daarom heeft Klaas Kleine besloten dat de komende herfstvakantie de deur niet al te wijd open zal staan. Nu maar eens geen pottenkijkers die handenwrijvend zoeken naar missers. En na die week zal de smid er weer gewoon bij zijn, inclusief auto, platenspeler en telefoon. Want hij mag dan graag het een en ander beproeven, hij is zuinig op het goede.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Duizendpoot wijlen Klaas Kleine (dertien ambachten en geen ongelukken, van nature kritisch en een beetje cynisch) was onder meer hoefsmid, siersmid, edelsmid, romanticus, historicus, bouwkundige, huizenbouwer, restaurateur, timmerman, metselaar, landgeitenfokker, landgeitenhouder, landgeitenkaasmaker, vioolbouwer, toneelspeler, schrijver, dichter, vertaler, docent in de Drentse taal, onderzoeksjournalist, klokkenluider, koster, ouderling, kerkvoogd (als nog een kunde of beroep of bijberoep aan deze lijst moet worden toegevoegd, aarzel dan niet die kunde, dat beroep of dat bijberoep aan de redactie door te geven).
Meer gegevens over Klaas Kleine zijn te vinden op een bladzijde van Wikipedia.
Wijlen Klaas Kleine (geboren op 20 maart 1940 op Koldervene, veel te jong overleden op 24 oktober 2000 in Deever) woonde met zijn gezin in het door hem zelf gerestaureerde en herbouwde huus op de hook van de grote en de kleine Peperstroate in Deever.
Posted in Deever, Dorpsfiguur, Klaas Kleine, Peperstroate
Leave a comment
Un te kleine foto van ut mooie zwembad De Calthorne
Deze afbeelding toont een kleuren ansichtkaart, een zo genoemd vierluik, omdat op de ansichtkaart vier kleine foto’s zijn te zien. Deze kleine foto’s tonen het gemeentehuis aan de brink van Deever, korenmolen De Vlijt in Oll’ndeever, zwembad De Calthorne (Dieverzand 2.0) an de weg hen Kalter’n en het huis van Klaas Kleine op de hook van de Grote en de Kleine Peperstroate in Deever.
De hier getoonde ansichtkaart is in april 1979 uitgegeven door JosPé in Arnhem. De redactie van ut Deevers Archief weet niet welke neringdoenden deze kaart verkochten.
Waar het de redactie van ut Deevers Archief bij het tonen van deze ansichtkaart met name om gaat, dat is om de te kleine afbeelding van zwembad De Calthorne an de weg hen Kalter’n. In de verzameling van ut Deevers Archief is dit helaas de enige afbeelding van dit voor de gemiente Deever onmisbare zwembad.
De redactie wil graag meer afbeeldingen van zwembad De Calthorne in ut Deevers Archief tonen en roept zijn zeer gewaardeerde bezoekers op de foto-albums in te duiken, mooie afbeeldingen te scannen en deze de redactie te doen toekomen. Bij voorbaat hartelijk dank voor de te nemen moeite.
Krieg now toch de groet’n uut Deeverbrogge
De zwart-wit ansichtkaart met vier beelden die fraai de sfeer uitstralen van het interieur van de in die jaren zeer gerenomeerde accomodatie Blok an de Deeverbrogge is in juni 1959 uitgegeven en werd verkocht in hotel Blok.
Op de afbeelding in het midden van de ansichtkaart is een aanzicht van hotel Blok te zien. Let daarbij vooral aan de linkerkant op de autobus van de D.A.B.O., die de lijndienst tussen Möppel, Deever, Dwingel en Ass’n onderhield en aan de rechterkant op de auto’s van de handelsreizigers.
Bij de redactie van ut Deevers Archief is van de afbeelding in het midden van de ansichtkaart helaas geen aparte ansichtkaart bekend. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft die aparte ansichtkaart wel ?
Bij de redactie zijn nog geen oudere uitgaven van de hier afgebeelde ansichtkaart bekend. Wie van de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief kan en wil de redactie attenderen op een oudere uitgave ?
De redactie heeft de kleurenfoto van het Chinees-Indische specialiteiten restaurant Hui Mao an de Deeverbrogge gemaakt op dinsdag 31 juli 2018.
Posted in An de Deeverbrogge, Ansigtkoate, Hotel Blok
Leave a comment
Kiender in de klasse in de Witteler skoele
Juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst was van 1 maart 1930 tot 1 maart 1937 werkzaam in de Witteler Skoele. Christina Augusta Johanna ter Horst is op 24 december 1909 in Zwolle geboren. Ze is op 7 april 1930 in het bevolkingsregister van de gemiente Deever ingeschreven op het adres Diever 4. Dat was het adres van Gosem Klasen an de Heufdstroate, daar was ze in de kost. Haar vorige standplaats was Amersfoort. Met ingang van 1 maart 1937 was Harderwijk haar nieuwe standplaats. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet de datum en plaats van overlijden van juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst ?
Juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst heeft bijgaand afgebeelde foto in 1937 in de Witteler Skoele gemaakt met haar eigen fototoestel. Zij maakte daarmee een van de weinige opnamen ín de vooroorlogse Witteler skoele. Het moet, gelet op het feit dat de foto ín de school is gemaakt en de goede kwaliteit van de foto, een voor die tijd uitstekend fototoestel zijn geweest.
Bij de hier afgebeelde foto had juffrouw Christina Augusta Johanna ter Horst gelukkig de naam van de leerlingen achter op de foto geschreven, zodat de redactie van ut Deevers Archief geen tijd hoefde te besteden aan het uitzoeken van de naam van deze leerlingen. De redactie heeft zich een slag in de rondte gezocht, maar moest vaststellen dat deze historisch waardevolle foto niet is opgenomen in het moedige en onvolprezen boekje Wittelte na Witto van de Werkgroep Historisch Wittelte.
Op de hier afgebeelde foto zijn staande van links naar rechts te zien:
1. Hendrik (Hennie) Siemens
Hij is geboren op 30 september 1926 in Wittelte.
Hij is overleden op ….. in …
Hij woonde in Deever.
2. Geert Kok
Hij is geboren op 23 januari 1928 in Wittelte.
Hij is overleden op ….. in ….
Hij woonde achter op ’t Noord in Wittelte.
3. Margje Jonker
Zij is geboren op 16 augustus 1927 in Wittelte,
Zij is overleden op ….. in …..
Zij woonde in Deever.
4. Arentje Pouwels
Zij is geboren op 3 september 1927 an de Deeverbrogge.
Zij is overleden op ….. in …..
Zij woonde in Dwingel.
Op de hier afgebeelde foto zijn zittende van links naar rechts te zien:
5. Hendrik Jan Zegeren
Hij is geboren op 10 augustus 1927 in Dwingel.
Hij is overleden op 10 november 2020 in Assen.
Hij was getrouwd met Femmie Hoevenberg.
Hij woonde in Assen.
Zie het overlijdensbericht.
6. Egbert Gelmers
Hij is geboren op 18 augustus 1926 op ’t Moer.
Hij is overleden op 7 november 1994 in Möppel.
Hij woonde in Möppel.
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan aanvullende gegevens aanreiken ?
De ijzeren man met de vreemde toeter
An de Holteweg in Oldendeever staat het huisje van de Oosies. Bij het huisje staat in de tuin met de nee’jmoedse naam Oostkaampie voor het huis een nogal nieuw uitziend, glanzend gepolijst, gelakt en gelikt ijzeren beeldje. Dat beeldje zal nog minder gaan roesten dan roestvrij staal. Het moet daar nog niet zo lang geleden zijn neergezet. Dit beeldje zou bijvoorbeeld de voor de hand liggende naam ‘de ijzeren man met de vreemde toeter’ kunnen worden gegeven. Is het beeldje een kunstwerk, een kunstigwerk of is het een kunstig gemaakt object ?
De redactie van het Deevers Archief heeft de eerste en de tweede foto op woensdag 19 september 2018 gemaakt.
De redactie heeft de derde in juni 2016 gemaakte foto niet zelf gemaakt, maar is te vinden in Google Maps, voor zolang deze foto niet door een nieuwere wordt vervangen. Op de derde foto is het ijzeren kunstigwerk niet aanwezig.
Posted in Kuunst, Midwinterhoorn, Oll'ndeever
Leave a comment
Pannebier drink’n bee de bou van ut postkantoor
Bij de bouw van het nieuwe postkantoor an de Peperstroate in Deever werd in 1964 het hoogste punt van het gebouw bereikt. Een oud gebruik in de bouw was het pannebier, dat was nog eens een leuke traditie !
De bouwvakkers hebben het sein voor het pannebier aangebracht, hoog en duidelijk zichtbaar boven de nok van het dak. Zie de afbeeldingen 1 en 2. De opdrachtgever van het gebouw zal de bouwers ongetwijfeld op het pannebier hebben getracteerd. Na het samen drinken van het pannebier werd het sein weggehaald.
Als een opdrachtgever echter brak met deze traditie en niet tracteerde op pannebier, dan bleef het sein zo lang mogelijk staan om te laten zien hoe gierig de opdrachtgever was.
Op afbeelding 3 is het postkantoor in de afbouwfase te zien.
Burgemeester Jan Cornelis Meiboom (die in de volksmond altijd ome Kees werd genoemd) opende het nieuwe postkantoor an de Peperstroate in Deever officieel op dinsdagmiddag 11 november 1964.
Dorpsfiguur en dorpsfotograaf Harm (Haarm) Hessels is de maker van de drie zwart-wit foto’s.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto (afbeelding 4) gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
Posted in Peperstroate, Postkantoor
Leave a comment
De Doavidsterre mög neet boo’m de veurdeure blie’m
In Drente, Provinciaal Drents Maandblad, gewijd aan Praehistorie, Historie, Volkskunde, Dialectonderzoek, Heemschut, Opbouw en Toerisme, verscheen in jaargang 6, nummer 10 van maart 1935 het volgende bericht over het mogelijke behoud en de restauratie van het in vervallen staat verkerende Schultehuis an de brink van Deever.
Behoud van het Schultehuis te Diever mogelijk ?
In Diever bevind zich een oud huis, dateerend van 1604, dat achtereenvolgens is bewoond geweest door zes generaties van het geslacht Ketel, waarvan de voormannen al dien tijd schulte van Diever zijn geweest. Het is dus wel een eerenaam, dit ‘schultehuis’. Het huis zelf, waarvan een afbeelding hierbij gaat, is gelegen aan den brink, tegenover het gemeentehuis, welke bewoners en bezoekers het dus als het ware steeds wil herinneren aan de plichten jegens Drenthe’s en Diever’s historie.
De huidige Burgemeester van Diever, de Heer van Os, heeft de Stichting ‘Oud Drente’ en haar adviseur Dr. van Giffen niet alleen volkomen op zijn hand bij zijne pogingen tot behoud en restauratie van het mooie oude pand, doch hij heeft zelfs mogen ervaren dat door het werk van de stichting onder leiding van de Commissaris der Koningin reeds veel is bereikt: de Directeur van het Rijksbureau voor de Monumentenzorg heeft een rijkssubsidie van het Departement van Onderwijs in uitzicht kunnen stellen groot 40% der restauratiekosten, maximaal f. 1408,-, terwijl de Stichting zelve f. 1500,- geeft en van anderen reeds f. 1500,- aan toezeggingen heeft ontvangen, totaal dus ongeveer f. 4400,-. Aangezien voor aankoop en herstel noodig is totaal ongeveer f. 5500,-, komt de Stichting ‘Oud Drente’ nog ongeveer f. 1100,- tekort.
Het moet mogelijk zijn, ook deze f. 1100,- te vinden. Het Bestuur der Stichting zoekt dus ook langs dezen weg – er zijn reeds vele brieven en circulaires verzonden – contact met hen die willen helpen, dezen daad van piëteit jegens het Drentsche voorgeslacht te volvoeren. Weten de lezers van ‘Drente’ hier iets op ? Het is te hopen …. en stellig ook wel te verwachten. Men zende zijne raadgevingen of (en) bijdragen aan den secretaris, den Heer F. Lieftinck te Haren, die tevens gaarne bereid is, circulaires en inlichtingen te verstrekken. Wie helpt hier ?
J. L. H.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De intialen J.L.H. van de schrijver van het bericht in ‘Drente’ staan voor mr. Johannes Linthorst Homan te Frederiksoord.
Dat het schultehuis an de brink van Deever helaas is ‘gerestaureerd’ en helaas niet is ‘geconserveerd’ en ook nog eens is gescheiden van de schulteboerderij dat mag gevoeglijk bekend heten. Zie de berichten die verschijnen na het aanklikken van de categorie ‘Schultehuis’ in de lijst van categoriën in het rechter deel van het scherm.
De redactie van ut Deevers Archief vindt het onbegrijpelijk en onaanvaardbaar dat de Hoge Heren Van Het Grote Archaïsche Restauratiegelijk Van Het Rijksbureau Voor De Monumentenzorg In Het Verre Zeist bij de ‘grondige restauratie’ van het oude vervallen gebouw, opgetrokken uit eensteens muren, de in Nederland volstrekt unieke, enig in zijn soort zijnde, nergens anders aanwezige, eeuwenoude prachtige versiering in de vorm van de Davidster in het bovenlicht ‘wegrestaureerde’.
Op basis van welke geschiedkundige gronden moest bij de ‘grondige restauratie’ in het vlak voor de Tweede Wereldoorlogse Deever de Jodenster in het bovenlicht van de ingang van het schultehuis verdwijnen ? Is de bovenlichtversiering in de nacht en in de nevel verdwenen ? Of is de bovenlichtversiering wellicht terecht gekomen in het Drents Museum in Assen ? Was dat moar woar !
De redactie wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief een vlak voor de ‘grondige restauratie’ gemaakte zwart-wit foto van de ingang van het schultehuis met het bovenlicht fraai versierd met de Jodenster niet onthouden. Zie de bijgaande afbeelding.
De redactie heeft de bijgevoegde kleurenfoto van de bij de restauratie zwaar opgepimte showvoorgevel van het schultehuis gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
Posted in Boo’mlocht, Skultehuus
Leave a comment
Knallen met carbid wint terecht aan populariteit
In het Nieuwsblad van het Noorden verscheen op 29 december 1988 het navolgende bericht over het kebied scheet’n in Deever,
Neveninkomst voor de gebroederers Kleine in Diever
Knallen met carbid wint aan populariteit
Diever – Onze ouders wisten eigenlijk niet anders. Rondom de jaarwisseling lekker knallen met een blikje met carbid. Was je echt ruig, dan gebruikte je een melkbus en waren de dreunen tot ver in de omtrek te horen. Uren was je er mee bezig. Tegenwoordig wordt er voor miljoenen aan vuurwerk ‘verknald’. Lontje aansteken, weggooien, volgende ronde. Van echt tijdverdrijf is geen sprake, althans dat vinden de gebroeders Klaas en Berend Kleine uit Diever.
Ze zijn smid van beroep, maar hebben deze dagen bescheiden neveninkomsten aan de verkoop van carbid. Dat wordt de laatste tijd weer aardig populair volgens Berend, die namens de twee het woord voert. ‘Dit is het derde jaar dat we het verkopen en aanvankelijk waren we de enige in de wijde omtrek. Maar er komen steeds meer verkooppunten, zodat we vorig jaar tien kilo overhielden. Dat betekent tien procent van de omzet, want de gebroeders Kleine kopen niet meer dan honderd kilo in. ‘Het moet een lolletje blijven’ vinden ze.
Carbid is een gangbare afkorting van calciumcarbide, staat in de encyclopdie te lezen. Het is een verbinding van calcium en koolstof , die wordt verkregen door calciumoxide met cokes in een elektrische oven te verhitten. Met water geeft het acetyleen, Vroeger werd carbid gebruikt voor verlichtingsdoeleinden en bij het lassen. Tegenwoordig tracht een enkeling de mollen in zijn tuin met de gasontwikkeling van carbid te verdrijven. De mogelijke knaleffecten zijn echter de belangrijkste attractie.
Het toevoegen van de juiste hoeveelheid water is erg belangrijk, vertelt Berend Kleine. ‘Doe je er teveel bij, dan doet het niets. Dan heb je een te rijk mengsel. Dan moet je het blikje maar weggooien en weglopen en wachten tot hij helemaal uit is.’
Mits er verantwoord mee wordt omgesprongen, hoeft knallen van carbid niet gevaarlijker te zijn dan het afsteken van gewoon vuurwerk. Het is in elk geval veel spannender, want je moet er zelf heel wat voor doen om een mooie knal te krijgen. Doorgaans wordt een stevig blikje met een precies sluitend deksel gebruikt. Via een gaatje onderin wordt de carbid aangestoken. Dank zij de gasontwikkeling ontstaat de explosie. Doordat de deksel er af vliegt, blijft het blikje voor een volgende keer behouden, maar soms zoek je je natuurlijk wel een ongeluk naar deze afsluiter. ‘Wij deden er vroeger wel eens een lang touw aan’, vertelt Berend, wiens ogen gaan glinsteren bij de herinneringen aan vroeger. Een lang stuk touw is zeker geen luxe aan het deksel van een melkbus, waarmee ook wordt geschoten. Dat is zeker niet zonder gevaar, want zo’n zwaar deksel kan een eind vliegen. Ook komt het wel voor dat achter uit de bus, als het deksel er te stevig op is gedrukt, een forse steekvlam komt. Uitkijken, dus.
Voor de verkoop van carbid heb je geen vergunning nodig, zoals bij vuurwerk. Ook de jeugd loopt geen gevaar door de politie in de kraag te worden gevat. ‘Hoogstens voor ordeverstoring. De wet zal er nog wel op aangepast worden, denk ik. Een bromfiets die te veel lawaai maakt, mag toch ook niet.’
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Berend Kleine (de grote Hendrik) beschrijft in het artikel op sublieme wijze hoe je op een veilige en mooie manier op oudejaarsdag en oudejaarsavond voor 10 gulden per kilo met carbid kunt schieten. Het artikel is een kleine maar goede handleiding voor de doe-het-zelver.
Lekker balder’n zonder de aanwezigheid van politieagenten en zonder de hinderlijke bemoeienissen van De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Grote Gelijk Van De Gemeente Westenveld. Of heeft De Voorkant Van Het Grote Gelijk de verkoop van carbid inmiddels ook geregeld in een verordening ? Dat zou best eens zo kunnen zijn.
Posted in Aarfgood, Heufdstroate, Kebied skeet’n, Klaas Kleine, Traditie
Leave a comment
Elk dag wödd’n sesdüsend lunskäsies emeuk’n
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op woensdag 11 maart 1959 het volgende artikel over de ingebruikname van de mechanisatie van het stoppen en keren van de wrongel in de luchkaasmakerij in de süvelfubriek an ’t Meul’nende in Deever op dinsdag 10 maart 1959.
Lunchkaasfabricage te Diever
Gemechaniseerde kaasmakerij is een nationale primeur van betekenis
Produktie van 6000 kazen per dag met tijd- en arbeidsbesparing
Vijf miljoen kilogram melk hoopt men dit jaar in de coöperatieve zuivelfabriek en korenmaalderij ‘Diever’ te Diever te verwerken tot een voortreffelijke kwaliteit boter, die voor export bestemd is, en tot kaas. Lunchkaas, waar het bedrijf zich ded laatste jaren geheel op heeft gespecialiseerd. Voor de produktie daarvan is dinsdagmiddag in aanwezigheid van talrijke genodigden een uitgebreid en grotendeels geheel gemechaniseerd bedrijf officieel in gebruik gesteld door de burgemeester van Diever, de heer J.C. Meyboom. De heer Meyboom verrichtte de symbolische ingebruikstelling – het wegtrekken van de nationale driekleur voor een drietal bijzonder fraaie foto’s van de kassmakerij – in een van de zalen van hotel Blok te Dieverbrug.
Met de verwerking van een totaal van vijf miljoen kilogram melk, behoort de zuivelfabriek van Diever niet tot de grootste bedrijven van de provincie Drenthe. Wat betreft de produktie, omzet en afzet van lunchkaas neemt deze vrij kleine fabriek echter een zeer vooraanstaande plaats in. Per dag worden niet minder dan 6000 lunchkaasjes gemaakt. Met de ingebruikstelling van de gemechaniseerde kaasmakerij, waarbij een voor ons land geheel nieuw systeem in praktijk is gebracht, wordt het produktieproces van de kaasjes versneld, terwijl daarnaast een aanzienlijke arbeidsbesparing is verkregen, wat in een typisch gespecialiseerd bedrijf als te Diever van zeer veel betekenis is.
Explicatie
De directeur van de coöperatieve zuivelfabriek en korenmaalderij ‘Diever’, de heer F. Bouwstra, die de geestelijke vader van dit nieuwe gemechaniseerde systeem is, gaf tijdens de bijeenkomst, die in hotel Blok werd gehouden, een uiteenzetting van de werking van het nieuwe mechanisme, waarvoor vooral van de zijde van zuiveldeskundigen grote belangstelling bestaat.
Het zijn vaak de omstandigheden, die de oorzaak zijn van een bepaalde omwenteling, aldus de heer Bouwstra, en ook bij deze geheel nieuwe werkmethode in de kaasmakerij hebben de omstandigheden een grote rol gespeeld. Toen er namelijk enkele jaren geleden een groot arbeidstekort heerste en het bedrijf zich bovendien hoe langer hoe meer ging specialiseren in de arbeidsintensieve lunchkaasproduktie werd er ernstig over nagedacht, hoe diverse werkzaamheden konden worden vereenvoudigd. Dit was echter geen geringe opgave en het heeft jaren geduurd voordat er iets gerealiseerd kon worden.
Steeds meer werd het duidelijk, dat men met name bij de kaasbereiding niet ongestraft een geheel afwijkende werkmethode kan toepassen aangezien het noodzakelijk is voor een goed eindprodukt, dat men rekening houdt met de juiste conserveringsmethoden, waarbij bijvoorbeeld de stremselwerking, de ph-waarde, het zout- en vochtgehalte in juiste banen worden geleid voor ’n goede kaasrijping. Bovendien werd berekend dat er tot aan het stoppen (= kaas in vaten doen) weinig arbeid zou kunnen worden bespaard en het ging er juist om, arbeid te besparen en niet om zuiveltechnische experimenten.
Voorperser
Er werd tenslotte een oplossing gevonden voor het werk, dat begint, nadat de wrongel, die wordt verkregen volgens een eeuwenoud recept, in stukjes van een bepaalde grootte is verdeeld. Deze oplossing, de voorperser, bestaat uit twee lopende banden, die konisch naar elkaar toelopen en waarvan de onderste band is voorzien van geperforeerde metalen kaasvaten en de bovenste van rubbervolgers, terwijl men steeds vier stuks vaten en volgers naast elkaar aantreft. De wrongel wordt in de vaten, die meer naar buiten steken dan de volgerband, gestopt en deze gevulde vaten vinden op hun weg naar de werkband de volgers, die precies boven de vaten lopen, steeds dieper in het vat zakken en zodoende de wrongel voldoende persen. Op het eind van de band keren de vaten om, de geperste wrongel valt eruit op de werkband en kan vervolgens worden gedoekt.
De voorperser maakt het stoppen en keren dus overbodig, geeft elk wrongelblokje een gelijke druk, wat vroeger niet het geval was, en zorgt bovendien voor een regelmatig verloop van de werkzaamheden. De werkzaamheden worden in etappes uitgevoerd, zodat elk personeelslid bepaalde werkzaaamheden moet doen.
Besparing
Hoewel het arbeids-economisch onderzoek momenteel nog niet is afgesloten, staat wel vast, dat het nieuwe systeem een aanzienlijke arbeidsbesparing oplevert, mede doordat het thans mogelijk is, de werkzaamheden volgens een bepaals schema te doen verlopen.
Uit de aard der zaak hebben de talrijke genodigden de nieuwe kaasmakerij van Diever bezichtigd, waarbij de interesse vooral uitging naar het nieuw gemechaniseerde gedeelte van de fabriek. De deskundigen van het gezelschap hebben het nieuwe systeem zeer geroemd en de directie van de fabriek te Diever kan zich op de nationale belangstelling van de zuiveldeskundigen voorbereiden.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie zou bijzonder graag willen weten wie de maker is van de drie bijgevoegde mooie zwart-wit foto’s.
De foto’s zijn gemaakt in de lunchkaasmakerij van de süvelfubriek an ’t Meul’nende in Deever.
De redactie schat in dat de drie foto’s kort na de ingebruikname van de voorpersmachine zijn gemaakt.
Op de drie foto’s is het personeel bezig met de productie van de lunchkaasjes. De redactie zou van de zeer gewaardeerde trouwe bezoeker van ut Deevers Archief graag willen weten wie op de drie foto’s zijn te zien.
Afbeelding 1
Afbeelding 2
Deze foto is gemaakt in de kaasmakerij. Op de voorgrond zijn drie pekelbakken te zien. Aan de rechterkant van de foto is Klaas Rodemond aan het werk bij de voorpersmachine.
Afbeelding 3
Op deze fotozijn van links naar rechts te zien: Jans Jansen, zijn broer Aalt Jansen, onbekend, Arend Harm Buiter, onbekend en Hendrik van Es. De redactie zou van de zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief graag willen weten wie de twee niet herkende mannen op de foto zijn.
Afbeelding 4
Deze foto biedt een breder zicht op de kaasmakerij.
Posted in Bedrief, Süvelfubriek Deever, Verdwenen object
Leave a comment
Bouw’n op de Westeresch van Deever
In de Olde Möppeler (Meppeler Courant) verscheen op 20 april 1984 een foto met een kort onderschrift over het toen al in de gemiente Deever verdwenen ploegen met de hand en met behulp van paardenkracht.
Nostalgie op Westeres in Diever
Diever – Deze dagen was op de Westeres te Diever een nostalgisch beeld te zien, een span paarden dat een handploeg voorttrok. Een en ander trok nogal wat bekijks vooral van jeugdige zijde.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Ut Deeverse woord voor ‘ploegen’ is ‘bouw’n’. In het begin van de tachtiger jaren van de vorige eeuw ploegden alle boeren al ‘mit de trekker’. Dat het hier om een soort van nostalgische nabootsing van ‘ut bouw’n’ ging, mag blijken uit de tijd van het jaar: in april. Want bee de haarstdag of in de meitied waar’n de boer’n ut miest an ’t bouw’n. Desalniettemin waren de twee mannen serieus bezig mit ut bouw’n van un kaampie laand op de Westeresch, wellicht voor de allerlaatste keer in de gemiente Deever.
De redactie meent in de grote man mit de leid’n in de haand de ongetrouwde boer Jans Moes van ut Kastiel te herkennen. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan dit bevestigen of verbeteren en wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief weet wie de andere man op de foto is ?
Op welke akker op de Westeresch zouden de mannen aan het werk zijn ?
De maker van de foto is dorpsfiguur en dorpsfotograaf en boer Harm Hessels uut de Kruusstroate in Deever.
Posted in Alle Deeversen, Boer'nlee'm, Westeresch
Leave a comment
Skildereeje van ekspressionist Klaas Koopmans
In Galerie Koopmans in Earnewâld in Fryslan bevindt zich een blijvende verzameling van de bekende Friese expressionistische kunstschilder Klaas Koopmans en het veelzijdige werk van diens zoon Gosse Koopmans. Galerie Koopmans heeft ook een mooie eigen webstee.
De redactie van ut Deevers Archief besteed bijzonder graag aandacht aan kunstwerken, die kunstenaars binnen de grenzen van de gemiente Deever hebben gemaakt.
De redactie heeft toestemming van de twee dochters van Klaas Koopmans een afbeelding van een expressionistisch olieverfschilderij, dat hij in de gemiente Deever heeft gemaakt, te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is de twee dochters van Klaas Koopmans bijzonder erkentelijk voor deze toestemming.
Klaas Koopmans heeft het schilderij gemaakt in 1976. Het heeft een breedte van 140 cm en een hoogte van 102 cm. Het schilderij heeft de titel ‘Bosgezicht in Diever’. De dochters van Klaas Koopmans weten niet wáár in de gemiente Deever hun vader dit schilderij heeft gemaakt. De redactie weet ook niet wáár in de gemiente Deever de kunstenaar het schilderij heeft gemaakt. Misschien ergens langs de Tilgrup in de Olde Willem ?
Het prachtige schilderij is niet aanwezig in Galerie Koopmans, maar hangt aan een muur in de woning van één van de twee dochters. Die dochter is zeer verknocht aan het schilderij, dat ze van haar vader kreeg. En terecht !
Gegevens over de schilder Klaas Koopmans zijn te vinden op een bladzijde van de webstee van Galerie Koopmans.
Posted in Kuunst, Skildereeje
Leave a comment
De toor’n en de kaarke op ut haandvat van un lepeltie
In de naoorlogse jaren tot in het midden van de vijftiger jaren van de vorige eeuw, dat wil zeggen tot de tijd van de grote restauratie van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw in de kaarketuun an de brink van Deever, waren in enige winkels van neringdoenden in Deever souvenir lepeltjes met een afbeelding van de vervallen gemeentelijke toren en het vervallen kerkgebouw te koop.
De redactie van ut Deevers Archief toont aan zijn trouwe bezoekers graag bijgaande afbeelding van het handvat van een souvenir lepeltje dat te koop was bij Jan Brogg’n (de Wiba) an de Heufdstroate in Deever.
Jij kunt als verzamelaar van toeristische prullaria uut de gemiente Deever dit soort van souvenir lepeltjes toch maar beter wel in jouw verzameling hebben.
Posted in Deeverse prullaria
Leave a comment
Die lillukke anbouw is gelokkig vut
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de achtergevel met aanbouw van de voormalige meubelmakerij van Gijs Smeekes in Oll’ndeever gemaakt op donderdag 11 oktober 2017; zie afbeelding 1.
De redactie hoopte op die dag dat de nieuwe eigenaar met de Amsterdamse tongval in de gaten zou krijgen dat de oerlelijke aanbouw aan de achtergevel van zijn pand niet bij de voormalige boerderij mit twee siedbaanders van de familie Klok-Hessels hoort en hoopte op die dag ten zeerste dat de nieuwe eigenaar met de Amsterdamse tongval deze oerlelijke aanbouw snel zou afbreken en de achtergevel in zijn echt oorspronkelijke staat zou herstellen. Met inbegrip van het herstel van de niet zichtbare stalraampjes van ut Deeverse model, en dan daarbij niet als voorbeeld het rechter stalraampje in de achtergevel nemen, maar het stalraampje direct naast de oerlelijke aanbouw. In het archief van de gemiente Deever is vast en zeker nog wel de bouwtekening van deze voormalige boerderij terug te vinden.
De redactie van ut Deevers Archief heeft de kleurenfoto van de achtergevel zonder aanbouw van de voormalige meubelmakerij van Gijs Smeekes in Oll’ndeever, nu woonboerderij, gemaakt op maandag 8 juni 2020; zie afbeelding 2.
De redactie zag tot zijn grote vreugde dat de aanbouw is afgebroken, blijkbaar is destijds bij het maken van de aanbouw de achtergevel niet uitgebroken, want de achtergevel is intact. Met het verdwijnen van deze aanbouw is de kwaliteit van ut Oll’ndeeverse boerderijenlandschap weer wat verbeterd. Wel is destijds één stalraampje dichtgemetseld, maar de metselsteen ter plaatse kan heel eenvoudig worden verwijderd, waarna weer een stalraampje van ut Deeverse model kan worden geplaatst.
Afbeelding 1 – Achtergevel van de voormalige meubelmakerij met aanbouw – Oll’ndiever 11
Afbeelding 2 – Achtergevel van de woonboerderij zonder aanbouw – Oll’ndeever 11
Afbeelding 3 – Meubelmakerij G. Smeekes (afbeelding uit Google Streetview – opnamedatum augustus 2010)
Posted in Boerdereeje, Oll'ndeever
Leave a comment
De plakette mit de keuneginne höng in de roadsael
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 20 juni 1957 een bericht over de opening van het nieuwe gemeentehuis van de gemiente Deever an de brink van Deever (in Deever heurt een gemientehuus an de brink te stoan).
Tijdens de opening van ut neeje gemientehuus an de brink van Deever bood de commissaris van de koningin mr. Jaap Cramer namens het bestuur van de provincie Drente een fraai kostbaar kunstwerk in de vorm van een plaquette met de beeltenis van koningin Juliana aan de bevolking van de gemiente Deever aan.
Het kostbare kunstwerk heeft altijd in de raadzaal van ut gemientehuus an de brink van Deever gehangen. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt voor de beeldvorming verwezen naar de zwart-wit foto aan het einde van dit bericht.
De redactie stuurde op 12 mei 2020 per e-mail het volgende bericht aan de gemeente Westenveld.
Geachte heer/mevrouw
Het ligt in mijn bedoeling het krantenartikel ‘Diever heeft het prachtige raadhuis officieel in gebruik genomen’ op te nemen in een bericht in ut Deevers Archief.
Dit krantenartikel is te raadplegen in https://www.delpher.nl.
Mijn vraag betreft de foto in het genoemde artikel, waarop burgemeeester J.C. Meyboom is te zien, waarbij boven zijn hoofd een plaquette van H.M. koningin Juliana is te zien.
Ik zou graag een scherpe foto van deze plaquette bij het bericht in ut Deevers Archief willen tonen.
Ik veronderstel dat de gemeente Westerveld zuinig is op dit kostelijke stukje erfgoed van de gemeente Diever, en dat dit ergens in het raadhuis van de gemeente Westerveld een waardige plek heeft gekregen ?
Behoort het tot uw mogelijkheden mij een scherpe foto van deze plaquette te doen toekomen ?
Ik ben u bij voorbaat bijzonder erkentelijk voor de te nemen moeite.
Of zou ik langs kunnen komen om zelf een scherpe foto van dit object te maken ?
Ik verneem graag uw reactie.
De redactie stuurde op 22 mei 2020 per e-mail het volgende herinneringsbericht aan de gemeente Westenveld.
Geachte heer/mevrouw,
Ik stuurde u op 12 mei 2020 een bericht per elektronische post.
Tot op de dag van vandaag heb ik geen antwoord van u ontvangen, dit tevens inhoudende dat u aan het bericht ook geen zaaknummer heeft toegekend.
Ik wil bij deze u beleefd verzoeken mijn bericht alsnog te beantwoorden, opdat ik het betreffende krantenartikel met de enig passende illustratie kan verluchtigen en in ut Deevers Archief kan opnemen.
Ik neem aan dat bij het opgaan van de gemeente Diever in de gemeente Westenveld een inventarisatie van de overgedragen kunst, kunstzinnige voorwerpen, kunstnijverheid, enzovoort in eigendom van de gemeente Diever en daarmee eigendom van de burgers van de gemeente Diever is opgemaakt en op papier is vastgelegd en wellicht ook fotografisch is vastgelegd. Ik zou graag een kopie van die inventarisatie ontvangen.
Ik wacht in spanning uw reactie af.
De redactie stuurde op 7 juni 2020 per e-mail het volgende herinneringsbericht aan de gemeente Westenveld.
Geachte heer/mevrouw,
Ik stuurde u op 12 mei 2020 een bericht per elektronische post.
Tot op de dag van vandaag heb ik geen antwoord van u ontvangen, dit tevens inhoudende dat u aan het bericht ook geen zaaknummer heeft toegekend.
Ik wil u graag attenderen op het bericht Woar is toch die plaquette van de keuneginne eblee’m in ut Deevers Archief, waarbij het met name gaat om de aantekeningen aan het einde van het bericht.
Het is zoals raadlid E. Bergsma in het hiervoor bedoelde krantenbericht uit 1957 zegt:
De raad koestert de verwachting, dat men gaarne naar het gemeentehuis toe zal gaan en hij hoopte dat de inwoners daar geholpen worden, zoals het behoort in een democratische staat.
Ik verneem graag uw reactie.
De redactie stuurde op 30 juni 2020 per e-mail het volgende herinneringsbericht aan de gemeente Westenveld.
Geachte heer/mevrouw,
Ik stuurde u op 12 mei 2020 een bericht per elektronische post.
Tot op de dag van vandaag heb ik geen antwoord van u ontvangen, dit tevens inhoudende dat u aan het bericht ook geen zaaknummer heeft toegekend.
Ik wil u graag attenderen op het bericht Woar is toch die plaquette van de keuneginne eblee’m in ut Deevers Archief, waarbij het met name gaat om mijn aantekeningen aan het einde van het bericht van 12 mei 2020.
Ik verneem graag uw reactie.
De redactie stuurde op 2 november 2020 per e-mail het volgende herinneringsbericht aan de gemeente Westenveld.
Geachte heer/mevrouw,
Ik stuurde u op 12 mei 2020 per e-mail een bericht, inzake de verblijfplaats van de plaquette met de beeltenis van koningin Juliana, die de bevolking van de gemiente Deever bij de opening van het nieuwe gemeentehuis aan de brink van Deever op 19 juni 1957 ten geschenke heeft gekregen van het bestuur van de provincie Drente.
Ik betreur het ten zeerste dat ik tot op de dag van vandaag – ondanks enige herinneringsberichten – geen antwoord van u heb ontvangen, dit tevens inhoudende dat u aan het bericht ook geen zaaknummer heeft toegekend.
Ik wil u voor de goede orde graag attenderen op het bericht Woar is toch die plaquette mit de keuneginne eblee’m in ut Deevers Archief, waarbij het met name gaat om de aantekeningen aan het einde van het bericht.
En ik wil u voor de goede orde graag attenderen op het bericht De plakette mit de keuneginne höng in de roadsael in ut Deevers Archief. Voor de goede orde meld ik u dat de tekst van de berichten, die ik per e-mail over dit onderwerp aan u heb gestuurd, bij dit bericht zijn opgenomen.
Maar waar hangt deze plaquette nu ?
Maar hangt dit stukje Deevers erfgoed nu ?
Ik verneem graag uw reactie.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
Waar is die kostbare plaquette met de beeltenis van koningin Juliana toch gebleven ? Waar is dat kostelijke stukje Deevers erfgoed toch gebleven ?
Het kan niet anders zo zijn dan dat dit kostbare kunstwerk na het gedwongen samengaan van de gemiente Deever mit de gemiente Vledder, de gemiente Dwingel en de gemiente Oavelte en de tijdelijke vestiging van het raadhuis van de gemeente Westenveld in Oavelte en de definitieve ontruiming van het gemeentehuis aan de brink van Deever, samen met andere te behouden kunstwerken zorgvuldig is opgeslagen en ná de opening van het Raadhuis van de gemeente Westenveld aan de Gemeentehuislaan in Deever een passend plekje in dit gebouw heeft gekregen !
De redactie van ut Deevers Archief heeft op 12 mei 2020 aan de gemeente Westenveld de vraag gesteld: “Waar is die kostbare plaquette toch gebleven ?” De redactie heeft tot op de dag van vandaag ondanks herinneringsberichten geen antwoord gekregen.
Posted in Aarfgood, Gemeente Westenveld, Gemiente Deever, Kuunst
Leave a comment
Ut breefpepier van de botterfubriek van Wapse
De redactie van ut Deevers Archief is een verwoed verzamelaar van briefpapier met een mooi eigen logo van bedrijven, ondernemingen, neringdoenden en zo voort uut de gemiente Deever. De redactie wil de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief het schitterende blauwkleurige breed op het briefpapier uitgemeten logo van de Coöperatieve Zuivelfabriek, Korenmalerij en Handelsvereeniging “Ons Belang” G.A. aan de tegenwoordige Ten Darperweg in Wapse niet onthouden. De fabriek gebruikte het briefpapier met dit prachtige logo in elk geval in de vijftiger jaren van de vorige eeuw.
De Nederlandse wet onderscheid drie vormen van coöperaties, deze zijn te herkennen aan de letters U.A., W.A. en B.A. achter de naam van de coöperatie.
U.A.: Uitgesloten van Aansprakelijkheid: de leden dragen niet bij in een tekort van de coöperatie;
B.A.: Beperkte Aansprakelijkheid: de leden dragen elk tot een vastgelegd bedrag bij in het tekort van de coöperatie;
W.A.: Wettelijke Aansprakelijkheid: de leden zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het tekort van de coöperatie.
Achter de naam “Ons Belang” staat echter G.A. De redactie heeft nog niet kunnen vinden wat de betekenis van deze afkorting is.
G.A. = Geen Aansprakelijkheid ? G.A. = U.A. ?
Of G.A. = Gedeeltelijke Aansprakelijkheid ? G.A. = B.A. ?
Of G.A. = Gedeelde Aansprakelijkheid ? G.A. = W.A. ?
Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kan hier uitsluitsel over geven ?
Voor de tekening van de Wapser zuivelfabriek in het logo heeft de ontwerper van het logo ongetwijfeld gebruik gemaakt van een foto. De redactie zou graag in het bezit komen van een goede scherpe scan van deze foto, teneinde deze bij dit bericht op te nemen.
In ut Deevers Archief is wel een afbeelding van een ansichtkaart van de Wapser melkfabriek uit maart 1968 te vinden.
De redactie weet van de melkproducerende boeren in Deever, Kalter’n, An de Deeverbrogge, Oll’ndeever en Wittelte wel welk melkbusnummer (leveranciernummer) zij hadden. De redactie zou ook graag van de Wapser boeren die melk leverden aan de Wapser zuivelfabriek hun naam en hun melkbusnummer (leveranciernummer) willen weten. Wie van de op het verleden van Wapse georiënteerde zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief kunnen de redactie informeren over deze melkbusnummers ?
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto van het pand, waarin de Wapser zuivelfabriek was gevestigd, gemaakt op donderdag 26 april 2018.
Posted in Süvelfubriek Wapse, Wapse
Leave a comment
De olde braandkoele an de Peperstroate in Deever
De redactie van ut Deevers Archief heeft al heel lang veel belangstelling voor gegevens van gedempte braandkoel’n in de olde gemiente Deever en deelt zijn vorderingetjes dienaangaande graag met de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief. Wie van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief heeft gegevens -hopelijk ook foto’s- van olde braandkoel’n in de gemiente Deever en is bereid deze te delen met de redactie van ut Deevers Archief ?
Een notitie van het college van burgemeester en wethouder van de gemiente Deever, de dato 31 december 1941, nota bene in de Tweede Wereldoorlog, vermeldt het volgende.
De aan de Peperstraat in Diever liggende brandkuil is eigendom van de gemeente Diever, kadastraal bekend sectie B, no. 2585 en heeft een oppervlakte van -.-.63 hectare. Hij wordt begrensd:
– ten noorden door de Peperstraat;
– ten zuiden door een tuin, sectie B, no. 2380, van Lambertus Schoemaker, kantoorhouder der Posterijen te Diever;
– ten westen door huis en erf, sectie B, no. 2736, van Vennootschap onder de firma A. Kuiper en Zoon, gevestigd te Diever;
– ten oosten door huis, werkplaats en erf, sectie B, no. 2116, van Albert Kloeze Sr., smid te Diever.
De gedempte braandkoele an de Peperstroate vertegenwoordigde voor de gemiente Deever begin 1942 geen direct gebruiksbelang. Daarom wilde de gemiente Deever het kleine stukje grond van 63 centiare van de voormalige braandkoele wel verpachten en deelde dit schriftelijk mee aan de aanwonenden Lambertus Schoemaker, Albert Kuiper en Albert Kloeze.
Postkantoorhouder Lambertus Schoemaker wilde het stukje grond niet pachten, maar wel kopen. Bakker Albert Kuiper liet niks van zich horen en smid Albert Kloeze wilde het stukje terrein van 63 m² wel pachten.
Smid Albert Kloeze werd ingaande 1 januari 1942 tot wederopzegging voor f. 10 per jaar de pachter van het perceeltje grond van de gedempte braandkoele an de Peperstroate.
De redactie heeft bijgaande kleurenfoto op 2 januari 2017 staande in de Peperstroate gemaakt. Het had die dag een beetje gesneeuwd. Ongeveer op de plaats van de olde braandkoele tegenover de witgekalkte drogisterij van Koopman stond op 2 januari 2017 een groene container. Het kan zijn dat de olde braandkoele iets voorbij de groene container en enig meters links van de op de foto zichtbare straatkolk lag. Enig onderzoek in ut olde archief van de gemiente Diever zou uitsluitsel kunnen geven.
In het kader van het onderbestratingswerk Deever op Drift van de straten van ut olde Deever dat in 2019-2020 miljoenen belastingeuro’s heeft gekost, zal het straatbeeld van de Peperstroate ter plekke van de olde braandkoele geheel zijn veranderd. De redactie zal te zijner tijd en zeker niet met geschwinde spoed en zeker ook niet in gestrekte draf een nieuwe serie foto’s van de Peperstroate maken en één daarvan toevoegen aan de hier getoonde inmiddels toch wel al een beetje geschiedkundig waardevolle foto.
Posted in Aarfgood, Alle Deeversen, Braandkoele, Peperstroate, Verdwenen object
Leave a comment
To leporello or not to leporello, that’s no question
In de webstee Brinkenplan – Diever op Dreef van de gemeente Westenveld is in de lijst van vastgestelde documenten een document met de uiterst merkwaardige en ongemakkelijke naam Leporello te vinden.
Dus gauw even het woord ‘leporello’ in een zoekmachine voor het wereldwijdeweb gestopt. En wat blijkt. Een leporello of leporello-album of harmonikaboek is een drukwerk dat in meerdere slagen zigzag is gevouwen. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief kan in het wereldwijdeweb meer gegevens vinden over het leporello-album.
Het harmonicaboek van het Brinkenplan – Diever op Dreef is geen op drift geraakt en gevouwen harmonicaboek, maar een colofonloos nep-harmonica-boek, zeg maar een gewoon digitaal document van veertig bladzijden, dat is volgekalkt, volgebrald, volgebrabbeld en volgewauweld met lulkoekteksten. In dit bericht is het voorblad van het nep-harmonicaboek opgenomen.
Maar wat is de bedoeling van het nep-harmonicaboek ? Wat willen de schrijvers met het document bereiken ? Voor wie is het geschreven ? Voor De Hoge Dametjes En Heertjes Van De Voorkant Van Het Ontzettende Gelijk Van De Gemeente Westenveld ? Voor Jan Met De Pet ? Voor The Happy Few ? Voor de promotie van Dieverse neringdoenden ? Voor de nietsvermoedende weinig te besteden hebbende dagjesbezoeker ? Krijgt elke belastingbetalende inwoner van de olde gemiente Deever een papieren exemplaar thuis gestuurd ? Of krijgt elke koper van een kaartje voor het Openluchtspel een papieren exemplaar ?
Het harmonicaboek heeft niet de Nederlandse titel Diever De Plaats Om Te Zijn, ook helaas niet de Deeverse titel Diever Doar Moei Weed’n, maar helaas wel de Engelse anti-titel Diever The Place To Be Or Not To Be. Je zou bij zo’n snorkerig document met een Engelse titel toch op zijn minst de niet erg originele, maar wel positieve titel Diever The Place To Be verwachten, maar nee, nee, het Shakespearitis-virus dwingt tot het dogmatisch wauwelen van citaten van Shakespeare.
Diever The Place To Be zou zijn een hedendaagse mislukkerige kloon van de echte olde Deeverse gouden reclamespreuk: Ga Liever Naar Diever. Rather Go To Deever, And If You Go A Little Further, You Will Arrive In Vledder, And If You Go Back A Bit, You Will Arrive At Deeverbridge. Ga liever naar Diever, ga je een eindje verder, dan kom je in Vledder, ga je een eindje terug, dan kom je in Dieverbrug.
Posted in Deever, Shakespearitis
Leave a comment
Echte slietpaed’n slingert over de brink van Deever
In het geïllustreerd familieweekblad voor Groningen en Noord-Drenthe ‘Het Noorden in woord en beeld’ verscheen op 8 januari 1932 in jaargang 7, 1931-1932, nummer 42 op bladzijde 12 een sepiakleurige foto van de gemeentelijke toren en het kerkgebouw aan de brink van Deever en een deel van de brink van Deever.
Aan de linkerkant van de sepiakleurige foto is het hek voor de pastorie van de hervormde geloofsgemeente van Deever en het gietijzeren hek voor het gemeentehuis van de gemiente Deever te zien.
Meer naar rechts zijn de witte glint’n um de braandkoele op de brink te zien. Duidelijk is ook te zien dat over de brink een sloot naar de braandkoele loopt.
Om de kaarketuun of de kaarkhof om het kerkgebouw van de hervormde geloofsgemeente stond gelukkig nog een hek.
Aan de rechterkant achter het kerkgebouw is nog net het oude pand van bakker Albert Kuiper te zien.
Over de brink van Deever en de kaarketuun van het kerkgebouw slingeren nog echte slijtzandpaden, die ontstonden gewoon in veel belopen richtingen.
De redactie heeft de kleurenfoto (afbeelding 1) gemaakt op maandag 8 juni 2020.
De redactie heeft de kleurenfoto (afbeelding 2) gemaakt op vrijdag 28 november 2020.
In het kader van het miljoenen belastingeuro’s verslindende gemeentelijke onderbestratingswerk met de snorkende naam Deever op Drift moest ook de brink van Deever het ontgelden en is in 2020 een volstrekt overbodig onslijtbaar nostalgetisch noodgedwongen om een boom slingerend nepslijtpad van een of ander soort van gemalen dakpannen gemengd met een raar soort bindmiddel tussen opsluitbanden over de brink van Deever aangelegd.
Posted in Brink, Deever
Leave a comment
Woar is die plakette mit de keuneginne eblee’m ?
In de Provinciale Drentsche en Asser Courant verscheen op 20 juni 1957 een bericht over de opening van het nieuwe gemeentehuis van de gemiente Deever an de brink van Deever (in Deever heurt een gemientehuus an de brink te stoan).
Tijdens de opening van ut neeje gemientehuus an de brink van Deever bood de commissaris van de koningin mr. Jaap Cramer namens het bestuur van de provincie Drente een fraai kostbaar kunstwerk in de vorm van een plaquette met de beeltenis van koningin Juliana aan de bevolking van de gemiente Deever aan.
Van krotbewoner tot patriciër
Diever heeft het prachtige raadhuis officieel in gebruik genomen
De raad van de gemeente Diever nam in het jaar 1840 het besluit om in de kom van Diever een nieuwe school te bouwen voor de som van f. 1450,-, waarvan de helft voor rekening van het rijk kwam. In het jaar 1874 werd het gebouw als school afgekeurd, omdat er blijkbaar te veel kinderen kwamen, waarna een verbouwing volgde. De helft van de verbouwde school werd ingericht als gemeentehuis, de andere helft werd woning voor de vroedvrouw. Nog later vestigde de dokter van Diever zich in deze woning en daarna de plaatselijke schoenmaker, die het tot 1939 volhield…… Vervolgens werd het hele gebouw ingericht als gemeentehuis, uitgezonderd één kamer en toen op een gegeven moment de raadzaal moest worden ingericht als onderkomen van de nieuwe brandspuit, bleef de raad slchts één kamer meer over om te vergaderen. Het geheel werd bouwvallig, het was eigenlijk een schande dat hier het hoogste gezag van de gemeente Diever was gevestigd.
Dit vertelde de burgemeester van Diever, de heer J.C. Meyboom tijdens de offiële bijeenkomst, die gisteren in de raadzaal van het nieuwe gemeentehuis werd gehouden in verband met de ingebruikneming van dit fraaie gebouw.
Het gemeentebestuur van Diever is van krotbewoner patriciër geworden, aldus de Commissaris der Koningin in Drenthe mr. J. Cramer, in zijn openingsrede. Het oude onderkomen leek op veel, maar allerminst op een gemeentehuis. Het was zelfs geen prehistorisch monumentje dat waard was in het museum van Schoonoord bijgezet te worden.
Symbool van veranderde positie
Mr. Cramer verheugde zich er voorts over, dat de provincie Drenthe een verdere stap doet in de goede richting. Drenthe is de enige provincie die een goede eeuw geleden nog geen gemeentehuizen bezat. Café’s verschaften burgemeeester, B. en W., ambtenaar van de burgerlijke stand, de raad, enzovoort huisvesting en in 1880 schreef de secretaris van Emmen bijvoorbeeld in de notulen, dat de raad van de wenselijkheid van een gemeentehuis overtuigd is. Zoals thans de lokaliteit is, kan het niet blijven, zo staat in deze notulen vermeld. Ook de geest destijds verzich zich er hoe langer hoe meer tegen, dat gemeentehuizen worden gehouden in gebouwen waar sterke drank wordt geschonken. Honderden guldens, die anders op nuttiger wijze zouden kunnen besteed, worden nu min of meer gedwongen aan Bacchus geofferd. Zo was het in Emmen, zo was het overal.
De opening van dit gemeentehuis is echter niet alleen een mijlpaal in de geschiedenis van de huisvesting. De opening van dit moderne plattelandsgemeentehuis symboliseert de veranderde positie, die het gemeentebestuur en de gemeenteadministratie tegenwoordig innemen. Deze mijlpaal kan het beste gemarkeerd worden, aldus spreker door de begroting van Diever van 1857 te vergelijken met die van 1957. De raming van de totale begroting in 1857 bedroeg f. 2420,87½, waarvan f. 300 voor de jaarwedde van de burgemeester, f. 225 voor de secretaris, f. 100 voor de ontvanger, huur gemeentehuis f. 30, onderhoud wegen f. 30. Thans is de totale raming f. 291.610,31.
Mijlpaal
Natuurlijk is de waarde van het geld een andere dan in 1857, maar wat de begroting van 1957 in vergelijking met die van 1857 tot een mijlpaal stempelt is, dat het gemeentebestuur van thans meer is dan een administratief begrip en hoeder van de openbare orde en veiligheid.
Het veld der bemoeienissen van de gemeente, ook van plattelandsgemeenten, is nu een ander dan dat van 1857, het is uitgebreid en geïntensiveerd. In de gemeentebegroting weerspiegelt zich de veranderde instelling van gemeentebestuur en administratie ten aanzien van de burgers. Daarom is er reden om vandaag verheugd te zijn, aldus spreker.
Het nieuwe gebouw is een mijlpaal in het gemeentelijk bestel, omdat het onze gedachten richt naar de toekomst van de gemeente en de gemeentelijke samenleving. Een mijlpaal richt de gedachten ook op de weg die nog moet worden afgelegd, de bemoeienissen van het gemeentebestuur nieuwe stijl.
Agrarisch fundament verstevigen
Mr. Cramer herinnerde aan het officiële bezoek dat hij verleden jaar aan Diever had gebracht en waarbij tijdens de besprekingen met het college van B. en W., de raad en de agrariërs sterk naar voren kwam, dat Diever was, is en zal blijven een overwegend agrarische gemeente met twee hoofdproblemen: de ontwatering en de ruilverkaveling. Het zal niet lang meer duren of het vraagstuk van de waterbeheersing zal praktisch voor de gehele gemeente Diever opgelost zijn. Daarmede is men er evenwel niet, want de ruilverkaveling nieuwe stijl zal voor grotere delen van de gemeente aangevraagd dienen te worden, dan thans het geval is. Het gemeentebestuur nieuwe stijl kan ook op dit gebied initiatieven ontwikkelen, maar het is gelukkig nog zo, dat hier sprake zal moeten zijn van een samenspel tussen gemeente, rijk, provinciale diensten en agrariërs. Moge van deze dag een appèl uitgaan om het agrarisch fundament dezer gemeente steeds meer te verstevigen.
Veluwe van Drenthe
Diever is rijk met natuurschoon begiftigd en kan in recreatief opzicht dan ook een belangrijke rol spelen. Met 35 procent bos in Diever de bosrijkste gemeente van Drenthe. Wat evenwel belangrijker is, door zijn gevarieerdheid en uitgestrektheid heeft het recretief gebied van Diever een hoge recreatieve waarde. Deze gemeente wordt niet ten onrechte ‘de Veluwe van Drenthe’ genoemd, aldus de commissaris.
Dit rijke bezit is een kapitaal, waarmede gewoekerd moet worden, terwille natuurlijk van de Dieverse bevolking zelve, maar ook terwille van de honderdduizenden medeburgers, die in huizenblokken, fabrieken en kantoren het grootste deel van hun leven doorbrengen. Vacantie houden is voor hen geen luxe, maar een sociaal-hygiënische en sociaal-culturele noodzakelijkheid. Een rijk veld van activiteiten ligt voor ons. Moge het gemeentebestuur in samenwerking met V.V.V. en provinciale diensten in staat zijn de vakantierecreatie op een rustige en stijlvolle wijze te stimuleren.
Begrip in Nederland
De naam Diever is een begrip in Nederland geworden door de Shakespeare traditie; mogen andere manifestaties op sociaal, cultureel en geestelijk gebied in Diever eenzelfde hoogte bereiken, de bevolking tot zegen.
Terugkerende tot het gebouw, dit zal huisvesting bieden aan de raad, B. en W. en het gemeentelijk personeel, maar ook aan de bevolking, aldus spreker. Er is immers een publieke tribune. Moge die in de toekomst steeds goed bezet zijn door inwoners van Diever, want dit zal een barometer zijn van de belangstelling voor de publieke zaak. De middelen zijn beperkt, de wensen onbeperkt. Diever is thans zo gelukkig dat de ’top-wens’ vervuld is. Spreker bood daarom de hartelijke gelukwensen aan en uitte de hoop, dat dit nieuwe gebouw een waarlijk tehuis mag zijn voor hen die er dagelijks werken en voor hen, ten behoeve van wie de arbeid geschiedt.
Daarna verhieven de aanwezigen zich van hun zetels, waarna door mr. Cramer een nog achter een oranjedoek verscholen prachtige plaquette met de beeltenis van H.M. Koningin Juliana werd onthuld.
De kritiek zwijgt
De heer E. Bergsma sprak daarna namens de raad. Hij herinnerde er aan dat dit raadhuis vele jaren ‘in de pen’ is geweest. In 1946 werd reeds een aanvang gemaakt met de besprekingen. Van het oude gebouw deugde dan ook niets anders meer dan de plaats. Veel is er over gediscussieerd en vandaag kon de wens dan worden gerealiseerd. De kritiek zwijgt bij het zien van dit nieuwe gemeentehuis, maar de gemeente heeft hier recht op. Spreker noemde in dit verband de familie Meyboom, die zeer veel voor de totstandkoming van dit gebouw heeft gedaan en wij als raadsleden kunnen ons voorstellen, dat burgemeester Meyboom deze dag een van de belangrijkste in zijn carrière acht. Daarmede wilde spreker hem dan ook gelukwensen. De raad koestert de verwachting, dat men gaarne naar het gemeentehuis toe zal gaan en hij hoopte dat de inwoners daar geholpen worden, zoals het behoort in een democratische staat.
Tenslotte hield burgemeester Meyboom een rede waarin hij in het bijzonder de Commissaris der Koningin dank zegde voor de officiële opening en aan allen die mee hebben gewerkt aan de totstandkoming van het nieuwe gemeentehuis, dat onder architectuur van de heer J. Boelens Kzn. te Assen is gebouwd.
Bijschrift van de foto rechts boven
Burgemeester J.C. Meyboom gaf een overzicht van de totstandkoming van het nieuwe gemeentehuis, nadat de Commissaris der Koningin, mr. J. Cramer de plaquette van H.M. Koningin Juliana had onthuld.
Bijschrift bij de foto rechts onder
Mr. J. Cramer, Commissaris der Koningin en burgemeester Meyboom, bezichtigen de schilderijenexpositie die op de ‘cultuurzolder’ van het nieuwe gemeentehuis van Diever is ingericht.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De kostbare plaquette heeft altijd in de raadzaal van het gemeentehuis an de brink van Deever gehangen. De zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief wordt voor de beeldvorming verwezen naar de afbeelding van het krantebericht aan het einde van dit bericht. Waar is die kostbare plaquette toch gebleven ? Waar is dat kostelijke stukje Deevers erfgoed toch gebleven ?
Het kan niet anders zo zijn dan dat dit kostbare kunstwerk na het gedwongen samengaan van de gemiente Deever mit de gemiente Vledder, de gemiente Dwingel en de gemiente Oavelte en de tijdelijke vestiging van het raadhuis van de gemeente Westenveld in Oavelte en de definitieve ontruiming van het gemeentehuis aan de brink van Deever, samen met andere te behouden kunstwerken zorgvuldig is opgeslagen en ná de opening van het Raadhuis van de gemeente Westenveld aan de Gemeentehuislaan in Deever een passend plekje in dit gebouw heeft gekregen !
De redactie heeft op 12 mei 2020 aan de gemeente Westenveld de vraag gesteld: “Waar is die kostbare plaquette toch gebleven ?” De redactie heeft tot op de dag van vandaag ondanks herinneringsberichten geen antwoord gekregen.
De afgebeelde zwart-wit ansichtkoate van ut gemientehuus an de brink van Deever is in oktober 1957, een paar maanden na de opening van het gemeentehuis, uitgegeven door JosPé in Arnhem. De ansichtkoate was te koop bij boekhandel Roelof (Roef) van Goor an de Kruusstroate in Deever.
De redactie heeft de kleurenfoto gemaakt op woensdag 6 november 2019 gemaakt.
Posted in Ansigtkoate, Gemiente Deever, Gemientehuus, Kuunst
Leave a comment
Over de stee van de wieserplaet’n teeg’n de toor’n
De redactie van ut Deevers Archief publiceerde in het papieren blad Opraekelen, jaargang 8, nummer 4, december 2001, van de langzaam induttende heemkundige vereniging uut Deever voor de zeer gewaardeerde lezers van dit blad het bericht ‘Over de plaats van de wijzerplaten tegen de toren van Diever’. Nu papieren bladen in het snelle digitale tijdperk steeds meer uit de tijd raken en steeds minder worden gelezen, is de tijd aangebroken dit bericht naast vele andere door de redactie gemaakte berichten voor het papieren blad Opraekelen aan de vergetelheid te ontrukken en wereldwijd bereikbaar te maken door deze in zijn geheel en waar nodig aangepast in ut Deevers Archief op te nemen. Ten voordeele van de zeer gewaardeerde bezoekers van ut Deevers Archief.
Over de plaats van de wijzerplaten tegen de toren van Diever
Als de redactie foto’s en prentbriefkaarten van de Nederlandse Hervormde Kerk van Deever bekijkt, dan valt het direct op dat vòòr de grote restauratie van het bouwwerk in de vijftiger jaren van de vorige eeuw de wijzerborden tegen de toren boven de galmgaten zaten en na de restauratie naast de galmgaten. De redactie heeft zich als heel lang afgevraagd waarom dat zo is gekomen.
Totdat de redactie enige tijd geleden op het idee kwam bij de Koninklijke Eijsbouts, voorheen de Nederlandse Fabriek van Torenuurwerken B. Eijsbouts C.V., in Asten gegevens op te vragen over de quasimodo in het voormalige gemeentehuis van Deever. Dit bedrijf stuurde welwillend copieën van correspondentie met de gemiente Deever uit 1955 en 1956, waaronder ook een copie van een document over de plaats van de wijzerplaten tegen de toren van de Nederlandse Hervormde Kerk van Deever.
Het door een vertegenwoordiger van Eijsbouts opgestelde document ‘Bemerkingen omtrent de plaats van de wijzerplaten of cijferringen tegen de toren te Diever’ gericht aan burgemeester en wethouders van de gemiente Deever luidt als volgt:
Bezwaren tegen de vroegere plaats (boven de galmgaten, redactie) van de wijzerplaten:
a. Bij de restauratie is gebleken dat achter de thans verwijderde wijzerborden van oorsprong een hoger doorlopende spitsboog van de galmgaten is weggewerkt. Aan één zijde is de oorspronkelijke toestand terug te vinden. Het herstel van deze bogen in oorspronkelijke toestand zal wel de wens van Monumentenzorg zijn. In dat geval is er geen plaats meer voor de wijzerborden, daar de ruimte tussen boog en dakrand slechts 90 cm bedraagt. Een wijzerbord van 90 cm rond of vierkant tegen deze toren is beslist te klein en dan is het beter geen tijdsaanwijzing aan te brengen.
b. De bereikbaarheid der borden van buitenaf en van de verbindingen binnen is ongelukkig. Voor het onderhoud is dit een betrekkelijk bezwaar, daar bij opnieuw vergulden een leidekker nodig is voor het afhalen van de borden.
c. Deze plaats is echter beslist af te raden als elektrische verlichting van de tijdsaanwijzing wordt verlangd, daar het onderhoud van de verlichting (vervangen lampjes) dan zeer moeilijk en zeer kostbaar wordt.
Een andere plaats tegen de torenmuur is denkbaar, bijvoorbeeld op de hoeken of onder de galmgaten. Op de hoeken wordt de bereikbaarheid nog slechter dan in het midden. Onder de galmgaten is de tijdsaanduiding slechts voor enkele omwonenden van nut en dan nog in de zomerdag verscholen achter de omstaande bomen.
Voordelen bij plaatsing van de cijferringen tegen de spits zijn:
a. De cijferringen worden prima bereikbaar via thans te maken luiken van circa 40 x 50 cm in de torenspits, welke nu onder de wijzeras gemakkelijk kunnen worden aangebracht.
b. De cijferringen kunnen groter worden uitgevoerd, namelijk met een diameter van ongeveer 1,70 meter in plaats van 1,40 meter, bij een zo groot mogelijke duidelijkheid van goud tegen een leien achtergrond.
c. De verbindingen met het uurwerk in de toren zijn daardoor ideaal op te stellen en vanaf een ideale plaats bereikbaar, namelijk de vloer (aanzet) van de spits, dus niet als thans juist boven de zware houten klokkenstoel.
d. Een hogere plaats en daardoor een hoger nuttig effekt voor de gehele gemeente.
Uiteindelijk werden de vier wijzerborden met de roodkoperen cijferringen van 1,70 m diameter na overleg met Monumentenzorg niet boven de galmgaten, niet onder de galmgaten, niet tegen de spits en niet op de hoeken geplaatst, maar net naast de galmgaten, vanwege het voordeel van een gunstige plaats in de toren van de verbinding van de wijzers met de aandrijfmotor en het voordeel van de grotere wijzerborden. Zo konden ook de doorlopende spitsbogen van de galmgaten weer in het zicht komen. De cijferringen werden voorzien van elektrische verlichting.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De redactie wil in ut Deevers Archief graag veel aandacht besteden aan getekende en geschilderde afbeeldingen van alle kerken in de voormalige gemiente Deever. Eigenaren van dergelijke afbeeldingen worden verzocht zich bij de redactie te melden.
In het artikel wordt de vakterm quasimodo gebruikt. De quasimodo in het gemeentehuis aan de brink van Deever was een instrument voor het bedienen van de torenklokken, het torenuurwerk en de klokken in het gemeentehuis.
Bij het bericht in het papieren blad Opraekelen zijn de drie volgende afbeeldingen opgenomen.
Afbeelding 1
Deze afbeelding stond in het artikel ‘Er staat een kerk op instorten!’ in het christelijke weekblad ‘de Spiegel’ van 23 juli
1955. Het kerkgebouw bevond zich vlak voor de grote restauratie inderdaad in een zeer slechte toestand.
Bij de afbeelding stond de volgende tekst:
Dit is de kerk van Diever, die op instorten staat. Aan de dakrand en vlak bij de toren zijn duidelijk de gaten te zien., terwijl op de voorgrond een dichtgemetseld raam herinnert aan de eerste helft van de 17de eeuw, toe de kerk na eeen brand werd ‘vertimmerd’.
Duidelijk is te zien dat het zichtbare wijzerbord boven het galmgat zit.
Op de afbeelding, met links de woning van Aaltje Koning, weduwe van Hendrik Koning, is in elk geval te zien dat het bouwvallige linker deel (het achterste huis) van de woning van de weduwe Aaltje Koning toen nog niet was gesloopt.
Afbeelding 2
Op 14 juli 1980 bood de heer F.H.A. Michon (links op de elders in ut Deevers Archief aanwezige foto), voorzitter van de Schilderskring Diever, ter gelegenheid van haar eerste expositie in de Nederlands Hervormde kerk van Diever, een schilderij van een van haar leden (wie ?) aan dominee S. Glazenburg (rechts op de elders in ut Deevers Archief aanwezige foto) aan, die het op zijn beurt overdroeg aan de kerkvoogdij van de Nederlands Hervormde kerk. Het schilderij moet na 1957 zijn gemaakt want de wijzerborden zijn rechts van de galmgaten geschilderd.
Afbeelding 3
De kleurenfoto van het kerkgebouw van de Nederlands hervormde geloofsgemeente in Deever en de gemeentelijke toren an de Brink van Deever is in de zomer van 1967 gemaakt. Deze foto is afgebeeld op een ansichtkaart. De redactie weet niet welke neringdoende in Deever de kaart heeft verkocht. De redactie weet ook niet wie de maker van de foto voor de ansichtkaart is.
Peter van Tiel saat ok in ‘de Eikenhorst’ an de Gowe
De redactie van ut Deevers Archief ontving op 10 september 2017 bijgaande reactie van de heer Peter van Tiel, die in de jaren 1962/1964 verbleef in het jongenskamp ‘de Eikenhorst’ an de Gowe. Hij wil graag in contact treden met oude bekenden uit die tijd. Als een zeer gewaardeerde bezoeker van ut Deevers Archief zich de heer Peter van Tiel nog herinnert, dan wordt deze persoon uitgenodigd te reageren op dit bericht.
Ik ben Peter van Tiel.
Graag zou ik nog in contact willen komen met de jongens van het internaat aan de Geeuwenbrug.
Zelf zat ik in het kamp ‘de Eikenhorst’ in de jaren 1962/1964.
Ik woonde toen in Middelburg.
Ik zou het geweldig vinden als ik wat oude bekenden van toen zou kunnen spreken.
Ook om oude herinneringen op te kunnen halen.
Posted in de Gowe, Jongenskamp de Eikenhorst
Leave a comment
Schor getoeter over de someroam’dheide
Arnold Izaäk Kan Junior is geboren op 26 juni 1871 in Heerjansdam. Hij is overleden op 17 juli 1946 in Velp. Hij promoveerde in 1901 op het onderwerp “Ludwig Feuerbach in zijn verhouding tot de Christelijke Zedenleer”. Hij was tot 12 oktober 1905 hervormd predikant in Boijl (Buil) in Friesland. Hij vertrok vanuit Boijl (Buil) naar Assen.
Arnold Izaäk Kan Junior is de schrijver van de geldbedel-publicatie “Uit verre eenzaamheid”, waarvan de tekst in dit bericht in zijn geheel is weergegeven. In deze publicatie beschrijft Arnold Izaäk Kan Junior de totstandkoming van het kerkje van de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’ op Zorgvlied-Wateren. Lezers werden ten zeerste uitgenodigd geld te geven voor de bouw van het kerkje van de ‘Vereniging tot behartiging van Godsdienstige belangen der Hervormden’. Meer gegevens over Arnold Izaäk Kan Junior zijn te vinden in het boek Encyclopedie van Drente.
Uit verre eenzaamheid (Drente).
Inleiding.
De ondergeteekenden gevoelen zich gedrongen, U te vragen: “Och, lees even dit treffend boekske door !” Het werd door broeder Arnold Izaäk Kan Junior, predikant te Boijl (Weststellingwerf), uit den drang zijns harten geschreven. Het spreekt van hoogst-ernstige, doch ook van hoogst-heerlijke dingen. Het zal u zeggen, hoe fel de zonde woedt, maar ook hoe machtig Gods genade werkt. En als gij er door getroffen, in u de begeerte voelt ontwaken om voor het zendingswerk op dit plekje in ons vaderland iets te doen, dan zijn ondergeteekenden zeer gaarne bereid, Uwe gave in ontvangst te nemen. “Laat ons maar werken, zolang het dag is !”
Dit zij het doel, waarnaar gij streeft
Eens aan den eindpaal uwer wegen
Te mogen denken: “neen ‘k heb niet vergeefs geleefd
Ik was gezegend en tot zegen.”
Amsterdam, October 1904.
Dr. J.Th. de Visser, Keizersgracht 451.
Dr. J.J. van Noort, Nassaukade 82.
Dr. P.A. Klap, Sarphatipark 77.
W. J. Wellensiek, Johannes Verhulststraat 57.
De Dieversche heide.
Na een prachtigen Augustusdag ging de zon onder, en de schaapsherder van Wateren, keerde met zijn kudde terug van de Dieversche heidevelden.
De Drentsche “scheper” is niet meer de man van vroegere tijden, toen menigmaal duizend schapen aan zijn hoede waren toevertrouwd. De nieuwe tijd met practische uitvindingen ook ten bate van onze boeren, heeft de vroeger onmisbare schapenmest minder noodig gemaakt. Velen schaffen hun kudden af, en men leert uit de “Veldpost” of uit andere bladen, of van zijn buurman, hoe men met chilisalpeter en kainiet de stugge heide kan omtooveren in vruchtbaar bouw- en weiland.
Maar – gelukkig voor de poëzie van ons landleven – er zijn hier nog schapen en een schaapskooi, die het terrein zoo teekenachtig maken. Er klinken nog schapebellen, die de stilte op de heide breken, wij hebben nog een poëtischen schaapherder.
In Oosthoorn, zoo vertelt ons Ulfers, was een schaapherder in dienst van één boer. Zo is het bij ons niet. Éen scheper past hier op bijna al de schapen van Wateren, die hun voedsel in de heide moeten vinden. Dat zijn de “drenten”. De friesche schapen, die iedere boer en arbeider houdt, blijven bij huis of op het weiland met beter voedsel om veel melk te geven. De “drenten” worden niet om de melk gehouden en behoeven het dus niet zóó goed te hebben !
Laat in den morgen, als de dauw is opgetrokken, gaan zij naar de heide. Tegen zonsondergang hoort gij een schor getoeter. Men zegt u, dat dit het sein is dat de scheper geeft om de terugkomst aan te kondigen en gij vindt dit getoeter opeens idyllisch. Nu moeten de staldeuren openstaan, de schapen zijn in aantocht, en ieder dier kent en vindt zijn eigen stal, zonder dat iemand behoeft te geleiden.
Wat geeft meer stemming – het schor getoeter over de zomeravondheide – of orchestmuziek in een opgepronkte concertzaal met kunstlicht ?
Toen ik de laatste keer het sein van den scheper hoorde, waren wij juist op weg naar de ouderwetsche dorpsherberg van Wolter Benthem. Wij vonden de dochters op de bank vóór het huis, de lage gelagkamer reeds nagenoeg gevuld met mannen en vrouwen en groote kerkboeken. De boeken echt oud en veel gebruikt door ouders en grootouders, maar misschien door de tegenwoordige bezitters helaas hoofdzakelijk als familieantiquiteit bewaard. Immers kerkgaan is hier geen mode meer. Maar voor dien avond waren de boeken weer eens uit de kast gehaald, want er was een bode rond geweest om aan te zeggen, dat er weer preek en vergadering zou wezen bij Wolter Benthem. En de gelagkamer werd voller. Het jongvolk kwam ook binnen, en meer mannen en vrouwen, tot alle stoelen en banken bezet waren.
Wat was het heerlijk voor mij, daar in die herberg te mogen preeken over den goeden Herder, den Heiland, die innerlijk met ontferming bewogen was over de schare, die vermoeid en verstrooid was ….
Na de preek ging het jongvolk naar huis door den maneschijn, en de vrouwen ook. Maar de mannen stopten hun pijpen en kregen koffie.
En even ernstig en waardig als dit de Oosthoornsche boeren zouden doen, werd er nu vergadering gehouden en werden plannen gemaakt. Want hoe gezellig wij het ook vinden in de landelijke herberg aan den rand van de heide, toch zouden wij liever samen komen in een kerkje, waar dan ook de catechisaties konden gehouden en waar ruimte was voor onze kerstfeestviering om den boom.
Gelukkig schijnt dat verlangen naar een kerkje niet lang meer op vervulling behoeven te wachten. Wij hebben tenminste op dien avond na de preek, al heel wat plannen gemaakt. De dagen werden verdeeld, en bepaald, wanneer telkens een vijf- of zestal mannen de fondamenten uitgraven, en zand zouden kruien; en wanneer de boeren paard en wagen zouden beschikbaar stellen; en welken arbeider als polderjongen reeds met de juiste wijze van graven bekend was, en dus leiding kon geven aan het werk.
’t Was op dien Augustusavond waarlijk niet voor de eerste maal, dat wij daar op die plaats tot dat doel samenkwamen. Wij hadden dit verleden winter, vóór de drukke veldarbeid begon, reeds meermalen gedaan. Ja, daar was in de omgeving van Zorgvlied-Wateren al heel wat gebeurd op maatschappelijk en geestelijk gebied, vóór wij over durfden te gaan tot het uitgraven van de kerkfondamenten.
Toen eenige tientallen jaren geleden slechts een paar Hervormde huisgezinnen in Zorgvlied-Wateren woonden; toen de bevolking nog zóó gering was, dat, bij gebrek aan een eigen school, de kinderen dagelijks uren mochten loopen door het heidezand naar Diever; toen ongeloof en onverschilligheid bij de arbeidende bevolking meer en meer ingang vond, wie zou toen in Zorgvlied-Wateren verlangd hebben naar een evangelieprediking, en wie droomde toen van een Hervormd bedehuis in dit afgelegene, eenzame hoekje van de heide ? Hoe is dat alles zoo wonderlijk anders geworden ? Hoe is er een villadorpje en een toenemende boerenbevolking gekomen op de plaats, vanwaar nauwlijks een halve eeuw geleden op uren afstand geen straatweg te bereiken was ?
Bovenal langs welke paden heeft Gods Geest de harten geleid van zoo velen Zijner kinderen, die jaren lang zonder Hem geleefd hebben, maar die nu belangrijke offers willen brengen, opdat zij geregeld de prediking des Evangelies zouden kunnen horen ?
Gaarne wil ik U daarvan vertellen, zooveel mij daarvan bekend is geworden.
In hoofdzaak maak ik daartoe gebruik van de mededeelingen, aan welke in den vorm van een paar courantenartikeltjes, eenige maanden gelden door de redacties van de Nederlander en de Kerkbode welwillend plaatsing werd verleend.
Langs de grens van den Zuid Oost hoek van Friesland, strekt zich in Drente een groote heidevlakte uit, die omringd wordt door de dorpen Vledder, Diever en Hooger Smilde, en aan den Frieschen kant begrensd door Boijl, Elsloo en Appelscha.
Daar in die heidevlakte is in de laatste halve eeuw een nieuw dorp ontstaan. Een oase in een echte woestijn. De Gelderse heidevelden hielden, met hun heuvels, een veelzijdige afwisseling, wanneer men ze vergelijkt met die vlakke Drentsche eenzaamheid. Maar midden in dat stuk kale oneindigheid staan nu bosschen en huizen een een school, ja zelfs een paar villa’s. ’t Is Zorgvlied-Wateren, een nieuw dorp.
Ieder heeft wel eens gehoord van de Maatschappij van Weldadigheid, maar niet ieder weet, dat haar gebied zich vroeger veel verder uitstrekte dan thans. Tegenwoordig spreekt men hier van de kolonies Willemsoord, Frederiksoord en Boschoord, de laatste op sommige kaarten nog vermeld met den ouden naam Kolonie 7. In vroegere jaren behoorden daarbij ook nog de tegenwoordige bedelaarskolonie Veenhuizen en de bezittingen Zorgvlied en Wateren, toenmaals onontgonnen en onbebouwde vlakten.
Zorgvlied kreeg echter spoedig een eigenaardige bestemming. Nog ten huidigen dage staat daar een ouderwetsch, wit, breed gebouw, ’t welk alle kenmerken draagt, dat het in vroegere jaren deel uitmaakte van een gesticht. En inderdaad zijn er in dat huis heel wat jongens opgevoed, waarvan er velen …. als matroos den grooten oceaan hebben bevaren !
Is het niet kostelijk ? Twee uur gaans van den naasten openbaren verkeersweg, de Drentsche hoofdvaart, midden in de barre heide, een bakermat voor Neêrlands zeehelden ?
En toch is het zoo. De Maatschappij van Weldadigheid had daar namelijk een inrichting tot opvoeding van verwaarloosde jongens uit de groote steden. Er waren soms 70 tot 80 verpleegden. De kalme, rustige natuur zal wel van uitnemende opvoedkundige waarde zijn geweest, maar ’t is toch te begrijpen, dat er niet veel keus van ambachten was.
In het Hervormde kerkje van Elsloo vindt men tegenwoordig nog “de kraak” (galerij) waar de Zorgvliedsche jongens hun zitplaats hadden. Om de beurt werden namelijk godsdienstoefeningen bezocht te Elsloo, Vledder en Oud-Appelscha. Ook in het schilderachtige oude kerkje van laatstgenoemde gemeente, dat eenige jaren geleden is afgebroken, wees men een “kraak” aan, waaraan dezelfde geschiedkundige herinnering verbonden was.
Dat zullen voor die jongens heele tochten geweest zijn door die zandwegen, ’s zomers zoo mul en droog, ’s winters ware modderpoelen !
In deze tijden stonden er te Zorgvlied-Wateren slechts een paar boerderijen.
In 1860 kwam er een andere toestand. Wegens allerlei omstandigheden, die hier voor ons van geen belang zijn, deed de Maatschappij van Weldadigheid in dat jaar afstand van een groot deel hare bezittingen. Het rijk kreeg Veenhuizen, waar de thans nog bestaande rijkswerkinrichting werd opgericht, terwijl Zorgvlied en Wateren in particulier bezit overgingen. De opleidingsschool werd opgeheven.
Op maatschappelijk gebied is deze overgang van onberekenbare waarde geweest voor onze gansche omgeving. Daarover terloops een enkel woord.
De uitgeveende heidevelden op de Oostelijke Zuidgrens van Friesland worden voornamelijk bewoond door een eigenaardige bevolking, afkomstig van kolonisten uit “de Maatschappij”. Het zijn polderwerkers, hooiers, turfmakers, enzovoort, die in de naaste omgeving geen voldoend-loonenden arbeid kunnen vinden, en dus zomers “van huis” moeten. Het schijnt, dat voor deze gezinnen de jaren tusschen 1860 en 70 een moeilijke tijd geweest zijn. Een brochure getiteld: “Open brief aan Klaasje Zevenster” van den toenmaligen predikant van Noordwolde, dr. Ellerts de Haan, geeft een afgrijselijke schilderij van de heerschende bittere ellende. De mandjesmakerij en stoeleninsdustrie, waardoor de Noordwoldensche omgeving thans bekend is, bestond toen nog niet, terwijl de geweldige overbevolking het arbeidsloon bij den landbouw gevaarlijk drukte.
Ik beschouw het nu als een wonderbare uitredding, dan toen ter tijd niet slechts de industrie werd ingevoerd, die voor het groeiende geslacht den toestand geheel zou veranderen, maar ook, dat de eigenaren van Zorgvlied en Wateren op reusachtige schaal de landontginning ondernamen, daartoe in staat gesteld door vorstelijke Indische fortuinen. Het was niets bijzonders wanneer daar dagelijks 300 arbeiders uit onze omgeving wekenlang werk vonden. Uitgestrekte bosschen werden er aangelegd. Zorgvlied is op deze wijze allengs een lustoord geworden, een oase midden in de heidewoestijn.
Maar nog altijd stonden er slechts weinige woningen. Ook daarin kwam verandering, toen Zorgvlied en Wateren in ’t bezit kwamen van den tegenwoordigen eigenaar. Door de energie van mr. Verwer ontstond een dorp. Heide werd ontgonnen tot bouw- en weideland; er kwamen meer en meer boerderijen en arbeiderswoningen. Een sigarenfabriek, kruidenier, bakker, hulppostkantoor, school, hypotheekbank, helaas ook een herberg, geven thans het recht om van Zorgvlied als een dorp te spreken. Sedert een paar jaren is de voormalige zandweg of modderpoel vervangen door een straatweg (Elsloo – Diever), die het dorp met de bewoonde wereld verbindt.
Dit is nu de stoffelijke, gansch niet onbelangrijke, zijde van het Zorgvliedsche vraagstuk.
Toen ik hierboven de gebouwen noemde, die het recht geven om Zorgvlied-Wateren een dorp te noemen, heeft de lezer niets vernomen van een kerk,
Hoe ? een dorp, en geen kerk ?
Laat mij u dan vertellen, om mijn schetsje vollediger te maken, dat de heer Verwer voor zijn Rooms Katholieke geloofsgenooten een kerkje heeft gesticht, maar dat de Hervormden natuurlijk niet zoo gelukkig zijn.
Zorgvlied-Wateren behoort burgerlijk en kerkelijk tot de Gemeente Diever.
Daar staat het kerkgebouw, daar moeten de kinderen gedoopt, daar moeten de catechisaties bezocht, daar moeten de lidmaten bevestigd worden. Daarheen ging men soms ter kerk, als weer en wind gunstig waren of de zandweg niet al te mul of al te moerassig was.
Wat dunkt u over een kerkgang van anderhalf uur heen, en evenlang terug ? Die in het aller westelijkste uithoekje wonen, kunnen in een uurtje naar Boyl of Elsloo gaan.
Maar ik vraag de brave stedelingen en de kerksche dorpsbewoners, die al bang zijn voor een regenbuitje op hun Zondagscvhe kleeren, wanneer zij een kwartiertje ver naar de kerk moeten wandelen; ik vraag of zulke afstanden erg bevorderlijk zijn voor getrouw bezoek aan kerk en catechisatie ?
Voeg daarbij (waarnaar men eens moet informeeren bij dr. Westrik, vroeger te Smilde, nu te Zutfen) het feit, dat in nagenoeg alle dorpen rondom, in het eind der vorige eeuw modernisme en socialisme welig tierden, en dientengevolge het kerkgaan een dwaasheid werd. Is het dan een wonder, dat er ook in ons dorpje weinig geestelijk leven was ?
Enige jaren geleden kwam, Goddank, ook op dit gebied een andere toestand.
Een reizend koopman uit Appelscha, Br. Bisschop, daarin gesteund door zijn toenmaligen predikant ds. Van Lelyveld, deelde “Blijde boodschappen” uit, en andere traktaten.
De bejaarde predikant van Diever, ds. Hingst, begon godsdienstoefeningen te houden in het schoolgebouw te Wateren.
De bijbelcolporteur Van Veenen kwam, gesteund door andere leden der. Chr. Jongelingsvereniging, wekelijks uit Appelscha wandelen over de heide, en hield Zondagsschool in een boerenwoning.
Enige maanden, nadat Van Veenen door het bestuur der Colporteursvereeniging naar Munnekeburen was overgeplaatst, werd, in overleg met ds. Hingst, het werk onder de schooljeugd door mij voortgezet in den vorm van een kindercatechisatie.
Een jaar daarna gaf men de wensch te kennen, dat ook voor de jongelingen en jongedochters godsdienstonderwijs zou gegeven worden. Alzoo geschiedde.
En op het vriendelijke voorstel van den pastor der uitgestrekte, volkrijke Hervormde Gemeente van Diever, droeg haar kerkeraad den herderlijken arbeid onder de Hervormden in het afgelegen dorp op aan schrijver dezes, den wielrijdenden predikant van het aangrenzende kleine Boijl. Zoo is het nu gekomen, dat schrijver dezes in Zorgvlied-Wateren zieken mag bezoeken, begrafenissen leidt en …. steeds meer en meer belangstelling gevoelt voor de belangen van deze nieuwe Gemeente.
Er wordt wel eens verteld van predikanten, die het zich maar niet kunnen begrijpen, dat wij hier in het Noorden zoo blijmoedig kunnen spreken in die benauwde Evangelisatielokaaltjes. Zij hebben kathedralen noodig !
Wat zou zulk een redenaar vreemd opkijken van onze samenkomsten in een gelagkamer !
Vóór dat de pas aangelegde straatweg naar Diever het boschrijke Wateren verlaat, en de reiziger plotseling eindelooze heide voor zich ziet, komt men aan de gezellige dorpsherberg van Wolter Benthem. Ja, een geheelonthouder schrijft het; de gezellige dorpsherberg aan den rand van het bosch !
’t Was op een Woensdagavond in Februari jongst leden, toen wij voor de eerste maal daar Godsdienstoefening hielden. Wij hebben daar gebeden, gezongen en gepreekt. En inzonderheid baden wij om een zegen op onze plannen. Want wij wilden zoo graag een heel bescheiden gebouwtje hebben, voor het Godsdienstonderwijs, voor onze Godsdienstoefeningen, voor Christelijke vereenigingen.
Sedert dien avond is er nog menige avondpreek gehouden in die gastvrije kamer, voor de nieuw zich vormende gemeente in het nieuwe dorp. Maar ook menigmaal hebben wij er over beraadslaagd, wat wij toch doen konden om de opbloeiende belangstelling in stand te houden, en een eigen “kerkje” te krijgen.
Het resultaat is, dat wij hebben opgericht een vereeniging van ruim 70 leden, wier grondslag is het geloof in Jezus Christus, den Zoon van God, den eenigen en algenoegzamen Zaligmaker. Die overgeleverd is om onze zonden, en opgewekt is om onze rechtvaardigmaking. Leden zijn, Hervormde mannen en vrouwen, die zich op bovengenoemden grondslag willen aansluiten, den leeftijd van 18 jaar bereikt hebben, en een kleine contributie van minstens f. 0,25 betalen.
De Statuten der Vereeniging zijn naar Den Haag gezonden, en wij ontvingen de Koninklijke goedkeuring.
Maar …. men denkt toch niet te hoog van den rijkdom, en de weelde bij eenvoudige heideboertjes ? Weet gij ook wel, dat er in Zorgvlied en Wateren bijna niets dan pachtboeren wonen, en dat ongeveer de helft der bewoners uit arbeiders bestaat ?
De levensstandaard is allereenvoudigst, ja de stedelijke fabrieksarbeider of ambachtsman zou verbaasd staan, als hij zag, dat allerlei hem onmisbare levensbehoeften, hier nog ongekende weelde zijn. Onder de belangstellende Hervormden is slechts één villabewoner.
Welnu, getuigt het dan niet van grote offervaardigheid en belangstelling, wanneer er in dit kringetje ruim 250 (tweehonderd en vijftig) gulden is samen gebracht voor een kerkje ?
Maar er is reeds meer gedaan.
Weet men wat het zeggen wil, wanneer hier een arbeider zijn daghuur verzuimen moet, of wanneer een kleine boer in het voorjaar zijn eigen werk laat liggen ?
Zoo hebben onze mannen samen gewerkt, hout gehakt, boomwortels uitgerooid; kortom een terrein klaar gemaakt, waar, midden in het lieflijke groen, nu plaats is voor “een eigen kerkje”.
Daarna hebben zij nu ook onlangs den grond voor de fondamenenten uitgegraven en wit zand ingekruid, zoodat bij het bouwen nagenoeg geen kosten meer voor het grondwerk behoeven gemaakt te worden.
Maar voor ruim f. 250 kan men geen kerkje krijgen. ’t Is waar, dat in vroegere jaren hier in onze omgeving menigeen een plaggen hut bouwde en voor minder dan f. 100 meende een fatsoenlijke woning te bezitten, maar voor een bedehuis, al wordt het nog zoo sober ingericht, zal men bovengenoemd bedrag wel wat heel gering achten !
Wij hebben eerst advertenties geplaatst en op aanbiedingen geschreven, om voor oud een houten gebouw te koopen. Maar daarin slaagden wij niet.
Toen heeft de heer Meek, architect te Donkerbroek, een allereenvoudigst, net plan voor ons gemaakt, een houten gebouwtje op steenen grondslag, en als de boeren hun paard en wagen beschikbaar stelden, zouden de kosten – zonder het schilderen, zonder banken en verdere meubels – ongeveer duizend gulden hebben bedragen.
Maar hoe nu aan dit geld te komen ?
Gelijk hierboven reeds is medegedeeld, werden in een paar bladen, eenige mededelingen over Zorgvlied-Wateren opgenomen, en vroegen wij om geldelijke steun.
Tot onze grote blijdschap is men ons heerlijk te hulp gekomen. Velen hebben ons reeds hun gaven gezonden. De postbode bracht massa’s postwissels en vele aangeteekende brieven.
Toch zijn wij – alles te samen – niet hooger gekomen dan f. 1050. Hoe komen we nu aan banken ? Hoe bekostigen wij nu het verfwerk, en de lampen, en een kacheltje ?
Daarbij moeten wij nog iets bekend maken.
Van bevoegde zijde, ja zelfs door meer dan een gever, werd ons de raad gegeven: “bouwt uw kerkje toch niet van hout, maar gebruikt steenen !”
Eerst durfden wij naar dien mooien raad niet luisteren.
Juist omdat wij wisten, hoeveel er in ons land voor velerlei doeleinden wordt gevraagd en gegeven. Juist omdat wij beseffen, dat ons kerkje hoofdzakelijk van bijeengebedeld materiaal moet worden opgebouwd – daarom wilden en durfden wij niet meer dan het noodige vragen – daarom wilden wij zoo eenvoudig mogelijk onze plannen maken.
Maar toch hebben wij ten slotte geluisterd naar de vriendelijke stemmen van hen, die ons opwekken, dat wij toch niet op het aller zuinigst moeten bouwen; en na wekenlang dralen en overleggen en berekenen zijn de plannen nu eenigszins gewijzigd.
Wij hopen nu, dat de belangstellende vrienden, wier verdere hulp wij moeten inroepen, ons niet van verkwisting en onbescheidenheid zullen beschuldigen.
Het kopje op het dak zal iets minder kaal worden dan volgens ’t eerste plan; de ruimte voor 50-60 personen zij iets minder benepen; de pannen iets solieder. En vooral: de muren zullen, ter afwering van zomerhitte en winterkoude, niet slechts van planken worden gemaakt, maar aan de binnenkant versterkt door een kwarto-steenen beschutting.
Dit eischt f. 400 extra ! En dan het schilderen, en de banken !
Vriendelijke lezer, voelt gij eenige belangstelling voor de nieuwe gemeente die hier in ons afgelegen hoekje in wording is ?
Ons kringetje breidt zich uit. De toestanden zijn van dien aard, dat steeds meer Hervormden zich in Zorgvlied-Wateren vestigen, en terwijl helaas in tal van steden en dorpen de tijdgeest afkeerig is van Evangelie en kerk, vinden wij hier het merkwaardige verschijnsel dat verreweg de meeste Hervormden metterdaad toonen, dat zij voor zich zelven een geregelde Evangelisatieprediking verlangen, en hun kinderen merkwaardig getrouw ter catechisatie zenden.
Zijt gij dezen zomer op het zendingsfeest te Middachten geweest ?
Daar sprak dominee H. Pierson van Zetten zoo fijn over den Macedonischen man, en stelde ons voor de vraag of de roepstem van dien Griek berustte op waan, op werkelijheid of op waarheid ?
Men zal mij misschien vragen, of mijn vrienden in het nieuwe dorpje, reeds krachtig aangegrepen zijn door de Heilge Geest en aldus ontwaakt, roepen om het Evangelie ? Of dat zij misschien reeds zoozeer gezien hebben de heerlijkheid van het Koninkrijks Gods, dat zij alles opofferen voor den Heiland ?
En dan antwoord ik met een paar wedervragen.
Is het niet waar, dat ook mijn vrienden hier in het heidedorpje geroepen zijn, en daarom geroepen moeten worden tot de heerlijkheid van het kindschap Gods ?
Is het niet wonderlijk, dat hier door Gods leidingen de deuren wijd geopend zijn ?
Is het niet een teeken van bereidheid des harten, dat geld en tijd en arbeid geofferd worden ?
Het antwoord, dat ik op deze vragen meen te moeten geven, schonk mij de vrijmoedigheid om uwe hulp in te roepen. Hoezeer ook ik het gevaar vrees, om zelfgekozen paadjes te verwarren met Gods wegen, toch geloof ik vast, dat de arbeid in deze nieuwe en groeiende gemeente, duidelijk door ’s Heeren leidingen is aangewezen. Dat geeft mij moed, ja dat dringt mij, uw hulp in te roepen. U dringe de liefde van Christus !
Dr. Arnold Izaäk Kan Junior
Hervormd Predikant
Boijl (Weststellingwef)
19 October 1904.
Aantekeningen van de redactie van ut Deevers Archief
De moeder van de redactie is in 1918 geboren op Woater’n en woonde tot 1945 op Woater’n en op Zorgvlied. Zij heeft als jong meisje de laatste scheper van Woater’n nog gekend. Zij herinnerde zich zijn naam. Hij was Siebrand Donker. Ut was moar un klein mannegie. Ze wist dat Siebrand Donker tijdens het schapen hoeden op bestelling wollen sokken breide. Hij kon enige paren sokken per dag breien. Zijn echte voornaam was Sijbrand, maar werd in het dialect uitgesproken als Siebrand. Sijbrand Donker is op 31 oktober 1861 geboren in Makkinga. Hij is op 18 april 1929 op 67-jarige leeftijd overleden op Woater’n.
Un tiekening van de boerdereeje van Haarm en Jan
Het boekje ‘Drie wandelingen rond Diever’ (dit leuke verzamelobjectje is aanwezig in ut Deevers Archief), dat is uitgegeven door de Provinciale V.V.V. Drente in Assen, is voor de afwisseling verrassend verluchtigd met veel pentekeningen.
Bee route 1 begunt de wandelaar bee de Olde Kaarke an de brink te loop’m, giet deur de Peperstroate, slat dan linksof de Kruusstroate in, löp dan véur de Eendeveever rechtsof de Grönnegerweg in, en ziet dan na zo’n acht minuten lopen aan de linkerkant hunnebed D52 op de Stienakkers liggen. De Stienakkers bint van de gebroeders Harm (Haarm) en Jan Hessels ewest.
In het boekje is op bladzijde 36 de hier getoonde pentekening van de boerdereeje van Harm (Haarm) en Jan Hessels an de Kruusstroate opgenomen. Het is altijd weer aardig na te gaan welke ansichtkaart of welke foto de tekenaar als inspirerend voorbeeld heeft gebruikt. De redactie denkt in dit geval dat de tekenaar voor het maken van deze tekening geen zwart-wit ansichtkaart of kleuren ansichtkaart als voorbeeld heeft gebruikt, wellicht wel een foto, maar die is bij de redactie van ut Deevers Archief helaas nog niet bekend.
Bee de boerdereeje steet de trekker van Harm (Haarm) en Jan Hessels. De gemeente Westenveld heeft de boom bee ut pothokke wellicht gesloopt in het kader van de uitvoering van het in 2019-2020 uitgevoerde werk Deever op Drift.
De redactie heeft de hier getoonde kleurenfoto gemaakt op vrijdag 29 november 2019.
Het miljoenen belastingeuro’s verslindende eenvoudig uitvoerbare maar luxe herbestratingswerk van de winkel- en horeca-straten van ut olde Deever, met de denderende en daverende en donderende naam Deever op Drift, was op die dag net gevorderd tot een eindje voorbij de boerdereeje, waarin Harm (Haarm) en Jan Hessels hebben gewoond. De gemeente Westenveld heeft bij dit werk kosten noch moeite gespaard en bespaard om elke maar dan ook elke vierkante centimeter en elke vierkante millimeter van de openbare ruimte in deze straten te bestraten. Vandaar dat de goten aan de kant van de straten toekomstbestendig, circulair, klimaatbestendig, overstromingbestendig en duurzaam breed en diep zijn, teneinde bij steeds vaker voorkomende zware en langdurige regenval als een soort van afwateringsbeek te kunnen dienen (waarna het water terecht komt in een water afvoer drainage infiltratie ?). Maar het zware vrachtverkeer dat met veel lawaai en trillingen over de bestrating van de steeds drukker en zwaarder belaste doorgaande provinciale route via ut Meul’nende, de Heufdstroate en de Kruusstroate en omgekeerd dendert, zal met de jaren zonder twijfel ook brede afwateringsporen in de bestrating drukken en dat maakt deze bestrating niet toekomstbestendiger, niet circulairder, niet klimaatbestendiger, niet overstromingbestendiger en niet duurzamer. Integendeel ! Zal de nieuwe bestrating van de steeds drukker en zwaarder belaste doorgaande provinciale route via ut Meul’nende, de Heufdstroate en de Kruusstroate wel de voorgehouden levensduurworst van dertig jaren halen ?
Bij de boerderij, waarin Harm (Haarm) en Jan Hessels woonden, is een aannemer druk bezig met het intern en extern verbouwen van ut pothokke. Let vooral niet op de nieuwe nostalgetische nepgaslantaarn aan de rechterkant van de kleurenfoto. De redactie heeft nog niet kunnen achterhalen wie de leverancier van deze lantaarn is.
Posted in Haarm Hessels, Kruusstroate, Kuunst, Pothokke, Tiekening
Leave a comment
De traditie van ut kebied skeet’n in Deever
De redactie van ut Deevers Archief toont bijzonder graag getekende en geschilderde objecten uut de gemiente Deever aan de zeer gewaardeerde trouwe bezoekers van ut Deevers Archief. Hoe meer afbeeldingen van tekeningen en schilderijen zijn opgenomen in ut Deevers Archief, hoe liever het de redactie is.
De kunstenaar Willem van Spronsen gaf de redactie toestemming zijn twee bijgaande prachtige tekeningen van het carbid schieten op oudejaarsdag op de Westeresch aachter de meule in Oll’ndeever te tonen in ut Deevers Archief. De redactie is hem daar bijzonder erkentelijk voor.
De kunstenaar heeft de tekeningen gemaakt op 31 december 2018. Zo te zien hebben de tekeningen als titel: Carbied schieten.
De kunstenaar stelt wel enige voorwaarden aan het tonen van deze tekening in ut Deevers Archief:
a) de afbeelding mag niet worden ingekort;
b) de afbeelding alleen tonen in ut Deevers Archief, mits ut Deevers Archief niet voor commerciële doeleinden wordt gebruikt.
c) alleen met schriftelijke toestemming van de maker mogen derden voor andere doelen van deze afbeelding gebruik maken.
De redactie van ut Deevers Archief hoopt dat de kunstenaar Willem van Spronsen nog veel tekeningen en schilderijen (al dan niet in opdracht) van objecten in de gemiente Deever zal maken.
De kunstenaar is graag bereid -als men het in Deever een leuk idee vindt- een kleine eenvoudige expositie met een aantal tekeningen en schilderijen, met ook werken uut Deever en omgeving, in te richten, in bijvoorbeeld het Raadhuis van de gemeente Westenveld aan de Gemeentehuislaan in Deever.
In de algemene plaatselijke verordening van de gemeente Westenveld zijn in artikel 2.73a de bekrompen en bevoogdende betuttelregeltjes voor het traditionele carbid schieten op oudejaarsdag te vinden.
Posted in Kebied skeet’n, Kuunst, Tiekening, Traditie, Willem van Spronsen
Leave a comment